20 maart 2013
Zorginstellingen willen homoseksualiteit bespreekbaar maken
Roze oma moet
opnieuw uit de kast
ELIZABETH VOGELZANG
DRACHTEN - In het bejaardenhuis
wonen geen homo’s. Althans zo
lijkt het. Roze opa’s en oma’s krui-
pen noodgedwongen terug in de
kast. Dat moet anders. Maar hoe?
Zodra roze ouderen in een verzor-
gingshuis belanden, gaan de kaken
weer op elkaar. Over hun geaardheid
praten ze niet of moeilijk.
Omdat het lastig is. Omdat hetero-
ouderen soms net kinderen zijn:
hard en genadeloos. Ze weigeren te
ontbijten met ‘die viezerik’ of willen
niet in dezelfde bus als ‘die pot’. Ei-
genlijk moeten homo’s na een leven
vol strijd, bij de stap over de drempel
van het bejaardenhuis nog een keer
uit de kast komen. En dat is moeilijk.
Gerda Tolk is een grijze Leeuwar-
der dame op leeftijd en ze valt op
vrouwen. ,,Joh, ik wist vroeger niet
eens hoe het heette’’, zegt ze dinsdag
op een discussiemiddag over het on-
derwerp in Drachten. ,,Ik had een bij-
zondere vriendin. Mijn moeder
vond ons klef en stuurde me naar de
dominee. Die zei dat het niet mocht.
Ik moest maar trouwen met een
man. Dan ging het wel over. Dat heb
ik gedaan. Maar over ging het niet.”
Ze voelde zich onveilig. Overal. ,,In
In zorginstellingen is homoseksualiteit veelal een taboe.
de buurt. Op school. In de kerk. Kan
ik er voor uitkomen? Dat vraag je je
altijd af.” Dat onveilige gevoel krij-
gen ouderen opnieuw als ze naar het
bejaardenhuis verkassen. Je zegt
niet: hier ben ik. En ik ben homo. ,,Je
moet opnieuw uit de kast. En dat
voelt onveilig.”
Negentig procent van de Friese
zorginstellingen was dinsdagmid-
dag paraat bij het Roze Beraad in Ber-
tilla in Drachten. Hoe zorg je ervoor
dat homoseksualiteit bespreekbaar
is, bij het personeel, maar ook bij an-
dere bewoners? Hoe moet je als ou-
derencentrum omgaan met het on-
derwerp? Managers en leidingge-
venden braken zich er het hoofd
over.
Homovriendelijk zijn is nog niet
Je zegt niet:
hier ben ik.
En ik ben homo
FOTO ANP/ KOEN SUYK
zo gemakkelijk. Moet je kiezen voor
een vleugel waar homo’s en lesbo’s
bij elkaar wonen? Zodat ze kunnen
praten over dingen die hen interes-
seren en niet hoeven te beppen over
de rij foto’s van de kleinkinderen van
de buurvrouw? Of juist niet. Omdat
ze anders weer als ’bijzonder’ wor-
den bestempeld.
Het belangrijkste is dat homosek-
suelen zich vrij voelen om te zijn wie
ze zijn. Dan helpt het dat het be-
spreekbaar is. En hoe je dat bereikt?
Daar is geen pasklaar antwoord op.
Het is goed dat er aandacht voor
komt bij de opleidingen, vinden
sommigen. Verzorgers zijn nu veel
te heterogericht. Simpele dingetjes
kunnen dat veranderen.
Vraag bij een intakegesprek niet of
de nieuwe bewoonster een man
heeft maar vraag naar een partner.
Zet op de website van een instelling
of op de folder ook eens twee gezellig
lachende grijze heren. En trap niet in
de valkuil om te suggereren dat de
foto op het nachtkastje vast de over-
leden vader is van een bewoner.
Zorginstellingen kunnen hun be-
leid laten toetsen op homovriende-
lijkheid. Wie het goed doet krijgt een
officieel keurmerk: de Roze Loper.
Die maakt de drempel voor homo’s
en lesbo’s alvast een stukje lager.