İdari Direktif No.

4: 2011

Tüm Sertifikasyon Programlarına ilişkin Sürekli Mesleki Gelişim Gereklilikleri

Amaç

Bu doküman; Sertifikalı İç Denetçi (CIA), Kontrol Özdeğerlendirme Uzmanlığı Sertifikası (CCSA),

Sertifikalı Kamu Denetçisi (CGAP), Sertifikalı Finansal Hizmetler Denetçisi (CFSA) ve Risk Yönetimi
Güvencesi Sertifikası (CRMA) unvanlarına ilişkin zorunlu Sürekli Mesleki Gelişim (CPE) gerekliliklerini
kapsamaktadır. Ayrıca, unvanlarını korumak isteyen sertifika sahibi kişiler tarafından yapılacak
raporlama yöntemini belirlemektedir.

IIA sertifikasyon programları hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için TİDE Web sayfamızı ziyaret
edebilirsiniz.

Sertifikalı meslek sahipleri aşağıdaki hususlardan sorumludur:

• Bilgi ve yeteneklerini muhafaza etmek,

• Bilgi ve becerilerini iç denetim standartları, prosedürler ve teknikler ya da uzmanlık alanları (kamu

denetimi, finansal hizmetler, kontrol özdeğerlendirme veya risk yönetimi güvencesi) ile ilgili gelişme
ve değişimler doğrultusunda geliştirmek.

Uluslararası IIA Standartlarına ilişkin olarak CPE Gerekliliği

1) Uluslararası IIA Standartlarının anlaşılmasını ve bu standartlara uygunluğu teşvik etmek amacıyla,

Mesleki Sertifikasyon Kurulu, sertifikasyon sahiplerinin Sürekli Mesleki Gelişimleri (CPE) kapsamında
Uluslararası IIA Standartları konusundaki gelişmeleri sürekli takip etmelerini zorunlu kılmıştır.

2) Sertifika sahipleri, ilgili CPE raporlama dönemlerinin belirli bir aşamasında Uluslararası IIA
Standartlarını gözden geçirmeli ya da bu konuda eğitim almalıdır.

3) CPE raporlama formunuzu tamamlıyor olmanıza rağmen bu zorunluluğu yerine getirmemiş olmanız
halinde, formunuzu ibraz etmeden önce Uluslararası Standartları gözden geçiriniz.

4) Ayrıca, Uygulama Önerilerini ve IIA Mesleki Uygulamalar Çerçevesinin diğer kısımlarını gözden
geçirmenizi öneririz.

CPE Raporlama Gereklilikleri

Sertifika sahipleri, gerekli olan sürekli eğitim saatlerini tamamlamayı kabul etmekle yükümlüdür.
Belirtilen CPE saatlerinin IIA Mesleki Sertifikasyon Kurulu tarafından tesis edilen talimatlara uymasını
sağlamak sertifika sahibinin sorumluluğudur. CPE raporlama formları, sertifika sahipleri tarafından
yılda bir kez ibraz edilmekte olup geçerli tüm Sürekli Mesleki Gelişim gerekliliklerinin yerine getirildiği
konusunda imzalı bir beyan işlevi görmektedir.
Sertifika sahipleri, CPE bildirimlerini TİDE web sitesi aracılığıyla online olarak gönderirler. İlgili yıla
ilişkin CPE saatleri, her yıl 31 Aralık’a kadar raporlanmalıdır.

CPE gereklilikleri uyarınca tüm sertifika sahipleri, müstenit belge olmaksızın, TİDE’ye CPE bildiriminde
bulunmalıdır. Sertifika sahipleri, bildirimlerine ilişkin kanıtlayıcı belgeleri muhafaza etmelidir. Kayıtlar,
TİDE’nin talebi üzerine TİDE’ye sunulmalıdır. Sertifika sahibi tarafından tutulan kayıtlar, aşağıdaki
bilgileri içermelidir:

1. Programın adı ve/veya içeriğin açıklaması.

2. Katılım sağlanan tarihler.

3. Kurs ya da programın yeri.

4. Sponsor kuruluş.

5. Kurs sponsoru tarafından önerilen kredi saatleri.

6. Kursun tamamlandığını bildiren bir yazı, belge ya da başka bir yazılı onay.

7. Yayınları, sözlü sunumları ve komite veya diğer katılımı destekleyen dokümanlar.

Son teslim tarihine kadar CPE raporlama formunun teslim edilmemesi halinde, sertifikasyon durumu
aktif iken inaktif olarak değişecektir. IIA, sertifika sahiplerinin aktif / inaktif durumlarına ilişkin bilgileri
saklayacaktır.

