Βία vs Επιθετικότητα

 Βία είναι η σκόπιμη πρόκληση σωματικής βλάβης σε κάποιο άλλο άτομο

 Η επιθετικότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του βιολογικού μας συστήματος που
λειτουργεί με αντιδραστικό χαρακτήρα απέναντι στον κίνδυνο
 Η Βία είναι σωματική πραγμάτωση της επιθετικότητας που έχει στόχο την αποφυγή
κινδύνου

Πρώιμες επιρροές στην επιθετικότητα: η βία ως άμυνα

 Ένα παιδί που βρίσκεται σε απόγνωση συχνά χρησιμοποιεί τη βία ως άμυνα

ενάντια της κατάρρευσης
 Η βία αντικαθιστά το συναίσθημα της ευθραυστότητας ότι «όλα καταρρέουν»
εσωτερικά και εξωτερικά
 Θεραπευτικός χώρος= ένα περιβάλλον αρωγής. Ο έφηβος ψυχολογικά
συγκροτημένος – ασφάλεια – «βρίσκομαι κάπου καλά»

Επιθετικότητα και γονεϊκες φιγούρες

 Η διαχείριση της επιθετικότητας προβληματίζει τους γονείς-φορείς

 Οι τρόποι με τους οποίους οι γονείς-φορείς θα διαχειριστούν την επιθετικότητα των
εφήβων παιδιών τους είναι καθοριστικοί για το αν τα πράγματα θα εξελιχθούν σε
πεδίο σύγκρουσης μίσους, απόρριψης, τιμωρίας ή αποδοχής, αγάπης,
επικοινωνίας, ισορροπίας
 Η επιθετικότητα προκαλεί επιθετικότητα
 Καθώς η επιθετικότητα του εφήβου στρέφεται σαφώς ενάντια στον γονιό, η
αυθόρμητη άμυνα του τελευταίου είναι η επίθεση από την στιγμή που αισθάνεται
την αμφισβήτηση
 Η έντονη κριτική του εφήβου προς το γονιό ενεργοποιούν άγχος «απόρριψης του
εαυτού» στον ίδιο τον γονιό
 Η ευαλωτότητα του γονιού τον πυροδοτεί να απαντήσει με επιθετικότητα στον
έφηβο

Διαχείριση επιθετικότητας και γονεϊκές φιγούρες

 Είναι σημαντικό για τους γονείς να κατανοήσουν ότι οι έφηβοι στη φάση που είναι
έχουν ανάγκη να αμφισβητούν τα πάντα και κυρίως κάθε μορφή εξουσίας!
 Τα σχόλια των εφήβων δεν είναι μια προσωπική επίθεση αλλά περισσότερο μια
προσπάθεια του έφηβου να νιώσει πιο ισχυρός
 Όχι στον ανταγωνισμό-η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη
 Οι έφηβοι όσο και αν επιθυμούν να αμφισβητήσουν άλλο τόσο έχουν ανάγκη να
αισθάνονται ότι ο γονιός τους είναι όντως δυνατός!
 Ο σκοπός δεν είναι απαραίτητα να μη συγκρουστούν με τον έφηβο
 Μέσα από τη σύγκρουση είναι σημαντικό να περάσουν τα σωστά μηνύματα και να
τεθούν οι σωστές βάσεις για το νέο είδος σχέσης που δημιουργείται ανάμεσα στον
έφηβο και τον γονιό του
Διαχείριση της επιθετικότητας

 Ο σεβασμός προς τον έφηβο – και ως προς αυτό που του συμβαίνει
 Σεβασμός υπό την έννοια ότι «ακούω τι έχει να πει ο έφηβος», «αντιλαμβάνομαι
την αξία που έχει αυτό για τον ίδιο τον έφηβο»
 Ο σεβασμός δείχνει έμπρακτη αγάπη, αποδοχή και δίνει στον έφηβο το μήνυμα ότι
είναι μια «σημαντική προσωπικότητα»

