1.

Να απαντήσετε σύντομα τις ακόλουθες ερωτήσεις:

α. Να αναφέρετε τις κινήσεις του Καποδίστρια στην εσωτερική διοίκηση και τις
ένοπλες δυνάμεις.

β. Τι έκανε ο Κυβερνήτης για την οικονομία της χώρας;

γ. Να αποτιμήσετε την προσφορά του Καποδίστρια α) στην εκπαίδευση και β) την

εξωτερική πολιτική.

2. Να αποφασίσετε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες:

α. Ο Καποδίστριας ήρθε στο Ναύπλιο στα 1829.

β. Ο Καποδίστριας ανέθεσε τη διοίκηση του στρατού και της δικαιοσύνης σε

προεστούς και προκρίτους.

γ. Ο Καποδίστριας έκοψε νόμισμα, τον φοίνικα.

δ. Ο Κυβερνήτης ίδρυσε το πρώτο πανεπιστήμιο στη χώρα.

ε. Η Ελλάδα διεύρυνε τα σύνορά της χάρη στους επιδέξιους χειρισμούς του

κυβερνήτη.
Αφού διαβάσετε την παρακάτω πηγή, να αποφανθείτε αν τελικά ο Κυβερνήτης άξιζε
αυτή την πολιτική και κατ’ επέκταση αυτό το τέλος, που είχε, ή αν οι ενέργειές του
ήταν δικαιολογημένες. Να λάβετε υπόψη σας και γενικότερες ιστορικές γνώσεις.

Οι επιλογές του Καποδίστρια και η σύγκρουσή του με την αντιπολίτευση

Η πορεία που ακολούθησε το ελληνικό κράτος μετά το 1831 φαίνεται να μην αναιρεί
ορισμένες βασικές θέσεις της καποδιστριακής πολιτικής. Ωστόσο, θα ήταν τολμηρό,
βασιζόμενοι στη διαπίστωση αυτή, να γενικεύσουμε και να δεχθούμε αβασάνιστα ότι
η ελληνική κοινωνία των χρόνων 1828-1831 δεν άντεχε παρά μόνο τις
καποδιστριακές επιλογές. […] Φαίνεται ότι δύσκολα θα μπορούσε να επιχειρηθεί η
οργάνωση της χώρας, στην κατάσταση που τη βρήκε ο Καποδίστριας, χωρίς την
προσφυγή σε κάποια μορφή αυταρχικότητας. Η αυταρχικότητα αυτή, αναγκαία ίσως
για να επιβληθεί η κεντρική εξουσία και να παταχθούν οι φυγόκεντρες τάσεις των
ηγετικών ομάδων, δεν προϋπέθετε υποχρεωτικά ιδεολογικό καταναγκασμό και
αστυνόμευση. Η επιμονή του Καποδίστρια να διέλθει η χώρα από ορισμένα, αυστηρά
ελεγχόμενα, στάδια εξέλιξης στένεψε από την αρχή τα περιθώρια ενός διαλόγου
με όσους είχαν να προτείνουν άλλες επιλογές ˙ σε λίγο ήλθε η απαγόρευση κάθε
αντίθετης γνώμης, η δίωξη. […] Παρά τη συντηρητική, όμως, ιδεολογία του
Καποδίστρια και την αυταρχικότητα του καθεστώτος του, το πρόγραμμά του είχε
σαφή στοιχεία πολιτικού εκσυγχρονισμού. Όσοι από τα μη παραδοσιακά στοιχεία τον
αντιπολιτεύτηκαν, δεν μπόρεσαν να δουν τη διάσταση αυτή της καποδιστριακής
πολιτικής.

