UNIVERZITET U SARAJEVU

GRAĐEVINSKI FAKULTET
ODSJEK ZA GEODEZIJU
Predmet: Satelitska geodezija

Određivanje koordinata tačaka RTK metodom

(Projektni zadatak)

Grupa _IV_
1. Kolić Tarik
2. Mureškić Muris
3. Savić Marko
4. Žutić Alija
5.
6.
7.
8.

Rok za izradu elaborata je do kraja semestra, tj. do 24.01.2014.

Zadatak sastavio: Dževad Krdžalić, dipl.ing.geod.

Sarajevo, 09.01.2014.godine
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
U krugu kompleksa Građevinskog fakulteta potrebno je izvršiti GNSS opažanja RTK metodom,
radi određivanja koordinata tačaka u ETRS89 koordinatnom sistemu. Na raspolaganju imate 2
GNSS prijemnika firme Topcon. Jedan prijemnik iskoristiti za postavljanje bazne stanice, a drugi
za snimanje tačaka. Za baznu stanicu izabrati tačku čije su koordinate poznate. Položaj date tačke
treba biti takav da je zaklonjenost horizonta minimalna kao i da su smetnje prijema signala
minimalne.
U prvom dijelu vježbe odrediti koordinate detaljnih i kontrolnih tačaka (tačke čije su koordinate
poznate odranije) u državnom koordinatnom sistemu BiH koristeći sljedeće transformacijske
parametre:
Tabela 1: Transformacijski parametri
Iz ETRS89 u DKSBiH Iz DKSBiH u ETRS89
Tx [m] -547.8621 Tx [m] 547,879716
Ty [m] -40.1195 Ty [m] 40,090618
Tz [m] -630.6679 Tz [m] 630,654549
dm [ppm] -0,1043524 dm [ppm] 0,10435241
α [''] 0,4339 α [''] -0,43364431
β [''] 5,0831 β [''] -5,08312182
γ [''] -10,3757 γ [''] 10,37568931

Standardna devijacija 3D koordinata detaljnih tačaka snimljenih GNSS metodom u

WGS84/ETRS89 koordinatnom sistemu treba da bude bolja od 0,02 metra.
Transformisane koordinate detaljnih tačaka u DKSBiH treba
da imaju sljedeću tačnost (vidi „Pravilnik o primjeni satelitskih mjerenja u geodeziji“):
Tabela 2: Tačnost koordinata transformisanih u DKSBiH
Razmjera plana 1:500 1:1000 1:2000 1:2500 1:5000
Standardna devijacija položaja 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25
graničnih tačaka parcela [m]
Standardna devijacija položaja 0,08 0,15 0,20 0,25 0,30
ostalih detaljnih tačaka [m]
Standardna devijacija visina 0,05 0,10 0,15 0,18 0,30
detaljnih tačaka [m]

Prilikom snimanja RTK metodom obavezno se vrši određivanje koordinata kontrolnih tačaka i to
prije početka snimanja detaljnih tačaka. Kontrolnim mjerenjima provjerava se:
1) kvalitet izvršenog uklapanja,
2) da li je zauzeta ispravna bazna tačka,
3) da li je visina GNSS antene dobro izmjerena i unijeta u bazni i pokretni prijemnik,
4) ispravnost centrisanja baznog i pokretnog prijemnika,
5) da li funkcioniše radio – komunikacijska veza,
6) da li su vrijednosti standardnih devijacija u granicama deklarisane tačnosti instrumenta.
Podaci kontrolnih mjerenja se upisuju u odgovarajući obrazac.
Prilikom mjerenja RTK metodom obavezno se pridržavati sljedećih uslova:
- Rastojanje između baze i rovera ne smije preći 3km,
- Interval registracije mora biti u granicama od 2 do 5 sekundi,
- dužina mjerenja na detaljnoj tački zavisi od rastojanja do bazne tačke snimanja, intervala
registracije, broja satelita i njihovog geometrijskog rasporeda, ali ne može biti manja od
vremena potrebnog da se izvrši najmanje 5 registracija.

