ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

“Nedir Bu Makrolar?”
“EXCEL Makrolarını Doğru Anlamak”

OCAK 2011 -1- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş
Yazar Hakkında :
Yazar hakkında bilgi edinmek için www.serkanozgoz.com adresini ziyaret
edebilirsiniz. Yazara ulaşmak için serkan@etkinbilgi.com adresini kullanabilirsiniz.
Yayın Hakkında :
 Bu kitap çok çeşitli sektörler için düzenlenen eğitim projelerinde eğitim içeriği,
notları ve kitapları hazırlayan biri tarafından yazıldı.
Neden Böyle Bir Yayın?
 Yıllarca yazdığım eğitim notlarının yada kendi katıldığım eğitimlerde bana verilen
eğitim notları ve kitapların dolapların birinde ( ama hangisinde ) kaldığını gördüğüm
için basılı eğitim notlarına ve kitaplara inancım azaldı.
 Artık bilgileri daha hızlı ulaşılabilir, daha rafine ve pratik biçimde paylaşmamız
gerektiğini düşünüyorum.
 Bu kitapta EXCEL üzerinde en üst bilgi seviyesinin Makrolar olduğunu düşünenler için “makro gerçeğini”
anlatmaya çalışacağız. Makroları bir fenomen olmaktan çıkarıp aslında gerçek gücün Excel Makronun
arkasındaki Visual Basic’te olduğunu özetleyeceğiz. Özellikle doğrular ve yanlış bilinenler kısımlarına göz
atmanızı tavsiye ediyoruz.
 Canlı bir eğitim gibi olmayacak ama yine de makroyu anlatacağız.
 Bu kitap sayesinde bilmediğiniz bilgiler öğrenirseniz , bilin ki eğitimlerimizde bu bilgilerin çok daha fazlası var.

OCAK 2011 -2- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

2003 yılından bu yana

Eğitimlerde biz kendilerine EXCEL anlatırken ,
örnekleri ve uygulamaları ile içeriklerimizi mükemmelleştirmemizi sağlayan
Müşterilerimize
Teşekkür Ederiz.

OCAK 2011 -3- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Bu kitapta herhangi bir şekilde adı geçen ürün , marka veya şirket isimleri sahiplerine aittir.
Kitapta yer alan bilgilerin uygulanmasından kaynaklanan sorumluluk okuyucuya aittir.
Yazar bu kitaptaki bilgiler ve uygulamasından doğacak sonuçlar hakkında
hiçbir şekilde garanti vermez ve sorumlu tutulamaz.

OCAK 2011 -4- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

EXCEL BECERİLERİ

OCAK 2011 -5- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 1: Doğrular ve Yanlışlar

1. Makrolar üzerinde uğraşan herkes EXCEL

profesörü müdür?
Cevap hayır. Bugüne kadar çalıştığımız işletmelerde üç tip
kullanıcı gördük.
1. Standart Kullanıcılar : İşlerini görmek için EXCEL kullanırlar. Gerektiğinde yeni bir şey
öğrenirler. Kapsamlı bilgileri olmasa da işlerini görecek bilgiye sahiptirler. Daha ilerisine
gerek duymayabilirler. ( Sağlıklı Durum )
2. İleri Seviye Yararlı Kullanıcılar : Kişisel yetenekleri gereği bir adım ilerdedirler. Diğer
kullanıcıların da öğrenmesini teşvik ederler , iç eğitim verirler , yardımcı olurlar. Makrolarla
amatör olarak ilgilenirler. (Sağlıklı ve Gelişmeye Açık Durum)
3. İleri Seviye Zararlı Kullanıcılar : EXCEL’ i diğerlerinden daha iyi bildiklerini her fırsatta
herkesin gözüne sokarlar. İnternetten indirdikleri makroları birkaç küçük değişiklikle sanki
kendilerinin ürünüymüş gibi sunarlar , bilgi saklarlar , paylaşmazlar. Genellikle dosyaları ,
makroları şifrelidir. Kendilerinden daha iyi bilene tahammül edemezler. (Sağlıksız Durum)

OCAK 2011 -6- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 2: Makro Nedir ?

