1

7.5 ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΡΗΤΩΝ

Ασκήσεις σχ. βιβλίου σελίδας 132

1.
Να συμπληρωθούν τα παρακάτω κενά
(α) Το πρόσημο του γινόμενου δύο ομόσημων αριθμών είναι πάντα ……
(β) Το πρόσημο του γινόμενου δύο ετερόσημων αριθμών είναι πάντα ….
(γ) Ένας ρητός όταν πολλαπλασιάζεται με το 1 δεν ……….
(δ) Το γινόμενο δύο αντιστρόφων αριθμών είναι πάντα ίσο με ……..
(ε) Το πρόσημο του γινόμενου πολλών παραγόντων εξαρτάται από το πλήθος των
……. παραγόντων
Απάντηση
(α) το πρόσημο του γινόμενου δύο ομόσημων αριθμών είναι πάντα συν ( + )
(β) το πρόσημο του γινόμενου δύο ετερόσημων αριθμών είναι πάντα μείον (  )
(γ) Ένας ρητός όταν πολλαπλασιάζεται με το 1 δεν μεταβάλλεται
(δ) Το γινόμενο δύο αντιστρόφων αριθμών είναι πάντα ίσο με 1.
(ε) Το πρόσημο του γινόμενου πολλών παραγόντων εξαρτάται από το πλήθος των
αρνητικών παραγόντων

2.
Υπολόγισε τα γινόμενα
(α) (  1) (  1) (β)  3(  10) (γ)  1,2 (  0,5)
12  15 
(δ) 0(  10589) (ε) 1(  20015) (στ)  0,725(+ 1000) (ζ)  
25  24 
Προτεινόμενη λύση
(α) (  1)(  1) = + 1 (β)  3(  10) = + 30 (γ)  1,2(  0,5) = + 0, 6
(δ) 0(  10589) = 0 (ε) 1(  20015) =  20015 (στ)  0,725(+1000) =  725
12  15  180 3
(ζ)   =  = 
25  24  600 10
 2

3.
Υπολόγισε την τιμή των παραστάσεων με τις λιγότερες δυνατές πράξεις
6  6
(α)  527 + 227 (β) 10,35(  25) + 9, 65(  25) (γ)  (  10) +    ( + 3)
7  7
Προτεινόμενη λύση
(α)  527 + 227 = (  5 + 2)27 =  3∙27 =  81
(β) 10,35 (  25) + 9,65 (  25) = (10,35 + 9,65)  (  25) =
= 20 (  25) =
=  500

6  6 6 6 42
(γ)  (  10) +    (+ 3) =  (  10 + 3) =  (  7) = + =+6
7  7 7 7 7

4.
Συμπλήρωσε τον πίνακα

 1  1/2 0 +2 +3
2
 3,2
+3/2
+10

Προτεινόμενη λύση

 1  1/2 0 +2 +3
2 +2 +1 0 4 6
 3,2 +3,2 +1,6 0  6,4  9,6
+3/2  3/2  3/4 0 +3 +9/2
+10  10 5 0 +20 +30
 3

5.
Κάνε τις πράξεις
 1 1 1 1 1
(α)  7(  8 + 10  5) (β) (0,25  0,05)      (γ)  10  6   
 4 2 8  2 3
Προτεινόμενη λύση

(α)  7(  8 + 10  5) =  7(  13 + 10 ) =  7(  3) = + 21

 1 1 1  2 4 1
(β) (0,25  0,05)      = 0,2     =
 4 2 8  8 8 8

 3 4 1 0,2
= 0,2     = 0,2∙ = = 0,025
 8 8 8 8

1 1 3 2 1
(γ)  10  6    =  10  6    =  10  6∙ =  10  1 =  11
 2 3 6 6 6

6.
Κάνε τις πράξεις
(α) (5 + α) (2 + β) (β) ( α + 7) ( α  7) (γ) (α  3)(β  3) (δ) (γ + 8)( δ + 5)
Προτεινόμενη λύση
(α) (5 + α) (2 + β) = 5∙2 + 5β + α∙2 + αβ = 10 + 5β + 2α + αβ
(β) ( α + 7) ( α  7) = α∙α  α∙7 + 7α – 49 = α2  7α + 7α  49 = α2  49
(γ) (α  3)(β  3) = αβ  α∙3  3β + 3∙3 = αβ  3α  3β + 9
(δ) (γ + 8)( δ + 5) = γδ + γ∙5 + 8δ + 8∙5 = γδ + 5γ + 8δ + 40

7.
Υπολόγισε τα γινόμενα
(α) (  1)(  1) (β) (  1)(  1)(  1) (γ) (  1)(  1)(  1)(  1)
Προτεινόμενη λύση
(α) (  1)(  1) = + 1 ,
(β) (  1)(  1)(  1) =  1
(γ) (  1)(  1)(  1)(  1) = + 1
 4

8.
Υπολόγισε την τιμή των παραστάσεων
Α = (α  1)(α + 1)(α  2)(α + 2) όταν α = 3
Β = β(β  3)(β + 3)(β  5)(β + 5) όταν β = 2
Γ = γ(2γ  1)(3γ + 1)(4γ  2)(γ + 2)(γ  2) όταν γ = 0,5
Προτεινόμενη λύση
Α = (3  1)(3 + 1)(3  2)(3 + 2) = 2∙4∙1∙5 = 40
Β = 2(2  3)(2 + 3)(2  5)(2 + 5) = 2∙(  1)∙5∙(  3)∙7 = + (2∙1∙5∙3∙7) = 10∙21= 210
Γ = 0,5(2∙0,5  1)(3∙0,5 + 1)(4∙0,5  2)(0,5 + 2)(0,5  2) =
= 0,5(1  1)(1,5 + 1)(2  2)(2,5)(  1,5) =0,5∙ 0 ∙2,5∙0∙2,5(  1,5) = 0

9.
Συμπλήρωσε τον πίνακα

x y z ω A= xyz B=yxω Γ = x AB AB + Γ

2 0,5 +1 3
 1/2 + 6 4  0,3
 2 +3/2 0,2 7

Προτεινόμενη λύση
1η γραμμή Α = (  2)0,5(+1) =  (2∙0,5∙1) =  1
Β = 0,5(  2)(  3) = + (0,5∙2∙3) = 3
Γ =  2∙(  1)  3 = + 2  3 =  1
ΑΒ + Γ = (  1)∙3 + (  1) =  3  1 =  4
 1 1  24
2η γραμμή Α =    ( + 6)(  4) = +   6  4  = + = + 12
 2 2  2
 1  1 
Β =( + 6)    (  0,3) = +  6   0,3 = + 0,9
 2  2 
 1   1 
Γ =    (+ 12) –(+ 0,9) =   12   0,9 =  6  0,9 =  6,9
 2 2 
ΑΒ +Γ = (+12) (+ 0,9) +(  6,9) = + 10,8  6,9 = + 3,9
 3  3 
3η γραμμή Α =  2    0,2 =   2   0,2  =  0,6
 2  2 
 3 3 
Β =    (  2)(  7) = +   2  7  = + 21
 2 2 
Γ =  2(  0,6) –(+ 21) = + 1,2 -21 =  19,8
ΑΒ +Γ =  0,6(+ 21) + (  19,8) =  12,6  19,8 =  32,4

Ο πίνακας συμπληρωμένος γίνεται

x y z ω A= xyz B=yxω Γ = x AB AB + Γ
2 0,5 +1 3 1 +3 1 4
 1/2 + 6 4  0,3 +12 +0,9  6,9 + 3,9
 2 +3/2 0,2 7  0,6 +21  19,8  32,4