Master Studiji historije-UNMO-FHN

Univerzitet „Dţemal Bijedić“ u Mostaru
Fakultet humanističkih nauka
Odsjek za historiju/istoriju/povijest
Broj:
NASTAVNI PLAN I PROGRAM DRUGOG (II) CIKLUSA

DIPLOMSKOGA STUDIJA
(Stari vijek i Srednji vijek; Novi vijek i Savremeno doba)
Mostar, maj 2012.

MODEL KVALIFIKACIJE
1. Uvod u disciplinu i klasifikaciju
Historija je temeljna humanistička nauka koja proučava prošlost ljudskog društva, sagledavajući domete razvoja
svjetskih civilizacija kroz kulturne, ekonomske i političke osobenosti, komplementarnosti i procese uopće. Ona
je nezaobilazna nauka u procesu izučavanja i afirmacije nacionalnih, konfesionalnih i kulturoloških osobina
jednog naroda. Zbog značaja problematike kojom se bavi, moderna historijska nauka ove društvene segmente
proučava na osnovu relevantnih i nepobitnih dokaza, kao što su arhivska građa i materijalni ostaci. Osnovni cilj
II ciklusa studija iz historije je da studenti prošire saznanja iz historijske nauke, razviju metodološke sposobnosti
korištenja historijskih izvora, te mogućnosti vlastitog promišljanja na osnovama nepobitnih i relevantnih dokaza.
2. Izajva o razlozima
Historičari se bave ne samo proučavanjem prošlosti nego i tumačenjem aktuelnih pojava u društvu na bazi
historijske matrice – Historia est magistra vitae. U današnjem društvu historičari se mogu zapošljavati u
osnovnim i srednjim školama, arhivskim i muzejskim institucijama, te u zavodima za zaštitu kulturno-
historijskog nasljeđa i turističkim zajednicama.
II ciklus studij se sastoji od dva modula:
1. Stari i Srednji vijek;

2. Novi vijek i Savremeno doba.
U realizaciji nastavnog plana i programa studentima će biti omogućeno korištenje relevantne literature i
arhivske građe, što će stvoriti predpostavke za aktivnu nastavu baziranu na istraţivačkom radu i brojnim
prezentacijama, debatama i sl. Nastavni predmeti koje će studenti slušati koncipirani su tako da će omogućiti
studentima uvid u nova znanja i traţiti od njih aktivno studiranje. Kroz II ciklus studija studenti će ovladati
naučnom metodologijom i proširiti saznanja o historijskim procesima u okvirima modula koji budu pohađali. U
to je uključeno:
 Sposobnost korištenja i proučavanja arhivske građe;
 Upoznavanje rada arhiva i muzeja radi izučavanja građe
 Upoznavanje sa arheološkim lokalitetima i proučavanje njihovih sadrţaja
 Osposobljavanje za pisanje naučnih radova, itd.
U realizaciji nastavnog plana i programa bit će uključeni eminentni profesori koji su se u svome dosadašnjem
radu afirmirali proučavajući navedenu problematiku.
3. ORGANIZACIJA II CIKLUSA STUDIJA
4. POLAZNICI STUDIJA
● Drugi ciklus studija mogu pohađati studenti koji su završili četverogodišnji studij – ekvivalent 240
ECTS ili studenti koji su završili dodiplomski studij u inozemstvu uz obavezu da priloţe nostrificiranu
diplomu.
● Studij mogu upisati oni koji imaju odgovarajuću VSS (četverogodišnji studij – 240 ECTS) ili oni
koji imaju završen dodiplomski studij na nekom drugom društvenom fakultetu uz pismenu preporuku
nadleţnog rukovodioca ili najmanje dva profesora / ili ekvivalenta.
• Minimalan broj upisanih studenata je : redovnih 5, vanrednih 5.
5. NASTAVNI PLAN STUDIJA

Drugi ciklus studija iz historije traje jednu godinu, odnosno dva semestra.
● Prvi semestar – predavanja, vjeţbe i polaganje ispita iz predmeta predviđenih nastavnim
programom.
● Drugi semestar – metodologija naučnog rada i pisanje završnoga rada (temu rada kandidat bira
nakon završetka prvog, najkasnije do početka drugog semestra) .
Ukupan broj ECTS iz oba semestra je 60.
Zvanje koje će polaznici steći nakon završetka II ciklusa studija: Magistar struke ili ekvivalenta ( mr. za
određeno područje, i /ili specijalistički studij).
6. IZJAVA O METODAMA PODUČAVANJA I UČENJA
Metode podučavanja i učenja su osmišljene tako da podstiču studente na nezavisan i grupni rad.
Osnovne metode podučavanja su: predavanja, seminarski radovi, diskusije, grupni rad, itd.
Studenti će tokom II ciklusa studija obavljati interaktivni rad sa nastavnicima i saradnicima. (predavanja, vjeţbe,
seminarski radovi, konsultacije, mentorski rad i sl.) i samostalni rad: (pisanje eseja, istraţivačkih radova,
različitih vrsta govora, debata, grupnog rada, simulacije različitih govora, prezentacije i sl).
6. RESURSI UČENJA
Za potrebe studija kvalifikacije studentima će biti na raspolaganju Univerzitetska biblioteka i biblioteka Odsjeka,
te pristup relevantnim bazama podataka.
7. OBAVEZE STUDENATA II CIKLUSA STUDIJA
● Studenti su obavezni iz svakog predmeta napisati po jedan rad (od 6 – 10 stranica) i usmeno ga odbraniti u
toku trajanja nastave. Ovaj rad se tretira kao pristupni rad i studenti koji ga uspješno ne odbrane ne mogu
pristupiti polaganju ispita iz tog predmeta.
● Student je obavezan da potpiše Izjavu o plagijatu prilikom izrade završnog rada.
Odgovorni profesor – nosilac predmeta, određuje način i formu polaganja ispita.
Ocjena pismenog rada bazira se na strukturi i organizaciji rada, relevantnosti i količini iznesenih činjenica
neophodnih za odgovor na određenu temu, a svi zahtjevi su na višem nivou od onog sa dodiplomskog studija.
Ocjenjivanje uključuje i sposobnost korištenja literaturom.
Na usmenom ispitu ocjenjuje se znanje i razumijevanje sadrţaja pokazano u odgovoru na postavljeno pitanje,
sposobnost samostalnog promišljanja i donošenja zaključaka, te mogućnost identifikacije osnovnih ideja i
koncepata.
NASTAVNI PLAN I PROGRAM
ZA II CIKLUS STUDIJA
Modul: Stari i Srednji vijek
R/b
NASTAVNI PREDMET Nastavnik Semestar Broj sati ECTS Ukupan

