Oefenvragen 4A examen

Opgave 1
Gegeven:
Am op 15-1 = 250MBq
HVTm = 20dagen
HVTd = 100uur

Scheiding vindt plaats na 1 week.

Wat is de activiteit van de dochter op 2 feb?

Opgave 2
Een radioactief preparaat met een energie van 0,8MeV en een
activiteit van 7GBq
De HVD van deze straling in Pb is 1,2cm
Men schermt met loodsten van 8cm dik deze straling af en bepaalt
de verzwakking.
Met loodafscherming is het dosistempo 1,9mGy en zonder 65mGy
Bereken de build-up factor voor de afscherming van de brede
bundel met 8cm Pb

Opgave 3
Het quotiënt uittree/intree dosis, de zogenaamde TMV, hangt oa af
van:
A de buisspanning
B de buisstroom
C de totale filtering
D de opname tijd

Welke zijn juist?

Opgave 4
Gebruik Tabel 3.5.3 blz 30 P.SH
60
1) een Co preparaat is opgeborgen in een aluminium houder
met een zekere dikte.
Bereken de dikte van de houder om te zorgen dat de
aanwezige ß- straling volledig wordt geabsorbeerd
2) bereken de minimale activiteit van het preparaat voor een
luchtkermatempo op 0,4m van 1250mGy/h
 60Co = 0.309µ Gy*h-1*Mbq-1*m2
3) Wanneer de bron niet wordt gebruikt wordt deze opgeborgen
in een kluis. De kluis is van beton met een deur van lood.
Bereken de minimale dikte van beide om niet boven de
maximaal toelaatbare K van 10µ Gy/h te komen op 1 m van
het focus (tabel 9.1 radiob.SH) maak gebruik van de bij 2
gevonden waarde van de activiteit. Wanneer alleen beton
niet volstaat gebruik dan 6HVD lood + beton.

1
 4) Met deze bron wordt een patiënt bestraald bij een
veldgrootte van 20x20cm gedurende 3 minuten. Bereken het
luchtkermatempo tpv de patient wanneer de afstand
bron/huid 1,2 m bedraagt.
5) Bereken het luchtkermatempo op 1 m tgv de verstrooide
straling onder een hoek van 90° (gebruik tabel 9.6 RSH)
tijdens de straling

Opgave 5
in een rontgen kamer worden per jaar 10.00thx gemaakt bij een
buisspanning van 125kV
Ff = 2m
Een gemiddelde buislading van 3 mAs
Wanneer er slecht wordt gediafragmeerd bestaat de kans dat de
primaire bundel onverzwakt tegen een betonnen
afschermingswand komt. Welke een dikte heeft van 12 cm.
Bereken de jaardosis op 3m van het focus achter de muur.
Build-up factor = 6.3
(gebruik blz 218 afb 8.15 STBR)

Opgave 6
We hebben β - preparaat dat straling uitzendt met een energie van
2 MeV
Het materiaal is Al ⇒ ρ al =2.7g/m3
1) Bereken de maximale dracht in cm?
2) Wat is nu de dracht in water? ρ water =1.0 g/m3

Opgave 7
De activiteit van een preparaat bedraagt 30TBq
De HVT = 6dagen
1) bereken de activiteit na 30 dagen
2) hoe lang moet men wachten tot dat de activiteit terug is
gegaan to 2Bq
3) bereken de vervalconstante in d-1 (per dag)
4) bereken de vervalconstante per jaar (365dagen)

Opgave 8
de activiteit van een preparaat bedraagt 6MBq. Een persoon op
30cm afstand van de bron wordt gedurende 8minuten blootgesteld
aan deze straling.
bereken de dosis

2
Opgave 9
stel we hebben berekend dat de dosis tgv een β - preparaat op
30cm van de bron 6µ Gy bedraagt.
wat bedraagt dan de dosis op 10m, wanneer de activiteit 30MBq is
en de energie 1,2MeV
ρ lucht = 1.3mg/cm3

Opgave 10
we hebben een 137 Cs preparaat
de activeit is 2 GBq
 = 0.078µ Gy*m2*MBq-1*h-1
1) bereken het luchtkermatempo op 2m van de bron
2) gedurende 2min wordt een laborant aan deze starling
blootgesteld, de laborant bevindt zich op 1,5m van het
preparaat. Bereken de dosis (g=0)

