Professional Documents
Culture Documents
Doe Kyae Ywar Journal - Vol 15 - No 7 PDF
Doe Kyae Ywar Journal - Vol 15 - No 7 PDF
pdwf0ifpm;rI
rsm;jym;vmonfY
bl;yef;csDESifY
tkef;cGufyef;csD
pdwu f l;opfrsm;jzifY wDxGif
a&;qGx J m;aom bl;oD;yef;csED iS hf
tke;f cGuyf ef;csu D m;rsm;udk &efuek f
NrdKUEiS fh tjcm;NrdKUrsm;&Sd yef;csjD ycef;
rsm; vufrIypön;f ta&mif;qdkif
rsm;odkY wGiu f s,pf mG wifykaYd y;
vsu&f &Sd m vuf&majrmufonfh
twGuf pdw0f ifpm;rI ydrk rkd sm;jym;
vmaMumif; od&onf/
ykvif;yef;csD? bl;oD;yef;csD
rsm;udk wpfpkdurf wfrwf a&;qGJ
aeaom yef;csDOD;cspjf rudk bl;
yef;csDESihf pm-11 odkY
pm-9 odkY
jrefrmUESpfopful;twmoBuFef ½dk;&m,Ofaus;rIxdef;odrf;apvdk
ikyef;? ydawmufyef;rsm; zl;yGihaf 0qmjcif;ESit hf wl rMumrDumvwGif jrefrmh½kd;&mtwmoBuFef usa&mufawmhrnfjzpfonf/ jrefrmh½kd;&m twmoBuFeyf JaG wmfukd jrefrmwdkY vGepf mG jrwfEkd; wefzkd;xm;NyD;
jrefrmh"avh,Ofaus;rIESihf ½dk;&mtpOftvmrysuf usi;f yonfh ESpo f pful;yGJawmfjzpfonf/ ESpo f pfr*Fvm twma&obifyJGawmf oBuFeyf JGawmfwiG f uav;vlBuD;ra&G;? qif;&Jcsr;f omra&G;? vlrsK;d ra&G;
wkid ;f &if;om;tm;vHk; yg0ifqifETJMuNyD; wpfrsK;d om;vHk;ESio hf ufqkid o f nhyf GJawmfjzpfonf/
oBuFeaf &obifyaJG wmfonf vltrsm; tcsi;f csi;f em;vnfapjcif;ESifh Nidr;f csr;f apjcif;twGuf wnf&o dS nfh ½dk;&m"avhyaJG wmfjzpfonf/ twmoBuFew f iG f a&pifoeG ;f avmif;yufzse;f rIonf ta&;ygaom
oauFwjzpfNyD; yk*¾Kd vfwpfOD;ESiw hf pfOD;tMum;? rdom;pkwpfpkESiw hf pfpktMum;? q&mESiw hf ynfhwkYt d Mum;? rdbESio hf m;orD;wdkYMum;&Scd Jhaom ESpaf [mif;rS pdwcf Hpm;rI tnpftaMu;rsm;udk twma&pifESihf
yufzse;f aq;aMumypfjcif;jzihf uif;pifyaysmufEkid o f nf[k ,lqonhf jzLpifrI\ oauFw? Nidr;f csr;f rI\t"dyÜm,fukd azmfusL;onf/
d lrsK;d tjrwfwEdk;wefzkd;xm;onhf twmoBuFeyf GJawmf rnpfEGr;f apa&;ESihf ½dk;&m,Ofaus;rIrysuf qifEJTEkid af &;twGuf xde;f odr;f apmifha&Smuf&ef Ekid if Hom;tmvHk;wGif wm0ef&o
rdrEd kdiif H? rdrv Sd nf/
twmoBuFeu f mvtwGi;f vli,frsm;taejzifh t½dk;&Si;f qHk;ykHpHjzihf ½dk;&moBuFeu f kd aysm&f iT pf mG qifETJMu&efvkdonf/ t&ufrStpjyKí rl;,pfaq;0g; tygt0if tqef;xGio f Hk;pGJNyD; taysmv f eG Mf uL;vQif
ab;tEÅ&m,frsm;ESihf BuHKawGU&rnfukd owdjyKMu&rnf/ txl;ojzihf trsK;d orD;i,frsm;onf pdw<f uaq;0g;rsm;oHk;pGJr&d mrS rvdkvm;tyfaom jyóemrsm; ay:aygufEkdio f nf/
jrefrmh½kd;&mESihf qefYusio f nfh 0wfpm;qif,ifjcif;? rl;,pfaomufpm;jcif;wdkYaMumifh t&Su&f apwwfygonf/ taysmv f GeMf uL;jcif;aMumifh t&Sut f aMumufuif;rhJpGm jyKrlaexkid jf cif;onf
jrefrmh½kd;&mtwmoBuFet f vSukd xdckduaf ponf/ wpfenf;tm;jzifh Edkiif HESiv hf lrsK;d \ *kPo f u d ©mukd xdckduaf pEkid of nf/ xdkYaMumifhvnf; jrefrmh½kd;&m r[moBuFeu f mvwGif jynfolrsm; tEÅ&m,fuif;pGm
oBuFeyf GJawmf ETJaysmEf kdiaf pa&;? pdwaf t;csr;f ajrUpGm a&upm;Ekid af &;twGuf Ekid if Hwpf0ef; NrdKU&GmtESHY rIcif;rsm;rjzpfay:ap&ef? NrdKU&Gmat;csr;f wnfNidrv f HkNcHKa&;? w&m;Oya'pdk;rdk;a&;&Sad p&ef oufqkid &f m
tzGJUtpnf;rsm;u vHkNcHKa&;qkid &f mudpörsm;udk pDrHued ;f csrSwí f t&Sed jf r§ihw f if aqmif&Guv f su&f o Sd nfukd awGUMu&onf/
jrefrmEkid if HwGif wpfrlxl;jcm;onfh bmoma&;yGJawmfrsm;? bmoma&;ESihf rywfoufonhf yGJawmfrsm;udk Ekid if HtESHYtjym;ü usi;f yMuonfjzpf&m oBuFeyf GJawmfonf jrefrmwdkYtwGuf ayghyg;
aysm&f Tijf cif;ESit hf wl r*Fvm&Spd Gm jyKrlaqmif&Gujf cif;wdkY ,SOw f GJwnf&t Sd yfonfh tcsed t f cgjzpfonf/ tcsKUd u a&yufupm; aysm&f iT Mf uovkd tcsKUd u 'ge? oDv? bm0em? ukokv d wf &m;yGm;rsm;jcif;
ponhf r*FvmtrIjzihf aysm&f iT Mf uonf/ oBuFeyf aJG wmftcgwGif jrefrmEkid if o H Ykd vnfywfa&muf&dS Muonfh Ekid if jH cm;om; c&D;oGm;{nfo h nfrsm;uvnf; BuHKBudKufonhf jrefrmh"avhyaJG wmfukd aysm&f iT pf mG
qifEJMT uonfukdvnf; awGUjrif&onf/ xdkYaMumifh Ekid if Hjcm;om;rsm;\tv,f? urÇmhtv,fwiG f jrefrm[k *kP, f l0ifh<um;Ekid af p&ef jrefrmh½kd;&m twmoBuFeu f mvwGif Ekid if hH*kPo f u d ©mudk xdckduaf prnfh
tjyKtrlrsm;udk a&Smif&Sm;oifhonf/ odkYygí jrefrmhESpo f pful; r[moBuFeaf &obifyGJawmfBuD;\ tcgor,wGif jrefrmh½kd;&m,Ofaus;rI xde;f odr;f jcif;? *kPo f ud ©m&Spd Gm yg0ifqifETJjcif;jzifh jrefrmh
ESpof pfukd ayghyg;aysm&f iT pf mG BudKqdkMu&rnf/ aysm&f iT zf ,G Ef pS o
f pfEpS u f ;l tcgor,wGif jynfaxmifpkEikd if aH wmfwpf0ef;&Sd jynforl sm; Nidr;f csr;f om,mrItaygif;ESifh jynfph kEH ikd Mf uapaMumif; qkreG af >ctyfygonf/
1379 ckESp?f wefcl;vjynfhausmf 1 &uf/ pmwnf;rSL;
ar;- uRefawmf rken f if;xky?f rkev f mxkyf {ueJYcsDNyD; pdkuw f ,fq&m/ rESpu f ar;- uRefrMum;zl;oavmuf toufBuD;ydki;f 0ifvmNyDjzpfwJh a,mufsm;rsm;yJ
xk w f a 0ol uRefawmfhtcif;rSm ydk;uswJhtwGuf t&GuZf um(qefcg)aygufvkdjzpfNyD; tv,f a[mfrke;f ygwJhaq;awGpm;NyD; tm;jznfhay;&ygw,f/ tck rdwaf qGtrsK;d orD;
OD;ausmZf ifp;kd ? rSwyf w
Hk iftrSw(f 00815) aMumomusefw,f/ wcsKdUt&GufawG[m tjzLa&miftuGufawGjzpfaew,f/ awmfawmfrsm;rsm;[m q&m0efawG&JU ñTeMf um;csuaf Mumifh a[mfrke;f tm;jznfh
yk H E S d y f j cif ; b,fvku d muG,Ef rdS ef if;&rvJ q&m/ OD;wdkuaf rmif;? yJc;l wdki;f a'oBuD;/ aq;awG pm;aewmawGU&ygw,f/ b,fvkdvlrsK;d awGu a[mfrke;f tm;jznfhaq;
Global New Light of Myanmar ajz- OD;wdkuaf rmif;&JU rken f if;rkev
f mcif;rSm pdwu f u G zf vHyk;d uswmjzpfygw,f/ pm;&ygovJ&Sih/f a':wifwif? armfvNrdKifNrdKUe,f/
(00510) 'Dyk;d [m rken f if;rkevf mrsK;d awGrmS tqdk;qHk;yJAsKUd / 'Dyk;d usc&hJ if a&mif;yef;rvSawmh ajz- a,bk,stm;jzifh wu,faoG;rqHk;ao;onfw h kid af tmif &moDaoG;rrSef
pmwnf ; rS L ; ½I;H Ekid w
f ,f/ 'Dy;kd [m Otqihrf mS ckEpS &f uf? taumifi,ftqihrf mS ESpyf wfrS oH;k ywf? ruefjzpfaeNyD; aoG;qHk;vnf;pudkifaeNyDqkdwJhtcsdefrSm H.R.T vdkYac:wJh
pEd;k ½kyfzHk;b0rSm 10 &uf? zvHb0rSm wpfvavmufaew,f/ zvHtr[m a[mfrke;f "mwftpm;jznfhukxHk; cH,loifhygw,f/ 'Dtcsed rf Smjyavh&w Sd Jh vu©Pm
t&Guaf wGay:rSm Ow,f/ aygufvmwJt h aumifuav;awG[m rken f if;rkev f m awGuawmh wu,faoG;rqHk;ao;ayr,fh "r®wmaoG;rrSerf uefjzpfaew,f/
pmwnf ; rsm; &Guaf wGukd azmufpm;w,f/ pm;vd0Yk wmeJY t&Guaf y:rSmyJ ½kyzf ;kH vkyw f ,f/ ½kyzf ;kH uae &ifwkejf cif;? armjcif;? acR;jyefjcif;? acgif;acR;ap;xGujf cif;? ylvkducf sr;f vdkuf
oif;&eH?h tkyrf LS ;aZmf zvHawG jyefxGufvmw,f/ 'Dydk;udk umuG,fESdrfeif;zdkYuawmh 'Dydk;[m cHpm;&jcif;? tdyrf aysmjf zpfjcif;? omreftm;jzifh onf;nnf;cHEkid pf rG ;f &Sw d uhJ pd rö sm;udk
ZifcefEh ikd ?f oajy?
ydk;owfaq;cHEdkif&nf&SdwJhtwGuf wrmydk;owfaq; 60 pDpDudk a&wpf*g bmaMumihrf Se;f rod tvdkvkdpw d w
f kad ejcif;? csuaf tmufykdi;f vdit f *Fgwpf0kduf
atmifol(a&Twkd;ajr)?
aqmif;0wD vefrmS a&mNyD; wpfywfwpfBudrzf se;f ay;Asm/ wpfyifrmS pdwu f u G zf vH avmufaumif ylpyfylavmifjzpfNyD; qD;oGm;wkid ;f 'ku©ay;aejcif;wkYyd gyJ/ 'Dvkdvu©PmawGpNyD;
ESpaf umifok;H aumifawGU&if tufqihaf q; (Asecnd 50 cc)wpf{u 200 pDpED eI ;f BuHKawGUcpH m;vm&wJh tcsed rf mS H.R.T vdkaY c:wJh a[mfrke;f tpm;jznfu h kxkH; pwif
vd k * d k p mvH k ; 'D Z d k i f ; ('grSr[kw)f tDwk*d ½dk(of) (Etogrowth T35)wpf{u 200 pDpED eI ;f udk wpfywf cH,o l ifyh gw,f/ 'gayrJh trsm;tm;jzifu h awmh wu,fu h kd aoG;qHk;oGm;awmhryS J
yef;csw D ifxP G ;f jcm;wpfBudrf rSerf eS zf se;f ay;&if &ygNyD/ atmifqef;(pdkuyf sK;d a&;) a[mfrke;f pm;Muwmrsm;ygw,f/ a'gufwmEdkuw f ifa*;vff
rsuf E S m zH k ; 'D Z d k i f ;
pE´mrif; ar;- ylwahJ EGumvrSm EkpYd m;EGm;rawG Ekx
Yd uG Ef eI ;f usroGm;atmif b,fvkx d m;ay; ar;- o½kyaf qmif wuúokdv*f rG ;f yHk&JU vwfwavm tEkynmvIy&f mS ;rIukd odvkyd g
&rvJqkdwm odyg&apq&m/ OD;&J0if;? jynfc½dki/f w,f/ aroBuFe?f awmifBuD;/
twG i f ; o½k y f a zmf ajz- yljyif;wJhaEG&moDrSm EdkYpm;EGm;rawG&JU EdkYxu G Ef Ie;f usqif;wwfvkdY EGm;rawG ajz- o½kyaf qmif wuúokdv*f rG ;f ykHu 'g½ku d w
f m ukad Zmf(t½kPOf D;)u ½ku d u f l;
aZmf0wd ?f vSx#G Of ;D ? udk at;NyD; t&dy&f wJhae&m? avwku d w f Jhae&mawGrSm rwfwyftaetxm;eJY ykHazmfaewJh ]]uarmufur orD;a,mufr}}½ky&f iS Zf mwfum;BuD;rSm o½kyaf qmif
usKdufvwfboPf;? xm;wm ydkaumif;ygw,f/ EGm;rawG&JU uk, d cf E¨mu 0rf;Adkuef JY vnfyif;atmuf ajywDO;D ? raem? cifviId ?f ckid o
f if;Munf? oifZm0ifhausm?f jzLjzLaxG;wkYed JYtwl
a&TuOkd ;D ? pk;d pH ydki;f awGrSm trsm;qHk; acR;xGuw f wfvkdY jzpfygw,f/ ae0if;vGi(f arG;^uk) yg0ifo½kyaf qmifaeygw,f/ pmwnf;tzGJU
uG e f y sLwmtzG J Y
pE´mrif;? oufcikd 0f if;? trSw&f p&m... pmrsuEf Sm(3) rS tvGefcspfMunf &if;ESD;cJhMuygonf/ awmhrnf[k ajymvdku½f kjH zihf tm;vHk; vGefcJhaom ESpfaygif; 40 eD;yg;u
&nfreG o f ?l od*pÐ ;kd ? aq;½Hkqif;NyD; temrusufcif a& jyefcgeD;av a&m*gBuD;avjzpfNyD; acgif;csi;f qdik í
f rsu&f nfNzdKifNzdKif uschJ tjzpftysuo f nf ,aeYtxdrarhEidk yf g/
aZmfvif;armif ukokdvfjyKvkyfjcif;wGif yg0ifaqmif aemufykid ;f umvrsm;wGif rsu&f nfrsm; Muygawmhonf/ tcsed af wGuke?f wm0efawG BuD;vmum
aMumf j imwm0ef c H &Guaf omaMumifh &Gmol&Gmom;rsm;u uspjyKvmMuygonf/ ]]q&mav;wdkY tdrjf yef&if q&m rS aus;&Gmrsm;qDokdY a&muf&SdrIenf;
rsK;d rif;atmif ydkrkdu½kPmoufcJhMuygonf/ rdr\ d jyefrnfhaeY wpf&mG vHk;&Sd &Gmol&mG av;wdYk rdbawGeYJ awGUEidk yf gao; w,f/ enf;vmcJo h nf/
vkyt f m;ukokv
d u
f kd ydkí wefz;kd xm;Mu om;rsm;udk pifjrihaf y:wifí EIwq f uf 'gayrJh 'DutarwdeYk aYJ wmh wpfoufv;kH ,cktcsdefwGif aus;&Gmrsm;onf
quf o G , f & ef ygonf/ uefawmhMuaomtcg tjrihq f ;kH cHpm;rI jyefawGU&rSm r[kwfyg bl;}}qdkNyD; xkpd Ofuwke;f uvdkyJ &Syd gao;ovm;?
