Professional Documents
Culture Documents
Kabita 99
Kabita 99
sljtf
k"0ff{ªs
\ M ((
ebf}–dª\l;/, @)&! k"0ff{ªs
\ M ((
ebf}–dª\l;/, @)&!
d"No M ?=$)÷–
d'b|s M k|1f 5fkfvfgf, sdnfbL, sf7df8f}F
g]kfn k|1f–k|lti7fg
KAVITA
sdnfbL, sf7df8f}F A Collection of Contemporary Nepali Poetry
/d
lar/f] d
k|md] leq r'krfk a;]/
of] lgDg:t/sf] gf6s
sljtf ● 1
lxhf]cfh pm
cfk"mnfO{ 7"n} g]tf 7fG5
cfk"mnfO{ 7"n} TofuL 7fG5
cfk"mnfO{ lgs} ;fx;L 7fG5
t/ dfG5]x¿ eg]
p;nfO{ xNnf dfq eG5g\
12 ● sljtf sljtf ● 13
14 ● sljtf sljtf ● 15
pQfgf] kN6]sf] 5' tkfO{s + f] cfFvfdf d gfnfos cIf/ s;/L v'DRofOPF hfaf] sfuhsf] kfgfleq Û
lgikIf ug'x{ f]nf km};nf tkfO{+ b'jn} fO{ hfFr/] s;/L aGbL ePF d a]sfd] nfna'sleq ÛÛ
uf]vf{ Xof6n] pEofPsf] d]/f] of]4fhLjgsf] sb
/ 9fsf 6f]kLn] r'lnPsf] d]/f] :jtGq lz/sf] prfO cf], uf]/f ;fx]a Û
s'g cUnf] 5, s[kof g9fF6L eGg'xf]nf hjfkm b]pm
Gofo vf]Hg d
gf] DofG;\ NofG8df cnkq yf]qf] a'6sf] kbrfk nfna's pleP/
x/fof] eG7fg]sf] nfna'ssf] kfgfdf kf] v;]5 Û ltd|} cbfntdf xflh/ 5'
;Dem]y,F] v's/' Lsf] rDsfO{ b'Zdgsf] d[To'df lanfof]
¿kfGtl/t cIf/ Tof] d]/} hLjg kf] pleP5 d nfna's d[To' afFRg ;lQmgF .●
26 ● sljtf sljtf ● 27
28 ● sljtf sljtf ● 29
s] cfFvfhlt dflg;nfO{ k9\g ;lsg]
;'Gb/ lstfa ;+;f/df s]xL 5 <
v'ns] f oL cf]7
;'Gb/ bfFtsf oL nx/
of] xfF;f]
lsg em"6f] nfU5 ;Qfh:t} <
lsg df]gfln;fsf] b'Mv
alNem/xG5 d]/f] 5ftLdf af/Daf/ <
30 ● sljtf sljtf ● 31
d lxF8b\ f
cfˆg} 3/ k/b]z ePsf] x'g5]
cfˆg} 6f/af/Ldf c¿n]] 5fk|f] xfn]sf] x'g5
]
Toltv]/
dnfO{ vf]Hg sf]xL gcfpg"
d kmlj{mbF f
k/b]z 3/ ePsf] x'g5] / h]g sljtf
cfFugsf] l8ndf a'4h:tf] a;]sf]
t'n;fsf] d7df aln/xg]5 cv08 bLk Û● ■ 5lj/d0f l;njfn
Ps
s'/f sf6\gx] ¿sf]
d'v y'Gg sxfF ;lsG5 / <
cfkm}n] vg]sf] vfN8f]df
cfkm} kg{ ;lsG5 eGg]
v}, a'em]sf pgLx¿n] <
b'O{
cxd\ sxfFaf6 cfpF5 dfG5]df
a;]kl5 s';L{
5f]8g\ } gdfGg]
p;nfO{ yfx gePs} xf]nf t <
s';L{ t s]
of] wtL{ g} Psk6s 5f]8\g} k5{ .
tLg
¿v sf6]/
wg hf]8g\ x] ¿nfO{
¿vn] eGb} lyof],
d af]Ng g;s]/}
dnfO{ x]K5g\ sf6\5g\
d]/f] xTof u5{g\
yfx 5}g ltgnfO{
d}n] g} clGtddf
v/fgL agfpg'k5{ .●
38 ● sljtf sljtf ● 39
;kgfsf] 6«flGh6 x/]s ;fFem ;x/sf] ;f3'/f] uNnLaf6 lxF85\ g\ slj, kqsf/
snfsf/ / g]tf
■ cgdf]ndl0f e6\6Laf6 x"nsf x"n lg:sG5g\
clwsf/sf bnfn
x'gx'gfP/ Psgf; aUb}5g\ k6sk6s 7f]lsP/ pgLx¿l;t
sfnf] ;8ssf] gfª\uf] 5ftLdf d]/f ;kgfx¿ 6'qmf 6'qmf eP/ 5l/Psf 5g\ d]/f ;kgf cFWof/f] e'OeF l/
;DxfNg gkfpFb} 5l/Psf ;kgf
of] ;fFem d ;kgfsf] 6«flGh6df 5' Û x/]s laxfg k'Ug'5 dnfO{ j]u ;':tfPsf] afudtLsf] lsgf/
;':s]/f x/fPsf] lji0f'dltsf] k'5f/
sn]6L k/]sf d]/f s'sR{' rf b]v/] 8/fpF5 sf7df8f}s F f] l;/]6f] / l7xL d}n] Nofpg' 5 Ps wf]qmf] k'/fgf Knfl:6s
l;Fufg k'5b\ f–k'5b\ f s6sl6Psf] d]/f] k'/fgf] ;6{sf] afx'nf b]v/] cflQG5 lsGg' 5 gofF ;8sdf af;L ;df];f
