T.C.

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ÜÇ KADEMELİ DÜZ DİŞLİ REDÜKTÖR TASARIMI

Yavuz Selim Han GÖZE

Derviş YAĞMURLU
Fatih DAYANGAÇ

PROJE ÖDEVİ

KAHRAMANMARAŞ 2016
1. İçindekiler Tablosu
Simge ve kısaltmalar ................................................................................................................................ 4
1. VERİLENLER...................................................................................................................................... 1
2. ÇEVRİM ORANLARI .......................................................................................................................... 1
3. DİŞ SAYILARI .................................................................................................................................... 1
4. DEVİR SAYILARI ................................................................................................................................ 1
5. MALZEME SEÇİMİ ............................................................................................................................ 2
6. DÖNDÜRME MOMENTİ HESAPLARI ................................................................................................ 3
7. MODÜL HESAPLARI.......................................................................................................................... 4
7.1 Birinci Kademe için Modül hesabı ........................................................................................... 4
7.1.1 Diş kökü mukavemetine göre modül............................................................................... 4
7.1.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül : ................................................................................. 4
7.1.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol....................................................... 4
7.1.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol ..................................................................................... 5
7.2 İkinci Kademe için Modül hesabı ............................................................................................. 7
7.2.1 Diş kökü mukavemetine göre modül............................................................................... 7
7.2.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül ................................................................................... 7
7.2.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol :..................................................... 7
7.2.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol ..................................................................................... 8
7.3 Üçüncü Kademe için Modül hesabı ....................................................................................... 10
7.3.1 Diş kökü mukavemetine göre modül............................................................................. 10
7.3.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül ................................................................................. 10
7.3.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol..................................................... 10
7.3.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol ................................................................................... 11
8. YATAKLARA GELEN KUVVETLER..................................................................................................... 13
8.1 1.Mil, A ve B yataklarına gelen kuvvetler .............................................................................. 14
8.2 2. Mil, C ve D yataklarına gelen kuvvetler ............................................................................. 16
8.3 3. Mil, E ve F yataklarına gelen kuvvetler : ............................................................................ 18
8.4 4. Mil, G ve H yataklarına gelen kuvvetler : ........................................................................... 20
9. MİLLERİN MUKAVEMET VEDEFOTMASYON KONTROLLERİ ........................................................... 22
9.1 1.MİL(GİRİŞMİLİ): ................................................................................................................... 22
9.1.1 1.mildeki bileşke eğilme momenti ve burulma momenti: .............................................. 22
9.2 2.MİL(ARA MİL)...................................................................................................................... 24
9.3 3.MİL(ARA MİL)...................................................................................................................... 25
 9.4 4.MİL(ÇIKIŞ MİLİ) ................................................................................................................... 27
9.4.1 4.Mildeki bileşke eğilme momenti ve burulma momenti ............................................. 27
10. BURULMA KONTROLLERİ ........................................................................................................... 29
10.1 1.MİL ...................................................................................................................................... 29
10.2 2.MİL ...................................................................................................................................... 29
10.3 3.MİL ...................................................................................................................................... 29
10.4 4.MİL ...................................................................................................................................... 29
11. KAMALARIN BOYUTLANDIRILMASI............................................................................................ 30
11.1 Z2 çarkını bağlayan kama ....................................................................................................... 30
11.1.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi ................................................................ 30
11.2 Z4çarkını bağlayan kama ........................................................................................................ 30
11.2.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi: ............................................................... 31
11.3 Z6çarkını bağlayan kama ........................................................................................................ 31
11.3.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi: ............................................................... 31
12. RULMANLI YATAKLARIN SEÇİMİ .............................................................................................. 32
12.1 1.MİLİN YATAKLANMASI........................................................................................................ 32
12.1.1 A yatağının seçimi .......................................................................................................... 32
12.2 B yatağının seçimi: ................................................................................................................. 32
12.3 2.MİLİN YATAKLANMASI........................................................................................................ 33
12.3.1 C yatağının seçimi .......................................................................................................... 33
12.3.2 D yatağının seçimi .......................................................................................................... 33
12.4 3.MİLİN ( ARA MİLİN ) YATAKLANMASI ................................................................................. 33
12.4.1 E yatağının seçimi .......................................................................................................... 34
12.4.2 F yatağının seçimi........................................................................................................... 34
12.5 4.MİLİN YATAKLANMASI........................................................................................................ 34
12.5.1 G yatağının seçimi.......................................................................................................... 34
12.5.2 H yatağının seçimi .......................................................................................................... 35
13. Yağlama Ve Yağ ......................................................................................................................... 35
KAYNAKÇA ............................................................................................................................................. 36
 Simge ve kısaltmalar

