1

3.4 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΟΥ – ΟΡΘΟΓΩΝΙΟΥ –
ΡΟΜΒΟΥ – ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΥ – ΤΡΑΠΕΖΙΟΥ –
ΙΣΟΣΚΕΛΟΥΣ ΤΡΑΠΕΖΙΟΥ
Ασκήσεις σχ. βιβλίου σελίδας 231

1.
Σχεδίασε ένα ορθογώνιο, έναν ρόμβο και ένα τετράγωνο με τις διαγώνιες τους και
εξέτασε αν τα τρίγωνα στα οποία χωρίζεται το κάθε ένα από τις διαγώνιές του είναι
ίσα.
Προτεινόμενη λύση Α
Β
• Έστω το διπλανό ορθογώνιο
Με διαφανές χαρτί διαπιστώνουμε ότι
Ο
τα τρίγωνα ΑΒΓ , Β ΓΔ, Γ Δ Α, Δ Α Β
είναι όλα ίσα μεταξύ τους Δ
Γ
Επίσης διαπιστώνουμε ότι τα τρίγωνα ΑΟΒ
και ΔΟΓ είναι ίσα, καθώς και τα τρίγωνα
ΑΟΔ και ΒΟΓ. Β

• Έστω ο διπλανός ρόμβος ΑΒΓΔ.

Με διαφανές χαρτί διαπιστώνουμε ότι τα τρίγωνα
ΑΒΟ , ΒΓΟ, Γ Δ Ο, ΔΑΟ είναι όλα ίσα μεταξύ τους Α Γ
Επίσης διαπιστώνουμε ότι τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΑΔΓ Ο

είναι ίσα, καθώς και τα τρίγωνα ΑΒΔ και ΒΔΓ

• Έστω το διπλανό τετράγωνο ΑΒΓΔ

Με διαφανές χαρτί διαπιστώνουμε ότι Α Β Δ

τα τρίγωνα ΑΒΟ , ΒΓΟ, Γ Δ Ο, ΔΑΟ

είναι όλα ίσα μεταξύ τους. Ο
Επίσης διαπιστώνουμε ότι και τα τρίγωνα
ΑΒΓ , ΒΓΔ , ΓΔΑ , ΔΑΒ είναι ίσα μεταξύ
τους Δ Γ

2.
Σχεδίασε ένα ορθογώνιο ΑΒΓΔ και με διάμετρο την διαγώνιο ΑΓ γράψε κύκλο .
Δικαιολόγησε το γεγονός ότι ο κύκλος αυτός περνάει από όλες τις κορυφές του
ορθογωνίου.
Προτεινόμενη λύση Α Β
Έστω το διπλανό ορθογώνιο ΑΒΓΔ και ο κύκλος με
διάμετρο την ΑΓ. Ο
Γνωρίζουμε ότι, στο ορθογώνιο οι διαγώνιες του είναι Γ
ίσες και διχοτομούνται. Οπότε ΟΑ = ΟΓ = ΟΒ = ΟΔ, Δ
πράγμα που σημαίνει ότι οι κορυφές του ορθογωνίου ισαπέχουν από το μέσο Ο της
ΑΓ, συνεπώς θα βρίσκονται στον κύκλο που γράφεται με διάμετρο την ΑΓ.
 2

3.
Σε ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο φέρε την διαγώνιο ΒΔ και μετά σύγκρινε τις
αποστάσεις των κορυφών Α και Γ από αυτήν.
Προτεινόμενη λύση
Α
Στο διπλανό ορθογώνιο παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ, Λ Β
με τον γνώμονα φέρνουμε τις αποστάσεις ΑΚ και
ΓΛ των κορυφών Α και Γ από την ΒΔ. Κ
Συγκρίνοντας τις αποστάσεις αυτές με το διαβήτη ή Δ Γ
μετρώντας τις με το υποδεκάμετρο διαπιστώνουμε
ότι είναι ίσες.

