AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 1

၁။ မူ၀ါဒသံုးသပ္ခ်က္အက်ဥ္းကို ျခံဳငံုတင္ျပျခင္း
မဟာမိတ္အဖြဲ႔၏ ဤတတိယအႀကိမ္ေျမာက္ သံုးသပ္ခ်က္အက်ဥ္း၌ အမ်ိဳးသမီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရး
(WPS) မူ၀ါဒေရးရာ အစီအစဥ္အတြင္း ပါ၀င္လ်က္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံတကာစံမ်ား၊ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဥပေဒမ်ားကို
သံုး သပ္ တ င္ျ ပထားပါသည္ ။ ဤသံုး သပ္ ခ်က္ အ က်ဥ္း ပါ လူ ႔ အ ခြ င့္ အေရးပဋိ ဉာဥ္ မူ မ်ားမွ သ ည္ ကု လ သမဂၢ
လံုျခံဳေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား(UNSCRs)အထိ က်ယ္ျပန္႔သည့္ ႏိုင္ငံတကာမူေဘာင္မ်ားသည္ ျမန္မာ
ႏိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအေပၚ တိုက္ရိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း သြယ္၀ိုက္
၍ေသာ္လည္းေကာင္း အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစလ်က္ရွိသည္။ သံုးသပ္ခ်က္အတြင္း အဆိုပါမူေဘာင္မ်ားႏွင့္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္အက်ံဳး၀င္မႈ အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတြင္း
အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမႈဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို မိတ္ဆက္
တင္ျပထားပါသည္။ ထိအ
႔ု ျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြငအ
့္ ေရး အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အဓိပၸာယ္ျပည့၀
္ စြာ
ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ကိုယ္စားျပဳမႈႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ ထည့္သြင္း ေပါင္းစပ္မႈတို႔ကို အသက္သြင္းက်င့္သံုးမႈတြင္
အဓိ က တားဆီး ဟန္ ႔ တားလ်က္ ရွိ သ ည့္ စိ န္ေ ခၚမႈ မ်ားကို ေဖာ္ ထု တ္ သ တ္ မွ တ္ ၍ သက္ ဆို င္ ရာၿငိ မ္း ခ်မ္းေရး
ေဖာ္ေဆာင္သူမ်ားအတြက္ က်ယ္ျပန္႔သည့္ အႀကံျပဳေထာက္ခံခ်က္မ်ားကို ရွင္းလင္းတင္ျပထားသည္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 1

 ၂။ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားႏွင့္ မူ၀ါဒေျပာင္းလဲေရးစည္းရံုး
လံႈ႔ေဆာ္မႈ အတြင္း အသံုးျပဳရန္အတြက္အခရာက်သည့္
သတင္းစကားမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အမ်ိဳးသမီးထု၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ျမွင့္တင္အားေပးရန္ ဆက္စပ္အက်ံဳး
၀င္လ်က္ရွိသည့္ ဥပေဒမူေဘာင္တစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးအပ္ထားသည့္အဓိက ႏိုင္ငံတကာ
စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားမွာ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈပေပ်ာက္
ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္(CEDAW)၊ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေဘဂ်င္းေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္
မူေဘာင္(BPfA)တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

• CEDAW သည္ က်ား-မ ေရးရာ တန္းတူညီမွ်ေရးကို ျမွင့္တင္အားေပးသည့္ အေျခခံမူမ်ားကို ေရးဆြဲ

ျပင္ဆင္၍ လမ္းညႊန္ေပးလ်က္ရွိသည့္ က်ယ္ျပန္႔ျပည့္စံု၍ ဥပေဒအရတရား၀င္ စည္းေႏွာင္အားရွိသည့္
ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးပဋိဉာဥ္မူတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

• CEDAW ကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အဆင့္အတန္း

တိုးတက္ျမင္မ
့ ားလာေစမည့္ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ႏင
ွ ့္ မူ၀ါဒမ်ားကို မြမ္းမံျပင္ဆင္ရန္ သိမ
႔ု ဟုတ္ အသစ္ေရး
ဆြဲက်င့္သံုးရန္အတြက္ ခိုင္မာအားေကာင္းသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ႏွင့္ က်ား-မ
ေရးရာ ၾသဇာအာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာမညီမွ်မႈကို ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေစသည့္ လက္ရွိလူမႈေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး
ဆိုင္ရာ တန္းတူမညီမွ်မႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ သေဘာတူထားၾကသည္။

• CEDAW အေလးေပးအာရံုစိုက္သည့္ နယ္ပယ္သံုးခုမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္

ဥပေဒအရ အပ္ႏွင္းေပးထားသည့္ အဆင့္အတန္း၊ မီးဖြားမႈဆိုင္ရာအခြင့္အေရးႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ
ဆက္ဆံေရးမ်ားကို လႊမ္းမိုးလ်က္ရွိသည့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည္။

• လက္ရွိအခ်ိန္၌ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ (ေရြးခ်ယ္စရာက်င့္ထံုးႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၉ ေလွ်ာ့ေပါ့သက္သာခြင့္ႏွင့္အတူ)

လိုက္ေလ်ာနာခံခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္
အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၈၆ ႏိုင္ငံရွိသည္။

• ပုဒ္မ ၂၉ ၌ ျပည္တြင္း၌စီရင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္းမရွိသည့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာတရားရံုး၌

ေျဖရွင္းႏိုင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ေရြးခ်ယ္စရာက်င့္ထံုး၌ တစ္သီးပုဂၢလမ်ား၊ တစ္သီးပုဂၢလ
မ်ားျဖင့္ စုဖြဲ႔ထားသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား သေဘာတူစာခ်ဳပ္အတြင္း အကာအကြယ္ေပးထားသည့္
အခြင့္အေရးမ်ား ခ်ိဳးေဖာက္ခံရပါက CEDAW ေကာ္မတီသို႔တိုက္ရိုက္တိုင္ၾကားႏိုင္သည္ဟု အခြင့္
အေရးေပးထားသည္။

• ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (WLB)၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔အစည္းကြန္ရက္(WON)ႏွင့္ က်ား-မ

ေရးရာ တန္းတူညမ
ီ ွ်ေရးကြနရ
္ က္(GEN) တိသ
႔ု ည္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရ၏ ႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္းဆက္လက္ျဖစ္ပြား
ေနသည့္ စနစ္ပိုင္းအရ ဆိုးဆိုးရြားရြား က်ား-မ ေရးရာ ခြဲျခားဆက္ဆံထားရွိမႈကို အသိအမွတ္ျပဳရန္
ျငင္းဆန္ေနဆဲကိစၥရပ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ၎တို႔၏သေဘာထားမ်ားကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားသည့္ စင္ၿပိဳင္
အစီရင္ခံစာမ်ား တင္သြင္းခဲ့ၾကသည္။

• ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေလးႀကိမ္ႏွင့္ ငါးႀကိမ္ေျမာက္ ကာလအပိုင္းအျခားအလို္က္ ပူးတြဲအစီရင္ခံစာအေပၚ

CEDAW ေကာ္မတီ၏ နိဂံုးခ်ဳပ္ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအတြင္း အစိုးရက႑၌ သေဘာတူစာခ်ဳပ္

2 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား

 လိုက္နာက်င့္သံုးမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းတင္ျပထားျခင္းမရွိရံုမွ်မက မီဒီယာမွတစ္ဆင့္ သေဘာတူ
စာခ်ဳပ္ ကို အမ်ားျပည္ သူ က်ယ္ က်ယ္ျ ပန္ ႔ျ ပန္ ႔ျ မင္ သာမႈ ရွိေ စရန္ ေဆာင္ ရြ က္ ထားျခင္း လည္း မရွိ ဟု
မွတ္ခ်က္ျပဳထားသည္။

ျမန္ မာႏို င္ ငံ တ ရားေရးမူေ ဘာင္ ၏ အစိ တ္ အ ပို င္းေတာ္ေ တာ္ မ်ားမ်ားသည္ CEDAW ႏွ င့္
သဟဇာတ မရွိသကဲ့သို႔ တစ္ခါတစ္ရံ တိုက္ရိုက္ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲမႈမ်ားလည္းရွိေနသည္။

• ႏိငု င္ တ
ံ ကာဥပေဒကို တိက
ု ရ
္ က
ို ခ
္ ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ ၏
ံ အခ်ိဳ႕ျပည္တင
ြ ္းဥပေဒမ်ား၌
ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၁၅ ခုႏစ
ွ ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း အတည္ျပဳက်င္သ
့ ံုးခဲသ
့ ည့္ ‘အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ’
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကဲ့သို႔ေသာ ဥပေဒမ်ားပါ၀င္ေနသည္။

• ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အေျမာက္အမ်ားသည္ CEDAW

ပါ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲလ်က္ရွိသည္။ ယင္းတို႔၌ - ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး
မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ျခင္း၊ စစ္ဖက္တရားစီရင္ေရး၏ စီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ “အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္သာ
သင့္ေလ်ာ္ေသာ” ရာထူးတာ၀န္မ်ား၊ အေရးေပၚကာလအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ဆိုင္းငံ့ထား
ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားျပစ္ဒဏ္စီရင္မခံရဘဲ ကင္းလြတ္ပိုင္ခြင့္ရွိျခင္းတို႔ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။

• ျပႆနာမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လူအ

႔ ခြငအ
့္ ေရးႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာတန္းတူညမ
ီ ွ်မႈကို အားေပးျမွငတ
့္ င္ရန္
အတြက္ ဖြစ
႔ဲ ည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္ႏင
ို သ
္ ည့္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ကန္သ
႔ တ္
ထားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။

• အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လူမႈဘ၀အတြင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္မားတိုးတက္လာေစရန္ ခြဲတမ္းစနစ္မ်ား

အပါအ၀င္ ယာယီအထူးအေရးယူေဆာင္ရက
ြ ခ
္ ်က္မ်ားကို စည္းၾကပ္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ CEDAW စာခ်ဳပ္ကို
သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးသေဘာတူထားၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ
အစိုးရသည္ ခြဲတမ္းစနစ္မ်ားကို စနစ္တက်အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ပ်က္ကြက္လ်က္ရွိသည္။

• အားနည္းသည့္ UPC ၏ အစီအစဥ္ေရးဆြဲျပင္ဆင္ေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ အားနည္းသည့္

JMC ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္မႈတို႔သည္ ခြဲတမ္းစနစ္ကိုလိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ျခင္းမရွိေစရန္ႀကီးစြာ အဟန္႔
အတားျဖစ္ေစလ်က္ရွိသည္။

• ေဘဂ်င္းေၾကညာစာတမ္းႏွင့္ လုပင္ န္းလမ္းညႊနမ္ ူေဘာင္(BPfA)သည္ က်ား-မ ေရးရာ တန္းတူညမီ ွ်ေရး၊

ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အားေပးျမွင့္တင္ရန္ရည္မွန္းသည့္ ကမာၻ႔အေကာင္းဆံုးမူ၀ါဒေရးရာ
မူေဘာင္တစ္ရပ္အျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရိွေနဆဲျဖစ္ၿပီး WPS အစီအစဥ္မ်ား ဖြ႕ံ ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္
လိုအပ္သည့္အခင္းအက်င္းကို ျပင္ဆင္ေပးလ်က္ရွိသည္။

• BPfA ၌ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ ပညာေရးမွသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈ၊ လက္နက္ကိုင္

ပဋိပကၡႏွင့္ ၾသဇာအာဏာႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္မႈအထိ က်ယ္ျပန္႔သည့္ ‘အေရးပါသည့္ နယ္ပယ္’
၁၂ ခုကို ေဖာ္ထုတ္သတ္မွတ္ေပးၿပီး စစ္ပံုသြင္းမႈပယ္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္
ထြန္းကားလာေစေရးကို အေလးေပးမီးေမာင္းထိုးျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အမ်ိဳးသမီးထု၏အခြင့္အေရးကို ျမွင့္တင္အားေပးရန္အတြက္ အမ်ိဳးသား

အဆင့္ ကို ယ္ ပို င္ အစီ အ မံ တ စ္ ရ ပ္ျ ဖစ္ သ ည့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားဖြံ ႔ ၿ ဖိဳးတိုး တက္ေ ရးဆို င္ ရာ
အမ်ိဳးသားအဆင့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္း (NSPAW)ကို ေရးဆြဲျပင္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ
သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို တုန္႔ျပန္ခဲ့သည္။

• ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း လူမႈဖူလုေ

ံ ရး၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီး(MSWRR)
ဦးစီးေခါင္းေဆာင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးေရးရာေကာ္မတီသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္
ေရးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားအဆင့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္း (NSPAW) ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 3

 • NSPAW သည္ CEDAW အေျခခံမူမ်ားႏွင့္ BPfA ၏ ဦးစားေပးနယ္ပယ္ ၁၂ ရပ္အေပၚ အေျခတည္
ေရးဆြဲ ထားျခင္းျဖစ္ ၿ ပီး ျမန္ မာအမ်ိဳးသမီး မ်ားရင္ ဆို င္ ႀ ကံဳေတြ ႔ေ နရသည့္ အဓိ က အခက္ အ ခဲ မ်ားကို
ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္အတြက္ မူေဘာင္တစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးသည္။

• သို႔ေသာ္လည္း စတင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး (၂)ႏွစ္မွ်ၾကာလာသည့္တိုင္ သီးျခားဘ႑ာေငြခြဲေ၀ခ်ထားမႈ

သို႔မဟုတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးစီမံခ်က္ တစ္ခုတစ္ေလမွ် ရွိမလာခဲ့သကဲ့သို႔ မူ၀ါဒကို ျမင္သာ
သည့္ လက္ေတြ႔အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္အျဖစ္ အသက္သြင္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိေပ။