Χρ. Λούκος, «Κυβερνήτης Καποδίστριας, πολιτικό έργο, συναίνεση και

αντιδράσεις», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003,
τόμος 3, σελ. 212, 214.
 1. Να απαντήσετε σύντομα τις ακόλουθες ερωτήσεις:

α. Ποιοι ασκούσαν την εξουσία πριν τον Όθωνα και ποιες ήταν οι αρμοδιότητές τους;

β. Να αναφέρετε συνοπτικά τα γεγονότα της 3ης Σεπτεμβρίου.

2. Να σημειώσετε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λανθασμένες:

α. Ο Όθων άσκησε την εξουσία από την πρώτη στιγμή που ήρθε.

β. Το πολίτευμα της Ελλάδος επί Όθωνος ήταν απόλυτη μοναρχία.

γ. Η πολιτική της Αντιβασιλείας συνοψίζεται στο τρίπτυχο: εθνική ανεξαρτησία,

βασιλική απολυταρχία, συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης

δ. Με ενέργειες της Αντιβασιλείας η Ελληνική Εκκλησία χωρίστηκε από το

Πατριαρχείο.

ε. Η Αντιβασιλεία χρησιμοποίησε τους Έλληνες αγωνιστές σε καίριες θέσεις του

στρατού.’
Αφού διαβάσετε το παρακάτω κείμενο, να απαντήσετε την ερώτηση που ακολουθεί:

Αντιβασιλεία και ελληνικά πολιτικά κόμματα

«Ευθύς εξαρχής [η Αντιβασιλεία] απέβλεψε στη συνένωση όλων των κομμάτων κάτω
από την αιγίδα του στέμματος καθώς και στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της
χώρας από την ξένη επέμβαση. Θεωρητικά τουλάχιστον, γιατί η Αντιβασιλεία είτε ως
συλλογικό σώμα στην πρώτη περίοδο είτε αργότερα, όταν ο Άρμανσμπεργκ την
ασκούσε ως μοναδικός σχεδόν φορέας της, δεν απέφυγε την εμπλοκή τόσο με τις
ξένες Δυνάμεις ό σο και με τα ελληνικά πολιτικά κόμματα. […] Οπωσδήποτε, οι
επιδιώξεις αυτές της Αντιβασιλείας ήταν, εκ προοιμίου, ανέφικτες. Η πρώτη, γιατί
είχε ως προϋπόθεση την ισοπέδωση των πολιτικών παρατάξεων και την
εξουδετέρωση της ισχύος των κομμάτων, πράγμα στο οποίο αντιδρούσαν όλα τα
κόμματα. Οι διασυνδέσεις εξάλλου που είχαν δημιουργηθεί ανάμεσα στα τελευταία
και στους εκπροσώπους των ξένων Δυνάμεων έκαναν επίσης αδύνατη τη δεύτερη,
επειδή οι Δυνάμεις είχαν κάθε συμφέρον να ενθαρρύνουν τα κόμματα στην αντίστασή
τους εναντίον της εξουσίας και στις πιέσεις που ασκούσαν αυτά εκ των κάτω ώστε να
μπορούν εκείνες ,επεμβαίνοντας εκ των υστέρων και πιέζοντας εκ των άνω, να
επιτυγχάνουν τους στόχους τους. […] Οι υπολογισμοί της Αντιβασιλείας, σύμφωνα
με τους οποίους η με κάθε τρόπο παρεμπόδιση των κομμάτων να συμμετέχουν στην
πολιτική ζωή της χώρας θα τα ανάγκαζε τελικά σε υποταγή, αποδείχθηκαν
σφαλεροί».

Ι. Α. Πετρόπουλος & Αικ. Κουμαριανού, Η Θεμελίωση του Ελληνικού Κράτους

1833-1843, Παπαζήσης, Αθήνα 1982, σελ. 115-116.

◉ Με βάση το παραπάνω κείμενο αλλά και τις ιστορικές σας γνώσεις να γράψετε ένα
δοκίμιο όπου θα εκθέτετε τις απόψεις για τη σχέση Αντιβασιλείας και ελληνικών
πολιτικών κομμάτων.