Nota Peribadi T4 Harapan 17 Edit 4

0
JABATAN PENDIDIKAN
NEGERI TERENGGANU
SEJARAH SPM
2017
MODUL
NOTA ULANGKAJI
BERPANDU KATA KUNCI
TINGKATAN 4
MEMPERKASA
KUMPULAN GAGAH DAN HARAPAN
DISEDIAKAN OLEH;
ABDULLAH BIN MAMAT
SMK SERI NILAM
Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

1
BAB 1
KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
TAMADUN MESOPOTAMIA
Apakah yang dimaksudkan perkataan Mesopotamia?

-Tanah di antara dua batang sungai
Di manakah lokasi tamadun Mesopotamia Mesopotamia?

-Di antara sungai Tigris dan sungai Euphrates
Jelaskan proses Pembentukan tamadun Mesopotamia

-Tamadun Mesopotamia terbahagi kepada dua
-Bahagian utara bandar Baghdad
- Dikenali sebagai Assyria
-Bahagian selatan bandar Baghdad
-Dikenali sebagai Babylon
-Tamadun Mesopotamia bermula di Sumer
-Orang Sumeria berhijrah ke wilayah Sumer.
-Mereka menjalankan aktiviti pertanian
-Kesannya penduduk bertambah
-Kampung berkembang menjadi bandar dan negara kota
-Contoh negara kota Kish, Nippur, Lagash, Uruk, Ur, Eridu
Jelaskan ciri-ciri negara kota tamadun Mesopotamia

-Wujud kawasan utama seperti pusat kota, dan pelabuhan
-Mempunyai pintu gerbang
-Menjadi lambang kekayaan sesebuah kota
-Terdapat istana dan rumah ibadat
-Pusat sesebuah kota ialah rumah ibadat
-Setiap negara kota mempunyai kerajaan berdaulat
-Negara-negara kota akan bersatu untuk berperang menentang musuh
-Jalan laut untuk menghubungkan bandar atau negara kota
Nyatakan fungsi Zigurat

-Pusat ibadat
-Pusat perdagangan
-Pusat Menyimpan khazanah negara
-Tempat tinggal golongan pendeta dan jurutulis
-Tempat mesyuarat
-Tempat tinggal pedagang
2
Terangkan sumbangan tamadun Mesopotamia kepada peradapan dunia.
Bidang perundangan
-Memperkenalkan undang-undang Hammurabi
-Digubal oleh Raja Hammurabi
Ciri-cirinyaialah:
-Mengandungi 282 undang-undang
-Dipahat pada tiang besar untuk dibaca oleh rakyat
-Hukuman setimpal dengan kesalahan
Peranan Undang-Undang Hammurabi
-Mewujudkan perpaduan masyarakat
-Mengukuhkan sistem organisasi masyarakat
-Membantu peradaban Mesopotamia bertahan lama
Sistem Tulisan
-Membawa kepada sistem pendidikan
-Sistem pendidikan melahirkan jurutulis
-Jurutulis merekodkan perniagaan
Kesusasteraan
-Kesusasteraan terkenal ialah epik Gilgamesh
-Kesusasteraan tertua di dunia
-Mengandungi cara hidup orang Mesopotamia
Ilmu Pengetahuan
-Astronomi
-Mencerap pergerakan bulan, bintang dan matahari
-Matematik
-Memperkenalkan sistem menambah, menolak, mendarab
-Perkembangan ilmu geometri
-Mencipta kalendar
-Berasaskan sistem solar
-Mengandungi 12 bulan setahun
-Ilmu Perubatan
-Mementingkan kesihatan tenteranya
- Dicatatkan cara mengubat penyakit
-Menubuhkan perpustakaan
-Iaitu Perpustakaan Diraja
Bidang teknologi
Alat pengangkutan
-Mencipta alat pengangkutan terawal di dunia
-Menggunakan kapal layar
-Mencipta pengangkutan beroda

3
Mencipta Roda
-Untuk menghasilkan kereta kuda
-Untuk kincir air
Bidang seni bina

- Membuat batu-bata daripada tanah liat
-Mencipta arca dan tiang batu
KBAT BERFOKUS FAKTA

Maklumat berikut adalah sumbangan tamadun Mesopotamia dalam peradaban dunia
 Perundangan
 Ilmu pengetahuan

Sejauh manakah sumbangan tersebut menentukan kegemilangan tamadun
Mesopotamia.
PERUNDANGAN (Hammurabi) (282) (setimpal) (keamanan)
ILMU PENGETAHUAN
(Kalendar) (sistem solar) (12 bulan) (aktiviti)
(Perubatan) (tentera) (gagah)
PERPUSTAKAAN ( Perpustakaan Diraja) (ilmu)
TAMADUN MESIR
Di manakah lokasi tamadun Mesir?
-Di Lembah Sungai Nil
Jelaskan proses pembentukan tamadun Mesir

-Orang Mesir membina sistem pengairan untuk pertanian
-Wujud petempatan tetap yang menjadi kampung
-Gabungan kampung menjadi bandar
-Bandar-bandar disatukan menjadi daerah / nome
-Bandar pusat pentadbiran ialah Thinis, Memphis dan Thebes
-Pelabuhan penting ialah Thebes, Memphis dan Fayoum
Mengapakah Tamadun Mesir dikatakan anugerah daripada Sungai Nil?

-Terletak di lembah sungai Nil
-Wujud dua anak sungai
-Sungai Nil Biru dan Sungai Nil Putih
- Air sungai Nil menukar padang pasir menjadi kawasan subur
-Lanar sungai menjadi delta yang subur
-Delta sesuai untuk pertanian

4
Jelaskan sistem pemerintah tamadun Mesir

-Diketuai oleh raja iaitu Firaun
-Firaun dibantu oleh bangsawan
-Rahib berperanan dalam agama
-Jurutulis berperanan menulis rekod kerajaan.
-Wanita juga dilantik sebagai Firaun
Jelaskan proses pembentukan dan ciri-ciri negara kota tamadun Mesir

-Pusat pentadbiran di bandar Thinis
- Kemudian berpindah ke bandar Memphis
-Kemudian berpindah ke bandar Thebes
-Bandar penting contohnya Heliopolis, Fayoum dan Abydos.
-Keistimewaan dan peranan bandar:
-Tempat tinggal firaun
-Pusat pemerintahan
-Pelabuhan penting
-Pusat keagamaan
Jelaskan organisasi sosial tamadun Mesir Purba

-Diketuai oleh Firaun
-Ciri-ciri Firaun:
-Berkuasa mutlak
-Dianggap suci
-Firaun digelar Raja Matahari
-Ketua hakim dan Ketua pahlawan
-Wujud golongan bangsawan iaitu tuan tanah dan jurutulis
-Wujud golongan rakyat bebas iaitu petani dan pedagang
-Wujud golongan hamba
Apakah keistimewaan masyarakat Mesir Purba yang menyumbang kepada

kemunculan Mesir sebagai pusat tamadun awal dunia?
-Menukarkan padang pasir kepada tanah yang subur.
-Wujud beberapa buah bandar.
-Thinis/Memphis/Thebes.
-Wujud pelabuhan penting.
-Thebes/Memphis/ Fayoum.
-Wujud kehidupan berorganisasi.
-Diketuai oleh firaun.
-Mencipta kertas daripada pokok papyrus.
-Mencipta sistem tulisan.
-Tulisan hieroglif.

5
-Wujud sistem pendidikan yang teratur.

-Kemajuan bidang perubatan.
-Mencipta Kalendar (12 bulan setahun).
Jelaskan amalan agama dan kepercayaan tamadun Mesir

-Percaya kepada politeisme (percaya kepada banyak tuhan).
-Tuhan dikaitkan dengan unsur alam
-Percaya kepada kehidupan selepas mati.
-Mayat perlu disimpan dengan teliti.
-Mayat disediakan kelengkapan harian.
Apakah kegunaan tulisan dalam tamadun Mesir (tulisan hieroglif)

-Mencatat rekod aktiviti pertanian.
-Mencatat rekod cukai.
-Tujuan keagamaan.
Terangkan sumbangan tamadun Mesir dalam peradaban dunia

Bidang Seni bina Membina piramid
Ciptaan Imhotep
Imhotep memperkenalkan cara membina bangunan daripada batu
bata
Imhotep membina piramid Sakkara
Mencipta kertas Daripada pokok papyrus
Memudahkan menyimpan rekod
SistemTulisan Perkembangan dari tulisan hieroglif ke tulisan hieratik dan kemudian
demotik
Tulisan dipahat pada batu / makam
Bidang ilmu Wujud sistem pendidikan
pengetahuan -Pendidikan bermula kanak-kanak
-Diurus oleh rumah ibadat
-Bertujuan melahirkan jurutulis terlatih
Ilmu perubatan
-Melahirkan pengamal ilmu perubatan
-Kemajuan dalam memumiakan mayat
Ilmu matematik dan astronomi
-Membolehkan mencipta kalendar
-365 hari dan 12 bulan setahun
Mencipta sistem Menukar padang pasir menjadi tanah pertanian
pengairan
KBAT
Berdasarkan pemerhatian anda, jelaskan pencapaian Malaysia yang
boleh menjadi kebanggaan generasi akan datang
Kata kunci
-Bidang seni bina contohnya Menara Berkembar Petronas
-Bidang sukan contohnya dalam permainan badminton
6
-Memperkenalkan Perbankan Islam

-Kerjasama politik antara kaum
-Kemajuan bidang pendidikan
-Kemajuan bidang sistem perhubungan
-Kemajuan bidang perdagangan antarabangsa
-Melahirkan pemimpin berwibawa
-Perpaduan antara kaum yang kukuh
Pencapaian tamadun Mesir dalam bidang seni bina piramid amat

mengkagumkan dunia.
Pada pandangan anda mengapakah tamadun Mesir mampu mencapai
kejayaan tersebut?
Kata kunci (Aspek ciri baik)
-Wujud pemimpin berwibawa
-Wujud pentadbiran licin
-Menguasai ilmu seni bina
-Mempunyai tenaga kerja mahir
-Berfikir secara kreatif
-Menguasai ilmu pengetahuan
-Wujud keamanan dalam negara
KBAT BERFOKUS FAKTA

Kemajuan sains dan teknologi meningkatkan kemajuan kehidupan
tamadun awal
Buktikan kebenaran pernyataan terlibat
BIDANG PERTANIAN Iaitu membina Kesannya tanah Dengan itu
sistem pengairan subur meluaskan
tanaman
MENCIPTA ALAT iaitu kapal layar kesannya maju
PENGANGKUTAN bidang
perdagangan
Meningkatkan Meningkatkan Meningkatkan
pengeluaran barang kemajuan kemajuan
ekonomi tamadun terlibat
Catatan: Kata kunci bahagian paling bawah boleh digunakan sekiranya murid tiada
menguasai fakta buku teks.

7
TAMADUN INDUS
Jelaskan proses pembentukan tamadun Indus

-Penduduk mulanya hidup secara nomad.
-Kemudian wujud petempatan kekal
-Kesannya penduduk bertambah kerana makanan bertambah
-Seterusnya wujud bandar
-Bandar utama ialah Mohenjo- Daro dan Harappa.
-Bandar pelabuhan ialah Lothal dan Sutkagen Dor
-Tamadun Indus merosot kerana serangan orang Aryan dan berlaku bencana alam
Senaraikan nama bandar terancang yang wujud dalam tamadun Indus

-Harappa
-Mohenjo-Daro
-Lothal
Tamadun Indus mempunyai bandar yang terancang.

Buktikan kebenaran pernyataan ini.
-Bandar di kelilingi oleh tembok.
Terbahagi kepada dua bahagian
-Bahagian utama pusat pentadbiran
-Bahagian kedua kawasan perumahan
-Bandar dirancang dengan sistematik
-Perancangan bandar dibantu oleh ilmu geometri
-Perancangan bandar sumbangan tamadun Mesir
-Dalam rumah di bandar ada bilik mandi / tandas
-Terdapat sistem kumbahan terancang.
-Mempunyai jalan raya yang lurus
-Bandar boleh dihubungkan dengan sungai
Nyatakan ilmu yang digunakan oleh masyarakat Indus untuk membina

bandar terancang?
-Geometri
-Matematik
-Seni bina
-Kesenian
Jelaskan organisasi sosial tamadun Indus

-Terbahagi kepada dua golongan
-Golongan atasan iaitu pedagang dan pendeta
-Kelas atasan utama ialah pendeta
-Golongan bawahan iaitu petani dan buruh
-Petani menjalankan aktiviti pertanian
-Buruh menjalankan kerja perburuhan

8
Nyatakan sebab kejatuhan tamadun Indus?

Serangan orang Aryan
Bencana alam iaitu banjir dan kemarau
Terangkan sumbangan tamadun Indus dalam peradaban dunia

Perancangan -Wujud bandar terancang
bandar -iaitu Mohenjo-Daro dan Harappa.
-Perancangan bandar dibantu ilmu geometri
-Perancangan bandar sumbangan tamadun Mesir Purba.
-Mempunyai jalan raya yang lurus.
-Berusaha meningkatkan mutu bahan binaan
-Membuat batu-bata daripada tanah liat dengan cara pembakaran
-Terdapat sistem kumbahan terancang.
Sifat Membuat hubungan dengan tamadun lain
keterbukaan -Hubungan dengan tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba
-Kesannya berlaku pertukaran teknologi
Aspek -Membuktikan keamanan sebagai asas kekuatan bangsa.
keamanan
KBAT
Pada pendapat anda, mengapakah masyarakat Indus mampu membina

bandar terancang?
- Menguasai ilmu pengetahuan

-contohnya ilmu seni bina
-Mempunyai pemimpin berwibawa
-Mengambil teknologi tamadun lain
-Meningkatkan mutu bahan binaan
-Sedia menerima perubahan
-Memiliki tenaga kerja mahir
Bagaimanakah amalan sikap keterbukaan tamadun Indus dapat dicontohi

dalam usaha untuk memajukan negara kita?
-Mengadakan hubungan dengan negara lain

-Bertukar teknologi dengan negara lain
-Berfikir secara terbuka
-Bersedia menerima pembaharuan
-Mengukuhkan hubungan perdagangan dengan negara luar
-Menjalankan penyelidikan

9
Sejauh manakah pembangunan bandar mempengaruhi kemajuan

sesebuah negara?
Berikan ulasan anda.
-Meningkatkan ekonomi negara

-Membuka peluang pekerjaan
-Meningkatkan eksport negara
-Meningkatkan kedatangan pelancong asing
-Meningkatkan pembangunan negara
-Meningkatkan perdagangan antarabangsa
-Meningkatkan pendapatan negara
-Meningkatkan keselesaan kehidupan
KBAT BERFOKUS FAKTA

Maklumat berikut adalah sumbangan tamadun Indus dalam peradaban
dunia
 Perancangan bandar
 Sifat keterbukaan

Sejauhmanakah sumbangan tersebut menentukan kegemilangan tamadun Indus.
PERANCANGAN BANDAR ( bandar terancang) (contoh) (geometri) (Mesopotamia)
SIFAT KETERBUKAAN (hubungan) (Mesopotamia) (teknologi)
TAMADUN HWANG HO
Di manakah lokasi tamadun Hwang Ho?

-Di lembah Hwang Ho yang subur
-Di bahagian utara China
-Dianggap bersifat setempat
Jelaskan proses pembentukan tamadun Hwang Ho

-Lembah Hwang Ho kawasan yang subur
-Penduduk menetap di kawasan tersebut
-Penduduk menjalankan pertanian
-Lahir beberapa buah bandar
-Contohnya Anyang dan Loyang
-Bandar ini menjadi pusat dinasti Shang
Senaraikan dinasti yang wujud dalam tamadun Hwang Ho

Dinasti Hsia Dinasti Chou
Dinasti Shang

10
Senaraikan nama bandar tamadun Hwang Ho

-Bandar Anyang
-Bandar Loyang
-Bandar Sian
-Bandar Pan-po‟
Nyatakan ciri-ciri bandar Anyang

-Pusat Dinasti Shang
-Terdapat pusat pentadbiran
-Raja Ketua pemerintah
-Dilengkapi dengan tembok
-Di kelilingi oleh kampung petani
Jelaskan organisasi sosial tamadun Hwang Ho

-Lapisan paling atas ialah raja dan pembesar
-Lapisan bawah ialah petani dan artisan
-Petani adalah golongan besar penduduk
-Artisan membuat barang daripada gangsa
-Wujud golongan hamba
Bagaimanakah sistem pemerintahan Dinasti Shang dilaksanakan?

-Pemerintahan beraja
-Pengganti raja anak lelaki raja
-Raja dibantu oleh bangsawan
-Bangsawan mentadbir wilayah
-Bangsawan berhak mewujudkan pentadbirannya sendiri
-Contoh aspek pertahanan ,
Mengapakah berlaku peralihan daripada dinasti Shang kepada dinasti

Chou
-Kezaliman raja Shang
-Pemberontakan golongan hamba
-Percaya kuasa raja mandat daripada tuhan
-Raja hilang mandat kerana zalim
Bagaimanakah sistem pemerintahan Dinasti Chou dilaksanakan?
PERANAN RAJA
-Raja membahagikan kepada beberapa wilayah
-Raja melantik pembesar di wilayah
LANGKAH RAJA UNTUK MENDAPAT SOKONGAN PEMBESAR
-Pembesar ikrar taat setia kepada raja
-Pembesar diminta memberi hadiah kepada raja
-Pembesar diminta melindungi raja
-Pembesar diminta memberi bantuan tentera semasa perang

11
Jelaskan amalan keagamaan dan kepercayaan tamadun Hwang Ho

-Percaya pada animisme (kuasa ghaib)
-Percaya pada politeisme (percaya banyak tuhan)
-Menyembah roh nenek moyang.
-Menyembah Tuhan Syurga
-Menyembah Tuhan bumi
-Menyembah gunung
-Upacara menyembah diketuai oleh bomoh
-Penemuan tulang oracle
-Percaya kuasa raja mandat daripada tuhan
-Percaya kepada dewa Shang-ti
-Mempercayai konsep Yin dan Yang
SUMBANGAN TAMADUN HWANG HO
Terangkan sumbangan tamadun Hwang Ho dalam peradaban dunia

Bidang politik Gelaran raja ditukar kepada maharaja.
Bidang Membina sistem pengairan.
pertanian Maju teknologi pembajakan
Mencipta cangkul
Mencipta sabit
Menggunakan batas untuk tanaman.
Digunakan oleh orang China hingga sekarang
Bidang tulisan Digunakan dalam bidang penulisan
Diajar di sekolah China
Digunakan oleh orang Korea dan Jepun
Bidang Pemujaan roh nenek moyang.
kepercayaan
Penciptaan 30 hari dalam sebulan .
kalendar 360 hari setahun
Untuk menentukan musim menanam dan menuai.
Untuk menjalankan aktiviti harian
Mengamalkan falsafah perang Sun Tzu
Bidang Karya beliau ialah Art of War
falsafah Menerangkan tektik perang
Falsafah ini telah digunapakai sebagai tektik perniagaan
KBAT
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan aspek peningkatan

tamadun Hwang Ho yang boleh dimanfaatkan untuk kesejahteraan rakyat
Malaysia (Aspek: Ciri baik)
-Memajukan bidang pertanian
-Memajukan bidang perdagangan
-Memajukan bidang teknologi

12

-Memajukan sistem pendidikan
-Mengukuhkan keamanan dalam negara
-Mencipta alatan yang canggih
Jelaskan iktibar yang boleh diambil daripada tamadun Hwang Ho untuk

meningkatkan ketamadunan bangsa dan negara Malaysia (Aspek: Iktibar)
Kata kunci
-Mengukuhkan perpaduan dalam negara
-Mengekalkan keamanan dalam negara
-Mewujudkan politik yang stabil
-Memajukan ekonomi negara
-Memajukan bidang pertanian
BAB 2
PENINGKATAN TAMADUN
LATAR BELAKANG TAMADUN YUNANI, ROM, INDIA CHINA
LATAR BELAKANG TAMADUN
Jelaskan latar belakang tamadun Yunani

-Berkembang di Semananjung Greece
-Wujud petempatan dikenali sebagai negara kota
-Negara kota hasil gabungan beberapa buah kampung dan bandar
-Di dalam kota terdapat pasar / istana.
-Negara kota utama ialah Athens, Sparta dan Corinth
-Setiap negara kota ada pemerintahan sendiri
-Peperangan sering berlaku antara negara kota tersebut
Jelaskan latar belakang kemunculan tamadun Rom

-Berkembang di kawasan Bukit Palantine
-Lembah ini diduduki oleh masyarakat Latin.
-Wujudkan majlis perbandaran di bandar.
-Tujuan menyediakan keselesaan hidup penduduk di bandar.
-Kemudahan disediakan di bandar seperti bekalan air / rumah ibadat
Jelaskan sejarah latar belakang tamadun India

-Kedatangan orang Aryan membawa budaya baru di Lembah Indus
-Zaman ini dikenali dengan zaman Vedik
-Pada zaman Vedik lahir agama Hindu
-Terdapat golongan pemerintah iaitu raja
13
-Terdapat dua bentuk kerajaan

-Kerajaan janapada(kerajaan kecil) dan kerajaan mahajanapada(kerajaan besar)
-Kerajaan kecil disatukan oleh Chandragupta Maurya
-Lahir empayar pertama di India
-Berlaku semasa Dinasti Maurya memerintah
-Zaman gemilang Dinasti Maurya semasa maharaja Asoka
Jelaskan latar belakang tamadun China

-Terletak di lembah Hwang Ho
-Meluas hingga ke selatan China
-Pada zaman Dinasti Chin lahir empayar pertama
-Pengasas Dinasti Chin ialah Shih Huang Ti
-Beliau berjaya meluaskan jajahan takluk
-Jajahan takluk sehingga Sungai merah di Vietnam
SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN
TAMADUN YUNANI
Terangkan sistem pemerintahan dan pentadbiran di Athens
F1 Sistem beraja
H1a Raja dibantu badan bernama Konsul.
H1b Raja sebagi ketua hakim
F2 Sistem oligarki
H2a Sistem pemerintahan oleh beberapa konsul
F3 Sistem Aristokrasi
H3a Pemerintahan oleh golongan bangsawan yang kaya.
F4 Sistem Tirani
H4a Pemerintahan dipegang oleh diktator
H4b Pemerintahan berkuasa mutlak
F5 Sistem Demokrasi
H5a Wujud Dewan Perhimpunan dan Majlis
H5b Warganegara lelaki menjadi ahli Dewan Perhimpunan antara 6 bulan hingga
1 tahun
H5c Dewan Perhimpunan bersidang 3 kali sebulan
H5d Ahli boleh mengemukakan cadangan tentang dasar kerajaan
H5e Ahli Majlis dilantik oleh Dewan Perhimpunan
TAMADUN ROM
Bagaimanakah sistem pemerintahan tamadun di Rom dilaksanakan
-Bermula dengan sistem beraja.
-Golongan bangsawan memberontak terhadap raja berkuasa mutlak
-Kemudian Rom menjadi sebuah Republik
14
-Pemerintah tertinggi pada dua orang konsul.