Makro EXCEL ile birlikte ortaya çıkmış bir kavram değil. EXCEL öncesi ( hatta
Windows yokken DOS işletim sisteminde bile ) kullanıcıların standart yaptıkları
KAYDI işleri kaydedebilecekleri , yaptıkları kayıtları tekrar edebilecekleri araçlar
BAŞLAT içeriyorlardı.

Buradaki amaç : kullanıcı eğer hep aynı işleri yapıyorsa neden sürekli tekrarlasın.?

İŞLEMLERİ Acaba kullanıcının hareketlerini kaydedip , sonra tekrar tekrarlayabilir miyiz?.

YAP
Bir ihtiyaçtan yola çıkılarak sorulan bu sorular her uygulamada bize makro
tanımlama ve tekrarlama olanağını da yaratmış oldu.

KAYDI Özetle makro içeren tüm uygulamalarda ( EXCEL’de de ) mantık kaydetişlem

DURDUR yapkaydı durdur prensibi ile makro kaydetmeye olanak verir.
YAP
Bu durumda EXCEL’ de çok sık tekrar ettiğiniz bir eylem grubunu makroya
dönüştürmek için Visual Basic kodları bilmenize gerek yoktur.

OCAK 2011 -7- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 3: Neden Makro? İhtiyaçlar Neler?

1. Kimler Makro eğitimi almalı?
a) Rutin işlemleri otomatikleştirip zaman kazanmak isteyenler.
Örnek : ERP sisteminden hep aynı raporu alan , bazı kolonları silen , bazı süzmeler yapan
, bazı satırları silen ve temiz data üzerinde bir pivot table ( özet tablo) yapan bir kullanıcı
olsun. Bu raporu her hafta 10 farklı ürün grubu için ayrı ayrı 15 dk’sını harcayarak
yapıyor olsun. Bu kullanıcı tüm bu rutin işleri tek bir tuşla yapan bir makro hazırlayabilir.
Makro birkaç saniyede çalışır, kullanıcı her hafta 10 rapor için 150 dk uğraşmaktan
kurtulur.
Soru : Sizin bu türden rutin işleriniz var mı?
b) EXCEL fonksiyonlarına ek olarak sıra dışı fonksiyonlar yazmak ve kullanmak isteyen
kullanıcılar.
Örnek : Bir mühendislik hesabını sıkça kullanan bir kullanıcı bunu EXCEL’ de bir
fonksiyona dönüştürebilir. Örneğin ham malzemelerin ebatlarından yola çıkarak
ağırlıklarını hesaplayan HAMAĞIRLIK isimli bir fonksiyon yazabilir. EXCEL’ de böyle bir
fonksiyon olmamasına rağmen kullanıcı kendisine ve çevresindekilere sıra dışı ek bir
işlevsellik kazandırmış olur.
Soru : Sizin ihtiyaç duyduğunuz sıra dışı fonksiyon var mı?

OCAK 2011 -8- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

c) Çok sayıda veriyi diğer veri sistemleri (MRP-ERP vs) ile birlikte kullanması , düzeltmesi
, düzenlemesi , dönüştürmesi , analiz etmesi , sonuçlandırması gereken kullanıcılar.
En geniş ihtiyaç grubu bu gruptur. Örneği kullanıcı ERP sisteminden 40.000 satırlık bir datayı
çekiyor olsun. Sonra bu 40.000 satırlık datayı, tedarikçiden gelen başka bir dosyada bulunan 3000
satırlık datayla kıyaslayıp belirli birkaç kritere göre eşleşenleri siliyor olsun. Bu kullanıcı bu
işlemleri otomatikleştirecek ve silinenleri ayrı yeni bir dosyada toplayacak ve duruma göre ( ürün
grubu vs ) belirli kullanıcı gruplarına mail atacak makroyu hazırlayabilir. Böylelikle ciddi bir iş
yükünden kurtulmuş olur.
Soru : Sizin bu türden ihtiyaçlarınız var mı?

d) Başkaları için uygulama geliştirmesi gereken kullanıcılar.

