Professional Documents
Culture Documents
Berry SectorZBased April Final For Web
Berry SectorZBased April Final For Web
შესაძლებლობების-შეზღუდვების-გადაწყვეტილებების
(OCS) ანალიზი
აღნიშნული ანგარიში მოამზადა საკონსულტაციო კომპანია Experto-მ ამერიკის
შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) პროექტ
Zrda-ს მიერ განსახილველად, „Chemonics International, Inc. (საქართველო)“-თან
ქვეკონტრაქტის საფუძველზე.
კენკროვნები
900 მილიონიან ბაზარზე მოსაკრებლისგან თავისუფალი წვდომა განპირობებული პირობებს, რომლებიც თითოეულმა ქსელმა შეიძლება წაუყენოს მიმწოდებლებს
თავისუფალი სავაჭრო ხელშეკრულებებით თურქეთთან, უკრაინასთან, დსთ-ის პროდუქციის მაღაზიაში დაშვებამდე. გარდა ამისა, ჩვენმა კვლევამ დაადასტურა,
ქვეყნებთან, და ჩინეთთან, ხოლო ევროკავშირთან - თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ რომ მსგავსი პროდუქციის/ რაოდენობების მიმწოდებლებიც კი არ იღებენ
ღრმა და ყოვლისმომცველი შეთანხმებით. ანალოგიურ პირობებს მაღაზიათა ქსელებისგან. ყველა მოლაპარაკების პირობა
• სტიმული გადამამუშავებელი საწარმოებისათვის: სოფლის მეურნეობის საბოლოოდ დამოკიდებულია ქსელის წარმომადგენლის განწყობაზე ან/და მის
პროდუქტების გადამამუშავებელი ახალი საწარმოების მშენებლობის პროექტებმა კეთილგანწყობაზე პოტენციური მიმწოდებლისადმი.
შეიძლება მიიღონ მთავრობის გრანტი საერთო ღირებულებით 250,000 აშშ
დოლარამდე (პროექტის ღირებულების მაქსიმუმ 40%). გარდა ამისა, ინვესტორს შეთანხმებული პირობები ძირითადად მოიცავს (თუმცა არ შემოიფარგლება)
შეუძლია შეიძინოს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული უძრავი არასასოფლო- შემდეგს: ქსელზე წვდომის ერთჯერადი გადასახდელი, მიწოდების/
სამეურნეო ქონება სიმბოლურ ფასად, 1 ლარად, თუ გადამამუშავებელ ქარხანაში მიტანის პირობები, გადახდის პირობები, მიმწოდებლისგან ან/და ქსელისგან
ჩადებული ინვესტიცია 4-ჯერ აღემატება მის საბაზრო ღირებულებას. ექსკლუზიურობის არსებობა ან არარსებობა, სავაჭრო/სარეკლამო ხარჯები,
შეფუთვასთან დაკავშირებული მოთხოვნები, პროდუქტის განთავსების პირობები,
ბაზარზე შესვლის წესები ვადაგასულ პროდუქტებზე პასუხისმგებელი პირის განსაზღვრა, საჯარიმო
მოთხოვნების განსაზღვრა კონტრაქტის პირობების შეუსრულებლობის გამო და
იყო დრო, როდესაც საცალო მოვაჭრეები დიდად არ იყვნენ დაინტერესებულნი
ბოლოს - თუმცა, არა ნაკლებ მნიშვნელოვანი - მიწოდების სიხშირე.
მცირე ბიზნესითა და ქართული პროდუქციით, რადგან ვერ ხერხდებოდა მათი
დიდი მასშტაბით მიწოდება, რაც საჭირო იყო ადგილობრივი სუპერმარკეტების პირებს შეუძლიათ საცალო მოვაჭრეს ან სუპერმარკეტს მიაწოდონ საკუთარი
ქსელების შესავსებად. თუმცა, როდესაც გავესაუბრეთ სუპერმარკეტების მსხვილ ბრენდის სახელით აღნიშნული პროდუქტები ან არაბრენდირებული პროდუქტები,
ქსელებს თბილისში, აღმოჩნდა რომ გაჩნდა მნიშვნელოვანი ცვლილება მცირე რომლებიც ცნობილია როგორც „თეთრი ეტიკეტის“ მქონე საქონელი, რომელსაც
საწარმოებისგან პროდუქციის შესყიდვის კუთხით და რწმენა, რომ ადგილობრივ საცალო მოვაჭრე შემდგომში გაყიდის საკუთარი ბრენდის ან ეტიკეტის ქვეშ.
მეწარმეებს მოაქვთ ინოვაცია და სიახლე მათ დახლებზე. ორივე ვარიანტი შესაძლებელია. თუმცა, თუ პროდუქტი რეალურად არ არის
განსაკუთრებული, საცალო მოვაჭრეები არჩევენ „თეთრი ეტიკეტის“ გარიგებას,
ქართული ნაწარმის მხარდაჭერის ტენდენცია მნიშვნელოვნად შესამჩნევი გახდა
რადგან ეს პროდუქტები გაზრდის მათი საკუთარი ბრენდული პროდუქტების
ქვეყნის რამდენიმე სუპერმარკეტში. ისინი აცხადებენ, რომ ცდილობენ წაახალისონ
სპექტრს. „თეთრი ეტიკეტის“ მქონე საქონლის მიწოდება სავარაუდოდ წარმოქმნის
ქართველი მეწარმეები, შესთავაზონ პლატფორმა სარეკლამო აქციებისთვის და
მეტ მოცულობას, მაგრამ მოგების დაბალ მარჟას. საქონლის მიმწოდებელმა
გაავრცელონ ინფორმაცია, რომ ისინი ქართულ პროდუქციას ყიდიან და ხელს
შეიძლება მცირე მწარმოებლები დააყენოს საცალო მოვაჭრის მიერ მარჟის
უწყობენ ქართულ ბიზნესს. უფრო მეტიც, საქართველოს მომხმარებელმა დაიწყო
აგრესიული შემცირების ტაქტიკის წინაშე.
ყურადღების გამახვილება ეტიკეტებზე და ინფორმაციის მოძიება პროდუქტის
წარმოშობის შესახებ. დღეს, წარმოშობა პოპულარული სიტყვაა - მომხმარებლებს სურთ იცოდნენ
პროდუქტის წარმომავლობა და ინგრედიენტების მახასიათებლები. ამიტომ, საცალო
ჩვენს მიერ ჩატარებულ სხვა კვლევებზე დაყრდნობით შეგვიძლია, ასევე,
მოვაჭრეები სულ უფრო და უფრო მეტ ყურადღებას აქცევენ ამ გარდაუვალ
განვაცხადოთ, რომ არსებობს მომხმარებლის დამოკიდებულების შეცვლის
ტენდენციას.
ტენდენცია დიდი საცალო მოვაჭრეების სასარგებლოდ, რადგან ქართველი
მომხმარებლები, რაც დრო გადის, უფრო და უფრო მეტ უპირატესობას ანიჭებენ თბილისში, სასურსათო კატეგორიაში დომინანტი საცალო მოვაჭრეები არიან
ხილისა და ბოსტნეულის დიდ სუპერმარკეტებში და ჰიპერმარკეტებში ყიდვას; შემდეგი სუპერმარკეტები: „კარფური“, „სმარტი“, „გუდვილი“, „ფრესკო“ და „ჯიბე“.
მთლიანობაში 2016 წელს გაყიდული სურსათის წილი ამ არხის მეშვეობით ისინი ფლობენ საბაზრო ძალაუფლებას და მათი ბაზარზე შესვლის პროცედურები
თითქმის 30%-ს აღწევს. Euromonitor-ის თანახმად, საქართველოში თანამედროვე მარტივად რომ ვთქვათ, ბუნდოვანია. სამწუხაროდ, უმეტეს შემთხვევაში არ
სასურსათო საცალო მოვაჭრეებმა მათი საერთო სასურსათო საცალო ვაჭრობის არსებობს სტანდარტული წესი, რომელსაც ეს და სხვა მაღაზიები დაიცავს, ხოლო
წილი 2014 წელს არსებული 21%-დან 2015 წელს 22%-მდე გაზარდეს, ხოლო თუ არსებობს, თითქმის შეუძლებელია საიმედო ინფორმაციის მოპოვება მათი
ტრადიციული სასურსათო საცალო მოვაჭრეების წილი ერთი პუნქტით შემცირდა. შიდა საქმიანობისა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესის შესახებ სრული
ჰიპერმარკეტების, სუპერმარკეტებისა და კლიენტზე მორგებული მაღაზიების სურათის შესაქმნელად. როგორც დავადგინეთ, მწარმოებლები და შუამავლები
გაფართოებამ მომხმარებელს მისი მსყიდველობითი ჩვევების შეცვლისაკენ მოლაპარაკებებს მაღაზიებთან ძირითადად მიმოწერის საშუალებით ახორციელებენ.