-Mereka dilantik oleh Dewan Senat.
-Dengan ada dua konsul, mereka tidak ada yang lebih berkuasa.
-Konsul dibantu oleh Dewan Senat
-Di bawah Dewan Senat ialah Dewan Perhimpunan
Jelaskan sejarah pemerintahan Julius Caeser di Rom

-Terkenal sebagai ketua tentera agung.
-Menguasai Yunani, /Mesir/ Perancis
-Membentuk pentadbiran berpusat
-Menguasai angkatan tentera dan Dewan Senat.
-Menggunakan gelaran maharaja.
TAMADUN INDIA
Jelaskan ciri-ciri pemerintahan dalam tamadun India
-Mempunyai dua bentuk kerajaan
-kerajaan kecil dan kerajaan besar
-Kerajaan kecil tiada raja.
-Kerajaan besar diketuai oleh raja
-Raja berkuasa mutlak.
-Raja dianggap suci
-Brahmin menjadi penasihat raja.
-Golongan ksyatria menjadi pemerintah tertinggi
Jelaskan sejarah pembentukan Empayar Maurya dalam tamadun India

-Pengasas empayar Maurya ialah Chandragupta Maurya
-Dengan cara menyatukan kerajaan kecil di India
-Baginda menukar gelaran raja kepada maharaja.
-Zaman kegemilangan pada masa Maharaja Asoka.
-Sebabnya kerana Asoka berjaya menamatkan Perang Saudara
-Selepas Perang Kalinga, Asoka menekankan keamanan
-Dasar penaklukan melalui penyebaran agama Buddha.
ASPEK PERUNDANGAN
TAMADUN ROM
Jelaskan sistem perundangan yang diamalkan dalam oleh tamadun Rom
-Undang-undang Rom dikenali Hukum Kanun 12
-Juga dikenali sebagai papan dua belas
-Dipahat pada kayu
-Diletakkan di tempat awam
15
-Maharaja Justinian membukukan Undang-Undang tersebut

-Dengan itu lahir ‘Kod Undang-Undang Rom‟.
-Prinsip Undang-Undang Rom
-Semua manusia sama di sisi undang-undang
-Tidak akan bersalah sehingga dibuktikan kesalahannya.
-Keadilan terhadap setiap individu
-Hukuman berasaskan bukti yang cukup
-Prinsip undang-undang Rom menjadi asas sistem perundangan hari ini
TAMADUN INDIA
Jelaskan perkembangan sistem perundangan dalam tamadun India
-Tugas raja memelihara kesucian undang-undang
-Kesalahan yang dilakukan dikenakan hukuman
-Golongan utama bidang undang- undang ialah Brahmin
-Golongan Brahmin mahir berkaitan hukum hakam
-Undang-undang diukir pada tiang batu
-Tiang batu didirikan di tepi jalan
-Tujuannya supaya dapat dibaca oleh rakyat
-Tiang ini dikenali sebagai Tiang Asoka
TAMADUN CHINA
Jelaskan prinsip undang-undang dalam tamadun China
-Berteraskan dua prinsip utama
-Hukuman berat dan bercorak kolektif
-Diperkenalkan oleh ahli falsafah Han Fei Tzu
-Undang-undang ini adalah daripada Falsafah Legalisme
-Undang-undang tegas dapat mengawal tingkah laku manusia
-Tiada belas kasihan dalam melaksanakan undang-undang
-Raja mesti memiliki kuasa yang utuh
KBAT
Sebagai warganegara yang bertanggungjawab, apakah tindakan yang
anda perlu lakukan untuk memelihara kedaulatan undang-undang negara?
-Mematuhi undang-undang negara
-Menjadi pemimpin berwibawa
-Setia pada negara
-Tidak terlibat dengan gejala sosial
-Tidak mencabar undang-undang negara
-Menjaga imej negara
-Menjadi pengamal undang-undang berwibawa
-Contohnya hakim/peguam

16
Mampukah Falsafah Legalisme mengekalkan keamanan negara?

Sekiranya jawapan “ Ya”
-Dapat mengawal tingkah laku manusia
-Rakyat takut melanggar undang-undang
-Mewujudkan keadilan kepada semua orang
-Tidak wujud pilih kasih menjatuhkan hukuman
-Melahirkan masyarakat berdisplin
Jelaskan tingkahlaku anda sebagai murid untuk memelihara peraturan

sekolah.
-Belajar bersungguh-sungguh
-Hormat kepada guru
-Tidak membuli rakan sekolah
-Menyiapkan tugasan sekolah
-Menjaga nama baik sekolah
-Tidak ponteng sekolah
-Menepati masa
-Menyertai program sekolah
ASPEK PENINGKATAN EKONOMI

TAMADUN YUNANI
Jelaskan kegiatan ekonomi tamadun Yunani
-Tumpuan kepada perdagangan kecuali Sparta
-Kemajuan perdagangan dengan kawasan luar
-Terutama melalui jalan laut.
-Athens dan Corinth kekurangan tanah pertanian
-Kesannya berlaku masalah kekurangan makanan
-Athens mendapat bekalan makanan dari kawasan selatan
-Athens menjadi pusat pengumpulan barang
-Kegiatan perdagangan dikenakan cukai.
-Kesannya kenaikan harga barang
-Ramai rakyat Yunani berpindah ke tempat lain
TAMADUN INDIA
Senaraikan pusat perdagangan utama India
Anga Kalinga Karusa
Senaraikan pelabuhan penting dalam tamadun India

Kandura Cambay Chaul Kalyan

17
Jelaskan kegiatan perdagangan dalam tamadun India

-Wujud pusat perdagangan iaitu Anga / Kalinga / Karusa
-Mengeluar barang dagangan seperti senjata /gading
-Wujud hubungan perdagangan dengan negara luar
-Contohnya Asia Tenggara / Rom
-Wujud pelabuhan penting iaitu Kandura/ Cambay
-Wujudnya persatuan perdagangan dan perusahaan (streshin)
-Persatuan tukang kayu / Persatuan tukang logam /Persatuan tukang kulit
-Matlamat stresthin
-Mengawal harga barang / mengawal gaji pekerja
-Wujud mata wang sebagai alat jual beli
- Mata wang emas dan perak digunakan
-Wujud sistem cukai
-Cukai dikenakan terhadap hasil perdagangan
-Tujuan cukai menyara anggota tentera
-Mendapat barang dagangan dari luar
-Dari Alam Melayu contohnya rempah
TAMADUN CHINA
Senaraikan bidang kemajuan ekonomi yang dicapai dalam tamadun China
Bidang pertanian Bidang perdagangan dalam negeri
Bidang perusahaan Bidang perdagangan maritim
Senaraikan kemajuan yang dicapai dalam bidang pertanian dalam

tamadun China
Mencipta tenggala Membina sistem pengairan
Memperkenalkan tanaman bergilir Membuat teres pada kawasan bukit
Membuat batas tanaman
Terangkan kemajuan yang dicapai dalam bidang ekonomi tamadun China

atau
Sejauh manakah tamadun China telah menyumbang pembangunan dalam
bidang ekonomi kepada ketamadunan dunia? (8 markah)
Penciptaan kolar Untuk menarik kenderaan
kuda Tujuan untuk menarik tenggala kayu
Tujuan menarik kereta kuda
Penggunaannya tidak melemahkan kuda/ mencekik kuda
Kemajuan pertanian Penciptaan alat pertanian
-Mencipta tenggala
-Mencipta penyisih tanah
Memperkenalkan penanaman bergilir
Membuat teres di kawasan bukit
Membina sistem pengairan
Perkembangan Perusahaan logam dan perusahaan tembikar
perusahaan Didagangkan dalam negeri
Didagangkan ke luar negeri
Dibawa melalui jalan Sutera Darat dan jalan laut
18
Wujud jalan Wujud jalan Sutera Darat

perdagangan Jalan Sutera Darat bermula dari Rom hingga ke China
Wujud Jalan Laut
Jalan laut menghubungkan China dengan India
Muncul persatuan Membawa kelahiran golongan pertengahan
perdagangan
Kemajuan sistem Membina jalan raya / jambatan
perhubungan Mencipta kereta kuda
KBAT
Anda pemimpin negara, jelaskan usaha anda untuk menjadikan Malaysia
negara yang ulung dalam bidang perdagangan antarabangsa.
-Membina pelabuhan yang moden
-Meningkatkan kualiti barangan
-Mengadakan promosi di luar negara
-Meningkatkan eksport ke luar negara
-Melahirkan usahawan berjaya
-Memajukan sektor perkapalan
-Melahirkan tenaga kerja mahir
KBAT BERFOKUS FAKTA

Maklumat berikut adalah faktor kemajuan dalam bidang ekonomi
tamadun China dalam peradaban dunia
 Bidang pertanian
 Kemajuan sistem perhubungan dan pengangkutan

Sejauh manakah faktor tersebut meyumbang pembangunan ekonomi tamadun
China
BIDANG PERTANIAN ( alatan pertanian) (tenggala)(memudahkan
(Sistem pengairan)( subur) (meluaskan) (contoh tanaman)
KEMAJUAN SISTEM PERHUBUNGAN DAN PENGANGKUTAN
(Jalan raya)(kereta kuda) (mempercepatkan) (perdagangan)
PENINGKATAN SENI BINA

Senaraikan binaan teragung yang terdapat dalam peningkatan tamadun
manusia
-Colloseum
-Aqueduct
-Acropolis
-Parthenon
-Pantheon
-Tembok Besar China

19
Pantheon Tembok Besar Colloseum Aqueduct

China
Nyatakan fungsi binaan dalam Tamadun Yunani
Acropolis
-Pusat pentadbiran
-Pusat keagamaan
-Pusat kegiatan pendududk
Parthenon
-Rumah berhala untuk Dewi Athena
Pantheon
Tempat menyimpan patung dewa
Tempat menjalankan kerja awam
Nyatakan fungsi binaan dalam Tamadun Rom
Aqueduct
-Tempat bekalan air
Colloseum
-Tempat pahlawan bertarung
-Sebagai teater
Terangkan sumbangan tamadun China dalam bidang seni bina

F1 Tembok besar China
H1a Dibina sejak zaman Dinasti Chou
H1b Bertujuan untuk menghalang serangan musuh luar
HIg Menggunakan tenaga lebih 30 000 orang
F2 Tembok batu
H2a Terdapat di bandar purba China
H2b Setiap tembok mempunyai pintu gerbang
H2c Pintu gerbang di kelilingi oleh parit besar
H2d Tujuan pembinaan menghalang serangan musuh
F3 Kediaman Maharaja
H3a Dalam tembok terdapat istana Maharaja
H3b Contoh istana ialah Kota Larangan
H3c Kota Larangan mempunyai banyak dewan

20
F4 Pembinaan Kuil
H4a Mempunyai tempat tinggal
H4b Mempunyai pusat pemujaan
F5 Pembinaan Pagoda
H4b Pagoda tingginya hingga 15 tingkat
Jelaskan sumbangan tamadun China dalam bidang sains dan teknologi

F1 Bidang Ilmu astronomi
F2 Konsep Yang dan Yin
F3 Menguasai ilmu pelayaran
H3a Berjaya mencipta layar yang kuat
H3b Mencipta perahu besar
F6 Kemajuan mencipta kertas
F7 Pembinaan Tembok besar China
F8 Membina pagoda dan kuil
F9 Membina pintu gerbang
F10 Membina tembok batu
F12 Mencipta kolar kuda
F13 Penciptaan alatan pertanian
F14 Mencipta kereta kuda
F15 Membuat tembikar
KBAT
Mengapakah warisan seni bina negara perlu dikekalkan?
-Menghargai warisan bangsa
-Lambang kemegahan negara
-Lambang identiti negara
-Lambang keagungan kerajaan lama
-Lambang ketamadunan bangsa
-Sebagai tempat pelancongan
-Untuk dilihat oleh generasi akan datang
-Sebagai bahan kajian sejarah
Mengapakah kerajaan masa lampau mampu membina senibina yang

hebat?
-Kaya dengan bahan binaan
-Bilangan buruh yang ramai
-Rakyat setia pada negara

21
Pada pandangan anda, mengapakah masyarakat tamadun tersebut

berjaya menghasilkan pelbagai teknologi?
-Sikap berani mencuba
-Tidak mudah berputus asa
-Berfikiran terbuka
-Saling bekerjasama dalam masyarakat
-Sokongan daripada pemerintah
Pada pandangan anda, apakah kepentingan perkembangan sains dan

teknologi terhadap kehidupan manusia pada masa ini?
-Memudah kehidupan
-Meningkatkan kemajuan negara
-Menghasilkan ciptaan baru
-Meningkatkan imej negara
-Menjimatkan masa
Pada pendapat anda, jelaskan langkah-langkah yang patut diambil untuk

memulihara seni bina di negara kita
-Mengadakan kempen mencintai warisan bangsa
-Menjadikan tempat pelancongan
-Tidak merobohkan bangunan bersejarah
-Mengadakan pameran warisan negara
-Mengadakan pertandingan menulis esei warisan negara
-Menguatkuasakan undang-undang melindungi warisan negara
-Membaik-pulih seni bina warisan negara
Jelaskan cabaran yang dihadapi dalam usaha memulihara warisan seni

negara
-Kurang kesedaran masyarakat
-Ada pihak mahu merobohkan bangunan bersejarah
-Memerlukan kos yang tinggi
-Memerlukan kepakaran yang tinggi
-Persaingan dengan pembangunan negara
-Sikap rakyat tidak mementingkan warisan bangsa
-Bangunan terlibat terlalu uzur

22
BAB 3
TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA
KERAJAAN AGRARIA
Apakah maksud kerajaan agraria?
-Menjalankan kegiatan pertanian, menternak binatang dan memungut
hasil hutan
-Wujud di kawasan pertanian yang subur
-Terletak di lembah sungai
Di manakah Lokasi kerajaan agraria di Asia Tenggara?

-Di lembah sungai
-Di kawasan pedalaman
Senaraikan nama kerajaan agraria yang di Asia Tenggara
Kerajaan Angkor Kerajaan Sungai Mekong

Kerajaan Funan Kerajaan Taruma
Jelaskan kegiatan ekonomi kerajaan agraria.

-Menanam padi sawah di lembah sungai
-Menanam padi huma di tanah tinggi
-Menanam tanaman sampingan
-Menghasilkan rempah seperti lada hitam
-Mengumpul hasil hutan seperti gading
-Menangkap ikan di sawah / sungai
-Menternak binatang seperti lembu/ kambing
-Mencari kulit kura-kura
-Mencari sarang burung tujuan perdagangan
-Lebihan hasil dipasarkan
Jelaskan faktor-faktor yang menyumbang kepada perkembangan

kerajaan agraria
-Tanah Subur
-Membina sistem pengairan
-Kaya dengan hasil hutan
-Kaya dengan rempah-ratus
-Membekalkan bahan pertanian untuk diperdagangkan
-Menyediakan bekalan makanan

23
Mengapakah Kerajaan Angkor menjadi kerajaan ulung di Asia Tenggara

-Pembinaan sistem pengairan
-Raja terlibat membina sistem pengairan
-Contoh Raja Indravarman 1 membina baray
-Kesannya dapat meningkatkan pengeluaran beras
-Kerajaan bertanggungjawab mengurus sistem pengairan
-Kedudukannya berhampiran tasik Tonle Sap
-Tanah di sekitar Tasik Tonle Sap subur
-Iklim panas lembab
-Mendapat ikan dari tasik Tonle Sap
-Bekalan air cukup untuk kegiatan pertanian
-Bekalan air untuk keperluan harian
Tasik Tonle Sap merupakan nadi kepada kemajuan kerajaan Angkor.

Buktikan kebenaran pernyataan tersebut
-Membekalkan air minuman.

-Membekalkan ikan.
-Membekalkan air ke sawah
-Membentuk kawasan pertanian yang luas
-Iklim sekitar tasik panas dan lembab
KBAT
Mengapakah penduduk zaman awal membina petempatan di tepi atau
lembah sungai?
-Tanah subur
-Sesuai untuk pertanian
-Bekalan air untuk keperluan harian
-Bekalan iar untuk pertanian
-Memudahkan jalan perhubungan
-Memajukan kegiatan perdagangan
-Mendapat bekalan ikan
-Tempat yang lebih selamat
Bidang pertanian penting bagi kemajuan sesebuah negara.

Buktikan kebenaran pernyataan tersebut (Kesan baik ekonomi )
-Menyediakan bekalan makanan
-Meningkatkan taraf hidup rakyat
-Memajukan industri makanan
-Mengurangkan pengangguran
Mana-mana munasabah

24
Bagaimanakah anda sebagai generasi muda boleh membantu

meningkatkan hasil pertanian negara pada masa hadapan?
-Menguasai ilmu pertanian
-Belajar jurusan pertanian
-Menanam secara ladang
-Menjadi pegawai pertanian
-Mencipta teknologi pertanian moden
-Mencari pasaran yang luas
-Menggalakan rakan dalam bidang pertanian
Jelaskan usaha yang perlu dilakukan untuk menjadikan negara Malaysia

sebagai negara yang ulung dalam bidang pertanian.
-Menggunakan teknologi moden
-Menjalankan penyelidikan bidang pertanian
-Menanam secara ladang
-Menggunakan saliran canggih
-Menggunakan benih berkualiti
-Menggunakan baja berkualiti
-Mencari pasaran luas
-Menyediakan modal kepada petani
-Memajukan industri makanan
Golongan remaja di negara kita tidak berminat dalam bidang pertanian

sebagai kerjaya.
Mengapakah keadaan tersebut berlaku? (Ciri buruk spesifik)
Nyatakan cadangan anda untuk mengatasi masalah tersebut.
(Aspek cadangan)
SEBAB BERLAKU
Upah rendah Kurang promosi dari kerajaan Teknologi rendah
Kekurangan tanah pertanian masalah pasaran hasil pertanian
CADANGAN MENGATASI
Menjalankan kempen minat bidang pertanian Menyediakan pasaran yang luas
Menyediakan modal kepada remaja Menyediakan tanah untuk aktiviti pertanian
Menggunakan teknologi moden
KERAJAAN MARITIM
Terangkan ciri-ciri kerajaan maritim di Asia Tenggara
Maksud -Menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan perdagangan

-Menjalankan kegitan ekonomi berasaskan kelautan
Lokasi -Kedudukan strategik
-Di persisiran pantai
-Di lembah sungai
-Di kepulauan

25
Nama kerajaan maritim

-Kerajaan Srivijaya
-Kerajaan Kedah Tua
-Kerajaan Mo-lo-yu
Mempunyai pelabuhan
-Pelabuhan pembekal
-Pelabuhan kerajaan
-Pelabuhan entreport
-Terdapat banyak kemudahan di pelabuhan
-Pelabuhan di kunjungi oleh pedagang luar
Penduduk
-Orang laut
-Orang tempatan
-Pedagang
Kegiatan penduduk
-Menjalankan kegiatan perdagangan
-Menjalankan kegiatan kelautan
Kemahiran penduduk
-Membuat kapal layar
- Membaiki kapal
-Mampu berlayar ke kawasan yang jauh
-Mahir berlayar berpandukan bintang di Langit
Penggunaan bahasa
-Menggunakan lebih satu bahasa
-Bahasa Melayu bahasa lingua franca
Jelaskan ciri ciri pelabuhan di bawah

Pelabuhan pembekal
 Pelabuhan terawal
 Pembekal bahan logam tempatan
-Contohnya timah dan emas
 Pembekal bahan makanan
 Pembekal hasil tempatan
-Contohnya hasil hutan
 Contoh pelabuhan pembekal ialah Jenderam Hilir, Kuala Berang dan Kuala
Selinsing
Pelabuhan kerajaan
 Muncul apabila wujud kerajaan di situ
 Contoh pelabuhan Kedah Tua dan Srivijaya
 Asalnya adalah pelabuhan pembekal
 Wujud apabila tempat terlibat menjadi negeri
 Peranan sebagai tempat berdagang
Pelabuhan entreport
 Wujud apabila dikunjungi oleh pedagang China dan India
 Pembekal hasil tempatan kepada pedagang luar
 Memperdagangkan hasil bumi
-Seperti hasil hutan / hasil laut
 Logam emas dan timah menarik pedagang asing ke pelabuhan
 Contoh pelabuhan Srivijaya dan Kedah Tua
26
Terangkan perkembangan kerajaan Srivijaya sebagai kerajaan maritim

yang ulung di Asia Tenggara.
F1 Lokasi
H1a Kedudukan strategik
H1b Terletak di Selat Sunda dan selat Melaka
F2 KekuatanTentera
H2a Memiliki tentera laut yang besar
H2b Mengawal perdagangan di Selat Melaka
F3 Mempunyai pelabuhan yang baik
H3a Mempunyai kemudahan di pelabuhan
H3b Tempat berdagang / membaiki kapal
H3c Menjadi tempat persinggahan kapal India dan China
F4 Kemahiran penduduk
H4a Mampu menghasilkan kapal besar
Jelaskan perkembangan kerajaan Kedah Tua sebagai sebuah kerajaan

maritim.
-Terletak di Lembah Bujang
-Dipengaruhi oleh kerajaan Srivijaya
-Pernah disebut sebagai Kataha
- Wujud pelabuhan Lembah Bujang
-Pelabuhan tertua di Pantai Barat Tanah Melayu
-Perana pelabuhan entreport
-Bukti terjumpanya tembikar China di Lembah Bujang
-Kedudukannya strategik di Selat Melaka
-Terlindung daripada angin monsun
- Gunung Jerai menjadi panduan kapal pedagang ke pelabuhan
-Kaya dengan hasil hutan
-Contohnya damar / rotan
Kerajaan agraria dan kerajaan maritim saling bergantungan antara satu

sama lain.
Kerajaan agraria membekalkan kepada kerajaan maritim
-Membekalkan tenaga kerja
-Membekalkan bahan makanan contoh beras
-Membekalkan hasil hutan contoh gading
-Membekalkan gajah sebagai kenderaan diraja
-Membekalkan kayu untuk membina kapal
-Membekalkan tukang kayu
Kerajaan Maritim membekalkan kepada kerajaan agraria
-Membekalkan barangan mewah dari luar negara
-Contohnya dari China
-Memasarkan barangan kerajaan agraria

27
KBAT
Bidang perdagangan antarabangsa penting bagi sesebuah negara.
-Meluaskan pasaran ke luar negara
-Meningkatkan pelaburan dalam negara
-Memajukan sektor kilang dalam negara
Sebagai pemimpin negara, nyatakan usaha anda untuk menjadikan

Malaysia sebuah negara yang ulung dalam perdagangan antarabangsa.
-Meningkatkan kualiti barang
-Meningkatkan kuantiti barang
-Memajukan sektor kilang negara
-Membina pelabuhan moden
-Memajukan bidang perkapalan negara
Adakah anda berminat dalam perdagangan?