ျမန္ မာႏို င္ ငံႏွ င့္ တို က္ ရို က္ ဆ က္ စ ပ္ အ က်ံဳး၀င္ လ်က္ ရွိ သ ည့္ အမ်ိဳးသမီး ၊ ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရးႏွ င့္
လံုျခံဳေရးဆိင
ု ရ
္ ာ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္(UNSCRs)စုစုေပါင္း ရွစခ
္ ရ
ု သ
ွိ ည္။

• WPS မူေဘာင္ဆင
ို ရ
္ ာ ကုလသမဂၢဆံုးျဖတ္ခ်က္၏ ပင္မေရေသာက္ျမစ္သည္ လက္နက္ကင
ို ပ
္ ဋိပကၡ၏
အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္သည့္ ရိုက္ခတ္မႈအခ်ိဳးအဆကြာျခားေၾကာင္းႏွင့္
ႏိုင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးအတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ
တူညီမွ်ေရးအၾကား ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္မႈတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ UNSCR ၁၃၂၅ ျဖစ္သည္။

• UNSCR ၁၃၂၅ သည္ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္ထိခိုက္လ်က္ရွိသည့္ စစ္၏

ရိုက္ခတ္မႈကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း၍ ပဋိပကၡစီမံခန္႔ခြဲေရး၊ ပဋိပကၡဖ်န္ေျဖေရးႏွင့္ အဓြန္႔ရွည္တည္တံ့
ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ အေရးပါသည့္
အခန္းက႑မ်ားကိုမီးေမာင္းထိုးျပကာ ပဋိပကၡဖ်န္ေျဖေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ တားဆီးကာကြယ္ေရး
ဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္သည့္အဆင့္တိုင္း၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ကိုယ္စားျပဳပါ၀င္မႈႏွင့္ ထိထိ
ေရာက္ေရာက္ အဓိပၸာယ္ျပည့္၀စြာပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈကို အားေပးျမွင့္တင္ရန္ႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ
ထည့္သြင္းေပါင္းစပ္မႈျပဳရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ထားသည္။

• UNSCR ၁၃၂၅ သည္ အထူးသျဖင့္ ပဋိပကၡႀကိဳတင္ကာကြယ္တားဆီးရာ၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ပါ၀င္

ေဆာင္ ရြက္မႈကို အေလးထားရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ထားသည္။

• ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ က်ား-မ ေရးရာ ၃၀% ခြဲတမ္းစနစ္အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြင္း

က်ား-မ ေရးရာ သီးသန္႔အစည္းအေ၀းမ်ားကို စီစဥ္က်င္းပျခင္းျဖင့္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေရးမ႑ိဳင္ကို
လိုက္နာေစာင့္ထိန္းရန္၊ က်ား-မ ေရးရာသေဘာတရား ထည့္သြင္းေပါင္းစပ္ထားသည့္ မူ၀ါဒအခင္း
အက်င္းမ်ားေရးဆြဲျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းကြန္ရက္မ်ား အားေကာင္း
လာေအာင္တည္ေဆာက္ရန္၊ အမ်ိဳးသားမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအ၀န္းအ၀ိုင္းကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္
အတူ ဂရုတစိက
ု မ
္ ွ်ေ၀သံုးစြလ
ဲ ာေစရန္ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳ၍ က်ား-မ ေရးရာတန္းတူညမ
ီ ွ်ေရး မဟာ
ဗ်ဴဟာမ်ားကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ေရးဆြဲက်င့္သံုးႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။

• NCA ၏ အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုမႈမ်ားသည္ က်ဥ္းေျမာင္း၍ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ

အၾကမ္း ဖက္ မႈ ပံု စံ ‘ အားလံုး ’ကို ထည့္ သြ င္းေပါင္း စပ္ ရ န္ ပ်က္ ကြ က္ လ်က္ ရွိ သ ည္ ကို UNSCR
၁၃၂၅ ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ ႀကိဳတင္တားဆီးေရးမ႑ိဳင္မ်ား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္
အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ဆက္စပ္အကံ်ဳး၀င္လ်က္ရွိသည္။

• GBV က်ဴးလြနသ
္ ည့္ လက္နက္ကင
ို စ
္ စ္သားမ်ားႏွင့္ အာဏာပိင
ု အ
္ ရာရွမ
ိ ်ားကို စီရင္ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိင
ု သ
္ ည့္
အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးကာကြယ္၍ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးမည့္ ဥပေဒ
တစ္ရပ္(PoVAW)ကို ေရးဆြဲျပင္ဆင္လ်က္ရွိသည္။

• UNSCR ၁၈၂၀ ၌ ပဋိပကၡအတြင္း လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ျခင္းသည္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈႏွင့္ လူသား

ျဖစ္တည္မႈကို ဆန္႔က်င္သည့္ ျပစ္မႈေျမာက္သည္ဟု အတိအက်ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔အျပင္လက္နက္
ကိင
ု အ
္ ဖြအ
႔ဲ စည္းတစ္ခ၏
ု ေခါင္းေဆာင္မ်ားအမိန႔ေ
္ ပးပါက သိမ
႔ု ဟုတ္ မသိက်ိဳးကၽြန္ျပဳ ထားပါက လိငပ
္ င
ို ္း
ဆိင
ု ရ
္ ာအၾကမ္းဖက္မက
ႈ ို ‘စစ္ေရးနည္းဗ်ဴဟာ’တစ္ရပ္အေနျဖင့္ က်င္သ
့ ံုးလာႏိင
ု ္ေသာေၾကာင့္ လံုျခံဳေရး၊

4 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား

 တရားမွ်တေရးႏွင့္ အျခားအေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည္ဟု
ဆက္လက္မီးေမာင္းထိုးျပထားသည္။

• Geneva Call ၏ ကတိက၀တ္စာခ်ဳပ္မ်ားသည္ အစိုးရမဟုတသ

္ ည့္ လက္နက္ကင
ို အ
္ ဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ားအား
ႏို င္ ငံ တ ကာ လူ သားခ်င္း စာနာေထာက္ ထားမႈ ဆုိ င္ ရာစံႏႈ န္း မ်ားကို ေလးစားလို က္ နာရန္ ဖိ တ္ေ ခၚ
ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ
ဥပေဒကို လို က္ နာေစာင့္ ထိ န္း ရန္ ဆႏၵ ရွိေ ၾကာင္းေဖာ္ျပသည့္ အေနျဖင့္ ဤစာတမ္း ကို သေဘာတူ
လက္မွတ္ေရးထိုးသင့္သည္။

• UNSCR ၁၈၈၉ သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းကို အဓိကအေလးေပးထားသည့္ ပထမ