4.
Σχεδίασε ένα παραλληλόγραμμο και από τις κορυφές του φέρε παράλληλες ευθείες
προς τις διαγωνίους του. Τι παρατηρείς;
Προτεινόμενη λύση
Λ
Στο διπλανό παραλληλόγραμμο ΑΒΓΔ,
Α
από τα Α και Γ φέρνουμε με τον χάρακα Β

ευθείες παράλληλες προς την διαγώνιο Κ Μ

ΒΔ και από τα Β και Δ φέρνουμε με τον Δ Γ

χάρακα ευθείες παράλληλες προς την Ν
διαγώνιο ΑΓ. Ονομάζουμε Κ , Λ , Μ
και Ν τα σημεία τομής των παραπάνω ευθειών.
Τότε είναι ΚΛ // ΜΝ επειδή το κάθε τμήμα είναι παράλληλο στην διαγώνιο ΒΔ.
Επίσης ΚΝ // ΜΛ επειδή το κάθε τμήμα είναι παράλληλο στην διαγώνιο ΑΓ.
Επομένως το τετράπλευρο ΚΛΜΝ είναι παραλληλόγραμμο

5.
Σχεδίασε τις διχοτόμους των γωνιών ενός πλαγίου παραλληλογράμμου . Τι
παρατηρείς για το σχήμα που δημιουργείται από αυτές αν προεκταθούν;
Προτεινόμενη λύση Λ
Α
Με το μοιρογνωμόνιο σχεδιάζουμε τις διχοτόμους Β
των γωνιών του διπλανού παραλληλογράμμου, οι Κ Μ
οποίες τεμνόμενες σχηματίζουν το τετράπλευρο Δ Γ
ΚΛΜΝ. Ν
Μετρώντας με το μοιρογνωμόνιο τις γωνίες του τετραπλεύρου αυτού διαπιστώνουμε
ότι  =  =  =  = 90ο. Επομένως το ΚΛΜΝ είναι ορθογώνιο.
 3

6.
Σχεδίασε τις διχοτόμους των γωνιών ενός ορθογωνίου παραλληλογράμμου .
Τι παρατηρείς για το σχήμα που δημιουργείται από αυτές αν προεκταθούν ;
Επίσης τις διχοτόμους (α) ενός τετραγώνου και (β) ενός ρόμβου .
Τι παρατηρείς ;
Λ
Προτεινόμενη λύση
Α
Στο διπλανό ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, με το Β
μοιρογνωμόνιο σχεδιάζουμε τις διχοτόμους των Κ Μ
γωνιών του, οι οποίες τεμνόμενες σχηματίζουν
Δ
το τετράπλευρο ΚΛΜΝ . Γ
Ν
Μετρώντας με το μοιρογνωμόνιο τις γωνίες του
τετραπλεύρου αυτού διαπιστώνουμε ότι  =  =  =  = 90ο
Επίσης μετρώντας με το υποδεκάμετρο ή συγκρίνοντας με τον διαβήτη τις πλευρές
του τετραπλεύρου διαπιστώνουμε ότι ΚΛ = ΛΜ = ΜΝ = ΝΚ
Επομένως το ΚΛΜΝ είναι τετράγωνο
(α)
Σχεδιάζοντας τις διχοτόμους των γωνιών ενός τετραγώνου διαπιστώνουμε ότι αυτές
είναι οι διαγώνιές του.
(β)
Σχεδιάζοντας τις διχοτόμους των γωνιών ενός ρόμβου διαπιστώνουμε ότι αυτές είναι
οι διαγώνιές του.

7.
Σχεδίασε τα ύψη των τριγώνων ΑΒΔ και ΔΒΓ τα οποία σχηματίζονται όταν φέρεις
την διαγώνιο ΒΔ του τραπεζίου ΑΒΓΔ . Μέτρησε τα ύψη αυτών των δύο τριγώνων
με το υποδεκάμετρο . Τι παρατηρείς ; Δικαιολόγησε την απάντηση σου.
Προτεινόμενη λύση
Λ Α Β
Στο διπλανό τραπέζιο ΑΒΓΔ,
φέρνουμε την διαγώνιο ΒΔ και τα
ύψη ΔΛ και ΒΚ των τριγώνων
ΑΒΔ και ΒΔΓ που αντιστοιχούν Δ Κ Γ
στις πλευρές ΑΒ και ΔΓ .
Συγκρίνοντας με τον διαβήτη ή μετρώντας με το υποδεκάμετρο διαπιστώνουμε ότι
ΔΛ = ΒΚ.
Αυτό έπρεπε να το περιμένουμε, αφού το κάθε ύψος είναι ίσο με την απόσταση των
παραλλήλων ευθειών ΑΒ και ΔΓ.
 4