Opgave 11
wanneer de bron 61Co opgeborgen wordt in een rvs omgeving, die
wel β -deeltjes tegenhoudt maar niet de γ -deeltjes
A= 1.2TBq
 = 0.307µ Gy*m2*MBq-1*h-1
1) hoe dik moet de loden omgeving zijn, om te zorgen dat op
2,3m geen hoger K wordt gemeten dan 2mGu*h-1 (gebruik
grafiek fig 2)
2) bereken het gewicht van de kubusvormige kluis met een
looddikte van 7cm, de holle ruimte = 2x2x2
ρ lood = 11.34g/m3

3
Opgave 12
a=2m
b=10cm
c=2cm Pb
b d
d=3m
e 1% e= 135°
a ? F
c f= 1m

In de kluis bevindt zich een 60Co preparaat met een activiteit van
0.8TBq (fig2)
1) bereken het dosistempo op 2m wanneer de kluis gesloten is
en wanneer de kluis open is.
 = 0.307µ Gy*m2*MBq-1*h-1
2) gegeven bron open: 24560µ Gy/h
onder een verstrooiingshoek van 135° is op 1m afstand het
dosistempo 1% van de dosis, in de directe bundel tpv het
verstrooide opp. Bereken de bijdrage van de strooistraling bij
de laborant

Opgave 13
aantal CPM = 3200
h= 6cm
r= 1cm
bereken de activiteit van het preparaat

Opgave 14
Ra = 1200CPM
Rb = 1800CPM
Rab = 2600CPM
bereken de dode tijd

Opgave 15
Ro =3400CPM
Ţ = 9.3*10-5
bereken de activiteit in Bq

Opgave 16
meetopstelling met een scintilatiekristalmoniqtor, welke alleen
maar gevoelig is voor γ -straling
de efficientie van de teller is 0.03%
we meten 3837CPM
bereken de activiteit in MBq

4
Opgave 17
hvtd = 20dagen
hvtm = 60dagen
Am= 30MBq
1) bereken Ad op t=0
2) bereken Ad op t=10

Opgave 18
we hebben preparaat met een activiteit van 6GBq, het gewicht van
het preparaat is 6mg
bereken de specifieke activiteit in MBq/kg

Opgave 19
1) Hoeveel counts moet men verzamelen om er voor 68% zeker
van te zijn dat wat men meet geen grotere afwijking heeft
dan 1%?
2) Hoeveel counts moet men verzamelen om er voor 99% zeker
van te zijn dat wat men meet geen grotere afwijking heeft
dan 1%?

Opgave 20
56
Het element
137 Ba bevat 56 protonen en 81 neutronen.
Juist/Onjuist

Opgave 21
Een isotoop heeft een verschillende Z en gelijke A
Juist/Onjuist

Opgave 22
Wat kun je zeggen over filmdosimetrie:
Wanneer er bij filmdosimetrie is gecalibreerd met 662keV wordt er
in het energie gebied lager dan 60keV eente lage waarde voor de
dosis gemeten.
Juist/Onjuist

Opgave 23
Na β - verval ontstaat er een isotoop
Juist/Onjuist

Opgave 24
Een voorbeeld van negatieve β - radioactiviteit is:

60
Co ⇒ 60 Co + 0e
27 28 -1
Juist/Onjuist

5
Opgave 25
137
Cs ⇒ 137 Ba + 0e
27 0 27

vervalt onder uitzending van een β - deeltje. Het aldus onstane

element is een isolaat van

137
Cs ⇒ 137
Ba + 0e
55 56 -1

Juist/Onjuist

Opgave 26
We hebben G.M.telbuis waarvan het venster zich op 6cm van het
preparaat bevindt. (loodrecht op het midden van het venster)
De straal van het ingangsscherm van de G.M.buis bedraagt 2cm

De geometrische factor bij deze opstelling bedraagt 0.084

Juist/Onjuist

Opgave 27
Wanneer een β - deeltje met een bewegingsenergie van 511 keV
een wolfraamplaats treft kan er röntgenstraling ontstaan.
Juist/Onjuist

Opgave 28
Het doordringend vermogen van γ straling is > dan van β straling
Juist/Onjuist

