Pagbabago sa Patakaran ng Edukasyon sa Pilipinas:

Pagtawid mula sa Bilingual na Patakaran sa Edukasyon

Patungo sa Mother Tongue-Based Multilingual na Edukasyon
ni Maria Isabel B. Aguilar
(Fil 225)

Abstrak

Tatalakayin ng papel na ito ang unti-unting pagbabago na nagaganap sa patakaran ng

edukasyon sa Pilipinas – mula sa Bilingual na Patakaran sa Edukasyon (BPE) patungo sa pagiging
Mother Tongue-Based Multilingual na Edukasyon (MTB-MLE). Bago tumungo sa MTB-MLE ay
tatalakayin muna ng papel na ito ang BEP – ang kaligiran nito at susuriin ang epekto nito sa
sistema ng edukasyon sa Pilipinas. Matapos ito ay tatalakayin ang Institusyonalisasyon ng MTB-
MLE at titingnan ang mga tunguhin nito para sa ‘pagpapaunlad’ ng bumabagsak na kalidad ng
edukasyon sa Pilipinas.

Ang Bilingual na Patakaran sa Edukasyon (BPE)

Taong 1974 nang unang ipatupad ng noon ay Kagawaran ng Edukasyon at Kultura

(ngayon ay Kagawaran ng Edukasyon) ang Kautusan ng Kagawarn Blg. 25 (Department Order No.
25) na nagsasaad ng pagkakaroon ng Bilingual na Patakaran sa Edukasyon sa Pilipinas. Ito ay
nagtatakda na ang gagamiting midyum sa pagtuturo ay ang Pilipino (naging Filipino ito
kinalaunan noong 1987) at Ingles sa mga primarya at sekundarya na paaralan. Sa patakarang ito,
ang mga asignaturang Ingles, Matematika, at Agham ay ituturo sa pamamagitan ng wikang
Ingles habang ituturo naman sa pamamagitan ng wikang Pilipino ang mga asignaturang Pilipino,
Araling Panlipunan, Musika, Sining, Edukasyong Pantahanan, at Kagandahang Asal. Ayon sa
plano ay dapat maipatupad ang patakaran na ito sa akademikong taon 1974–1975 sa mga mag-
aaral sa Unang Baitang na nakatira sa mga lugar na nagsasalita ng Tagalog habang dapat naman
itong maipatupad sa akademikong taon 1978–1979 (o mas maaga kung posible) sa mga mag-
aaral sa Unang Baitang na nakatira sa mga lugar na hindi nagsasalita ng Tagalog. Kaya naman sa
akademikong taon 1981–1982 ay dapat nang maipatupad ang pagbabagong ito ukol sa
gagamiting midyum sa pagtuturo sa mga paaralang sekundarya. Samantala, wala naman binigay
na itiniraryo sa tersyaryo na antas ngunit dapat ay sa pagtatapos ng akademikong taon 1983 –
1984 ay kukuha na ang mga nagsipagtapos ng kolehiyo ng pagsusulit sa Ingles at/o Pilipino
upang matasa ang kanilang kakayahan sa mga propesyon na balak nilang tahakin. 1

Samantala, nang maitakda ang Filipino sa Konstitusyon ng 1987 bilang pambansang wika
ay inihayag na rin ng noon ay Kagawaran ng Edukasyon, Kultura, at Isports ang Kautusan ng
Kagawaran Blg. 52 na umagapay sa Kautusan ng Kagawaran Blg. 25 ukol sa Bilingual na

1
Andrew Gonzalez at Bonifacio Sibayan. Evaluating Bilingual Education in the Philippines (Manila: Lingusitic Society
of the Philippines, 1988), 1.
1
Patakaran sa Edukasyon (may titulo ito na “Implementing Guidelines for the Policy on Bilingual
Education”). Ayon sa kautusang ito, ang Bilingual na Patakaran sa Edukasyon ay ang
magkahiwalay na paggamit ng wikang Filipino at Ingles bilang midyum ng pagtuturo sa iba’t
ibang ispesipikong mga asignatura. Ang pagtatakda sa mga asignaturang ito ay katulad din ng
inilahad sa Kautusan ng Kagawaran Blg. 25.2

