Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 333

1

Οδυσσέας Γκιλής
Επιμέλεια

Η ΧΟΡΗΓΙΑ
ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Sponsorship in antiquity

Θεσσαλονίκη 2016
2
3

Εισαγωγικό σημείωμα

Συγκέντρωσα-σταχυολόγησα, αποσπάσματα από βιβλία, εφημερίδες,


περιοδικά και διαδίκτυο, που αναφέρονται στην έννοια-λέξη χορηγός-
χορηγία, sponsor, sponsorship.
Στην αρχαιότητα η χορηγία παρείχετο, από εύπορους-πλούσιους πολίτες,
στο θέατρο κυρίως.
Χορηγία στον Αθλητισμό η μορφή του σύγχρονου αυτού φαινομένου
στυλ. Η Χορηγία χρονολογείται ήδη από το 590 π.Χ., όταν το ελληνικό
κράτος είχε υπό την αιγίδα τους αθλητές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Και στην συνέχεια έχουμε την δημόσια χορηγία από τους πολίτες που έχει
να κάνει με την ναυπήγηση τριήρεων, εκτροφή ίππων για στρατιωτικούς-
πολεμικούς σκοπούς.
Συντήρηση στρατιωτών –οπλιτών.
Υπάρχει υλικό που μπορεί να θεωρηθεί βιβλιογραφία.
Το υλικό είναι στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα.
Εκτός από την χορηγία στην αρχαιότητα υπάρχουν, ενδεικτικά και
αποσπάσματα για νεότερους χρόνους.
Ο πίνακας περιεχομένων παραπέμπει στις αντίστοιχες σελίδες του υλικού.
Στο τέλος το ευρετήριο οδηγεί σε λέξεις-έννοιες κλειδιά.
4

Περιεχόμενα

Εισαγωγικό σημείωμα............................................................................................................... 3
Ορισμός χορηγίας. .................................................................................................................... 5
LSJ-The Online Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon ........................................................ 5
Πύλη. Λεξικό Τριανταφυλλίδη. ................................................................................................. 7
Πατρώνας, πατρωνία ................................................................................................................ 9
Ευεργεσία ................................................................................................................................ 11
Γ. Δερτιλής. ΒΗΜΑ. Χορηγοί, ευεργέτες , «σπόνσορες». 14/09/1997 ................................... 12
Μαικήνας................................................................................................................................. 15
Ο όρος sponsoring ................................................................................................................... 15
Λειτουργίες...................................................................................................................... 18
Ο θεσμός της Χορηγίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα .................................................. 19
Στις 7 και 8 Φεβρουαρίου 2014 στη Θεσσαλονίκη ............................................................. 19
Κατατοπιστικά ......................................................................................................................... 20
Χορηγός. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ. .................................................................................. 20
Χορηγία. Η έννοια της και η διάκρισή της από την δωρεά. ................................................... 22
Πρακτικός οδηγός χορηγίας. Θαλή Π. Κουτούπη. ................................................................. 23
Περί χορηγίας στην ελληνική αρχαιότητα.............................................................................. 24
Αποσπάσματα από αρχαία κείμενα ........................................................................................ 25
Οι Λειτουργίες των αρχαίων Αθηναίων .................................................................................. 34
εὐεργεσία .............................................................................................................................. 108
Μαικήνας............................................................................................................................... 123
Προστάτης, προστασία ......................................................................................................... 124
Επιλογή αποσπασμάτων ....................................................................................................... 124
Προστασία ............................................................................................................................. 160
ΣΠΕΝΔΕΙΝ .............................................................................................................................. 196
Αρρηφορία ............................................................................................................................ 238
Αποσπάσματα από βιβλία .................................................................................................... 253
Sponsorsphip in Ancient Greece ........................................................................................... 268
Μεγάλοι Έλληνες ευεργέτες ................................................................................................. 279
Έλληνες ευεργέτες................................................................................................................. 286
Greeks benefactors ............................................................................................................... 300
Greek Sponsors...................................................................................................................... 313
5

Ενδεικτική συλλογή Βιβλιογραφίας. ..................................................................................... 327


ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ............................................................................................................................. 331

Ορισμός χορηγίας.

Ορισμός χορηγίας. «Είναι μια επένδυση σε χρήματα ή σε εξοπλισμό, ως


αντάλλαγμα για την παραχώρηση του δικαιώματος να εξερευνήσει (και
πιθανόν να εκμεταλλευτεί) την προοπτική εμπορικής αξιοποίησης ενός
αθλητικού γεγονότος και ότι συνδέεται με αυτό».
Χορηγός θεωρείται (αρθ.1 παρ.2) τόσο το νομικό (του ιδιωτικού δικαίου)
όσο και το φυσικό πρόσωπο. Ωςπρος τους αποδέκτες της χορηγίας,
σύμφωνα με την 3 παράγραφο του πρώτου άρθρου, ορίζεται ότι είναι
τόσοτ ο Δημ ό σ ιο όσ ο κ αι ο ι Ο ΤΑ ά κ α ι β ΄ β α θ μ ο ύ , αλ λ ά κ α ι
ν ο μ ικ ά π ρό σ ω π α τ ο υ ιδ ιω τ ικ ο ύ δ ι κ α ίο υ μ η κερδοσκοπικού
χαρακτήρα.

LSJ-The Online Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon

χορηγ-ία, ἡ, office or λῃτουργία of a χορηγός, defraying of the cost of the


public choruses, Antipho 2.3.8 (pl.), 5.77 (pl.), Th.6.16 (pl.), etc.: used
generally of λῃτουργίαι other than the τριηραρχία, Lys.19.57 (pl.), D.20.19
(pl.), Lex ap. eund. 18.106. 2. generally, expense, Democr.282. II.
generally, abundance of external means, fortune, ἡ ἐκτὸς χ.
Arist.EN1178a24, cf. Pol.1255a14, al.; πολιτικὴ χ. things necessary to
furnish or constitute a state, ib.1326a5: pl., βασιλικαὶ χ. Jul.Ep.89b;
πρόγονοι καὶ χ. καὶ δόξα great fortunes, Lib.Or.33.20. 2. metaph., in later
historians, of supplies for war, τῶν ἀναγκαίων, τῶν ἐπιτηδείων, Plb. 1.18.9,
4.71.10, etc.: pl., Id.1.16.6, etc. b. generally, supplies for a banquet,
Plu.2.692b. c. extraneous, adventitious aids, Arist. Po.1453b8. d.
abundance, τῶν εὐτυχημάτων Id.Pol.1333b17; ὕλης Luc.Anach.35; ὕδατος
Hdn.8.2.6; τῶν πηγῶν Lib.Or.61.18; πᾶσα χ. τῆς νόσου all that feeds the
disease, Philostr.Im.2.23. e. subvention, assistance, Ph.Bel.50.39. III. f.l.
for χορεία, Pl.Euthd. 277d.
6

Λεξικό Liddell-Scott

χορηγεῖον, τό, I. τόπος στον οποίο εκπαιδεύεται ο χορός, σχολή χορού,


χοροδιδασκαλείο, σε Δημ. II. σε πληθ., χορηγεῖα ή χορήγια, τά, προμήθειες
στρατεύματος, Λατ. commeatus, σε Πολύβ.· πρβλ. χορηγία II. 2.
χορηγέω, μέλ. -ήσω (χορηγός)· I. οδηγώ το χορό, σε Πλάτ.· μεταφ.,
αναλαμβάνω την αρχηγία ενός πράγματος, προεξάρχω, με γεν., τούτου τοῦ
λόγου, στον ίδ. II. 1. σε Αττ., λέγεται για τον χορηγόν, πληρώνω τη δαπάνη
για την παρουσίαση του χορού σε δημόσιες γιορτές, ενεργώ ως χορηγός·
με δοτ., χορηγέω χορῷ, σε Πλάτ.· χορηγέω ἀνδράσι ἐς Διονύσια, σε Λυσ.·
χορηγέω κωμῳδοῖς, στον ίδ.· επίσης με τη γιορτή, σε αιτ., χορηγέω Λήναια,
σε Αριστοφ.· Διονύσια, σε Δημ. — Παθ., έχω βρει χορηγούς για κάτι,
χορηγοῦσι μὲν οἱ πλούσιοι, χορηγεῖται δὲ ὁ δῆμος, σε Ξεν. 2. μεταφ.,
φροντίζω για, χορηγέω ταῖς σεαυτοῦ ἡδοναῖς, σε Αισχίν. 3. μεταφ. επίσης:
α) με αιτ. προσ., εφοδιάζω άφθονα με κάτι, ιδίως, με προμήθειες για τον
πόλεμο, σε Πολύβ. — Παθ., είμαι καλά εφοδιασμένος, σε Αριστ. β) με αιτ.
πράγμ., προμηθεύω, εφοδιάζω, σε Δημ.
χορηγία, ἡ, I. το επάγγελμα του χορηγοῦ στην Αθήνα, η πληρωμή της
δαπάνης για την απαιτούμενη διδασκαλία και προετοιμασία των δημοσίων
χωρών, είμαι αρχηγός στο θεσμό των λῃτουργιῶν, σε Θουκ. κ.λπ. II. 1.
μέσα για τη διδασκαλία του χοροῦ· αφθονία μέσων, εφοδιασμός, σε Αριστ.
2. μεταφ., προμήθειες για πόλεμο, σε Πολύβ.
χορηγικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει σ' έναν χορηγὸν χορηγικοὶ
ἀγῶνες, άμιλλα για την παρασκευή χορών, σε Ξεν.
χορήγιον, βλ. χορηγεῖον II.
χορ-ηγός, Δωρ. χορᾱγός, ὁ (χορός, ἡγέομαι)· I. αρχηγός, κορυφαίος
χορού, σε Πλάτ.· αρχηγός σε πομπή, σε Σοφ., Ευρ. II. 1. στην Αθήνα,
αυτός που πληρώνει τη δαπάνη για τη διδασκαλία του χορού, σε Δημ.,
Αισχίν. 2. αυτός που καταβάλλει δαπάνη για οποιοδήποτε λόγο, σε Δημ.,
Αισχίν.
7

Πύλη. Λεξικό Τριανταφυλλίδη.

Πύλη. Λεξικό Τριανταφυλλίδη. χορηγία η : 1.η δαπάνη που κατέβαλλε ο


χορηγός για την παράσταση δραματικού έργου, στην αρχαία Aθήνα. 2.
καταβολή δαπάνης από κπ. συνήθ. δημόσιο φορέα, καθώς και το ποσό που
καταβάλλεται. || το χρηματικό ποσό που παίρνει ο ανώτατος άρχοντας για
την άσκηση των καθηκόντων του: Bασιλική || (ειδικότ.) η χρηματοδότηση
που αναλαμβάνει ο χορηγός. [λόγ. αρχ. χορηγία].
χορηγός ο : 1α.πλούσιος πολίτης, στην αρχαία Aθήνα, που αναλάμβανε
με δικά του έξοδα να καταρτίσει το χορό ενός δράματος, για τις
παραστάσεις που γίνονταν προς τιμήν του Διονύσου. β. αυτός που
αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση μιας καλλιτεχνικής ή αθλητικής
εκδήλωσης και γενικά ενός πολιτιστικού έργου· σπόνσορας. 2. αυτός στον
οποίο οφείλουμε κάποια μεγάλη ευεργεσία: Ο Θεός είναι ο της ζωής /
κάθε αγαθού. [λόγ.: 1: αρχ. χορηγός· 2: ελνστ. σημ.].
Λεξικό Τριανταφυλλίδη. ευεργεσία η [everjesía]: καλή, φιλάνθρωπη
πράξη την οποία κάνει κάποιος για να ωφελήσει κπ. άλλο που συνήθ. την
έχει ανάγκη, παροχή βοήθειας σε κπ.: Δε θα ξεχάσω ποτέ την που μου
κάνατε και θα σας ευγνωμονώ σε όλη μου τη ζωή. [λόγ. αρχ. εὐεργεσία]
[Λεξικό Κριαρά] ευεργεσία η· βεργεσία· βεργεσιά· ευεργεσιά. 1)
Ευεργεσία, αγαθοεργία: (Λίμπον. 155). 2) Δώρο· ανταμοιβή: ευεργεσίαν
τους έδωκεν άλογα και φαρία (Χρον. Μορ. P 2953). 3) (Προκ. για το Θεό)
εύνοια, χάρη: (Ιμπ. 64). 4) α) Παραχώρηση: ας έχω την ευεργεσίαν από
την αυθεντία σου (Ιμπ. 868)· β) προνόμιο: την ευεργεσίαν οπού έχουν οι
πατριάρχαι από τον καιρόν του σουλτάν Μεχμέτη (Ιστ. πατρ. 19314)· γ)
εύνοια: Εχάριζεν ευεργεσιές κρυφά προς τον Ιμπέρην (Ιμπ. 370). [αρχ.
ουσ. ευεργεσία. Η λ. και σήμ.].
Mαικήνας ο: για πλούσιο και φιλότεχνο άνθρωπο που βοηθά οικονομικά
όσους υπηρετούν την τέχνη: Είναι ένας φτωχός ποιητής που ψάχνει να βρει
το Mαικήνα του. [λόγ. ελνστ. Μαικήνας λατ. ανθρωπων. Maecenas
(πλούσιος Ρωμαίος, προστάτης των γραμμάτων)].
σπόνσορας ο : αυτός που αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση μιας
καλλιτεχνικής ή αθλητικής εκδήλωσης και γενικά ενός πολιτιστικού
έργου· χορηγός1β. [λόγ. σπόνσ(ωρ) -ορας αγγλ. sponsor].
Λεξικό Τριανταφυλλίδη
8

δωρεά : 1. ό,τι παραχωρείται χωρίς αμοιβή ή αντάλλαγμα, χρηματικό


ποσό, ακίνητο ή κινητό περιουσιακό στοιχείο που προσφέρει κάποιος στο
κράτος, σε κοινωφελές ίδρυμα ή σε κπ. ιδιώτη: Πολλά δημόσια κτίρια
έγιναν με δωρεές ευεργετών. Οι φίλοι του νεκρού έκαναν δωρεές /
κατέθεσαν ποσά ως στη μνήμη του. || (νομ.) η σύμβαση με την οποία ο
δωρητής παρέχει στο δωρεοδόχο κάποιο περιουσιακό στοιχείο, χωρίς
αντάλλαγμα και με την προϋπόθεση ότι μετά τη δωρεά μειώνεται η
περιουσία του πρώτου και αυξάνεται του δευτέρου: Tο κτήμα τού το
μεταβίβασε ο πατέρας του ως . 2. σώματος, ιστού ή οργάνου, εκφρασμένη
επιθυμία ενός ατόμου να τα παραχωρήσει, όσο ζει ή μετά το θάνατό του,
για μεταμοσχεύσεις ή για ερευνητικούς σκοπούς. 3. (εκκλ.) H του Aγίου
Πνεύματος, η επιφοίτηση, η χάρη του Aγίου Πνεύματος. || (έκφρ.)
σφραγίδα δωρεάς.

[λόγ. αρχ. δωρεά & σημδ. γαλλ. donation] [Λεξικό Κριαρά]δωρεά η·


δωρά. 1) Ό,τι δίνεται χωρίς ανταπόδοση ή αμοιβή, δώρο, προσφορά: (Διγ.
Z 3943)· Εάν … αποκτείνῃς αυτόν, έξεις και παρ’ εμού … δωρεάς (Έκθ.
χρον. 7612). 2) (Νομ.) δωρεά: (Βακτ. αρχιερ. 146)· Περί της δωράς τήν
πολομά άνθρωπος εις τον θάνατόν του (Ασσίζ. 176). 3) Θεία χάρη: (Σφρ.,
Χρον. 18614)· έλαβε και την δωρεάν των θείων μυστηρίων (Λίμπον. 348).
4) Περιοχή που δίνει ο βασιλιάς σε συγγενείς ή σε υπαλλήλους του,
τιμάριο: έδωκέ του (ενν. ο βασιλεύς) διά δωρεάν και προίκα τα
Δωδεκάνησα (Δωρ. Μον. ΧΧVΙ). 5) Δωροδοκία: (Ασσίζ. 11320). Η αιτιατ.
ως επίρρ. = άσκοπα, μάταια: «έσω σε έχω, κόσσυφε, δωρεάν και
σπαρταρίζεις» (Γλυκά, Στ. 245). [αρχ. ουσ. δωρεά. Ο τ. και σήμ. ιδιωμ. Η
λ. και σήμ.][Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

δωρεάν [δoreán] επίρρ. τροπ. : 1α. χωρίς χρήματα: H εκπαίδευση στην


Ελλάδα παρέχεται . Οι άποροι νοσηλεύονται . Tαξίδεψα , τζάμπα1α. || (ως
επίθ.): Kαθιέρωση της παιδείας. Άρχισε η διανομή των συγγραμμάτων. β.
πολύ φτηνά· τζάμπα1β. 2. χωρίς προσπάθεια, χωρίς προσωπική συμβολή:
H ελευθερία και η δημοκρατία δε μας προσφέρονται , πρέπει να αγωνιστούμε
για να τις κατακτήσουμε και να τις διατηρήσουμε.
γυμνασίαρχος ο: επόπτης αθλητικών αγώνων, αυτός που επιβλέπει την
ακριβή εφαρμογή των κανόνων στους αγώνες. [λόγ. αρχ. γυμνασίαρχος
`επόπτης γυμναστηρίου΄].
τριήραρχος ο: 1. στην αρχαία Aθήνα, πλούσιος πολίτης που είχε την
υποχρέωση να εξοπλίζει και να συντηρεί μία τριήρη, καθώς και το
δικαίωμα να την κυβερνά σε περίπτωση πολέμου. 2. κυβερνήτης τριήρους.
9

τριηραρχία η : 1. μία από τις λειτουργίες, δηλαδή τις υποχρεώσεις των


πλουσίων στην αρχαία Aθήνα. 2. το αξίωμα του τριηράρχου. [λόγ. αρχ.
τριηραρχία].

Πατρώνας, πατρωνία

Πάτρωνας ή πάτρονας; Lexilogia. Ανήκει στις λέξεις της ελληνιστικής


περιόδου, από λατινικά αυτή εδώ (patronus) που η επίσημη ορθογραφία
έχει απλοποιήσει σε πάτρονας, πατρονία ενώ το ΛΝΕΓ τις διατηρεί με την
ιστορική ορθογραφία τους, πάτρων / πάτρωνας & πατρωνία (αλλά
πατρονάρω από το μεταγενέστερο γαλλικό patronner). Καλό θα είναι να
ξέρει κανείς όλες αυτές τις λέξεις και να επιλέγει το ένα ή το άλλο σετ,
κατά προτίμηση αυτό που προτείνει το ΛΚΝ αν θέλει να πηγαίνει με την
επίσημη ή σχολική ορθογραφία.
Πάτρωνας (λατ. patronus). ΔΟΜΗ. Ο προστάτης όσων δεν είχαν πολιτικά
δικαιώματα στην αρχαία Ρώμη, αλλά και οι προστάτες ενός γένους ή των
συμφερόντων επαρχίας ή συμμάχων στη ρωμαϊκή Σύγκλητο και τις άλλες
ρωμαϊκές αρχές. Στη Ρώμη, ο δούλος που γινόταν ελεύθερος με τη
συγκατάθεση του κυρίου του, δεν θεωρείτο τέλειος πολίτης, γι’ αυτό και
είχε την ανάγκη κάποιου προστάτη, του π. Οι σχέσεις τους ήταν παρόμοιες
με εκείνες μεταξύ πατέρα και γιου. Παλαιότερα, ο π. είχε το δικαίωμα να
διαχειρίζεται την περιουσία του απελεύθερου, τον οποίο υποχρέωνε να τον
ακολουθεί στον πόλεμο ως υπηρέτης και να καλλιεργεί τη γη του σε καιρό
ειρήνης. Από τη μεριά του ο π. ήταν υποχρεωμένος όχι μόνο να
προστατεύει τον απελεύθερο, αλλά και να τον βοηθήσει να προικίσει τις
κόρες του. Π. και απελεύθερος είχαν και κληρονομικό δεσμό, γιατί ο ένας
κληρονομούσε τον άλλο. Απαγορευόταν επίσης η μεταξύ τους προσφυγή
στα δικαστήρια.
Πλούταρχος Romulus Κεφ. 13, Τμ. 7, Γρ. 4.

…ἀρχῇ μὲν οὖν πατέρας αὐτοὺς μόνον, ὕστερον δὲ πλειόνων


προσαναλαμβανομένων πατέρας συγγεγραμμένους προσηγόρευσαν. καὶ
τοῦτο μὲν ἦν ὄνομα σεμνότερον αὐτῷ τῆς πρὸς τὸ δημοτικὸν τοῦ
βουλευτικοῦ διαφορᾶς· ἑτέροις δὲ τοὺς δυνατοὺς ἀπὸ τῶν πολλῶν διῄρει,
πάτρωνας ὀνομάζων, ὅπερ ἐστὶ προστάτας, ἐκείνους δὲ κλίεντας, ὅπερ
ἐστὶ πελάτας· ἅμα δὲ πρὸς ἀλλήλους θαυμαστὴν εὔνοιαν αὐτοῖς καὶ
μεγάλων δικαίων ὑπάρξουσαν ἐνεποίησεν. οὗτοι μὲν γὰρ ἐξηγητάς τε τῶν
10

νομίμων καὶ προστάτας δικαζομένοις συμβούλους τε πάντων


καὶ κηδεμόνας ἑαυτοὺς παρεῖχον, ἐκεῖνοι δὲ τούτους …

Πλούταρχος Fabius Maximus Κεφ. 13, Τμ. 6, Γρ. 4

…ἦγε πρὸς τὸν χάρακα τοῦ Φαβίου, καὶ παρελθὼν ἐντὸς ἐβάδιζεν ἐπὶ τὴν
στρατηγικὴν σκηνήν, ὥστε θαυμάζειν καὶ διαπορεῖν πάντας. προελθόντος
δὲ τοῦ Φαβίου, θέμενος ἔμπροσθεν τὰς σημαίας, αὐτὸς μὲν ἐκεῖνον ατέρα
μεγάλῃ φωνῇ, οἱ δὲ στρατιῶται τοὺς στρατιώτας πάτρωνας ἠσπάζοντο·
τοῦτο δ' ἔστι τοῖς ἀπελευθέροις προσφώνημα πρὸς τοὺς ελευθερώσαντας.
ἡσυχίας δὲ γενο-μένης ὁ Μινούκιος εἶπε· “δύο νίκας ὦ δίκτατορ τῇ σήμε-
ρον ἡμέρᾳ νενίκηκας, ἀνδρείᾳ μὲν Ἀννίβαν, εὐβουλίᾳ δὲ καὶ χρηστότητι
τὸν συνάρχοντα, καὶ δι' ἧς μὲν σέσωκας ἡμᾶς, δι' ἧς δὲ πεπαίδευκας.

Πλούταρχος Marius Κεφ. 5, Τμ. 7, Γρ. 4

…πιόντος. οὗτος μὲν οὖν ὑπὸ τῶν μετὰ ταῦτα τιμητῶν ἐξέπεσε τῆς
βουλῆς, ἐπιτήδειος εἶναι παθεῖν τοῦτο δόξας ἢ διὰ τὴν ψευδομαρτυρίαν ἢ
διὰ τὴν ἀκρασίαν· ἐπὶ δὲ τὸν Μάριον καὶ Γάιος Ἑρέννιος μάρτυς
εἰσαχθεὶς οὐκ ἔφη πάτριον εἶναι καταμαρτυρεῖν πελατῶν, ἀλλὰ τὸν
νόμον ἀφιέναι ταύτης τῆς ἀνάγκης τοὺς πάτρωνας· οὕτως γὰρ οἱ
Ῥωμαῖοι τοὺς προστάτας καλοῦσι· τοῦ δ' Ἑρεννίων οἴκου τοὺς Μαρίου
γονεῖς καὶ Μάριον αὐτὸν ἐξ ἀρχῆς γεγονέναι πελάτας. ἀποδεξαμένων δὲ
τὴν ἀπόρρησιν τῆς μαρτυρίας τῶν δικαστῶν, αὐτὸς ἀντεῖπεν ὁ Μάριος
πρὸς τὸν Ἑρέννιον, ὡς ὅτε πρῶτον ἄρχων ἀν …

Ιωάννης Ζωναράς Epitome historiarum (lib. 1-12) Τόμ. 2, Σελ. 91, Γρ.
27

… ὅ ἐστι γερουσία. πατρίκιοι μέντοι οἱ βουλευταὶ ἐπεκλήθησαν ἢ ὅτι


παίδων ἦσαν γνησίων πατέρες, ἢ μᾶλλον ὅτι αὐτοὶ πατέρας ἑαυτῶν ἀπο-
δεικνύειν ἠδύναντο ἕκαστος ἐκ γένους ὄντες γνωρίμου, ἢ ἀπὸ τῆς
πατρωνίας· οὕτω δ' ἐκάλουν τὴν προστασίαν· πάτρωνας γὰρ τοὺς
κηδεμονικοὺς καὶ βοηθητικοὺς προσηγόρευον. μάλιστα δ' ἄν τις κατα-
στοχάσαιτο τῆς τοῦ Ῥωμύλου διανοίας, εἰ οἴοιτο διὰ τῆς κλήσεως ταύτης
ἐμφαίνειν χρῆναι τοὺς πρώτους καὶ δυνατωτάτους τῆς πόλεως πατρικῇ
κηδεμονίᾳ κήδεσθαι τῶν ταπεινοτέρων…
11

Παύλος αστρολόγος Elementa apotelesmatica Σελ. 55, Γρ. 8

Τὸ δὲ τρίτον ἀπὸ ὡροσκόπου χρημάτων ἐστὶ περιποιητικόν. σημαίνει δὲ


καὶ τὸν περὶ ἀδελφῶν λόγον. καλεῖται δὲ θεά, τόπος Σελήνης καὶ ἀγαθὸν
ἀπόκλιμα. τὸν δὲ περὶ φιλίας ἢ πατρωνίας κεκλήρωται λόγον, ὁτὲ δὲ
καὶ ξενιτείας παραίτιος γίνεται, ὅτι διάμετρον τοῦ περὶ θεῶν ζῳδίου
τέτευχε τοῦ σημαίνοντος τὸν περὶ ξενιτείας λόγον. ἐν δὲ τούτῳ τῷ ζῳδίῳ
ἡ Σελήνη μόνη παρὰ πάντας τοὺς ἀστέρας χαίρει. ἐπὰν δὲ ἀγαθοποιοὶ
ἀστέρες τῆς αἱρέσεως ὄντες ἐκεῖσε χρηματίσωσιν, ἐπαύξησιν βίου.

Ιωάννης Ζωναράς Epitome historiarum (lib. 1-12) Τόμ. 2, Σελ. 91, Γρ.
26

… τὸ δὲ λοιπὸν σύστημα σενάτον προσηγόρευσεν, ὅ ἐστι γερουσία.


πατρίκιοι μέντοι οἱ βουλευταὶ ἐπεκλήθησαν ἢ ὅτι παίδων ἦσαν γνησίων
πατέρες, ἢ μᾶλλον ὅτι αὐτοὶ πατέρας ἑαυτῶν ἀποδεικνύειν ἠδύναντο
ἕκαστος ἐκ γένους ὄντες γνωρίμου, ἢ ἀπὸ τῆς πατρωνίας· οὕτω δ'
ἐκάλουν τὴν προστασίαν· πάτρωνας γὰρ τοὺς κηδεμονικοὺς καὶ
βοηθητικοὺς προσηγόρευον. μάλιστα δ' ἄν τις καταστοχάσαιτο τῆς τοῦ
Ῥωμύλου διανοίας, εἰ οἴοιτο διὰ τῆς κλήσεως ταύτης ἐμφαίνειν χρῆναι
τοὺς πρώτους καὶ δυνατωτάτους τῆς πόλεως πατρικῇ κηδεμονίᾳ.

Ευεργεσία

…καλή πράξη χωρίς αντάλλαγμα, ωφέλιμη για κάποιον που την έχει
ανάγκη]. Ευργεσία δεν θα ξεχάσω ποτέ την Ευργεσία που μου έκανες,
αγαθοεργία: η αποστολή των φιλανθρωπικών σωματείων είναι οι
αγαθοεργίες, αγαθή / καλή / φιλάνθρωπη πράξη, θεάρεστο έργο, καλό:
κάνει το καλό χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα, καλοσύνη: κάνει πολλές
καλοσύνες, μυστήριο: μυστήριο κάνεις που τους βοηθάς οικονομικά,
αγαθοποιία ευποιία
ευεργέτημα [πράξη βοήθειας (οικονομικής κυρίως) προς ανθρώπους που
έχουν ανάγκη ]φιλανθρωπία: κάνει πολλές φιλανθρωπίες χωρίς να το λέει
πουθενά [ευεργετική δράση]
ευεργετισμός: ο ευεργετισμός των Ηπειρωτών.
12

Γ. Δερτιλής. ΒΗΜΑ. Χορηγοί, ευεργέτες , «σπόνσορες».


14/09/1997

Στις μέρες μας ο «χορηγός» αποκαλείται ενίοτε και «σπόνσορας». Λέξη


που θα είχε επικρατήσει, ασφαλώς, αν δεν υπήρχε η ιδιότυπη εθνική μας
ταυτότητα, με τις αναφορές της στην αρχαιότητα. Που εδώ μας βγαίνουν
σε καλό. Ανασταίνουμε έναν αρχαίο όρο, με αποτέλεσμα αισθητικότερο:
πώς να το κάνουμε, η λέξη «χορηγία» είναι ωραιότερη αρκεί να μην τη
σκιάζει η αρχαιοπρεπής ξιπασιά. Αλλωστε, η άντληση λέξεων από τον
θησαυρό της ελληνικής έχει και πρακτικό εκτός από ωραίο αποτέλεσμα.
Προσφέρει, π.χ., πλούτο παραγώγων: το «χορηγικός» είναι καλύτερο από
το «σπονσορικός», το «χορηγώ» καλύτερο από το τίποτε.
Αντληση λέξεων και σύνθεση νεολογισμών: μάθημα του μεγάλου Κοραή.
Ακολουθώντας το, οι πρόσφατοι πρόγονοί μας έστρωσαν τον δρόμο για τη
σημερινή ενιαία γλώσσα: μπολιάζοντας καλά τη δημοτική και, κυρίως,
πλάθοντας μια πλούσια καθαρεύουσα. Ενδιαφέρον θέμα, για άλλη φορά.
Σήμερα, μένοντας στις λέξεις του τίτλου, ας δούμε πώς πορεύονται
ιστορικά.
Ο όρος «χορηγός» ξαναχρησιμοποιείται τακτικά στη νεοελληνική γλώσσα
από τις αρχές της δεκαετίας 1980· και μετά το 1990 γίνεται κοινός τόπος.
Σποραδικά τον βρίσκουμε και νωρίτερα, ήδη στον 19ο αιώνα. Τότε, όμως,
στη θέση του χρησιμοποιούνταν συστηματικά άλλος όρος: «ευεργέτης».
Καλές ενδείξεις: η εμφάνιση μιας λέξης ή (όπως εδώ) η αναβίωσή της και
τελικώς η αντικατάστασή της από μιαν άλλη, μας βοηθούν να
κατανοήσουμε την πορεία ενός θεσμού ή και μιας κοινωνίας.
Στον δυτικό πολιτισμό του εικοστού αιώνα, οι «χορηγικές»
δραστηριότητες έχουν αποκτήσει τη σημασία που παρόμοιες πρακτικές
είχαν για τους πολιτισμούς των ελληνικών πόλεων και της Ρώμης κατά την
αρχαιότητα, των ιταλικών πόλεων κατά την Αναγέννηση. Το φαινόμενο
δεν ήταν ακριβώς το ίδιο σε καθεμιά από τις ιστορικές αυτές εποχές· ούτε,
όμως, εντελώς διαφορετικό. Ετσι και οι λέξεις που προσπαθούσαν
εκάστοτε να το εκφράσουν: άλλαζαν· ή, παραμένοντας οι ίδιες,
αποκτούσαν νόημα διαφορετικό.
Μαζί με την αρχαιότητα, κάποτε γύρω στον 5ο ή 6ο μ.Χ. αιώνα, έσβησαν
οι χορηγοί και οι ευεργέτες των ελληνικών πόλεων και της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας. Στη χριστιανική Ανατολή, οι ιδιώτες χορηγοί, με την
αρχαία έννοια του όρου, εκλείπουν. Αλλο είδος, διαφορετικό, είναι οι
13

αξιωματούχοι που προσφέρουν θεάματα στον λαό. Πάντως, η


εκκλησιαστική γλώσσα συντηρεί τις δύο αρχαίες λέξεις, παραλλάζοντας
το νόημά τους: ο Πανάγαθος είναι «ζωής χορηγός»· είναι και
«ευεργέτης»· όπως, κατά θεία παραχώρηση, είναι στο Βυζάντιο και ο
αυτοκράτωρ· όπως θα αναγορεύονται, αργότερα, και οι μεγάλοι δωρητές
της Εκκλησίας.
Στη Δύση, στις ιταλικές κυρίως πόλεις και λίγο πριν από την Αναγέννηση,
εμφανίζονται νέοι «Μαικήνες». Ο όρος παραπέμπει στον ρωμαίο δωρητή
και θα γενικευθεί αργότερα. Είναι οι ισχυροί και πλούσιοι προστάτες που
συντηρούν τους καλλιτέχνες και τους λογίους και που τους αμείβουν
συνήθως με φειδώ, ενίοτε πλουσιοπάροχα. Είναι ακόμη, στην κορυφή της
κοινωνικής και πολιτικής ιεραρχίας, οι Μεγαλοπρεπείς που εγείρουν τα
δημόσια μνημεία στη Βενετία και στη Γένοβα, στο Παλέρμο, στη Σιέννα
και στη Λούκα, στην Πίζα και στη Φλωρεντία.
Στην Ανατολή, με την παρακμή και την πτώση του Βυζαντίου, ορισμένες
από τις ορθόδοξες, ελληνόφωνες κοινωνίες παρακολουθούν κάπως την
Αναγέννηση (από μακριά και από χαμηλά)· άλλες την αγνοούν. Σώζεται
πάντως, πανίσχυρη, η γλώσσα. Σώζονται επίσης, ως φαίνεται, και κάποιες
μορφές πλούτου. Σιγά σιγά αβγατίζουν, ξαναφέρνοντας μαζί τους το
ενδιαφέρον για την επιστήμη και την τέχνη, τα γράμματα, τη λογιοσύνη.
Συντελώντας στον ελληνικό Διαφωτισμό, ο πλούτος θα τροφοδοτήσει
συνάμα και τη γενναιοδωρία. Ετσι ο Ερμής, κερδώος και λόγιος, θα
συντελέσει και στην αναβίωση των λέξεων ή στη διολίσθηση της
σημασίας τους. Ο όρος «ευεργέτης», με υποδηλώσεις χριστιανικές και
διόλου αρχαιοελληνικές, επιστρατεύεται τώρα για να εκφράσει την
ευσέβεια και τη φιλανθρωπία των πλούσιων Ελλήνων της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας και της Διασποράς.
Ως ευεργέτες , λοιπόν, περνούν στην ιστορία των εκκλησιαστικών και
κοινοτικών θεσμών οι εύποροι δωρητές, πριν από την ανεξαρτησία· με
τον ίδιο χαρακτηρισμό περνούν και στην ιστορία του ελληνικού βασιλείου,
μετά το 1833. Τώρα πια, όμως, πλάι στην Εκκλησία υπάρχει και η
Πολιτεία. Οι δωρεές αφορούν και αυτήν· και μόνο από τους δικούς της
νόμους διέπονται.
Στο μεταξύ, εξάλλου, ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και από κοντά η
ελληνόφωνη λογιοσύνη έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο την αρχαιότητα
και έχουν αναγάγει τις ιδέες της σε κυρίαρχη ιδεολογία. Η αρχαιότητα
αναβιώνει και στη γλώσσα. Ο όρος «ευεργεσία» παραμένει, αλλά αποκτά
διπλή υπόσταση και σημασία. Οταν πρόκειται για μεγάλες δωρεές σε
14

ιερούς ναούς, π.χ., η θρησκευτική του χροιά παραμένει επίσης. Οταν,


όμως, πρόκειται για τον Ζάππα, τον Βαλλιάνο, τον Συγγρό, τον Σίνα, η
θρησκευτική χροιά ξεχνιέται, οι συνειρμοί με την αρχαιότητα επικρατούν.
Ευεργέτες , λοιπόν, όχι όμως της Εκκλησίας ούτε μιας αρχαίας πολιτείας,
αλλά του έθνους: εθνικοί ευεργέτες . Και η έννοια του έθνους στον 19ο
αιώνα, όπως έχει πια διαμορφωθεί στον δυτικό κόσμο, στηρίζεται στο
σύγχρονο κράτος.
Ετσι, φτάνοντας στις μέρες μας, διακρίνουμε μια πρώτη σημαντική
διαφορά με το παρελθόν, ένα πρώτο καινοφανές χαρακτηριστικό του
σύγχρονου «ευεργετισμού». Οπως παλαιότερα, έτσι και τώρα, οι ιδιώτες
«χορηγοί» εξαρτώνται από το κράτος αλλά με διαφορετικό τρόπο. Στην
αρχαία Ελλάδα, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στη Φλωρεντία, των
Μεδίκων, οι μεγάλοι χορηγοί σχεδόν ταυτίζονταν με την κρατική εξουσία,
λόγω της θέσης τους στην κοινωνική και πολιτική ιεραρχία. Γι' αυτό,
άλλωστε, τις χορηγίες και τις ευεργεσίες διείπαν το ήθος και το έθιμο, όχι
ο νόμος. Ενώ σήμερα τις διέπει η νομοθεσία του σύγχρονου,
δημοκρατικού κράτους κανονιστική και, ειδικότερα, φορολογική. Ετσι,
στη σημερινή Ελλάδα τη λέξη «ευεργεσία» αντικαθιστά η «χορηγία»·
επειδή δύσκολα θα μπορούσε να αποκληθεί κάποιος «ευεργέτης»,
οσοδήποτε σημαντική και αν ήταν η δωρεά του· όπως ουδείς θα διενοείτο
να ονομάσει «Μεγαλοπρεπή» έναν γάλλο πρόεδρο της Δημοκρατίας, όσο
μεγάλο και αν ήταν το πολιτιστικό του έργο. Οι λέξεις αυτές, τόσο φυσικές
στον καιρό τους, θα ήταν σήμερα αντίθετες προς «το κοινό περί
δημοκρατίας αίσθημα» αλλά και προς τις οικονομικές και κοινωνικές
συνθήκες της εποχής μας.
Ερχόμαστε στη δεύτερη διαφορά: σήμερα, χορηγοί είναι όχι μόνο άτομα
αλλά και επιχειρήσεις. Κοινοτοπία, που μας οδηγεί στην τρίτη διαφορά.
Είναι η άμεση διαπλοκή της σύγχρονης χορηγίας με τα συστήματα
μαζικής επικοινωνίας: φυσικό επακόλουθο της τεχνολογικής εξέλιξης
αλλά και της σημασίας που έχουν αποκτήσει στον σημερινό κόσμο,
δυστυχώς, η προβολή και η προπαγάνδα ως οικονομικά και πολιτικά όπλα.
Σε όλες τις ιστορικές εποχές η δύναμη που αποκτούσαν με τις δωρεές τους
οι χορηγοί και οι ευεργέτες ήταν σημαντική αλλά έμμεση, ιδεολογική,
άυλη. Σήμερα η δύναμη που καρπώνονται οι «σπόνσορες» είναι
αμεσότερη, μαζικότερη, απτή και εξαργυρώσιμη· άρα
αυτοτροφοδοτούμενη και πολύ μεγαλύτερη, με όλο τον συνακόλουθο
κίνδυνο. «Σπόνσορες» εναντίων χορηγών: έτσι ανοίγει ένας νέος κύκλος
15

λέξεων ίσως και μελλοντικών επιφυλλίδων. Ο κ. Γ. Β. Δερτιλής είναι


καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μαικήνας

Μαικήνας αρσενικό. κάποιος πάμπλουτος προστάτης των τεχνών. Από το


όνομα του Ρωμαίου Γάιου Κίλνιου Μαικήνα που έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ.
και ήταν γνωστός ως προστάτης των καλλιτεχνών.

Ο όρος sponsoring
Ο όρος sponsoring προέρχεται από το spondere, που αντιστοιχεί στο
ελληνικό σπένδειν. Η έκφραση «τελώσπονδάς μετά τινός», σημαίνει
έρχομαι σε συμφωνία με…(Πάπυρος –Λαρούς: 1964:1062).