Dev/dak= Devir/dakika
d/d= Devir/dakika
Kw= Kilowatt
W= Watt
İ = çevrim oranı
İt=Toplam çevrim oranı
İ12= Birinci kademe çevrim oranı
İ34= İkinci kademe çevrim oranı
İ56= Üçüncü kademe çevrim oranı
z = Dişli sayısı
z1= Birinci dişli sayısı
z2=İkinci dişli sayısı
z3= Üçüncü dişli sayısı
z4= Dördüncü dişli sayısı
z5= Beşinci dişli sayısı
z6= Altıncı dişli sayısı
N= Devir sayısı
n1= Birinci dişlinin devri
n2= İkinci dişlinin devri
n3= Üçüncü dişlinin devri
n4= Dördüncü dişlinin devri
n5= Beşinci dişlinin devri
n6= Altıncı dişlinin devri
σk=kopma gerilmesi
Hb=
Kç=Çentik faktörü
E = Rijitlik modülü
N/mm2=Newton/milimetre kare
M= Moment
P=Güç
Md1= Birinci dişli döndürme momenti
Md2=İkinci dişli döndürme momenti
Md3= Üçüncü dişli döndürme momenti
Md4= Dördüncü dişli döndürme momenti
Md5= Beşinci dişli döndürme momenti
Md6= Altıncı dişli döndürme momenti
s= saniye
N.mm= Newton x milimetre
N.m = Newton x metre
Mm= Milimetre
S= Emniyet faktörü
m= Genişlik katsayısı
Kf = Form faktörü
= Kavrama oranı
Fç= Çevresel kuvvet
d= Yuvarlanma dairesi çapı
d1= Birinci dişli yuvarlanma dairesi çapı
d2= İkinci dişli yuvarlanma dairesi çapı
d3= Üçüncü dişli yuvarlanma dairesi çapı
d4= Dördüncü dişli yuvarlanma dairesi çapı
d5= Beşinci dişli yuvarlanma dairesi çapı
d6=Altıncı dişli yuvarlanma dairesi çapı
σemax=Maksimum emniyetli gerilme
Km= Malzeme katsayısı
Ka= Yuvarlanma noktası katsayısı
K=Diş uzunluk katsayısı
m= Modül
b= Diş genişliği
a= Mil eksenleri arası mesafe
So= Diş kalınlığı
Eo= Diş aralığı
h= Diş yüksekliği
Fz= Diş kuvvet
Fr= Radyal kuvvet
Fe = Eksenel kuvvet
Fn= Normal kuvvet
Fç= Çevresel kuvvet
F=Kuvvet
Fr12=birinci ve ikinci dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fr21=ikinci ve birinci dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fr34= Üçüncü ve dördüncü dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fr43= Dördüncü ve üçüncü dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fr56= Beşinci ve altıncı dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fr65= Altıncı ve beşinci dişlinin bağıl radyal kuvveti
Fç12=birinci ve ikinci dişlinin bağıl çevresel kuvveti
Fç21=ikinci ve birinci dişlinin bağıl çevresel kuvveti
Fç34= Üçüncü ve dördüncü dişlinin bağıl çevresel kuvveti
Fç43= Dördüncü ve üçüncü dişlinin bağıl çevresel kuvveti
Fç56= Beşinci ve altıncı dişlinin bağıl çevresel kuvveti
Fç65= Altıncı ve beşinci dişlinin bağıl çevresel kuvveti
 MA=A miline uygulanan toplam tork
 Mc= B miline uygulanan toplam tork
 ME=E miline uygulanan toplam tork
 MG= Gmiline uygulanan toplam tork
 y= Y yönündeki toplam
FBy= Y ekseninde B noktasına uygulanan kuvvet
FAz= Z ekseninde ve A noktasına uygulanan kuvvet
FBz= Z ekseninde ve B noktasına uygulanan kuvvet
FAr= A noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FBr= B noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FCr= C noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FDr= D noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FEr= E noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FFr= F noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FGr= G noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FHr= H noktasına uygulanan radyal kuvvetlerin toplamı
FDy= D noktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FCy= C noktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FDz=D noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
FCz= C noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
FFy= F noktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FEy=Enoktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FFz= F noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
FEz= E noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
FHy=H noktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FGy=G noktasına Y ekseninde uygulanan kuvvet
FHz=H noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
FGz=G noktasına Z ekseninde uygulanan kuvvet
M= Toplam moment
Me= Bileşke eğilme momenti
Mey= Y eksenine uygulanan moment
Mey1= Birinci mile uygulanan eğilme momenti
Mey4= Dördüncü mile uygulanan eğilme momenti
Me1= Birinci mildeki bileşke eğilme momenti
Me2= İkinci mildeki bileşke eğilme momenti
Me3= Üçüncü mildeki bileşke eğilme momenti
Me4=Dördüncü mildeki bileşke eğilme momenti
Me5= Beşinci mildeki bileşke eğilme momenti
Me6= Altıncı mildeki bileşke eğilme momenti
AK (ç)= Akma gerilmesi
D(e) =Akma dayanımı
AK= Akma gerinmesi
muk= Akma mukavemeti
mukem = Akma mukavemet emniyeti
mukhesap= Akma mukavemet emniyet hesabı
Pi sayısı
d= diş yarı çapı
L= uzunluk
G= Rijitlik modülü
r = yarıçap
Lh= dişliler için sonlu ömür değeri
£ = ömür denklem üssü
C = dinamik yük sayısı
1. VERİLENLER

Giriş devri=1500 dev/dak

Çıkış devri=125 dev/dak

Giriş gücü=5,5 KW = 5500 W

İtop = ng / nç= 1500/125= 12

2. ÇEVRİM ORANLARI

Toplam çevrim oranı(it)=ng/nç=1500/125=12

Birinci kademe çevrim oranı(i12) ≅ 1,2*√12≅ 4,15

İkinci kademe çevrim oranı(i34) ≅1,45

Üçüncü kademe çevrim oranı(i56) ≅2

3. DİŞ SAYILARI
z1 = 15 seçildi.
z2 = 62 ( z1 sayısı 1. kademedeki hız düşüşü olan İ12 ile çarpılırsa z2 elde edilir. )
z3 = 17 seçildi.
z4 = 25 ( z3 sayısı 2. kademedeki hız düşüşü olan İ34 ile çarpılırsa z4 elde edilir. )
z5 = 19 seçildi.
Z6 = 38 ( z5 sayısı 3. kademedeki hız düşüşü olan İ 56 ile çarpılırsa z6 elde edilir.)
4. DEVİR SAYILARI

n2=n1/ i12 1500/4,15≅361 dev/dak

n3=n2dir. (aynı mil üzerinde oldukları için)

n4=n3/i34 361 /1,45≅ 249 dev/dak

n5=n4dir. (aynı mil üzerinde oldukları için)

n6=n5/i56 249/2 ≅125 dev/dak

5. MALZEME SEÇİMİ
Birinci kademe dişlilerin malzemesi : Ck15 (Sementasyon çeliği)
İkinci kademe dişlilerin malzemesi : 16 MnCr5 (Sementasyon çeliği)
Üçüncü kademe dişlilerin malzemesi: 16 MnCr5 (Sementasyon çeliği)

CK15(sementasyon çeliği) özellikleri;

- σk=740 N/mm2

- HB= 1460 N/mm2

- Kç = 1,4

- E = 2,1*105 N/mm2

- σem = 290 N/mm2 (σAK/ Kç)

- ρem = 630 N/mm2 ((0,2---0,4)*HB) [1]

Birinci kademe verimi 0,94

İkinci kademe verimi 0,81

Üçüncü kademe verimi 0,94 [2]

Rulmanlı yataklar verimi 0,963[3]

