UVOD U FILMOLOGIJU

ANDRE BAZEN - ŠTA JE FILM?

1. ONTOLOGIJA I FOTOGRAFSKE SLIKE

- Balzamovanje kao činjenica geneze plastičnih umjetnosti; prvi egipatski kip je ljudksa
mumija koja održava borbu protiv vremena i smrti - pobjeda vremena. U grobove su
stavljani mali kipovi od pečene zemlje u slučaju skrnavljenja groba.
- Religiozno porijeklo vajarstva - ima namjenu da spasi biće putem privida (vajarstvo =
privid)
- Paralelni razvoj umjetnosti i civilizacije je oslobodio umjetnost tih magijskih namjena, ali
to ne mijenja potrebu odbrane od vremena što se primjećuje u portretima (stvaranje
idealnog svijeta koji ima nezavisnu vremensku sudbinu)
- Historiju umjetnosti možemo posmatrati kao historiju sličnosti odnosno REALIZMA -
historija psihologije - Film bi se u tom smislu posmatrao kao najrazvijeniji oblik likovnog
realizma
- U 15. St. na Zapadu, slikar počinje napuštati težnju ka duhovnoj stvarnosti i počinje
podražavati spoljni svijet - nadolazak na geometrijsku perspektivu i Da Vincijeve mračne
komore (camera obscura)
- U slikarstvu nalazimo dvije osnovne težnje :
● ESTETSKA - simbolizam oblika
● PSIHOLOŠKA (pseudorealizam; optička vartka) - spoljnji svijet zamijeniti spostvenim
dvojnikom
- Ali srednjovjekovna umjetnost ne pati od tog sukoba, ona je u isto vrijeme i realistička i
spiritualistička, ona ne zna za tehničke mogućnosti.
- Slikarstvo pruža samo iluziju, a fotografija i film zadovoljavaju zaokupljenost realizmom.
- Slikarstvo podrazumijeva subjektivnost zbog učešća čovjeka, zato savremeni slikar biva
oslobođen kompleksa sličnosti.
- Fotografija posjeduje objketivnost; slika spoljnjeg svijeta se stvara automatski bez
učešća čovjeka i zato posjeduje snagu mjerljivosti - ona prenosi stvarnost na njeju
reprodukciju
- Ali fotografija ne stvara vječnost kao umjetnost već balzamuje vrijeme - čuva ga od
truljenja. Iz te perspektive film izgleda kao vrmensko dovršavanje fotografske
objektivnosti. To je slika trajanja stvari -MUMIJA PROMJENE

2. UMIRE SE SVAKO POPODNE

- Film Mirijam i Pijera Bronbežera “Borbe bikova”
- Te borbe su morali često i mnogo snimati da bi kamera dala potpunu sliku života arene
- MONTAŽA - moderno djelo po kadriranju, različito od Kuljoševljevog opita fizičke
podudarnosti podjele na kadrove, kada je moralno značenje prethodilo fizičkom
- Ovdje se teži fizičkom reliazmu
- Zaustavljanje slike pa komentar položaja čovjeka i bika
- Zbog tih didaktičkih vrijednosti, poduhvat je manje grandiozan od Hemingvejove “Smrti
popodne” - djeluje kao dokumentarac ali to je pogrešno jer cilj je FILMSKI
- Borba s bikovima za metafizičko jezgro ima smrt. Zahvaljujući mogućnosti smrti, arena je
više od pozorišne scene
- Film je umjetnost vremena - može se ponavljati stvarnost - Smrt više nije neponovljiva