Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 21

Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës

Statistikë dhe Informatikë


Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

HYRJE NË EXCEL

Excel spreadsheets e organizon informacionin në rreshta dhe kolona. Rreshtat paraqiten me numra përgjatë faqes. Kolonat
paraqiten me gërma në krye të faqes.

Një qelizë është prerja e rreshtit me shtyllën. Çdo qelizë emërohet nga gërma e kolonës dhe numri i rreshtit.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Ka dy mënyra për të vendosur informacionin në një qelizë:


1. Vendosja direkt në qelizë: Klikojmë në qelizë dhe vendosim të dhënat (numër ose tekst), pastaj shtypim Enter.

2. Vendosja në formula bar: Klikojmë në qelizë, pastaj klikojmë në formula bar. Vendosim të dhënat dhe shtypim Enter
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Formulat dhe Funksionet



Formulat janë ekuacione që kryejnë llogaritje në spreadsheet. Formulat fillojnë gjithmonë me
shenjën e barazimit (=). Kur vendosim shenjën e barazimit në një qelizë, në parim jemi duke i
thënë Excel “llogarit këtë”.

Funksionet janë formula të përcaktuara nga Excel. Marrin të dhënat që keni selektuar, kryejnë
veprime me to dhe kthejnë vlerat.

Të gjithë funksionet kanë një format të përbashkët - shenjën e barazimit të ndjekur nga emri i
funksionit, ndjekur nga inputi i vendosur në kllapa.

Inputi për një funksion mund të jetë ose :

Një bashkësi vlerash (sh.m.b “=AVERAGE(2, 3, 4, 5)”). Kjo i tregon Exce të llogaritë
mesataren
e këtyre numrave.

Një referencë për qelizën (at) ( “=AVERAGE(B1:B18) ose “=AVERAGE (B1,
B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8)”. Kjo i tregon Excel të llogaritë mesataren e numrave
që ndodhen në qelizat nga B1 te B8. Këto referenca mund të vendosen me dorë ose
duke klikuar dhe selektuar të dhënat.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

STATISTIKA DESKRIPTIVE NË EXCEL


1. Statistikë deskriptive për një ndryshore, treguesit.
Disa nga funksionet për statistikën përshkruese janë:
=AVERAGE (qeliza e parë:qeliza e fundit): llogarit mesataren
=MEDIAN (qeliza e parë:qeliza e fundit): llogarit mesoren
=MODE (qeliza e parë:qeliza e fundit): llogarit moden
=VAR((qeliza e parë:qeliza e fundit): llogarit dispersionin
=STDEV(qeliza e parë:qeliza e fundit): llogarit mënjanimin mesatar katror
=ABS(qeliza): llogarit vlerën absolute të një numri
=PERCENTILE(qeliza e parë:qeliza e fundit,alfa): llogarit percentilin e rendit alfa

SHEMBULL 1
Tabela më poshtë paraqet ndryshoret e studiura për 50 individë, në lidhje me aktivitetin fizik.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Marrim në studim njërën prej ndryshoreve, psh “Pesha”. Kopjojmë në një faqe(sheet) të re kolonën e ndryshores
“Pesha” dhe e emërtojmë faqen po me këtë emër, në mënyrë që ta kemi të lehtë për ta identifikuar me vonë. Më poshtë
janë të paraqitura dhe disa nga funksionet statistikore.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Meqë ndryshorja e marrë në studim është një ndryshore e vazhdueshme ne mund ta grupojmë këtë ndryshore në
klasa. Funksioni që përdoret në këtë rast është =FREQUENCY(vlera e parë: vlera e fundit, bins). Ndjekim hapat e
mëposhtëm bazuar në figurë
Hapi 1. Përcaktojmë intervalet që duam. Qelizat G7:G11, vendosja bëhet manualisht dhe jo nëpërmjet ndonjë
formule.
Hapi 2. Në një kolonë të re shënojmë kufirin e djathtë të çdo klase (Bins), qelizat H7:H11, vendosja bëhet
manualisht.
Hapi 3. Selektojmë të gjitha qelizat ku do të afishohen denduritë, I7:I11, shkojmë në formula bar dhe shkruajmë
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
funksionin =FREQUENCY(A2:A51,H7:H11), nuk japim enter por shtypim në të njëjtën kohë tastat
CTRL+SHIFT+ENTER. Të gjitha qelizat do të mbushen automatikisht me denduritë përkatëse.