Toplam verim(ƞT) : 0,96*0,94*0,98*0,94≅0.6892

6. DÖNDÜRME MOMENTİ HESAPLARI

Md1=P/W1
2∗π∗n1
W1= 60

2∗𝜋∗1500
W1= 60

W1≅157,14 /s

𝟓𝟓𝟎𝟎 𝒘
Md1≅w𝟏𝟓𝟕,𝟏𝟒/𝒔

Md1≅ 35014,22 N.mm ≅35,014 N.m

Md2=İ12*Md1*ƞ12

=4,15*35014,22*0,94

≅136589,61 N.mm ≅136,58 N.m

Md3=Md2(Aynı mil üzerindedirler)

Md4=İ34*Md3* ƞ34

=1,45*136589,61*0,81

≅160424,49 N.mm≅160,424 N.m

Md4=Md5 (Aynı mil üzerindedirler)

Md6=İ56*Md5*ƞT

=2 *160424,49*0,6892

≅221129,117.mm≅ 221,129 N.m

Redüktör darbeli ve ağır yük altında çalıştığı için emniyet faktörü 1,3 tercih edildi. (S=1,3)
7. MODÜL HESAPLARI
7.1 Birinci Kademe için Modül hesabı
Genişlik Katsayısı (m) = 20 alınır. (Hassas işlenmiş ve iki taraftanyataklanmış dişlilerde

modüle göre)

Form faktörü (Kf) : 2,75

Kavrama oranı () : 1,3

7.1.1 Diş kökü mukavemetine göre modül

2 * S * M d1 * K f 2 * 1,3 * 35014,22 * 2.75
m= 3 = 3 =1,303 mm
z1 * m *  *  em 15 * 20 * 1,3 * 290

7.1.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül :

i 1 4,15  1
2 * S * M d 1 * E * 12 2 *1,3 * 35014,22 * 2,1*10 5 *
3 i12 3 4,15
m= = = 2,49
z1 * m *  *  em
2 2 2 2
15 * 20 *1,3 * 511

m 1,303
m=3 olarak seçilir.
m 2,49

7.1.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol

Çevre kuvveti Fç = 2 * S *Md1 / d1

Yuvarlanma dairesi çapı d1 = m * z1

d1 = m * z1 = 3 * 15 = 45 mm

Fç= (2*1,3*35014,22) / 45 = 2022 N

Kf = 2,75 dişli genişliği b = m * m = 20 * 3 = 60 mm

Fç
emax = Kf *  em
m * *b

2022
emax= 2,75 * =23,77  290 ,71N/mm2olduğundan EMNİYETLİDİR
3 *1,3 * 60
 7.1.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol

Hertz bağıntısına göre kontrol edilmesi gerekmektedir ve Hertz bağlantısı da:

i12  1
Fç *
i12
max = Km * K * K *  em
b * d1

Malzeme katsayısı Km = 0,35 * E =271,10

Yuvarlanma noktası katsayısı K= 1 = 1,64  = 20

sin  * cos 

1
Diş uzunluk katsayısı K = = 0,88


4,15  1
2022 *
4,15
max = 271,10 *1,64 * 0.88 * = 375,57 511 N/mm2
60 * 45

olduğu için EMNİYETLİDİR.[5]

BİRİNCİ KADEME DİŞLİ ÇARKLARIN BOYUTLARI
döndüren döndürülen
dişli(z1) dişli(z2)
modül
3,00 3,00
(m)
adım
9,43 9,43
(t=22/7*m) (taksimat(P))
diş genişliği
60,00 mm 60,00 mm
(b=ψm*m)
yuvar.dairesi çapI
45,00 mm 186,75 mm
(d1,2=m*z1,2)
baş dairesi çapı
51,00 mm 192,75 mm
(da1,2=d1,2+2*m)
taban dairesi çapı
37,50 mm 179,25 mm
(d1,2-2,5m)
mil eks.arası mesafe
115,88 mm 115,88 mm
(a=(d1+d2)/2)
diş başı yüksekliği
3,00 mm 3,00 mm
(ha1,2=((da1,2/2)-(d1,2/2)))
diş kalınlığı
4,71 mm 4,71 mm
(So=P/2)
diş aralığı
4,71 mm 4,71 mm
(eo=P/2)
taban yüksekliği
3,60 mm 3,60 mm
(hf=1,2*m)
diş yüksekliği
6,60 mm 6,60 mm
(h1,2=ha1,2+hf1,2)

[6]
 7.2 İkinci Kademe için Modül hesabı
Genişlik Katsayısı (m) = 20 alındı

Form faktörü (Kf) : 3,09

Kavrama oranı () : 1,3

7.2.1 Diş kökü mukavemetine göre modül

2 * S * M d3 * K f 2 *1,3 *136589,61* 3,09
m= 3 = 3 =1,91 mm
z 3 * m *  *  em 20 * 20 *1,3 * 302,5

7.2.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül

i34  1
2 * S * M d3 * E *
3 i34
m=
z 3 * m *  *  em
2 2
1,45  1
2 *1,3 *136589,61* 2,1*10 5 *
3 1,45
= = 3,12 mm
20 2 * 20 *1,3 * 630 2

m 1,91
m = 3,75 olarak seçilir.
m 3,12

7.2.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol :

Çevre kuvveti Fç = 2 * S *Md3 / d3

Yuvarlanma dairesi çapı d3 = m * z3

d3 = m * z3 = 3,75 * 20 = 75 mm

Fç= (2 *1,3*136589,61) / 75= 4733,21 N

Kf = 3,09 dişli genişliği b = m * m = 20 * 3,75= 75mm

Fç
emax = Kf * em
m * *b
emax= 3,09 * 5071,30 = 40,00 302,5 N/mm2 olduğundan EMNİYETLİDİR
3,75 *1,3 * 75
 7.2.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol

Hertz bağıntısına göre kontrol edersek;

i34  1
Fç *
i34
max = Km * K * K * em
b * d3

Malzeme katsayısı Km = 0,35 * E =271,10

Yuvarlanma noktası katsayısı K= 1 = 1,64  = 20

sin  * cos 

1
Diş uzunluk katsayısı K = = 0,88


1,45  1
4733,21*
1,45
max = 271,10 *1,64 * 0.88 * = 553,87 630 N/mm2
75 * 75

olduğu için EMNİYETLİDİR.

