1

2
စဥ္။ အသံုးအႏႈန္းမ်ား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ား

၁။ စာရင္းျပဳစုျခင္း ဘ႑ာေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္းႏွင့္ ေပါင္းစည္းအႏွစ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ PEMPAL, Glossary of Public
Accounting သေဘာ။ ေကာင္းမြန္ေသာ စာရင္းျပဳစုျခင္းစနစ္မ်ားသည္ ရသံုးမွန္းေျခဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ ေပါင္းစည္းအႏွစ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ျပည္သူ႕ Financial Management,
ေရးရာ စာရင္းျပဳစုျခင္း၊ အခြန္ဘ႑ာစီမံျခင္း၊ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ခံျခင္းႏွင့္ ထိေရာက္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃
ႏိုင္ရန္အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္။ OECD 1

၂။ Actual ေရွ႕ေျပးအမွန္စာရင္း (Actual) ျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္ သက္ဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ အမွန္တကယ္ ရရွိသည့္ေငြႏွင့္ အမွန္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေရွ႕ေျပးအမွန္စာရင္း တကယ္ သံုးစဲြၿပီးသည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားကို ဘဏ္စာရင္းျဖင့္ ကိုက္ညိႇအတည္ျပဳၿပီးေသာ စာရင္းျဖစ္ပါသည္။ စာရင္းစစ္ေဆး ရသံုးမွန္းေျခ ေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အတည္ျပဳၿပီီးေသာ စာရင္းျဖစ္ပါသည္။ အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget )၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

၃။ တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ၾကား အထူးသျဖင့္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ အစိုးရအဖဲြ႕အစည္းမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ထားရွိရမည့္ အခြင့္အေရး ႏွင့္ OECD 1
Accountability တာဝန္ခံယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိရာတြင္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ၊ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ဆို္င္ရာ တာဝန္ခံမႈ တို႔လည္း
(Finance) ပါဝင္သည္။

၄။ Ad-hoc စာရင္းစစ္ Ad-hoc စာရင္းစစ္ ဆိုသည္မွာ စာရင္းစစ္ျခင္း အမ်ိဳးစားတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေယဘုယ်မဟုတ္ဘဲ တိက်ေသခ်ာစြာ ရည္ရြယ္ထားသည့္ PEMPAL, Glossary of Public
Ad-hoc Audit ကိစၥရပ္အတြက္သာ စိစစ္ေသာ စာရင္းစစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ Financial Management,
Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃

၅။ ႏွစ္စဥ္ ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ ရသံုးခန္႔မွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုသည္မွာ တစ္မ်ိဳးသားလံုး၏ စီမံကိန္းအရ လာမည့္ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး

ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဝင္ေငြစုစုေပါင္း မည္မွ်ရရိ၍
ွ ယင္းေငြမ်ားကို မည္သည့္က႑တြင္ မည္မွ်သံုးစြဲရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမည္ စသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ရသံုးမွန္းေျခဦးစီးဌာန
Annual Budget ၏ ေဆာင္ရြက္မည့္ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ကို ေငြေၾကးျဖင့္ ျပဳစုေဖာ္ျပသည့္ စာရင္းျဖစ္သည္။

၆။ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာ တစ္ႏွစ္တာအတြင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္တင္ျပေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ PEMPAL, Glossary of Public

Annual report ( of လုပ္ငန္းရလဒ္မ်ား ဘ႑ာေငြဆိုင္ရာ အရအသံုးစရိတ္မ်ားကို ျပည့္စုံစြာတင္ျပထားသည့္ အစီရင္ခံစာကို ဆိုလိုသည္။ Financial Management,
public body) Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၆

၇။ ပိုင္ဆိုင္သည့္ပစၥည္းႏွင့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အစုအဖြဲ႕(သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွ ေနာင္လာမည့္အနာဂတ္တြင္ အက်ိဳးအျမတ္ရႏိုင္သည္ဟူေသာ TAF PFM Module

ရပိုင္ခြင့္ ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ (သို႔မဟုတ္) ပိုင္ဆိုင္ထားေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာတန္ဖိုးရိွသည့္ အရင္းအျမစ္ တစ္စံုတစ္ရာ
Asset ျဖစ္သည္။ စာရင္း၏ သေဘာသဘာဝအရ ပိုင္ဆိုင္သည့္ပစၥည္းႏွင့္ရပိုင္ခြင့္ (assets) ဆိုသည္မွာ ေငြျဖစ္လြယ္ေသာပစၥည္းမ်ား
(current) ျဖစ္ႏိုင္သလို ပံုေသပိုင္ပစၥည္းမ်ား (fixed(non-current)) လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ေငြျဖစ္လြယ္ေသာပစၥညး္ မ်ားမွာ
တစ္ႏစ
ွ အ
္ တြငး္ ေငြသားအသြငသ
္ ႔ုိ ကူးေျပာင္းႏိင
ု သ
္ ည္။ ပံေ
ု သပိင
ု ပ
္ စၥညး္ မ်ားမွာ တစ္ႏစ
ွ ထ
္ က္ေက်ာ္လန
ြ ထ
္ ားရိွရသည္။ ဥပမာ
အားျဖင့္ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ား၊ ႐ံုးအေဆာက္အဦးႏွင့္ အိမ္ၿခံေျမ တို႔ျဖစ္သည္။

1
 ၈။ စာရင္းစစ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ လုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္္ေကာင္းမြန္ေစရန္လည္းေကာင္း၊ တန္ဖိုးပိုမိုေပါင္းထည့္ ျမႇင့္တင္ရန္လည္းေကာင္း OECD 2
Audit အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိကို လြတ္လပ္သည့္အဖြဲ႕မွ စာရင္းစစ္ေဆး
ျခင္းျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္း၏ ဦးတည္ခ်က္မ်ား ျပည့္မွီရန္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ လုပ္ငန္းဆံုး႐ႈံးႏိုင္ေျခ
ကို ထိေရာက္စြာစီမံခန္႔ခြဲမႈ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းႏွင့္အညီ အကဲျဖတ္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္ စနစ္တက်
ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းမွာ အဖြဲ႕အစည္း၏ဦးတည္ခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္မႈရွိေစရန္ အေထာက္အကူျပဳသည္။

၉။ စာရင္းခ်ဳပ္ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲမႈကို လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအရ လြတ္လပ္စြာအကဲျဖတ္ျခင္း၊ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒႏွင့္အညီ အစိုးရမွ စုစည္းတင္ျပထားမႈ PEMPAL, Glossary of Public
စာရင္းစစ္ အစီရင္ခံစာ အား အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ အကဲျဖတ္ျခင္း၊ ယင္းတို႔တြင္ အစိုးရေငြေၾကး အစီရင္ခံစာမ်ားအား သံုးသပ္ခ်က္ေပးျခင္း၊ Financial Management,
Audit Report တာဝန္ခံယူမႈႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္ေစျခင္း၊ ဥပေဒျပဳေရးအတြက္ တန္ဖိုးရိွေသာရင္းျမစ္မ်ားေထာက္ပံ့ျခင္း၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္း Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၁ဝ
မ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ားမွ အစိုးရ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ဆန္းစစ္ျခင္း တို႔ပါဝင္သည္။

၁ဝ။ ေငြေၾကးမဟုတ္ ေႂကြးၿမီေသာ္လည္းေကာင္း ေငြေၾကးအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေပးေခ်ျခင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ စီးဝင္လာေသာ ကုန္စည္ႏွင့္ OECD 1

ေသာ ေထာက္ပံ့မႈ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ုား ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - စပါး၊ ပဲ စသည့္ စားေသာက္ကုန္ပစၥည္းေထာက္ပံ့မႈကုိ ေရာင္းခ်ၿပီးေနာက္ ေထာက္ပံ့မႈရရွိျခင္း
Aid-in-Kind အား ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းထဲသို႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ အထက္ပါအေထာက္အပံ့မ်ားကုိ အထူး ရန္ပံုေငြ
မွတဆင့္ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖစ္သည္။

၁၁။ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္မႈ ဘ႑ာေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ အျခားအက်ိဳးသက္ေရာက္မွႈမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ မူဝါဒအဆိုျပဳခ်က္ (သို႔) ေငြလံုးေငြရင္းရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ OECD 1
Appraisal ထားေသာ စီမံကိန္း၏ အေသးစိတ္ကို ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာၾကည့္ျခင္းႏွင့္ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ မူဝါဒ (သို႔မဟုတ္) စီမံခ်က္
အား မစတင္မီ ႀကိဳတင္အကဲျဖတ္ ဆန္းစစ္ျခင္းျဖစ္သည္။

၁၂။ ဘ႑ာေငြခဲြေဝသုံးစဲြျခင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွ အတည္ျပဳၿပီးေသာ သံုးစြဲရမည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုျခင္းစီအတြက္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားပါရွိသည့္ အရအသံုး IMF

Appropriation မွန္းေျခ ေငြစာရင္းျဖစ္ၿပီး သံုးစြဲရမည့္ေငြေၾကးကုိ ခြဲေဝသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။

၁၃။ ေႂကြးၿမီမ်ား အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကုန္စည္ႏွင့္ဝန္ေဆာင္မႈေပးေသာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသို႔ သာမန္္သတ္မွတ္ထားေသာ OECD 1

Arrears ကုန္သြယ္မႈကာလအတြင္း(သို႔) စာခ်ဳပ္ပါသတ္မွတ္ရက္အတြင္း ေပးေခ်မႈမရွိေသာ ေငြေရးေၾကးေရးဆုိင္ရာတာဝန္မ်ား။ အခြန္
ေႂကြးက်န္မ်ားသည္ အစိုးရထံသို႔ေပးသြင္းရန္ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း ေပးသြင္းရန္အခြန္မ်ား ေပးသြင္းမႈမရွိျခင္းကို ဆိုသည္။

၁၄။ ဘ႑ာေငြ စုုစုေပါင္း ရသံုးမွန္းေျခ ေငြစာရင္းပါ ေငြစာရင္းမ်ားအား စုစည္းေပါင္းစပ္ျခင္း။ TAF PFM module
Budget Aggregate

၁၅။ Budget Ceiling ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း အခြန္အခႏွင့္ ဘ႑ာဝင္ေငြမ်ား ရရွိနိုင္မႈပမာဏႏွင့္ အျမင့္ဆံုးအသံုးျပဳနိုင္မည့္ ပမာဏေဖာ္ျပခ်က္ အတိုင္း
ဘ႑ာေငြသတ္မွတ္ခ်က္ အတာကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပေသာ ဘ႑ာေငြသတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္သည္။

2
၁၆။ ဘက္ညီရသံုးမွန္းေျခ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ ရေငြႏွင့္ သံုးေငြညီမွ်ပါက ဘက္ညီ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေငြစာရင္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Balance Budget အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၃

၁၇။ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းႏွင့္အတူ လႊတ္ေတာ္သုိ႔တင္သြင္းရေသာ စာတမ္းမ်ား။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း အဆုိျပဳခ်က္မ်ားတြင္ OECD 1

မွတ္တမ္းမ်ား အစုိးရ၏ ရေငြအပုိင္း၊ ေခ်းေငြပုိင္းအျပင္၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနအေၾကာင္းအရာမ်ား၊ အစုိးရ၏ စီးပြားေရး
Budget Documents မူဝါဒဦးတည္ခ်က္မ်ား ႏွင့္ ကာလလတ္ မက္ခ႐ုစ
ိ ီးပြားေရး ခန္မ
႔ န
ွ ္းခ်က္မ်ား၊ အစုိးရလုပင
္ န္းအစီအစဥ္ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္အခ်ိဳ႕ႏွင့္
ရသံုးမွန္းေျခ စာရင္းေဘာင္အတြင္းမွ ေဆာင္ရြက္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

၁၈။ ဘ႑ာေရးႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးႏွစ္ဆုိသည္မွာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ ဧၿပီလ ၁ ရက္တြင္ စ၍ ေနာက္ႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္တြင္ ၿပီးဆုံးေသာကာလ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Budget Year/ Fiscal အပိုင္းအျခားကို ဆိုသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Year အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget )၊ စာမ်က္ႏွာ ၃

၁၉။ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္း အစိုးရ (သို႔မဟုတ္) အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အနာဂတ္ဘ႑ာဝင္ေငြမ်ား၊ အသံုးစရိတ္မ်ား၊ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ PEMPAL, Glossary of Public
Budgeting လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအတြက္ ေငြေၾကးအစီအမံမ်ားအား ေရးဆြဲသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္။ Financial Management,
Version 3, စာမ်က္ႏွာ ၁၆

၂၀။ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ ကာလတစ္ခုအတြင္း လက္ရွိျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒကို ဆက္လက္က်င့္သံုးရာတြင္ ျဖစ္ေပၚလာ OMB

အခ်က္အလက္ သည့္ ရေငြ၊ သံုးေငြ၊ လိုေငြျပမႈ (သို႔မဟုတ္) ပိုေငြျပမႈ ခန္႔မွန္းခ်က္။
ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပခ်က္
Baseline

၂၁။ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲ လက္ရွိက်င့္သံုးေနေသာ မူဝါဒမ်ား (သို႔) အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ ရန္ပံုေငြ။ တစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း OECD 1
လ်ာထားမႈ ေငြေၾကးေဖာင္းပြျခင္း၊ ခန္႔မွန္းႏိုင္ေသာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္သာက်ခံရသည့္ စရိတ္မ်ား (ဥပမာ- ကားပ်က္ျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ
Baseline Budget ပ်က္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အခါအားေလ်ာ္စြာ က်ခံရသည့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား)ႏွင့္ လူမႈပထဝီအေနအထား (ဥပမာ-လူဦးေရ၊ နယ္ေျမ
ေဒသ အေနအထား) အေျခအေနေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ဥပေဒေၾကာင္း ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ရန္ လိုအပ္မႈမ်ား စသည္တို႔ေၾကာင့္
အသံုးစရိတ္မ်ား တိုးျမႇင့္ျခင္းႏွင့္ ေလ်ာ့က်ျခင္းအား ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ေရးဆြဲသည့္ ကာလအတြင္း အဆိုပါရန္ပံုေငြအား
ညႇိႏိႈင္းျခင္းျဖစ္သည္။

