■ တ႐ုတ--ျ မန ဆက ေျရတချေတကက႔မ

သမ င-သင
■ န-စမ

ဇဇ န ၂၈ ရက- ေန႔က တ႐ုတ-င ပ ကင- ၿမျ႕ကတင- China-Myanmar Think Tank Dialogue ေျခင- စဥ-ေအကကင- China-
Myanmar Relations: Past, Present and prospect တ႐ုတ--ျ မနဆကေျရ : အတတ- ၊ ပစၥ ပၸန-ငျ- အနဂတ- ေျ
မၽ မန- ခက- ေျခင- စဥ- ဖငျ- အစည- ေအဝတရပ- ျ ပလပသည- ။ အ မငဖဇျ႔အစည-မ Department for Asia-Pacific
Studies, China Institute of International Studies (အရ-ပစၥဖ တ-ေလ ျႏျ
လရဌန၊ ငတကလတ႐ုတ
လရင) တက) ) ျ
ဖစ-ၿပ Institute of Myanmar Studies, Yunan University (ယနနကသလ- ျ မနလအင)
လရတက) ျႏျငျ-
Myanmar Institute of Strategic and International Studies (မဟဗ) ဟငျ- ျႏျ ငတကလ
ျ မနလရ
အင) တက
MISIS) တ႔မ အဖဇျ႔ဝင တက- ေ ရက- ေကဆၾကပသည-
ျ မနင MISIS
။ မ အဖ ဇ ျ႔ေခင-
သ ဆင- အမတ-
ဥ ကညႀကဟင-
န- ႔ေမငျအဖန- ငဇျ႔ဝင
ျ- အ ဖစ- MISIS အဖဇျ႔ဝင- ေျဒၚသန- သန-ဌ၊ ျႏျ င ျညန-
ခရဝန-ႀကၾဌန
ကရမခေျဒေၚ
ပ-
ကသ စ၊ ရ န ု နကသလ- ျႏျ င တကလဌနမပမကၡ
လရဌနမေျဒေၚခ ခစန-၊ ရ န ု နကသလ- ျႏျငတက ေျလ လရဌန
တ ဇျဘက ေျဒၚခင
မကၡ မမျငျ- MISIS မအဖဇျ႔ဝင- ဥ ထ ကမင- ေျကဆတ႔ ပဝငက-ေရက- ၾကသည- ။

ေက နမ ယနနကသလ- ျ မ နလလရအင) တVisiting

ကကတင- Scholar အ ဖစ- ေျရကေျနခက- ဖစ-၍ ေက နကလည- ၁၉၄၈
ငျ- ၁၉၈၈ ခ စၾကတ႐ုတ--ျ မနဆကေျရင
ပတျ-က-၍ ေျကဆပၾကရန- ယနနကသလ- ျ မ န လလရဌနက
တဝန-ေပပ
သည- ။

အဂလ ပသဖငေျကဆခ
ျ- က ၁၉၄၈ မ ၁၉၈၈ ခ စလအထသ ျ ဖစ ဖငျ- တ႐ုတ--ျ မနဆကေျရ၏ တစ တပင- မၽသ ျ ဖ
စ သည- ။ တ႐ုတ--ျ မန ဆက ေျရငျတက-၍ အ ပညျစျဖတ- ႐လေျသ စဖတ ရသတေအန ဖငျ- ျႏျ စ-င Think Tank မ
ပ ပင- ရသ ထတ-ေဝမညျ- စအပု ေျစင ျ -ေမၽဖတ-႐ၾကပရန-
သတင- ကင- ပလ ကသည- ။ အစည-ေအဝကတင- ေကန ေျကဆ
ပဆခကုမ ဗဟသတ ေရစရန ကတက- ရကညယ ျ မနပန ုျ ေျရသတငကုကသည- ။