უბიძგა. გაზრდილი კონკურენციის გამო, სურსათის საცალო მოვაჭრეებმა მსხვილ სუპერმარკეტს ძალიან დიდი დრო სჭირდება იმისათვის, რომ გადახედოს
მომხმარებლებს შესთავაზეს ისეთი ფასები, რომელთა შედეგადაც შესამჩნევი გახდა ყველა წერილს, რომელიც რეგულარულად შემოდის. ასე რომ, თითოეული
მომხმარებელთა მათზე გადართვის ტენდენცია. ასევე, თანდათანობით იცვლება გარიგების დასრულებას შეიძლება რამდენიმე თვე დასჭირდეს. უმეტეს შემთხვევაში,
ძველი რწმენა მოსახლეობაში, რომ ლამაზი დიზაინის მქონე და სუფთა სავაჭრო მცირე მიმწოდებელი უარს ამბობს სუპერმარკეტის კონტრ-შეთავაზებაზე
პუნქტები ნიშნავს მაღალი ფასებს. დაწესებული მაღალი ფასებისა და ხისტი პირობების გამო. თქვენ შეიძლება
მოგთხოვონ შესვლის, სექციის და მარაგის აღრიცხვის თითოეული ერთეულის
სანამ შევუდგებოდეთ საქართველოში არსებული, კონკრეტული სარეალიზაციო
(SKU) სარეკლამო გადასახდელის გადახდა. ჩვეულებრივ, საერთო თანხა იმდენად
პუნქტების ბაზარზე შესვლის წესების ახსნას, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ამ
მაღალია, რომ სუპერმარკეტში პროდუქციის შეტანის ფინანსური სარგებელი არ
ნაწილში მოცემული ინფორმაცია მხოლოდ საორიენტაციოდ აასახავს შესაძლო
6 პროექტი ზრდა საქართველოში პროექტი ზრდა საქართველოში 7
ბაზრის კვლევის (OCS) ანალიზი: kenkrovnebi ბაზრის კვლევის (OCS) ანალიზი: kenkrovnebi
არსებობს: ზოგჯერ დიდ კომპანიებსაც კი უჭირთ პროდუქციის თვითღირებულების დაახლოებით 80% ქართულია, ხოლო 20% - იმპორტირებული. არასეზონზე
ამოღება, რომ აღარაფერი ვთქვათ მცირე მიმწოდებლებზე/მწარმოებლებზე. ვითარება საპირისპიროდ იცვლება. რა თქმა უნდა, ეს ტენდენცია არ ვრცელდება
ეგზოტიკურ ხილსა და ბოსტნეულზე. ამ შემთხვევაში, პროდუქციის უმრავლესობა
ჩვენი კვლევა საქართველოს ტერიტორიაზე ძირითად სავაჭრო წერტილებში ყოველთვის იმპორტირებულია.
ჩატარდა და დიდი ძალისხმევის შედეგად მოპოვებულ იქნა საინტერესო
• კომპანია B არ სთავაზობს რაიმე სპეციალურ პირობებს ქართულ
ინფორმაცია თითოეული ქსელის სავაჭრო წერტილების შესახებ. თუმცა, პროდუქციაზე. ისინი მიმწოდებლებს ირჩევენ შეფუთვის, ლოგისტიკისა და ფასის
გამომდინარე იქიდან, რომ ჩვენს მიერ გამოკითხული საცალო მოვაჭრეების მხრივ საუკეთესო შეთავაზების მიხედვით, განურჩევლად უცხოური თუ ადგილობრივი
უმეტესობამ კონკრეტულად ითხოვა არ გაგვემჟღავნებინა ინფორმაცია მათი მიმწოდებლისა.
კომპანიის შესახებ, კონფიდენციალობის დაცვის მიზნით ჩვენ განვახორციელეთ • კომპანია B-ს არ ჰყავს ხეხილის, კენკროვნების, ბოსტნეულის (სათბურის
მოპოვებული მონაცემების კომბინირება გაყიდვის წერტილების ტიპების მიხედვით: და ღია გრუნტის), კარტოფილისა და თაფლის ერთი ექსკლუზიური მიმწოდებელი.
შეკვეთები ყოველდღიურად ხორციელდება და დისტრიბუციის მაქსიმალური
მსხვილი საცალო მოვაჭრეები სიხშირეა „ყოველი მეორე დღე“, რადგან პროდუქტების უმეტესობა მალფუჭებადია.
დისტრიბუცია არ არის ცენტრალიზებული და საჭიროა მიმწოდებლის მიერ
Experto-ს წარმომადგენლები გაესაუბრნენ საქართველოში მოქმედ ყველა პროდუქტის მიტანა ქსელის ყველა მაღაზიაში. მოლაპარაკება პროდუქტის
მსხვილ საცალო მოვაჭრეს ანუ ჰიპერმარკეტებსა და სუპერმარკეტებს, როგორიცაა მიწოდების სიხშირისა და თითოეული მიწოდების რაოდენობის შესახებ წარმოებს
„კარფური“, „ფუდმარტი“, „ფრესკო“, „გუდვილი“, „ჯიბე“, „ორი ნაბიჯი“ და „სმარტი“ წინასწარ და იგი ინდივიდუალურია.
(მოცემულია ანბანური თანმიმდევრობით). კონფიდენციალობის დაცვის მიზნით, ჩვენ
• ქსელში შესვლის გადასახდელი 1000 ლარიდან 7000 ლარამდეა. თუმცა,
ლოგიკურად დავაჯგუფეთ მათი პასუხები ოთხი ჰიპოთეტური კომპანიის მიხედვით, უმეტესად მოქმედებს ქვედა ზღვარი. ცოცხალი პროდუქტების სექციაში არ არის
რომლებსაც პირობითად დავარქვით A, B, C და D. ახალი პროდუქციის შეტანის ფასდაკლებები.
• შეფუთვის ნორმები B კომპანიაში არ არის მკაცრი, მაგრამ სანიტარული
კომპანია A: ნორმები მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
• კონტრაქტის გაფორმებამდე, კომპანია A ადგილზე ამოწმებს წარმოებას და • ქართულ წარმოებებს ძირითადად შეფუთვის პრობლემები აქვთ და
აფასებს 100%-ით ნატურალურია თუ არა პროდუქტი (კომპანიის წარმომადგენლებს კომპანია B სთავაზობს მწარმოებლებს მალფუჭებადი პროდუქტებისთვის შენახვის
გაუჭირდათ აეხსნათ თუ რას ნიშნავს ნატურალური. განმარტებისთვის იხ. ანგარიშის შესაბამის პირობებს.
ნაწილი ნატურალური Vs. ორგანული პროდუქტების შესახებ) და რამდენად • ნედლი პროდუქტების სექციაში პროდუქციის რეკლამირების/განთავსების
დაცულია სანიტარული ნორმები წარმოებისას. სტანდარტები არ განისაზღვრება მიმწოდებლების მიერ და თავად კომპანია B
• მცირე მეწარმეებს, რომლებიც 100%-ით ნატურალურ ქართულ პროდუქტს განსაზღვრავს პროდუქტის მაღაზიაში განთავსებას.
აწარმოებენ, როგორც წესი, არ უწევთ ქსელში შესვლის გადასახდელის გადახდა. • გაუყიდავი პროდუქტების რისკს იღებს კომპანია B გარდა იმ შემთხვევისა,
• კომპანია A მოითხოვს შესაფერის შეფუთვას. პროდუქტს უნდა გააჩნდეს როდესაც პროდუქტი ფუჭდება შენახვის ვადის გასვლამდე. გაყიდვების კომპენსაცია
შესაბამისი ეტიკეტი და შტრიხ-კოდი. ხორციელდება მხოლოდ საბანკო გადარიცხვით.
• თავდაპირველად კონტრაქტი ფორმდება 6 თვის ვადით და პირველი • თანამშრომლობაზე დათანხმებამდე, B კომპანიის მენეჯმენტი ეწვევა
3 თვე ითვლება პერიოდად, როდესაც მომხმარებლები ეცნობიან პროდუქტს; საწარმოს და ჰიგიენის მენეჯერი ადგილზე ამოწმებს წარმოების ხარისხს,
შემდეგ სამ თვეს ეწოდება პროდუქტის რეალიზაციის საცდელი პერიოდი. სანიტარულ სიტუაციას და აფასებს საწარმოო ჯაჭვის ყველა რგოლს. B კომპანია
არსებითად მნიშვნელოვანია სარეკლამო და გასინჯვის ღონისძიებები გაყიდვების მხოლოდ მაშინ დაუშვებს ქსელში პროდუქტს, თუ პროდუქტი აკმაყოფილებს ყველა
გაუმჯობესებისათვის. 6 თვის შემდეგ ხდება კონტრაქტის გადახედვა და განსაზღვრულ კრიტერიუმს.
თანამშრომლობის შეწყვეტის ან გაგრძელების შესახებ გადაწყვეტილების მიღება. • მიმწოდებლებთან კონტრაქტები ძირითადად 1 წლის ვადით ფორმდება და
• ვადაგასული პროდუქტები მიმწოდებლის პასუხისმგებლობაა. თითოეულ მიმწოდებელს განსხვავებული შესყიდვის პირობები აქვს.
• მიმწოდებელი პასუხისმგებელია რეგულარულად შეავსოს მარაგი. • ქსელი წლის განმავლობაში პერიოდულად ახორციელებს
• კომპანია A კონსიგნაციაზე მუშაობს და მიმწოდებლის ანაზღაურება ხდება მიმწოდებელთან არაგეგმიურ ვიზიტს, რის საფუძველზეც იგი იღებს
ყოველი თვის ბოლოს გაყიდული პროდუქტების შესაბამისად. გადაწყვეტილებას კონტრაქტის განახლების ან ვადაზე ადრე შეწყვეტის შესახებ.
• პროდუქტის ექსკლუზიურად A კომპანიისთვის შეთავაზების შემთხვევაში, კომპანია C:
შესაძლებელია მოლაპარაკება დამატებითი უპირატესი პირობების შესახებ.
• კომპანია C მუდამ მზადაა ითანამშრომლოს ქართველ მეწარმეებთან,
კომპანია B: რომლებიც აწარმოებენ 100% ნატურალურ პროდუქტებს (კომპანიის
წარმომადგენლებს გაუჭირდათ აეხსნათ თუ რას გულისხმობს ნატურალური.
• კომპანია B ყიდის როგორც იმპორტირებულ, ასევე ქართულ ხეხილს, განმარტებისთვის იხ. ანგარიშის ნაწილი ნატურალური Vs. ორგანული პროდუქტების
კეკნროვანებს, ბოსტნეულს (სათბურისა და ღია გრუნტის), კარტოფილსა და შესახებ). ისინი ყოველთვის მზად არიან დაუშვან ქართულ პროდუქტი ქსელში, რათა
თაფლს. ადგილობრივი და იმპორტირებული კვების პროდუქტების თანაფარდობა ხელი შეუწყონ ქართულ მეწარმეობას.