3
 ၂၂။ ရသံုးမွန္းေျခ အစိုးရ၏ ဘ႑ာေရးအစီအစဥ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး အသံုးစရိတ္၊ ဝင္ေငြ၊ ပိုေငြ(သို႔) လိုေငြႏွင့္ေႂကြးၿမီ စသည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခ်က္ OECD 1
ေငြစာရင္း အစံုအလင္ ပါဝင္သည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းမွာ အစိုးရ၏ အဓိကက်ေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒစာတမ္းျဖစ္သည္။ ထို
Budget စာတမ္းတြင္ အစိုးရမွခ်မွတ္ထားေသာ မူဝါဒမ်ား ေအာင္ျမင္စြာအေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ အစိုးရအစီအစဥ္မ်ား မည္သို႔ေရးဆြဲ
ထားပုံႏွင့္ ဘ႑ာေငြအရင္းအျမစ္မ်ားကို မည္သို႔အသံုးျပဳမည္ စသည္တို႔ကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းကို ပံုမွန္
အားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေရးဆြဲေလ့ရွိၿပီး အစိုးရအသံုးစရိတ္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား၊ ဝင္ေငြမ်ား၊ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ အျခားေငြေၾကးဆိုင္ရာ
ေပးေခ်မႈမ်ား ပါဝင္သည္။ ယင္းရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းကို ေငြသားအေပၚအေျခခံ၍ ေရးဆြဲသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း
အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပရၿပီး လႊတ္ေတာ္မွ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဥပေဒ (သို႔မဟုတ္) အစိုးရအသံုးစရိတ္
လ်ာထားခ်က္ဥပေဒအျဖစ္ အတည္ျပဳျပဌာန္းသည္။

၂၃။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းကို အုပ္စုအမ်ိဳးအစားခြဲျခားျခင္းတြင္ ရသံုးမွန္းေျခ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈအား ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းႏွင့္ OECD 1

အုပ္စု အမ်ိဳးအစား စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ မူဝါဒပံုေဖာ္ျခင္းႏွင့္ သံုးသပ္ျခင္း၊ တာဝန္ခံမႈကို ေသခ်ာေစျခင္း၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ လႊတ္ေတာ္သို႔ သတင္းအခ်က္
ခြဲျခားျခင္း အလက္မ်ား ပံ့ပိုးေပးျခင္း၊ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းခြင့္ျပဳခ်က္အတြက္ အေျခခံမ်ား ျပဳစုေပးျခင္း(သို႔မဟုတ္) လႊတ္ေတာ္ခြင့္ျပဳခ်က္
Budget Classification အဆင့္အတြက္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မႈ မူေဘာင္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။

၂၄။ ဘတ္ဂ်က္စက္ဝန္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ OECD 1

Budget Cycle အဆိုပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားအား ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရာတြင္လည္းေကာင္း အဓိကပါဝင္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖစ္သည္။ သာမန္
အားျဖင့္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ေရးဆြဲျခင္း၊ အတည္ျပဳျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ စစ္ေဆးျခင္း လုပ္ငန္း
ေလးရပ္ ပါဝင္ပါသည္။

၂၅။ ရသံုးမွန္းေျခ ေငြစာရင္း ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဦးစီးဌာနရွိ တာဝန္ခံဝန္ထမ္းမွ အျခားဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ အဖြဲြ႕အစည္းမ်ားက OECD 1

အား စိစစ္သံုးသပ္ျခင္း အဆိုျပဳလာေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း အဆိုျပဳလႊာမ်ားအား ျပန္လည္သံုးသပ္စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္သည္။
Budget examination ယင္းလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အဆိုျပဳလာသည့္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းအား စိစစ္ျခင္း၊ အျခားျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားအား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ၿခံဳငံု
သံုးသပ္ျခင္းႏွင့္ ေထာက္ခံခ်က္မ်ားေပးျခင္း တို႔ပါဝင္သည္။

၂၆။ ဘတ္ဂ်က္ အရင္းအျမစ္မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ ပါဝင္ေသာ မူဝါဒမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ အဆင့္ျဖစ္ OECD 1
အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း သည္။
Budget execution

၂၇။ ဘ႑ာေငြ အစိုးရ၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသည့္ အဆင့္မ်ားျဖစ္သည္။ အဆိုပါအဆင့္မ်ားတြင္ စိစစ္မႈမ်ားႏွင့္ ခန္႔မွန္းမႈမ်ား OECD 1
ျပင္ဆင္ေရးဆြဲျခင္း ျပဳလုပ္ျခင္းမွ စတင္၍ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားႏွင့္ အျခားအစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းမ်ား အဆိုျပဳတင္သြင္းျခင္း၊
Budget Formulation အစိုးရအဖြဲ႕မွ ျပန္လည္သံုးသပ္စိစစ္ျခင္းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဥပေဒျပဳေရးအဖြဲ႕သို႔ တင္ျပျခင္းမ်ားအထိ ပါဝင္ပါသည္။

4
၂၈။ ဘ႑ာေငြ သံုးစြဲမည့္ ကိစၥတစ္ခုျခင္းစီအလိုက္ (သို႔) သံုးစြဲမည့္ က႑၊ အစီအစဥ္၊ အစီအစဥ္ခြဲမ်ားအလိုက္ သုံးစြဲခြင့္ေပးျခင္း (သို႔) ခြင့္ျပဳေပး IMF
လ်ာထား ခြင့္ျပဳျခင္း ျခင္း။
Budget Provision

၂၉။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဥပေဒအရ တရားဝင္ခြင့္ျပဳထားေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ခြင့္ျပဳခ်က္။ TAF PFM Module

ခြင့္ျပဳခ်က္
Budget Authorization

၃၀။ ဘ႑ာေရးလိုေငြျပ Below-the-line items မ်ားသည္ ရေငြႏွင့္ အသံုးစရိတ္ မမွ်တမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာေသာ လုိေငြအ ား ျဖည့္ဆည္းရန္ျဖစ္သည္။ IMF
Below –the –Line- ထုိနည္းတူစြာ above-the-line items မ်ားတြင္ အသံုးစရိတ္ႏွင့္ ဝင္ေငြမ်ား ပါဝင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ below-the-line items
items မ်ားသည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ လိုေငြမ်ားအား ဘ႑ာေငြျဖည့္ဆည္းျခင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္သည္။

၃၁။ မူလခန္႔မွန္းေျခ ဘ႑ာေရးႏွစ္မတိုင္ခင္ (၆ လ)ခန္႔မွ စတင္၍ အခြန္မွရရိွလာႏိုင္ေသာ ဝင္ေငြႏွင့္တကြ က႑မ်ိဳးစံုအတြက္ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေငြစာရင္း တြက္ခ်က္ထားေသာ အစိုးရ၏ ရေငြ၊ သံုးေငြစာရင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုခန္႔မွန္းမႈမ်ားတြင္ ဘ႑ာေရးလိုေငြႏွင့္ အခြန္လိုေငြ ခန္႔မွန္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Budget Estimate ( BE) တြက္ခ်က္ျခင္းလည္း ပါဝင္သည္။ အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

၃၂။ ရန္ပံုေငြ ခြဲေဝျဖန္႔ျဖဴးျခင္း ရန္ပံုေငြခြဲေဝျဖန္႔ျဖဴးျခင္းသည္ ဌာနဆိုင္ရာမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားအတြက္ သံုးစြဲနိုင္မည့္ အသံုးစရိတ္ကို TAF PFM Module
Budget Allocation ကန္႔သတ္ေပးသည့္ ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္သည္။

၃၃။ ဘ႑ာေငြ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္အသီးသီးမွ အတည္ျပဳျပဌာန္းလိုက္ေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းျဖစ္သည္။ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းအား မည္သုိ႔ IMF

အရအသုံးဆိုင္ရာ ဥပေဒ ျပင္ဆင္သင့္သည္၊ ခြင့္ျပဳသင့္သည္၊ သံုးစြဲသင့္သည္၊ စာရင္းထိန္းသိမ္းသင့္သည္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးစာရင္းအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရန္
Budget Law or Organic မည္သုိ႔တင္သြင္းသင့္သည္ စသည္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေသးစိတ္ တိက်စြာျပဌာန္းထားေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္
Budget Law ေနာက္ဆက္တြဲဇယားပါ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း ဥပေဒ။

၃၄။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း အတည္ျပဳေပးထားေသာ အသံုးစရိတ္မ်ားႏွင့္ သံုးစြဲရမည္အတိုင္းအတာအား သံုးစြဲမႈ ရွိ၊ မရွိ ေစာင့္ၾကည့္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ PEMPAL, Glossary of Public
ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းအား ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္းကို ဌာနတြင္းလုပ္ကိုင္ၾကသလို အရပ္ဘက္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အမ်ား Financial Management,
Budget Monitring ျပည္သူမ်ားကပါ အျခားေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိသည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၅

၃၅။ ေငြလံုးေငြရင္းဘတ္ဂ်က္ သာမန္စာရင္းတြင္ မပါဝင္ေသာ အႀကီးစားအသံုးစရိတ္မ်ား (ဥပမာ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံျခင္း၊ လမ္းတံတားေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ စက္ကိရိယာ PEMPAL, Glossary of Public
Capital budget မ်ားႏွင့္ တန္ဖိုးႀကီး ႐ုံးသံုးပစၥည္းဝယ္ယူျခင္း စရိတ္ စသည္) အတြက္ လ်ာထားသံုးစြဲေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းကို ေငြလံုး Financial Management၊ Version
ေငြရင္းဘတ္ဂ်က္ ဟုေခၚသည္။ 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၆

5
 ၃၆။ ေငြသားဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ ေငြသားဝင္ေငြႏွင္ ထြက္ေငြတို႔၏ ပမာဏကို ေခၚဆိုသည္။ PEMPAL, Glossary of Public
Cash flow Financial Management,
Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇

၃၇။ ေငြလံုးေငြရင္းစာရင္း နိုင္ငံေတာ္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း၏ ေငြလံုးေငြရင္းစာရင္း။ TAF PFM Module

Capital Account

၃၈။ သာမန္အသံုးရိတ္စာရင္း ေငြရေျပစာမ်ား (ေထာက္ပံ့ေငြမ်ား) အသံုးစရိတ္မ်ား၊ အတိုးမ်ား သာမန္အသံုးရိတ္စာရင္းတြင္ ထည့္သည္။ TAF PFM Module
Current account

၃၉။ သာမန္အသံုးစရိတ္မ်ား သာမန္အသံုးစရိတ္မ်ားကို အစိုးရ၏ အေသးစားအသံုးစရိတ္ ဥပမာ- ဝန္ထမ္းလစာေပးေခ်မႈမ်ား၊ ပင္စင္လစာေငြမ်ား၊ ဝန္ထမ္း ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Current expenditure အက်ိဳးခံစားခြင့္ တြက္ခ်က္မႈမ်ား၊ ေငြတုိက္စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ေငြတို္က္လက္မွတ္မ်ားအေပၚတြင္ ေပးေခ်ရေသာ ျပည္တြင္းအတုိးေပးေငြ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
မ်ားႏွင့္ ျပည္ပေႂကြးၿမီေပၚတြင္ ေပးေခ်ရေသာ အတိုးေငြမ်ား၊ အျခားဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအျပင္ ခ်က္ျခင္းအသုံးစရိတ္မ်ားအတြက္ အခ်က္အလက္မ်ား
သံုးေလ့ရွိသည္။ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၃

၄ဝ။ ေငြလံုးေငြရင္း တစ္ႏွစ္ထက္ သက္တမ္းပိုသည့္ ပစၥည္းယႏၲရားမ်ား (ဥပမာ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ားအတြက္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ ေလယာဥ္ဝယ္ယူျခင္း)၊ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
အသံုးစရိတ္မ်ား အေဆာက္အဦ၊ လမ္းတံတား စသည့္ ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ အသစ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ စစ္အသံုးစရိတ္မဟုတ္ေသာ စရိတ္မ်ားအတြက္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Capital expenditure အသံုးစရိတ္မ်ားပါဝင္သည္။ ေငြလံုးေငြရင္းအသံုးစရိတ္မ်ားကို ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ သီးျခားစာရင္း (သီးျခား ရသံုးမွန္းေျခ အခ်က္အလက္မ်ား
ေငြစာရင္း) ျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္။ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

၄၁။ ေငြလံုးေငြရင္းရေငြ ေငြလံုးေငြရင္းရေငြတြင္ မတည္ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ေသာ ဌာနအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ သီးသန္႔ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Capital Revenue ရန္ပံုေငြမ်ား လက္ခံရရွိျခင္း၊ မတည္အသံုးစရိတ္မွ ေငြပင္ေငြရင္းမ်ား၊ ျပန္လည္ရရွိသည့္ ရေငြမ်ား ႏွင့္ ေငြလံုးေငြရင္းအသံုးစရိတ္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာအခ်က္
အတြက္ ရရွိေသာ ျပည္ပအကူအညီရေငြမ်ား။ အလက္မ်ား (citizen budget)၊
စာမ်က္ႏွာ ၃