Opgave 29
Het doordringend vermogen van α straling is > dan van β straling
Juist/Onjuist

Opgave 30
Welke stof heeft de kortste hvt?
Stof U = 0.0115325s-1
Stof V = 0.0057762s-1
Stof X = 0.0693147s-1
Stof W ⇒ hvt=30sec

Opgave 31
Bereken de activiteit op t=1620jr(vervalt naar een
stabiele stof) =0.023jr-1
De activiteit op tijdstip t=0 is 4*1019Bq

6
Opgave 32
Bereken de activiteit van 22Rn (hvt=3.8dg) wanneer dit is
ingekapseld in 222Ra (hvt=1620jr) na 65 dagen
Activiteit 226Ra op T0=30Mbq

Opgave 33
Met behulp van een scintillatie cristal monitor verzamelt men bij
een radioactieve bron 2000DPM
Bereken de activiteit

Opgave 34
Om de dode tijd te berekenen heeft men 2 preparaten van 36Cl.
Gedurende 1 minuut telt men het aantal counts van het eerste
preparaat(A), daarna van het tweede preparaat(B) en daarna van
beide preparaten tegelijk.
Het resultaat is:
Preparaat CPM
A 34000
B 22000
A+B 50000
Bereken de dode tijd.

Opgave 35
Met behulp van een GM-telbuis telt men gedurende 1 minuut
3600Counts. De efficiency van de telling is 20%
Bereken het aantal desintegraties per minuut.

Opgave 36
De absorptie dikte van een bepaald bètastralen is 1200mg/cm2.
Bereken de maximale dracht in cm, in lood van deze β deeltjes.
(smPb=11.35g/cm3

opgave 37
Tijd in min DPM
0 100000
5 79000
Bereken de vervalconstante van dit radioactief nuclide

Opgave 38
Op een zeker tijdstip t=0 is gegeven activiteit moeder=120MBq
Hvt moeder=40d
Hvt dochter=20d
Wat is de activiteit van de dochter na 60dagen, wanneer er sprake
is van glijdend evenwicht?

7
Opgave 39
Wat is de activiteit van de dochter uit vraag 38 na 60dagen
wanneer deze op tijdstip t=0 van de moeder wordt gescheiden?

Opgave 40
Bereken de maximale energie van het β deeltje
Gegeven smPb=11.35g/cm3
De dracht in cm van een β deeltje in lood is 0.21cm

clustervraag
Opgave 41
in een laboratorium bevindt zich tegen een vierkante kluis waarin
een 131I preparaat ligt opgeslagen. De kluis bestaat uit wanden
van ijzer. De holle ruimte waarin het preparaat zich bevindt heeft
een afmeting van 2x2x2cm
Het luchtkermatempoconstante voor jodium 131 bedraagt:
0.052µ Gy.m2.MBq-1.h-1
activiteit = 12MBq
de lvc voor de betreffende gammastraling is in ijzer 0.8cm-1

bereken het luchtkermatempo op 2meter van het preparaat

wanneer de wanden van 8cm ijzer zijn.

Opgave 42
Op 2 meter afstand bevindt zich gedurende 1200uur per jaar een
medewerker. Hoe dik moeten de wanden van de kluis minimaal
zijn om niet boven de dosislimiet van 2mSv per jaar te komen.

8
Clustervraag
Opgave 43
In een laboratorium bevindt zich een vierkante kluis(kubusvorm)
Waarin een 131I preparaat ligt opgeslagen, met een activiteit van
2GBq. De kluis bestaat uit wanden van ijzer. De holle ruimte
waarin zich het preparaat bevindt heeft een afmeting van
2x2x2cm
Het luchtkermatempoconstante voor jodium 131 bedraagt:
0.052µ Gy.m2.MBq-1.h-1
activiteit = 2GBq
de lvc voor de betreffende gammastraling is in ijzer 0.8cm-1

bereken het luchtkermatempo in µ Gy op 2meter van het

preparaat wanneer de wanden van 8cm ijzer zijn.

Opgave 44
Op 6meter afstand bevindt zich gedurende 120uur per jaar een
radiologisch werker. Hoe dik moeten de wanden van de kluis
minimaal zijn om niet boven een bepaalde dosislimiet van 7mSv
per te komen?