sedmifno fond sati
P V S
Saradnik
1. Prof. Dr. IX 2 2 2 7 60
Adnan
Bosna i Hercegovina
Busuladžid
u prethistorijsko i
antifko doba
Mr. Almir
Marid
2. Prof. dr. IX 2 2 2 7 60
Salih
Historija Jalimam
srednjovjekovne
Bosne Mr. sci.
Adis Zilid
3. Prof. dr. IX 2 2 2 7 60
Salih
Historija centralno- Jalimam
istofne Evrope u
srednjem vijeku Mr. sci.
Adis Zilid
4. Prof. dr. X 2 2 8 30
Husnija
Metodologija
Kamberovid
historijskih
istraživanja Mr. sci.
Faruk
Taslidža
5. X 22
Magistarski rad
300
Svega IX semestar
Svega X semestar 30
- Student bira dva izborna predmeta u IX semestru
Modul : Novi vijek i Savremeno doba
R/b
NASTAVNI Nastavnik Semestar Broj sati ECTS Ukupan

PREDMET sedmifno fond sati
P V S
Saradnik
1. Prof. dr. IX 2 2 2 7 60
Senaid
Bosna i
Hadžid
Hercegovina u
sastavu Osmanskog Mr. sci.
Carstva Faruk
Taslidža
(od XV do kraja
XVIII st.)
2. Jugoistofna Evropa Prof. dr. IX 2 2 2 7 60

u Novom vijeku i Adnan
Savremenom doba Velagid
Mr. Almir
Marid
3. Bosna i Prof. dr. IX 2 2 2 7 60
Hercegovina u XIX i Adnan
XX st. Velagid
Mr. Almir
Marid
4. Prof. dr. X 2 2 8 30
Husnija
Metodologija
Kamberovid
historijskih
istraživanja Mr. sci.
Faruk
Taslidža
5. X 22
Magistarski rad
300
Svega IX semestar
Svega X semestar 30
- Student bira dva izborna predmeta u IX semestar.
Izborni predmeti
R/b Broj sati

sedmifno
Naziv predmeta Nastavnik Semestar ECTS Ukupan
fond sati
Saradnik P V
1. Bosna i Hercegovina na Prof. Dr. IX 2 2 4,5 60

historijskim i geografskim Salih
kartama Jalimam
Mr. sci.
Adis Zilid
2. Bosna i Hercegovina u Prof. Dr. IX 2 2 4,5 60

međunarodnim odnosima Adnan
od najstarijih vremena do Velagid
danas
Mr. Almir
Marid
3. 1.Doc. dr. X 2 2 4,5 60

Adi Fejzid
Strani jezik (Engleski
jezik)
2.Doc.dr.
Belma
Šator
(Njemafki
jezik)
Mostar, 4. maja 2012. godine doc. dr. Adnan Velagić

UNIVERZITET „DŢEMAL BIJEDIĆ“ U MOSTARU
FAKULTET HUMANISTIČKIH NAUKA
ODSJEK ZA HISTORIJU/ISTORIJU/POVIJEST
Jugoistofna Evropa u Novom

Naziv predmeta:
vijeku u Savremenom dobu Šifra predmeta: 0000
Nivo ciklusa, godina studija,

Drugi ciklus Peta godina / deveti
semestar
Doc. dr. Adnan Velagid

Voditelj predmeta:
Mr. Almir Marid
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adnan.velagic@unmo.ba
Sati predavanja sedmifno: 2

Ukupan broj sati predmeta: Sati vježbi sedmifno:2 Ukupan broj sati: 60
Bodovna vrijednost ECTS-a: 7 ECTS
Matična kvalifikacija: Kvalifikacija za koju je predmet primarno izađen
Status predmeta: Obavezan
Peduslovi za polaganje predmeta: Nema
Obrazloženje bodovne vrijednosti: Dovoljan broj sati predavanja i vježbi omogudava ovakvu bodovnu vrijednost
U toku proučavanja predmeta studenti će produbiti saznanja o društveno-političkim

kretanjima na području Jugoistočne Evrope periodu Novog vijeka i Savremenog
doba. Glavno teţište nevedene problematike biće usmjereno na sagledavanje
Cilj predmeta: razvitka nacionalnih komponenti, probitaka kapitalističkih obrisa u sferi
proizvodnih odnosa, političkih procesa itd. Posebna paţnja biće usmjerena na
sagledavanje razvoja nacionalnih ideologija kod juţnoslavenskih naroda, definiranje
drţavno-pravnih subjektiviteta u periodu Novog vijeka i Savremenog doba.
Nakon uspješno usvojenih saznanja iz prethodne stavke studenti de raspolagati