၄၂။ ျပည့္စံုေသာ ျပည့္စံုေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဆုိသည္မွာ အစုိးရ၏ အသံုးစရိတ္အားလံုး၊ဝင္ေငြမ်ား၊ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ အျခား ေငြေၾကးဆုိင္ရာ OECD 1
ရသံုးမွန္းေျခ ေငြစာရင္း လုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္သည့္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ မူဝါဒမ်ား ယွဥ္၍သံုးသပ္ရန္အတြက္သာမက၊ ရသံုးမွန္းေျခ PEFA
Comprehensive (of the ေငြစာရင္း အစီအစဥ္မ်ားေရးဆြဲျခင္း၊ လုပ္ငန္းမ်ားအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ အသံုးျပဳျခင္းမ်ားအား စိစစ္ႏုိင္ျခင္း
budget) အတြက္ ခုိင္မာေသာ မူေဘာင္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဝင္ေငြႏွင့္ အသံုးစရိတ္မ်ား အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားေသာ သတင္းအခ်က္
အလက္မ်ားအျပင္ ႏွစ္စဥ္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း စာတမ္းျပဳစုရာတြင္ မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး ယူဆခ်က္မ်ား၊ ဘ႑ာေရးလုိေငြျပမႈ၊
လုိေငြျပမႈကုိျဖည့္တင္းေပးျခင္း၊ ေႂကြးၿမီမ်ား၊ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ား၊ ၿပီးခဲ့ေသာႏွစ္မ်ား၏ အရအသံုးမ်ား၊ လက္ရွိ
ဘ႑ာေရးႏွစ္ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း၊ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားေသာ ဝင္ေငြႏွင့္ အသံုးစရိတ္ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကုိ စုစည္းထားေသာ သတင္း
အခ်က္အလက္မ်ားအျပင္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ မူဝါဒသစ္မ်ားအား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္
မည့္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား ပါဝင္မွသာလွ်င္ အလံုးစုံျပည့္စံုသည့္ ရသံုးမွန္းေျခ
ေငြစာရင္း ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ေပမည္။

6
၄၃။ ႏိုင္ငံသားဘတ္ဂ်က္ ႏုိင္ငံသားဘတ္ဂ်က္ဆိုသည္မွာ ပညာရွင္ဆန္သည့္ တင္ျပမႈတစ္ခု မဟုတ္ေပ။ ယင္းသည္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Citizens Budget သိသာေသာ သေဘာသဘာဝမွာ လူဦးေရမ်ားႏိုင္သေလာက္ မ်ားမ်ားနားလည္ႏိုင္ေစရန္ စီစဥ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ အျခားနည္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အားျဖင့္ ေဆြးေႏြးမႈကို ပံ့ပိုးကူညီႏိုင္ရန္ ေရးဆြဲထားေသာ ရိုးရွင္းသည့္ ဘက္ဂ်က္အႏွစ္ခ်ဳပ္လည္းျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အခ်က္အလက္မ်ား
ဘတ္ဂ်က္လုပ္ငန္းစဥ္၊ မက္ခ႐ုိ စီးပြားေရးအေျခအေန၊ ဘ႑ာေရးမူဝါဒ၊ ျပည္သူ႔ဘ႑ာစီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၂
ဘ႑ာေငြ ရသံုးခန္႔မွန္းေျခ အခြန္အေကာက္ရေငြ၊ စုစုေပါင္းအသံုးစရိတ္၊ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ၊ ျပည္ပအကူအညီရေငြႏွင့္ ေခ်းေငြ
အေျခအေန၊ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္၊ ျပည္ေထာင္စုဘတ္ဂ်က္၊ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ဘတ္ဂ်က္ စသည္တို႔
သည္ သာမန္ျပည္သူမ်ား နားလည္ရန္ခက္ခဲသျဖင့္ ရွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ သိျမင္ႏုိင္ေစရန္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျပဳစုတင္ျပသည့္ စာေစာင္ပင္
ျဖစ္ပါသည္။

၄၄။ ေငြေရးေၾကးေရးဆိုင္ရာ ဤေပးရန္တာဝန္မ်ားမွာ အနာဂတ္တြင္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္ (သို႔) ျဖစ္ေပၚႏိုင္မႈမရွိသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားေပၚမူတည္၍ ဘတ္ဂ်က္ TAF PFM Module
ေပးရန္ တာဝန္မ်ား (ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း) ကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈျဖစ္လာႏိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အစိုးရအာမခံေခ်းေငြမ်ား၊ အစိုးရအာမခံ
(ေပးရန္ ရွိေငြမ်ား) အစီအစဥ္မ်ား အစရွိသည္တို႔ျဖစ္္ပါသည္။
Contingent Liabilities

၄၅။ နိုင္ငံသားအမွတ္ေပးကဒ္ နိုင္ငံသားမ်ား ရရွိခံစားခြင့္ရွိေသာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဝန္ေဆာင္မႈအရည္အေသြးႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ၊ သဟဇာတျဖစ္မႈကို နိုင္ငံသား TAF PFM Module
Citizen report card ဘက္မွ တိုင္းတာအကဲျဖတ္ရာတြင္ အသံုးျပဳေသာ ေမးခြန္းမ်ား၊ အမွတ္ေပးပံုစံ စံႏႈန္းမ်ား ပါဝင္ေသာ မွတ္တမ္းစာေစာင္ျဖစ္သည္။

၄၆။ ေငြသားစီမံခန္႔ခြဲမႈ ေငြသားစီးဆင္းမႈကို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ေငြသားျဖည့္ဆည္းေပးရန္ OECD 1

Cash Management ဗဟိုမွ ေငြသားစီးဆင္းမႈကို ခန္႔မွန္းသည္ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ၄င္းလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ေငြေၾကးသံုးစြဲမည့္ ဌာနမ်ားသို႔ ေငြေခ်း
ေပးျခင္း၊ လိုအပ္သည့္ ေငြသားပမာဏ ႀကိဳတင္မွန္းဆထားခ်က္မ်ားနွင့္ ေငြသားစီးဆင္းမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ အစိုးရ
၏ အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား ထုတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ေရြးယူျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပါဝင္သည္။

၄၇။ ဌာန လယ္ဂ်ာစာရင္းမ်ား ေပးေခ်မႈမ်ား၊ ဝင္ေငြမ်ား၊ တန္ဖိုးေလ်ာ့မ်ား၊ ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား စသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအား စီးပြားေရးအရလည္းေကာင္း OECD 1
Chart of account နည္းဥပေဒ (သို႔) စာရင္းသေဘာသဘာဝအလိုက္ စာရင္းမ်ားကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရစာရင္းကိုင္မ်ားမွ ထိန္းသိမ္း
ထားေသာ ဌာနလယ္ဂ်ာ စာရင္းမ်ားျဖစ္သည္။

၄၈။ အေရးေပၚရန္ပုံေငြ စုစုေပါင္းရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းေအာက္ရိွ ပမာဏမမ်ားေသာ ရန္ပံုေငြတစ္ရပ္။ ရသံုးမွန္းေျခ စာရင္းေအာက္တြင္ပါဝင္ျခင္း IMF

Contingency Reserve မရွိဘဲ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အသံုးစရိတ္မ်ားႏွင့္ အေရးေပၚ အသံုးစရိတ္မ်ားအတြက္ အသံုးျပဳရန္ သီးျခားသတ္မွတ္ထားေသာ
ရန္ပံုေငြ။

၄၉။ သာမန္ အသံုးစရိတ္မ်ား ေငြလံုးေငြရင္း အသံုးစရိတ္ႏွင့္ ေငြလံုးေငြရင္း လႊဲေျပာင္းေပးေငြမ်ား အျပင္ အျခားအသံုးစရိတ္မ်ား၊ လုပ္ခ၊ အစုိးရေထာက္ပံ့ေၾကး ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Current expenditure ႏွင့္ လက္ငင္းစားသံုးသည့္ အျခားကုန္စည္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳမႈမ်ား။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာအခ်က္
အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၃

7
 ၅၀။ ေအာက္ေျခအဆင့္မ်ားသို႔ ဗဟုိဝန္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ေအာက္ေျခရိွ႐ံုးခြဲမ်ား (သို႔မဟုတ္) ပိုမိုလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ေအဂ်င္စီမ်ားကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္း OECD 1
အခြင့္အာဏာႏွင့္ ျဖင့္ ဗဟိုအစိုးရ၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ တည္ရိွၿပီး ျပည္သူလူထုႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္ေစသည္။ ဗဟုိဝန္ႀကီးဌာနမ်ားသည္ ေအာက္ေျခရွိ
တာဝန္မ်ား ႐ံုးခဲြမ်ား (သုိ႔မဟုတ္) ျပည္သူလူထုႏွင့္ ပိုမုိထိေတြ႕လွ်က္ရွိေသာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရွိသည့္ ဌာနမ်ားအား ဗဟုိအစိုးရ၏
လႊဲေျပာင္းေပးျခင္း အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ဆက္လက္ထားရွိကာ တာဝန္မ်ားခဲြေဝေပးျခင္းျဖစ္သည္။ (ဗဟိုအဆင့္သို႔ တာဝန္ခံရသည္)
Deconcentration

၅၁။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္းအရ ဗဟုိမွ ေအာက္ေျခအဆင့္ အစုိးရမ်ားသို႔ တာဝန္မ်ား ခြဲေဝေပးျခင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပုိင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈပုိင္းဆုိင္ရာ OECD 1
ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း တာဝန္မ်ားကုိ ပုိမိုခြဲေဝေပးၿပီး ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ တာဝန္မ်ားကုိ ပိုမုိလြတ္လပ္ခြင့္ေပးျခင္း။
Decentralization

၅၂။ ေႂကြးမီ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အစုိးရ၏ ကုန္က်စရိတ္မ်ား နည္းပါးေစရန္အလုိ႔ငွာ အစုိးရက႑၏ ေႂကြးၿမီအား တတ္ႏုိင္သမွ် ထိေရာက္မႈရွိေစရန္ သတ္မွတ၍
္ OECD 1
Debt Management စီမံခန္႔ခဲြျခင္းျဖစ္သည္။ ေႂကြးၿမီစီမံခန္႔ခဲြမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား တစ္ခါတစ္ရံ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္ရွိ ဦးစီးဌာနတစ္ခုမွ
လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံပိုင္ ေငြတိုက္ဌာနမွလည္းေကာင္း၊ တစ္ခါတစ္ရံ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဌာနတစ္ခုဖဲြ႕စည္း၍ လည္းေကာင္း
စီမံခန္႔ခြဲသည္။

၅၃။ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲနိုင္ေသာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေနာက္လာမည့္ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ အစိုးရႏွင့္ ဥပေဒျပဳသူမ်ားက အသံုးစရိတ္မ်ားကို ဆံုးျဖတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ PEMPAL, Glossary of Public
အသံုးစရိတ္မ်ား ဥပမာအားျဖင့္ အိုးအိမ္ေနရာခ်ထားမႈမ်ား၊ ပညာေရး (သို႔မဟုတ္) ျပည္ပအကူအညီေပးမႈမ်ား။ ဤသည္တို႔သည္ မျဖစ္မေနသံုးရ Financial Management,
Discretionary Spending သည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားႏွင့္ မတူကြဲျပားၿပီး အစိုးရအေနျဖင္႔ ေထာက္ပံ့ေငြေပးရာတြင္ တရားဝင္ျဖစ္ရန္လိုအပ္ျခင္းႏွင့္ ထို Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ 28
အသံုးစရိတ္မ်ားအတြက္ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူ၏ ေထာက္ခံခ်က္တို႔ လိုအပ္သည္။ အစိုးရႏွင့္ ဥပေဒျပဳသူမ်ားက ဥပေဒ
ေရးဆြဲ၍ ႏွစ္စဥ္ဘက္ဂ်က္ေရးဆြဲရာတြင္ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းစဥ္းစားဆံုးျဖတ္ေပးရမည့္ အရာမ်ားအျဖစ္ အတည္ျပဳေသာ
ဘ႑ာေရးအသံုးစရိတ္မ်ား။ ဥပမာ ပညာေရး၊ အိုးအိမ္၊ အိမ္ရာ ေနရာခ်ထားမႈမ်ား၊ ျပင္ပအကူအညီေပးမႈမ်ား။ မျဖစ္မေန
အသံုးစရိတ္ mandatory speding ႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ သေဘာရွိသည္။

၅၄။ ကန္႔သတ္ေႂကြးၿမီ အခ်ိန္အခါမေရြး အမ်ားဆံုးေခ်းယူႏိုင္ေသာ အစိုးရ၏ တရားဝင္သတ္မွတ္ထားသည့္ ေႂကြးၿမီပမာဏ။ ယင္းတို႔တြင္ လူထုမွ

Debt Limit ေပးရန္ရိွေသာ ေႂကြးၿမီႏွင့္ အစိုးရစာရင္းတြင္ရိွေသာ ေႂကြးၿမီ ႏွစ္ခုစလံုးပါဝင္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြေၾကးဆိုင္ရာရပိုင္ခြင့္
ခုႏွိမ္ျခင္းမွာမူ စာရင္းတြင္မပါဝင္ေပ။ ကန္႔သတ္ေႂကြးၿမီပမာဏသို႔ ေရာက္ရိွသြားပါက လႊတ္ေတာ္မွ ကန္႔သတ္ပမာဏ တိုးျမႇင့္ေပး
ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းမႈ မျပဳလုပ္သေရြ႕ အစိုးရမွ ထပ္မံေငြေခ်းႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။

၅၅။ Deficit ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြက္ အစိုးရ ရရိွထားေသာေငြထက္ ပိုမိုသံုးစြဲေသာ ေငြပမာဏ။ ၄င္းကို ႀကိဳတင္ဘတ္ဂ်က္ (on-budget) ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
လိုေငြ ေက်ာ္လြန္ဘက္ဂ်က္ (off-budget ) သို႔မဟုတ္ လိုေငြျပဘက္ဂ်က္ဟုလည္း ေခၚဆိုႏိုင္ေသးသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၅