ძირითადად დამოკიდებულია სეზონზე. სეზონის პიკში აღნიშნული პროდუქციის
• კომპანია C მომხმარებელს სთავაზობს როგორც იმპორტირებულ, • გაუყიდავი ან ვადაგასული პროდუქტების კონტროლი ქსელის
ასე ქართულ ხეხილს, კეკნროვნებს, ბოსტნეულს (სათბურის და ღია გრუნტის) პასუხისმგებლობაა.
კარტოფილსა და თაფლს. • პროდუქტის განთავსების სტანდარტებს ქსელი აწესებს, თუმცა სარეკლამო
• კომპანია C არ მუშაობს ერთი ტიპის პროდუქტის ექსკლუზიურ აქციებს თავად მიმწოდებელი გეგმავს.
დისტრიბუტორთან. თითოეულ კატეგორიაში ყოველთვის რამდენიმე • ძირითადად ხდება კონტრაქტების 1 წლის ვადით გაფორმება, მაგრამ
მიმწოდებელია. პირობების დარღვევის შემთხვევაში ქსელი აწესებს სანქციებს. ძირითადად, ეს
• ქსელში შესვლის გადასახდელი შეიძლება იყოს ერთჯერადი ან განსაზღვრულია კონტრაქტით.
ყოველთვიური, ეს მოლაპარაკების საკითხია. ძირითადად გადაწყვეტილებები
მიიღება პროდუქტის ტიპის და მისი განთავსების მიხედვით. ქართული კალათა
• დისტრიბუცია ხშირად დამოკიდებულია პროდუქტის მალფუჭებადობაზე.
„ქართული კალათა“ არის საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის
დაზიანებულ პროდუქტზე ძირითადად პასუხისმგებელია მიმწოდებელი, თუმცა, ზოგ
შემთხვევებში შეიძლება იყოს C კომპანიაც, რაც დამოკიდებულია მოლაპარაკების პროდუქტების მაღაზია კოტე აფხაზის ქუჩაზე (ყოფილი ლესელიძის ქუჩა), რომელიც
პირობებზე. ძირითადად ტურისტულ სეგმენტზეა გათვლილი:
• შეფუთვის ნორმები განსხვავებულია სხვადასხვა პროდუქტისთვის. • როგორც ჩანს, ქართული ნატურალური პროდუქტის მაღაზიაში შეტანა
• პროდუქტის დახლზე განთავსების შესახებ თანხმობამდე, C კომპანიის ძალიან მარტივია. (კომპანიის წარმომადგენელს გაუჭირდა აეხსნა, თუ რას
პასუხიმგებელი თანამშრომელი ამოწმებს პროდუქტის ხარისხს და განსაზღვრვს ნიშნავს ნატურალური. განმარტებისთვის იხ. ანგარიშის ნაწილი ნატურალური Vs.
რამდენად ნატურალურია იგი. (კომპანიის წარმომადგენლებს გაუჭირდათ ახსნა თუ ორგანული პროდუქტების შესახებ).
რას ნიშნავს ნატურალური. განმარტებისთვის იხ. ანაგრიშის ნაწილი ნატურალური • კომპანია არ ამოწმებს საწარმოო ობიექტების ან პროდუქტის ხარისხს,
Vs. ორგანული პროდუქტების შესახებ). თუ კომპანია თვლის, რომ პროდუქტი მაგრამ სხვა კომპანიებთან შედარებით მუშაობს ბევრად უფრო მაღალ მარჟაზე.
აკმაყოფილებს ხარისხისა და სანიტარულ სტანდარტებს, მხოლოდ მაშინ იწყება შედეგად პროდუქტები ბევრად უფრო მაღალ ფასად იყიდება სუპერმარკეტების სხვა
მოლაპარაკებები კომპანიასა და მიმწოდებელს შორის. ქსელებთან შედარებით.
• პროდუქტის განთავსება განიხილება, როგორც მარკეტინგული ასპექტის • კომპანია არავის სთავაზობს ექსკლუზივს და არც შესვლის გადასახადს
ნაწილი და მოლაპარაკებული გადასახდელის სანაცვლოდ, C კომპანიამ შეიძლება ითხოვს.
მიმწოდებლის პროდუქტი განსაკუთრებულად განათავსოს, რაც შეიძლება იყოს • ქართული კალათა მიმწოდებელს უხდის მხოლოდ პროდუქტების გაყიდვის
სარეკლამო გაფორმება ან სპეციალური თაროები. შემდეგ.
• გადაწყვეტილების მიღების პროცესში C კომპანია ყურადღებას აქცევს • ისინი არ ითხოვენ შტრიხ კოდს, მაგრამ პროდუქტები საქართველოს
მიმწოდებლის გამოცდილებას, პროდუქტის ვიზუალურ მხარესა და, მოცემული კანონმდებლობის შესაბამისად უნდა იყოს შეფუთული.
სიტუაციიდან გამომდინარე, C კომპანია ადგენს პირობებს, რომელიც იცვლება
მიმწოდებლიდან მიმწოდებლამდე. SOPLIDAN.GE
• თუ ხდება კონტრაქტის პირობების გაუქმება ან დარღვევა მიმწოდებლის
მიერ, ქსელი მას აკისრებს ფინანსურ სანქციებს. შპს „სოფლიდან“ 2015 წელს დაფუძნდა. მათი მისია სოფლიდან ორგანული/
ნატურალური პროდუქტების პირდაპირ თბილისის/მისი შემოგარენის
კომპანია D: მაცხოვრებლებისათვის მიწოდებაა. საქართველოში Soplidan.ge ერთადერთია ამ
ტიპის ონლაინ პლატფორმებიდან. კომპანია თანამშრომლობს ზოგიერთ მცირე
• კომპანია D-ს არ ჰყავს ხეხილის, კენკროვნების, ბოსტნეულის (სათბურის
ზომის თანამედროვე რესტორნებთან, როგორებიცაა „ლეილა“, „ლოლიტა“ და
და ღია გრუნტის) კარტოფილისა და თაფლის ექსკლუზიური მიმწოდებელი.
„ეზო“.
ქსელი მომხმარებელს თავაზობს როგორც იმპორტირებულ, ასე ადგილობრივად
წარმოებულ პროდუქციას. • პროდუქტების მიწოდება 24 საათში სრულდება. თუ შეკვეთის ოდენობა 30
• ქსელში შესვლის გადასახდელი მიმწოდებლებისათვის არ არის წინასწარ ლარს აღემატება, მიწოდება უფასოა. 30 ლარზე ნაკლები ოდენობის შეკვეთების
განსაზღვრული და ამიტომ, ყველა შემთხვევის განხილვა ხდება ინდივიდუალურად. მიწოდება თბილისის ფარგლებში 3 ლარი და თბილისი შემოგარენში 8 ლარია.
• დისტრიბუცია ცენტრალიზებულია ანუ მიმწოდებლები ახალ პროდუქტებს • Soplidan.ge პრაქტიკულად შუამავალია ფერმერებსა და საბოლოო
D კომპანიას მთავარ საწყობში აწოდებენ, საიდანაც ხდება დისტრიბუიცია მათი მომხმარებლებს შორის. დღეს კომპანია 150 პროდუქტის სახეობას აწვდის
ქსელის ყველა მაღაზიაში. მიმწოდებლები აწვდიან კომპანიას პროდუქტებს მომხმარებელს. ხილი და ბოსტნეული კომპანიის მიერ შემოთავაზებული
ყოველდღიურად. პროდუქტების ასორტიმენტის 40-45% წარმოადგენს.
• შეფუთვის ნორმები ამ ეტაპზე არ არის დაწესებული, თუმცა, ამჟამად ქსელი • ახალი პროდუქტები ძირითადად ჩამოაქვთ საქართველოს ორი
მუშაობს მათ შემუშავებაზე. კომპანია გეგმავს შემუშავებული ნორმების დანერგვას რეგიონიდან: კახეთი და გურია. თუმცა, მოთხოვნის შემთხვევაში, მათ აქვთ სურვილი
ერთი წლის განმავლობაში. პროდუქტები შეიძინონ საქართველოს სხვა რეგიონებშიც.
• მიმწოდებლისგან პროდუქტის მიღებამდე პასუხისმგებელი თანამშრომელი • ლოგისტიკას თავად კომპანია აწარმოებს და ამგვარად ცდილობს
ამოწმებს წარმოებისა და შენახვის პირობებს. შეამციროს დამატებითი ხარჯები. კომპანიის თანამშრომლებს პირდაპირი
კონტაქტები აქვთ ფერმერებსა და მომხმარებლებთან. • ორგანული საკვები პროდუქტი: ორგანული საკვები პროდუქტი ნიშნავს
• შპს „სოფლიდან“ სურსათის ეროვნული სააგენტოს (NFA) მონაცემთა პროდუქტს, რომელიც ორგანული საშუალებების გამოყენებით იწარმოება.
ბაზაში რეგისტრირებულია როგორც ბიზნეს ოპერატორი, რაც მას ავალდებულებს არსებობს ორგანული საკვების წარმოების, შეწამვლისა და გადამუშავების მკაცრი
ინსპექციის, ტრანსპორტირებისა და შენახვის წესების დაცვას. სტანდარტები მსოფლიოს მასშტაბით.
• მათ მიერ გამოყენებული შესაფუთი მასალები ყოველთვის აკმაყოფილებს • ნატურალური საკვები პროდუქტი: პროდუქტები მინიმალურად სინთეზურია.