Τα όρια

 Ο γονιός καλό είναι να γνωρίζει και τα προσωπικά όρια αντοχής τους στην
επιθετικότητα και να τα θέτει στο νέο με σταθερότητα
 Ο γονιός δεν πρέπει να είναι ούτε θύμα της επιθετικότητας του παιδιού αλλά ούτε
και θύτης
 Η οριοθέτηση είναι μια στάση που δίνει στον έφηβο ασφάλεια, εμπιστοσύνη,
σεβασμό ως προς το γονιό του
 Επιβολή πειθαρχίας-απαγορεύσεις, ωράρια, τιμωρίες
 Χρειάζεται να είναι σταθερά, να δίνονται με αποφασιστικότητα και σιγουριά από
τους γονείς και με επιχειρήματα. Να δημιουργηθεί ένα ασφαλές πλαίσιο και πορεία
προς μια πιο ουσιαστική σχέση
 Η αυταρχική υποβολή ορίων υπονοεί αδυναμία από την πλευρά των γονιών κάτι
στο οποίο ο έφηβος θα απαντήσει με μεγαλύτερη επιθετικότητα
 Η επιβολή «τιμωρίας» μπορεί να λάβει τη μορφή της λογικής συνέπειας της
επιλήψιμης πράξης. Θα είναι πιο αποτελεσματική όσον αφορά την αποτροπή της
επανάληψης της και της ανάληψης της ευθύνης από την πλευρά του εφήβου. Δεν
σημαίνει ότι ο έφηβος δεν θα επιτεθεί σε αυτό. Απλά θα γνωρίσει τα όριά του, άρα
θα κάνει ένα βήμα προς την ωρίμανσή του.

Συνοψίζοντας

 Η επιθετικότητα του εφήβου είναι η φυσική τάση που τον οδηγεί στην εξέλιξη, στο
μεγάλωμα.
 Σκοπός μας δεν είναι να εντείνουμε την επιθετικότητα αλλά ούτε και να την
συνθλίψουμε.
 Σκοπός είναι να σταθούμε δυνατοί σταθεροί και με κατανόηση γι αυτήν την φάση
του εφήβου, ενώ παράλληλα θα τον βοηθήσουμε να την ξεπεράσει με περισσότερα
εφόδια
 Οι έφηβοι φοβούνται την επιθετική τους στάση.

Σκιαγράφηση της κρίσης

Βήμα 1: Ποια είναι η κρίση που προκύπτει

 Τα συνηθέστερα προβλήματα με σειρά συχνότητας:

 I. Άγχος του γονέα-φορέα για την επιθετικότητα
II. Ανησυχία για την πραγματική ή υποθετική απειλή αυτοτραυματισμού ή απόπειρας
αυτοκτονίας
III. Ο έφηβος θεωρείται ότι βρίσκεται σε λάθος μέρος
IV. Αυτοεγκατάλειψη εφήβου
V. Οξεία ψυχιατρική ασθένεια
VI. Πραγματική ή ισχυριζόμενη σεξουαλική κακοποίηση ή άλλη κακοποίηση ή
παραμέληση

Βήμα 2: Ποιοι είναι οι φορείς που ασχολούνται με τον έφηβο

 Με ποιους έχουμε να δουλέψουμε:

I. (Οικογένεια)- χώροι φιλοξενίας-διαβίωσης, ανάδοχες οικογένειες
II. Σχολείο
III. Νοσοκομείο-φορείς ψυχικής υγείας
IV. Δικαιοσύνη
V. Χώροι αναψυχής και εργασίας

Βήμα 3: ποιες είναι οι πιθανές προκλήσεις

 Μη συνεργάσιμοι έφηβοι
 Μη συνεργάσιμα πλαίσια
 Ασυνεννοησία μεταξύ υπηρεσιών
 Αδυναμία θεσμικών πλαισίων
 Συστημική κακοποίηση
 Έλλειψη υποστήριξης επαγγελματικών σε επίπεδα ξεκάθαρων κανόνων-συνθηκών
εργασίας, εκπαίδευσης, εποπτείας

Βήμα 4: Μια γενική στρατηγική παρέμβασης

 Η ψύχραιμη αντιμετώπιση της κατάστασης

 Προτείνετε μια σαφή διαδικασία αξιολόγησης
 Ποιος ανησυχεί για τι;
 Συμφωνήστε σε ένα σχέδιο δράσης