■ တ႐ုတ--ျ မန ေျကဆမ ျပက- ေဆက

ဖ ေျရ

တ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-ငသည- နယ မ-တဖငျ- ၁၃၇၀ မင- (ကလမတ ၂၂၀၄) ရညၿပ တ႐ုတည- နယမတ- အရညဆျ ထစပ
ညျ-ျ- ျ မန၏ အ မခင-ျငဖစည-။ ျ မနပကညင- ေျနထင- ၾေကသ တ င- ရင- သဗမ
လမအပအဝင-
ျအမစမ အလ ျ နပသ
ည- ေျရေပဝသဏကလ တ႐ုတ- ပကညင-မ ဆင-သကၾကသမလည- ျ ဖစ-ၾကသ ဖငျ- ေျကသသအရ နစပ ရျၾက
သလ၊ ဘသစကအရလည- တ႐ုတ--တ ဗကသစက
(Sino-Tibetan or Tibeto-Burman languages) အပ) ုတစထဝင ျ ဖ
စ-ၾကသည-။ မ တမ-မတ ေအထက ထမရျခသည ျ ျ- မနင-တ႐ုတ-င
ငျ- ဆက ေျရသမ ျ ပန-
င- ကၾကညျၽင- ပ) င တ
ည- ေထငတည-စတငက သည- ။ ပ) တ႔၏ မလဘတ ေအျ ခစကဒသမ ေယန႔ တ႐ုတ- ပည- ၊ ခ င- ဟျင--ကန- စေျဒသ ျ ဖ
စ-ၿပ ယနန- ပညယတဆင- ျ မနင ဧရဝတ ျ မစ-ဝမ-သ႔ တပ န-ငျ- ေျရလ ျ မစ-ေၾကင-
ဘစ အ၂ ရစ
တျေျလက
င- တ
ည-က ဝင- ေရကၾကသ ျ ဖစမည- ။ ထ႔အတ ဗမလ မျတ႔သညည- မလေအျ ခစက ခ င- ဟျက--ကန-စေျဒသမ ယနန
ယသျ႔၊ ထမတဆငျ- ဘစ ၇ ရစကစ၍ ျ မနငကတင- သ တ႔ဖည- ဖည- ဝင- ေရကၾကၿပ ၉ ရစကတင- ပဂကျ စတငည-ေ
ထငၾကသည- ။
ျ မနငအကတင- ကတင-
တ င -ရင- သ၁၃၅
လမျမစျ ပဝငညျ- လ မျစႀက ၈ မျ ရျသလ၊ တ႐ုတ- ပကညင- လ မျစ ၅၆ မျ
ရျသည-။ လ မစ ဗမလ မျက တငလ လ ဥရ၏ ၆၈% ရ ေျသလည-
လ မစ ဟန
၊ ူမျမ တ႐ုတ ငလျ လ ဥရ၏ ၉၂% အထ
ရျသည- ။

ျႏျ စ-ငလျျ
၏ ပညူမက နယ႕ဆန-႔ကင- ေရ၊ က လနေပဒသရဇ- ဆန-႔ကင- ေရငျ- ဖကစန-႔ကင- ေရ တ ကဇျမက တက
ုကၾကရသည- ။ ၁၉၄၈ ခ စ- ဇန ဝရလကတင- ျ မနငက အဂလ ပက-ေအက အရကင တပ-ေရရရျၿပပတ စျဒမေကရစငက
စတင ူေျထငည- ။

■ အေစကင- ခေျသ ျႏျ စ-င ဆကေျရ

၁၉၄၉ ခ စ- ေျအက ုျဘလကတင- တ႐ုကတ န- မ) နစတ၏ ေျခင- ဆင ဖငျ- တည- ေထငုက-ေသ တ႐ုတ- ပညူ႔သမၼတငက
ပထမဥ ဆျ အသအမတ- ပသညျ- ျႏျငထကတင- ျ မနင ပဝငည- ။ တ႐ုတ- ပညူ႔သမၼတငမ ကကန- မ) နစတ အဏရရျ
ထသည ျ-င ျ ဖစ ဖငျ- ေအမရ ကန- ငျ- ေအနကုပ) ုက ဝ င-ပယၾကသည- ကမၻ႔က
။ လသမဂကတင- ပဝဇငင- မရရန- ၁၉၇၁
ခ စ- အထ ပ တငခင- ခရသည- ။ ထသ႔ေသ ေအျ ခေအနကတင- တ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-င သ တမနကေျရက ၁၉၅၀ ျ ပည- စ-
ဇဇ န ၈ ရက- ေန႔ကတင- စတငသည- ။ ၿင မ-ခမ-ဇစ အတ ယဥေဇျနထင- ေရမႀက ၅ ခကု ေအျ ခခ၍ တ႐ုတ--ျ မန ခစ-ၾက
ည-ေရငျ- အ ပနလန- မက) ကရစချႏျ
ပု စ -ငဝန-ႀ၁၉၅၄
ကခပခက
စ- ဇဇ န ၂၉ ရက- ေန႔ကတင- လက တ-ေရထ
ကမၻ ၿပ
သ႔ ေျၾကညသည- ။ ၁၉၅၄ ခ စ- ျႏျ ဝငလကတင- ဝန- ႀကခပပ-ဥ၏ က င- ခရစဥၿပက ကတင- ရ ယစစေဇျၾကင ျ ျ-မနဆ
န- ျႏျ ငျ ခသ႔တငု႔ေရ အခက ချ ဖစ-ေနမက တ႐ုတ- ပည ႀက ျ စဖရင-ပခထ သည-
ကစၥမတ
။ င ေျမစ တျက ပင
ယပ- ခ တ႐ုတ မ ျသအသကဝန- ကကန-
ကတင-မ) နစတ လပ မမျ ပလပည- မဟ တ- ေပင
ၾကင-
ယပ- ငချ-တ႐ုတ မ ျသမက
ျ မ န ငေျရပတပဝငမပကတင-
ရန- အပမည- မဟ တ-ေၾကင-
အမခခေျလသည-
က ။ ထ႔ ပင- တ႐ုတ စရက ပငယပ- ခ တ႐ု
တ မ ျသမ ျ မန
ကဥေပဒက ေျလစလ ကၾကရန- ျငျ- မ နပကညဝင- င- ရေကတင-
ရကဇစကက-ၾကရ နည- ညန-ၾကခေျလ
သည- ။ ေျမ၏ အဆ ပကတကဝတု ၁၉၅၄ ခ စထ တ- ပန-ေၾကညခေျသတ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-င သတင- ထတ- ပန-ေၾက
ညခကကင- ေျဖပခသည- ။ အလတ ေသဘထက၁၉၅၆ ခ စ- ျ မနပညုျ႔ လရကညတသညျ- ဝန-ႀကခပ- ခ) အငုင-ကလည-
ရ င-လင-ေျျ ဇစ ပ ၾကချ မနရ၊ငသ ခ ယထသ တ႐ုတ မ ျသမေအနပင ဖငယ ျ- ပ- ခ တ႐ုတ မျသ အဖ ဇျ႔အစည-မကတ
င- ပဝဇင ငျ ပရန-ငျ- တ႐ုတ-င သအ ဖစ- ခ ယထသမေအန ျ ဖငျ-မ န င ေျရလပ မပဝင-
မမၾ ကတင-
ကရန- တမစလသည- ။