trSw(f 228)? odrjf zLvrf;? &efuek Nf rKd /Y naecif; tm;vyfcsed rf sm;ESihf pae? udk jzpfay:apcJyh gonf/ &Gmol&mG om; pmoif o m;rsm;u ajymajym NyD ; aus;&Gmol aus;&Gmom;rsm;onf ,cif
zke;f -371342? 201936 we*FaEG tm;vyf&ufrsm;wGif &GmrS rsm;udk ridak pvdí k tcsi;f csi;f wdik yf ifí idkMuaomtcg tm;vH;k 0rf;yef; wenf; uxufyí kd pmaywwfajrmufMuNyv D m;?
E-mail: iprd.productionn @ umvom;rsm;ESihf xef;a&0dki;f zGJUjcif;? rsu&f nfrus&efESihf &,fp&mrsm;om id k a <u;rd M uygonf / rd r d w d k Y u d k pmawGaum zwfjzpfMu&JUvm; odcsif
gmail.com tcsKd Uaom&uf naeydki;f wGif &Gmjyif ajym&ef wdkiyf ifxm;Muygonf/ tp vmac:aom bwfpu f m;BuD;udk 0dki;f qGJ rdygonf/ vlwikd ;f pmzwf&ef vkt d yf
apmifa& - 34240 xGuí f *Dwmrsm;wD;um 0dki;f zGUJ oq D kd ydik ;f wGif xde;f Ekid af omfvnf; rdrw d t
Ykd zGUJ rS aomtcg um;onf r½kef;Ekdifawmh ouJo h Ykd &Gmol&mG om;rsm;vnf; pmzwf
wefz;kd 200 usyf jcif;? uMujcif; wdakY Mumifvh nf; &GmESifh wpfOD;u igawmh r&awmhbl; idkrd aMumif;udkvnf; trSwf&rdygonf/ Mu&ef vdktyfygrnf/ ajraMu;armif
twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf
pdkufysKd;a&; 5
'khd a us ; &G m [ m o
8 ukefpnfaps;EIef; twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf
ajratmufa&toH;k jyK pkud yf sKd ;xm;aom pDyaD jymif;aps;EIe;f rESpuf xuf ESpqf cefY jrifhwuf 'kYd a us ; &G m u m wG ef;
"r®pmpk
þu@wGif azmfjyaomtaMumif;
t&mrsm;onf ay;ydkYol\ tmabmfom
jzpfygaMumif; tpD&ifcHtyfygonf/
touf&Snfcsrf;omvdkvQif
pmwnf;tzGJU uk,
d ht
f oufukd &Snaf pvdk olYtoufukd vGeo f em;/
b0xdkxkd csr;f omvdk rdrt d xkyu
f kd csíxm;/
w&m;r0ifbufx&Da&Smhwku d f ig;zrf;olrItm; xda&mufpmG ta&;,lay;&ef a'ocHrsm;vkv d m; onf;cHw&m; vufukdix f m; arwåmtNrJymG ;/
rauG;wkid ;f a'oMuD;? a&pBudKNrdKUe,f {&m0wDjrpfaMumif;wpfavQmuf bufx&Djzifah &Smw h u kd f ig;zrf;aeolrsm;ukd ay;urf;pGeYBf uJ tNrJyJ oDv? 'ge pHkpHkwGJ/
xda&mufpmG ta&;,lay;&efEiS hf {&m0wDjrpftwGi;f &Sd ig;rsKd ;pdwrf sm;ukd oufqikd &f m wm0ef&o dS rl sm;u xde;f odr;f ay;Ekid yf g&ef ouf&Snu f se;f rm csr;f ompGm b0xdkxkd ae&rvJ/G
a'ocHrsm;u vkv d m;vsu&f MSd uonf/ jrpfaMumif;wpfavSsmufrSm pufwyfavStao;pm;awGeJY tkypf kvku d wf ef;pDjyD; t&Sio f k"r®om& (atmifpMumausmif;)
a&Smw
h ukd v f mzrf;Muwm avS&Spfp;D uae tpD; 20 xd&w dS ,f/ tzJUG vu kd v
f mMuwm olwu Ykd kd b,forl o S mG ;rajym&Jb;l /
olwkdYavSem; b,folrS tuyfrcHbl;/ uyfvm&if &ef&SmMuw,f/ jrpfurf;ay:u "mwfykH ½kduf&ifawmif
av;*Gev YJ rS ;f ypfMuw,f/ {&m0wDjrpfrmS ig;oH,ZH mw wpfEpS ef w YJ pfEpS f tawmfenf;oGm;NyD/ 'Dig;a&Smw h u dk w
f hJ bufx&DawGu tvSxl;wJUaEG
tm;tawmfjyif;w,f/ a&SUavS 10 pD;avmufu 0g;wpf½ku d tf uGmavmufuae wef;pDNyD; a&Smw h ukd o f mG ;w,f/ aemufavS
Ä yifvufyHtjrifh,Hxuf
10 pD;avmufu vku d af umufw,f/ avSwpfp;D ok;H a,mufavmufygMuw,f/ olwaYkd vSawGuvnf; tawmfjrefNyD;
quf&ufu,fnHpDpD
jrpfaMumif;oGm;oabFmBuD;awGem;u jzwfoef;oGm;vkYd tay:tjrifBh uD;vIid ;f eJY ajrmufomG ;wmawmif rarSmufatmifxrd ;f Ekid w f hJ
rzdkpkn
H /D
tawGUtBuHK&ifh 0g&ifw h &m;r0ifig; ck;d zrf; bufx&Da&Smw h u dk of al wGjzpfygw,f/ w&m;r0if bufx&Da&Smw h udk if g;zrf;jcif;ukd
{&m0wDjrpfaMumif;wpfavQmuf awGU&adS e&NyD; ,if;pufwyfavSi,frsm;jzifh a&Smw h udk if g;zrf;jcif;rsm;onf jrpfaMumif;twGi;f &Sd tvSxl;wJh'D&moD
a&aeowå0grsKd ;pdwrf sm; aysmufu, G of mG ;Ekid o
f nfh tajctaersm; BuKaH wGUae&onft h wGuf wHigvkyu f idk Mf uonfh a'ocHrsm;u a&mufjyefNyDaEGOD;/
bufx&Da&Smw h ukd f ig;zrf;vkyif ef;rsm;tm; oufqkid &f mtaejzifh xda&mufpmG ta&;,lay;Ekid &f ef arQmfvifv h su&f MdS uygw,f/ wpfESpful;jyefawmh
a'ocHwpfOD; aEG*rd SmefoBuFeyf GJ
qifETJvwefcl;/
Edik if aH wmftpd;k &\ aqmif&u
G cf surf sm;? vkyaf qmifcsurf sm;tay: a0zeftBuHjyKvykd gu jynforl sm;\ tawG;tjrifrsm;?
Ä av½l;ayG&Guaf <uvGihf
oHk;oyfcsurf sm;ESihf a0zeftBuHjyKcsurf sm;udk jynfolYtoHu@odkY ay;ydkYEkdiyf gonf/
cGef;qifhwJhOMoysKd
jrefrmhtaemuf... pmrsuEf Sm (3) rSS vGrf;aw;udkqkd/
ausmufjzLNrdKUe,f&dS aus;&Gm 50 twGuf jcif;? t&nftaoG;jynhrf o D nhf rsKd ;oefY
ydawmufarT;arT;0if;0gpdk
ypön;f rsm; axmufyhHjznhq f nf;ay;cJh vSnyfh wf&efykaH iG wpf&mG vQif usyaf iG rsKd ;aphrsm; jzefaY 0ay;jcif;wdu kY kd aqmif
yefqifysKdtvSaoG;/
ygonf/ usyo f ed ;f 300 rwnfay;jcif;? pufBuD; &Guaf y;cJyh gonf/ xdjkY yif acwfrpD ku d f
JICA \ tultnDjzifh bl;oD;awmif armif;oifwef; zGiv hf Spaf y;jcif;wdkYukd ysKd ;a&;enf;pepfrsm; toHk;jyKjcif;qdki&f m cspaf &;qdk udkvlysKad &wpfcGuef JY
NrdKUe,faq;½HkwGif aoG;vSLbPfi,f aqmif&u G af y;cJyh gonf/ oifwef;rsm;vnf; zGiv hf pS af y;cJyh gonf/ avmif;yufvkduaf o;/
topfwnfaxmifa&;udkvnf; aqmif &ckdifjynfe,ftwGif; vrf;yef; xdkokYd &ckid jf ynfe,ftwGi;f use;f Ä 'geta&;rSmvGeaf ysmaf rGU
&Guv f su&f ydS gonf/ vlO;D a&ESihf oifh qufo, G af &; aumif;rGeaf p&ef 2017 rma&;? ynma&;? vlr?I pD;yGm;zGUH NzdK; jrefrm"avhukokdvrf [m
avsmo f nhf use;f rma&;vkyo f m;tcsKd ; ckEpS f {Nyv D rS 'DZifbmvtwGi;f tMurf; wkd;wufa&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf &GmOD;ausmif;rSm/
&Sv
d map&ef q&m0efESihf olemjyKrsm; zufjzpfpOfrsm;aMumifh ysupf ;D oGm;aom vsuf&Sdonhftjyif wpfzufuvnf; qGr;f avmif;vSLvdkY jrwfw&m;em
xyfrHcefYtyfxm;aMumif; od&onf/ vrf;? wHwm;rsm;udk jyKjyifjcif;? vrf; ae&yfpeG cYf mG oGm;olrsm; jyefvnfvufcH r*Fvm&Sw d JhESpOf D;/
xdjYk yif tm[m±oH;k rIEiS hf zGUH NzKd ;wk;d wuf wHwm;rsm; wnfaqmufjcif;wkdYudk a&;vkyif ef;pOf pwifEikd &f ef jrefrmEkid if H &nfpl;edAÁmef
rItajctae qef;ppfEkid &f ef ppfwrf; aqmif&u G cf yhJ gonf/ ar,kawmifausmf bufrS tqifoihjf zpfap&ef aqmif aumif;rINcH&HtrQa0vdkY
rsm;aumuf,lcJhNyD; uav;i,frsm; vrf;topfESpfvrf; azmufvkyfjcif; &GuNf yD;jzpfygonf/ vlom;csi;f pmem 'DwpfaEGtcgor,
twGuf yHrk eS f tm[m&ppfaq;jcif; tjyif udkvnf; aqmif&Gufvsuf&Sdygonf/ axmufxm;rItultnDrsm; ay;tyf vSyyHkxl;/ /
tm[m&qkid &f m aq;ESiahf q; ypön;f rsm; qufoG,af &;u@wGif tifwmeuf vsu&f o dS nf/ atmifjrifhpkd;(a&pBudK)
axmufyHhay;cJhaMumif; od& onf/ oHk;pGJolaygif; wpfoef;ausm&f v Sd mNyD; tcsKyf t m;jzif h q d k & aomf &ck d i f
*syefOD;aESmufa&mifa&m*gtyg t0if rdkbkdi;f w,fvDzke;f vTr;f NcHKEkid rf Ionf jynfe,f\ vlr?I pD;yGm;zGUH NzdK;wk;d wuf
a&m*gumuG , f a q; tpk v d k u f vlO;D a&\ 85 &mcdkiEf eI ;f ausmf oHk;pGJ a&;? tvkyt f udkif tcGihftvrf; wd;k jri§ h f 'dkh a us ; &Gm um wG ef ;
xk;d ESjH cif;udkvnf; aqmif&Guaf y;cJhyg vsu&f adS Mumif; od&onf/ a&;? tajccHtaqmuft tH k zG H U Nzd K ;
onf/ awmifov l ,form;rsm;\ tcef; wk;d wufa&;? vrf;wHwm;qufo, G rf I
&ckid jf ynfe,f pD;yGm;a&;ESihf vlraI &; u@ jr§iw hf ifaqmif&u G jf cif;udkvnf; aumif;rGefa&; ponhf u@aygif;pHk
zGHUNzdK;wk;d wufrItwGuv f nf; aqmif aqmif&u G v f su&f ydS gonf/ v,form; wd;k wufa&;twGuf BudK;yrf;aqmif&u G f
&Guaf y;vsu&f ydS gonf/ &ckid jf ynfe,f rsm;\ xkwv I @ wdk;wufa&;
f kyrf u vsu&f ydS gonf/ xdjkY yif a&&Snf y#dyu©
ausmufjzLa'o vlrpI ;D yGm;b0 zGUH NzdK; twGuf pufypön;f rsm; tpm;xdk;oHk;pGJ uif;a0;apa&;twGuf vHkNcHKa&;tpD
wdk;wufrI&Sdap&ef pD;yGm;a&;vkyfief; Ekid &f ef v,f,mvkyif ef;cGio f Hk; puf trHrsm;udk t&Sed t f [kejf r§ihf aqmif&u G f
rsm;\ vlraI &;qkid &f m wm0efcaH qmif ud&, d mypön;f rsm;? a&vkyif ef;oH;k puf vsu&f adS Mumif; wifjyvdku&f ygonf/
&Guaf y;rItaejzifh &if;ES;D jr§KyfEo HS rl sm;u ud&, d mypön;f rsm; t&pfusa&mif;csay; atmifrif;[ef
p u m ; yHk rS a y ; a o m t od rs m ;
rdru
d ,
kd u
f dk ,HMk unfr&I jdS cif;
cspfEkdif(pdwfynm)
]]vlwpfO;D onf ol\tdyrf ufrsm;qDoYdk ,HMk unfpmG a&SUqufomG ;
vQif omreftcsed rf sm;wGif rawGUzl;aom atmifjrifrIrsK;d ukd ol&&dS
rnf}} [ife&Da';Apfaomf½kd;
Henry David Thoreau
cspo f rD;arav; pdwyf gvufyg tm;&0rf;omvkyf
&Tiv f ef;csr;f ajrhygap.../ wmonfyifvQif rdrrd Sm cGet f m;
atmifjrifrI &cJhzl;rSmyg/ rsm;? wefc;dk rsm; tvkv d dk &&Svd myg
