Ang lalaking nagsalba at unang nakabasa ng 'Noli Me Tangere'

Published March 9, 2013 9:00pm

 Alam niyo ba na kung hindi dahil sa tulong ng isang kaibigang duktor ni Gat. Jose Rizal ay baka hindi natin
nabasa ang isa sa mga mahalagang obrang nobela na nilikha ng ating pambansang bayani na may pamagat
na "Noli Me Tangere."

Taong 1887 nang unang malathala ang 2,000 kopya ng Noli Me Tangere sa Berlin, Germany sa tulong ng
kaibigan ni Rizal na si Dr. Maximo S. Viola, na nakasama nila sa paglilibot sa ibang bansa.

Nang panahon iyon, problemado si Rizal sa pangtustos para malimbag ang kanyang nobela kaya pumasok
sa isip niya na sirain na lamang ang nagawa na niyang manuskripto o naisulat sa kamay.

Subalit dahil sumusuporta sa iba pang makabayang personalidad, pumayag si Viola -- isinilang
noong Oktubre 17, 1857 sa San Miguel, Bulacan -- na gastusan ang pagpapalimbag ni Rizal ng Noli Me
Tangere.

Bilang pasasalamat ni Rizal, ibinigay niya kay Viola ang galley proofs at ang unang kopya ng nalimbag na
libro, at kumpirmasyon na ito ang unang tao na nakabasa at tumangkilik ng kanyang nobela.

Pumanaw si Viola sa edad 76 noong Setyembre 1933 sa kanyang bayan sa Bulacan. - FRJimenez,

Mga Akda at Karangalan ni Francisco Baltazar

Ang kauna – unahang tulang nagbigay sa kanya ng karangalan bilang “Isang Makata” ay ang “Pagsisisi” sinulat niya
ito ng siya ay nakatira sa Tundo.Nagsulat siya ng mga Moro – moro, awit at korido at mga tulang nauukol sa ibat –
ibang okasyon. Bukod sa “Florante at Laura” ay nakasulat siya ng iba pang awit at korido gaya ng mga sumusunod:

La India Elegante y El Negrito Amante

Clara Balmori
Almanzor at Rosalina
Orosman at Zafira
Mahomet at Constanza
Bayaceto at Dorlisca
Auredato at Astrone
Don Nuno at Zelinda
Nudo Grodeano
Rodolfo at Rosemundo
Abdol at Miserena

Ang “La India Elegante y El Negrito Amante” ay isang dulang parsa na may mga tauhan at tagpong Pilipino. Tanging
ang dulang ito ang may mga tagpong nangyari sa Pilipinas. Ang ibang mga dula ni Balagtas ay naganap sa ibang
bansa at ang tauhan ay hindi Pilipino.

Ang “Almanzor at Rosalina” ay isang Moro – moro. Itinanghal ito sa Udyong Bataan nang labindalawang araw.