2
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
Prilikom mjerenja mora se obezbijediti kontrola dobivenih vrijednosti, što se postiže jednom od
sljedeće tri metode:
1) prva metoda je određivanje nepoznate tačke dva puta pod istim imenom, pri čemu se mijenja
visina antene i prijemnik se reinicijalizira između mjerenja,
2) druga metoda je određivanje nepoznate tačke sa dvije bazne tačke,
3) treća metoda je mjerenje frontova između tačaka detalja.
Razlike između dvostruko određenih koordinata nepoznatih tačaka za prvu i drugu metodu
moraju biti manje od 4 cm. Razlika između vrijednosti mjerene dužine fronta i sračunate iz
koordinata mora biti manja od 7 cm.

U drugom dijelu vježbe potrebno je izvršiti određivanje koordinata tačaka u slučaju kada nisu
poznati transformacijski parametri. Postupak određivanja koordinata tačaka u ovom slučaju se
može podijeliti u 3 faze:
1. lokalizacija (položajna i visinska),
2. provjera,
3. mjerenja.
Položajnu lokalizaciju izvršiti pomoću tri kontrolne tačke. Visinsku lokalizaciju izvršiti pomoću
tri tačke čije su visine određene geometrijskim nivelmanom sa repera državne nivelmanske
mreže. Voditi računa o tačnosti parametara transformacije.

Tehnička dokumentacija

Elaborat snimanja detalja obavezno sadrži sljedeću dokumentaciju:

1) tehnički izvještaj o realizaciji,
2) mjerenja i računanja (koordinate u WGS84/ETRS89 i DKS),
3) skice i planove.
Dio elaborata koji se odnosi na mjerenja i računanja sadrži:
1) Prilog 4 – GNSS 3 - Zapisnik položajne i visinske lokalizacije,
2) Prilog 4 – GNSS 2 – Lista provjere,
3) Prilog 4 – Registar snimljenog detalja,
4) Originalne podatke o lokalnom uklapanju, kao i prikaz postupka određivanja visina baznih
tačaka,
5) Originalne podatke snimanja detaljnih tačaka. U okviru originalnih podataka snimanja
detaljnih tačaka obavezno se nalaze i podaci o dvostrukom snimanju svake tačke, razlike između
duplih koordinata, definitivne vrijednosti i ocjena postignute tačnosti.

Tehnički izvještaj
Tehnički izvještaj je sastavni dio elaborata izvedenih GPS opažanja RTK metodom. U tehničkom
izvještaju opisati sve izvođene radnje. Dati komentare na dobivene rezultate. Opisati korišteni
instrumentarij i pribor za mjerenje. Opisati vremenske uslove koji su vladali za vrijeme mjerenja.
Ukoliko je bilo određenih smetnji tokom izvođenja mjerenja, obavezno navesti u tehničkom
izvještaju.

Svaka grupa je dužna da napravi elaborat izvršenih geodetskih radova.

Ostale informacije:
Mjerenja će se vršiti u dogovoru sa studentima. Studenti su podijeljeni u sedam grupa.
3
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

Zadatak sastavio: Dževad Krdžalić, dipl.ing.geod.

Sarajevo, 09.01.2014.godine

4
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
LISTA PROVJERE
OBRAZAC GNSS 2 Strana _1__

Metoda PPK
Instrument (model, tip, tačnost):
mjerenja: RTK
Datum mjerenja: 16.01.2014.
Topcon HIPER II; Tačnost: H:10mm+1ppm V:15mm+1ppm
Razmjera snimanja: 1:1000

KONTROLNE TAČKE
POSTOJEĆA NOVOODREĐENA
KOORDINATA KOORDINATA
Y-Y1 X-X1
TAČKA
Y X Y1 X1
[m] [m] [m] [m] [cm] [cm]
1E 6533587,581 4858161,570 6533587,601 4858161,563 -2.0 0.7
383 6533582,411 4858284,353 6533582,406 4858284,358 0.5 -0.5
13 6533557,486 4858290,465 6533557,501 4858290,480 -1.5 -1.5