ဦးဆံုးေသာ WPS ဆိင
ု ရ
္ ာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး UNSCR ၁၃၂၅ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈႏင
ွ ့္
ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈကို ပံ့ပိုးအားျဖည့္ရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၈၈၉ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၁၃၂၅
လိုက္နာေစာင့္ထိန္းမႈ အားနည္းျခင္းအေပၚ အထူးအေလးထား၍ WPS အစီအစဥ္ကို အေကာင္
အထည္ေ ဖာ္ ရ န္ အေရးယူေ ဆာင္ ရြ က္ႏို င္ သ ည့္ အျခားေရြး ခ်ယ္ စ ရာနည္း လမ္း မ်ား အတြ က္
တံခါးဖြင့္ေပးထားသည္။ ဥပမာအေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈအတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ပါ၀င္
ေဆာင္ ရြ က္ မႈ ကို အေထာက္ အ ကူျ ပဳရန္ ပံ့ ပိုးေပးထားသည့္ ရ န္ ပံုေ ငြ မ်ားကို ေျခရာခံ ၍ေစာင့္ ၾ ကည့္
ေလ့လာျခင္းျဖစ္သည္။

• UNSCR ၁၉၆၀ သည္ ပဋိပကၡအတြင္းက်ဴးလြန္သည့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္မႈစပ္လ်ဥ္း၍

စနစ္ တ က် တာ၀န္ ခံ မႈ အားေကာင္း လာေစရန္ အဓိ ကေဇာင္းေပးထားသည္ ။ ပဋိ ပ ကၡ ဆ က္ စ ပ္
လိ င္ အ ၾကမ္း ဖက္ မႈ ဆို င္ ရာ အခ်က္ အ လက္ မ်ားစု စ ည္း ၍က်ဴးလြ န္ သူ မ်ားကို အေရးယူ မႈ အ တြ က္
ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးႏွင့္ အစီရင္ခံေရးယႏၲရားတစ္ခုေရးဆြဲျပင္ဆင္ရန္ တာ၀န္အပ္ႏွင္းေပးထား
သည္။

• UNSCR ၂၁၀၆ သည္ ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေရွ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားအတြကအ

္ ေသး
စိ တ္ လု ပ္ င န္း အစီ အ စဥ္ ထည့္ သြ င္းေပါင္း စပ္ ၍ ကု လ သမဂၢ လံုျ ခံဳေရးေကာင္ စီ အ ပါအ၀င္ ပဋိ ပ ကၡ
အတြင္း ပါ၀င္လ်က္ရွိသည့္ ဇာတ္ေကာင္မ်ားသာမက ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းမ်ား
အားလံုး အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈင္းျခင္းျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္
မႈႏွ င့္ ပတ္ သ က္ သ ည့္ ကနဦး တာ၀န္ ၀ တၱ ရားမ်ားကို ျဖည့္ ဆ ည္း အေကာင္ အ ထည္ေ ဖာ္ ၍ျပစ္ ဒ ဏ္
စီ ရ င္ျ ခင္း မျပဳမႈ ကို အဆံုး သတ္ ရ န္ ထပ္ေ လာင္းႏိႈးေဆာ္ ထားသည္ ။ NSPAW အတြ င္း မီးေမာင္း
ထိုးျပထားသကဲသ
့ ပ
႔ို င္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ သ
ံ ည္ GBV က်ဴးလြနသ
္ မ
ူ ်ားကို တာ၀န္ခံေစမည္က
့ စ
ိ ရ
ၥ ပ္ႏင
ွ ့္ စပ္လ်ဥ္း၍
စနစ္မ်ား၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုမ်ားႏွင့္ အေလ့အထမ်ားခိုင္မာအားေကာင္းလာေအာင္တည္ေဆာက္ရန္
အေရးတႀကီးလိုအပ္လ်က္ရွိသည္။

• UNSCR ၂၁၂၂ အတြင္း ႏိုင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ား၌ အမ်ိဳးသမီး

မ်ား၏ပါ၀င္ေ ဆာင္ ရြ က္ မႈႏွ င့္ေ ခါင္းေဆာင္ မႈ ၏ အေရးပါပံု ကို အေလးေပးအာရံု စို က္ ထားသည့္
UNSCR ၁၃၂၅ ကို ထပ္ေလာင္းခိုင္မာေစၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို
ထည့္သြင္းပါ၀င္ေစရန္ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ား၊ သံတမန္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဖ်န္ေျဖေရးသမားမ်ား ကို
ဆက္လက္တာ၀န္အပ္ႏွင္းေပးထားသည္။

• UNSCR ၂၂၄၂ သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ အဓြန္႔ရွည္တည္တ့ံခိုင္ၿမဲသည့္

ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရးႏွ င့္ လံုျ ခံဳေရးအၾကား အခို င္ အ မာခိ် တ္ ဆ က္ ပ တ္ သ က္ လ်က္ ရွိေ ၾကာင္း ထပ္ေ လာင္း
အတည္ျပဳထားၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီလ်က္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားအား
အမ်ိဳးသမီး မ်ားအတြ က္ လက္ေ တြ ႔ က်သည့္ အ ကူ အ ညီ မ်ားႏွင့္ သီး သန္ ႔ ရ န္ ပံုေ ငြ မ်ား ေထာက္ ပံ့ ရ န္
တိုက္တြန္းထားသည္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 5

 ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာ WPS မူ၀ါဒေရးရာ အခင္းအက်င္း၌ လတ္တေလာတိုးတက္ေျပာင္းလဲမမ
ႈ ်ားသည္
တာ၀န္ခံမႈ ယႏၲရားမ်ားကို ပိုမိုခိုင္မာအားေကာင္းလာေစသည္။

• ပဋိပကၡတားဆီးကာကြယ္ေရး၊ ပဋိပကၡတြင္းႏွင့္ ပဋိပကၡလြန္အခင္းအက်င္းမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္

သက္ဆိုင္သည့္ CEDAW အေထြေထြအႀကံျပဳေထာက္ခံခ်က္အမွတ္(GR) ၃၀ သည္ ၾသဇာအာဏာ
ႀကီးမားသည့္ တာ၀န္ခံမႈယႏၲရားတစ္ခုျဖစ္သျဖင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုး WPS ဆိုင္ရာ
UNSCR မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လိုအပ္သည္။ CEDAW GR ၃၀ သည္ ပဋိပကၡမတိုင္မီ၊
အတြင္းႏွင့္ အလြန္ အခင္းအက်င္းမ်ား၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အာမခံခ်က္ရွိေစရန္
ခိုင္မာအားေကာင္းသည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း CEDAW
အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားအား လမ္းညႊန္ေပးလ်က္ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈပံုစံအားလံုးကို
တားဆီးကာကြယ္၍ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္၊ တရားမွ်တေရးကိုရယူခံစားႏိုင္ေစရန္၊ ႏိုင္ငံေရးအရ
ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားရရွိေစရန္ အေလးေပးအာရံုစိုက္ထားသည္။

• ညႊန္းကိန္းႏွစ္စံုရွိရာ၌ တစ္ခုကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ကုလသမဂၢမွ UNSCR ၁၃၂၅ အေကာင္အထည္

ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈကို မ်က္ေျခမျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ေရးဆြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္စံုသည္ ႏိုင္ငံ
အလိုက္အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာရန္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ေရးဆြဲ
ျပင္ဆင္ခဲ့သည့္ ညႊန္းကိန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး UNSCRs ႏွင့္ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌
ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သည္။

• အျခားညႊန္းကိန္းမ်ားကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားအခြငအ
့္ ေရးအတြက္ လုပက
္ င
ို ္ေဆာင္ရက
ြ လ
္ ်က္ရသ
ွိ ည့္ အဖြအ
႔ဲ
စည္းမ်ားႏွငက
့္ န
ြ ရ
္ က္မ်ားသာမက က်ယ္ျပန္သ
႔ ည့္ အရပ္ဘက္လ႔ေ
ူ ဘာင္အသိက
ု အ
္ ၀န္း တိ၏
႔ု ရႈေထာင္မ
့ ွ
ေရးဆြဲျ ပင္ ဆ င္ ထားျခင္းျဖစ္ ၿ ပီး WPS အစီ အ စဥ္ အေကာင္ အ ထည္ေ ဖာ္ မႈ ၏ တိုး တက္ မႈႏွ င့္
လစ္ဟာမႈမ်ားကို ျပတ္ျပတ္ထင္ထင္ျမင္သာလာေစရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

• WPS ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားအဆင့္လုပ္ငန္းစီမံခ်က္(NAPs)၏ တာ၀န္ခံမႈယႏၲရားမ်ား၌ ကန္႔သတ္္ခ်က္

မ်ားရွိေနသည္။ သို႔ျဖစ္၍ တည္ဆဲအမ်ိဳးသားအဆင့္ မူ၀ါဒေရးရာမူေဘာင္မ်ား (ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ‘NSPAW
သည္သာ ပဓာန’ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္မႈ)ကို အေထာက္အကူျပဳရန္ ပိုမိုလိုအပ္လ်က္ရွိသည္။

ကု လ သမဂၢ ၏ ေရရွ ည္ တ ည္ တံ့ ခို င္ ၿ မဲ သ ည့္ ဖြံ ႕ ၿဖိဳးတိုး တက္ေ ရး ရည္ မွ န္း ခ်က္ ပ န္း တို င္ မ်ား
(SDGs) သည္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို အဆံုးသတ္ရန္၊ ေျမကမာၻကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ႏင
ွ ့္
လူတိုင္းၿငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ ခ်မ္းသာသုခရရွိေစသည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ကိုယ္စားျပဳ
လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အထူးတလည္ ဆက္စပ္အက်ံဳး၀င္လ်က္ရွိသည့္ ရည္မွန္းခ်က္
ပန္းတိုင္ႏွစ္ရပ္ရွိသည္။

• ေရရွ ည္ တ ည္ တံ့ ခို င္ ၿ မဲ သ ည့္ ဖြံ ႕ ၿဖိဳးတိုး တက္ေ ရးရည္ မွ န္း ခ်က္ ပ န္း တို င္ အမွ တ္ ( ၅)သည္ က်ား-မ
ေရးရာတန္း တူ ညီ မွ်ေရးႏွ င့္ အမ်ိဳးသမီးႏွ င့္ မိ န္း ကေလးငယ္ မ်ားအားလံုး ကို ျမွ င့္ တ င္ အားေပးရန္
ေတာင္း ဆို ထားျခင္းျဖစ္ သ ည္ ။ ဤရည္ မွ န္း ခ်က္ ပ န္း တို င္ ကို ျဖည့္ ဆ ည္းေဆာင္ ရြ က္ႏို င္ေ စရန္
ျမန္မာႏိုင္ငံေနျဖင့္ လူမႈဘ၀အတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္မားတိုးတက္လာေစရန္
ေရးဆြဲျပင္ဆင္ထားသည့္ခြဲတမ္းစနစ္မ်ားကို ခ်မွတ္က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈရွိေရးဖြဲ႔စည္း
တည္ေဆာက္ပံုမ်ားကို အဆင့္ျမွင့္တင္ရန္လိုအပ္သည္။

• ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အမွတ္ ၁၆ ၌ ေရရွည္တည္တံ့

ခိုင္ၿမဲသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အားလံုးပါ၀င္မႈရွိၿပီးေအးခ်မ္းသာယာသည့္ လူ႔ေဘာင္အသိုက္
အ၀န္းမ်ားကို အားေပးအားေျမွာက္ျပဳရန္ႏွင့္ အဆင့္တိုင္း၌ အားလံုးပါ၀င္မႈရွိ၍ ထိထိေရာက္ေရာက္
တာ၀န္ခံမႈရွိသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို တည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ လူတိုင္းတရားမွ်တမႈကို လက္လွမ္းမီ

6 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား

အသံုးခ်လာႏိုင္ေစေရး ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္အေကာင္အထည္
ေဖာ္ေရးႏွင့္ ခိင
ု မ
္ ာအားေကာင္းသည့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ျဖည္ဆ
့ ည္းေဆာင္ရက
ြ ရ
္ ာ၌ အထူးသျဖင့္
တရားမွ်တမႈကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားလက္လွမ္းမီ အသံုးခ်လာႏိုင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ရာ၌ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို
ႀကံဳေတြ႔ေနရဆဲျဖစ္ေသာေၾကာင့္ SDG ၁၆ ၏ တာ၀န္၀တၱရားကိုျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္
ဤဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုမ်ားကို ခိုင္မာအားေကာင္းလာေအာင္တည္ေဆာက္ရန္လိုအပ္သည္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 7

 ၃။ အႀကံျပဳေထာက္ခံခ်က္မ်ား
၁။ ျမန္ မာႏို င္ ငံ အ တြ င္း က်ား-မ ေရးရာ တန္း တူ ညီ မွ်ေရးႏွ င့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ား၏ အခြ င့္ အေရးမ်ားကို
ျမွင့္တင္ရန္ CEDAW ေလွ်ာ့ေပါ့သက္သာခြင့္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္၍ ေရြးခ်ယ္စရာက်င့္ထံုးကို သေဘာတူ
လက္မွတ္ေရးထိုးရန္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ CEDAW ပုဒ္မ ၂၉ ေလွ်ာ့ေပါ့သက္သာခြင့္ကို
ပယ္ဖ်က္၍ ေရြးခ်ယ္စရာက်င့္ထံုးကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးသင့္သည္။