;?jf /f]usf] efO/;
dh:t} PSnf] lah'nLsf] kf]n ;fyL vf]lh/x]5 / dnfO{ aGg' 5 of] ;x/df
dh:t} PSnf] v}/f] s's ' /' ;fyL vf]lh/x]5 ;'lsnf], Hofgbf/ / wf]b]| :j/ ePsf]
j;Gtk'/sf] 8anLdf lkmNdsf] h'lNkmbf/ gfos /fh]z xdfn Û
h"gsL/Lh:tf] a]nf a]nf lknlkn aNg]
lah'nL aQL ;fIfL /fv]/ d eGg rfxG5', lrl/Psf] cfsfz
‘cf] dfG5]x¿ Û To;}u/L lrl/Psf] 5 b'O{ ˆofs eP/
dnfO{ klg k9\g dg 5, of] 5ftL / d'6'
dnfO{ klg d]/f] gfd n]Vg] dg 5 h;/L lr/]Yof] d r9]sf] xjfO{hxfhn] Tof] ljzfn cfsfz
x]/ d]/f cfFvfdf klg 5g\ ltdLh:t} 7"nf] / c;n dfG5] x'g] ;kgf .’ / To;kl5 eof}F xfdL b'O{ lsgf/
of] ;fFem d ;kgfsf] 6«flGh6df 5' Û w"nfDo ;8ssf s0fx¿af6 lanfO;Sof] xf]nf d]/f] k}tfnfsf] bfu .●
dnfO{ x]Ssf 5}g s'g df]8df 5lnP d]/f afpcfdf
h;nfO{ vf]Hb} cfOk'uF] ;x/
ge]6/] st} ;xf/fsf] 5xf/L
9]l:;P/ j;Gtk'/sf] lr;f] l;F9Ldf
tflg/x]5' lkmN6/ dfq} afFsL /x]sf] h'7f] r'/f]6
40 ● sljtf sljtf ● 41
of] lg:tAwtf
km8\s] lsgf/fsf] ;fIfL ;jf{lwsf/ of] lgl:;dtf
of] ps';d's;'
■ 3g]Gb| cf]emf cf]xf], slxn] km'N5g\ oL jfux¿ <
slxn] e'ge'gfpF5g\ o;df ejF/fx¿
lgeL{s eP/ <
d ag]/ km8\s] lsgf/fsf]
;fIfL lgofln/x]sf] 5', d km8\s] lsgf/fsf] ;fIfL
lgofln/x]sf] 5' cwsNrf / clgFbf cfFvfx¿
u'8F eTsfOPsf lgjf{l;t r/fx¿ km';f| km';f| / l67nfUbf cg'xf/x¿
ufF; n'l6Psf ef]sf k]6x¿ Tof] gLnf] hf] b]lvG5 dfG5]sf
5fgf] eTsfOPsf em'k|fx¿ . cfFvfdf nfU5, hd]sf] 5 ;d'b|
lsg aUg ;s]g Tof] cfF;' <
ef]s xf]Og lsg JolStg ;s]g kL8f dfG5]x¿sf] <
cfuf] an]sf] 5 k]6df
708L xf]Og st} csf]{ qmflGt t klv{/x]sf] 5}g ;do <●
cfuf] nfu]sf] 5 cfªdf .
oL eofqmfGt cg'xf/x¿
ljlIfKt dgf]bzf afFr/]
jL/ansf] lvr8L
ksfO/x]sf 5g\
pkm\ Û
;'b/" eljiosf] gLnf] cfsfz
cflbd Oltxf;sf] kfgfdf
/ª\ufO/x]5g\ gfgLx¿ .
Gofgf] sfvaf6
l;lh{Psf] lzz'sf] kl/sNkgf
leq d8fl/Psf]
Gofgf] dfofnfO{
cfdfs} jfT;Notfsf]
kf}/vn] kl/kf]lift z};jsfn
clg kl/nlIft d]/f
cu|ufdL pGdfbsf kfOnfx¿sf] lzv/df r9]/
cfdfsf] Gofgf] sfvsf]
k|z;+ f ul//x]5'
o;/L,
dfG5] x'g] ;kgf
54 ● sljtf sljtf ● 55
ToxLF a;]/
d"naf6f]df cf]xf]/bf]xf]/ ug]{
ufO{x¿sf] ;ª\Vof uGb}
d}n] l;s]sf] lyPF– ul0ft Û
d d/]sf] ;fFem d d/]sf] ;fFem
d]/f] d[t z/L/ 9fSg] kLtfDa/:j¿k
■ x]d k|ef; ToxL kLknn] klg lbg]5g} –
pkxf/df– kx]nF f kftx¿ Û
d d/]sf] ;fFem
x'g5
] g} of] b]zdf st} ;'lgg] 5}g zf]sw'g
s'g} xNnfvNnf Û a? aHg]5 /]l8of]df– s[lif sfo{qmd
/, Psfw s[ifsx¿ ;'Gg]5g\–
?g]5g} cfsfz af9Ln] aufPsf] cfˆg} v]tsf] ;dfrf/ Û
efl;g] 5}g wtL{ a? b]lvg]5 6]lnlehgdf–
/, 6'6g\ ] 5}g– k|d] sf] cflbd uLt Û tfgfzfxsf] d':s'/fO/x]sf] h'uF f Û
k[i7e"ldsf r'lnFb} uPsf]
p;}u/L bf}8g]5 atf; dxFuLsf] lzv/df c8]; nfu]/
h;/L bf}8GYof] lxhf]– kf]xf]/;fnem} ;fg;Fu p;n] eGg]5 h?/–
cfˆgfx¿sf] ;'jf; af]s/] au}rF faf6 Û xfdL s[lif qmflGt ug]{5f}F .