Sekiranya jawapan YA (Aspek Kesan baik spesifik)
-Kerjaya yang menarik
-Menjadi usahawan terkenal
-Banyak peluang dalam perdagangan
-Membuka peluang pekerjaan kepada remaja
-Mendapat keuntungan yang besar
PENGARUH HINDU BUDDHA DI ASIA TENGGARA

Bagaimanakah pengaruh Hindu Buddha tersebar ke Asia Tenggara
-Dibawa oleh tentera /Ksyatria
-Dibawa oleh pedagang / vaisya
-Disebarkan oleh golongan Brahmin
Terangkan pengaruh Hindu dan Buddha dalam sistem pemerintahan

kerajaan awal di Asia Tenggara
F1 Mengamalkan pemerintahan beraja
H1a Menggunakan gelaran raja

28
F2 Raja berada di puncak pemerintahan

H2a Di bawahnya kerabat diraja
H2c Wujud golongan rakyat
H2d Hamba golongan paling bawah
F3 Raja berkuasa mutlak
H3a Dalam pentadbiran
F4 Perintah raja menjadi undang-undang
H4a Sesiapa melanggar perintah dianggap menderhaka
F5 Raja dianggap bayangan tuhan
H5a Lahir konsep dewa-raja
H5b Raja dipercayai memiliki kesaktian
F6 Lahir unsur mitos
H6a Bertujuan mengukuhkan kedudukan raja
F7 Wujud adat pertabalan raja
H7a Upacara diketuai oleh Brahmin
Bagaimanakah cara raja di Asia Tenggara mengukuhkan kedudukannya?

-Menjadi ketua pemerintah
-Menjadi ketua tentera
-Berkuasa mutlak
-Dianggap sebagai Dewaraja
-Dipercayai memiliki kesaktian
-Perintah raja adalah undang-undang
-Menggunakan golongan Brahmin untuk mengukuhkan kedudukannya
-Memperkenalkan adat-istiadat
-Contohnya upacara pertabalan
PENGARUH HINDU BUDDHA DALAM BIDANG SENI BINA
Apakah maksud monumen?

-Binaan yang dibuat daripada batu bata
-Dengan tujuan mengingati orang ternama
-Contohnya monument ialah candi dan kuil
Senaraikan nama candi yang terdapat di Asia Tenggara

-Candi Angkor Wat (di Kamboja)
-Candi Borobudur (di Pulau Jawa)
-Candi Dieng
-Candi di Lembah Bujang (Di Kedah Tua)

29
Mengapakah candi dibina oleh kerajaan-kerajaan awal Asia Tenggara?

ATAU Jelaskan kepentingan candi pada kerajaan awal Asia Tenggara?
-Sebagai rumah ibadat
-Tempat menyimpan abu jenazah raja
-Tempat menyimpan patung dewa utama
-Sebagai kubur
-Monumen agama untuk agama Hindu dan Buddha
-Candi Angkor Wat dibina untuk agama Hindu
-Candi Borobudur dibina untuk agama Buddha
-Lambang keagungan bagi pemerintah
-Lambang kehebatan senibina
-Lambang order kosmos
Perihalkan binaan candi-candi berikut:

CANDI ANGKOR WAT
-Lokasi di Kemboja
-Dibina untuk agama Hindu
-Dibina oleh Raja Suryavarman II
-Setiap sudut mempunyai menara
-Bahagian luarnya terdapat tembok
-Melambangkan orde kosmos
CANDI BOROBUDUR
-Jangka masa pembinaan 75 tahun
-Dibina untuk Agama Buddha
-Terbahagi kepada tiga tingkat
-Tiga tingkat itu melambangkan tiga tahap kehidupan -
-Tingkat pertama terdapat ukiran cerita kehidupan Gautama Buddha
-Bahagian paling atas melambangkan tahap nirwana
CANDI DI LEMBAH BUJANG
-Candi bersaiz kecil
-Dibina untuk agama Hindu dan Buddha
-Dinamai berdasarkan penomboran
-Dinamakan berdasarkan tempat candi ditemui
-Candi agama Hindu terbahagi kepada dua bahagian utama
-Iaitu vimana dan mandapa
PENGARUH HINDU BUDDHA DALAM KESUSASTERAAN

Senaraikan kesusasteraan di Asia Tenggara yang dipengaruhi unsur India
-Puisi dan prosa Jawa
-Contohnya Nagarakertagama
-Cerita Epik
-Contohnya epik Ramayana / Mahabbharata.
-Epik Ramayana melahirkan Hikayat Seri Rama
-Epik Mahabbharata melahirkan Hikayat Pendawa Lima
-Pengaruh wayang kulit
-Cerita lisan
30
Jelaskan kepentingan bahasa Sanskrit pada zaman kerajaan awal di Asia

Tenggara
-Menjadi bahasa ilmu
-Menjadi bahasa komukasi
-Meningkatkan intelek masyarakat
-Perkataan Sanskri digunakan ke dalam bahasa Melayu
-Contoh dosa/pahala/ rupa/manusia
-Mengandungi maklumat mengenai agama
-Mengandungi maklumat mengenai raja
-Mengandungi maklumat mengenai undang-undang
-Batu bersurat Kutei menjelaskan keturunan raja
-Pengaruh dalam bidang kesusasteraan
- Contoh epik Ramayana dan Mahabrata
- Untuk menulis di batu bersurat
KBAT
Mengapakah bahasa dan kesusasteraan penting kepada masyarakat
zaman ini?
-Memudahkan komunikasi
-Meningkatkan kedaulatan bangsa
-Menunjukkan identiti bangsa
-Menerapkan nilai-nilai murni
-Meningkatkan ketamadunan bangsa
-Meningkatkan ilmu pengetahuan
-Menjadii warisan bangsa
-Sebagai bahan rujukan generasi muda
Kehidupan masyarakat pada hari ini masih dipengaruhi oleh unsur Hindu
dan Buddha. Beri penjelasan anda.
-Aspek adat resam
-Adat persandingan
-Adat membelah mulut bayi
-Pengaruh dalam istiadat pertabalan raja
-Pengaruh dalam bidang seni bina
-Pengaruh dalam bidang kesusasteraan Melayu

31
BAB 4
KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA
DI MAKKAH
MASYARAKAT ARAB JAHILIAH
Jelaskan konsep jahiliah

-Perkataan Arab, jahala yang bermaksud jahil
-Tidak mengetahui
-Tidak mempunyai ilmu pengetahuan
Jelaskan jangka masa zaman Jahiliah

-Bermula selepas runtuhnya Empangan Maarib hingga turunnya wahyu Allah
kepada Nabi Muhammad SAW
Mengapakah masyarakat Arab sebelum kerasulan Nabi Muhammad digelar

masyarakat Jahiliah?
- Tidak menerima kebenaran.
-Tidak mengikut ajaran nabi terdahulu.
-Tidak menyembah Allah.
-Menyembah berhala
-Kehidupan kucar-kacir.
-Kerana tiada nabi dan kitab suci
-Akhlak mereka rendah
-Contohnya minum arak
Senaraikan dua golongan masyarakat Arab jahiliah

Golongan Badawi tinggal di gurun
Golongan Hadari tinggal di persisiran pantai
Terangkan ciri-ciri masyarakat Arab jahiliah

F1 Aspek sosial
H1a Melakukan perbuatan tidak bermoral
-seperti berjudi/minum arak / bezina.
H1b Kedudukan wanita dipandang rendah
H1c Wanita tidak boleh mewarisi harta
H1d Menanam bayi perempuan hidup-hidup
H1e Menganggap lelaki minum arak hingga mabuk dianggap lelaki sempurna
F2 Aspek ekonomi
H2a Aktiviti perdagangan berasaskan riba.
H2b Merompak salah satu punca pencarian
H2c Golongan kaya menindas golongan miskin.

32
F3 Aspek agama
H3a Menyembah berhala.
H3b Percaya pada tilik nasib
H3c Percaya roh orang mati menjadi burung
H3d Ada yang menganut agama Hanif (agama Nabi Ibrahim).
H3e Ada yang menganut agama Samawi (Kristian dan Yahudi).
H3f Percaya pada animisme (memuja alam ).
F4 Aspek politik
H4a Mengamalkan sistem kabilah
-cara hidup berpuak-puak
H4b Pentingkan semangat assabiah
H4c Perang antara kabilah sering berlaku atas sebab yang kecil.
Apakah yang dimaksudkan dengan sistem kabilah?

Amalan hidup berpuak-puak dalam masyarakat Arab jahiliah
Jelaskan ciri-ciri Sistem Kabilah yang menjadi amalan masyarakat Arab

Jahiliah
-Cara hidup berpuak-puak.
-Ahli kabilah daripada suku yang sama
-Tinggal dalam sebuah kawasan
-Setiap kabilah mempunyai peraturan tersendiri.
-Setiap kabilah diketuai oleh seorang syeikh
-Perang antara kabilah sering berlaku atas sebab yang kecil
Nyatakan syarat-syarat menjadi ketua kabilah

-Syeikh mesti disukai oleh ahli kabilah.
-Disetujui ramai.
-Fikiran matang.
-Gagah dan berani.
-Pandai berpidato
Pengamalan ciri-ciri Jahiliah pada zaman ini meruntuhkan tamadun

bangsa dan negara.
Buktikan kebenaran pernyataan ini. (Aspek Kesan Buruk)
Keamanan negara tergugat Perpaduan antara kaum terjejas
Politik tidak stabil Rakyat hidup ketakutan
Jenayah meningkat Golongan lemah ditindas
Akhlak masyarakat merosot Imej negara tercemar
Gejala Sosial meningkat

33
KEHIDUPAN DAN KEPERIBADIAN NABI MUHAMMAD SAW

SEBELUM MENJADI RASUL
Mengapakah tahun kelahiran Nabi Muhammad SAW disebut tahun Gajah?

-Berlakunya serangan tentera bergajah di kota Makkah
-Dipimpin oleh Abrahah
Jelaskan riwayat hidup Nabi Muhammad SAW sebelum dilantik menjadi

Rasul
-Keturunan pemimpin Makkah yang terkenal
-Keturunan bangsa Quraisy yang dihormati
-Nama bapa Abdullah bin Abdul Mutalib
-Nama Ibu Aminah binti Wahab
-Lahir pada Tahun Gajah
-Menjadi yatim piatu sejak berumur enam tahun
-Ketika enam tahun dipelihara oleh datuk (Abdul Muttalib)
-Pernah mengembala kambing bapa saudara
-Pernah berniaga secara berseorangan
-Pernah menjalankan perniagaan Khadijah
-Baginda berkahwin dengan Khadijah ketika berusia 25 tahun
Jelaskan penglibatan Nabi Muhammad SAW dalam bidang perdagangan

Pernah berniaga secara perseorangan /
Pernah ikut rombongan perniagaan bapa saudara ke Syam.
Pernah menjalankan perniagaan Khadijah
Baginda berniaga dengan sifat jujur
Baginda memberikan layanan yang baik kepada pelanggan.
Jelaskan ketinggian peribadi Nabi Muhammad SAW yang wajar

dicontohi oleh masyarakat dunia pada masa kini
-Mempunyai empat sifat terpuji
-Siddiq (berkata benar), amanah (dipercayai), tablig (menyampaikan), fatanah
(bijaksana)
-Digelar al-Amin kerana tidak pernah berbohong.
-Amanah terhadap tanggungjawab
-Mempunyai sifat pemimpin berwibawa
-Contohnya menyelesaikan peristiwa Hajarul Aswad
-Ketua keluarga yang patut dicontohi.
- Contohnya membantu isteri memasak
-Bersifat pengasih
-Amalkan cara hidup sederhana.
-Sentiasa merendah diri.
-Bersifat penyayang kanak-kanak.
-Bersifat pemaaf
-Sabar dalam pekerjaan.

34
KERASULAN NABI MUHAMMAD SAW

Mengapakah Nabi Muhammad SAW bertahannuth di Gua Hirak?
-Memikirkan kehidupan masyarakat tidak bermoral
-Mengasingkan diri untuk beribadat
-Mengasingkan diri daripada masyarakat Jahiliah
-Tempat beribadat yang sunyi
-Tempat Allah menurunkn wahyu pertama
Jadual berikut berkaitan penurunan wahyu kepada Nabi Muhammad SAW
Wahyu Surah
Pertama Surah Al-Alaq, ayat 1 hingga 5
Kedua Surah al-Muddasir, ayat 1 hingga 7
Jelaskan kepentingan penerimaan wahyu tersebut dalam sejarah Islam
Surah Al-Alaq ( Wahyu Pertama)
-Berakhirnya zaman Jahiliah
-Bermulanya tamadun Islam
-Membaca tuntutan agama
-Kepentingan menuntut Ilmu
Surah Al-Muddasir ( Wahyu Kedua)
-Nabi Muhammad SAW dilantik rasul
-Kepentingan membaca
-Menggalakkan bidang kajian
KBAT
Jelaskan kebaikan yang akan diperoleh sekiranya pemimpin negara
mengamalkan sifat keperibadian Nabi Muhammad SAW
-Mengelakkan amalan rasuah
-Amanah menjalankan tugas
-Pemimpin berakhlak mulia
-Tidak mementingkan diri sendiri
-Mengukuhkan keamanan negara
-Melicinkan pentadbiran negara
-Meningkatkan kebajikan rakyat
Pengamalan sifat terpuji Nabi Muhammad SAW dapat membentuk individu

cemerlang ke arah kegemilangan negara.
-Tabah menghadapi cabaran
-Mengutamakan perpaduan kaum
-Amanah dalam menjalankan tugas
-Jujur dalam tindakan
-Setia pada negara
-Mematuhi ajaran agama
35
-Menghormati hak orang lain

Jelaskan cabaran untuk memupuk budaya membaca dalam kalangan

masyarakat pada masa kini.
-Sibuk dengan tugasan harian
-Lalai dengan media sosial
-Gemar melayari internet
-Kurang galakkan ibu bapa
-Terlibat dengan gejala negetif
-Kurang berdisiplin
-Tidak mementingkan ilmu
Jelaskan nilai yang boleh anda contohi daripada Nabi Muhammad SAW
untuk membina masyarakat Malaysia yang dipandang tinggi oleh
masyarakat dunia.
Sentiasa berkata benar
-Supaya dipercayai oleh orang lain
Mementingkan ilmu
-Supaya menjadi golongan intelektual
Menunaikan janji
-Supaya dihormati oleh orang lain
Tabah menghadapi cabaran
-Supaya mudah mencapai kejayaan
-Tidak mudah mengalah
-Supaya tidak patah semangat
Jelaskan cabaran yang dihadapi dalam mencontohi keperibadian Nabi

Muhammad SAW pada masa kini.
-Keruntuhan akhlak masyarakat
-Pengaruh media sosial
-Masyarakat mementingkan kebendaan
-Pegangan agama semakin longgar
-Keruntuhan institusi keluarga
-Individu mementingkan diri sendiri
-Pengaruh budaya liar
-Semangat kejiranan semakin kurang
-Mengamalkan sifat berdendam
REAKSI MASYARAKAT ARAB
Senaraikan tokoh yang terawal memeluk Islam

-Siti Khadijah binti Khuwalid
-Abu Bakar al-Siddiq
-Ali bin Abu Talib
-Bilal bin Rabbah

36
Nyatakan pihak yang terawal memeluk Islam

-Ahli keluarga baginda,
-Sahabat yang rapat
-Kaum kerabat
-Golongan bawahan
Bagaimanakah penyebaran Islam secara rahsia oleh Nabi Muhammad

SAW?
-Secara rahsia selama tiga tahun.
-Ditujukan kepada ahli keluarga baginda dan sahabat yang rapat
-Menjadikan rumah al-Arqam sebagai pusat kegiatan menyebarkan Islam.
Nyatakan sebab-sebab Rasulullah SAW memilih dakwah secara rahsia

pada peringkat awal penyebaran Islam
-Islam baru dikenali.
-Bilangan penganut Islam masih sedikit..
-Mengelakkan penentangan orang Quraisy.
-Kebanyakan penganut Islam golongan bawahan.
Bagaimanakah penyebaran Islam secara terbuka oleh Nabi Muhammad

SAW?
-Mengadakan majlis ceramah
-Menerangkan tentang Islam
-Perjumpaan di Bukit Safa
-Menjawab soalan dengan ayat al-Quran
-Dakwah kepada keluarga Abdul Mutalib
Apakah pendekatan yang digunakan oleh Nabi Muhammad SAW untuk

menyebarkan Islam di Makkah?
-Berdakwah secara lemah lembut
-Tidak memaksa memeluk Islam
-Membandingkan akhlak Jahiliah dengan akhlak Islam.
-Membacakan ayat al-Quran untuk menjawab pertanyaan
-Memberi penerangan
-Menunjukkkan teladan yang baik.
Mengapakah dakwah Islamiah dapat diterima oleh orang ramai pada

peringkat awal?
-Kemurnian ajaran Islam.
-Konsep persamaan taraf dalam Islam.
-Kebijaksanaan Nabi Muhammad SAW berdakwah,
-Contohnya tidak memaksa memeluk Islam.
-Sifat keperibadian Nabi SAW yang terpuji

37
Mengapakah masyarakat Arab menentang ajaran Islam

-Kepercayaan agama berbeza
-Islam mementingkan persamaan taraf ,
-Arab Jahiliah mementingkan perbezaan taraf
-Islam mementingkan konsep persaudaraan
- Arab Jahiliah pentingkan konsep assabiah .
-Islam melarang akhlak yang keji
-Mereka enggan tunduk kepada Nabi.
-Menjejaskan perusahaan patung berhala
Bagaimanakah orang Arab Quraisy menentang dakwah Islamiah yang

disampaikan oleh Nabi Muhammad SAW
-Nabi dicemuh dengan kata-kata nista.
-Golongan hamba diseksa dengan kejam.
-Nabi diganggu semasa beribadat
-Contohnya diletakkan benda kotor di tengkuk semasa bersembahyang.
-Mengejek ajaran Islam dengan puisi
-Memujuk Nabi dengan menawarkan kedudukan/ wanita cantik / harta
-Melakukan pemulauan keluarga Nabi
-Dengan menulis pemulauan digantung di Kaabah.
-Wujud pakatan untuk membunuh Nabi
Jelaskan tindakan-tindakan pemulauan yang dilakukan oleh orang Arab

Quraisy terhadap Nabi Muhammad SAW dan keluarga baginda
-Menulis pemulauan dan digantungkan di Kaabah.
-Tidak menjalankan aktiviti jual beli dengan keluarga Nabi.
-Tidak memberi pertolongan kepada keluarga Nabi.
-Mereka tidak berkahwin dengan keluarga Nabi.
Jelaskan langkah yang diambil oleh Nabi Muhammad SAW untuk

mengurangkan tekanan dan penindasan orang-orang kafir Quraisy
-Membenarkan orang Islam berhijrah ke Habsyah
-Merancang ke Taif untuk menyebarkan Islam
-Tidak berputus asa dengan dugaan
-Bersabar dan tidak pernah mengalah
-Berhijrah ke Madinah setelah mendapat wahyu

38
BAB 5
KERAJAAN ISLAM MADINAH
PERJANJIAN AQABAH
Jelaskan peristiwa yang membawa kepada Perjanjian Aqabah pertama
antara Nabi Muhammad SAW dengan penduduk Madinah
-Beberapa orang suku Khazraj di Madinah menemui Nabi
-Mereka memeluk Islam
-Mereka pulang ke Madinah menyebarkan Islam
-Mereka sekali lagi berjumpa Nabi pada musim haji berikutnya
-Wujud perjanjian di Aqabah pertama
Senaraikan isi Perjanjian Aqabah Pertama

-Suku Arab Madinah beriman kepada Allah
-Berjanji membantu perjuangan Nabi Muhammad SAW
-Berjanji tidak akan melakukan amalan jahiliah
Senaraikan isi Perjanjian Aqabah Kedua

-Suku Aus dan Khazraj memeluk Islam
-Menjemput Nabi dan orang Islam berhijrah ke Madinah
-Menyediakan tempat tinggal kepada orang Islam Makkah
-Menjaga keselamatan Nabi dan orang Islam Makkah
-Bersedia mempertahankan Islam
Jelaskan kesan Perjanjian Aqabah kepada perkembangan Islam

-Mendorong orang Islam Makkah berhijrah ke Madinah
-Hijrah mendapat sokongan orang Madinah
-Dakwah Islam tersebar ke Madinah sebelum Hijrah Nabi
-Kesanggupan orang Madinah mempertahankan Islam
-Penganut Islam semakin ramai
-Menjamin keselamatan Nabi dan orang Islam Makkah
-Berjaya menubuhkan kerajaan Islam
-Nabi dilantik sebagai pemimpin Madinah
HIJRAH
Senaraikan penduduk Madinah sebelum peristiwa Hijrah Nabi Muhammad
SAW
-Suku Arab iaitu suku Aus dan suku Khajraj
-Orang Yahudi

39
Jelaskan konsep Hijrah dalam konteks Islam?

-Perkataan Arab iaitu berpindah
-Berpindah dari satu tempat ke tempat yang lain.
-Orang Islam Makkah berpindah ke Madinah.
-Strategi baru untuk menyebarkan Islam.
-Perjuangan menegakkan kebenaran .
-Meninggalkan keburukan
Jelaskan faktor-faktor Nabi Muhammad SAW memutuskan untuk berhijrah

ke Kota Madinah
-Wujud pakatan untuk membunuh Nabi
-Perintah Allah menerusi wahyu
-Penentangan orang Arab Quraisy
-Strategi menyebarkan Islam
-Mencari tempat baru menyebarkan Islam
-Untuk mendirikan kerajaan Islam
-Ingin mewujudkan keamanan
-Jemputan orang Arab Madinah
-Nabi diminta menjadi pemimpin di Madinah
-Untuk mendamaikan suku Arab di Madinah
Jelaskan retetan peristiwa Hijrah Nabi Muhammad SAW ke Madinah