၅၆။ ေပးေခ်ျခင္း ေငြေခ်းေပးသူႏွင့္ ေငြေခ်းယူသူအၾကား ေပးေခ်မႈ။ (၁) အတုိးအတြက္ ေပးေခ်မႈ၊ (၂) ေငြရင္းအတြက္ ေပးေခ်မႈႏွင့္ (၃) ေခ်းေငြ Dragoslay
Debt-Service အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္၍ သတ္မွတ္ခ်က္အေပၚေပးေဆာင္ခတုို႔အနက္ တစ္မ်ိဳး (သုိ႔မဟုတ္) သံုးမ်ိဳးစလံုး ပါဝင္သည္။ Avramoviḉ

8
၅၇။ ျပင္ပစာရင္းစစ္ အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုအား ျပင္ပလြတ္လပ္ေသာ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕မွ စာရင္းစစ္ျခင္း။ ျပည္သူ႕ဘ႑တြင္ အစိုးရ၏ ဘ႑ာစီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ OECD 1
External Audit မူဝါဒကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္အတြက္ ျပင္ပစာရင္းစစ္ကို အသံုးျပဳသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ုံးရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အဖြဲ႕အစည္း၏ PEMPAL, Glossary of Public
စာရင္းမ်ား၊ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားအရ အေကာင္အထည္ေဖာ္ Financial Management,
ေဆာင္ရြက္ထားေသာ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ဘ႑ာေရးစီမံခန္႔ခဲြမႈဆုိင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ စြမ္းေဆာင္ႏ္ုိင္မႈမ်ားအေပၚ ျပင္ပ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၄
စာရင္းစစ္မွ ထင္ျမင္ခ်က္ႏွင့္ အစီအရင္ခံစာ တင္ျပရန္ျဖစ္သည္။ အစုိးရမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား
ကိုမူ တာဝန္ခံစာရင္းစစ္ေသာ ျပင္ပစာရင္းစစ္သည္ အစီရင္ခံစာကို လႊတ္ေတာ္သ႔ုိ မၾကာခဏ တိုက္႐ုိက္တင္သြင္းၿပီး ေယဘုယ်
အားျဖင့္ ယင္းကို ႏုိင္ငံေတာ္၏ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ဟု ညႊန္းဆုိသည္။

၅၈။ ျပင္ပေႂကြးၿမီမ်ား ႏုိင္ငံေတာ္၏ ျပင္ပရွိ သူမ်ားအေပၚ တင္ရွိေနေသာ ေႂကြးၿမီ။ PEMPAL, Glossary of Public
External Debt Financial Management,
Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၄

၅၉။ ရသံးု မွနး္ ေျခေငြစာရင္းတြင္ အစုိးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ စာရင္းျဖစ္ေသာ္လည္း အစုိးရ၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ ပါဝင္ျခင္းမရွိေသာ ရန္ပံုေငြစာရင္းမ်ား၊ PEMPAL, Glossary of Public
မပါဝင္ေသာ အဆုိပါ ရန္ပံုေငြ အသံုးစရိတ္မ်ားကုိ သတ္မွတ္ထားသည့္အခြန္မ်ား (သုိ႔မဟုတ္) အသံုးျပဳေၾကးႏွင့္ ဝန္ေဆာင္ခမ်ားမွ ရရွိသည္။ Financial Management, Version
ရန္ပံုေငြစာရင္းမ်ား 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၅
Extra budgetary funds

၆၀။ အတည္ျပဳဘတ္ဂ်က္ အတည္ျပဳဘတ္ဂ်က္ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အမ်ားျပည္သူသိရိွႏိုင္ေစရန္ လိုအပ္သည္။ ၄င္းမွ TAF PFM Module
Enacted Budget ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း သံုးသပ္ရန္လိုအပ္ေသာ အေျခခံသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးစီမံခန္႔ခြဲမႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္
ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အေထာက္အပံ့ျပဳသည္။ အတည္ျပဳဘက္ဂ်က္မွာ အေရးပါလွသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ
တင္ျပလာေသာအရာႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရးမွ ဥပေဒအျဖစ္ ျပဌာန္းေပးေသာအရာတို႔ကို တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာေစႏိုင္ေသာ
ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

၆၁။ အစိုးရ အဖြဲ႕မွ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းထုတ္ျပန္ေသာ အေရးႀကီးဆံုး မူဝါဒဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ယင္းဘတ္ဂ်က္မွတဆင့္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
တင္ျပလာေသာ အစိးု ရမ်ားက ၄င္းတိ၏
႔ု မူဝါဒရည္မန
ွ း္ ခ်က္မ်ားကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ၾကသည္။ အစိးု ရ ဘတ္ဂ်က္အဆိျု ပဳလႊာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
ဘတ္ဂ်က္အဆိုျပဳလႊာ ၏ သေဘာသဘာဝသည္ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ ကြာျခားသည္။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ အဆိုျပဳလႊာမ်ားသည္ စာတမ္းတစ္ခုသာျဖစ္ၿပီး အခ်က္အလက္မ်ား
Executive Budget တစ္ခါတစ္ရံတြင္ စာတမ္းမ်ားစြာကို စုစည္းေဖာ္ျပေလ့ရိွသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ ဘတ္ဂ်က္အဆိုျပဳလႊာမ်ား ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈရိွေရး (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁
Proposal သည္ အလြန္ပင္အေရးႀကီးသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယင္းအဆိုျပဳလႊာမ်ားမွတဆင့္ ဝင္ေငြ (ျပည္သူမ်ား အခြန္မည္မွ်
ေပးေဆာင္သည္)၊ အသံုးစရိတ္ (အစိုးရ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ျပည္သူမ်ားအၾကား မည္သို႔ ခြဲေဝေပးသည္) ႏွင့္ ေႂကြးၿမီ (လက္ရိွႏွင့္
ေနာင္မ်ိဳးဆက္မ်ားမွ အစိုးရကိုယ္စား ေပးဆပ္ရန္ရိွသည့္အေႂကြး) တို႔ကို သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ဘက္ဂ်က္ေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေပၚလာ
ေစရန္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ဥပေဒျပဳေသာသူတို႔မွ သိရိွေနရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထိုမွသာ ထုတ္ျပန္ထားေသာ ဥပေဒမ်ားေပၚအေျခခံၿပီး
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီမံခန္႔ခြဲသူတို႔မွ အခြန္စည္းၾကပ္ျခင္း၊ အသံုးျပဳျခင္းႏွင့္ ေခ်းငွားျခင္းစီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္
အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

9
 ၆၂။ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အသုံးစရိတ္မ်ားႏွင့္ မတည္ပစၥည္းမ်ားမွ အျမတ္ရရွိမႈ၊ ထုခဲြေရာင္းခ်မႈတုိ႔အား (လစာ၊ အတုိး၊ လႊဲေျပာင္းေငြ စသည့္ ) စီးပြားေရး OECD 1
အမ်ိဳးအမည္ သေဘာသဘာဝဆုိင္ရာ အမ်ိဳးအမည္အျဖစ္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေဖာ္ျပမႈ။
ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း
Economic Classification

၆၃။ ရပိုင္ခြင့္အထူးေထာက္ပံ့ အစီအစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီမႈရွိပါက အစုိးရမွ ရန္ပံုေငြလႊဲေျပာင္းေပးျခင္း၊ IMF

ေပးရမည့္ အရာမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ အစီအစဥ္အတြက္ အသံုးစရိတ္က်ခံေပးျခင္း။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူမႈဖူလံုေရးအစီအစဥ္မ်ားအရ
Entitlement ရပုိင္ခြင့္ရွိသည္မ်ား။ အထူးေထာက္ပံ့ေပးရမည့္ အရာမ်ား။

၆၄။ အသံုးစရိတ္မ်ား အစိုးရ၏ ကတိကဝတ္ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ သံုးစြဲေသာ အသံုးစရိတ္မ်ားျဖစ္သည္။ TAF PFM Module
Expenditure

၆၅။ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး စီးပြားေရးႏွင့္လူမႈေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အေျခခံမူေဘာင္သည္ အမ်ိဳးသားဘက္စံုဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတိုးတက္ေရး (၂ဝ၁၂-၁၅) FESR

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အတြက္ ေရးဆြဲထားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ ကာလရွည္ဖြံ႕ၿဖိိဳးမႈအတြက္ နည္းစနစ္တက် မူဝါဒခ်မွတ္ထားေသာ
အေျခခံမူေဘာင္ မူေဘာင္တစ္ခုျဖစ္သည္။
Framework for
Economic and Social
Reforms (FESR)

၆၆။ ဘ႑ာေရးမူဝါဒ အခြန္ဘ႑ာႏွင့္ အသံုးစရိတ္မ်ားအေပၚ အစုိးရ၏ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား။ ဘ႑ာေရးမူဝါဒကို အစုိးရ၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း PEMPAL, Glossary of Public
Fiscal Policy မွတဆင့္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး နိုင္ငံစီးပြားေရးကို ထိန္းေက်ာင္းလႊမ္းမုိးရန္ အဓိကျဖစ္သည္။ အစုိးရဘ႑ာေရးအေျခအေန စြမ္းေဆာင္ Financial Management,
န္ိုင္အားကို ေဖာ္ျပသည့္ ဘ႑ာေရး လုိေငြျပမႈႏွင့္ ဂ်ီဒီပီအခ်ိဳး၊ ေႂကြးၿမီႏွင့္ ဂ်ီဒီပီအခ်ိဳး စသည့္ ညႊန္းကိန္းမ်ားသည္ ဘ႑ာေရးမူဝါဒ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၉
အဟန္႔အတားမ်ားျဖစ္သည္။

၆၇။ ဘ႑ာေရးအရ အသံုးစရိတ္မ်ားကို တာဝန္ယူသံုးစြဲမည့္ နည္းလမ္း၊ သက္ဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို မည္သို႔ခြဲေဝမည္ စသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္နယ္ႏွင့္
ဗဟိုခ်ဴပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ နည္းလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားရမည္။ ဤဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို ဗဟိုအစုိးရ ရန္ပံုေငြမွ ေအာက္ေျခအဆင့္မ်ားသို႔ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရ၊ စာမ်က္ႏွာ viii
ခ်ျခင္း Fiscal က႑အလုိက္ ခြဲေဝ တာဝန္ယူေစျခင္း သို႔မဟုတ္ စီမံကိန္းေရးဆြဲျခင္းႏွင့္ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆဲြျခင္း၊ ေဒသႏၲရအခြန္အေကာက္ရေငြ၊
Decentralization ဗဟိုမွ ေဒသႏၲရ လြဲေျပာင္းေပးအပ္ေငြ၊ ေခ်းေငြစသည့္ စနစ္တစ္ခဍ
ု ္ ေဒသႏၲရ အစုိးရအား ပိုမိုျပည့္ဝသည့္ ထိန္းခ်ဳပ္လုပ္ပုိင္ခြင့္
ခြဲေဝအပ္ႏွင္းျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

၆၈။ ဘ႑ာေရး ဘ႑ာေရး ဆုံး႐ႈံးနိုင္ေျခတြင္ အတိအက်ေပးေခ်ရမည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားအတြက္ မေရရာမႈမ်ား၊ တည္ၿငိမ္မႈမရွိေသာ စီးပြားေရး PEMPAL, Glossary of Public
ဆုံး႐ႈံးနိုင္ေျခမ်ား ဆုိင္ရာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းအား ထိခုိက္လာမႈႏွင့္ ေငြေၾကးက႑ ျပန္လည္တည္ေဆာက္မႈ Financial Management,
Fiscal Risk စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား ပါဝင္သည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၉

10
၆၉။ ဘ႑ာေရး ဘ႑ာေရးလုပ္ပုိင္ခြင့္ဆိုသည္မွာ အစုိးရကထိန္းညိႇေပးရမည္ျဖစ္ေသာ ဝင္ေငြႏွင့္ အသံုးစရိတ္မ်ား၏ လြတ္လပ္ေနေသာ ေငြ IMF
လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပမာဏျဖစ္ပါသည္။ အစုိးရသံုးစြဲမႈမ်ားကို အပိုအရင္းအျမစ္မ်ားမွ ထုတ္ယူသံုးစဲြႏုိင္သည္။
Fiscal Space

၇ဝ။ ဘ႑ာေငြ အစုိးရ၏ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ အစိုးရ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးမူဝါဒ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ PEMPAL, Glossary of Public
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ဦးတည္ခ်က္မ်ား၊ ေငြေရးေၾကးေရး ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား၊ အစုိးရက႑ ေငြစာရင္းမ်ားအား ျပည္သူလူထုသုိ႔ အသိေပးထုတ္ျပန္ Financial Management,
Fiscal transparency ေၾကျငာသည့္ မူဝါဒတစ္ရပ္။ ဘ႑ာေရးပြင့္လင္းျမင္သာမႈတြင္ အစုိးရ၏ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈမ်ား (အစုိးရက႑ ျပင္ပလႈပ္ရွား Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၉
ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အပါအဝင္) ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ယံုၾကည္နားလည္ႏုိင္ေလာက္ေသာ၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ထားေသာ OECD 1
သတင္းမ်ားအျဖစ္ ရရွိရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံမ်ား၊ ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ ေငြေၾကး
ေစ်းကြက္မွ အစုိးရ၏ လက္ရွိႏွင့္ အနာဂတ္ ဘ႑ာေရးအေျခအေနကုိ သံုးသပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

၇၁။ ေပးရန္က်န္ေႂကြးၿမီ ပံုေသအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာေႂကြးၿမီ ေပးေခ်ရန္ တာဝန္မ်ားထက္ အစုိးရမွ ရရွိၿပီးကုန္စည္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအတြက္ IMF
Floating Debt က်န္ရွိသည့္ ေပးရန္တာဝန္မ်ား။ မေပးေခ်ရေသးေသာ ေျပစာအစုအေပါင္း။ (အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အစုိးရမွ ကာလတုိ ေပးေခ်ရန္
က်န္ရိွသည့္ ေႂကြးၿမီမ်ား ဟုေခၚဆုိသည္)။