p;}u/L c:tfpg]5 3fd
h;/L n'SYof] pm– xfd|f] ;kgfeGbf w]/} 6f9f
cfˆg} cg'xf/df sfnf] kf]t/] lIflthkfl/ Û s'g} /ª\uLg ;x/sf] 8fG;af/df
p;}u/L xtfl/Fb} emg]5
{ em/gf Toltv]/ u'lGh/x]sf] x'g5
] –
h;/L emYof]{ pm– ’d'GgL abgfd x'O{ 8fln{ª t]/] lnP === Û“
dxf;fu/df x/fPsf] k|d] kqsf] vf]hLdf /, ToxfF cfF;' n'sfP/ gflr/x]sL x'g5] –]
xtf/xtf/ Û b]z k9\g uPsL d]/L alxgL Û
d d/]sf] ;fFem
pM Tof] 3/cufl8sf] a"9f] kLkn < x'g5
] g} of] b]zdf
Tof] t d]/L cfdf xf] Û s'g} xnrn Û
d}n] p;}sf] lk7\odF" f a;]/
klxnf]k6s k9]sf] lyPF– olQ s'/fsf] ck;f]r x'g5 ] dnfO{–
k/b]zaf6– d'unfgaf6 kms{g nfu]sL ltdLn]
a'afsf] uGw af]sL NofPsf] kq Û st} e]6g\ ] 5}gf}– d]/f] 7]ufgf Û●
56 ● sljtf sljtf ● 57
;DdfggLo k|wfgdGqLHo" Û
d}n] d]/f] rKkn slxn] kfpF5' <●
58 ● sljtf sljtf ● 59
d vKg ;lSbgF uhn
■ afh'/fd kf}8]n ■ /fwf s0f]n
ltdL pbfpF5f} eg] d ;"o{ dfUg ;lSbgF km"n xf] of] hLjg dfnf ufF:g ;Sg'k{ 5{
ltdL ?rfpF5f} eg] d 5fn 5]Sg ;lSbgF sfF8s
} fF8faLr klg xfF:g ;Sg'k5{
alu/x]5' j]un] d lgem{/L em/]kl5
l;Fr/] u5{' l;h{gf d :ju{ 8fSg ;lSbgF afFRglglDt cg]s y/L efjeª\uLdf
b'lgofFsf ;fd'Gg]df gfRg ;Sg'k5{
d l/St 5' d tLQmtf ;x]/ a:g ;lSbgF
snª\s cª\udf k/] lnP/ aRg ;lSbgF Ps xf]Og cg]s 5g\ ¿k dfG5]leq
ux|f / kmfF6sf s'/f aofg ug{ ;lSbgF ax'/ª\uL agL oxfF afFRg ;Sg'k5{ .
lra]r/L s/fpFbf d df}g aGg ;lSbgF
b'af]h:t} df}nfpg] s'/Llt, s';:+ sf/
bl/b|sf] ;F3f/df d t]l;{P/ al:bgF r]tgfsf] Hof]lt afnL df:g ;Sg'k5{
;xG5' 5fs ef]ssf] n'6/] k]6 elb{gF
¿vf]lk7f] ldn] eg] dL7f] s'/f] d vf]lHbgF km"n xf] of] hLjg dfnf ufF:g ;Sg'k{ 5{
lr;f] / tfk hf]luof];\ ljnf; eJo /f]lHbgF sfF8}sfF8faLr klg xfF:g ;Sg'k5{ .●
60 ● sljtf sljtf ● 61
;'dd'DofP d]/f] d'6'
slt lgofl;|P5g\ oL Û
x/fP5' d klg stf–stf <
xf], oL t d]/f lhGbuLsf cd"No b:tfj]h dfq xf]Og
e"tk"j{ lhGbuL;Fusf] e]6 ;Demgfsf ;fyL /x]5g\
cfTdLo, dfofaL, :klz{nf
■ 8Da/ /l;s ef/tL e]6,F] cfh d}n] e"tk"j{ lhGbuL e]6F] .●
afs;,
– WjfF;f]n] rf}tkmL{ xdnf u/]sf]
– l6gsf], k'/fgf]
– sAhf v'l:sPsf]
– df}lns /ª cg'dfg ug}{ g;lsg]
nueu cfkm" lglv|P/ klg o;n]
hLljt /fv]5 dnfO{,
– x:tlnlvt klqsfsf d"n k|ltx¿
– l;sf? sljtfsf x/kmx¿
– cfPsf lr7Lkqx¿
– ljBfno txsf k|Zgkqx¿
– s]xL klqsf
62 ● sljtf sljtf ● 63
pi0ftfsf] lgsf;f–k'sf;f ldn]g eg]
cg'zf;gxLg c/fhs a}7s rN5g\
66 ● sljtf sljtf ● 67
lxpFsf] km]6f afFws
] f] ;u/dfyf
/ ;u/dfyf;Fu} r'lnPsf] g]kfnLsf] ;fg b]v/]
O{iof{ nfUof] eg]
s[kof Û a'¢;Fu gh/ h'wfpg'
;b\efjsf] ;ª\uLt ;';n] s ] f] ;'g/] k|]dL kxf8
:juL{o cfgGbn] ;':s]/f xfNg]5
■ /]g'sf e6\6
/f/fdf 8'aN' sL dfg]{ cK;/fx¿
/ cK;/f;Fu lhl:s/x]sf d[ux¿ b]v/] k|d] L kxf8
wtL{ xf] ls of] :ju{ xf] cfˆgL k]l| dsfnfO{ kv{b+ }
5'6o\ fpg} d'l:sn k¥of] eg] pleO/x]sf] 5
k[YjLsf] dfglrq kN6fP/ vf]Hg' o'u o'u cgGt kvf{Odf
h'gn] L /ftdf 8fFkm] gfRg] 7fpF Pp6f el/of
ToxLF j/k/ e]l6g]5 Effn]sf] ldld{/] uLtsf] nodf
lzj kfj{tLsf] ufpF kxf8sf] prfO kfOtfnfsf] tfnn] pSnG5
ysfOdf ;':s]/f xfNb} Ps}l5g
vKt8df k"mnsf ;of}yF /L k"mnx¿ ddtfsf] sfvh:tf] rf}tf/Ldf ;':tfpF5
/ k"mn;Fu n'sfdf/L v]ln/x]sf k'tnLx¿ b]v/] n6\6fOn] lvr]sf] rª\ufsf] b"/Lem}F
of] t OGb|sf] au}rF f xf] eGnfpm cfˆgf] eljio 6fFU5 ;Demgfsf] sdhf]/ wfuf]df
Ps y'uF f nfnLu'/fF; glhsaf6 lgofNg' gLnf] cfsfzh:t} /ª\luPsf]
d':s'/fO/x]sf] nfnLu'/fF;sf] /ª cfˆgf] ;'Gb/ ef]lnnfO{ cfFvd} f 6fF:5