Mga Dapat na Makamit ng BPE

Sa Kautusan ng Kagawaran Blg. 25 pa ay malinaw na nakasaad na ang hangarin ng BPE ay

ang maging isang bilingual na bansa ang Pilipinas. Ibig sabihin ay dapat maging mahusay ang
mga mamamayan nito sa paggamit ng wikang Filipino at wikang Ingles sa pamamagitan ng
pagtuturo sa mga ito bilang mga asignatura sa paaralan at paggamit sa mga ito bilang midyum
ng pagtuturo sa lahat ng antas. Samantala, ang mga wikang panrehiyon naman ay gagamitin
bilang wikang pantulong sa pagtuturo lalo na sa mga mag-aaral na nasa Unang Baitang at
Ikalawang Baitang. Sa pamamagitan ng BPE ay hinahangad ng Pilipinas bilang isang bansa na
maging dalubhasa ang mga Pilipino sa wikang Filipino, at nang sa gayon ay magampanan ng mga
ito nang mabuti ang kanilang mga tungkulin bilang mga mamamayan ng Pilipinas. Sa ganitong
paraan ay matutugunan ng mga ito ang pangangailangan ng Pilipinas tungo sa pakikipag-
ugnayan nito sa iba pang mga bansa sa daigdig. 3

Samantala, nang umagapay na ang BPE sa mga pagbabagong naganap sa Konstitusyon

ng 1987 sa inilahad nitong probisyon sa batas ukol sa wika, na kung saan inihahayag na nito na
ang pambansang wika ay ang Filipino at sa mga hindi pambihirang pagkakataon na
pinahihintulutan ng batas ay Ingles, ay inilatag na sa inilabas na Kautusan ng Kagawaran Blg. 52
ang limang ispesipikong mga dapat na makamit ng BPE. Kung mapapansin ay wala itong
sinasabing mga konkretong mga layunin at sa halip ay nagsasaad lamang ito ng mga ‘dapat na
makamit ng BPE’ at ito ay ang mga sumusunod: (1) epektibong pagkatuto ng mga mag-aaral sa
pamamagitan ng paggamit ng dalawang wika at makamit ang mataas na kalidad ng edukasyon
sa pamamagitan ng mga ito; (2) mapalaganap ang Filipino bilang wika sa pagkatuto sa pagbasa
at pagsulat (literacy) ng mga mag-aaral; (3) mapaunlad ang Filipino bilang linggwistikal na
simbolo ng pambansang pagkakaisa at pagkakakilanlan; (4) malinang ang Filipino bilang wika ng
iskolar na diskurso na ang ibig sabihin ay ang pagpapatuloy ng intelektwalisasyon nito at; (5)
pagpapanatili sa Ingles bilang internasyonal na wika para sa Pilipinas at bilang hindi
eksklusibong wika ng Agham at Teknolohiya.4 Samakatuwid ay makikita sa inihayag na mga
dapat na maging layunin ng BPE na kasabay ng pagpapanatili sa Ingles bilang wikang gagamitin
sa pakikipag-ugnayan sa internasyonal na komunidad ay ang pagpapaunlad sa Filipino bilang
simbolo ng pambansang pagkakaisa at pagkakakilanlan ng Pilipinas.

2
Clemencia Espiritu. “Language Policies in the Philippines.” Scribd, 2010,
<http://www.scribd.com/doc/7270028/Language-Policies-in-the-Philippines> (sinangguni 19 Marso 2011).
3
Ibid.
4
Ibid.
2
Ang Katuparan/Di-Katuparan ng mga Dapat na Makamit ng BPE