İKİNCİ KADEME DİŞLİ ÇARKLARIN BOYUTLARI
döndüren
döndürülen dişli(z4)
dişli(z3)
modül 3,75 3,75
(m)
adım 11,79 11,79
(t=22/7*m) (taksimat(P))
diş genişliği 75,00 mm 75,00 mm
(b=ψm*m)
yuvar.dairesi çapı 75,00 mm 108,75 mm
(d3,4=m*z3,4)
baş dairesi çapı 82,50 mm 116,25 mm
(da3,4=d3,4+2*m)
taban dairesi çapı 65,63 mm 108,75 mm
(d3,4-2,5m)
mil eks.arası mesafe 91,88 mm 91,88 mm
(a=(d3+d4)/2)
diş başı yüksekliği 3,75 mm 3,75 mm
(ha3,4=((da3,4/2)-(d3,4/2)))
diş kalınlığı 5,89 mm 5,89 mm
(So=P/2)
diş aralığı 5,89 mm 5,89 mm
(eo=P/2)
taban yüksekliği 4,50 mm 4,50 mm
(hf=1,2*m)
diş yüksekliği 8,25 mm 8,25 mm
(h3,4=ha3,4+hf3,4)
 7.3 Üçüncü Kademe için Modül hesabı
Genişlik Katsayısı (m) = 20 alındı

Form faktörü (Kf) :2,96

Kavrama oranı () : 1,3

7.3.1 Diş kökü mukavemetine göre modül

2 * S * M d 5 * K f * cos 
3 2 * 1,3 * 160424,49 * 2,96 * cos 20
m= z 5 * m *  *  em = 3 =1,5 mm
19 * 20 * 1,3 * 302,5

7.3.2 Diş yüzeyi ezilmesine göre modül

i 1
2 * S * M d 5 * E * cos 4  * 56
3 i56
m=
z 5 * m *  *  em
2 2
2 1
2 *1,3 *160424,49 * 2,1*10 5 * cos 4 20 *
3 2
=
2 2
19 * 20 *1,3 * 630

= 3,02 mm

m 1,5
m = 3,5 olarak seçilir.
m 3,02

7.3.3 Eğilmeden ötürü diş dibi kırılması açısından kontrol

Çevre kuvveti Fç = 2 * S *Md5 / d5

Yuvarlanma dairesi çapı d5 = ma * z5

ma =.3,5 /cos20=3,724

d5 = ma * z5 = 3,5* 19 = 70,75 mm

Fç= (2 *1,3*160424,49) /70,75 = 5895,45N

Kf = 2,96 dişli genişliği b = m * m = 20 * 3,5 = 70 mm

Fç
emax = Kf * em
m * *b
5895,45
emax= 2,96 * = 54,78  302,5 N/mm2 olduğundan EMNİYETLİDİR
3,5 *1,3 * 70
 7.3.4 Yüzey ezilmesi açısından kontrol

Hertz bağıntısına göre kontrol edersek;

i56  1
Fç *
i56
max = Km * Kβ *K * K * em
b * d5

Malzeme katsayısı Km = 0,35 * E =271,10

Yuvarlanma noktası katsayısı K= 1 = 1,64 ( = 20)

sin  * cos 

1
Diş uzunluk katsayısı K = = 0,88

Kβ =√cos20= 0,96

2 1
5895,45 *
max = 271,10 *1,64 * 0,88*0,96 * 2 = 499,59 630 N/mm2
70 * 70,75

olduğu için EMNİYETLİDİR.

ÜÇÜNCÜ KADEME DİŞLİ ÇARKLARIN BOYUTLARI
döndüren dişli(z5) döndürülen dişli(z6)
modül
3,50 3,50
(m)
adım
11,00 11,00
(t=22/7*m) (taksimat(P))
diş genişliği
70,00 mm 70,00 mm
(b=ψm*m)
yuvar.dairesi çapı
70,76 mm 101,50 mm
(d5,6=m*z5,6)
baş dairesi çapı
77,76 mm 108,50 mm
(da5,6=d5,6+2*m)
taban dairesi çapı
62,01 mm 92,75 mm
(d5,6-2,5m)
mil eks.arası mesafe
86,13 mm 86,13 mm
(a=(d5+d6)/2)
diş başı yüksekliği
3,50 mm 3,50 mm
(ha5,6=((da5,6/2)-(d5,6/2)))
diş kalınlığı
5,50 mm 5,50 mm
(So=P/2)
diş aralığı
5,50 mm 5,50 mm
(eo=P/2)
taban yüksekliği
4,20 mm 4,20 mm
(hf=1,2*m)
diş yüksekliği
7,70 mm 7,70 mm
(h5,6=ha5,6+hf5,6)
8. YATAKLARA GELEN KUVVETLER

Diş kuvvetleri ve yataklara gelen tepkileri hesaplamak için aşağıda sembolleri ile gösterilen
kuvvetleri hesaplamamız gerekir.Kuvvetler çark numaraları ile birlikte belirtileceklerdir.

Fz= Diş kuvveti, Fr= Radyal kuvvet, Fe = Eksenel kuvvet,

Fn= Normal kuvvet, Fç= Çevresel kuvvet
Çarkların birbirlerine uyguladıkları kuvvetler;

çevresel kuvvetler

Fç21= -Fç12= 2 .S . Md1 / d1=2*1,3*35000/45=2022,22N

Fç34= -Fç43= 2 .S . Md3 / d3=2*1,3*136535/75=4733,21N
Fç65= -Fç56 = 2 .S . Md5 / d5=2*1,3*160360,36/70,76= 5892,60N

Radyal kuvvetler:

Fr21= -Fr12= Fç21*tan=2022,22*tan20= 4524,04N

Fr43= -Fr34= Fç34*tan*tan20=10588,96N
Fr65 = -Fr56 = Fç65*(tan cosβ)=5892,60*(tan20/cos20)=32304,04 N

Eksenel kuvvetler:

düz dişliler eksenel kuvvet oluşturmazken;helisel dişliler eksenel kuvvet oluşturur.

A B

C D

E F

O
X

G H
Fr12 = -Fr21 = 0 Birinci kademedeki dişliler düz oldukları için eksenel kuvvet oluşturmazlar.
Fr34 = -Fr43 = 0 İkinci kademe kademedeki dişliler düz oldukları için eksenel kuvvet oluşturmazlar.
Üçüncü kademedeki dişliler helisel oldukları için eksenel kuvvet oluştururlar.
Fr56=-Fr65
Fa65 = Fç56*Tgβ= 13182,7 newton

8.1 1.Mil, A ve B yataklarına gelen kuvvetler


Yataklar arası mesafe 200 mm alındı.( AB = 200 mm)

(x – y) düzleminde : Sadece radyal kuvvet vardır.