Marrim në studim ndryshoren “Gjinia” dhe llogaritim denduritë për modalitet që merr kjo ndryshore.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Funksioni i përdorur në këtë rast është =COUNTIF(A2:A51,"M"), për të gjetur sa vlera janë “M”. Duhet patur
parasysh që vlera duhet të vendoset nën thonjza dyshe sepse është karakter.

Marrim në studim ndryshoren “Vakte” dhe llogaritim denduritë për modalitet që merr kjo ndryshore, sepse në
dallim nga ndryshorja “Gjinia” kjo është një ndryshore sasiore. Fillimisht kopjojmë kolonën që ka këtë ndryshore
sepse pas kryerjes së veprimeve do të humbasim informacion dhe kolona mund të na duhet për veprime të tjera më
vonë. Veprimi i rradhës është heqja e duplikimeve.
->Selektojmë kolonën që kopjuam ->Shkojmë në ikonën DATA->Zgjedhim Remove Dublicates-> Në tabelën e
afishuar japim OK
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Kërkojmë sa herë paraqiten vlerat e marra pasi tani është hequr përsëritja e tyre. Dallohet këtu se vlera e kërkuar nuk
ka nevojë për thonjza sepse është një vlerë numerike.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

2. Descriptive statistic data analysis


Microsoft Excel ofron një menu shumë të mirë data analysis, një prej të cilave përmban përpunimin statistikor
përshkrues të të dhënave, për të përdorur këtë paketë (nëse ajo nuk është e instaluar në kompjuterin tuaj) duhet të
ndiqni këto hapa: Shkoni në ikonën e Excel dhe zgjidhni Excel Options
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Në menunë Tools-Add Ins- përzgjidhni Analysis Tool pack dhe më tej konfirmoni me butonin OK. Herën
tjetër kur do të hapni menunë TOOLS përsëri do të shikoni butonin Data Analysis në këtë menu (ose File-
Options-Add Ins)

Pasi kjo procedurë të ketë përfunduar, shkoni në ikonën DATA dhe aty tani do të jetë edhe Data Analysis
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Klikoni menunë Tools-Data Analysis dhe do te shihni kutine dialoguese Data Analysis, përdorni
ashensorin(scroll) dhe do të shihni Descriptive Statistics. Përzgjidheni atë dhe klikoni butonin OK
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Do të hapet një dritare dialoguese me emrin Descriptive Statistics. Në Input Range, përzgjidhni të dhënat që
dëshironi të analizoni. Përfshini edhe rreshtin e parë dhe klikoni në kutinë e perzgjedhur. Gjithashtu perzgjidhni
Summary Statistics dhe më pas konfirmoni me butonin OK.
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Në komandën Input Range vendosim qelizat ku ndodhen të dhënat tona (mjafton të selektojmë gjithë
tabelën me të dhëna, përfshirë dhe emërtimet), në rastin tonë nga qeliza A1 deri në E51. Klikojmë në
kutinë Labels in first roë sepse tabela jonë në rresht të parë ka emërtimet e kolonave. Në Output Range
zgjedhim një qelizë ku do të afishohet rezultati psh H3, klikojmë në Summary Statistics dhe japim OK.
Do të afishohet
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Kjo komandë afishon shumë rezultate për secilin nga variablat që ju keni në tabelën tuaj fillestare. Ajo që duhet
të keni parasysh është fakti se ju interesoheni për ëe gjetur përgjigjen e një pyetjeje, ndaj përzgjidhni nga
rezultatet e afishuara ato që ju japin përgjigje sa më të qartë të pyetjes tuaj.