■ ျႏျ စ-ငဆကေျရအၾက
တညေျသ ျ ပa နမ

တ႐ုတ--ျ မန ဆက ေျရကတင- ပငယပ- ခ တ႐ုတ မ ျသမကစၥအ အပင-

ခသ၊ ျ ပa န ၃ ရပည- ရ ေျသသည- ။ အဆျပ ၃ ရ
ပ ျ မနနယမတကတင- ရေျေနသ ကမငန-(KMT)တပ ျ ပa န၊ တ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-င နယမတ- အ ငင- ဇပမပa ဗမပည-
နငျ- ကက
န- မ) နစတငျတက
ျ ပaညနတ
ျ- ႔ ျ ဖစ-ၾကသည-။

ျႏျ စ-ငတ႔သည- ၁၉၅၄ ခ ကစ င- ကဇန ယ-ေရ ေသဘတ စခပု လက တ- ေရထ

၁၉၆၀
ခၿပခ ကစ င- နယ မတ) ခပု လက တ-ေရထ
ငသည- ။ ၁၉၆၁ ခ ကစ င- ျႏျ စ -ငတေပ
ပ တတမ
ဇျစစက
င- ေရမ ျ ပလပ က မင နပက ျ မနင ေအရ ႕ေျ မက
ေျမ
ုင-ဒသမ
င- ထ တ-ငၾေကလသည- ။
အဆ ျပကမင၁၉၄၉
နပမ ခ စ- တ႐ုတ- ပညူ႔ကလတ-ေျ မက-ေရ စစ ဇျကလက စစ-႐၍ ကထက- ေျ ပလၾေကသ
ခန-ေက
ရျတ-၏ ကမငန- တပ - ကကင-တပနျ ဖစ-ၾကသည- ။ ျႏျ င တကဖ၁၉၄၅
အမၾကင
ခ စ- ေျမလကတင-
ျ- ထက-ဝမ ၎၏တ
ပ င ၆၅၀၀ ကျ ျ မနေမပၚမ ႐ု ပ မ-ကသချၿပဖစ-ေသလည- တပချ႕မ ဆ ကတခင- မ ပ
ျဘမနေမပၚကတင- ကတယပ-ေနက
တ႐ုတ- ပညူ႔သမၼတင ဆန- ႔ ကင-လ ေရလ
ပုငၾကသည-
ပန- မက ။