Όμως, θα παρατηρήσουμε ότι ενώ η χορηγία είναι μια επαγγελματική


συναλλαγήπ ο υ σ τ η ρ ί ζε τ α ι σ τ ην α ρχ ή τ η ς αμ ο ιβ α ί α ς
α ν τ απ ο δ ο τ ικ ό τ ητ α ς , ακ ό μ α κ αι σ τ ι ς εμπορικές χορηγίες
ενυπάρχει από πλευράς χορηγών και ο σκοπός της συμμετοχήςκαι
ενίσχυσης του πολιτισμού και των λοιπών εκφάνσεων της
κοινωνίας και ότισ α φ ώ ς α π ασ χ ο λ εί κ α ι ε ν δ ι αφ έ ρ ε ι τ ις
ε μ π λ εκ ό μ εν ε ς ετ α ι ρ ε ίε ς η εν ί σ χ υ σ η τ ης εικόνας τους με τη
συμμετοχή τους σε δράσεις αξιόλογες. Ένας ορισμός, τέλος, που
αποκρυσταλλώνει τόσο την κοινωνική όσο και τηνεμπορική πτυχή του
θεσμού της χορηγίας είναι αυτός που διατυπώθηκε από
τηνA s s o c i a t i o n f o r B u s i n e s s S p o n s o r s h i p f o r t h e Ar t s
( AB S A) τ ο 1 9 9 7 ω ς συμπλήρωμα στον προηγούμενο του 1990
κατά τον οποίο, «χορηγία των τεχνώνείναι η καταβολή χρημάτων
από μία επιχείρηση σε έναν καλλιτεχνικό οργανισμό,με σκοπό την
προβολή του ονόματος, των προϊόντων ή των αντίστοιχων υπηρεσιώντ η ς
ε π ιχ εί ρ ησ ης . Η χ ο ρ ηγ ί α απ ο τ ελ ε ί μ έρο ς τ ω ν κ ο ν δ υ λ ίω ν π ο υ
μ ι α ε π ι χ ε ί ρη σ η καταβάλλει για την προβολή της και συχνά
πηγάζει από την αίσθηση κοινωνικήςευθύνης αυτής της επιχείρησης».
(Γλύτση et al.:2002:109)Ο όρος της πολιτιστικής χορηγίας, επειδή
εμπεριέχει τόσο εκταμίευση χρημάτωνόσο και συνεπακόλουθη
προβολή του χορηγού, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και να συνδεθεί με
παρεμφερείς όρους όπως η δωρεά, η επιχορήγηση, η διαφήμιση καιη
προώθηση πωλήσεων. Σε όλες τις παραπάνω έννοιες, αν και
πραγματοποιείταιεκταμίευση χρημάτων, συναντώνται
διαφοροποιήσεις ως προς τις προθέσεις καιτους σκοπούς των
16

χρηματοδοτών. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στην έννοια


τηςδωρεάς, παρατηρούμε ότι ενώ ενυπάρχει ο στόχος της κοινωνικής
ευποιίας από τοχρηματοδότη και παράλληλα υπάρχει εκταμίευση
από τον ιδιωτικό στο δημόσιοτ ο μ έ α , ό μ ω ς σ ε α υ τ ή ν τ η ν
περίπτωση δεν ακολουθείται από
ο π ο ι ο δ ή π ο τ ε αντιστάθμισμα η προηγούμενη εκταμίευση,
πρόκειται δηλαδή για μία χαριστικήδικαιοπραξία. Άλλωστε, το
άρθρο 2 του Ν. 3525/2007 μας δίνει για την δωρεά τις π α ρ α κ ά τ ω
πληροφορίες: «η δωρεά αποτελεί παροχή στον
δ ω ρ ε ο δ ό χ ο ε ν ό ς περιουσιακού αντικειμένου χωρίς οποιοδήποτε
αντάλλαγμα ή αντιστάθμισμα». Οι δ ω ρ ε έ ς ε ν δ έ χ ε τ α ι ν α
είναι χρηματικές ή σε είδος και είναι ένας τρόπος να
εκδηλωθεί συμπαράσταση προς το έργο ενός
π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ο ύ ο ρ γ α ν ι σ μ ο ύ σ υ μ β άλ λ ο ν τ α ς σ τ ην ο μ αλ ή
ο ικ ο ν ο μ ικ ή του λ ε ιτ ο υ ρ γ ία , σ τ ην
χ ρ ημ α τ ο δ ό τ ησ η συγκεκριμένων προγραμμάτων και
δραστηριοτήτων επιστημονικών τμημάτων,σ τ ην αγ ο ρά ή τ ο ν
ε π αν α π α τ ρι σ μ ό έ ργ ω ν τ έχ ν ης , σ τ ην ε π ιδ ό τ ησ η
ο ικ ο δ ο μ ικ ώ ν έ ργ ω ν , στην α π οκ ατ άσ τ α σ η υ π αρ χ ό ν τ ω ν
μ ο υ σ ε ι ακ ώ ν ακ ιν ήτ ω ν έω ς τ η ν π λ ή ρη χ ρ ημ α τ ο δ ό τ ησ η γ ι α
τ ην α π ό κ τ ησ η κ τ ηρ ι ακ ώ ν σ υ γ κ ρο τ ημ άτ ω ν , τ ην
ο ργ ά ν ω σ η περιοδικών εκθέσεων, την έκδοση βιβλίων και CD -
ROM, την αγορά σημαντικώνέργων τέχνης, την πραγματοποίηση
εκπαιδευτικών και μορφωτικών προγραμμάτωνκ.α.. Η πολιτεία
αναγνωρίζει τη σημασία των δωρεών αυτών παρέχοντας ορισμένες…
Φοιτήτρια: Πλυτά Μαρία Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Γεώργιος
Τσομπάνογλου. Αθήνα. Απρίλιος 2011.

Ancient Athens: Greek Drama and Choregia by Matoula Scaltsa 1.


INTRODUCTION. (iv) "Sponsorship": it is marked by the existence of
qualitative new social relations of art, where the works of art are faced as
commodities for general use. It applies in conditions in which commodity
and market relations are dominant and the works of art, either
commissioned or supported, are judged as forms of investment or prestige
advertising.
So the term "choregia" (χορηγία) can not be replaced either by the word
atronage nor by the word Sponsorship. The word philanthropy can neither
be used instead, because philanthropy can never be obligatory. Therefore
it seems that a new term should be introduced, which not uncommonly has
its roots to the same old language as the words patronage and philanthropy.
17

E. Touloupa, "Choregia in Ancient Greece", in The Modern Sponsor and


The Arts, proceed. of the International Symposium for Business, the Arts
and Society, held in Athens (27-28 September 1990) and organised by
OMEπO (Association for the Support of Cultural Activities), p. 5.

Ο θεσμός των λειτουργιών -που αποτελούσε ένα είδος άμεσης


φορολόγησης- ήταν η υποχρέωση που αναλάμβαναν οι ισχυρότεροι
οικονομικά Αθηναίοι και μέτοικοι να καλύψουν με δικά τους έξοδα
ορισμένες δαπάνες που στην ουσία αφορούσαν το σύνολο των πολιτών.
Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. ο θεσμός των λειτουργιών προκαλούσε τον
ανταγωνισμό των πλούσιων ιδιωτών, ενώ τον 4ο αιώνα π.Χ. ήταν
δυσκολότερο να βρεθούν άτομα πρόθυμα να αναλάβουν τέτοιου είδους
δαπάνες. Εάν ο υποψήφιος για την ανάληψη μίας λειτουργίας διαφωνούσε
με την εκλογή του, έπρεπε να υποδείξει κάποιον άλλον, που να ήταν
πλουσιότερος, και άρα καταλληλότερος να επιφορτιστεί το κόστος. Σε
περίπτωση που ο δεύτερος θεωρούσε ότι αδικούνταν με την υπόδειξη αυτή
μπορούσε να ζητήσει τη λεγόμενη αντίδοσι, δηλαδή την ανταλλαγή της
περιουσίας του με τον πρώτο, έτσι ώστε παίρνοντας την περιουσία που
θεωρούσε μεγαλύτερη να αναλάβει ο ίδιος την οικονομική υποχρέωση
προς την πόλη.
Η αντίδοσις ήταν νόμος που λειτουργούσε μέσα στα πλαίσια των
Λειτουργιών της Αθηναϊκής πολιτείας. Όταν ένα πολίτης οριζόταν να
εκτελέσει μια από τις λειτουργίες, αν έκρινε ότι αυτή ήταν δυσανάλογη
με τις οικονομικές του δυνατότητες, μπορούσε να την αρνηθεί
υποδεικνύοντας άλλον, πλουσιότερο συμπολίτη του. Ο δεύτερος όφειλε
είτε να δεχθεί τη λειτουργία είτε να ανταλλάξει την περιουσία του με τον
πρώτο. Η διαδικασία αυτή λεγόταν αντίδοσις.

-Στις σημαντικότερες λειτουργίες συγκαταλέγονταν οι εξής:


H τριηραρχία· ήταν η δαπανηρότερη λειτουργία και αφορούσε την
προσφορά χρημάτων για την κατασκευή, τη συντήρηση ή την επάνδρωση
μιας τριήρους για ένα χρόνο. Η χορηγία· ήταν η ανάληψη της δαπάνης
για την προετοιμασία του χορού που θα συμμετείχε σε δραματικούς και σε
λυρικούς αγώνες. Υπολογίζεται ότι υπήρχαν ενενήντα επτά χορηγίες το
χρόνο, ενώ τη χρονιά των Παναθηναίων ο αριθμός τους ανερχόταν σε
εκατόν δεκαοκτώ. Η γυμνασιαρχία· ήταν η καταβολή των εξόδων για την
εκγύμναση και τη διατροφή των αθλητών που θα λάμβαναν μέρος σε
γυμνικούς αγώνες.

Η εστίαση· ήταν η ανάληψη της δαπάνης για την πραγματοποίηση


δημόσιου γεύματος, κυρίως σε περιόδους εορτών, τελετών και αγώνων.
18

Η αρχιθεωρία· ήταν η καταβολή των εξόδων για την αποστολή αθηναϊκής


πρεσβείας στις μεγάλες πανελλήνιες εορτές ή στα μαντεία.
Η αρρηφορία· ήταν η ειδική δαπάνη που κατέβαλλαν οι γονείς των
αρρηφόρων για τα έξοδά τους, στα πλαίσια των γιορτών των
Παναθηναίων.
Choregos - Wikipedia, the free encyclopedia. In the theatre of ancient
Greece, the chorêgos was a wealthy Athenian citizen who assumed the ...
This included "a dithyrambic choregia at the Little Panathenaea for 300
drachmae, and a tragic choregia for 3,000 [drachmae]. The latter figure ...

Λειτουργίες

Στην ελληνική αρχαιότητα,ό όρος υποδήλωνε μια υπηρεσία, τακτική ή


έκτακτη, που επέβαλε το κράτος των Αθηναίων στους πλουσιότερους
πολίτες του. Πιο συγκεκριμένα, οι πολίτες που διέθεταν περιουσίες
μεγαλύτερες των τριών ταλάντων έπρεπε να εκτελούν διάφορες υπηρεσίες,
όπως:

 Η χορηγία η οποία συμπεριλάμβανε τη συγκρότηση χορού για τις


δημόσιες γιορτές.
 Η γυμνασιαρχία, που υπέβαλε την υποχρέωση να εκπαιδεύονται
στα γυμνάσια οι διαγωνιζόμενοι σε γυμναστικούς αγώνες.
 Η πρώτη στη κατηγορία, από άποψη εξόδων, λειτουργία ήταν η
τριηραρχία, δηλαδή η υποχρέωση που αναλάμβανε ένας πλούσιος
πολίτης να εξοπλίσει μια τριήρη (πολεμικό πλοίο) μόνο σε
πολεμικές περιόδους.
 Άλλη λειτουργία ήταν η αρχιθεωρία, η αντιπροσωπεία δηλαδή που
αποστέλλονταν στις τέσσερις μεγάλες πανελλήνιες γιορτές ή στη
Δήλο και σε άλλους ιερούς τόπους. Στην περίπτωση αυτή, η
πολιτεία κάλυπτε ένα μέρος από τα έξοδα.
 Τέλος η εστίαση ήταν η καταβολή των εξόδων για ένα γεύμα που
παραθέτονταν την ημέρα μιας μεγάλης γιορτής σ΄όσους ανήκαν
στην ίδια με το λειτουργό φυλή.

Από ΠΥΛΗ. Οι εισφορές των συμμάχων, όταν το συμμαχικό ταμείο


μεταφέρθηκε στην Αθήνα (454 π.Χ.) ανέρχονταν σε απόθεμα 8.000
ταλάντων, το 445 π.Χ. σε 9.700 τάλαντα και πριν την έναρξη του
Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.) σε 6.000 τάλαντα. Εκτός όμως από
τις τακτικές αυτές εισφορές οι Αθηναίοι επέβαλλαν στους συμμάχους
πολλές φορές έκτακτη φορολογία, κυρίως με τη μορφή πολεμικών
αποζημιώσεων. Βασική πηγή εσόδων από έκτακτες εισφορές ήταν ο
19

θεσμός της λειτουργίας. Πρόκειται για δαπάνες στρατιωτικών και


θρησκευτικών εκδηλώσεων που αναλάμβαναν οι πλουσιότεροι πολίτες.
Αυτές ήταν υποχρεωτικές και είχαν τιμητικό συγχρόνως χαρακτήρα. Οι
σπουδαιότερες από αυτές ήταν: η χορηγία, σύμφωνα με την οποία ο
χορηγός είχε την υποχρέωση να δώσει τα χρήματα για τη διδασκαλία ενός
θεατρικού έργου· η τριηραρχία, κατά την οποία ο τριήραρχος είχε την
υποχρέωση της συντήρησης και του εξοπλισμού μιας τριήρους· η
αρχιθεωρία για τα έξοδα της επίσημης αποστολής (θεωρίας) σε
πανελλήνιες γιορτές· η εστίαση για τα έξοδα του δείπνου μιας φυλής σε
θρησκευτικές γιορτές· η γυμνασιαρχία για την τέλεση αγώνων
λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια.

Ο θεσμός της Χορηγίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Στις 7 και 8 Φεβρουαρίου 2014 στη Θεσσαλονίκη

Διεθνές συνέδριο με τίτλο «Ο θεσμός της Χορηγίας από την Αρχαιότητα


μέχρι Σήμερα» συνδιοργανώνουν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το
Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Νομισματικό Μουσείο και το Μουσείο
Βυζαντινού Πολιτισμού, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης
20

«Σφραγίζοντας την Ιστορία. Θησαυροί από Ελληνικά Μουσεία» σε


μουσεία της Βουλγαρίας (Φιλιππούπολη-Σόφια), που έγινε
πραγματικότητα χάρη στις ευγενείς δωρεές Ελλήνων και Βουλγάρων
χορηγών και σε μια κοινή προσπάθεια ανάδειξης του θεσμού της
χορηγίας διαχρονικά.

Η χορηγία θεσμοθετείται για πρώτη φορά στα τέλη του 6ου αι. π.Χ.
Φτάνει σε άνθηση κατά τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή και εξελικτικά
καλύπτει διαφορετικούς τομείς δραστηριοτήτων. Οι μετασχηματισμοί της
χορηγίας είναι πολλοί από την αρχαιότητα έως σήμερα, με αποτέλεσμα να
ποικίλλουν και οι σχετικοί ορισμοί. Έτσι η φιλανθρωπία, η πατρωνία
(clientela), ο μαικηνισμός, η ευεργεσία, η δωρεά, η υποστήριξη είναι
χορηγίες με διαφορετικό περιεχόμενο. Η σύγχρονη χορηγία, ιδιαίτερα στο
πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, κατέχει πρωτεύουσα θέση
διεθνώς στην εύρυθμη λειτουργία κοινωνικών και πολιτιστικών φορέων.

Κατατοπιστικά

Δ. Δημητράκου. Μέγα λεξικόν όλης της Ελληνικής γλώσσης. Τόμος ΙΕ,


Αθήναι. Σελ. 7.883-7885. Χορηγείον. Ταμείον, θησαυροφυλάκειον. Αθην.
12.546Α. Χορηγέτης, Χορήγημα , Χορήγησις, χορηγητής, χορηγητής.
Χορηγία. Το υπουργημα του χορηγού εν Αθήναις. Θουκ 6.16 Χορηγικός,
χορηγώ.

Χορηγός. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ.

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΗΣ


ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ
ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ
ΛΕΞΕΩΝ. ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ε .π .ε . ΑΘΗΝΑ 2010.
Χορηγός. ΕΤΥΜ. αρχ. χορ(ο)- ( χαράς) + -ηγός (με έκταση του αρκτικού
ά- λόγω τής συνθέσεως) ρ. άγω (βλ.λ.), πβ. κ. κυν-ηγός οδ-ηγός
σημασ. αρχική σημ. ≪αρχηγός τού χορού≫ (πβ. Πλάτ. Νόμ. 665a: θεούς
δέ έφαμεν έλεαΰντας ήμάς συγχορευτής τε και χορηγούς ήμίν δεδωκέναι ιόν
τε Απόλλωνα και Μούσας) - αρχ. αημ. (στα οττ. κείμενα) ≪πλούσιος
Αθηναίος που αναλάμβονε τη δαπάνη (αρχ. λειτουργία) για τη
συγκρότηση χορού σε δράμα κοτό τις δημόσιες εορτές≫ - ήδη αρχ. σημ.
≪αυτός που καταβάλλει τη δοπάνη για κάτι που υλοποιείται από άλλον≫
(πβ. Δημοσθ. Φιλιππ. Γ ' 60.4-6: αυ- στραφέντες δ' άνθρωποι πολλοί και
χορηγόν έχοντες
21

Φίλιππον).ΕΤΥΜ. ΠΕΔΙΟ χο ρ η γώ αρχ. χορηγ-ώ (-έω) ≪αναλομβόνω


τη δαπάνη τού χορού σε δράμα ή εορτή≫ (πβ. Ισαίου Περί Δικαιογέν.
41.1: οί ήμέτεροι πρόγονοι [...] πάσας μεν χορηγίας έχορήγησαν) - ήδη αρχ.
αημ. ≪εφοδιάζω, παρέχω τα μέσα, προμηθεύω≫ (πβ. Αριστ. Ήθ. Νικομ.
1101a: τι ούν κωλύει λέγειν εύδαίμονα τον κατ' αρετήν τελείαν ένεργοΰντα
καί τοΐς έκτος αγσθοις ίκανως κεχορηγημένον) χο ρ ή γημ α ελνστ. χορήγη-
μα
χορήγηση ελνστ. χορήγη-σις χ ο ρ η γ ία αρχ. χορηγ-ία ≪δαπάνη για
συγκρότηση και διδοσκαλία χορού σε δράμα ή εορτή≫ [ήδη τον 5ο αι.
Π.Χ., πβ. Αντιφ. Τειραλ. A ' 3.8.1-2: αί δ' είσφοραϊ καί χορηγίαι
ευδαιμονίας μέν ικανόν ση-μεΐόν έστι, τού δέ μή άποκτείναι τάνανιία) χ ο ρ
η γ η - τ η ς , λόγ. [1896], χορηγη- (χορηγώ) +παραγ. τέρμα –της συνθ .
επι-χ ο ρ η γώ , επι-χ ο ρ ή γ η σ η .

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ


ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΓΛΩΣΣΑΣ. ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ. ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Ε.Π.Ε.
ΑΘΗΝΑ 2002. χορήγημα (το) μτγν.Ι (χορηγήμ-ατος | -ατα.-άτων) το
χρηματικό ποσό που χορηγείται σε κάποιον ΣΥΝ. επίδομα, χορηγία.
χορήγηση (η) Ιμτγν.Ι (-ης κ. -ήσεως | -ήσεις. -ήσεων) (λόγ.) η παροχή
(κατόπιν αποφάσεως αρμοδίου ή ειδικού για ένα θέμα): επιδόματος ι
δανείου ι φαρμάκων / θεραπευτικής αγωγής ι άδει ας παραμονής / πράσινης
κάρτας / οικοδομικής άδει ας. χορηγία (η) [αρχ.] (χορηγιών) 1. ιστ. μία από
τις λειτουργίες στην αρχαία Αθήνα- η υποχρέωση πλούσιου πολίτη να
καταβάλει τα έξοδα τού χορού για το ανέβασμα δράματος στη γιορτή των
Μεγάλων Διονυσίων 2. η καταβολή χρημάτων, για να πραγματοποιηθεί
έργο κοινής ωφελείας: το έργο ολοκληρώθηκε με τη – της Αρχιεπισκοπής
ιυν. προσφορά, χορήγηση 3. η προσφορά χρημάτων για την
πραγματοποίηση ενός σκοπού με ουσιαστικό στόχο τη διαφήμιση και
προβολή αυ-τού που προσφέρει τα χρήματα: η εκπομπή πραγματοποιείται
με την ευγενική – γνωστής τράπεζας 4. (συνεκδ.) το χρηματικό ποσό που
καταβάλλεται στις παραπάνω περιπτώσεις συν. χορήγημα · 5. ΣΤΡΑΤ. η
προώθηση βλημάτων προς πυροβόλο ή ρουκετών προς εκτοξευτήρα.
χορηγός (ο/η) 1. ιστ. πρόσωπο που κατέβαλλε τα έξοδα τού χορού για το
ανέβασμα δράματος στην αρχαία Αθήνα 2. πρόσωπο πυυ καταβάλλει τα
έξοδα για την πραγματοποίηση έργου κοινής ωφελείας: τής εκδήλωσης για
τα παι διά με ει δικές αν άγκες 3. (γενικότ.) αυτός που καλύπτει τα έξοδα
για την πραγματοποίηση συγκεκριμένου σκοπού (καλλιτεχνικού,
αθλητικού κ.ά.) έχοντας ταυτόχρονα ως στόχο του την προβολή ή τη
διαφήμισή του: της συναυλίας τής εκπομπής j] επίσημος των Ολυμπιακών
Αγώνων συν. σπόνσορας · 4. Αυτός πυυ παρέχει βοήθεια, που προσφέρει
22

κάτι καλό: χοίράς / ζωής. — χορηγικός, -ή. -ό |αρχ.|. ςχολιο λ. έκταση


συνθέτων, σύνθετος. [ετυ.μ. αρχ. χ ορός + -ηγός (με έκταση τού αρκτικού
φωνήεντος εν συνθέσει) άγω. Π λ. στη σημ. 3 χρησιμοποιείται ως απόδ.
τού αγγλ. sponsor]. χορηγώ ρ. αμετβ. κ. μετβ. [αρχ.] {χορηγείς... | χορήγ-
ησα. -ούμαι, -ήθη- κα, - ημένος} 1. (αμετβ.) προσφέρω τα χρήματα για
την πραγματοποίηση εκδήλωσης, καλύπτω τα έξοδα για κάτι 2. (μετβ.)
παρέχω κάτι: άδειες / δάνεια / βοήθε ια /πιστώσεις συν. δίνω, προσφέρω.
— χορηγητής (Ο) 11896J. χορηγήτρια (η).συνήθως για χρήματα που
δίνονται επισήμως (από το κράτος, οργανισμούς, χορηγούς κ.λπ.) για
συγκεκριμένο σκοπό: Θα χορηγηθεί διορθωτικό επίδομα στους υπαλλήλους
τού Δημοσίου - To J.K.Y. χορηγεί υποτροφίες. Το αρχ. χορηγώ κ χορ- ηγός
χορός +άγω) σήμαινε «καταβάλλω χρήματα για την προετοιμασία τού
χορού στα δράματα», αναφερόμενο σε ιδιιότες χορηγούς ή και σε επίσημες
αρχές (δήμος) . Το επιχορηγώ δηλώνει χρήματα που καταβάλλονται από
επίσημη αρχή (κράτος) και από τον κρατικό προϋπολογισμό ως πρόσθετη
ή συμπληρωματική οικονομική υποστήριξη: Η πολιτεία θα επιχορηγήσει
πρόγραμμα έρευνας των πανεπιστημίων που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη.
Το επιδοτώ αναφέρεται στην οικονομική ενίσχυση που δίνεται εκτάκτως
ή συμπληρωματικά σε ιδιώτες ως κίνητρο για συγκεκριμένη επαγγελ
ματική δραστηριότητα: Η Αγροτική Τράπεζα επιδοτεί τους
ελαιοπαραγωγούς με χρήματα τής Ε.Ο.Κ.

Χορηγία. Η έννοια της και η διάκρισή της από την δωρεά.

ENOTHTA 1Θεωρητική Προσέγγιση 1.1.

Χορηγία. Η έννοια της και η διάκρισή της από την δωρεά.


Πολιτιστική Χορηγία, κατά το νέο νόμο (άρθ.1
Ν . 3 5 2 5 / 2 0 0 7 ) , ν ο ε ί τ α ι η χρηματοδότηση ή άλλης μορφής
οικονομική παροχή σε είδος, σε άυλα αγαθά ήυ π η ρ ε σ ί ε ς α π ό
φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για την ενίσχυση
συγκεκριμένωνπ ο λ ι τ ι σ τ ι κ ώ ν δραστηριοτήτων ή
σκοπών του αποδέκτη της χορηγίας
μ ε αν τ ισ τ ά θ μ ι σ μ α τ ην π ρο β ο λ ή τ ο υ κ ο ιν ω ν ι κ ο ύ π ρ ο σ ώ π ο υ
κ α ι τ η ς ευ π ο ιί α ς τ ο υ χορηγού. 1.Κατά τον Κουτούπη «χορηγία
κοινωνική-πολιτιστική είναι η χρηματοδότηση καισ τ ή ρ ιξ η
κ ρ ατ ικ ώ ν κ α ι μ η κ ε ρδ ο σ κ ο π ικ ώ ν ο ργ αν ισ μ ώ ν ή/ κ αι
δ ρ ασ τ η ρ ιο τ ή τ ω ν π ο λ ι τ ι σ τ ικ ο ύ π ε ρι ε χ ο μ έν ο υ , α π ό ιδ ι ω τ ικ ές
ε π ιχ ει ρ ήσ ει ς , εφ ’ ό σ ο ν ε μ π ε ρ ι έχ ε ι μ ε τ α φ ο ρ ά π ό ρ ω ν α π ό
τον ιδιωτικό στον δημόσιο-κοινωνικό τομέα και
23

μ ε αποκλειστικό αντιστάθμισμα των χορηγών, την πίστωσή τους από την


κοινωνία μετην ευποιία τους». Φοιτήτρια: Πλυτά Μαρία Επιβλέπων
Καθηγητής: Δρ. Γεώργιος Τσομπάνογλου ΑθήναΑπρίλιος 2011.

Η χορηγία είναι ένας σημαντικός κοινωνικός και πολιτιστικός θεσμός που


γεννήθηκε και άνθισε στην Αρχαία Ελλάδα (Κουτούπης Θ., 2005: 14).

Πρακτικός οδηγός χορηγίας. Θαλή Π. Κουτούπη.

-Πρακτικός οδηγός χορηγίας. Για χορηγούς και αποδέκτες χορηγιών


Θαλή Π. Κουτούπη. Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε., 2005. [...] Η χορηγία είναι
αδιαμφισβήτητα ένας εξαιρετικά χρήσιμος οικονομικός, κοινωνικός και
πολιτισμικός θεσμός. Συχνά υποβαθμίζεται από πολλούς η σημασία της
καθαρότητας των λέξεων, των εννοιών και των θεσμών. Εγώ δεν ανήκω σ'
αυτούς. Πιστεύω ακράδαντα ότι πρώτος και εκ των ων ου άνευ όρος, για
την επιβίωση και την υγιή ανάπτυξη ενός θεσμού είναι η καθαρότητά του.
Στην καθαρότητα και την υγιή ανάπτυξη αυτού του θεσμού στοχεύει αυτό
το βιβλίο, καθώς και στη μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας της
χορηγικής επένδυσης, τόσο για τους χορηγούς όσο και για τους
παραγωγούς πολιτισμικών αγαθών, μέσα από την πρακτική ενημέρωση
και των δύο. [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)…
Χορηγία (ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ)- Τα παρακάτω από εγκ.
ΓΝΩΣΗ.
Η δαπάνη για την κατάρτιση του χορού και την προετοιμασία και
παράσταση του δραματικού έργου στην αρχαία αθηναϊκή πολιτεία. Τη
δαπάνη αναλάμβαναν πλούσιοι Αθηναίοι που καλούνταν χορηγοί.
χορηγία (ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ,ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ)-
Θεσμός κατά τον οποίο μια εταιρία ή ένας ιδιώτης χρηματοδοτεί νομικά
πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ν.π.ι.δ.), μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (λ.χ.
Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής, Όμιλος Ενίσχυσης Πολιτιστικών
Δραστηριοτήτων, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Πελοποννησιακό -
Λαογραφικό Ίδρυμα, Μουσείο Γουλανδρή - Φυσικής Ιστορίας κ.ά.), για
τη διενέργεια εκδηλώσεων πολιτιστικού χαρακτήρα (λ.χ. εκθέσεις
ζωγραφικής, γλυπτικής, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, συμπόσια).
ανεφοδιασμός-
Επανάληψη του εφοδιασμού, νέος εφοδιασμός, νέα χορηγία. Στο στρατό
υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες ανεφοδιασμού και συντηρήσεως, που
24

παρέχουν στις εκστρατευτικές μονάδες τρόφιμα, ρούχα και πολεμικό


υλικό.
ευεργέτες εθνικοί-
Πολύ πλούσιοι Έλληνες που ξόδεψαν ένα μεγάλο μέρος αν όχι ολόκληρη
την περιουσία τους για κοινωφελείς σκοπούς. Το ρεύμα αυτό των
ευεργετών, παρουσιάζεται λίγα χρόνια μετά την άλωση και συνέβαλε
σημαντικά στην κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη του Γένους.

Περί χορηγίας στην ελληνική αρχαιότητα.

Περί χορηγίας στην ελληνική αρχαιότητα. Nikos Samios | 26 Οκτωβρίου


2012 Γλωσσολογικά οι ρίζες της λέξης "χορηγία" εντοπίζονται στο αρχαίο
ρήμα "χορηγέω", του οποίου η αρχική σημασία ήταν "προσφέρω/καλύπτω
τα έξοδα του θεατρικού χορού". Η χορηγία δηλαδή ξεκίνησε στην αρχαία
αθηναϊκή πολιτεία ως μια λειτουργία κατά την οποία οι πλουσιότεροι
πολίτες αναλάμβαναν τα έξοδα του χορού σε δραματικές παραστάσεις.
Κάθε φυλή διάλεγε κάποιον από τους πλούσιους πολίτες της, ο οποίος θα
αναλάμβανε να χρηματοδοτήσει το χορό στο θέατρο και το μόνο που
έπαιρνε ως αντάλλαγμα ήταν ένα βραβείο, αν το έργο κέρδιζε το
δραματικό αγώνα. Επίσης, ο χορηγός επιβαρυνόταν με τις δαπάνες της
συμμετοχής της φυλής στην πομπή των Παναθηναίων ή άλλων
θρησκευτικών τελετών (Ανθεστήρια, Μικρά ή κατ' αγρούς Διονύσια...).
Επειδή οι δαπάνες ήταν μεγάλες, πολλές φορές τη χορηγία αναλάμβαναν
δύο ή περισσότερα πρόσωπα συγχρόνως (συγχορηγοί). Βέβαια με τον
καιρό, ο όρος χορηγία απέκτησε ευρύτερη σημασία, αυτή της παροχής
των χρημάτων που απαιτούνταν για την πραγματοποίηση κάποιου
κοινωφελούς δημόσιου έργου, πολιτιστικού, αθλητικού ή αμυντικού
χαρακτήρα. Οι χορηγίες στην αρχαία Ελλάδα επομένως αποτελούσαν για
τους πλούσιους πολίτες της μια δημόσια υποχρέωση, για την οποία
σπανίως δυσανασχετούσαν. Βέβαια, όταν δεν υπήρχαν οικειοθελείς
χορηγοί ορίζονταν από το Δήμο με κριτήριο τον πλούτο που διέθετε ο
καθένας. Οι χορηγίες ήταν μια ιδιαίτερα σοβαρή υπόθεση, που σκοπό και
στόχο είχε τη συνεισφορά του κάθε πολίτη σε προσδιορισμένες υπηρεσίες
στην πόλη. Σ' ένα από τα χαρακτηριστικότερα κείμενα της αρχαίας
ελληνικής διανόησης, τον "Επιτάφιο", ο Περικλής είναι
σαφέστατος: "Αγαπάμε το ωραίο στην απλότητα, αγαπάμε τα
γράμματα, χωρίς όμως να γινόμαστε μαλθακοί. Τον πλούτο πιο πολύ
τον έχουμε ως ευκαιρία για έργα, παρά ως αφορμή για καύχημα".

«Χορηγία, μια επένδυση με κοινωνικό χαρακτήρα»


25

Αποσπάσματα από αρχαία κείμενα

Ομηρικόν λεξικόν. Το μεν πρώτον συνταχθέν υπό Κρουσίου, Ε. Ε. Σέϊλερ,


Ι. Πανταζίδου. Εν Αθήναις 1888. Ευεργεσίη, η ευεργέτης, η αγαθή,
ευγενής πράξις αγαθοεργία. Ευεργεσία, το αγαθόν το εις τινα γενόμενον,
ευεργεσίας αποτίνω. Αποδίδω τας ευεργεσίας, ξεπληρώνω τα καλά.
Ευεργής καλώς πεποιημένος, κατειργασμένος…Ευεργός, αγαθοεργός,
όστις κάμνει καλά.
Ομηρικόν λεξικόν. Το μεν πρώτον συνταχθέν υπό Κρουσίου, Ε. Ε. Σέϊλερ,
Ι. Πανταζίδου. Εν Αθήναις 1888. Δωρέομαι, δωρούμαι, χαρίζω ίππος.
Δωρητός δώρα δεχόμενος, δια δώρων εξιλεούμενος.
Ομηρικόν λεξικόν. Το μεν πρώτον συνταχθέν υπό Κρουσίου, Ε. Ε. Σέϊλερ,
Ι. Πανταζίδου. Εν Αθήναις 1888. Παρέχω, έχω ή κρατώ τι έτοιμον να
δώσω…εν γένει παρέχω , δίδω, χορηγώ, …δώρα, σίτον βρώσιν τε πόσιν
τε…

Οδύσσεια. 235 Μέντωρ Ἀλκιμίδης εὐεργεσίας ἀποτίνειν.»


ἦ ῥα, καὶ οὔ πω πάγχυ δίδου ἑτεραλκέα νίκην,ἀλλ᾿ ἔτ᾿ ἄρα σθένεός τε καὶ
ἀλκῆς πειρήτιζενἠμὲν Ὀδυσσῆος ἠδ᾿ υἱοῦ κυδαλίμοιο.
Έλα, καλέ, και στάσου δίπλα μου και θώρειε τι θα κάμω,
για να κατέχεις πως ο Μέντορας, του Αλκίμου ο γιος, τις χάρες που του
'χουν κάμει στους αντίμαχους μπροστά τις ξεπλερώνει!»
Αυτά είπε, κι όμως δεν του χάριζε τη νίκη ακέρια ακόμα,
τι γύρευε ξανά τη δύναμη και την αντρεία η Παλλάδα
και του Οδυσσέα και του περίλαμπρου να δοκιμάσει γιου του.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. “Eustathii archiepiscopi


Thessalonicensis Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. pertinentes, vols. 1–4”, Ed.
van der Valk, M.Leiden: Brill, 1:1971; 2:1976; 3:1979; 4:1987.Τόμ. 1,
Σελ. 29, Γρ. 23

…ἔτους, ὅμως καὶ μεγάλα καὶ πολλά τινα ἐρεῖ καὶ οὐ μικροπρεπὴς αὐτῷ
ἔσται ἡ ποίησις. καὶ ὑποβάλλει ἐλπίδας ὡς οὐδὲ περὶ τυχόντων ἐρεῖ
προσώπων, ἀλλὰ ἡρώων, καὶ τούτων πολλῶν, μεμνήσεται, ὥστε καὶ
πράξεων ἡρωϊκῶν τῶν ἐν Τρωσί τε καὶ Ἕλλησι. διὰ τοῦτο γὰρ καὶ
προανεφώνησεν, ὡς εἴρηται, ὅτι μυρία τοῖς Ἀχαιοῖς ἡ τοῦ Ἀχιλλέως μῆνις
ἄλγεα ἔθηκεν, ἐκ τῶν Τρώων δηλαδὴ ἡρωϊκῶν καὶ αὐτῶν ὄντων καὶ οἵων
δαψιλῆ χορηγίαν ἱστορίας, ναὶ δὴ καὶ πλάσεως δραματικωτέρας,
ὑποβαλεῖν τῷ ποιητῇ, ὡς εἶναι τὸ Ὁμηρικὸν
26

ὅλον προοίμιον, καθὰ καὶ ἐρρέθη, προκατασκευήν τινα, ἣν οἱ μὲν


φιλόσοφοι σκοπὸν λόγου καλοῦσιν, οἱ δὲ ῥήτορες καὶ προέκθεσιν καὶ
ὑπόσχεσιν ὑπισχνουμένου τοῦ ποιητοῦ ἐκ τῆς τοῦ Ἀχιλλέως ἄρξασθαι
μήνιδος καὶ μυρία ἱστορήσειν ἄλγη καὶ πολλὰς πράξεις ἡρωϊκάς.

Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. vols. 1–5, 7”, Ed. Erbse, H.Berlin: De
Gruyter, 1:1969; 2:1971; 3:1974; 4:1975; 5:1977; 7:1988.Βιβ. of Iliad 7,
verse 467, Γρ. 2.

Ariston. δύσετο: σημειοῦνταί τινες ὅτι ἀντὶ τοῦ ἐδύετο. ex. βουφόνεον:
βουφονεῖν ἐστιν οὐ τὸ θύειν θεοῖς (ἄτοπον γὰρ ἐπὶ θυσίας φόνον λέγειν),
ἀλλὰ τὸ φονεύειν βοῦς εἰς δείπνου κατασκευήν. ex. νῆες δ' ἐκ Λήμνοιο:
ἐπιτηδείως ἐδήλωσεν, πόθεν αὐτοῖς ἡ χορηγίαν. νῆες δ' ἐκ Λήμνοιο
παρέστασαν: Λήμνιοι τὰς ἐξ ἔθους – παρ' Ἀσκληπιάδῃ ἐν τοῖς
Τραγῳδουμένοις (FGrHist 12, 14). ex. (Ariston.?) Ἰησονίδης Εὔνηος: ὅτι
καὶ τὰ Ἀργοναυτικὰ οἶδεν. οἰκεία δὲ Εὐνήῳ ἡ ἐμπορία καὶ πρὸς ὁμοφύλους
γινομένη.

Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα..Βιβ. of Iliad 9, verse 73b1, Γρ. of school. 1

Did. Ἀρίσταρχος “πολέσιν γὰρ ἀνάσσεις”. ex. πᾶσά τοί ἐσθ' ποδεξίη: ἡ
πρὸς ὑποδοχὴν χορηγία. τινὲς δὲ οὕτως, ὅτι καὶ πάντας, ἢν θέλῃς, ὐχερῶς
ὑποδέξῃ. πᾶσά τοί ἐσθ' ὑποδεξείη: πρὸς ὑποδοχὴν ὐτρέπισταί σοι
χορηγία. ex. πολέεσσι δ' ἀνάσσεις: ἐπαίρει τὸν βασιλέα…

Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα..Βιβ. of Iliad 9, verse 73b2, Γρ. of scho. 2.

Did. Ἀρίσταρχος “πολέσιν γὰρ ἀνάσσεις”. ex. πᾶσά τοί ἐσθ' ὑποδεξίη: ἡ
πρὸς ὑποδοχὴν χορηγία. τινὲς δὲ οὕτως, ὅτι καὶ πάντας, ἢν θέλῃς, εὐχερῶς
ὑποδέξῃ. πᾶσά τοί ἐσθ' ὑποδεξείη: πρὸς ὑποδοχὴν ηὐτρέπισταί σοι
χορηγία. ex. πολέεσσι δ' ἀνάσσεις: ἐπαίρει τὸν βασιλέα, εἰς τὸ μετέπειτα
αὐτὸν ὑπήκοον σχήσων. ex. πολλῶν δ' ἀγρομένων τῷ πείσεαι ὅς κεν
ἀρίστην /βουλὴν βουλεύσῃ: μετρίως οὐκ ἀποδίδωσιν ‘ἑαυτῷ’. διδάσκει δὲ
τὸν στρατηγὸν πολλῶν μὲν ἀκούειν, αἱρεῖσθαι δὲ τὸ κράτιστον.

Θουκυδίδης. Ιστορίες. 2 vols.”, Ed. Jones, H.S., Powell, J.E. Oxford:


Clarendon Press, 1:1942 (1st edn. rev.); 2:1942 (2nd edn. rev.), Repr.
1:1970; 2:1967. Βιβ. 6, Κεφ. 16, Τμ. 3, Γρ. 1.