8.
Πάνω σε δύο μη αντικείμενες ημιευθείες Οx και Οy πάρε τα σημεία Α και Β
αντίστοιχα, έτσι ώστε ΟΑ = ΟΒ. Από το Α φέρε Αy΄// Οy και από το Β την
Βx΄// Οx . Ονόμασε Κ το σημείο τομής των Αy΄ και Βx΄ . Φέρε τις διαγώνιες
του ΑΟΒΚ και διαπίστωσε τη σχετική τους θέση . Επίσης σύγκρινε μεταξύ τους
τις αποστάσεις του Ο από τις ευθείες Αy΄ και Βx΄ και του Κ από τις Οx και Οy .
Προτεινόμενη λύση
Ε x
Χρησιμοποιώντας τον χάρακα και τον γνώμονα x΄
κατασκευάζουμε το διπλανό σχήμα σύμφωνα με Γ Α
Κ y΄
το πρόβλημα .
Το τετράπλευρο ΑΚΒΟ είναι παραλληλόγραμμο
δεδομένου ότι έχει ανά δύο τις απέναντι πλευρές Ο y
Β Ζ
παράλληλες (ΑΚ // ΟΒ και ΒΚ // ΟΑ).
Επειδή όμως είναι ΟΑ = ΟΒ, θα είναι και Δ
ΟΑ = ΒΚ = ΟΒ =ΑΚ.
Αυτό σημαίνει ότι το ΑΚΒΟ είναι ρόμβος, συνεπώς οι διαγώνιές του ΟΚ και ΑΒ
θα είναι κάθετες, θα διχοτομούνται και θα διχοτομούν τις γωνίες του ρόμβου.
Αν ΟΓ και ΟΔ είναι οι αποστάσεις του Ο από τις ευθείες Αy΄ και Βx΄,
συγκρίνοντας αυτές με τον διαβήτη ή μετρώντας τες με το υποδεκάμετρο,
διαπιστώνουμε ότι είναι ίσες .
Το ίδιο συμβαίνει για τις αποστάσεις ΚΕ και ΚΖ του Κ από τις Οx και Οy.
Επιπλέον παρατηρούμε ότι οι αποστάσεις του Ο από τις ευθείες Αy΄ και Βx΄ είναι
ίσες με τις αποστάσεις του Κ από τις Οx και Οy .

9.
Σχεδίασε ένα τετράπλευρο ΑΒΓΔ έτσι ώστε ανά δύο οι διαδοχικές πλευρές του να
είναι κάθετες . Αν ΑΒ = 3cm και ΒΓ = 4cm, να βρεις :
(α) το μήκος των ΓΔ και ΑΔ
(β) το μήκος των ΒΔ και ΑΓ με την βοήθεια του υποδεκάμετρου . Τι παρατηρείς ;
Προτεινόμενη λύση
(α)
Αφού ανά δύο οι διαδοχικές πλευρές του Β Γ
τετραπλεύρου ΑΒΓΔ είναι κάθετες,
σημαίνει ότι  =  =  =  = 90ο
Επομένως το ΑΒΓΔ είναι ορθογώνιο,
άρα είναι ΓΔ = ΑΒ = 3cm και ΑΔ = ΒΓ = 4cm Δ
Α
(β)
Μετρώντας τα μήκη των ΒΔ και ΑΓ με το υποδεκάμετρο, διαπιστώνουμε ότι
ΒΔ = 5 cm και ΑΓ = 5cm.
Επομένως ΒΔ = ΑΓ, πράγμα βέβαια που έπρεπε να περιμένουμε δεδομένου ότι οι
διαγώνιες ενός ορθογωνίου είναι ίσες .