၁၉၆၀ ျ ပည- စ ေအရကကင- ျ မနေမပၚရျ ကမင နပ- ေအရအကတက အ မငျျအ ဖစ- ေတသင- ခန-႔အထ ရ ျလသည- ။ က
မင န ပု႔ ထ န-ခပသ ဧရ ယမ အကယ- ၃၀၀ က လမတငျ- အထ ၁၀၀ က လမတခန-႔ရျၿပ ေျတ ေျတင ူထပ-ေသဒသ
ျ ဖစည- ။ မ ရသမေျျ ခကခန-႔ ၾကမငျတ-ၿပ ျ မ) ခမ အၿမလလ အ ျ႔ဆင- နတတည- ။ သ႔ ဖစ-၍ ထေျဒသကတင-
လမ-ညန န- ငျ- ပစ တဇဖရန- ခကေျလရျၿပ လ က သလင- ေသလမ-
နည-ပၿပ သဘဝပတ- ဝန- ကင ခက ၾကမ-တမ-လသည- ။

၁၉၆၀ ျ ပည- စ- ဇန ဝရလ ၂၈ ရက-ေန႔ကတင- ျ မနင၏ ယယ ဝန-ႀကခပ- ဗ လပ-ႀက တ႐ုတ-နဝင-ပည

က ု႔ အလညပတ-
ကသရက- ၿပ တ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-ငၾကရသမ ျ င - ၾကင- ေအ
တလၽငင-က- ဇပနေရသ
နယမတ- ပa န ေျျ ဖရင-ရအကတက-
လက တ-ေရထခေျလသည-
၁၉၆၀။ျ ပည- စ- ေျအက ုျဘလကတင- ျ မနဝန-ႀကဥခငပ-ျ- ကကကယ- ေ ရဥျဗစလ
ခပ-ႀ
ပ-
က နဝင-တ႔သည- တ႐ုတ- ပညုျ႔ ေျနကႀကမ- ထပ ကသရက-ဝန-
ၿပ ႀကခပ) အငနယ ုင-ငမျ-တ) ခပ စု လက တ-ေရထၾ
က ပနည-။ ထ ျစခပခပုမ ၁၉၆၀ ျ ပည- စ- ေျမလက ျ မနေမပၚရျ က မင နပက အတတကက ပ တဇျတျကုတစ- ၾကရ
န- ျႏျ စ-င ေသဘတ ညမရရျၿပတ႐ုတ--ျ
ဖစ-၍ မန နယမတ- တ င - တရဆေဇျရကေျဆဇငစၥက ကကတင- လ ျအပက စ
စ-ေရအရ ေအရယ ေျဆဇငကန- လမ-ဇပင ဇျၿပ ျ ဖစ-ေပသည-။

တ႐ုတ- ပညူ႔ကလတ-ေျ PLA မက-ေရတေပ

သည- ၁၉၆၀ ျ
တပည- စ- ၊ ျႏျ ဝငလကတင- စစ င- ေရမ
စတငက ၿပနက-
၁၉၆၁ ခ
စ- ေျေဖဖဝရလ ၉ ရက-ေန႔ကတင- တပလျ ျ မနေမပၚမ ျ ပနည-႐ု ပစစ
မ-ကသခင-ဖင
င- ေရက အဆ
ျ- ျသတေျလသည- ။
ဤသ႔ ဖငျ- တ႐ုတ--ျ မန နယ မတ- ပa နငျ- ျ မနေမပၚမ ကမင နပ ျ ပa နက ေျအင- မင- ဇစဖရင- ငေျလသည- ။

■ ၁၉၆၂ ခ စ- တေပ တမ အဏသ မ -ၿပနကုင-

တ႐ုတ--ျ မန ဆက ေျရမ ၁၉၆၂ ခ စ- မတ ၂ ရက-ေန႔ ဗ လပ-ႀက

အဏသ
နဝင-က မ-လက-ၿပသည ေျနက
ျ- ုင- အထ
ေအျ ပင- အလ မရ ေျသပ။ ဗ လပ-ႀကနဝင- ေျခင- ဆင- ေသ ေျတလ န-ေရကင ) က ေကကသ ၾကေနရ”ျႏျငျ- ဘ
“တက-
က လက-ေရက ျႏျ ငျ ခရမဝဒအက င- သ
ဖစ-ျမည- ဟ ေျၾကညသည- ။ စစဏသ မ-အၿပ ၂ ရက ၾကကတင- တ႐ုတ- ပည
ူ႔သမၼတင အစ ရက ေျတလ န-ေရကင) အအသ စရကအမတ- ပလျက-ေလသည- ။ အဏသ မ-အၿပ ၂ လအၾကကတင-
ေျတလ န-ေရကင
သ ၏ေျပၚလစ
)က အမစ ေအျ ခစကညျ- ျ မနဆရယစမ-စဥ - ဟ ေျသ ဆ
ေျခၚဆ ျရယစ) ဇပရအတ-
မစု ခမတေျလသည- ။

ျ မ နနည- မနဟန-ဆဖင
ရယျ- စ) နစု ခတကန- ဗ လပ-ႀကသ
နဝင-
၏သ ျ ည- ပညူပငမ-ရစ
ေအကင
မကန- က ထည- ေဖတသ
ည- ။ ထသ႔ ျ ပညူပင၁၉၆၄-၆၅
မ-ယရကတင-ခ စ ကတင- တ႐ုတ) တဆင-၆၇၀၀၊
ေပင- ပ ကင-အစဘဏ-
ရ၏စဏ- ၊ တ႐ုတ) သ
င- ေကင-တ႐ုတ
မငျ- တင-စမလည-
ပဝဇငလသည- ။ ထအချန- ေျနက ုင-မစတင- ၍ ျႏျ ငျ ခဘသသင-
စသင- ေကင- မငျ-
ျႏျ ငျ ခဘသဖင
ထတ-ေဝသည
ျ- ျ- သတင- စမ အလျ အပတေရလရ ျ မနငကတင- တ႐ုတ-ၾသဇ လမ-မ မမမ ဇစ ထခကက
ေလတသည- ။

ထျသ႔ ျ ပညရူပေျ
ငမ-ယ
သလည-မမ တ႐ုတ- ပညည- ဗ လပ-ႀကေျပၚလစ
နဝင- ၏မက ဆက က-ေထက အပနဆ ျ
ဖစည- ။ တ႐ုတ-င၏ အက ျစဇပက
ထ ခကရေျသလည-
ဆက က -ေထက ေအၾကင-
အပရ ခင- မ ျ မ နဆရယစမ-စဥတ၏
ေျဆဇင ကကသည- အမနကယ- ဆရယစ) နစသ႔ ခ တကုသညျၵရျသည- ဟ ယဆရနျသည ေတၾကင- ၊ ျ မနငေအ
ပၚ သ၏ ၾသဇ ေျလ ကမကသစလသညျ- အကတက- ေၾကငေျျၾကင-
ဖစ-ေပသည-။ ၁၉၆၄ ခ စ- ဇဇ န ကတင- ဝန-ႀကခပ-
ခ) အငုင- က ျ မနပညုျ႔ တတဆတလညပတ- လရက ဗ လပ-ႀက
အဏသနဝင-အ
မ-ယမညျ- အႀကအစညခ ရေျ
ေနၾကင-က ၎တ ႔၏ေျထက
ကကနက ရရ
မ-ရျထသ အခ ကလကဖငျ- ေျျ ပပကညေျလသည- ။ ထ႔ ပင- ျ မနပ
ည-၏ ျႏျ ငေျရပa
ျ နငျ- ပ ကညင-ရကစၥမဗကလည- လပ-ႀက
ေျကဆကသခ
နဝင-ငျ- သည- ။

ထသ႔ တ႐ုတ- ပည ဗ လပ-ႀက

က နဝင-ကည အပရသည
အကယ-၍ေျ ၎ၾကင-
ပတကသခ
မ လင- ျ မနပညည- ေအနကု
ပ) ုဘကု႔ ယ မ-ယဇငေအမရ
က ကန-၏ ၾသဇႀက ကထလမညု စ ျ ရမ- ခင-ျ
ၾဖစ
ကင
ျရသည-။
ျ- ထသ႔ ေအမရကန-ၾ
သဇ ႀက ကထလပက ေအရ ႕ေတငေအမရ
ရကတင- ကန- နယ ႕ဆန-႔ကင- ေရတကဇျေအပၚ သက- ေရကရျလမည
စ ရမုျ
ေရလသည- ။

၁၉၆၅ ခ စ- ေနကုင-ကတင-
တ႐ုတ- ပည ျ မန၏ ဗယကမ) စဇျေအပၚ ၾကေနရမ ဝဒငက) ျ- ကသ ေအမရကန တကက- ကက
ကက ဆန-႔ကင- ခင- မရ ျမတ႔ေၾကင ျ မနျ- ၏ ဘက လ က-ေရမၾကေနရပၚလစ
ဝဒငျ- က ေျင- ယကမ ရ ျလသည- ။
ထ႔ ပင- ျ မနေမပၚကတင- အ ၵယဆန-႔ကင- ေရ မဇ လက ကုငက တ႐ုတ- ပည သင န- ပမညအစ ျ- ျအစဥုျ ျ မနက ေမ
ထက ျ ခင- ကလည- တ႐ုတ ေမကနပ-ေခ။ အ ခတဖကကင- ဗ လပ-ႀကျနဝင-
မနသေအန
ည- ဖငျ- အထ ျကန- ေမနသငျ
ျႏျ ငတကဆကေျရနယကယင- ဆက ေျရမ တ ခ႕ရန- လအပျကျ သ ရျလသည- ။ သျ႔ ဖစ-၍ အ ၵယ၊ ဆဗယကယ ူန
ယ၊ ပကစၥတန-၊ ခ က
ထုဆလ
င-၊ဂ ပန-
ဗက ငျ-
ယ၊ေအမရ ကန- ပည- ေထင)ုတ႔သ႔ အလညပတရ ကထကေျလသည-။
ထျ႔ ပင- အတတည အက အညေျပရန- တ႐ုတ-၏ ကမ-လမ-ခကုျ ေအၾကင- မ ပနဘ ထစဥ တ႐ုတ- ပည-၏ ရ နက- ဖ
စ-ေသ ဆဗယကယ ူနယထမ အတတည အကအညရယရင- ဆက ေျရကင-
ေအျ ဇမနခပ
န- ျခသည- ။ ထသ႔ေသ ေအျ ခ
ေအနမ က တ႐ုတ- ပေညန ဖငျ- ယဥ- ေ ကမတလန-ျေရက မနငသ႔ တငုျ႔ရန- ခ ငုငမဆ ျဖတုျကျေရလသည- ။ ထ
ယဥ- ေ ကမတလ ဂယက-ေၾကင
န-ေရ ျ- ၁၉၆၇ ခ စ- တ႐ုေတ ရအခင- ျ ဖစ-ေပၚလစၿပ
ထ ၊ေအရအခင-
အက၏ ျဆက ဖစ-
ေအရ႕ေျ မက- ေဒသကတင- ဗမပည- ကကန- မ) နစတ(ဗကပ) အင- ငျ- အငျ- ေျပၚကထန-လစခ ေျတသည- ။

■ ယဥ- ေ ကမတလ
အက
န-ေရ ျဆက-င
တ႐ုတ--ျ
ျ- မန ေအရအခင-

ယဥ- ေ ကမတလတ႐ုတ-
န-ေရမ ပကညင- ၁၉၆၆ ခ စစတငျ ခင- ဖစ-ၿပ ျ မနပညျ တ႐ုတ ူ႔အဖဇျ႔အစည-အကတင- သ႔
တ ဖည-ဖည- စ မ- ဝငသည- ။ ျ မနပညျ အစ ရစသင- ေကင- မတ႐ုတ-
ကတင- ေ ကင- သေျမစ
မက တျပျ ရ ငု တ ဆပက တပ
င- ခင-ဖငျ- ေျက င- အဏပင ုျ႔၏ အမန-႔က ဖဆန-ၾေကလသည- ။ သျ႔ ဖစ-၍ ရ န ုနျ အမတ- ၃ အမ ျသမလတန-က
င- (ယခင- တ႐ုတ န- ေကလ အလယ န-က
)၌ င-၁၉၆၇ ခ စ- ဇဇ န ၂၂ ရကကင- ေျက င- သမ ငျ- ဆရမ အၾက ပဋပကၡ စတင- ဖဇစ
ေလတသည- ။ အဆ ပပဋပကၡက ထ ႔ေနကုင- ေျလရက ၾကကတင- တ႐ုတ-ငျ- ျ မနတ႔အၾက ရနဇျမက ဆကက- ဖ
ဇစ စခသည- ။ က စန- အလယ န-ကင- ကတငအလတ
ည- ပဋပကၡမျ ျ ဖဇစလသည- ။ ေျခင- ဆင- ေ ကင- သေျက
မက င- သအလျ
က ေျက င- တခ ပ တ-ေလင ဆရ၊ ဆရမမ က ဆၵ ပခရ ရ မက ဝင- ေရကန-ေျ ဖမ ပဋ ပကေၡျအဆပၿင
ပ မ-ကသသည- ။
တ႐ုတ- ေက င- စ-ျ
ေကပa နင-၏
ျႏျစပု ေျျ ဖ ရင- ၿပဖစ- ေသလည-
တ႐ုတ- ေ ကင- သရ
တန႔မ
ုနျ တ႐ုတ ႐ျ၏ ေျထက
အပမဖငျ- ေျမစ တျ၏ ရ င ုျတဆပ ဆကက ကပငၾကသည-။

သ႔ ဖစ-၍ ေအရအခင-မ ဇဇ န ၂၆ ရက- ေန႔ကတင- စတင- ဖဇစခက ၂၈ ရက- ေန႔ကတင- ၿပ ဆ ျကသသည-ေအရအခင-အကတင-

။
သ ႐ျဝနမ-တဥ
အပအဝင- တ႐ုတူမျ ၃၁ ေျယက- ေျသဆ ျၿပ ၃၁၊ ေျယက- ဒဏ အနတရ ဖစ အမ အ ပ အဖမ-ခရသ
ည- ။ ျ မနအစ၁၉၆၇
ရက ခ စ- ဇဇ န ၂၉ ရက- ေန႔ကတင- စစ ုပပ-ေရ ေျၾကညၿပ ရ န ုနျ တ႐ုတ ႐ျငျ- တ႐ုတ န-တ႔က
တင-ကဇပ) ေအစင ျထလကည- ။ ထ ႔ေနက- ျ မနပညျ တ႐ုတ ူမျတ႐ုတ-
မက ပညုျ႔ ျႏျ င ုတမ ျ ပလပရ ျႏျ စ-င
အၾက ပ မတင- မလလသည- ။

တ႐ုတ--ျ မန ခ စ-ၾကည- ေရမ ယဥ- ေ က မတလပန-ေရၾကင

က) ကသလၿပ
ျ- ျႏျ စ-င
။ သ အမတ-ႀက
ျ ပနည- ေမခၚယ
က
ခၾကၿပ ေျကင)စ-ဝန- အဆငျ- ဖငျ ထခၾကရ ၁၉၇၀ ျ ပည- စထ ျ ဖစည-။ တ႐ုေတ ရအခင- ျ ဖဇစအၿပ လအနည-င
ယ ၾကကတင- တ႐ုတ- ပည ဗမပကည န- မ) နစတ၏ စစန-ေသ ကလတ- ေျ မက-ေရတက ေျထက
ဇျက ေျၾကင- ေျၾကညၿပ
ဗမပည- ကကန- မ) နစတ ေျခင- ဆင- စ-ေယကု ဝန-ႀကခပ- ခ) အငုင- ငျတ မန-႔ဇခန- ေျျ ပဇခငျ-ေပခေျလသည- ပ ကင-
။ ၏သ
တင-မ ဒယမတ႐ုကတ
ကတင- န- မ) နစတက ဗမပကည န- မ) နစတက ေျထက ေျၾကင- ေျျ ဗ ငေကဖပၾကၿပ
လကက၊ယမ-
ငျ- ေျလ ကငစတင-
ျ-ေရမေက ထကခသည- ။ ထ ျ႔ေနက- ၁၉၆၈ ခ စ- ဇန ဝရလ ၁ ရက-ေန႔ကတင- တ႐ုတ--ျ မနနယ) ပ-ေ
ဒသ၌ ဗမပကည န- မ) နစတက ျ မနတေပတက
စတင ုကုက- ခင-ဖငျ- ေအရ႕ေျ မကယ) ပ- ေျဒသကတင- ေအျ ခခေျဒသက
တည-ေဆက-ေလသည- ။

■ ၁၉၆၈ ခ စ-ေနကုင- ဗမပကည န- မ) နစတ လပ မ

၁၉၆၈ ခ စ၁၉၇၈ ခ စထတ႐ုတ- ပညည- ဗမပကည န- မ) နစတကျ အင ုကတက- ေျထက ပပခၿပ ျ မ နအစရတပေျအ က
င- မဇင) တကုတ ေအျ ခခေျဒသက ထ ေျထင- ငၾကသည-
ဗမပကည
။ န- မ) နစတမ တဆင- ကခင- ၊ ရမ-၊ ပအ႔ဝ-၊ ကရင၊ နဂ
စသညျ- တ င-ရင- သ လကကုင- အဖ ဇျ႔မသ႔လည- လက ကယမ-မ ေျထကခေျလသည- ။ ဗမပည ကကန- မ) နစတသည-
အဆပ တ င -ရင- သလကကုငဖဇျ႔မ
ပ တဇျက
ငျ- အစ ရတေပတကတ ကဇျဆင-မမ
လပၾကသည-လည- ။