/ aneb|n] aufPsf] /utdf clg nDsG5 cfˆg} af6f]sf] ;xf/fn]
s'g} leGgtf e]l6g] 5}g tfs]sf] 7]ufgfdf af6f]n] k'¥ofpg] e/f];fdf
cfpm ljb]zL ldq Û x/]s ofqLnfO{ rflxg]
ltdLnfO{ d]/f] b]z b]vfpF5' y/Ly/Lsf af6fx¿ af]s/] a;]sf] 5
6f9faf6 x]bf{ gLnf] ;f}Gbo{ xf]nf of] kxf8
e":ju{ 3'd/] :jb]z kmlj{mb+ f la5f]8df dfofs} kf]if0fn] afFRg]sf nflu
Ps dfgf] d}bfgsf] dfof n}hfg' c6n kvf{Osf] dxfg\ k|d] L xf]nf of] kxf8
Ps kfyL kxf8sf] xl/ofnL n}hfg' t/ k]d| L / ofqLx¿n]
/ lxdfnsf] d':sfg klg ;w}F 5f]8/] uPsf] kxf8 ltdL g} aGof} eg]
Ps d"/L pkxf/ n}hfg' . ● cfkm" / cfkm"h:t} kxf8nfO{ x]b{} ;f]Wg]5f} –
;fFRr} s;nfO{ klv{/x]5g\ oL kxf8n] <●
68 ● sljtf sljtf ● 69
slt nufPsf] lyof}F p;n] / d}n] lk/tL
slt b]vs ] f] lyPF d}n] p;sf] sfvdf lgbfP/
;'Gb/ hLjgsf ;Kt/ª\uL ;kgfx¿
logL ;kgfx¿ dgsf] tfgdf pg]/
eUgfjz]if slt a'gs ] f] lyPF d}n] ljZjf;sf /]zdL k5\of}/Lx¿
x]/ t cfh s;/L kmf6\of]
■ s]zj k'8f;}gL ‘ljdn’ a'Gbfa'Gb}sf oL /]zdL k5\of}/Lx¿
tfgx¿ efFlrP dlSsPsf] l;dnsf] xfFuf eP/
P ssgL Û ltdLn] lal;{of} / ssgL <
r'lnFb} cfPsf] xfd|f] ljZjf;sf] w/f]x/f ltdLnfO{ ;fIfL /fv]/
yfxf gkfpFb} s;/L 9Nof] uNof{du'nD{' d slt cUnf] agfPsf] lyPF d}n]
slt a]nf cfof] ljgfzsf/L dxfe"sDk cgGt k|d] sf ;u/dfyfx¿
/ kl/0ft ul/lbof] xfd|f ljZjf;x¿nfO{ xfjfdf p8]sf uf]bfj/Lsf] jf;gfh:t}
jLeT; v08x/x¿df s;/L lanfP z"Gotfdf ;u/dfyfsf prfOx¿
gbL lsgf/df x'l66\ofpFn] afn'jf vf]l;|Pem}F ltdLn] b]vg] f} / <
olt a]nf vf]lh/x]sf] 5' d s;/L /f]lsof] cfh aUbfaUb} xfjf
xfd|f ljZjf;sf cjz]ifx¿nfO{ s;/L lgEof] dWocfsfzd} aNbfaNb}sf] ;"o{
;s] cjz]ifx¿ hf]8/] Pp6f o'u agfpF5' d s;/L d8fl/of] gLnf cfsfzsf] cfFvfdf sfnf] afbn
p;s} lglDt slt au] cfF;s ' f e]nx¿ s;/L /f]lsof] rNbfrNb}sf] cf:yfsf] 9's9'sL
d]/f] cfFvfsf lsgf/x¿ gf3]/ g9fF6L egf}F ssgL <
slt aufP oL e]nx¿n] d]/f v';L / xfF;f]x¿nfO{ pmF;u} nfPsf] lyPF d}n] h'gLe/sf] lglDt
ltdLn] b]lvgf}F / ssgL < lxdfnsf] lxpFh:t} rf]vf] lk/tL
o;kflnsf] avf{df pm;Fu} a;fpg] c7f]6 u/]sf] lyPF d}n]
slt af9L af]s/] aUof] Tof] lnv'vf]nf o'uo'usf] nflu ;'Gb/ 3/af/
slt af9L af]s/] aUof] Tof] sf]Nk'vf]nf d}n] /f]hs ] f] o'u klg ablnof] cfh
ltdL t :jLsf/ u/f}nL lg ssgL Û ljZjf;sf eUgfjz]ifx¿df .●
au/ 9fs]/ au]sf tL af9Lsf 5fnx¿
d]/} cfFvfaf6 kf]lvPsf cfF;x' ¿ x'g\
tL af9Ldf au]sf d"9fx¿ d} x'F
ltdLn] t lal;{Psf 5}gf} xf]nf lg
pm;Fu d}n] nufPsf] lk/tL
ltd|} cfFugdf v]n/]
ltd|} kfvfdf gfr]/
70 ● sljtf sljtf ● 71
80 ● sljtf sljtf ● 81
sf; Û
d[To'sf] lrxfgaf6 olb– lgl:sg] eP tL /ªx¿
rlDsg] eP– dfG5]sf xif{ t/ª\ux¿
/ pHoflng] eP– sNkgfsf cª\u–k|Toª\ux¿
b'le{If
d[To'– qf;sf] xltof/ aGg] lyPg xf]nf .
■ e/tdl0f rf]ª\afª -e?kn_ d[To'– cfkm}nfO{ b'le{If elgg dg lyPg xf]nf . ●
d 5' –
cGof]nsf] rf}af6f]df pd]/sf] h'jf v]ln/x]5,'
ljjztfsf] ;fd'lb|s cfFwLn] x'TofPsf]
d lsgf/f dfG5] –
cfkm}nfO{ t;f{P/–
hLjgnfO{
wfl/nf] r6\6fgtkm{ 7]ln/x]5,'
d 5' –
sd{l;t bf]xf]/f] ;Demf}tf ug{ g;s]/
efUosf] l/Qf] vNtL 5fDb},
c1ft t:t/Lsf] ;kgf b]lv/x]5,'
;dosf] lgb{oL gf]s/ d –
lu/]sf] k|To]s x'sd' x¿sf] ;dflw ub},{
l7xLh:tf] s7fª\lu|g] sfnf] d[To'nfO{ 6]ls/x]5,'
82 ● sljtf sljtf ● 83
hf]8L 9's/' d Tof] g]kfnL jL/ x'F
■ yL/nf]rg >]i7 ■ hofgGb hf]zL ‘k/dx+;’
Ps t? cg]s t?, ljif] hf]8L k+IfL oL rGb|—;"o{ cª\lst
dfof ltgsf] x]g,{] j[Ifd'lg d ;fIfL Wjhf prfnL xftdf .
