1

7.6 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΡΗΤΩΝ

Ασκήσεις σχ. βιβλίου σελίδας 134

1.
Συμπλήρωσε τα παρακάτω κενά
(α) Το πρόσημο του πηλίκου δύο ομόσημων ρητών είναι πάντα ……
(β) Το πρόσημο του πηλίκου δύο ετερόσημων ρητών είναι πάντα …….
(γ) Για να διαιρέσουμε δύο ρητούς αρκεί να πολλαπλασιάσουμε τον ……. με τον
αντίστροφο του …..
(δ) Ένα πηλίκο α : β λέγεται και ……. του α προς το β
Απάντηση
(α) Το πρόσημο του πηλίκου δύο ομόσημων ρητών είναι πάντα σύν (+)
(β) Το πρόσημο του πηλίκου δύο ετερόσημων ρητών είναι πάντα μείον (  )
(γ) Για να διαιρέσουμε δύο ρητούς αρκεί να πολλαπλασιάσουμε τον διαιρετέο με
τον αντίστροφο του διαιρέτη
(δ) Ένα πηλίκο α : β λέγεται και λόγος του α προς το β

2.
Κάνε τις διαιρέσεις
(α) ( + 15,15) : ( + 3) (β) (  4,5) : (  1,5) (γ) (  81) : (+ 0,9) (δ) 49: (  7)
Προτεινόμενη λύση
(α) ( + 15,15):(+ 3) = + (15,15:3) = + 5,05
(β) (  4,5):(  1,5) = + (4,5 : 1,5) = + 3
(γ) (  81):(+ 0,9) =  (81 : 0,9) =  90
(δ) 49: (  7) =  (49: 7) =  7
 2

3.
Συμπλήρωσε τον πίνακα
x y x+y x y xy x:y
 7/3 5/  6
1,7 2,3
 4/5 1

Προτεινόμενη λύση
7 5
1η γραμμή : x=  , y= 
3 6
7  5  7 5 14 5 19
Οπότε x + y =  +   =   =   = 
3  6 3 6 6 6 6
7  5 7 5 14 5 9 3
x  y=     =  + =  + =  = 
3  6 3 6 6 6 6 2
7  5 7 5 35
xy =  ∙    = +    = +
3  6 3 6 18
7  5 7 5 7 6 14
x : y =  :  = +  : = +  = +
3  6 3 6 3 5 5
2η γραμμή : x = 1,7 , y = 2,3
Οπότε x + y = 1,7 + 2,3 = 4
x  y = 1,7  2,3 =  0,6
xy = 1,7∙2,3 = 3,91
17
x : y = 1,7 : 2,3 =
23
4
3η γραμμή : x =  , y =  1
5
4 4 5 9
Οπότε x + y =   1 =   = 
5 5 5 5
4 4 4 5 1
x  y =   (  1) =  + 1 =   =
5 5 5 5 5
4 4  4
xy =  (  1) = +  1 = + ,
5 5  5
4 4  4
x : y =  :(  1) = +  : 1 = +
5 5  5
Ο πίνακας συμπληρωμένος

x y x+y x y xy x:y
 7/3 5/  6  19/6  3/2 +35/18 +14/5
1,7 2,3 4  0,6 3,91 17/23
 4/5 1  9/5 +1/5 +4/5 +4/5
 3

4.
Υπολόγισε τα πηλίκα
10 0, 75 120  1  2
(α) (β) (γ) (δ)  3  :  2 
0, 25 0, 5 (12)  (8)  5  3
Προτεινόμενη λύση
10 1000
(α) = = 40
0,25 25
 0,75 0,75 7,5
(β) =+ =+ = 1,5
 0,5 0,5 5
 120  120
(γ) = =+6
(12)  (8)  20

 1  2   16   8   16 8   16 3  6
(δ)   3  :   2  =    :    = +  :  = +   = +
 5  3   5   3  5 3  5 8 5

5.
Λύσε τις εξισώσεις
2 4
(α)  3x = 74 (β) (  0,1)x =  49 (γ) x(  2) = 12 (δ) x= 
3 6
Προτεινόμενη λύση
74
(α)  3x = 74 άρα x =74 : (  3) =  ,
3
(β) (  0,1)x =  49 άρα x =  49 : (  0,14) = + 350
(γ) x(  2) = 12 άρα x =12 : (  2) =  6
2 4 4 2 4 3
(δ) x =  άρα x = : =  ∙ = 1
3 6 6 3 6 2
 4

6.
Κάνε τις πράξεις
1 2 12 (2)( 5)( 1)  7 5   3 
(α) +  (β)  (γ)    : 
3 6 15 10  3 3   2 
Προτεινόμενη λύση

1 2 12 1  2   12 
(α) +  =  +      =
3 6 15 3  6   15 
1 2 12 1 1 4
=  + =   + =
3 6 15 3 3 5
2 4 10 12 2
= + =  + =
3 5 15 15 15

(2)( 5)( 1)  (2  5  1)  10

(β)  = =  = 1
10  10  10
 7  5   3   7 5   3 
(γ)      :    =     :    =
 3  3   2   3 3   2 
 2  3
=  :  =
 3  2
2 3 2 2 4
= +  : = + ∙ = +
3 2 3 3 9

7.
Υπολόγισε την τιμή της παράστασης
  7    9
(8)   64   (15) :(8)  (  8) + (  27) :   8 
     
Προτεινόμενη λύση

  7   9  7 15   8
  8  64   (15 : 8)  (8) +  27 : 8  =   8  8   (8) +  27   =
         9

 8
=     (8) + 3∙8 =
 8

= (  1)(  8) + 24 = 8 + 24 = 32