POSTOJEĆA NOVOODREĐENA
KOORDINATA KOORDINATA H-H1
TAČKA
H H1
[m] [m] [cm]
1E 564,599 564,582 1,7
383 569,781 569,762 1,9
13 568,542 568,534 0,8

ZAPISNIK POLOŽAJNE I VISINSKE LOKALIZACIJE

5
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
OBRAZAC GNSS 3 Strana 1

Instrument (model, tip, tačnost): Topcon HIPER II PPK

Tačnost: H: 10mm+1ppm RMS V: 15mm+1ppm RMS Metoda mjerenja: RTK
Datum mjerenja:
16.01.2014. godine

TAČKE LOKALIZACIJE

Σ σ σ
Odstupanja na tačkama

Razmjera
Položaj položaj visina
lokalizacije

plana
graničnih
TAČKA

ostalih detaljn
tačaka tačaka .
Vy Vx VZ V=(Vy2 + Vx2)1/2 parcele detalja tačaka

[m] [m] [m] [m] [m] [m] [m]

500 0.05 0.08 0.05

1E -0,020 0,007 0,017 0.021

383 0,005 -0,005 0,019 0.007 1000 0.10 0.15 0.10
13 -0,015 -0,015 0,008 0.021

2000 0.15 0.20 0.15

2500 0.20 0.25 0.18

5000 0.25 0.30 0.30

ZAOKRUŽITI RAZMJERU PREMJERAVANJA

SKICA POVRŠI SNIMANJA SA TAČKAMA LOKALIZACIJE:

Katastarska općina: K.O. Sarajevo

6
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
REGISTAR SNIMLJENOG DETALJA strana 1

BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE
STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJENE Y X H
TAČKE
5000 1 5000 6533537,409 4858151,965 561,837
1 6533683,413 4858190,241 571,869
2 6533681,448 4858190,105 571,466
3 6533675,341 4858187,910 571,392
4 6533658,188 4858176,687 570,810
5 6533658,504 4858173,072 571,019
6 6533670,355 4858176,575 572,141
7 6533684,982 4858176,631 573,399
8 6533684,684 4858178,258 573,421
9 6533684,514 4858180,067 572,567
10 6533676,988 4858179,063 571,803
11 6533665,165 4858176,753 571,206
12 6533655,277 4858175,362 570,795
13 6533654,291 4858179,367 570,593
14 6533650,163 4858185,083 570,502
15 6533652,635 4858174,451 570,625
16 6533644,463 4858173,167 569,800
17 6533627,790 4858179,654 570,158
18 6533618,199 4858172,241 570,021
19 6533597,757 4858180,148 571,531
20 6533601,618 4858177,891 569,785
21 6533590,618 4858178,949 568,445
22 6533583,347 4858181,220 567,240
23 6533583,377 4858189,391 568,438
24 6533586,641 4858191,182 568,558
25 6533586,902 4858191,844 568,568
26 6533584,726 4858196,249 568,341
27 6533580,236 4858194,248 568,338
28 6533566,910 4858191,476 565,971
29 6533574,260 4858183,416 565,524
30 6533571,895 4858182,004 564,536
31 6533571,542 4858181,677 564,239
32 6533575,265 4858177,108 564,365
33 6533577,009 4858178,085 564,360
34 6533578,205 4858176,250 564,370
35 6533576,530 4858174,944 564,206
36 6533580,507 4858165,740 563,965
37 6533583,405 4858162,618 564,177
38 6533587,768 4858160,554 564,531
39 6533590,294 4858160,590 564,640