ratmifjrifcw hJ hJ tawGUtBuHK vdrhrf ,f/ tJ'g[m wu,fyJ/
wpfcck v k nf; jzwfoef;cJzh ;l rSmyg/ tJ'Dvkd aeYpOf aeYpOf vkyf
'DtcgrSm atmifjrifr[ I m bmaMumihf aqmifoGm;jcif;tm;jzihf atmif
&ovJ/ ratmifjrif&jcif;[m jrifrIukd &apwmjzpfygw,f/
bmawGaMumihv f J/ rdr\ d tawGU rdrd&JU atmifjrifEkdifpGrf;&SdrIukd
tBuHKukd cGJjcm;qef;ppf oHk;oyf od&r,f/ rdr&d UJ atmifjrifEikd rf u I kd
jzpf&if; atmifjrifr[ I m ,H, k MkHunf ,HkMunf&r,f/ 'Dvkd tjynht f 0 "mwfyH-k tifwmeuf
MunfeJY vkyfaqmifjcif;tay: ,HkMunfxm;&if rdru d kd b,fvkd
t"du wnfrSDaeaMumif; orD; twm;tqD;urS rydwyf if r[efY r,f/ tJ'Dowå/d jzwfoef;yg/ umAGeyf grS oHrPd udk,hu f kd,u f kd,f ,HkMunfrI vG,af tmif &Si;f jyjcif;yguG,/f
arav; aumif;pGmawGU&ygvdrhf wm;Ekid b f ;l qdw
k m awGU&vdrrhf ,f/ tcuftcJ b,favmufyJ rmovkyd /J [m uk, d hb f 0ukd uk, d Ef Spo f uf rdrud kd,u f kd &J&J0Hh0Hh ,Hk,HkMunf
r,f/ [kww f maygh/ 'Dtcsu[ f m odyt f a&;BuD;w,f/ &S&d Sd ig[m atmifjrifonftxd ZG&J rd S S vlom;&JU p½du k v f u©Pm ovkd aexkid &f w J hJ owå&d zdS v d Yk wdk ,f/ Munf&Sdae&if tJ'Dpdwfxm;u
atmifjrifrI awmifxGwf vufraES;eJY? zihaf ES;av;vH ZGJeyJeJY vkyrf ,fuGvkdY BudKwif ckid rf mygw,f/ ZG&J zdS v Y dk wdk ,f/ ZG?J orD;&JU tJ'o D wå[ d m vlw Y efz;kd 95 &mckid Ef eI ;f atmifajreif;NyD;
awmifxyd u f akd &mufatmif wuf raeeJY/ rdrw d u,fvkycf siw f m? qHk;jzwfxm;&r,f/ tJ'g atmif owåcd EH ikd &f nf&zdS k[ Yd m ,HkMunfrI rsm;rSm t"duae&mrSm&Sdw,f/ om;vkYd atmufarh/
Ekid Mf uw,fqw kd hJ vlawG[m ajc ud k , f w u,f v k y f E k d i f w J h t &m pdwyf J/ atmifpw d &f &Sd if aocsm &S&d w,f/ ,HkMunfrIu tajccH bmaMumihv f Jqkad wmh tJ'o D wåd rdru d kd,u f kd,f ,HkMunfrI&Sd
vSr;f wpfvSr;f vSr;f ½HkeJY a&mufcJh bm&So d vJ/ ,ckcsucf si;f pvkyf aygufatmifNyD/ atmifjrifrI usw,f/ uRr;f usirf ?I xda&muf tay: tjcm;tjcm;aom t&nf yg/ atmifjrifNyD;om; vlwpf
Muwmr[kwf/ awmifajcu vkud yf g/ pwifvkyaf qmifvku d f qdkwmu vkyEf ikd w f ,fqkw d hJ pdwf rI? tqihjf rihf qH;k jzwfaqmif&u G rf I taoG;u wnfrSDaeygw,f/ a,muftaeeJcY , H yl g/ atmifjrif
pwifNyD; ajcvSr;f aygif; axmif yg/ &J&Jvkyyf g/ xm;&So d lqDukdyJ vmw,f/ ig awGeJY tvkyv f kyaf ewJhtcg rdrd tcsKdUu t&nftaoG;awG cJo
h vl o dYk abmxm;yg/ tJ't D oGif
aomif;ukad ygif;pyfNyD; vSr;f cJhvkYd rdr&d JU yef;wkid t
f aMumif;ukd rvkyEf kid yf gbl;/ rvkyEf kid v f kud f udk,u f kd,HkMunfrIvnf; &Sv d m &Syd gvsuef YJ ratmifjrifb;l / bm tjyifeJY rsuEf Smudk xm;&r,f/
awmifxdyfukd ajccsEkdifwm/ aMumihv f /J owåed nf;vdykY g/ rdrd tJ'Dpw d ef JY udk,t f rlt&m EIwf
awmifwufvrf;wpfavQmufrSm udk,u f kd ,HkMunfrItm;enf;ae trlt&m &S&d r,f/ aMumufovdk
olY&ifxJrSm ckid rf mwJhwpfpHkwpfck tcuftcJ b,favmufy&J &dS dS ig[m atmifjrifonftxd ZGeJ yJev hJ yk rf ,fuv
G hkd BudKwif cJhvkdYyg/ ig[m ihgb0&JU t&Sif vdk &GUH ovkv d dk r,Hrk &JeYJ ukyaf csmif;
&Scd Jhw,f/ tJh'g,HkMunfrIyJ/ qH;k jzwfxm;&r,f/ tJ'g atmifpw d yf /J atmifpw d &f &dS if aocsmayguaf tmifNy/D atmifjrifrI ocif/ igomvQif ihguHMur®mukd acsmif; toGio f P²mefrsK;d vHk;0
rdrdtwGuf 'DatmifyGJ[m a&G;cs,q f ;kH jzwfo/l ig[m rmvdef raygufygapeJY/
vufvSr;f rDEkid w f ,f/ 'Dvk, d Hk,Hk qdw k mu vkyEf idk wf ,fqw
kd UJ pdwx
f m;&So d ql u
D ykd J vmw,f/ ig rvkyEf idk yf gb;l / rvkyEf idk vf u dk f rI;yJ/ OD;aqmif acgif;aqmifyv J Ykd MunfMunfvifvif &Ti&f iT f
MunfMunf od&x dS m;wJh ,HMk unf ygbl;/ vkyEf idk rf ,frxifb;l qkMd uwJo U al wGtwGuf atmifjrifru I a&mufvmavUr&Sb d ;l / cH,&l r,f/ rdru d k,d u f kd ,HkMunf vef;vef;eJY tajymtqdk tjyK
rIeYJ ajcvSr;f awGukd vSr;f vm&if; rI jrihrf m;ygap/ trl taetxdkiu f tp tm;vHk;
u xdyq f Hk;a&mufatmif pGr;f ig[m pGr;f tm;&Sw d ,f/ igh aom trlt&mawG[m aocsm
aqmifEkid cf JhwmyJaygh/ owå&d zSd kYd wpfcsed v f Hk;awG;aeyg/ yef;wkid f ygbl;/ vkyEf kid rf ,f rxifbl; wwfw,f/ rSm xl;jcm;wJph rG ;f tifawG ydik q f idk f ayguf atmifjrifrI&cJhNyD;ol
vkw d ,faemf/ ukd rvGJraoG vSr;f ukid Ef kdiw f ,f qkdMuwJholawGtwGuf atmif wefzk;d jrihw f Jh tvkyw f m0ef xm;w,f/ ig[m tzsi;f tnHh wpfO;D &JU toGit f jyifeYJ tjyKtrl
owå&d Sw d m aMumuf&GHUrIr&Sd qdkwmvnf; aoaocsmcsm jrif jrifrIu a&mufvmavhr&Sb d l;/ rsm;ukd NyD;ajrmufatmif vkyf vlrsK;d r[kwb f l;/ atmifjrifrI yg/ ajymqkad exdkiyf g/
jcif;? taMumufw&m; uif;rJh atmifawG;yg/ udk,h&f JUpw d xf JrSm &J&J&ih&f ihf vky½f HkyJ/ aqmifEkid v f mavav rdr&d JU&aSd e ukd aocsmaygufa&mufatmif rdru d kd,u f kd ,HkMunfrI&So d l
jcif; r[kwyf g/ aMumuf&GHUrIukd taumif;jrif pum;vHk;awG? rjrifEkdifwJhtiftm;awGu wJhtiftm;awG jynfh0vmav pGr;f aqmifEikd w f hJ vlpm;jzpfw,f/ wpfa,muftaeeJY aexdki&f wm
xde;f csKyfEikd jf cif;? aMumuf&UHG ru I kd ½kyyf HkawG? pmtkyaf wG? wdyaf cG rdrb d ufrSm tHhMoavmufatmif av/ taumif;jrifvmavav/ tJ'DvkdtawG;ukd txyfxyf oufaomiho f ufomeJY at;csr;f
atmifEkid jf cif;jzpfygw,f/ awG? tjyeftvSef ajympum; 0dki;f 0ef;ulnD az;ray;Muwmukd vdIif;avxefNyD; tajymif; awG;awm&r,f/ tBudrfBudrf aysm&f iT pf &maumif;ygw,f/ ukyf
usqHk;rIqkw d mawG &ifqkid f awG jynhv f QHaeygap/ taumif; orD;arav; awGU&ygvdrhrf ,f/ tvJjrefwJh ,aeYvkad cwfumv pOf;pm;&r,f/ rdru d , kd u f dk yg;pyf acsmif;acsmif;eJY r0Hhr&J vlawm
zkY&d m raMumufvefYygeJY/ rpk;d &GHU jrifwhJ tawG;pdwu f ;l u taumif; rdr&d JU ,HkMunfcsurf Sm tJ'Dvkd rsK;d rSm vufawGUtjzpftysurf sm; u&Gwq f Ndky;D tcgcgtm;ay;&r,f/ olawmr0if&J/ aMumuf&HGUaewJh
ygeJ/Y tJ'D t½I;H awGu atmifjrif oabm? tjyKoabm atmifjrif qef;Mu,fwJh vQKdU0Supf Gr;f tif? ESi, fh OS Nf yD; rdru
d , kd u f ,
dk rf rd d tNrJ *gxm&Gwfqkdovkd EIwfu yHkoP²mefeJYae&&if pdwfusOf;
rItwGuf r&Srd jzpf BudKwifvkd rIqDokYd wGe;f ydkYay;w,f/ ZrÁL'dyf pGr;f tm;awG yg0ifaew,f/ wap jyefvnfokH;oyfae&r,f/ uk, d hu
f kd,u f k, d f ajymvnf;ajym Muyfw,f/ ndK§ ;i,fw,f/ tusK;d
tyfcsuaf wGy/J rdrt d wGuv f t kd yf edrw d q
f kdwJhpum;[m 'Doabm uk,d uf om &SmazGazmfxkwf tm;omcsu?f tm;enf;csuaf wG qkad y;&r,f/ tJ'DtawG;? tJ'D r&Sdbl;/ <uufyHk rjzpfapeJY/
wJh oifcef;pmawGukd ½IH;edrfhrI yJ/ ZrÁL'Dyg vusmf awmifuRe;f rkYd toH;k csEidk vf Qif rdrjd zpfcsiw f thJ &m jyefvnfMunh½f &I ygr,f/ b,fol tajymawG[m ,HMk unfru I dk ckid rf m aMumifvkdae/
awGqDu oif,l&&SdEkdifw,f/ Mobmed r d w f xG e f ; w,f w J h / ukd jzpfvmaprnfh pGr;f tm;rsm; rqdk tm;enf;csuu f awmh &Sw d m apw,f/ t*Fvyd v f kad wmh rdrd om;aumifvkd ukycf snhu f kyf
atmifyt JG wGuf avSum;xpfawG r*Fvm&SdwJhpum;/ aumif;wJh [m uk, d h&f JUuk,d w
f iG ;f rSmvnf; yJ/ jyKjyif&r,f/ tm;omcsuq f kd udk,fukd tBuHay;jcif; Auto csnv hf yk rf aeeJ/Y usm;vkd jcaoFv h dk
[m tJ'Dvkd cg;oD;wJh t½HI;&JU pum;? wk;d wufr?I tusK;d &Srd rI sm; trsm;BuD;&Sad eNyD;om;/ wmvnf; &Sw d myJ/ tJ'Dtm;om Suggestion vkdY ac:ygw,f/ &J0hHwJh [efyeftrlt&m&Syd gap/
'Pf&m'Pfcsuaf wGvnf; yg0if ukd ajymqkdvkyfaqmif&w,f/ ra&SmifrvTo J m awGUBuHK&wJh csurf sm;udk rdrv d nf;awGU&rSmyJ/ tHMh oavmufatmif pGr;f tm;xuf b0ae[efqkw d m tajccHuswJh
w,f/ jzwfausm&f ayrSmyJ/ t½I;H awG;awmae&r,f/ tcuf t cJ [ m orD ; av;uk d tJ'D tm;omcsurf sm;udk rdru d jrufapwJh enf;emwpfckaygh/ tcsuyf gyJorD;a&/ rdru d kd,u f kd
ukd r&GHUygeJY/ t½IH;ukd NyHK;NyHK; tcuf t cJ q d k w muawmh b,fvkv d lpm;vJvkYd prf;oyfppf rsm;rsm;tm½Hkpku d zf kdY vkyd gw,f/ ratmifjrif&SmMuwJh vlawG ,HkMunfrI&Sdjcif;? r&Sdjcif;[m
&Ti&f Tif vufcHEkid &f r,f/ &Srd mS aygh/ a&Smifvv JT Ykd &wmvnf; aq;yGJygyJ/ tcuftcJMum;rSm rdr&d UJ tm;omcsurf sm;eJY atmifjrif [m 'Denf;av;ukd rodMu? roH;k orD;&JU b0wpfckvHk;ukd atmif
'DaeYukd aoaocsmcsm trd &Sw d ,f/ r&wmvnf; &Sad yvdrhf wnfwnfNidrNf idref JY £a`E´rysuf rIawGukd taumiftxnfazmf Muawmh ½IH;edrh&f wmaygh/ jrifatmif? ½IH;edrhaf tmif tqHk;
