Turistička propaganda

(Drugi deo, IV.)

Igor Kovačević, asistent

predmet: Ekonomika turizma

Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu

1
Email: igor@ekof.bg.ac.rs
 Turistička propaganda – pojam i karakteristike

Propagandom delujemo na pojedinca radi širenja (propagiranja)

određenih ideja

„hleba i igara“

Termin „propaganda“ - XVII vek

Suština je inicirati potrošača na akciju

Deo velikog broja društvenih pojava, odnosa i oblasti (kultura,

politika, humanitarne ideje)

2
 Turistička propaganda – pojam i karakteristike

Turistička propaganda koristi ekonomsku oblast (izuzetak

„patriotska osećanja“)

Zašto je turistička propaganda značajna?

Velika tržišna utakmica u pridobijanju potrošača

Nosioci turističke propagande?

Svi subjekti koji imaju interes da razvijaju turizam (privatni, javni,
lokalni, regionalni, nacionalni, međunarodni nivo)

Nivo kvantitativnog i kvalitativnog učešća u vođenju i finansiranju

turističke propagande zavisi od ekonomskog interesa pojedinačnih
subjekata

3
 Turistička propaganda – pojam i karakteristike

Sadržaj i pojam propagande u turizmu je uslovljen je

-specifičnostima turizma kao delatnosti

-specifičnostima turističke politike

4
 Turistička propaganda – pojam i karakteristike

Instrument poslovne i turističke politike za ostvarivanje određenih

ciljeva

Aktivnosti su definisane i ciljno orijentisane

Utiče na razvijanje potreba i želja za turističkim putovanjima

Utiče na proces donošenja odluka turista u preduzimanju konkretnih

akcija (razvija sklonost i upućuje na konkretnu kupovinu)

Integralni je deo turističke politike (međuzavisan sa politikom cena,

razvoja proizvoda, prodaje)

5
 Turistička propaganda – vrste

Turistička
propaganda
– aspekt nosilaca –

Komercijalna Opšta
turistička turistička
propaganda propaganda

6
 Turistička propaganda – vrste

Komercijalna turistička propaganda

Turistička propaganda na nivou pojedinačnih preduzeća turizmu

Deo pojedinačnih poslovnih politika

(ugostiteljska, turistička, saobraćajna preduzeća)

Cilj: ostvarivanje direktnih efekata za konkretnog nosioca kao

rezultata različitih propagandnih aktivnosti (u kratkom i dugom roku)

7
 Turistička propaganda – vrste

Opšta turistička propaganda

Nosioci su državni organi na lokalnom, regionalnom, nacionalnom i

međunarodnom nivou

Instrument je turističke politike

Cilj: privlačenje potencijalnih turista kroz isticanje opštih

karakteristika i atraktivnosti turističke desinacije (mikro, regionalni ili
makro nivo), radi podizanja nivoa turističkog prometa i potrošnje u
datoj destinaciji

8
 Turistička propaganda – vrste

Opšta turistička
propaganda

Globalna Specifična
turistička turistička
propaganda propaganda

9
 Turistička propaganda – vrste

Globalna turistička propaganda

Opšte turističke privlačnosti zemlje, regiona ili turističkog mesta

Specifična turistička propaganda

Konkretna atraktivnost određenog područja (zabava, welness,

kultura)

+ informacije o cenama usluga

+ konkretne prirodne atraktivnosti područja

10
 Turistička propaganda – vrste

Turistička
propaganda

Domaći Međunarodni
turizam turizam

11
 Turistička propaganda – vrste

Turistička propaganda za razvoj međunarodnog turizma

Posebne organizacione forme na makro nivou (NTO)

Turistička propaganda za razvoj domaćeg turizma

Posebne organizacione forme na mikro nivo (DMO)