სააგენტოს მიერ რეგულირებული პროდუქტის უვნებლობის ნორმებს. ნატურალური საკვები პროდუქტების მკაცრი სტანდარტები არ არსებობს.
• პარტნიორების შერჩევისას, კომპანია მთავარ ყურადღებას აქცევს ნატურალური არ ნიშნავს ორგანულს და მას გარანტიები არ მოყვება.
პროდუქტის ვიზუალურ მხარეს და ხარისხს. ფერმერების სათანამშრომლოდ „ნატურალურად“ ხშირად ითვლება სურსათი, რომელიც მინიმალურად
შერჩევისას, კომპანია ყოველთვის ამოწმებს პროდუქტებში ნიტრატების დამუშავებულია და არ შეიცავს ჰორმონებს, ანტიბიოტიკებს ან ხელოვნურ
შემცველობას. თუ იგი ნორმაზე მაღალია, კომპანია მომწოდებელთან არომატიზატორებს. უმეტესობა ქვეყნებს არ გააჩნიათ „ნატურალურად“ წოდებული
თანამშრომლობასა და პროდუქტის მიღებაზე უარს ამბობს. პროდუქტების წესები ან რეგულაციები. შედეგად, საკვები პროდუქტების
• მომხმარებლებსა და კომპანიას შორის არ ფორმდება კონტრაქტები. მწარმოებლები ხშირად სიტყვას „ნატურალური“ ათავსებენ ისეთი პროდუქტების
მხარეებს შორის ურთიერთობა რეგულირდება კომპანიის ვებგვერდზე მოცემული ეტიკეტზე, რომელიც შეიცავს ძლიერ გადამუშავებულ ინგრედიენტებს.
ვადებისა და პირობების მიხედვით.
ნატურალური არ ნიშნავს ორგანულს და მას გარანტიები არ მოყვება. ხშირად
ბაზარი „ნატურალურად“ ითვლება სურსათი, რომელიც მინიმალურად არის დამუშავებული
და არ შეიცავს ჰორმონებს, ანტიბიოტიკებს ან ხელოვნურ არომატიზატორებს.
ბაზრობაზე/ბაზარში ახალი პროდუქტების გაყიდვის წესები ძალიან უმეტესობა ქვეყნებს არ გააჩნიათ „ნატურალურად“ წოდებული პროდუქტების წესები
განსხვავდება სუპერმარკეტებში არსებული პირობებისგან. არ არსებობს ხარისხის ან მარეგულირებელი ნორმები. შედეგად, საკვები პროდუქტების მწარმოებლები
კონტროლი. ზოგადად, პროდუქტები შეიძლება მარტივად დაზიანდეს, შეფუთვის ხშირად სიტყვას „ნატურალური“ ათავსებენ ისეთი პროდუქტების ეტიკეტზე,
დამკვიდრებული ნორმების არარსებობის გამო. ჩვეულებრივ, ბაზარზე გასაყიდად რომელიც შეიცავს ძლიერ გადამუშავებულ ინგრედიენტებს.
გამოტანილ პროდუქტს შუამავლები იძენენ ფერმერებისგან. მათ მიერვე ხდება
ტრასპორტირების ყველა ხარჯის დაფარვა. პროდუქტის მიყიდვის შემდეგ ფერმერი მეორე მხრივ, ორგანული არის ყველაზე მეტად რეგულირებული საკვები
პასუხისმგებლობისგან თავისუფლდება. მიმწოდებლების მანქანები ბაზარში პროდუქტი. მხოლოდ ორგანული პროდუქტი იძლევა გარანტიას, რომ
დილას დაახლოებით 5 საათზე შემოდიან და პროდუქცია გადადის მეორე ხელის წარმოებაში არ გამოიყენება ტოქსიკური სინთეტიკური პესტიციდები, ტოქსიკური
მოვაჭრეების ხელში. შემდეგ საქონელი პირდაპირ საბოლოო მომხმარებელთან ან სინთეტიკური ჰერბიციდები ან ქიმიური NPK (აზოტის, ფოსფორისა და კალიუმის)
HORECA-ს (სასტუმრო/რესტორანი/კაფე) წარმომადგენლებთან გადადის. სასუქი, და რომ ცხოველებს არ ეძლევათ ანტიბიოტიკები ან ზრდის ჰორმონები.
ორგანული მწარმოებლები და გადამამუშავებლები ასევე ექვემდებარებიან
ძალიან იშვიათია, რომ ფერმერი პროდუქტების ტრანსპორტირებასა და მკაცრ სასერთიფიკატო შემოწმებას მესამე მხარის ინსპექტორების მიერ,
გაყიდვას თავად აწარმოებდეს ბაზრობაზე. ასეთ შემთხვევაში საბოლოო რათა უზრუნველყოფილი იყოს, რომ ორგანული პროდუქტების წარმოება და
მომხმარებლები პროდუქტებს ბევრად უფრო იაფად მიიღებდნენ. გადამუშავება ხდება კეთილსინდისიერად.
ამ თემაზე მეტი ინფორმაცია შეგიძლიათ ნახოთ შემდეგ მისამართებზე:
სხვა მაღაზიები
• https://www.organicfacts.net/organic-products/organic-food/difference-be-
ძირითადად, შეთანხმებული პირობები მოიცავს (თუმცა არ შემოიფარგლება) tween-organic-and-natural-food.html
შემდეგს: ქსელში შესვლის ერთჯერადი გადასახდელი, მიწოდების/მიტანის
• http://www.organicitsworthit.org/natural/natural-vs-organic
პირობები, გადახდის პირობები, მიმწოდებლისგან ან/და ქსელისგან ექსკლუზივის
უფლება, სავაჭრო და სარეკლამო ხარჯები, შეფუთვის შესახებ მოთხოვნები,
შეფუთვა
პროდუქტის მარკეტინგის პირობები, ვადაგასულ პროდუქტებზე პასუხისმგებელი
მხარის განსაზღვრა, კონტრაქტის პირობების შეუსრულებლობაზე საჯარიმო გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) თანახმად,
მოთხოვნების განსაზღვრა და ბოლო, თუმცა არა ნაკლებ მნიშვნელოვანი - შეფუთვის მთავარი მიზანია სურსათის კარგ მდგომარეობაში შენარჩუნება
მიწოდების სიხშირე. მის გაყიდვამდე და მოხმარებამდე და მომხმარებლის წახალისება, შეიძინოს
პროდუქტი. სწორი შეფუთვა არსებითია ამ ორივე მიზნის მისაღწევად. სათანადო
ნატურალური VS. ორგანული პროდუქტები დაფასოების შემთხვევაში, შესაძლებელია ადგილობრივი საკვები პროდუქციის
მოხმარების ვადის გახანგრძლივება, რაც მისი სხვა ტერიტორიებზე დისტრიბუციის
საველე სამუშაოების განმავლობაში ჩვენ შევნიშნეთ, რომ რესპოდენტების საშუალებას მოგვცემს. ამ გზით შესაძლებელია მომხმარებლებს ხელმისაწვდომი
უმეტესობა ტერმინებს ნატურალური და ორგანული, იყენებდნენ როგორც სურსათის უფრო ფართო არჩევანი შევთავაზოთ, ასევე თანაბრად გადავანაწილოთ
სინონიმებს. ისინი ვერ აცნობიერებენ, რომ ეს ორი არ ნიშნავს ერთსა და იმავეს. სასურსათო რესურსები, ხოლო სოფლის მწარმოებლებმა შეძლონ შემოსავლის
ნატურალური საკვები პროდუქტი არ არის აუცილებლად ორგანული და პირიქით. მიღება დამატებითი წარმოების საშუალებით. სწორი შეფუთვა არ უშვებს ისეთ
დანაკარგს, როგორიცაა გაჟონვა ან გაფუჭება, რაც შეიძლება ტრანსპორტირებისა მასალა უნდა იყოს ახალი, სუფთა და მაღალი ხარისხის, რათა თავიდან იქნას
და დისტრიბუციის დროს მოხდეს. კარგი შეფუთვა და პრეზენტაცია წაახალისებს აცილებულ პროდუქტის გარე ან შიდა დაზიანება.
მომხმარებელს შეიძინოს პროდუქცია.
მაგალითად, კარტოფილის რეალიზაცია უნდა მოხდეს ახალი შეფუთვით.
შეფუთვის პრობლემების გადაჭრის მეთოდები განსხვავებულია საქართველოს ამ მიზნით გამოყენებული მასალა უნდა შეესაბამებოდეს ვენტილაციის,
რეგიონებში. სხვაობა ისეთი ფაქტორების შედეგია, როგორიცაა ეკონომიკა, ტრანსპორტირებისა და შენახვის მოთხოვნებს. შეფუთვა წარმოებს 1, 2, 3, 4, 5, 10
შესაფუთი მასალის ხელმისაწვდომობა, ინფრასტრუქურა, სადისტრიბუციო და 15 კილოგრამიან პაკეტებში. 20 და 25 კილოგრამიანი პაკეტებიც შესაძლებელია
სისტემები, კლიმატური პირობები და მომხმარებელთა ჩვევები. თუ პროდუქტი საცალო მაღაზიებისთვისაა განკუთვნილი.