၂။ ဖြဲ႔စည္းပံအ
ု ေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ ၂၃၂ (အခန္း ၅)၊ ၃၄၃ (အခန္း ၇)၊ ၃၅၂ ႏွင့္ ၃၈၂ (အခန္း ၈)ႏွင့္ ၄၄၅
(အခန္း ၁၄) တို႔ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္။
ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား ၀န္ႀကီးရာထူးတာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ႏင
ို ္ျခင္းမရွိေစရန္
ဖယ္ထတ
ု ထ
္ ားသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား(ပုဒမ
္ ၂၃၂ ႏွင့္ ၃၅၂)၊ တပ္မေတာ္သားမ်ားကို စစ္ရာဇ၀တ္မမ
ႈ ်ား၊
GBV ႏွ င့္ အဆိုး ရြားဆံုး လူ ႔ အ ခြ င့္ အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈ မ်ားအတြ က္ ျပစ္ ဒ ဏ္ စီ ရ င္ႏို င္ျ ခင္း မရွိေ စရန္
ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား(ပုဒ္မ ၃၄၃ ႏွင့္ ၄၄၅)ႏွင့္ အေရးေပၚကာလအတြင္း
လူ႔အခြင့္အေရးကို ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္သည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား(ပုဒ္မ ၃၈၁)ကို ပယ္ဖ်က္ရမည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု
အေျခခံ ဥ ပေဒအတြ င္း အမ်ိဳးသမီး မ်ားအားခြဲျ ခားဆက္ ဆံ မႈ ကို CEDAW အႏွ စ္ သာရမ်ားႏွ င့္ အ ညီ
တရား၀င္ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားသင့္သည္။

၃။ အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ တြင္း CEDAW၊ ေဘဂ်င္းလုပင
္ န္းလမ္းညႊနမ
္ ူေဘာင္၊ CEDAW ႏွင့္ WPS ဆိင
ု ရ
္ ာ
ကု လ သမဂၢ လံုျ ခံဳေရးေကာင္ စီ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ မ်ားေအာက္ ရွိ က တိ က ၀တ္ မ်ားႏွ င့္ ႏို င္ ငံ တ ကာတာ၀န္
၀တၱရားမ်ားကို ျဖည္ဆ
့ ည္းေဆာင္ရက
ြ ရ
္ န္အတြက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဖြ႕ံ ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးဆုင
ိ ရ
္ ာ အမ်ိဳးသား
အဆင္မ
့ ဟာဗ်ဴဟာစီမက
ံ န
ိ ္း (NSPAW)ကို တာထြကအ
္ ေနျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္။ NSPAW ကို
အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရအေနျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္တာ၀န္ရသ
ွိ ည့္
၀န္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ ရန္ပံုေငြမ်ားေထာက္ပံ့ေပးရန္ႏင
ွ ့္ အဆိပ
ု ါ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား (ႏွင့္ အျခားသက္ဆင
ို ္
ရာအဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ား) လိအ
ု ပ္သည့္ လူသားရင္းျမစ္မ်ားႏွင့္ နည္းပညာရွငမ
္ ်ားကို ခြဲေ၀ေနရာခ်ထားေပး၍
တိုးတက္မႈကို တိုင္းတာမည့္ စံအမွတ္မ်ားကို ေရးဆြဲျပင္ဆင္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ NSPAWကို
ျပန္လည္သံုးသပ္မည့္ လက္ရွိစီမံခ်က္မ်ားကို အရွိန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္၍ ေဘဂ်င္းလုပ္ငန္းလမ္းညႊန္
မူေဘာင္ပါ အႏွစသ
္ ာရမ်ားႏွငအ
့္ ညီ ေလ့လာဆန္းစစ္မအ
ႈ တြင္း ‘အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ပဋိပကၡ’ကို အေလးထား
ၾကည့္ရႈရန္လိုအပ္သည့္ နယ္ပယ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ထည့္သြင္းထားရွိသင့္သည္။

ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာ ထည့္သြင္းေပါင္းစပ္မႈ

၄။ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရာ၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္မားတိုးတက္
လာေစရန္ အနည္းဆံုး ၃၀% ခြဲတမ္းေပးသည့္စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္
ဇန္န၀ါရီလအတြင္းက်င္းပခဲ့သည့္ ပထမအႀကိမ္ေျမာက္ UPC ၌ က်ား-မ ေရးရာ ၃၀% ခြဲတမ္းစနစ္ကို
ေဖာ္ေဆာင္ရန္ သေဘာတူခၾဲ့ ကသျဖင့္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရႏွင့္ တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္ကင
ို ္ အဖြအ
႔ဲ စည္း
မ်ားအေနျဖင့္ ေနာင္လာမည့္ အနာဂတ္ေဆြးေႏြးပြမ
ဲ ်ားအတြင္း ဤခြတ
ဲ မ္းစနစ္ကို လိက
ု န
္ ာေစာင္ထ
့ န
ိ ္းရန္
လိအ
ု ပ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပံပ
့ ုိးမႈရန္ပံုေငြအဖြ႕ဲ (PSF)ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရန္ပံုေငြအဖြ႕ဲ (JPF)မ်ားသိ႔ု
ရန္ပံုေငြထည့္၀င္လွဴဒါန္းလ်က္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံတကာအလွဴရွင္မ်ားသာမက ကုလသမဂၢအတြင္း၌လည္း
ဤခြတ
ဲ မ္းစနစ္ကလ
ို က
ို န
္ ာက်င္သ
့ ံုးရန္ႏင
ွ ့္ ခြတ
ဲ မ္းစနစ္ကို အဓိကၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္သမ
ူ ်ား အားလံုး
လက္ခံသေဘာတူလာေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိသည္။

8 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား

လိင္မတူကြဲျပားမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ အၾကမ္းဖက္ျခင္း
၅။ လိငမ
္ တူကြဲျပားမႈကအ
ို ေၾကာင္းျပဳ၍ အၾကမ္းဖက္မႈ (GBV)ကို ေဖာ္ထတ
ု သ
္ တ္မတ
ွ ၍
္ တားဆီးကာကြယ္
ရန္ႏင
ွ ့္ တုန႔ျ္ ပန္အေရးယူေဆာင္ရက
ြ ရ
္ န္ အရင္းအျမစ္အလံအ
ု ေလာက္ ေထာက္ပံ့ေပးထားသည့္ ဥပေဒ
တစ္ရပ္ေရးဆြဲျပင္ဆင္၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္။ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ
အၾကမ္းဖက္မႈႀကိဳတင္တားဆီးေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒ(PoVAW) အတြင္း CEDAW
အေထြေထြအႀကံျပဳေထာက္ခခ
ံ ်က္အမွတ္ ၃၀ (GR 30)၌ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားသည့္ အႀကံျပဳေထာက္ခံ
ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ထားေၾကာင္း ေသခ်ာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အစိုးရအေနျဖင့္ ပဋိပကၡဆက္စပ္လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ သီးျခားဥပေဒတစ္ရပ္ေရးဆြဲ
ျပင္ဆင္ျခင္းထက္ လက္နက္ကင
ို စ
္ စ္သားမ်ား၏ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မက
ႈ တ
ို န
ု ႔ျ္ ပန္အေရးယူ
ႏိုင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏တည္ဆဲႏွင့္ေပၚထြန္းကာစ GBV ဥပေဒကိုပါ အသံုးျပဳရမည္။