Opis opdih i specifičnih kompetencija
širokim spoznajama o društveno-politifkim procesima na podrufju Jugoistofne
(znanja i vještina) /ishod učenja: Evrope, što de im omoguditi da aktivnom primjenom relevantne analize historijske
retrospektive i kritifke misli definiraju vlastite sintetifke opservacije, utemeljene na
naufnim metodološkim spoznajama.
1. Nacija i nacionalni programi – nedovoljan okvir multietnifki država
2. Berlinski kongres i „slaganje kockica na Balkanu“
3. Politika nacionalne države
5. Jugoistofna Evropa od aneksije BiH do Balkanskih ratova
6. Jugoistofna Evropa u Prvom svjetskom ratu
7. Opet multietnifka država – Jugoslavija po mjeri svih ili...

Okvirni sadržaj predmeta:
8. „Ostali“ u procjepu srpsko-hrvatskih antagonizama
10. Pojave politifkih devijacija ili pokušaj da se radikaliziranjem polkitifke scene

spasi/rasturi Jugoslavija
12. Jugoistofna Evropa u Drugom svjetskom ratu
13. Od federativne do socijalistifke Jugoslavije
14. Koncept socijalistifke privrede i prekompozicija proizvodnih odnosa
15. Jugoslavija 80-ih godina XX st.
16. Aktivna degradacija društva i disolucija zajednifke države
Oblici provođenja nastave/metode

Predavanja, vježbe, seminarski rad, demonstracija itd.
učenja:
Način provjere znanja/ način

polaganja ispita i % težinskog faktora Prisustvo predavanjima i vježbama – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
provjere znanja:
1. Atif Purivatra, JMO u politifkom životu Kraljevine SHS, Sarajevo, 1974.

2. Bogdan Krizman, Vanjska politika jugoslovenske države 1918-1941.
3. Branko Petrovid, Jugoslovenski federalizam, ideje i stvarnost, Beograd, 1987.
4. Dragoslav Jankovid, ugoslavensko pitanje i Krfska deklaracija, Beograd, 1967.
Popis osnovne literature i
5. Ferdo Čulinovid, Jugoslavija između dva rata, Zagreb, 1981.
6. Isti, Dokumenti o Jugoslaviji, Zagreb, 1968.
Internet web referenci:
7. Ivo Banac, Nacionalno pitanje u Jugoslaviji – Porijeklo, povijest, politika, Zagreb,
1988.
8. Latinka Perovid, Zatvaranje kruga – Ishod rascepa 1971-1972, Sarajevo, 1991.
9. Milorad Ekmefid, Ratni ciljevi Srbije 1914, Beograd, 1973.
10. Više autora, Jugoslovenska država 1918-1998, Beograd, 1999.
Historija Istofno-centralne Evrope

Naziv predmeta:
u srednjem vijeku Šifra predmeta: 0000

semestar
Prof. dr. Salih Jaliman

Voditelj predmeta:
Mr. sci. Adis Zilid
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adis.zilic@unmo.ba
Sati predavanja sedmifno: 2 Ukupan broj sati za

Ukupan broj sati predmeta: Sati vježbi sedmifno:2
polaganje ispita: 60
Glavni cilj predmeta je upoznati studente sa Istofno-centralnom Evropom kao

geografskom i kulturološkom regijom, te uticajima iste na historijske i kulturne
tokove u srednjovjekovnoj Bosni. U okviru predmeta izufavat de se period od
Cilj predmeta: pojave izrazito ratarskog društva ranog srednjeg vijeka do burgundskog stila na
samom kraju srednjovjekovne epohe.
Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de kroz analizu historijskih tokova

biti detaljnije upoznati sa historijom svih znafajnijih zemalja regije koje su imale
bitan uticaj na prostoru Bosne, kao što su Vizantija, Ugarska i Venecija.
(znanja i vještina) /ishod učenja:
Okvirni sadržaj predmeta: Glavni sadrţaj predmeta obuhvata: proces akulturacije i međusobnih proţimanja,
izgradnja staleških monarhija u regiji, vladarske insignije i heraldičku simboliku,
viteško-dvorjansku kulturu, te konfesionalizaciju srednjovjekovne Evrope.

učenja:

provjere znanja:
1. Frensis Dvornik, The making of Central and Eastern Europe, The Polish
Research Centre LTD, London 1949.
2. Jean Sedlar, East Central Europe in the Middle Ages 1000-1500. A

History of East Central Europe, vol. III, University of Washington
Press, Seattle and London 1994.
3. Georgije Ostrogorski, Istorija Vizantije, Beograd 1959.
4. Mark Bloch, Feudalno društvo, Zagreb 1958.
5. Christian Bec, Historie de Venise, Presses Universitaires de France,

Paris 1993.
Popis osnovne literature i 6. Sidni Peinter, Istorija srednjeg veka (284-1500), Clio, Beograd 1997.
7. Povijest Mađarske, (ur. P. Hanak), Zagreb 1995.