…τῆς Ὀλυμπίαζε θεωρίας, πρότερον ἐλπίζοντες αὐτὴν


καταπεπολεμῆσθαι, διότι ἅρματα μὲν ἑπτὰ καθῆκα, ὅσα οὐδείς πω ἰδιώτης
πρότερον, ἐνίκησα δὲ καὶ δεύτερος καὶ τέταρτος ἐγενόμην καὶ τἆλλα ἀξίως
τῆς νίκης παρεσκευασάμην. νόμῳ μὲν γὰρ τιμὴ τὰ τοιαῦτα, ἐκ δὲ τοῦ
27

δρωμένου καὶ δύναμις ἅμα ὑπονοεῖται. καὶ ὅσα αὖ ἐν τῇ πόλει χορηγίαις


ἢ ἄλλῳ τῳ λαμπρύνομαι, τοῖς μὲν ἀστοῖς φθονεῖται φύσει, πρὸς
δὲ τοὺς ξένους καὶ αὕτη ἰσχὺς φαίνεται. καὶ οὐκ ἄχρηστος ἥδ' ἡ ἄνοια, ὃς
ἂν τοῖς ἰδίοις τέλεσι μὴ ἑαυτὸν μόνον ἀλλὰ καὶ τὴν πόλιν ὠφελῇ. οὐδέ γε
ἄδικον ἐφ' ἑαυτῷ μέγα φρονοῦντα μὴ ἴσον εἶναι, ἐπεὶ καὶ ὁ κακῶς
πράσσων πρὸς …

Διογένης Λαέρτιος. Βίοι φιλοσόφων. Diogenis Laertii vitae


philosophorum, 2 vols.”, Ed. Long, H.S.Oxford: Clarendon Press, 1964,
Repr. 1966.Βιβ. 7, Τμ. 128, Γρ. 6.

…Περὶ ἀγαθῶν (Gomoll 3). “εἰ γάρ,” φησίν, “αὐτάρκης ἐστὶν ἡ


μεγαλοψυχία πρὸς τὸ πάντων ὑπεράνω ποιεῖν, ἔστι δὲ μέρος τῆς ἀρετῆς,
αὐτάρκης ἐστὶ καὶ ἡ ἀρετὴ πρὸς εὐδαιμονίαν καταφρονοῦσα καὶ τῶν
δοκούντων ὀχληρῶν.” ὁ μέντοι Παναίτιος καὶ Ποσειδώνιος οὐκ αὐτάρκη
λέγουσι τὴν ἀρετήν, ἀλλὰ χρείαν εἶναί φασι καὶ ὑγιείας καὶ χορηγίας καὶ
ἰσχύος. Ἀρέσκει δ' αὐτοῖς καὶ διὰ παντὸς χρῆσθαι τῇ ἀρετῇ, ὡς οἱ περὶ
Κλεάνθην φασίν· ἀναπόβλητος γάρ ἐστι καὶ πάντοτε τῇ ψυχῇ χρῆται οὔσῃ
τελείᾳ ὁ σπουδαῖος. φύσει τε τὸ δίκαιον εἶναι καὶ μὴ θέσει, ὡς καὶ τὸν
νόμον καὶ τὸν ὀρθὸν λόγον, καθά φησι Χρύσιππος ἐν τῷ Περὶ τοῦ καλοῦ.
δοκεῖ δ' αὐτοῖς μηδὲ …

Πλούταρχος βιογράφος. Phil., Lycurgus (0007: 004)“ Plutarch's lives,


vol. 1”, Ed. Perrin, B.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1914,
Repr. 1967.Κεφ. 13, Τμ. 5, Γρ. 1.

…καὶ δημοτικὴν εἰσφέρειν κλίνας ἀργυρόποδας καὶ στρωμνὰς ἁλουργεῖς


καὶ χρυσᾶς κύλικας καὶ τὴν τούτοις ἑπομένην πολυτέλειαν, ἀλλ' ἀνάγκη
συναρμόζεσθαι καὶ συνεξομοιοῦν τῇ μὲν οἰκίᾳ τὴν κλίνην, τῇ δὲ κλίνῃ τὴν
ἐσθῆτα, ταύτῃ δὲ τὴν ἄλλην χορηγίαν καὶ κατασκευήν. ἐκ δὲ ταύτης τῆς
συνηθείας φασὶ καὶ Λεωτυχίδην τὸν πρεσβύτερον ἐν Κορίνθῳ δειπνοῦντα,
καὶ θεασάμενον τῆς στέγης τοῦ οἴκου τὴν κατασκευὴν πολυτελῆ καὶ
φατνωματικήν, ἐρωτῆσαι τὸν ξένον εἰ τετράγωνα παρ' αὐτοῖς τὰ ξύλα
φύεται.

Πλούταρχος βιογράφος. Phil., Themistocles (0007: 010)“Plutarchi Βιοι


παράλληλοι. , vol. 1.1, 4th edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner,
1969.Κεφ. 5, Τμ. 1, Γρ. 4

Μαρδόνιον ἐμποδὼν εἶναι τοῖς Ἕλλησι τῆς διώξεως μᾶλλον ἢ


δουλωσόμενον αὐτοὺς ὡς ἐμοὶ δοκεῖ κατέλιπεν. Σύντονον δ' αὐτὸν
γεγονέναι χρηματιστὴν οἱ μέν τινές φασι δι' ἐλευθεριότητα· καὶ γὰρ
φιλοθύτην ὄντα καὶ λαμπρὸν ἐν ταῖς περὶ τοὺς ξένους δαπάναις, ἀφθόνου
28

δεῖσθαι χορηγίας· οἱ δὲ τοὐναντίον γλισχρότητα πολλὴν


καὶ μικρολογίαν κατηγοροῦσιν, ὡς καὶ τὰ πεμπόμενα τῶν ἐδωδίμων
πωλοῦντος. ἐπεὶ δὲ Διφιλίδης ὁ ἱπποτρόφος αἰτηθεὶς ὑπ' αὐτοῦ πῶλον οὐκ
ἔδωκεν, ἠπείλησε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ταχὺ ποιήσειν δούρειον ἵππον,
αἰνιξάμενος ἐγκλήματα συγγενικὰ καὶ δίκας τῷ ἀνθρώπῳ πρὸς οἰ…

Πλούταρχος βιογράφος. Phil., Pericles “Plutarchi Βιοι παράλληλοι. , vol.


1.2, 3rd edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner, 1964.Κεφ. 9, Τμ. 3, Γρ.
3

… οἱ βουλόμενοι, τούτοις ὁ Περικλῆς καταδημαγωγούμενος τρέπεται πρὸς


τὴν τῶν δημοσίων διανομήν, συμβουλεύσαντος αὐτῷ Δάμωνος τοῦ
Δαμωνίδου τοῦ Οἴηθεν, ὡς Ἀριστοτέλης (fr. 365) ἱστόρηκε. καὶ ταχὺ
θεωρικοῖς καὶ δικαστικοῖς λήμμασιν ἄλλαις τε μισθοφοραῖς καὶ χορηγίαις
συνδεκάσας τὸ πλῆθος, ἐχρῆτο κατὰ τῆς ἐξ Ἀρείου πάγου βουλῆς, ἧς αὐτὸς
οὐ μετεῖχε διὰ τὸ μήτ' ἄρχων μήτε θεσμοθέτης μήτε βασιλεὺς μήτε
πολέμαρχος λαχεῖν. αὗται γὰρ αἱ ἀρχαὶ κληρωταί τ' ἦσαν ἐκ παλαιοῦ, καὶ
δι' αὐτῶν οἱ δοκιμασθέντες ἀνέβαινον εἰς Ἄρειον πάγον. διὸ καὶ μᾶλλον
ἰσχύσας ὁ Περικλῆς …

Αθηναίος σοφιστής. Δειπνοσοφιστές. “Athenaei Naucratitae


deipnosophistarum libri xv, 3 vols.”, Ed. Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–
2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965; 3:1966.Βιβ. 5, Kaibel paragraph 38, Γρ.
44

… τῶν δὲ κιόνων τὰ μὲν σώματα ἦν κυπαρίςσινα, αἱ δὲ κεφαλαὶ


Κορινθιουργεῖς, ἐλέφαντι καὶ χρυσῷ διακεκοσμημέναι. τὸ δὲ ἐπιστύλιον
ἐκ χρυσοῦ τὸ ὅλον· ἐφ' οὗ διάζωσμα ἐφήρμοστο περιφανῆ ζῴδια ἔχον
ἐλεφάντινα μείζω πηχυαίων, τῇ μὲν τέχνῃ μέτρια, τῇ χορηγίᾳ δὲ
ἀξιοθαύμαστα. ἐπέκειτο δὲ καὶ στέγη καλὴ τῷ συμποσίῳ τετράγωνος
κυπαρισσίνη· γλυπτοὶ δ' αὐτῆς ἦσαν οἱ κόσμοι, χρυσῆν ἔχοντες τὴν
ἐπιφάνειαν. παρέκειτο δὲ τῷ συμποσίῳ τούτῳ καὶ κοιτὼν ἑπτάκλινος· ᾧ
συνῆπτο στενὴ σῦριγξ, κατὰ πλάτος τοῦ κύτους χωρίζουσα τὴν
γυναικωνῖτιν. ἐν

Αθηναίος σοφιστής. Δειπνοσοφιστές. Βιβ. 12, Kaibel paragraph 17, Γρ.


23

…δὲ εἰς τὴν πόλιν τοῖς πλοίοις διακομίζεσθαι. ποιοῦνται δὲ καὶ δημοσίᾳ
πολλὰς καὶ πυκνὰς ἑστιάσεις καὶ τοὺς λαμπρῶς φιλοτιμηθέντας χρυσοῖς
στεφάνοις τιμῶσι καὶ τούτους ἀνακηρύττουσιν ἐν ταῖς δημοσίαις θυσίαις
29

καὶ τοῖς ἀγῶσιν, προσκηρύττοντες οὐκ εὔνοιαν, ἀλλὰ τὴν εἰς τὰ δεῖπνα
χορηγίαν · ἐν οἷς στεφανοῦσθαι καὶ τῶν μαγείρων τοὺς ἄριστα τὰ
παρατεθέντα διασκευάσαντας. παρὰ Συβαρίταις δ' εὑρέθησαν καὶ πύελοι,
ἐν αἷς κατακείμενοι ἐπυριῶντο. πρῶτοι δὲ καὶ ἀμίδας ἐξεῦρον, ἃς
εἰσέφερον εἰς τὰ συμπόσια. καταγελῶντες δὲ τῶν ἀποδημούντων ἐκ τῶν
πατρίδων αὐτοὶ ἐσεμνύνοντο…

Ισοκράτης. Areopagiticus (orat. 7) (0010: 018)“Isocrate. Discours, vol.


3”, Ed. Mathieu, G.Paris: Les Belles Lettres, 1942, Repr. 1966.Τμ. 53, Γρ.
3.

…ἐντὸς τείχους, καὶ πολλοὺς τῶν πολιτῶν μηδ' εἰς τὰς ἑορτὰς εἰς ἄστυ
καταβαίνειν, ἀλλ' αἱρεῖσθαι μένειν ἐπὶ τοῖς ἰδίοις ἀγαθοῖς μᾶλλον ἢ τῶν
κοινῶν ἀπολαύειν. Οὐδὲ γὰρ τὰ περὶ τὰς θεωρίας, ὧν ἕνεκ' ἄν τις ἦλθεν,
ἀσελγῶς οὐδ' ὑπερηφάνως, ἀλλὰ νοῦν ἐχόντως ἐποίουν. Οὐ γὰρ ἐκ τῶν
πομπῶν οὐδ' ἐκ τῶν περὶ τὰς χορηγίας φιλονικιῶν οὐδ' ἐκ τῶν τοιούτων
ἀλαζονειῶν τὴν εὐδαιμονίαν ἐδοκίμαζον, ἀλλ' ἐκ τοῦ σωφρόνως οἰκεῖν καὶ
τοῦ βίου τοῦ καθ' ἡμέραν καὶ τοῦ μηδένα τῶν πολιτῶν
ἀπορεῖν τῶν ἐπιτηδείων. Ἐξ ὧνπερ χρὴ κρίνειν τοὺς ὡς ἀληθῶς εὖ
πράττοντας καὶ μὴ φορτικῶς πολιτευομένους·

Δημοσθένης. De Chersoneso “Demosthenis orationes, vol. 1”, Ed.


Butcher, S.H.Oxford: Clarendon Press, 1903, Repr. 1966.Τμ. 70, li. 7

… πολίτης ὁ τοιοῦτός ἐστιν, οὐχ οἱ τῆς παρ' ἡμέραν χάριτος τὰ μέγιστα


τῆς πόλεως ἀπολωλεκότες, οὓς ἐγὼ τοσούτου δέω ζηλοῦν ἢ νομίζειν
ἀξίους πολίτας τῆς πόλεως εἶναι, ὥστ' εἴ τις ἔροιτό με, ‘εἰπέ μοι, σὺ δὲ δὴ
τί τὴν πόλιν ἡμῖν ἀγαθὸν πεποίηκας;’ ἔχων, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ
τριηραρχίας εἰπεῖν καὶ χορηγίας καὶ χρημάτων εἰσφορὰς καὶ λύσεις
αἰχμαλώτων καὶ τοιαύτας ἄλλας φιλανθρωπίας, οὐδὲν ἂν τούτων εἴποιμι,
ἀλλ' ὅτι τῶν τοιούτων πολιτευμάτων οὐδὲν πολιτεύομαι, ἀλλὰ δυνάμενος
ἂν ἴσως, ὥσπερ καὶ ἕτεροι, καὶ κατηγορεῖν καὶ χαρίζεσθαι καὶ δημεύειν καὶ
τἄλλ' ἃ ποιοῦσιν οὗτοι ποιεῖν…

Από τη Βικιπαίδεια, Γενικά Τριηραρχία σημαίνει η αρχηγία - διοίκηση


της Τριήρους. Όμως στην αρχαία Αθήνα η Τριηραρχία αποτελούσε θεσμό
έκτακτης δημόσιας λειτουργίας που επιβαλλόταν από την Πολιτεία στους
πλουσιότερους των πολιτών. Το πότε εισήχθηκε αυτός ο θεσμός στην
Αθηναϊκή πολιτεία δεν έχει εξακριβωθεί, αν και ο Δημοσθένης στους
λόγους του παρέχει πολλές πληροφορίες γι΄ αυτόν. Κατά την Τριηραρχία
παραδιδόταν από το Αθηναϊκό κράτος στους ευπορότερους των πολιτών
από μια τριήρη, χωρίς μεν πλήρωμα, αλλά με όλο τον εξαρτισμό καθώς
30

και με τον μισθό του προβλεπόμενου πληρώματος. Ο αναλαμβάνων


Τριήραρχος, καλούμενος, και αργότερα Τριηράρχης, υποχρεωνόταν
στην επάνδρωση του σκάφους με κατάλληλο πλήρωμα για την αναγκαία
συντήρησή του, διατηρώντας την διοίκηση σ΄ αυτό καθ΄ όλο το ενιαύσιο
διάστημα της τριηραρχίας του. Η δαπάνη για την αναλαμβανόμενη
τριηραρχία ανέρχονταν στις 5.000 - 6.000 αττικές δραχμές (περ. ένα
τάλαντο), θεωρούμενη έτσι ως μάλλον από τις δαπανηρότερες δημόσιες
λειτουργίες, γι΄ αυτό και επιβαλλόταν σε πολίτες που παρουσίαζαν ετήσιο
εισόδημα πολύ περισσότερο των 8.000 δραχμών. Από το 412 π.Χ. και
κυρίως μετά από τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς (405 π.χ.) επιτράπηκε
η "συντριηραρχία" δηλαδή η ανάθεση της δημόσιας αυτής λειτουργίας
σε δύο πολίτες που κατέβαλαν ο καθένας το ήμισυ της δαπάνης ,
κυβερνώντας την τριήρη επί εξάμηνο εναλλάξ, ή καταβάλλοντας ο ένας
ολόκληρο το έτος κατά παραχώρηση του άλλου. Όμως από το 357 π.Χ. με
νέο οργανισμό του θεσμού αυτού ορίσθηκε κάθε μία από τις 240
«συντελείες» που διαιρέθηκαν οι 1200 περίπου πλουσιότεροι πολίτες
όφειλε να συντηρεί από μια τριήρη, έτσι η "συντριηραρχία" αφορούσε
πλέον πέντε πολίτες υπόχρεους ανά σκάφος. Το δε 349 π.Χ. με πρόταση
του Δημοσθένη, με νέο νόμο ορίσθηκε κάθε εύπορος που παρουσίαζε
κεφάλαιο 10 ταλάντων να διατηρεί υποχρεωτικά ένα σκάφος, κάθε δε
πλουσιότερος περισσότερα, ποτέ όμως άνω των τριών! Οι δε λιγότερο
πλούσιοι συνέχιζαν και συνέρχονταν στις συντελείες. Κανένας όμως δεν
υποχρεωνόταν να τριηραρχήσει επί δύο συνεχόμενα έτη, κάποιοι όμως,
από πατριωτικό ζήλο, το έπρατταν.

Δημοσθένης. De corona (0014: 018)“Demosthenis orationes, vol. 1”, Ed.


Butcher, S.H.Oxford: Clarendon Press, 1903, Repr. 1966. Τμ. 106, l 5.

[Τοὺς τριηράρχους καλεῖσθαι ἐπὶ τὴν τριήρη συνεκκαίδεκα ἐκ


τῶν ἐν τοῖς λόχοις συντελειῶν, ἀπὸ εἴκοσι καὶ πέντε ἐτῶν εἰς
τετταράκοντα, ἐπὶ ἴσον τῇ χορηγίᾳ χρωμένους.] Φέρε δὴ παρὰ τοῦτον τὸν
ἐκ τοῦ ἐμοῦ νόμου κατάλογον.

Ηρωδιανός Ιστορικός. Ab excessu divi Marci Herodiani ab excessu divi


Marci libri octo”, Ed. Stavenhagen, K.Leipzig: Teubner, 1922, Repr.
1967.Βιβ. 7, Κεφ. 3, Τμ. 3, Γρ. 5.

Δικαστήριον ὑπὸ συκοφάντου εὐθέως ἡττημένος ἀπῄει καὶ τῶν


ὑπαρχόντων πάντων στερηθείς. ἑκάστης γοῦν ἡμέρας ἦν ἰδεῖν τοὺς χθὲς
31

πλουσιωτάτους τῆς ἐπιούσης μεταιτοῦντας· τοσαύτη τις ἦν τῆς τυραννίδος


ἡ φιλοχρηματία ἐπὶ προφάσει τῆς περὶ τοὺς στρατιώτας χρημάτων
συνεχοῦς χορηγίας· ἦν δὲ καὶ τοῖς ὠσὶ κοῦφος ἐς
διαβολάς, ἡλικίας τε καὶ ἀξιώματος ἀφειδῶς ἔχων. πλείστους γοῦν τῶν
ἔθνη καὶ στρατόπεδα πεπιστευμένων, μετὰ ὑπατείας τιμὴν ἢ δόξαν ἐπὶ
τροπαίοις προσγενομένην, ἐκ μικρᾶς καὶ εὐτελοῦς διαβολῆς ἀναρπάστους
ἐποίει, καὶ ἐκέλευέ τε ἄνευ ὑπηρεσίας μόνους ὀχήμασιν…

Ισαίος. De Dicaeogene “Isée. Discours, 2nd edn.”, Ed. Roussel, P.


Paris: Les Belles Lettres, 1960.Τμ. 41, Γρ. 3.

Καίτοι, ὦ ἄνδρες, οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι οἱ ταῦτα κτησάμενοι καὶ


καταλιπόντες πάσας μὲν χορηγίας ἐχορήγησαν, εἰσήνεγκαν δὲ εἰς τὸν
πόλεμον χρήματα πολλὰ ὑμῖν καὶ τριηραρχοῦντες οὐδένα χρόνον
διέλιπον. Καὶ τούτων μαρτύρια ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναθήματα ἐκεῖνοι ἐκ τῶν
περιόντων, μνημεῖα τῆς αὑτῶν ἀρετῆς, ἀνέθεσαν, τοῦτο μὲν ἐν Διονύσου
τρίποδας, οὓς χορηγοῦν…

Φίλων Ιουδαίος. De Josepho Philonis Alexandrini opera quae supersunt,


vol. 4”, Ed. Cohn, L.Berlin: Reimer, 1902, Repr. 1962.Τμ. 253, Γρ. 2

…ἀδελφοῖς καὶ θεραπείαν ἱκανήν, ἵνα μετ' ἀσφαλείας ἀγάγωσι τὸν πατέρα.
παραγενομένων δὲ καὶ τὰ περὶ τὸν ἀδελφὸν ἄπιστα καὶ μείζονα ἐλπίδων
διηγουμένων, οὐ πάνυ προσεῖχε· κἂν γὰρ οἱ λέγοντες ἀξιοπιστότατοι, ἀλλ'
ἥ γε τοῦ πράγματος ὑπερβολὴ ῥᾳδίως συναινεῖν οὐκ ἐπέτρεπεν. ἰδὼν δὲ ὁ
πρεσβύτης τὰς ἐν τοιούτῳ καιρῷ παρασκευὰς καὶ χορηγίας τῶν
ἀναγκαίων ἀφθόνους τοῖς περὶ τούτου λεγομένοις εὐτυχήμασι συνᾳδούσας
ὕμνει τὸν θεόν, ὅτι τὸ δοκοῦν ἐκλελοιπέναι μέρος τῆς οἰκίας ἀπεπλήρωσεν.
ἡ δὲ χαρὰ καὶ φόβον εὐθὺς ἐγέννησε τῇ ψυχῇ περὶ τῆς τῶν πατρίων
ἐκδιαιτήσεως· ᾔδει γὰρ καὶ νεότητα εὐόλισθον φύσει καὶ ξενιτείας τὴν εἰς
τὸ ἁμαρτάνειν ἐκεχειρίαν καὶ μάλιστα τῆς ἐν Αἰγύπτῳ χώρας
τυφλωττούσης περὶ τὸν ἀληθῆ θεὸν …

Φίλων Ιουδαίος. Hypothetica sive Apologia pro Judaeis “Philonis


Alexandrini opera quae supersunt (editio minor), vol. 6”, Ed. Cohn, L.,
Reiter, S.Berlin: Reimer, 1915. Σελ. 198, Γρ. 16.

… ἤδη, μηκέθ' ὑπὸ τῆς τοῦ σώματος ἐπιρροῆς κατακλυζόμενοι μηδ' ὑπὸ
τῶν παθῶν ἀγόμενοι, τὴν ἀψευδῆ δὲ καὶ μόνην ὄντως ἐλευθερίαν
καρπούμενοι. 4. μάρτυς δὲ τῆς ἐλευθερίας αὐτῶν ὁ βίος. ἴδιον οὐδεὶς οὐδὲν
ὑπομένει κτήσασθαι τὸ παράπαν, οὐκ οἰκίαν, οὐκ ἀνδράποδον, οὐ χωρίον,
οὐ βοσκήματα, οὐχ ὅσα ἄλλα παρασκευαὶ καὶ χορηγίαι πλούτου· πάντα
32

δ' εἰς μέσον ἀθρόα καταθέντες κοινὴν καρποῦνται τὴν


ἁπάντων ὠφέλειαν. 5. οἰκοῦσι δ' ἐν ταὐτῷ κατὰ θιάσους ἑταιρίας καὶ
συσσίτια πεποιημένοι καὶ πάνθ' ὑπὲρ τοῦ κοινωφελοῦς πραγματευόμενοι
διατελοῦσιν. 6. ἀλλ' ἑτέρων ἕτεραι πραγματεῖαι, αἷς ἐπαποδύντες ἀόκνως
διαθλοῦσιν, οὐ κρυμόν…

Αντιφών. Tetralogia 1 ΑΝΤΙ phon. Discours”, Ed. Gernet, L.


Paris: Les Belles Lettres, 1923, Repr. 1965.Tetralogy 3, Τμ. 8, Γρ. 1

…ὑμῶν, οὐκ ὀρθῶς ἀξιοῖ. Εἰ γὰρ τοῦτον ἐν τοῖς μεγίστοις κινδύνοις ὄντα
ἱκανὴ ἦν ἡ ὑποψία ἀποτρέψαι τῆς ἐπιθέσεως, οὐδείς γ' ἂν ἐπεβούλευσεν
αὐτῷ· πᾶς γὰρ ἄν τις τῶν ἧσσον κινδυνευόντων, τὴν ὑποψίαν μᾶλλον τοῦ
κινδύνου φοβούμενος, ἧσσον ἢ οὗτος ἐπέθετο αὐτῷ. Αἱ δ' εἰσφοραὶ καὶ
χορηγίαι εὐδαιμονίας μὲν ἱκανὸν σημεῖόν ἐστι, τοῦ δὲ μὴ ἀποκτεῖναι
τἀναντία· περὶ γὰρ αὐτῆς τῆς εὐδαιμονίας τρέμων μὴ ἀποστερηθῇ, εἰκότως
μὲν ἀνοσίως δὲ ἀπέκτεινε τὸν ἄνδρα. Φάσκων δὲ οὐ τοὺς
εἰκότως ἀλλὰ τοὺς ἀποκτείναντας φονέας εἶναι, περὶ μὲν τῶν
ἀποκτεινάντων ὀρθῶς λέγει, εἴπερ ἐγένετο φανερὸν…

Αντιφών. De choreuta ΑΝΤΙ phon. Discours”, Ed. Gernet, L.Paris: Les


Belles Lettres, 1923, Repr. 1965.Τμ. 9, Γρ. 3

…ἐὰν ὑμῖν ἡδομένοις, βουλήσομαι ἀπολογήσασθαι. Ἡγοῦμαι γάρ μοι


τιμὴν καὶ ὠφέλειαν αὐτὰ οἴσειν, τοῖς δὲ κατηγόροις καὶ τοῖς ἐπηρεάζουσιν
αἰσχύνην· ἐπεί τοί γε καὶ δεινὸν, ὦ ἄνδρες· ἵνα μὲν ἐξῆν αὐτοῖς, εἴ τι
ἠδίκουν ἐγὼ τὴν πόλιν ἢ ἐν χορηγίᾳ ἢ ἐν ἄλλοις τισίν, ἀποφήνασι καὶ
ἐξελέγξασιν ἄνδρα τε ἐχθρὸν τιμωρήσασθαι καὶ τὴν πόλιν ὠφελῆσαι,
ἐνταῦθα μὲν οὐδεὶς πώποτε οἷός τε ἐγένετο αὐτῶν οὔτε μικρὸν οὔτε μέγα
ἐξελέγξαι ἀδικοῦντα τόνδε τὸν ἄνδρα τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον· ἐν δὲ τούτῳ
τῷ ἀγῶνι, φόνου διώκοντες καὶ τοῦ νόμου οὕτως ἔχοντος,

Ξενοφών ιστορικός. Oeconomicus Xenophontis opera omnia, vol. 2, 2nd


edn.”, Ed. Marchant, E.C.Oxford: Clarendon Press, 1921, Repr. 1971.Κεφ.
2, Τμ. 6, Γρ. 3.

…θεοὺς οὔτε ἀνθρώπους οἶμαί σε ἂν ἀνασχέσθαι· ἔπειτα ξένους προσήκει


σοι πολλοὺς δέχεσθαι, καὶ τούτους μεγαλοπρεπῶς· ἔπειτα δὲ πολίτας
δειπνίζειν καὶ εὖ ποιεῖν, ἢ ἔρημον συμμάχων εἶναι. ἔτι δὲ καὶ τὴν πόλιν
αἰσθάνομαι τὰ μὲν ἤδη σοι προστάττουσαν μεγάλα τελεῖν, ἱπποτροφίας
τε καὶ χορηγίας καὶ γυμνασιαρχίας καὶ προστατείας, ἂν δὲ δὴ πόλεμος
γένηται, οἶδ' ὅτι καὶ τριηραρχίας [μισθοὺς] καὶ εἰσφορὰς τοσαύτας σοι
προστάξουσιν ὅσας σὺ οὐ ῥᾳδίως ὑποίσεις. ὅπου δ' ἂν ἐνδεῶς δόξῃς τι
33

τούτων ποιεῖν, οἶδ' ὅτι σε τιμωρήσονται Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἧττον ἢ εἰ τὰ


αὑτῶν λάβοιεν κλέπτοντα. πρὸς δὲ τούτοις ὁρῶ σε οἰόμενον …

Ξενοφών ιστορικός. Οικονομικός Κεφ. 7, Τμ. 3, Γρ. 5

…διατρίβεις οὐδὲ τοιαύτη σου ἡ ἕξις τοῦ σώματος καταφαί-


νεται. καὶ ὁ Ἰσχόμαχος γελάσας ἐπὶ τῷ τί ποιῶν καλὸς
κἀγαθὸς κέκλησαι, καὶ ἡσθείς, ὥς γ' ἐμοὶ ἔδοξεν, εἶπεν·
Ἀλλ' εἰ μὲν ὅταν σοι διαλέγωνται περὶ ἐμοῦ τινες καλοῦσί
με τοῦτο τὸ ὄνομα οὐκ οἶδα· οὐ γὰρ δή, ὅταν γέ με εἰς
ἀντίδοσιν καλῶνται τριηραρχίας ἢ χορηγίας, οὐδείς, ἔφη,
ζητεῖ τὸν καλόν τε κἀγαθόν, ἀλλὰ σαφῶς, ἔφη, ὀνομάζοντές
με Ἰσχόμαχον πατρόθεν προσκαλοῦνται. ἐγὼ μὲν τοίνυν,
ἔφη, ὦ Σώκρατες, ὅ με ἐπήρου, οὐδαμῶς ἔνδον διατρίβω.
καὶ γὰρ δή, ἔφη, τά γε ἐν τῇ οἰκίᾳ μου πάνυ καὶ αὐτὴ ἡ
γυνή ἐστιν ἱκανὴ διοικεῖν.

Ξενοφών ιστορικός. Atheniensium Πολιτεία [Sp.] Xenophontis opera


omnia, vol. 5”, Ed. Marchant, E.C.Oxford: Clarendon Press, 1920, Repr.
1969. Κεφ. 1, Τμ. 13, Γρ. 4.

Τοὺς δὲ γυμναζομένους αὐτόθι καὶ τὴν μουσικὴν ἐπιτηδεύοντας


καταλέλυκεν ὁ δῆμος, νομίζων τοῦτο οὐ καλὸν εἶναι, γνοὺς ὅτι οὐ δυνατὸς
ταῦτά ἐστιν ἐπιτηδεύειν. ἐν ταῖς χορηγίαις αὖ καὶ γυμνασιαρχίαις καὶ
τριηραρχίαις γιγνώσκουσιν ὅτι χορηγοῦσι μὲν οἱ πλούσιοι, χορηγεῖται
δὲ ὁ δῆμος, καὶ γυμνασιαρχοῦσιν οἱ πλούσιοι καὶ τριηραρχοῦσιν, ὁ δὲ
δῆμος τριηραρχεῖται καὶ γυμνασιαρχεῖται. ἀξιοῖ γοῦν ἀργύριον λαμβάνειν
ὁ δῆμος καὶ ᾄδων καὶ τρέχων καὶ ὀρχούμενος καὶ
πλέων ἐν ταῖς ναυσίν, ἵνα αὐτός τε ἔχῃ καὶ οἱ πλούσιοι…

Γυμνασίαρχος-χία. Μία σημαντική πηγή εσόδων για την πόλη και μία
μορφή έμμεσης φορολογίας αποτελούσαν οι λειτουργίες, ένας ενδιαφέρων
θεσμός που σύμφωνα με μία άποψη μπορούσε να εμπνεύσει περηφάνια
στο φορολογούμενο Αθηναίο, καθώς πρόσφερε ένα μέρος της περιουσίας
του σε όφελος της πόλης. Στη θεωρία -αλλά σε μεγάλο ποσοστό και στην
πράξη- οι πλουσιότεροι άντρες της Αθήνας ήταν πρόθυμοι να εκτελέσουν
όσο το δυνατόν καλύτερα διάφορες υπηρεσίες που όριζε η πόλη τους με
ανταμοιβή, σε πρώτη φάση, τη λαμπρότητα και τη φιλοτιμία. Οι
λειτουργίες διακρίνονταν σε τακτικές και έκτακτες και ήταν είτε
στρατιωτικής είτε πολιτειακής φύσεως. Έκτακτες ήταν η τριηραρχία και
η εισφορά, οι οποίες μάλιστα είχαν και άμεση σχέση με περιόδους
34

πολέμου. Στις τακτικές συγκαταλέγονταν η χορηγία, η γυμνασιαρχία, η


εστίασις, η προστατεία ή αρχιθεωρία και η ιπποτροφία. Η τελευταία
επιβαλλόταν μόνο στους πεντακοσιομέδιμνους και στους
τριακοσιομέδιμνους. -Για ένα χρόνο ένας πολίτης, ο τριήραρχος, οριζόταν
-τουλάχιστον κατ' όνομα- κυβερνήτης μίας τριήρους. Δε χρειαζόταν να
έχει υπερβεί το τριακοστό έτος της ηλικίας του για να θεωρηθεί υποψήφιος
για αυτήν τη θέση. Είχε την ευθύνη της καλής συντήρησης του πλοίου και
επιβαρυνόταν μόνο με την πρόσληψη και εκπαίδευση του πληρώματός του
και όχι με την πληρωμή και τη διατροφή του. Η τριηραρχία αποτελούσε
τη δαπανηρότερη από τις λειτουργίες, καθώς μπορούσε να κοστίσει έως
και ένα τάλαντο. Η εισφορά ήταν επίσης δαπανηρή και επιβαλλόταν σε
περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, κυρίως σε καιρό πολεμικής σύρραξης.
Ο χορηγός θεωρούνταν ο υπεύθυνος για τη σύσταση, εκπαίδευση,
πληρωμή και ένδυση των 15 μελών του χορού σε μία τραγωδία, των 24 σε
μία κωμωδία, των 50 σε ένα διθυραμβικό χορό ή τέλος μίας ομάδας
χορευτών του πυρίχιου. Κάθε φορά μάλιστα συναγωνιζόταν με τους
άλλους χορηγούς για την κατάληψη της πρώτης θέσης στους σχετικούς
αγώνες. Ευθύνη του γυμνασίαρχου ήταν η εκπαίδευση και η πληρωμή
μίας ομάδας δρομέων για τις λαμπαδηδρομίες που τελούνταν στη διάρκεια
των Παναθηναίων, των Ηφαιστείων και των Προμηθείων. Ο εστίαρχος
επιφορτιζόταν με την παροχή γευμάτων στα μέλη της φυλής του κατά τη
διάρκεια των Μεγάλων Παναθηναίων και των Μεγάλων Διονυσίων. Ο
αρχιθέωρος αναλάμβανε την αρχηγία σε περίπτωση αποστολής πρεσβείας
σε μαντεία και στις πανελλήνιες γιορτές στην Ολυμπία, τους Δελφούς, τη
Νεμέα, τον Ισθμό και τη Δήλο. Ο ιπποτρόφος αναλάμβανε τη διάθεση και
την εκτροφή ίππων είτε για το στρατό είτε για μεγάλες γιορτές και αγώνες.
.ime.gr/chronos/

Οι Λειτουργίες των αρχαίων Αθηναίων

Μία σημαντική πηγή εσόδων για την πόλη και μία μορφή έμμεσης
φορολογίας αποτελούσαν οι λειτουργίες, ένας ενδιαφέρων θεσμός που
σύμφωνα με μία άποψη μπορούσε να εμπνεύσει περηφάνια στο
φορολογούμενο Αθηναίο, καθώς πρόσφερε ένα μέρος της περιουσίας του
σε όφελος της πόλης. Στη θεωρία -αλλά σε μεγάλο ποσοστό και στην
πράξη- οι πλουσιότεροι άντρες της Αθήνας ήταν πρόθυμοι να εκτελέσουν
όσο το δυνατόν καλύτερα διάφορες υπηρεσίες που όριζε η πόλη τους με
ανταμοιβή, σε πρώτη φάση, τη λαμπρότητα και τη φιλοτιμία.
Οι λειτουργίες διακρίνονταν σε τακτικές και έκτακτες και ήταν είτε
στρατιωτικής είτε πολιτειακής φύσεως. Έκτακτες ήταν η τριηραρχία και
η εισφορά, οι οποίες μάλιστα είχαν και άμεση σχέση με περιόδους
πολέμου. Στις τακτικές συγκαταλέγονταν η χορηγία, η γυμνασιαρχία, η
εστίασις, η προστατεία ή αρχιθεωρία και η ιπποτροφία. Για ένα χρόνο
35

ένας πολίτης, ο τριήραρχος, οριζόταν -τουλάχιστον κατ' όνομα-


κυβερνήτης μίας τριήρους. Δε χρειαζόταν να έχει υπερβεί το τριακοστό
έτος της ηλικίας του για να θεωρηθεί υποψήφιος για αυτήν τη θέση. Είχε
την ευθύνη της καλής συντήρησης του πλοίου και επιβαρυνόταν μόνο με
την πρόσληψη και εκπαίδευση του πληρώματός του και όχι με την
πληρωμή και τη διατροφή του. Η τριηραρχία αποτελούσε τη
δαπανηρότερη από τις λειτουργίες, καθώς μπορούσε να κοστίσει έως και
ένα τάλαντο. Η εισφορά ήταν επίσης δαπανηρή και επιβαλλόταν σε
περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, κυρίως σε καιρό πολεμικής σύρραξης.
Κάθε φορά μάλιστα συναγωνιζόταν με τους άλλους χορηγούς για την
κατάληψη της πρώτης θέσης στους σχετικούς αγώνες. Ευθύνη του
γυμνασίαρχου ήταν η εκπαίδευση και η πληρωμή μίας ομάδας δρομέων
για τις λαμπαδηδρομίες που τελούνταν στη διάρκεια των Παναθηναίων,
των Ηφαιστείων και των Προμηθείων. Ο εστίαρχος επιφορτιζόταν με την
παροχή γευμάτων στα μέλη της φυλής του κατά τη διάρκεια των Μεγάλων
Παναθηναίων και των Μεγάλων Διονυσίων. Ο αρχιθέωρος αναλάμβανε
την αρχηγία σε περίπτωση αποστολής πρεσβείας σε μαντεία και στις
πανελλήνιες γιορτές στην Ολυμπία, τους Δελφούς, τη Νεμέα, τον Ισθμό
και τη Δήλο. Ο ιπποτρόφος αναλάμβανε τη διάθεση και την εκτροφή ίππων
είτε για το στρατό είτε για μεγάλες γιορτές και αγώνες.
Όταν ένας πολίτης -στον οποίο είχε ανατεθεί μια λειτουργία- θεωρούσε
ότι κάποιος άλλος βρισκόταν σε καλύτερη οικονομική κατάσταση από τον
ίδιο, μπορούσε να ζητήσει την απαλλαγή του από αυτήν την υποχρέωση.
titanis.pblogs.

Αντιόχου βασιλέως επιστολαί. Epistolographi Graeci”, Ed. Hercher,


R.Paris: Didot, 1873, Repr. 1965.Επιστολαί. 1, Γρ. 6.

Βασιλεὺς Ἀντίοχος Πτολεμαίῳ χαίρειν. Τῶν Ἰουδαίων καὶ παραυτίκα μέν,


ἡνίκα τῆς χώρας ἐπέβημεν αὐτῶν, ἐπιδειξαμένων τὸ πρὸς ἡμᾶς φιλότιμον,
καὶ παραγενομένους δ' εἰς τὴν πόλιν λαμπρῶς ἐκδεξαμένων καὶ μετὰ μὲν
τῆς γερουσίας ἀπαντησάντων, ἄφθονον δὲ τὴν χορηγίαν τοῖς
στρατιώταις καὶ τοῖς ἐλέφασι παρεσχημένων, συνεξελόντων δὲ καὶ τοὺς ἐν
τῇ ἄκρᾳ φρουροὺς τῶν Αἰγυπτίων, ἠξιώσαμεν καὶ ἡμεῖς τούτων αὐτοὺς
ἀμείψασθαι καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἀναλαβεῖν κατεφθαρμένην ὑπὸ τῶν περὶ
τοὺς πολέμους συμπεσόντων, καὶ συνοικίσαι τῶν…

Γαληνός ιατρός. De anatomicis administrationibus libri ix “Claudii


Galeni opera omnia, vol. 2”, Ed. Kühn, C.G.Leipzig: Knobloch, 1821,
Repr. 1964. Τόμ. 2, Σελ. 638, Γρ. 6.