;f6f;f6 cfk;df, cg'kd dfof cufl8 nDsL /fV5'' d
cZnLn dfgj k|LlteGbf slt cfxf Û cv08 dft[ yftdf ..
84 ● sljtf sljtf ● 85
88 ● sljtf sljtf ● 89
90 ● sljtf sljtf ● 91
94 ● sljtf sljtf ● 95
gUgtf, cs[lqdtf, lgj{:qtf 5, xfd|fd] f k"/} 5f]lkPsf] . clwsf+z ldysLo lu|;n ] L -?;_ sf] e|d0f ug{e' Psf dxfsljnfO{ lu|; gk'u] tfklg lu|;n] L laDan] s;/L cfslif{t
o'jtL 6'gfd'gf klg ug{,] dflg;nfO{ jzdf Nofpg] / OlR5t cfsf+Iff k"/f ug{] rl/q u¥of] xf]nf, lu|;n] L ufyfnfO{ pxfFn] s;/L /f]Hg'eof] xf]nf / To;a]nf g]kfn cGwsf/}
af]s/] cfPsf x'G5g\ . xfd|f] k"jL{o ;Eotfdf dfgj / b]jLb]jtfaLrdf 7"nf] b"/L 5 . /x]sf l:yltdf lu|;n] L ufyfsf kfqx¿nfO{ lrgfpg] JolQm jf s[lt sxfF k|fKt eof] xf]nf
Psy/L k[YjLdf cfPsf 5g\, Psy/L lgTo b]jnf]sdf a:t5g\ t/ lu|;n] L ;Eotfdf dnfO{ cfZor{ nfU5 . lu|;sf] e|d0f klg ug{e' Psf] eP cem w]/} o:tf s[lt cfpFy]
dflg; / b]jtfx¿ ;Fu;Fu} lyP . b]jtfx¿ dfgjsf] Oiof{ klg uy{] . dfgjhflt xf]nfg\ . To;f] t pxfFn] ;]S;lko/ dxfg\sf] gf6s DofSj]ysf] cg'jfb ug{e' of] To;n]
b]jtfsf] k|lt:kwf{ klg uy{] . o; k|sf/n] lu|;n] L ;Eotfsf Jofks k|tLs dflgPsf k|frLg a]nfotL ;+:s[ltsf] Ps emNsf k|:t't u¥of] . kl5 cfP/ ufGwLsf] cj;fgn]
tLgj6f s[ltnfO{ dxfsljn] cfwf/ agfP/ g]kfnLdf l;h{gf ug{e' Psf]df k|ldy; dgdf rf]6 kfbf{ jfk' P08 cb/ ;g]6;\ \ sljtfx¿sf] ;ª\u|x tof/ ug{'eof] . xfn}
sfJodf k|ldy;nfO{ :ju{af6 clUg rf]//] k[YjLdf emf/]sf] cf/f]kdf bl08t ul/of] . k|sflzt eP klg Tof] s[lt k9\g] cj;/ kfOof] .
b]jtfn] bl08t u/] . k[YjLdf s7fª\lu|/x]sf dfgjhfltsf] p4f/ ug{] tL jL/ clUgrf]/nfO{ ca o;kl5 d dfofljgL ;;L{ / k|fh /lkgfsf] lu|;n] L syf s] /x]sf] 5 ;f]
] /lkgf
b]jTjaf6 jl~rt ul/of] . cfhLjg d'lQm gldNg] s7f]/ ;hfo lbP/ bl08t ul/of] . s'/f clnslt hf]8\g rfxG5' .
/f0ffsfnLg g]kfndf r]tgfsf] pHofnf] Nofpg], :jtGqtfsf] pb\3f]if ug{n] fO{ s7f]/
;hfo sf/fjf; / d[To'b08 ;d]t lbOPsf] b[i6fGtnfO{ k|ldy; dxfsfJon] k/f]If¿kn] dfofljgL ;;L{nfO{ slt kf7e]bx¿n] ‘ssL{’ klg eg]sf 5g\ . ;;L{ egf}F jf
k|tLsfTds ¿kn] k|:t't ub{5 . /f0ffsfnsf] cTofrf/ / x's + f/nfO{ :jtGqtf cj?4 ssL{ -CIRCE_ o; gfddf hf]l8Psf] csf{] gfd cyjf ljz]if0f 5}g t/ dxfsljn]
ug{] ;fzsx¿sf] p2]ZonfO{ s]Gb|Lt u/]/ k|ldy;sf] syf n]Vg' k/]sf]n] of] g]kfnL rflxF ‘dfofljgL’ ljz]if0f yKg' ePsf] 5 . zfob oxfF ;;L{sf] Tof] df]lxgL jf hfb'ugL{
kl/j]zdf lsl~rt cg'sl" nt klg 5 . g]kfnL syf h:tf] km]l/ lu|;n] L syfsf] cf8df ¿k s]Gb|LosYo eP/ To;f] u/]sf] xf]nf . g]kfnLdf dxfsljn] ssL{ xf]Og ‘;;L{’
5f]k/] b]vfOPsf] h:tf] klg nfU5 . Tof] s'/f d}n] cl3sf] n]vdf pNn]v u/]sf] 5' . pRrf/0f /f]Hg'ePsf] 5 . ;;L{ lu|;n ] L k'/fsyfdf cfwfl/t lu|;n ] L hghLjgdf
t/ k|ldy; dfgj r]tgfsf], To;sf] :jtGqtf k|d] sf] Pp6f ljZjlaDa xf] . o; cToGt} ulx/f] k|efj kfg{] Ps b]jL x'g\ . lu|;n ] L ;+:s[ltdf x/]s :yfgsf, sd{sf,
s'/fsf] ef]s b]vfpgnfO{ r]tgfxLgtfsf] hf8f]n] sfld/x]sf g]kfnLsf] pHofnf] k|d] ljrf/sf ;+/Ifs b]jLx¿ x'G5g\ . Ps 7fpFdf Ps xhf/ b]jLn] ljleGg s'/f jf sd{sf]
b]vfpg k|ldy; n]lvof] . /Iff ub{5g\ elgPsf] 5 . ljBfsL b]jL ePh:t} wgwfGosL b]jL, cGgkftsL b]jL,