CPE Raporlama Durumları

Sertifika sahipleri, yıllık CPE’yi raporlarken kendilerini aşağıdaki durumlardan biri ile tanımlayacaktır.
Gerekli CPE saati sayısı, alınan sertifikaya ve raporlanan duruma göre değişmektedir.

Sertifikasyon Yıllık Gerekli

Durum Açıklama Unvanı İç Denetim Yıllık CPE Saati
Kullanıyor Uygulanıyor Gerekli CPE (CCSA, CFSA,
mu? mu? Saati (CIA) CGAP, CRMA)
Aktif İç denetim veya ilgili faaliyetlere Evet Evet 40 20
aktif olarak katılmaktadır.
Aktif Görev İç denetim veya ilgili faaliyetlere Evet Hayır 20 10
Yapmayan aktif olarak katılmamaktadır.
Emekli İşgücünde yer almamaktadır. Evet Hayır 0 0
İnaktif CPE raporlanmadığında bu Hayır Hayır -
duruma getirilir.
Aktif Hale Getirme

Sertifika sahibinin 12 aydan uzun bir süre inaktif olması halinde, içinde bulunduğu koşul için gerekli
olan durum seviyesinde CPE saatlerini bildirmesi gerekmektedir (CPE Raporlama Durumları bölümüne
bakınız). Ayrıca, inaktif durumdaki CIA sertifikası sahiplerinin aktif hale getirme ücretini ödemesi
gerekmektedir. Aktif hale getirme ücreti TİDE üyeleri için 100 ABD $, üye olmayanlar için 250 ABD
$’dır.

Doğruluk Beyanı

Tüm sertifika sahipleri, CPE bildirimini tamamlarken aşağıdaki hususların doğruluğunu beyan etmekle
yükümlüdür:

• Sertifikayı UMUÇ’a (Uluslar arası Mesleki Uygulama Çerçevesi) uygun olarak uygulamaktadırlar.

• IIA Etik Kurallarına uyacaklardır.

• IIA’nın itibarını zedelemeyeceklerdir.

• Bir önceki raporlama döneminden bu yana meydana gelen her türlü cezai hükmü bildireceklerdir.

CPE Faaliyetlerinin Nitelendirilmesi

Sertifika sahiplerinin, CPE gerekliliklerini yerine getirmek amacıyla nitelikli eğitim programları
seçerken yüksek mesleki standartları muhafaza etmeleri beklenmektedir. Sürekli bir gelişim
programının kabul edilebilmesi için aşağıda belirtilen genel kriterlerin yerine getirilmesi
gerekmektedir:

1. Belirli bir programın kabul edilebilir olup olmadığı belirlenirken göz önünde bulundurulan başlıca
husus, bu programın sertifika sahibinin mesleki yeterliliğine doğrudan katkı sağlayan bir program
olmasıdır.
 2. Kabul edilebilir programlar, programa göre değişmekte olup aşağıda listelenmiştir:

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

Katılımcıların mesleki yetkinliğine katkıda bulunmak.
Katılımcıların ulaşması gereken bilgi seviyesini ya da programın tamamlanmasını takiben sergilenecek yetkinlik seviyesini
belirleyen program hedeflerini belirtmek.
Program için uygun olması durumunda eğitim ya da deneyim ön koşullarını belirtmek.
Konu ya da eğitim tasarımında kalifiye olan bireyler tarafından geliştirilmek.
Mevcut program içeriğini sağlamak
Profesyonel Profesyonel düzeyde Profesyonel düzeyde Profesyonel düzeyde Profesyonel düzeyde ve CGAP
düzeyde ve CIA ve CCSA Konu Ana ve CFSA Konu Ana ve CGAP Konu Ana Konu Ana Hattına ilişkin
genel bilgi Hattına ilişkin Hattına ilişkin Hattına ilişkin
tabanına ilişkin.

