Growth and cropping of plum trees ‘Felsina’, ‘Top’ and

Elena’

Zlatko ^melik1, Jasmina Dru`i}1, Boris Duralija1, Krunoslav Dugali}2

Faculty of Agriculture University of Zagreb, Zagreb, Croatia
1

Agricultural Institute Osijek, Croatia

2

E-mail: zcmelik@agr.hr

Received 14 November, 2006; accepted 30 January, 2007

Abstract. An investigation on the growth and cropping of plum trees, which were cultivated on
heavy soil, was conducted for nine years after planting (1997-2005). The experiment included plum
cultivars Felsina, Elena and Top, grafted on rootstocks Fereley Jaspy® (P. salicina x P. spinosa) and
GF 655/2 (P. insititia), and planted at three densities (3.8 x 1.8, 3.8 x 2.2 and 3.8 x 2.6 m). After nine
seasons, vegetative growth, as indicated by trunk cross-sectional area (TCSA), of 'Felsina' was the
least vigorous while ‘Top’ was the most vigorous. Rootstocks had no significant influence on tree
growth. 'Felsina’ did not yield as expected and was very sensitive to plum pox virus. ‘Top’ and
‘Elena’ were precocious and produced high yields. ‘Top’ showed slight sensitivity, whereas ‘Elena’
was high tolerant to plum pox virus. In our growing conditions, among cultivars in trial, 'Elena' is
the most promising for modern, intensive plum growing because was precocious, productive and
gave fruits of good quality.

Key words: plum, cultivar, vegetative rootstocks, crop density, yield, fruit quality.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 1

Pakovanje {ljiva u modifikovanoj atmosferi - MAP

Miodrag Jankovi}, Sne`ana Stevanovi}

Poljoprivredni fakultet, Zemun‡Beograd, Srbija
E:mail: jankovic@agrifaculty.bg.ac.yu

Primljeno 31. avgusta, 2006; prihva}eno 1. februara, 2007.

Rezime. Srbija je veliki proizvo|a~ {ljive koje se uglavnom prera|uju i izvoze u smrznutom stanju.
Konzervisanje {ljiva smrzavanjem podrazumeva odre|ene probleme uz utro{ak velike koli~ine
energije koja se sve te`e uklapa u cenu smrznute {ljive pri izvozu.
Pakovanjem sve`ih {ljiva u odgovaraju}u gasno izolovanu ambala`u, u modifikovanoj atmosferi,
omogu}ilo bi produ`enje vremena ~uvanja u sve`em stanju i lak{i plasman {ljiva u izvozu. MAP
pakovanje za sve`e vo}e kod nas se jo{ uvek ne primenjuje iako poprima sve ve}i zna~aj na tr`i{tu
EU. Tr`i{te Amerike i Japana ne prihvata sve`e vo}e ukoliko nije pakovano u modifikovanoj atmos-
feri, jer se time garantuje da je vo}e konzervisano bez hemijskih sredstava, da je bezbedno za
potro{a~a i da je u skladu sa aktuelnim standardima kvaliteta, ISO 2001, QMS, odnosno HACCP.
U radu je obra|ena tehnologija pakovanja sve`ih {ljiva u semipermeabilne filmove i dat optimalan
sastav modifikovane atmosfere u pakovanju radi maksimalnog o~uvanja kvaliteta, mikrobiolo{ke
bezbednosti i produ`enja vremena ~uvanja.

Klju~ne re~i: {ljiva, MAP, kvalitet.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 2

Kvalitativna analiza antocijana u poko`ici ploda {ljive

Sla|ana Mari}, Milan Luki}, Sanja Radi~evi}, Milisav Mitrovi},

@arko Te{ovi}
Institut za vo}arstvo, ^a~ak
E-mail: nidzovicsladja@yahoo.com

Primljeno 30. oktobra; prihva}eno 26. januara, 2007.

Rezime. Antocijani predstavljaju biljne pigmente koji pripadaju grupi polifenolnih antioksidanasa
sa izrazitim preventivnim dejstvom prema nastajanju malignih, kardiovaskularnih i drugih bolesti.
U radu su prikazani rezultati kvalitativne analize antocijana poko`ice ploda 30 sorti {ljive, dobije-
nih primenom jednodimenzionalne tankoslojne hromatografije. Na bazi Rf vrednosti u analiziranom
materijalu identifikovana su 4 antocijana, i to: cijanidin-3-glukozid, peonidin-3-glukozid, peonidin-
3-rutinozid i cijanidin-3-rutinozid.

Klju~ne re~i: {ljiva, antocijani, tankoslojna hromatografija.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 3

Pogodnost autohtonih sorti {ljive (P
Prunus insititia L.) za
proizvodnju rakije

Evica Nenadovi}-Mratini}, Ninoslav Niki}evi}, Dragan Milatovi},

Dejan \urovi}
Poljoprivredni fakultet, Zemun‡Beograd
E-mail: vmratinic@yahoo.com

Primljeno 8. novembra, 2006; prihva}eno 30. januara, 2007.