7
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

strana 2

BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE
STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJENE Y X H
TAČKE
5000 2 40 6533590,185 4858162,439 564,861
41 6533588,018 4858166,437 565,304
42 6533585,084 4858164,833 564,702
43 6533599,511 4858163,907 565,718
44 6533598,388 4858169,038 566,994
45 6533595,356 4858172,490 567,819
46 6533573,634 4858168,979 563,850
47 6533574,437 4858165,335 563,729
48 6533574,230 4858161,358 563,519
49 6533570,880 4858156,434 563,163
50 6533570,226 4858157,929 563,389
51 6533573,047 4858162,338 563,709
52 6533572,516 4858164,296 563,813
53 6533570,824 4858165,262 563,816
54 6533571,172 4858166,595 563,891
55 6533572,545 4858167,014 563,952
56 6533567,195 4858156,952 563,248
57(1E) 6533587,601 4858161,563 564,582
58 6533548,016 4858170,392 562,925
59 6533545,737 4858172,826 562,817
60 6533544,133 4858173,243 562,777
61 6533541,716 4858171,552 562,564
62 6533541,352 4858169,906 562,553
63 6533543,018 4858167,212 562,520
64 6533544,678 4858167,050 562,559
65 6533547,523 4858169,020 562,880
66 6533536,449 4858172,360 561,615
67 6533534,727 4858173,110 561,478
68 6533535,045 4858169,655 561,577
69 6533536,292 4858170,748 561,572
70 6533535,569 4858169,316 561,549
71 6533536,170 4858160,458 561,721
72 6533537,825 4858153,362 561,807
73 6533539,586 4858152,861 561,936
74 6533540,544 4858154,011 562,047
75 6533549,510 4858200,933 564,055
76 6533552,555 4858201,340 565,057
77 6533552,803 4858198,778 564,925
78 6533553,344 4858197,235 564,910
79 6533554,118 4858195,799 564,890
8
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.
strana 3

BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE
STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJEN Y X H
E TAČKE
5000 3 80 6533557,769 4858191,226 564,643
81 6533562,678 4858184,969 564,351
82 6533566,920 4858179,643 564,193
83 6533570,612 4858174,714 564,084
84 6533567,515 4858171,965 563,984
85 6533560,410 4858173,981 563,720
86 6533554,011 4858176,962 563,512
87 6533547,033 4858179,575 563,147
88 6533545,435 4858179,876 563,076
89 6533541,547 4858180,714 562,613
90 6533547,046 4858188,859 563,429
91 6533548,672 4858188,807 563,509
92 6533553,479 4858187,045 564,004
93 6533557,862 4858185,136 564,300
94 6533558,995 4858179,472 563,986
95 6533551,147 4858194,266 564,195
96 6533547,660 4858193,881 563,690
97 6533549,286 4858193,772 563,790
98 6533547,823 4858200,584 563,690
99 6533549,660 4858207,115 564,247
100 6533552,646 4858207,593 565,214
101 6533566,202 4858154,536 563,013
102 6533559,990 4858152,841 562,728
103 6533559,677 4858154,606 562,752
104 6533550,426 4858150,261 562,287
105 6533550,039 4858151,989 562,325
106 6533544,776 4858150,503 562,099
107 6533545,157 4858148,839 562,085
108 6533541,019 4858148,215 561,930
109 6533541,534 4858150,582 562,013
110 6533539,278 4858151,265 561,934
111 6533537,735 4858149,328 561,666
112 6533535,616 4858151,807 561,626
113 6533534,502 4858155,756 561,700
114 6533533,872 4858158,669 561,716
115 6533533,017 4858164,598 561,620
116 6533532,378 4858170,444 561,543
117 6533532,073 4858173,503 561,493
118 6533531,628 4858179,206 561,361
119 6533534,182 4858178,814 561,431
9
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