Opgave 45
Men besluit om uit stralingshygiënisch oogpunt de kluis te
vervangen door een kluis gemaakt van beton (ρ = 3g/cm3).
Wanneer een kluis met een wanddikte van 8cm ijzer volstaat
(ρ = 9g/cm3), hoe dik moeten de wanden van de nieuwe kluis
minimaal worden?

9
uitwerkingen + antwoorden
Opgave 1
Am 22-1 : At = Ao * 2-t/HVT

Ad 22-1 : Ad/Am = HVTm/HVTm-HVTd

Ad/196,14 = 480/480-100
Ad/196,14 = 480/380
Ad = 480/380 * 196.14 = 247,76MBq

Ad 2-1 : At = Ao * 2-t/HVT
= 247,76 * 2-264/100 = 39.75MBq

t = 11dagen * 24h

antwoord: Ad 2/2 = 39,75MBq

Opgave 2
Id = Io * 2-d/HVD * BU
1,9 = 65 * 2-8/1,2 * BU
BU = 2,96

Opgave 3
A en C

Opgave 4
4.1 E = 310KeV = 0.310MeV
R = 500 * E
R = 500 * 0.310 = 155mg/cm2

ρ alu = 2.7*103
R = ρ * dracht
155 = 2.7*103 * dracht
dracht = 155/ 2.7*103 = 0.057cm

4.2 K=  *AMBq/d2
1250*103=0.309 * AMBq/0.42
1250*103/0.309= AMBq/0.42
AMBq= 647249MBq

4.3 K=  *AMBq/d2
K= 0.309 *647249/12 =200000 µ Gy

K moet 10µ Gy zijn

Dus: 10=200000*2-d/hvd

log 10/20000
/log 2 = -d/HVD

10
 -14.29 = -d/HVD
lood HVD = 1.2 ⇒ 14.29 =-d/1.2 ⇒ d=17.12cm
beton hvd = 6.1 ⇒ 14.29=-d/6.1 ⇒ d = 87.16cm

4.4 Veldgrootte is niet van belang

K=  AMBq/d2 = 0.309647249/1.22
=138888.8µ Gy/h
⇓ (:60*3min)
=6944.4µ Gy

4.5 90° ⇒ 0.9*10-3

K=  AMBq/d2 = 0.309647249/1.22
= 138888.8µ Gy/h
⇓ (*0.9*10-3)
= 125µ Gy/h

-- die 1 m gebruik je niet in de formule, tabel is in 1m gegeven, anders had je de kwadratenwet

moeten gebruiken.--

opgave 5
aflezen 12cm : 2.0*10-2 mGy x mAmin op 1m

10000 x 2.0*10-2 x 3mAs/60mAs x (1/3)2 =1.11mGy

grafiek is gegeven in brede bundel dus geen Build-up factor gebruiken

2e optie

10000 x 3.9 mGy x 3mAs/60mAs x (1/3)2 =216.67mGy vrij in lucht op 3m

216.67 x T
216.67 x Id/Io
216.67 x 2*10-2/3.9 = 1.11mGy

opgave 6
6.1 E=2MeV
ρ alu = 2,7g/cm3 = 2,7 *103 mg/cm
R=500 x E = 2x500=1000mg/cm2
R= ρ x dracht ⇒ 1000=2,7 *103 mg/cm x dracht
Dracht = 1000/2,7 *103 = 0.37cm

6.2 ρ H2O = 1,0 g/cm3 = 1,0*103 mg/cm3

dracht = 1000/1,0*103 = 1cm

opgave 7

11
7.1 A= 30TBq = 30*1012Bq
Hvt = 6dagen
At = A0 x 2–t/hvt
= 30*1012 x2 –30/6 = 9,375*1011Bq

7.2 At = A0 x 2 –t/hvt
2 = 30*1012 x 2–t/6
2/30*1012=2–t/6
6,6*10-14 = 2–t/6
(log 6,6*10-14 / log 2) = -t/6
-43,7 =-t/6
t = 263 dagen

