Građevinsko-arhitektonski fakultet Univerziteta u Nišu

Osnovne akademske studije – studijski program Arhitektura

Školska godina 2015/16

Uvod u arhitektonske konstrukcije, II sem. 2+2

Predavanje br. 9

TEMELJI ZGRADA

Prof. dr Veliborka Bogdanović

Doc. dr Miomir Vasov
 TEMELJI ZGRADA

TEMELJI su konstruktivni
elementi preko kojih se zgrada
direktno ili indirektno oslanja na tlo, tj. zemljište.
 GRAĐEVINSKO TLO

 GRADJEVINSKA KLASIFIKACIJA ZEMLJANIH MATERIJALA:

 PRIRODNA ZEMLJIŠTA: Stene, Nevezani materijali, Les,

Vezani materijali, Muljevi i treset.
 NASUTA ZEMLJIŠTA: Homogeno od prirodnog
nevezanog materijala, Nehomogeno od raznorodnih
izmešanih materijala.
GRAĐEVINSKO TLO

 Vrste zemljišta sa gledišta pogodnosti

za gradnju:
- Dobro zemljište: homogene stene,
šljunak, glina, les (u slojevima 3 do 4m)
- Loše zemljište: stene u kosim slojevima,
stene podložne raspadanju ili su jako
ispucale, humus, treset, mulj, šut
GRAĐEVINSKO TLO
Osobine zemljišta dobijaju se istražnim bušenjem i laboratorijskim
ispitivanjem izvadjenih uzoraka.
OBLIK I VELIČINA TEMELJA

 Zavise od:
a) Vrste i nosivosti tla
b) Karakteristika objekta: opterećenje, oblik
osnove, konstruktivni sistem,....i td.
c) Materijala za izvođenje-gradnju
NAPONI U TLU ISPOD TEMELJA

Naponi u zemljištu smanjuju se sa dubinom ispod temelja,

zavisno od vrste zemljišta i širine temeljne stope.
OSNOVNA PODELA TEMELJA
 PREMA DUBINI TEMELJENJA: PLITKI, DUBOKI
 PLITKO TEMELJENJE
 Prema materijalu od kojih se izradjuju temelji:
od kamena, opeke, betona. Danas skoro
redovno od betona.
 Prema geometrijskom obliku: trakasti, samci,
kontra grede, kontra ploče;
 prema obliku poprečnog preseka:
pravougaoni, stepenasti, trapezasti
 PLITKI TEMELJI - DUBINA

 Najčešće temeljenje
zgrada, kada je dobro
noseće tlo na racionalnoj
dubini
 Opterećenje od objekta
prenosi se direktno na tlo
preko kontaktne površine

h
temeljne stope
 MINIMALNA DUBINA FUNDIRANJA (h) za naše
klimatske uslove kod dobro nosivog tla, je 80
do 100cm
GEOMETRIJSKI OBLIK TEMELJA

 TRAKASTE TEMELJNE STOPE,

najčešće kod masivnih
konstruktivnih sklopova -
ispod zidova,
pravougaonog ili
trapezastog poprečnog
preseka
GEOMETRIJSKI OBLIK TEMELJA

 TEMELJI SAMCI
se primenjuju za
temeljenje stubova
TEMELJI SAMCI SA SEIZMIČKIM GREDAMA
GEOMETRIJSKI OBLIK TEMELJA - KONTRA GREDE

 KONTRA GREDE U
JEDNOM PRAVCU
povezane
seizmičkim
gredama
 KONTRA GREDE U
DVA PRAVCA
GEOMETRIJSKI OBLIK TEMELJA – KONTRA PLOČA

PRIMENA kod:
 masivnih ali i kod
 skeletnih konstruktivnih
sklopova
 u tlu sa podzemnom
vodom
 GEOMETRIJSKI OBLIK TEMELJA
- KONTRA PLOČA SA KONTRA GREDAMA

U JEDNOM PRAVCU U DVA PRAVCA

TEMELJI PREMA OBLIKU POPREČNOG PRESEKA

 PRAVOUGAONI  Proširenje temeljnog zida u

obliku stope – kada opterećenja od
 TRAPEZNI zgrade treba preneti na veću
 STEPENASTI površinu da ne bi došlo do
prekoračenja dozvoljenog
opterećenja tla
TRAKASTI TEMELJI
APROKSIMATIVNI PRORAČUN VISINE TEMELJA

 Nearmirani temelji: h=1,5*a

 Armirani temelji: h=0,5*a
TRAKASTI TEMELJI OD NEARMIRANOG BETONA
Vertikalni deo
min 20 cm

18
TRAKASTI TEMELJI OD ARMIRANOG BETONA
Vertikalni deo
min 10 cm

19
 TEMELJENJE NA TLU U NAGIBU
Predubok
temelj
TEREN
NE !!!

Dno temelja
mora da bude
horizontalno

NE !!!
TEMELJENJE NA TLU U NAGIBU
TEMELJENJE UZ POSTOJEĆI OBJEKAT

NE !!!

DNA TEMELJA MORA NA ISTOJ DUBINI

TEMELJENJE UZ POSTOJEĆI OBJEKAT

DNA TEMELJA
MORA NA
ISTOJ DUBINI
TEMELJENJE UZ POSTOJEĆI OBJEKAT

 Način i šema podbetoniranja postojećeg

temelja do dubine fundiranja novog objekta
 DUBOKO TEMELJENJE
 Primenjuje se kada je površinski sloj zemljišta slabe
nosivosti, pa se moraju primeniti:
- Šipovi
- Bunari
- ...........

PRIMER: STOJEĆI ŠIPOVI dopiru do dubljih dobro nosivih slojeva

HVALA NA PAŽNJI