t& zrf;qkyv f ku d yf g/ b,fvkd r,f/ tcuftcJukd yHkBuD;csJUNyD; aumif;aumif;rGerf eG f vkyaf qmif &rSm r[kwv f m;/ orD;ESpo f uf&m t*Fvyd v f kd pmtkyx f lxlBuD; tjzwfay;NyD; cGjJ cm;Ekid w f hJ t"du
zrf;,l&rSmvJ/ vkypf &m&Sw d mukd rpOf;pm;eJY/ yuwdtrSet f wkid ;f Edkijf cif;[m rdrb d ,fvkv d lpm;qkd e,fy,fwpfckukd a&G;cs,fyg/ a&;xm;wmrsK;d ukd OD;OD;u vG,f t&mjzpfw,fqkdwm NrJNrJ rSwf
aysmaf ysm&f Ti&f Ti?f xufxufoef jrifatmifMunhfNyD; atmifjrif wm wkid ;f wmazmfjywJh rSwaf usmuf xkYad emuf tJ'DrSm vHk;vHk;ESpjf rKyf vG,af v;eJY vk&d if;wk&d Si;f zGiq hf kd xm;yg/ cspv f kdYajymwmrSwyf g/
oef vkyv f u dk zf q Ykd v dk w dk myg/ 'Dvdk atmif jzwfausmrf ,fvkdY cH,l& rSww f rf;yg/ &J&J&ih&f ihf &ifqkdif vkyu f kdiyf g/ ajymjyvku d w f m orD;a&/ em;vnf cspEf kid (f pdwyf nm)
twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf okw? &o 15
aEG & moD a usmif ; yd w f & uf awmh oliY u S af ysmoD;ukyd g jrat; ajr;av; pufb;D ay:rS qif; odyfvnfwmyJ ESpfvHk;pvHk;ukd pm;NyD;NyD/ jrat; ckxd bmrSrpm; ]][if ... pufbD;pD;awmh
wpf&uf\ reufyikd ;f rSmjzpfonf/ ukad y;vkud w f ,f/ [kad umifav; NyD; olYtarqDokdY oGm;onf/ olcsn;f yJpm;ypfw,f/ om;u &ao;bl; arar/ olYtaru vnf; om;ucsn;f olYukw d eG ;f
ausmif;tkyq f &mBuD; OD;zk;d atmif u vlvnfav;? ESpv f ;kH pvH;k pm; ]]arar iSuaf ysmoD;ESpv f Hk; odytf wmyJ/ bmjzpfvkYd om; xef;awm&GmoGm;NyD; aps;a&mif; ay;ae&wm/ olu wpfcgrS
onf rMumrD xkwjf yef&rnfh w,f/ olu bmrSrpm;&bl;}} ay;vku d w
f m wpfv;kH u om;pm; iSufaysmoD;ukd ay;&wmvJ}} aew,f/ olt Y arjyefvmrS pm;& vnf; jyefrwGe;f ay;bl;/ om;
twef;vkduf atmifpm&if;ukd cPMumawmh orD;toHukd zdkYvkdY arar aoaocsmcsm ajym orD;u rausreyfar;aeonf/ rSmwJh/ oloyd q f maewm oem; u wpfcgrSvnf; rpD;&bl;/
pdppfaeonf/ OD;zk;d atmif Mum;&jyefw,f/ w,fr[kwv f m;}} ajr;av;u ajr;av; bmajzrnfukd odcsiíf vkYd auR;vku d w f mygarar}} jrat;u odyv f nfwmyJ/ om;
ajr;av;u ol\ oHk;bD; ]]tazhajr;uawmh pdwn f pf acgif;ndwjf yonf/ OD;zkd;atmif vSrf;Munhfvkduf OD;zkd;atmif ajr;av;udk u pufbD;vnf; pdkuf&ao;
pufbD;av;ukd tdrfxJrSwGef; p&m odyaf umif;wmyJ/ wpfcsed f ]]bmjzpfvkdY ESpfvHk;pvHk; onf/ vSr;f Munh&f if; rodrom acgif; w,f/ olYukv d nf; wifweG ;f &
xkwfvmonf/ vHk; [kad umifav;ukd pufbD; jrat;ukd ay;&wmvJ/ jrat;u ]]om;u reufpm xrif; ndwfrdonf/ ao;w,f/ odyt f wmyJ/ bmvdkY
]]arar anmifyifatmuf wpfvSnhfpDrpD;&wmvJ}}
oGm;upm;r,faemf}} ajr;av; ajr;av;ajzrnfh pum;ukd
u olYtarukd cGiahf wmif;aeoH OD;zk;d atmif em;pGihaf e&jyefav
Mum;&onf/ onf/
]][if..oGm;csirf mS aygh [krd mS ]]om;u wGe;f ay;p&mrS rvdk
upm;azmfu apmihaf ewmuk;d .}} bJ uk, d hb
f mom pD;wwfwmyJ
orD;jzpfo\ l pum;aMumihf tdrf arar/ olu rpD;wwfvkdY wGe;f
aemufzufrmS anmifyifBuD;qDoYdk ay;&wm..}}
OD;zkd;atmif vSrf;Munhfvkduf ]]'gqkd wpfvSnhpf D pD;aygh/
onf / anmif y if a tmuf & S d olu pufb;D ay:u rqif;awmh
uGyyf spaf y:rSm NcHe;D csi;f ajr;av; bl;}}
ESi&hf G,w f l jrat; xkid af pmihaf e ]]olu om;ukw d eG ;f ay;r,f
onfukdawGU&onf/ ajymygw,f arar/ om;u
orD;u NcHxu G if uS af ysmckid rf S wpfaeYvHk; pD;vdkY&wmyJ/ olu
rSnhaf eNyDjzpfaom iSuaf ysmoD; pufbD;r&Sad wmh om;eJYawGUwke;f
wpfvHk;ukd jzKwfay;onf/ pD;&wm}}
]]a&mh... 'g om;zkaYd y;wm ajr;av;rSm olYtajzeJYtwl
aemf..cPaeOD;}}orD;u aemuf &Sad eygNyD/ xkt d ajzrsm;wGif olY
wpfvHk;xyfjzKwfonf/ oabmxm;vnf; ygNyD;jzpfae
]]'gu jrat;pm;zkdY ay; ygNyD/
vkduf}} ]]tazhajr;ukd ajymygOD; bD;
]][kwfuJh}} wGe;f &wmeJY armaeNyD}}
ajr;av;u iSufaysmoD; orD;u zcifjzpfou l kd tul
ESpv f Hk;ukd ,lNyD; pufbD;av;pD; tnDawmif;aeonf/ orD;ESihf
í anmifyifatmufokdY oGm; ajr;ukMd unhNf yD; OD;zk;d atmif NyHK;
onf/ vku d of nf/
OD;zdk;atmif\ NcHxrJ S anmif ]]igh a jr;u oem;wwf
yifBuD;rSm aEG&moDwGif t&dyf w,f/ tepfemcHpdwf&Sdw,f/
tm0go at;jrvSonf/ vrf; olrsm;ukd ulnDcsifw,f/ igh
ab;rSmjzpfí vrf;ay:udkvnf; orD;u pdwaf umif;&Sw d Jh om;
t&dyrf sm;tHkYrk;d aeonf/ av;udk&xm;wm/ 0rf;omzdkY
anmifyifrmS uav;rsm; vm aumif;wmaygh ighajr;wpfouf
a&mufupm;Muonf/ tyl'Pf wmtwGuf taz pdwcf sw,f/
a&SmifvMkd uaom vlBuD;rsm;vnf; ighajr;u aysmaf ewmyg/ rarmyg
anmifyifBuD;atmufrSm vmem; bl;/ ighorD;uom armae&rSm
Muonf/ xkaYd Mumihf OD;zk;d atmif tazpk;d &drw f ,f}}
u anmifyifukyd wfNyD; uGyyf spf v,fwGi;f om;apmcspf
us,u f s,af v; ½dkuaf y;xm;½Hk ay:wifNyD; vSnyhf wfweG ;f aewm
ru a&tk;d pifyg wnfay;xm;
onf/
ajr;av;oGm;NyD; cPtMum
anmifyif oHk;ywf&Sad eNyD/ [kd
aumifav;u wpfcgrSvnf;
rwGef;bl;/ pufbD;ay:xkid v f kdY
csi;f jynfe,f&dS NrKd UoH;k NrKd Yukd r[m"mwftm;vdik ;f rS vQypf pfr;D ay;&ef pDpOf
wGif orD;toHukMd um;&onf/ oabmusaevdu k w
f m/ olujzihf csi;f jynfe,ftwGi;f &Sd wD;wdeNf rdKU? rwlyDNrdKUESihf yvuf0NrdKUwkdYukd r&ao;bl;/ vuf&NdS rdKUay:eJY teD;tem;aus;&GmawGukd 'DZ,fr;D pufeYJ
]]taz......tazhajr;u wGef;&wmarmaeNyD}} 2018-2019 b@ma&;ESpt f wGi;f r[m"mwftm;vdki;f rS vQyfppf a&tm;vQypf pfwku Yd aewpfqihf vQypf pfr;D &&Sad eayr,fv h nf; a'o
awmh pdwyf supf &myJ}} OD;zk;d atmif anmifyifqDokdY rD;ay;&ef pDpOfaeaMumif; od&onf/ wGi;f vHkavmufrI vHk;0r&Swd thJ wGuaf Mumihf rD;tvSnu fh s jzefjY zL;ay;
]]bmjzpfvkdYvJorD;&JU}} Munhv f kud af vonf/ jrat;ukd csi;f jynfe,ftwGi;f &Sd [m;cg;NrdKU? zvrf;NrdKU? xefwvefNrdKU? aew,f/ tjrefqk;H eJY vufawGUtaumiftxnfazmfay;zdkY a'ocH
]]olYtwGuf iSufaysmoD; pufb;D ay:wifNyD; wGe;f aeaom cdkiuf rf;NrdKU? rif;wyfNrdKUESihf uefyufvufNrdKU ponhf NrdKUrsm;udk wpfa,muftaeeJY vdv k m;ygw,f}}[k wD;wdeNf rdKUae OD;vse'f g;vfu
wpfvHk; ay;vkdufw,f/ olY ajr;av;ukad wGU&onf/ pufb;D r[m"mwftm;vdki;f rS vQyfppf"mwftm; ydkv Y wT af y;Edkicf NhJ yD;jzpfonhf ajymonf/
taMumif;odvkYd jrat;twGuf pD;&aom jrat;aysmo f vkd wGe;f tjyif r[m"mwftm;vdki;f a&muf&&dS ef tvSr;f a0;onhNf rdKUrsm;teuf 2017-2018 b@ma&;ESpt f wGi;f csi;f jynfe,ftwGuf &efyakH iG
wpfvHk;csefay;vdkufw,f? olY ay;aom ajr;av;uvnf; aysmf a&ZGmNrdKU? &dacg'g&fNrdKU? wGe;f ZHNrdKUESihf usDcg;NrdKUrsm;twGuf a&tm; usyf 127808 'or 406 oef;&&SdcJhonhfteufrS aiGusyf
iSuaf ysmoD; rpm;bJeJY ay;rSmpk;d aeonf/ vQyfppf"mwftm; jzefYjzL;ay;Edki&f ef tao;pm; a&tm;vQyfppf 14329 'or 992 oef;udk a'ozGHUNzdK;rIBuD;Muyfa&;½Hk;rSwpfqihf
vk?Yd tJ'g jrat;ukd iSuaf ysmoD; ]]om;a&.. vmOD;.. pufb;D puf½HkoHk;ckukd ,ckb@ma&;ESprf Spí wnfaqmuf&ef aqmif&u G f aus;vuf a'ozGUH NzdK;a&;vkyif ef;rsm;twGuv f nf;aumif;? aiGusyf
ay;w,f/ olrpm;bJeYJ udkix f m; ,lc}hJ }olt Y arac:oHu rmausm xm;aMumif; csi;f jynfe,ftpdk;&tzGUJ pnfyifom,ma&;? vQypf pfEiS fh 11436 'or 481 oef;udk vQyfppf"mwftm;jzefYjzL;a&;vkyif ef;
w,f/ jrat;pm;wm Munhaf e onf/ jrat;pufb;D ay:rS jrefjref pufrIvufrI0efBuD;XmerS od&onf/ twGuv f nf;aumif;? aiGusyf 9506 'or 697 oef;udk NrKd Ujypnfyif
w,f/ jrat; iSuaf ysmoD;ukef qif;onf/ ajr;av; pufb;D pD;Ny;D ]]csi;f jynfe,fukd jynfyvkyif ef;awG vma&mufvkyu f kid f &if;ES;D om,ma&; qdik &f mvkyif ef;rsm;twGuv f nf;aumif; cGaJ 0csxm;ay;cJh
oGm;awmh bmawGajymMuvJ rod jyefvmonf/ jr§KyfESHcsiaf yr,hv
f nf; wcsKUd NrdKUawGu vQyfppf"mwftm; 24 em&D aMumif; csi;f jynfe,ftpdk;&tzGJUxHrS od&onf/ rsK;d oefYatmif
bl;/ ajymaeMuw,f/ cPMum ]]om;...vmprf;}}
16 okw? &o twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf
uGmwm;zkid ef ,fohdk pydevf mvD*grS ok;H oif;wufa&muf cseyf D,H av;Budr&f &Sx
tvdef;tef*gvmeDu MMA
0dww f ef;ESpcf kcseyf D,H atmifv
d m;onfh
vko d nfh refp;D wD;toif;u qGpf NyD; tdru f iG ;f wGif wpf*;kd *k;d r&Sd awGU&rnfjzpfonf/ tefqefESihf cseyf D,Hcg;ywfvkyGJ
Zmvefuvyf abq,ftoif; jzifh tEkdif&&SdcJhum ESpfausmh uGmwm;zkid ef ,fyGJtwkid ;f yGJ xkd;owfcGifh&&ef BudK;yrf;ae
ukd ESpaf usmhaygif;&v'f ig;*k;d aygif;&v'f ESpf*kd; ESpf*kd;jzpf qkid ;f rsm;a&G;cs,&f mwGif toif; aMumif; od&onf/
ESpf*kd;jzifh jzKwfcsEkdifcJhonf/ aomfvnf; ay;*k;d pepfjzifh aemuf owfrSwfcsufr&SdbJ wpfEkdifiH aqmuf o rf w ef t oif ;
xkjYd yif vDAmyl;toif;u ay:wl*D wpfqifu h dk wufvrS ;f Ekid cf o
