1

7.4 ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΡΗΤΩΝ

Ασκήσεις σχ. βιβλίου σελίδας 128

1.
Τοποθέτησε ένα ‘x’ στην αντίστοιχη θέση Σωστό Λάθος
(α) Στους ρητούς αριθμούς η αφαίρεση σημαίνει

πάντα ελάττωση 
(β) Αν η διαφορά δύο ρητών είναι αρνητικός αριθμός ,

τότε και οι δύο ρητοί είναι αρνητικοί 

(γ) Ισχύει στην αφαίρεση η αντιμεταθετική ιδιότητα

αβ = βα 
(δ) Ισχύει ότι 6  ( + 8) + ( + 5) + (  3) + (2) + (  1) = 0 
(ε) Λύση της εξίσωσης x + (  3) =  2 είναι ο αριθμός  1 
(στ) Οι εξισώσεις x + (  2) = + 5 και x  (+7) =  10 + ( +5)
έχουν την ίδια λύση 
(ζ) Λύση της εξίσωσης x  (  2) =  8 + ( +7)  (  4) είναι
ο αριθμός 1 
2.
Υπολόγισε τις διαφορές
(α) 5  (  7) (β)  8  ( + 8) (γ)  2  (  15,2 )
2  2
(δ) 14,55  18,45 (ε)     
7  7
Προτεινόμενη λύση

(α) 5  (  7) = 5 + 7 = 12 (β)  8  ( + 8) =  8  8 =  16

(γ)  2  (  15,2 ) =  2 + 15,2 =13,2 (δ) 14,55  18,45 =  3,9

2  2 2 2
(ε)     =  = 0
7  7 7 7
 2

3.
Κάνε τις πράξεις
(α) | + 3| + |  2| + |  9| (β) |  20| + |  10|  | + 10| (γ) |  3|  |  2| + |  5|  |+6|
Προτεινόμενη λύση
(α) | + 3| + |  2| + |  9| = 3 + 2 + 9 = 14
(β) |  20| + |  10|  | + 10| = 20 + 10  10 = 20
(γ) |  3|  |  2| + |  5|  |+6| = 3  2 + 5  6 = 8  8 = 0

4.
Κάνε τις πράξεις
(α) (+ 5)  (+ 3) + (+ 8) (β) (  25) + (  4)  (  10) (γ) (+ 12) + (+ 2)  (  8)
Προτεινόμενη λύση

(α) ( + 5)  ( + 3) + ( + 8) = 5  3 + 8 = 13  3 = 10

(β) (  25) + (  4)  (  10)=  25  4 + 10 =  29 + 10 =  19

(γ) ( + 12) + ( + 2)  (  8) = 12 + 2 + 8 = 22

5.
Συμπλήρωσε τον πίνακα με τους κατάλληλους αριθμούς

α β α+β αβ
+3 5
8 +10
2 5
9 +6

Προτεινόμενη λύση
Για την πρώτη γραμμή α = + 3 και α + β =  5 άρα + 3 + β =  5
β =  5 – (+3) =
= 53 = 8
Τότε α  β = + 3  (  8) = + 3 + 8 = +11
Για τη δεύτερη γραμμή β =  8 και α + β = + 10 άρα α + (  8) = + 10
α = +10 –(  8) =
= + 10 + 8 = + 18
Τότε α  β= + 18 –(  8) = + 18 + 8 = + 26
Για την τρίτη γραμμή α = 2 και β =  5 άρα α + β =  2 + (  5) =
= 25 =
= 7
Και α  β =  2  (  5) =
= 2 + 5 = + 3
Για την τέταρτη γραμμή α =  9 και α + β = + 6 άρα  9 + β = + 6
β = + 6 –(  9) =
= + 6 + 9 = + 15
 3

Τότε α  β =  9 –( + 15) =  9  15 =  24

α β α+β αβ
+3  8 5 +11
Ο πίνακας συμπληρωμένος +18  8 +10 +26
2 5 7 +3
 9 +15 +6  24

6.
Να λύσεις τις εξισώσεις
5 7 5
(α) x + (  8) =  18 (β) x + 12 =  14 (γ) x + = (δ) x  =2
4 8 4
Προτεινόμενη λύση
(α)
x + (  8) =  18 άρα x =  18  (  8) =  18 + 8 =  10

(β)

x + 12 =  14 άρα x =  14  (+12) =  14  12 =  26

(γ)

5 7 7  5  7 5 7 10 3
x+ = άρα x =   =  =  = 
4 8 8  4 8 4 8 8 8

(δ)

