Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 6

PUPUH KINANTHI LAN GANCARAN

01
Padha gulangen ing kalbu,
ing sasmita amrih lantip,
aja pijer mangan nendra,
kaprawiran den kaesthi pesunen sariranira,
sudanen dhahar lan guling.

Tegese :
Pada ajaran/nglatih ati,
Supaya batinmu dadi pinter,
Ojo seneng mangan lan turu,
Gen iso kawujud opo sing dikarepake,
Prihatino awakmu,
Kurangono mangan lan turu

02
Dadiya lakunireku,
cegah dhahar lawan guling,
lawan aja asukan-sukan,
anganggoa sawatawis,
ala watake wong suka,
suda prayitnaning batin.

Tegese :
Supaya dadi kebiasaan,
Nyegah mangan lan turu,
Lan ojo seneng - seneng
Oleh seneng - seneng nangig sauntara wae,
Jalaran wong seneng - seneng iku ala
Marakake sudha prayitnane ati

03
Yen wus tinitah wong agung,
aja sira gumunggung dhiri,
aja raket lan wong ala,
kang ala lakunireku,
nora wurung ngajak-ajak,
satemah anenulari.

Tegese :
Yen koe dititahake dadi wong gedhe (wong luhur)
Koe ojo banjur umuk
Ojo cedhak - cedhak karo wong ala
sing elek tumindake
jalaran ora wurung
bakal nulari.
04
Nadyan asor wijilipun,
yen kelakuane becik,
utawa sugih carita,
carita kang dadi misil,
iku pantes raketana,
darapon mundhak kang budi.

Tegese :
Sanadyan ala laire (njabane),
yen kelakuwane apik,
utawa sing ndue akeh carita,
carita sing bias dadi kauntungan,
yen apik cedhakono,
supaya mundhak budimu

05
Yen wong anom pan wus tamtu,
manut marang kang ngadhepi,
yen kang ngadhep akeh bangsat,
nora wurung bisa anjuti,
yen kang ngadhep keh durjana,
nora wurung bisa maling.

Tegese :
Yen uwong enom iku wis mesthi,
manut karo sing ngadhepi,
yen sing ngadhep iku durjana,
mesti dadi tukang main,
yen sing ngadhep bangsat,
mesti dadi maling.

06
Sanadyan ta nora melu,
pasthi wruh solahing maling,
kaya mangkono sabarang,
panggawe ala puniki,
sok weruha nuli bisa,
iku panuntuning eblis.

Tegese :
Sanajan ora melu - melu,
mesthi weruh salahe maling,
kabeh panggawe opo wae,
panggawe ala iku,
yen kulina diweruhi,
banjur klakon dadi muride iblis.
07
Panggawe becik puniku,
gampang yen wus den lakoni,
angel yen durung kalakyan,
aras-arasen nglakoni,
tur iku den lakonana,
mupangati badaneki.

Tegese :
Panggawe becik iku,
gampang yen wis dilakoni,
angel yen durung dilakoni,
aras - arisen nglakoni,
padahal kui kudu dilakoni,
migunane marang awakmu iki.

08
Yen wong anom-anom iku,
kang kanggo ing masa iki,
andhap asor kang den simpar,
umbag gumunggunging dhiri,
obral umuk kang den gulang,
kumenthus lawan kumaki.

Tegese:
Jika anak muda-muda itu
yang berlaku dimasa sekarang
sopan santun sudah dibuang
sombong dan selalu tinggi hati
mengobrol dan membual yang dikerjakan
bergaya, congkak dan mentang-mentang

09
Sapa sira sapa ingsun,
angalunyat sarta edir,
iku wewatone uga,
nom-noman adoh wong becik,
emoh angrungu carita,
carita ala miwah becik.

Tegese:
Membanggakan diri sendiri
egois dan tak peduli
itulah lambang orang yang buruk
pemuda yang jauh dari orang baik
tak mau mendengarkan petuah
yang jelek dan yang baik
10
Cerita pan wus kalaku,
panggawe ala lan becik,
tindak bener ala lan ora,
kalebu jro cariteki,
mulane aran carita,
kabeh-kabeh den kawruhi.

Tegese:
Adapun erita yang sudah terjadi,
adalah perbuatan baik dan buruk,
tingkah laku benar dan tidak benar,
termasuk ke dalam jenis cerita,
oleh karena itu disebu cerita,
selurihnya harus kau ketahui.

11
Mulane wong anom iku,
abecik ingkang taberi,
jejagongan lan wong tuwa,
ingkang sugih kojah ugi,
kojah iku warna-warna,
ana ala ana becik.

Tegese:
Oleh karena itu,
sebagai pemuda seharusnya rajin,
berkomunikasi dan berembug dengan orang tua,
yang banyak bicara,
Ingat, bicara itu banyak macamnya,
ada yang baik, ada pula yang buruk.

12
Ingkang becik kojahipun,
sira anggoa kang pasthi,
ingkang ala singgahana,
aja sira anglakoni,
lan den awas wong akojah,
iya ing masa puniki.

Tegese:
Pastikan kau ikuti pembicaraan yang baik,
Pakailah yang pasti
yang kurang baik singkirkan,
jangan kau lakukan,
meskipun begitu,
di masa sekarang waspadalah setiap orang bicara..
13
Akeh wong kang sugih wuwus,
nanging den sampar pakolih,
amung badane priyangga,
kang den pakolehaken ugi,
panastene kang den umbar,
nora nganggo sawatawis.

Tegese:
Banyak orang yang pandai bicara,
namun pembicaraannya,
itu dibungkus,
dengan maksud untuk mementingkan diri sendiri,
hanya dirinya yang diuntungka,
mengumbar kedengkian tanpa batas.

14
Aja ana wong bisa tutur,
amunga ingsun pribadhi,
aja ana ingkang memadha,
angrasa pinter pribadhi,
iku setan nunjang-nunjang,
tan pantes den pareki.

Tegese:
Jangan ada orang yang dapat berbicara
kecuali dirinya sendiri
dan jangan ada yang meyamai,
merasa paling pandai,
itu adalah perilaku setan,
tidak pantas kau dekati.

15
Sikakna di kaya asu,
yen wong kang mangkono ugi,
dahwen apan nora layak,
yen sira sandhinga linggih,
nora wurung katularan,
becik singkirana ugi.

Tegese:
Jika kau temui orang seperti itu,
usirlah seperi kau menghalau anjing,
dia tak patut kau dekati
apalagi menemaninya duduk,
niscaya kau akan ketularan, lebih baik hindarilah.
16
Poma-poma wekasingsun,
mring kang maca layang iki,
lair batin den estokna,
saunine layang iki,
lan den bekti mring wong tuwa,
ing lair praptaning batin.

Tegese:
Bagi ayang membaca surat ini,
perhatikan dengan sungguh-sungguh nasihatku ini,
patuhilah secara lahir dan batin,
laksnakan apa yang tertulis dalam surat ini,
dan berbaktilah terhadap orang tua,
lahir dan batin.

You might also like