kz'kf| 0fLsL /Ifsb]jL OToflb x'G5g\ . ;;L{ rflxF hfb"6g' fsL b]jL x'g\ . pgL Ps k/L,
k/Gt' dfofljgL ;;L{ clg ;'Gb/L k|f]h/lkgf/lkgfnfO{ g]kfnL ;Eotfsf] s'g}
8fogL cyjf af]S;L, hfb"ugL{ ;a}yf]s lyOg\ . ;;L{ x]lncf]; cyf{t\ ;"ob{ j] / k;L{
kIf;Fu cyjf kl/l:ylt;Fu hf]l8Psf] 5 ls 5}g Tof] s'/f eGg d c;dy{ 5' . To;f]
cyf{t\ ;d'bL| k/Laf6 hlGdPsL k'qL -b]jL_ x'g\ . lu|;n] L ;flxTodf xf]d/b]lv jt{dfgsfn
tf dxfsljn] ef/t e"ldsf dxf/f0fk|tfk h:tf P]ltxfl;s kfq / ;fljqL ;Tojfg ;Tojfg,
;Dds} ;|i6fn] cfÇgf s[ltdf ;;L{sf] rrf{ u/]sf 5g\ . ;;L{sf :j¿k cyjf e]bx¿
/fj0f h6fo'o4' h:tf ldysLo kf}/fl0fs b'jv } fn] syfnfO{ cfÇgf] ljifoj:t'
klg e]l6G5g\ . Pp6f dtn] eGb5 pgL ;"o{b]j / ;fd'lb|s k/LsL k'qL lyOg\ . t/
agfpg'ePsf] 5 . k/Gt' ljZjlaDanfO{ k|tLs agfP/ n]lvPsf s[ltx¿dWo] rflxF
csf{] dtn] eGb5— pgL lxs]6 cyf{t\ hfb'ugL{ af]S;LsL 5f]/L lyOg\ . ;]S;lko/sf]
log} tLgj6f dfq x'g\ . xfd|fe] Gbf leGg ;Eotfsf] laDa /f]h/] n]lvPsf log} dfq s[lt
gf6s Dofsj]ydf klg pg} lxs]6 gfdsL hfb"ugL{nfO{ k'sf/]/ cg]s 6'gfd'gf hfb"hGt/
x'g\ . To;kl5 clxn];Dd klg lu|;n] L, lrlgofF, ld>L, hfkfgL, s'g} k|frLg ;Eotfsf
ug{] tl/sf l;sfOPsf] s'/f gf6ssf] c+s # b[Zo % df pNn]v 5 . ltg} tLgj6L
kfqnfO{ cyjf 36gfufyfnfO{ lnP/ csf{] sfJo n]lvPsf] 5}g, ^) jif{ gf3] .
af]S;Ln] lxs]6sf] eljiojf0fL cg';f/ sfo{ ub{5g\ / cGTodf Dofsj]ysf] ljgfz klg
dxfsljn]em}F dfg; e"uf]nsf] ;+:t/ lj:tf/ ub{} nfg' ;fgf] s'/f xf]Og . To;f] t
lgDTofpF5g\ . ub{5g\ . k"js { f ufyfx¿df O{Zj/sf] gfd :d/0f ugf{n,] b]jLb]jtfsf]
dxfsljn] lu|;sf] P]ltxfl;s kfq l;sGb/ :s6n]08df hGd]sL cfOl/; o'jtL, :jfdL
k'sf/f / k"hg ugf{n] ;j{kfk df]rg ePsf] 5, d/]sf] klg afFr/] cfPsf] 5 t/ ptflt/
ljj]sfgGbsL lziof lxGb"wd{ k|rf/s, l;:6/ lgj]lbtf btfaf/] clg dxfTdf ufGwL
ufGwLaf/]
To:tf] k|fjwfg 5}g .
jfk" P08 cb/ ;g]6;\ n\ v
-jfk" ] /] _ h:tf hLjGt kfqnfO{ klg g]kfnLdf cd/ u/fpg'ePsf]
5 . t/ dnfO{ cfZro{ nfU5 ef/tkl5 /f]dflgofF, rLg, r]sf]:nf]eflsof / tf:sGb ;;L{ cfOcfcfOcf gfds Ps lu|;n ] L -sfNklgs_ 6fk"df a:tlyg\ . pgnfO{
96 ● sljtf sljtf ● 97
98 ● sljtf sljtf ● 99
d[To' / k'ghL{jgsf] rqm;Fu} pgsf] ;Demgfdf k"hf x'G5 . k|fh] /lkgf k;L{kmf]gL h] eP aofg lbPsf 5g\ . Nofl6g efiffdf Ps bh{ghlt o;sf ;+:s/0fx¿ 5g\ . :yfgsf,
tfklg ‘k|f:] k/’ Nofl6g d"n zAbfy{n] eG5 pGglt, ljsf;, k|ult cflb . hldgsf] kfqsf, 36gfsf, ;;fgf cGt/ x'G5g\ t/ cem c¿sf] cfb]zdf Kn'6f] b]jtfn]
pj{/tf / hLjgsf] gjLgtfnfO{ o; gfdn] ;ª\st] u5{ . cwf]nf]saf6 k|fh] /lkgfnfO{ 5f]l8lbg] eP t/ pgn] lxF8g\ ] a]nfdf cgf/sf 5j6f laofF
t/ Pp6f dxŒjk"0f{ s'/f s] 5 eg]— cflb sfnb]lv g} gf/L / k'?ifn] cfcfÇgf tL o'jtLnfO{ vfg lbPsfn] ubf{ 5 dlxgf cwf]nf]sdf / 5 dlxgf k[YjLdf cfpg'kg{]
zlQmsf] k|of]u / k|bz{g ub{} cfPsf 5g\ . gf/Lx¿n] an / zlQmsf] k|of]udf cfkm" eof] . ljZjk|l;4 snfsf/ 8fG6] u|Øfla|n /f]h6] Låf/f lgld{t Ps ;'Gb/ j:q wf/0f
kl5 k/] tfklg dfofljgL ¿k lnP/, df]xgL ¿k lnP/, k'?if hfltnfO{ ;Ddf]lxt ug{,] u/]sL hLjGt o'jtLsf] xftdf clnslt af]qmf] 5f]8fOPsf] kfs]sf] cgf/sf] bfgf 5 .