7.3 Ln2/hvt = λ
Ln2/6 = λ = 0,115d-1

7.4 0,115 x 365 = 42,16j-1

opgave 8
A = 6MBq = 6*106Bq
T= 8min
Afstand = 30cm
Dβ = 1*10-10 x A
Dβ = 1*10-10 x 6*106 = 6*10-4Gy/h
6*10-4Gy/h :60 x 8 = 8*10-5Gy/min

opgave 9
dosis = 6µ Gy op 30cm
A = 30MBq = 30*106Bq
E= 1,2MeV
? = dosis op 10cm
R=500xE = 500x1.2 = 600 mg/cm2
Dracht = R/ρ = 600/1.3 =462cm =4.62m
Antwoord is 0

Opgave 10
10.1 K =  x AMBq/d2 = 0.078 x 2*103/4 =39µ Gy/h

10.2 g=0 ⇒ D=K

K = 0.078 x2*103/1.52 =69.3µ Gy/h = 2.3µ Gy/2min

Opgave 11

12
11.1 A = 1.2TBq = 1.2*1012BQ
 = 0.307µ Gy*m2*MBq-1*h-1
K =  x AMBq/d2 = 0.307 x 1.2*106/2.52 =58944µ Gy/h
Transmissie = Id/Io = 2/58944 =3.3*10-2 =58.944mGy/h
⇒ 7cm Pb

11.2 Inh = (16x16x16)-(2x2x2) =4088

ρ = m/v ⇒ m= 46357gram = 46.3kg

opgave 12
12.1 A= 0.8TBq = 0.8*106MBq = 0.8*1012Bq
K =  x AMBq/d2 = 0.307x0.8*106/4 =6140µ Gy/h
+ 2cm Pb transm = 4*10-1
61400x4*10-1 = 24560µ Gy/h open
61400x4*10-1x4*10-3 =98.24µ Gy/h dicht

12.2 dosis = K =  x AMBq/d2 = 0.307x0.8*106/9 = 27288µ Gy/h

op 1m nog maar 1% ⇒ 27.288µ Gy/h
(oude afstand/ nieuwe afstand)2 x Koud = (1/√13)2 x 272.88 =
20.99µ Gy/h

(? bereken dmv a2+b2=c2)

opgave 13
cpm =3200
h=6
r=1
A=?
CPM/DPM=G
G= 1-cosα /2
cosα =h/d =h/√(h2+r2) = 6/√36+1=6/√37
√
G= 1-6/ 37/2 = 6.8*10-3
CPM/DPM=G ⇒ DPM= CPM/G = 3200/6.8*10-3 =470378DPM
=7839DPS
=7839Bq

opgave 14
Ţ = Ra+Rb-Rab/2Ra x Rb
Ţ = 1200+1800-2600/2x1200 x1800 =9.25*10-5min

Opgave 15
Ro =3400CPM
Ţ = 9.3*10-5
A = ? in Bq
Rw= Ro/ 1-(Ţ- Ro)
3400/1-(9.3*10-5x3400) = 4972DPM
= 82 DPS = 82Bq

13
opgave 16
3837CPM
EFF=0.03%
CPM/DPM x100= EFF
3837/DPM x100 = 0.03%
3837/DPM = 0.03/100
DPM= 3837/(0.03/100)= 12790000

Opgave 17
17.1 Ad/Am=hvtm/ hvtm – hvtd
Ad/30=60/60-20
Ad=1.5X30=45MBq

17.2 At=Aox2-t/hvt
At=30x2-10/60=26.72 Am op t=10
Ad op t=10 ⇒ 40.09

Opgave 18
6GBq =6*103Mbq
6mg =6*10-6kg
⇒ 1.0*103Mbq/kg

opgave 19
19.1 P=Kx √n/n
0.01=1x √n/n
0.01/1=√n/n
0.012xn2=n
0.012xn=1
n=1/0.012=10.000counts

19.2 0.01=2.57 x √n/n

0.01/2.57 = √n/n
0.01n=2.57√n
0.012xn2=2.572xn
0.012xn=2.572
n=2.572/0.012=66049counts

opgave 20
onjuist: foute notatie

opgave 21
onjuist: gelijke Z en verschillende A

opgave 22
juist: fotonen met een hoge energie hebben geen interactie, dus de film
wordt niet zwart dmv een kap worden ze afgeremd

14
opgave 23
onjuist: er ontstaat altijd een isobaar en soms een isomeer

opgave 24
onjuist: 60 kan niet want atoomnummer kan nooit anders zijn
28 bij hetzelfde element.