5 5 13
x =2 άρα x=2+ =
4 4 4
 4

7.
Συμπλήρωσε τις δύο τελευταίες στήλες του πίνακα

α β α β βα
7 3
3 1
2 3
4 4
 5,55  2,45
3  2,1

Προτεινόμενη λύση
Για την πρώτη γραμμή α = 7 και β = 3 τότε α  β = 7  3 = 4 και β  α =  4
3 11 1 13
Για τη δεύτερη γραμμή α=2 = και β = 3 = τότε
4 4 4 4
11 13 2 1 1
αβ =  = =  και β  α =
4 4 4 2 2
Για την τρίτη γραμμή α =  5,55 και β =  2,45 τότε
α  β =  5,55  (  2,45) =  5,55 + 2,45 =  3,1 και
β  α = 3,1
Για την τέταρτη γραμμή α = 3 και β =  2,1 τότε
α  β = 3  (  2,1) = 3 + 2,1 = 5,1 και
β  α =  5,1

α β α  β βα
7 3 4 4
Συμπληρωμένος ο πίνακας 3 1 1 1
2 3 
4 4 2 2
 5,55  2,45  3,1 3,1
3  2,1 5,1  5,1
 5

8.
Υπολόγισε την τιμή των παραστάσεων με δύο τρόπους
(α) 11  (12  2) + ( 10  5)  ( 8 + 5)
(β)  ( 13, 7  2,6) + 14,8  (  8,7 + 5)
1 3 5  7 5
(γ)        
6  4 4   12 6 
Προτεινόμενη λύση
1ος τρόπος εκτελούμε τις πράξεις στις παρενθέσεις
(α)
11  (12  2) + ( 10  5)  ( 8 + 5) = 11  10 + 5  13 =
= 11 + 5  10  13 =
= 16  23 =  7
(β)
 ( 13, 7  2,6) + 14,8  (  8,7 + 5) =  11,1 + 14,8 –(  3,7) =
=  11,1 + 14,8 + 3,7 =
=  11,1 + 18,5 = 7,4
(γ)
1  3 5   7 5  1  2   7 10 
    =        =
6  4 4   12 6  6  4   12 12 
1  2  17 1 2 17
=     = +  =
6  4  12 6 4 12
2 6 17 8 17 9 3
= +  =  = =
12 12 12 12 12 12 4
2ος τρόπος Πρώτα διώχνουμε τις παρενθέσεις
(α)
11  (12  2) + ( 10  5)  ( 8 + 5) = 11  12 + 2 + 10  5  8  5 =
= 11+ 2 + 10  12  5  8  5 =
= 23  30 =  7
(β)  ( 13, 7  2,6) + 14,8  (  8,7 + 5) =  13,7+ 2,6 + 14,8 + 8,7  5 =
=  13,7  5 + 2,6 + 14,8 + 8,7 =
=  18,7 + 26,1 = 7,4
(γ)
1 3 5  7 5 1 3 5 7 5
   
6  4 4   12 6  6 4 4 12 6
= - + - - =

2 9 15 7 10
=  +   =
12 12 12 12 12
2 15 9 7 10
= +    =
12 12 12 12 12
17 26 9 3
=  = = 
12 12 12 4
 6

9.
Συμπλήρωσε τον πίνακα

x 3,5 1,89  1/4

y  1,5 4,3  1/4
z  2,3 3,11
x+y+z 0 0,22 1/2
x  y z 0

Προτεινόμενη λύση
1η στήλη
x = 3,5 , y =  1,5 , x + y + z = 0
Τότε 3,5 + (  1,5) + z = 0 άρα 3,5  1,5 + z = 0
2+z=0
z = 2
Οπότε x  y  z = 3,5 – (  1,5 )  (  2) = 3,5 + 1,5 + 2 = 7
2η στήλη
y = 4,3, z =  2,3 , xyz = 0
Τότε x  4,3 – (  2,3) = 0 άρα x  4,3 + 2,3 = 0
x2 = 0
x=2
Οπότε x + y + z = 2 + 4,3 + (  2,3) = 2 + 4,3  2,3 = 4
3η στήλη
x = 1,89 , z = 3,11 , x + y + z = 0,22
Τότε 1,89 + y + 3,11 = 0,22 άρα y + 5 = 0,22
y = 0,22  5
y =  4,78
Οπότε x  y  z = 1,89 – (  4,78)  3,11 = 1,89 + 4,78  3,11= 3,56
4η στήλη
1 1 1
x=  , y=  , x+y+z=
4 4 2
1  1 1 1 1 1
Τότε  +   + z = 2  +z =
άρα 
4  4 4 4 2
2 1
 + z=
4 2
1 2 1 1
z= + = + =1
2 4 2 2
1  1 1 1
Οπότε x  yz =  –  1 = + 1 = 1
4  4 4 4
x 3,5 2 1,89  1/4
y  1,5 4,3  4,78  1/4
Ο πίνακας συμπληρωμένος
z 2  2,3 3,11 1
x+y+z 0 4 0,22 1/2
x  y z 7 0 3,56 1