Tüm şirket içinde tanımlı bulunan sarf malzeme kartlarını kullanarak Malzeme İstek Fişlerini
elektronik hale getirmek isteyen bir kullanıcı bir EXCEL dosyası oluşturabilir ve tüm
kullanıcılara dağıtır. Bu EXCEL dosyası normal bir EXCEL sayfası gibi değil bir sarf fişi gibi açılır.
Kesilen her sarf fişi bir veri tabanına kaydolur. Sarf fişlerini raporlamak kolaylaşır. Böylelikle bir
süreç standartlaştırılmış ve elle doldurulan bir form EXCEL ve yazılan makro sayesinde dijital
hale gelmiş olur.
Soru : Sizin bu türden ihtiyaçlarınız var mı?

OCAK 2011 -9- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 4: Makro Nasıl Oluşturulur.?

1. MAKRO KAYDETMEK İÇİN KAYDI BAŞLATMA

Makro kaydetme üç aşamalı bir işlemdir. Makro kaydetmeye

başlamadan önce makroyu isimlendirmek, gerekirse bir kısa yol
tuşuna bağlamak ve makronun kaydedileceği yeri belirtmek
gerekir.

Makro Adı : Her makronun bir adı vardır. Makro adında boşluk
bulunamaz.
Kısa Yol Tuşu : Makroyu kaydettikten sonra pratik olarak
çalıştırmak için bir kısa yol tuşu belirleyebilirsiniz. Bu tuş genellikle
CTRL + SHIFT ile birlikte basılan bir tuştur.
Makronun Saklanacağı Yer :
Makro istenirse aktif çalışma kitabında yada tüm açılacak EXCEL dosyalarında geçerli olması için Kişisel Makro Çalışma
kitabında saklanabilirler.
Açıklama : Makronun içeriğini belli eden kısa açıklama yazmak daha sonra makroyu anlamak bakımından
önemlidir.

OCAK 2011 -10- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş
2. TEKRARLANMASINI İSTEDİĞİNİZ İŞLEMLERİ YAPMA

1. Makro Kaydet penceresinde gerekli bilgileri tanımlayıp TAMAM düğmesine tıkladığınızda EXCEL ekranında
KAYDI DURDUR araç düğmesini ve durum çubuğunda ‘Kaydediyor’ mesajını görürsünüz.
2. Bu aşama EXCEL’ in yapacağınız tüm işlemleri ve vereceğiniz tüm komutları arka planda makro koduna yani
Visual Basic programla dili komutlarına dönüştüreceği aşamadır. EXCEL her hareketinizi kaydettiği için hata
yaparsanız oluşturulan makro hatalarınızı da tekrarlayacaktır.
3. Makro kaydederken EXCEL ekranından yapabileceğiniz her şeyi yapabilirsiniz.

ÖRNEK : Yazdırma
ŞİMDİ İLK MAKRONUZU YAZABİLİRSİNİZ. alanı belirleyen ,
sayfayı yatay çeviren ,
üst bilgi ve alt bilgi
3. KAYDI DURDURMA tanımlayan , kısacası
1. Yapacağınız işleri tamamladıktan sonra ekran gözüken
KAYDI DURDUR düğmesine ( yada Makro menüsündeki
her zaman yaptığınız
düğmeye ) basarak kaydınızı tamamlayın. sayfa ayarlarını yapan
bir makro oluşturun.

OCAK 2011 -11- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 5: Makro Nasıl Çalıştırılır ? , Makronuzu Deneyin!

1. Makro çalıştırmanın en pratik yolu kaydederken tanımadığınız kısa yol tuşlarına basmaktır.
2. Makronuzu ayrıca Makro (Araçlar Menüsü yada Geliştirici Sekmesi ) menüsünden çalıştırabilirsiniz.
3. FORMLAR araç çubuğu üzerinde yer alan düğme aracı ile makronuzu bir düğmeye bağlayabilirsiniz.

OCAK 2011 -12- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 6: Farklı Makrolar Geliştirin!