Opgave 25
Onjuist

Opgave 26
Onjuist:
G = 1- cos α /2
cos α = h/d
d =√(h2+r2)= √40=6.324
cosh/d=6/6.324=0.94
G=1-0.94/2=0.025

Opgave 27
Juist

Opgave 28
Juist

Opgave 29
Onjuist

Opgave 30
Stof X: hoe > de vervalconstante hoe< hvt
Ln2/0.0693147 = 10.0
Hvt=10sec, is de kortste hvt

Opgave 31
λ
At=A0xe- xt
At=4*1019xe-0.023x1620
At=2631Bq

Opgave 32
30Mbq
Formule voor ingekapselde bron:
λ
Ad=Amx(1-e- dxt)
Wanneer λ d>>λ m, dan is de activiteit van de dochter gelijk aan die van
de moeder.

Opgave 33
2000DPM = 2000/6dps = 33.3Bq

15
opgave 34
Ţ = Ra+Rb-Rab/2Ra x Rb
Ţ =34000+22000-50000/2x34000x22000
Ţ =6000/1.496*109=4.0*10-6min

Opgave 35
Eff = CPM/DPM x100
20% = 3600/DPM x100
20/100=3600/DPM
DPM=18000

Opgave 36
R=dracht x sm
1.2= dracht x 11.35
dracht= 0.105cm

opgave 37
At=A0 x2-t/hvt
79000=100000 x2-t/hvt
0.79= x2-t/hvt
log 0.79/log 2 =-5/hvt
-0.34 = -5/hvt
hvt= 14.71
Ln2/hvt=λ
Ln2/14.71=λ = 0.047/min

Of
λ
At=A0xe- xt
λ
79000=100000 xe- xt
λ
0.79= xe- xt
ln0.79=-λ x5
λ = 0.047

opgave 38
op t=0 ⇒ Am = 120MBq
hvtm=40dagen
hvtd=20dagen
gevraagd Ad na 60dagen
At=A0x2-t/hvtm
At=120x2-60/40 ⇒ Am(t=60)=42.42MBq
Ad(t=60) =hvtm/hvtm-hvtdxAm
=40/40-20x42.42=84.8MBq

opgave 39
Am=120MBq
hvtm=40dagen
hvtd=20dagen

16
gevraagd Ad op t=60dagen
Ad/Am=hvtm/hvtm-hvtd=40/40-20=2/1
Adis 2x zo graaot als Am op t=0
Nu op t=60
At= A0 x2-t/hvt=240x2-60/20=30MBq

Opgave 40
Sm=11.35g/cm3
Dracht=0.21
R=drachtxsm=11.35*103x0.21=2383.5
R=500xE ⇒ 2383.5/500=E=4.76MeV

Clustervragen
Opgave 41
K =  x AMBq/d2
K=0.052x12/22
K= 0.156µ Gy (vrij in lucht)
Nu nog achter een wand dus x transmissie
µ
0.156xe- xd ⇒ 0.156xe-0.8x8=0.0002592µ Gy/h
µ xd
TRANSMISSIE=Id/I0=e-

Opgave 42
K =  x AMBq/d2
K=0.052x12/22
K= 0.156µ Gy ⇒ vrij in lucht 2m

Dus bij 1200h ⇒ 1200x0.156=187.2µ Gy

1mGy = 1mSv ⇒ 1µ Gy = 1µ Sv
bij röntgen is de dosislimiet 2000µ Sv, hij vangt maar 187.2µ Sv, dus
hoeft er geen muur tussen.

Opgave 43
K =  x AMBq/d2 xT
K=0.052x2*103/22xe-0.8x8=0.043µ Gy/h

Opgave 44
K =  x AMBq/d2
K=0.052x2*103/36=2.8µ Gy/h op 6m vrij in lucht

2.8x120h=346µ Gy=346µ Sv

dosislimiet=7mSv per jaar=7000µ Sv, hoeft dus geen muur tussen te

staan.

17
Opgave 45
8x3=24cm beton
v ijzer ⇒ beton sm ⇒ 3x zo klein
v ijzer ⇒ betondikte ⇒3x zo groot

18
19