Osnovni nosioci treba da budu preduzeća turističke privrede

12
 Turistička propaganda – vrste

Turistička
propaganda

Nezavisno od
U sklopu nosioca
nosioca turističke
turističke politike
politike

13
 Turistička propaganda – vrste

Turistička propaganda u sklopu nosilaca turističke politike

Turistička propaganda je instrument politike

Sredstva za turističku propagandu su opredeljena budžetom i

uslovljena su definisanim ciljevima

Turistička propaganda van nosioca turističke politike

Dnevne novine, magazini, televizija, Turističke agencije, Avio

kompanije, Sopstveni ciljevi

14
 Turistička propaganda – principi

Efikasna reklama utiče na kreiranje pozitivne slike o destinaciji u

glavama targetiranih segmenata

Poruka mora komunicirati ono što je jedinstveno za destinaciju

Prilagođavanje poruke karakteristkama segmenta

15
 Sredstva turističke propagande

Sredstva turističke propagande su način na koji se propagandna

poruka prenosi na potencijalne potrošače

Vizuelna sredstva: putem teksta i silike, preko čula vida, poruka

stiže do potrošača

Auditivna sredstva: putem govora, zvuka, muzike, propagandna

poruka se prenosi perko čula sluha do potrošača

16
Sredstva turističke propagande

Sredstva turističke
propagande –
tehnički aspekt

Lična

Prostorno
Grafička
plastična

Projekcio
Oglasna
na

17
 Sredstva turističke propagande

Grafička sredstva

Koriste se samostalno bez posredovanja štampe i tv

Fokus je na vizuelnim elementima

Prospekti, plakati, različite turističke publikacije

18
 Sredstva turističke propagande

Oglasna sredstva

Neophodnost korišćenje medija tj. posrednika za prenos

propagandne poruke

Oglas ne može postojati kao samostalna propagandna jedinica

Deluje vizuelno, auditivno ali najčešće kombinovano

Štampa, radio, televizija, internet

19
 Sredstva turističke propagande

Projekciona sredstva

Filmovi

20
 Sredstva turističke propagande

Prostorno plastična sredstva

Razne makete turistički atraktivnih objekata i područja

Makete na bazi folklornih motiva

Obraćaju se širokoj publici

21
 Sredstva turističke propagande

Lična sredstva

Aktivnosti informativne službe

Odnosi sa javnošću

22
 Planiranje turističke propagande

Plan turističke propagande je integralni deo turističke politike i stoga

sa njom treba da bude koordiniran

Osnove turističke propagande:

-analiza tržišta i elastičnosti tražnje

-definisanje cilja koji se postiže konkretnom akcijom
-utvrđivanja troškova
-definisanje sredstava i medija (posrednika)
-utvrđivanje sadržaja propagandne poruke
-definisanje vremenskog okvira
-kontrola efekata turističke propagande

23
 Planiranje turističke propagande

Analiza tržišta i elastičnosti tražnje

-osnov turističke propagande

-koje tržište je predmet turističke propagande?

-opšte i posebne karakteristike pojedinih tržišta

24
 Planiranje turističke propagande

Cilj turističke propagande

Propagandne akcije u dugom roku imaju za cilj pomeranje tražnje u

korist turističke destinacije

Dugoročni planovi se ostvaruju kroz ispunjenje kratkoročnih i

operativnih ciljeva i zadataka

Specifičnost turizma je da se efekti propagandnih akcija javljaju tek

u dužem vremenskom periodu

Ne smeju se zanemariti i potencijalni kratkoročni efekti

25
 Planiranje turističke propagande

Utvrđivanje troškova turističke propagande

Posmatranje kao troškova investicionih aktivnosti

Preraspodela ukupnih toškova u dugom roku u zavisnosti od

dinamike aktivnosti u kratkom roku

Preraspodela ukupnih troškova na pojedine tržišne segmente

Preraspodela troškova prema sredstvima i medijima koji se koriste

Preraspodela na posebne akcije i kampanje

26
 Planiranje turističke propagande

Utvrđivanje troškova turističke propagande - metode

A) procenat izdvajanja na osnovu ostvarenih prihoda od turizma

B) metod arbitraže

C) metod konkurencije

D) metod cilja i zadatka

27
 Planiranje turističke propagande

A) Procenat izdvajanja na osnovu ostvarenih prihoda od turizma

Problem: propaganda se posmatra kao posledica, a ne uzrok

ostvarenja prihoda

Pozitivno: uočava međuzavisnost prihoda od turizma i ulaganja u

turističku propagandu

B) Metod arbitraže

Polazi se od toga koliko se u datim uslovima može izdvojiti za

propagandu

Problem: subjektivnost i odsustvo planskog i dugoročnog pristupa

28
 Planiranje turističke propagande

C) Metod konkurencije

U propagandu se ulaže na nivou ulaganja konkurencije

Može se koristiti kao dopunski metod, jer podrazumeva praćenje

aktivnosti konkurenata

D) Metod cilja i zadatka

Polazi se od toga da je propaganda uzrok prihoda od turizma, tj. da

je prihod posledica turističke propagande

Sredstva se opredeljuju na bazi predviđenog kretanja tražnje

29
 Sagledavanje efekata turističke propagande

Najveći problem određivanja efekata turističke propagande je kako

izolovati efekte propagande od efekata ostalih faktora

Metode:

1.Polazi se od merenja efekata propagande na osnovu

sagledavanja direktne promene u obimu realizacije koja rezultira iz
propagandnih akcija

2.Polazi se od interesovanja koja je propaganda izazvala kod onih

kojima je namenjena

30
 Turistička propaganda

Izbor sredstava i medija:

Ukupan budžet koji stoji na raspolaganju

Cena korišćenja sredstava

Navika targetiranih segmenata

Očekivane efekti aktivnosti u odnosu na troškove

31
 Turistička propaganda

Sadržaj reklamnih poruka:

-karakteristike segmenata

-reakcije koje želimo da izazovemo

-motivi putovanju u odeđenu destinaciju

-stav turista prema određenoj destinaciji

-mediji koji se koristi

-vremenski period upućivanja poruke

32
 Turistička propaganda

Vremenski period realizacije propagandnih aktivnosti:

-pojedinačne akcije ili kampanja

-kratak ili dug rok

-za jednu sezonu ili za celu godinu

-kada treba intezivirati aktivnosti (najčešće uoči sezone)

33
 Hvala

Igor Kovačević, asistent

predmet: Ekonomika turizma

Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu

34
Email: igor@ekof.bg.ac.rs