Anu-ano nga ba ang mga natupad sa isinasaad na hangarin at mga dapat na makamit ng
BPE? Sa kabuuang hangarin ng BPE na isinaad ay makikita na hindi naging epektibo ang BPE
upang maging mahusay sa paggamit ng wikang Filipino at Ingles ang mga mag-aaral sa Pilipinas.
Makikita sa isa sa mga pinakabagong isinagawang pag-aaral ukol sa BPE na “The Bilingual
Education Policy and Students’ Academic Achievement” na isinagawa ni Florida Narvades bilang
kanyang disertasyon sa Unibersidad ng Pilipinas-Diliman (UPD) noong taong 2004 ang pagiging
hindi epektibo ng BPE sa pag-angat ng kalidad ng edukasyon sa Pilipinas. Pinag-aralan sa
disertasyon na ito ang mga piling pampublikong paaaralan sa sekundarya sa Sorsogon. Pinili ni
Narvades ang Sorsogon bilang paksa ng kanyang pag-aaral dahil isa ito sa mga lugar na kung
saan hindi ginagamit ng mga mamamayan nito bilang unang wika ang Ingles at Filipino at dahil
ang Sorsogon ay isa sa mga lugar na may pinakamabababag nakukuha na iskor sa NSAT (National
Secondary Assessment Test) taun-taon. Lumabas sa pag-aaral ni Narvades na wala pa sa passing
rate na 75% ang nakuha na iskor ng mga mag-aaral sa mga asignatura. Nakakuha lamang ang
mga ito ng promedyo na 45.75% sa Filipino, 43.75% na promedyo sa Agham Panlipunan, 39.55%
na promedyo sa Ingles, at 35.60% na promedyo sa Agham. Base rito ay makikita na higit na
mababa ang promedyo na nakuha ng mga ito sa Ingles at Agham kumpara sa promedyo na
nakuha ng mga ito sa Filipino at Agham Panlipunan.5

Ayon kay Narvades, malaki ang epekto ng BPE kung bakit mababa ang naging resulta ng
pagsusulit ng mga mag-aaral sa NSAT lalo na sa mga asignatura Ingles at Agham. Dagdag pa niya,
malaki ang kinalaman ng wika na ginagamit sa pagtuturo sa napakababang resulta ng pagsusulit
ng mga mag-aaral sa Agham. Aniya, kapag ang mga konsepto umano ay itnuro sa Unang Wika ng
mga mag-aaral ay mas naiintindihan ng mga ito ang kanilang pinag-aaralan. Samantala, kung
ang wika na ginagamit sa pagtuturo ay kailangan pang matutuhan o iproseso ng bata sa kanyang
utak ay nalilimitahan ang mga bagay na natututunan nito. Ito umano ang dahilan kung bakit
mas mataas ang nakuhang promedya ng mga mag-aaral sa mga asignaturang Filipino at Agham
Panlipunan dahil nakatulong ang paggamit ng Filipino bilang wikang panturo upang mas
maunawaan ng bata ang kanyang pinag-aaralan. 6 Makikita rin dito ang sinasabi ng ilan na kung
saan animo ginawa ang BPE upang hasain ang mga mag-aaral na maging magaling sa wikang
Filipino at sa wikang Ingles at hindi upang maunawaan ang mga asignaturang kanilang pinag-
aaralan. Maiuugnay na rin dito na hindi rin nakamit ang unang ‘layunin’ (mula sa puntong ito ay
tatawagin na, na mga ‘layunin’ ang mga inilahad kanina na mga bagay na ‘dapat makamit’ ng
BPE) na isinaad sa Kautusan ng Kagawaran Blg. 52 dahil malinaw naman na hindi rin nagkaroon
ng mataas na kalidad na edukasyon ang mga mag-aaral dahil sa BPE dahil napakababa ng
promedya sa kanilang NSAT.

Samantala, sa ikalawa namang ‘layunin’ ay makikita na mahirap maipalaganap ang

Filipino bilang wika ng pagkatuto sa pagbasa at pagsulat sa lahat ng bahagi ng bansa dahil hindi
naman lahat ng Pilipino ay Filipino ang unang wika. Hindi naman kasi sa lahat ng oras ay lantad
5
Florida Narvades, “The Bilingual Education Policy and Students’ Academic Achievement” (Ph. D. diss. University of
Michigan, 2004), 1.
6
Ibid,
3
ang mga mag-aaral (lalung-lalo na ang mga hindi Tagalog) sa Filipino katulad ng pagkalantad nila
sa unang wika nila kaya hindi nila ganon kagamay ang Filipino. Kung may mga pagkakapareho
man ang mga salita sa Filipino sa kanilang mga wika ay nagkakaiba naman ang mga ito sa
pagbigkas, intonasyon, pagkakaayos ng mga salita, idyomatikong paggamit, at iba pa. Kapag
nasanay na kasi ang utak kung paano tumugon sa isang sitwasyon ay mauuna muna itong
tumugon sa paraang sanay na ito. Ibig sabihin ay magpo-proseso muna ang utak ng mga mag-
aaral kung paano ito tutugon sa unang wika saka nito malalaman kung paano ito tutugon sa
pamamagitan ng Filipino. Bukod pa rito ay mahirap din para sa mga mag-aaral na hindi-Tagalog
na pag-aralan ang grammar at sa katunayan ay hindi nila nagagawa kadalasan ang istruktura ng
wikang Filipino na itinuturo sa kanila. Kahit nga ang tayutay ay nahihirapan silang gawin kahit na
nabibigyan naman nila ng tamang pakahulugan ang ‘simuno’ at ‘panaguri’. Animo ang pagiging
abstrakto ng mga salitang Filipino para sa mga hindi-Tagalog ay nagiging dahilan upang
mabalewala ang depinisyon ng istruktura ng wikang Filipino na kanilang nalalaman. 7 Base rito
ay makikita na nahihirapan ang mga hindi-Tagalog na pag-aralan ang wikang Filipino at magamit
ito sa pagkatuto nilang bumasa at sumulat. Ngunit hindi malayong maabot ito kung gusto talaga
nilang matuto bukod pa kung naghahangad talaga sila na magkaisa ang bansa sa pamamagitan
ng pagkakaroon ng iisang wika na tanggap ng karamihan na makapagbubuklod sa iba’t ibang
grupong etnolinggwistiko dito sa Pilipinas.

Sa nabanggit na ikaapat na layunin ay makikita na bagamat pinipilit abutin ng mga

Pilipino na maging simbolo ang wikang Filipino ng pambansang pagkakaisa, mapapansin na
hanggang sa kasalukuyan ay napakahirap pa rin nitong marating dahil may mga ibang
etnolingwistikong grupo pa sa Pilipinas na negatibo ang pagtanggap dito. Sa katunayan, sa
ginanap na pag-aaral ni Antonia Silverio noong taong 1996 na Attitudinal and Motivational
Variables Affecting the Implementation of the National Bilingual Policy in Education ay nakita
niya na hindi pa rin tanggap ng mga Cebuano ang paggamit sa Filipino bilang midyum sa
pagtuturo sa Cebu. Sa katunayan noong panahong iyon ay ipinatigil pa ang pagpapatupad nito
ng Regional Trial Court ng Cebu. Dahil dito ay makikita na hindi pa rin lubos na tanggap ng mga
taga-Cebu ang wikang Filipino kaya naman masasabing nahahadlangan nito ang pag-unlad ng
wikang pambansa dahil sa negatibong saloobin dito ng mga Cebuano na nag-uugat pa sa
historikal na mga kaganapan noong mga panahon na pinag-uusapan pa lamang kung ano ang
magiging pambansang wika ng Pilipinas. Matatandaan na nagsimula ito nang ideklara ni Manuel
Quezon ang Tagalog bilang basehan ng magiging wikang pambansa ng Pilipinas. Nagalit dito ang
mga Cebuano dahil kung pag-uusapan lamang umano ang bilang ng populasyon ay mas marami
sila sa mga Tagalog. Sinagot naman ito ng mga nagtatanggol sa Tagalog sa pamamagitan ng
pagsasabi na hindi dapat sa dami ng nagsasalita ang maging basehan sa paghirang sa isang wika
bilang wikang pambansa at sa halip ay dapat tingnan kung maunlad na ito at kung gaano ito
makakaganap nang husto sa pamahalaan, paaralan, at media. 8

7
Natalia A. Baltazar, Pagtuturo ng Pilipino(Filipino) sa mga di-Tagalog (1977), 2.

8
Antonia Silverio, Attitudinal and Motivational Variables Affecting the Implementation of the National Bilingual
Policy in Education (Quezon City: College of Education, UP, 1996),
4
 Ang nakasaad na ikalimang layunin ng BPE ay ang pinakamainit na usapin sa lahat dahil
pinagtatalunan pa rin hanggang sa kasalukuyan kung gaano nga ba kalaki ang pangangailangan
ng Pilipinas sa Ingles sa pambansang pag-unlad nito. Kaugnay nito, kung matatandaan ay
nagpalabas si dating Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ng Executive Order (E.O. 210) noong
taong 2003. Makikita na inilulunsad ng E.O. 210 ang Ingles bilang midyum ng pagtuturo sa
bansa. Mapapansin na ginawa ito nang magsimulang umusbong ang mga industriya ng call
center sa bansa. Dahil dito ay nakaramdam ng pangangailangan ang pamahalaan ni Arroyo na
‘paunlarin’ ang Ingles upang matugunan ang pangangailangan sa pwersa ng lakas-paggawa ng
industriyang ito. At ang pwersang kailangan ay ang mga Pilipino na nakakapgsalita nang maayos
sa Ingles. Ngunit ano nga ba ang nangyari sa Pilipinas sa aspektong ito? Dahil sa BPE, dapat ay
maraming mahuhusay na mga Pilipino na nagsasalita ng Ingles ngunit kung mapapansin ay
kakaunting bilang lamang ng mga Pilipino ang nakapagsasalita ng deretso sa wikang Ingles. Ang
pangyayaring ito ay isa itong patunay na hindi naging epektibo ang BPE upang maging mahusay
sa Ingles ang mga Pilipino. Mapapansin din na pinalubha lamang ng BPE ang kolonyal na
mentalidad ng mga Pilipino dahil mas naging mataas ang pagtingin ng mga Pilipino sa wikang
Ingles kumpara sa wikang Filipino dahil sa pagpapatupad ng patakarang ito. At dahil nga sa
kaisipang kolonyal na ito na dulot ng pananakop ng mga Amerikano ay mas lumala nito ang
problema ng mga Pilipino sa kanilang pagkakakilanlan na animo matapos ang pananakop ng
mga ito ay nahirapan na silang buuin ang kanilang mga sarili. Kaya naman malaking isyu pa rin
para sa Pilipinas ang usapin ng pagkakaroon ng wikang pambansa dahil lagi pa rin nakasunod
ang anino ng wikang Ingles tungo sa pagbubuo ng mga Pilipino ng kanilang pagkakakilanlan.

Institusyonalisasyon ng Mother Tongue-Based Multilingual na Edukasyon

Ang Pilipinas ay isang multilingual na bansa na mayroong humigit kumulang 170 na wika.
Ilan sa mga pangunahing wika nito ay ang Tagalog, Ilokano, Bikol, Kapampangan, Pangasinense,
Cebuano, Hiligaynon, at Waray-Samar. Dahil dito ay mapapansin na likas talaga sa Pilipinas ang
multilingualismo kaya naman dapat na matutunan ng mga Pilipino kung paano umangkop sa
realidad na ito.

Kaya naman noong taong 2009, sa pamamagitan ng Kautusan ng Kagawaran Blg. 74, ay
opisyal nang ipinag-utos ng Kagawaran ng Edukasyon ang Institusyonalisasyon ng Mother
Tongue-Based Multilingual na Edukasyon (MTB-MLE). Ayon sa patakarang ito, ang MTB-MLE ay
ang epektibong paggamit ng higit sa dalawang wika para sa literasiya at instruksyon. Ayon sa
kautusan, marami nang lumabas na mga pag-aaral ukol sa pagiging epektibo ng paggamit ng
mother tongue o ng Unang Wika ng mga mag-aaral upang mas lalong maunawaan ng mga ito
ang itinuturo sa kanila. Dahil sa patakarang ito ay malaki ang pag-asa na maisasakatuparan na
rin ang programang Edukasyon para sa Lahat o Education for All (EFA) na itinataguyod ng
internasyunal na komunidad dahil marami nang bata ang mas maaabot ng edukasyon. Kaya
naman itinataguyod ang pagsusulong ng MTB-MLE para sa patakarang pang-edukasyon ng

5
Pilipinas, maging ang pagpapatupad nito sa mga pre-school at Alternative Learning System (ALS)
sa bansa.9

Kaagapay ng programang ito ay ang paglalahad ng sampung “Pundamental na

Pangangailangan para sa isang Malakas na Mother Tongue-Based Multilingual na Edukasyon.” At
isa nga sa mga ito ay ang paggamit ng Unang Wika bilang pangunahing midyum sa pagtuturo
mula sa pre-school hanggang sa Ikatlong Baitang ng elementarya. Sa puntong ito, ang Unang
Wika ang magiging pangunahing bihikulo upang maunawaan at maging magaling ang mga mag-
aaral sa mga asignatura katulad na lamang ng Matematika, Agham, at MAKABAYAN, at pati na
rin sa mga asignaturang pangwika katulad na lamang ng Filipino at Ingles. Samantala,
mapapansin na nakasaad din dito na ang pagsama sa mga dagdag na asignaturang pangwika
katulad na lamang ng Filipino, Ingles at iba pang mga lokal o dayuhang wika ay ipakikila bilang
hiwalay na mga asignatura, sa pamamagitan ng pagpaplano ng akmang programa para rito o
kaya naman ay pagpapakilala sa mga wikang ito sa pre-school o sa pagtuntong ng mga mg-aaral
sa Unang Baitang (no earlier than Grade two). Samantala, pagsapit naman ng mga mag-aaral sa
sekundaryang edukasyon ay Filipino at Ingles na ang magiging pangunahing midyum sa
pagtuturo at ang Unang Wika ay gagamitin na lamang bilang wikang pantulong sa pagkatuto. 10

Ilang Obserbasyon sa MTB-MLE

Mapapansin na sa pamamagitan ng pagpapatupad sa MTB-MLE ay mas lalong

mabibigyang halaga ang mga wikang panrehiyon sa Pilipinas. Hindi Unang Wika ng karamihan sa
mga Pilipino ang wikang Filipino at Ingles kaya naman malaking tulong para sa kanila ang pag-i-
institusyonalisa sa MTB-MLE. Lumabas na sa iba’t ibang mga pag-aaral na mahirap talaga para
sa mga mag-aaral na matuto kapag ang ginamit na midyum ng pagkatuto ay bago para sa kanila.
Bukod sa nahihirapan silang iangkop ang kanilang mga sarili sa wikang ginagamit ay nahihirapan
din silang iproseso sa kanilang mga utak ang mga konsepto na kanilang pinag-aaralan at ang
epekto nga nito ay ang pagkakaroon ng mahinang kalidad ng edukasyon sa Pilipinas.

Samantala, noong taong 1998 ay isinagawa ng Kagawaran ng Edukasyon at Summer Institute of

Linguistics, Inc. (SIL) International Philippines ang programang Lubuagan First Language Component (FLC)
multilingual education. Ang Lubuagan ay matatagpuan sa hi;aging bahagi ng Pilipinas partikular na sa
probinsya ng Kalinga. Ang programang ito ay naghikayat sa paggamit sa Unang Wika ng mga mag-aaral
bilang midyum ng pagtuturo. Sa programang ito ay itinuro ang partikular na paksa sa pamamagitan ng
kanilang Unang Wika. Itinuro ito sa mga pampublikong paaralan ng Lubuagan mula Unang Baitang
hanggang Ikatlong Baitang. Matapos ito ay itinuro naman sa kanila ang paksa sa pamamagitan ng Ingles
at Filipino. Naging matagumpay ang programang ito. Napansin ng mga guro na mas naging aktibo ang
mga bata na makilahok sa klase gamit ang kanilang Unang Wika. At noon ngang National Achievement

9
Celeste Ann Castillo Llaneta, “The Language of Learning: Mother Tongue-based Multilingual Education in the
Philippines” The UP Forum, bolyum 11, bilang 2, March-April 2010, (sinangguni 13 Marso 2011).
<http://www.up.edu.ph/upforum.php?issue=36&i=318> (sinangguni 12 Marso 2011).
10
Kagawaran ng Edukasyon. “Kautusan ng Kagawaran Blg. 74” (14 Hulyo 2009).
6
Tests noong taong 2006 para sa Ikatlong Bahagi ng Markahan ay nakakuha ng mataas na marka rito ang
mga mag-aaral ng Lubuagan. Mas mataas ang kanilang nakuhang marka sa Filipino at sa Ingles kumpara
sa iba pang mga paaralan sa Kalinga ng 30 porsyento. Noong taong 2007 naman ay napanatili ng mga
mag-aaral ng Lubuagan na makakuha ng mataas na marka sa Matematika, Filipino, at Ingles ng 20
porsyento kumpara sa iba pang mga paaralan sa Kalinga. 11

Dahil dito ay masasabi na ang pagpapaunlad sa Unang Wika ng mga mag-aaral ay ang
pagpapaunlad na rin sa kanilang kultural na identidad. Sa pamamagitan ng paggamit sa Unang
Wika bilang midyum ng pagtuturo ay mas naiuugnay ng mga mag-aaral ang kanilang mga sarili
sa mga konsepto na kanilang pinag-aaralan lalo na kung ang mga halimbawa na gagamitin sa
pagpapalawig ng mga konseptong ito ay nakapaloob sa kanilang kultura. Ito marahil ang dahilan
kung bakit mataas ang marka na nakuha ng mga taga-Lubuagan sa NSAT. At mula sa pagiging
dalubhasa sa Unang Wika ay ang unti-unting pagtulay sa paggamit ng Pangalawang Wika – ang
wikang Filipino. Sa puntong ito ay unti-unti nang ipakikilala sa mga mag-aaral ang mga
konseptong kanilang pinag-aaralan gamit na ang pambansang wika. Sa pamamagitan nito ay
maaari na nilang maklasipika ang kanilang mga sarili bilang mga Pilipino na kinalaunan ay
magdudulot ng pagkakaroon nila ng kamalayang pambansa. Samantala, ang Ingles naman bilang
Pangatlong Wika ay gagamitin lamang upang makipag-ugnayan sa iba pang mga bansa sa
daigdig ngunit hindi ito dapat na labis na yakapin ng mga Pilipino. Isa ang may-akda sa mga
naniniwala na kapag nagtagumpay ang MTB-MLE at ito ay nakabatay sa kultura ay unti-unti
nang maiwawaksi ng mga Pilipino ang kolonyal na mentalidad at mawawala na ang pagtingin
nila sa Ingles bilang mas mataas na wika.

Paglalagom

Sa kabuuan ay masasabi na hindi naging matagumpay ang BPE sa kabuuang hangarin

nito na maging mahusay ang mga Pilipino sa wikang Filipino at wikang Ingles at sa halip ay
nagdulot pa ito ng kalituhan dahil nahahadlangan nito ang pagbubuo ng mga Pilipino ng sariling
pagkakakilanlan dahil sa pagtingin na mas nakakataas ang wikang Ingles kumpara sa wikang
Filipino. Bukod dito ay hindi rin napapaunlad ng patakarang ito ang mga bernakular na wika
dahil nakapokus lamang ito sa paggamit ng Filipino at Ingles. Samantala, mapapansin naman na
pinipilit punan sa kasalukuyan ng MTB-MLE ang mga pagkukulang ng BPE. Kung sa BPE ay
ipinakikilala agad sa mga bata ang dalawang wika na hindi pamilyar sa kanila, partikular na sa
mga lugar na hindi-Tagalog ang pangunahing wika, sa MTB-MLE naman ay binibigyan ng
pagpapahalaga ang mga wikang panrehiyon. Dahil dito ay mas nahihikayat ang mga bata na
matuto at mahalin ang kanilang kinagisnang kultura at kinalaunan, kapag naipakilala na sa kanila
ang wikang Filipino bilang Pangalawang Wika ay mas maa-identify na nila ang kanilang mga sarili
bilang mga Pilipino na tiyak ay magdudulot na ng pagmamahal nila sa bansa.

11
Llaneta, “The Language of Learning.”
7
8