Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 3

DHARMA WACANA

TETUWEK TIRTHA YATRA

Om Swastyastu,

Para Atiti sareng sami sane wangiang titiang,


Pinih ajeng mantuka ring ida dane sareng sami, mustikanyane pisan para panureksa
sane kusumayang titiang. Asapunika taler para semeton sami sane tresna sihin titiang.
Sadurung titiang matur samatra, lugrayang riin titiang ngaturang suksmaning manah, rasa
angayu bagia mantuka ring Ida Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning asung kerta wara
nugrahan Ida, titiang, asapunika taler ida dane sareng sami, prasida mapupul iriki, ngamiletin
Utsawa Dharma Wacana, warsane mangkin. Mogi-mogi pamargi apuniki, sayan limbak
kawentenanyane, wastu sida ngawetuang jagat Baline ajeg.
Ida dane, sareng sami
Maosang indik pidabdab ngamargiang swadharmaning agama ring aab jagate kadi
mangkin, wiakti sampun ngalimbak pisan. Kawentenane asapunika sampun prasida
karasayang maka subaktin karma Hindune rikala ngawangun genah-genah suci, mecikang
parhyangan Ida Bhatara, ngamargiang yasa kerti malarapan antuk yadnya. Asapunika taler
indik tirtayatra sane marupa piranti pamikuh agama, sampun taler kamargiang. Bilih-bilih
antuk panglimbak aab informasi dan teknologi sane kaarsa ngawetuang “sarwa dangan”.
Dangan ngamolihang orti, dangan ngaruruh kanti, saha dangan sahanan pangapti.
Ida dane sareng sami,
Makeh yukti karma Hindune sampun ngamargiang tirtayatra, nanging akeh taler sane
durung uning. Duaning asapunika, ring galahe sane becik kadi mangkin puniki baosang napi
punika tirtayatra, asapunapi pidabdab ngamargiang tirtaytra, miwah napi pikenoh tirtayatra
punika?
Ida dane sareng sami , tirtayatra manut kerta basanipun mawit saking basa sanskerta,
sane mateges pedek tangkil ka pura-pura, ka beji utawi ka pasiraman-pasiraman, pamekas
ring asing-asing genah sane kasinanggeh suci. Ring Reg Weda mungguh asapuniki:
Upahvare girīnam samgathe ca nadīnam,
Dhiyāvipro ajāyata.
“genah-genah sane kasinanggeh suci, makadi gunung, tukad, campuhan,
Ring genahe punika para Maha Rsi ngamolihang kadegdegan kayun sane suci nirmala
tan paleteh”
Tam ū śucim śucayo dīdivānsam,
Apam napatam pariasthur āpah
“toya sane hening suci nirmala, toya sane medal saking kelebutan miwah toyan segara
Prasida pacing ngalukat sahananning mala pataka ring angga sarira”

Tirtayatra punika marupa sinalih tunggil swadharma sane patut kamargiang.


Riantukan ngamargiang tirtayatra maka sarana nincapang kasucian raga, rikala nyujur
kasukertan urip sekala-niskala, sakadi sane munggah ring Sarasamuscaya asapuniki:
Tirtyatra ngaraning mahas agȇlȇm atirtha
“tirtayatra pinika, wantah pamargi
sane madasar antuk kayun suci nirmala tan paleteh
ngulati genah-genah kasinanggeh suci”
Malarapan antuk kecap daging pustaka suci punika, nyihnayang mungguing tetuwek
tirtayatrane punika wantah masuksama ngeruwat sahaning leteh letuhing wimah sebel sane
wenten ring angga sarira, wastu sida ngeningang saha nyuciang pikayunan. Punika
mahawinan rikalaning matirtayatra, iraga patut ngulati genah-genah sane kasinanggeh suci.
Ida dane sareng sami,
Mangda pamargine matirtayatra sidaning don, patut kariinin antuk dasar mulat sarira,
majalaran antuk asuci laksana, upawasa, nguncarang japa mantra, makidung, madana punia,
miwah ngamarghiang sahanan prawertine sane prasida nginggilang bacakan Tri Kaya
Parisudha. Sios ring punika, patut mastikayang mungguing genah-genah sane jaga katuju,
mangdene tan iwang pamargi, asapunika taler indik piranti upakara miwah pirantri siosan
sane kabuatang.
Rikalaning matirtayatra yan wenten genah pasiraman, irika patut sang matirtayatra
masiram, nyuciang angga sarira. Idam āpah pra vahata yatkim ca duritam may. Āpo
adyānvacārisam rasenasam agasmah. Payasvān agna āgahisam parayayāsam āyusa (Ratu
Hyang Parama Kawi sane nruwenang saha ngawisesayang toyane puniki, ruwat saha suciang
sahananing papa klesan titiange. Mangkin titiang pacing masuci sarira, masikian sareng
kawisesan toyan i ratu. Mogi-mogi kasucian I ratu sane wenten ring toya puniki sida
nyuciang saha ngicenin tuntunan suci ring titiang).
Ri sampune puput nyusiang raga, wawu dane Jro Mangku ngastawayang upakarane,
kaserengin antuk kidung warga sari maka gita walinipun. Sesampune puput pula-pali
ngastawayang upakara, kalanturang antuk kramaning sembah, matirta rauh mawija, wawu
raris nunas prasadam, muktiang nirmalaning jati, kasukertan panugrahan Ida Hyang Widhi
Wasa, kadulurin taler antuk dhyana lan semadi miwah ngawacen pustaka-pustaka suci, wastu
wekasan sida dados pamargi rikala nincap sunia amertha.
Ida dane sareng sami, semeton yowana pamekas.
Asapunika gumati kautaman pamargine ngelaksanayang tirtayatra, sane kabaos
langkungan ring pamargi yadnya tiosan. Asapuniki kaucap ring sarasamuscaya:
Apan mangke kottamaning tirthayatra,
Atyanta pawitra, lwih sangkeng kapawananing yajña.
Tegesipun:
Kadi asapuniki mungguing kautaman tirtayatrane,
Kalangkung suci, langkungan ring kasucian yadnya.
Duaning pamargi tirtayatra punika kalintang mautama, sira ugi krama Hindu sane jati-
jati teleb ring sahanan tata karma agama Hindu, patut ngamargiang tirtayatra, maka
pamarisuda nyuciang angga sarira, wastu sida nyujur karahayuan urip ngulati santa jagadhita.
Ida dane sami,sareng sami
Yan cutetang titiang matur, maka pangringkes atur dharma wacanan titiang asapuniki:
1. Tirtayatra punika marupa swadharmaning krama Hindu sane patut kalaksanayang,
malarapan antuk nunas ica tangkil ka pura-pura, beji, pasiraman-pasiraman, pamekas ring
asing-asing genah sane kasinanggeh suci, malarapan antuk kayun suci nirmala jati.
2. Tirtayatra punika sinalih tunggil pamargi sane becik maka pangruwat sahananing papa
klesaning janma, maka sarana nyuciang angga sarira.
3. Tirtayatra sida pacang nincapang sradha lan bhakti ring Ida Hyang Parama Kawi, ngupadi
karahayuan urip, wastu sida ngamangguang maksartham jagadhita ya iti dharma.
Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang.
Wantah asapunika mungguing atur dharma wacanan titiang, mogi-mogi wenten
pikenoh ipun. Tios ring punika, titiang tan lali ngalungsur agung rna pangampura, manawi
wenten makakirang-kirang ipun. Maka wesananing atur, titiang ngaturanang parama santi.
Om santih santih santih om.

You might also like