PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III

KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT

Lampiran Perhitungan

[CH3COOC2H5 ] = 0,02 N
[ NaOH ] = 0,02 N
[ HCl ] = 0,02 N
V NaOH = 100 mL
V CH3COOC2H5 = 125 mL
Persamaan reaksi :
CH3COOC2H5 (aq) + NaOH (aq) → CH3COONa (aq) + C2H5OH (aq)
M: 2,5 ml 2 ml
R: 2 ml 2 ml
S: 0,5 ml - - -

● mol CH3COOC2H5 = M x V
= 0,02 M x 125 ml
= 2,5 mmol
● mol NaOH =MxV
= 0,02 M x 100 ml
= 2 mmol
● M HCl Blanko = M NaOH x V NaOH
V HCl Blanko
= 0,02 M x 10 ml
10 ml
● mol HCl =MxV
= 0,02 M x 100 ml
= 2 mmol
● mol CH3COOC2H5 saat t = 0
125
x 5 ml = 2,78 ml
225
mmol = M x V = 0,02 x 2,78 = 0,055 mmol
● mol NaOH saat t = 0
100
x 5 ml = 2,22 ml
225
 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT
mmol = M x V = 0,02 x 2,22 = 0,044 mmol
(a) (b)
CH3COOC2H5 (aq) + NaOH (aq) → CH3COONa (aq) + C2H5OH (aq)
M: 0,055 mmol 0,044 mmol - -
R: x x x x
S: (0,055 – x) ml (0,044 – x) x mol x mol
● saat t = 0
Mol ek HCl = mol HCl mula mula – mol NaOH
= ( 0,02 – 0,044 ) mmol
= 0,156 mmol
Mol NaOH = 0,156 mmol
𝑚𝑚𝑜𝑙 𝑁𝑎𝑂𝐻 0,156
V NaOH = = = 7,8 ml
𝑀 𝑁𝑎𝑂𝐻 0,02
Maka saat t = 0 : V NaOH = 7,8 ml

● Saat t = ~

M NaOH x V HCl = M NaOH x V NaOH titrasi

0,02 mmol x 10 ml = 0,02 x V NaOH
0,02 𝑀 𝑥 10 𝑚𝑙
V NaOH = = 10 ml
0,02 𝑀

● Data titrasi
t V
4 7.9
16 8,1
24 8,4
40 9,0
49 9,1
62 9,2
84 9,6

Missal : (b – x) = mmol NaOH sisa

(a – x) = mmol CH3COOC2H5 sisa

Mol HCl yang bereaksi

 Saat t = 240 s
 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 7,9 ml ) mmol

(b-x) = 0,042 mmol

x = 0,044 – 0,042 = 0,002 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,022 ) mmol
= 0,053 mmol
 Saat t = 960 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 8,1 ml ) mmol

(b-x) = 0,038 mmol

x = 0,044 – 0,038 = 0,006 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,006 ) mmol
= 0,049 mmol
 Saat t = 1440 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 8,4 ml ) mmol

(b-x) = 0,032 mmol

x = 0,044 – 0,032 = 0,012 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,012 ) mmol
= 0,043 mmol
 Saat t = 2400 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 9,0 ml ) mmol

(b-x) = 0,02 mmol

x = 0,044 – 0,02 = 0,024 mmol

 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT
● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,024 ) mmol
= 0,031 mmol
 Saat t = 2949 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 9,1 ml ) mmol

(b-x) = 0,018 mmol

x = 0,044 – 0,018 = 0,026 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,026 ) mmol
= 0,029 mmol
 Saat t = 3720 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 9,2 ml ) mmol

(b-x) = 0,016 mmol

x = 0,044 – 0,016 = 0,028 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,028 ) mmol
= 0,027 mmol
 Saat t = 5040 s
● Mmol NaOH = mmol HCl awal – mmol NaOH titrasi
= 0,2 mmol – (0,02 N x 9,6 ml ) mmol

(b-x) = 0,008 mmol

x = 0,044 – 0,008 = 0,036 mmol

● mmol CH3COOC2H5 = a – x
= ( 0,055 – 0,036 ) mmol
= 0,019 mmol
 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT

Penentuan Orde Non Grafik

t (s) x b(mmol) a(mmol) (a-x) (b-x)
240 0,002 0,044 0,055 0,053 0,042

960 0,006 0,044 0,055 0,049 0,038

1440 0,012 0,044 0,055 0,043 0,032

2400 0,024 0,044 0,055 0,031 0,02

2940 0,026 0,044 0,055 0,029 0,018

3710 0,028 0,044 0,055 0,027 0,016

5040 0,036 0,044 0,055 0,019 0,008

Penentuam Orde 1

1 1
K= { ln a – ln (a-x)} K4 = ( ln 0,055 – ln
𝑡 240
0,031)
 Saat t = 240 s
= 2,3875 x 10-4
1
K1 = ( ln 0,055 – ln  Saat t = 2940 s
240
1
0,053) K1 = ( ln 0,055 – ln
2940
= 1,5416 x 10-4
0,029)
 Saat t = 960 s
= 2,1768 x 10-4
1
K2 = ( ln 0,055 – ln  Saat t = 3720 s
960
1
0,049) K6 = ( ln 0,055 – ln
-4
3720
= 1,1979 x 10
0,027)
 Saat t = 240 s
= 1,9112 x 10-4
1
K3 = ( ln 0,055 – ln  Saat t = 5040 s
1440
1
0,043) K7 = ( ln 0,055 – ln
-4
5040
= 1,708 x 10
0,019)
 Saat t = 2400 s
= 2,1071 x 10-4
 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT
Dilihat berdasarkan data tersebut, nilai k tidak ada kemiripan, maka reaksi tersebut
bukan orde 1.
Penentuan Orde 2
𝑎−𝑥 𝑎
ln (𝑏−𝑥)−ln𝑏
K=
𝑡 (𝑏 (𝑎−𝑥)− 𝑎 (𝑏−𝑥))

 Saat t = 240 s 0,2151

=
K1 = 0,6336
0,053 0,055 = 0,3394
ln(0,042)−ln0,044
 Saat t = 2940 s
240 (0,044 (0,053)− 0,055 (0,042))
K5 =
0,088
= 0,029 0,055
5,28 𝑥 10−3 ln(0,018)−ln0,044

= 1,515 2940 (0,044 (0,029)− 0,055 (0,018))

 Saat t = 960 s 0,2538

=
K2 = 0,8408
0,049 0,055 = 0,3018
ln( )−ln
0,038 0,044
 Saat t = 3720 s
960 (0,044 (0,049)− 0,055 (0,038))
K6 =
0,0307
= 0,027 0,055
0,0633 ln( )−ln
0,016 0,044
= 0,4849 3720 (0,044 (0,027)− 0,055 (0,016))

 Saat t = 1440 s 0,3001

=
K3 = 1,145
0,043 0,055 = 0,2620
ln(0,032)−ln0,044
 Saat t = 5040 s
1440 (0,044 (0,043)− 0,055 (0,032))
K7 =
0,0723
= 0,019 0,055
0,19008 ln(0,008)−ln0,044

= 0,3803 5040 (0,044 (0,019)− 0,055 (0,008))

 Saat t = 2400 s 0,6418

=
K4 = 1,9958
0,031 0,055 = 0,3215
ln( 0,02 )−ln0,044
2400 (0,044 (0,031)− 0,055 (0,02))
 PRAKTIKUM KIMIA FISIKA III
KINETIKA REAKSI SAPONIFIKASI ETIL ASETAT