…ἀρτηρίας ὁ λόγος αὐτοῖς γίγνηται, τῆς ἔνδον ἔτι τοῦ τῆς καρδίας ὠτὸς
36

σχιζομένης. οἱ δέ γ', ὡς μονοφυοῦς ἀνισχούσης αὐτῆς, βρόχον


ἐπιβεβληκέναι φασὶ, καὶ συμβῆναι τὸ ζῶον ἐκεῖνο παθεῖν ἄμφω ταῦτα, τὰς
μὲν ἐν ὅλῳ τῷ σώματι πάσας ἀρτηρίας ἀκινήτους ἔχειν, ὡς ἂν δηλονότι
τὴν χορηγίαν τοῦ πληροῦντος αὐτὰς πνεύματος ἀφῃρημένας, μένειν δ'
ἐν ἴσῃ διαστάσει τὸν πνεύμονα, μηδὲν δηλαδὴ μηδ' ἐκ
τούτου τῆς καρδίας ἑλκούσης. ἕτεροι δὲ τῇ τραχεία φασὶν ἀρτηρίᾳ βρόχον
περιβάλλοντες ἐπιδεικνύναι κινούμενον τὸν πνεύμονα, μηκέτι προσθέντες
οἷς λέγουσιν ἢ διαγράφουσι, καὶ γὰρ καὶ γέγραπται πρός τινων ταῦτα, πῶς
ἐθεάσαντο …

Πλάτων. Επιστολές [Dub.] “Platonis opera, vol. 5”, Ed. Burnet, J.


Oxford: Clarendon Press, 1907, Repr. 1967. Stephanus Σελ. 362, Τμ. a,
Γρ. 4.

…ἀνάλωμα διὰ τὴν παρὰ σὲ ἄφιξιν, ὥσπερ τότε ἔλεγον δεῖ ποιεῖν, ἐμὲ μὲν
διαμάχεσθαι ὅπως ὡς ὀλίγιστον γένηται τὸ ἀνάλωμα, ὃ δ' ἂν μὴ δύνωμαι,
σὴν εἶναι τὴν δαπάνην. Τὸ δὴ μετὰ ταῦτα λέγω περὶ τῶν σῶν αὖ
χρημάτων τῶν Ἀθήνησιν τῆς ἀναλώσεως, ὅτι πρῶτον μὲν ἐάν τι δέῃ ἐμὲ
ἀναλίσκειν εἰς χορηγίαν ἤ τι τοιοῦτον, οὐκ ἔστι σοι ξένος οὐδεὶς ὅστις
δώσει, ὡς ᾠόμεθα, ἔπειτα καὶ ἄν τι σοὶ αὐτῷ διαφέρῃ μέγα, ὥστε ἀναλωθὲν
μὲν ἤδη ὀνῆσαι, μὴ ἀναλωθὲν δὲ ἀλλ' ἐγχρονισθὲν ἕως ἄν τις παρὰ σοῦ
ἔλθῃ, βλάψαι, πρὸς τῷ χαλεπῷ τὸ τοιοῦτόν σοί ἐστιν καὶ αἰσχρόν. ἐγὼ γὰρ
δὴ ταῦτά γε ἐξήτασα, παρ' Ἀνδρομήδη τὸν Αἰγινήτην…

Επιστολές (Πλάτων)13 - Βικιθήκη. [360α] Πλάτων Διονυσίῳ τυράννῳ


Συρακουσῶν εὖ πράττειν. ... ὅτι πρῶτον μὲν ἐάν τι δέῃ ἐμὲ ἀναλίσκειν εἰς
χορηγίαν ἤ τι τοιοῦτον, οὐκ ἔστι σοι ξένος ...
Διόδωρος Σικελός. Ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1–20) Diodori
bibliotheca historica, 5 vols, 3rd edn.”, Ed. Vogel, F., Fischer, K.T. (post
I. Bekker & L. Dindorf)Leipzig: Teubner, 1:1888; 2:1890; 3:1893; 4–
5:1906, Repr. 1964.Βιβ. 1, Κεφ. 4, Τμ. 2, Γρ. 5.

…συγγραφέων, ἀλλά τινες καὶ τῶν τῇ δόξῃ πεπρω-τευκότων. ἀφορμῇ δὲ


πρὸς τὴν ἐπιβολὴν ταύτην ἐχρησάμεθα μάλιστα μὲν τῇ πρὸς τὴν
πραγματείαν ἐπιθυμίᾳ, δι' ἣν πᾶσιν ἀνθρώποις τὸ δοκοῦν ἄπο-
ρον εἶναι τυγχάνει συντελείας, ἔπειτα καὶ τῇ ἐν Ῥώμῃ χορηγίᾳ τῶν πρὸς
τὴν ὑποκειμένην ὑπόθεσιν ἀνηκόντων. ἡ γὰρ ταύτης τῆς πόλεως
ὑπεροχή, διατείνουσα τῇ δυνάμει πρὸς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης,
ἑτοιμοτάτας καὶ πλείστας ἡμῖν ἀφορμὰς παρέσχετο παρεπιδημήσασιν ἐν
αὐτῇ πλείω χρόνον. ἡμεῖς γὰρ ἐξ Ἀγυρίου τῆς Σικελίας ὄντες, καὶ…
37

Διόδωρος Σικελός. Ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20)


Βιβ. 1, Κεφ. 30, Τμ. 4, Γρ. 1.

…καταράκται τοῦ Νείλου καὶ τῶν ὀρῶν τὰ συνορίζοντα


τούτοις· ἀπὸ γὰρ τῆς Τρωγλοδυτικῆς καὶ τῶν ἐσχά-
των τῆς Αἰθιοπίας μερῶν ἐντὸς σταδίων πεντα-
κισχιλίων καὶ πεντακοσίων οὔτε πλεῦσαι διὰ τοῦ
ποταμοῦ ῥᾴδιον οὔτε πεζῇ πορευθῆναι μὴ τυχόντα
βασιλικῆς ἢ παντελῶς μεγάλης τινὸς χορηγίας. τῶν
δὲ πρὸς τὴν ἀνατολὴν νευόντων μερῶν τὰ μὲν ὁ
ποταμὸς ὠχύρωκε, τὰ δ' ἔρημος περιέχει καὶ πεδία
τελματώδη τὰ προσαγορευόμενα Βάραθρα. ἔστι γὰρ
ἀνὰ μέσον τῆς Κοίλης Συρίας καὶ τῆς Αἰγύπτου
λίμνη τῷ μὲν πλάτει στενὴ παντελῶς, τῷ δὲ βάθει…

Διόδωρος Σικελός. Ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20)


Βιβ. 11, Κεφ. 92, Τμ. 5, Γρ. 1

…τῆς τοῦ δήμου μεγαλοψυχίας. ὁ δὲ δῆμος ὥσπερ


τινὶ μιᾷ φωνῇ σώζειν πάντοθεν ἐβόα τὸν ἱκέτην.
Συρακόσιοι μὲν 8οὖν ἀπολύσαντες τῆς τιμωρίας τὸν
Δουκέτιον [ἱκέτην] ἐξέπεμψαν εἰς τὴν Κόρινθον,
καὶ ἐνταῦθα προστάξαντες καταβιοῦν τὴν ἱκανὴν
αὐτῷ χορηγίαν συναπέστειλαν. – Ἡμεῖς δὲ παρόντες
ἐπὶ τὸν προηγούμενον ἐνιαυτὸν τῆς Ἀθηναίων στρα-
τείας ἐπὶ Κύπρον Κίμωνος ἡγουμένου, κατὰ τὴν
ἐν ἀρχῇ πρόθεσιν αὐτοῦ περιγράφομεν τήνδε τὴν
βίβλον.

Λουκιανός. Demosthenis encomium “Lucian, vol. 8”, Ed. Macleod,


M.D.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1967.Τμ. 16, Γρ. 7

…τὴν ἐν τοῖς χρήμασι φιλοτιμίαν καὶ τῆς πολιτείας


τὴν ὅλην λαμπρότητα – καὶ ὁ μὲν ᾔει συνείρων ὡς
τὰ λοιπὰ προσθήσων, ἐγὼ δὲ γελάσας, Ἦ πού γε,
ἔφην, διανοῇ καταχεῖν μου τῶν ὤτων ὥσπερ
βαλανεὺς καταντλήσας τὸν λοιπὸν λόγον;
Νὴ Δία γε, εἶπεν, δημοθοινίας τε καὶ χορηγίας
ἐθελουσίους καὶ τριηραρχίας καὶ τεῖχος καὶ
τάφρον καὶ λύσεις αἰχμαλώτων καὶ παρθένων
38

ἐκδόσεις, ἀρίστην πολιτείαν, καὶ πρεσβείας καὶ


νομοθεσίας καὶ μέγεθος πολιτευμάτων ἐμπεσόν,
γελᾶν ἔπεισί μοι τοῦ τὰς ὀφρῦς συνάγοντος καὶ

Λουκιανός. Somnium sive vita Luciani “Lucian, vol. 3”, Ed. Harmon,
A.M.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1921, Repr. 1969.
Τμ. 2, Γρ. 4.…οὐκ εἰς μακρὰν δὲ καὶ τὸν πατέρα
εὐφρανεῖν ἀποφέρων ἀεὶ τὸ γιγνόμενον. Δευτέρας οὖν σκέψεως ἀρχὴ
προὐτέθη, τίς ἀρίστη τῶν τεχνῶν καὶ ῥᾴστη ἐκμαθεῖν καὶ ἀνδρὶ
ἐλευθέρῳ πρέπουσα καὶ πρόχειρον ἔχουσα τὴν χορηγίαν καὶ διαρκῆ τὸν
πόρον. ἄλλου τοίνυν ἄλλην ἐπαινοῦντος, ὡς ἕκαστος γνώμης ἢ ἐμπει-
ρίας εἶχεν, ὁ πατὴρ εἰς τὸν θεῖον ἀπιδών, – παρῆν
γὰρ ὁ πρὸς μητρὸς θεῖος, ἄριστος ἑρμογλύφος εἶναι δοκῶν –

Αγαθαρχίδης Γεωγράφος. . De mari Erythraeo (excerpta) “Geographi


Graeci minores, vol. 1”, Ed. Müller, K.Paris: Didot, 1855, Repr. 1965. Τμ.
15, Γρ. 4.

…ἑτέρου βούλεται μαθεῖν, καὶ ποιεῖν τὸν σύμβουλον τῶν


ἀπορουμένων συνήγορον τῆς ἐπιθυμίας;
Εἰ γὰρ ὁ κύριος τῶν τοσούτων ἀγαθῶν κρείττων
ἐστὶ τῆς ἐπιθυμίας τῆς τῶν βιαζομένων, μακαρίσαι
μὲν ἔχω τοῦ ταῦτα κεκτημένου τὴν ἐξουσίαν, ἀφελέ-
σθαι δὲ τοῖς ὅπλοις βιασάμενος τὰς χορηγίας οὐ δύνα-
μαι. Τί οὖν ἀμήχανον πρᾶξιν εἰς κενὴν ἐπαγγελίαν
ἄγειν, καὶ τὰς ἀδήλους ἐλπίδας τῶν προδήλων κινδύνων
πλέον… εὐλαβεῖσθαι;

Φλάβιος Αρριανός ιστορικός. Alexandri Ανάβασις “Flavii Arriani quae


exstant omnia, vol. 1”, Ed. Roos, A.G., Wirth, G.Leipzig: Teubner, 1967
(1st edn. corr.). Βιβ. 7, Κεφ. 14, Τμ. 10, Γρ. 8

Ἀλέξανδρος, ὡς μὴ ἀπόλοιτο τὸ ὄνομα τοῦ Ἡφαιστίω-


νος ἐκ τῆς τάξεως, ἀλλὰ Ἡφαιστίωνός τε ἡ χιλιαρχία
ἐκαλεῖτο καὶ τὸ σημεῖον αὐτῆς ἡγεῖτο τὸ ἐξ Ἡφαι-
στίωνος πεποιημένον. ἀγῶνά τε ἐπενόει ποιῆσαι γυμ-
νικόν τε καὶ μουσικὸν πλήθει τε τῶν ἀγωνιζομένων
καὶ τῇ εἰς αὐτὸν χορηγίᾳ πολύ τι τῶν ἄλλων τῶν
πρόσθεν ἀριδηλότερον· τρισχιλίους γὰρ ἀγωνιστὰς
τοὺς σύμπαντας παρεσκεύασε. καὶ οὗτοι ὀλίγον ὕστε-
ρον ἐπ' Ἀλεξάνδρου τῷ τάφῳ λέγουσιν ὅτι ἠγωνίσαντο.
Χρόνος τε ἦν συχνὸς τῷ πένθει καὶ αὐτός τε
αὑτὸν ἤδη μετεκάλει ἀπ' αὐτοῦ καὶ οἱ ἑταῖροι μᾶλλόν…
39

Διονύσιος Αλικαρνασσέας. ΑΝΤΙ quitates Romanae “Dionysii


Halicarnasei ΑΝΤΙ quitatum Romanarum quae supersunt, 4 vols.”, Ed.
Jacoby, K.Leipzig: Teubner, 1:1885; 2:1888; 3:1891; 4:1905, Repr.
1967.Βιβ. 2, Κεφ. 76, Τμ. 1, Γρ. 5.

Ἃ δὲ μέλλω νῦν λέγειν ἐπιμελῆ τε αὐ-τὴν ἀπέδωκε τῶν ἀναγκαίων καὶ τῶν
ἀγαθῶν ἐργά-τιν. ἐνθυμούμενος γὰρ ὁ ἀνήρ, ὅτι πόλιν τὴν μέλ-
λουσαν ἀγαπήσειν τὰ δίκαια καὶ μενεῖν ἐν τῷ σώφρονι
βίῳ τῆς ἀναγκαίου δεῖ χορηγίας εὐπορεῖν, διεῖλε
τὴν χώραν ἅπασαν εἰς τοὺς καλουμένους πάγους καὶ
κατέστησεν ἐφ' ἑκάστου τῶν πάγων ἄρχοντα ἐπίσκο-
πόν τε καὶ περίπολον τῆς ἰδίας μοίρας. οὗτοι γὰρ
περιιόντες θαμινὰ τοὺς εὖ τε καὶ κακῶς εἰργασμένους
τῶν ἀγρῶν ἀπεγράφοντο καὶ πρὸς τὸν βασιλέα…

Διονύσιος Αλικαρνασσέας. ΑΝΤΙ quitates Romanae Βιβ. 4, Κεφ. 19, Τμ.


1, Γρ. 9.

…κατὰ τὰ τιμήματα τῶν βίων. ὁπότε γὰρ αὐτῷ δεήσειε


μυρίων ἢ δισμυρίων, εἰ τύχοι, στρατιωτῶν, καταδιαι-
ρῶν τὸ πλῆθος εἰς τοὺς ἑκατὸν ἐνενηκοντατρεῖς λόχους
τὸ ἐπιβάλλον ἑκάστῳ λόχῳ πλῆθος ἐκέλευε παρέχειν
ἕκαστον λόχον· τὴν δὲ δαπάνην τὴν εἰς τὸν ἐπισιτι-
σμὸν τῶν στρατευομένων καὶ εἰς τὰς ἄλλας χορηγίας
τὰς πολεμικὰς ἐπιτελεσθησομένην συμμετρησάμενος,
ὁπόση τις ἀρκοῦσα ἔσται, διαιρῶν τὸν αὐτὸν τρόπον
εἰς τοὺς ἑκατὸν ἐνενηκοντατρεῖς λόχους, τὸ ἐκ τῆς
τιμήσεως ἐπιβάλλον ἑκάστῳ διάφορον ἅπαντας ἐκέλευεν
εἰσφέρειν. συνέβαινεν οὖν τοῖς τὰς μεγίστας ἔχουσιν…

Αριστοτέλης. Ἀθηναίων πολιτεία “Aristotelis Ἀθηναίων πολιτεία”, Ed.


Oppermann, H. Leipzig: Teubner, 1928, Repr. 1968. Τμ. 27, subΤμ. 4,
Γρ. 2.

…ἐλῃτούργει λαμπρῶς, ἔπειτα τῶν δημοτῶν


ἔτρεφε πολλούς. ἐξῆν γὰρ τῷ βουλομένῳ Λακιαδῶν, καθ'
ἑκάστην τὴν ἡμέραν ἐλθόντι παρ' αὐτὸν ἔχειν τὰ μέτρια.
ἔτι δὲ τὰ χωρία πάντα ἄφρακτα ἦν, ὅπως ἐξῇ τῷ βουλο-
μένῳ τῆς ὀπώρας ἀπολαύειν. πρὸς δὴ ταύτην τὴν χορη-
γίαν ἐπιλειπόμενος ὁ Περικλῆς τῇ οὐσίᾳ, συμβουλεύσαντος
αὐτῷ Δαμωνίδου τοῦ Οἴηθεν (ὃς ἐδόκει τῶν πολλῶν
εἰσηγητὴς εἶναι τῷ Περικλεῖ· διὸ καὶ ὠστράκισαν αὐτὸν
40

ὕστερον), ἐπεὶ τοῖς ἰδίοις ἡττᾶτο, διδόναι τοῖς πολλοῖς τὰ


αὑτῶν, κατεσκεύασε μισθοφορὰν τοῖς δικαστηρίοις·

Αριστοτέλης. Ηθικά Νικομάχεια. “Aristotelis ethica Nicomachea”, Ed.


Bywater, I. Oxford: Clarendon Press, 1894, Repr. 1962. Bekker Σελ.
1178a, Γρ. 24.

…τῶν ἠθικῶν κατὰ τὴν φρόνησιν. συνηρτημέναι δ' αὗται καὶ


τοῖς πάθεσι περὶ τὸ σύνθετον ἂν εἶεν· αἱ δὲ τοῦ συνθέτου ἀρε-
ταὶ ἀνθρωπικαί· καὶ ὁ βίος δὴ ὁ κατὰ ταύτας καὶ ἡ εὐδαι-
μονία. ἡ δὲ τοῦ νοῦ κεχωρισμένη· τοσοῦτον γὰρ περὶ αὐτῆς
εἰρήσθω· διακριβῶσαι γὰρ μεῖζον τοῦ προκειμένου ἐστίν. δόξειε
δ' ἂν καὶ τῆς ἐκτὸς χορηγίας ἐπὶ μικρὸν ἢ ἐπ' ἔλαττον δεῖ-
σθαι τῆς ἠθικῆς. τῶν μὲν γὰρ ἀναγκαίων ἀμφοῖν χρεία
καὶ ἐξ ἴσου ἔστω, εἰ καὶ μᾶλλον διαπονεῖ περὶ τὸ σῶμα ὁ
πολιτικός, καὶ ὅσα τοιαῦτα· μικρὸν γὰρ ἄν τι διαφέροι·
πρὸς δὲ τὰς ἐνεργείας πολὺ διοίσει. τῷ μὲν γὰρ ἐλευθερίῳ
δεήσει χρημάτων πρὸς τὸ πράττειν τὰ ἐλευθέρια, καὶ τῷ…

Αριστοτέλης. Magna moralia “Aristotle, vol. 18 (ed. G.C. Armstrong)”,


Ed. Susemihl, F.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1935, Repr.
1969.Βιβ. 1, Κεφ. 26, Τμ. 2, Γρ. 3.

…τις ἑστιῶν, ὁ τοιοῦτος σαλάκων (ὁ γὰρ σαλάκων τοιοῦτός ἐστιν, ὁ ἐν ᾧ


μὴ δεῖ καιρῷ ἐνδεικνύμενος τὴν ἑαυτοῦ εὐπορίαν)· ὁ δὲ μικροπρεπὴς ὁ
ἐναντίος τούτῳ, ὃς οὗ δεῖ μὴ μεγαλείως δαπανήσει, ἢ τοῦτο
μὴ ποιῶν, οἷον εἰς γάμους ἢ χορηγίαν δαπανῶν, μὴ ἀξίως ἀλλ' ἐνδεῶς,
ὁ τοιοῦτος μικροπρεπής.

Θεόφραστος. Physicorum opiniones “Doxographi Graeci”, Ed. Diels,


H.Berlin: Reimer, 1879, Repr. 1965.Τμ. 23, Γρ. 5. Alexander in Meteora
f. 91r vol. I 268 Id.

Οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν (physicorum) ὑπόλειμμα λέγουσιν εἶναι τὴν θάλασσαν


τῆς πρώτης ὑγρότητος· ὑγροῦ γὰρ ὄντος τοῦ περὶ τὴν γῆν τόπου τὰ πρῶτα
τῆς ὑγρότητος ὑπὸ τοῦ ἡλίου ἐξατμίζεσθαι καὶ γίνεσθαι [τὰ] πνεύματά τε
ἐξ αὐτοῦ καὶ τροπὰς ἡλίου τε καὶ σελήνης, ὡς διὰ τὰς ἀτμίδας ταύτας καὶ
τὰς ἀναθυμιάσεις κἀκείνων τὰς τροπὰς ποιουμένων, ἔνθα ἡ ταύτης αὐτοῖς
χορηγία γίνεται περὶ ταῦτα τρεπομένων· τὸ δέ τι αὐτῆς ὑπολειφθὲν ἐν τοῖς
κοίλοις τόποις θάλατταν εἶναι· διὸ καὶ ἐλάττω γίνεσθαι ξηραινομένην
ἑκάστοτε ὑπὸ τοῦ ἡλίου καὶ τέλος ἔσεσθαί ποτε ξηράν. ταύτης τῆς δόξης
ἐγένοντο, ὡς ἱστορεῖ ὁ Θεόφραστος, Ἀναξίμανδρός τε καὶ Διογένης.
41

Διογένης δὲ καὶ τῆς ἁλμυρότητος ταύτην αἰτίαν λέγει, ὅτι ἀνάγοντος τοῦ
ἡλίου τὸ γλυκὺ τὸ …

Στράβων. Γεωγράφος. Γεωγραφικά. “Strabonis geographica, 3 vols.”,


Ed. Meineke, A.Leipzig: Teubner, 1877, Repr. 1969.
Βιβ. 5, Κεφ. 2, Τμ. 5, Γρ. 23.

…κατοπτεύεται καὶ ἡ Σαρδὼ καὶ τῆς ᾐόνος ἑκατέρωθεν


πολὺ μέρος. μέταλλα δὲ λίθου λευκοῦ τε καὶ ποικίλου
γλαυκίζοντος τοσαῦτά τ' ἐστὶ καὶ τηλικαῦτα, μονολί-
θους ἐκδιδόντα πλάκας καὶ στύλους, ὥστε τὰ πλεῖστα
τῶν ἐκπρεπῶν ἔργων τῶν ἐν τῇ Ῥώμῃ καὶ ταῖς ἄλλαις
πόλεσιν ἐντεῦθεν ἔχειν τὴν χορηγίαν· καὶ γὰρ εὐεξά-
γωγός ἐστιν ἡ λίθος, τῶν μετάλλων ὑπερκειμένων τῆς
θαλάττης πλησίον, ἐκ δὲ τῆς θαλάττης διαδεχομένου
τοῦ Τιβέριος τὴν κομιδήν· καὶ τὴν ξυλείαν τὴν εἰς τὰς
οἰκοδομὰς σελμάτων εὐθυτάτων καὶ εὐμηκεστάτων ἡ
Τυρρηνία χορηγεῖ τὴν πλείστην, τῷ ποταμῷ κατά …

Στράβων. Γεωγράφος. Γεωγραφικά. Βιβ. 5, Κεφ. 3, Τμ. 7, Γρ. 46.

…καὶ μεταπράσεις, ἀδιάλειπτοι καὶ αὗται οὖσαι· καὶ


γὰρ αἱ μεταπράσεις ἑκούσιοί τινες συμπτώσεις εἰσί,
καταβαλλόντων καὶ ἀνοικοδομούντων πρὸς τὰς ἐπι-
θυμίας ἕτερα ἐξ ἑτέρων. πρὸς ταῦτ' οὖν τό τε τῶν με-
τάλλων πλῆθος καὶ ἡ ὕλη καὶ οἱ κατακομίζοντες ποτα-
μοὶ θαυμαστὴν παρέχουσι τὴν ὑποχορηγίαν , πρῶτος μὲν Ἀνίων ἐξ Ἄλβας
ῥέων τῆς πρὸς Μαρσοῖς Λατίνης πόλεως διὰ τοῦ ὑπ' αὐτῇ πεδίου μέχρι τῆς
πρὸς τὸν Τίβεριν συμβολῆς, ἔπειθ' ὁ Νὰρ καὶ ὁ Τενέας οἱ διὰ
τῆς Ὀμβρικῆς εἰς τὸν αὐτὸν καταφερόμενοι ποταμὸν
τὸν Τίβεριν, διὰ δὲ Τυρρηνίας καὶ τῆς Κλουσίνης ὁ…

Αίλιος Αριστείδης. Παναθηναϊκός “Aristides, vol. 1”, Ed. Dindorf,


W.Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.Jebb Σελ. 101, Γρ. 8.

…πόλεις αὐτὰ δὴ κοσμεῖ· ὃ γὰρ εἰκὸς ἔχειν τὴν χώραν, ἔρ-


γον θεῶν οὖσαν, σπέρμα τῆς χάριτος τῆς πρὸς τοὺς θεοὺς,
τοῦτο δείκνυσιν ἐν τοῖς πρώτοις, καὶ προξενεῖ διὰ τῆς φύ-
σεως τὴν χάριν. ἔστι δὲ ἐπιτηδειοτάτη πρὸς κάλλη νεῶν
καὶ ἀγαλμάτων, ὥστε δὶς ἡγεμὼν τούτων ἂν εἴη. καὶ γὰρ
ἐνθένδε ταῦτα πάντα ἤρξατο τῷ νόμῳ καὶ τὴν χορηγίαν
οἴκοθεν ἡ πόλις ἔσχηκεν εἰς αὐτά. ἀλλὰ γὰρ οὐκ ἔχω τί
42

χρήσωμαι, ἐπέρχεται γάρ μοι καὶ κατὰ μέρη τὴν ἐπιτη-


δειότητα ἀποφαίνειν τῆς χώρας, οἷον εὐθὺς τὸ μήτε ὑπτίαν
εἶναι διὰ πάσης μήτε ὄρειον παντελῶς, ἀλλ' ἐσχηματίσθαι
πρὸς τὴν ἑκατέρου χρείαν ἐν μέρει καὶ πεποικίλθαι, ὥστε

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 75, Κεφ. 9, Τμ. 3, li 6

… τῶν δὲ Πάρθων οὐ μεινάντων αὐτὸν ἀλλ' οἴκαδε


ἀναχωρησάντων (ἦρχε δὲ αὐτῶν Οὐολόγαισος, οὗ ἀδελφὸς συνῆν
τῷ Σεουήρῳ) πλοῖα κατασκευάσας ὁ Σεουῆρος ἐν τῷ Εὐφράτῃ, καὶ
πλέων τε καὶ βαδίζων παρ' αὐτόν, διὰ τὸ εἶναι λίαν ὀξύτατα καὶ
ταχινὰ καὶ εὖ ἐσταλμένα (τῆς παρὰ τὸν Εὐφράτην ὕλης καὶ τῶν
ἐκεῖσε χωρίων ἄφθονον διδούσης αὐτῷ τὴν τῶν ξύλων χορηγίαν )
τὰ κατασκευασθέντα, ταχέως τήν τε Σελεύκειαν καὶ τὴν Βαβυλῶνα
ἐκλειφθείσας ἔλαβε. καὶ μετὰ τοῦτο καὶ τὴν Κτησιφῶντα ἑλὼν
ἐκείνην τε πᾶσαν διαρπάσαι τοῖς στρατιώταις ἐφῆκε, φόνον τε
ἀνθρώπων πλεῖστον εἰργάσατο, καὶ ζῶντας ἐς δέκα μυριάδας εἷλεν.
οὐ μέντοι οὔτε τὸν Οὐολόγαισον ἐπεδίωξεν οὔτε τὴν Κτησιφῶντα…

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. (versio 1 in volumine 1) Cassii Dionis


Cocceiani Ιστορία rum Romanarum quae supersunt, vol. 1”, Ed.
Boissevain, U.P.Berlin: Weidmann, 1895, Repr. 1955.Σελ. 119, Γρ. 9.

…ἔκλεισε, τάχα διὰ τὸν πόλεμον, ὅπως μὴ ἐς αὐτὸ συνερχόμενοι νεοχμώ-


σωσί τι, ἀπεῖπε δ' αὐτοῖς καὶ πρὸς συμπόσια καὶ κώμους ἀθροίζεσθαι,
καὶ τοὺς νεωτέρους ἐν τοῖς ὅπλοις ἀσκεῖσθαι ἐκέλευεν ἢ διημερεύειν κατὰ
τὴν ἀγοράν. ὡς δέ τινες ἀχθόμενοι τούτοις ὑπεχώρησαν, φρουροὺς ἐκ
τῶν οἰκείων κατέστησεν, ὥστε μηδένα ἐξιέναι τῆς πόλεως. οἱ δὲ τού-
τοις τε καὶ τῇ χορηγίᾳ τῶν τροφῶν βαρυνόμενοι, καὶ τοὺς δορυφόρους
εἰς τὰς οἰκίας αὐτῶν ἀναγκαζόμενοι δέχεσθαι, μετεγίνωσκον δεσπότου
καὶ οὐχὶ συμμάχου τοῦ Πύρρου πειρώμενοι. ὁ δὲ διὰ ταῦτα μὴ πρὸς
τοὺς Ῥωμαίους ἀποκλίνωσι φοβηθείς, τῶν τὰ πολιτικὰ δυναμένων πράτ-
τειν καὶ προστατεῖν τοῦ ὁμίλου τοὺς μὲν εἰς τὴν Ἤπειρον πρὸς τὸν
υἱὸν ἐπί τισι προφάσεσιν ἔπεμπε, τοὺς δὲ καὶ ἀφανῶς διώλλυεν.

Φλάβιος Ιώσηπος. Ιουδαϊκή αρχαιολογία. “Flavii Iosephi opera, vols. 1–


4”, Ed. Niese, B.Berlin: Weidmann, 1:1887; 2:1885: 3:1892; 4:1890, Repr.
1955.Βιβ. 4, Κεφ. 237, Γρ. 6.

…θεὸς καθ' ὥραν αὐτοῖς παρέσχεν. ἀναλώματα γὰρ οὐχ ἡγητέον ὅσα
τις κατὰ χρηστότητα παρίησιν ἀνθρώποις λαμβάνειν, τοῦ θεοῦ τὴν
ἀφθονίαν τῶν ἀγαθῶν χορηγοῦντος οὐκ ἐπὶ τῷ καρποῦσθαι μόνοις,
ἀλλὰ καὶ τῷ τοῖς ἄλλοις μεταδιδόναι φιλοτίμως, καὶ βουλομένου
43

τῷ τρόπῳ τούτῳ τὴν ἰδίαν περὶ τὸν Ἰσραηλιτῶν λαὸν εὔνοιαν καὶ
τὴν χορηγίαν τῆς εὐδαιμονίας καὶ τοῖς ἄλλοις ἐμφανίζεσθαι ἐκ
πολλοῦ τοῦ περιόντος αὐτοῖς κἀκείνοις μεταδιδόντων. ὁ δὲ παρὰ
ταῦτα ποιήσας πληγὰς μιᾷ λειπούσας τεσσαράκοντα τῷ δημοσίῳ
σκύτει λαβὼν τιμωρίαν ταύτην αἰσχίστην ἐλεύθερος ὑπομενέτω, ὅτι
τῷ κέρδει δουλεύσας ὕβρισε τὸ ἀξίωμα· καλῶς γὰρ ὑμῖν ἔχει πε-
πειραμένοις ἐν Αἰγύπτῳ συμφορῶν καὶ κατὰ τὴν ἐρημίαν πρόνοιαν…

Εβδομήκοοντα. , Esdras i (liber apocryphus) “Septuaginta, vol. 1, 9th


edn.”, Ed. Rahlfs, A.Stuttgart: Württembergische Bibelanstalt, 1935, Repr.
1971.Κεφ. 4, Τμ. 54, Γρ. 1

…ἡμέραν, καθὰ ἔχουσιν ἐντολὴν ἑπτακαίδεκα προσφέρειν, ἄλλα τάλαντα


δέκα κατ' ἐνιαυτόν, καὶ πᾶσιν τοῖς προσβαίνουσιν ἀπὸ τῆς
Βαβυλωνίας κτίσαι τὴν πόλιν ὑπάρχειν τὴν ἐλευθερίαν, αὐτοῖς τε
καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῶν καὶ πᾶσι τοῖς ἱερεῦσι τοῖς προσβαίνουσιν.
ἔγραψεν δὲ καὶ τὴν χορηγίαν καὶ τὴν ἱερατικὴν στολήν, ἐν τίνι
λατρεύουσιν ἐν αὐτῇ.καὶ τοῖς Λευίταις ἔγραψεν δοῦναι τὴν χο-
ρηγίαν ἕως ἧς ἡμέρας ἐπιτελεσθῇ ὁ οἶκος καὶ Ιερουσαλημ οἰκοδο-
μηθῆναι…

Επίκουρος. Epistularum Αποσπάσματα. “Epicuro. Opere, 2nd edn.”,


Ed. Arrighetti, G.Turin: Einaudi, 1973.Απόσπασμα. 92, Γρ. 7

κρά[τ]ει [δ'· ἰδὼν ὡς] ἡμεῖς [πά]ντα ταῦτα κ[ατὰ τ]ρόπον [διωρθ]ώ[με-]
θα, συλλάμβανε καὶ αὐτοῖς, οὐ μό-ον διὰ τὴν οἰκειότητά [σου ἀλλὰ]
καὶ διὰ τὸ ἦθος αὐτῶν, ὅπ[ως τῆς] πάσης χορηγίας τυγχάνως[ιν]

Λυσίας. In Eratosthenem “Lisia. I discorsi”, Ed. Albini, U.


Florence: Sansoni, 1955.Τμ. 20, Γρ. 5

…ἐτύγχανεν, ὅτε τὸ πρῶτον ἦλθον εἰς τὴν οἰκίαν, Μηλόβιος


ἐκ τῶν ὤτων ἐξείλετο. καὶ οὐδὲ κατὰ τὸ ἐλάχιστον μέρος
τῆς οὐσίας ἐλέου παρ' αὐτῶν ἐτυγχάνομεν. ἀλλ' οὕτως εἰς
ἡμᾶς διὰ τὰ χρήματα ἐξημάρτανον, ὥσπερ ἂν ἕτεροι μεγά-
λων ἀδικημάτων ὀργὴν ἔχοντες, οὐ τούτων ἀξίους γε ὄντας
τῇ πόλει, ἀλλὰ πάσας μὲν τὰς χορηγίας χορηγήσαντας,
πολλὰς δ' εἰσφορὰς εἰσενεγκόντας, κοσμίους δ' ἡμᾶς αὐτοὺς
παρέχοντας καὶ πᾶν τὸ προσταττόμενον ποιοῦντας, ἐχθρὸν
δ' οὐδένα κεκτημένους, πολλοὺς δ' Ἀθηναίων ἐκ τῶν πο-
λεμίων λυσαμένους τοιούτων ἠξίωσαν οὐχ ὁμοίως μετοι-
κοῦντας ὥσπερ αὐτοὶ ἐπολιτεύοντο. οὗτοι γὰρ πολλοὺς
44

Λυσίας. Ὑπὲρ τῶν Ἀριστοφάνους χρημάτων, πρὸς τὸ δημόσιον “Lisia.


I discorsi”, Ed. Albini, U.Florence: Sansoni, 1955.Τμ. 57, Γρ. 4

…ἐστιν ἀνδρὸς ἄνευ ἀνάγκης τε πολλὰ ἀναλίσκειν καὶ μετὰ


κινδύνου τοῦ μεγίστου ἐπιθυμῆσαι ἔχειν τι τῶν κοινῶν.
εἰσὶ δέ τινες οἱ προαναλίσκοντες μόνου τούτου ἕνεκα ἵνα
ἄρχειν ὑφ' ὑμῶν ἀξιωθέντες διπλάσια κομίσωνται. ὁ τοίνυν
ἐμὸς πατὴρ ἄρχειν μὲν οὐδεπώποτε ἐπεθύμησε, τὰς δὲ χο-
ρηγίας ἁπάσας κεχορήγηκε, τετριηράρχηκε δὲ ἑπτάκις,
εἰσφορὰς δὲ πολλὰς καὶ μεγάλας εἰσενήνοχεν. ἵνα δὲ εἰδῆτε
καὶ ὑμεῖς, καὶ καθ' ἑκάστην ἀναγνώσεται.

Ιούλιος Πολυδεύκης. Onomasticon “Pollucis onomasticon, 2 vols.”, Ed.


Bethe, E.Leipzig: Teubner, 9.1:1900; 9.2:1931, Repr. 1967; Lexicographi
Graeci 9.1–9.2.Βιβ. 4, Τμ. 106, Γρ. 2

…καλαθίσκος, χεὶρ καταπρανής, ξύλου παράληψις, διπλῆ, θερμαυστρίς,


κυβίστησις, παραβῆναι τὰ τέτταρα. ὁ δὲ τετράκωμος, τὸ τῆς
ὀρχήσεως εἶδος, οὐκ οἶδα εἴ τι προσῆκον ἦν τοῖς Ἀθήνησι τετρα-
κώμοις, οἳ ἦσαν Πειραιεῖς Φαληρεῖς Ξυπεταίονες Θυμοιτάδαι.
Τούτοις δ' ἂν προσήκοι χορός, χορευτής, χοροποιία, χοροστασία,
χορικὸν μέλος, χορεῦσαι, συγχορευτής, χορηγός, χορηγία, χορήγιον
ὁ τόπος οὗ ἡ παρασκευὴ τοῦ χοροῦ. πρόσχορον δ' Ἀριστοφάνης
(frg 843 Ko) τὴν συγχορεύουσαν κέκληκεν· τὴν δ' αὐτὴν καὶ συγχο-
ρεύτριαν (frg 863 Ko). ἡγεμὼν χοροῦ, κορυφαῖος χοροῦ, χορο-
λέκτης, χοροποιός, διδάσκαλος ὑποδιδάσκαλος…

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. “Polybii Ιστορία e, vols. 1–4”, Ed.


Büttner–Wobst, T.Leipzig: Teubner, 1:1905; 2:1889; 3:1893; 4:1904,
Repr. 1:1962; 2–3:1965; 4:1967.Βιβ. 1, Κεφ. 3, Τμ. 9, Γρ. 4

… δύναμις οὐδ' αἱ πράξεις αὐτῶν, ἀναγκαῖον ὑπελάβομεν εἶναι


συντάξασθαι ταύτην καὶ τὴν ἑξῆς βύβλον πρὸ τῆς ἱστορίας, ἵνα μηδεὶς
ἐπιστὰς ἐπ' αὐτὴν τὴν τῶν πραγμάτων ἐξήγησιν τότε διαπορῇ
καὶ ζητῇ ποίοις διαβουλίοις ἢ ποίαις δυνάμεσι καὶ
χορηγίαις χρησάμενοι Ῥωμαῖοι πρὸς ταύτας ὥρμη-
σαν τὰς ἐπιβολάς, δι' ὧν καὶ τῆς γῆς καὶ τῆς θα-
λάττης τῆς καθ' ἡμᾶς ἐγένοντο πάσης ἐγκρατεῖς,
ἀλλ' ἐκ τούτων τῶν βύβλων καὶ τῆς ἐν ταύταις
προκατασκευῆς δῆλον ᾖ τοῖς ἐντυγχάνουσιν ὅτι καὶ
λίαν εὐλόγοις ἀφορμαῖς χρησάμενοι πρός τε τὴν
45

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 4, Κεφ. 78, Τμ. 4, Γρ. 2

…μὲν ἐπὶ λόφου κρημνώδους πανταχόθεν, ἔχοντος


πλεῖον ἢ δέκα σταδίων πρόσβασιν, ἔχει δ' ἄκραν
ἐν αὐτῇ τῇ κορυφῇ τοῦ σύμπαντος λόφου καὶ χαλ-
κοῦν Ἀθηνᾶς ἀνδριάντα, κάλλει καὶ μεγέθει δια-
φέροντα. οὗ τὴν μὲν αἰτίαν, ἀπὸ ποίας προθέσεως
ἢ χορηγίας ἔλαβε τὴν ἀρχὴν τῆς κατασκευῆς, ἀμ-
φισβητεῖσθαι συμβαίνει καὶ παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις –
οὔτε γὰρ πόθεν οὔτε τίς ἀνέθηκεν εὑρίσκεται τρα-
νῶς – τὸ μέντοι γε τῆς τέχνης ἀποτέλεσμα συμφω-
νεῖται παρὰ πᾶσι, διότι τῶν μεγαλομερεστάτων καὶ
τεχνικωτάτων ἔργων ἐστίν…

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 12, Κεφ. 4, Τμ. 8, Γρ. 2.

…διάστημα, τὰ δὲ θρέμματα κατόπιν ἀκολουθεῖ καὶ


συντρέχει πρὸς τὴν φωνήν, καὶ τηλικαύτη γίνεται
συνήθεια τοῖς ζῴοις πρὸς τὴν ἰδίαν βυκάνην ὥστε
θαυμάζειν καὶ δυσπαραδέκτως ἔχειν τοὺς πρώτους
ἀκούσαντας. διὰ γὰρ τὴν πολυχειρίαν καὶ τὴν λοι-
πὴν χορηγίαν μεγάλα συμβαίνει τὰ συβόσια κατὰ
τὴν Ἰταλίαν ὑπάρχειν, καὶ μάλιστα [τὴν παλαίαν],
παρά τε τοῖς Τυρρηνικοῖς καὶ Γαλάταις, ὥστε τὴν
μίαν τοκάδα χιλίους ἐκτρέφειν ὗς, ποτὲ δὲ καὶ πλεί-
ους. διὸ καὶ κατὰ γένη ποιοῦνται καὶ καθ' ἡλικίαν
τὰς ἐκ τῶν νυκτερευμάτων ἐξαγωγάς.