SHEMBULL 2
Tabela me të dhenat që do të përpunohet në këtë shembull është si më poshtë
Family Time Mode Activity Satisfaction Playground
1 30 1 1,2,3 0 N
2 30 3 4,6 1 Y
3 60 2 1,2 2 Y
4 45 1 5 -1 N
5 30 1 6 1 N
6 60 2 2 2 Y
7 30 3 4 1 N
8 45 2 3,4 -1 N
9 15 1 6 1 Y
10 60 2 2 2 Y
11 180 4 1,2,3,4 2 Y
12 120 2 1,2,4 2 Y

Tabela më sipër është formatuar me qëllim përpunimin sa më të saktë dhe të qartë.


Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Family Time Mode Activity Satisfaction Playground


1 2 3 4 5 6
1 30 1 1 1 1 0 0 0 0 N
2 30 3 0 0 0 1 0 1 1 Y
3 60 2 1 1 0 0 0 0 2 Y
4 45 1 0 0 0 0 1 0 -1 N
5 30 1 0 0 0 0 0 1 1 N
6 60 2 0 1 0 0 0 0 2 Y
7 30 3 0 0 0 1 0 0 1 N
8 45 2 0 0 1 1 0 0 -1 N
9 15 1 0 0 0 0 0 1 1 Y
10 60 2 0 1 0 0 0 0 2 Y
11 180 4 1 1 1 1 0 0 2 Y
12 120 2 1 1 0 1 0 0 2 Y
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Rezultatet e përpunimit staistikor do të shfaqen si më poshtë (figura përmban edhe disa formatime shtesë të cilat
mund ti bëni edhe ju vete)

Statistics Time Mode 1 2 3 4 5 6 Satisfaction Playground

Mean 58.75 2 0.333 0.5 0.25 0.417 0.0833 0.25 1 0.5833


Standard
Error 13.5 0.275 0.142 0.151 0.1306 0.149 0.0833 0.1306 0.32567 0.1486
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Median 45 2 0 0.5 0 0 0 0 1 1
Mode 30 2 0 1 0 0 0 0 2 1
Standard
Deviation 46.76 0.953 0.492 0.522 0.4523 0.515 0.2887 0.4523 1.12815 0.5149
Sample
Variance 2187 0.909 0.242 0.273 0.2045 0.265 0.0833 0.2045 1.27273 0.2652
- -
Kurtosis 3.765 0.161 -1.65 -2.44 -0.326 2.263 12 0.3259 -0.3367 -2.263
Skewness 1.95 0.755 0.812 0 1.3266 0.388 3.4641 1.3266 -0.9117 -0.388
Range 165 3 1 1 1 1 1 1 3 1
Minimum 15 1 0 0 0 0 0 0 -1 0
Maximum 180 4 1 1 1 1 1 1 2 1
Sum 705 24 4 6 3 5 1 3 12 7
Count 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12

Vini re nga tabela se vlera mesatare e variablit(satisfication) është 1(vlerat janë nga -2 ne 2), me këtë rezultat ju
mund të pohoni se njerëzit janë të kenaqur me kushtet e parkut. Pra ju i ktheni pergjigje pyetjes tuaj( të cilën e
keni formuluar në anketë: Sa është niveli i kënaqësisë së njerëzve në parkun e qytetit? A janë ata të kenaqur me
kushtet?)
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)
Ju mund të ndërtoni tabela të veçanta apo edhe grafikë si përshembull mbi aktivitetin që kryejnë njerëzit në park.

Activity frequency Relative


frequency
(1)sport 4 18%
(2)picnic 6 27%
(3)reading 3 14%
(4)walk 5 23%
(5)meditation 1 5%
(6)jog 3 14%
sum 22 100%
Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Statistikë dhe Informatikë
Lule Basha (lule.hallaci@fshn.edu.al)

Ne mund të arrijmë në përfundimin se pjesa më e madhe e njerëzve që vizitojnë parkun e bëjnë këtë për piknin
apo ecje. Pra ju i ktheni pergjigje pyetjes së dytë të pyetësorit tuaj : Cili aktivitet zhvillohet më shpesh në park?
Nga rreshti i cili afishon Modën për secilin variabel në studim ju mund të arrini në përfundimin se pjesa më e
madhe e personave që vizitojnë parkun përdorin makina. Pra përgjigjia e pyetjes se tretë të anketës: Cfarë mjeti
përdorin më shpesh njerëzit për të shkuar në park?

You might also like