შენახვის ხანგრძლივი ვადის მქონე სურსათი მოითხოვს უფრო სრულფასოვან ქვემოთ მოცემულია სამი ძირითადი შემფუთავი კომპანია, რომელიც მოვიძიეთ
შეფუთვას მისი ჰაერის, სინათლის, ტენისა და ბაქტერიებისგან დაცვის მიზნით. საქართველოში:
FAO-ს განცხადებით, ფართო სპექტრის მყარი და თხევადი საკვები • ჯორჯიან ქარდბორდი - კომპანია, რომელიც 2009 წელს ადგილობრივი
პროდუქტების გადაზიდვისათვის, როგორიცაა ხილი, ბოსტნეული, ჩაი და ლუდი, ინვესტიციით დაფუძნდა. ქარხანა აღჭურვილია თანამედროვე მანქანა-
ტრადიციულად გამოიყენებოდა ხის კონტეინერები. ხე კარგი დამცავია, მას გააჩნია დანადგარებით და იყენებს მაღალი ხარისხის ნედლეულს. ორგანიზაცია
კარგი მახასიათებლები, სიძლიერე და სიმყარე. მეორეს მხრივ, პლასტმასის დაკომპლექტებულია ადგილობრივი და უცხოელი ექსპერტებით. ისინი აწარმოებენ
კონტეინერი ნაკლებად ხარჯიანია და მან მეტწილად ჩაანაცვლა ხე. თუმც,ა გოფრირებული მუყაოს ნებისმიერი კონფიგურაციის ფურცლებსა და ყუთებს;
კვლავ გრძელდება ხის გამოყენება გარკვეული ღვინოებისა და ალკოჰოლური o გოფრირებული მუყაოს ორ და სამშრიანი ფურცლები;
სასმელებისთვის, რადგან ხის კასრების არომატი აუმჯობესებს პროდუქტის o ე.წ. მარტივი (ოთხსარქველიანი) სამშრიანი ყუთები;
ხარისხს. o მარტივი ხუთშრიანი ყუთები;
თუმცა, აღსანიშნავია, რომ უნდა მოხდეს საქონლის შესაფუთი ხის მასალის o რთული კონფიგურაციის ყუთები, მათშორის: საკონდიტრო ნაწარმის, ხორც-
ქერქის შემოცლა, თბოდამუშავება ან დეზინფექცია (გაწმენდა). ამ პროცედურების პროდუქტების, ხილ-ბოსტნეულისათვის და სხვა.
განხორციელება დადასტურებული უნდა იყოს შესაბამისი აღნიშვნით, რომელიც საჭიროების შემთხვევაში, „ჯორჯიან ქარდბორდს“ შეუძლია დახმარება
განთავსდება ყუთის ორივე მხარეს ფიტოსანიტარული გაზომვის საერთაშორისო ოპტიმალური შეფუთვის შერჩევაში, რომელიც კლიენტის მოთხოვნებს
სტანდარტების თანახმად - ISPM-15. დააკმაყოფილებს.
მინას აქვს მრავალი ისეთი თვისება, რაც მას პოპულარულ შესაფუთ მასალად კომპანიას, ასევე, შეუძლია შეფუთვაზე დაიტანოს ინფორმაცია (როგორიცაა
აქცევს: ლოგო, მისამართი, პროდუქტის დასახელება და ა.შ.). კომპანია ასევე აწარმოებს
• მინა უძლებს თბოდამუშავებას, როგორიცაა პასტერიზაცია და სპეციალურ გამყარებულ ყუთებს მოთხოვნისამებრ.
სტერილიზაცია; შეკვეთის მინიმალური ოდენობაა 1000 ცალი. ფასი იცვლება შეკვეთის
• რეაქციაში არ შედის საკვებთან; მახასიათებლებიდან გამომდინარე. „ჯორჯიან ქარდბორდ“-ის კლიენტები არიან
• ხისტია და იცავს საკვებს გაფუჭებისა და დაზიანებისაგან; „ბარამბო“, „პოულტრიჯორჯია“, „დილის პროდუქტები“, „კუმისი XXI“, „ქართული
• არ ატარებს ტენს, გაზებს, სუნსა და მიკროორგანიზმებს; ლუდის კომპანია“, „ავერსი ფარმა“, „პეესპე“, „მარნეულის სასურსათო ქარხანა“,
„იოლი“, „სანტე“ და სხვა.
• შეიძლება მისი ხელახალი გამოყენება, დალუქვა და გადამუშავება;
• იგი გამჭვირვალეა, რაც პროდუქციის დათვალიერების საშუალებას იძლევა. კახეთის გზატკეცილი 106, თბილისი, საქართველო, +995 32 276 8201
ფერადი მინა შეიძლება გამოყენებული ქნას სურსათის სინათლისგან დაცვის ან info@cardboard.ge, www.cardboard.ge
მომხმარებლის მოზიდვის მიზნით. • სს „მინა“ - ქსნის მინის ტარის ქარხანა Anadolu Cam Sanayii A.Ş. - The Şişe-
მიუხედავად მისი მრავალი უპირატესობისა, მინას გარკვეული შეზღუდვებიც აქვს. cam „მინის ტარის ჯგუფი“ წელიწადში 2,3 მილიონ ტონა პროდუქციას აწარმოებს
იგი უფრო მძიმეა მრავალ სხვა შესაფუთ მასალასთან შედარებით, რამაც შეიძლება და წარმოადგენს თურქეთის უდიდეს, მსოფლიოსა და ევროპაში კი სიდიდით
გაზარდოს ტრანსპორტირების ხარჯები; იგი ადვილად მსხვრევადია, იკაწრება და მეოთხე მინის ტარის მწარმოებელს. კომპანია პროდუქციას აწარმოებს სულ 10
ტყდება სწრაფად გახურების ან გაციების შემთხვევაში; პოტენციური საფრთხეები ობიექტზე, საიდანაც 3 თურქეთში, 5 - რუსეთში, 1 - უკრაინაში და 1 - საქართველოში
შეიძლება წარმოიშვას მინის ნამსხვრევების ან ფრაგმენტების სურსათში მოხვედრის მდებარეობს. ჯგუფი სხვადასხვა ზომის, ფერისა და დიზაინის მინის ტარას სთავაზობს
შემთხვევაში. სასურსათო, სასმელი, ფარმაცევტული და კოსმეტიკური სექტორებისთვის.
საქართველოში ისინი სხვადასხვა ზომის ბოთლებსა და ქილებს აწარმოებენ.
ზოგადად, ადგილობრივად რეალიზებული ხილი, კენკროვნები და ბოსტნეული
თითოეული შეკვეთა დათაკარავდება (დაშტაბელდება) პროდუქტის ტიპისთვის და
კომპლექსურ შეფუთვას არ საჭიროებს. თუმცა, ექსპორტზე გატანის შემთხვევაში
იგი განსახვავებული რაოდენობის ერთეულს იტევს, მაგალითად:
აუცილებელია კონკრეტული სტანდარტების დაცვა. პროდუქტი შეფუთული უნდა
იყოს იმგვარად, რომ მოხდეს მისი სათანადოდ დაცვა. შეფუთვაში გამოყენებული o 500კუბ.სმ. ტევადობის ბოთლის თაკარა (შტაბელი) იტევს 2160 ერთეულს
და ერთეულის საორიენტაციო ფასია 43 თეთრი დღგ-ის ჩათვლით (14 ცენტი); აღსანიშნავია, რომ ყოველთვიური ან სეზონური ფასების ისტორიული
o 580კუბ.სმ. ტევადობის ქილის თაკარა იტევს 2,873 ერთეულს და მონაცემები ნებისმიერი მოცემული წლისათვის არ არის ხელმისაწვდომი ქართული
ერთეულის საორიენტაციო ფასი დამოკიდებულია დიზაინზე; ბაზრისთვის.
o 720კუბ.სმ. ტევადობის ქილების თაკარა იტევს 2304 ერთეულს და ასევე, რამდენიმე სხვა ქვეყანაში მოვიძიეთ ხილისა და ბოსტნეულის საშუალო
ერთეულის საორიენტაციო ფასია 38 თეთრი დღგ-ის ჩათვლით (13 ცენტი); საორიენტაციო ფასები 2016 წლის ოქტომბერში. მონაცემები მოწოდებულ იქნა
o 1728კუბ.სმ. ტევადობის ქილის თაკარა იტევს 2,160 ერთეულს და Numbeo-ს მიერ, რომელიც მომხმარებლების მიერ მოწოდებული ინფორმაციით
ერთეულის საორიენტაციო ფასი დამოკიდებულია დიზაინზე. შექმნილი მსოფლიოს მონაცემთა უდიდესი ბაზაა მსოფლიოს ქალაქებისა და
კომპანიის კლიენტები არიან: „ბადაგონი“, „კოკა-კოლა“, „ჯანმრთელი წყალი“, ქვეყნების შესახებ. წარმოდგენილი ფასები მოცემულია აშშ დოლარში:
„პეპსიკო“, „IDS ბორჯომი“ და სხვა.
სოფელი ქსანი; მცხეთა, საქართველო, +995 32 244 9981 ქვეყანა ვაშლი ფორთ. კარტ. სალათა პომიდ. ბანანი ხახვი
1 კგ 1 კგ 1 კგ 1 თავი 1კგ 1კგ 1კგ
mina@mina.com.ge, www.sisecamcamambalaj.com/ka
იაპონია 5.69 4.97 3.42 1.66 6.65 2.73 3.16
• „ლეგი ჯგუფი“ – 10 წელზე მეტია ოპერირებს საქართველოს ბაზარზე.