hJ nf/ wnf;rS toif;ESpo f if; awGUqkH onf e,l;umq,fukd okH;*k;d
uvyf ay:wkdtoif;ukd ESpf *smrefbeG 'f vD*grS bkid , f ef jcif;ukv d nf; z,f&Sm;xm;jcif; jywf½;HI edrrhf aI Mumifh enf;jy armf&D
ausmhaygif;&v'f ig;*k;d *k;d r&Sd jrL;epftoif;u wl&uD tajc r&SdaMumif;od&onf/ yxr pD,ykd ,fv*D &DEu kd kd &mxl;rSxkwf
jzifh aemufwpfqifhukd wuf pk d u f buf p D w uf t oif ; uk d tausmhyGJpOfukd {NyD 3 &uf? 4 y,fvku d Nf yD; 4if;ae&mtwGuf
vSr;f Ekid cf o
hJ nf/ ESpaf usmah ygif;&v'f &Sp*f ;kd wpf &uf? 'kw, d tausmyh pJG Ofukd {NyD 0ufz'Ykd tf oif;rS xkwyf ,fvu kd f
tDwvDp;D &D;atrS *sLAifwyf *kd;jzifh oufaomifh oufom 10 &uf? 11 &ufaeY? qDr;D onfh enf;jyrmukad q;vfAm;rSm
toif;u awmhwifa[mhpyg; ausmjf zwfEkid cf Jhonf/ zkid ef ,fypJG Of yxrausmhukd {NyD a&yef;pm;aeaMumif; od&onf/
toif;ukd ESpaf usmhaygif;&v'f uGmwm;zkdife,fyGJpOfrsm;ukd 24 &uf? 25 &uf? 'kw, d tausmh ZGev f 14 &ufrS Zlvkid v f
av;*kd; okH;*kd;jzifhtEkdif&&SdcJh rJEu dI af &G;cs,&f mwGif *sLAifwyf yGJpOfukd arv 1 &uf? 2 &uf 15 &ufaeYtxd ½k&Sm;Ekid if HwGif
"mwfyH-k tifwmeuf onf/ xkjYd yif ½k;d rm;toif;u ESihf &D;&Jv?f qDAv D mESihf bkid , f ef? aeYESihf zkid ef ,fypJG Ofukd arv 26 jyKvkyrf nfh 2018 urÇmhzvm;
,lu&de;f toif;tajcpku d f &Suf t*FvefEpS o f if;jzpfaom vDAmyl; &ufaeYwiG f ,lu&de;f Ekid if üH ,SOf abmvkH;yGJpOfwpfyGJü Match
Ball Carrier tjzpf jrefrmEki d if rH S
2018 cseyf , D v H *d f 16 oif; *k;d jzifh rdryd &dowfa&SUarSmuf wGif wm'k d ; euf t oif ; uk d yxr ESifh refpD;wD;? bmpDvkdemESifh NydKifupm;oGm;rnfjzpfonf/
uav;wpfOD; yg0if,SONf ydKifciG hf
½IH;xGuyf GJpOfrsm;ukd azazmf0g&D rsuf E S m yef ; vS c J h N yD ; tEk d i f tausmh ESp*f ;kd wpf*;kd ESihf ½I;H edrchf hJ ½k;d rm;toif;wkYdrSm &ifqkid Bf uHK tifwmeuf
&rnfjzpfaMumif; od&onf/
ESihf rwfvrsm;wGif usi;f cJhNyD; &&SdcJhonf/ xkdYjyif &D;&Jruf ref,ltoif;\ uyÜwdef
pyd e f v mvD * grS bmpDvkdem? '&pftoif;ESihf PSG toif;wkYd um&pfonf ,ckEpS &f moDtukef
&D;&Jruf'&pf? qDA;D vm;? t*Fvef xdyfwku d af wGUqkHcJhrIwGif PSG wGif ESvkH;a&m*gaMumifh upm;
y&D;rD;,m;vd*frS refpD;wD;ESifh toif;ukd ESpaf usmhaygif;&v'f orm;b0u tem;,lawmhrnf
vD A myl ; ? tD w vD p D ; &D ; atrS ig;*k;d wpf*k;d jzifh tHhtm;oifhzG,f jzpfaMumif; od&onf/
*sLAD w yf E S i f h ½k d ; rm;toif ; ? jzwfausmEf kid cf Jhonf/ qDA;D vm; jrefrm,l 21 abmvkH;
*smrefbeG 'f vD*grS bkid , f efjrL;epf toif;uvnf; ref,ltoif; toif;onf {NyD 23 &ufrS ar
wk d Y o nf uG m wm;zk d i f e ,f okdY tm; ref,ltrd u f Gi;f wGif tEkid f 7 &ufaeYxu d si;f yrnfh b½lEikd ;f
wufa&mufEkdifcJhNyDjzpfaMumif; &,lNyD; ESpfausmhaygif;&v'f zdwaf c:zvm;NydKiyf o JG Ydk 0ifa&muf
od&onf/ ESp*f ;kd wpf*;kd jzifh aemufwpfqifh ,SOfNydKifrnfjzpfNyD; tmqD,H
pydev
f mvD*grS bmpDvked m ukd wufvSr;f Ekid cf Jhonf/ a'owGif;EkdifiH ckepfEkdifiHrS
toif;u csv J q f ;D toif;ukd ESpf t*F v ef y &D ; rD ; ,m;vd * f r S 0ifa&muf,OS Nf ydKirf nfjzpfaMumif;
ausmhaygif;&v'f av;*dk; wpf cseyf D,HjzpfzYkd vufwpfurf;om "mwfyH-k tifwmeuf od&onf/ tifwmeuf
tmqife,ftoif;\ bkwf
taysmfwrf;vd*fNydKifyGJukd tzGJUu vuf&aSd bmvkH;&moD
NyD;qkH;csed w
f Gif toif;taejzifh
tmqife,ftoif;enf;jy 0if;*g;ae&mwGif
atmufwbdk mvwGif usif;yrnf cseyf ,D v
tpm;xk;d &ef t,fv*D &DeD xdyq
H *d Nf ydKifyyJG g0ifciG hf qk;H ½I;H
cJyh gu tBuD;pm;jyKjyifajymif;vJ f ;Hk rS&yfwnf
rI r sm;jyKvk y f o G m ;rnf j zpf N yD ;
taysmfwrf;abmvkH;uvyf NydKifcGifh&rnfjzpfNyD; tqkdyg enf;jytmpif0if;*g;tygt0if
toif;rsm;wk;d yGm;ap&ef&nf&, G f NydKifyGJukd &efukefESifh rEÅav; upm;orm; tcsKUd rSm toif;rS
í taysmfwrf;abmvkH;NydKifyGJ wkYwd iG f usi;f yrnfjzpfonf/ pGeYfcGmoGm;&rnfjzpfonf/
2018 ukd atmufwkb d mvwGif jrefrmEkid if HabmvkH;tzGJUcsKyf xdkYjyif tmqife,ftoif;
usi;f yrnfjzpfaMumif; od&onf/ rD', D mwm0efcH a'gufwmOD;aZmf \ bk w f t zG J U u *sLAif w yf
tqkdygNydKifyGJukd &efukefESifh rif;xkdufu ]]We Are One toif ; \enf ; jy ruf p D r D v D
rEÅav;NrdKUww Ykd iG f usi;f yrnfjzpf Cup NydKifyGJukd toif;&Spo f if;eJY ,mEkt d ,fv*D &Dudk tmpif0if;*g;
NyD; toif; &Spo f if;ukd tkypf k taysmfwrf;vd*u f kd pwifusi;f y ae&mwGif tpm;xk;d &eftwGuf
ywf v nf t rS w f a y;pepf j zif h rSmjzpfygw,f/ taysmfwrf; enf ; jypm&if ; \ xd y f q k H ; rS m
,SONf ydKif&rnfjzpfonf/ abmvk;H avmu pepfwuszUHG NzdK; pm&if;oGi;f xm;vku d Nf yjD zpfaMumif;
Ekid if Hwpf0ef;usi;f yaeonfh wkd;wuf a p&ef v nf ; jzpf y g od&onf/ tmqife,ftoif;
We Are One Cup NydKifyGJukd w,f/ 'DEpS rf mS &efuke?f rEÅav; onf rlvu tmpif0if;*g;
taysmfwrf;vd*fNydKifyGJ ajcppf awGrSm usi;f yí aemufEpS af wG ae&mwGif a[mfzef[rd ;f toif;
yGpJ Ofrsm;tjzpf owfrw S rf nfjzpf rSm tjcm;NrdKUawGrSmusi;f yEkid &f ef u enf;jy *sLvD,efESiht f pm;
aMumif; jrefrmEkdifiHabmvkH; pDpOfomG ;rSmjzpfygw,f/ taysmf xk;d &ef &nf&, G xf m;aomfvnf;
tzGUJ csKyu f xkwjf yefco hJ nf/ We wrf;vd*Nf ydKifyGJrS xGuaf y:vm ,cktcg t,fv*D &Dukd xdyq f k;H "mwfyH-k tifwmeuf
Are One Cup Nyd K if y G J r sm;rS wJhxyd o f D; toif;awGukd ya&mf wGif owfrSwv f ku d Nf yDjzpfonf/
uGmwm;zkdife,f wufa&muf zuf&Sife,fabmvkH;NydKifyGJrSm tmqif e ,f t oif ; onf wnfaeNyD; tqifh 4 ae&mwGif vufusef&SpfyGJrSm tenf;i,f zvm;uk&d &SEd idk rf o
S mvQif cseyf , D H
onfh toif;&Spo f if;rSm taysmf 0ifNydKifcGihfrSm jzpfygw,f}}[k ,ckESpf trSwfay;Z,m;wGif &yfwnfaeonfh vDAmyl;toif; tm;aysmhaeNyDjzpfonf/ tmqif vd*0f ifcGihfukd jyefvnf&&Srd nf
wrf;vd*Nf ydKifyo JG Ykd 0ifa&muf,OS f ajymMum;cJhw,f/ tifwmeuf tqifh 6 ae&mwGifom &yf ESihf 12 rSwu f mG [aejcif;aMumifh e,ftoif;onf ,l½kdygvd*f jzpfonf/ tifwmeuf
18 tEkynm twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf
&ifcek pf w
d v
f yI &f mS ;cJ&h onfU 2017 ckEpS f jrefrmh½yk &f iS x
f ;l cRefqk p m tk yf p if u @
trsKd;om;a&;0g'(Nationalism)
pma&;ol atmifEkid \ f ]]trsK;d
om;a&;0g'(Nationalism)}} pmtkyf
onf trsKd;om;a&;0g'\ trSef
wu,f&o Sd ifhonfh teuft"dyÜm,f
udk azmfjyxm;NyD; Ekid if Hukd BuD;yGm;
wdk;wufatmif trsK;d om;a&;0g'
ESifh vkyaf qmifEikd af Mumif;? wpfenf;
tm;jzifh Ekid if HESihf Edkiif Hom;awGukd
BuD;yGm;wkd;wufatmif vkyfrnf
qkvd Qif wkid ;f jynfukd trsK;d om;a&;
0g'? trsK;d om;a&;pdw"f mwfEiS fh wnfaqmufMu&rnfjzpfaMumif;
"mwfy-Hk wifat; a&;om;xm;onf/ trsK;d om;a&;0g'onf Ekid if Hom;tm;vHk;udk
&nfñeT ;f jcif;jzpfaomaMumifh trsK;d om;a&;0g'onfvnf; Ekid if o H m;
2017 ckESpt f wGuf jrefrmh AefxD;,l\ ZeD; a'gufwm jrefrmEkid if H ½ky&f iS ?f obif? *Dw jrefrmh½ky&f iS f xl;cRefqkaygif; 12 tm;vHk;twGuf tusK;d pD;yGm;udk jzpfay:apaom 0g'jzpfaMumif;
½ky&f Six f l;cRefqk (tu,f'rDqk) a&TvTrf;? jynfaxmifpk0efBuD; tpnf;t½Hk;0ifrsm;? ½ky&f Sit f Ek qkukd cs;D jr§ichf ohJ nht
f jyif xl;jcm; a&om;xm;onf/
cs;D jri§ o
hf nfh tcrf;tem;ukd rwfv rsm;jzpfMuonfh a'gufwmazjrif?h ynm&Sifrsm;? pdppftuJjzwf rItaejzifh ½ky&f Siw f pfoufwm þpmtkyu f kd z&D;'rf;pmay trSw(f A-3)? wdkuf 27? eDvm
23 &ufaeY nykid ;f wGif &efukeNf rdKU&dS a'gufwmrsK;d odr;f BuD;? a'gufwm tzGUJ 0ifrsm;? zdwMf um;xm;olrsm; xl;cReqf w k pfqu k kd cs;D jr§ichf o
hJ nf/ vrf;? 1-&yfuu G ?f urm&GwNf rdKUe,fu xkwaf 0NyD; wpftkyv f Qif
Myanmar Event Park ü 0if;jrwfat;? Ekid o f ufviG ?f Nidr;f wufa&mufcJhMuonf/ 2017 ckESpt f wGuf taumif; 1500 usyjf zifh jzefYcsx Sd nf/ aqmif;0wD
d kwaf 0 a&mif;csvsu&f o
usi;f yjyKvkycf Jhygonf/ csr;f a&;aumfr&SiOf uú| a'gufwm jrefrmh½yk &f iS x
f ;l cReq
f k (tu,f qkH; jrefrmh½kyf&Sifx;l cReq f k&&Scd hJ
tcrf;tem;okYd Ekid if Hawmf\ wifrsK;d 0if;? &efukefwkdif;a'o 'rD)qkay;yGJ tcrf;tem;udk 1952 aom ½ky&f iS t f Ekynm&Si?f twwf
twdkiyf ifcyH k*K¾d vf a':atmifqef;
pkMunf? 'kw, d or®w OD;[ife&D
BuD; 0efBuD;csKyf OD;NzdK;rif;ode;f
ESihf tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;rsm;?