8. Sima Dirkovid, Odjeci ritersko-dvorjanske kulture u Bosni krajem
srednjeg veka, u: Srednjovjekovna Bosna i evropska kultura, Zenica
1973.
9. Isti, Dvor i kultura u srednjovjekovnoj bosanskoj državi, u: Bosna i

Hercegovina u tokovima istorijskih i kulturnih kretanja u Jugoistofnoj
Evropi, Posebna izdanja, Zemaljski muzej, Sarajevo 1989.
10. Bojana Radojkovid, Materijalna kultura bosanske vlastele, u: Zbornik

za istoriju Bosne i Hercegovine 1, Beograd 1995.
11. Jene Sif, Skica o trima evropskim regionima, Beograd 1997.
12. Šarl Dil, Istorija Vizantije, Beograd 2005.
Način pradenja kvalitete i uspješnosti

Anonimna anketa među studentima o uspješnosti nastave.
izvedbe predmeta:
Naziv predmeta:
Historija srednjovjekovne Bosne Šifra predmeta: 0000
Nivo ciklusa, godina studija, semestar Drugi ciklus Peta godina / deveti
Prof. dr. Salih Jaliman

Voditelj predmeta:
Mr. sci. Adis Zilid
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adis.zilic@unmo.ba

Ukupan broj sati za
Ukupan broj sati predmeta: Sati vježbi sedmifno:2
polaganje ispita: 60
Studenti bi trebali stedi temeljna znanja i ovladati osnovnim pojmovima iz

ranosrednjovjekovne bosanske historije koje bi mogli primjenjivati u svom bududem radu te
Cilj predmeta: se osposobiti za kritifko vrednovanje historiografskih rezultata.
Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de biti sposobni da sagledaju procese koji su se
dešavali u historijskim epohama na podrufju BiH, da sagledaju nastanak civilizacijskih vrijednosti
BiH.
U okviru proufavanja ranog srednjeg vijeka posebno de se izufavati propast antifke

civilizacije i seoba naroda na prostoru na kojem kasnije nastaje srednjovjekovna Bosna,
uloga Slavena i Avara u procesu naseljavanja i njihov odnos prema zatefenom stanovništvu,
prvo pominjanje Bosne u izvorima, te Bosna u okvirima vizantijskog commonvelta.
Okvirni sadržaj predmeta: U okviru razvijenog srednjeg vijeka proufavat de se detaljno nastojanja Bosne za ofuvanjem
politifke samostalnosti kroz XIII stoljede, teritorijalno širenje u XIV stoljedu, vladavina
pojedinih znafajnijih lifnosti, privredni napredak zemlje.
U kasnom srednjem vijeku akcent je na uticaju rusaške gospode u vremenu Tvrtkovih

naslijednika, te na političkom poloţaju Bosne između ugarskog kralja i osmanskog sultana.
Posebna paţnja posvetit će se izučavanju sloţenih vjerskih odnosa, nastanku Crkve bosanske,
njenoj hijerarhiji i funkciji

učenja:
Način provjere znanja/ način polaganja Prisustvo predavanjima i vježbama – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
ispita i % težinskog faktora provjere
znanja:
1. Sima Dirkovid, Istorija srednjovekovne bosanske države, Beograd 1964.
1. Nada Klaid, Srednjovjekovna Bosna, Eminex, Zagreb 1994.

2. Marko Šunjid, Bosna i Venecija (odnosi u XIV i XV stoljedu), Sarajevo 1996.
3. Desanka Kovafevid-Kojid, Gradska naselja srednjovjekovne bosanske države,
Sarajevo 1978.
4. Povijest Bosne i Hercegovine od najstarijih vremena do 1463, Sarajevo 1991.
5. Desanka Kovafevid, Trgovina u srednjovjekovnoj Bosni, Sarajevo 1961.
6. Jaroslav Šidak, Studije o »Crkvi bosanskoj« i bogumilstvu, Zagreb 1975.
7. Salih Jalimam, Djelatnost dominikanaca u srednjovjekovnoj Bosni, Tuzla 1999.
8. Pavao Anđelid, Bobovac i Kraljeva Sutjeska, Sarajevo 1973.
9. Šefik Bešlagid, Leksikon stedaka, Sarajevo 2004.
10. Šefik Bešlagid, Stedci-kultura i umjetnost, Sarajevo 1982.
11. Pavo Živkovid, Tvrtko II Tvrtkovid, Sarajevo 1981.
12. Sima Dirkovid, Rusaška gospoda, Istorijski fasopis 21, Beograd 1974, 5-17.
13. Julijan Jelenid, Kultura i bosanski franjevci, Sarajevo 1912.
14. Mihajlo Dinid, Državni sabor srednjovekovne Bosne, Beograd 1955.
15. Veljan Trpkovid, Humska zemlja, Zbornik Filozofskog fakulteta VIII/1, Beograd 1964,
225-260.
izvedbe predmeta:
Historija Bosne pod osmanskom vlašdu

Naziv predmeta:
(od XV do kraja XVIII stoljeda) Šifra predmeta: 0000

semestar
Prof. dr. Senaid Hadžid

Voditelj predmeta:
Mr. sci. Faruk Taslidža
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) Mob.: faruk.taslidza@unmo.ba

Ukazati na najznačajnije procese koji su uticali na osobenosti osmanske Bosne. Cilj

Cilj predmeta: je sagledati sličnosti i posebnosti Bosanskog ejaleta u odnosu na druge teritorije pod
sultanovim suverenitetom, ali i teritotorije koje su u isto vrijeme bile po vlašću
austrijskog cara i mletačkog duţda.
Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de stedi znanje o promjenama koje

su na prostorima BiH nastale kao posljedica uspostave i ufvršdivanja osmanske vlasti.
Osim toga, studenti de stedi osnovna znanja o Bosanskom ejaletu u XVII i XVIII vijeku.
To se odnosi na sve društveno-politifke prilike koje su se razvijale u okolnostima
slabljenja Osmanskog carstva.
1. Osmansko-bosanski odnosi do 1463.godine
2. Od sandžaka do ejaleta
Okvirni sadržaj predmeta: 3. Osmansko administartivno-upravno i vojno uređenje od 1463. do 1592. godine
4. Društveni odnosi
5. Gradovi i gradska privreda

