Ανακαλύπτοντας την Πάτρα!

Η «άλλη» πόλη
μέσα από τις συνοικίες της, ευκαιρίες για
βόλτες και περιπλανήσεις
Γράφει: Γιάνης Ευαγγέλου

Συνοικία Τριτάκη

Μια βόλτα φτάνει για ν’ ανακαλύψεις πολλά, κρυμμένα, άγνωστα… Η Πάτρα έχει πλατείες,
πεζόδρομους, μέρη για ν’ αράξεις, να ξεκουραστείς, να θυμηθείς, να αναπολήσεις… Έχει όμως και
μέρη κρυμμένα, συνοικίες δίπλα στο κέντρο οι οποίες ακόμη και σήμερα ακούνε σε ονόματα άλλων
εποχών… Τάσι, Γυρί, Τριτάκη, Βλατερό είναι μερικά από αυτά! Εμείς αναφέρουμε μερικές γωνιές.
Εσείς αποφασίστε απλώς πως και πότε θα τις περπατήσετε… Είστε έτοιμοι;
Στους πεζόδρομους της Ρ. Φεραίου και της Παντανάσσης
Ξεκινάμε από ένα βολικό και πολύ δημοφιλές σημείο εκκίνησης, την αρχή του πεζόδρομου της Ρ.
Φεραίου, στη διασταύρωση με την οδό Κολοκοτρώνη, στο κάτω μέρος της πλατείας Όλγας. Με
κατεύθυνση προς τον Άγιο Ανδρέα, η Ρ. Φεραίου διασταυρώνεται με τρεις άλλους πεζόδρομους.
Από την Παντανάσσης μπορούμε να ανηφορίσουμε με κατεύθυνση την Άνω Πόλη, ενώ από την
Κανάρη και την Τριών Ναυάρχων μπορούμε να κατευθυνθούμε προς τα Ψηλά Αλώνια.

Πεζόδρομος Ρ. Φεραίου

Παντάνασσα – Γεροκωστοπούλου – Πλατεία Αγ. Γεωργίου – Ρωμαϊκό Ωδείο

Δίπλα ακριβώς στην εκκλησία της Παντάνασσας μπορούμε να στρίψουμε στην οδό Ηφαίστου και
να περάσουμε κάτω από μια πέτρινη καμάρα. Από πάνω μας οι σκάλες της Πατρέως. Συνεχίζουμε
ευθεία μέχρι ο δρόμος να μας βγάλει στον πεζόδρομο της Γεροκωστοπούλου και αν ανεβούμε τις
σκάλες θα χαζέψουμε την πόλη από λίγο πιο ψηλά. Γυρνώντας της την πλάτη θα δούμε την πλατεία
Αγίου Γεωργίου και απέναντι το Ρωμαϊκό (ή Αρχαίο όπως λανθασμένα το μαθαίνουμε στην Πάτρα)
Ωδείο.
Ρωμαϊκό Ωδείο – Πλατεία Αγ. Γεωργίου

Βλατερό: η παλαιότερη συνοικία της Κάτω Πόλης

Το Βλατερό πήρε το όνομά του από τη λατινική λέξη blattea, που σημαίνει πορφύρα. Στη συνοικία,
που περιλαμβάνει την περιοχή ανάμεσα στην Αγίου Νικολάου και τη Ζαΐμη κι από το πάνω μέρος
της Κανακάρη ως τις παρυφές του φρουρίου, υπήρχαν κατά τη Βυζαντινή περίοδο βιοτεχνίες που
έβαφαν υφάσματα για βασιλιάδες και πλούσιους. Εδώ υπάρχει και ο παλαιότερος βυζαντινός ναός
της πόλης, αυτός του Αγίου Νικολάου.
Τριτάκη: το άλλο πρόσωπο της πόλης
Μια βόλτα πέριξ του Κάστρου της Πάτρας, στην κορυφή της Άνω Πόλης, μας φέρνει στην συνοικία
Τριτάκη για να γνωρίσουμε ένα άλλο πρόσωπο της πόλης. Πήρε το όνομά της από έναν Κρητικό
συνταγματάρχη που το 1866 αγόρασε μια μεγάλη έκταση στην περιοχή. Προέκταση του Βλατερού,
η συνοικία Τριτάκη χαρακτηρίζεται από ένα στενό δρόμο περιμετρικά του Κάστρου και μοιάζει
εκπληκτικά με τα γνωστά «Αναφιώτικα» της Αθήνας, με στενά δρομάκια, σκαλοπάτια και σπίτια
γεμάτα γιασεμιά και βουκαμβίλιες.
Παντοκράτορας – Τάσι – Μπουκαούρη
Κοντά στο ναό του Παντοκράτορα, λίγο πιο πάνω από το Ρωμαϊκό Ωδείο στην Άνω Πόλη,
εικάζεται πως βρίσκονταν η συνοικία Τάσι, μια παλιά συνοικία που πήρε το όνομά της από μια
πλατεία με την ονομασία Tasso που φτιάχτηκε επί Φραγκοκρατίας. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
εκεί βρίσκονταν το κέντρο και η αγορά της πόλης. Κατηφορίζοντας περνάμε από την οδό
Μπουκαούρη όπου και τα τούρκικα χαμάμ, τα οποία λειτουργούν ακόμη από την περίοδο της
Τουρκοκρατίας και είναι ένα από τα δύο παλαιότερα εν λειτουργία χαμάμ της Ελλάδας και
ανάμεσα στα ελάχιστα όλης της Ευρώπης!
Χαμάμ