MA = 0; FBy*200 – Fr21 . 50 = 0

FBy= 4524,04*50 / 200 =1131,01N
FAy= 4524,04- FBy = 4524,04-1131,01= 3393,03 (y = 0 olduğu için )
Mey1 = FAy*200= 3393,03*50=169651,5N.mm=169,65 N.m bulunur (FBy’ye göre moment
alınır)

FAy FBy

A B

Fr21

1131,01

3393,03

(-)

165,65N.m
(x – z) düzleminde : Sadece çevre kuvveti vardır.

 MA = 0; -FBz . 200 +Fç21 . 50 = 0

FBz = 2022,22*50/200= 505,555 N
FAz= 2022,22- FBz = 2022,22-505,55= 1516,665N (z = 0 olduğu için )
Mez1 = FAz *50 = 1516,665*50= 75,833 Nm bulunur

Fç21

A B

FAz FBz

1516,66N

505,555N

75,833 N.m

(+)

A ve B yatağına gelen bileşke radyal kuvvetler :

FAy  FAz = 3393,03 2  1516,66 2 = 3716,572 N

2 2
FAr =

FBy  FBz = 1131,012  505,555 2 = 1238,858N

2 2
FBr =
 8.2 2. Mil, C ve D yataklarına gelen kuvvetler

Yataklar arası mesafe 200 mm alındı..( CD = 200 mm)

(x – y) düzleminde (FCy , FDy ) :

Mc = 0 ; Fr12 . x1 - Fr43 . x2 + FDy . x3 = 0

4524,04*50 – 10588,96*105 + FDy . 200 = 0
FDy = 4428,194 N

 y = 0 , FCy + Fr12 - Fr43 + FDy = 0

FCy -4524,04+10588,96-4428,194=0
FCy = -1636,726 N

Fr12
Fcy FDy

C D

Fr43

1636,726 N

4428,194 N

1636,726 N

2887,314 N

81,836Nm

211,765Nm
(x – z ) düzleminde ( FCz , FDz ) :

 MC = 0 ; - FÇ12 . x1 - FÇ43 . x2 + FDz . x3 = 0

-2022,22*60-4733,21*105+FDz . 200 = 0
FDz = 3091,61 N

y = 0 ; -FCz + FÇ12 + FÇ43 - FDz = 0

-FCz + 2022,22+4733,21-3091,601= 0
FCz = 3663,829 N

FCz FDz

C D

Fç12 Fç43

3091,6 1N

1641,6 N

3663,82N

(-)

219,82 N.m

293,69 N.m

C ve D yatağına gelen bileşke radyal kuvvetler :

FCy  FCz =  1636,726 2  3663,829 2 = 4012,79 N

2 2
FCr =

FDy  FDz = 4428,194 2  3091,612 =

2 2
FDr = 5400,64 N
 8.3 3. Mil, E ve F yataklarına gelen kuvvetler :

Yataklar arası mesafe 200 mm alındı..( EF = 200mm)

(x – y) düzleminde ( FEy, FFy) :

 ME = 0 ; Fr34 . x1 – Fa65 . r3 - Fr65. x2 + FFy . x3 = 0

10588,96*105 - 13182,7*35,38 - 32304,04 * 150+ FFy . 200= 0
FFy = 21000,84N

 y = 0 , FEy – Fr34 + Fr65 – FFy = 0

FEy –10588,96+32304,04-21000,84= 0
FEy = -714,24N

Fr34

FFy

E F

Fa65
FEy
Fr65

21000,84 N

,
714,24 N

11303,2 N

(-) 117,23N.m
74,99N.m

583,63 N.m
(x – z ) düzleminde ( FEz , FFz ) :

 ME = 0 ; - FÇ34 . x1 - FÇ65 . x2 + FFz . x3 = 0

4733,21*105+5892,60*150 - FFz . 200= 0
FFz =- 6904,38 N

y = 0 ; - FEz + FÇ34 + FÇ65 – FFz = 0

-FEz + 4733,21 + 5892,60 – 6904,38= 0
FEz = 3721,43 N

Fç34 Fç65

E F

FEz FFz

3721,43 N

1011,78

6904,38

390,75 N.m

(+) 345,22N.m

E ve F yatağına gelen bileşke radyal kuvvetler :

FEy  FEz =  714,24 2  3721,432 = 3789,35 N

2 2
FEr =

FFy  FFz = 21000,84 2  6904,38 2 = 22106,69N

2 2
FFr =
 8.4 4. Mil, G ve H yataklarına gelen kuvvetler :


Yataklar arası mesafe 265 mm alındı.( GH = 265mm)

(x – y) düzleminde : Sadece radyal kuvvet vardır.

 MG = 0; - FHy . 265 - Fa56 . r4 + Fr56 . 215 = 0

- FHy* 265 - 13182,7*35,38 + 32304,04 * 215=0

FHy= 24448,92

y = 0 ; Fr56– FGy– FHy= 0

FGy= 32304,04--24448,92 = = 7855,12N

Mey4=FGy *265= 7855,12*0,215=1688,85N.m

Fr56
Fa54

G H

FGy FHy

7855,12N

24448,9 N

N.m

1222,45 N.m

1688,85 N.m
(x – z) düzleminde : Sadece çevre kuvveti vardır.

 MG = 0; -FHz*265 + Fç56 . 215= 0

FHz = 5892,60*215/265 = 4780,78 N

y = 0 ; FGz +FHz- Fç56 = 0

FGz=4780,78-5892,60= -1111,82 N

Mez4 =FHz*0,265= 1266,967 N.m

FG Z FHz

G H

Fç56

4780,78N

1111,82N

1266,96N.m

G ve H yatağına gelen bileşke radyal kuvvetler :

FGy  FGz = 7855,12 2  1111,82 2

2 2
FGr = = 7776,03N

FHy  FHz = 24448,92 2  4780,78 2

2 2
FHr = = 24911,95N
9. MİLLERİN MUKAVEMET VEDEFOTMASYON KONTROLLERİ

9.1 1.MİL(GİRİŞMİLİ):
Malzeme:Ck 15 seçildi.z1çarkı ile yekpare üretilecektir.

