1.

Povjesni razvoj motora SUS

Ako posmatramo povjesni razvoj motora možemo reći da su se vremenom razvijala vozila
čija se brzina povećavala u zavisnosti od snage motora. Prva parna mašina koja ne
zadovoljava epitet motora sa unutrašnjim sagorevanjem konstruirana je 1764. godine od
strane Džemsa Vata. Velikom napretku razvitka motora doprineli su najprije Filip Lebon, koji
je 1800. Godine konstruisao motor koji je kao pogonsko gorivo koristio svetleći gas, i
Francuz Lenoar koji je radio na usavršavanju ovog motora 1860. godine. i koji je
osavremenio ovaj model motora. Nakon toga su neki inžinjeri (Bo De Ros) pokušavali da
realizuju motor sa unutrašnjim sagorevanjem ali se sve završavalo na teorijskom delu ili se
radilo o motorima vrlo male snage.

Takav je bio dvotaktni motor mehaničara Markusa. 1

Revolucija razvoja motora sa unutrašnjim sagorevanjem počinje sa Nikolas-om August Otto-
om (1832-1891) koji je konstruisao ovakav motor koji se naziva i Oto motor. Ovaj
pronalazak bio je prva praktična alternativa parnoj mašini. Otto je napravio prvi benzinski
motor 1861. godine. Tri godine nakon toga oformio je partnerstvo sa velikim Njemačkim
industrijalcem Eugenom Langenom sa kojim razvija poboljšanu verziju motora koja 1867.
osvaja zlatnu medalju na Pariskoj Izložbi.1876. godine Otto konstruiše četvorotaktni motor sa
unutrašnjim sagorevanjem, najsličniji onom koji poznajemo danas. Naime, četvorotaktni
ciklus patentirao je Bo De Ros, francuski inžinjer, ali kako je Otto prvi konstruisao sam motor
do danas ciklus je poznat kao Ottov ciklus.

Zanimljivo je da je u Otovoj firmi radio i Gottlieb Wilhelm Daimler kao tehnički direktor.
Daimler je 1882. napustio ovu firmu i zajedno sa Wilhelmom Meybachom osnovao
sopstvenu. Godine 1885. patentirali su četvorotaktni motor sa karburatorom koji je
omogućavao upotrebu benzina kao osnovnog goriva. Prvi od motora isprobali su na biciklu
(ovo je verovatno i prvi motorcikl ikad napravljen), zatim na kočiji sa četiri točka (1886.) i na
čamcu (1887.). 1889. su dizajnirali i napravili prvi automobil. Godine 1890. osnivaju
Daimler-Motor-Gesellschaft, firmu koja 1899. pravi prvi Mercedes.

Pored Otto-a, u ovoj oblasti radio je i Rudolf Diesel. Njegov rad bio je usmeren razvoju
četvorotaktnog toplotnog motora čiji bi ciklus bio što bliži Karnoovom. 1890. je došao na
ideju dizel-motora koji danas poznajemo. Uz podršku firmi Maschinenfabrik Augsburg i
Krupp proizvodi seriju sve uspešnijih modela što kulminira 1897. kada je demonstrirao
jednocilindrični, četvorotaktni motor od 25ks.