6. Odžakluk timari
7. Kapetani i kapetanije
8. Specififnosti bosanskog ajanaluk
9. Ratovi vođeni na prostoru Bosanskog ejaleta u XVII i XVIII vijeku
10. Društveni i privredni odnosi u Bosanskom ejaletu do kraja Dubifkog rata
11. Kulturne prilike u osmanskoj Bosni

učenja:

polaganja ispita i % težinskog faktora Prisustvovanje predavanjima i viježbama – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
provjere znanja:
1.H. Šabanovid, Bosanski pašaluk, Sarajevo, 1982.
2. isti, Književnost Muslimana na orijentalnim jezicima, Sarajevo, 1973.
2. Grupa autora, BiH od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata,

(poglavlja koja se odnose na osmanski period), Sarajevo, 1994.
3. A. Handžid, Studije o Bosni, Istanbul, 1994.
4. isti, Tuzla i njena okolina u XV i XVI vijeku, Sarajevo, 1975.
5. H. Kreševljakovid, Izabrana dijela I-IV, Sarajevo, 1991.
6. M. Imamovid, Historija Bošnjaka, Sarajevo, 1997.

7. E. Pelidija, Banjalučki boj 1737.uzroci i posljedice, Sarajevo, 2003.
8. isti, Bosanski ejalet od Karlovačkog do Požarevačkog mira, Sarajevo, 1989.
9. A. Sudeseka, Ajani, Sarajevo, 1965.
10. N. Filipovid, Odžakluk timari, POF V, 1955.
11. isti, Islamizacija u Bosni, Tešanj, 2005.
12. A. Alifid, Pokret za autonomiju Bosne od 1831 do 1832, Sarajevo, 1996.
13. I. Kasumovid, Školstvo i obrazovanje u Bosanskom ejaletu za vrijeme osmanske

uprave, Mostar, 1999.
14. S.S. Hadžihuseinovid- Muvekit, Povijest Bosne, Knj. 1 i 2, Sarajevo, 1999.

Bosna i Hercegovina u XIX i XX

Naziv predmeta:
stoljedu Šifra predmeta: 0000

semestar
Prof. dr. Adnan Velagid

Voditelj predmeta:
Mr. Almir Marid
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adnan.velagic@unmo.ba

U toku proučavanja predmeta studenti će produbiti saznanja o društveno-političkim

kretanjima na području BiH u XIX I XX stoljeću. Glavno teţište nevedene
problematike biće usmjereno na sagledavanje razvitka nacionalnih komponenti u i
Cilj predmeta: oko BiH, probitaka kapitalističkih odnosa u sferi proizvodnih odnosa, političkih
procesa itd. Posebna paţnja biće usmjerena na sagledavanje poloţaja BiH u sastavu
monarhističke i socijalističke Jugoslavije, te definiranje njenog drţavno-pravnog
subjektiviteta u periodu novog vijeka i savremenog doba.
Nakon uspješno usvojenih saznanja iz prethodne stavke studenti de raspolagati

širokim spoznajama o društveno-politifkim procesima u i oko BiH tokom XIX i XX st.
što de im omoguditi da aktivnom primjenom relevantne analize historijske
retrospektive i kritifke misli definiraju vlastite sintetifke opservacije, utemeljene na
naufnim metodološkim spoznajama.
1. Nacija i nacionalni programi
2. BiH u međunarodnim odnosima

3. Položaj BiH u sastavu Austro-Ugarske monarhije
4. Kalajeva politika
5. Od aneksije do Balkanskih ratova

6. BiH u Prvom svjetskom ratu
7. Jugoslavija kao „spas“
8. BiH u procjepu srpsko-hrvatskih antaginizama
10. Na rubu politifkog opozicionizma – Spahin koncept
11. BiH u koncepcijama politifkih stranaka
12. BiH u Drugom svjetskom ratu
13. Od federativne do socijalistifke republike
14. Koncept socijalistifke privrede i prekompozicija proizvodnih odnosa u BiH
15. BiH 60-ih godina XX st.
16. Aktivna degradacija društva i disolucija zajednifke države

učenja:

polaganja ispita i % težinskog faktora Prisustvivanje predavanjima i vježbama – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
provjere znanja:
11. Antonid Zdravko, Organizatorske djelatnosti KPJ za pripremanje i

pokretanje ustanka u BiH 1941., Sarajevo 1973.
12. Adnan Jahid, Islamska zajednica u Bih zavrijeme monarhistifke Jugosalvije,
Zagreb, 2010.
13. Adnan Velagid, Hercegovina od 1945-1952, Mostar, 2008.
14. Isti, Hercegovafki Muslimani u koncepcijama fetnifkog pokreta, Mostar,
2012.
15. Donia R. – Fine J., Bosna i Hercegovina: Tradicija koju su izdali, Sarajevo
1995.
Popis osnovne literature i 16. Drago Borovfanin, Izgradnaj bosanskohercegovafke državnosti u uslovima
NOR-a, Sarajevo, 1979.
Internet web referenci: 17. Filandra Šadir, Bošnjafka politika u XX stoljedu, Sarajevo 1998.
18. Gakovid Milan, Rješavanje agrarnog pitanja u BiH 1918-1921, Prilozi / 6,
1970.
19. Isti, Savez zemljoradnika u BiH od 1929-1941, Sarajevo 1982.
20. Husnija Kamberovid, Mehmed Spaho, politifka biografija, Sarajevo, 2009.
21. Krizman Bogdan, BiH i jugoslovensko pitanje 1918, Prilozi / 4, 1968.
22. Latinka Perovid, Zatvaranje kruga – Ishod rascepa 1971-1972, Sarajevo,
1991.
23. Malcolm Noel, Povijest Bosne – Kratki pregled, Zagreb-Sarajevo 1995.
24. Redžid Enver, BiH u Drugom svjetskom ratu, Sarajevo 1998.
25. Veselin Đuretid, Narodna vlast u BiH 1941-1945, Beograd-Sarajevo, 1981.
Bosna i Hercegovina u prethistorijsko i