AK(ç)= 440N/mm2

D(e) = 370 N/mm2

AK =250 N/mm2
eT=420 N/mm2

eTD=280 N/mm2

T =210N/mm2

TD =180 N/mm2[1]

9.1.1 1.mildeki bileşke eğilme momenti ve burulma momenti:

𝟐
Me1= Memax1= √𝑴
𝒆𝒚𝟏 + 𝑴𝒆𝒛𝟏 𝟐 =√169,65𝟐 + 75,83𝟐 = =185,82 N.m
(çark merkezinde)

Mbmax=S.Md1= 1,3*35000= 45500 Nmm

Mil çapı için ön hesap:




em=AK/Smil=250/12= 20,83 Nmm2

16 * Mbmax 16 * 45500
d> 3 = 3
 * 20,83  * 20,83

=22,32mm

A yatağının oturacağı kısmın çapı=30mm

B yatağının oturacağı kısmın çapı=30 mm seçeriz( taban dairesi çapına göre seçilir)

Z1kesitinin sürekli mukavemet kontrolü :

Kesit burulmaya ve dinamik eğilmeye zorlanmaktadır.

Analitik yöntem ile eğilme gerilmesi ve burulma gerilmesinin bulunması:

 𝑀𝑒 185820
Eğilme gerilmesi: e= 𝑊 = = 70,1
 ∗𝟑𝟎𝟑
32

𝑀𝑏 45500
Burulma gerilmesi: b=𝑊𝑝= =8,5
 ∗𝟑𝟎𝟑
16

hesap=em=8,5 =T/s

(S=12) seçildiği zaman

T=em*S=8,5*12= 102,9

T=210>102,9N/mm2

muk= (  ^(1/2) [7]

muk=√70,12 + 8,52

muk=70,61

mukem =muk hesap/s (s=3)

mukhesap=muk em * s

mukhesap=70,61*3

mukhesap=211,8,

eTD=280>211,8 N/mm2olduğu için emniyetlidir.

 9.2 2.MİL(ARA MİL)

Malzeme:16MnCr5 seçildi. Ve malzeme özellikleri ise;

2
AK(ç)= 640N/mm

D(e) =440 N/mm 2 

AK =360 N/mm 2

eT=700 (840 N/mm 2


eTD=420 N/mm

T =430 N/mm 2

TD =270 N/mm
Burada z2 dişlisi kamalanacaktır. Z3 dişlisi ise mille birlikte tek parça halinde üretilecektir

Me2 = =√81836𝟐 + 211765𝟐 =227027 N.mm

Me3 = =√219820𝟐 + 293690𝟐 =366844N.mm

Mbmax=S.Md3= 1,3*136535= 177495,5 N.mm

Mil çapı için ön hesap:



em=AK.Md1=250/12= 20,83 Nmm2

16 * Mbmax 16 * 177495,5
d> 3 =3
 * 20,83  * 20,83

=35,141 mm

Yatakların oturacağı kısımların çapları 40 mm’dir.

Kesit burulmaya ve dinamik eğilmeye zorlanmaktadır.

Analitik yöntem ile eğilme gerilmesi ve burulma gerilmesinin bulunması:

𝑀𝑒 366844
Eğilme gerilmesi: e= 𝑊 = = 58,38 N/mm2
∗
32
403
 𝑀𝑏 177495,5
Burulma gerilmesi: b=𝑊𝑝= = 14,12 N/mm2
 ∗403
16
hesap=em=14,12 = s (S=12) seçildiği zaman;

T=em*S=14,12*12= 169 N/mm2

T=210>169 N/mm2

muk= (  ^(1/2)

muk=√58,382 + 2 ∗ 14,122

muk= 61,7N/mm2
mukem =muk hesap/s (s=3)

mukhesap=muk em * s

mukhesap=61,7*3

mukhesap=185,1 N/mm2

eTD= 280>185,1 N/mm2olduğu için emniyetlidir.

9.3 3.MİL(ARA MİL)

Malzeme:16MnCr5 seçildi. Ve malzeme özellikleri ise;

2
AK(ç)= 640N/mm

D(e) =440 N/mm 2 

AK =360 N/mm 2

eT=700 (840)N/mm 2

eTD=420 N/mm

T =430 N/mm 2

TD =270 N/mm[1]

Me4=√74990𝟐 + 390750𝟐 =397880 N.mm

Me5=√5836302 + 3452202 =678086 N.mm

Mbmax=S.Md4= 1,3*160360,36= 208468,4 N.mm

Mil çapı için ön hesap:



em=AK.Md1=360/12= 30 N/mm2

16 * Mbmax 3 16 * 177495,5
d> 3 = =31,11 mm
 * 30  * 30

E yatağının oturacağı kısmın çapı=50 mm

F yatağının oturacağı kısmın çapı=50 mm seçeriz.

Z1kesitinin sürekli mukavemet kontrolü :

Kesit burulmaya ve dinamik eğilmeye zorlanmaktadır.

Analitik yöntem ile eğilme gerilmesi ve burulma gerilmesinin bulunması:

𝑀𝑒 678086
Eğilme gerilmesi: e= 𝑊 = = 55,25 N/mm2
∗
32
503

𝑀𝑏 208468,4
Burulma gerilmesi: b=𝑊𝑝= = 8,49 N/mm2
∗
16
503

hesap=em=8,49=t/S

(S=12) seçildiği zaman

T=em*S=8,49*12 = 101,92 N/mm2


T=210>101,92

muk= (  ^(1/2)

muk=√55,252 + 2 ∗ 8,492

muk=56,53N/mm2

mukem =muk hesap/s (s=3)

mukhesap=muk em * s

mukhesap=56,53*3

mukhesap=169,61N/mm2

eTD=280>169,61/mm2olduğu için emniyetlidir.