strana 4
BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE

STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJEN Y X H
E TAČKE
5000 4 120 6533534,253 4858183,558 561,401
121 6533531,762 4858184,082 561,350
122 6533534,524 4858187,103 561,401
123 6533532,129 4858188,497 561,335
124 6533534,892 4858191,675 561,407
125 6533532,469 4858194,153 561,374
126 6533534,452 4858198,289 561,464
127 6533532,382 4858198,147 561,389
128 6533533,508 4858203,756 561,541
129 6533531,878 4858203,572 561,483
130 6533535,021 4858203,957 562,149
131 6533536,154 4858198,814 562,104
132 6533537,949 4858196,772 562,310
133 6533543,795 4858197,135 563,256
134 6533544,198 4858188,744 563,108
135 6533538,960 4858182,293 562,355
136 6533537,222 4858187,395 561,843
137 6533552,394 4858230,298 566,069
138 6533557,340 4858231,355 566,195
139 6533557,229 4858247,170 566,924
140 6533552,351 4858247,729 566,736
141 6533558,357 4858258,721 567,329
142 6533554,669 4858265,941 567,607
143 6533561,287 4858287,946 568,672
144(13) 6533557,501 4858290,480 568,534
145 6533564,251 4858287,035 568,836
146 6533569,797 4858287,409 569,392
147 6533572,753 4858289,778 569,749
148 6533575,982 4858294,652 570,244
149 6533581,339 4858291,130 570,004
150 6533579,249 4858288,525 569,683
151 6533578,024 4858286,061 569,478
152 6533577,384 4858281,572 569,187
153 6533584,602 4858293,303 570,541
154 6533589,762 4858295,071 571,160
155 6533593,148 4858296,106 571,492
156 6533598,306 4858297,575 571,774
157 6533603,503 4858299,018 571,966
158 6533606,942 4858299,532 572,000
159 6533610,077 4858298,974 571,991

10
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

strana 5

BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE
STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJENE Y X H
TAČKE
5000 5 160 6533613,538 4858297,272 571,989
161 6533615,791 4858295,087 572,034
162 6533609,857 4858295,625 572,402
163 6533603,835 4858293,591 572,449
164 6533597,377 4858290,938 572,152
165 6533597,942 4858285,150 572,115
166 6533589,145 4858265,306 569,764
167 6533583,954 4858265,252 569,087
168(383) 6533582,406 4858284,358 569,762
169 6533576,598 4858259,839 568,124
170 6533576,321 4858251,146 567,741
171 6533576,567 4858250,097 567,745
172 6533577,433 4858249,393 567,773
173 6533580,836 4858248,871 567,955
174 6533584,089 4858248,351 568,267
175 6533585,956 4858248,042 568,427
176 6533580,596 4858253,303 568,141
177 6533559,700 4858265,797 567,645
178 6533560,527 4858268,806 567,865
179 6533567,026 4858276,821 568,619
180 6533569,476 4858277,466 568,836
181 6533571,087 4858277,075 568,864
182 6533572,131 4858275,752 568,875
183 6533572,070 4858273,110 568,768
184 6533570,376 4858271,505 568,730
185 6533566,580 4858269,798 568,668
186 6533564,756 4858268,101 568,659
187 6533564,405 4858263,145 568,407
188 6533561,676 4858263,479 567,705
189 6533560,796 4858258,712 567,476
190 6533560,174 4858251,422 567,172
191 6533563,705 4858235,091 567,307
192 6533564,120 4858230,657 567,110
193 6533568,687 4858225,288 566,851
194 6533557,968 4858212,241 565,475
195 6533557,526 4858213,501 565,456
196 6533558,759 4858211,702 565,512
197 6533559,952 4858211,857 565,601
198 6533560,587 4858202,930 565,173
199 6533558,730 4858201,688 564,934
11
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

strana 6

BAZNA TAČKA
TAČKE DETALJA ODREĐENE SA BAZE
STRANA BROJ
BROJ
ZAPISNIKA SNIMLJEN Y X H
E TAČKE
5000 6 200 6533558,197 4858200,522 564,913
201 6533558,670 4858198,458 564,808
202 6533561,560 4858194,543 564,560
203 6533565,058 4858189,984 564,465