Aşağıdaki genel konular, diğer CPE program kriterlerini ve konu ana hatlarını karşıladığı sürece kabul
edilebilir durumdadır:

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

Denetim ve CCSA Temel Finansal hizmetler Standartlar ve Risk yönetimi
muhasebe Prensipleri denetimi: k ntrol/risk faaliyetlerinin
- Bankacılık modelleri değerlendirilmesi /
- Sigorta güvencesi
Yönetim ve iletişim CSA program - Menkul Kıymetler Kamu denetim Risk yönetiminin
(sözlü ve yazılı) entegrasyonu uygulaması temel prensipleri
Bilgisayar bilimi CSA sürecinin Kamu denetim Risk yönetim
unsurları metodolojileri & unsurları
yetenekleri
Matematik, istatistik İş hedefleri ve Kamu denetim Kontrol kuramı ve
ve nicel uygulamalar kurumsal ortamı uygulaması
performans
Ekonomi Risk tanımlama İş hedefleri ve
ve kurumsal performans
değerlendirme
İş Hukuku Kontrol kuramı
ve uygulaması
Finans, üretim,
pazarlama ve
personel gibi belirli iş
konuları
Kamu, bankacılık,
kamu hizmetleri ya
da petrol ve gaz gibi
uzmanlaşmış endüstri
alanları

Bu talimatta belirtilenlerin dışındaki faaliyetler, sertifika sahibinin söz konusu faaliyetlerin mesleki
eğitimine katkıda bulunduğunu kanıtlaması halinde kabul edilebilir. Bir faaliyetin kabul edilebilir
olduğunu ve gereklilikleri yerine getirdiğini kanıtlamak, sertifika sahibinin sorumluluğudur.

CPE kredisi, 1 saate karşılık gelen asgari 50 dakika olmak üzere yalnızca tam saatler için verilecektir.
Örnek olarak, 100 dakikalık sürekli eğitim 2 saat olarak sayılacaktır; ancak 50 dakikadan fazla 100
dakikadan az süren bir sürekli eğitim yalnızca 1 saat olarak sayılacaktır. Bireysel segmentlerin 50
dakikadan daha kısa olduğu sürekli konferanslar ya da toplantılar için, segmentlerin toplamı, bir tam
program olarak kabul edilmelidir. Örneğin, beş adet 30 dakikalık sunum 150 dakikaya tekabül edecek
olup 3 CPE saati olarak kabul edilmelidir.
Sınav

Adaylara sertifikasyonun alındığı yıl için CPE saatleri verilecektir.

CIA CCSA, CFSA, CGAP, CRMA

Sertifikasyonun alındığı yıl verilen saatler: 40 20
Sertifikasyonun alınmasını takip eden yıl verilen saatler: 40 20

Eğitim

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Azami Saat - 40 İzin Verilen Azami Saat – 20. Gerekli 20 CPE saatinin en az
5’i bu kategoride olmalıdır.
Seminerler, konferanslar gibi ulusal, kamu ve yerel denetim ve muhasebe kuruluşları tarafından sağlanan
mesleki eğitim ve gelişim programları.
Ulusal / federal, kamu ve yerel denetim, muhasebe kuruluşları ve bu kuruluşların şubelerinde düzenlenen
toplantıların teknik oturumları.
Resmi kurum içi eğitim programları.
Diğer sponsorların programları (endüstriyel, mesleki dernekler vb.).
Lisans veya dengi bir dereceye ilişkin sınav zorunluluğunu yerine getirmek amacıyla bir adayın alması
gereken derslerin haricinde, başarılı olunan üniversite dersleri (kredili ve kredisiz dersler).
- Her bir üniversite sömestr saati / kazanılan üniversite kredisi için on beş CPE kredi saati verilir.
- Her bir üniversite çeyrek saati / kazanılan üniversite kredisi için on CPE kredi saati verilir.
Geçilen diğer sertifikasyon sınavları. Geçilen diğer sertifikasyon sınavları.
- Geçilen yılda maksimum 40 saat verilebilir. - Geçilen yılda maksimum 20 saat verilebilir.
- Diğer muhasebe veya denetim sınavında - Diğer muhasebe veya denetim sınavında geçilen her
geçilen her bir bölüm için 10 CPE saati verilir bir bölüm için 10 CPE saati verilir (örneğin CPA ya da
(örneğin CPA ya da CA sınavı). CA sınavı).

Sınavların başarıyla tamamlanmasını takiben Sınavların başarıyla tamamlanmasını takiben verilen

verilen CPE saati sayısı ile ilgili olarak bilgi almak CPE saati sayısı ile ilgili olarak bilgi almak için
için sertifikasyon eğitiminizi aldığınız IIA ile sertifikasyon eğitiminizi aldığınız IIA ile irtibata
irtibata geçilmelidir. geçilmelidir.
Tamamlanma belgesini içeren ve iç denetim ile ilgili resmi yazışma ve kendi kendine çalışma programları

Yayınlar

Yayınlara sağlanan katkılar, Ortak Bilgi Kaynağına ilişkin sertifikasyon alanları ya da disiplinleri ve/veya
uzmanlık sınavı konu ana hatları ile ilgili olmalıdır. İç denetim ile doğrudan ilgisi bulunmayan basılı
makale veya kitaplar, sertifika sahibinin söz konusu faaliyetlerin mesleki denetim yetkinliğine katkı
sağladığını kanıtlaması halinde kabul edilebilecektir.