၇၂။ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း ေရွ႕လာမည့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တစ္ႏွစ္သာမက ေနာင္လာမည့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ သံုးႏွစ္အတြက္ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းအား ကနဦး OECD 2
ခန္႔မွန္းခ်က္ ခန္႔မွန္းျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ပထမဘ႑ာေရးႏွစ္ (၁) ၏ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းအား အတည္ျပဳျပဌာန္းၿပီးေသာ္၊ အနာဂတ္ႏွစ္မ်ား
Forward Estimate အနက္ ပထမဘ႑ာေရးႏွစ္ျဖစ္ေသာ ဘ႑ာေရးႏွစ္ (၂) ၏ ကနဦး ရသံုးမွန္းေျခသည္္ ေနာင္လာမည့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္
ရသံုးမွန္းေျချဖစ္သည္။ ယင္းခန္႔မွန္းခ်က္တြင္ ထပ္တုိး အနာဂတ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ (ဘ႑ာေရးႏွစ္) အား ေပါင္းထည့္ကာ ခန္႔မွန္းျခင္း
ျဖစ္သည္။

၇၃။ လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ မူဝါဒအတြက္ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ား ရရွိမႈ (သုိ႔) ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ားဆုိင္ရာ အသံုးစရိတ္မ်ားကုိ စုစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ OECD 1
ေဖာ္မႈမ်ား သုိ႔မဟုတ္ အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဌာနစိတ္မ်ားမွ ၎တုိ႔၏ လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈမ်ား (သုိ႔မဟုတ္) ေပးေခ်မႈ
ေပးေခ်မႈမ်ားအား မ်ားအား ခဲြျခမ္းစုစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
ခဲြျခမ္းျခင္း
Functional classification

၇၄။ ဘ႑ာေရးႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ဆုိသည္မွာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏ ဧၿပီလ ၁ရက္တြင္ စ၍ ေနာက္ႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္တြင္ ၿပီးဆုံးေသာ ကာလအပိုင္းအျခားကို ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Fiscal Year ဆိုသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၃

၇၅။ ေငြေၾကးဆက္လက္ ဘ႑ာႏွစ္ ေနာက္ဆံုးပိုင္းတြင္ ေနာက္ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ရန္လိုအပ္ေသာ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ TAF PFM Module
ေထာက္ပံ့ေပးျခင္း ဘတ္ဂ်က္ လႊဲေျပာင္းခြင့္အာဏာကို အပ္ႏွင္းျခင္း ။
Forward Funding

11
 ၇၆။ ေငြေၾကးပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား ေငြေၾကးပိုင္ဆိုင္မႈထဲတြင္ လက္ထဲရွိေငြသား၊ ရရန္ရွိ ေငြေၾကးမ်ား၊ စာခ်ဳပ္ပါ ရပိုင္ခြင့္မ်ား ပါဝင္သည္။ TAF PFM Module
Financial Asset

၇၇။ ေႂကြးၿမီသံုးေငြ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ေႂကြးၿမီျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္းအတြက္ အသံုးစရိတ္၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးေငြ (ေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Finanical Expenditure တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတားမည့္ အသံုးစရိတ္)၊ စုေဆာင္းေငြမ်ား (ေငြစုလက္မွတ္မ်ားျဖင့္ စုေဆာင္းေငြအေပၚ ျပန္ထုတ္ေငြမ်ား) ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

၇၈။ ေႂကြးၿမီရေငြ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွ ေခ်းယူေငြအတြက္ ရေငြမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးေငြမွ ရေငြမ်ားႏွင့္ စုေဆာင္းေငြ။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Finanical Revenue ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

၇၉။ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ေငြေၾကးဆိုင္ရာေပးရန္ရွိမႈ၊ သေဘာတူခ်ုဳပ္ဆိုထားေသာ ေပးရန္ရွိ ေငြေၾကးမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ေငြေၾကးရင္းျမစ္မ်ား ပိုင္ဆိုင္မႈ TAF PFM Module
ေပးရန္ရွိမႈ မ်ား။
Financial liability

၈ဝ။ ဘ႑ာေရး ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအားလံုးအျပင္ ဘ႑ာေရးအရင္းျမစ္မ်ား၊ ပိုေငြ၊ လုိေငြျပမႈမ်ား အားလံုး ပါဝင္သည္။ PEMPAL, Glossary of Public
ေထာက္ပံ့ေရး ေယဘုယ်အားျဖင့္ အစိုးရ၏ ေငြေၾကးရင္းျမစ္မ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲတြက္ခ်က္၍ မူဝါဒမ်ား၊ စီမံခ်က္မ်ားအား တြက္ခ်က္ေဆာင္ရြက္ေသာ Financial Management,
Financing ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ေထာက္ပံ့ျခင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၈

၈၁။ အေထြေထြရန္ပံုေငြ ဥပေဒအရ တိတိက်က် ႀကိဳတင္လ်ာထားျခင္းမရွိေသာ အစိုးရအသံုးစရိတ္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ေငြစာရင္း၊ TAF PFM Module
General Fund အေထြေထြေခ်းေငြမ်ားမွရေသာ အျမတ္အစြန္းမ်ားႏွွင့္ ၄င္းေငြမ်ားအတြက္ အသံုးစရိတ္မ်ား စုစုေပါင္း။

၈၂။ ေထာက္ပံ့ေငြ ေထာက္ပံ့ေငြဆိုသည္မွာ အစိုးရဌာနမ်ားအခ်င္းခ်င္းၾကား ျပန္လည္ေပးဆပ္ရန္မလိုေသာ သာမန္ေထာက္ပံ့ေငြ၊ ေငြလံုးေငြရင္း PEMPAL, Glossary of Public
Grants ေထာက္ပံ့ေငြမ်ားျဖစ္သည္။ ေထာက္ပံ့ေငြကို အစိုးရဌာနျပင္ပရွိ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းမ်ား သို႔မဟုတ္ တစ္ဦးျခင္းအား ေထာက္ပံ့ Financial Management,
ရာတြင္လည္း ေခၚေဝၚသံုးစြဲသည္။ ေထာက္ပံ့ေငြေပးအပ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ အသံုးစရိတ္ျဖစ္ၿပီး လက္ခံရရွိေသာ အဖြဲ႕တြင္ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၄၅
ဝင္ေငြျဖစ္သည္။

၈၃။ စုစုေပါင္းျပည္တြင္း ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း ေနာက္ဆံုးထုတ္လုပ္ေသာ ကုန္စည္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၏ စုစုေပါင္းတန္ဖ္ိုးကို OECD 1

ထုတ္ကုန္ တန္ဖိုး ေခၚသည္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ႏွစ္အလုိက္ စုစုေပါင္းျပည္တြင္းထုတ္ကုန္တန္ဖိုး (ဂ်ီဒီပီ) အေျပာင္းအလဲေပၚမူတည္၍
Gross Domestic Product တုိင္းတာသည္။
(GDP)

12
၈၄။ ဌာနတြင္း စာရင္းစစ္ ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုအတြင္းရွိ ဌာနတစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) ဌာနစိတ္တစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) အျခားအစုိးရအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ OECD 1
Internal Audit ပုိင္းဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ အဖြဲ႕အစည္း၏ စနစ္၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အမွားအယြင္းနည္းပါးေစရန္ႏွင့္ ထိေရာက္မႈ
မရွိေသာ အေလ့အက်င့္မ်ား၊ မမွန္မကန္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ စစ္ေဆးဆန္းစစ္ရန္အတြက္ စာရင္းစစ္ထံသုိ႔ အပ္ႏွံျခင္းျဖစ္သည္။
ဌာနတြင္း စာရင္းစစ္ဌာနစိတ္မ်ားသည္ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ လြတ္လပ္ေသာအဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ရၿပီး အဖြဲ႕အစည္း၏ စီမံခန္႔ခဲြ
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းသို႔ တုိက္႐ုိက္အစီအရင္ခံရသည္။

၈၅။ အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာၾကား အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာၾကား ေငြေၾကးလႊဲပို႔ျခင္းဆိုသည္မွာ အစိုးရဌာနတစ္ခုမွ အျခားဌာနတစ္ခုသို႔ ရန္ပံုေငြမ်ား လႊဲပို႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ
ေငြေၾကးလႊဲပို႔ျခင္း ၄င္းသည္ အေထြေထြအစိုးရလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ (သို႔မဟုတ္) ရည္ရြယ္ထားရိွသည့္္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ရန္ပံုေငြ မတည္ျခင္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း
Intergovernmental ျဖစ္ႏိုင္သည္။ (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္
Transfer မူဝါဒလမ္းစဥ္တစ္ခုသို႔)

၈၆။ ႏွစ္အတြင္း အစီရင္ခံစာ ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း ဘတ္ဂ်က္အသံုးျပဳ လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္မႈမ်ားကို လွ်ပ္တစ္ျပက္ျမင္ကြင္းပံုတစ္ခု ဥပမာ အေထာက္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
(သံုးလပတ္ အစီရင္ခံစာ) အပံ့ေပးသည္။ တစ္ႏွစ္တြင္း အစီရင္ခံစာမ်ားသည္ အႏွစ္ခ်ဳပ္၊ အခ်ိန္မွန္ (အထူးသျဖင့္ လစဥ္လတိုင္း) အစီရင္ခံစာမ်ားသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
In Year Reports ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘက္ဂ်က္၏ အဓိကအစိတ္အပိုင္းမ်ားကို သံုးသပ္ဆန္းစစ္ျခင္း မရိွေပ။ အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁

၈၇။ ဝင္ေငြေဖာ္ျပခ်က္ ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈအေျခအေန ေဖာ္ျပရာတြင္ အသံုးျပဳေသာ ဝင္ေငြေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္သည္။ TAF PFM Module
Income Statement

၈၈။ တရားဝင္ျဖစ္မႈ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းျပဳစုျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အတြင္း (သုိ႔) အျခားအခ်ိန္တြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ မူလမူဝါဒ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ TAF PFM Module
Legitamacy တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ေဆာင္ရြက္မႈျပဳေနေသာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကာလအတြင္း မူဝါဒမ်ားအား အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ရန္
အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္ျခင္း ။

၈၉။ ေခ်းေငြမ်ား သတ္မွတ္ကာလအတြင္း အတိုးႏွင့္တကြ ျပန္ဆပ္ရမည့္ ေခ်းေငြမ်ား။ TAF PFM Module

Loan

၉ဝ။ လံုးေပါင္း လ်ာထားေငြ ဘတ္ဂ်က္စာအုပ္မ်ား သို႔မဟုတ္ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ား မပါဝင္ဘဲ ေငြေၾကးသံုးစြဲရန္ ခြဲေဝသတ္မွတ္ထားေသာ TAF PFM Module
Lump-Sum ဥပေဒကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည့္ အျခားစာရြက္စာတမ္းမ်ားအတြက္ လႊဲေျပာင္းေငြ။
Appropriation

၉၁။ ျပည္သူပိုင္သိမ္းျခင္း ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား (သို႔မဟုုတ္) သမဝါယမပို္င္မ်ားအား အစိုးရက နိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးအလို႔ငွာ သိမ္းယူျခင္း သုိ႔မဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည္သူ႔ေရးရာက႑
Nationalization ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအယူအဆအား
နားလည္သေဘာေပါက္ၾကပံု၊
စာမ်က္ႏွာ iv

13
 ၉၂။ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံရွိ နိုင္ငံသားမ်ား၏ တစ္ႏွစ္အတြင္း ထုတ္လုပ္မႈမွရရွိေသာ စုစုေပါင္းဝင္ေငြ။ TAF PFM Module
National Income

၉၃။ အေသးစား ႏုိင္ငံအဆင့္ အေသးစား ႏုိင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရးမူေဘာင္တြင္ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးရွင္းတမ္း၊ ထုတ္လုပ္မႈက႑၊ ဘ႑ာေရးစာရင္းမ်ား ႏွင့္ OECD 1
စီးပြားေရး မူေဘာင္ ေငြေၾကးက႑ စသည္တုိ႔အေပၚ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား ပါဝင္သည္။ စီးပြာေရးတုိးတက္မႈ၊ ဘ႑ာေရးပုိေငြ (သုိ႔မဟုတ္) လုိေငြျပမႈ၊
Microeconomic ႏုိင္ငံတကာေငြေၾကးရွင္းတမ္း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏႈန္း၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း၊ ေႂကြးၿမီမ်ားလာမႈႏွင့္ ပုဂၢလိကႏွင့္ အစုိးရ
Framework က႑မ်ားအၾကား ပုိင္ဆုိင္မႈပမာဏ၊ ျပင္ပေခ်းေငြဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ား စသည္တုိ႔ကို ခန္႔မွန္းခ်က္ (သုိ႔မဟုတ္) ယူဆခ်က္မ်ားအား
အပ္စပ္မႈရွိေစရန္ ျပန္လည္ခ်ိန္ကုိက္သည့္ နည္းလမ္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။

၉၄။ ေမခ႐ိုစီးပြားေရးမူေဘာင္ ႏွစ္လတ္ ႏုိင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရးမူေဘာင္တြင္ ေငြေပးေငြယူရွင္းတမ္း၊ ထုတ္လုပ္မႈက႑၊ ဘ႑ာေရးစာရင္းမ်ားႏွင့္ ေငြေၾကး OECD 1
Macroeconomic က႑တို႔ ပါဝင္သည္။ ၎တို႔သည္ ခန္႔မွန္းခ်က္(သို႔) ယူဆခ်က္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ ဘ႑ာေရးပိုေငြ၊
Framework လိုေငြ၊ ေငြေပးေငြယူရွင္းတမ္း၊ ေငြေၾကးလဲလွယ္ႏႈန္း၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း၊ ေႂကြးၿမီတိုးတက္မႈ၊ ပုဂၢလိကႏွင့္ ျပည္သူပိုင္
က႑တို႔၏ ပါဝင္မႈအခ်ိဳး၊ ျပည္ပေခ်းယူမႈအေပၚ မူဝါဒမ်ား စသည္တို႔အၾကား ကုိက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ ျပန္လည္စစ္ေဆးသံုးသပ္ရန္
ကိရိယာျဖစ္သည္။