9.4 4.MİL(ÇIKIŞ MİLİ)

Malzeme:16MnCr5 seçildi. Ve malzeme özellikleri ise;

2
AK(ç)= 640N/mm

D(e)=440 N/mm 2 

AK =360 N/mm 2

eT=700 (840 N/mm 2


eTD=420 N/mm

T =430 N/mm 2

TD =270 N/mm [1]

9.4.1 4.Mildeki bileşke eğilme momenti ve burulma momenti

2
Me= Memax = √M
ey + Mez 2 =√1688850𝟐 + 1266960𝟐 =1278166 N.mm
(çark merkezinde)

Mbmax=S.Md6= 1,3*221051,7= 287367,3 N.mm

Mil çapı için ön hesap:




em=AK.Md1=250/12= 20,83 N/mm2

16 * Mbmax 16 * 287367,3
d> 3 = 3 = 41,26 mm
 * 20,83  * 20,83

G yatağının oturacağı kısmın çapı=60mm

H yatağının oturacağı kısmın çapı= 60 mm seçeriz( taban dairesi çapına göre seçilir)
 Z1 kesitinin sürekli mukavemet kontrolü :

Kesit burulmaya ve dinamik eğilmeye zorlanmaktadır.

Analitik yöntem ile eğilme gerilmesi ve burulma gerilmesinin bulunması:

𝑀𝑒 1278166
Eğilme gerilmesi: e= 𝑊 = = 60,2,N/mm2
∗
32
603

𝑀𝑏 286367,3
Burulma gerilmesi: b= = = 6,75 N/mm2
𝑊𝑝 ∗
16
603

hesap=em=6,75= S

(S=12) seçildiği zaman

T=em*S=6,75*12=81,02 N/mm2

T=210>81,02 N/mm2

muk= (  ^(1/2)

muk=√60,22 + 6,752

muk=60,57 N/mm2

mukem =muk hesap/s (s=3)

mukhesap=muk em * s

mukhesap= 60,57*3

mukhesap=181,7 N/mm2

eTD=280> 181,7 N/mm2olduğu için emniyetlidir.

10. BURULMA KONTROLLERİ
10.1 1.MİL

maxem olmalıdır.

Ip=  *d4/32=  *(30)4/32 = 79521,56 mm4

max=Mbmax*L/G*Ip =[3107,25*200]/[80000*79521,56]=9,76*10 - 5 

ak 1 1 250 200 1
em= * r ∗ G= * 15 ∗ 80000= 0,00347 [7]
S 12

maxem durumu sağlandığı için mil emniyetlidir

10.2 2.MİL

maxem olmalıdır.

Ip=  *d4/32=  *(40)4 /32= 251327,4 mm4

max=Mbmax*L/G*Ip =(177495*200)/(80000*251327,4)=0,00176

ak 1 1 360 200 1
em= * ∗ = * ∗ =0.0037
S r G 12 20 80000

maxem durumu sağlandığı için mil emniyetlidir

10.3 3.MİL
maxem olmalıdır.

Ip=  *d4 /32=  *(50)4=613592,3

max=Mbmax*L/G*Ip =(208468,4*200)/(613592,3*80000)= 0,00084

ak 1 1 250 200 1
em= * r ∗ G= * ∗ 80000=0,0020
S 12 25

maxem durumu sağlandığı için mil emniyetlidir

10.4 4.MİL
maxem olmalıdır.

Ip=  *d4 /32=  *(50)4=613592,3

max=Mbmax*L/G*Ip =(287367,3*200)/(613592,3*80000)= 0,0011

ak 1 1 250 200 1
em= * r ∗ G= * 25 ∗ 80000=0,0020
S 12

maxem durumu sağlandığı için mil emniyetlidir

11. KAMALARIN BOYUTLANDIRILMASI

z2 , z4 ve z6 dişli çarkları kamalarla bağlanmıştır. Kama malzemeleri olarak St37 – 2 alındı. Kamalar mil ve
dişliden daha yumuşak alındığı için ezilme kontrolleri sadece kama açısından yapılacaktır.

AK = 240 N / mm2

AK = 140 N / mm2
em em = 120 N / mm2
em= 70 N / mm2

11.1 Z2 çarkını bağlayan kama

Mil çapı d = 30 mm için kama genişliği b =10mm , h = 8mm , t1 = 4 mm, t2 = 3,2 mm
okundu. Kamayıezilmeye ve kesmeye zorlayan kuvvet ;mil çevresindeki çevre kuvvetidir.

Fç = 2 * S * Md2 / d = 2 *1,30*136535 / 30 = 11833,03 N

11.1.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi

𝐹ç
 em olmalıdır. =em alınıp I çekilirse IFç/ ( b .em ) olur.
b∗l

L 11833,03 / ( 10 * 70 ) = 16,90 mm

z2 çarkının göbek genişliği (60) de göz önüne alınarak standart bir boy olarak l = 40 mm
alındı.

Ezilme kontrolü:

𝐹ç 11833,03
  mm2 <em olduğu için emniyetlidir.
l∗t2 40∗3,2

11.2 Z4çarkını bağlayan kama

Mil çapı d = 50 mm için kama genişliği b =12 mm, h = 8 mm, t1 = 5 mm, t2 = 3,3 mm
okundu.Kamayı ezilmeye ve kesmeye zorlayan kuvvet; mil çevresindeki çevre kuvvetidir.
Fç= 2*S*Md4 / d = 2 *1,3 *160360,36/50=8338,73 N

11.2.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi:

𝐹ç
 em olmalıdır. =em alınıp I çekilirse IFç/ ( b .em ) olur.
b∗l

L  8338,73 / ( 12 * 70 ) = 9,92 mm

z4 çarkının göbek genişliği ( 75 ) de gözönüne alınarak standart bir boy olarak l = 30 mm

alındı.

Ezilme kontrolü:

𝐹ç 8338,73
  mm2 <emolduğu için emniyetlidir.
l∗t2 30∗3,3

11.3 Z6çarkını bağlayan kama

Mil çapı d = 60 mm için kama genişliği b =13 mm, h = 9 mm, t1 = 5,5 mm, t2 = 3,8 mm
okundu. Kamayı ezilmeye ve kesmeye zorlayan kuvvet; mil çevresindeki çevre kuvvetidir.

Fç= 2*S*Md6 / d = 2 *1,3 *221051,78/60=9578,9 N

11.3.1 Kesilmeye göre kama boyunun belirlenmesi:

𝐹ç
 em olmalıdır. =em alınıp I çekilirse IFç/ ( b .em ) olur.
b∗l

L / ( 13 * 70 ) = 10,52 mm

z6 çarkının göbek genişliği (70 mm) de gözönüne alınarak standart bir boy olarak l = 20 mm
alındı.