1. Rutin işlerinize odaklanın.
2. Unutmayın , Makro tekrarlanan işlere odaklanır.
3. EXCEL ekranında her seferinde aynı biçimde yaptığınız her şeyin makrosunu oluşturabilirsiniz.
 İşlediğiniz bir data içinde hep aynı sütunları gizleyen bir makro
 Çalıştığınız sayfayı kitap olarak kopyalayıp hep aynı isimle kaydeden bir makro
 Hep aynı yerin grafiğini çizen bir makro
 Datayı işledikten sonra aynı özet tabloyu otomatik oluşturan bir makro
 İstediğiniz kayıtları birden çok kritere göre filtreleyen makro

OCAK 2011 -13- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 7: Visual Basic Penceresi ve Makroların Yeri

1. Makrolar aslında Visual Basic diliyle
yazılmış küçük program parçalarıdır.
2. Makrolar aynı EXCEL sayfaları gibi
düşünebileceğiniz Modül sayfalarında
tutulurlar.
3. Modüllere VB penceresi ile ulaşılır.
4. VB penceresini açmak için Alt + F11 tuşu
kullanılır.
5. Modülllere ulaşmanızı sağlayan pencereyi
( project explorer) açmak için CTRL + R
tuşunu kullanmalısınız.
6. Bir dosyayı kaydettiğinizde içerdiği
makroları da kaydetmiş olursunuz.
7. Bir makro oluşturulduğunda modül
kendiliğinden eklenmiş olur.
8. Ayrıca VBA penceresinde InsertModule komutu ile modül eklenebilir.
9. İstenirse modüller silinebilir. (Sağ tuş remove module )

OCAK 2011 -14- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

10. Makro yazarken aslında bir alt program yaratmış olursunuz.

11. Alt programlar mutlaka SUB cümlesi ile başlar ve End Sub cümlesi ile biter. Böylece EXCEL makronun ( yani alt
programın ) başı ve sonunu diğerlerinden ayırır.
12. Kodla makro yazmak için Modül penceresinde
SUB Hesap()
Komutlar…
End Sub

OCAK 2011 -15- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Konu 8: Makro Güvenliği

1. EXCEL virüsleri dosyalara makro kodu gibi bulaşırlar.
2. Bu sebeple bir EXCEL dosyasının içinde bir virüs mü var , yoksa bir makro mu içeriyor bilmek zordur.
3. Bu sebeple EXCEL bir makro güvenliği ayarı içerir.
4. Bu ayar yüksek seçilmişse hiçbir makro kodu çalıştırılmaz. Orta seviye’de kodların etkinleştirilip
etkinleştirilmeyeceği kullanıcıya sorulur.
5. Tools-Options ile güvenlik seçeneklerine ulaşabilirsiniz.

YOL AYRIMI
Bu aşamaya kadar bir kullanıcının hiçbir Visual Basic kodunu bilmesine ve kullanmasına gerek
olmadan oluşturabileceği makrolar konusunda sizleri bilgilendirmeye çalıştık.
Bu aşamadan sonrasında Visual Basic programlama dilinin EXCEL içerisinden kullanımına yönelik
bilgilere ihtiyacınız olabilir.
Bu aşamadan sonrası artık kullanıcı kimliğinden çıkıp , programcı kimliğine bürünmenizi gerektiren ,
direk olarak modüller içine EXCEL nesnelerini kullanarak kodları bizzat yazacağınız bir süreç.
Gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını siz değerlendirmelisiniz. Biz sadece sizleri aydınlatmaya çalıştık. Cevabınız hala evet
ise sonraki sayfalarda makro eğitimlerimizin içerikleri var.

OCAK 2011 -16- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

EXCEL Makroları ve EXCEL İle Programlama Eğitimi – 3 Gün

OCAK 2011 -17- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

OCAK 2011 -18- www.etkinbilgi.com

ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ EXCEL Makroları ve Programlamaya Giriş

Zaman buldukça bilgimizi paylaşmaya devam ediyoruz.

Yeni çıkacak yayınlara da ulaşmak,
öneri ve düşüncelerinizi belirtmek için şimdi bize yazın.

Böyle Yayınlar ve Devamı Bana Ulaşsın

Bu kitapta yer alan tekniklerin çok daha fazlasını öğrenmek , EXCEL’ de gerçek bir uzman olmak istiyorsanız ,
EXCEL Odaklı Programlarımıza
göz atmanızı öneririz.

EXCEL Makroları ve Programlama konusunda derinlemesine bilgi edinmek istiyorsanız

EXCEL Makroları ve EXCEL İle Programlama
Programımız beklentilerinizi karşılayabilir.

OCAK 2011 -19- www.etkinbilgi.com