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Maksimum Saat - 25 İzin Verilen Maksimum Saat - 10
Genel olarak, tek aralıklı basılmış bir tam dergi sayfası 2 CPE kredi saatine eşit olmakla beraber bir yayında
aşağıdaki sınırlamalar bulunmaktadır:
Kitaplar – 25 Saat Kitaplar – 12 saat
Makaleler – 15 Saat Makaleler – 6 saat
Araştırma makaleleri – 15 -saat Araştırma makaleleri – 6 saat
Çeviriler

Yayınların çevirileri, Ortak Bilgi Kaynağına ilişkin sertifikasyon alanları ya da disiplinleri ve/veya
uzmanlık sınavı konu ana hatları ile ilgili olmalıdır. İç denetim ile doğrudan ilgisi bulunmayan basılı
makale veya kitapların çevirileri, sertifika sahibinin söz konusu faaliyetlerin mesleki denetim
yetkinliğine katkı sağladığını kanıtlaması halinde kabul edilebilecektir.

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Maksimum Saat - 25 İzin Verilen Maksimum Saat - 10
Genel olarak, tek aralıklı basılmış bir tam dergi sayfası 2 CPE kredi saatine eşit olmakla beraber bir çeviride
aşağıdaki sınırlamalar bulunmaktadır:
Kitaplar – 25 Saat Kitaplar – 12 saat
Makaleler – 15 Saat Makaleler – 6 saat
Araştırma makaleleri – 15 -saat Araştırma makaleleri – 6 saat

Sözlü Sunumlar

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Maksimum Saat - 25 İzin Verilen Maksimum Saat - 10
İlk sunum için raporlanan saatler, sunum süresi ile birlikte sunum süresinin üç katına karşılık gelen
hazırlık süresine ilişkin krediye bağlı olacaktır.
Aynı materyalin sonraki sunumları, her yıl maksimum 5 CPE saatine kadar, yalnızca sunum süresi olarak
raporlanabilir.

Katılım

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Maksimum Saat - 15 İzin Verilen Maksimum Saat - 10
İç denetime ilişkin mesleki bir sınai kuruluşa görevli ya da komite üyesi olarak katılım.
Gerekli katılımın her bir saati için bir CPE saati verilecektir.

Dış Kalite Değerlendirmeleri

CIA CCSA CFSA CGAP CRMA

İzin Verilen Maksimum Saat - 20 İzin Verilen Maksimum Saat - 10
Dış kalite güvence inceleme faaliyetleri kategorisinde her yıl CPE verilebilir.
Kalite güvence inceleme faaliyetleri için getirilen aşağıdaki sınırlamalar ile birlikte, sahada geçirilen her saat için bir CPE
saati verilecektir:
- Bir iç denetim faaliyetinin öz Bir iç denetim faaliyetinin öz değerlendirmesine (Mesleki Uygulamalar
değerlendirmesine (Mesleki Uygulamalar Çerçevesinde tanımlandığı üzere) ilişkin bağımsız (dış) doğrulama: inceleme
Çerçevesinde tanımlandığı üzere) ilişkin başına maksimum 5 CPE saati.
bağımsız (dış) doğrulama: inceleme başına
maksimum 5 CPE saati.
- Bir haftalık dış kalite güvence incelemesi: Bir haftalık dış kalite güvence incelemesi: inceleme başına maksimum 5 saat.
inceleme başına maksimum 10 saat.
- İki haftalık dış kalite güvence incelemesi: İki haftalık dış kalite güvence incelemesi: maksimum 10 saat.
maksimum 20 saat.
Hazırlık süresi ve rapor yazımı gibi faaliyetler için hiçbir CPE saati verilmeyecektir.
Denetim

TİDE, iş bu talimatta belirtilen gerekliliklere uygunluğu belirlemek amacıyla uygun gördüğü şekilde ve
örneklem yöntemiyle, sertifika sahiplerinin ve/veya kurs sponsorlarının CPE kayıtlarının doğruluğunu
saptayacaktır. Yanlış bilgi verilmesi durumunda uygulanacak ceza, idari direktif, Disiplin Politikaları ve
Prosedürlerine uygun olarak belirlenecektir.