Naziv predmeta:
antifko doba Šifra predmeta: 0000

Drugi ciklus Peta godina/ deveti
semestar
Prof. dr. Adnan Busuladžid

Voditelj predmeta:
Mr. Almir Marid
Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: almir.maric@unmo.ba

Matična kvalifikacija:
Cilj predmeta je znatno produbiti znanja historije, arheologije i umjetnosti prostora

današnje Bosne i Hercegovine u antičko doba od početaka prodora Rimljana do
Cilj predmeta: dolaska Slavena kako bi student stekao temeljna znanja za bavljenje nastavnom
aktivnošću.
Opis opdih i specifičnih kompetencija Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de spoznati osnovna znanja o o
(znanja i vještina) /ishod učenja: prostoru Bosne i Hercegovine u prethistorijskom antifkom periodu.
Sadrţaj predmeta: Upoznavanje s nastavnim planom i programom. Upoznavanje s

literaturom. Historijska topografija ilirskih zemalja. Izvorna građa i savremena
naučna stajališta po pitanju antičkog razvitka u Bosni i Hercegovini. Historijat
naučnog istraţivanja antičkog svijeta. „Ilirska drţava” i tri ilirska rata, rimski ratovi
na zapadnom Balkanu, Oktavijanova kampanja. Organizacija provincije Illyricum.
Ustanak 6–9 godine n. e. Provincije Dalmacija i Panonija. Peregrinski civitates-i,
kolonije i municipiji. Romanizacija. Uloga Ilira u Rimskom carstvu. Materijalna
kultura i duhovni ţivot Ilira za vrijeme rimske vladavine. Završno razdoblje
antičkog razvitka na tlu današnje Bosne i Hercegovine. Ilirski ostaci na Balkanu i
propast antičke civilizacije.

učenja:
provjere znanja:
1. ARHEOLOŠKI LEKSIKON BIH, Sarajevo, 1988.
2. Alojz Benac – Čovid Borivoj, Glasinac I – Bronzano doba, Sarajevo,

1956.
3. Alojz Benac – Čovid Borivoj, Glasinac II– Željezno doba, Sarajevo,

1957.
4. Alojz Benac, Studije o kamenom i bakarnom dobu u sjeverozapadnom

Balkanu, Sarajevo, 1964.
5. Borivoj Čovid, Osnovne karakteristike materijalne kulture Ilira na

njihovom centralnom podrufju. Simpozijum o teritorijalnom i
hronološkom razgranieenju Ilira u praistorijsko doba, ANU BiH,
Posebna izdanja, IX, CBI I, 95-134+Krt.I-IV+Tbl.I-VI.
6. Borivoj Čovid, Od Butmira do ilira, Sarajevo, 1976.
7. Blagoje Govedarica, Rano bronzano doba na području istočnog

Jadrana, ANU BiH, Knjiga LXVII, Sarajevo, 1989.
8. Grupa autora ( A. Benac; Đ. Basler; B. Čovid ), Kulturna istorija BiH,

Sarajevo, 1984.
9. Ivo Bojanovski, Dolabelin sistem cesta u rimskoj provinciji Dalmaciji,

Popis osnovne literature i ANU BiH, Djela, XLVII, CBI 2, 1974.
10. Ivo Bojanovski, Bosna i Hercegovina u antičko doba, Sarajevo, 1988.

11. Adnan Busuladžid, Rimske vile u Bosni i Hercegovini, Sarajevo, 2011.
12. Pierre Cabanes, Iliri od Bardileja do Gencija. Zagreb, 2002 .
13. Milutin Garašanin, Crna Gora u osvit pisane istorije, Istorija Crne
Gore, Podgorica, 1976.
14. Salmedin Mesihovid, Aevum Dollabellae – Dolabelino doba, Godišnjak

CBI, Knjiga 39, Sarajevo, 2010, 99 – 125.
15. Salmedin Mesihovid, Rimski Vuk i ilirska zmija. Posljedna borba,

Filozofski fakultet Sarajevo, 2011. Bego Omerfevid, Bosna i
Hercegovina u vrijeme kasne antike, Tuzla, 2010.
16. Esad Pašalid, Antička naselja i komunikacije u Bosni i Hercegovini,

Zemaljski muzej, Sarajevo, 1960.
17. Veljko Paškvalin, Kršdanstvo kasne antike u zaleđu Salone i Narone -

Arheološka istraživanja kasnoantičkog kršdanstva u Bosni i
Hercegovini, Sarajevo: Vrhbosanska katolifka teologija, 2003.
18. Mate Suid, Antički grad na istočnom Jadranu, Zagreb, 2003.
19. Aleksandar, Stipfevid, Iliri. Zagreb, 1974.
20. Ante Škegro, Gospodarstvo rimske provincije Dalmacije, Hrvatski

studiji, Zagreb, 1999.
21. J. J., Wilkes, History of the provinces of the Roman Empire, Dalmatia,
University of Birmingham, London, 1969.
22. J.J.Wilkes, Iliri, Split, 2001.

izvedbe predmeta:
Naziv predmeta:
BiH na historijskim i geografskim kartama Šifra predmeta: 0000
Nivo ciklusa, godina studija, semestar Drugi ciklus Peta godina / deveti
Prof. dr. Salih Jalimam

Voditelj predmeta:
Mr. sci. Adis Zilid
Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adis.zilic@unmo.ba

Kontakt detalji:

Ukupan broj sati predmeta: Sati vježbi sedmifno: 2 Ukupan broj sati: 60
Bodovna vrijednost ECTS-a: 4,5 ECTS
Matična kvalifikacija: Predmet je primarno izađen za Nastavni plan i program na Odsjeku za historiju
Status predmeta: Izborni
Upoznavanje s historijskom kartografijom, vrstama karata, elementima karte i

njenim fitanjem. Upoznavanje sa kartografskim predstavljanjem podrufja BiH od
Cilj predmeta: antifkog do savremenog doba.
Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de stedi osnovna znanja o

prikazivanju prostora BiH na historijskim kartama, teritorijalnim razvojem BiH kroz
historiju.
1. Historijski razvoj kartografije
Okvirni sadržaj predmeta: 2. Predstavljanje podrufja BiH u doba antike
3. Predstavljanje podrufja BiH u srednjem vijeku
4. Predstavljanje podrufja BiH u osmanskom periodu
5. Predstavljanje podrufja BiH u austro-ugarskom periodu

6. Predstavljanje podrufja BiH u jugoslavenskom okviru
7. Predstavljanje podrufja BiH u osmanskom periodu
8. Predstavljanje podrufja BiH u austro-ugarskom periodu
9. Predstavljanje podrufja BiH u jugoslavenskom okviru

učenja:
Ostale obaveze studenta (ako se

-
predviđaju):
Način provjere znanja/ način Prisustvo predavanja i vježbe – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
polaganja ispita i % težinskog faktora
provjere znanja: Ispit je u pismenoj formi.
1. Zijad Šehid-Ibrahim Tepid, Povijesni atlas Bosne i Hecegovine, Sarajevo, 2002.
Popis osnovne literature i 2. Ratimir Gašparevid, Bosna i Hercegovina na geografskim kartama od prvih
početaka do kraja XIX vijeka, ANUBIH, knj.37.,Odjeljenje društvenih nauka, knj.22.,
Internet web referenci: Sarajevo 1970
3. The Times, Atlas svjetske povjesti, Zagreb 2004.

izvedbe predmeta:
Metodologija historijskih istraživanja

Naziv predmeta:
Šifra predmeta: 0000

Drugi ciklus Peta godina / deseti
semestar
Prof. dr. Husnija Kamberovid

Voditelj predmeta:
Mr. sci. Faruk Taslidža

Cilj predmeta je upoznavanje studenata s razvojem historijske metode kroz

Cilj predmeta: historiju, sa stupnjevima istraživafkog postupka, odnosno o zanatu historifara i
opdim principima naufnog rada.
Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de biti sposobni da sagledaju

procese koji su se dešavali u historijskim epohama na podrufju BiH, da sagledaju
nastanak civilizacijskih vrijednosti BiH.
Glavni sadrţaj predmeta čine: pojam historijske metode, tehnike; historijsko

mišljenje i kako se ono gradi; spoznajni proces u historijskom istraţivanju; predmet
Okvirni sadržaj predmeta: i sredstva spoznaje; izvori pozitivnog znanja u historiji sa posebnim osvrtom na
historijske izvore kao što su pojam, klasifikacija i kriteriji za klasifikaciju
hisorijskih izvora; stepeni istraţivačkog postupka: heuristika, kritika izvora,
interpretacija podataka i prezentiranje rezultata; o sintezi kao metodu u historiji;
opći principi naučnog rada.

učenja:

polaganja ispita i % težinskog faktora Pisustvovanje predavanja – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
provjere znanja:
Obavezna literatura:
1. Branislav Đurđev, Na zastarelim stranputicama, Sarajevo, 2002.
Popis osnovne literature i 2. Mirjana Gross, Suvremena historiografija. Zagreb, 1996.
3. Andrej Mitrović. Raspravljanje sa Klio, Sarajevo, 1991.
4. Miloje Sarić, Opći principi naučnog rada, Beograd, 1989.
5. Midhat Šamić, Kako nastaje naučno djelo, uvođenje u metodologiju i tehniku
naučnoistraživačkog rada-opšti pristup. Osmo izdanje. Sarajevo, 1990.
izvedbe predmeta:
Bosna i Hercegovina u međunarodnim

Naziv predmeta:
odnosima od najstarijih vremena do danas Šifra predmeta: 0000

semestar
Prof. dr. Adnan Velagid

Voditelj predmeta:
Mr. Almir Marid

Bodovna vrijednost ECTS-a: 4,5 ECTS
Studenti bi trebali stedi temeljna znanja o međunarodnom položaju BiH kroz

Cilj predmeta:
historiju.
Opis opdih i specifičnih kompetencija Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de biti sposobni da sagledaju
(znanja i vještina) /ishod učenja: historijske procese koji su uticali na međunarodni položaj BiH.
U okviru predmeta izufavat de se: prostor današnje Bosne i Hercegovine u antifko

doba, pofeci Bosne u ranom srednjem vijeku i njeni odnosi sa susjednim
državama,pozicija Bosne u suparništvu Bizanta i Ugarske, odnosi Bosne sa
Venecijom, te njena pozicija u suparništvu između Ugarske i Osmanlija u
Okvirni sadržaj predmeta: razvijenom srednjem vijeku. Nadalje, prati se pozicija ejaleta Bosna između
Osmanskog carstva i evropskih sila, a zatim Berlinski kongres i vrijeme austro-
ugarske uprave. Nakon toga, izufava se pozicija Bosne i Hercegovine u
versailleskom sistemu, te njen međunarodni položaj u periodu između dva svjetska
rata, nakon Drugog svjetskog rata.
Oblici provođenja nastave/metode Predavanja, vježbe, seminarski rad, demonstracija itd.

učenja:

polaganja ispita i % težinskog faktora Prisustvovanje predavanjima i vježbama – 30%, seminarski rad – 20%, ispit - 50% .
provjere znanja:
1. Ivo Bojanovski, Bosna i Hercegovina u antičko doba, Sarajevo, 1988.

