• Mula sa salitang Latin na nangangahulugan ng “Huwag mo • Mula sa salitang “Filibustero” na nangangahulugang taong akong Salingin”, hinalaw mula sa San Juan 20:13-17 kalaban ng mga prayle o ng Relihiyong R. Katoliko • Sinimulan isulat sa Madrid, Spain noong 1884,ipinagpatuloy sa • Sinimulan isulat noong1890 sa London, England at natapos sa Paris, France at natapos sa Berlin, Germany noong Pebrero Brussels, Belgium noon 1891 1887 • Inihahandog sa GomBurZa. • Inihahandog sa Inang bayan • Naniniwala si Rizal na biktima lamang ng kasakiman at • Ang kasaysayang nakapaloob sa aklat na “Uncle Tom’s Cabin” kawalang katarungan ang 3 paring martir na sina P. Mariano ni Hariet Beecher Stowe, na naglalahad ng mga paghihirap ng Gomez y de los Angeles, P. Jose. A . Burgos at P. Jacinto mga aliping Negro sa kalupitan ng mga Amerikanong Puti ang Zamora. Pinagbintangan ang mga ito, kasama ang isang nagbigay ng ideya sa ating bayani. Nakita ni Rizal ang Sarhento Lamadrid, na namunosa Pag-aalsa sa Cavite noong pagkakatulad ng mga Pilipino sa ilalim ng pamamalakad ng Enero 1872 at nahatulan ng bitay sa pamamgitan ng garote mga kastila noong Pebrero nang taon ding iyon • Romantic and Social Novel • Political Novel • Sumasalamin sa kalagayang panlipunan ng mamamayang • paghahari ng kasakiman mula sa mga taong my mataas na Pilipino sa Panahon ng Kastila. Inilalarawan dito ang mga pang- katungkulan sa pamahalaan at impluwensya ng mga prayle aapi at pang-aabusong higit na nagpalala sa kanser ng lipunang hindi lamang sa pang-Simbahang usapon kundi sa napakahirap hanapan ng lunas at lalong nagpapatindi ng pagpapasyang sibil pagkauhaw sa diwa ng kalayaan • Ipinakikita rito ang pagnanasa ng mga mamamayang • Nalimbag sa Tulong ni Dr. Maximo Viol. Ipinalimbag sa makahulagpos mula s pagkakagapos at makamit ang tunat na Imprenta sa Berlin , Germany noong Marso 1887. Bilang kasainlan maging sa marahas na pamamaraan pasasalamat, ibinigay niya kay Dr. Viola ang orihinal na • Sinimulang ilimbag sa isang palimbagan sa Ghent, Belgium manuskrito at ang plumang ginamit niya sa pagsulat ng noong Mayo 1891. Kinakapos ng pera si Rizal kaya’t nahinto nobelang ito. ang paglilimbag nito. Sa tulong ni Valentin Ventura, naipagpatuloy ang paglilimbag at natapos noong Setyembre 1891. Bilang pasasalamat at pagtanaw ng utang na loob, ibinigay ni Rizal kay Ventura ang orihinal na manuskrito ng nobela, kasama ang isang nilagdaang sipi ng aklat