၁၉၇၇ ခ ကစ င- ဥ နဝင- က တ႐ုတ- ပညုျ႔ ကသရကညတ ခစ-ၾကည-ေရ ျ ပန)ခသည-။ ၁၉၇၉ ခ ကစ င- ျ မနငရျ စ မကန-အရ
ပပ ကတက- ေျဒၚလ ၆၃ သန- တနုျရေျသ အက အညေသဘတ
မပရန- စခပ- လက တုလက- ခင-ဖငျႏျ
ျ- စ-င ဆကေျရ
ကျ ပ နည-ေကထလစခ ၁၉၇၉သည-ခ စ-။စက ငလက က င-ေပသ ဟဗန ကကနရင- ကတင- ဆ ဗယကယ ူနယငျ- ဗယကမု႔၏ လမ-
မ မကဆန-႔ကင- ေသေအန ဖငျ- ဘက လကျပမနမမက ျႏျ ကတက
တ႐ုတ-င
ုက-ၿပနက- ျ ခရဝန-ႀ ကဟမ-
က ကဟက ရ န ု
နု႔ လရကညတ-ေလသည- ။ ၁၉၇၀ ျ ပည- စျႏျ
ကတင-စ-င ဆကေျရ တ တက-ေကင-တ ဇမ နန-သည-
႔ေရက။ န- ေျခင- ဆင
ညျ- တ႐ုကတ န- မ) နစတသည- ျႏျငတက ေျတလ န-ေရမ
အက ကအညေျပမ ရပ ုင-ခရ ဗမပကည န- မ) နစတက ေျထက မလ
ည- တ ဖ ည-ဖည- လၽ ရပ႔ခ
ုျင-က
ခသည- ။ ၁၉၈၈ ခ စ- ၾသဂတ ၅ ရက-ေန႔ကတင- တ႐ုတ--ျ မန ျႏျ စ-င ေသဘတ လ
က တ- ေရထ နယ)
လပက-
- က ဇန ယ-ေရကတရဝင- ျ ပန ကညငျစ-ေပခသည- ။
■ ရစ-ေလလျ လ ထလပထ
မငနျ-နငင- ပင- လ ထလပမ

၁၉၈၈ ခ ကစ င- ျ မနင၌ ရစ-ေလလျ လ ထလပမႀက

ေျပေၚပက က ျ မ နဆရအစ
ယစရမ-စဥ
ျ ပတ
တကသလသည- ။
၁၉၈၈ ခ စ- စက ငလ ၁၈ ရက-ေန႔ကတင- ဗ လေျခင-
ပ-ႀကဆစမင-
င- ေသ တေပ တက အဏသ မ-လက-ၿပ ၁၉၇၄ ခ စ- ေအျ
ခခဥေပဒက ဖ ကမ-လက ျႏျ င ေျတၿင
ဖ ဇျ႔စည-လ
မ-ဝပျ ပမတည-
ျကည-ေ။ ဆက-ေရကင)က

ထ ႔နည-တ တ႐ုတ- ပကညငည- ၁၉၈၉ ခ ကစ င- ထနနငင- ပင- လ ထေျပေၚပက

လပမ ၿပ အၾကမ-ဖက-မင-ခေရလသည- ။
ဤျ ဖစပ-စုက ျႏျ စ-ငလျကတင-
အ ပနလန- စနစတု ျ ဖစ-ေပေၚစပျရသည-။ ၁၉၈၈ ခ စ- လ ထလပ အၾကမ-ဖက-မ
မက
င-ခင-ၾကင- ျႏျ ငတကကဝ င- ပယခရသညျျ- မနက တ႐ုတ စျရက ေျဖမခသည- ။

၁၉၈၉ ခ ကစ င- တ႐ုတ- ေ ခင- ဆ၎တ

ငက႔ပတ၏ ျႏျငတက ေျတလ န-ေရမ
ေမထက
က ေျတသညျ- ေျပၚလစ သစ-ငျ
ည ဗမပကည န- မ) နစတ ေျခင- ဆင အ အနယၾကရန- တ ကကန-ခေျသလည-
ေမအင- မငေျပ။ ထ ျ႔ေနက- (ထ နန- မငင- ပင-
လ ထလပမမတ ) ၁၉၈၉
င ခ စ- ဧၿပလ ၁၇ ရက-ေန႔ကတင- ဗမပကည န- မ) နစတအကတင- တကပ င- ပနန- အဏသ မ-မႀက ျ ဖဇစခ
က ဝ၊ က ကန-႔၊ ကခ င- ငျ- အခ တ င- ရင-သလက ကုင ုပ) ုမ အ ဖစ- က ဇျကထကကေလတသည- ။

အဏသမ- စစစရ ဖစညျ- ျႏျ ငေျတၿငမ-ဝပ

တည-ျ ပမ
ေဆက-ေရ ေျကင)သည- အၾကမ-ဖက-ကပ ပ မၾကင ျႏျ
ျ- င
တက၏ ျ ပစင- ေျ ပဆမ ဖ အငျ- ဝ င-ပယက
ခ လရသည- အခ စနနလည- ငညျ- တ႐ုတ- ပည-ငျ- ဆကေျရ ပ မေျကင- ဇမ
န-ေအင- ႀက ျ စလရၿပ
မမကယု အပခရသည- ။ အ ပနလနဖငျ- ျႏျငတက ဝ င- ပယက ခေျနေရသ ျ မနစစစရက
အက အညေျပခင-ဖင
တ႐ုတ- ပည-၏
ျ- ၾသဇလည- တ ဖည-ဖည- ႀက မလေလတသည- ။

ရကထန- (သေျပ)

Source: DVB News

Via: Thandar Theint