Rezime. U radu su ispitivane pogodnosti autohtonih sorti {ljive Crvena ranka i Crveni piskavac za
proizvodnju rakije visokog kvaliteta. Odre|ivan je i optimalan tehnolo{ki postupak, po kome bi se
proizvodila sortna rakija {ljivovica vrhunskog kvaliteta. Sorta Crveni piskavac nije se pokazala kao
pogodna sirovina (ni samostalno ni u kombinaciji sa Crvenom rankom) za proizvodnju rakija
visokog kvaliteta. Kod sorte Crvena ranka izdvojene su tri varijante (3, 4, 5), koje su ocenjene kao
rakije vrhunskog kvaliteta i koje }e se preporu~iti korisniku da se proizvode pod robnim nazivom
„[umadijski biser“.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 4

Uticaj izaziva~a alkoholnog vrenja kljuka {ljive bez ko{tica
na kvalitet {ljivovice

Branko Popovi}1, Ninoslav Niki}evi}2, Jelica Gavrilovi}-Damnjanovi}1,

Olga Mitrovi}1, Dobrivoje Oga{anovi}1
1
Institut za vo}arstvo, ^a~ak, Srbija
E-mail: institut-cacak@eunet.yu
2
Poljoprivredni fakultet, Zemun‡Beograd, Srbija

Primljeno 9. novembra, 2006; prihva}eno 7. januara, 2007.

Rezime. U proizvodnji {ljivovice, kao izaziva~i alkoholnog vrenja kljuka {ljive, mogu da se koriste
epifitna mikroflora plodova {ljiva ili selekcionisani kvasci koji se dodaju u nesterilni kljuk {ljive. U
radu je ispitivan uticaj spontanog alkoholnog vrenja kljuka {ljive bez ko{tica, ~iji je izaziva~ epifit-
na mikroflora, na kvalitet {ljivovice, pri ~emu su, u zavisnosti od na~ina odvajanja ko{tica kljukovi
imali razli~ite fizi~ke karakteristike (kljuk od izmuljanih {ljiva bez ko{tica i kljuk od ispasiranih
{ljiva bez ko{tica). U ispasirani, nesterilni kljuk {ljive dodavana su, kao izaziva~i vrenja, i dva soja
selekcionisanih kvasaca Saccharomyces cerevisiae. Za ispitivanja su kori{}ene sorte {ljive Stenli,
Po`ega~a i ^a~anska rodna. Kvalitet dobijenih {ljivovica (hemijski sastav, zdravstvena vrednost i
senzorne karakteristike) zavisio je, kako od na~ina proizvodnje (primarne prerade i izaziva~a vren-
ja) u okviru jedne sorte, tako i od sorte {ljive u okviru istog na~ina prerade {ljiva u rakiju.

Klju~ne re~i: {ljivovica, alkoholno vrenje, epifitna mikroflora, selekcionisani kvasci, hemijski sas-
tav, senzorne karakteristike.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 5

Faktori koji uti~u na kvalitet su{ene {ljive sorte ^a~anska
rodna

Olga Mitrovi}, Miodrag Kandi}, Jelica Gavrilovi}-Damnjanovi},

Branko Popovi}
Institut za vo}arstvo, ^a~ak, Srbija
E-mail: mitrovico@tfc.kg.ac.yu

Primljeno 10. novembra, 2006; prihva}eno 7. februara, 2007.

Rezime. Ispitivani su faktori koji uti~u na pona{anje plodova u toku procesa su{enja, vreme su{enja
plodova i kvalitet su{ene {ljive sorte ^a~anska rodna: lokalitet, krupno}a plodova, sadr`aj
rastvorljive suve materije plodova, postupak dipovanja (klju~ala voda). Su{enje je obavljeno u
eksperimentalnoj su{ari za ispitivanje procesa konvektivnog su{enja „Cer“ ^a~ak na temperaturi
vazduha od 90oC. Delovanje ovih faktora na kvalitet su{ene {ljive nije nezavisno, ve} je me|usob-
no povezano. U svim eksperimentima dipovani plodovi su se su{ili kra}e vreme i dobijena su{ena
{ljiva je imala ve}i sjaj.

Klju~ne re~i: {ljiva, ^a~anska rodna, su{enje, rastvorljiva suva materija, krupno}a, dipovanje.

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 6

Ispitivanje kinetike procesa su{enja {ljiva

Miodrag Kandi}, Olga Mitrovi}, Jelica Gavrilovi}-Damnjanovi},

Branko Popovi}
Institut za vo}arstvo, ^a~ak, Srbija
E-mail: institut-cacak@eunet.yu

Primljeno 10. novembra, 2006; prihva}eno 12. februara, 2007.

Rezime. Osnovni cilj u proizvodnji su{ene {ljive je dobijanje finalnog proizvoda visokog kvaliteta.
Jedan od najva`nijih segmenata ove proizvodnje je definisanje tehnologije su{enja. U ostvarivanju
ovog cilja vr{e se simultana ispitivanja kineti~kih i termodinami~kih parametara u procesu su{enja.
Na osnovu vi{egodi{njih istra`ivanja usvojen je metod ispitivanja kinetike procesa su{enja {ljive.
Dobijeni rezultati omogu}avaju definisanje, i to po fazama, procesa su{enja, odnosno svih promena
veli~ina stanja i parametara plodova u toku ovog procesa. Ove promene grafi~ki se prikazuju dija-
gramima su{enja („kriva su{enja“ i „kriva brzine su{enja“) i predstavljaju osnovu za prora~un proce-
sa su{enja, odnosno za postavljanje materijalnih i toplotnih bilansa. Tako|e predstavljaju osnovu i
za dono{enje zaklju~aka o pogodnosti pojedinih sorti {ljive za su{enje.

Klju~ne re~i: su{ena {ljiva, tehnologija su{enja, kinetika su{enja, dijagrami su{enja

Vo}arstvo, Vol. 39. br. 151 (2005, 3), 100–100 7