12
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

TEHNIČKI IZVJEŠTAJ

Dana 16.01.2014. godine grupa 4 je izvršila GPS opažanja RTK metodom na

lokalitetu K.O. Kosevo. Opažanja su početa postavljanjem baznog prijemnika na
tačku poligone mreže br. 5000. Nakon postavljanja baznog prijemnika pristupilo se
podešavanju istog za potrebe opažanja RTK metodom. Podešavanje baznog
prijemnika sastoji se u odabiru koordinatnog sistema, tj. projekcije i referentnog
elipsoida. Nakon odabira koordinatnog sistema izvršili smo ubacivanje elemenata
sedam parametarske rotacije za dobijanje koordinata u DKSBiH. Nakon
podešavanja parametara transformacije pristupili smo konfigurisanju i pokretanju
baznog rovera. Mjerili smo kosu visinu baznog prijemnika i upisali je u predviđeno
polje. Nakon unošenja visine našeg baznog rovera unijeli smo koordinate bazne
tačke 5000 i uključili bazni prijemnik. Nakon podešavanja rovera, mjerenje i unos
visine prijemnika, počeli smo opažanja terena RTK metodom. Prilikom opažanja,
tj. snimanja detaljnih tačaka vodili smo računa da je naše rješenje fiksirano.
Izvršena je konverzija snimljenih koordinata u razmjeru 1:1000. Na osnovu
prikupljenih podataka izrađen je plan koji je preklopljen na postojeći plan radi
uvida u postignutu preciznost podataka. Pored snimanja tačaka detalja snimane su i
gedetske tačke mreže (poligonske tačke: 1E, 383, 13). Poređenjem koordinata
poligonih tačaka i snimljenih koordinata imali smo uvid u samu tačnost snimanja.
Razlike opažanih i prethodno određenih koordinata poligonskih tačaka kao i
njihovih visina date su u obrascu GNSS 2. Podatci o položajnoj i visinskoj
lokalizaciji dati su u obrascu GNSS 3. Prema standardnim devijacijama koje su
date u tabeli obrasca GNSS 3 i rezultatima koji su postignuti prilikom opažanja
može se zaključiti da je postignuta zadovoljavajuća tačnost prikupljenih podataka.
Zbog velikog broja visokih objekata kao i mnogo drveća nije bilo moguće snimiti
pojedine detaljne tačke te je visinska predstava terena i jednim dijelom horizontalna
predstava neopotpuna. Na planu je moguće vidjeti da na mjestima gdje je dovoljan
broj snimljenih detaljnih tačaka, i horizontalna i vertikalna preciznost plana je u
granicama dozvoljenih odstupanja. Na mjestima gdje nije bilo moguće snimanje
dovoljnog broja detaljnih tačaka primjećuje se visinsko odstupanje u odnosu na
prethodno izrađeni plan. Ove greške prouzrokuju razliku između izohipsi koje su
interpolovane na prethodno izrađenom planu od onih koje su interpolovane prema
podatcima prikupljenim RTK metodom. U prilogu, pored izrađenog plana i
obrasaca GNSS 2 i GNSS 3, ubačen je i registar snimljenog detalja. U registru
snimljenog detalja date su tačke baznog prijemnika kao i brojevi, koordinate i
visine opažanih tačaka.

13
Satelitska geodezija – vježbe 2013/2014. god.

Prema podatcima dobijenim opažanjem RTK metodom možemo reći da su oni

pouzdani i dovoljne tačnosti za snimanje i izradu planova u razmjeri 1:1000. Velika
prednost snimanja RTK metodom jeste samo vrijeme za koje je moguće prikupiti
željene podatke. Brzina prikupljanja podataka je mnogo veća nego kod standardnog
terestičkog snimanja. Ograničenja ove metode jesu kod područja pokrivenih
šumom, gradskih i urbanih područja sa visokim objektima.

14