jzLs/0f ug{] cflb syfx¿ y'k|} n]lvPsf 5g\ eg] csf{lt/ kfZrfTo ldyx¿df ToxfF /ftf bGtnx/ h:tf kmn b]lvG5g\ . tL o'jtL xftdf kmn wf/0f u/L cGodgis
k'?ifåf/f gf/Lsf] ckx/0fn] Hofb} 7"nf] lyd jf syfj:t' agfPsf] 5 . To;f] t k"jd{ f e} ToxfF 3f]l/PsL 5g\ . ;fob pgdf 5 bfgf cgf/sf laofF vfO;s]kl5sf] of]
klg gf/Ls} ckx/0fl;t hf]l8Psf /fdfo0f, dxfef/t nufotsf c¿ syf ufyfx¿ ;j{gfzsf] l:ylt lrGtf x'gk' 5{ . ca 5 dlxgf k[YjL 5 dlxgf cfwf]nf]s ug{k' g{] eof]
klg 5g\ . t/ klZrdn] o;df ;+;f/nfO{ lht]sf] 5 . cflbsfnsf lu|;]nL syf, lg ¤ cem} klg j;Gt Ct' nfu]kl5 5 dlxgfsf] nflu k|fh] /lkgf k[YjLdf cfpFl5g\ clg
/f]dg syfdf gf/Lsf] ckx/0f / k'?ifsf] an k|bz{g hxfF klg b]lvPsf] 5 . 5 dlxgf Kn'6f]l;t a:g cwf]nf]sdf hflG5g\ . o; syfsf] s'g cy{ jf :j¿knfO{
] /lkgfsf] syfdf klg of] syfsf] d'Vo c+z jf d"n lydrflxF k|f]h/lkgfsf]
k|fh dxfsljn] ;FufNg' eof] xf]nf Tof] eGg ;lsFbg} . o;sf] cfzo rflxF ;f}Gbo{ If0feª\u/'
ckx/0f xf] . pgdf /x]sf] ;f}Gbo{, zlQm / 1fgk|lt k'?ifsf] nf]e / O{iof{ xf] . 5 / of] kfg ug{ b]jtfx¿ klg nfnflot 5g\ eGg] xf]nf . o; ufyfsf] cy{ k"hf
ubf{ub{} k'hgLo b]jLx¿ n'l6Psf 5g\, k'?ifsf] sfd, qmf]w, ;f}o{ ;a} Ps;fy rn]sf]
cwf]nf]saf6 k|fh] /lkgfnfO{ ToxfFsf b]jtfn] ckx/0f u/]kl5 cfdfn] pgsf] b]lvG5 . o; ufyf egf}F ldyssf] k|efjn] ubf{ cª\uh ]| L ;flxTosf dxfg\ ;|i6f
vf]hL ug{ yflng\ / s]xL ;dosf nflu pgnfO{ wtL{df lkmtf{ lbOof] . k|fh ] /lkgfsf] cn]Sh]G8/ kf]kn] c7f/f}F ztfAbLdf /]k cj\ b ns -r'N7fsf] ckx/0f_ zLif{s Ps
oxL syfn] g} /f]dg ;flxTo el/Psf] 5 . cwf]nf]ssf b]jtfn] tL o'jtLnfO{ rf]//] k|l;4 v08sfJo n]v] . cfh klg To;sf] k7gkf7g xFb' } 5 . ToxfF cfÇgf] ;f}Gbo{sf]
nu]sf] 36gfnfO{ k|fh ] /lkgfsf] anfTsf/ -/]k cj\ k|fh
] /lkgf_ egL gfd lbPsf] 5 . cledfg ug{] Ps o'jtLsf] s]z /fzLsf] ckx/0f ePsf] 5 . pgsf] ;f}Gbo{sf] cledfg
tLg xhf/ jif{ cufl8 z'?ePsf] of] ldys k'/fsyfdf cfwfl/t lydn] /f]dg bl08t 5 . o'jtL, sGof, k/:qL cflbnfO{ ckx/0f ug{] k'?if v]nsf] :yfkgf slxn]
k'ghf{u/0fsfnsf cg]sf}F slj, jf:t'lzNkL, syfsf/x¿, d"lt{sf/x¿nfO{ 7"nf] k|/] 0ff eof] s;}n] eGg ;Qm}g lsgls b]jtfx¿ klg To;}df ;+nUg lyP . tL klg 5n5fd
k|bfg u¥of] . leG;]g\ hf] /f]zLn] agfPsf] Ps snflrqdf Åi6k'i6 z/L/ ePsf uy{], e]if abNy] .