၉၅။ ႏွစ္လတ္ ဘ႑ာေရး ႏွစ္လတ္ ဘ႑ာေရးမူေဘာင္သည္ ဝင္ေငြ၊ အသံုးစရိတ္ႏွင့္ ၿမီစားၿမီရွင္မ်ားကုိ ႏွစ္မ်ားအလုိက္ စုေပါင္းခန္႔မွန္းခ်က္ ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
မူေဘာင္ ယင္းမူေဘာင္သည္ ဗဟုိအစုိးရမွ ဘ႑ာေရးစည္းေဘာင္ကုိ ေသခ်ာေစ၍ ၎တုိ႔၏ မဟာဗ်ဴဟာဦးစားေပးမ်ား အေကာင္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Medium-term fiscal အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ အရင္းအျမစ္မ်ား ခြဲေဝရာတြင္ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေသာ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း အခ်က္အလက္မ်ား
framework ( MTFF) ျပင္ဆင္တြက္ခ်က္ေရးဆဲြသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁ဝ
OECD 2

၉၆။ ေျခာက္လပတ္ ဘ႑ာႏွစ္ခရီးတစ္ဝက္၏ ဘက္ဂ်က္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္တစ္ခု။ ႏွစ္ဝက္ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္းသည္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္

အစီအရင္ခံစာ ျပဌာန္းဘက္ဂ်က္တြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားအေပၚ အစိုးရ၏ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအား ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Mid-Year Review or က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးသပ္ႏိုင္ေသာ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ၄င္းအျပင္ လက္ရိွ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အခ်က္အလက္မ်ား
report လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္သည့္ ဘက္ဂ်က္ရွိေနသလား ဟူေသာ သံုးသပ္မႈကို ျပဳလုပ္ေစသည္။ ယင္းတို႔တြင္ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁
သဘာဝအရင္းအျမစ္တန္ဖိုးမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္း ၊ ဘက္ဂ်က္အစိတ္အပိုင္းအသီးသီး၏ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈအေျခအေနႏွင့္
ရည္ရြယ္သတ္မွတ္ထားေသာကာလအတြင္း ဝင္ေငြေကာက္ယူမႈမ်ား စသည္တို႔ပါဝင္သည္။ ႏွစ္ဝက္ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္းသည္
ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား (သို႔မဟုတ္) က႑အားလံုး (သို႔မဟုုတ္) တိက်ေသာ က႑အသီးသီးရိွ ေငြေၾကးသံုးစြဲမႈၾကား ဘက္ဂ်က္ခြဲေဝမ
အား ညႇိယူရန္ (သို႔မဟုတ္) ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္ျခင္း ရိွ၊ မရိွကုိ လမ္းညႊန္ေပးသည္။

၉၇။ မျဖစ္္မေန အသံုးစရိတ္မ်ား ေရးစြဲျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒမ်ား၊ ခ်မွတ္ထားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ မျဖစ္မေနသံုးရမည့္ အသံုးစရိတ္မ်ား။ TAF PFM Module
Mandatory Spending

၉၈။ ေငြေၾကးမူဝါဒ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူဝါဒ၊ ေငြေၾကးအသံုးခ်မႈ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈမ်ား မျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္မႈ ေငြေၾကး TAF PFM Module
Monetary policy ခိုင္မာမႈမ်ားအတြက္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ထိန္းခ်ဳပ္ခ်မွတ္ထားေသာ ေပၚလစီတစ္ခုျဖစ္သည္။

14
၉၉။ အမွန္ရရွိေသာ အမွန္ရရွိေသာ အခြန္ဘ႑ာရေငြႏွင့္ အသံုးစရိတ္ေငြမ်ား။ IMF
အခြန္ဘ႑ာရေငြႏွင့္
အသံုးစရိတ္ေငြမ်ား
Outturn

၁ဝဝ။ ကိုယ္ပိုင္ဝင္ေငြရင္းျမစ္ အစိုးရဌာဆိုင္ရာၾကား ေငြေၾကးလႊဲပို႔ျခင္း မပါဝင္ဘဲ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း၊ ေျမႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ရရိွေသာ အခႏွင့္ TAF PFM Module
Own Source Revenue က်သင့္ေငြမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားမွ တိုက္႐ိုက္ရရိွေသာ ေဒသႏၲရအစိုးရ၏ ဝင္ေငြ။ ထိုဝင္ေငြမ်ားကို ေဒသႏၲရအစိုးရမွ ၄င္းတို႔၏
လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ထည့္ဝင္သည္။

၁ဝ၁။ ဘတ္ဂ်က္ျပင္ပ လႊတ္ေတာ္သုိ႔မတင္ျပရသည့္ non-budget အျဖစ္လူသိမ်ားသည္။ နိုင္ငံေတာ္၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ မပါဝင္ေသာ TAF PFM Module
ေငြေၾကးမ်ား ေငြေၾကးမ်ား။ ဥပမာ ေႂကြးၿမီအပ္ေငြမ်ား၊ လႊဲပို႔ေငြမ်ားႏွင့္ ယာယီစာရင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ဘက္ဂ်က္ဆိုင္ရာ အေခၚအေဝၚတစ္ခုသာ
Off- budget/ non- ျဖစ္သည္။
budget

၁ဝ၂။ ရသံးု မွနး္ ေျခ ေငြစာရင္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ နိုင္ငံေတာ္၏ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ မပါဝင္ေသာ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အေပးအယူလုပ္ျခင္းအတြက္ TAF PFM Module
မပါဝင္ေသာ အသံုးစရိတ္ ကုန္က်စရိတ္ ျဖစ္သည္။
Off- budget
expenditure

၁ဝ၃။ အျခားေငြစာရင္း အျခားေငြစာရင္းမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေငြ ျပင္ပတြင္ သီးျခားဖြင့္လွစ္ထားျခင္းမဟုတ္ပါ။ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေငြ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Other Account (OA) စာရင္းေအာက္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ျပည္ေထာင္စုစာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ုံး၏ စာရင္းစစ္ေဆးမႈကို ခံယူရေသာ ေငြစာရင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget) ၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၃

၁ဝ၄။ ရလဒ္အေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးတည္ထားေသာ လားရာ၊ ရည္မွန္းရလဒ္မ်ားအား ဦးတည္ေရးဆဲြထားေသာ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲသည့္ပံုစံျဖစ္သည္။ TAF PFM Module
ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္း လိုအပ္သည့္အရင္းျမစ္ႏွင့္ ရလိုေသာ ရလဒ္ကို ထိန္းညိ၍
ႇ ဆက္စပ္ေရးဆြဲသည္။
Output base budgeting

၁ဝ၅။ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ျခင္း ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ား အက်ိဴးရွိေစရန္ ရည္ရြယ္၍ မူလက အစိုးရေဆာင္ရြက္ေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ပုဂၢလိကသို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ျပည္သူ႔ေရးရာက႑
Privatilization လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအယူအဆအား
နားလည္သေဘာေပါက္ၾကပံု၊
စာမ်က္ႏွာ iv

15
 ၁ဝ၆။ မူဝါဒအေျခခံ အစုိးရမွ ခ်မွတ္ထားေသာ မူဝါဒမ်ားႏွင့္အညီ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း ေရးဆဲြျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္။ အစုိးရမွ ဘ႑ာေရးမူဝါဒ၊ PEFA
ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္း ႏုိင္ငံေတာ္ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္အညီ အရင္းအျမစ္မ်ားကုိ သံုးစဲြျခင္းအတြက္ အစီအစဥ္ခ်မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
Policy-based Budgeting

၁ဝ၇။ ဘက္ဂ်က္ မေရးဆြဲမီ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ဘတ္ဂ်က္မေရးဆြဲမီ ေငြေၾကးအစီရင္ခံစာ ဟုလည္း ေခၚဆိုၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ ေနာင္လာမည့္ ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေဖာ္ျပခ်က္ စီပြားေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး မူဝါဒမ်ားဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ားကို ေဖာ္ျပပါသည္။ ထို႔ျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၏ ရသံုးမွန္းေျခအဆိုျပဳလႊာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Pre-Budget Statement အေသးစိတ္မတင္ျပမီ ဘက္ဂ်က္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို တြန္းအားေပးသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွ ၄င္းတို႔၏ အခ်က္အလက္မ်ား
မူဝါဒပန္းတိုင္ႏွင့္ ဘတ္ဂ်က္ေရးရာ ဘ႑ာေရး မူေဘာင္ (အသံုးစုစုေပါင္း၊ ဝင္ေငြႏွင့္ လာမည့္ႏွစ္အတြက္ ေႂကြးၿမီမ်ားပါဝင္ေသာ) (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁
အတြင္းရိွ ရရိွႏိုင္ေသာ အရင္းအျမစ္မ်ား ခ်ိန္ညိႇလုပ္ေဆာင္ရေသာ ဘက္ဂ်က္လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္တိုင္းတြင္ ပါရိွေသာ မဟာ
ဗ်ဴဟာက်က် အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆြဲရာတြင္ အေရးပါဆံုးေသာအခ်က္မ်ားကို အႀကိဳဘက္ဂ်က္အဆိုျပဳလႊာက ထင္ဟပ္ျပေစသည္။

၁ဝ၈။ ျပည္သူ႔တာဝန္ခံမႈ ျပည္သူ႔တာဝန္ခံမႈ တာဝန္ယူမႈ ဆိုရာတြင္ ျပည္သူ႔ဘ႑ာႏွင့္ ျပည္သူပိုင္ အရင္းျမစ္မ်ား သံုးစြဲေနသူမ်ား၏ တစ္ဦးျခင္းေသာ္ PEMPAL, Glossary of Public
တာဝန္ယူမႈ လည္းေကာင္း ပုဂၢလိကက႑မ်ားအျပင္ အက်ုဳိးတူလုပ္ငန္းမ်ားအားလံုး အႀကံဳးဝင္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ မိမိသံုးစြဲမႈမ်ားအေပၚ Financial Management,
Public Accountability ေငြေၾကးအားျဖင့္ တာဝန္ခံ တာဝန္ယူမႈ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားအားျဖင့္ တာဝန္ခံ တာဝန္ယူမႈျဖင့္ ျပည္သူလူထုအား ရွင္းလင္းေျဖၾကား Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၇၃
ရမည့္ တာဝန္ခံတာဝန္ယူမႈျဖစ္သည္။

၁ဝ၉။ ျပည္သူ႔ေရးရာက႑ နိုင္ငံစီးပြားေရး၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အစိုးရႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ကူညီလုပ္ေဆာင္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ျပည္သူ႔ေရးရာက႑

Public Sector အျပင္ ပုဂၢလိက က႑ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ အျခားအစိုးရ (ဥပမာ - ႏုိင္ငံမ်ားစြာတြင္ ျပည္သူ႔ေရးရာက႑ (အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအယူအဆအား
ေအာက္မွ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ႏိုင္ငံဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အျခားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားဟူ၍ ခြဲျခားထားပါသည္။ ႏိုင္ငံဝန္ထမ္းမ်ားသည္ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကပံု၊
အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ အလုပ္လုပ္ကို္င္ပါသည္။ အျခားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားမွာ ႏုိင္ငံေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ စာမ်က္ႏွာ iv
လုပ္ကိုင္သည့္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၊ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ားႏွင့္ ရဲ ကဲ့သုိ႔ေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားလည္း
ထည့္သြင္းထားပါသည္) ႏွင့္ဆို္င္ေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္။

၁၁ဝ။ အစိုးရ-ပုဂၢလိက အစုိးရႏွင့္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ျခင္းမွ အစုိးရကုန္စည္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအား ပူးတဲြခဲြေဝ တာဝန္ယူသည့္ OECD 1
အက်ိဳးတူ အေပၚ သေဘာတူညီခ်က္ (အဖြဲ႕အစည္းဆန္ဆန္ ဆက္ဆံေရး)။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အစုိးရမွျပည္သူသို႔ ကုန္စည္ႏွင့္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား
ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား သမာ႐ုိးက်ေပးေနျခင္းအေပၚ ပုဂၢလိကမွ တစ္စံုတစ္ရာ ပါဝင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ပုဂၢလိက အက်ိဳးတူလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္သူမ်ား
Public-Private တြင္ အျမတ္အစြန္းဦးတည္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါဝင္သလို အျမတ္အစြန္းအတြက္ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း
Partnership ပါဝင္သည္။
(PPP)

၁၁၁။ စြမ္းေဆာင္ခ်က္အေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္း၏ ဦးတည္ထားေသာလားရာႏွင့္ ရည္းမွန္းရလဒ္မ်ားအား အကဲျဖတ္ေလ့လာသံုးသပ္ထားေသာ သံုးသပ္ခ်က္ PEMPAL, Glossary of Public
ဘက္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္း အေျခခံမႈ ဘတ္ဂ်က္ေရးဆြဲသည့္ ပံုစံျဖစ္သည္။ မိမိအဖြဲ႕အစည္းရွိ ဘ႑ာေငြအရင္းအျမစ္ႏွင့္ မိမိတို႔ရရွ္ိလိုေသာ ရလဒ္မ်ားအား Financial Management,
Perfomance base အခ်ိဳးကိုက္ညီေအာင္ စိစစ္ေရးဆြဲထားေသာ ဘက္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္းျဖစ္သည္။ စြမ္းေဆာင္ခ်က္အေျချပဳ ဘက္ဂ်က္ေရးဆြဲျခင္း Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၆၈
budgeting စနစ္သည္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားအား အက်ိဳးရွိရွိ ထိထိေရာက္ စီမန္ခန္႔ခြဲမႈကို ပိုမိုျဖစ္ေစၿပီး ထိေရာက္ေသာ ျပည္သူ႔ဘ႑ စီမံခန္႔ခြဲမႈ
ကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသည္။