Κλαύδιος Αιλιανός. De natura animalium “Claudii Aeliani de natura


animalium libri xvii, varia Ιστορία, epistolae, Αποσπάσματα. , vol. 1”, Ed.
Hercher, R.Leipzig: Teubner, 1864, Repr. 1971.Βιβ. 12, Τμ. 43, Γρ. 5.
…καὶ δουλοῦται ῥᾷστα. Ἐνύδρου δὲ θήρας διαφοραὶ τέτταρες, φασί, δι-
κτυεία καὶ κόντωσις καὶ κυρτεία καὶ ἀγκιστρεία προς-
έτι. καὶ ἡ μὲν δικτυεία πλουτοφόρος, καὶ ἔοικεν
ἁλισκομένῳ στρατοπέδῳ καὶ αἱρουμένοις αἰχμαλώτοις
τισί, καὶ δεῖται χορηγίας ποικίλης, οἷον σπάρτου καὶ
λίνου λευκοῦ καὶ μέλανος ἄλλου καὶ κυπείρου καὶ
φελλῶν μολίβου τε καὶ πίτυος καὶ ἱμάντων καὶ ῥοῦ
καὶ λίθου καὶ βύβλου καὶ κεράτων καὶ νεὼς ἑξήρους
ἄξονός τε καὶ σκυταλίδων καὶ κοττάνης καὶ τυμπά-
νου καὶ σιδήρου καὶ ξύλων καὶ πίττης. ἐμπίπτει δὲ …
46

Αππιανός ιστορικός. Samnitica (Αποσπάσματα.) “Appiani Ιστορία


Romana, vol. 1”, Ed. Viereck, P., Roos, A.G., Gabba, E.Leipzig: Teubner,
1939, Repr. 1962 (1st edn. corr.).Κεφ. 12, Τμ. 1, Γρ. 5

…ὅτι Πύρρος μετὰ τὴν μάχην καὶ τὰς πρὸς Ῥωμαίους


συνθήκας ἐς Σικελίαν διέπλει, ὑποσχόμενος τοῖς συμμάχοις
ἐκ Σικελίας ἐπανήξειν ἐς Ἰταλίαν. καὶ ἐπανῆλθεν ἔτει
τρίτῳ, Καρχηδονίων αὐτὸν ἐξελασάντων ἐκ Σικελίας, ἤδη
καὶ τοῖς Σικελιώταις βαρὺν ἐπί τε ξενίαις καὶ χορηγίαις
καὶ φρουραῖς καὶ εἰσφοραῖς γενόμενον. ὃ μὲν δὴ πλούσιος
ἐκ τῶνδε γεγονὼς ἐς τὸ Ῥήγιον διέπλει ναυσὶ καταφράκτοις
δέκα καὶ ρʹ, φορτίσι δὲ καὶ ὁλκάσι πολὺ πλείοσιν. οἱ δὲ
Καρχηδόνιοι διαναυμαχήσαντες αὐτῷ κατέδυσαν ναῦς οʹ
καὶ τὰς λοιπὰς ἄπλους ἐποίησαν πλὴν ιβʹ μόνων.

Αππιανός ιστορικός. Iberica “Appiani Ιστορία Romana, vol. 1”, Ed.


Viereck, P., Roos, A.G., Gabba, E.Leipzig: Teubner, 1939, Repr. 1962 (1st
edn. corr.).Τμ. 65, Γρ. 5

Ἴβηρες, ὅσοι δι' αὐτοὺς ἐς Ῥωμαίους μετέθεντο. πυθό-


μενοι δ' οἱ ἐν ἄστει βαρέως τε ἤνεγκαν καὶ Μάρ-
κελλον ἐκ Σικελίας ἄρτι ἀφιγμένον καὶ σὺν αὐτῷ
Κλαύδιον ἐπὶ νεῶν ... ἐξέπεμπον ἐς Ἰβηρίαν μετὰ
χιλίων ἱππέων καὶ πεζῶν μυρίων καὶ χορηγίας ἱκανῆς.
οὐδενὸς δὲ λαμπροῦ παρὰ τῶνδε γιγνομένου τὰ Λι-
βύων ὑπερηύξητο, καὶ πᾶσαν σχεδὸν Ἰβηρίαν εἶχον,
ἐς βραχὺ Ῥωμαίων ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς Πυρηναίοις
κατακεκλῃσμένων. πάλιν οὖν οἱ ἐν ἄστει πυνθανό-
μενοι μᾶλλον ἐταράσσοντο· καὶ φόβος ἦν, μὴ Ἀννίβου…

Αππιανός ιστορικός. Mithridatica “Appiani Ιστορία Romana, vol. 1”,


Ed. Viereck, P., Roos, A.G., Gabba, E.Leipzig: Teubner, 1939, Repr. 1962
(1st edn. corr.).Τμ. 553, Γρ. 2

…τὸν νέκυν τοῦ πατρὸς ἐς Σινώπην ἐπὶ τριήρους ἔπεμπε


καὶ τοὺς Μάνιον ἑλόντας ὅμηρά τε πολλά, ὅσα ἦν Ἑλληνικά
τε καὶ βαρβαρικά, δεόμενος ἢ τῆς πατρῴας ἀρχῆς ἢ Βος-
πόρου γε βασιλεύειν μόνου, ἥν τινα καὶ Μαχάρης ὁ ἀδελ-
φὸς αὐτοῦ βασιλείαν παρὰ Μιθριδάτου παρειλήφει. Πομ-
πήιος δ' ἐς μὲν τὸ σῶμα τοῦ Μιθριδάτου χορηγίαν ἔδωκε
47

καὶ θάψαι βασιλείῳ ταφῇ τοῖς θεραπευτῆρσιν αὐτοῦ προς-


έταξε καὶ ἐν Σινώπῃ τοῖς βασιλείοις ἐνθέσθαι τάφοις,
ἀγάμενος αὐτὸν τῆς μεγαλουργίας ὡς τῶν καθ' αὑτὸν
βασιλέων ἄριστον· Φαρνάκην δέ, ἀπαλλάξαντα πόνου πολ-
λοῦ τὴν Ἰταλίαν, φίλον καὶ σύμμαχον Ῥωμαίοις ἐποιήσατο…

Κλήμης Αλεξανδρινός. Paedagogus “Clément d'Alexandrie. Le


pédagogue, 3 vols.”, Ed. Marrou, H.–I., Harl, M., Mondésert, C., Matray,
C.Paris: Cerf, 1:1960; 2:1965; 3:1970; Sources chrétiennes 70, 108, 158.
Βιβ. 3, Κεφ. 2, subΚεφ. 5, Τμ. 4, Γρ. 6.

… πάντα φαρμάκων ὀλεθρίων ἐμπλήσας καὶ τὸν


ἑαυτοῦ τῆς πλάνης ἐνερευξάμενος ἰὸν μετεσκεύασεν τὰς
γυναῖκας εἰς πόρνας ὁ προαγωγὸς οὗτος δράκων – οὐ γὰρ
γυναικός, ἀλλ' ἑταίρας τὸ φιλόκοσμον – · αἳ τῆς παρὰ μὲν
τοῖς ἀνδράσιν οἰκουρίας ὀλίγα φροντίζουσιν, λύσασαι δὲ
τἀνδρὸς τὸ βαλλάντιον ἐκτρέπουσι τὰς χορηγίας εἰς
ἐπιθυμίας, ὡς πολλοὺς ἔχοιεν τοῦ καλαὶ δοκεῖν εἶναι
μάρτυρας, καὶ τὴν πᾶσαν ἡμέραν κομμωτικῇ προς-
καθεζόμεναι ἀργυρωνήτοις σχολάζουσιν ἀνδραπόδοις.
Καθάπερ οὖν ὄψον πονηρὸν ἡδύνουσι τὴν σάρκα καὶ τὴν
μὲν ἡμέραν κομμωτικῇ προστετήκασι θαλαμευόμεναι, μὴ

Μάξιμος σοφιστής Dialexeis “Maximi Tyrii philosophumena”, Ed.


Hobein, H.Leipzig: Teubner, 1910.Lecture 1, Κεφ. 2, Τμ. e, Γρ. 3.
… μὲν ὄνομα ἕν, ὁ Σπερχειὸς ἢ Ἀλφειὸς ἢ ἄλλό τι,
ἀμείβουσα δὲ ἡ γένεσις τὸ ἐπιὸν πρὸς τὸ οἰχόμενον
ἐξαπατᾷ τὴν ὄψιν τῇ συνεχείᾳ τῆς φορᾶς, ὡς ἑνὸς
ὄντος ποταμοῦ διηνεκοῦς καὶ ἡνωμένου· οὕτω καὶ τῶν
ἀνθρωπίνων πραγμάτων ὥσπερ ἐκ πηγῆς ἀενάου ῥεῖ
ἡ γένεσις καὶ ἡ χορηγία, ὀξέως μὲν καὶ μετὰ ἀμηχάνου
τάχους, ἀνεπαίσθητος δὲ ἡ φορά· καὶ ἐξαπατᾶται ὁ
λογισμός, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ ἡ ὄψις, καὶ καλεῖ
βίον ἕνα καὶ τὸν αὐτόν, τὸ δέ ἐστιν χρῆμα πολύμορφον
καὶ παντοδαπόν, πολλαῖς μὲν τύχαις, πολλοῖς δὲ πρά-
γμασιν, πολλοῖς δὲ καιροῖς ἀλλοιούμενον· ἐπιτέτακται …

Θεοπομπός ιστορία. Σωζόμενα. “FGrH #115”.Τόμ. -Jacobyʹ-T


2b,115,T, Απόσπασμα. 7, Γρ. 7.

…δὲ καὶ Θεόπομπον παρ' ὑμῖν μὲν εἶναι πάνυ ψυχρόν, περὶ δὲ Πλάτωνος
βλασφημεῖν, καὶ ταῦτα ὥσπερ οὐ Πλάτωνος τὴν ἀρχὴν τῆς ἀρχῆς ἐπὶ
48

Περδίκκαι κατασκευάσαντος ... ἵνα οὖν Θεόπομπος παύσηται τραχὺς ὤν,


κέλευσον Ἀντίπατρον (69 T 1) παραναγνῶναι τῶν Ἑλληνικῶν πράξεων
αὐτῶι, καὶ γνώσεται Θεόπομπος δικαίως μὲν ὑπὸ πάντων ἐξαλειφόμενος,
ἀδίκως δὲ τῆς παρὰ σοῦ χορηγίας τυγχάνων.
SUID. s. Ἔφορος· φυγὰς δὲ γενόμενος ὁ Θεόπομπος ἱκέτης ἐγένετο
τῆς Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος· ἐπέστελλέ τε πολλὰ κατὰ Χίων Ἀλεξάνδρωι
(F 251 – 254), καὶ μέντοι καὶ αὐτὸν Ἀλέξανδρον ἐγκωμιάσας (F 257)
πολλά. λέγεται δὲ καὶ ψόγον αὐτοῦ γεγραφέναι, ὃς οὐ φέρεται.
– s. Θεόκριτος Χῖος ῥήτωρ· ..... ἀντεπολιτεύσατο δὲ Θεοπόμπωι…

Ρητορικά ανώνυμα. , Περὶ τῶν τεσσάρων μερῶν τοῦ τελείου λόγου (e


cod. Paris. gr. 2918) “Rhetores Graeci, vol. 3”, Ed. Walz, C.
Stuttgart: Cotta, 1834, Repr. 1968.Τόμ. 3, Σελ. 574, Γρ. 16.

…συγκροτεῖται, καὶ τί ψόγος, καὶ ἀπὸ τίνων καὶ


αὐτὸς σύγκειται, ἢ τί ἐστι συμβουλευτικὸς λόγος, τί δι-
κανικὸς, τί πανηγυρικὸς, καὶ τίς ἀξιωματικὸς καὶ ἐπηρ-
μένος, καὶ τίς ὁ καθαρὸς καὶ σαφὴς καὶ τὰ τοιαῦτα,
περὶ ὧν ἡ ῥητορικὴ κατὰ λεπτὸν ἐκδιδάσκει σε· ὕλη δέ
ἐστι τῷ ῥήτορι ἡ χορηγία τῶν ἐννοιῶν, τῶν τε ἄλλων
καὶ τῶν κατὰ τὰς παραβολὰς καὶ τὰ παραδείγματα, καὶ
ἡ τῆς παντοδαπῆς λέξεως εὐπορία· δύνασαι γοῦν ἐκ τῶν
ποιητῶν καὶ τοιούτων ἐρανίζεσθαι καὶ ὕλην μὲν μάλιστα,
ἀλλὰ δὴ καὶ τέχνης πολλὰς ἀφορμάς· ὕλην μὲν ἔννοιαν
λέγω καὶ λέξεις· ἱστορίαν συλλέγων ἐκ ποιητῶν …

Δίων Χρυσόστομος. Orationes “Dionis Prusaensis quem vocant


Chrysostomum quae exstant omnia, vols. 1–2, 2nd edn.”, Ed. von Arnim,
J.Berlin: Weidmann, 1:1893; 2:1896, Repr. 1962. Oration 2, Τμ. 48, l 9

… δαῖτά φησιν, τὴν οἵαν τε παρέχειν μένος, τουτέστιν ἰσχύν.


ταῦτα δὲ λέγει διδάσκων καὶ παραινῶν [ὡς δεῖ καὶ τραπέζης ἐπι-
μελεῖσθαι τοὺς ἀγαθούς], ἐπεὶ τροφῆς γε παντοίας καὶ πολυτε-
λείας οὐκ ἐτύγχανεν ἄπειρος ὤν, ὥστε τοὺς περὶ ταῦτα νῦν ἐπτοη-
μένους Πέρσας καὶ Σύρους καὶ τῶν Ἑλλήνων Ἰταλιώτας καὶ Ἴωνας
μηδὲ ἐγγὺς ἐφικνεῖσθαι τῆς παρ' Ὁμήρῳ χορηγίας καὶ ἁβρότητος.
Τί δέ, εἶπεν ὁ Φίλιππος, οὐ δίδωσιν ἐσθῆτα ὡς οἷόν τε καλλίστην
τοῖς ἥρωσι; Νὴ Δία γε, ἦ δ' ὃς ὁ Ἀλέξανδρος, οὐ μέντοι γυναι-
κείαν οὐδὲ ποικίλην, ἀλλὰ πορφύρᾳ μόνον ἐκόσμησε τὸν Ἀγαμέμ-
νονα, καὶ τὸν Ὀδυσσέα δὲ μιᾷ χλαίνῃ τῇ οἴκοθεν. οὐδὲ γὰρ οἴεται
δεῖν Ὅμηρος τὸν ἡγεμόνα φαίνεσθαι ταπεινὸν οὐδὲ τοῖς πολλοῖς…
49

Διονύσιος Αλικαρνασσέας. Opera Omnia. Dionisio de Halicarnaso, Karl


Tauchnitz ((Leipzig)), Angelo Maio – 1829. άλλη των προγόνων. την
πολλήν γαρ χορηγίαν παρέλιπε τις χρεία του παιδός. ... εστί του
Οδυσσέως τοϋ Όμήρου. έπιτίμησις γάρ έστι πικρά προς τον Αχιλλέα, και ...

Ασπάσιος. In ethica Nichomachea commentaria “Aspasii in Ηθικά


Νικομάχεια. quae supersunt commentaria”, Ed. Heylbut, G.
Berlin: Reimer, 1889; Commentaria in Aristotelem Graeca 19.1.
Σελ. 30, Γρ. 27.

….μὴν μακάριός γε, οὐ μὴν οὐδὲ εὐμετάβολος· οὔτε γὰρ ἐκ τῆς εὐ-
δαιμονίας κινηθήσεται ῥᾳδίως (ὑπὸ μεγάλων γὰρ καὶ πολλῶν ἀτυχη-
μάτων ὡς ἔφαμεν ἐκσταίη ἂν αὐτῆς) οὔτε ἐκστὰς ῥᾳδίως ἐπάνεισιν εἰς τὴν
εὐδαιμονίαν, μὴ πολλὰ καὶ μεγάλα κατ' ἀρετὴν ἐνεργήσας οὐδὲν οὖν κω-
λύει λέγειν εὐδαίμονα τὸν κατ' ἀρετὴν τελείαν ἐνεργοῦντα καὶ
ἔχοντα ἱκανῶς τὴν ἐκτὸς χορηγίαν ἐν τελείῳ βίῳ. ἔστι μὲν οὖν καὶ τοῦτο
θαρρούντως εἰπεῖν· εἰ δὲ δεῖ μὴ μόνον τὸν ὄντα εὐδαίμονα ἁπλῶς
οὐ μόνον τὸν οὕτως βιοῦντα ὡς εἴρηται, ἀλλὰ καὶ βιωσόμενον οὕτως καὶ
τελευτήσοντα κατὰ λόγον, τουτέστιν ὁμοίως καὶ ἀναλόγως τῷ βεβιωμένῳ
βίῳ· εἰ δὲ οὕτως, μακαρίους ἁπλῶς λέγοιμεν ἂν ἔτι ζῶντας, οἷς ὑπάρχει
καὶ ὑπάρξει τὰ λεχθέντα ἀγαθά, τουτέστιν αἱ κατ' ἀρετὴν ἐνέργειαι τέ…

Πολύαινος στρατηγήματα. “Polyaeni strategematon libri viii”, Ed.


Woelfflin, E., Melber, J.Leipzig: Teubner, 1887, Repr. 1970.
Βιβ. 7, Κεφ. 1, Τμ. 1, Γρ. 14.

…τὴν τύρσιν ἔδειξε μεθ' ἡμέραν τοῖς Μήδοις, ὡς ταῦτα


δι' αὐτοὺς παθὼν καὶ κινδυνεύσας ἀποθανεῖν, ὅτι
αὐτοῖς δικάζοι. τὸ πλῆθος ἠγανάκτησαν καὶ ἀσφάλειαν
αὐτῷ τοῦ σώματος ἐπεψηφίσαντο, χωρίον μὲν ἐνοικεῖν
ὀχυρώτατον τὴν ἐν Ἀγβατάνοις ἄκραν, φύλακας δὲ τοῦ
σώματος, οὓς αὐτὸς αἱροῖτο· χορηγίαν δὲ τροφῶν συνέ-
ταξαν ἀπὸ τῶν ἱερῶν χρημάτων. ὁ δὲ ταύτην περι-
βαλόμενος τὴν δορυφορίαν καὶ πλείονας ἀεὶ προσλαμ-
βάνων ἀντὶ δικαστοῦ βασιλεὺς ἐγένετο.

Πολύαινος στρατηγήματα. Βιβ. 7, Κεφ. 21, Τμ. 2, Γρ. 8.

…συνθέμενος πρὸς αὐτοὺς ἐπηγγείλατο Σήσαμον αὐτοῖς


ἐκπολιορκήσας παραδώσειν, ἣν μάλιστα πολεμιωτάτην
50

ἡγοῦντο. ἐπίστευσαν οἱ Σινωπεῖς καὶ παρεκάλεσαν,


ὧν ἂν ἐς τὸν πόλεμον δέοιτο, παρ' αὐτῶν λαμβάνειν.
ὁ δὲ ἄλλου μὲν οὐδενὸς ἔφη δεῖσθαι ὡς λαμπρὰν
χορηγίαν ἔχων καὶ χρημάτων καὶ σωμάτων, τοὺς δὲ
τὰ μηχανήματα, κριοὺς καὶ χελώνας, κατασκευάζοντας
οὐκ ἔχειν, ἃ δὴ μάλιστα ὠφέλιμα τοῖς πολιορκοῦσιν.
οἱ Σινωπεῖς πάντας τοὺς ἐν τῇ πόλει τεχνίτας καὶ
ἀρχιτέκτονας ἔπεμψαν αὐτῷ. ὁ δὲ ταῖς τέχναις αὐτῶν
χρησάμενος ναῦς πολλὰς καὶ μηχανήματα κατασκευάσας…

Πολύαινος στρατηγήματα. Βιβ. 8, Κεφ. 16, Τμ. 6, Γρ. 9.

…ἐχαρίσατο αὐτῷ τὴν θυγατέρα. τοῦ δὲ δῶρα προσκο-


μίσαντες, ὁ δὲ καὶ ταῦτα συνεδωρήσατο προῖκα φήσας
ἐπιδιδόναι τῇ κόρῃ. ὅσαι δὲ καὶ ἄλλαι γυναῖκες τῶν
εὖ γεγονότων ἢ θυγατέρες ἢ παῖδες ὥραν ἔχοντες
ἑάλωσαν, τούτοις ἐπέστησε δύο Ῥωμαίων σωφρονεστά-
τους ἐκ τῶν πρεσβυτέρων, οἳ θεραπευτῆρες καὶ χορηγίαν
ἔνεμον τοῖς αἰχμαλώτοις κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτῶν. Σκι-
πίωνος ἡ σωφροσύνη πολλὰς πόλεις Ἰβηρικὰς Ῥωμαίοις
φίλας καὶ συμμάχους ἑκούσας ἐποίησεν.
Σκιπίων Σόφακα τὸν Μασαισυλίων βασιλέα σύμ-
μαχον ποιησάμενος διέβαλεν εἰς Σικελίαν.

Πολύαινος. ., Excerpta Polyaeni “Polyaeni strategematon libri viii”, Ed.


Woelfflin, E., Melber, J.Leipzig: Teubner, 1887, Repr. 1970.
Excerpt 4, Τμ. 13, Γρ. 8.

… αὐτὸς τὸν πατέρα τῆς κόρης ἀναζητήσας ἐχαρίσατο τὴν


θυγατέρα. τοῦ δὲ δῶρα προσκομίσαντος αὐτὸς καὶ ταῦτα
συνεδωρήσατο προῖκα φήσας ἐπιδιδόναι τῇ κόρῃ. ὅσαι δὲ
καὶ ἄλλαι τῶν εὐγενῶν θυγατέρες ἢ παῖδες ἑάλωσαν, τού-
τοις ἐφίστα σωφρονεστάτους ἐκ τῶν πρεσβυτέρων εἰς θερα-
πείαν πᾶσαν καὶ χορηγίαν . ἡ τοιαύτη Σκιπίωνος σωφροσύνη
πολλὰς πόλεις Ἰβηρικὰς Ῥωμαίοις φίλας ἀπειργάσατο.
Ὅτι Καῖσαρ Πομπήϊον νικήσας καὶ θεασάμενος τοὺς
στρατιώτας ἀμέτρως τῇ νίκῃ χρωμένους ἀνέκραξε ‘φείδεσθε
τῶν πολιτῶν’.
51

Σωκρατης επιστολές. “Epistolographi Graeci”, Ed. Hercher, R.


Paris: Didot, 1873, Repr. 1965.Επιστολαί. 6, Τμ. 5, Γρ. 11.

…χρυσίῳ δὲ πιστεύοντα καὶ ἀργυρίῳ πρῶτον


μὲν ὅπερ οἴεται κεκτῆσθαι ἀγαθὸν οὐκ ἔχειν, ἔπειτα
τοσοῦτον ὑπάρχειν ἀθλιώτερον τῶν ἄλλων, ὅσον ὃ μὲν
ἀναγκασθεὶς ὑπὸ πενίας, εἰ καὶ μὴ νῦν, αὖθίς ποτε
φρονήσει, ὃ δὲ τὰ μὲν ὑπ' οἰήσεως τοῦ εἶναι μακάριος
τῆς ἀληθινῆς ὠφελείας ἀμελῶν, τὰ δὲ ὑπὸ χορηγίας δια-
φθειρόμενος, πρὸς οἷς ἠτύχει ἤδη καὶ τῶν ὄντως ἀνθρω-
πίνων ἀγαθῶν προσαπεστέρηται τὴν ὑπὲρ τῶν μελλόντων
χρηστὴν ἐλπίδα.

Ονήσανδρος. Strategicus “Aeneas Tacticus, Asclepiodotus, Onasander”,


Ed. Oldfather, W.A., Pease, A.S., Titchener, J.B. Cambridge, Mass.:
Harvard University Press, 1923, Repr. 1962. Κεφ. 2, Τμ. 5, Γρ. 5.
…μετ' εὐγενείας ὄγκος, οὕτως που καὶ λοχαγῶν καὶ
ταξιαρχῶν πλῆθος. ὅθεν τὸ μὲν εὐγενὲς ἐπὶ τού-
των προκριτέον εἰς πρόχειρον ἐν ὀξεῖ καιρῷ δοκι-
μασίαν, τὸ δὲ ἐν εὐπορίᾳ, ἐπειδὴ ἀναλῶσαί
τε καὶ δοῦναι στρατιώταις οἱ ἐκ περιουσίας δυ-
νατοί, χορηγία δ' ἀπὸ τῶν ἡγουμένων ὀλίγη πρὸς
τοὺς ὑποταττομένους εὐνούστερα παρασκευάζει
τὰ πλήθη· καὶ ἀσφαλεῖς αἱ μειζόνων πίστεις
πραγμάτων τοῖς περὶ πλειόνων κινδυνεύουσιν, εἰ
μὴ πάνυ τὸ πιστόν, ὡς ἂν εἰ στρατηγοῖ τις,
ἐκ τοῦ τρόπου παρέχοιτο.

Αισχίνης Σωκρατκός. Αποσπάσματα. “Aischines von Sphettos. Studien


zur Literaturgeschichte der Sokratiker”, Ed. Dittmar, H.Berlin:
Weidmann, 1912; Philologische Untersuchungen, vol. 21.Απόσπασμα.
35, Γρ. 55.

…δὲ πιστεύοντα καὶ ἀργυρίῳ πρῶτον μὲν ὅπερ οἴεται


κεκτῆσθαι ἀγαθὸν οὐκ ἔχειν, ἔπειτα τοσοῦτον ὑπάρ-
χειν ἀθλιώτερον τῶν ἄλλων, ὅσον ὁ μὲν ἀναγκασθεὶς
ὑπὸ πενίας, εἰ καὶ μὴ νῦν, αὖθίς ποτε φρονήσει, ὁ
δὲ τὰ μὲν ὑπ' οἰήσεως τοῦ εἶναι μακάριος τῆς ἀληθι-
νῆς ὠφελείας ἀμελῶν, τὰ δὲ ὑπὸ χορηγίας διαφθει-
52

ρόμενος, πρὸς οἷς ἠτύχει ἤδη καὶ τῶν ὄντως ἀνθρω-


πίνων ἀγαθῶν προσαπεστέρηται τὴν ὑπὲρ τῶν μελ-
λόντων χρηστὴν ἐλπίδα. οὐδὲ γὰρ σωθῆναι οἷόν
τέ ἐστι τῷ τοιούτῳ πρὸς ἀρετήν, κατεχομένῳ μὲν ὑπὸ
κολακείας ἀνθρώπων ὁμιλῆσαι δεινῶν, κατεχομένῳ…

Ερασίστρατος. Σωζόμενα και Αποσπάσματα. “Erasistrati ποσπάσματα.


”, Ed. Garofalo, I.Pisa: Giardini, 1988.Απόσπασμα. 199, Γρ. 3.

… πάντα γὰρ ταῦτα ἀναγκαῖον ἦν συμπίπτειν κατὰ τὸν Ἐρασίστρατον


οὕτως, ὅτε μήτε τὰς κινήσεις τῶν ἀρτηριῶν ὑπελάμβανε τεταγμένας
διαμεῖναι δύνασθαι μήτε τὴν τοῦ πνεύματος χορηγίαν ἐν ἅπασι τοῖς
μορίοις ἀκώλυτον, ὅταν μὴ κεναὶ παντελῶς αἵματος
ὑπάρχωσιν, ἕπεσθαί τε πυρετὸν ἐξ ἀνάγκης, ὅταν εἰς τὰς ἐντὸς τῶν
βουβώνων καὶ μασχαλῶν ἀρτηρίας αἵματος παρέμπτωσις γένηται.

Αναξίμανδρος Σωζόμενα. “Die Απόσπασμα. e der Vorsokratiker, vol. 1,


6th edn.”, Ed. Diels, H., Kranz, W.Berlin: Weidmann, 1951, Repr. 1966.
Απόσπασμα. 27, Γρ. 9

…d. St. 67, 3 οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν ὑπόλειμμα λέγουσιν εἶναι τὴν θάλασσαν
τῆς πρώτης ὑγρότητος· ὑγροῦ γὰρ ὄντος τοῦ περὶ τὴν γῆν τόπου κἄπειτα
τὸ μέν τι τῆς ὑγρό-τητος ὑπὸ τοῦ ἡλίου ἐξατμίζεσθαι καὶ γίνεσθαι
πνεύματά τε ἐξ αὐτοῦ καὶ τροπὰς ἡλίου τε καὶ σελήνης ὡς διὰ τὰς ἀτμίδας
ταύτας καὶ τὰς ἀναθυμιάσεις κἀκείνων τὰς τροπὰς ποιουμένων, ἔνθα ἡ
ταύτης αὐτοῖς χορηγία γίνεται, περὶ ταῦτα τρεπο-
μένων· τὸ δέ τι αὐτῆς ὑπολειφθὲν ἐν τοῖς κοίλοις τῆς γῆς τόποις θάλασσαν
εἶναι· διὸ καὶ ἐλάττω γίνεσθαι ξηραινομένην ἑκάστοτε ὑπὸ τοῦ ἡλίου καὶ
τέλος ἔσεσθαί ποτε ξηράν· ταύτης τῆς δόξης ἐγένετο, ὡς ἱστορεῖ
Θεόφραστος [Phys. opin. fr. 23 D. 494], Ἀναξίμανδρός τε καὶ Διογένης.
AËT. III 16, 1 (D. 381) Ἀ. τὴν θάλασσάν φησιν εἶναι τῆς πρώτης ὑγρασίας
λείψανον, ἧς τὸ μὲν πλεῖον μέρος ἀνεξήρανε τὸ…

Αλέξανδρος. Αριστοτέλη meteorologicorum libros commentaria


Σελ. 67, Γρ. 8.

…ἔχουσαν, ὡς οἱ θεολόγοι. οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν ὑπόλειμμα λέγουσιν εἶναι


τὴν θάλασσαν τῆς πρώτης ὑγρότητος. ὑγροῦ γὰρ ὄντος τοῦ περὶ τὴν γῆν
τόπου κἄπειτα τὸ μέν τι τῆς ὑγρότητος ὑπὸ τοῦ ἡλίου ἐξατμίζεσθαι καὶ
γίνεσθαι πνεύματά τε ἐξ αὐτοῦ καὶ τροπὰς ἡλίου τε καὶ σελήνης, ὡς διὰ
τὰς ἀτ-μίδας ταύτας καὶ τὰς ἀναθυμιάσεις κἀκείνων τὰς τροπὰς
ποιουμένων, ἔνθα ἡ ταύτης αὐτοῖς χορηγία γίνεται, περὶ ταῦτα
τρεπομένων· τὸ δέ τι αὐτῆς ὑπολειφθὲν ἐν τοῖς κοίλοις τῆς γῆς τόποις
53

θάλασσαν εἶναι· διὸ καὶ ἐλάττω γίνεσθαι ξηραινομένην ἑκάστοτε ὑπὸ τοῦ
ἡλίου καὶ τέλος ἔσεσθαί ποτε ξηράν. ταύτης τῆς δόξης ἐγένετο, ὡς ἱστορεῖ
Θεόφραστος, Ἀναξίμανδρός τε καὶ Διογένης· Διογένης δὲ καὶ τῆς
ἁλμυρότητος ταύτην αἰτίαν λέγει, ὅτι ἀνάγοντος τοῦ ἡλίου τὸ γλυκὺ τὸ
καταλειπόμενον καὶ ὑπομένον…

Ευτέκνιος Paraphrasis in Nicandri alexipharmaca “Eutecnii


paraphrasis in Nicandri alexipharmaca”, Ed. Geymonat, M.
Milan: Istituto Editoriale Cisalpino, 1976.Τμ. 13, Γρ. 16.

…ἔπειτα χλιανθὲν τοῦτο· οὐ γὰρ ἄλλως κρεῖσσον· ναὶ μὴν καὶ ὄρνιθος
καθεψηθείσης ποθὲν ἐπαμύνει τὸ ὕδωρ, καὶ τὸ στῆθος ἁδρυνθείσης
κατεσθιόμενον ἐπωφελέστατον, καὶ χυλὸς πτισάνης ῥοφούμενος πρὸς
τοῦτο χρήσιμον· οὐδὲν δὴ ἀλλὰ οὐδὲ τῶν ἐν τῇ θαλάττῃ τρεφομένων πρὸς
ταῦτα ἐπιεικῶς ἀφεκτέον ζώων, ὦν τὰ μὲν ὠμὰ, τὰ δὲ ὀπτηθέντα, καὶ ἄλλα
ἑψηθέντα κατεσθιόμενα παρέχει τῷ κακοπαθοῦντι χορηγίαν ζωῆς, οἵ τε
δὴ κοχλίαι πολὺ πλέον καὶ αἱ κηφαρίδες πίναι τε ὁμοίως καὶ ἐχῖνοι, καὶ τὸ
κτενῶν γένος· οἱ γὰρ δὴ κή-ρυκες οὐκ ἀνομοίως τοῖς τοιούτοις δύνανται
βοηθεῖν· αὔξεται δὲ ἄρα καὶ τρέφεται ἐν τοῖς βρύοις ταῦτα· ἄπεστι δὲ τοῦ
βοηθεῖν τοῖς ὑπὸ τοῦ δορυκνίου κεκακουργημένοις οὐδὲ τὰ ὄστρεια.

Κτησίας ιστορικός. Med., Αποσπάσματα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3c,688,F,


Απόσπασμα. 1b, Γρ. 246.

…τὸ μέγεθος τοῦ περιβόλου καθεστῶτος ὀλίγους πύργους κατεσκεύασεν·


ἐπὶ πολὺν γὰρ τόπον τῆς πόλεως ἕλεσι περιεχομένης, κατὰ τοῦτον τὸν
τόπον οὐκ ἔδοξεν αὐτῆι πύργους οἰκοδομεῖν, τῆς φύσεως τῶν ἑλῶν ἱκανὴν
παρεχομένης ὀχυρότητα. ἀνὰ μέσον δὲ τῶν οἰκιῶν καὶ τῶν τειχῶν ὁδὸς
πάντηι κατε-λέλειπτο δίπλεθρος. (8) πρὸς δὲ τὴν ὀξύτητα τῆς τούτων
οἰκοδομίας ἑκάστωι τῶν φίλων στάδιον διεμέτρησε, δοῦσα τὴν ἱκανὴν εἰς
τοῦτο χορηγίαν καὶ διακελευσαμένη τέλος ἐπιθεῖναι τοῖς ἔργοις ἐν
ἐνιαυτῶι. (2) ὧν ποιησάντων τὸ προσταχθὲν μετὰ πολλῆς σπουδῆς, τούτων
μὲν ἀπεδέξατο τὴν φιλοτιμίαν, αὐτὴ δὲ κατὰ τὸ στενώτατον μέρος τοῦ
ποταμοῦ γέφυραν σταδίων πέντε τὸ μῆκος κατεσκεύασεν, εἰς βυθὸν
φιλοτέχνως καθεῖσα τοὺς κίονας, οἳ διεστή-κεσαν ἀπ' ἀλλήλων πόδας
δώδεκα. τοὺς δὲ συνερειδομένους λίθους τόρμοις…

Ποσειδώνιος. Αποσπάσματα. “Posidonios. Die Απόσπασμα. e, vol. 1”,


Ed. Theiler, W.Berlin: De Gruyter, 1982.Απόσπασμα. 136e, Γρ. 24.

…τὰς συνεργασίας ἐνέβαλλε, τοὺς δὲ νομεῖς ἀποδεικνύων οὔτ' ἐσθῆτας


οὔτε τροφὰς ἐχορήγει τὰς ἁρμοττούσας. (Const. Exc. 2(1),304)
Ὅτι Δαμόφιλος ὁ Ἐνναῖός ποτε προσελθόντων αὐτῷ τινων οἰκετῶν
54

γυμνῶν καὶ διαλεγομένων ὑπὲρ ἐσθῆτος οὐκ ἠνέσχετο τὴν ἔντευξιν, ἀλλ'
εἰπών, Τί γάρ; οἱ διὰ τῆς χώρας ὁδοιποροῦντες γυμνοὶ βαδίζουσι, καὶ οὐχ
ἑτοίμην παρέχονται τὴν χορηγίαν τοῖς χρείαν ἔχουσιν ἱματίων; [ἀλλ']
ἐπέταξε προσδῆσαι τοῖς κίοσι καὶ πληγὰς ἐμφορήσας ἐξαπέστειλεν ὑπερ-
ηφάνως. (Const. Exc. 4,384)

Καλλίξενος ιστορικός. Αποσπάσματα. “FHG 3”, Ed. Müller, K.


Paris: Didot, 1841–1870. Απόσπασμα. 1, Γρ. 103.

…ἐκ πυρὸς εἰλήφει. Τῶν δὲ κιόνων τὰ μὲν σώματα ἦν


κυπαρίσσινα, αἱ δὲ κεφαλαὶ Κορινθιουργεῖς, ἐλέφαντι
καὶ χρυσῷ διακεκοσμημέναι. Τὸ δὲ ἐπιστύλιον ἐκ χρυ-
σοῦ τὸ ὅλον· ἐφ' οὗ διάζωσμα ἐφήρμοστο, περιφανῆ
ζῴδια ἔχον ἐλεφάντινα, μείζονα πηχυαίων, τῇ μὲν τέχνῃ
μέτρια, τῇ χορηγίᾳ δ' ἀξιοθαύμαστα. Ἐπέκειτο δὲ
καὶ στέγη καλὴ τῷ συμποσίῳ τετράγωνος κυπαρισσίνη·
γλυπτοὶ δ' αὐτῆς ἦσαν οἱ κόσμοι, χρυσῆν ἔχοντες τὴν
ἐπιφάνειαν. Παρέκειτο δὲ τῷ συμποσίῳ τούτῳ καὶ
κοιτὼν ἑπτάκλινος· ᾧ συνῆπτο στενὴ σῦριγξ, κατὰ
πλάτος τοῦ κύτους χωρίζουσα τὴν γυναικωνῖτιν.

Χρύσιππος. Αποσπάσματα. logica et physica (1264: 001)


“Stoicorum veterum Αποσπάσματα. , vol. 2”, Ed. von Arnim, J.Leipzig:
Teubner, 1903, Repr. 1968. Απόσπασμα. 889, Γρ. 7.

... δ' ἐπί τι τῶν ὑπολοίπων, οὗ σχεδὸν ἅπαντες μεμνημονεύκασιν, οἷς ἡ


καρδία πασῶν τῶν δυνάμεων ἀρχὴ τῶν ἐν τοῖς ζῴοις ὑπείληπται. Λέγουσι
γάρ, ὅθεν ἡ τοῦ τρέφεσθαι τοῖς ζῴοις ἀρχή, κατ' ἐκεῖνο τὸ μόριον εἶναι καὶ
τὸ λογιζόμενον τῆς ψυχῆς· ἐν καρδίᾳ δ' εἶναι τὴν τοῦ τρέφεσθαι τοῖς ζῴοις
ἀρχήν, ὥστε καὶ τὸ λογιζόμενόν τε καὶ διανοούμενον ὑπάρχειν ἐν αὐτῇ.
ibidem (110) p. 245 M. οὐ μὴν οὐδ' ὅταν εἴπωσιν, ὅθεν ἡ χορηγία
τοῦ πνεύματος, ἐνταῦθ' εἶναι τὸ ἡγεμονικόν, εἶτ' ἐπ' αὐτῷ
προσλαμβάνωσιν, ἐκ τῆς καρδίας χορηγεῖσθαι τὸ πνεῦμα, συγχωρητέον
αὐτοῖς. Galenus de Hipp. et Plat. plac. III 2 (114) p. 258 Mü.8 Οὐ
μὴν τοῦτό γ' ἦν σοι τὸ ἀμφισβητούμενον, εἰ τὸ θυμούμενον τῆς ψ̣υχῆς
ἐν καρδίᾳ κατῴκισται, ἀλλ' εἰ τὸ λογιζόμενον, ὅπερ ἐχρῆν ἀποδείξαντα …

Κλέαρχος. Αποσπάσματα. “Klearchos”, Ed. Wehrli, F.Basel: Schwabe,


1969; Die Schule des Aristoteles, vol. 3, 2nd edn..Απόσπασμα. 41, Γρ. 17.