;Dk"0f{ gUg ¿ksf cwf]nf]ssf b]jtfn] To:t} gUg¿kdf /x]sL pj{/f zlQmsL b]jL
k|fh] /lkgfnfO{ xftn] ;dft]/ prfnL j/k/ x]b}{ s'wfPsf] Pp6f t:aL/ 5 . kfZrfTo @))$ ;fndf lnlvt dfofljgL ;;L{ / @)!) ;fndf k|sflzt ;'Gb/L
lrq / d"lt{df o:tf xhf/f}F lrq / d"lt{ xf]nfg\ . csf{] n'sf luof]bf{gf]n] agfPsf] /]k k|fh] /lkgf b'js
} f k|lt dbg k'/:sf/ k':tsfnodf jf sfxLF cWo]tfsf cfjf;df ;'/lIft
cj\ k|fh] /kfOg zLif{s lrqdf klg lz/df d's6' wf/0f u/]sf x§fs§f alnof b]jn] xf]nfg\ . olt k[i7e"ld k|:t't u/]kl5 o;sf cfwf/df cGo cWo]tfn] klg c¿ cy{
c¿ ;f/fn] x]bf{xb] {} gbL lsgf/af6 l6k]/ tL ;'Gb/LnfO{ p8fPsf] b]lvG5 . csf{] Ps v'nfpg ;Sg]5g\ . cyf{t\ csf{]kN6 d cfkmF} klg n]vf}Fnf .
r]sf gfds k]G6/sf] lrqdf rf/3f]8] aUuLdf xfn]/ ;dft]/ p8fPsf] b]lvG5 . o;/L o;sf] ;f/f+z s] x'G5 eg]— dxfsljsf] p2]Zo c;Lldt lyof] . tf:sGb
of] ufyfn] slt snfsf/ slt lrGts sljnfO{ k|l] /t u¥of] of] elg;fWo 5}g . of] ;Dd]ngdf -@)%*_ df pxfFn] eGg'ePsf] 5— ljZjsf cGo efiff ;flxTosf] ultljlwaf/]
d'Vo lu|;]nL ldysdWo] Ps xf] . xfdL cgle1 eP/ g]kfnL ;flxTo kl5 k/]sf] 5, cg'jfbsf cefjn] xfd|f] ;flxTo kl5
Nofl6g efiffdf a]Un} lu|;n] Ldf a]Un}, cg]s ;+:s/0f 5g\ . cem lu|;n] Ldf tf k/]sf] 5 . cfhsf] t'ngfdf @)!$–!% ;fndf g]kfnL ;flxTo ev{/ slnnf] lyof]
Kn'6f] gfds b]jtfn] k|fh
] /lkgfnfO{ ckx/0f u/]sf] s'/f 5 . of] k|fh] /lkgfsf] OR5f tyflk cGo efiffdf k'uf},F cGo ;Eotf lrgf}F / tLl;t cfbfgk|bfg a9f];\ g]kfnL hfltn]
ljkl/t s'/f lyof] . dxfslj cf]le8n] cfÇgf] ;ª\sng d]6fdkmf]l{ ;; ;;df o; syfsf] ljZjsf] sNkgf ug{ ;sf];\ eGg] p2]Zon] g} pxfFn] o:tf lu|;n] L ufyf g]kfnLdf Nofpg'
— lu| s dfOyf] n f] h L dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f g]kfnL ;flxTosf s]Gb|Lo k|ltef x'g\ . pgL
— dxfsflj b] j sf] 6 f hGd ztfAbL :dfl/sf, l;nu9L -@))*–@))(_ cfÇgf] ;dosf ;r]t, pQ/bfoL, b"/bzL{ / gful/s r]tgf ePsf ;flxTosf/ lyP .
— dxfslj b]jsf]6f :df/s JofVof ;ª\u|x— b]jsf]6f :d[lt;ef sn}of, af/f, :jR5Gb z}nLdf :jtM:km"t{ cleJolSt lbg] k|jl[ Qsf ;|i6f eP klg pgn] gful/s
-@)%(_ bfloTjaf]w u/]/ g} ;flxTo l;h{gf u/]sf 5g\ . To;}n] pgsf /rgfdf cfÇgf] o'usf]
— /rgf
/rgf, dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f ljz]iffª\s k"0ff{ªs
\ !)$ -@)^^_ ;dsfnLgtf jf ;d;fdlostf kfOG5 . g]kfnL sljtf / g]kfnL lgaGw b'j} ljwf
— dxfslj JofVofgdfnf
JofVofgdfnf— g]kfn k|1f k|lti7fg -@)^(_
— a[xt\ /Tg g]kfnL ;dfnf]rgf k|fof]lus v08 -@)^*_ pgLaf6} cGt/f{li6«o :t/df p7\g ;'? ePsf x'g\ . syf, gf6s, uLt cflb ;flxTosf
— e[s'6L dxfslj b]jsf]6f ljz]iffª\s— -@))^_ cGo ljwfx¿df klg pgsf] pNn]vgLo of]ubfg /x]sf] 5 . pgn] cfÇgf l;h{gfx¿df
g]kfnL hghLjgsf ljleGg kIfx¿nfO{ uDeL/ ;+jb] gfsf ;fy ;Daf]wg u/]sf 5g\ .
b]zelSt, /fli6«o :jfledfg tyf /fli6«o d'lSt r]tgfsf kIfdf pgn] lbPsf] cleJolSt
-dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf] !)^ cf}F hGdhoGtLsf] ;Gbe{df g]kfn Ps]8d] Lsf] klg k|z;+ gLo 5 eg] ;fd|fHojfb, pklgj]zjfb / lj:tf/jfbsf lj?4 klg pgsf] snd
kB ljefuåf/f cfof]lht Pslbg] ;ª\uf]i7Ldf k|:t't sfo{kq -sflt{s $–@)&!_ rn]sf] 5 . cfhsf] g]kfnL ;dfhdf /x]sf juL{o pTkL8g, hftLo e]befj, n}ªl\ us
zf]if0f, ljb]zL x:tIf]k cflb cg]s ;d:ofx¿ pgsf] ;dodf klg ljBdfg lyP . tL
;d:ofnfO{ pgn] o'ufg'sn " x'g] u/L ;Daf]wg u/]sf 5g\ . To; ;Daf]wgsf qmddf
pgn] p7fPsf sltko d'2fx¿ cfhsf ;Gbe{df klg plQs} ;fdlos / ;fGble{s
/x]sf 5g\ . To;}n] pgnfO{ cfhsf] ;fdlos ;Gbe{df klg x]g{ ;lsG5 / x]g{' klg
k5{ . o; ;fgf] n]vdf pgn] ;Daf]wg u/]sf tL ;Gbe{x¿nfO{ ;ª\st] sf txdf /
k|ltlglwd"ns ¿kdf ;Demg] k|oTg ul/Psf] 5 h'g g]kfnL ;dfhdf cfh klg plQs}
68\sf/f] ¿kdf ljBdfg 5g\ / ;fdlos ;Gbe{df klg ljZn]if0fLo 5g\ .