16
၁၁၂။ ရသံုးမွန္းေျခေငြ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းအား စီမံခန္႔ခဲြရာ၌ မွန္းဆႏုိင္ျခင္းဆိုသည္မွာ စီမံခန္႔ခဲြသူမွ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ခဲြေဝေပးမည့္ OECD 1
စာရင္းအား ဘ႑ာေငြအရင္းအျမစ္ပမာဏကုိ ႀကိဳတင္သ္ိရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းျခင္းမရွိပါက အစုိးရအရာရွိမ်ားအတြက္
ႀကိဳတင္မွန္းဆႏုိင္ျခင္း ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားအား အစီအစဥ္ေရးဆဲြျပင္ဆင္ရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ေစပါသည္။ မွန္းဆရာတြင္ သိသိသာသာ
Predictability တည္ၿငိမ္မႈရွိသည့္ မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး အေျခအေနတစ္ရပ္ လုိအပ္သည္။ အစုိးရအသံုးစရိတ္အား စုစည္းခန္႔မွန္းျခင္းျဖင့္ သိရွိလာ
ေသာ အစုိးရဘ႑ာေရးအေျခအေနသည္ ပုဂၢလိကက႑အတြက္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိေရးနွင့္
ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမႈတုိ႔အတြက္ ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ စိတ္ခ်ရေသာ ဝန္းက်င္အေျခအေန ျဖစ္ေစပါမည္။

၁၁၃။ ဘ႑ေငြ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း မတုိင္မီ ကုန္က်ၿပီးႏွင့္ေသာ အသံုးစရိတ္အတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား ထပ္မံလုိအပ္ျခင္းမရွိေသာ IMF

ခြဲေဝလ်ာထားျခင္း ဥပေဒျပဳျခင္းပါ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္းအသံုးျပဳေလ့ရွိသည္။ ဥပမာ - ဥပေဒျပဳေရးမွ ရသံုး
Provisional မွန္းေျခေငြစာရင္းကုိ အတည္ျပဳရန္ အဆံုးသတ္မလုပ္ေဆာင္ရေသးမီတြင္ ျဖစ္သည္။
appropriation

၁၁၄။ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ျပည္သူ႔ဘ႑ာစီမံခန္႔ခဲြမႈ ဆုိသည္မွာ ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ခ်မွတ္ထားေသာ ပန္းတုိင္မ်ား ျပည့္မီ OPFA
Public Financial ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို အက်ိဳးရွိထိေရာက္စြာ အသံုးျပဳႏုိင္ရန္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္ေရးဆဲြျခင္း၊ TAF PFM Module
Management (PFM) လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားေပးျခင္း၊ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ ၾကပ္မတ္ျခင္းျပဳလုပ္ေသာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။

၁၁၅။ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာအသံုးစရိတ္ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆုိသည္မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းႏွင့္ အျခား ရသံုး OECD 1
အသံုးစရိတ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ မွန္းေျခဆုိင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအား အစုိးရတစ္ရပ္လံုး၊ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ေဒသႏၲရအစုိးရမ်ားမွ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းႏွင့္
Public expenditure အျခားရသံုးမွန္းေျခစာရင္းမ်ားမွ လည္ပတ္သံုးစြဲျခင္းျဖစ္သည္။ ခြင့္ျပဳထားေသာ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းျဖင့္ မူဝါဒမ်ားကုိ
management အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္အဆင့္တြင္ အဆင့္တစ္ဆင့္စီတြင္ အစီရင္ခံစာမ်ားတင္ျခင္းႏွင့္ အတူတကြ လုပ္ငန္းမ်ားမစတင္ခ်ိန္
ႏွင့္ ၿပီးဆံုးခ်ိန္ စီမံထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းမ်ားအျပင္ ဌာနတြင္း စာရင္းစစ္ႏွင့္ ျပင္ပစာရင္းစစ္ လုပ္ငန္းမ်ားအား ျပန္လည္သံုးသပ္ ဆန္းစစ္
ျခင္းမ်ား ပါဝင္ပါသည္။

၁၁၆။ အစိုးရ၏ ရင္ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အစုိးရ၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းသည္ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးတုိ႔အတြက္ အေရးႀကီးသည္။ World Bank
စီမံခန္႔ခြဲျခင္း သုိ႔ေသာ္ မတူညီေသာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈပံုစံမ်ား၊ အခ်ိန္ကာလ၊ ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရးအေျခအေန လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားေပၚ မူတည္၍
Public investment စိန္ေခၚမႈမ်ားရွိသည္။ ယခုအခါတြင္ ေငြလံုးေငြရင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားအား စီစစ္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္
management လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ျပန္လွန္ စမ္းစစ္သံုးသပ္ျခင္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္လာေသာ ႏုိင္ငံမ်ား မ်ားျပားလာလွ်က္ရိွသည္။

၁၁၇။ မူဝါဒ အနာဂတ္တြင္ ေဆာင္ရြက္မည့္ မည္သည့္လုပ္ငန္းအတြက္ ႀကိဳတင္စီမံျခင္းျဖစ္သည္။ အစုိးရအတြက္မူ စီမံကိန္းမ်ား ႀကိဳတင္စီမံ OECD 3
Policy ျခင္းသည္ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းႏွင့္ သီးျခားလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္၍ သီးျခားဌာနတစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမွ ေရးဆြဲျခင္း
ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ လ်ာထားသည့္ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းသည္ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ႀကိဳတင္စီမံျခင္းအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ
ရွိသည့္အတြက္ မည္သည့္ စီမံကိန္းမ်ား ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းအတြက္မဆုိ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိရမည္။

17
 ၁၁၈။ အစိုးရ အစုိးရ ကုန္စည္ဝယ္ယူေရးဆိုသည္မွာ အစုိးရ၏ ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ပစၥည္းဝယ္ယူျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရအရင္းျမစ္၊ OECD 1
ကုန္စည္ဝယ္ယူျခင္း စြမ္းအင္၊ ပုိ႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးက႑မ်ားအတြက္ ဝယ္ယူျခင္းမ်ား ပါဝင္သည္။ ထိုအထဲတြင္ အစုိးရ သုိ႔မဟုတ္
Public procurement ပုဂၢလိကပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္သည္။

၁၁၉။ ေငြေတာင္းခံလႊာ သက္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ အျခားဌာနမ်ား၏ တာဝန္ရွိဝန္ထမ္းမ်ားမွ က်သင့္ေငြေတာင္းခံလႊာမ်ား IMF

Payment order အတြက္ ေပးေခ်ရန္ ခြင့္ျပဳမႈ။

၁၂ဝ။ ျပည္သူ႔ေငြစာရင္း ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးတြင္ ဖြဲ႕စည္းထားရွိေသာ ေကာ္မတီျဖစ္သည္။ ေကာ္မတီ၏ အဓိက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဝက္ဒ္ဆိုက္
ပူးေပါင္းေကာ္မတီ တာဝန္မွာ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအား စစ္ေဆးထားသည့္ ျပည္ေထာင္စု
Joint Public Account စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္၏ အစီရင္ခံစာကို စီစစ္ရသည့္အျပင္ ျပည္ေထာင္စုရသံုးမွန္ေျခေငြစာရင္း လ်ာထားသံုးစြဲေငြမ်ားအား ျပည့္ဝေအာင္
Committee (PAC) ေဆာင္ရြက္ထားျခင္း ရွိ၊ မရွိ၊ သံုးစြဲခြင့္ျပဳေငြမ်ားအား ထိေရာက္စြာ အသံုးျပဳထားျခင္း ရွိ၊ မရွိ တို႔ကို စီစစ္သည္။

၁၂၁။ ဘ႑ာေရး အစုိးရ၏ ဘ႑ာေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ကဲ့သို႔ ဗဟုိဘဏ္၊ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သုိ႔မဟုတ္ ေငြေၾကး IMF
ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ဆုိင္ရာမဟုတ္ေသာ ႏုိင္ငံပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား။ အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္မႈ ဦးတည္ခ်က္အတုိင္း
Quasi-fiscal operations ေဆာင္ရြက္ေသာ္လည္း ယင္းတုိ႔ကုိ ဘဏ္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံပုိင္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေငြေၾကးျဖည့္တင္းေပးသည္။ အစုိးရ၏ ရသံုး
မွန္းေျခတြင္ မပါဝင္ပါ။ ဥပမာ - စားသံုးသူဘုတ္အဖြဲ႕အတြက္ ေစ်းကြက္အတုိးႏႈန္းထက္ သက္သာေသာ ေခ်းေငြ၊ ဆံုး႐ံႈးသြားေသာ
ဘဏ္မ်ားအတြက္ ဗဟုိဘဏ္၏ အသံုးစရိတ္။

၁၂၂။ ရေငြ အစိုးရမွ ၄င္း၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို က်င့္သံုး၍ အခြန္ေကာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေငြေပးေခ်ေစျခင္းေၾကာင့္ ရရိွလာေသာ IMF
Receipts ေကာက္ခံရရိွေငြမ်ား ၄င္းတို႔ကို ပိုေငြ သို႔မဟုတ္ လိုေငြ အျဖစ္ ခ်ိန္ဆတြက္ခ်က္ အသံုးျပဳသည္။

၁၂၃။ ဝင္ေငြ အစိုးရမွ ၄င္း၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ သို႔မဟုတ္ အစိုးရအာဏာကို က်င့္သံုး၍ ျပည္သူထံမွ ေကာက္ယူေသာရန္ပုံေငြ ဝင္ေငြမ်ား TAF PFM Module
Revenue ကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ ပုဂၢဳိ လ္စု ဝင္ေငြခြန္၊ ယစ္မ်ိဳးခြန္၊ အေကာက္ခြန္၊ ပိုင္ဆိုင္ေသာပစၥည္းမ်ားႏွင့္ သက္ရိွခ်ိန္တြင္ေပးကမ္းသည့္
အဖိုးတန္လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ အခြန္ေကာက္ျခင္း၊ အခမ်ားႏွင့္ ဒဏ္ေၾကးမ်ား၊ လူမႈအာမခံလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္
ေငြေၾကးထည့္ဝင္ျခင္း ၊ အေထြေထြရေငြမ်ား ( အစိုးရမွ သီးသန္႔ရရိွေသာ ဝင္ေငြ၊ အလွဴအတန္းမ်ား ၊ ေသတမ္းစာျဖင့္ထားခဲ့ေသာ
အေမြပစၥည္းမ်ား) စသည့္ ရင္းျမစ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ရရိွသည္။

၁၂၄။ ရင္းျမစ္မ်ား စီမံခ်က္အတစ္ခုအတြက္ သြင္းအားစု အရင္းအျမစ္မ်ား။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေငြအင္အား၊ လူအင္အား၊ လုိအပ္သည့္ DFAT Australia
Resourcess အေထာက္အပံ့ပစၥည္း အင္အား၊ ကုန္ၾကမ္းအင္အားႏွင့္ ေျမ၊ ေရ စသည့္ ႐ုပ္ဝတၳဳပုိင္းဆုိင္ရာ အင္အားမ်ား ပါဝင္သည္။

၁၂၅။ အသံုးစရိတ္ ဘဏ္စာရင္းရွငး္ တမ္းအရ အမွနေ

္ ပးေခ်မႈႏင
ွ ့္ အစုးိ ရဌာနရွိ အသံးု စရိတေ
္ ပးေခ်မႈေတာင္းခံလာႊ မ်ားအား စစ္ေဆးသည့္ လုပင
္ န္းစဥ္ IMF
ေပါင္းစည္းျခင္း ျဖစ္သည္။ (စရိတ္ေပးေခ်ရန္ ကတိကဝတျ္ပဳျခင္းႏွင့္ ေငြေပးေခ်မႈေတာင္းခံလႊာထုတ္ေပးျခင္း စသည့္ အသံုးစရိတ္ဆုိင္ရာ
Reconciliation အျခား လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္မ်ားတြင္လည္း ထုိသုိ႔ ေပါင္းစည္းညႇိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါသည္။)

18
၁၂၆။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဘ႑ာေရးႏွစ္တစ္ႏွစ္ သုိ႔မဟုတ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ အခ်ိဳ႕အတြက္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းတြင္ အစုိးရဝင္ေငြ မည္မွ်ရွိသည္ကုိ OECD 1
ဝင္ေငြခန္႔မွန္းခ်က္ ခန္႔မွန္းျခင္း။ ဝင္ေငြပိုင္းခန္႔မွန္းခ်က္သည္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း စတင္ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္သည့္ အဆင့္မွစ၍ မရွိမျဖစ္ေဆာင္ရြက္
Revenue estimate (RE) ရမည့္ ခန္႔မွန္းခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္း ကာလစက္ဝန္းအၾကား ယင္းခန္႔မွန္းခ်က္အား လက္ရ္ိွကာလႏွင့္အညီ
ျပန္လည္သံုးသပ္ စီစစ္ရန္လုိအပ္သည္။

၁၂၇။ လွည့္ပတ္ရန္ပံုေငြ ဘ႑ာေရးႏွစ္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမရွိဘဲ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ဝင္ေငြထဲမွ OECD 1

Revolving fund သတ္မွတ္ထားေသာ ရန္ပံုေငြ သုိ႔မဟုတ္ စာရင္း။ လွည့္ပတ္ရန္ပံုေငြမ်ား ထားရိွရန္လိုအပ္ပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏
ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရမည္။ ႏွစ္စဥ္ ျပည္ေထာင္စု၏ ဘ႑ာေငြ အရအသံုးဆိုင္ရာ ဥပေဒတင္ျပရာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္။