Ezilme kontrolü:
𝐹ç 9578,9
  30∗3,3 mm2 <emolduğu için emniyetlidir.
l∗t2
12. RULMANLI YATAKLARIN SEÇİMİ

Burada millerin rulmanlara uygulanan kuvvetlere göre yatak seçimi yapılacaktır.

12.1 1.MİLİN YATAKLANMASI

Eksenel yük yoktur.

N1= ngiriş= 1500 d /d

Lh = 10000saat [8]
£ = ömür denklem üssü = 3
C =dinamik yük sayısı

12.1.1 A yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap =30 mm dir.

FAr=3716,572N
L = ( Lh * n1 *60 ) /106
L = ( 10000 * 1500 * 60) /106

L = 900 milyon devir

L = ( C /FAr)£ => 900 = (C / 3716,572)3

C = 3,5 kN

İç çapı 41 mm olan ve dinamik yük sayısı gerekenden daha büyük olan ( C = 23,6 kN)

6404 numaralı yatak seçildi.

12.2 B yatağının seçimi:

Yatağın oturacağı çap =30 mm dir .

FBr =1238,858N

L = ( C /FBr)£ => = 900 =(C /1238,858)3

C = 11,96 kN

İç çapı 41 mm olan ve dinamik yük sayısı gerekenden daha büyük olan ( C = 23,6 kN)

6404 numaralı yatak seçildi.

 12.3 2.MİLİN YATAKLANMASI

n2 = n3= 361 d / d

Lh = 10000 saat

£ = ömür denklem üssü= 3

C =dinamikyüksayısı

Eksenel yük yoktur.

12.3.1 C yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap =40 mm dir .

FCr =4012,79 N

L = ( Lh .n2 . 60 ) /106
L = ( 10000*361*60)/ 106

L = 216,6 milyon devir

L = ( C /FCr)£ =>216,6 = ( C/4012,79)3

C = 24,09 kN

İç çapı 41 mm olan ve dinamik yük sayısı gerekenden daha büyük olan ( C = 23,6 kN)

6404 numaralı yatak seçildi.

12.3.2 D yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap =40 mm dir.

FDr=5400,64N

L = ( C /FDr)£ => 216,6 = (C/5400,64)3

C= 32,4 kN

12.4 3.MİLİN ( ARA MİLİN ) YATAKLANMASI

n4 = n5 = 249 d / d
Lh= 10000 saat

£ = ömür denklem üssü = 3

C =dinamik yük sayısı

12.4.1 E yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap =50mm dir.

FEr= 3789,35N
L = ( Lh .n4 . 60 ) /106
L = ( 10000 *249*60 ) /106
L = 149,4milyon devir
L = ( C /FEr)£ =>149,4= ( C /3789,35)3

C=20 kN

12.4.2 F yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap =50mm dir.

FFr= 22106,69N
L = ( C /FFr)£ => 149,4 = ( C /22106,69)3

C=117 KN

12.5 4.MİLİN YATAKLANMASI

n6 =nçıkış= 125 d/d
Lh =10000 saat
£ = ömür denklem üssü = 3
C =dinamikyük sayısı

12.5.1 G yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap = 60 mm dir.

FGr =7776,03N
L = ( Lh .nç . 60 ) /106
L = ( 10000*125* 60 ) /106
L = 75 milyon devir
L = ( C /FGr)£ => 75 = ( C / 7776,03)3

C=32,79kN

12.5.2 H yatağının seçimi

Yatağın oturacağı çap = 60 mm dir.

FHr= 24911,95N

L = ( C /FHr)£ => 75 = ( C /24911,95)3

C= 105 kN

13. Yağlama Ve Yağ

Yağlamanın amacı diş yüzeylerindeki sürtünmeyi ve aşınmayı mümkün olduğu kadar

azaltmak ve ayrıca sürtünme ısısını dışarı atmaktır. Redüktörlerin uzun ömürlü olması ve iyi
performanslı çalışabilmesi için kullanılan yağın seçiminin doğru olması ve belirtilen
zamanlarda değişimlerinin yapılması gerekir. Kullanılan yağ aynı zamanda dişlilere yataklara
ve keçelere zarar vermemeli ve yeteri kadar uzun ömürlü olmalıdır.
Bu gaye için en uygunu bilhassa madeni yağlardır (katıklı veya katıksız).Dişlilerin verilen
çevre hızlarında ve yükleme durumlarında yaklaşık olarak sıvı sürtünmeyi (diş yüzeylerinin
mekanikolarak birbirine temas etmemesi) elde etmek için vizkoziteleri yeterli ise madeni
yağlarla sürtünme güçkaybı çok azaltılabilir.
Ancak bu şart yerine getirilemiyorsa (küçük çevre hızlarında)gresle yağlamaya başvurulur;
çok küçük çevre hızlarında duruma göre katı yağlama maddesi de (ör: Mobilden-Disülfid)
gibi kullanılabilir.
Bununla beraber her iki halde de, sürtünme katsayısı sıvı sürtünme bölgesindeki
yağlamadakindendaha yüksek olur ve üstelik burada yağın sürtünme ısısını iletmesi hemen
hemen sıfır olur.

Yağlama Şekli

Genellikle dişli çarkların yağlanmasında, önemsiz ve düşük hızlarda elle,orta hızlarda

daldırmalı ve sıçratmalı ve yüksek hızlarda püskürtmeli ve yağ sisi ile yağlama yöntemleri
kullanılmaktadır.

-Daldırmalı veya sıçratmalı yöntem Yaptığım bu projemde de daldırmalı ve sıçratmalı

yöntem
kabul edilmiştir. Rulman ve yatakların yağlanması da dişliden sıçrayan yağla yapılması kabul
edilmiştir
 KAYNAKÇA

[1] http://cemsa.com.tr/sementasyon-celikleri/
[2]http://yr.com.tr/?Page=FAQ
[3]http://akgunalsaran.com/doc/disli-cark-hesaplamalar-2013-2936.pdf
[4]http://www.muhendislikbilgileri.com/?pnum=156&pt=M%C3%9CHEND%C4%B0SL%C4%B0KTE+%
C3%96NEML%C4%B0+FORM%C3%9CLLER
[5] http://www.akgunalsaran.com/doc/disli-carklar-hesaplamalar-1-2015-407.pdf
[6]http://www.atakreduktor.com/pdf/gamak/boyutlar.pdf
[7]http://www.guven-kutay.ch/ozet-konular/06_miller.pdf