… τοῖς ἐν Λίνδῳ πᾶσιν αὑτοῦ ἔργοις ἁβροδίαιτος ἀνὴρ ἀρετήν τε σέβων


55

τάδ' ἔγραψεν Παρράσιος. (fr. 1 D) ᾧ κομψός τις, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ,


ὑπεραλγήσας ῥυπαίνοντι τὸ τῆς ἀρετῆς ἁβρὸν καὶ καλόν, ἅτε φορτικῶς
μετακαλεσαμένῳ εἰς τρυφὴν τὴν δοθεῖσαν ὑπὸ τῆς τύχης
χορηγίαν, παρέγραψε τὸ ῥαβδοδίαιτος ἀνήρ. ἀλλ' ὅμως διὰ τὸ τὴν ἀρετὴν
φῆσαι τιμᾶν ἀνεκτέον. ταῦτα μὲν ὁ Κλέαρχος.

Κλήμης Ρωμανός. Recognitiones [Sp.] “Die Pseudoklementinen II.


Rekognitionen”, Ed. Rehm, B., Paschke, F.
Berlin: Akademie–Verlag, 1965; Die griechischen christlichen
Schriftsteller 51.Βιβ. 8, Κεφ. 30, Τμ. 2, Γρ. 2.

…κολακεύων, εὐθαλὲς καὶ ἐρρωμένον τὸ ζῷον δείκνυσιν. ἐν αὐτῇ γὰρ καὶ


μόνῃ τὸ ζωτικὸν αἴτιον ἱδρῦσθαί μοι δοκεῖ. εἰ γὰρ πηγὴ τοῦ αἵματος
ὑπάρχει τὸ ἧπαρ, ἡ τῆς τροφῆς χορηγία ἀναγκαία καθέστηκεν. τὸ γὰρ
ἐπεισαγόμενον ἡμῖν διὰ ταύτης τὸ αἷμα
βρύειν ἐκ τοῦ ἥπατος δίδωσι, καθά-περ ἡ ἐπὶ τοῦ ὄρους χιὼν διὰ τῆς
οἰκείας ἰκμάδος τὰς ὑπὸ τὴν ὑπ…

Κλήμης Ρωμανός. Pseudo-Clementina (epitome altera auctore Symeone


Metaphrasta) [Sp.] Τμ. 169, Γρ. 4.

…ἐκβληθῆναι, ἀλλ' ὥστε καὶ κοινωνὸν ὑμῖν γενέσθαι τῶν παθημάτων,


καὶ ὑπομονῆς μάλιστα καὶ καρτερίας ὑπόθεσιν.
Ἔπειτα μέντοι καὶ εἰς εὐχὴν τρέπεται καὶ δεῖται σὺν αὐτοῖς
τοῦ θεοῦ, ὥστε τοῖς αὐτοῦ ὁμολογηταῖς πηγὴν ὕδατος διανοῖξαι, καὶ ὁ πα-
τάξας πέτραν ἐν ἐρήμῳ, καὶ ἐῤῥύησαν ὕδατα, αὐτὸς ἄφθονον καὶ αὐτοῖς
τοῦ ὕδατος παρέχοις τὴν χορηγίαν. ἤδη γὰρ πάντων τῇ εὐχῇ προσκειμένων
ὁ πατριάρχης τῇ δὲ κἀκεῖσε περιβλεψάμενος ἀμνόν τινα ὁρᾷ τὸν δεξιὸν
μετεωρίζοντα πόδα καὶ ὥσπερ ἐκείνῳ ὑποδεικνύντα τὸ ὑποκείμενον
ἔδαφος. οὐδενὶ γὰρ ὁ ἀμνὸς τῶν ἄλλων τεθέατο. καὶ συμβαλὼν τὴν ὄψιν ὁ
πατριάρχης τῷ ὑποδειχθέντι τόπῳ μετὰ τῶν παρόντων ἐφίσταται καὶ
φησίν· ἐν ὀνόματι τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐνταῦθά μοι, τέκνα,
ὀρύξατε.

Corpus Hermeticum, Corpus Hermeticum (το «Ερμητικό σώμα των


γραφών") Ὅροι Ἀσκληπιοῦ πρὸς Ἄμμωνα βασιλέα “Corpus
Hermeticum, vol. 2”, Ed. Nock, A.D., Festugière, A.–J.Paris: Les Belles
Lettres, 1946, Repr. 1973.Τμ. 4, Γρ. 5.
56

…πλήρωμα λυθῇ. ἴδε οὖν ἐν τῇ γῇ πολλὰς πηγὰς ὑδάτων καὶ πυρὸς ἀνα-
βρυούσας ἐν τοῖς μεσαιτάτοις μέρεσι, καὶ ἐν τῷ αὐτῷ τὰς τρεῖς φύσεις
ὁρωμένας, πυρὸς καὶ ὕδατος καὶ γῆς, ἐκ μιᾶς ῥίζης ἠρτημένας· ὅθεν καὶ
πάσης ὕλης πεπίστευται εἶναι ταμιεῖον, καὶ ἀναδίδωσι μὲν αὐτῆς τὴν
χορηγίαν , ἀνταπολαμβάνει δὲ τὴν ἄνωθεν ὕπαρξιν. οὕτω γὰρ
οὐρανὸν καὶ γῆν συνδεῖ ὁ δημιουργός, λέγω δὴ ὁ ἥλιος, τὴν μὲν
οὐσίαν κατάγων, τὴν δὲ ὕλην ἀνάγων καὶ περὶ αὐτὸν καὶ
εἰς αὐτὸν τὰ πάντα ἕλκων καὶ ἀπὸ ἑαυτοῦ πάντα διδοὺς…

Δημόκριτος. Σωζόμενα. “Die Απόσπασμα. e der Vorsokratiker, vol. 2,


6th edn.”, Ed. Diels, H., Kranz, W.Berlin: Weidmann, 1952, Repr. 1966.
Απόσπασμα. 20, Γρ. 4.

… λοιμοῦ ποτε Ἀβδηρίτας, ἐννοήσας δὲ Σοφοκλέα τὸν Ἀθηναῖον, ὃς λέ-


γεται καὶ ἀνέμους θέλξαι τῆς ὥρας πέρα πνεύσαντας κτλ.
IULIAN. Ep. 201 B. – C. φασὶ γὰρ Δημόκριτον τὸν Ἀβδηρίτην, ἐπειδὴ
Δαρείωι γυναικὸς καλῆς ἀλγοῦντι θάνατον οὐκ εἶχεν ὅτι ἂν εἰπὼν εἰς
παραμυθίαν ἀρκέσειεν, ὑποσχέσθαι οἱ τὴν ἀπελθοῦσαν εἰς φῶς ἀνάξειν,
ἢν ἐθελήσηι τῶν εἰς τὴν χρείαν ἡκόντων ὑποστῆναι τὴν χορηγίαν.
κελεύσαντος δ' ἐκείνου μὴ φείσα- σθαι μηδενὸς ὅτι ἂν ἐξῆι λαβόντα τὴν
ὑπόσχεσιν ἐμπεδῶσαι, μικρὸν ἐπισχόντα χρόνον εἰπεῖν, ὅτι τὰ μὲν ἄλλα
αὐτῶι πρὸς τὴν τοῦ ἔργου πρᾶξιν συμπορισθείη,
μόνου δὲ ἑνὸς προσδέοιτο ὃ δὴ αὐτὸν μὲν οὐκ ἔχειν ὅπως ἂν λάβοι,
Δαρεῖον δὲ ὡς βασιλέα τῆς ὅλης Ἀσίας οὐ χαλεπὸν ἂν ἴσως εὑρεῖν.
ἐρομένου δ' ἐκείνου, τί ἂν εἴη τοσοῦτον ὃ μόνωι βασιλεῖ γνωσθῆναι
συγχωρεῖται, ὑπολαβόντα φῆσαι τὸν …

Ευριπίδης επιστολές. “Epistolographi Graeci”, Ed. Hercher, R.


Paris: Didot, 1873, Repr. 1965.Επιστολαί. 4, Τμ. 4, Γρ. 6

…ἔτι γε μὴν καὶ τὸ τοὺς ἁπανταχόθι τιμῆς καὶ λόγου τινὸς


τῶν Ἑλλήνων ἀξίους καὶ μάλιστα τοὺς κατὰ τὰς τέχνας
σπουδαζομένους καὶ πάλιν αὖ μάλιστα τούτων ἁπάν-
των τοὺς ποιεῖν ἢ λέγειν τι κατὰ παιδείαν δυναμένους
μετακαλεῖσθαί σε πανταχόθεν καὶ χορηγίαις τῶν ἐπι-
τηδείων ἀφθόνοις καὶ ταῖς ἄλλαις φιλοφροσύναις τη-
μελεῖν, ὅπως ἀπαλλαγέντες τῶν ἄλλων φροντίδων
ἐπιδιδῶσιν ἀεὶ διὰ σὲ καὶ προΐωσιν ἐν ταῖς ἑαυτῶν ἕκα-
στοι τέχναις, καὶ τούτων ἀναπιμπλάναι τὸν οἶκον,
ἀλλὰ μὴ κολάκων καὶ βωμολόχων ἀνθρώπων…
57

Ιστορία Μεγ. Αλεξάνδρου. , Recensio α sive Recensio vetusta “Ιστορία


Alexandri Magni, vol. 1”, Ed. Kroll, W.Berlin: Weidmann, 1926.
Βιβ. 2, Κεφ. 4, Τμ. 9, Γρ. 3.

…γενηθῆναι Ἑλλήνων καὶ βαρβάρων. πόσα στρατόπεδα θρέψει ἐκείνη ἡ


χώρα; οὐ μόνον τοὺς ἐγγὺς καθεζομένους, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐν πολέμῳ μαχο-
μένους. πόσας πόλεις κενὰς ἀναπληρώσει ἀνδρῶν εἰς κατοίκησιν; ὥσπερ
γὰρ πολύπυρός ἐστιν, τοσοῦτον καὶ πολύανδρος· ὃ ἐὰν γὰρ αἰτῇ ὁ
βασιλεύς, εὐκταίως διαδώσει ... καὶ ὑμεῖς βούλεσθε Ἀθηναῖοι πολεμεῖν
Ἀλεξάνδρῳ τοσαύτην ἔχοντι τὴν χορηγίαν πρὸς πᾶσαν χρείαν τῷ
στρατοπέδῳ; εἰ γὰρ καὶ ὑμῖν ἥδιστον καὶ εὐκταῖον, ἀλλ' ὁ καιρὸς οὐκ
ἀπαιτεῖ.’ Οὕτως εἰπόντος Δημοσθένους ἐξ ὁμονοίας πάντες ἐπείσθησαν
πέμπειν Ἀλεξάνδρῳ νικητικὸν στέφανον λιτρῶν πεντήκοντα μετὰ
ψηφισμάτων εὐχα-ριστικῶν καὶ ἑτέρων πρέσβεων ἐνδόξων· οὐ γὰρ
ἔπεμψαν αὐτῷ τοὺς ῥήτορας. οἱ δὲ πρέσβεις παρῆσαν εἰς Πλαταιὰς καὶ
ἀναδιδόασι …

Εκαταίος ιστρικός. Αποσπάσματα. (1390: 002) “FGrH #264”. Τόμ. -


Jacobyʹ-F 3a,264,F, Απόσπασμα. 25, Γρ. 267.

…παρεκτείνουσα, διὰ δὲ τὴν ἀνυδρίαν καὶ τὴν σπάνιν τῆς ἁπάσης τροφῆς
ἔχουσα τὴν διέξοδον οὐ μόνον ἐπίπονον ἀλλὰ καὶ παντελῶς ἐπικίνδυνον·
ἐκ δὲ τῶν πρὸς νότον μερῶν οἵ τε καταρ-
ράκται τοῦ Νείλου καὶ τῶν ὀρῶν τὰ συνορίζοντα τούτοις. (3) ἀπὸ γὰρ τῆς
Τρωγοδυτικῆς καὶ τῶν ἐσχάτων τῆς Αἰθιοπίας μερῶν ἐντὸς σταδίων
πεντακισχιλίων καὶ πεντακοσίων οὔτε πλεῦσαι διὰ τοῦ ποταμοῦ ῥάιδιον οὔτε
πεζῆι πορευθῆναι, μὴ τυχόντα βασιλικῆς ἢ παντελῶς μεγάλης τινὸς
χορηγίας. (4) τῶν δὲ πρὸς τὴν ἀνατολὴν νευόντων μερῶν τὰ μὲν ὁ ποταμὸς
ὠχύρωκε, τὰ δ' ἔρημος περιέχει καὶ πεδία τελματώδη τὰ προσαγορευόμενα
Βάραθρα. ἔστι γὰρ ἀνὰ μέσον τῆς Κοίλης Συρίας καὶ τῆς Αἰγύπτου λίμνη τῶι
μὲν πλάτει στενὴ παντελῶς, τῶι δὲ βάθει θαυμάσιος, τὸ δὲ μῆκος ἐπὶ
διακοσίους παρήκουσα σταδίους, ἣ προσαγορεύε-ται μὲν Σερβωνίς, τοῖς δ'
ἀπείροις τῶν προσπελαζόντων ἀνελπίστους ἐπιφέρει κινδύνους.
(5) στενοῦ γὰρ τοῦ ῥεύματος ὄντος καὶ ταινίαι παραπλησίου, θινῶν τε
μεγάλων …

Εκαταίος ιστρικός. Αποσπάσματα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3a,264,F,


Απόσπασμα. 25, Γρ. 652.

…ἡ συνανδραγαθήσασα δύναμις μεγάλην εὐπορίαν κτησαμένη τὴν


58

πάνοδον ἐποιήσατο λαμ-πράν, ἀλλὰ καὶ τὴν Αἴγυπτον ἅπασαν συνέβη


παντοίας ὠφελείας ἐμπλησθῆναι. (56) ὁ δὲ Σεσόωσις ἀποστήσας τὰ πλήθη
τῶν πολεμικῶν ἔργων τοῖς μὲν συνανδραγαθήσασι συνε-χώρησε τὴν
ῥαιστώνην καὶ τὴν ἀπόλαυσιν τῶν κατακτηθέντων ἀγαθῶν, αὐτὸς δὲ φιλό-
δοξος ὢν καὶ τῆς εἰς τὸν αἰῶνα μνήμης ὀρεγόμενος κατεσκεύασεν ἔργα
μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ταῖς ἐπινοίαις καὶ ταῖς χορηγίαις, ἑαυτῶι μὲν
ἀθάνατον περιποιοῦντα δόξαν, τοῖς δ' Αἰγυπτίοις τὴν εἰς ἅπαντα τὸν
χρόνον ἀσφάλειαν μετὰ ῥαιστώνης. (2) πρῶτον μὲν γὰρ
ἀπὸ θεῶν ἀρξάμενος ὠικοδόμησεν ἐν πάσαις ταῖς κατ' Αἴγυπτον πόλεσιν
ἱερὸν θεοῦ τοῦ μάλιστα παρ' ἑκάστοις τιμωμένου. πρὸς δὲ τὰς ἐργασίας τῶν
μὲν Αἰγυπτίων οὐδένα παρέ-λαβε, δι' αὐτῶν δὲ τῶν αἰχμαλώτων ἅπαντα
κατεσκεύασε. διόπερ ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἱεροῖς ἐπέγραψεν ὡς οὐδεὶς ἐγχώριος εἰς
αὐτὰ μεμόχθηκε. (3) λέγεται δὲ τῶν αἰχμαλώτων…

Ερένιος Φίλων De adfinium vocabulorum differentia (lexeis additae e


similibus epitomis operis ejusdem cum titulis aliis e codicibus variis aliis)
“Ammonii qui dicitur liber de adfinium vocabulorum differentia”, Ed.
Nickau, K.Leipzig: Teubner, 1966. Lexical 7, Γρ. 2.

… τὸ ὕβρεως ἐχόμενον καὶ ἀναθεματισμοῦ. Eren. ἀνὴρ ἀνθρώπου


διαφέρει. ἀνὴρ μὲν γὰρ κυρίως λέγεται ὁ ἐπ' ἀρετῇ τινι διαπρέπων,
ἄνθρωπος δὲ ὁ ἐπὶ μηδενί τινι διαπρέπων. Eren. Er. Egud.
ἀπαράσκευος ἀπαρασκευάστου διαφέρει. ὁ μὲν γὰρ δι' ἑαυτοῦ τὴν
χορηγίαν ἔχων ἀπαράσκευος ἂν λέγοιτο, ὁ δὲ δι' ἑτέρου ἀπαρασκεύαστος.
Pt. Eren. Er. Egud. ὁ μὲν γὰρ ἄρχων ὁ μονομάχους δοῦναι θέλων
ἀπαράσκευος λέγεται Eren. Sym. Egud. οἱ δὲ μονομάχοι ἀπαρασκεύαστοι
Eren. Sym. Egud. Pt. τὸ μὲν γὰρ διὰ τὸ παθητικὴν ἔχειν ἔμφασιν
ὑφ' ἕτερον πίπτει, τὸ δὲ αὐτεξούσιόν ἐστιν. ὁ οὖν ἐναλλάσσω…ν

Ιππόδαμος. Αποσπάσματα. [Sp.] The Pythagorean texts of the Hellenistic


period”, Ed. Thesleff, H.Åbo: Åbo Akademi, 1965.Σελ. 98, Γρ. 15.

…ἀνθρωπίνου τὸ καὶ ἀφ' ἑτέρων αὐτὸν περαίνεσθαι.


Stob. 4.1.93 p. 28 He. (Mullach 2 p. 11) Ἱπποδάμου Πυθαγορείου ἐκ
τοῦ Περὶ πολιτείας. Φαμὶ δ' ἐγὼ ἐς μοίρας τρεῖς διεστάσθαι τὴν
σύμπασαν πολιτείαν· καὶ μίαν μὲν εἶναι μοῖραν τῶν ἀρετᾷ κυβερνώντων
τὰ κοινά, δευτέραν δὲ τῶν δυνάμει, τρίταν δὲ τῶν ἐκπλαρώσει καὶ
χορηγίᾳ τῶν ἀναγκαίων. ὀνυμαίνω δὲ τὸ μὲν πρῶτον πλᾶθος βουλευτικόν,
τὸ δὲ δεύτερον ἐπίκουρον, τὸ δὲ τρίτον βάναυσον. καὶ τὰ μὲν αὐτῶν
ἐλευθέραν βιοτὰν ἐχόντων οἰκῇα φαμὶ εἶμεν, τὸ δὲ τρίτον τῶν βιοπόνων.
καὶ τὸ μὲν βουλευτικὸν ἄριστον εἶμεν, τὸ δὲ βάναυσον χερήιον, τὸ δ'
59

ἐπίκουρον μέσον. καὶ τὸ μὲν βουλευτικὸν ἄρχεν δεῖ, τὸ δὲ βάναυσον


ἄρχεσθαι, τὸ δὲ ἐπίκουρον καὶ ἄρχεν καὶ ἄρχεσθαι.

Φίλων μηχανικός. Parasceuastica et poliorcetica “Exzerpte aus Philons


Mechanik B. VII und VIII”, Ed. Diels, H., Schramm, E.
Berlin: Reimer, 1920; Abhandlungen der preussischen Akademie der
Wissenschaften, Philosoph.–hist. Kl., no. 12.Thevenot Σελ. 96, Γρ. 24.

…μέλι καὶ ἐπιδέσμους καὶ σπληνία, ἵνα μὴ παραπολλύωνται οἱ στρατιῶται


τραυματίαι γενόμενοι, ἀλλὰ ταχὺ ὑγιαζόμενοι χρήσιμοι
γίνωνται ἐν ταῖς ὕστερον γινομέναις συμβο-λαῖς προθύμως κινδυνεύοντες
διὰ τὰς γε-νομένας θεραπείας αὐτοῖς καὶ χορηγίας·

Φύλαρχος ιστορικός. Αποσπάσματα. “FGrH #81”.Τόμ. -Jacobyʹ-F


2a,81,F, Απόσπασμα. 56, Γρ. 5.

…λόγων προαιρέσεων. II 62, 1: οὐ μὴν ἀλλὰ τούτοις ἑξῆς φησιν ἀπὸ τῶν
ἐκ τῆς Μεγάλης πόλεως λαφύρων ἑξακισχίλια τάλαντα τοῖς
Λακεδαιμονίοις πεσεῖν, ὧν τὰ δισχίλια Κλεομένει δοθῆναι κατὰ τοὺς
ἐθισμούς. (2) ἐν δὲ τούτοις πρῶτον μὲν τίς οὐκ ἂν θαυμάσειεν τὴν ἀπειρίαν
καὶ τὴν ἄγνοιαν τῆς κοινῆς ἐννοίας ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλληνικῶν πραγμάτων
χορηγίας καὶ δυνάμεως; .... ἐγὼ γὰρ οὐ λέγω κατ' ἐκείνους τοὺς χρόνους,
ἐν οἷς ὑπό τε τῶν ἐν Μακεδονίαι βασιλέων, ἔτι
δὲ μᾶλλον ὑπὸ τῆς συνεχείας τῶν πρὸς ἀλλήλους πολέμων ἄρδην
κατέφθαρτο τὰ Πελοποννησίων, ἀλλ' ἐν τοῖς καθ' ἡμᾶς καιροῖς, ἐν οἷς ...
μεγίστην καρποῦσθαι δοκοῦσιν εὐδαιμονίαν, ὅμως ἐκ Πελοποννήσου
πάσης, ἐξ αὐτῶν τῶν ἐπίπλων χωρὶς σωμάτων, οὐχ οἷόν τε συναχθῆναι
τοσοῦτο πλῆθος χρημάτων ...

Σίμυλος Αποσπάσματα. Αποσπάσματα. comicorum Graecorum, vol. 1”,


Ed. Meineke, A.Berlin: Reimer, 1839, Repr. 1970.Σελ. xiii, Γρ. 22.

Οὔτε φύσις ἱκανὴ γίνεται τέχνης ἄτερ πρὸς οὐδὲν ἐπιτήδευμα παράπαν
οὐδενί, οὔτε πάλι τέχνη μὴ φύσιν κεκτημένη. τούτων ὁμοίως τοῖν δυοῖν
συνηγμένων εἰς ταὐτὸν ἔτι δεῖ προσλαβεῖν χορηγίαν, ἔρωτα, μελέτην,
καιρὸν εὐφυῆ, χρόνον, κριτὴν τὸ ῥηθὲν δυνάμενον συναρπάσαι. ἐν ᾧ γὰρ
ἂν τούτων τις ἀπολειφθεὶς τύχῃ, οὐκ ἔρχετ' ἐπὶ τὸ τέρμα τοῦ προκειμένου.
60

Σπέυσιππος. Epistula ad Philippum regem [Sp.] “Speusipps Brief an


König Philipp”, Ed. Bickermann, E., Sykutris, J.Leipzig: Hirzel, 1928.
Σελ. 11, Γρ. 18.

Πλάτωνος τὴν ἀρχὴν τῆς ἀρχῆς ἐπὶ Περδίκκου κατασκευάσαντος καὶ


διὰ τέλους χαλεπῶς φέροντος, εἴ τι γίγνοιτο παρ' ὑμῖν ἀνήμερον
ἢ μὴ φιλάδελφον. ἵν' οὖν Θεόπομπος παύσηται τραχὺς ὤν,
κέλευσον Ἀντίπατρον παραναγνῶναι τῶν Ἑλληνικῶν πράξεων
αὐτῷ καὶ γνώσεται Θεόπομπος δικαίως μὲν ὑπὸ πάντων ἐξαλειφό-
μενος, ἀδίκως δὲ τῆς παρὰ σοῦ χορηγίας τυγχάνων.
Ὁμοίως δὲ καὶ Ἰσοκράτης, ἐπειδὴ νέος μὲν ὢν εἰς τὸν
δῆμον μετὰ Τιμοθέου καθ' ὑμῶν ἐπιστολὰς αἰσχρὰς ἔγραφε,
νυνὶ δὲ πρεσβύτης ὤν, ὥσπερ μισῶν ἢ φθονῶν τὰ πλεῖστα τῶν
ὑμῖν ὑπαρχόντων ἀγαθῶν παραλέλοιπεν, ἀπέσταλκε δέ σοι λόγον,
ὃν τὸ μὲν πρῶτον ἔγραφεν Ἠγησιλάῳ, μικρὰ δὲ διασκευάσας

Τίμαιος ιστορικός. Αποσπάσματα. FGrH #566”.Τόμ. -Jacobyʹ-F


3b,566,F, Απόσπασμα. 50, Γρ. 17.

…δι' ὀχετῶν τῶν οἴνων ἐκ τῶν ἀγρῶν ἀφειμένων, τὸν μὲν ἔξω τῆς χώρας
πιπράσκεσθαι, τὸν δὲ εἰς τὴν πόλιν τοῖς πλοίοις διακομίζεσθαι. ποιοῦνται
δὲ καὶ δημοσίαι πολλὰς καὶ πυκνὰς ἑστιάσεις, καὶ τοὺς λαμπρῶς φιλο-
τιμηθέντας χρυσοῖς στεφάνοις τιμῶσι, καὶ τούτους ἀνακηρύττουσιν ἐν ταῖς
δημοσίαις θυσίαις καὶ τοῖς ἀγῶσιν, προσκηρύττοντες οὐκ εὔνοιαν ἀλλὰ
τὴν εἰς τὰ δεῖπνα χορηγίαν· ἐν οἷς στεφανοῦσθαι καὶ τῶν μαγείρων τοὺς
ἄριστα τὰ παρατεθέντα διασκευάσαντας. παρὰ Συβαρίταις δ' εὑρέθησαν
καὶ πύελοι, ἐν αἷς κατακείμενοι ἐπυριῶντο· πρῶτοι δὲ καὶ ἀμίδας ἐξεῦ-
ρον, ἃς εἰσέφερον εἰς τὰ συμπόσια. καταγελῶντες δὲ τῶν ἀποδημούντων
ἐκ τῶν πατρίδων, αὐτοὶ ἐσεμνύνοντο ἐπὶ τῶι γεγηρακέναι ἐπὶ ταῖς τῶν
ποταμῶν γεφύραις.

Πυθαγόρειες απόψεις., “The sentences of Sextus”, Ed. Chadwick,


H.Cambridge: Cambridge University Press, 1959.Sententia 41, Γρ. 2.

…ἀδυνάτου καταφρονεῖν. θεὸς δεῖται οὐδενός· σοφὸς δὲ μόνου δεῖται


θεοῦ· διὸ οὐκ ἐπιστρέφεται κἂν ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ἀγνοῆται.
θεοῦ ἄξιος ἄνθρωπος ὁ θεοῦ ἄξια πράττων.
θυηπολίαι ἀφρόνων πυρὸς τροφή· τὰ δ' ἀναθήματα ἱεροσύ-
λοις χορηγία. θέλε τοὺς συνόντας σοι αἰδεῖσθαί σε μᾶλλον ἢ φοβεῖσθαι·
61

αἰδοῖ μὲν γὰρ πρόσεστι σέβας, φόβῳ δὲ μῖσος.


θεῷ ὅμοιον ἔχει ἄνθρωπος τὸ εὖ ποιεῖν, ἐὰν τὸ εὖ ποιεῖν μὴ καπηλεύῃ.

Πλωτίνος. Enneades Plotini opera, 3 vols.”, Ed. Henry, P., Schwyzer, H.–
R.Leiden: Brill, 1:1951; 2:1959; 3:1973.Ennead 4, Κεφ. 7, Τμ. 3, Γρ. 16.

ἔσται ἡ ψυχή· ὃ οὐκέτ' ἂν σῶμα· οὐ γὰρ ἐξ ὕλης καὶ τοῦτο,


ἢ πάλιν τὸν αὐτὸν τρόπον ἀναλύσομεν. Εἰ δὲ πάθημα τῆς
ὕλης, ἀλλ' οὐκ οὐσίαν φήσουσιν εἶναι, ἀφ' οὗ τὸ πάθημα
καὶ ἡ ζωὴ εἰς τὴν ὕλην ἐλήλυθε, λεκτέον αὐτοῖς. Οὐ γὰρ
δὴ ἡ ὕλη αὐτὴν μορφοῖ οὐδὲ αὐτὴ ψυχὴν ἐντίθησι. Δεῖ ἄρα
τι εἶναι τὸ χορηγὸν τῆς ζωῆς, εἴτε τῇ ὕλῃ ἡ χορηγία, εἴθ'
ὁτῳοῦν τῶν σωμάτων, ἔξω ὂν καὶ ἐπέκεινα σωματικῆς
φύσεως ἁπάσης. Ἐπεὶ οὐδ' ἂν εἴη σῶμα οὐδὲν ψυχικῆς
δυνάμεως οὐκ οὔσης. Ῥεῖ γάρ, καὶ ἐν φορᾷ αὐτοῦ ἡ φύσις,
καὶ ἀπόλοιτο ἂν ὡς τάχιστα, εἰ πάντα σώματα εἴη, κἂν
εἰ ὄνομα ἑνὶ αὐτῶν ψυχήν τις θεῖτο. Ταὐτὰ γὰρ ἂν πάθοι

Θεμίστιος. Περὶ φιλανθρωπίας ἢ Κωνστάντιος (2001: 001)


“Themistii orationes quae supersunt, vol. 1”, Ed. Schenkl, H., Downey, G.
Leipzig: Teubner, 1965. Harduin Σελ. 9, Τμ. c, Γρ. 9.

Ἀλλ' ὁ μὲν λόγος εἰκόνα παγκάλην παραδείγματος


ὑπερφυοῦς ἐξευρὼν ἐνδιατρίβειν σπουδάζει τῇ θέᾳ. κατ-
άγωμεν δὲ αὐτὸν ἄκοντα ὅμως ἀπὸ τῶν θείων ἐπὶ τὰ ἀν-
θρώπινα, πάλιν ἠρέμα παραμυθούμενοι καὶ δεικνύντες ὅτι
οὐδὲν ἔσται ἀτοπώτερος ἑαυτοῦ, ἀλλ' ἕξει φαυλοτέραν
μέν, γνωριμωτέραν δὲ χορηγίαν. καθόλου τοίνυν ἐπι-
σκεπτέον ὡς οὐδεὶς οὔτε ἄρχων οὔτε δημιουργὸς ἐξεργά-
σαιτο ἂν καλῶς τὸ οἰκεῖον ἔργον πράττων, ἂν μισῶν
πράττῃ καὶ δυσχεραίνων, οὐδὲ ἵππους ἂν θεραπεύσειεν
ὁ μὴ φίλιππος ἱππονόμος, οὔτε βουφορβὸς τὴν ἀγέλην ὁ
μὴ πρὸς τὰς βοῦς ᾠκειωμένος· καὶ ποίμνιον ἐκεῖνο εὔκο

Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός Αυτοκράτωρ. Ἐγκώμιον εἰς τὸν


αὐτοκράτορα Κωνστάντιον (2003: 001)“L'empereur Julien. Oeuvres
complètes, vol. 1.1”, Ed. Bidez, J.Paris: Les Belles Lettres, 1932.Τμ. 11,
Γρ. 14.

…τὰ δὲ ταῖς ἐπιμελείαις ἔξωθεν ἀεὶ προσλαμβάνων· καὶ


δεόμενος μὲν οὐδενός, ἐπαρκῶν δὲ ἄλλοις καὶ χαριζόμενος
62

μεγάλας δωρεὰς καὶ ὅσαι τοὺς λαβόντας ἤρκουν ἀποφῆναι


τῷ Λυδῷ δυνάστῃ παραπλησίους, ἐνδεέστερον μὲν ἀπο-
λαύων αὐτὸς τῶν ὑπαρχόντων ἀγαθῶν ἢ Σπαρτιατῶν ὁ
σωφρονέστατος, τοῦ τρυφᾶν δὲ παρέχων ἄλλοις χορηγίαν ,
καὶ τοῖς βουλομένοις σωφρονεῖν παρέχων σαυτὸν μιμεῖ-
σθαι, ἄρχων μὲν πρᾴως καὶ φιλανθρώπως τῶν ἄλλων,
ἀρχόμενος δὲ ὑπὸ τοῦ πατρὸς σωφρόνως καὶ ὡς εἷς τῶν
πολλῶν τὸν ἅπαντα διετέλεις χρόνον. Παιδὶ μὲν ὄντι σοι
καὶ μειρακίῳ ταῦτά τε ὑπῆρχε καὶ ἄλλα πλείονα…

Γρηγόριος Νύσσης. De instituto Christiano (2017:024)


“Gregorii Nysseni opera, vol. 8.1”, Ed. Jaeger, W.Leiden: Brill, 1963.
Τόμ. 8,1, Σελ. 45, Γρ. 4.

…έστιν εἰς προκοπὴν καὶ αὔξησιν τοῦ λαμβάνοντος ἑκάστῳ


δίδοται ἡ τοῦ ἁγίου πνεύματος χάρις· δεῖ γὰρ τρέφεσθαι
τὴν ἀναγεννηθεῖσαν τῇ τοῦ θεοῦ δυνάμει ψυχὴν μέχρι τοῦ
μέτρου τῆς ἐν τῷ πνεύματι νοητῆς ἡλικίας, ἀρδομένην
διαρκῶς τῷ τε ἱδρῶτι τῆς ἀρετῆς καὶ τῇ τῆς χάριτος
χορηγίᾳ· ὥσπερ γὰρ ἡ τοῦ σώματος φύσις γεννηθέντος
ἄρτι τοῦ βρέφους οὐκ ἐν τῷ ἁπαλῷ καταμένει τῆς ἡλικίας,
ἀλλὰ ταῖς τοῦ σώματος τροφαῖς ἀρδομένη κατὰ τὸν τῆς
φύσεως νόμον πρὸς τὸ δοθὲν ἐπείγεται μέτρον, οὕτω προς-
ήκει καὶ τὴν ἀρτιγενῆ ψυχήν, ἧς ἡ μετουσία τοῦ πνεύ-
ματος τὴν ἐπεισελθοῦσαν διὰ παρακοῆς διαφθείρουσα

Ευσέβιος συγγ. Εκκλ. Θεολόγος. (2018: 001)“Eusebius Werke, Band 8:


Die Praeparatio evangelica”, Ed. Mras, K.Berlin: Akademie–Verlag,
43.1:1954; 43.2:1956; Die griechischen christlichen Schriftsteller 43.1 &
43.2.Βιβ. 7, Κεφ. 15, Τμ. 6, Γρ. 5.

…δυνάμεως τοῦ θείου λόγου (διὸ καὶ φῶς ἀληθινὸν καὶ δικαιοσύνης
ἥλιον Ἑβραίοις φίλον αὐτὸν ὀνομάζειν), τρίτης δὲ ἤδη μετὰ τὴν δευ-
τέραν οὐσίαν ἐν χώρᾳ σελήνης καθισταμένης τοῦ ἁγίου πνεύματος, ὃ καὶ
αὐτὸ ἐν τῇ πρώτῃ καὶ βασιλικῇ τῆς τῶν ὅλων ἀρχῆς ἀξίᾳ καὶ τιμῇ καταλέ-
γουσιν, εἰς ἀρχὴν τῶν μετὰ ταῦτα γενητῶν, λέγω δὲ τῶν ὑποβεβηκότων
καὶ τῆς παρ' αὐτοῦ χορηγίας ἐπιδεομένων, καὶ αὐτοῦ πρὸς τοῦ τῶν ὅλων
ποιητοῦ κατατεταγμένου. ἀλλὰ τοῦτο μέν, τρίτην ἐπέχον τὴν τάξιν,
τοῖς ὑποβεβηκόσι τῶν ἐν αὐτῷ κρειττόνων δυνάμεων ἐπιχορηγεῖ, οὐ μὴν
ἀλλὰ καὶ ἀντιλαμβάνει παρ' ἑτέρου [τοῦ ἢ παρὰ τοῦ θεοῦ λόγου], τοῦ
δὴ καὶ ἀνωτέρω καὶ κρείττονος, ὃν δὴ δευτερεύειν ἔφαμεν τῆς ἀνωτάτω
καὶ ἀγενήτου φύσεως θεοῦ τοῦ παμβασιλέως· παρ' οὗ δὴ καὶ αὐτὸς
63

Ευσέβιος συγγ. Εκκλ. Θεολόγος. “Eusebius Werke, Band 1.1: Über das
Leben des Kaisers KonstΑΝΤΙ n”, Ed. Winkelmann, F.Berlin: Akademie–
Verlag, 1975; Die griechischen christlichen Schriftsteller.
Βιβ. 1, Κεφ. 43, Τμ. 1, Γρ. 6,

Παντοίας τε χρημάτων διαδόσεις τοῖς ἐνδεέσι ποιούμενος, τούτων δ'


ἐκτὸς καὶ τοῖς ἔξωθεν αὐτῷ προσιοῦσι φιλάνθρωπον καὶ εὐεργετικὸν
παρέχων ἑαυτόν, τοῖς μὲν ἐπ' ἀγορᾶς μεταιτοῦσιν οἰκτροῖς τισι καὶ
ἀπερριμμένοις οὐ χρημάτων μόνον οὐδέ γε τῆς ἀναγκαίας τροφῆς ἀλλὰ
καὶ σκέπης εὐσχή-μονος τοῦ σώματος προὐνόει, τοῖς δ' εὖ μὲν τὰ πρῶτα
γεγονόσι βίου δὲ μεταβολῇ δυστυχήσασι δαψιλεστέρας παρεῖχε τὰς
χορηγίας, βασιλικῷ γέ τοι φρονήματι μεγαλοπρεπεῖς τὰς εὐποιίας τοῖς
οὕτως ἔχουσι παρέχων· τοῖς μὲν γὰρ ἀγρῶν κτήσεις ἐδωρεῖτο, τοὺς δὲ
διαφόροις ἀξιώμασιν ἐτίμα. καὶ τῶν μὲν ὀρφανίαν δυστυχησάντων ἐν
πατρὸς ἐπεμέλετο χώρᾳ, γυναικῶν δὲ χηρῶν τὸ ἀπερίστατον ἀνακτώμενος
δι' οἰκείας ἐτημέλει κηδεμονίας, ὥστ' ἤδη καὶ γάμοις ζευγνύναι γνωρίμοις
αὐτῷ καὶ πλουσίοις ἀνδράσι κόρας ἐρημίᾳ γονέων…

Βαλέριος Αψίνης. “Rhetores Graeci, vol. 1”, Ed. Spengel, L.


Leipzig: Teubner, 1856, Repr. 1966.Σελ. 367, Γρ. 25.

…ἕτερον τρόπον βελτίω· ἑτέρως χρήματα δεῖ πο-


ρίζειν, οἷον εἰσφορὰν ἐπιγράφειν, ὡς καὶ ἐν τῷ πρὸς
Λεπτίνην, ναί φησιν ἐπιλείπουσιν οἱ χορηγήσοντες διὰ
τὰς ἀτελείας, [ἢ] βελτίων ἕτερος τρόπος ἐπανορθώσεως·
καὶ πόσῳ βέλτιον, φησίν, εἰς συντέλειαν ἀγαγεῖν τὰς
χορηγίας, ὥσπερ τὰς τριηραρχίας, ἢ πάντας περὶ ἡμᾶς
ἀπίστους διαθεῖναι. γίνεται δὲ ἀντιπαράστασις καὶ ἐν-
δόξου κρίσεως, ὅταν τῷ λεγομένῳ ὑπὸ τοῦ κατηγόρου ἢ
προγόνου πρᾶξιν ἢ δήμου ἢ πόλεως ἄλλης ἢ νομοθέτου
ἢ προσώπου [ἢ] ἐνδόξου κρίσιν, ἢ ὅλως παράδειγμά τι
ἀντιθῶμεν· ὡς ἐν τῷ περὶ στεφάνου, ἄνισον, φησίν…

Σωπάτερ. Διαίρεσις ζητημάτων “Rhetores Graeci, vol. 8”, Ed. Walz,


C.Stuttgart: Cotta, 1835, Repr. 1968.Τόμ. 8, Σελ. 4, Γρ. 20.

…ἐμάνθανον, καὶ διδασκόμενος ὅτι καλὸν ἡ πολιτεία


διετέλουν τῷ φιλοσόφῳ συνών· πλατύνειν δὲ δεῖ ὡς οἷόν
τε· καὶ ἐὰν ᾖ καὶ ἠθοποιΐαν εὐθὺς πλάσαι παρὰ Σωκρά-
τους πρὸς Ἀλκιβιάδην· εἶτα μετὰ τὴν ἠθοποιΐαν ἐπήγα-
64

γεν· ἐπειδὴ εἰς τὴν πολιτείαν ἐμαυτὸν δεῖν ᾠήθην ἐγ-


γράψαι, εὐθὺς ἐποιούμην ἐπιδόσεις χρημάτων, χορηγίας,
τριηραρχίας, Ἀργείους ἐποίουν, Ἠλείους, Μαντινεῖς συμ-
μάχους τῇ πόλει· οὕτως ἐπλήρουν Ἀθηναίοις τὸ σπουδα-
ζόμενον, καὶ τὸν ἐπὶ Σικελίαν πλοῦν εὐτρεπίζειν συνεβού-
λευον, ἵν' ὅλην νῆσον τοῖς Ἀττικοῖς Ἀλκιβιάδης προς-
θῇ πράγμασι·

Ιωάννης Στοβαίος. Anthologium “Ioannis Stobaei anthologium, 5 vols.”,


Ed. Wachsmuth, C., Hense, O.Berlin: Weidmann, 1–2:1884; 3:1894;
4:1909; 5:1912, Repr. 1958.Βιβ. 2, Κεφ. 31, Τμ. 124, Γρ. 6.