მას გააჩნია საკუთარი წარმოებები თბილისსა და გორში, რომლებიც აღჭურვილია შეერთებული 4.23 3.95 2.57 1.56 3.97 1.57 2.57
თანამედროვე მანქანა-დანადგარებით. მასში დასაქმებულია 100-ზე მეტი შტატები
კვალიფიციური სპეციალისტი. „ლეგი ჯგუფი“ აწარმოებს გოფრირებულ მუყაოს, შვეიცარია 3.43 3.02 2.4 1.96 3.52 2.68 2.25
ხის ყუთებს, გადასაზიდი ყუთებს, საარქივო ყუთებს, დამხმარე შესაფუთ მასალებსა
საფრანგეთი 2.46 2.33 1.52 1.11 2.5 2.02 1.8
და ქაღალდს. შეკვეთის მინიმალური ერთეულების რაოდენობაა 1000, მაგრამ
USAID-ის ბენეფიციარებისათვის მათ შეუძლიათ გამონაკლისის დაშვება და 500 გაერთიანე- 2.32 2.22 1.47 0.91 2.3 1.25 1.19
ერთეულის შეკვეთის მიღება. ფასები იცვლება შეკვეთის ზომის, ყუთების ზომის, ბული სამეფო
მოთხოვნილი ხარისხისა და ბრენდირების დეტალების საფუძველზე. გერმანია 2.12 2.22 1.27 1.05 2.4 1.79 1.42
კომპანიის კლიენტები არიან: „სელა“, „ალგეთი“, „სარაჯიშვილი“, „გუდვილი“, ინდოეთი 1.92 0.89 0.36 0.49 0.47 0.66 0.43
„ეკოსტარი“, „ბაზი“, „კოდა“, „ოკეანიდა“, „Schuchmann“, „ბატფარმა“, „ბარამბო“ და
ესპანეთი 1.61 1.24 0.93 0.95 1.5 1.53 1.03
სხვა.
ბულგარეთი 0.96 1.09 0.52 0.5 1.19 1.4 0.53
ქ.თბილისი, ჭყონდიდელის ქ. #87, 0180, საქართველო (სათაო ოფისი)
თურქეთი 0.9 0.74 0.52 0.58 0.8 1.63 0.49
ქ.გორი, შინდისის გზატკეცილი 25, საქართველო (ფილიალი)
+995 32 262 7262, info@legigroup.ge, www.legigroup.ge საქართველო 0.85 1.07 0.38 0.48 0.8 1.42 0.39
სომხეთი 0.83 1.39 0.46 0.37 0.87 1.75 0.6
ფასწარმოების ზოგადი ტენდენციები აზერბაიჯანი 0.64 1.15 0.43 0.27 0.93 1.52 0.34
2006 წლიდან 2015 წლის ჩათვლით, ინდიკატიურ საკვებ პროდუქტებზე უკრაინა 0.63 1.22 0.29 0.72 1.11 1.16 0.37
საშუალო წლიური ფასები (ლარი/კგ) წარმოდგენილია ქვემოთ მოცემულ სქემაზე: თუ თქვენ დაინტერესებული ხართ მოიპოვოთ ინფორმაცია სხვა ქვეყნების
ფასების შესახებ, ეწვიეთ ორგანიზაციის ოფიციალურ ვებგვერდს: www.numbeo.com.
შენახვა
სასაწყობე საშუალებების ხელმისაწვდომობა ხარისხის შენარჩუნების
მნიშვნელოვანი ფაქტორია. მრავალ მსხვილ ფერმას საკუთარი სასაწყობე
საშუალებები გააჩნია, ხოლო მრავალი საშუალო და მცირე ფერმა პროდუქციას
სარდაფებსა და მარნებში ინახავს და კლიმატის კონტროლისთვის ბინის
სტანდარტულ კონდიციონერებს იყენებს. ასეთი მეთოდები ჩვეულებრივ იწვევს
წარმოებული საქონლის ხარისხისა და რაოდენობის მნიშვნელოვან დანაკარგს.
მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში არსებობს რამდენიმე წარმატებული და
თანამედროვე სასაწყობე ობიექტი, ზოგჯერ ფერმერებს მათზე წვდომის პრობლემა
აქვთ.
წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური ამ ინდუსტრიის ძირითადი საქმიანობა მოიცავს საწყობით უზრუნველყოფას:
ზოგადად, წარმოშობის სერთიფიკატი მნიშვნელოვანი საერთაშორისო სერტიფიკატის მოთხოვნა შესაძლებელია ელექტრონულად საქართველოს
სავაჭრო დოკუმენტია, რომელიც ადასტურებს, რომ კონკრეტული საექსპორტო შემოსავლების სამსახურში https://eservices.rs.ge/ და საქართველოს სავაჭრო-
გადაზიდვის საქონელი მთლიანად მოპოვებული, წარმოებული, გამოშვებული სამრეწველო პალატაში.
ან გადამუშავებულია კონკრეტულ ქვეყანაში. წარმოშობის სერთიფიკატი ასევე სერტიფიკატი გაიცემა უფასოდ 3 სამუშაოდღის განმავლობაში.
შეიცავს ექსპორტიორის დეკლარაციას. მსოფლიოს ყველა ქვეყანა ითვალისწინებს
იმპორტირებული საქონლის წარმოშობას იმის განსაზღვრისას თუ რა მოსაკრებელი უფრო სრული ინფორმაცია და წარმოშობის სერთიფიკატის მიღებისათვის
დააკისროს საქონელს და, გარკვეულ შემთხვევებში, რამდენად კანონიერად არის საჭირო დოკუმენტების სრული სია შეგიძლიათ იხილოთ http://www.rs.ge/5037.
საქონელი იმპორტირებული.
ხილი და ბოსტნეული: მარკეტინგის სტანდარტები
არსებობს წარმოშობის სერთიფიკატის ორი ძირითადი ტიპი:
ევროკავშირის #1221/2008 მარეგულირებელ აქტში #543/2011 ცვლილებების
• არაპრეფერენციული წარმოშობის სერთიფიკატი ანუ „ჩვეულებრივი
შეტანის შედეგად, კონკრეტული სტანდარტების რაოდენობა 36-დან 10
წარმოშობის სერთიფიკატი“, რომელიც ადასტურებს კონკრეტული პროდუქტის
პროდუქტამდე შემცირდა:
წარმოშობის ქვეყანას, რომელზეც არ ვრცელდება რაიმე პრეფერენციული
პირობები. 1. ვაშლი
24 პროექტი ზრდა საქართველოში პროექტი ზრდა საქართველოში 25
ბაზრის კვლევის (OCS) ანალიზი: kenkrovnebi ბაზრის კვლევის (OCS) ანალიზი: kenkrovnebi
საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სისტემაში შემავალი • სსიპ სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების განვითარების სააგენტო
უწყებები: სააგენტოს მიზანი ბიზნესზე ორიენტირებული ფერმერული გაერთიანებების
• სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტო ჩამოყალიბების ხელშეწყობაა. სააგენტო უზრუნველყოფს სასოფლო-სამეურნეო
კოოპერატივებისთვის სტატუსის მინიჭებას, შეწყვეტას, მონიტორინგსა და
სურსათის უვნებლობა ის პრიორიტეტია, რომელიც მოიცავს სახელმწიფო სახელმწიფო პროგრამების განხორციელებას (www.acda.gov.ge).
კონტროლის სრულ ჯაჭვს. მომხმარებლის უფლებების დაცვის მიზნით, სააგენტო
ახორცილებს ადგილობრივი და იმპორტირებული სურსათის კონტროლს. სააგენტოს მიზანია სოფლისა და სოფლის მეურნეობის აღორძინების
სააგენტოს მუშაობის უმთავრესი მიმართულებებია მოქალაქეების სიცოცხლისა ხელშეწყობა სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების განვითარების გზით,
და ჯანმრთელობის დაცვა, კვებითი ინტოქსიკაციების, მასობრივი მოწამვლების, სოფლის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების უზრუნველყოფა, სასოფლო-
ეპიდემიებისა და პანდემიების თავიდან აცილება www.nfa.gov.ge. სამეურნეო წარმოების პროდუქტიულობისა და კონკურენტუნარიანობის
გაუმჯობესება, წარმოების რენტაბელობის ამაღლება და ეროვნული ეკონომიკის
დოკუმენტის საქართველოში სურსათის ხარისხისა და უვნებლობის განვითარება და სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების მიმართ სახელმწიფოს
სტანდარტების შესახებ ნაწილში განხილულ სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ ხელშემწყობი ღონისძიებების განხორციელება.
საქმიანობებთან ერთად, ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე მნიშვნელოვანი ინიციატივა
კვლავ მცირეა და ვერ აკმაყოფილებს ადგილობრივ მოთხოვნას. განახორციელა. კენკრის სხვა მწარმოებლებმა აღნიშნეს, რომ სერთიფიკატის
არქონის ძირითადი მიზეზი მისი მოპოვებისთვის საჭირო სახსრების ნაკლებობასთან
ფერმერები ძირითადად ყურადღებას ამახვილებენ მარწყვის კულტურის
არის დაკავშირებული.
მოყვანაზე. მათ მარწყვი, ძირითადად, საოჯახო პლანტაციებში მოყავთ, რომელთა
ფართობი 0,05 ჰა-დან 0,5 ჰა-მდე მერყეობს. მოყვანილ პროდუქციას კი მხოლოდ ფერმერებმა აღნიშნეს, რომ ისინი უფრთხიან ახალი ჯიშების დათესვას.
ადგილობრივ (რეგიონის) ბაზარს აწვდიან. ჟოლოსა და მოცვის მოყვანა სულ საქართველოში ყველაზე გავრცელებულია მარწყვი, მოცვი და ჟოლო. მაყვალი
რამდენიმე წლის წინ დაიწყო. და თუთა ძლიან მცირე რაოდენობით მოდის და ძირითადად ფერმერები
საკუთარი მოხმარებისთვის იყენებენ. რამდენიმე წლის წინ, მთავრობამ გაყიდა
კენკროვანების წარმოების მცირე მოცულობის გამო, ჯერჯერობით არ არსებობს
მოცვის პლანტაციები. შპს Blueberry ერთ-ერთი კომპანიაა, რომელმაც ხსენებული
გადამამუშავებელი ქარხნები. თუმცა, თუ წარმოება გაფართოვდება, შესაძლოა
პლანტაციები შეიძინა. მათ ერთხელ უკვე მიიღეს მოსავალი. როგორც მათგან
გადამამუშავებელი საწარმო მომგებიანი გახდეს.