ckESpu f pwifNyD; usif;ycJhjcif;
jzpfonf/ 2017 ckESpt f wGuf
ynm&Sifrsm;rSm atmufygtwkid ;f
jzpfonf-
y&dowfawGtwGuf oBueF tf pDtpOfukd
pOf qktrnf qk&tEkynm&Si?f twwfynm&Sif Zmwfum;trnf
ajymjyvduk wf Jh tqdak wmf tdrh fcspf
1/ wpfoufwm½kyf&Sifxl;cRefqk pnfolAkdvu f av;wifhatmif
2/ toHxl;cRefqk odef;atmif xm0&tar
3/ wnf;jzwfxl;cRefqk tk0d if xm0&tar
4/ "mwfyHkxl;cRefqk ausmufjzL(ya'om)? udkae0if; o&Jr? bDvl;rESihf rde;f rysKd
5/ aw;*Dwxl;cRefqk pE´&m;wif0if;vIid f uGr;f vHk &uf 40
6/ ZmwffnTef;xl;cRefqk 0dki;f &ifbwfxJu"m;
7/ 'g½dkufwmxl;cRefqk 'g½dkuw f mpifa&mfarmifarmif xm0&tar
8/ Zmwfum;xl;cRefqk r*FvmaZmfxkwv f kyaf &; aejcnfrSma&T&nfavmif;
9/ trsKd;om;ZmwfydkYxl;cRefqk jrifhjrwf tarSmifawG&GmcswJhrkd;wdrf
10/ trsKd;orD;ZmwfydkYxl;cRefqk ydkiNf zdK;ok o&Jr? bDvl;rESihf rde;f rysKd
11/ trsKd;om;Zmwfaqmifxl;cRefqk aewdk; wmawBuD;
12/ trsKd;orD;Zmwfaqmifxl;cRefqk td`E´mausmZf if &ifbwfxJu"m;
rajymif;vJwJh azsmfajzrIrsm;eJU usy?f VIP Ticket 100000 &ufawG &efukerf mS &Sad erSmjzpfyg rSm usi;f ycJwh hJ olr&JU wpfuk, d f
twl wifqufomG ;rSmjzpfw,f usyfeJU 150000 usyfqdkNyD; w,f/ MRTV-4 eJY Channel awmf a zsmf a jzyG J B uD ; uvnf ;
vdkU eDeDcifaZmfu olr&JU vlrI owfrSwfxm;ygw,f/ tqdk 7 uae MunfhvdkY&ygw,f}}vdkY atmifjrifcJhygao;w,f/
uGe&f ufpmrsuEf SmrSm ajymMum; awmf eDeDcifaZmfuawmh RED oBuFeft pD p Of awGu d k ol r &J U rdk;av;
aus;vufa'ozGH UNzdK;a&;
twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf aus;vufa'ozGHY NzdK;a&; 19
qdwo
f m;wpfyó
d mig;usyf iat; acG;rkv
hd ahkd &mif;wm
xGef;xGef;(arG;^uk)
jrefrmEdkifiHwGif qdwfom; rif;bmvkYd vdraf &mif;wmvJ}}
aps;rSm trJom;? 0ufom;? Muuf vkd Y ol B uD ; uar;awmh
om;wdkYxuf jrihrf m;aeaMumif; iat;jyefajz vku d yf Hku -
awGU&onf/ ,aeY tar&duef ]][kwyf gw,f olBuD;rif;
Edkiif HwiG v f nf; v,form;rsm; usKyfa&mif;pOfuwnf;u ajym
onf qdwo f m;pm;oH;k &eftwGuf a&mif;wmyg qdwo f m;wpfyó d m
qdwrf sm;ukd pD;yGm;jzpf ykrd akd rG;jrL ig;usy?f iat;acG;rkYd a&mif;wm
vmMuNyD; EGm;ESi0hf ufarG;ouJh vdkY ajyma&mif;wmygolBuD;rif;?
okYd wpfyikd w f pfEkid f arG;jrLvmMu olwkY[ d molwkdY 0,fMuwmyg}}
onf/ ,aeYqkv d Qif qdwt f &Sif wJ/h
ukd w½kwEf ikd if o H Ykd wifyakYd eMuNyD udki;f olajymwmvnf; rSef
jzpfonf/ ukrP Ü rD sm;u tNydKif aeawmh olBuD;rif; b,fvkrd S
tqkid 0f ,faeMuí qdwaf ps;vnf; rqHk;jzwfwwf? q&mwifarmif
aumif;vmojzihf tusK;d tjrwf axG;vnf; a&iHkEw I yf w d af evku d f
&&Sv d mMuNyDjzpfonf/ odkYjzpfí onf/ olBuD;rif;uawmh -
ouf q k d i f & mXmersm;taejzihf ]]at;..aemifukd 'Dvkrd vkyf
arG;jrLa&;qkid &f macs;aiGrsm; xkwf eJYiat;/ aemufwpfcgvkyf&if
acs;&mwGif qdwaf rG;jrLolrsm;ukd awmh xdww f Hk;cwfrSm}}vkYad jym
wk;d csUJ arG;jrLvmap&ef pD;yGm;jzpf &if; acG;w&m;pD&ifjcif; tqH;k owf
wpfEkdifwpfykdifqdwfarG;jrLol oGm;ygw,f/ qdwo f m;rSwv f kYd
rsm;ukd xda&mufr&I NdS yD; twk;d EIe;f "mwfyH-k tifwmeuf 0,fvkdufwJh&Gmom;awGvnf;
"mwfyH-k tifwmeuf
oufomaompepfjzihf aqmif&u G f jyefoGm;&&Smw,f/
ay;oihyf gonf/ trSeaf wmh 0,fpm;olawG&JU
jrefrmEdik if t H aejzihf wpfEidk if H ]wd&pämefawG&YJ tom;aps;EIe;f xJrmS qdwo
f m;aps; xdyq
f ;kH aecJw
U m ,cifuwnf;uyg/ tckawmU avmbyg/ wpfyó d m &Spu f sy?f
vHk;wGif qdwaf umifa& 2 'or wpfq,f aygufaps;&Sdaewm
9 oef;ausmf(cefYrSef;)&Sdrnf/ qdwfom;aps;qkdwmxuf qdwfom;ajcmuf? qdwfom;trGaMumftxkyfrsm;rSm rDeDrm;uwfBuD;rsm;wGif ig;usyfeJYa&mif;awmh aps;csKd
rauG;? rEÅav;? ppfuikd ;f ? &ckid f ae&m,lxm;MuNyjD zpfonf} w,fqNdk yD; 0,fvu dk Mf uwmaygh/
paom wkdif;a'oBuD;ESifhjynf csufMunhfrS acG;om;rSef;od&
e,frsm;wGif trsm;qHk;arG;jrLMu a'owGif arG;jrL&efoihfavsmf jzpfonf/ ,if;odkt Y ajctaersK;d tvm;tvm enf ; ygonf / om;wGJ av;ig;wGu J kd awmif;xJ onf/ wd&pämefawG&JU tom;
onf/ jrefrmEdkiif w H iG f arG;jrLMu onf/ t&G,t f pm;BuD;rm;onf/ rjzpfatmif txl;*½kpku d &f rnf/ aqmvsifpGmt&G,fa&mufaom xnhx f rf;NyD; &GmxJvnfa&mif; aps;EIef;xJrSm qdwfom;aps;
aom qdwrf sK;d rsm;onf trsm; eDnKd a&mif? tke;f cGaH &mif? refusn;f uR?J EGm;? qdw?f od;k rsm;onf wd&pämefrsK;d jzpfí aiG&if;jyefay: ae\/ t&ufuvnf; rrl;wrl; xdyq f Hk;aecJhwm ,cifuwnf;
tm;jzihf xdepf rf;rsK;d ? *sw d ef DrsK;d ? apha&mif&o dS nf/ ud, k tf av;csed f tpmMurf;pm;aom wd&pämefrsm; rIjrefygonf/ vkyfom;vkdtyf jzifh qdwo f m;ukad &mif;&m - uyg/ tckawmh qdwo f m;aps;
a0omvDrsK;d rsm; jzpfMuonf/ tm;jzihf txD; 45 uDvk?d tr jzpfí vlwkdYtwGuf wku d ½f kduf csufenf;yg;NyD; vlenf;pkjzihf ]]qdwfom;AsKdU..qdwfom; qkdwmxuf qdwfom;ajcmuf?
xdepf rf;rsK;d onf rauG;wkid ;f a'o 42 uDvkcd efY&NSd yD; t&yfrSm 76 toH k ; r0if a om aumuf ½ d k ; ? xda&mufpmG xde;f odr;f Ekid o f nf/ wpfyó d mukd ig;usy?f iat; qdwo f m;trGaMumftxkyrf sm;rSm
BuD; acsmufNrdKUe,f? xdefprf; 'or 2 pifwrD w D mESifh trwGif jruf? opf&Gurf sm; pm;jcif;jzihf aus;vufa'o pD;yGm;a&;tqif acG;rdaYk &mif;wm}}[kajymNyD; atmf rDeDrm;uwfBuD;rsm;wGif ae&m
aus;&GmwGif trsm;qHk;jzpfNyD; 73 'or 66 pifwDrDwmcefY&Sd &Sio f efBuD;xGm;Edkio f nf/ okjYd zpf rajyaom rdom;pkrsm; tyk0d ifaiG a&mif;aeygonf/ tJ'Dtcsed u f ,lxm;MuNyDjzpfonf/ tom;
xdefprf;rsKd; trnfwGifaejcif; onf/ a0omvDrsK;d onf yckuúL í qdwfarG;jrLa&;onfvnf; &aom arG;jrLa&;jzpfonf/ qdwfom;wpfydóm &Spfusyf? aps;aumif;awmh acG;om;ajcmuf
jzpfonf/ t&yf? tvHk; xGm; a&pBudKNrdKUrsm;wGif trsm;qHk; tpmMurf;oufoufjzihf atmif qdwo f m;onf y½kw d if;yg0ifrI 10 aygufaps;&Sad ecsed f wpfyó d m rygygapeJYvkYd qkawmif;&rnf
usdKif;ygonf/ tarG;a&mifrSm awGU&onf/ tvHk;txnfao; jrifpGmarG;jrLEkdifonf/ xkdYjyif rsm;jym;í qdw\ f tqDrmS vnf; ig;usyq f kdawmh olYay;ygOD;? igh jzpfygonf/
wpfu, kd v f k;H jzLNyD; ODacgif;ykid ;f rJ oG,Nf yD; tarG;a&mifrSm tndK tjcm;wd&pämef (0uf? Muuf) tjcm;aomtom;rsm;\ tqD ay;ygOD;eJY 0,fvu dk Mf uonf/ r& ajrvGwaf jr½dki;f awmawmif
ygonf/ ESmacgif;ykid ;f tarG;jzL a&mifqufE, G Nf y;D ud,
k tf av;csed f rsm;twG u f toH k ; 0if a om xuf use;f rma&;ukd rxdcu dk af p wJholu ukad t;ukd &efawGUMu rsm;wGif qdwfarG;jrLjcif;jzihf
onf/ trsm;tm;jzihf rkwq f wd f rSm txD; 38 uDvk?d tr 31 yJarSm?f qD;rIeYf ponfh jznfhpGuf aMumif; od&onf/ qdwo f m;\ onf/ ukad t;vnf; qdwo f m; tusKd;&SdpGm toHk;csEkdifonf/
ygNyD; em;&Gu&f Sní f wGJavmif; uDvckd ef&Y o dS nf/ t&yfrmS txD; pmrsm;ukd auR;arG;ygu ykí d t&omaumif;rGefrIukd odMu zkd;awG,lNyD; tdrfjyefoGm;awmh EGm;xufpmvQif tpmvkt d yfcsuf
usonf/ rsufESmcHk;í OD;csKd 51 'or 28 pifwrD w D m? tr atmifjrifygonf/ qdww f oYkd nf aomfvnf; qdwfom;aps;EIef; onf/ aemufwpfaeY reufykid ;f enf;NyD; tpmrsK;d pHk? toD;t&Gu?f
aemufzufokdY vefNyD;auG;aeyg 48 'or 58 pifwDrDwmcefY&Sd tjcm;wd&pämefwEYkd iS fh EdiI ;f pmvQif jrihrf m;aerIaMumihf pm;oHk;olrsm; ukad t;ukd olBuD;rif;u qihaf c: aygif;yif? jrufyif? ql;yifrsm;
onf/ udk,t f av;csed rf mS txD; onf/ &if;ESD;jrKyfESHrIenf;NyD; tcsed w f kd awmf½w kH ef½kH 0,frpm;jzpfMuyg/ vkdufonf/ ukdat; raeYu pm;oHk;Edkiaf omowå0gjzpfonf/
wGif 50 uDvk?d trwGif 29 azmfjyygqdwfrsKd;rsm;onf twGi;f aumifa&wk;d yGm;rI vsif q&mwifarmifaxG; wm0ef a&mif;wm qdwo f m;r[kwb f J qdwrf sm;onf a&muf&ma'o
uDvdkcefY &Sdygonf/ t&yfrSm cHEidk &f nf&jdScif;? xde;f odr;f &vG,u f l jrefygonf/ 4if;wkY\ d tom;? us&m NrdKUe,fxJwGif qdwrf sm; acG;om;awGygqkNd yD; olBuD;xH ywf0ef;usifESihf tqifajypGm
txD;wGif 76 'or 2 pifwD jcif;? tenf;i,f*½kpku d ½f Hkjzihf Ed?kY om;a&wd&kY &SNd yD; pGeyYf pfypön;f trsm;qHk;arG;jrLMuovkd qdwf wkid jf cif;jzpfonf/ qdwo f m;0,f aeEkid pf Gr;f &So
d nf/ a&m*gb,
rDwm? trwGif 68 'or 58 ae&ma'ora&G; arG;jrLEkid jf cif;? jzpfaom qdwaf cs;rSm wefzk;d &Sd ay:a&mif;csov l nf;rsm;cJo h nf/ ol av;? ig;OD;ESit hf wl q&m uif;NyD; cHEikd pf rG ;f &So d nf/ tat;
pifwrD w D mcef&Y ydS gonf/ rEÅav; aps;uGu&f adS ejcif; paom tcsuf aom ajrMoZmjzpfonf/ jrefrm qdwo f m;ay:a&mif;ol ukad t; wif a rmif a xG ; u wd & pä m ef ywfonfh'Pfukdvnf; tjcm;
wdik ;f a'oBu;D ykygÜ ;e,fEiS fh rauG; rsm;ESiu fh kud n f yD gonf/ odkaY omf Edkiif HwiG f xl;jcm;csuw f pf&yfrSm qko d lwpfa,muf awGUcJhonf/ q&m0efqkad wmh olBuD;rif;xH wd&pämefrsm;xuf ykí d cHEidk o
f nf/
wdkif;a'oBuD; acsmuf? a&eH vnf; rnfonfah rG;jrLa&;vkyif ef; qdwfom;aps;EIef;onf tjcm; ukad t;onf qdwo f m;ukd tom;? ta&muf o G m ;&ygawmh o nf / xkYad Mumihf qdwaf rG;jrLa&;onf
acsmif;? rauG;? ewfarmuf? rqkd rsK;d ½dk;ADZ? tm[m&aA'? aom tom;aps;EIef;rsm;xuf t½dk;? uvDpm? qdwf OD;aESmuf? ol B uD ; td r f r S m q,f t d r f r S L ;? a&mif;Ekid o f avmuf 0,fvt kd m;