-Nabi tandatangan perjanjian Aqabah Pertama dengan orang Madinah
-Nabi tandatangan perjanjian Aqabah Kedua dengan orang Madinah
-Wujud pakatan untuk membunuh baginda
-Allah mengarahkan Nabi supaya berhijrah
-Nabi berhijrah bersama-sama Abu Bakar al-Siddiq
-Baginda bersembunyi di Gua Thur
-Tiba di Madinah dengan membina masjid al-Nabawi
-Membentuk Piagam Madinah
Mengapakah Hijrah Nabi Muhammad SAW dan pengikut baginda dari Kota
Makkah ke Madinah tidak boleh dianggap sebagai suatu pelarian?
-Mendapat jemputan penduduk Madinah
-Orang Islam Madinah menyambut ketibaan dengan senang hati.
-Orang Islam Madinah menyediakan tempat tinggal
-Orang Madinah menjamin keselamatan mereka
-Nabi Muhammad SAW dilantik pemimpin Madinah

40
Terangkan kepentingan hijrah kepada umat Islam

F1 Wujud takwim Islam
H1a Berdasarkan tahun Hijrah
F2 Menubuhkan negara Islam Madinah
H2 Nama Yathrib ditukar kepada Madinah
F3 Membina masjid
H3a Iaitu Masjid al-Nabawi
F4 Dakwah Islamiah
H4 dapat dilaksanakan dengan aman
F5 Mendamaikan suku Arab di Madinah
H5 yang sering bermusuhan
F6 Menyatukan penduduk Madinah
H6 yang terdiri daripada pelbagai suku, budaya
KBAT
Apakah iktibar yang boleh anda peroleh daripada peristiwa hijrah untuk
mencapai kecemerlangan diri dalam kehidupan seharian
-Mempunyai disiplin yang tinggi
-Sanggup bekorban untuk kejayaan
-Menggunakan strategi yang berkesan
-Sanggup berbakti kepada negara
-Mementingkan semangat kerjasama antara
-Sedia menerima perubahan untuk kebaikan
Pada pandangan anda, apakah ciri-ciri masyarakat Madinah yang

dapat diterapkan dalam masyarakat pelbagai kaum di negara kita?
-Mementingkan perpaduan antara kaum
-Hidup secara aman
-Tiada penindasan
-Mementingkan persamaan hak
-Hidup bantu membantu
-Kebebasan beragama
-Menghormati kaum lain
PENYEBARAN ISLAM
Nyatakan strategi penyebaran Islam oleh Nabi Muhammad SAW
di Madinah
-Menghantar perutusan
-Menghantar warkah
-Tidak memaksa memeluk Islam
-Dengan nasihat yang baik
41
Senaraikan peperangan yang berlaku antara orang Quraisy Makkah

dengan orang Islam Madinah
-Perang Badar
-Perang Uhud
-Perang Khandak
Jelaskan tujuan peperangan dalam Islam

-Apabila diserang oleh musuh
-Mencari keamanan
-Melindungi rumah tempat ibadat
-Menjaga maruah negara
-Memelihara harta benda
-Menentang kezaliman
-Mempertahankan maruah diri
Mana-mana yang munasabah
Apakah etika peperangan yang perlu dipatuhi oleh tentera Islam?

-Dilarang membunuh orang lemah
-Dilarang membunuh sesuka hati
-Dilarang memusnahkan tumbuh-tumbuhan
-Dilarang membunuh binatang ternakan.
-Dilarang memusnahkan rumah ibadat
Selain kepimpinan berwibawa, apakah faktor-faktor lain yang

mempengaruhi kejayaan tentera Islam dalam peperangan?
-Mempunyai kesungguhan untuk berjaya -Sanggup berkorban untuk agama
-Mempunyai semangat jihad yang tinggi -Mempunyai tektik perang yang canggih
-Bijak mengatur strategi
Islam mengutamakan perdamaian dan bukan peperangan.

ATAU
Terdapat tuduhan bahawa Islam berkembang dengan cara kekerasan.
Buktikan bahawa pernyataan tersebut salah.
-Rasulullah menyeru memeluk Islam dengan surat
-Rasulullah menghantar utusan Rom
-Mengampunkan tawanan Perang
-Membebaskan tawanan wanita
-Peperangan untuk mempertahankan agama
-peperangan untuk mempertahankan kedaulatan negara
-Tiada paksaan memeluk Islam
Mana-mana munasabah

42
Peperangan masa kini bertentangan dengan prinsip-prinsip Islam.

Buktikan kebenaran pernyataan tersebut.
-Berperang untuk kepentingan ekonomi
-Membunuh sesuka hati
-Memusnahkan harta benda
-Memusnahkan alam sekitar
-Mementingkan keuntungan negara
-Melakukan kezaliman pada negara diserang
Mana-mana munasabah
Cadangkan langkah-langkah yang boleh diambil oleh sesebuah negara

bagi mengelak terlibat dalam peperangan
-Saling menghormati antara negara
-Menyertai pertubuhan antarabangsa
-Menghormati kedaulatan negara lain
-Tidak campurtangan di negara lain
-Mengadakan rundingan untuk menyelesaikan masalah
-Mengadakan kerjasama dalam bidang ekonomi
-Mewujudkan hubungan baik dengan negara lain
Mana-mana munasabah
PERJANJIAN HUDAIBIYAH
Jelaskan peristiwa-peristiwa penting yang membawa kepada
termeterai Perjanjian Hudaibiyah
-Orang Islam bercadang menziarahi kota Makkah
-Nabi bersetuju untuk mengerjakan umrah
-Orang Islam disekat oleh orang Quraisy di Hudaibiyah
-Nabi menghantar Uthman Bin Affan untuk berunding
-Timbul khabar angin tentang kematian Uthman bin Affan
-Orang Islam berjanji untuk menuntut bela
-Orang Quraisy menemui Nabi
-Nabi menghantar wakil untuk berunding
-Akhirnya Perjanjian Hudaibiyah ditandatangani
Mengapakah Nabi Muhammad SAW memilih Uthman Bin Affan ke

Makkah untuk berunding sekatan atas orang Islam di Hudaibiyah
-Mempunyai saudara mara di Makkah
-Sahabat Nabi yang matang
-Sifatnya lemah lembut

43
Apakah perkara yang dipersetujui oleh kedua-dua belah pihak dalam

Perjanjian Hudaibiyah.
-Genjatan senjata selama 10 tahun
-Orang Islam bersetuju mengerjakan umrah tahun berikutnya
-Kabilah Arab bebas memihak kepada orang Islam Madinah atau Quraisy Makkah
-Jika orang Islam Madinah memihak kepada orang Quraisy Makkah, tidak akan
dipulangkan
-Jika orang Quraisy Makkah memihak kepada orang Islam Madinah mesti dipulangkan
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan kepentingan Perjanjian

Hudaibiyah kepada perkembangan Islam
-Orang Islam boleh menunaikan haji tahun berikutnya
-Orang Islam bebas memasukki Kota Makkah
-Orang Islam bebas beribadat di Kaabah
-Bilangan penganut Islam bertambah
-Pengislaman tokoh-tokoh Arab Quarisy
-Dakwah Islam seluruh Tanah Arab dapat dilaksanakan secara aman
-Lambang Nabi Muhammad SAW pemimpin berwibawa
-Orang Arab Quraisy mengiktiraf kerajaan Islam di Madinah
-Membuka jalan pembukaan semula kota Makkah
Mana-mana munasabah
PEMBUKAAN SEMULA KOTA MAKKAH

Jelaskan faktor-faktor Nabi Muhammad SAW membuka semula Kota
Makkah pada tahun 630M
-Pihak Arab Quraisy melanggar Perjanjian Hudaibiyah.
-Quraisy Makkah membunuh ahli Bani Khuzaah
-Strategi jangka panjang penyebaran Islam.
-Kedudukan kerajaan Madinah semakin kukuh
Jelaskan faktor kejayaan pembukaan semula kota Makkah

Kekuatan Tentera Islam
-Tentera Islam yang ramai
-Jumlah 10 000 orang
-Tentera Islam mempunyai keyakinan tinggi
Mempunyai strategi yang berkesan
-Dibentuk 4 pasukan tentera
-Memasuki Kota Makkah dari 4 arah
-Kota Makkah dikepong dengan rapi
Pengislamaan pembesar Kota Makkah
-Contohnya al-Abbas
Akidah tentera Islam yang kukuh
-Sanggup berkorban untuk agama
Kelemahan tentera Quraisy

44
Jelaskan kepentingan Pembukaan Kota Makkah terhadap perkembangan

dakwah Islam
-Kaabah dihapus unsur jahiliah
-Makkah dijadikan wilayah Islam
-Makkah dijadikan kota suci umat Islam
-Makkah jadi tumpuan umat Islam seluruh dunia
-Penyebaran Islam ke seluruh dunia
-Pengislaman pembesar Kota Makkah
-Negara Islam Madinah semakin kuat
(mana-mana yang munasabah)
Apakah iktibar yang boleh dicontohi daripada pembukaan semula Kota

Makkah
-Mematuhi sesuatu perjanjian
-Tidak mudah menyerah kalah
-Sanggup bekorban untuk agama
-Memiliki tentera yang kuat
(mana-mana yang munasabah)
BAB 6
PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN

SUMBANGANNYA
Apakah yang dimaksudkan dengan khalifah?
-Perkataan Arab bermaksud pengganti
-Menjalankan pemerintahan selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW
-Bertanggungjawab menjaga kemurnian agama Islam.
Nyatakan syarat-syarat untuk dilantik sebagai Khalifah

-Mestilah lelaki
-Beragama Islam
-Pakar ilmu Islam
-Mematuhi perintah Allah.
-Bersifat adil .
-Mempunyai akhlak yang baik.
-Sihat tubuh badan
-Pandai mentadbir kerajaan
(Mana-mana yang munasabah)

45
Jelaskan tugas –tugas seorang khalifah dalam pemerintahan Kerajaan

Islam
-Memelihara kedudukan agama Islam.
-Mempertahankan negara daripada ancaman musuh.
-Menjaga kebajikan rakyat.
-Mengekalkan perpaduan ummah.
-Mengurus kewangan negara
-Bertanggungjawab meneruskan ajaran Allah
-Melaksanakan undang-undang Islam
-Berusaha melicinkan pentadbiran negara.
-Mentadbir negara berpandukan al- Quran
Jelaskan kaedah yang digunakan untuk pemilihan Khalifah al-Rasyidin?

Melalui musyawarah atau syura
Contohnya perlantikan Syaidina Abu Bakar al-Siddiq
Melalui cadangan satu nama
Contohnya perlantikan Syaidina Umar al-Khattab
Melalui pemilihan daripada beberapa calon
Contohnya perlantikan Saidina Uthman bin Affan.
Melalui pencalonan sekelompok masyarakat
Contohnya perlantikan Saidina Ali bin Abu Talib
Khalifah Abu Bakar al- Siddiq
Mengapakah khalifah Abu Bakar al-Siddiq diberi gelaran “Penyelamat

Umat Islam”.
-Berjaya menghapuskan golongan al-Riddah
-Orang Islam murtad
-Enggan bayar zakat
-Nabi palsu
-Berjaya mengatasi perpecahan masyarakat selepas Nabi wafat
-Mempertahankan kerajaan Madinah daripada ancaman luar
-Melicinkan pentadbiran
-Usaha mengumpul tulisan al-Quran
-Memperkenalkan gaji untuk tentera
-Memperkenalkan undang-undang tanah
-Mewujudkan hak yang sama kepada golongan mawali
-Melantik amir untuk mentadbir wilayah
Khalifah Umar al-Khattab
Mengapakah zaman Khalifah Umar al-Khattab dianggap zaman keemasan

kerajaan Islam Madinah?
-Menubuhkan majlis syura
-Menubuhkan beberapa jabatan
-Jabatan Kehakiman dipisahkan dengan jabatan lain

46
-Menyediakan tempat pembelajaran al-Quran

-Menghantar guru agama ke pelbagai wilayah
-Memperkenalkan kalendar hijrah
-Menyusun sistem ketenteraan
-Membina markas tentera di bandar utama
-Membina kubu pertahanan di sempadan
-Tentera dibayar gaji
-Membina terusan untuk pertanian
-Pembukaan tanah baru
-Memperkenalkan cukai
-Contoh Jizyah / kharaj
-Mendirikan Baitulmal
Khalifah Uthman Bin Affan

Jelaskan sumbangan Khalifah Uthman bin Affan
-Meluaskan wilayah Islam di luar negara
-Membina angkatan laut
-Mengisytiharkan naskhah al-Quran iaitu Mushaf Uthmani bacaan yang selaras
-Membina jalanraya / jambatan
-Membina rumah rehat untuk pengembara
-Mengukuhkan peranan baitulmal
-Cukai Jizyah kepada penduduk bukan Islam
Khalifah Ali Bin Abu Talib
Jelaskan latarbelakang Khalifah Ali bin Abu Talib

-Keturunan Bani Hashim
-Sepupu Nabi Muhammad SAW
-Bersifat berani
-Bersifat tegas
-Pakar dalam undang-undang Islam
Jelaskan sumbangan Khalifah Ali bin Abu Talib

-Berusaha mengekalkan keharmonian negara
-Membina markas tentera di Parsi
-Meneruskan cukai jizyah kepada bukan Islam
Jelaskan ciri-ciri kepimpinan yang berwibawa

-Pemimpin yang amanah
-Mewujudkan pentadbiran yang licin
-Mengukuhkan perpaduan antara kaum
-Menjaga kebajikan rakyat
-Sanggup bekorban untuk negara
-Mengutamakan kepentingan negara

47
KERAJAAN BANI UMAIYAH

Siapakah pengasas kerajaan Bani Umaiyah?
Tahap pertama ialah Muawiyah bin Abu Sufyan
Tahap kedua ialah Abdul Rahman I
Namakan pusat pemerintahan kerajaan Bani Umaiyah

-Tahap pertama di Damsyik
-Tahap kedua di Cardova Sepanyol
Jelaskan sejarah pembentukan kerajaan Bani Umaiyah

-Nama kerajaan diambil sempena keturunan Bani Umaiyah
-Diasaskan oleh Muawiyah bin Abu Sufyan
-Pemerintah Tahap pertama berpusat di Damsyik
-Pemimpinnya menggunakan gelaran khalifah
-Kerajaan Umaiyah digulingkan oleh gerakan Abbasiyah
-Pemerintah tahap kedua diasaskan oleh Abdul Rahman al-Dakhil
-Berpusat di Cordova
-Pemimpin menggunakan gelaran Amir
-Pemerintah terkenal ialah Abdul Rahman I
Mengapakah pusat pemerintahan kerajaan Bani Umaiyah terpaksa

berpindah dari Damsyik ke Cordova?
-Keruntuhan kerajaan Bani Umaiyah di Damsyik
-Serangan daripada gerakan Abbasiyah
-Hampir semua kerabat Umaiyah dibunuh
-Abdul Rahman lari ke Sepanyol
Jelaskan peranan Cordova sebagai pusat ilmu pengetahuan di Eropah

pada zaman pemerintahan Bani Umaiyah di Andalusia
-Menubuhkan pusat pengajian tinggi
-Menubuhkan perpustakaan
-Mengembangkan ilmu ke bandar lain
-Pusat penterjemahan karya asing ke dalam bahasa Arab
-Penghubung dunia Islam dengan Eropah
Senaraikan tokoh ilmuan kerajaan Bani Umaiyah

-Khalil ibn Ahmad
-Ibn Jarih
-Hasan al-Basri
-Jarir
-Ibn al-Nafis

48
Terangkan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah dalam bidang pentadbiran /

politik
Memperkenalkan sistem wazarah
-Pelantikan wazir, ketua sistem pentadbiran negara
Gabenor ketua pentadbir wilayah
Sistem urus setia
-Pentadbiran dibahagikan kepada beberapa bahagian
-Bahagian surat menyurat dan cukai
Sistem Hijabah
-Pegawai ditugaskan mengawal keselamatan khalifah
Penubuhan empat buah jabatan
-Jabatan cukai / Jabatan surat menyurat
Menubuhkan Jabatan Ketenteraan
-Iaitu tentera darat dan tentera laut
Jelaskan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah dalam bidang perundangan

-Hakim menjatuhi hukuman berpandukan al-Quran, sunah atau ijmak
-Hakim tidak boleh dipengaruhi mana-mana pihak
-Seseorang hakim mesti adil
Jelaskan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah pada tahap pertama dalam

ilmu pengetahuan
-Basrah pusat penyebaran ilmu
-Lahir tokoh ilmuan
-Khalil ibn Ahmad (pakar bahasa}
-Bahasa Arab menjadi bahasa rasmi negara
-Memperkenalkan tanda baris pada tulisan al-Quran
-Melahirkan tokoh ilmu agama
-Pembinaan hospital pertama di Damsyik
-Pembinaan hospital penyakit kusta
-Ibn al-Nafis membetulkan kesilapan Galen berhubung sistem pengedaran darah
-Beliau menulis buku kajian profesion kedoktoran
-Beliau adalah pakar bedah
-Perkembangan ilmu kimia
-Perkembangan ilmu astronomi

49
Jelaskan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah dalam bidang ekonomi dan

sosial
Dalam bidang Sosial
-Pembinaan pusat pengajian tinggi di Cordova
-Wujud 17 buah pusat pengajian
-Pembinaan perpustakaan
-Wujud 70 buah perpustakaan
-Pusat ilmu berkembang Toledo / Granada
-Pembinaan pusat penterjemahan
-Cordova menjadi pusat kegemilangan ilmu
-Sumbangan dalam bidang seni bina
-Masjid Cardova mempunyai menara dan 4700 buah lampu
Dalam bidang ekonomi

-Menubuhkan baitulmal
-Cardova menjadi pusat perdagangan antarabangsa
-Perkembangan perusahaan tembikar
-Perkembangan membuat senjata
-Membina sistem saliran untuk pertanian
-Memajukan tanah pertanian
-Penyelidikan benih berkualiti
KERAJAAN BANI ABBASIYAH

Senaraikan Khalifah yang terkenal dalam pemerintahan kerajaan Bani
Abbasiyah
-Khalifah Harun al-Rasyid
-Khalifah Abdullah al-Makmun
Nama pusat pemerintahan kerajaan Bani Abbasiyah

-Damsyik
-Baghdad
Jelaskan sejarah pembentukan kerajaan Bani Abbasiyah

-Gerakan Abbasiyah menumbangkan kerajaan Bani Umaiyah
-Disokong oleh golongan Mawali
-Gerakan ini ditaja oleh Ali bin Abdullah
-Gerakan peringkat awal secara sulit
-Kemudian gerakan secara terbuka semasa Khalifah Umar bin Abdul Aziz
-Pusat operasi di Kufah
-Kerajaan Bani Abbasiyah mengambil nama al-Abbas
-Mengamalkan pemerintahan sistem warisan
-Kerajaan ini dijatuhkan oleh tentera Mongol

50
Jelaskan faktor-faktor kejatuhan kerajaan Bani Abbasiyah

-Golongan Mawali merasa mereka abaikan
-Tidak mendapat jawatan yang layak
-Dikenakan cukai yang tinggi
-Khalifah abaikan tanggungjawab terhadap rakyat
-Terdapat khalifah abaikan ajaran Islam
Terangkan faktor-faktor kecemerlangan Kota Baghdad sebagai pusat

kegiatan intelektual pada zaman Kerajaan Bani Abbasiyah
F1 Kota Baghdad pusat penyebaran ilmu

H1a Menterjemah karya asing ke dalam bahasa Arab
F2 Penubuhan Baitulhikmah
H2a Diasaskan oleh Khalifah Harun al-Rasyid
H2b Menterjemah karya sains
F3 Kegiatan penulisan di Baitulhikmah
H3a Dilakukan mengikut tiga tahap
H3b Tahap ketiga mengarang
F4 Kegiatan penterjemahan di baitulhikmah
H4a Menterjemah buku bahasa Yunani
F5 Golongan ulama terlibat dalam penulisan
H5a Ramai ulama menyusun hadis
HCa Contohnya Imam Malik
F7 Penubuhan pusat pengajian tinggi
H7a Meningkatkan kegiatan penyelidikan
H7b Hasil kajian tersebar di Eropah
Mengapakah kemajuan bidang ilmu pengetahuan dalam kerajaan

Abbasiyah dianggap telah mempengaruhi tamadun Eropah?
-Membuat pembaharuan karya yang diterjemahkan
-Membuat penambahbaikan terhadap karya diterjemahkan
-Karya diterjemah disertakan ulasan
-Penubuhan pusat pengajian tinggi
-Meningkatkan aktiviti penyelidikan
-Hasil kajian diterjemahkan dalam bahasa asing
-Hasil kajian tersebar ke Eropah
-Menyumbang kepada Zaman Renaissance

51
KBAT
Pada pandangan anda, mengapakah bidang penterjemahan penting
dalam menyebarkan ilmu?
-Memajukan bahasa kebangsaan
-Mengembangkan ilmu pengetahuan
-Meningkatkan tamadun bangsa
-Meningkatkan penguasaan bahasa asing
-Meningkatkan kemajuan negara
-Berlaku pemindahan teknologi
-Berkongsi ilmu dengan negara lain
-Memajukan pendidikan negara
-Menambahkan buku rujukan
Bagaimanakah untuk melahirkan rakyat yang cinta ilmu pengetahuan?

-Kempen budaya membaca
-Mengadakan program NILAM di sekolah
-Pertandingan menulis esei
-Menggalakkan rakyat mendapat pendidikan tinggi
-Mengadakan majlis ilmu
-Melahirkan golongan intelektual
-Mendirikan banyak perpustakaan
Kemajuan pendidikan menjadi kayu ukur kepada peningkatan

ketamadunan bangsa dan negara.
Berikan hujah anda bagi menyokong pernyataan ini
-Melahirkan manusia berakhlak mulia
-Meningkatkan bidang penyelidikan
-Memajukan teknologi tinggi
-Meningkatkan kedaulatan negara
-Melahirkan rakyat yang kreatif
-Memajukan bidang ekonomi
Jelaskan iktibar yang boleh diambil daripada kegemilangan kerajaan

Bani Abbasiyah untuk meningkatkan ketamadunan bangsa dan negara
Malaysia.
-Mengekalkan keamanan dalam negara

52
Jelaskan peranan anda sebagai generasi muda untuk menjadikan

Malaysia negara Islam yang ulung
-Mempunyai akhlak yang mulia
-Menjadi pemimpin yang berwibawa
-Menjadi golongan intelektual
-mempunyai sifat amanah
-Menguasai teknologi tinggi
Bagaimanakah usaha untuk menjadikan Malaysia sebagai pusat ilmu

pengetahuan /pendidikan yang terunggul di dunia?
-Menubuhkan university berwibawa -Menubuhkan perpustakaan yang canggih

-Melahirkan pensyarah berwibawa -Membina prasarana pendidikan canggih
-Mengadakan promosi di luar negara -Mengadakan pembelajaran jarak jauh
-Menggunakan ICT dalam pembelajaran -Menjadikan Malaysia pusat penterjemahan

53
BAB 7
ISLAM DI ASIA TENGGARA
KEDATANGAN ISLAM KE ASIA TENGGARA
TEORI KEDATANGAN ISLAM KE ASIA TENGGARA
Jelaskan teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara melalui Semenanjung

Tanah Arab
Dikemukakan oleh John Crawford (bukti-bukti yang dikemukakan)
-Islam berkembang di Asia Tenggara menerusi pedagangan
-Pedagang Arab perdagangan dari Mesir hingga ke China.
-Pedagang Arab singgah di pelabuhan di Asia Tenggara
-Pedagang Arab menetap di Asia Tenggara sebelum meneruskan perjalanan
-Mereka membina kampung sebagai tapak untuk berdagang
-Wujud kampung Arab di Sumatera Utara
-Pedagang Arab berkahwin dengan wanita tempatan
-Nilai murni pedagang Islam menarik minat orang tempatan
Disokong oleh Profesor Syed Muhammad Naquib al-Attas (bukti-bukti yang
dikemukakan)
-Sastera Asia Tenggara dipengaruhi sastera Arab.
-Budaya Melayu dipengaruhi oleh budaya Arab
-Contohnya budaya menghormati tetamu
-Banyak perkataan Arab dalam tulisan jawi
-Kitab agama bahasa Melayu menggunakan gaya bahasa Arab
Jelaskan teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara melalui China

Dikemukakan oleh Emanuel Gadinho Eredia (Bukti-bukti dikemukakan)
-Canton menjadi pusat perniagaan pedagang Arab
-Islam berkembang pada pedagang China
-Pedagang China menyebarkan Islam ke Asia Tenggara
Teori ini disokong oleh S.Q Fatimi (Bukti-bukti dikemukakan)
-Terjumpanya Batu Bersurat Terengganu
-Bukti wujud kerajaan tua bergantung pada perdagangan
- Persamaan seni bina China dengan seni bina masjid di Asia Tenggara
-Contohnya bumbung masjid di Kelantan sama dengan bumbung pagoda
-Terjumpanya batu nesan perkataan Arab di Pekan Pahang
Jelaskan teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara melalui India

Dikemukakan oleh Snouck Hurgronje sejarawan Belanda (bukti-buktinya)
-Wujud hubungan perdagangan antara India dengan Asia Tenggara.
-Islam tersebar ke Asia Tenggara melalui pelabuhan Gujerat
-Pedagang India menyebarkan Islam kepada masyarakat Asia Tenggara
54
-Batu nisan Malik al-Salih di Pasa ada ciri buatan India

-Wujud kebudayaan Hindu di Asia Tenggara
Sejauh manakah aktiviti perdagangan menyumbang kepada kedatangan

Islam ke Asia Tenggara?
Catatan: Semua fakta berkaitan perdagangan dalam tiga teori terlibat boleh dijadikan
jawapan
Teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara

-Melalui Semenanjung Tanah Arab
-Melalui China
-Melalui India
Teori manakah yang paling tepat dalam menghuraikan kedatangan Islam
ke Asia Tenggara?
Beri hujah anda
Jawapan: -Pilih satu teori yang paling utama dan kemukakan bukti-bukti yang
dikemukakan.
-Contohnya teori kedatangan Islam dari Semenanjung Tanah Arab
PENYEBARAN ISLAM KE ASIA TENGGARA
Senaraikan faktor-faktor penyebaran Islam di Asia Tenggara

-Peranan pedagang
-Peranan kerajaan Islam
-Peranan ulama
-Pengislaman raja
-Faktor perkahwinan
-Keistimewaan Islam
Senaraikan nama kerajaan Islam di Asia Tenggara
Melaka Acheh Brunei Perlak Sulu
Jelaskan peranan pedagang Islam menyebarkan agama Islam di Asia

Tenggara
-Pedagang Islam berdagang di Asia Tenggara
-Sambil berdagang, pedagang menyebarkan Islam
-Pedagang Islam mengamalkan sifat mahmudah
-Tingkahlaku yang baik pedagang Islam menjadi ikutan penduduk tempatan
-Mereka membawa ulama untuk menyebarkan Islam
.-Semangat dakwah mereka menarik minat masyarakat tempatan.
-Wujud hubungan baik pedagang Islam dengan pemerintah tempatan
-Ada pedagang diberi jawatan syahbandar
55
Bagaimanakah faktor perkahwinan yang membantu penyebaran Islam di

Asia Tenggara?
Perkahwinan siasah
-Perkahwinan keluarga diraja
-Contohnya perkahwinan puteri Melaka dengan Raja Siak
-Kesannya negeri terlibat diislamkan
Perkahwinan biasa
-Perkahwinan pedagang Islam dengan penduduk tempatan
-Kesannya keluarga terlibat memeluk Islam
-Seterusnya Islam tersebar dalam masyarakat
Jelaskan peranan ulama atau mubaligh menyebarkan Islam di Asia

Tenggara
-Peranan besar ulama dalam dakwah Islam.
-Mereka beramal dalam erti kata sebenar.
-Pendakwah mempunyai peribadi yang baik
-Apabila Islam berkembang, mereka mengajar secara formal.
-Masjid dan rumah dijadikan tempat mengajar
-Wujud pusat pendidikan seperti pondok
-Di Acheh, pondok wujud dikenali sebagai dayah.
-Di Acheh ulama menjadi penasihat sultan
-Di Jawa, Wali Songo telah berjaya mengislamkan ramai masyarakat tempatan .
-Wali Songo membina masjid ,untuk menjadi pusat dakwah
Bagaimanakah kerajaan Islam di Asia Tenggara menyebarkan Islam di

Alam Melayu?
-Islam disebarkan melalui penaklukan kawasan baru
-Kerajaan Melaka menakluki kerajaan lain kesannya kerajaan itu memeluk Islam ..
-Kerajaan Demak menakluki Majapahit, kesannya Islam tersebar ke seluruh Asia
Tenggara.
-Kerajaan Acheh berusaha menyekat ajaran Kristian di Kepulauan Melayu.
-Pengislaman Brunei kesannya Islam tersebar di Kepulauan Sulu
Jelaskan peranan pusat kebudayaan Islam di Asia Tenggara

-Pusat kebudayaan Islam wujud di Perlak ,Melaka dan Acheh
-Peranan sebagai pusat penyebaran Islam.
-Peranan sebagai pusat penterjemahan kitab Arab
-Ulama Samudera-Pasai pakar rujuk kepada para ulama luar
-Di Melaka buku sastera dipengaruhi gaya tulisan Arab
-Contohnya Hikayat Amir Hamzah
-Di Acheh ulama menghasilkan buku pemikiran Islam .
-Contohnya Hamzah Fansuri dan Abdul Rauf Singkel
-Kerajaan Johor-Riau menghasilkan buku Tuhfat al-Nafis
56
KBAT
Mengapakah agama Islam mudah diterima oleh penduduk di Asia
Tenggara?
-Kemurnian Islam
-Konsep Tuhan Yang Maha Esa..
-Mementingkan keadilan
-Mementingkan hak individu
-Mementingkn kehidupan yang harmoni.
-Menyanjung akhlak mulia.
-Mementingkan kebahagiaan di dunia dan akhirat
-Mementingkan persamaan taraf
-Cara masuk Islam mudah
PENGARUH ISLAM DI ASIA TENGGARA
PENGARUH DALAM BIDANG POLITIK / PEMERINTAHAN /

PENTADBIRAN
Jelaskan pengaruh agama Islam terhadap sistem pemerintahan dan
pentadbiran di Asia Tenggara.
-Diwarisi daripada Kerajaan Abbasiyah
-Menggunakan gelaran sultan
-Sultan ketua negara.
-Sultan merupakan khalifah Allah
-Raja-raja Melaka digelar Khalifatul Mukminin
-Raja Melaka digelar Zillulah fil‟ Alam
-Mufti dilantik sebagai penasihat sultan
-Wujud jawatan kadi / khatib / bilal
-Islam dijadikan agama rasmi kerajaan
-Nama negeri menggunakan nama Islam
-Nama raja menggunakan nama Islam
-Memperkenalkan undang-undang syariah
-Contohnya untuk kes jenayah
PENGARUH DALAM BIDANG PENDIDIKAN

Jelaskan pengaruh Islam dalam sistem pendidikan di Asia Tenggara
-Muncul sikap pentingkan ilmu
-Wujud pendidikan formal
-Seperti pondok/ madrasah /masjid / surau.
-Pendidikan pondok berkembang di Pattani / Acheh
-Di Pattani pelajar pondok orang tempatan dan luar negeri
57
-Di Jawa pondok dinamakan pesantren dan di Acheh dinamakan dayah

-Mata pelajaran di pondok ialah hadis / tafsir
-Di Melaka masyarakat menuntut ilmu di rumah ulama / masjid
-Sistem pendidikan di Acheh sistematik
-Dibahagikan kepada 3 peringkat.
-Peringkat rendah peringkat menengah dan peringkat tinggi
- Acheh digelar „ Serambi Makkah‟.
Senaraikan institusi pendidikan formal di Asia Tenggara.

Istana Pondok Pesantren Madrasah Surau Rumah tok guru .
PENGARUH DALAM BIDANG BAHASA DAN KESUSASTERAAN

Jelaskan pengaruh Islam dalam bidang bahasa dan kesusasteraan di
Asia Tenggara
ATAU
Bagaimanakah kedatangan Islam memantapkan bahasa Melayu dari segi
pertuturan dan penulisan?
-Wujud tulisan jawi
-Tulisan jawi berasal daripada bahasa Arab
-Menjadi tulisan rasmi kerajaan Islam Asia Tenggara
-Wujud perkataan Arab dalam bahasa Melayu
-Contohnya sultan / masjid /syukur
-Tulisan jawi digunakan untuk membaca / menulis
-Lahir sasterawan tempatan
-Contohnya Tun Sri Lanang / Abdul Rauf Singkel
-Bahasa Melayu menjadi bahasa lingua-franca
-Bahasa Melayu menjadi bahasa ilmu
-Sastera Melayu dipengaruhi bahasa Arab
-Sastera Melayu dipengaruhi sastera Islam
-Contohnya syair
- Bahasa Melayu digunakan dalam bidang perdagangan
PENGARUH ISLAM DALAM GAYA HIDUP

Bagaimanakah gaya hidup masyarakat setelah kedatangan Islam ke Asia
Tenggara
-Kepercayaan memuja semangat beransur hilang
-Cara hidup Islam diamalkan dalam masyarakat
-Contohnya cara berpakaian
-Islam dijadikan cara hidup yang lengkap
-Mementingkan konsep persaudaraan
58
-Nilai akhlak Islam dijadikan panduan dalam kehidupan

-Contohnya tolong-menolong/ hormat-menghormati
-Mementingkan aktiviti bergotong-royong
-Amalan kerjasama dalam kerja-kerja harian
KBAT
Jelaskan cara masyarakat Malaysia mempraktikan kehidupan sosial yang
dicadangkan oleh Islam.
-Mementingkan semangat kerjasama
-Amalan hormat-menghormati dalam masyarakat
-Mementingkan sikap toleransi
-Mementingkan amalan bersedekah
-Mengamalkan sikap tolong-menolong
-Membuang sikap buruk sangka
-Mengukuhkan semangat kejiranan
-Mengamalkan budaya penyanyang
PENGARUH ISLAM DALAM BIDANG KESENIAN

Namakan kesenian Islam yang meresap dalam kehidupan masyarakat
Asia Tenggara
-Seni khat -Seni bina -Seni ukir
Jelaskan pengaruh Islam dalam bidang kesenian di Asia Tenggara
-Seni khat
-Pada batu nisan dan ukiran kayu
-Di batu nisan ada ayat al-Quran.
-Seni khat mencatat ayat suci al-Quran
-Seni khat diukir pada mata keris.
-Seni khat tertua pada Batu Bersurat Terengganu.
-Seni khat wujud pada ukiran kayu.
-Seni khat pada bangunan masjid
Seni bina
-Seni bina Islam pada bangunan masjid
KBAT
Apakah langkah-langkah yang perlu untuk memelihara warisan kesenian
bangsa supaya berkekalan?
-Mengadakan kempen mencintai warisan bangsa
-Dijadikan tempat pelancongan
-Tidak merobohkan bangunan lama
-Mengadakan pameran warisan negara
-Mewartakan sebagai tapak warisan negara
-Pertandingan menulis esei warisan negara
-Kuatkuasa undang-undang melindungi warisan negara
-Baik-pulih seni bina warisan negara
-Mengadakan festival kesenian
59
PENGARUH ISLAM DALAM BIDANG EKONOMI
Sejauh manakah pengaruh Islam telah berkembang dalam sistem

ekonomi masyarakat di Asia Tenggara?
-Ditubuhkan baitulmal di Acheh
- Sebagai perbendaharaan negara
- Mendapat hasil daripada zakat
-Islam menggalakkan umatnya rajin bekerja
-Mencari rezeki yang halal
-Melarang perbuatan mengemis
-Menggalakkan orang Islam berdagang
-Mengamalkan unsur halal semasa berurusniaga
-Amalan riba dilarang
-Nilai-nilai murni dalam ekonomi disarankan
-Contohnya berjimat cermat
KBAT
Sebagai pemimpin negara, jelaskan usaha anda menerapkan unsur-unsur
Islam dalam pentadbiran negara.
-Agama Islam dijadikan agama rasmi
-Mengukuhkan undang-undang Islam dalam negara
-Menghapuskan amalan rasuah
-Melahirkan pemimpin yang amanah
-Mementingkan kebajikan rakyat
-Penjimatan sumber kewangan negara
-Menjimatkan kos pentadbiran
-Urus tadbir pentadbiran dengan baik

60
BAB 8
PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI
MALAYSIA SEBELUM KEDATANGAN BARAT
BIDANG PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN
Jelaskankan pengaruh agama Islam dalam sistem pemerintahan dan

pentadbiran di Tanah Melayu
-Sultan menggunakan konsep Islam
-Sultan digelar Khalifatul Mukminin
-Keturunan sultan dikaitkan dengan tokoh Islam
-Contohnya Iskandar Zulkarnain
-Pewarisan takhta mengikut sistem perwarisan
-Sultan mempunyai kuasa tertinggi
-Sultan dibantu oleh golongan pembesar
-Contohnya Bendahara / Temenggung .
-Pemerintah mempunyai hubungan erat dengan ulama
-Sultan mendapat nasihat daripada ulama
-Sultan diperkukuhkan dengan konsep daulat
-Tujuan meletakkan sultan ke tahap paling tinggi
-Menimbulkan penghormatan rakyat pada sultan
-Adat istiadat diwujudkan untuk mengukuhkan daulat raja
-Contohnya Istiadat pertabalan / cara berpakaian
Apakah kepentingan konsep daulat kepada seseorang sultan yang

memerintah?
-Menjadi pengikat antara sultan dengan rakyat
-Meletakkan sultan ke tahap yang paling tinggi
-Membolehkan sultan memerintah dengan berkesan
-Mewujudkan taat setia rakyat kepada sultan
-Mengukuhkan institusi sultan
-Mengukuhkan kewibawaan sultan
BIDANG PERUNDANGAN
Undang-undang tidak bertulis
Apakah yang dimaksudkan dengan adat?

-Undang-undang tidak bertulis yang diamalkan dalam masyarakat
Apakah peranan adat dalam masyarakat Melayu?

-Mengawal pelakuan ahli masyarakat
-Menjamin keselamatan masyarakat
-Menentukan hak pewarisan harta
61
-Merapatkan tali persaudaraan

-Menentukan bidang tugas masyarakat
-Mengekalkan keharmonian masyarakat
-Mengukuhkan perpaduan masyarakat
Mana-mana munasabah
Senaraikan dua jenis adat yang diamalkan dalam masyarakat Melayu di

Tanah Melayu
-Adat Temenggung
-Adat Perpatih
Terangkan perbezaan di antara Adat Perpatih dengan Adat Temenggung

yang diamalkan di negeri-negeri Melayu
Tempat diamalkan
-Adat Perpatih diamalkan di Negeri Sembilan dan daerah Naning
-Adat Temenggung diamalkan di negeri-negeri Melayu yang lain
Pentadbiran
-Adat Perpatih, pentadbiran mementingkan musyawarah
-Adat Temenggung, pentadbiran secara mutlak
Perkahwinan
-Adat Perpatih tidak dibenarkan berkahwin dalam suku yang sama
-Adat Temenggung bebas berkahwin asalkan tidak melanggar hukum Islam.
Keturunan
-Adat Perpatih mengutamakan keturunan sebelah ibu
-Adat Temenggung mementingkan keturunan sebelah bapa
Pewarisan harta
-Adat Perpatih, harta pusaka diutamakan pada anak perempuan
-Adat Temenggung, harta pusaka diutamakan pada anak lelaki
Hukuman
-Adat Perpatih hukuman bersifat pemulihan
-Adat Temenggung hukuman bersifat pembalasan
Perempuan berkahwin
-Adat Perpatih, menetap di rumah keluarga perempuan
-Adat Temenggung menetap di rumah keluarga lelaki
Undang-undang bertulis
Senaraikan nama undang-undang bertulis di negeri-negeri Melayu
-Hukum Kanun Melaka (Undang-undang Melaka)
-Undang-Undang Laut Melaka
-Undang-Undang Perak
-Undang-Undang Johor

62
Terangkan isi kandungan undang-undang bertulis yang muncul di negeri-

negeri Melayu selepas kedatangan Islam
Hukum Kanun Melaka(Undang-undang Melaka)

-Menjelaskan tanggungjawab raja dan pembesar
-Pantang larang dalam masyarakat
-Hukuman terhadap kesalahan jenayah
-Undang-undang keluarga
Undang-undang Laut Melaka
-Peraturan di laut
-Tanggungjawab nakhoda
-Nakhoda sebagai imam
-Pembayaran cukai di pelabuhan
Undang –undang Kedah
-Mempunyai 4 bahagian
-Undang-undang tentera
Undang-undang Perak
-Juga dikenali sebagai Undang-undang 99
Undang-undang Johor 1789
-Berdasarkan Undang-undang Laut Melaka dan Hukum Kanun Melaka
Jelaskan pengaruh Islam dalam bidang perundangan di Tanah Melayu

Undang-undang tidak bertulis menerima pengaruh Islam
-Adat Perpatih dan Adat Temenggung disesuaikan dengan undang-undang Islam
-Dalam adat Temenggung, pembahagian harta pusaka mementingkan anak lelaki
-Dalam adat Temenggung bebas berkahwin asalkan tidak melanggar hukum Islam
-Undang-undang bertulis menerima pengaruh Islam
-Contohnya Undang-undang Laut Melaka
-Menerangkan nakhoda kapal sebagai imam
-Anak kapal sebagai makmum
-Contoh Hukum Kanun Melaka
-Menerangkan pemasalah ibadah
-Memperkenalkan undang-undang syariah
KBAT
Mengapakah undang-undang tidak bertulis masih diamalkan hingga
sekarang? (Kepentingan undang tidak bertulis)
 Merupakan adat yang diwarisi turun-temurun
 Senang diamalkan dalam kehidupan harian
 Menghargai kebijaksanaan nenek moyang
 Mempunyai nilai murni
 Lambang ketamadunan bangsa

63
 Lambang identiti bangsa

 Lambang kemegahan bangsa
 Mengekalkan keharmonian masyarakat
 Merapatkan tali persaudaraan
Kewibawaan undang-undang teras ketamadunan bangsa dan negara

Buktikan kebenaran penyataan tersebut.
-Meningkatkan kedaulatan negara
-Meningkatkan kemajuan ekonomi negara
-Meningkatkan keharmonian masyarakat
PENGARUH ISLAM DALAM BIDANG SOSIAL BUDAYA

PENGARUH ISLAM DALAM BIDANG PENDIDIKAN
Jelaskan dua jenis pendidikan yang berkembang dalam masyarakat
Melayu tradisional
Pendidikan tidak formal
-Pendidikan awal yang berlaku dalam keluarga
-Menenkankan nilai-nilai moral
Pendidikan formal
-Pendidikan agama secara langsung
-Melalui institusi tertentu
Pendidikan Tidak Formal
Bagaimanakah pendidikan tidak formal dilaksanakan dalam masyarakat

Melayu?
-Pendidikan awal dalam keluarga
-Menekankan nilai-nilai moral
-Pembelajaran melalui pendengaran, penglihatan dan pemerhatian
-Kanak-kanak mempelajari kemahiran ibu bapa
-Contoh dalam bidang pertanian
-Ibu bapa mengajar agama / cara menjaga maruah
-Nilai murni diserapkan melalui cerita lisan
-Contoh cerita binatang
-Pendidikan melalui pantang larang
-Pendidikan melalui pantun / peribahasa

64
Pendidikan Formal
Senaraikan tempat dilaksanakan pendidikan formal

Istana Masjid Surau Madrasah Pondok
Terangkan sistem pendidikan agama (pendidikan formal) di Tanah

Melayu setelah kedatangan Islam
Pendidikan di rumah
-Diadakan di rumah tok guru
-Belajar membaca al-Quran
-Untuk murid tujuh hingga lima belas tahun
Pendidikan di masjid dan surau
- Masjid pusat pertemuan masyarakat
-Kanak-kanak diajar bacaan dalam sembahyang
-Sebelah malam tempat orang dewasa belajar
Sistem pendidikan pondok
-Pendidikan formal lebih teratur
-Bermula di Pattani
-Di Tanah Melayu terdapat di negeri Kedah / Terengganu / Perlis / Kelantan
-Contoh Pondok Pulau Manis di Terengganu
-Pelajar akan menjadi guru agama
-Jangka masa belajar sehingga 10 tahun
Sistem pendidikan madrasah
-Ada sukatan pelajaran
-Dilaksanakan mengikut kelas
-Diawasi oleh guru besar /mudir
-Wujud jawatankuasa kewangan
Jelaskan fungsi istana sebagai pusat pendidikan
Di Melaka
-Istana Melaka sebagai pusat pengajian agama
-Sultan Mansur Shah berguru dengan Maulana Abu Bakar
-Di Melaka terdapat ramai ulama Arab dan India
-Melaka menjadi tumpuan ulama
-Kerana sultan memberi perhatian kepada ilmu pengetahuan
-Kerana sultan menunjukkan minat terhadap ilmu pengetahuan
-Sultan Mansur Shah berminat dalam bidang tasawwuf
Di Johor
-Istana Johor pusat pengajian semasa pemerintahan Sultan Alaudin Riayat Shah
-Istana berperanan sebagai tempat meyimpan buku hikayat
-Contoh Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Ali Hanafiah

65
Bagaimanakah kedatangan Islam telah memajukan taraf pendidikan

orang Melayu di negara kita?
-Menuntut ilmu wajib
-Wujud pendidikan formal
-Contohnya sekolah pondok dan madrasah
-Pendidikan di masjid dan rumah tok guru
-Istana menjadi pusat pengajian Islam
-Wujud tulisan jawi
-Sebagai alat menulis dan membaca
-Lahir ulama terkenal
-Lahir sastera pengaruh Islam
-Perkembangan ilmu Islam contohnya tasawwuf
KBAT
Mengapakah sistem pendidikan tidak formal perlu diberi penekanan

oleh masyarakat hari ini?
-Melahirkan masyarakat berakhlak mulia
-Menekankan nilai moral
-Mementingkan ajaran agama
-Mengukuhkan institusi keluarga
-Mengekalkan keharmonian masyarakat
-Mengeratkan tali persaudaraan
-Menentukan perwarisan harta
-Melambangkan identit bangsa
-Mengukuhkan nilai moral
Jelaskan kesan sekiranya sesebuah negara mengabaikan kemajuan

bidang pendidikan? (KESAN BURUK)
-Perpaduan antara kaum terjejas
-Keamanan negara tergugat
-Keharmonian masyarakat terjejas
-Politik tidak stabil
-Ekonomi negara merosot
-Pemimpin tidak berwibawa
-Jenayah meningkat
-Akhlak masyarakat merosot
Pengaruh Islam dalam bidang bahasa dan sastera

Jelaskan pengaruh Islam dalam bidang bahasa di Tanah Melayu
-Kedatangan Islam memperkenalkan huruf Arab
-Kesannya wujud tulisan jawi
-Tulisan jawi dijadikan alat membaca dan menulis
-Tulisan ini menjadi hak milik orang Melayu

66
- Perkataan Melayu bertambah dengan menggunakan perkataan Arab

-Contohnya adil / daulat / hakim
-Tersebar pula istilah untuk bidang lain
-Khasnya cabang ilmu Islam tafsir
Jelaskan pengaruh Islam dalam bidang kesusasteraan di Tanah Melayu
Karya bentuk prosa

-Terdapat hikayat tentang Nabi Muhammad SAW
-Contohnya Hikayat Nur Muhammad
-Terdapat hikayat tentang Nabi lain
-Contohnya Hikayat Nabi Yusuf
-Terdapat cerita tentang sahabat Nabi
-Contohnya Hikayat Abu Bakar
Karya bentuk puisi
-Syair Dahulu Kala karya Tengku Ampuan Mariam Terengganu
Karya saduran Arab-Parsi
-Contohnya Hikayat Abu Nawas
Pengaruh Islam dalam bidang kesenian

Terangkan pengaruh Islam dalam bidang kesenian kepada masyarakat
Melayu
Seni bina masjid
-Masjid tertua ialah Masjid kampung Laut, Kelantan
-Pada Mimbar
Binaan istana dan rumah
-Istana dibina dengan indah
-Dilengkapi dengan balairung
-Dapat dilihat pada istana Melaka
-Selepas kedatangan Islam ukiran berbentuk tumbuh-tumbuhan / bunga- bungaan
Kesenian epigrapi
-Terdapat pada batu bersurat
-Contohnya Batu Bersurat Terengganu
Seni khat/kaligarafi
-Hiasan di masjid
-Pada batu nesan
-Tulisan di masjid ialah ayat al-Quran
-Contohnya surah Yasin
Seni persembahan
-Tarian dan nyanyian
-Tarian dabus di Perak
-Menerima pengaruh Arab
67
-Tarian Mak Inang di istana Melaka

-Nyayian nazam terkenal di Terengganu / Pahang
-Di Johor wujud seni ghazal
KBAT
Pada pendapat anda, mengapakah kesenian warisan bangsa perlu

dikekalkan?
-Melambangkan identiti negara
-Melambangkan ketamadunan bangsa
-Sebagai kajian sejarah
-Menarik kedatangan pelancong asing
-Melambangkan keunikan bangsa
-Untuk ditunjukkan kepada generasi muda
-Lambang ketamadunan bangsa
Pengaruh Islam dalam bidang gaya hidup masyarakat Melayu
Jelaskan pengaruh Islam dalam istiadat golongan pemerintah di Tanah

Melayu
-Amalan protokol
-Pengaruh kerajaan Bani Umaiyah
-Istiadat pertabalan
-Diadakan lafas ikrar oleh sultan
-Pengganti sultan dilantik sebelum istiadat pemakaman
-Ditiru daripada perlantikan khalifah Bani Umaiyah
Bagaimanakah masyarakat Melayu tardisional mengekalkan

keharmonian hidup bermasyarakat setelah kedatangan Islam?
Adap ketika berhubung

-Pertalian keluarga sangat rapat
-Orang yang lebih tua dihormati
-Jiran dianggap seperti keluarga sendiri
-Panggilan hormat untuk orang lebih tua contohnya Pak Long / Mak Long
-Bertutur dengan orang yang lebih tua dengan suara rendah
Adap menghormati tetamu
- Tetamu memberi salam
-Tetamu dan tuan rumah bersalam-salam
-Tetamu dilayan dengan hormat
-Dihidangkan dengan minuman dan makanan
-Kanak-kanak dikehendaki mencium tangan orang yang lebih tua

68
Adap ketika makan

-Bacaan doa sebelum makan
Adap lain dalam masyarakat
-Adap berkhatan / majlis perkahwinan
-Dijalankan secara gotong- royong
-Nilai perpaduan diutamakan
KBAT
Dewasa ini semangat kejiranan semakin luntur dalam masyarakat di
negara kita.
Mengapakah keadaan ini terjadi?
Berikan cadangan untuk mengukuhkannya kembali.
Sebab terjadi
-Mementing aspek keduniaan
-Mementingkan kebendaan
-Bersikap pentingkan diri sendiri
-Mementingkan gaya hidup moden
-Tidak mematuhi ajaran agama
-Sibuk dengan urusan pekerjaan
-Leka dengan media sosial
Cadangan mengatasi
-Mengadakan kempen mementingkan kejiranan
-Mengadakan program Rukun Tetangga
-Mengukuhkan amalan bergotong-royong
-Amalan menziarah jiran
-Mengadakan rumah rumah terbuka
Pengamalan nilai-nilai Islam dapat membentuk masyarakat cemerlang

ke arah kegemilangan negara.
-Berakhlak mulia
-Bersifat amanah
-Mengamalkan budaya penyanyang
-Tidak mudah berputus asa
-Mementingkan semangat kerjasama
-Ikhlas dalam pekerjaan

69
PENGARUH ISLAM DALAM BIDANG EKONOMI

Namakan pelabuhan perdagangan yang menjadi tumpuan pedagang asing
di Tanah Melayu selepas kedatangan Islam
 Pelabuhan Kedah
 Pelabuhan Kelantan
 Pelabuhan Terengganu
 Pelabuhan Melaka
Jelaskan perkembangan perdagangan di Alam Melayu sebelum

kedatangan Barat
ATAU
Jelaskan kepesatan kegiatan perdagangan di Melaka hasil sumbangan
pengaruh kedatangan Islam
-Pedagang Islam menguasai aktiviti perdagangan
-Islam menganggap perdagangan merupakan sumber rezeki
-Aktiviti perdagangan meluaskan penyebaran Islam
-Kedudukan Melaka strategik
-Terletak di jalan perdagangan India dan China
-Wujud pentadbiran yang licin
-Wujud jawatan laksamana menjaga urusan di Laut.
-Wujud jawatan syahbandar sebagai ketua di pelabuhan
-Terdapat 84 bahasa di Melaka
-Wujud Undang-undang Laut Melaka
-Iaitu menjelaskan tugas nakhoda.
-Wujud sistem timbang dan sukat
-Menggunakan sistem kati untuk menimbang emas
-Alat timbangan ialah dacing
-Menggunakan sistem tukar barang dan mata wang
Jelaskan usaha kerajaan Melayu Melaka untuk memajukan bidang

perdagangan
-Mewujudkan jawatan laksamana untuk menjaga urusan di laut
-Mewujudkan Jawatan syahbandar sebagai ketua pelabuhan
-Menghasilkan Undang-undang Laut Melaka
-Memperkenal sistem timbang dan sukat
-Menggunakan cara tukar barang
-Menyediakan kemudahan pelabuhan
-Menjadikan bahasa Melayu sebagai lingua franca

70
Jelaskan bentuk cukai yang perlu dijelaskan oleh pedagang asing

sebelum dibenar berdagang di pelabuhan kerajaan Melayu
-Pedagang di Melaka wajib membayar cukai terhadap barangan dagangan
-Wujud cukai import yang ditetapkan pemerintah
-Pedagang India dikenakan cukai enam peratus dari jumlah barang
-Pedagang China dikenakan cukai lima peratus dari jumlah barang
-Barang dikecualikan cukai ialah makanan
-Setelah cukai dibayar, jual beli dapat dilaksanakan
Wujud cukai diraja
-Dikenakan pada orang asing menetap di Melaka
-Orang asing dari Kepulauan Melayu dikenakan cukai diraja tiga peratus
-Orang asing lain dikenakan cukai diraja enam peratus
Jelaskan perkembangan mata wang dalam kegiatan perdagangan di

Tanah Melayu.
-Mata wang memudahkan jual beli
Mata wang timah Melaka
-Berbentuk bulat
-Tercatat nama sultan memerintah
-Tercatat tarikh Islam
Mata wang timah Johor
-Berbentuk bulat
-Tercatat tulisan jawi
Mata wang timah Kedah
Untuk kegunaan tempatan
-Bentuknya seekor ayam jantan hinggap di atas beberapa cincin.
Mata wang emas Johor
-Tercatat nama sultan memerintah
-Ditulis gelaran Islam sultan
Mata wang emas Kelantan
-Dikenali sebagai kijang
-Terdapat gambar kijang pada mata wang tersebut
-Pedagang India / China / Arab menggunakan mata wang emas
-Pedagang Eropah menggunakan wang Perak
Nyatakan pengaruh Islam ke atas mata wang di Tanah Melayu

-Tertera nama sultan
-Tercatat tarikh Islam
-Tertulis gelaran Islam sultan seperti Khalifatul Muslimin
-Tercatat tulisan Jawi
-Tercatat pangkat sultan yang memerintah

71
Jelaskan kesan kedatangan Islam terhadap sistem ekonomi di Tanah

Melayu
-Kemajuan bidang perdagangan
-Orang Melayu aktif berdagang
-Melaka menjadi pusat perdagangan utama
-Muncul pelabuhan penting
-Wujud mata wang pengaruh Islam
-Wujud sistem timbang dan sukat
-Wujud undang-undang Laut Melaka
-Kelantandan Terengganu menjadi pusat perdagangan penting
Jelaskan pengaruh Islam dalam aspek ekonomi pada zaman Kesultanan

Melayu Melaka
-Amalan riba tidak dibenarkan
-Golongan berada diperintah membayar zakat harta
-Zakat disimpan di baitulmal
-Baitulmal mengurus harta kerajaan
-Harta kerajaan untuk bantuan kepada masyarakat yang memerlukan
-Golongan ceti dibenarkan memberikan pinjaman wang
-Tercatat tarikh Islam pada mata wang timah Melaka
KBAT
Jelaskan ciri-ciri positif yang harus ada dalam diri pedagang Islam yang
berwibawa
-Amanah dalam urusniaga
-Ikhlas dalam jual beli
-Tidak mengamalkan riba dalam jual beli
-Tidak menindas peniaga lain
-Tidak terlalu mementingkan keuntungan
-Melayan pelanggan dengan baik
-Tidak melakukan penipuan dalam perniagaan
Kemajuan bidang perdagangan antarabangsa penting bagi sesebuah

negara.
-Meningatkan eksport negara
-Meluaskan pasaran ke luar negara
-Membuka peluang pekerjaan kepada rakyat
-Membuka peluang pekerjaan kepada rakyat

72
Adakah anda berminat dalam bidang perdagangan?

Berikan pendapat anda
Sekiranya jawapan “Ya”
-Kerjaya yang menarik
-Mendapat pendapatan yang tinggi
-Banyak peluang dalam bidang perdagangan
-Menyumbang kepada kemajuan negara
-Menjadi usahawan yang berwibawa
Anda sebagai pemimpin negara, jelaskan usaha anda untuk menjadikan

Malaysia negara yang ulung dalam bidang perdagangan antarabangsa
-Mencari pasaran yang luas di luar negara
-Membina pelabuhan yang canggih
-Memajukan sektor perkapalan
-Menghasilkan barangan berkualiti
-Melahirkan usahawan di peringkat antarabangsa
Pada pandangan anda, apakah usaha kerajaan untuk menjadikan

Malaysia sebagai pelabuhan yang mampu bersaing diperingkat
antarabangsa?
-Membina pelabuhan yang strategik
-Meningkatkan kemudahan di pelabuhan
-Mengenakan cukai pelabuhan yang rendah
-Meningkatkan teknologi di pelabuhan
Sistem percukaian nadi kemajuan negara.

Buktikan kebenaran penyataan tersebut.
-Sumber kewangan negara
-Meningkatkan kebajikan rakyat
-Meningkatkan kemudahan prasarana

73
Berdasarkan pengetahuan anda, apakah kesan pengaruh agama Islam

terhadap negara kita pada masa kini?
-Agama Islam agama rasmi negara
-Penubuhan Universiti Islam
-Penubuhan mahkamah syariah
-Penerapan nilai-nilai Islam dalam pentadbiran
-Penubuhan bank Islam dan pajak gadai Islam
-Pengenalan mata wang dinar
-Penubuhan Tabung Haji
-Kewujudan Pusat Islam
-Penubuhan badan kutipan zakat
-Muncul rawatan secara Islam
BAB 9
PERKEMBANGAN DI EROPAH
ZAMAN GELAP
Apakah maksud Zaman Gelap di Eropah?

-Zaman mundur di Eropah selepas jatuhnya tamadun Rom
-Berlaku pada peringkat awal Zaman Pertengahan
-Eropah merosot bidang ilmu pengetahuan dan perdagangan
Terangkan ciri-ciri Zaman Gelap yang berlaku di Eropah?

Berlaku kemerosotan
-Dalam bidang ilmu pengetahuan dan perdagangan
Keadaan Politik
-Politik tidak stabil
-Berlaku huru-hara
-Wujud sistem feudal
-Muncul golongan tuan tanah (baron).
Hubungan tuan tanah dengan petani
-Tuan tanah memberi perlindungan kepada petani
-Petani memberi khidmat kepada tuan tanah.
Hubungan tuan tanah dengan raja
-Tuan tanah memberi khidmat kepada raja
-Raja memberi perlindungan kepada tuan tanah
Keadaan ekonomi
-Kegiatan ekonomi merosot.
-Tumpuan dalam pertanian.
-Kegiatan perdagangan tidak meluas.
-Perniagaan secara tukar barang

74
Kedudukan gereja
-Gereja paling berkuasa.
-Gereja memiliki harta dan tanah yang banyak
-Gereja menumpukan kegiatan ilmu akhirat
Jelaskan ciri-ciri sistem feudal di Eropah pada zaman Gelap

-Muncul golongan tuan tanah (baron)
-Tuan tanah memberi perlindungan kepada petani
-Petani memberi khidmat kepada tuan tanah.
-Tuan tanah memberi khidmat kepada raja
-Raja memberi perlindungan kepada tuan tanah
-Raja memiliki tanah secara mutlak
-Raja dibantu oleh pembesar
Jelaskan persamaan ciri-ciri sistem feudal di Eropah dengan ciri-ciri

sistem feudal masyarakat Melayu tradisional.
-Wujud sistem beraja
-Raja penaung utama dalam negara
-Raja memiliki tanah secara mutlak
-Pembesar mendapat perlindungan dari raja
-Pembesar memberi khidmat kepada raja
-Rakyat memberi khidmat kepada raja / pembesar
-Rakyat setia kepada raja
-Wujud golongan hamba.
Jelaskan perubahan-perubahan yang berlaku di Eropah semasa Zaman

Kemuncak Pertengahan
ATAU
Bagaimanakah masyarakat Eropah berjaya keluar daripada Zaman
Gelap?
-Perkembangan ekonomi
-Peningkatan aktiviti pertanian
-Peningkatan aktiviti perdagangan
-Berlaku pertambahan penduduk
-Muncul bandar-bandar seperti Venice, Milan, dan Florence
-Lahirnya kelas pertengahan
-Golongan artisan, pedagang dan ahli perbankan
-Status sosial seorang bergantung kepada kekayaan
-Rakyat mula terlibat dalam politik
-Rakyat diberi hak berpolitik
-Gereja menjadi agen penyatuan

75
KBAT
Bagaimanakah generasi muda mampu menghindarkan negara kita
mengalami Zaman Gelap seperti yang berlaku di Eropah pada Zaman
Pertengahan?
-Mematuhi undang-undang negara
-Menjadi golongan intelektual
-Tidak terlibat dengan gejala negetif
-Setia pada negara
KBAT BERFOKUS FAKTA

Maklumat berikut adalah ciri-ciri Zaman Gelap yang berlaku di Eropah
 Keadaan politik
 Keadaan ekonomi

Sejauhmanakah ciri-ciri tersebut menyumbang kepada zaman
kemunduran yang berlaku di Eropah
Catatan: Jawapan calon meliputi fakta ciri-ciri Zaman Gelap aspek politik dan aspek
ekonomi dan sebaik-baiknya digabungkan dengan mana-mana yang
munasabah
Contoh jawapan
(Politik tidak stabil) (kesannya keamanan dalam negara terjejas) (dengan itu
keselamatan rakyat tidak terjamin).
ZAMAN RENAISSANCE
Jelaskan maksud zaman Renaissance

-Perkataan Itali bermaksud kelahiran semula
-Penghargaan semula ilmu tamadun Yunani dan Rom
-Bersedia meneroka bidang baru
-Muncul semangat ingin tahu yang kuat
Jelaskan faktor-faktor yang mencetuskan Renaissance di Itali?

-Kedudukan Itali strategik
-Muncul pusat perdagangan antarabangsa
-Muncul bandar pelabuhan terkenal
-Itali menjadi pusat pertembungan budaya
-Itali menjadi pusat perkembangan idea.
-Muncul pedagang kaya
76
-Pedagang kaya berusaha mengindahkan bandar.

-Pedagang kaya menjadi penaung kepada seniman
-Gereja di Rom menjadi penaung kepada seniman
-Gereja memberi tumpuan kepada seni lukis .
-Muncul tokoh Renaissance seperti Leonardo da Vinci
Senaraikan tokoh gerakan Renaissanse

-Niccolo Machiavelli
-Giovanni Boccacio
-Leonardo da Vinci
-Michelangelo
Jelaskan kesan-kesan zaman Renaissance di Eropah

-Kegiatan ekonomi sara diri kian pupus.
-Kegiatan perdagangan antarabangsa berkembang
-Kegiatan penjelajahan berkembang
-Munculnya monarki (raja) baru
- Di Portugal/Sepanyo l/ Perancis / Belanda
-Kuasa gereja semakin berkurangan.
-Kuasa bangsawan semakin berkurangan
-Munculnya semangat inkuiri yang kuat
-Gaya hidup masyarakat berubah.
-Muncul sifat berani meneroka bidang baru
-Perkembangan ilmu sains
-Masyarakat mengutamakan pendidikan
KBAT
Mengapakah seseorang itu harus bersikap terbuka terhadap sesuatu

pembaharuan yang positif?
-Tidak ketinggalan dengan dunia moden
-Meningkatkan hasil pengeluaran
-Menjadi tenaga kerja mahir
-Meningkatkan kualiti barangan
-Mampu bersaing dengan orang lain
-Melahirkan pemikiran kreatif
-Dapat melahirkan idea yang kreatif
-Dapat menghasilkan ciptaan baru
Apakan faedah yang diperoleh jika kita mempunyai berani meneroka

pelbagai bidang baharu dalam kehidupan seharian?
-Menjadi lebih kreatif
-Memiliki keyakinan diri yang tinggi
-Meningkatkan kemahiran
-Dapat menghasilkan ciptaan yang canggih
-Meningkatkan kemajuan teknologi
-Dapat meningkatkan kualiti kehidupan
-Tidak ketinggalan dengan dunia moden
77
ZAMAN REFORMATION
Apakah yang dimaksudkan dengan Reformation?

-Melaksanakan pembaharuan terhadap sesuatu.
-Tujuan menghasilkan sesuatu lebih baik.
-Gerakan pembaharuan agama Kristian.
-Berlaku di Eropah pada abad ke-16
Jelaskan faktor-faktor berlakunya gerakan Reformation di Eropah

Gereja
-Gereja mementingkan pembangunan keduniaan
-Penguasa gereja mengamalkan rasuah
-Penguasa gereja mengamalkan gaya hidup mewah
-Penguasa gereja menjual Surat Penebusan Dosa (sijil indulgence)
Mesin cetak
-Kemunculan mesin cetak
-Bible dapat dihasilkan dengan banyak
-Bible dapat dijual dengan murah.
Peranan tokoh
-Martin Luther mengembangkan aliran Protestant.
-Usaha belia melahirkan mazhad Protestan.
Jelaskan kesan-kesan Reformation di Eropah
Berlaku peperangan
Negara-negara Eropah telah berpecah.
Berlaku perang mengikut mazhab Katolik dan Protestan.
-Contohnya perang keagamaan di Perancis.
-Contohnya perang 30 tahun
Kedudukan gereja
-Kuasa Gereja dicabar secara terbuka.
-Kuasa gereja terhadap monarki berkurangan
-Ada golongan monarki membebaskan diri dari gereja di Rom
-Muncul dua mazhad Kristian di Eropah
-Bidang pendidikan dikembangkan
KBAT
Sikap toleransi antara penganut agama yang berlainan di negara kita
sangat penting diamalkan.
Mengukuhkan perpaduan antara kaum
Mengukuhkan keamanan dalam negara
Mewujudkan politik stabil
78
Tiada perbalahan dalam negara

Mengekalkan keharmonian dalam masyarakat
Menimbulkan sikap hormat-menghormati antara agama
Meningkatkan tamadun negara
PENEROKAAN DAN PENJELAJAHAN
Senaraikan kuasa Eropah yang terlibat dalam penjelajahan dan

penerokaan pada abad ke-15
Sepanyol Portugal Belanda Inggeris
Senaraikan nama tokoh pelayar terkenal Eropah

-Christopher Columbus
-Ferdinand Magellan
-Vasco da Gama
Jelaskan faktor-faktor yang mendorong penjelajahan orang Eropah

-Desakan ekonomi
-Kejayaan zaman Renaissance
-Ingin mendapatkan barangan dari Timur
-Seperti rempah-ratus
-Munculnya pelaut yang handal
-Semangat keagamaan
-Bertujuan menyebarkan ajaran Kristian
-Galakan daripada pemerintah
-Persaingan untuk mendapatkan tanah jajahan
-Semangat kebanggaan bangsa
Sejauh manakah penjelajahan orang Eropah membawa kesan terhadap

masyarakat setempat
-Agama Kristian disebarkan di kawasan dijelajah
-Masyarakat tempatan memeluk agama Kristian
-Masyarakat tempatan dipengaruhi gaya hidup orang Eropah
-Buruh tempatan diindas bekerja di lombong / di ladang
-Barangan dari Timur memajukan ekonomi Eropah
-Daerah dijelajah menjadi pembekal barangan kepada masyarakat Eropah
-Penghijrahan orang Sepanyol ke Amerika Latin
-Sepanyol menakluki Mexico
-Sepanyol menjadikan Amerika Latin tempat untuk mendapatkan emas
-Brazil telah dijajah oleh Portugal
-Filipina dipengaruhi oleh Sepanyol

79
KBAT
Sejarah telah membuktikan bangsa Eropah terkenal dengan budaya

menjelajah.
Pada pendapat anda, mengapakah budaya menjelajah patut digalakkan
kepada golongan remaja negara kita?
-Meningkatkan penguasaan Ilmu
-Mencipta nama di peringkat antarabangsa
-Meningkatkan keyakinan diri
-Mengukuhkan sikap tabah menghadapi cabaran
-Berani menanggung risiko
-Meningkatkan ketamadunan bangsa
-Memajukan bidang penyelidikan
Apakah ciri-ciri yang positif yang harus ada dalam diri seorang
penjelajah?
-Mempunyai semangat keberanian
-Sanggup menanggung risiko
-Bijak berkomunikasi
-Mempunyai sifat Ingin tahu
Bagaimanakah anda boleh mencontohi kegiatan pelayaran masyarakat

Eropah untuk memajukan negara?
-Berani menceburi bidang baru
-Mempunyai sifat Ingin tahu
-Berpandangan jauh
-Sanggup menanggung risiko
REVOLUSI PERTANIAN
Apakah yang dimaksudkan dengan revolusi?
-Perubahan besar yang berlaku secara mendadak
-Revolusi dalam sesuatu bidang memberi kesan kepada bidang lain
Apakah kesan apabila Akta Pemagaran Tanah dilaksanakan Di Britain?
-Tuan tanah kaya memiliki tanah yang luas

-Membentuk ladang pertanian
80
-Penanaman secara besar-besaran

-Petani kecil menjadi buruh ladang
-Petani kecil berhijrah ke bandar menjadi buruh kilang
Terangkan faktor-faktor yang membawa kepada berlakunya Revolusi

Pertanian di Britain
Pertambahan penduduk
-Permintaan hasil pertanian meningkat
-Harga gandum meningkat
Penggubalan Akta Pemagaran Tanah
-Tanaman ditanam secara besar-besaran
Perubahan kaedah pertanian
-Memperkenalkan tanaman bergilir
-Tanah digunakan sepanjang tahun
-Jenis tanaman berbeza mengikut musim
Tanaman baru diperkenalkan
-ubi kentang / Turnip
Memperkenalkan alatan pertanian baru
-Alatan menggali
Bijih benih dapat dilakukan dengan pantas
Penggunaan baja asli secara meluas
-Tanaman lebih subur
-Hasil pertanian bertambah
-Hasil pertanian diperdagangkan
Jelaskan kesan revolusi Pertanian di Britain

-Wujud tuan tanah yang kaya
-Peladang melaburkan modal dalam bidang perindustrian
-Menyediakan bekalan makanan untuk pekerja kilang
-Lebihan hasil pertanian dieksport
-Para peladang menjadi pedagang antarabangsa
-Petani menjadi buruh ladang
-Membekalkan bahan mentah untuk revolusi perindustrian
-Hasil pertanian meningkat dengan banyak
-Pertanian dilakukan secara besar-besaran
-Pertanian asas ekonomi negara

81
KBAT
Bagaimanakah anda sebagai generasi muda boleh membantu
meningkatkan hasil pertanian negara pada masa hadapan?
Menggunakan teknologi moden Menanam secara ladang
Mencari pasaran luas Menggunakan benih berkualiti
Menggunakan baja berkualiti Menggunakan saliran yang canggih
Menjalankan penyelidikan bidang pertanian
“Pertanian adalah satu perniagaan”

Berikan ulasan anda
Hasil pertanian dapat dijual Meluaskan pasaran di luar negara
Meningkatkan pendapatan negara Membekalkan bekalan Makanan
Memajukan industri makanan Meningkatkan eksport negara
Meningkatkan ekonomi negara Meningkatkan taraf hidup petani
Golongan remaja di negara kita tidak berminat dalam bidang pertanian

sebagai kerjaya.
Mengapakah keadaan tersebut berlaku?
Jelaskan cadangan anda untuk mengatasi masalah tersebut.
Sebabnya
-Upah rendah
-Kurang menggunakan teknologi moden
-Kurang kempen supaya remaja minat bidang pertanian
-Masalah pasaran hasil pertanian
-Sukar mendapatkan tanah pertanian yang luas
Cadangan mengatasi
-Menyediakan bantuan modal kepada petani
-Memperkasakan mata pelajaran sains pertanian di sekolah
-Meningkatkan teknologi dalam bidang pertanian
-kempen supaya remaja minat bidang pertanian
REVOLUSI PERINDUSTRIAN
Apakah yang dimaksudkan dengan Revolusi Perindustrian?

-Pengeluaran barang secara besar-besaran.
-Barang dihasilkan melalui mesin.
-Hasil pengeluaran diperdagangkan secara besar-besaran

82
Jelaskan sumbangan Revolusi Pertanian terhadap perkembangan

Revolusi Perindustriaan di Britain
-Menyediakan modal
-Peladang kaya melaburkan modal ke dalam revolusi perindustrian
-Pertanian membekalkan makanan kepada pekerja kilang
-Britain tidak perlu mengimport bahan makanan
Jelaskan faktor-faktor yang mempengaruhi berlakunya Revolusi

Perindustrian di Britain
-Peladang kaya melabur modal dalam sektor perindustrian .
-Mencipta mesin dalam kegiatan perindustrian.
-Penggunaan arang batu sebagai sumber tenaga
-Muncul semangat keusahawanan mencetuskan kreativiti tokoh-tokoh perindustrian
Jelaskan sumbangan mesin berkuasa wap dalam memesatkan revolusi

Perindustrian di Britain.
-Pengeluaran barangan bertambah banyak.
-Kos pengeluaran menjadi murah
-Barangan mudah dipasarkan
-Barangan perdagangkan di peringkat antarabangsa
-Pengusaha mendapat untung yang besar
-Perlombongan arang batu dapat dijalankan dengan mudah
-Membantu perkembangan sistem pengangkutan
-Contoh pengangkutan kereta api / kapal laut
Jelaskan kesan- kesan Revolusi Perindustrian di Britain

Atau
Revolusi Perindustrian mengubah kehidupan masyarakat Eropah
Berikan penjelasan anda.
-Kegiatan pengilangan sumber ekonomi utama
-Ramai rakyat menjadi buruh kilang.
-Pengusaha kilang menjadi tokoh utama dalam masyarakat
-Lebihan hasil dipasarkan di peringkat antarabangsa.
-Kemajuan rekaan baru.
-Contoh rekaan injin berkuasa wap
-Kemunculan kereta api berkuasa wap
-Kemunculan kapal laut berkuasa wap
-Orang Eropah melakukan penjelajahan di dunia Luar
-Seterus menjajah negara terlibat
-Memperkenalkan sistem kilang terutama kilang tekstil.
-Buruh tidak mendapat pembelaan yang wajar.
-Melarang pekerja menubuhkan kesatuan pekerja .
-Kanak-kanak dipaksa bekerja di lombong arang batu.
-Masa bekerja melebihi 10 jam.

83
KEMUNCULAN GOLONGAN BURUH DAN MAJIKAN
Apakah yang dimaksudkan dengan Pergerakan Luddite?

Gerakan membantah penggunaan mesin di kilang-kilang.
Mahu mengekalkan khidmat pekerja mahir
Mengapakah Parlimen British meluluskan Akta Anti-Penggabungan?

-Melarang penubuhan kesatuan sekerja
-Melarang pekerja meminta gaji yang lebih baik.
-Mengenakan hukuman berat kepada pekerja yang melanggar peraturan tersebut
Senaraikan bentuk-bentuk penindasan terhadap pekerja dalam sektor

perusahaan semasa Revolusi Perindustrian di Britain
-Kanak-kanak bawah 10 tahun bekerja di kilang arang batu
-Masa bekerja melebihi sepuluh jam
-Gaji yang rendah
-Larangan menubuhkan kesatuan sekerja
-Menggunakan buruh kanak-kanak
Jelaskan usaha usaha yang telah dilakukan untuk membela nasib

golongan pekerja pada zaman Revolusi Perindustrian
-Akta Anti Penggabungan telah dibatalkan.
-Penubuhan kesatuan sekerja dibenarkan.
-Memperkenalkan Akta Kilang melarang kanak-kanak di bawah 9 tahun bekerja
-Memperkenalkan Akta Lombong melarang kanak-kanak perempuan dan wanita
bekerja dalam perusahaan arang batu
-Memperkenalkan Akta Sepuluh Jam, menetapkan pekerja wanita di kilang tekstil tidak
melebihi sepuluh jam sehari
IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA
Jelaskan faktor kedatangan kuasa Barat ke Asia Tenggara

-Kesan Revolusi Perindustrian
-Ingin mendapatkan bahan mentah daripada tanah jajahan
-Mendapatkan pasaran barangan
-Kemajuan sistem pengangkutan/perhubungan
-kapal berkuasa wap
-Untuk menyebarkan agama Kristian
-Untuk menyebarkan tamadun yang dianggap lebih tinggi
-“Beban Orang Putih” oleh British
-“Tugas menyebarkan tamadun” oleh Perancis
-Persaingan untuk mendapatkan tanah jajahan

84
Jelaskan kesan imperialisme terhadap Asia Tenggara

-Pemerintah tempatan terpaksa menerima penasihat Barat
-Sistem politik peribumi diubahsuai dengan sistem Barat
-Sistem pendidikan penjajah diperkenalkan
-Campurtangan penjajah di Asia
-Kemasukan buruh asing
-Pembesar tempatan hilang kuasa
-Rakyat tempatan ditindas
-Rakyat tempatan kekal dalam kemunduran
-Hasil bumi dikuasai penjajah
(Mana-mana munasabah)
KBAT
Apakah yang akan berlaku sekiranya imperialisme moden tidak

dibendung di negara kita?
-Keamanan negara tergugat
-Kedaulatan negara terjejas
-Politik dalam negara tidak stabil
-Ekonomi negara dikuasai negara asing
-Taraf hidup rakyat menurun
-Imej negara tercalar
-Pembangunan negara terjejas
-Maruah negara tergadai

85
BAB 10
DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA
EKONOMI TRADISIONAL
Apakah maksud ekonomi tradisional?

-Dikenali ekonomi sara diri.
-Tidak bertujuan untuk pemasaran
-Ekonomi untuk memenuhi keperluan sendiri
Senaraikan kegiatan ekonomi masyarakat Melayu tradisional

-Melombong
-Bercucuk tanam
-Memungut hasil hutan
-Menternak binatang
-Menangkap ikan secara kecil-kecilan.
Nyatakan ciri-ciri ekonomi sara diri masyarakat Melayu tradisional
-Teknologi mudah
-Modal kecil
-Buruh terhad
-Pasaran terhad
-Lebihan hasil untuk tujuan pertukaran barang .
Jelaskan ciri-ciri ekonomi tradisional dalam masyarakat Melayu
-Dikenali sebagai ekonomi sara diri.

-Kegiatan seperti melombong, bercucuk tanam, memungut hasil hutan dan menternak
binatang
-Lebihan pengeluaran untuk tukar barang / bayar zakat/ sedekah / disimpan
-Menanam tanaman makanan seperti padi, ubi dan pisang
-Menternak binatang seperti seperti ayam / lembu / kerbau
-Menggunakan teknologi mudah.
-Contohnya cangkul / tajak / tugal untuk menanam padi
-Menangkap ikan.di laut /sungai / sawah padi
-Alatannya kail / bubu / jala
-Tenaga buruh terhad
-Modal yang kecil
-Aktiviti kerja biasanya bersama keluarga.
- Tidak wujud pengkhususan kerja yang jelas

86
Apakah yang dilakukan oleh masyarakat Melayu tradisional apabila

berlaku lebihan hasil pengeluaran?
-Tujuan pertukaran barang
-Kenduri-kendara
-Pembayaran zakat
-Sedekah .
EKONOMI DAGANGAN
Apakah yang dimaksudkan dengan ekonomi dagangan?
-Kegiatan pertanian dan perlombongan yang melibatkan lebihan pengeluaran untuk

pemasaran
Jelaskan ciri-ciri ekonomi dagangan
-Kegiatan pertanian dan perlombongan bijih timah.

-Pengeluaran bersaiz besar.
-Menggunakan tenaga buruh yang ramai
-Menggunakan modal yang besar
-Menggunakan teknologi yang tinggi.
-Seperti kapal korek
-Pemasaran untuk eksport
-Melibatkan lebihan pengeluaran.
-Jenis tanaman ialah getah, tembakau, Tebu danLada hitam
TANAMAN KOMERSIAL
Terangkan faktor-faktor yang menggalakkan tanaman komersial
diusahakan secara meluas di Tanah Melayu
Peranan pemerintah tempatan.

-Contohnya galakkan Sultan Abu Bakar di Johor
.
Dasar British
Menggalakkan pemodal Eropah /Cina menanam tanaman komersial
Kelebihan pemodal Eropah
-Mempunyai modal yang besar
-Mengusahakan tanaman secara ladang.
-Memiliki teknologi moden
-Mendapat cukai yang rendah.
-Memiliki kepakaran dalam tanaman ladang
-Menyediakan buruh yang banyak.
Permintaan tinggi
-Di pasaran antarabangsa
87
Kemudahan infrastruktur.
-Pembinaan jalan raya / jalan kereta api
-Menghubungkan dengan pelabuhan
Keadaan geografi
-Iklim sesuai
-Tanah subur.
PENANAMAN DAN PERUSAHAAN GETAH

Jelaskan faktor-faktor yang mempengaruhi perusahaan getah di Tanah
Melayu pada abad ke-20.
-Berlaku Revolusi Perindustrian di Eropah
-Permintaan tinggi terhadap getah
-Tanah subur / iklim sesuai.
-Peranan Henry N. Ridley
-Membawa masuk getah ke Tanah Melayu.
-Meyakinkan peladang untuk menanam getah.
-Mengadakan pameran
-Mengagihkan benih getah secara percuma.
-Berjaya menemui cara penorehan getah yang moden
-Harga getah tinggi
-kesannya perkembangan industri pembuatan .
-Dasar British
-Menggalakkan kemasukan pemodal asing
-Kadar sewa tanah yang rendah
-Membawa masuk pekerja asing dari selatan India

-Pembinaan infrastruktur
-Pembinaan jalan raya dan jalan kereta api .
-Berlaku kejatuhan harga kopi.
Jelaskan langkah-langkah yang diambil oleh British untuk menstabilkan

harga getah
-Memperkenalkan Rancangan Sekatan Stevenson
-Menghadkan pengeluaran getah negara pengeluar.
-Melaksanakan Rancangan Peraturan Getah Antarabangsa
-Memperkenalkan sistem kupon menghadkan hari menorah getah.
-Melarang orang Melayu terlibat menanam getah.
-Tidak membenarkan orang Melayu menanam getah di tanah sawah. .

88
Apakah tindakan British untuk menghalang orang Melayu

mengusahakan tanaman getah secara besar-besaran?
-Memperkenalkan Enakmen Tanah Padi
-Tujuan mengekalkan orang Melayu sebagai petani
-Melarang orang Melayu menanam getah di sawah padi
-Menaikkan premium membuka tanah baru untuk menanam getah
-Melarang pembukaan tanah baru untuk menanam getah
-Melindungi pengusaha ladang getah dari Eropah
-Menerusi Rancangan Sekatan Stevenson
-Menerusi Rancangan Peraturan Getah Antarabangsa
British ingin mengekalkan orang Melayu sebagai penanam padi
-Bagi mengelakkan bergantung beras impot
Jelaskan kesan sosio-ekonomi di Tanah Melayu akibat penanaman

getah dan perlombongan bijih timah semasa penjajahan British
- Mewujudkan dwiekonomi
-Kegiatan ekonomi sara diri oleh orang Melayu
-Kegiatan ekonomi dagangan
-Orang Melayu ketinggalan dalam bidang ekonomi
-Kemasukan buruh Cina dan India
-Bekerja di lombong bijih timah dan ladang getah
-Wujud masyarakat majmuk
-Wujud pendidikan vernakular
-Perkembangan ekonomi tidak seimbang
- Antara Pantai Barat Tanah Melayu lebih majukan British
-Pembinaan jalan raya dan jalan kereta api
-Membuka banyak peluang pekerjaan
-Muncul bandar baru contohnya Kuala Lumpur dan Seremban
Pada pendapat anda, mengapakah perusahaan getah masih penting

kepada negara kita pada zaman ini?
-Permintaan yang tinggi
-Mendapat pasaran yang luas
-Membuka peluang pekerjaan rakyat
-Sumber pendapatan negara
-Tanah dan iklim sesuai untuk penanaman getah
-Mempunyai ladang getah yang luas
-Kemajuan teknologi penanaman /
-Kos penanaman yang rendah
-Punca pendapatan utama pekebun kecil

89
INDUSTRI PERLOMBONGAN
Jelaskan penglibatan pembesar Melayu dalam perlombongan bijih timah

-Sebelum melombong, pelombong Cina mesti mendapat kebenaran pembesar Melayu
-Menjadi pemilik lombong bijih timah
-Seperti Long Jaafar,
-Hasil bijih mesti dijual kepada pembesar
-Menentukan harga bijih yang dijual kepada mereka
-Memajak lombong kepada saudagar China .
Mengapakah pengusaha Eropah berjaya menguasai perlombongan bijih

timah daripada orang Cina pada awal abad ke 20?
-Mempunyai modal yang besar
-Penggunaan teknologi kapal korek
-Tidak menggunakan buruh yang ramai
-Undang-undang menguntungkan pelombong Eropah
-Boleh menentukan harga di pasaran dunia
-Pembesar memajakkan lombong kepada mereka
Mengapakah orang Melayu tidak melibatkan diri dalam perlombongan

bijih timah secara besar-besaran pada zaman penjajahan British di Tanah
Melayu?
-Modal terhad
-Teknologi rendah contohnya mendulang
-Bilangan buruh terhad
-Menumpukan kepada ekonomi sara diri
-Pengusaha Eropah menggunakan kapal korek
-Pembesar Melayu memajakkan lombong kepada saudagar China
-British membawa buruh dari China
-Undang-undang British menguntungkan pengusaha Eropah
Mana-mana munasabah
Jelaskan faktor-faktor mempengaruhi perkembangan bijih timah di Tanah

Melayu pada abad ke-20
-Harganya yang tinggi
-Kemasukan buruh Cina untuk bekerja di lombong
-Permintaan tinggi di pasaran dunia
-Kemasukan pelabur daripada luar
-Kemajuan teknologi moden seperti kapal korek
-Pembinaan jalan keretapi dan jalan raya
- Terdapat banyak galian bijih timah
Mana-mana munasabah

90
KBAT
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan kesan perlombongan
bijih timah terhadap Tanah Melayu.
-Menjadi pengeluar bijih timah utama dunia
-Kemasukan imigran Cina ke Tanah Melayu
-Wujud masyarakat majmuk
-Masyarakat Cina tinggal di bandar
-Pembinaan jalan kereta api / jalan raya
-Kemunculan bandar-bandar baru
-Kemunculan pelabuhan
-Peningkatan perdagangan antarabangsa
Mana-mana munasabah
Mengapakah bidang perlombongan hasil galian masih perlu dimajukan di

negara kita?

-Mendapat permintaan yang tinggi
-Harga pasaran yang baik
Perusahaan bijih timah dan getah kini menghadapi cabaran untuk terus
dimajukan.
Berikan penjelasan anda
-Harga pasaran tidak stabil
-Kos pengeluaran meningkat
-Galian bijih timah semakin berkurangan
-Kekurangan buruh dalam sektor terlibat
-Saingan daripada getah tiruan
-Tumpuan dalam bidang perindustrian
-Remaja tidak minat kerja penorehan getah
-Upah rendah
Mana-mana munasabah
PENGGUNAAN TENAGA BURUH LUAR
Jelas faktor pendorong kedatangan imigran China dan India ke Tanah

Melayu?
-Kekurangan buruh tempatan dalam bidang pertanian dan perlombongan.
-Galakan British berhijrah
-Penghijrahan mereka tidak ditentang oleh orang Melayu.
-Politik stabil di Tanah Melayu.

91
-Kemiskinan di tempat asal mereka.

-Terdapat banyak peluang pekerjaan di Tanah Melayu
-Di Tanah Melayu kaya dengan sumber alam.
-Proses kedatangan imigran mudah
Senaraikan cara-cara kedatangan imigran Cina ke negara kita

-Sistem tiket kredit.
-Sistem pengambilan kakitangan.
-Sistem pengambilan rumah kongsi
-Secara berkumpulan
Terangkan cara-cara kemasukan imigran Cina ke negara kita dari awal

abad ke-19 hingga awal abad ke-20
Sistem Tiket Kredit
-Ketua dilantik untuk mengumpul imigran
-Ketua dibayar wang untuk membawa imigran China
-Imigran diletakkan dalam kawalan nakhoda kapal
-Buruh membayar hutang dengan cara bekerja dengan majikan
-Buruh akan dibekalkan tiket
-Menuju pelabuhan yang ditetapkan
-Buruh akan diambil oleh orang tengah
-Orang tengah menyerahkan buruh kepada majikan
Sistem Pengambilan Kakitangan
-Majikan menghantar pegawainya ke China untuk mencari buruh.
-Tambang buruh dibayar oleh majikan
-Pegawai akan mengiringi buruh sampai ke tempat majikan
Sistem Pengambilan Rumah Kongsi
-Dilakukan oleh pegawai di negara China
-Pegawai terlibat membayar perbelanjaan buruh untuk sampai di rumah kongsi di Tanah
Melayu.
-Setelah buruh diserahkan, pembawa buruh akan di beri bayaran
Secara Berkumpulan
-Tajaan Charles Brooke di Sarawak
-Kemasukan imigran Cina ke Sarawak secara berkumpulan
Terangkan cara-cara kemasukan imigran India ke negara kita dari awal

abad ke-19 hingga awal abad ke-20
Sistem Buruh Bebas atau Merdeka

-Datang dengan belanja sendiri
-Kedatangan mereka diatur oleh orang tertentu
-Di Tanah Melayu mereka bebas memilih tempat pekerjaan
Sistem Kontrak
-Majikan membayar tambang mereka ke Tanah Melayu.
-Dengan itu buruh diminta bekerja dengan majikan terlibat

92
Sistem Kangani
-Seseorang kangani diberi lesen oleh majikan
-Kangani dihantar pulang ke India untuk mencari buruh
-Kangani diberi wang pendahuluan untuk perbelanjaan membawa buruh
INSTITUSI KEWANGAN DAN INSURAN
Jelaskan sejarah perkembangan mata wang di Tanah Melayu

-Mata wang digunakan sejak zaman kerajaan Melaka
-Mata wang emas / perak / timah digunakan untuk urusan perdagangan
-Penggunaan dinar emas di Kelantan
-Penggunaan Kupang emas di Terengganu
-PenggunaanJongkong tampang di Pahang
-Pedagang Eropah menggunakan mata wang asing di Tanah Melayu
-Mata wang perak Sepanyol digunakan 300 tahun
-Digunakan di negeri-negeri Selat dan Negeri-negeri Melayu
-Kerajaan British menubuhkan Lembaga Pesuruhjaya Wang
-Tujuan mengeluarkan wang kertas bagi Negeri-negeri Selat
Jelaskan sejarah perkembangan institusi kewangan di Tanah Melayu

-Bank menyediakan kemudahan pinjaman kepada pelabur
-Kesannya memajukan perusahaan getah / bijih timah
Peranan bank sebagai ejen pembayar kepada pengeksport
-Menyebabkan perniagaan antarabangsa meningkat
-Bank pertama di Tanah Melayu ialah Mercantile Bank.
-Banyak bank Eropah membuka cawangan di Tanah Melayu
-Bank-bank Eropah mengutamakan pedagang Eropah
-Bank tempatan pertama ialah Kwong Yik Bank
Bank Melayu pertama ditubuhkan di Kuala Lumpur
-Iaitu Malay National Banking Corporation Bhd
-Berjaya menubuhkan cawangan di Termeloh
Jelas sejarah perkembangan insuran di Tanah Melayu

-Perkhidmatan insurans penting kesan perkembangan perdagangan antarabangsa.
-Jenis insuran ialah insurans maritim / insurans kebakaran/ insurans harta
-Insurans maritim melindungi barang dalam kapal dagangan
-Insurans kebakaran menjadi penting
-Apabila berlaku kebakaran di Kuala Lumpur dan Ipoh
-Peringkat awal insurans cawangan syarikat insurans asing
-Contoh syarikat insurans Boustead and Company di Pulau Pinang .
Muncul syarikat insurans tempatan
- IaituStrait Insurance Limited
-Undang-undang insurans telah dikemaskinikan
-Insurans nyawa diasingkan daripada insurans kebakaran

93
DASAR BRITISH TERHADAP PERTANIAN

UNDANG-UNDANG TANAH
Jelaskan ciri-ciri peraturan tanah sebelum kedatangan British di negara
kita
-Tanah tidak menjadi persoalan penting bagi orang Melayu
.-Disebabkan kawasan tanah luas.
-Disebabkan penduduk tidak padat
-Aktiviti terhadap tanah mesti mendapat kebenaran pembesar.
-Tanah sumber ekonomi orang Melayu.
-Tanah tunggak kuasa politik .
-Tanah menentukan kedudukan sosial pembesar Melayu.
-Tanah akan menjadi milik penerokanya
-Tanah boleh diwarisi oleh generasi kemudian
Mengapakah British memperkenalkan undang-undang tanah di Tanah

Melayu?
-Tanah sumber utama ekonomi penjajah
-Sistem milik tanah orang Melayu tidak sesuai dengan sistem Barat.
-Sistem milik tanah orang Melayu tidak mempunyai rekod
-Rekod bertulis penting untuk menjamin pengesahan hak milik.
-Rekod bertulis memudahkan urusan cukai dan jual beli tanah .
-Tanah boleh dijadikan cagaran
Jelaskan undang-undang tanah yang diperkenalkan oleh British di Tanah

Melayu
-British membahagi tanah mengikut kegunaan
-Tanah ladang, tanah perlombongan dan Tanah peribumi
-Mempunyai rekod bertulis
-Memperkenalkan undang-undang tanah sistem Barat
-Contoh Kanun Tanah Selangor
-Perlu memohon di pejabat tanah untuk mengutip hasil hutan
-Perlu memohon di pejabat tanah untuk mengusahakan kawasan baru
-Memperkenalkan AktaTanah Simpanan Melayu
-Untuk masa depan ekonomi Melayu
-Mengelak tanah orang Melayu berpindah pada bukan Melayu
-Kebanyakanya kawasan ATSM tidak subur
- Ada yang subur tetapi keluasan kecil
-Dilarang menanam tanaman komersial
Nyatakan kelemahan Akta Tanah Simpanan Melayu

-Melindungi kepentingan ekonomi British
-Tidak sesuai untuk perladangan

94
Terangkan Akta / undang-undang tanah yang diperkenalkan oleh British

di negara kita
AktaTanah Simpanan Melayu
-Mengelak tanah orang Melayu berpindah pd bukan Melayu
-Melindungi kepentingan ekonomi British
Land Order di Sarawak
-Melindungi tanah peribumi daripada pengusaha China
-Memberi perlindungan pada tanah milik peribumi
-Tanah boleh dipindah milik hanya melalui pewarisan
-Untuk mengelakkan tanah dijual kepada orang luar
Land Sattlement Order di Sarawak
-Untuk melindungi tanah peribumi di Sarawak
Proklamasi III Perlindungan hak peribumi di Sabah
-Untuk melindungi kepentingan peribumi.
-Urusan jual tanah kepada orang asing perlu diberitahu kepada ketua peribumi
Jelaskan kesan pengenalan undang-undang tanah oleh British ke atas

masyarakat Melayu
-Tanah tidak boleh diteroka secara bebas
-Permohonan membuka tanah bukan lagi melalui pembesar
-Permohonan membuka tanah perlu mendapat kebenaran Pejabat tanah
-Perlu kebenaran pejabat tanah untuk mengutip hasil hutan.
-Orang Melayu mesti membayar cukai tanah
-Urusan seperti jual beli dibayar dengan wang
-Melayu meminjam wang daripada orang tengah
-Ramai Melayu menjual tanah untuk menjelaskan hutang
Mengapakah British ingin mengekalkan orang Melayu dalam penanaman

padi?
-Mengelakkan orang Melayu terlibat dalam penanaman getah
-Orang Melayu tidak dibenarkan menanam getah di sawah padi
-Ingin mengekalkan orang Melayu dalam ekonomi sara diri
-Mengurangkan Tanah Melayu bergantung import beras
-Bekalan beras dari luar negara tidak sentiasa terjamin
Jelaskan usaha British untuk mengekalkan orang Melayu sebagai

pesawah padi
-Memperkenalkan Enakmen Tanah Padi tahun 1917
-Bertujuan mengekalkan orang Melayu sebagai petani
-Melarang menanam getah di kawasan sawah padi
-Bertujuan mengurangkan pekebun kecil getah orang Melayu
-Menaikkan premium permohonan tanah baru untuk menanam getah
-Larangan pembukaan tanah baru untuk menanam getah
-Menubuhkan Jabatan Parit Dan Tali Air
95
KBAT
Jelaskan kepentingan undang-undang tanah

-Mengesahkan hak milik
-Memudahkan urusan jual beli
-Mengawal penerokaan tanah secara haram
-Memudahkan urusan pusaka
-Memudahkan urusan mengutip cukai
-Cukai tanah sumber pendapatan kerajaan
-Memudahkan pindah milik
-Melindungi hak peribumi
KESAN-KESAN DASAR BRITISH
PERBANDARAN
Jelaskan faktor-faktor perkembangan bandar baharu pada awal abad ke
20
-Menjadi pusat pusat kegiatan jual-beli
-Menjadi pusat pengumpulan barangan
-Berkembang kerana pembinaan kemudahan infrastruktur
-Seperti jalan raya / pusat kesihatan/bank
-Berkembang kerana wujud pertambahan penduduk
-Berkembang kerana menjadi pusat kegiatan ekonomi penjajah
-Berlaku di kawasan yang kaya dengan sumber semula jadi
-Contohnya bijih timah / bijih besi / arang batu / getah
- Muncul hasil perkembangan sistem pengangkutan
-Jalan raya dan jalan kereta api.
-Wujud di kawasan kegiatan perlombongan bijih timah
-Contoh bandar Kuala Lumpur / Taiping / Seremban / Ipoh
-Muncul kesan perkembangan pertanian komersial .
-Contohnya bandar Kuching
KBAT
Mengapakah penjajah British memberi tumpuan terhadap pembangunan
pembandaran di kawasan Pantai Barat Tanah Melayu berbanding di
Pantai Timur?
-Pantai Barat tumpuan aktiviti ekonomi British
-Pusat perlombongan bijih timah
-Banyak ladang getah dibuka
-Pusat pentadbiran utama British
-Mempunyai kemudahan jalan raya dan kereta api
-Wujud pelabuhan utama
-Tumpuan imigran dari China dan India
-Pusat perdagangan penting
-Kawasan terawal British menjajah

96
Beri cadangan anda bagi merealisasikan sebuah bandar mesra alam dan
berteknologi tinggi
-Dilengkapi dengan wifi
-Mempunyai sistem pengangkutan yang canggih
-Mempunyai jalan raya sistematik
-Banyak taman dalam bandar
-Susun atur bangunan yang sistematik
-Sistem pembuangan sampah yang sistematik
-Didirikan banyak pondok rehat
-Mengurangkan kemasukan kenderaan dalam bandar
-Dipenuhi pokok menghijau
PEMBENTUKAN MASYARAKAT BERBILANG KAUM
Jelaskan ciri-ciri masyarakat berbilang kaum di Tanah Melayu

-Petempatan kaum berbeza
-Orang Melayu tinggal di luar bandar.
-Orang Cina tinggal di bandar
-Orang India tinggal di estet
-Pekerjaan berbeza mengikut kaum
-Orang Melayu bertani
-Buruh India penoreh getah
-Buruh Cina berniaga dan bekerja di lombong
-Bahasa pertuturan yang berbeza
-Menggunakan bahasa ibunda masing-masing
-Agama yang berbeza
-Kesannya
-Menyulitkan perpaduan antara kaum
-Wujud sistem pendidikan vernakular
-Kurang hubungan antara kaum
SISTEM PENDIDIKAN VERNAKULAR

Apakah maksud pendidikan vernakular?
Sistem pendidikan menggunakan bahasa ibunda masing-masing sebagai bahasa
pengantar
Jelaskan ciri-ciri sistem pendidikan vernakular pada zaman penjajahan

British di Tanah Melayu.
-Sekolah untuk kaum masing-masing
-Sekolah Melayu hanya di peringkat sekolah rendah
-Kurikulumnya terbatas
-Bahasa pengantar ialah bahasa ibunda masing-masing
-Sukatan pelajaran sekolah Cina dan India dibawa dari negara asal
-Guru-guru diambil dari negara asal
97
-Buku teks dibawa dari negara asal

-Pendidikan Tamil di kawasan bandar disediakan oleh British
-Pendidikan Tamil di kawasan ladang getah, disediakan oleh pengurusan ladang
-Sekolah Cina dibiayai oleh saudagar Cina
Sistem pendidikan vernakular pada zaman penjajahan British sukar

memupuk perpaduan kaum di Tanah Melayu.
Buktikan kebenaran penyataan tersebut
-Kurikulum berbeza
-Kurikulum dari negara asal.
-Murid Melayu, Cina dan India belajar berasingan.
-Pendidikan mementingkan kaum masing-masing.
-Sukatan pelajaran berbeza
-Guru dan buku teks dari negara asal
-Terhad peringkat rendah sahaja
-Pergaulan murid dengan bangsa sendiri
KBAT
Bagaimanakah sistem pendidikan di negara kita pada masa kini dapat
mengukuhkan perpaduan kaum?
-Sukatan pelajaran yang sama.
-Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar
-Semua kaum terlibat dalam aktiviti kokurikulum
-Wujud Sekolah Wawasan
-Pendidikan berasaskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan
-Sistem peperiksaan selaras
-Semua murid diberi peluang yang sama
Kerajaan telah melaksanakan pelbagai usaha untuk memajukan bidang

Pendidikan di negara kita.
Sejauh manakah usaha tersebut berkesan untuk memberi manfaat
kepada kemajuan negara?
-Menubuhkan universiti berwibawa
-Menyediakan bisiswa kepada pelajar
-Menyediakan prasarana pendidikan yang canggih
-Melatih guru berwibawa

98
Sistem pendidikan meningkatkan ketamadunan bangsa dan negara


-Melahirkan golongan intelekual
-Melahirkan rakyat berakhlak mulia
-Meningkatkan ekonomi negara ekonomi
SEKTOR PERKILANGAN
Jelaskan sejarah perkembangan perusahaan perkilangan di Tanah
Melayu pada awal abad ke-20.
-Pada peringkat awal sektorPerkilangan tidak maju
-Kerana British menumpukan pengeluaran bahan mentah
-Hampir semua barang kilang diimport .
-Sektor perkilangan dimajukan untuk eksport
-Syarikat Shum Yip Leong mendirikan kilang kasut getah
-Syarikat Kasut Bata mendirikan kilang di Klang, Selangor
-Penubuhan kilang lain berasaskan barangan getah
-Contoh Fung Keong di Klang
-Perusahaan mengetin nanas
-Menghasilkan nanas dalam tin untuk dieksport
-Syarikat United Engineers membina kapal korek
KBAT
Jelaskan usaha anda sebagai pemimpin negara untuk memajukan sektor
perkilangan dalam negara.
-Meningkat kualiti barang
-Menjalankan penyelidikan
-Meningkatkan eksport ke luar negara
-Menggunakan teknologi tinggi
-Menyediakan tapak kawasan pembinaan kilang

99
SISTEM PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN

Jelaskan sejarah perkembangan jalan kereta api semasa penjajahan
British di Tanah Melayu
Faktor kemunculan
-Perkembangan kegiatan Perlombongan
-Perkembangan kegiatan Pengangkutan
Tujuan dibina
-Mempercepatkan mengangkut bijih timah ke pelabuhan
Pembinaan Di Pantai Barat
-Jalan kereta api pertama menghubungkan Taiping dengan Port Weld
Menghubungkan Utara
-Ke Seberang Perai hingga Sempadan Siam
Menghubungkan Timur
-Dari Gemas ke Pahang kemudian ke Kelantan
Menghubungkan Selatan
-Ke Singapura
Kesan pembinaan jalan kereta api
-Pembukaan ladang getah
- Orang Eropah melabur dalam tanaman getah
- Mempercepatkan pengangkutan
- Membawa banyak muatan
Jelaskan sejarah perkembangan jalanraya semasa penjajahan British di

Tanah Melayu
-Membina jalan berturap dan tanah merah

-Untuk mengangkut bijih timah dan getah
-Jalan raya dibina di kawasan perlombongan bijih timah dan ladang getah
-Jalan raya penting apabila kenderaan bermotor diperkenalkan
-Pembinaan jalan raya dari Seberang Prai ke Melaka
-Pembinaan jalan raya menghubungkan Perlis dan Singapura
-Pembinaan jalan raya di antara Kuala Lumpur dan Kuantan
Memudahkan hubungan Pantai Barat dengan Pantai Timur
Kemajuan sistem pengangkutan nadi kemajuan negara

-Mempercepatkan perjalanan
-Menjimatkan kos pengangkutan
-Menjimatkan masa perjalanan
-Meningkatkan aktiviti perdagangan
-Memajukan sektor pelancongan

100
PERKHIDMATAN KESIHATAN
Jelaskan faktor-faktor perkhidmatan kesihatan diperlukan pada masa

penjajahan British.
-Keperluas asas yang mendesak.
-Pertambahan penduduk
-Kesan kemasukan beramai-ramai buruh asing
-Menyebabkan kepadatan penduduk yang tinggi
-Bekalan air bersih tidak mencukupi.
-Penyakit berjangkit merebak
-Kekurangan hospital dan pusat kesihatan
Jelaskan usaha-usaha yang dilakukan oleh kerajaan British untuk

mengawal wabak penyakit di Tanah Melayu
Menubuhkan hospital
-Hospital terawal dibina di Kuala Lumpur.
-Di perak hospital dibina di Tanjung Malim
-Di Sabah hospital di bina di daerah Kota Kinabalu
Hospital ditubuhkan atas sumbangan orang perseorangan
-Contohnya Hospital Tun Shih di Kuala Lumpur
-Memberi khidmat kepada pekerja lombong
Menubuhkan pusat perubatan
-Di Sarawak, perkhidmatan perubatan tertumpu di Kuching
Menubuhkan pusat kesihatan kecil
-Pusat kesihatan kecil di bina dinegeri-negeri lain
Usaha mengawal penyakit

-Dilakukan melalui penyelidikan
-Didirikan Institut Penyelidikan Perubatan di Kuala Lumpur
-Tugasnya mengkaji punca penyakit
-mencari langkah-langkah pencegahan
Usaha menjaga kebersihan dan kesihatan bandar

-Sebuah lembaga ditubuhkan
-Lembaga ini dikenali sebagai Sanitary Board
-Tanggungjawab menjaga kebersihan bandar
-Tanggungjawab aspek kesihatan telah diambil alih oleh Jabatan Kesihatan
Sumbangan ikhlas :
Abdullah bin Mamat
SMK Seri Nilam
20050 Kuala Terengganu

101

Nota Peribadi T4 Harapan 17 Edit 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Nota Peribadi T4 Harapan 17 Edit 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nota Peribadi T4 Harapan 17 Edit 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

0

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Apakah yang dimaksudkan perkataan Mesopotamia?

Di manakah lokasi tamadun Mesopotamia Mesopotamia?

Jelaskan proses Pembentukan tamadun Mesopotamia

Jelaskan ciri-ciri negara kota tamadun Mesopotamia

Nyatakan fungsi Zigurat

Terangkan sumbangan tamadun Mesopotamia kepada peradapan dunia.

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Bidang seni bina

KBAT BERFOKUS FAKTA

Jelaskan proses pembentukan tamadun Mesir

Mengapakah Tamadun Mesir dikatakan anugerah daripada Sungai Nil?

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Jelaskan sistem pemerintah tamadun Mesir

Jelaskan proses pembentukan dan ciri-ciri negara kota tamadun Mesir

Jelaskan organisasi sosial tamadun Mesir Purba

Apakah keistimewaan masyarakat Mesir Purba yang menyumbang kepada

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

-Wujud sistem pendidikan yang teratur.

Jelaskan amalan agama dan kepercayaan tamadun Mesir

Apakah kegunaan tulisan dalam tamadun Mesir (tulisan hieroglif)

Terangkan sumbangan tamadun Mesir dalam peradaban dunia

-Memperkenalkan Perbankan Islam

Pencapaian tamadun Mesir dalam bidang seni bina piramid amat

KBAT BERFOKUS FAKTA

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Jelaskan proses pembentukan tamadun Indus

Senaraikan nama bandar terancang yang wujud dalam tamadun Indus

Tamadun Indus mempunyai bandar yang terancang.

Nyatakan ilmu yang digunakan oleh masyarakat Indus untuk membina

Jelaskan organisasi sosial tamadun Indus

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Nyatakan sebab kejatuhan tamadun Indus?

Terangkan sumbangan tamadun Indus dalam peradaban dunia

Pada pendapat anda, mengapakah masyarakat Indus mampu membina

- Menguasai ilmu pengetahuan

Bagaimanakah amalan sikap keterbukaan tamadun Indus dapat dicontohi

-Mengadakan hubungan dengan negara lain

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Sejauh manakah pembangunan bandar mempengaruhi kemajuan

-Meningkatkan ekonomi negara

KBAT BERFOKUS FAKTA

SIFAT KETERBUKAAN (hubungan) (Mesopotamia) (teknologi)

Di manakah lokasi tamadun Hwang Ho?

Jelaskan proses pembentukan tamadun Hwang Ho

Senaraikan dinasti yang wujud dalam tamadun Hwang Ho

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Senaraikan nama bandar tamadun Hwang Ho

Nyatakan ciri-ciri bandar Anyang

Jelaskan organisasi sosial tamadun Hwang Ho

Bagaimanakah sistem pemerintahan Dinasti Shang dilaksanakan?

Mengapakah berlaku peralihan daripada dinasti Shang kepada dinasti

Bagaimanakah sistem pemerintahan Dinasti Chou dilaksanakan?

Nota Ulangkaji Berpandu Kata Kunci SeNILAM 2017

Jelaskan amalan keagamaan dan kepercayaan tamadun Hwang Ho

SUMBANGAN TAMADUN HWANG HO

Terangkan sumbangan tamadun Hwang Ho dalam peradaban dunia