გავარკვიეთ, მოცვი მრავალწლიანი ბუჩქია და განახლებას მხოლოდ 20 წელიწადში
არსებული ბუნებრივ-კლიმატური პირობები საკმაოდ ხელსაყრელია კენკროვანი ერთხელ საჭიროებს. საქართველოში მოცვის მოყვანის საუკეთესო ნიადაგი გურიისა
კულტურების მოყვანისათვის. თუმცა, წარმოების უწყვეტობის უზრუნველსაყოფად, და აჭარის რეგიონებშია. ხსენებული პლანტაციები გურიაში მდებარეობს, თუმცა შპს
აუცილებელია კენკროვანების მოყვანა არა მხოლოდ ღია გრუნტში, არამედ Blueberry-ის მიზანია თანამედროვე ბაღის გაფართოება და მოცვის სამეგრელოშიც
სასათბურე მეურნეობებშიც. ამასთანავე, პროდუქციის მიწოდების სეზონის მოყვანა. მათ უკვე დააფუძნეს კოოპერატივი სამეგრელოს რეგიონში. მოცვის
გახანგრძლივებისათვის მნიშვნელოვანია სამაცივრე-შესანახი მეურნეობების შექმნა, საუკეთესო ნერგები საზღვარგარეთ იყიდება, მაგალითად Fall Creek Nursery აშშ-ში.
რაც ამ ეტაპისათვის არც-ერთ მწარმოებელს არ გააჩნია. ქართული ნერგებიც კარგია, თუმცა იმპორტირებულს პროდუქტიულობის უკეთესი
მაჩვენებლები აქვს.
მცირე მწარმოებლები პროდუქციას ბაზარზე თავად ყიდიან. მათ პროდუქცია
საზოგადოებრივი ტრანსპორტით ან საკუთარი სატრანსპორტო საშუალებებით კენკროვანების მოყვანის პროცესში გამოიყენება კომბინირებული სასუქები
გადააქვთ. მსხვილი ფერმერები საკუთარ პროდუქციას მსხვილ სავაჭრო ობიექტებს (NPK) და მონოსასუქი, როგორიცაა შარდოვანა. წვეთოვანი სისტემები გამოიყენება
და სუპერმარკეტებს ან/და საბითუმო მოვაჭრეებს აბარებენ. მსხვილი მწარმოებლები მცენარის საკვებად. სასუქებთან დაკავშირებით არსებობს ორი პრობლემა.
საქონელს დიდ ყუთებში ათავსებენ ან ფუთავენ მცირე პაკეტებში და აგზავნიან პირველი - მაღალი ფასია. გამომდინარე იქიდან, რომ სასუქების უმეტესობა
საბოლოო დანიშნულების ადგილას ქვეყნის შიგნით ან საზღვარგარეთ. იმპორტირებულია, ფასზე მნიშვნელოვნად მოქმედებს გაცვლითი კურსის მერყეობა.
მეორე პრობლემა ის არის, რომ ზოგიერთი საჭირო სასუქი საქართველოში არ
მცირე და საშუალო ფერმერებს სიტყვიერი შეთანხმება აქვთ საბითუმო იყიდება. კვალიფიციური მუშახელი და შესაფუთი მასალების ნაკლებობა ასევე
მოვაჭრეებთან. მოცვის მწარმოებელ მხოლოდ ერთ მსხვილ ფერმას აქვს ზოგადი პრობლემურია კენკროვანი კულტურების მწარმოებელი ფერმერებისთვის.
ხასიათის წერილობითი კონტრაქტი სუპერმარკეტის ერთ ქსელთან, რომლის
სახელიც არ გაუმჟღავნეს მკვლევარს. კენკროვანი კულტურების მოსავალი ზაფხულში მოდის და აჭარისა და გურიის
სუპერმარკეტებში იყიდება. გარდა ამისა, გადამყიდველები შეისყიდიან გარკვეულ
ზაფხულის განმავლობაში მარწყვი ღია გრუნტში მოჰყავთ. სეზონის დასრულების რაოდენობას ადგილზე, ხოლო ძირითადი ნაწილის ექსპორტირება რუსეთში
შემდეგ, მარწყვი სათბურებში მოყავთ და საკრეფი პერიოდი შემოდგომას, ზამთარს ხდება. ბაზარზე არსებობს სპეციალური სამაცივრე საწყობების დიდი მოთხოვნა
და გაზაფხულს ემთხვევა. და საჭიროება, რაც შესაძლებელს გახდის მოყვანილი კენკრის ვარგისიანობის
საქართველოში მარწყვის 2 ძირითადი ჯიშია გავრცელებული: მოკლე დღის გახანგრძლივებას.
და დღის ხანგრძლივობისადმი ნეიტრალური (რემონტატული). მოკლე დღის რეგიონული ფერმერებისთვის არ არსებობს ბაზრის ტენდენციების, ახალი
ჯიში განკუთვნილია სათბურისთვის და ხანგრძლივობისადმი ნეიტრალური-ღია ტექნოლოგიების ან კენკროვანების მოყვანის ახალი მეთოდების შესახებ
გრუნტისთვის. გარდა ამისა, არსებობს ყინვაგამძლე ჯიშები, რომლებიც სუსხიანი ინფორმაციის განახლების ან/და მიღების შესაძლებლობა. კენკროვანების
ზამთრის პირობებშიც არ იყინება, თუმცა ისინი მაინც უნდა დაიფაროს დაცვის მწარმოებელმა მრავალმა მცირე ფერმერმა ჩვენს მკვლევარებს უთხრა, რომ
მიზნით. „გრინგარდენ“, საწარმო, რომელიც წყნეთის ქ. N37-ში მდებარეობს, მათთვის სასარგებლო იქნებოდა თუ კვალიფიციური ექსპერტები ჩაატარებდნენ
სანანდრეასის მარწყვის ნერგებს 6 ლარად ყიდის. დამატებითი ინფორმაციისათვის უფასო ტრენინგებს და ასწავლიდნენ, თუ როგორ გაზარდონ კენკრის მოსავლის
იხილეთ მათი ონლაინ მაღაზია: http://greengarden.ge/. პროდუქტიულობა და გაყიდვა.
საქართველოში არ არის კენკროვანების ბევრი მწარმოებელი . ფერმერებს კახეთის რეგიონში ბიო-მარწყვის სასათბურე მეურნეობა „Remontant“,
ჩვეულებრივ კენკრა საკუთარი მოხმარებისთვის მოჰყავთ. ზოგიერთი მათგანი საქართველოში სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების განვითარების
სეზონზე დაახლოებით 20კგ. ყიდის საკმაოდ სწრაფად. მხარდაჭერის პროექტის შედეგად შეიქმნა. ჩითილების იმპორტირება თურქეთიდან
2016 წლის ზაფხულის მონაცემებით, კენკრის მხოლოდ ერთ მწარმოებელს ხდება, ხოლო ჯიშები შემდეგია: ალბიონი, სან ანდრეასი, რუბიგენი. ფერმერი
Vanrik Agro Group-ს ჰქონდა მოპოვებული საერთაშორისოდ აღიარებული Global მხოლოდ ორგანულ სასუქს იყენებს. როგორც სათბურის მფლობელმა აღნიშნა,
Gap-ის სერთიფიკატი. ფერმა გურიაში, ოზურგეთის რაიონში მდებარეობს. გასულ სასუქებთან დაკავშირებული პრობლემები არ არსებობს, თუმცა გასულ ზამთარს
წელს Vanrik Agro Group-მა ევროკავშირის ქვეყნებში 50 ტონა მოცვის ექსპორტი მათ ჰქონდათ გათბობის პრობლემები და ამან დიდი გავლენა იქონია სასათბურე
მეურნეობაზე. პროექტი „აწარმოე საქართველოში“ დაეხმარა ფერმერს სასათბურე სახეობის მილიონობით ჯიშის ნერგი. „საქართველოს ნერგებმა“ აღადგინა ძველი,
მეურნეობისათვის გათბობის ახალი თანამედროვე სისტემის შეძენაში. პროდუქცია უნიკალური და მივიწყებული ქართული ხეხილის სახეობები. (კვლევის ჩატარების
ძირითადად ადგილზე იყიდება სუპერმარკეტებში და მხოლოდ მცირე რაოდენობა განმავლობაში კომპანიის ოფიციალური საიტი გატეხეს და ამიტომ ვურთავთ ბმულს
მიდის ბაზარში გასაყიდად. მათი პროდუქტების ფასი სეზონურია და 5-დან 25 მათ Facebook გვერდზე: https://ka-ge.facebook.com/SaqartvelosNergebi/).
ლარამდე იცვლება. მარწყვზე დიდი მოთხოვნაა. ფერმერს სურს გააფართოვოს
წარმოება, თუმცა, მას მხოლოდ ქართული ბაზრის მომსახურების სურვილი აქვს. კენკროვანი კულტურების ფასები 2016 წლის ოქტომბერში
ამ სფეროშო მომუშავე პირები შემდეგ პრობლემებს აწყდებიან კენკროვანების 1(მინიმალური, საშუალო, მაქსიმალური)
წარმოების მიმართლებით:
ოქტომბრის ბოლო ორი კვირის განმავლობაში Experto Consulting-მა
• სასაწყობე და სამაცივრე საშუალებების ნაკლებობა. კენკრა მალფუჭებადი კონკრეტულად ამ პროექტისათვის ჩაატარა ფასების რეალურ დროში
პროდუქტია და აუცილებელია მისი სპეციალურ სამაცივრე შენობებში შენახვა.
მონიტორინგი, რათა დაგვედგინა ფასების დიაპაზონი, რომელშიც იყიდება ყველა
• კვალიფიციური მუშახელის და წარმოების ინოვაციური მეთოდოლოგიის ხუთი ქვე-სექტორის პროდუქცია სხვადასხვა ტიპის ბაზრებსა და სუპერმარკეტებში.
ნაკლებობა. საველე სამუშაოების შედეგად მიღებული ფასების მონიტორინგის მონაცემები
• გადამამუშავებელი ქარხნების ნაკლებობა ქვეყანაში. ჩვენ დავადგინეთ, რომ თითოეული ტიპის პროდუქტისათვის მოპოვებულ იქნა გაყიდვის პუნქტებში
რეგიონში არ არსებობს გადამამუშავებელი ქარხნები. ამის მიზეზი, სავარაუდოდ, თბილისში, ბათუმში, რუსთავში, ქუთაისში, გორში, ზუგდიდში, ხაშურში, თელავში,
კენკროვანების წარმოების დაბალი მოცულობაა. ზესტაფონსა და ბორჯომში.
ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე კომპანიის მოკლე აღწერა, რაც სასარგებლოა
ჩვენი დაკვირვების თანახმად, საქართველოს მასშტაბით კენკროვანი
არა მხოლოდ ამ ქვე-სექტორისათვის, არამედ სოფლის მეურნეობის სხვა
კულტურებისთვის 2016 წლის ოქტომბერში დაფიქსირდა შემდეგი მინიმალური,
დარგებისთვისაც:
საშუალო და მაქსიმალური ფასები :
− 1საქართველოს აგრარული გაერთიანება (GAU)
პროდუქტის მინ. ფასი საშ. ფასი მაქს. ფასი
GAU ქართულ ბაზარზე 2014 წელს დამკვიდრდა. კომპანიის საქმიანობა დასახელება (1კგ/ლარი) (1კგ/ლარი) (1კგ/ლარი)
სხვადასხვა სახის თესლის, სასუქისა და მცენარეთა დაცვის საშუალებების
წარმოება და დისტრიბუციაა. კომპანია კლიენტებს სთავაზობს ნიადაგის ანალიზს კენკრა 12.00 21.00 25.00
და შედეგების საფუძველზე არჩევს მცენარეთა დაცვის შესაბამის საშუალებებს. წყარო: საკონსულტაციო კომპანია Experto
კომპანიას სადემონსტრაციო ნაკვეთები აქვს, სადაც ხდება ახალი პროდუქტების
გამოცდა. გაერთიანებაში გაწევრიანებულნი არიან ფერმერები და ფერმერთა
გამომდინარე იქიდან, რომ კვლევის პერიოდში არ იყო კენკროვანი
ჯგუფები, რომლებიც მისი ძირითადი კლიენტები არიან. კომპანია გეგმავს მაღალი
კულტურების სეზონი, მოცემული ფასები მაღალია. თუმცა, სეზონზე 1 კილო კენკრა
ხარისხის ხილის/კენრკის თესლის ევროპიდან იმპორტირებას. www.gauagro.ge.
შეიძლება დაახლოებით 5 ლარად გაიყიდოს.
−1 „აგროუნივერსალი“ მაგალითად, სექტემბერში 1 კილო ჟოლო 15 ლარად იყიდება; მოცვი ბაზარში
20 ლარი ღირს, თუმცა ისინი მნიშვნელოვნად იაფია ივნისსა და ივლისში - 3-8
„აგროუნივერალის“ ძირითადი საქმიანობაა პესტიციდების, თესლის, სასუქის,
ლარი 1 კილო.
სასოფლო-სამეურნეო ქიმიკატებისა და მცენარეთა დაცვის პროდუქტების
რეალიზება. კომპანია ფლობს საკუთარ სადისტრიბუციო ქსელს, მაღაზიებსა და
სასათბურე მეურნეობებს. კენკროვანების წარმოება საქართველოში (ათასი ტონა)
„მაკრიალი“ სასუქის, ხილის თესლის, მცენარეთა დაცვის პროდუქტების კენკრა 1.8 1.2 0.7 1.4 1.3
და ქიმიკატების დისტრიბუტორია. იგი აქტიურად თანამშრომლობს ევროპულ
ფირმებთან. წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური
წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური
−1 „საქართველოს ნერგები“
„საქართველოს ნერგები“ ერთი-ერთი უმსხვილესი და მრავალფეროვანი
სანერგე მეურნეობაა, სადაც ხდება ფოთლოვანი, წიწვოვანი, დეკორატიული,
ხეხილის და ვაზის მრავალი ჯიშის გამოყვანა. ამჟამად, მეურნეობას აქვს სხვადასხვა
რესურსებისა და ფინანსების მოძრაობის ზოგადი სქემა საქართველოში მოყვანილი კენკროვანები ბუნებრივად გემრიელია. ქვეყანას
გააჩნია მაღალი სასოფლო-სამეურნეო პოტენციალის მქონე ნიადაგი. მოთხოვნა
ახალ და გაყინულ კენკრაზე მაღალია როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მსოფლიო
მასშტაბით.
2015 წლის ოფიციალური სტატისტიკური მონაცემების თანახმად 611.9 მილიონი
აშშ დოლარის ღირებულების სასურსათო და სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტი იქნა
ექსპორტირებული საქართველოდან. ამ პერიოდში, სასურსათო და სასოფლო-
სამეურნეო პროდუქტების წილი მთლიან ექსპორტში 28%-ს უტოლდებოდა.
საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს თანახმად, ძირითად სავაჭრო
პარტნიორ ქვეყნებში, როგორიცაა რუსეთი და უკრაინა, გართულებული
ეკონომიკური და პოლიტიკური სიტუაციიდან გამომდინარე და აზერბაიჯანში,
სომხეთში, ყაზახეთში და ბელორუსიაში არსებული სავალუტო კრიზისის გამო,
სოფლის მეურნეობისა და სასურსათო პროდუქტების ექსპორტი 26%-ით შემცირდა
2014 წელთან შედარებით. თუმცა, 2012 წელთან შედარებით, სასოფლო-სამეურნეო
და სასურსათო პროდუქტების ექსპორტი 2015 წელს 19%-ით გაიზარდა.
სულ უფრო მეტი კომპანია ცდილობს დამკვიდრდეს ევროკავშირის ბაზრზე.
2015 წელს, 208 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულების სასურსათო და სასოფლო-
სამეურნეო პროდუქტები იქნა ექსპორტირებული ევროკავშირში, რაც ორჯერ უფრო
მეტია 2012 წლის მონაცემებთან შედარებით.
წყარო: საკონსულტაციო კომპანია Experto ჩვენმა დაკვირვებებმა აჩვენეს, რომ არსებობს ადგილობრივი ბაზარზე
მოხმარების გაზრდის მნიშვნელოვანი შესაძლებლობები, რადგან ამჟამად კენკრის
კენკროვანი კულტურების წარმოების მოსავალი თითქმის მყისიერად იყიდება. ასევე, მომგებიანი იქნება საექსპორტო
1 WOT ანალიზი საქართველოში
S შესაძლებლობების უპირატესობებით სარგებლობა, რასაც ხელს უწყობს
ევროკავშირსა და სხვა ქვეყნებთან დადებული სავაჭრო ხელშეკრულებებით.
2015 წელს ქართული სურსათი და სოფლის მეურნეობის პროდუქტები 80
ქვეყანაში იქნა ექსპორტირებული. 2016 წელს პირველად არაბეთის გაერთიანებული
ემირატები დაემატა იმ ქვეყნების სიას, სადაც ხდება ქართული კენკროვანი
კულტურების ექსპორტი - მთლიანი გადაზიდვის ღირებულება (მხოლოდ
პირველი 9 თვის) 39,717 ლარს უტოლდებოდა, მაგრამ მან ნამდვილად გაუხსნა
კარი საქართველოში წარმოებულ კენკროვან კულტურებს. იგივე შეიძლება
ითქვას სინგაპურზე - 18,003 ლარი და გერმანიაზე 25,052 ლარი. რუსეთი
კენკროვანი კულტურების მთავარ საექსპორტო ბაზრად რჩება 2014 წლიდან
დაწყებული ზრდადი ტენდენციით - 988,914 ლარი (2016 წლის პირველი 9 თვის
განმავლობაში). 2015 წელს კენკროვანი კულტურების ექსპორტი განხორციელდა
ბულგარეთში, ლატვიაში, პოლონეთსა და გაერთიანებულ სამეფოში, ამასთან 2016
წლის ბოლო სამი თვის განმავლობაში ეს ქვეყნები შეიძლება კვლავ გამოჩნდნენ
ექსპორტის სტატისტიკაში.
თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ ღრმა და ყოვლისმომცველი შეთანხმება
(DCFTA) ევროკავშირის ქვეყნებთან ახალ სავაჭრო შესაძლებლობებს
უზრუნველყოფს და ექსპორტის ბაზრების დივერსიფიკაციაში შეაქვს წვლილი.
ახლახან გაფორმებული თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება ჩინეთთან ასევე ქმნის
დამატებით საექსპორტო შესაძლებლობებს. თუმცა, იმისათვის, რომ კომპანიებმა
ამ შესაძლებლობების თავის სასარგებლოდ გამოყენება შეძლონ, მათ მოუწევთ
წყარო: საკონსულტაციო კომპანია Experto ანგარიშში დაფიქსირებული მკაცრი მოთხოვნების დაკმაყოფილება. აღსანიშნავია,
რომ ეს ქმნის პარალელურ შესაძლებლობებს სხვა მოთამაშეებისათვის,
დამატებითი ინფორმაციისათვის
დაგვიკავშირდით:
ქეთევან სიდამონიძე,
მმართველი პარტნიორი,
keti.sidamonidze@experto.ge
ლუდოვიკ ჟირო,
დამფუძნებელი დირექტორი,
ludovic.girod@experto.ge
ტელეფონი: + 995 591 077 994, www.experto.ge