2. Jean Sedlar, East Central Europe in the Middle Ages 1000-1500. A
History of East Central Europe, vol. III, University of Washington
Press, Seattle and London 1994.
3. Marko Šunjid, Bosna i Venecija (odnosi u XIV i XV stoljedu), Sarajevo

1996.
4. Bosna i Hercegovina od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog
Popis osnovne literature i rata, Sarajevo 1998.
Internet web referenci: 5. Jozef Matuz, Osmansko carstvo, Zagreb 1992.
6. Ešref Kovafevid, Granice Bosanskog pašaluka prema Austriji i

Mletačkoj republici po odredbama Karlovačkog mira, Sarajevo, 1973.
7. Ibrahim Tepid, Bosna i Hercegovina u ruskim izvorima 1856-1878,

Veselin Masleša 1989.
8. Galib Šljivo, Klek i Sutorina u međunarodnim odnosima 1815.—1878.,

Beograd, 1977.

izvedbe predmeta:

Master Studiji historije-UNMO-FHN

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Master Studiji historije-UNMO-FHN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Univerzitet „Dţemal Bijedić“ u Mostaru

Fakultet humanističkih nauka

NASTAVNI PLAN I PROGRAM DRUGOG (II) CIKLUSA

(Stari vijek i Srednji vijek; Novi vijek i Savremeno doba)

Mostar, maj 2012.

1. Uvod u disciplinu i klasifikaciju

II ciklus studij se sastoji od dva modula:

1. Stari i Srednji vijek;

3. ORGANIZACIJA II CIKLUSA STUDIJA

• Minimalan broj upisanih studenata je : redovnih 5, vanrednih 5.

5. NASTAVNI PLAN STUDIJA

7. OBAVEZE STUDENATA II CIKLUSA STUDIJA

● Student je obavezan da potpiše Izjavu o plagijatu prilikom izrade završnog rada.

Odgovorni profesor – nosilac predmeta, određuje način i formu polaganja ispita.

Modul: Stari i Srednji vijek

NASTAVNI PREDMET Nastavnik Semestar Broj sati ECTS Ukupan

- Student bira dva izborna predmeta u IX semestru

Modul : Novi vijek i Savremeno doba

NASTAVNI Nastavnik Semestar Broj sati ECTS Ukupan

2. Jugoistofna Evropa Prof. dr. IX 2 2 2 7 60

- Student bira dva izborna predmeta u IX semestar.

R/b Broj sati

1. Bosna i Hercegovina na Prof. Dr. IX 2 2 4,5 60

2. Bosna i Hercegovina u Prof. Dr. IX 2 2 4,5 60

3. 1.Doc. dr. X 2 2 4,5 60

Mostar, 4. maja 2012. godine doc. dr. Adnan Velagić

Jugoistofna Evropa u Novom

Nivo ciklusa, godina studija,

Doc. dr. Adnan Velagid

Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adnan.velagic@unmo.ba

Sati predavanja sedmifno: 2

Bodovna vrijednost ECTS-a: 7 ECTS

Matična kvalifikacija: Kvalifikacija za koju je predmet primarno izađen

Status predmeta: Obavezan

Peduslovi za polaganje predmeta: Nema

U toku proučavanja predmeta studenti će produbiti saznanja o društveno-političkim

Nakon uspješno usvojenih saznanja iz prethodne stavke studenti de raspolagati

1. Nacija i nacionalni programi – nedovoljan okvir multietnifki država

2. Berlinski kongres i „slaganje kockica na Balkanu“

3. Politika nacionalne države

5. Jugoistofna Evropa od aneksije BiH do Balkanskih ratova

6. Jugoistofna Evropa u Prvom svjetskom ratu

7. Opet multietnifka država – Jugoslavija po mjeri svih ili...

10. Pojave politifkih devijacija ili pokušaj da se radikaliziranjem polkitifke scene

12. Jugoistofna Evropa u Drugom svjetskom ratu

13. Od federativne do socijalistifke Jugoslavije

14. Koncept socijalistifke privrede i prekompozicija proizvodnih odnosa

15. Jugoslavija 80-ih godina XX st.

16. Aktivna degradacija društva i disolucija zajednifke države

Oblici provođenja nastave/metode

Način provjere znanja/ način

1. Atif Purivatra, JMO u politifkom životu Kraljevine SHS, Sarajevo, 1974.

Historija Istofno-centralne Evrope

Nivo ciklusa, godina studija,

Prof. dr. Salih Jaliman

Kontakt detalji: Konsultacije: Adresa (broj kabineta) E-mail: adis.zilic@unmo.ba

Sati predavanja sedmifno: 2 Ukupan broj sati za

Bodovna vrijednost ECTS-a: 7 ECTS

Matična kvalifikacija: Kvalifikacija za koju je predmet primarno izađen

Status predmeta: Obavezan

Peduslovi za polaganje predmeta: Nema

Glavni cilj predmeta je upoznati studente sa Istofno-centralnom Evropom kao

Po uspješnom završetku ovog predmeta studenti de kroz analizu historijskih tokova