၆။ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ တရားေရးက႑မ်ားအတြင္းရွိ တရားေရးမူေဘာင္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာေစရန္ႏွင့္

အဖြဲ ႔ အ စည္း ပို င္း ဆို င္ ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေ ရးအားျဖင့္ GBV အတြ က္ ျပစ္ ဒ ဏ္ စီ ရ င္ျ ခင္း မခံ ရ ဘဲ
လြတ္ေျမာက္မႈကို အဆံုးသတ္၍ က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရသူမ်ား တရားမွ်တမႈကို ပိုမိုလက္လွမ္းမီအသံုးျပဳႏိုင္
ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ GBV က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားႏွင့္ အသက္ရွင္
က်န္ရစ္သူမ်ားအတြက္ တရားမွ်တမႈကို လြယ္လင့္တကူရယူအသံုးျပဳလာႏိုင္ေစရန္ အေထာက္အကူ
ျပဳသည့္ တရားေရးမူေဘာင္တစ္ရပ္ကို ေရးဆြဲက်င့္သံုးရန္ လိုအပ္သည္။

၇။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္(NCA)ကို အေကာင္အထည္

ေဖာ္၍ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ GBV ကို တားဆီးကာကြယ္၍ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္။
GBV ကို တားဆီးကာကြယ္၍အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ အမ်ိဳးသမီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ
UNSCRs ႏွင့္ CEDAW ပါ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို ျဖည္ဆ
့ ည္းေဆာင္ရက
ြ ရ
္ န္ တိင
ု ္းရင္းသားလက္နက္ကင
ို ္
အဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ားႏွငအ
့္ တူ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရအေနျဖင့္ NCA အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းႏွင့္ ေစာင္ၾ့ ကည့္
ေလ့လာသည္အ
့ ဆင္တ
့ င
ို ္း၌ GBV ကို ကိင
ု တ
္ ယ
ြ ္ေျဖရွင္းမည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားပါရွိေၾကာင္း ေသခ်ာေအာင္
ေဆာင္ ရြ က္ေ ပးရမည္ ။ ႏို င္ ငံ တ ကာအသို က္ အ ၀န္း အေနျဖင့္ လ ည္း စင္ ၿ ပိဳ င္ သို ႔ မ ဟု တ္ သီးျခား
အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈစနစ္မ်ားကို ေရးဆြဲဖန္တီးျခင္းထက္စာလွ်င္ အတည္ျပဳကာစ GBV တုန္႔ျပန္
ေျဖရွငး္ ေရးစနစ္မ်ားကို အေထာက္အကူျပဳသည့္အေနျဖင့္ ပဋိပကၡနယ္ေျမေဒသမ်ား၌ ျဖစ္ပြားေလ့
ရွိ သ ည့္ လိ င္ ပို င္း ဆို င္ ရာအၾကမ္း ဖက္ မႈ ကို ႀကိဳ တင္ တားဆီး ကာကြ ယ္ ရ န္ ႀကိဳးပမ္း လ်က္ ရွိ သ ည့္
လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရန္ မျဖစ္မေနလိုအပ္သည္။ ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုရမည္ဆိုလွ်င္
ပါ၀င္ လ်က္ ရွိ သ ည့္ အ ဖြဲ ႔ အ စည္း အားလံုး သည္ GBV ပံု စံ အ မ်ားအျပား အက်ံဳး၀င္ မႈ မ ရွိ သ ည့္
အရပ္သားျပည္သူမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အခန္း ၃ အပိုဒ္ ၃(ဍ)ပါ
လိ င္ ပို င္း ဆို င္ ရာ အၾကမ္း ဖက္ မႈ ( အမ်ိဳးသမီးႏွ င့္ ကေလးသူ င ယ္ မ်ား)ႏွ င့္ ပတ္ သ က္ သ ည့္ NCA၏
က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ အဓိပၸာယ္ဖင
ြ ဆ
့္ မ
ုိ ႈႏင
ွ ခ
့္ ်ဥ္းကပ္မပ
ႈ စ
ံု က
ံ ို ယခုထက္ပမ
ို က
ို ်ယ္ျပန္လ
႔ ာေအာင္ ေဆာင္ရက
ြ ္
ေပးရန္လိုအပ္သည္။

အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးေဆာင္ရြက္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
၈။ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အဖြဲ႔အစည္းပိုင္းဆိုင္ရာ
စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ျမွင့္တင္ေပးရန္အတြက္ ေရရွည္အာမခံခ်က္ရွိသည့္ ရန္ပံုေငြအေထာက္အပံ့ႏွင့္
နည္းပညာအကူအညီမ်ားလက္ခံရရွိရန္ လိုအပ္သည္။ UNSCR 2122 ႏွင့္အညီ ႏိုင္ငံတကာအသိုက္
အ၀န္းအေနျဖင့္ ႏိင
ု င
္ အ
ံ ႏွအ
႔ံ ျပားရွိ အမ်ိဳးသမီးအခြငအ
့္ ေရး လႈပရ
္ ွားေဆာင္ရက
ြ လ
္ ်က္ရသ
ွိ ည့္ အဖြအ
႔ဲ စည္း
မ်ားအတြက္ သင္တ
့ င္မ
့ ွ်တသည့္ ရန္ပံုေငြပမာဏကို ေရရွည္ေထာက္ပ့ေ
ံ ပးရန္ ကတိက၀တ္ျပဳသင္သ
့ ည္။
ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရ၊ အလွဴရွငမ
္ ်ားႏွင့္ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာအသိက
ု အ
္ ၀န္းတိအ
႔ု ေနျဖင့္ ကမာၻတစ္လႊားရွက
ိ လ
ု သမဂၢ
လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၃၂၅ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္မႈကို ေလ့လာဆန္းစစ္
ထားသည့္ ကုလသမဂၢအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြ၏
႔ဲ အႀကံျပဳေထာက္ခခ
ံ ်က္မ်ားႏွငအ
့္ ညီ အရပ္ဘက္လမ
ူ အ
ႈ ဖြ႔ဲ
အစည္းမ်ား အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးအခြငအ
့္ ေရး လႈပရ
္ ွားေဆာင္ရက
ြ လ
္ ်က္ရသ
ွိ ည့္ အဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ားႏွင့္
ပံုမွန္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး၍ ၎တို႔၏ သံုးသပ္တင္ျပခ်က္မ်ားႏွင့္ အႀကံဉာဏ္မ်ားကို ရယူသင့္သည္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 9