Αγία Αικατερίνη – Προσφυγικά

Από το Τάσι μπορούμε να κατηφορίσουμε προς τη συνοικία της Αγίας Αικατερίνης. Μια μοναδική
συνοικία με ιδιαίτερο χρώμα, ύφος και αισθητική. Ακόμη μπορούμε να δούμε εδώ τσίγκινα
παραπήγματα και σπίτια από πέτρα. Συνεχίζοντας στα στενά παρακάτω θα βρεθούμε σε μια άλλη
συνοικία, μια άλλη γειτονιά με έντονες τις μνήμες των προσφύγων. Είναι τα Προσφυγικά, η
συνοικία των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και ο πρώτος προσφυγικός
συνοικισμός της Πάτρας που δημιουργήθηκε μετά το 1928. Λίγα λεπτά από τα Ψηλαλώνια, τα
Προσφυγικά έχουν επίκεντρο την πλατεία Ελευθερίας.
Προσφυγικά

Γυρί – Χαλκωματά – Σκαγιοπούλειο

Με σημείο αναφοράς το Σκαγιοπούλειο, μια συνοικία που πήρε το όνομά της από το ομώνυμο
ορφανοτροφείο που ιδρύθηκε το 1926 για την περίθαλψη των ορφανών από τους πολέμους και
λειτουργεί ακόμα και σήμερα. Από το 1923 στην συνοικία ενσωματώθηκε και η διπλανή συνοικία
Χαλκωματά. Το παλιό όνομα της περιοχής ήταν Γυρί και ονομαζόταν έτσι γιατί την εποχή εκείνη
ήταν η κλασσική βόλτα των Πατρινών που ξεκινούσε και κατέληγε στα Ψηλαλώνια. Όταν λοιπόν
έφταναν στην περιοχή «γύριζαν» και επέστρεφαν πίσω.
Σκαγιοπούλειο

Ακτή Δυμαίων: Βόλτα στο βιομηχανικό παρελθόν της Πάτρας

Μια βόλτα κατά μήκος της Ακτής Δυμαίων, στην παραλιακή ζώνη της Πάτρας προς τον Πύργο, θα
μας αποκαλύψει το ένδοξο βιομηχανικό παρελθόν της πόλης, μέσα από τα κελύφη των παλιών
εργοστασίων που λειτουργούσαν κάποτε εκεί. Μια ανάσα δίπλα από τον Άγιο Ανδρέα το παλιό
εργοστάσιο της Β.Ε.Σ.Ο. που λειτουργούσε από το 1930 μέχρι το 1985, έχει μετατραπεί από το
1998 στον πολυχώρο «Veso-Mare». Λίγο παρακάτω το παλιό εργοστάσιο παραγωγής Αεριόφωτος
(σε λειτουργία από το 1898 μέχρι το 1917) στεγάζει πλέον τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης &
Αποχέτευσης της Πάτρας.
Παρακάτω συναντάμε το πρώην εργοστασιακό συγκρότημα της χαρτοβιομηχανίας «Λαδόπουλος»
(1932-1991) με ανέπαφο μεγάλο μέρος από τα παλιά του κτίσματα. Μπορούμε να δούμε το
λυόμενο θέατρο «Εργοστάσιο Τέχνης» που χρησιμοποιήθηκε το 2006 για τις ανάγκες της πόλης ως
«Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Με εξαίρεση τα κτήρια που στεγάζουν κάποιες
υπηρεσίες του Δήμου, το μεγαλύτερο μέρος του συγκροτήματος είναι δυστυχώς εγκαταλειμμένο,
χωρίς όμως να μπορεί να κρύψει το ένδοξο παρελθόν του…
Άποψη της Χαρτοποιίας Λαδόπουλου στα τέλη της δεκαετίας του 1930
Συνεχίζουμε… Προσπερνάμε το παλιό Πτωχοκομείο και τη βιομηχανία ξυλείας ΑΒΕΞ (1922) και
συναντάμε το διατηρητέο πέτρινο κτιριακό συγκρότημα των Παλαιών Δημοτικών Σφαγείων.
Χτίστηκε το 1903 και λειτούργησε έως το 1998. Με την ένταξή του από τον Δήμο Πατρέων στο
πρόγραμμα URBAN 1, επετεύχθη η ανακαίνισή του.
Η βόλτα μας καταλήγει στο παλιό εργοστάσιο της «Πειραϊκής – Πατραϊκής», ίσως τη
σημαντικότερη βιομηχανία που φιλοξένησε ποτέ η πόλη! Το παλιό εργοστάσιο
κλωστοϋφαντουργίας ιδρύθηκε σε άλλη περιοχή το 1932, άρχισε να λειτουργεί το 1957 και
μεταφέρθηκε στη θέση αυτή το 1965. Δίπλα από την είσοδο της «Πειραϊκής-Πατραϊκής» μπορούμε
επίσης να δούμε μία από τις μακροβιότερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Ελλάδας, την
οινοπνευματοποιία «Β. Γ. Σπηλιόπουλος» που λειτουργεί εκεί από το 1895!
Object 1