၁၂၈။ ေနာက္ထပ္ ဘ႑ာႏွစ္သို႔ ဘ႑ာေရးႏွစ္မ်ားတြင္ တစ္ႏွစ္မွ အျခားတစ္ႏွစ္သို႔ ဆက္တုိက္ကူးေျပာင္းျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယႏွစ္အား ဘ႑ာေရး ႏွစ္သစ္ IBP
ထည့္သြင္း လည္ပတ္ အတြက္ ရသုံးမွန္းေျခစာရင္း အသစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
သံုးစြဲေငြ
Rolling Budget

၁၂၉။ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ဥပေဒအရ နိုင္ငံေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ရန္အလို႔ငွာ ဦးစီးတည္ေထာင္ထားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား မ်ား။ အခ်ိဳ႕နိုင္ငံမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုးကို အစိုးရကပိုင္ဆိုင္သလို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကိုသာ အစိုးရက ပိုင္ဆိုင္သည္မ်ားလည္း ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
State Economic ရွိသည္။ အခ်က္အလက္မ်ား
Enterprises (SEE) / (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၃
State Own Enterprises
(SOE)

၁၃ဝ။ ျဖည့္စြက္ ျပဳျပင္ျဖည့္စြက္ထားေသာ ေနာက္ဆက္တြဲဘက္ဂ်က္ ဟုလည္းေခၚသည္။ ေနာက္တိုးဘတ္ဂ်က္မ်ား ေရးဆြဲရာတြင္ မူလ TAF PFM Module
ဘတ္ဂ်က္မ်ား ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ အသံုးစရိတ္ကြာဟမႈတုိ႔ကို ျပန္လည္ျဖည့္စြက္ျပင္ဆင္ၿပီး အစိုးရမွ လႊတ္ေတာ္အတည္ျပဳခ်က္ကို ရယူရသည့္
Supplementary လုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္သည္။
Budget

၁၃၁။ ေထာက္ပံ့ေၾကး အစိုးရ၏ တိုက္႐ိုက္ေခ်းေငြ သို႔မဟုတ္ ေခ်းေငြအာမခံ၊ ကာလရွည္ ခန္႔မွန္းကုန္က်စရိတ္ျဖစ္ၿပီး စီမံခန္႔ခြဲမႈကုန္က်စရိတ္မ်ား၊ PEMPAL, Glossary of Public
Subsidy အမွတ္မထင္ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ အစိုးရရေငြႏွင့္ သံုးေငြမ်ားအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား မပါဝင္ေစဘဲ Financial Management,
အသားတင္ စုစုေပါင္းတန္ဖိုးကို တြက္ခ်က္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၈၄

၁၃၂။ ပိုေငြ ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း အသံုးစရိတ္ထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီးရသည့္ ရေငြပမာဏ။ ဆိုလိုသည္မွာ ႀကိဳတင္ဘတ္ဂ်က္၊ ေက်ာ္လြန္ PEMPAL, Glossary of Public
Surplus ဘတ္ဂ်က္ (သို႔) ပိုေငြျပဘတ္ဂ်က္ျဖစ္သည္။ Financial Management,
Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၈

19
 ၁၃၃။ အထူးရန္ပံုေငြ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္း၏ ျပင္ပရွိ ရန္ပုံေငြႏွင့္ အလားသ႑ာန္ဆင္တူသည္။ သုိ႔ေသာ္ အထူးရန္ပံုေငြကို အစုိးရ ရသံုးမွန္းေျခ IMF
Special funds ေငြစာရင္းအတြင္းရွိ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ထားေသာ အခြန္ဝင္ေငြဝန္ေဆာင္မႈ ေပးေခ်မႈမ်ားမွ ျဖည့္တင္းသည္။

၁၃၄။ ျဖည့္စြက္လ်ာထားေငြ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း မူလ ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းထက္ ပိုမိုလုိအပ္သည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားကုိ ထပ္မံျဖည့္စြက္ေပးသည့္ ရန္ပံုေငြ။ IMF
Supplementary
appropriation

၁၃၅။ အေရာင္းအဝယ္ စီးပြားေရးဆို္င္ရာ ႏွစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကား အေရာင္းအဝယ္ အေပးအယူ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အပိုေဆာင္း PEMPAL, Glossary of Public
အေပးအယူ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေပးရေငြ ျဖစ္ၿပီး ေကာ္မရွင္ေၾကးႏွင့္ ပြဲစားေၾကးမ်ား ပါဝင္သည္။ Financial Management,
က်သံုးေသာ စရိတ္ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၈၇
Transaction costs

၁၃၆။ အခြန္အသံုးစရိတ္ ဝင္ေငြထဲရွိ အခြန္ေပးရန္တာဝန္မ်ားကို တြက္ခ်က္ရာတြင္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးေသာ စရိတ္မ်ား။ သာမန္အခြန္မွ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးျခင္း OECD 1
Tax expenditure သုိ႔မဟုတ္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးျခင္းေၾကာင့္ အစုိးရ၏ ဝင္ေငြေကာက္ခံရာတြင္ နည္းပါးသြားေစသည္။ အခြန္စရိတ္ကုိ အဓိပၸာယ္
ဖြင့္ဆုိရန္အတြက္ တိက်ေသာ သာမန္အခြန္အေျခခံႏွင့္ အစုိးရက မရလုိက္ေသာ ဝင္ေငြမ်ား၏ စရိတ္ကုိ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုး
နည္းလမ္းျဖင့္ ဆန္းစစ္ရန္လုိအပ္သည္။

၁၃၇။ အခြန္ပမာဏ အခြန္ပမာဏ သတ္မွတ္ျခင္းသည္ အစုိးရ၏ အထူးလုပ္ငန္းမ်ား (သုိ႔) လုပ္ငန္းနယ္ပယ္မ်ားအတြက္ အထူးသတ္မွတ္ထားေသာ PEMPAL, Glossary of Public
သတ္မွတ္ျခင္း အခြန္အမ်ိဳးအစားမ်ားမွ သုိ႔မဟုတ္ အခြန္အမ်ိဳးအစားအုပ္စုမွ ေကာက္ခံရမည့္ ပမာဏအား သတ္မွတ္သည့္ အေလ့အထ Financial Management,
Tax earmarking ျဖစ္သည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၈၆

၁၃၈။ တစ္ခုတည္းေသာ အစုးိ ရ၏ ေခ်းေငြအတြက္ ကုနက

္ ်စရိတက
္ ို အနည္းဆံးု ေလွ်ာ့ခ်ရန္အတြက္ ေငြသားအရင္းအျမစ္ကို စီမခ
ံ န္ခ
႔ ရ
ြဲ ာႏွင့္ စုေပါင္းရာတြင္ IMF
ေငြတိုက္စာရင္း မရွိမျဖစ္လိုအပ္သည့္ နည္းလမ္းျဖစ္သည္။
Treasury Single
Account (TSA)

၁၃၉။ Temporary Actual (TA) ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း လစဥ္၊ သံုးလပတ္၊ ေျခာက္လပတ္ႏွင့္ ႏွစ္ပတ္လည္ကာလအလုိက္ ရရွိသည့္ ရေငြမ်ားႏွင့္ ထုတ္ယူသံုးစြဲၿပီး ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
သည့္ အသံုးစရိတ္မ်ားကို သက္ဆုိ္င္ရာေငြစာရင္းေခါင္းစဥ္အလိုက္ ျပဳစုထားေသာ စာရင္းျဖစ္သည္။ စာရင္းစစ္ေဆး အတည္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
မျပဳရေသးသည့္ စာရင္းျဖစ္ပါသည္။ အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၄

20
၁၄ဝ။ ယံုၾကည္အပ္ႏွံေငြ အစိုးရမွ တိက်ေသာရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အစီအစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရေငြႏွင့္ သံုးေငြ စာရင္း ျဖစ္ၿပီး TAF PFM Module
Trust Funds လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဥပေဒႏွင့္အရ ယံုၾကည္အပ္ႏွံမႈရန္ပံုေငြ (ဥပမာအားျဖင့္ Highway Trust fund) အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။
သိမ
႔ု ဟုတ္ ယံၾု ကည္မျႈ ဖင့္ သေဘာတူညခ
ီ ်က္ရယူႏင
ုိ ရ
္ န္ သိမ
႔ု ဟုတ​္ အစိးု ရကိယ
ု တ
​္ င
ုိ ္ ​​ေငြလက္ခ
​မံ ည္သ
့ အ
ူ ျဖစ္​သ​ေဘာတူညထ
ီ ားမႈ
မ်ားကို အ​ေကာင္အ
​ ထည္ေဖာ္
​​​ ရ​ န္​အသံုးျပဳ​ေသာ ရန္ပေ
ံု​ ငြ (ဥပမာအားျဖင့္ တိက်ေသာရည္ရ
​ ြယခ
္​ ်က္မ
​ ်ားအတြက္​လက္ေဆာင္
​​ ​
ႏွင္​့လွဴဒါန္း​​ေငြအတြက္​သံုးေ
​ သာ ယံုၾကည္အ
​ ပ္ႏ
​ ွံမႈ ရန္ပ
​ ံု​ေငြမ်ား) ။

၁၄၁။ ေငြတိုက္၊ ဘ႑ာတိုက္ စာေပက်မ္းဂန္လာ ေရွးအေခၚအရ ျပည္သူ႔ဘ႑ာတိုက္တြင္ထားရွိေသာ ျပည္သူပိုင္ တန္ဖိုးႀကီးပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းဆည္း စီမံ PEMPAL, Glossary of Public
Treasury ခန္႔ခြဲထားရွိေသာေနရာ ေငြတိုက္၊ ဘ႑ာတိုက္ ဟုေခၚသည္။ ယေန႔ေခတ္တြင္ အစိုးရမ်ား၏ ေငြစာရင္းအင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေသာ Financial Management,
ေငြတိုက္ဦးစီးဌာနတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာသည္။ Version 3၊ စာမ်က္ႏွာ ၈၇

၁၄၂။ အစိုးရ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္ အစိုးရ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္သည္ အစိုး၏ ကာလရွည္အေႂကြးျဖစ္ၿပီး သတ္မွတ္ထားေသာ အတုိးႏႈန္းကိုလည္း ေပးေဆာင္ရသည္။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေရာင္းခ်ျခင္း အစိုးရ ေငြတုိ္က္စာခ်ဳပ္မ်ားကို အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ျဖည့္ဆည္းရန္ ေငြေရးေၾကးေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားသို႔ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Treasury Bonds ေလလံစနစ္ျဖင့္ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဗဟိုဘဏ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဗဟိုဘဏ္ထဲမွ အစိုးရက ေငြေခ်းယူမႈ) သို႔ အခ်က္အလက္မ်ား
ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္သည္။ (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၃

၁၄၃။ အစိုးရ ေငြတိုက္လက္မွတ္ အစိုးရ ေငြတိုက္လက္မွတ္သည္ အစိုးရ၏ ကာလတိုအေႂကြးျဖစ္ၿပီး သတ္မွတ္ထားေသာ အတိုးႏႈန္းကိုလည္း ေပးဆာင္ရသည္။ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ေရာင္းခ်ျခင္း အစိုးရ ေငြတုိ္က္လက္မွတ္မ်ားကို အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျဖည့္ဆည္းရန္ ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ား ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
Treasury Bill သို႔ ေလလံစနစ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဗဟိုဘဏ္သို႔ ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်က္အလက္မ်ား
(citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၃

၁၄၄။ အစိုးရ ေငြတိုက္လက္မွတ္ အစုိးရဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ျဖည့္ဆည္းရန္ အမ်ားျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသို႔ ေရာင္းခ်ျခင္း။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
ကို ေလလံစနစ္ျဖင့္ ၂ဝ၁၅ ခု၊ ဇန္နဝါရီလမွ ေလလံစနစ္ျဖင့္ စတင္ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာ
ေရာင္းခ်ျခင္း အခ်က္အလက္မ်ား
Treasury Bill Auction (citizen budget)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၃

၁၄၅။ သံုးစြဲခြင့္မက်ေသးေသာ အပ္ႏွင္းထားေသာ ဘက္ဂ်က္သံုးစြဲခြင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္သြားေသာ ပမာဏ ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒေၾကာင္းအရ သံုးစြဲခြင့္ ရရိွထားသည္။ TAF PFM Module
ေငြပမာဏ
Unobligated Balance

၁၄၆။ သံုးေငြ စိစစ္မႈ သံုးလတစ္ႀကိမ္ သုိ႔မဟုတ္ လစဥ္ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား သုိ႔မဟုတ္ သံုးစဲြဌာနမ်ားအား ယင္းတုိ႔၏ သံုးစဲြမႈမ်ားကုိ စုစုေပါင္း IMF
Warrant အားျဖင့္လည္းေကာင္း ေယဘုယ်အားျဖင့္ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအေနႏွင့္ ၄င္းတစ္ႏွစ္စာ သံုးစဲြမႈကုိ ျပန္လည္ သံုးသပ္ျခင္း။

၁၄၇။ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာ မူလဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္အတြင္း ျပဌာန္းေကာင္းျပဌာန္းႏိုင္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘတ္ဂ်က္တို႔ကို ဆက္စပ္၍ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၇ ခု၊ ဘ႑ာေရးႏွစ္
Year-End Report ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲ လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္မႈကို အစိုးရမွ ေဆြးေႏြးတင္ျပျခင္း။ အမွန္တကယ္သံုးစြဲခဲ့၊ ေကာက္ယူခဲ့ေသာ ပမာဏႏွင့္ ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းဆိုင္ရာအခ်က္
ဘက္ဂ်က္အရသတ္မွတ္ထားေသာ ပမာဏတို႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္ေဖာ္ျပသည္။ အလက္မ်ား (citizen budget)၊
စာမ်က္ႏွာ ၁
21