 ရန္ပံုေငြအေထာက္အပံ့
၉။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈအတြက္ ေထာက္ပံ့လ်က္ရွိသည့္ ရန္ပံုေငြပမာဏစုစုေပါင္း၏ အနည္းဆံုး
၁၅% ခန္႔ကို က်ား-မ ေရးရာ တန္းတူညီမွ်ေရးကို ျမွင့္တင္အားေပးရန္အတြက္ခြဲေ၀ ခ်ထားေပးရန္၊
ျမန္ မာႏို င္ ငံ အ တြ င္း ရွိ အလွဴ ရွ င္ မ်ားအားလံုး သည္ က်ား-မ ေရးရာတန္း တူ ညီ မွ် မႈ ကိုျ မွ င့္ တ င္
အားေပးရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈအတြက္ ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ အနည္းဆံုး ၁၅%ခန္႔ခြဲေ၀
ခ်ထားေပးရန္ တိုက္တြန္းထားသည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢစံခ်ိန္စံႏႈန္းကို လိုက္နာက်င့္သံုး၍
ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရးႏွ င့္ လံုျ ခံဳေရးဆို င္ ရာ အဖြဲ ႔ အ စည္း မ်ားအားလံုး ကို လ ည္း အလားတူေ ဆာင္ ရြ က္ ရ န္
တိုက္တြန္းအားေပးသင့္သည္။ အလွဴရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္၌ အမ်ိဳးသမီး မ်ား၏
ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ က်ား-မ ေရးရာထည့္သြင္းေပါင္းစပ္မႈကို ပံ့ပိုးကူညီမည့္ရန္ပံုေငြအေထာက္
အပံ့အတြက္ မိမိတို႔ခ်မွတ္ထားသည့္ စံခ်ိန္စံႏႈန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျဖန္႔ေ၀
ေပးရန္ လိအ
ု ပ္သည္။ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ အ
ံ စိုးရသည္ UNSCR ၁၈၈၉ ပါ အခ်ိဳးအဆအတိင
ု ္း
NSPAW အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအတြက္ သီးသန္႔ဘ႑ာေငြႏွင့္ လံုေလာက္မွ်တသည့္ ရန္ပံုေငြ
အေထာက္အပံ့ကို ခြဲေ၀ခ်ထားေပးရန္လိုအပ္သည္။

၁၀။ က်ား-မ ေရးရာတန္း တူ ညီ မွ်ေရးႏွ င့္ WPS ဆို င္ ရာကိ စ ၥ ရ ပ္ မ်ားႏွ င့္ စပ္ လ်ဥ္း ၍ၿငိ မ္း ခ်မ္းေရးႏွ င့္
လံုျခံဳေရးက႑ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား ပညာရွင္မ်ား၏ အႀကံဉာဏ္ရရွိေၾကာင္း ေသခ်ာေအာင္
ေဆာင္ရက
ြ ရ
္ န္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မ၊ႈ ပဋိပကၡ၊ လံုျခံဳေရးႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး
ကိ စ ၥ ရ ပ္ မ်ားကို ကို င္ တြ ယ္ေ ဆာင္ ရြ က္ လ်က္ ရွိ သ ည့္ ျမန္ မာႏို င္ ငံ အ စိုး ရ၊ တို င္း ရင္း သားလက္ န က္
ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ကုလသမဂၢ၊ JPF၊ PSF၊ အလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုပါ၀င္လ်က္ရွိသည့္
အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (ဥပမာ ကမာၻ႔ဘဏ္)အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး
တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ လံုျခံဳေရးက႑ရွိအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလံုး က်ား-မေရးရာႏွင့္ ပဋိပကၡကို ထိထိ
ေရာက္ေရာက္ ေလ့လာဆန္းစစ္ႏိုင္ေစရန္အတြက္ မိမိတို႔၏စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကို တည္ေဆာက္ရန္
လိုအပ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကို
ေဖာ္ ထု တ္ သ တ္ မွ တ္ ၍ အေရးယူေ ဆာင္ ရြ က္ မႈ ရွိေ ၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္ အ တြ က္ လံုျ ခံဳေရးက႑၊
တရားေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဖြ႕ံ ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိင
ု ရ
္ ာ အဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ားအတြင္း က်ား-မ ေရးရာ ကိစရ
ၥ ပ္မ်ား
ကို အႀကံေပးႏိုင္သည့္ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္၀န္ထမ္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ထားရန္ လိုအပ္သည္။

10 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား

၄။ ေျဖဆိုရန္လိုအပ္သည့္ ေမးခြန္းမ်ား (တိုင္းရင္းသား
လက္ န က္ ကို င္ အ ဖြဲ ႔ အ စည္း မ်ား၊ အစိုး ရအရာရွိ မ်ားႏွ င့္
အျခားၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္သူမ်ား)
• ျမန္မာႏိငု င္ ၏
ံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပင
္ န္းစဥ္၌ အမ်ိဳးသမီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးမူ၀ါဒေရးရာ အစီအစဥ္ကို
လိုက္နာေစာင့္ထိန္းမႈရွိေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္သူမ်ား တာ၀န္ခံမႈရွိ
ေစရန္ မိမိတို႔၏ အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္နည္း။

• မည္ကဲ့သို႔ေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို အသံုးျပဳမည္နည္း။

• အဖြအ
႔ဲ စည္းမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိင
ု င
္ ၏
ံ ႏိင
ု င
္ တ
ံ ကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို လိက
ု န
္ ာ
ေစာင့္ထိန္းမႈရွိေစရန္ အစိုးရကို မည္ကဲ့သို႔ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သနည္း။

• ျမန္မာႏိင
ု င
္ ၏
ံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ ဗိသက
ု ာပံစ
ု အ
ံ တြင္း က်ား-မ ေရးရာ ၃၀% ခြတ
ဲ မ္းေပးသည့္
စနစ္ကို က်င့္သံုးမႈရွိေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္ မိမိအေနျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သနည္း။

• က်ား-မ ေရးရာေလ့ လာဆန္း စစ္ေ ရးအတြ က္ လံုေ လာက္ မွ် တသည့္ ရန္ ပံုေ ငြ အေထာက္ အ ပံ့ ၊
စီမံကိန္းအကူအညီႏွင့္ လူသားရင္းျမစ္မ်ားျပည့္မွီလာေစရန္ မိမိတို႔အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ မည္ကဲ့သို႔
လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သနည္း။

• မိမတ
ိ အ
႔ုိ ဖြအ
႔ဲ စည္းအေနျဖင့္ ေနာင္လာမည့္ သံုးလ၊ ေျခာက္လႏွင့္ တစ္ႏစ
ွ အ
္ တြင္း မည္သည္လ
့ ပ
ု ေ
္ ဆာင္
ခ်က္မ်ားေဖာ္ေဆာင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားသနည္း။

မဟာမိ တ္ အ ဖြဲ ႔ နဲ ႔ လာေရာက္ ပူးေပါင္းေပးၿပီး ျမန္ မာႏို င္ ငံ ထဲ မွာ အမ်ိဳးသမီး အခြ င့္ အေရးေတြ ကို
အသက္သြင္းေပးၾကတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 11

14 AGIPP ၏ မူဝါဒစာတမ္း အမွတ္ (၃) ႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပမည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား