Professional Documents
Culture Documents
Ntaliou Papastergiou PDF
Ntaliou Papastergiou PDF
Διδάσκον: Γ. Γριτζάς
Ομάδα Εργασίας:
Βέροια 2012
2 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Περιεχόμενα
Εισαγωγή ................................................................................................................................... 3
Πρόλογος ................................................................................................................................... 4
Κεφάλαιο 1: Σκοποί, Κριτική, Αξίες ........................................................................................... 6
1.1. Σκοποί ........................................................................................................................ 6
1.2. Κριτική ....................................................................................................................... 6
1.3. Αξίες........................................................................................................................... 6
Κεφάλαιο 2: Λειτουργία, Λήψη Αποφάσεων, Δράσεις, Σχέση με την Τοπικότητα, Σχέση με
Δήμο-Κατοίκους, Εξέλιξη-Δικτύωση, Μειονεκτήματα που Αντιμετωπίζουν, Απόψεις Μελών 7
2.1. Λειτουργία ................................................................................................................. 7
2.2. Λήψη Αποφάσεων ..................................................................................................... 8
2.3. Δράσεις ...................................................................................................................... 8
2.4. Σχέση με την Τοπικότητα ........................................................................................ 11
2.5. Σχέση με το Δήμο-Κατοίκους .................................................................................. 11
2.6. Εξέλιξη-Δικτύωση .................................................................................................... 12
2.6.1. Εξέλιξη ............................................................................................................. 12
2.6.2. Δικτύωση ......................................................................................................... 12
2.6.3. Μειονεκτήματα που Αντιμετωπίζουν ............................................................. 12
2.6.4. Απόψεις-Στάση Μελών ................................................................................... 12
Κεφάλαιο 3: Σχέση Ευρημάτων με Βιβλιογραφία/Μαθήματα, Ανάλυση του Βαθμού
Εναλλακτικότητας ................................................................................................................... 13
3.1. Σχέση Ευρημάτων με Βιβλιογραφία/Μαθήματα......................................................... 13
3.2. Ανάλυση του Βαθμού Εναλλακτικότητας .................................................................... 15
Συμπεράσματα ........................................................................................................................ 16
Βιβλιογραφία .......................................................................................................................... 17
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
3 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Εισαγωγή
Το θέμα της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη ενός εναλλακτικού εγχειρήματος στα
πλαίσια του μαθήματος Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές, με στόχο την
κατανόηση τέτοιων εγχειρημάτων αλλά και εννοιών, όπως της Αποανάπτυξης, της
Απομεγέθυνσης, της Εναλλακτικότητας, της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.
Το εγχείρημα που επιλέχτηκε είναι αυτό της Κίνησης Πολιτών Μοσχάτου: Μεσοποταμία.
Πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με τους ανθρώπους της κίνησης και επισκέψεις στον
χώρο που στεγάζεται η κίνηση, για την καλύτερη εκπόνηση της εργασίας, και τέλος
συνδυάστηκαν τα ευρήματα αυτά με τη βιβλιογραφία του μαθήματος.
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
4 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Πρόλογος
Το Δ.Δ. Μοσχάτου έχει 20.292 κατοίκους και έχει έκταση 2,39 τ.χλμ. Η πληθυσμιακή του
πυκνότητα είναι 8490,37 (κάτ./τ.χλμ). (Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, 2001,2011) Βρίσκεται
ανάμεσα στους ποταμούς Κηφισό και Ιλισό. Το νότιο τμήμα του βρέχεται από το Σαρωνικό
και το βόρειο τμήμα του διασχίζουν οι γραμμές ΗΣΑΠ και η οδός Πειραιώς που το χωρίζουν
από τη βιομηχανική ζώνη. Οι χρήσεις γης που επικρατούν είναι η Γενική Κατοικία σύμφωνα
με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, όπως ορίζεται από το ΦΕΚ 386Δ/88. (Δημόσια Ανοικτά
Δεδομένα).
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
5 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 το Δ.Δ. Μοσχάτου, (που ο πραγματικός πληθυσμός
ανερχόταν στους 23.153 κατοίκους), το 47,4% ήταν γυναίκες και το υπόλοιπο 52,6 άντρες.
Το Δ.Δ. Μοσχάτου εμφανίζει μεγάλα ποσοστά της τάξεως του 69,4% στις ηλικίες 15-64
χρονών κάτι που μας δείχνει ότι δεν είναι γερασμένος ο πληθυσμός του. Από τον
οικονομικά ενεργό πληθυσμό το 56,9% απασχολείται στον τριτογενή τομέα. (Ελληνική
Στατιστική Υπηρεσία, 2001,2011)
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
6 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
1.1. Σκοποί
1.2. Κριτική
Οι άνθρωποι της Κίνησης κρατούν κριτική στάση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και δεν
ενστερνίζονται την ανάγκη για χρήμα, αντίθετα όπως προαναφέρθηκε έχουν ως στόχο να
σπάσουν την αξία και την ισοτιμία του χρήματος. Επίσης, ασκούν κριτική στις διατάξεις του
νομοσχεδίου του Υπουργείου Ανάπτυξης για την αξιοποίηση της παραλίας, αρνούμενοι
την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της. (Μεσοποταμία: Κίνηση Πολιτών
Μοσχάτου). Τέλος, κριτική ασκούν και στο σύστημα, έχοντας «αντιεξουσιαστικό αλλά όχι
σκληροπυρηνικό χαρακτήρα». (Κορολής, 2013)
1.3. Αξίες
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
7 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
2.1. Λειτουργία
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
8 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Η λήψη των αποφάσεων γίνεται στη λαϊκή συνέλευση, κάθε Τρίτη και 1η Κυριακή του μήνα,
με άμεση δημοκρατία, με συναπόφαση χωρίς ψήφο. Δηλαδή το κάθε άτομο δεν ψηφίζει
μια απόφαση αλλά όλοι μαζί συζητάνε τις απόψεις τους και καταλήγουν σε μια κοινή θέση.
Εάν υπάρχει διαφωνία, γίνεται προσπάθεια να πραγματοποιηθούν όλες οι πιθανές
επιλογές. (Κορολής, 2013).
2.3. Δράσεις
1
Τα Πίσω Θρανία είναι μια ομάδα που συγκροτήθηκε το 1999 στο πλαίσιο του Δικτύου Κοινωνικής
Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών και αποτελείται κυρίως από εκπαιδευτικούς.
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
9 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Η Τράπεζα χρόνου είναι μια δραστηριότητα που εισήχθη σχετικά πρόσφατα στην Κίνηση.
Στην Τράπεζα ανταλλάσουν τα μέλη υπηρεσίες χωρίς να εμπλέκονται το χρήμα ούτε όμως
και ο χρόνος. Η επιτροπή της τράπεζας χρόνου κρατάει μια βάση δεδομένων με τα μέλη
που έχουν γραφτεί, επιδεικνύοντας την αστυνομική τους ταυτότητα και με φυσική
παρουσία, και καταγράφει όλες τις υπηρεσίες που διατίθενται. Ο ενδιαφερόμενος, πάλι με
φυσική παρουσία, ζητάει την υπηρεσία που θέλει και η επιτροπή επικοινωνεί μαζί του για
τις διαθέσιμες επιλογές. Από εκεί και πέρα η μόνη υποχρέωση του ενδιαφερόμενου αλλά
και αυτού που προσφέρει την υπηρεσία, είναι να επικοινωνήσουν με την
επιτροπή/υπεύθυνους ώστε να επιβεβαιώσουν την ανταλλαγή της υπηρεσίας και αυτή να
καταγραφεί. Η Τράπεζα αντιμετωπίζει κάποια λειτουργικά προβλήματα, για παράδειγμα
στις διαρκείς υπηρεσίες όπως μαθήματα που συσσωρεύονται πολλές ώρες. Προς το παρόν
όμως η λειτουργία και οι κανόνες παραμένουν χαλαροί, με στόχο να λειτουργήσει πρώτα η
Τράπεζα και να μεγαλώσει ο αριθμός των υπηρεσιών, και ύστερα να λυθούν όποια
προβλήματα προκύψουν. (Κορολής, 2013).
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
10 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
11 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Η σχέση με την τοπικότητα είναι άμεση και στενή, κυρίως από το γεγονός ότι η Κίνηση
επικεντρώνεται στην επίλυση τον προβλημάτων του Δήμου της και προσπαθεί να αναδείξει
προβλήματα, αλλά και να τα επιλύσει, της τοπικής κοινότητας. (Κορολής, 2013)
Το οίκημα στο οποίο στεγάζεται η Κίνηση έχει παραχωρηθεί από το Δήμο. Ο Δήμος, επίσης
βράβευσε την Κίνηση για τη συμμετοχή τους σε κοινωνικές παρεμβάσεις τον Ιανουάριο του
2013.
Σημαντικό είναι να σημειωθεί όμως, ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν κάποιες προστριβές
ανάμεσα στο Δήμο και την Κίνηση. (Κορολής, 2013)
Όσον αφορά τους κατοίκους, η αντιμετώπιση στην αρχή ήταν επιφυλακτική, αδιάφορη έως
και ‘’κοροϊδευτική’’. Πλέον όμως η Κίνηση δέχεται την αποδοχή και ανταπόκριση από όλο
και πιο πολλούς, συμμετέχοντας και παίρνοντας μέρος σε εκδηλώσεις και πορείες ή απλά
επικροτώντας τις ενέργειες τους. (Κορολής, 2013)
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
12 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
2.6. Εξέλιξη-Δικτύωση
2.6.1. Εξέλιξη
Η Κίνηση όπως προαναφέρθηκε ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2003, με στόχο την επέμβαση
σε θέματα διαχείρισης της παραλίας. Μέσα στα έτη 2005-2006-2007 οι δραστηριότητες και
τα ενδιαφέροντα της εξαπλώθηκαν και έγιναν πιο δυναμικές. Τα μέλη έχουν φτάσει τώρα
στα 30-40. Η Κίνηση μελλοντικά έχει ως στόχο να δημιουργήσει μια συνεταιριστική
επιχείρηση ή ένα εργοστάσιο, τα οποία υπάρχουν σε πληθώρα στο Δήμο και είναι
εγκαταλελειμμένα, και θα ασχολείται με το δευτερογενή τομέα. Θα δημιουργηθεί μια
επιτροπή ανέργων να τα καταλάβει και θα δουλεύει ανταποδοτικά, δηλαδή το κέρδος θα
πηγαίνει στους μισθούς και τα λειτουργικά έξοδα. Κάποιες άλλες μελλοντικές σκέψεις είναι
και ένα συνεταιριστικό καφενείο ή κυλικείο. (Κορολής, 2013)
2.6.2. Δικτύωση
Η εμπειρία της Κίνησης και η συμμετοχή στο εγχείρημα αυτό είναι ευχάριστη ενασχόληση
για όλα τα μέλη. Ο χρόνος που διαθέτουν, εκτός του ελεύθερου χρόνου τους, είναι πολλές
φορές και εις βάρος του προσωπικού τους χρηματικού κέρδους. Αυτό συμβαίνει κατ’
επιλογή, διότι είναι μια δημιουργική δραστηριότητα στην οποία κοινωνικοποιείται το
άτομο αλλά και προσφέρει σε μια προσπάθεια αλλαγής. Όλα τα μέλη αναπτύσσουν σχέσεις
μεταξύ τους, ανταλλάσουν απόψεις και προωθούν το πνεύμα της δημοκρατικότητας, το
αίσθημα της ευθύνης προς τα κοινά αλλά και τη δημιουργικότητα και την ενασχόληση με
διαφορετικά πράγματα.
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
13 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Από-ανάπτυξη/ Από-μεγέθυνση:
Οι αρχές της από-ανάπτυξης που περιλαμβάνονταν στην «Πορεία για την από-ανάπτυξη»
το 2005 σύμφωνα με τον F. Schneider, S. Latouche, Ζ. Μποβέ είναι:
Μια κοινωνία της από-μεγέθυνσης είναι μια κοινωνία που έχει ήδη μειώσει την κλίμακα και
το αποτύπωμα των μεγα-δομών της κάτι που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στην
κλίμακα της τοπικότητας. (Γριτζάς, 2012, σ. 23)
Αλληλέγγυα Οικονομία:
Η οικονομία που υλοποιείται από τους πολίτες και διέπεται από την αρχή της
αμοιβαιότητας. (Γριτζάς, 2012, σ. 2)
Περιλαμβάνει:
Στο αξιακό επίπεδο, πρόκειται για μια οικονομία ανθρώπινων και οικολογικών μεγεθών με
τοπική οικονομική συγκρότηση που στοχεύει στην κοινωνικοποίηση, τον εξανθρωπισμό, τη
δημοκρατοποίηση και την οικολογικοποίηση της οικονομίας. Επομένως, πρόκειται για μια
οικονομία η οποία δεν αποβλέπει στο κέρδος, εκφράζεται από τον αυτοκαθορισμό και την
αυτονομία. Αυτά τα χαρακτηριστικά τείνουν να συγκροτήσουν μια «οικονομία πολιτών» και
2
Αυτονομία «σαν σχέδιο μιας κοινωνίας όπου όλοι οι πολίτες έχουν ίσες ευκαιρίες ουσιαστικής
συμμετοχής στην νομοπαρασκευή, στην διακυβέρνηση, στην δωσιδικία και, τέλος στην συγκρότηση
της ίδιας της κοινωνίας» (Καστοριάδης (2005), όπως αναφέρεται από τον Γριτζά, σ. 25)
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
14 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
μια άλλη πολιτική με βάση την τοπική δημοκρατία. Έτσι η αλληλέγγυα οικονομία συνδέεται
και με το κίνημα της τοπικοποίησης. (Γριτζάς, 2012, σσ. 9-12)
Τοπικοποίηση:
Συμπερασματικά
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
15 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Η Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα της εικόνας ανήκει στις
συναλλαγές, στην εναλλακτική αγορά, ως τοπικό σύστηνα ανταλλαγών.
Σύμφωνα με τον Lee και την κλίματα βαθμού εναλλακτικότητας, η Κίνηση κατατάσσεται στα
«αντιτιθέμενα εναλλακτικά» εγχειρήματα, γιατί οι συμμετέχοντες είναι ενεργά και
συνειδητά εναλλακτικοί, ενσωματώνοντας το «διαφορετικό» με όρους λειτουργίας και
αξιών, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν μια άρνηση των κυρίαρχων τάσεων. Επίσης σύμφωνα με
τις διαφορετικές μορφές εναλλακτικότητας, η Κίνηση εντάσσεται και στις τρεις κατηγορίες.
Στις Λειτουργικές, γιατί αφορά διαφορετική οργάνωση της παραγωγής/αναπαραγωγής,
στις Περιβαλλοντικές, γιατί εντάσσει αξίες περιβαλλοντικές στους στόχους της και στις
Κοινωνικές, διότι λαμβάνει υπόψη της τις κοινωνικές σχέσεις. (Γριτζάς, 2012, σ. 14)
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
16 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Συμπεράσματα
Η Κίνηση εντάσσεται στα κινήματα της Από-ανάπτυξης, της Αλληλέγγυας Οικονομίας και
της Επανατοπικοποίηση,ς αποτελεί ένα από τα πιο παλιά εγχειρήματα, κάτι που δείχνει ότι
δεν είναι μια λύση ως απάντηση στο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης. Όλα αυτά τα χρόνια
τα μέλη της αυξάνονται και οι δράσεις της μεταβάλλονται και προσαρμόζονται στα
προβλήματα της εποχής. Επιπρόσθετα, όπως φαίνεται το εγχείρημα της Κίνησης πολιτών
Μοσχάτου, είναι ένα από τα πιο ριζοσπαστικά, εφόσον προσπαθεί να σπάσει και την
ισοτιμία του χρόνου. Αυτό βέβαια θέτει σημαντικά ερωτήματα για την βιωσιμότητα του
εγχειρήματος.
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη
17 Γεωγραφία και Εναλλακτικοί Χώροι/Πολιτικές: Παραδείγματα Εναλλακτικών Εγχειρημάτων
Βιβλιογραφία
Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. (2001,2011). Ανάκτηση 01 10, 2013, από Ελληνική Στατιστική
Υπηρεσία: http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE
Γριτζάς, Γ. (2012). Διάλεξη Μαθήματος: "Πολιτική για την Απομεγέθυνση του Μάουρο
Μποναϊούτι".
Δημόσια Ανοικτά Δεδομένα. Ανάκτηση 01 10, 2013, από Δημόσια Ανοικτά Δεδομένα:
http://geodata.gov.gr/geodata/index.php
Ντάλιου Σοφία
Παπαστεργίου Έλλη