NrdKUopfe,fwkdYwGif trsm;qHk; pDrHcefYcGJrIwdkY tm;vHk;wufnD tNrJwrf;vkd jrihrf m;aeonf/ EkYad emuf tpdwo f m;? ig;q,f &mtdrfrSL;awGeJY vlpHkwufpHk? &Sdaeojzihf jrefjrefESihfrsm;rsm;
arG;jrLMuonf/ vufnDaumif;ae&ef vkdtyf pD;yGm;a&;taejzihf qdwf om; ponfjzihf wGJa&mif;\/ olBuD;rif;u acG;om;w&m; arG;jrLEkid af omqdwrf sm;ukd tpk
*swd ef rD sK;d onf rEÅav;wkid ;f onf/ wpfckckcsKUd ,Gi;f aeygu arG;jrL&ef &if;ESD;jr§KyfESHrIonf uk d a t;u taomuf t pm; pD&ifygawmhonf/ vku d jf zpfap? wpfyidk w f pfEidk af rG;jrL
a'oBuD;twGi;f &Sd ausmufqnf? ,if;arG;jrLa&;vkyif ef;jzpfxeG ;f &ef tjcm;aom wd&pämefrsm;xuf 0goemyg\/ ol Y r d o m;pk u k d ]]iat; rif; raeYua&mif; Mu&ef wkdufwGef;EdI;aqmfvkduf
wHwm;OD;? pOfu h ikd Nf rdKUe,frsm;wGif rvG,u f lyg/ csKUd ,Gi;f csuBf uD; avsmhenf;ygonf/ xkdYaMumihf qdwo f m;ay:a&mif;í vkyu f kid f vku d w f m qdwo f m;r[kwb f l;/ &ygonf/
trsm;qHk;arG;jrLMuonf/ ajrjyefY rm;avav t½H;I ESi&fh ifqidk &f av &if;ESD;jr§KyfESHrIqkdif&m qHk;½IH;rI auR;\/ wpfaeY eHeufcif; qdwf acG;om;awGvkYd ighvmwdkiw f ,f/ xGef;xGef;(arG;^uk)
22 arG;jrLa&; twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf
Muufiu
S w
f yk af uG;a&m*gESiUf jynfou
Yl sef;rma&; w&m;r0ifig;uefrsm;
ae0if;vGif(arG;^uk)
ta&;,loGm;rnf
Oa'ukcd sK;d azmufí w&m;
ypön;f rsm;tm; ukid w f G,rf jd cif;? wpfaumifcsif; oD;jcm;cGJíae r0if wl;azmfxm;onfhig;uef
a&m*gyk;d yg0ifaom a&rsm;tm; jcif;rsm;tm; awGU&&Sd ygonf/ rsm;ukd ta&;,laqmif&GuEf kid f
aomufokH;rdjcif;? a&m*gyk;d 0if MuufiSufwkyfauG;a&m*g a&;twGuf jynfaxmifpktpk;d &
a&mufaeonfh Muufom;rsm;? aMumifh vlrsm;wGif acsmif;qk;d tzGUJ EiS hf n§Ed idI ;f aeaMumif; &efuek f
MuufrSxGufaom aoG;rsm;? jcif;? 0rf;avQmjcif;? touf½SL wkid ;f a'oBuD; 0efBuD;csKyf OD;NzdK;
Muufrsm;rSxu G &f o
dS nfh rpifEiS hf cufcjJ cif;? uk,d t f ylcsed jf rifwh uf rif;ode;f u NyD;cJhonfh rwfv
t&dt&GrJ sm;rSwpfqif?h uk, d cf E¨m jcif;? (104 'D*&D zm&if[ku d f 7 &ufaeYwiG f ajymMum;onf/
\ 'Gg&aygufrsm;wGif&Sdonfh txuf&jdS cif;)? acgif;uku d jf cif;? &efukew f ikd ;f a'oBuD;twGi;f
tajr§;yg;rsm;rSwpfqifh a&m*gyk;d vnfacsmif;emjcif;? tom;rsm; ig;uef{&d,maygif; {u &Spf
rsm; 0ifa&muful;pufygonf/ emusijf cif;? ESm&nf,kjd cif;rsm; aomif;cefY&Sdonfhteuf {u
rusuw f usuf csujf yKwf ESifh zsm;onfhvu©Pmrsm;ukd av;aomif;om w&m;0ifaqmif
xm;onfh Muufom;ESihf MuufO cHpm;&ygonf/ &Guaf eonfh ig;uefrsm;jzpfNyD;
rsm; pm;ok;H jcif;? a&m*gyk;d &So d nfh MuufiSufwkyfauG;a&m*g useif g;uefrsm;rSm w&m;r0if
MuufiSufrsm;tm; cGJpdwfjcif;? vlrsm;okYd ul;pufrt I m; umuG,f aqmif&u G af eonfh ig;uefrsm;
tarG;Ekwfjcif;? a&m*g&Sdonfh &eftwGuf MuufNcHrsm;tm; ZD0 jzpfaMumif;? w&m;0ifig;uef
"mwfyH-k tifwmeuf MuufrSOonfh MuufOrsm;tm; vkHNcHKrItumtuG,rf sm; jyKvkyf rsm;jzpfapa&;twGuf pdppfae
pm;aomufrjd cif;rS ul;pufEidk yf g xm;jcif;? jyifyrS a&m*go,f aMumif; od&onf/
MuufESifh iSufowå0grsm; iSufwkyfauG;a&m*grSpí Akdif; okdY ul;pufrIESifhywfoufí onf/ 4if;tjyif a&m*gyk;d &So d nfh aqmifEidk of nfh iSurf sm;? MuufNcH v,f,majr tjcm;enf;
wGif jzpfwwfaom MuufiSuf &yfpyf ;dk \ a&m*gjzpfymG ;rIyoHk P²mef 2004 ckEpS rf pS í toufq;kH ½I;H rI a&ul;uefrsm;wGif a&ul;jcif;jzifh wGi;f okYd r0ifEkid &f ef umuG,f vrf;ok;H pGcJ iG Ehf iS yhf wfoufí 2012
wkyaf uG;a&m*gonf Akid ;f &yfpf BuD;rm;pGm ajymif;vJcNhJ yD; 2003 rsm;&Scd Jhygonf/ ul;pufrIwGif vnf; a&m*gul;pufEidk yf gonf/ xm;jcif;? Muufom;rsm;tm; ckESpf v,f,majrOya'wGif
a&m*gyk;d H5N1 aMumifhjzpfNyD; ckESpfywf0ef;usifwGif BuD;rm; uav;rsm;wGif vlBuD;rsm;xuf MuufiSufwkyfauG;a&m*g ukid w f ,
G cf sujf yKwf&mwGif (70 ,if;okYd tjcm;enf;vrf;ok;H pGcJ iG hf
MuufEiS hf iSurf sK;d EG,t
f m;vk;H wGif aom uyfa&m*gtjzpf ta&SU ykí
d ul;pufEkid yf gonf/ ul;puf jzpfymG ;onfh Muufrsm;\oP²mef 'D*&Dpifw*D &dwt f xuf tylay; r&bJ aqmif&u G yf gu 'PfaMu;
ul ; puf j zpf y G m ;wwf y gonf / awmiftm&Sa'owpf0ef;&Sd tdrf cH&onfh vlrsm;tm;Munfhygu tm;Munfyh gu Muuf\tarmuf? í)csuf j yKwf p m;aomuf & ef ? tjyif axmif'Pfukyd g csrSwf
MuufiSufwkyfauG;a&m*gonf arG;Muuftm;vk;H okYd ul;pufysUH EYHS Muuf a rG ; jrLa&;jyKvk y f o nf h vnfyif;? rsuEf SmESihf em;&Gu&f Sd MuufOtpdr;f rsm;ESihf MuufOtcGH Ekid o
f nfh tajctaeuko d &d &Sd NyD;
ul;pufjrefjyif;xefonfh a&m*g cJhygonf/ 1959 ckESpfrSpí rdom;pk0ifrsm;? pD;yGm;jzpfMuuf ta&jym;rsm; a&mif&rf;í tjym rsm;tm; qyfjym&nfjzifh aq; ,if;okYd axmif'PfEiS 'hf PfaMu;
wpfrsK;d jzpfí 1990 jynfhEpS rf sm; 2005 ckESpt f wGi;f MuufiSuf NcHrsm;wGif tvkyv f su&f adS om
f yk v a&mifokdY ajymif;vJoGm;jcif;? aMum&efEiS hf Muufom;? MuufO csrw S yf gu tqdyk gig;uefrsm;ukd
wGif Oa&mywkdufwGif pwif wkyfauG;a&m*gaMumifh Muuf tvkyform;rsm;wGif a&m*g Muufr\ajcaxmufrsm; a&mif ukid of nfv h uftm; yk;d owfaq; v,f,majrtjzpfom jyefvnf
jzpfymG ;cJhNyD; vltrsm;tm; wku d f aumifa&aygif; oef;ESifhcsDí jzpfymG ;í a&m*gul;pufEikd o f nfh &rf;jcif;? 0rf;oGm;jcif;? Muufr jzifh aocsmpGmaq;aMum&ef jzpf aqmif&Gu&f rnfjzpfonf/
½ku
d f ul;pufwwfonfh a&m*g aoqkH;cJhygonf/ vrf;aMumif;rsm;tm; atmufyg rsm;wGif ykHrSeMf uufOykHoP²mef ygonf/ okjYd zpfí vloYdk ul;puf ig;vkyif ef;u@ zGHUNzdK;a&;
wpfcktjzpf 1997 ckESpt f xd jyif;xefí ul;pufrv I , G u
f l twkid ;f awGU&&Sd ygonf - r[kwo f nfh MuufOrsm;Ojcif;? aom MuufiSuw f kyaf uG;a&m*g twGuf wGaH w;NrdKUe,fwiG f {u
owdjyKrdcJhjcif; r&Scd Jhyg/ onfh MuufiSuw f kyaf uG;a&m*g MuufNcHrsm;&Sd a&m*gyk;d rsm; OcGaH ysmah om MuufOrsm; Ojcif;? ESifhywfoufí owdjyK&rnfh wpfaomif;cefYukd pDrHued ;f tae
1997 ckESpfrSpí a[mif ESihyf wfoufí a&m*gjzpfymG ;rI ygonfh avESihf zkerf IeYrf sm;tm; MuufOEIe;f usqif;jcif;? acsmif; tcsurf sm;tm; wifjyvku d &f yg jzifh aqmif&u G &f ef&adS Mumif; od&
aumifwGijf zpfyGm;cJhonfh Muuf aygif; 200 ausm&f cSd JhNyD; vlrsm; ½SLrdjcif;? MuufNc&H dS tok;H taqmif qk;d jcif;? ESm&nf,jkd cif;ESihf Muuf onf/ ae0if;vGi(f arG;^uk) onf/ aEGjynfhpkH
pku
d yf sK;d a&t&if;tjrpfvkt
d yfcsuf urÇmwpf0ef;jrifhwuf ausmzkH;rS
xkwjf yefaMunmcJhonf/ vwfwavmwGif a&pDrHcefYcJGrI pdeaf c: a&&&Srd Itay: rlwnfí tif;tdkirf sm;rS &&So d nfha&udk a&jym
csuu f kd b&mZD;Edkiif Hü &ifqkdiaf e&onf/ vufwiftar&du\ (Blue Water)? opfawmrsm;ESihf ajratmufr&S &So d nfah &udk a&pdr;f
tBuD;qHk;Edkiif H wpfEikd if jH zpfonfh b&mZD;Ekid if w H iG f urÇmph m;aomuf (Green Water)[k trsm;pku cGJjcm;owfrSwx f m;Muonf/
ukex f kwv f kyo
f nfh ukrÜPDrsm;vnf; trsm;tjym;&Sad eonf/ ]]pOfqufrjywfa&&&dSEkid zf kdYtwGuf tuefYtowfawG &Sad e
b&mZD;onf csr;f omonfh Edkiif w H pfEikd if jH zpfaomfvnf; Edkiif \ H ygw,f/ a&t&if;tjrpfawGukd ykNd yD;xdxad &mufa&muf oHk;pGJzkYd
jrpf? acsmif;? tif;? tdkirf sm;rS a&yrmPxuf0ufausmu f kd pdkuf uRefawmfwkYd wwfEkid o f rQ tpGr;f ukeaf qmif&Guaf eygw,f}}[k
ysK;d a&;u@wGif oH;k pGaJ e&ojzifh a&cef;ajcmufrt I ygt0if obm0 Ekid if Hwuma&pDrHcefYcGJrIXme\ ñTeMf um;a&;rSL; uavmuf'D,m
ywf0ef;usiq f kdi&f m pdeaf c:rIrsm;udkvnf; BuHKawGU&vsu&f o Sd nf/ qufa'ghzu f ajymMum;cJhonf/ orm;½dk;usqnfajrmif;rsm;onf
qnfajrmif;u@wGif ajymif;vJrjI yKvky&f eftwGuf armif;olrhJ pdkuyf sK;d a&;twGuf r&dSrjzpf ta&;ygvsu&f NSd yD; a&a0a&vJa'o
av,mOfrsm;? qnfajrmif;pepfwGucf surf Irsm;ESihf N*dK[fwktoHk; rsm;onfvnf; ZD0rsK;d uGJrsm;ESihf ajrqDvmT twGuf tvGet f a&;yg
jyK&SmazGrIrsm; ponfh enf;ynmrsm;udk toHk;jyKaqmif&u G v f suf onf/ a&t&if;tjrpfrsm;udk zsuq f D;jcif;onf rdrw
d kdY\ pnf;pdrf
&Sad Mumif; (8)Budraf jrmuf urÇmah &zd&k rfwiG f aMunmcJo h nf/ tqdyk g Opömrsm;udk zsuq f ;D jcif;yifjzpfaMumif; a&t&if;tjrpfuRrf;usio f l
zdk&rfokYd urÇmah &t&if;tjrpfqkid &f m uRr;f usio f rl sm; wpfpkwpfa0; rsm;u ajymqdkxm;onf/ rmvmaX;
"mwfyH-k tifwmeuf wnf; wufa&mufcJhMuonf/ Ref: AFP
aeyl'PfumuG,&f ef enf;vrf;aumif;rsm;
ayguaf yguf
jrefrmEdik if w
H iG f 2014 ckEpS rf S jcif;udk uko&efvG,fulaomf qdkygu aea&mifjcnfESifhwdkuf xGufyg/ tjyifodkUxGufyg/ rdk;tHkYaomf wJh EGm;EkY?d tke;f pdr;f &nf? ovJ
pwifum tylqHk;pHcsed w f ifcJhNyD;? vnf;? ta&jym;eDjref;emusi½f Hk ½dkufrxdawGUatmif rsufESm? aeavmifjcif;twGuf EIwf vnf; c&rf;vGefa&mifjcnfu oD;? oHyk&moD;? rkev f mOtjzL?
wpfEpS Nf yD; wpfEpS v f nf; xdkpcH sed f omru a&mif&rf;NyD; t&nf vnfyif;? ycHk;wdykY g tyl'Pfum crf;tom;yyfí uGJtufjcif;rS wdrwf kdurf sm;udk azmufxu G Ef kdif bl;? z½Hk? ocGm;? z&Jo;D ? ocGm;
udkausmfvGefum wpfESpfxuf Munf z k r sm; ayguf v mygu uG,af y;Ekid rf nfh OD;xkyEf Sihf UV BudKwifumuG,fonhftaejzifh ojzifh aea&mifjcnf'Pf tum arT;oD;? vdar®m?f pysp?f emewf?
wpfESpf ydkrkdyljyif;vmcJhygw,f/ twGi;f ydki;f ta&jym;tvTmESihf ygaomxD;rsm;udk aqmif;yg/ SPF ygaom EIwfcrf;qdk;aq; tuG,, f ljcif;jzifh tEÅ&m,fukd *&dwzf ½ko;D ? b,f&o D ;D ? rkev
f m
NyD;cJhaom 2017 ckESpu f vnf; tm½HkaMumrsm;udkyg xdcdkufí c&rf;vGeaf &mifjcnf tvG,w f ul udkok;H yg/ rD;zdkacsmifok;H &Svum ausmfvTm;yg/ OeD? [if;&Guo f ky?f tpdr;f a&mif
ESpf 30 ysr;f rQxuf okn 'or tEÅ&m,f&ySd gw,f/ aeyl'PfrS razmufEkdiw f Jh ta&mif&ih&f ifhxl &nfuvnf; aeavmifí tom; aeavmif'Pfc&H aom ta& i½kwcf sKyd GoD;? ylpDeH&Gu(f yl'Dem)
03 'D*&Dpifw*D &dwyf kí d yljyif;cJh umuG,&f ef atmufygaqmif&ef xJaom t0wftxnf0wfyg/ ta& ylpyfyal vmifjcif;udk ouf jym;ud k a&cJ 0 wf u yf a y;yg/ wdkYukd pm;ay;yg/ tqDjyef[if;
wmaMumifh 2017 ckESpfwGif a&Smif&efenf;vrf;rsm;udk xyf rsuv
f Hk;wpf0kduf 99 &mcdkif omapygw,f/ emusirf Ioufomap&ef tudkuf vsmrsm;xuf tdkrD*g 3 zufwD;
jynfolrsm;rSm aeYtylcsdefrsm; avmif;rQa0vdku&f ygw,f - EIef; vHkNcHKpGm zHk;tkyfEdkifaom rdrdaetdrfcef;rsm;odkYvnf; tcJaysmufaq;aomufay;Edkif tufqpf<u,f0onfh t½dk;rsm;
pHcsed w f ifjrifw h ufjcif;? tjrifyh ikd ;f aomig; pm;ay;yg/ udkudk;?
tylcsed rf sm;wGif aeYpOf&ufquf refusn;f ? c&rf;csOo f ;D azsm&f nf
tcsed f MumjrifhpGm usa&mufae rsm;ESifh vufzuf&nfMurf;wdkY
ojzifh tyl'Pf (Heat Stress) rsm;rsm;aomufyg/
cHpm;&jcif;? avxktwGi;f a&aiGU acR;xGuv f eG af eaom t&G,f
rsm; a&maESmyg0ifvmrIaMumifh a&mufNyD;ol vlwpfOD;twGuf
cE¨mudk,fcHpm;&aom tylcsdef wpfaeYvQif oef&Y iS ;f aomaomuf
(Feel Temperature)wGif av a&udk iSuaf ysmzl; 10 ykvif;rS
tylcsed o f mru a&aiGUtylcsed yf g 16 ykvif;(ig;vDwmrS &Spv f wD m
aygif;pyfvmojzifh vl\ cHEkdif cef)Y tm; "mwfqm;&nfEiS ahf &mí
aomtylcsdefudkausmfvGefonfh aomufoHk;ay;oifhygw,f/
tyl'PfudkcHpm;&jcif; (High a&csKd ;enf;rSeu f efrSomvSsif
Heat Index)? c&rf;vGeaf &mif tylavoifwke;f (Heat Stroke)
jcnftñTe;f ude;f (Ultra-Voilet udk umuG,Ef kid rf mS jzpfygw,f/
Index) jrifr h m;jcif;pwJh obm0 tyl'PfcEH kid af tmif aq;zuf0if
ab;b,mrsm;jzifh cHpm;cJhMu& a&csKd ;enf;tqifhqifhukd ,ckvkd
ygw,f/ tBuHjyKvdku&f ygw,f/
c&rf;vGeaf &mifjcnf (UVR) "mwfyH-k tifwmeuf a&udk t&dyx f JwGif csK;d &yg
qko d nfrSm aerif;BuD;rS xkwf r,f/ OD;pGm aomufa&wpfzef
vTwfvkdufaom a&mifjcnfxJ arG;uif;puav;i,frsm; aeumrsurf eS w f yfqifyg/ t0wf aea&mifjcnfpl;&Sonfhtvif; ygw,f/ aeavmif'PfaMumifh cGut f jynfah omufyg/ NyD;aemuf
wGif a&maESmygvmonfh pGr;f tm; wGijf zpfwwfaom tonf;a&mif vGwfuif;aeaom vnfyif;? a&mif wdu k ½f u
kd rf usa&mufap&ef obm0tqDrsm; cef;ajcmufap OD;aESmufxJ&Sd tylxdef;tm½Hk
jrihf vQypf pfov H ukd vf idI ;f rsm;ukd tom;0ga&m*g? c½koif;a&m*g vufEiS hf ycHk;ponfah e&mrsm;udk tumtuG,fjyKyg/ jyifytyl wwfí a&at;at;jzifh av; aMum ae&mrsm;jzpfMuwJh ajc
ac:jcif;jzpfygw,f/ tdkZke;f vTm tp&Sad om ta&jym;a&m*grsm; SPF15+ yg0ifaom aea&mifcH 'Pfoufomap&ef aetdrw f iG f rdepfcefY a&pdrcf sK;d ay;yg/ axmufatmufydkif;? vufzsm;
,dk,Gi;f yg;vTmrIaMumifh urÇm udk c&rf;vGeaf &mifjcnfux k ;kH jzifh vdrf;aq;udk aea&mifjcnfxJ av0if a vxG u f a umif ; aom cE¨mud, k wf iG ;f tylcsed jf rifrh m; ESifh vufarmif;rsm;pwJh oHk;
wpfvTm; wpfESpfxufwpfESpf uko&aomfvnf;? &ifaoG;i,f rxGurf D 15 rdepfcefY BudKvdr;f csnfom;t0wftxnfta&mif apwwfaom *si;f ? i½kwo f D; ae&mwdu Yk kd BudKwiftoday;onfh
odoo d mom tyl"mwfuv J su&f dS rsufpdrxdcdkufatmif ta&mif yg/ aea&mifcHvrd ;f aq; wpfcg azsmah zsmh okrYd [kwf pyefo Y m;yGyG trsKd ;rsKd ;? i½kwaf umif;rIe?Yf acsm taejzifh a&qGwu f m yufzse;f
aeygw,f/ c&rf;vGeaf &mifjcnf &ifh&ifh rsupf t d umtuG,, f l& vdrf;NyD;aemuf ESpfem&DMumNyD; wdkYuko d m 0wfqifyg/ uvuf ? qd k 'g? t&uf ? ay;yg/ NyD;&if rsuEf Smopfyg/
tñGe;f ude;f wdki;f xGmcsurf sm;t& avh&Sdygw,f/ tvm;wlyif? wdki;f aemufwpfBudrf xyfvrd ;f aEG&moDomru aqmif;&m qDaMumf rkefYtrsdK;rsdK;? csdpf? ukyEf Sihf vnfyif;wdkYukd a&ESihf
tqifh oknrS 11 txd&NSd yD;? Eke,faom &ifcGifydkufuav; yg/ tcsKd U UV umuG,u f &ifrf oDwiG v f nf; aeUv,fbuf tyl aumfzDwkdYukd a&Smifyg/ yufay;yg/ azmfjyygenf;tqifh
tylcsdef oknrS 3 txdudk rsm;udk aeylxJxGufcgeD;rSm wdkUonf opfjrpfopfOjzifh vkyf &Sed jf yif;xefwmaMumifh aea&mif a&rsm;rsm;aomufí t&nf qifhtwdki;f qufícsKd ;ay;yg/
tedrq hf kH;tqif?h 4 rS 8 txdukd rsupf yd grusef owdxm;í zH;k tkyf xm;aomfvnf; ab;xGuq f ;kd usKd ; jcnf ' Pf t umtuG , f , l í &Tr;f aom opfo;D 0vHrsm;jzpfMu aygufayguf
tv,ftvwftqifEh iS hf 8 rS ay;zdkY vdkygw,f/ jzpfapEdik í f rdrEd iS v
hf u
dk zf ufaom
11 txdukd tjrifhqHk;tqifh[k c&rf;vGeaf &mifjcnf xdawGUrI u&ifru f kdom a&G;cs,t f oHk;jyK 'dYk a us ; &Gm [m o
owfrSwfxm;ygw,f/ jrefrm tedrfhqHk;tqifh[m ta&jym; yg/ SPF yrmPjrifhav "mwk
Ekid if HwiG v f nf; xdkobm0ab;
tEÅ&m,faMumifh NyD;cJhwJh 2014
avmifí tom;ta&rGJajcmuf
jcif;jzpfum rSJUajcmufrsm;jzpf
ypönf;yg0ifrIrsm;avjzpfaom
aMumifh tqdy"f mwfajyapaom
olt
Y jrif ud,
k t
Uf jrif
ckESpf {NyDvrSpí wpfESpx f uf jcif;? rsupf ud sed ;f pyfjcif; jzpfap &Sm;apmif;vufyyfrS xkwv f kyf yGifhjzLNrdKUe,fwGif xif;tiSm;vdkufaygufpm;ol
wpfESpf ydkíylvmwmaMumifh ygw,f/ tjrifhqHk;tqifhwGif onhf u&ifru f kd OD;pm;ay;a&G; ]OD;wif}qdkonfh vlwpfa,muf&o Sd nf/ wpfaeY NrdKUr
eHeuf 10 em&DrS nae 4 em&D ta&jym;tdkrif;&ifha&mfí ta&; cs,yf g/ tom;vnf;at;? ae aps;awmifbuf&Sd ]rdwfaqG}vufzuf&nfqdkifwGif
twGif; aea&mifjcnfatmuf aMumif;xifjcif;? Melanoma avmifrIvnf; oufomapwJh xif;aygufaecdkufjzpfonf/
oG m ;vmvI y f & S m ;jcif ; twG u f (ac:) ta&jym;uifqmjzpfjcif;? jrefrmhoeyfcg;ppfppfukd ntdyf qdkix f J pm;yGJvGww f pfvHk;wGif a&SUae? q&m0ef?
owdjyKoifhygw,f/ om;orD;r&Edik jf cif;? rsupf w d rd pf JG &m0ifcgeD;wdki;f vdr;f yg/ ausmif;q&m oHk;OD;om;xdkií f vufzuf&nfrmS aomuf
txl;ojzifh ajcmufEpS af tmuf jcif;? ckctH m;usqif;jcif; tp&Sd toufwpfEpS af tmuf i,f pum;vufqHkusaeonf/ xdk0kdi;f wGif a&SUaeupí-
uav;i,frsm;? touf 60 wJh a&m*ga0'emrsm;udk cHpm;& &G,faomuav;rsm;udk aeyl a&SUae/ ]]usKyfu usKyfjriforQvlukd usKyftrIonfcsn;f rSwaf ewmAs}}
ausmfoufBuD;&G,ftdkrsm;ESifh Edkiyf gw,f/ 'ghjyif tylaMumifh xJokYd ac:aqmifjcif; rjyKygESi/hf q&m0ef/ ]][kwrf ,f [kwrf ,f? usKyfvnf; jrifjriforQvlukd usKyfvlemcsn;f xifaewm}}
arG;&mygtom;jzLolrsm;[m avjzwfjcif;? tylyef;zsm; zsm; uav;i,frsm;udk t&dyx f JwiG f ausmif;q&m/ ]][kwyf Asm? usKyfuawmh awGU&mvlukd usKyfwynfhcsn;f xifaewmyJAsKUd }}
aea&mifjcnfukd tm½HkcpH m;vG,f jcif;ESihf aoG;wdk;? ESmacgif;aoG; om upm;ygap/ xdok aYkd jymaecdu
k f olwpYkd um;0dik ;f teD;odYk OD;wifu ykqed Bf uD;udik af &mufvmNyD; -
Muygw,f/ aeavmif'Pfcx H m; vQHjcif;wdkYvnf; jzpfapEdkifyg OD ; a&jym;aeavmif j cif ; rS OD;wif/ ]]usKyfuvnf; jriforQvlukd xif;vdkYyJ jrifw,f/ wpfcgwnf; aygufcGJNyD;
&aom ta&jym;udk udkiw f ,G f w,f/ umuG,&f eftwGuf SPF ygaom rD;qdkuzf kdYyJ odw,f}}
Munhfygu emusifaewwfyg yljyif;aom aea&mifjcnf acgif;avQmf&nf? acgif;vdr;f qD xdktajymaMumifh a&SUae? q&m0ef? ausmif;q&m oHk;OD;wdkY vufzuf&nfqkid x f u
J cyfokwo f kwf
w,f/ xdktao;pm;aeavmif atmuf rjzpfraeoGm;vm&rnf okrYd [kwf OD;xkyaf qmif;í tjyif xGuo f Gm;yHkMunfhNyD; ab;pm;yGJuvlrsm; NyHK;pdpEd Sihf usecf Jhownf;/ atmifoed ;f 0if;(yGihjf zL)
twG(J 15)? trSw(f 7)? 2018 ckEpS ?f {Nyv
D 1 &uf usef;rma&; 25
pdkufysKd;a&t&if;tjrpfvdktyfcsuf
urÇmwpf0ef;jrifUwuf
urÇmwpf0ef;wGif a&jywfvyf 2050 jynfEh pS w f iG f urÇmv
h l
rIrsm; trsm;tjym;jzpfay:aeNyD; OD;a& oef;ajcmufaxmifcefY
txl;ojzifh pdkuyf sK;d a&twGuf aomufoHk;a&jywfvyfrjI zpfay: tdE, d´ tpdk;&onf ukvm;yJ od&onf/ ta&;wBu;D aqmif
a&t&if;tjrpfrsm;udk pDrHcefYcGJ vmEdik Nf y;D pdu
k yf sK;d a&;u@twGuf wif o G i f ; rI t ay: pnf ; Muyf &Gu&f ef vdktyfonfhtajctae
onfeh nf;vrf;rsm; oifMum;ay; pdeaf c:rIwpf&yf jzpfvmEdkio f nf aumufcHonfhtcGeu f kd ,ckESpf rsm;t& tcGefjr§ifhwifcJh&jcif;
&ef ta&;wBuD;vdktyfvsu&f Sd [k uRrf;usio f lrsm;u cefrY eS ;f twGi;f 'kw, d tBudrf wdk;jr§ihf f kd;jr§ihrf Ionf ½kwf
jzpfNyD; tcGew
aMumif; uRr;f usio
f rl sm;u ajym xm;aMumif; urÇmhukvor*¾ rItaejzifh 40 &mcdkiEf Ie;f rS 60 csn;f tusK;d oufa&mufrnfjzpf
Mum;cJhonf/ tzGJUBuD;u pm-23 odkY &mcdik Ef eI ;f odYk jr§iw
hf ifvukd af Mumif; aMumif; pm-23 odkY