Θεοφράστου. Δοκεῖ γὰρ ἡ παιδεία, καὶ τοῦτο πάντες ὁμολογοῦσιν,


ἡμεροῦν τὰς ψυχάς, ἀφαιροῦσα τὸ θηριῶδες καὶ ἄγνωμον,
ὅθεν καὶ τὰ ἤθη κοινότερα καὶ ὑγρότερα γίνεται. Τοῖς μὲν
γὰρ πολλοῖς οὐκ ἄν τις ἴσως ἐπιτιμῴη διὰ τὸ μὴ ἔχειν
ἐξουσίαν ...· ὅσοι δὲ τραφέντες ἐλευθερίως καὶ χορηγίαν
ἔχοντες ἱκανὴν ὥστ' εἰς ὁποιονοῦν βίον ἐλθεῖν, ἄσκεπτοι περὶ
τοῦ ἀρίστου τυγχάνουσι, τούτοις ἤδη δίκαιον ἐγκαλεῖν.
Ἄτοπον γὰρ ὥστ' ἀληθῶς, εἰ αἱρέσεως αὐτοῖς διδομένης
πόλιν μὲν ἂν ἕλοιντο τὴν ἐνδοξοτάτην καὶ φίλους καὶ
οἰκείους τοὺς ἀρίστους,

Ευνάπιος ιστορικός. Vitae sophistarum Βιβ. 9, Κεφ. 1, Τμ. 1, li 8

Ἀθηνῶν, καὶ παρὰ τοῦτον ἡ πᾶσα νεότης πανταχόθεν


ἐχώρει, ῥητορικῆς ἕνεκεν τὸν ἄνδρα καὶ μεγέθους φύσεως
σεβαζόμενοι. ἦσαν μὲν γὰρ καὶ κατὰ ταὐτὸν ἕτεροί τινες
παραψαύοντες τοῦ καλοῦ, καὶ πρὸς τὴν ἐκείνου δόξαν διαι-
ρόμενοι, Ἀψίνης τε ὁ ἐκ Λακεδαίμονος, δόξαν ἔχων τεχνικοῦ
τινος, καὶ Ἐπάγαθος, καὶ τοιαύτη τις ὀνομάτων χορηγία·
ὁ δὲ τῷ μεγέθει τῆς φύσεως ἁπάντων κατεκράτει, καὶ τὸ
ἔλαττον μακρῷ τινι ἦν ἔλαττον. ὁμιληταὶ δὲ αὐτοῦ πολλοὶ
μὲν καὶ πανταχόθεν, ὡς εἰπεῖν, καὶ πανταχῆ διασπαρέντες,
καὶ θαυμασθέντες ὅπου ποτὲ ἱδρύθησαν·

Ιμέριος σοφιστής. “Himerii declamationes et orationes cum deperditarum


Απόσπασμα. is”, Ed. Colonna, A.Rome: Polygraphica, 1951.
Oration 44, Γρ. 61,
65

…ἐν φιλοσοφίᾳ πολύφιλον καὶ μεταλλάττοντα πρὸς τοὺς


πλουσίους τὸν ἔρωτα· Κύρῳ δὲ μόνῳ συνών, τῆς Κύρου
γέγονε παιδείας καλὸν ἐργαστήριον. ὁ δὴ Κῦρος εἰ τὴν ἀξίαν
ἐγνώρισεν, ἐγὼ μὲν οὐκ ἔγνων ἐκ πείρας· Κῦρον δὲ εὑρίσκω
παρὰ Ξενοφῶντος διὰ παντὸς κοσμούμενον. ἀλλ' ὦ γενναῖε
– νικᾷς γὰρ τοὺς λόγους τῇ χορηγίᾳ τῶν τρόπων – , μὴ
τῷ μεγέθει κρίνῃς τὸ χαριστήριον, ἀλλὰ τῇ γνώμῃ, καὶ
τῷ χρόνῳ μόνῳ λογίζου τὴν ἀδράνειαν τοῦ μέλους. Ἄν-
δριοι μὲν γάρ, δῆμος εὐγνωμοσύνης οὐκ ἄπειρος, τύχης
πειραθέντες δεξιᾶς παρ' Ἀπόλλωνος, εἶτα βουληθέντες εὐ-
γνωμονεῖν τὴν ἀντίδοσιν, πῦρ μόνον ὑφῆψαν, θυσίας ἑτέρας…

Σωκράτης σχολαστικός. “Socrates' ecclesiastical history, 2nd edn.”, Ed.


Bright, W.Oxford: Clarendon Press, 1893.Βιβ. 1, Κεφ. 9, Γρ. 279.

Νικητὴς Κωνσταντῖνος, μέγιστος, Σεβαστὸς, Μακαρίῳ Ἱεροσολύμων.


Τοσαύτη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐστὶν ἡ χάρις, ὡς μηδεμίαν λόγων χορηγίαν
τοῦ παρόντος πράγματος ἀξίαν εἶναι δοκεῖν. Τὸ γὰρ γνώρισμα τοῦ
ἁγιωτάτου ἐκείνου πάθους ὑπὸ τῇ γῇ πάλαι κρυπτόμενον τοσαύταις ἐτῶν
περιόδοις λαθεῖν, ἄχρις οὗ διὰ τῆς τοῦ κοινοῦ πάντων ἐχθροῦ ἀναιρέσεως,
ἐλευθερωθεῖσι τοῖς ἑαυτοῦ θεράπουσιν ἀναλάμπειν ἔμελλε, πᾶσαν
ἔκπληξιν ὡς ἀληθῶς ὑπερβαίνει.

Φιλοστόργιος. (Αποσπάσματα. ap. Photium) “Philostorgius.


Kirchengeschichte, 3rd edn.” Ed. Winkelmann, F. (post J. Bidez)
Berlin: Akademie–Verlag, 1981; Die griechischen christlichen
Schriftsteller.Βιβ. 3, Απόσπασμα. 9, Γρ. 25.

…τῆς ἀπηντηκυίας αὐτοῖς πλακὸς κάτωθεν ἐπ' ὀλίγον τρώσαντες, ὑφ'


ἣν τὸ ῥεῖθρον ἤδη καχλάζον τὴν ἐπὶ τὸ ἄνω φορὰν βιαζόμενον,
μόλις γ' ἀνελήφθησαν ὑπὸ τῶν ἐπὶ τοῦ χείλους τῆς φρεωρυχίας
ἑστώτων ἀναρπασθέντες, καὶ τὸ ῥεῖθρον ἐφομαρτῆσαν εἰς ὀχετὸν
προὐχώρησεν, ὑπ' οὐδεμιᾶς ἀνομβρίας ἔτι παραλυπούμενον διὰ τὸ
τῆς χορηγίας ἀένναον. ἡ γὰρ τοῦ θεοῦ ἀπόρρητος σοφία οἱονεὶ
φλέβας χορηγοὺς τῶν ἀναγκαίων τὰς τῶν ῥείθρων διεκδρομάς, τὰς
μὲν ἀφανεῖς, τὰς δὲ προδήλους, εἰργάσατο. ταύτῃ ἄρα καὶ ὁ προφή-
της ἐμελῴδησε Δαυΐδ· «αὐτὸς ἐπὶ θαλασσῶν ἐθεμελίωσεν αὐτὴν
καὶ ἐπὶ ποταμῶν ἡτοίμασεν αὐτήν«· ὡς τὰς μὲν θαλάττας τοῖς
μεγίστοις αὐτῆς κολπώμασιν οἷον ἀποθησαυρίσας, καὶ τὴν βάσιν αὐτῆς
66

Φιλοστόργιος. (Αποσπάσματα. ap. Photium) Βιβ. 3, Απόσπασμα. 22, li


18

… καὶ συμμῖξαι φιλίως τῷ Οὐετερανίωνι βουληθείς, ἐπείπερ


ἐκεῖνος παρέσχεν ὑποψίαν ἐπαναστάσεως, χειροῦται μὲν τὸν Οὐετε-
ρανίωνα καὶ τῆς βασιλικῆς ἀποδύει στολῆς· μηδὲν δὲ κακὸν ἐπερ-
γασάμενος ἄλλο, ἀλλὰ καὶ 8τραπέζης αὐτῷ κοινωνήσας, εἰς Προῦσαν
τῆς Βιθυνίας ἐκπέμπει, λαμπρὰς καὶ μεγαλοπρεπεῖς ἀφορίσας αὐτῷ
τὰς χορηγίας, μηδενὸς ὑστερεῖσθαι, ὧν ἀνθρώπου βίος ὡς ἐν ἰδιώ-
ταις εὐδαιμονεῖ, προνοησάμενος. Ὅτι Σαπώρην τὸν βασιλέα Περσῶν
ἀναγράφει στρατεῦσαι…

Ιωάννης Χρυσόστομος. Ad Theodorum lapsum (lib. 1) “Jean


Chrysostome. A Théodore”, Ed. Dumortier, J.Paris: Cerf, 1966; Sources
chrétiennes 117.Sect 11, ln 10.

…φησίν, ὀδύνη καὶ λύπη καὶ στεναγμός.» Τί οὖν ταύτης μακα-


ριώτερον γένοιτ' ἂν τῆς ζωῆς; Οὐκ ἔστιν ἐκεῖ πενίαν δεδοι-
κέναι καὶ νόσον· οὐκ ἔστιν ἀδικοῦντα οὐδ' ἀδικούμενον ἰδεῖν,
[οὐ παροξύνοντα καὶ παροξυνόμενον] οὐκ ὀργιζόμενον, οὐ
βασκαίνοντα, οὐκ ἐπιθυμίᾳ ἀτόπῳ φλεγόμενον, οὐχ ὑπὲρ τῆς
τῶν ἀναγκαίων ἀλύοντα χορηγίας, οὐχ ὑπὲρ ἀρχῆς καὶ δυνα-
στείας κοπτόμενον· πᾶσα γὰρ ἡ ζάλη τῶν ἐν ἡμῖν παθῶν
σβεσθεῖσα ἀπόλλυται, καὶ πάντα εἰρήνη [ἔσται καὶ εὐφροσύνη]
καὶ χαρά, πάντα εὔδια καὶ γαληνά, πάντα [ἡμέρα καὶ]
λαμπρότης καὶ φῶς, καὶ οὐ τοῦτο τὸ νῦν, ἀλλ' ἕτερον τούτου
τοσοῦτον λαμπρότερον ὅσον τοῦ λυχναίου τοῦτο φαιδρότερον·

Ιωάννης Χρυσόστομος. Adversus oppugnatores vitae monasticae (lib.


1–3) MPG 47.Vol 47, pg 351, ln 27.

…ἂν ἑαυτὸν φωτίζῃ μόνον, οὐκ ἂν εἴη φωστήρ. Διὰ τοῦτο,


καὶ Ἑλλήνων εἶναι χείρους φησὶ τοὺς τῶν πλησίον ἀμε-
λοῦντας, οὑτωσὶ λέγων· Εἰ δέ τις τῶν ἰδίων, καὶ μά-
λιστα τῶν οἰκείων οὐ προνοεῖ, τὴν πίστιν ἤρνηται,
καὶ ἔστιν ἀπίστου χείρων. Τί γὰρ βούλει τὴν πρόνοιαν
ἐνταῦθα δηλοῦσθαι; ἆρα τὴν τῶν ἀναγκαίων χορηγίαν; Ἐγὼ μὲν γὰρ
αὐτὸν οἶμαι τὴν τῆς ψυχῆς ἐπιμέλειαν λέγειν. Εἰ δὲ φιλονεικοίης, καὶ οὕτω
τὸ ἐμὸν στήσεται μᾶλλον. Εἰ γὰρ περὶ σώματος ταῦτά φησι, καὶ τὸν μὴ
παρέχοντα τὴν ἐφήμερον ταύτην τροφὴν τοσαύτῃ κολάσει
παρέδωκε, καὶ τῶν Ἑλλήνων ἔφησεν εἶναι χείρω…
67

Απολλινάρις Αποσπάσματα. in Joannem (in catenis) “Johannes–


Kommentare aus der griechischen Kirche”, Ed. Reuss, J.
Berlin: Akademie–Verlag, 1966; Texte und Untersuchungen 89.
Απόσπασμα. 17, Γρ. 8.

…ἀνθρώπους· πηγάζει γὰρ αὐτοῖς ἀφθαρσίαν. τοῦτο δέ, ὅτι πνεῦμα ἅγιον
δωρεὰν ἐπαγγέλλεται διὰ τῶν ἑξῆς δῆλόν ἐστιν. ἔχει τοίνυν τὸ λεγόμενον
ὕδατος πνευ-ματικοῦ πρὸς ὕδωρ σωματικὸν ἀντεξέτασιν, ἀλλὰ καὶ τῆς τοῦ
πνεύματος δωρεᾶς πρὸς τὴν τοῦ νόμου διδασκαλίαν· ὁ μὲν γὰρ ἦν διὰ
γραμμάτων μαθή-σεως, ὧν ἀεὶ διὰ τὴν λήθην ὁ ἄνθρωπος δεῖται, πνεῦμα
δὲ σοφίας, ἣ παρα-γένοιτο διηνεκῶς, τὴν χορηγίαν ἐπιδίδωσιν· τούτων
ἀκούσασα ἡ Σαμαρεῖτις ἔμεινεν ἐπὶ τῆς σωματικῆς ἐννοίας καὶ τὰ μικρὰ
μεγάλα περινοοῦσα τῶν μεγάλων ἀνεπαίσθητος ἔμεινεν. ἀλλ' ὁ κύριος
ἄχρι μὲν τούτων πρὸς τὴν γυναῖκα προοιμιάσατο, ἐπαγαγέσθαι δὲ τὸ τῶν
Σαμαρειτῶν ἔθνος βουλόμενος ἐπισυν-άπτει τῷ πρὸς ἐκείνην λόγῳ τὴν τοῦ
ἀνδρὸς κλῆσιν. ἐν ᾧ δείκνυται πρὸς ἐπίγνωσιν λόγου καλλίων ἀνδρὸς
φύσις καὶ ἐπιτηδειοτέρα που τῆς γυναικὸς.

Πούπλιος Ερ΄΄ενιος Δέξιππος ιστορικός Αποσπάσματα. “FHG 3”, Ed.


Müller, K.Paris: Didot, 1841–1870.Απόσπασμα. 19, Γρ. 82.

…ἀποστερούμενος ἄχθεται, καὶ ὅσα πλούτου ἐγκαλλωπί-


σματα, γνώτω τὸ μὲν ἀλγεινὸν εἰς ὀλίγον τε καὶ ἐν ὀλίγῳ
τὴν αἴσθησιν οἶσον, οἷα δὴ ἐν οἰκοδομαῖς κείμενον, καὶ
ἡμῶν οὐ διὰ μακροῦ ἐπιστησομένων, ὡς κωλῦ-
σαί τε τὸν παντελῆ τούτων ἀφανισμὸν καὶ ἀναλαβεῖν αὐτὰ
δαψίλειαν τῆς ἐκ τούτου χορηγίας οὐκ ἀδυνάτων, τὸ δὲ
τῆς σφετέρας σωτηρίας ἐπικίνδυνον οὐκ ἰασόμενος. Ὅθεν
τῇ παραυτίκα ἀχθηδόνι τὸ εἰς ἅπαν ἀσφαλὲς ἀντιτιθεὶς
οὔτω λογιζέσθω, διότι μηδὲ ἐς πάντας, ἀλλ' ὅσοι δυ-
νατοὶ τὸ λυπηρὸν τὴν ἀναφορὰν ἔχει, παρ' οἷς πλούτῳ
ἰσχύουσι καὶ ἄνευ τοῦ ἡμετέρου ταχεῖα τῶν ἀφαιρεθέν…

Αριστόδημος. Αποσπάσματα. “FGrH #104”. Τόμ. -Jacobyʹ-F 2a, 104,F,


Απόσπασμα. 1, Γρ. 214.

…πρὸς τὸν Ἀρταξέρξην, καὶ ὑπέμνησεν αὐτὸν τῶν εὐεργεσιῶν, ἃς ἐδόκει


κατατεθεῖσθαι εἰς τὸν πατέρα αὐτοῦ Ξέρξην, λέγων καὶ τῆς σωτηρίας
68

αὐτῶι γεγενῆσθαι αἴτιος, ὑ̣π̣οδ̣ είξας λύσοντας τοὺς Ἕλληνας τὸ ζεῦγμα.


ὑπέσχετο δέ, εἰ λάβοι στρατὸν παρ' αὐτοῦ, χειρώσασθαι τοὺς Ἕλληνας.
(5) ὁ δὲ Ἀρταξέρξης προσσχὼν τοῖς εἰρημένοις ἔδωκεν αὐτῶι στρατὸν καὶ
τρεῖς πόλεις εἰς χορηγίαν , Μαγνησίαν μὲν εἰς σῖτον, Λάμψακον δὲ εἰς
οἶνον, Μυοῦντα δὲ εἰς ὄψον. λαβὼν δὲ Θεμιστοκλῆς καὶ παραγενόμενος
εἰς Μαγνησίαν, ἐγγὺς ἤδη γενόμενος τῆς Ἑλλάδος μετενόησεν, οὐχ
ἡγησάμενος δεῖν πολεμεῖν τοῖς ὁμοφύλοις· θύων δὲ τῆι Λευκοφρύνηι
Ἀρτέμιδι, σφαττομένου ταύρου ὑποσχὼν φιάλην καὶ πληρώσας αἵματος
ἔπιεν καὶ ἐτελεύτησεν. (11) οἱ δὲ Ἕλληνες οὐ γνόντες ταῦτα ἐξεδίωκον
τὸν στρατὸν τὸν…

Λιβάνιος. Επιστολαί. 1–1544 “Libanii opera, vols. 10–11”, Ed. Foerster,


R.Leipzig: Teubner, 10:1921; 11:1922, Repr. 1997.Επιστολαί. 150, Τμ. 2,
Γρ. 7.

Φρατέρνῳ τῶν ἐν Φοινίκῃ λειτουργιῶν ἄφεσις, ὃν αὐτίκα δεή-


σει δαπανᾶν ἐν τῇ Μεγάλῃ πόλει. τὸν δὲ ἄνδρα τοῦτον εἶδον
μὲν οὔπω, φίλον δὲ ἡγοῦμαι φίλῳ τε ἐμῷ καὶ μαθητῇ μέλλον-
τα κηδεύσειν Ἀπριγγίῳ, ὃς ἐμὲ μὲν ἐν τῷ χρόνῳ τῶν μαθή-
σεων ἐπιεικείᾳ τε καὶ λόγων ἐξέπληξεν ἐπιθυμίᾳ, τὴν δὲ ἡμε-
τέραν πόλιν τῷ περὶ τὴν χορηγίαν λαμπρῷ.

Λιβάνιος Declamationes 1-51 Declamation 38, (subdivision) 1, Τμ. 45,


Γρ. 9.

…τοῦτο οὐκ ἐνῆν; ἀλλ', οἶμαι, ταύταις μὲν χρώμενος


οὐδένα ἂν ὕβριζες οὐδὲ ἠδίκεις οὐδὲ ἐποίεις ἄθλιον,
ἡδονὴ δὲ ἦν σοι τὸ ταῦτα δύνασθαι. διὰ τοῦτο τὰς
μὲν ὑπερέβης, ἐμοὶ δὲ ἐπέθου. εἶτ' οὐ καταψηφιεῖσθε
τούτου τοῦ τὰ τοιαῦτα τρυφῶντος, ἀλλ' ἀνέξεσθε χο-
ρηγίας λέγοντος καὶ τριηραρχίας καὶ ὡς ἡμεῖς ἐνταῦθα
οἱ πένητες οὐδαμοῦ; ἀλλ' οὐκ ἄξιον, ὦ δικασταί,
τῶν τοιούτων ἀναλωμάτων τοιούτους ἀπαιτεῖν τοὺς
μισθούς. οὔτε γὰρ ἔννομον οὔτ' ἀνεκτόν. ἀρκείτω γὰρ
αὐτοῖς, ἂν ταῦτα καλῶς καὶ προθύμως ποιῶσιν…

Χρονικόν. Chronicon paschale Chronicon paschale, vol. 1”, Ed. Dindorf,


L.Bonn: Weber, 1832; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae.
Σελ. 711, Γρ. 14.
69

Καὶ ἀπὸ κβʹ καὶ αὐτῆς τοῦ ἰανουαρίου μηνὸς γράφεται, τῆς
βασιλείας Ἡρακλείου νέου Κωνσταντίνου ἔτος ϛʹ.
Τούτῳ τῷ ἔτει ἀπῃτήθησαν οἱ κτήτορες τῶν πολιτικῶν
ἄρτων διὰ διαγραφῶν καθ' ἕκαστον ἄρτον νομίσματα γʹ. καὶ
μετὰ τὸ παρασχεῖν πάντας εὐθέως τῷ αὐγούστῳ μηνὶ αὐτῆς τῆς
ϛʹ ἰνδικτιῶνος ἀνηρτήθη τελείως ἡ χορηγία τῶν αὐτῶν πολιτικῶν
ἄρτων. Ἰνδ. ζʹ. θʹ. μετὰ ὑπ. Ἡρακλείου Αὐγούστου τὸ ηʹ.
Καὶ ἀπὸ κβʹ καὶ αὐτῆς τοῦ ἰανουαρίου μηνὸς γράφεται,
τῆς βασιλείας Ἡρακλείου νέου Κωνσταντίνου ἔτος ζʹ.
τνʹ Ὀλυμπιάς.

Ιεροκλής. In aureum carmen “Hieroclis in aureum Pythagoreorum


carmen commentarius”, Ed. Köhler, F.G.Stuttgart: Teubner, 1974.
Κεφ. 1, Τμ. 18, Γρ. 3.

…ὅστις τιμᾷ τὸν θεὸν ὡς προσδεόμενον, οὗτος λέληθεν


οἰόμενος ἑαυτὸν τοῦ θεοῦ εἶναι κρείττονα. καὶ ἡ τῶν
προσφερομένων πολυτέλεια τιμὴ εἰς θεὸν οὐ γίνεται, εἰ μὴ
μετὰ τοῦ ἐνθέου φρονήματος προσάγοιτο. δῶρα γὰρ καὶ
θυηπολίαι ἀφρόνων πυρὸς τροφὴ καὶ ἀναθήματα ἱεροσύλοις
χορηγία, τὸ δὲ ἔνθεον φρόνημα διαρκῶς ἡδρασμένον συνά-
πτει θεῷ· χωρεῖν γὰρ ἀνάγκη τὸ ὅμοιον πρὸς τὸ ὅμοιον,
ὅθεν καὶ μόνος ἱερεὺς ὁ σοφὸς λέγεται, μόνος θεοφιλής,
μόνος εἰδὼς εὔξασθαι. μόνος γὰρ οἶδε τιμᾶν ὁ τὴν ἀξίαν
μὴ συγχέων τῶν τιμωμένων καὶ ὁ προηγουμένως ἱερεῖον
ἑαυτὸν προσάγων καὶ ἄγαλμα θεῖον τεκταίνων τὴν ἑαυτοῦ

Μένανδρος. Περὶ ἐπιδεικτικῶν “Menander rhetor”, Ed. Russell, D.A.,


Wilson, N.G.Oxford: Clarendon Press, 1981.Spengel Σελ. 382, Γρ. 13.

…δευτέρῳ πολλάκις, ἔστι δὲ ὅτε καὶ τρισὶ χρήσῃ, ὅταν


ἀπαιτῇ καὶ τοῦτο ἡ ὑπόθεσις. Ἐὰν δέ τις τῷ εἴδει τούτῳ [τῷ ἐπιβατηρίῳ]
καὶ πρὸς πόλιν θέλῃ χρήσασθαι, ἴστω ὅτι ἀπὸ τῆς διαθέσεως καὶ
τῆς εὐνοίας τῆς περὶ τὴν πόλιν, ἣν ἔχει, καὶ ἀπὸ τῆς
ὄψεως τῆς φανερᾶς τῆς πόλεως λήψεται τὴν χορηγίαν
τοῦ λόγου ἐκ μεθόδου καὶ τῶν πατρίων μεμνημένος·
οἷον ἐπόθουν μὲν πάλαι καὶ γυμνάσια καὶ θέατρα ταῦτα
καὶ ἱερῶν κάλλη καὶ λιμένων τῆσδε τῆς πόλεως· τίς γὰρ
70

οὐκ ἂν ἀγάσαιτο τῶν παρ' ἡμῖν ἐξαιρέτων τὰς ὑπερ-


βολάς;

Φίλων παραδοξογράφος. De septem orbis spectaculis


“Reiseführer zu den sieben Weltwundern”, Ed. Brodersen, K.
Frankfurt am Main: Insel Verlag, 1992.Σελ. 26, Γρ. 26.

…δὲ τῷ μὲν καταπληκτικῷ τὸ τερπνόν, τῷ δὲ θαυμαστῷ


τὸ φιλότεχνον, τῷ δὲ πλουσίῳ τὸ μεγαλεῖον.
καὶ τὸ μὲν τῆς ἀναβάσεως μέγεθος ὁδοιπορίας ἔχει
κόπον, ἡ δ' ἐπὶ τῆς κορυφῆς στάσις σκοτοῖ τὰς ὄψεις
τῶν εἰς τὰ βάθη καταθεωρούντων. τῆς προσόψεως τῇ
χάριτι τῶν χρωμάτων τὴν πολυτέλειαν τῆς χορηγίας
βασιλικὸς πλοῦτος παρύφαγκεν. καυχάσθω τύχη πισ
τεύουσα ταῖς ἐξυπηρετουμέναις δαπαναῖς καὶ τῶν ἄς-
τρων ἐφάψασθαι. ἢ γὰρ ἄνθρωποι διὰ τῶν τοιούτων
ἔργων ἀναβαίνουσι πρὸς θεούς, ἢ θεοὶ καταβαίνουσι
πρὸς ἀνθρώπους.

Προκόπιος. Commentarii in Isaiam MPG 87.2.Σελ. 1900, Γρ. 15

Σοφὸς δὲ ἀρχιτέκτων, πᾶς οἰκοδομεῖν ἐκκλησίαν εἰδὼς, ὡς ὁ Παῦλος


εἰπὼν, «Ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον τέθεικα.» Καθ' ὃν καὶ τὸ Πνεῦμα
τὸ ἅγιον ἀρχιτεκτονεῖ Ἐκκλησίαν Θεοῦ λέγοντα, συνοικοδομεῖσθαι εἰς
κατοικητήριον Θεοῦ ἐν πνεύ-ματι. Καὶ τὸ, διὰ τῆς ἐπιχορηγίας τοῦ
πνεύματος συνοικοδομεῖσθαι καὶ αὔξειν εἰς ναὸν ἅγιον ἐν Κυρίῳ.
Τοὺς οὖν ἀποβαλόντας τὸν θαυμαστὸν σύμβουλον τὸν Θεοῦ Λόγον,
ἐρήμους ἐποίησε τοῦ σοφοῦ ἀρχι-τέκτονος τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ἀλλὰ καὶ
συνετὸν ἀκροατὴν ἀφαιρεῖ τὸν ἔχοντα διάκρισιν Πνεύματος,

Μιχαήλ Ψελλός. Chronographia Michel Psellos. Chronographie ou


histoire d'un siècle de Byzance (976–1077), 2 vols.”, Ed. Renauld, É.Paris:
Les Belles Lettres, 1:1926; 2:1928, Repr. 1967.Κεφ. 1, Τμ. 20, li 15

… καὶ πάντα τρόπον ὁπόσα εἰς κάκωσιν ἐκείνῳ καὶ


συμφορὰν ἐμηχανᾶτο ποιεῖν. Ἀμέλει καὶ ἣν ἐκεῖνος ἐδεί-
ματο λαμπροτάτην μονὴν Βασιλείῳ τῷ πάνυ ἀναθέμενος,
ἐπώνυμον τῆς ἑαυτοῦ κλήσεως, μεγαλοπρεπῶς μὲν κατες-
κευασμένην καὶ πολλῇ δαπάνῃ χειρὸς τὸ ποικίλον μετὰ τοῦ
καλοῦ ἔχουσαν, ἀφθόνοις δὲ χορηγίαις τὸ πλέον τοῦ αὐτάρ-
κους ἀποκληρωσαμένην, ἐβούλετο μὲν ἐκ θεμελίων καθαι-
71

ρήσειν, τὸ δὲ τῆς πράξεως ἀναιδὲς εὐλαβούμενος, τὸ μὲν


ἐκεῖθεν ὑφῄρει, τὸ δὲ κατέσειεν, τὰ ἔπιπλα, τὰς ἐφηρμος-
μένας λίθους, τὸ δ' ἄλλο τι ποιῶν τοιουτότροπον, οὐκ ἀνίει
ἄχρις οὗ φροντιστήριον ἰδεῖν, χαριεντισάμενος εἰπὼν…

Μιχαήλ Ψελλός. Orationes panegyricae “Michaelis Pselli orationes


panegyricae”, Ed. Dennis, G.T.Stuttgart: Teubner, 1994.Oration 5, Γρ. 83

…καὶ δυναστεῖαι καὶ θρόνων ὕψη καὶ ἀξιωμάτων διανομαί·


νῦν πενία ὑποχωρεῖ καὶ πλοῦτος πλεονεκτεῖ· νῦν οἰκιῶν
κατασκευαὶ ἱερῶν κάλλει τε καὶ μεγέθει, τῇ τῶν ὑλῶν
ἁρμονίᾳ τοῖς προγεγενημένοις ἐφ' ἅπασιν ἀπαράμιλλοι·
νῦν ἑστίαι λαμπραὶ καὶ ξένων ὑποδοχαὶ καὶ τραυμάτων
ἀποβολαί, καὶ ἡ χορηγία τούτοις τῶν ἀναγκαίων ὡς δαψι-
λής· νῦν ὄμβροι καινοὶ καὶ ἀγώγιμοι καὶ ποταμοὶ πρὸς
μίαν χαράδραν συγκλείοντες. τὰ δὲ ἡμέτερα; νῦν αἱ Μοῦ-
σαι τεχνικόν τινα κύκλον τὴν φιλοσοφίαν πεποιημέναι
χορεύουσί τε περὶ ταύτην καὶ τοὺς θιασώτας εὐφραίνουσι·
νῦν συλλογισμῶν ἀναλύσεις καὶ μίξεις, νῦν λόγοις διαλε

Άννα Κομνηνή ιστορικός. Alexias “Anna Comnène. Alexiade, 3 vols. ,


Ed. Leib, B.Paris: Les Belles Lettres, 1:1937; 2:1943; 3:1945, Repr. 1–
2:1967.Βιβ. 15, Κεφ. 7, Τμ. 5, Γρ. 27.

…πρὸς τὸ τοῦ ἐμοῦ σωτῆρος θαῦμα, τὸ τῶν ἑπτακισχιλίων


φημὶ καὶ πεντακισχιλίων, ἀναφέρεσθαι τὸ τοῦ αὐτοκράτο-
ρος ἔργον. Ἀλλ' ἐκεῖσε ἐκ πέντε ἄρτων ἐκορέσθησαν
χιλιάδες, καθὸ καὶ ὁ Θεὸς ὁ θαυματουργῶν· ἐνταῦθα δὲ τὰ
μὲν τῆς φιλανθρωπίας τῆς θείας ἐξέχεται ἐντολῆς. Τὸ
δ' ἄλλο, ἐκεῖσε μὲν θαῦμα, ὧδε δὲ χορηγία βασιλικὴ τὸ
αὔταρκες τοῖς ἀδελφοῖς πορίζουσα.

Θεόδωρος Στουδίτης. Επιστολαί. “Theodori Studitae Επιστολαί. , vol.


1–2”, Ed. Fatouros, G.Berlin: De Gruyter, 1992; Corpus Fontium Ιστορία
e ByzΑΝΤΙ nae, Series BeroΓρ. nsis 31.Επιστολαί. 547, Γρ. 21.

…δὲ εἰς τὸ μαρτυρῆσαι τῇ ἀληθείᾳ, ὡς ἂν πληρωθῇ τὸ εἰρημένον καὶ


τανῦν, ἐκ Σιὼν ἐξελεύσεται λόγος, καὶ νόμος Κυρίου ἐξ Ἱερουσαλήμ.
ὧδε ὁ νοῦς, ὦ μάκαρ· στῆθι γενναίως, ὑπομνήσκομεν· δόξασον δὴ
τὸν θεὸν ἐν τῷ σώματί σου καὶ ἐν τῷ πνεύματι, εἰπὲ καὶ αὐτὸς μετὰ
τοῦ θεσπεσίου Παύλου, οἶδα ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν
72

διὰ τῆς ὑμῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορηγίας τοῦ πνεύματος Ἰησοῦ Χρι-
στοῦ κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα μου ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυν-
θήσομαι, ἀλλ' ἐν πάσῃ παρρησίᾳ ὡς πάντοτε καὶ νῦν μεγαλυνθήσεται
ἐν τῷ σώματί μου εἴτε διὰ ζωῆς εἴτε διὰ θανάτου· ἐμοὶ γὰρ τὸ ζῆν
Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος. ἴδε ὁ γλυκὺς ἀγών, ἴδε ὁ μακάριος
συναλλαγμός, βραχείαις θλίψεσί τε καὶ περιστάσεσιν, εἴτουν

Μανουήλ Φίλης., Carmina “Manuelis Philae Carmina, vols. 1–2”, Ed.


Miller, E.Paris, 1855–1857, Repr. 1967.Κεφ. 1, poem 165, Γρ. 12.

Ὑλῶν ὁρατῶν ἐκνικᾷ πᾶσαν χάριν. Πλὴν εἴπερ ἐξῆν ζωγραφεῖν κατὰ
μέλος, Καὶ τὰς πρὸς ἡμᾶς δωρεὰς σὰς ἐνθάδε, Χάριν ἂν εἶχον ταῖς
γραφαῖς καὶ τοῖς τύποις. Νυνὶ δὲ νικᾷ καὶ τὸ τῆς τέχνης μέτρον
Ἡ τῶν ἀγαθῶν ἄφθονος χορηγία· Σὺ γάρ με ποιεῖς δαψιλεῖ πλούτῳ βρύειν,
Ἀνδρί τε συνδεῖς εὐγενεῖ καὶ κοσμίῳ Πρὸς τῇ σταθηρᾷ τῶν φρενῶν
εὐταξίᾳ, Καὶ τεκνοποιεῖν εὐλογεῖς μοι τὸν γάμον,
Οἷς οἶδας αὐτὴ σὺν θεῷ πάντως τρόποις.

Ευάγριος Σχολαστικός.., Ιστορία ecclesiastica Σελ. 184, Γρ. 26

Οἳ καὶ μετ' οὐ πολὺ πεπτώκασιν, ἔργον τῶν σεισμῶν γενόμενοι. Πολλὰ δὲ


καὶ ἕτερα πέπραχεν, ἃ καὶ πραγματείας ἰδιαζούσης δεῖται.
35. Ἦν δὲ τηνικάδε καὶ Θωμᾶς τόνδε διαθλεύων τὸν
βίον ἀνὰ τὴν κοίλην Συρίαν, ὃς πρὸς τὴν Ἀντιόχου γέ-
γονεν τὴν ἐπέτειον χορηγίαν κομιούμενος τῆς κατ' αὐτὸν
μονῆς· ἐντέτακτο δὲ ἐκ τῆς αὐτόσε ἐκκλησίας. Τοῦτον ὁ
Ἀναστάσιος οἰκονομῶν τὴν ἐκκλησίαν, ἐπειδὴ συχνῶς
αὐτὸν ἠνώχλει, τῇ χειρὶ κατὰ κόρρης ῥαπίζει· καὶ δυσα-
νασχετούντων τῶν σφίσι παρόντων, ἔφη οὔτε αὐτὸν ἔτι
λήψεσθαι, οὔτε τὸν Ἀναστάσιον δώσειν· καὶ ἄμφω…

Γεννάδιος Ι Αποσπάσματα. in epistulam ad Romanos (in catenis)


Pauluskommentar aus der griechischen Kirche aus Katenenhandschriften
gesammelt”, Ed. Staab, K.Münster: Aschendorff, 1933.Σελ. 407, Γρ. 6.

Ἐν ἀρχῇ τοῦ κηρύγματος κεκρατημένοις τοῖς ἀνθρώποις ὑπὸ τῶν


προτέρων ἐθῶν, ἀναγκαίως δυσπαράδεκτον ὑπῆρχεν τὸ εὐαγγέλιον,
ἄλλως τε καὶ τὰ ὑπὲρ ἀνθρωπίνην ἔννοιαν ὑπισχνούμενον καὶ προσέτι
παρ' ἰδιωτῶν καὶ πτωχῶν καὶ ἀγραμμάτων ἀνθρώπων καταγγελλόμενον.
τούτου χάριν πολλή τις ἦν ἐν τῷ τότε τῶν πνευματικῶν χαρισμάτων ἡ
χορηγία δυσωποῦσα τὸ γένος τῶν ἀρχαιοτέρων ἀφισταμένους μετα-
μανθάνειν τὰ παρὰ τῶν ἀποστόλων διδάγματα. κάτοχοι δὴ γινόμενοι
73

τῷ πνεύματι καὶ μονονουχὶ παρόντα θεωροῦντες τὰ κηρυττόμενα διὰ


τῆς ὑπὸ τοῦ πνεύματος διδομένης αὐτοῖς πρὸς σημείων ἐνέργειαν
ἐξουσίας, ἠτίμαζον, ὡς εἰκός, τὰ παρόντα καὶ τῆς τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος
ματαιότητος κατεγέλων, φαυλίζοντες μὲν πλοῦτον, φαυλίζοντες δὲ δόξαν.

Ησύχιος. In sanctum Andream (homilia 7) “Les homélies festales


d'Hésychius de Jérusalem, vol. 1. Les homélies i–xv”, Ed. Aubineau,
M.Brussels: Societé des Bollandistes, 1978; Subsidia hagiographica
59.Τμ. 1, Γρ. 7.

… ἣν ἐχάλκευσεν ὁ Χριστὸς σφύρᾳ τῷ σταυρῷ, ἄκμονι τῷ εὐαγ-


γελίῳ, πυρὶ τῷ πνεύματι, ἀσκοῖς εἰπεῖν θαρρῶ παλαιᾷ καὶ νέᾳ δια-
θήκῃ χαλκευσάμενος, σάλπιγξ ἣν εἰπεῖν οὐκ ἄτοπον, προφητικόν
τε ὁμοῦ καὶ ψαλμικὸν αὐτῇ δανεισάμενος ἐγκώμιον· «Σαλπί-
σατε». Πᾶσι γὰρ Ἀνδρέας τῆς χάριτος μεταδίδωσι, πᾶσιν δα-
νείζει τὴν χορηγίαν τοῦ Πνεύματος, πάντας εἰς τὸν ἀγῶνα στρα-
τολογεῖ ὁ πρὸ πάντων κληθεὶς μετὰ πάντων στεφανωθῆναι βου-
λόμενος. «Σαλπίσατε», ἐπειδὴ σάλπιγγος ἄξια τοῦ Χριστοῦ
τὰ μυστήρια πάσῃ διαδοθῆναι τῇ γῇ, πᾶσιν ὀφείλονται κηρυ-
χθῆναι τοῖς ἔθνεσιν. «Σαλπίσατε», ἐπειδὴ σάλπιγγος νοητῆς
τεκμήριον ἡ πανήγυρις· πολέμου γὰρ χρεία καὶ μάχης, ἀγῶνος

Ησύχιος. In sanctum Stephanum (homilia 9) (2797: 036)


“Les homélies festales d'Hésychius de Jérusalem, vol. 1. Les homélies i–
xv”, Ed. Aubineau, M.Brussels: Societé des Bollandistes, 1978; Subsidia
hagiographica 59.Τμ. 10, Γρ. 14.

…καρδίαν ἐκτήσαντο· πολὺ δὲ μᾶλλον ἐν τοῖς χρόνοις τοῖς ὕστερον,


ἐν οἷς τὴν κλῆσιν τοῦ Χριστοῦ ἐπλαγίαζον. Διόπερ καὶ ἐπήγαγεν·
»Καὶ ἐὰν μὴ βούλεσθε ὑπακούειν μου» – οὐ τοίνυν τοῦ Χριστοῦ
καλοῦντος ὑπήκουσαν – , «προσθήσω ὑμᾶς πληγὰς ἑπτὰ κατὰ
τὰς ἀνομίας ὑμῶν.» Ἐπειδὴ γὰρ ἠρνήσαντο τὰς ἑπτὰ χορη-
γίας τοῦ πνεύματος, εἰς ἑπτὰ πληγὰς αὐτοῖς τὰ ἑπτὰ γίνεται
τῆς πονηρίας πνεύματα, ἅπερ εἰσελθόντα κατῴκησεν ἐν αὐτοῖς·
καὶ γέγονεν αὐτῶν τὰ ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων.
»Καὶ ἀποστέλλω ἐφ' ὑμᾶς τὰ θηρία τῆς γῆς.» Τὰ ἔθνη
λέγει· θηρία γὰρ πρότερον διὰ τὴν ἀγνωσίαν ἐτύγχανον, ὅτι ἐν
εἰκόνι θηρίων καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν τὸ θεῖον…
74

ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Βʹ Β Κρ. Θ10 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπέρμα τῷ σπείροντι


καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσαι καὶ πληθύναι τὸν σπόρον ὑμῶν καὶ
αὐξήσαι τὰ γενήματα τῆς δικαιοσύνης ὑμῶν·

Βασίλειος εκκ. Συγγραφέας. Sermones xli (2800: 002); MPG 85.


Σελ. 153, Γρ. 32.

Ἡ ὑδρία τοῦ ἀλεύρου οὐκ ἐκλείψει, καὶ ὁ καμ-


ψάκης τοῦ ἐλαίου οὐκ ἐλαττονήσει ἕως ἡμέρας
τοῦ δοῦναι Κύριον ὑετὸν ἐπὶ τῆς γῆς. Τέως τὸν
ὑετὸν ἐπαγγέλλεται, εὐτρεπίζει ταῖς ἐλπίσι τὰ νέφη,
καὶ πηγὴν τῆς τροφῆς τὴν ὑδρίαν ἐργάζεται· καὶ
ὅση τῆς ἡμέρας ἡ χρεία, τοσαύτη τῆς ὑδρίας ἡ χορηγία· καθ' ἡμέραν, ἣν ἡ
χήρα ἐβούλετο, γεωργίαν ἐπὶ τῆς ὑδρίας ἐτρύγα.

Ιωάννης γραμματικός. Adversus Manichaeos (homilia 1) “Iohannis


Caesariensis presbyteri et grammatici opera quae supersunt”, Ed.
Richard, M.Turnhout: Brepols, 1977; Corpus Christianorum. Series
Graeca 1.Γρ. 202.

…τούτων ὑπεραναβεβηκὼς τὴν οὐσίαν, ὅση τοῦ ποιοῦντος πρὸς τὸ


γινόμενον ὑπάρχει διαφορά. Κατὰ παράδειγμα τοίνυν ἀμυδρότα-
τον τὸν θεὸν εἴωθε φῶς ὀνομάζειν ἡ θεία γραφή. Ἐπειδὴ γὰρ ὁ
θεός, πάσης γνώσεως αἴτιος ὤν, ταῖς νοεραῖς οὐσίαις αὐτὸς
ἑαυτὸν δίδωσι πρὸς κατανόησιν, χορηγῶν τε τὸ νοεῖν καὶ διὰ τῆς
ἑαυτοῦ χάριτός τε καὶ χορηγίας, ὡς οἷόν τε, ταύταις ἐπιγινωσκό-
μενος, οὕτω δὴ καὶ τὸ αἰσθητὸν φῶς αἴτιον τοῦ ὁρᾶν ἐπιγινόμε-
νον τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτὸ πρῶτον ὑποπίπτει τῇ θέᾳ, ἐντεῦθεν ἡ
θεόπνευστος διδασκαλία ἐν παραδείγματι φῶς τὸν θεὸν ἐπωνό-
μασε, τοῖς τῷ παχεῖ τοῦ σώματος ἐνδεδεμένοις διὰ τῶν αἰσθητῶν
παραδειγμάτων τὸν ὑπὲρ αἴσθησιν καὶ διανόησιν ὑπογράφουσα.

Ολυμπιόδωρος.., Commentarii in Job “Olympiodor Diakon von


Alexandria. Kommentar zu Hiob”, Ed. Hagedorn, U., Hagedorn, D.Berlin:
De Gruyter, 1984; Patristische Texte und Studien 24.Σελ. 247, Γρ. 5.

…ὡς ἱμάτιον καὶ περιβάλλονται ὡσεὶ διπλοίδα αἰ-


σχύνην αὐτῶν, ὡς τὸν ἑκατοστὸν ὄγδοον ὕμνον ἀναβαλλόμενος ὁ
μεγαλογράφος ἐδίδαξεν. 29, 15 ὀφθαλμὸς ἤμην τυφλῶν, ποὺς δὲ
χωλῶν. τὰ λείποντα τοῦ σώματος μέλη προσανεπλήρου τοῖς δεομένοις τῇ
75

τῶν ἀναγκαίων ἐπιχορηγίᾳ. καὶ τὰς τυφλὰς δὲ διανοίας διήνοιγε καὶ τῶν
ποδῶν τῆς ψυχῆς ἰσχυροποίει τὰς βάσεις τῷ διδασκαλικῷ λόγῳ χρώμενος.
29, 16 ἐγὼ ἤμην πατὴρ ἀδυνάτων· δίκην δέ, ἣν οὐκ ᾔδειν, ἐξιχνίασα.
διαγνωστικῶς τῶν δικαζομένων ἀκούων οὐδὲν προακηκοὼς οὐδὲ προ-
μεμαθηκὼς ἔκ τινος τῶν μερῶν οὐδὲ προδιαφθαρεὶς τὴν ἀκοὴν ἐξιχνί-
ασα καὶ ἐπιμελῶς ἀναζητήσας κατείληφα τὸ δίκαιον.
Οικουμένιος. Αποσπάσματα. in epistulam ad Ephesios (in catenis)
Pauluskommentar aus der griechischen Kirche aus Katenenhandschriften
gesammelt”, Ed. Staab, K.Münster: Aschendorff, 1933.Σελ. 450, Γρ. 10

Ὅρα τί κἀγὼ ἐνόμισα – οὔτε γὰρ ἐχώρησα τὰ τοῦ μακαρίου


Ἰωάννου ἕξει νοῆσαι – · ἐξ οὗ, Χριστοῦ, πᾶν τὸ σῶμα τῆς
ἐκκλησίας συναρμολογούμενον αὐτῷ καὶ συμβιβαζό-
μενον, τοῦτ' ἔστι συγκεκολλημένον αὐτῷ καὶ προσηνωμένον ὡς ἰδίᾳ
κεφαλῇ – ἐξ αὐτοῦ γὰρ ἡμῖν τὸ κεκολλῆσθαι αὐτῷ – , κεκολλημένον
δὲ διὰ πάσης ἁφῆς, τοῦτ' ἔστιν αἰσθήσεως, τῆς ἐπιχορηγίας
κατ' ἐνέργειαν ἐν μέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου μέρους, τοῦτ'
ἔστι διὰ τῆς κατ' ἐνέργειαν Χριστοῦ ἐπιχορηγίας τοῦ ἁγίου πνεύματος
τῆς κατὰ τὸ μέτρον καὶ τὴν τῆς ὑποδοχῆς δύναμιν ἑνὸς ἑκάστου μέλους
τοῦ Χριστοῦ γινομένης, τὴν αὔξησιν τοῦ σώματος τοῦ
Χριστοῦ, τοῦτ' ἔστι τῆς ἐκκλησίας, ποιεῖται.

Κύριλλος βιογράφος. Vita Euthymii Kyrillos von Skythopolis”, Ed.


Schwartz, E.Leipzig: Hinrichs, 1939; Texte und Untersuchungen 49.2.Σελ.
27, Γρ. 29.

… καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἐπὶ τρεῖς μῆνας


οὐκ ἴσχυσαν πῆξαι τὴν θύραν τοῦ κελλίου. ὥσπερ γὰρ τὴν ὑδρίαν
τοῦ ἀλεύρου καὶ τὸν καμψάκην τοῦ ἐλαίου ἀναβλύζειν τῆι φιλοξένωι
χήραι ἐπένευσεν ὁ θεὸς διὰ τῆς τοῦ προφήτου φωνῆς, τὸν αὐτὸν δὴ
τρόπον καὶ τῶι θείωι τούτωι γέροντι τῆι προθυμίαι τῆς φιλοξενίας τὴν
χορηγίαν τῆς εὐλογίας ἰσόμετρον ἐχαρίσατο. ὁ δὲ Δομετιανὸς θαυμάσας
ἔρριψεν ἑαυτὸν εἰς τοὺς πόδας τοῦ διδασκάλου συγχώρησιν λαβεῖν
ἀξιῶν ὡς ἀνθρώπινόν τι παθών. καὶ ὁ γέρων ἀναστήσας αὐτὸν λέγει·
τέκνον, ὁ σπείρων ἐν εὐλογίαις ἐπ' εὐλογίαις καὶ θερίσει.
τῆς οὖν φιλοξενίας μὴ ἐπιλανθανώμεθα· διὰ ταύτης γὰρ, ὥς
φησιν ὁ ἀπόστολος, ἔλαθον τινὲς ξενίσαντες ἀγγέλους.

Ρωμανός μελωδός. Hymnographus, CΑΝΤΙ ca “Romanos le Mélode.


Hymnes, vols. 1–5”, Ed. Grosdidier de Matons, J.Paris: Cerf, 1:1964;;
Sources chrétiennes 99, 110, 114, 128, 283.Hymn 7, Τμ. 28, Γρ. 3.
76

…καταλλαγῆναι χωρὶς σοῦ, ἀλλὰ βάδισαι καὶ μήνυσον


τῶν ὄμβρων τὸ χάρισμα, ἵνα πάντες κραυγάσωσιν
ὅτι ὁ πρώην ἄσπλαγχνος ἐφάνη νῦν ἐξαίφνης πρὸς πάντας
φιλάνθρωπος. Ὕπαγε οὖν ταχέως, ὦ προφῆτα, καὶ ὀφθεὶς Ἀχαὰβ
εὐαγγελίζου, καὶ ἐντέλλομαι ταῖς νεφέλαις καὶ ποτίσουσι τὴν γῆν ἐν
τοῖς ὕδασι· τὴν τούτων χορηγίαν σὺ ἀπόφηναι, ὦ φίλε μου·
ἐγὼ δὲ ὑπογράψω ταῖς τοιαύταις ἀποφάσεσι, τιμῶν σου τὸ
εὔγνωμον.» Ἀκούσας ταῦτα παρευθὺ προσεκύνησε τὸν ὕψιστον,
βοῶν τῷ οἰκτίρμονι· «Πολυέλεον οἶδά σε·

Αποστολικά συντάγματα. Constitutiones Apostolorum, Constitutiones


apostolorum (fort. compilatore Juliano Ariano) Βιβ. 4, Κεφ. 2, Γρ. 9

…ἀκμαίοις τοὺς γάμους, τεχνίτῃ ἔργον, ἀδρανεῖ ἔλεος, ξένοις


στέγος, πεινῶσι ψωμόν, διψῶσι πῶμα, γυμνοῖς ἔνδυμα,
νοσοῦσι θεράπειαν, φυλακίταις βοήθειαν. Πρὸς τούτοις
πλείων ἔσται ὑμῖν φροντὶς περὶ τῶν ἐν ὀρφανίᾳ, ὅπως αὐτοῖς
μηδὲν ἐνδέῃ, τῇ μὲν παρθένῳ, μέχρις ἂν ἔλθῃ εἰς ὥραν
γάμου καὶ ἐκδῶτε αὐτὴν ἀδελφῷ, τῷ δὲ παιδὶ χορηγίαν
πρὸς τὸ καὶ τέχνην ἐκμαθεῖν καὶ διατρέφεσθαι ἐκ τῆς
ἐπιχορηγίας, ἵνα, ὅταν δεξιῶς τὴν τέχνην κατορθώσῃ, τὸ
τηνικαῦτα δύνηται καὶ τὰ τῆς τέχνης ἐργαλεῖα ἑαυτῷ
πρίασθαι, ὅπως μηκέτι βαρύνῃ τὴν τῶν ἀδελφῶν ἀνυ-
πόκριτον εἰς αὐτὸν ἀγάπην, ἀλλ' ἑαυτῷ ἐπιχορηγῇ.

Νικόλαος ρήτορας, σοφιστής. Progymnasmata Nicolai rogymnasmata”,


Ed. Felten, J.Leipzig: Teubner, 1913; Rhetores Graeci 11.Σελ. 39, Γρ. 12.

….φονέως – ἐνδέχεται γάρ – ἢ κατὰ κλέπτου φονέως


ἢ εἴ τι ἄλλο τοιοῦτον, ἐν ᾧ δύο εἰσὶν ἀδικήματα, ὧν καὶ
ἑκάτερον ἰδίαν κρίσιν ἐπιδέχεται. κατὰ στρατηγοῦ δὲ
προδότου ἢ κατὰ ἱερέως ἱεροσύλου οὐκ ἂν καλοῖτο δι-
πλοῦς τόπος· ἡ γὰρ τοῦ ἱερέως καὶ ἡ τοῦ στρατηγοῦ
προσθήκη χορηγίαν μὲν ἂν παρέχοι τῇ καταδρομῇ πλεί-
ονα – ἄλλως γὰρ κατὰ ἁπλῶς προδότου καὶ ἄλλως κατὰ
στρατηγοῦ προδότου τὸν λόγον εὐπορήσομεν – , διπλοῦς
δὲ οὐκ ἂν ἀποτελοίημεν τόπους, ἐπεὶ περιαιρεθέντος τοῦ
τῆς προδοσίας ὀνόματος κατὰ στρατηγοῦ ἢ κατὰ ἱερέως
μόνου τί ἄν τις καὶ λέγοι;
77

Ιωάννης Δαμασκηνός. Dialectica sive Capita philosophica (recensio


fusior) “Die Schriften des Johannes von Damaskos, vol. 1”, Ed. Kotter,
B.Berlin: De Gruyter, 1969; Patristische Texte und Studien 7.Τμ. proem,
Γρ. 65.

… Ἐρῶ δὲ ἐμὸν μέν, ὡς ἔφην, οὐδέν, τὰ δὲ τοῖς ἐγκρίτοις


τῶν διδασκάλων πεπονημένα εἰς ἓν συλλεξάμενος, ὅση δύναμις, συντε-
τμημένον τὸν λόγον ποιήσομαι κατὰ πάντα ὑπείκων τῷ ὑμετέρῳ προς-
τάγματι. Ἀλλά μοι συγγνώμονες γένοισθε, θεοτίμητοι, παρακαλῶ,
ταῖς ὑμετέραις ἐντολαῖς πειθαρχήσαντι καὶ λαμβάνοντες τὸ ὑπήκοον
τὴν τῶν εὐχῶν χορηγίαν ἀντίδοτε.

Ιωάννης Δαμασκηνός. De haeresibus “Die Schriften des Johannes von


Damaskos, vol. 4”, Ed. Kotter, B.Berlin: De Gruyter, 1981; Patristische
Texte und Studien 22.Τμ. 80, Γρ. 132.

Τοὺς μὲν γὰρ κατηγόρους ἔφη τυγχάνειν καὶ τοὺς μάρτυρας ψεύδεσθαι·
τὸν δὲ Ἀδέλφιον ἄγαν ὄντα πρεσβύτατον ἠπίως κελεύσας πλησίον
καθεσθῆναι· Ἡμεῖς, ἔφη, ὦ πρεσβῦτα, τὸν πλείω βεβιωκότες βίον
ἀκριβέστερον καὶ τὴν ἀνθρωπείαν ἐμάθομεν φύσιν καὶ τὰ τῶν ἀντιπάλων
δαιμόνων ἔγνωμεν μηχανήματα, πείρᾳ δὲ καὶ τὴν τῆς χάριτος ἐδιδάχθημεν
χορηγίαν. Οὗτοι δὲ νέοι ὄντες καὶ τούτων οὐδὲν ἀκριβῶς ἐπιστάμενοι
πνευματικώτερον ἀκοῦσαι λόγον οὐ φέρουσι. Τοιγάρτοι εἰπέ μοι, πῶς
φατε καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἐναντίον ὑποχωρεῖν καὶ τοῦ παναγίου πνεύματος
τὴν χάριν ἐπιφοιτᾶν; Τούτοις ὁ πρεσβύτης ἐκεῖνος καταθελχθεὶς ἐξήμεσεν
ἅπαντα τὸν κεκρυμμένον ἰὸν καί φησι, μηδμίαν μὲν ἐκ τοῦ βαπτίσματος
ὠφέλειαν τοῖς ἀξιουμένοις ἐγγίνεσθαι,

Πρίσκος ιστορικός. Αποσπάσματα. “Prisci Panitae Αποσπάσματα. ”, Ed.


Bornmann, F.Florence: Le Monnier, 1979.Απόσπασμα. 22, Γρ. 25.

…τὰς γαμετὰς καὶ θυγατέρας τῶν Ἀλεξανδρέων, τῶν


προτέρων πολλῷ δεινότερα προελθεῖν. Ὕστερόν τε δεη-
θῆναι τὸν δῆμον τοῦ Φλώρου, τῶν στρατιωτικῶν ταγμάτων
ἡγουμένου ὁμοῦ τε καὶ τὴν πολιτικὴν διέποντος ἀρχήν, ἀνὰ
τὴν ἱπποδρομίαν ἁλισθέντα, ὥστε καταπράξασθαι αὐτοῖς
τὴν τοῦ σιτηρεσίου χορηγίαν, ἥνπερ παρ' αὐτῶν ἀφῄρητο,
τά τε βαλανεῖα καὶ τὴν θέαν καὶ ὅσα διὰ τὴν γενομένην παρ'
αὐτῶν ἀταξίαν ἀπεκόπησαν. Καὶ οὕτω τὸν Φλῶρον, εἰσηγή-
σει τῇ αὐτοῦ, φανέντα τῷ δήμῳ ὑποσχέσθαι ταῦτα, καὶ τὴν
στάσιν πρὸς βραχὺ διαλῦσαι.
78

Σιτηρέσιον. η καθημερινή τροφή των στρατιωτών, το ποσό που


αντιστοιχεί στην ημερήσια διατροφή ενός στρατιώτη…

Πρίσκος ιστορικός. Αποσπάσματα. Απόσπασμα. 41, Γρ. 15.

…ἐπιτρίβεσθαι δαπάνῃ, τοῦ πολέμου, ἂν οὕτω τύχῃ δι-


αναβαλλομένου, καθάπερ ἤδη πρότερον ἐγεγόνει. τῆς γὰρ σὺν
Ἡρακλείῳ ἀπεσταλμένης βοηθείας, καὶ Περσῶν καὶ Ἰβήρων
τῶν αὐτῷ ἐπαγόντων τὸν πόλεμον πρὸς ἑτέρων ἐθνῶν τότε
ἀπασχοληθέντων, μάχην τὴν συμμαχίαν ἀπέπεμψεν
ἀσχάλλων ἐπὶ τῇ τῶν τροφῶν χορηγίᾳ, ὥστε αὖθις τῶν
Πάρθων ἐπ' αὐτὸν ἀναζευξάντων Ῥωμαίους ἐπικαλέσασθαι.
τῶν δὲ στεῖλαι τὴν βοήθειαν ἐπαγγειλαμένων καὶ ἄνδρα
τὸν αὐτῆς ἡγησόμενον, παρεγένετο καὶ Περσῶν πρεσβεία
ἀγγέλλουσα τοὺς Κιδαρίτας Οὔννους ὑπ' αὐτῶν κατηγωνί-
σθαι καὶ Βαλαὰμ πόλιν αὐτῶν ἐκπεπολιορκηκέναι.

Θεόδωρος. Heracleensis vel Theodorus Mopsuestenus Scr. Eccl.,


Αποσπάσματα. in Matthaeum (in catenis) Matthäus–Kommentare aus
der griechischen Kirche”, Ed. Reuss, J.Berlin: Akademie–Verlag, 1957;
Texte und Untersuchungen 61.Απόσπασμα. 29, Γρ. 2.

Θεριστὰς δὲ αὐτοὺς καλεῖ δεικνύων, ὅτι καὶ τὰ διὰ τῶν προφητῶν


γεγονότα διὰ τῆς αὐτοῦ δυνάμεως καὶ ἐπιχορηγίας ἐγένετο, καὶ ὅτι προ-
φητῶν καὶ ἀποστόλων αὐτὸς κύριος καὶ πάντων ἀνθρώπων ὡς δημιουργός,
καὶ ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ σπόρον, οὐκ ἐπ' ἀλλότριον ἀποστέλλει καὶ πέμπει
τοὺς μαθητάς.

Ιωάννης Καμενιάτης. De expugnatione Thessalonicae (3015: 001)


“Ioannis Caminiatae de expugnatione Thessalonicae”, Ed. Böhlig, G.
Berlin: De Gruyter, 1973; Corpus fontium Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae 4. Series
BeroΓρ. nsis.Κεφ. 6, Τμ. 8, Γρ. 4.

…μελετηθέν, κοινότητα ζωῆς τὰς χρείας ἀλλήλοις ἀμείβουσι, θαυ-


μασίαν τινὰ καὶ βαθεῖαν εἰρήνην ἐν ἑαυτοῖς συντηρούμενοι.
ποταμοὶ δέ τινες παμμεγέθεις ἐκ τῆς Σκυθῶν ἐξορμώμενοι καὶ τὸ
προλεχθὲν πεδίον καθ' ἑαυτοὺς διελόμενοι πολλὴν δαψίλειαν καὶ αὐτοὶ τῇ
πόλει παρέχονται ταῖς τε χορηγίαις ταῖς ἀπὸ τῶν ἰχθύων καὶ ταῖς δι' αὐτῶν
ἀπὸ τῆς θαλάσσης τῶν νηῶν ἀναδρομαῖς, δι' ὧν ἐπινοεῖται ποικίλη τις
79

πρόσοδος τῶν χρειῶν τῶν ὑδάτων ἐκείνων συγκαταρρέουσα.

Ιωάννης Καμενιάτης. De expugnatione Thessalonicae Chap 12, Τμ. 6, Γρ.


1

…εἴτε διὰ τὸ παρηλλαγμένον καὶ διάφορον τῆς τε πολιτείας καὶ


τῶν ἠθῶν, τῶν συνεισρεόντων τῇ πόλει ἀνθρώπων ἐκ παντὸς ἔθνους καὶ
τόπου ἄλλων ἄλλο τι συνεισφερόντων κακὸν καὶ τούτου τῷ πλησίον
μεταδιδόντων (καὶ γὰρ δι' ἣν εἴπομεν ἄφθονον τῶν χρειῶν χορηγίαν
οἱ τῶν πλησίον χωρῶν καὶ πόλεων ἄνθρωποι ἐν ταύτῃ τὴν οἴκησιν
μετηλλάττοντο, καὶ μάλισθ' ὅσοι ταῖς ἤδη προαλωθείσαις νήσοις ἐκ τῆς
τῶν δυσωνύμων Ἀγαρηνῶν ἐπιδρομῆς ὑπελείφθησαν, ἐπὶ τήνδε προς-
έφευγον, μηδεμίαν, ὡς ὑπελάμβανον, ἐν αὐτῇ πολεμίων φροντίδα τοῦ
λοιποῦ ποιησόμενοι),

Ιωάννης Καμενιάτης. De expugnatione Thessalonicae Κεφ. 18, Τμ. 4, Γρ.


4.

…ᾧ καὶ ἔδοξε τὴν τοῦ ἔργου τούτου σχολάσαι τέως


φροντίδα καὶ τοῦ τείχους τὴν οἰκοδομὴν ἐξανύεσθαι.
ἅμα γὰρ ἧκε, καὶ μεθίστησιν εὐθὺς τὸν δῆμον ἅπαντα τὸν εἰς τοῦτο
τεταγμένον πρὸς τὸ τὰς χρειώδεις ὕλας τοῖς τεχνίταις ἐπικομίζειν, ὡς ἂν τῇ
πολυχειρίᾳ τυχὸν καὶ τῇ τῶν δεόντων δαψιλεῖ χορηγίᾳ τὸ σπουδαζόμενον
εἰς ἔργον ἄγοιτο. ἤδη μὲν οὖν πάλιν τὰ τῆς οἰκοδομῆς ἦν ἐνεργῆ.

Γεώργιος Κεδρηνός. Chronogr., Compendium Ιστορία rum


“Georgius Cedrenus Ioannis Scylitzae ope, 2 vols.”, Ed. Bekker, I.
Bonn: Weber, 1:1838; 2:1839; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae.
Τόμ. 1, Σελ. 515, Γρ. 7.

…ἰδίαν ἔφη πρὸς αὐτὸν μετὰ πανουργίας “ἡμεῖς μέν, ὦ πρεσβῦτα,


τὸν πλείω βεβιωκότες βίον ἀκριβέστερον καὶ τὴν ἀνθρωπείαν ἐμά-
θομεν φύσιν καὶ τὰ τῶν ἀντιπάλων δαιμόνων ἔγνωμεν εὖ μάλα
μηχανήματα, πείρᾳ δὲ καὶ τὴν τῆς χάριτος ἐδιδάχθημεν χορη-
γίαν. οὗτοι δὲ νέοι ὄντες, καὶ τούτων ἀκριβῶς οὐδὲν ἐπιστάμενοι,
πνευματικωτέρων λόγων ἀκοῦσαι οὐ φέρουσιν. οὐκοῦν εἰπέ μοι,
πῶς φατὲ καὶ τὸ ἐναντίον πνεῦμα ὑποχωρεῖν καὶ τοῦ παναγίου
πνεύματος τὴν χάριν ἐπιφοιτᾶν διὰ τῆς ὑμετέρας εὐχῆς καὶ ἐπι-
τηδεύσεως;” ὁ δὲ τοῖς λόγοις τούτοις καταθελχθεὶς ἐξήμεσεν
ἅπαντα τὸν κεκρυμμένον ἰὸν καὶ ψυχοφθόρον, καὶ φησίν “οὐδε .
80

Κωνσταντίνος VII Πορφυρογέννητος. Imperator Hist., De legationibus


Excerpta historica iussu imp. ConstΑΝΤΙ ni Porphyrogeniti confecta, vol.
1: excerpta de legationibus, pts. 1–2”, Ed. de Boor, C.Berlin: Weidmann,
1903.Σελ. 16, Γρ. 19.

…δή τισι τὸ τῆς βασιλείας ὄνομα ὕποπτόν ἐστιν ὡς ἀπατηλὸν ἐν


ὁμολογίαις, ἐξ ὧν ἕτεροί τινες ἐν ὅρκοις καὶ σπονδαῖς παρανομεῖν
ἔδοξαν ὅμοια καὶ περὶ ἐμοῦ τεκμαιρομένοις. γενομένης δὲ τῆς
εἰρήνης, ἴθι μετ' ἐμοῦ σύμβουλός τε ἁπάντων ἐσόμενος ἐμοὶ καὶ
ὑποστράτηγος καὶ τῆς βασιλικῆς εὐτυχίας μέτοχος. ἐμοί τε γὰρ
ἀνδρὸς ἀγαθοῦ καὶ πιστοῦ φίλου δεῖ, σοί τε χορηγίας βασιλικῆς
καὶ πραγμάτων βασιλικῶν· ἐὰν δὴ συνενέγκωμεν ταῦτ' εἰς τὸ κοινόν,
τὰ μέγιστα τῶν ἀγαθῶν παρ' ἀλλήλων ἀποισόμεθα.
Παυσαμένου δὲ αὐτοῦ, μικρὸν ἐπισχὼν ὁ Φαβρίκιος εἶπεν·
περὶ μὲν τῆς ἀρετῆς, ἥτις ἐστὶ περὶ ἡμᾶς, ἢ κατὰ τὰς κοινὰς
πράξεις, ἢ κατὰ τὸν ἴδιον βίον, οὐδὲν ἐμὲ δεῖ ἐπ' ἐμαυτοῦ λέγειν…

Κωνσταντίνος VII Πορφυρογέννητος. Imperator Hist., De virtutibus et


vitiis Τόμ. 1, Σελ. 197, Γρ. 4.

…ἀπέστη τῷ συνάρχοντι, τὸ εὔδαιμον οὐκ ἐν μεγέθει ἀρχῆς ἀλλ'


ἐν τῷ ἡσύχῳ τε καὶ ἀπράγμονι θέμενος. ἀνὴρ ἄριστος καὶ δη-
μοτικὸς διαφερόντως τὸν τρόπον καὶ τοὺς μὲν τῶν ἰδιωτῶν οἴκους
περιέπων τὰς δὲ τῶν βασιλείων θησαυρῶν αὐξήσεις οὐ σφόδρα
διὰ σπουδῆς ἄγων. βέλτιον γάρ οἱ εἶναι ἐδόκει τὰς δημοσίας
χορηγίας ἐν ταῖς τῶν ὑπηκόων περιουσίαις ἔχειν τὸ βέβαιον, ἢ
ὑπὸ ἓν κλεῖθρον τῶν ἁπάντων κατακεκλεῖσθαι πλοῦτον. οὕτω δὲ
ἄρα μέτριός τις ἦν καὶ λιτὸς ἔς τε τὰ ἄλλα καὶ ἐς τὴν καθ'
ἡμέραν τοῦ βίου δίαιταν, ὡς μηδὲ κοῖλον ἄργυρον ἐς πλῆθος
κεκτῆσθαι μηδὲ ἕτερόν τι πρὸς τρυφὴν βλέπον, ἀλλὰ παρὰ τὰς
ἱερὰς καὶ δημοτελεῖς εὐφροσύνας τῷ τῶν ἰδιωτῶν ἀργύρῳ καὶ…

Γεώργιος Μοναχός. Chronicon breve (lib. 1–6) (redactio recentior)


(3043: 002); MPG 110.Τόμ. 110, Σελ. 660, Γρ. 14.

…ἔφη πρὸς αὐτὸν μετὰ πανουργίας· «Ἡμεῖς μὲν, ὦ


πρεσβῦτα, τὸν πλεῖον βεβιωκότες βίον, ἀκριβέ-
στερον καὶ τὴν ἀνθρωπείαν ἐμάθομεν φύσιν. καὶ
81

τὰ τῶν ἀντιπάλων δαιμόνων ἔγνωμεν εὖ μάλα μηχα-


νήματα· πείρᾳ δὲ καὶ τὴν τῆς χάριτος ἐδιδάχθημεν
χορηγίαν · οὗτοι δὲ νέοι 440 ὄντες καὶ τούτων
ἀκριβῶς οὐδὲν ἐπιστάμενοι πνευματικώτερον ἐπα-
κοῦσαι λόγον οὐ φέρουσιν· οὐκοῦν εἰπέ μοι, πῶς
φατε καὶ τὸ ἐναντίον πνεῦμα ὑποχωρεῖν καὶ τοῦ
παναγίου Πνεύματος τὴν χάριν ἐπιφοιτᾷν διὰ τῆς
ὑμετέρας εὐχῆς καὶ ἐπιτηδεύσεως;»

Γεώργιος Σύγγελος. Ecloga chronographica “Georgius Syncellus.


Ecloga chronographica”, Ed. Mosshammer, A.A.Leipzig: Teubner,
1984.Σελ. 291, Γρ. 13.

…κʹ μέχρι τοῦ οἰκοδομηθῆναι, καὶ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ὁλοκαρπώματα


καρποῦσθαι καθ' ἡμέραν, καθὰ ἔχουσιν ἐντολήν, ἑπτὰ καὶ δέκα προς-
φέρειν ἄλλα τάλαντα, ιʹ κατ' ἐνιαυτόν, καὶ πᾶσι τοῖς προσβαίνουσιν ἀπὸ
τῆς Βαβυλωνίας κτίσαι τὴν πόλιν ὑπάρχειν τὴν ἐλευθερίαν, αὐτοῖς τε καὶ
τοῖς ἐγγόνοις αὐτῶν καὶ πᾶσι τοῖς ἱερεῦσι τοῖς προσβαίνουσιν. ἔγραψε
δὲ δοθῆναι καὶ τὴν χορηγίαν καὶ τὴν ἱερατικὴν στολήν, ἐν ᾗ λατρεύουσι,
καὶ τοῖς Λευίταις δοῦναι τὴν χορηγίαν , ἕως ἧς ἡμέρας ἐπιτελεσθῇ ὁ
οἶκος, καὶ Ἱερουσαλὴμ οἰκοδομηθῆναι. καὶ πᾶσι τοῖς φρουροῦσι τὴν
πόλιν ἔγραψε δοῦναι αὐτοῖς κλήρους καὶ ὀψώνια. καὶ ἐξαπέστειλε πάντα
τὰ σκεύη, ἃ ἐχώρισε Κῦρος ἀπὸ Βαβυλῶνος. καὶ ὅσα εἶπε Κῦρος ποιῆσαι,
καὶ αὐτοῖς ἐπέταξε ποιῆσαι καὶ ἐξαποστεῖλαι εἰς Ἱερουσαλήμ.

Ιωάννης Σκυλίτζης. Synopsis Ιστορία rum Emperor life Mich3, Τμ. 16,
Γρ. 8.

… δὲ καὶ Ἰωάννου τοῦ πατριάρχου, συγκαθῃρέθη καὶ οὗτος, ὃν


ὁ Βάρδας, ὡς ἤδη φθάσαντες εἴπομεν, τῆς φιλοσόφου σχολῆς προστά-
την ἀπέδειξε, καί τινα Σέργιον, φοιτητὴν αὐτοῦ γενόμενον (πατὴρ
οὗτος τοῦ ἄνωθεν εἰρημένου νεανίσκου τοῦ τῆς γεωμετρίας διαιτητη-
ρίου), καὶ Θεοδήγιον, συνήθη καὶ αὐτὸν τούτου ὑπάρχοντα, ἀριθμη-
τικῆς καὶ ἀστρονομίας, δαψιλεῖς αὐτοῖς τὰς χορηγίας ἐπιμετρῶν. πολ-
λάκις δὲ καὶ ἐπιφοιτῶν ἐκ φιλομαθείας, καὶ τῶν διδασκομένων τὰς προ-
θυμίας ἐπιρρωννύς, διὰ βραχέος εἰς αὔξησιν τὴν γνῶσιν ἀνήγαγεν,
ἀπεσβηκυῖαν τελέως πρὸ τοῦ καὶ μηδ' ἴχνος ὅλως δεικνῦσαν ἢ ζώπυρον.
Ὁ δ' αὐτὸς Βάρδας καὶ καῖσαρ γενόμενος συνεχῶς ἐφοίτα τοῖς
τοῦ ἱπποδρόμου δικαστηρίοις καὶ τοὺς νόμους ἀνηβᾶν αἴτιος γέγονε,
82

Ιωάννης Σκυλίτζης. Synopsis Ιστορία rum Emperor life Bas1, Τμ. 41,
Γρ. 83.

…βασιλέως καὶ ὁ λεγόμενος οἶκος τὰ Μάγγανα καὶ ὁ ἕτερος ὁ Νέος


καλούμενος. οὓς ἀπὸ τοιαύτης κατεσκεύασε προαιρέσεως. μὴ βουλόμενος
γὰρ τὰ δημόσια πράγματα εἰς οἰκείας καταναλίσκειν χρείας τοὺς τοιούτους
ἀνῳκοδόμησεν οἴκους, καὶ προσόδους ἐκ γεωργίας ἀπέταξεν αὐτοῖς
ἱκανάς, ἀφ' ὧν ἡ βασιλικὴ πανδαισία αὐτοῦ τε καὶ τῶν ἀνὰ πᾶν ἔτος
ὑπ' αὐτοῦ κεκλημένων ἄφθονον καὶ δικαίαν τὴν χορηγίαν ἔμελλεν ἔχειν
ἀεί. ἐδομήσατο δὲ καὶ τὰ ἐν Πηγαῖς παλάτια καὶ τὰ ἐν τοῖς Ἱερείοις
ἐκαλλωπίσατο, ἀνακαθάρας καὶ τὴν ἀπογαιωθεῖσαν κινστέρναν, ἣν
Ἡράκλειος ὁ βασιλεὺς προσχώσας παράδεισον φυτῶν καὶ λαχάνων
εἰργάσατο. ὅπερ ἐποίησε καὶ ἐν ταῖς οὔσαις ἐντὸς τοῦ παλατίου, τῇ
τε πρὸ τῆς Μαγναύρας καὶ τῇ μεταξὺ Ἰουστινιανοῦ τρικλίνου καὶ τοῦ

Κωνσταντίνος Μανασσής. Poeta, Compendium chronicum


“ConstΑΝΤΙ ni Manassis breviarium Ιστορία e metricum”, Ed. Bekker, I.
Bonn: Weber, 1837; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae.
Γρ. 2181

…οὗτος ταῖς βίβλοις ἔχαιρε καὶ λόγοις ἐνετρύφα,


καὶ πάντας οὓς ἐγίνωσκε θεραπευτὰς τοῦ λόγου
μεγαλοδώροις δωρεαῖς συχνῶς ἐδεξιοῦτο.
ἄνδρας δ' ἐπήγετο σοφοὺς αὐτῷ συνεπομένους
ἐν στρατοπέδοις, ἐν σχολαῖς, ἐν πάσαις ἐκδημίαις,
καὶ πᾶσαν γῆν ἐπίανεν ἀφθόνοις χορηγίαις.
πᾶσιν οὖν ἦν τρισέραστος, καὶ βουλευταῖς καὶ δήμῳ.
οὗτος τοὺς κακογνώμονας Ἑβραίους ἀποστάντας
καὶ ζεύγλην ἐκλακτίσαντας Ῥωμαϊκῆς ἰσχύος
ἐπιστρατεύσας κατ' αὐτῶν ἀπώλεσεν εἰς τέλος,
λιμῷ καὶ ξίφει καὶ πυρὶ πάντας ἐκτρίψας ἄρδην.

Μιχαήλ Ατταλιάτης. Ιστορία. Michaelis Attaliotae Ιστορία ”, Ed.


Bekker, I.Bonn: Weber, 1853; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ
nae.Σελ. 234, Γρ. 12.

…φευγόντων τῶν ἐναντίων καὶ νῶτα διδόντων εὐθύς. ὅθεν


καὶ σὺν αὐτῷ μὲν καὶ τῷ πατρὶ τὴν κατὰ τῶν Βουλγάρων
ἤρατο νίκην, καὶ τῆς Βουλγαρίας δυσκαταμαχήτου καὶ πολ-
83

λῆς καὶ δυσαλώτου γινωσκομένης παντάπασι, καὶ μηδενὶ τῶν


βασιλέων ὑποταγείσης ἐπὶ πολύ, καὶ παρὰ τοῦτο μὴ ἀνιείσης
τῇ Βύζαντος τὸ ἀνέσιμον καὶ τὴν χορηγίαν τῶν ἀναγκαίων,
λαμπρῶς καὶ σὺν πολλῇ τῇ ἀκμαιότητι ἐκυρίευσε· καὶ κα-
τέστη τῇ Ῥωμαίων βασιλείᾳ πρὸς ἑσπέραν ἐν εὐπραγίᾳ καὶ
γαλήνῃ τὰ πράγματα, καὶ ἀντὶ τῆς πρὶν ἐνδείας δαψιλῆ τὴν
ἀφθονίαν καὶ τὴν εὐκληρίαν εὐθύμως ἀπείληφεν.
Ἐπὶ δὲ τῆς ἑώας διακυκωμένων τῶν Ἀβασγῶν καὶ ἀν

Ιωάννης Ζωναράς. Hist., Epitome Ιστορία rum (lib. 13–18) “Ioannis


Zonarae epitomae Ιστορία rum libri xviii, vol. 3”, Ed. Büttner–Wobst,
T.Bonn: Weber, 1897; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae.Σελ. 39,
Γρ. 2.

…τὰ γὰρ τῆς βασιλείας ἀποδυσάμενος ὁ Βετρανίων γνωρίσματα


ἐν ἰδιώτου στολῇ τῶν τοῦ βασιλέως ποδῶν ἐπελάβετο. ὁ δὲ
περιεπτύξατό τε τὸν Βετρανίωνα καὶ πατέρα ὠνόμασε καὶ χεῖρα
ὀρέγων αὐτῷ καὶ ὑποστηρίζων πρεσβύτην ὄντα σύνδειπνον
ἐποιήσατο· εἶτα ἡ Προῦσα αὐτῷ (πόλις δ' αὕτη τῶν Βιθυνῶν)
εἰς κατοικίαν ἀφώριστο καὶ χωρία πρὸς χορηγίαν τῶν ἐπιτη-
δείων ἀπονενέμητο. ἔνθα τρυφῶν ἐπὶ ἓξ ἐνιαυτοὺς τὴν ζωὴν
ἐξεμέτρησε.

Γεώργιος Ακροπολίτης. Contra Latinos Georgii Acropolitae opera, vol.


2”, Ed. Heisenberg, A.Leipzig: Teubner, 1903, Repr. 1978 (1st edn. corr.
P. Wirth).Oration 1, Τμ. 6, Γρ. 6.

Ἐπέλθωμεν καὶ τὰ τῶν θεοφόρων συντάγματα καὶ


διδάγματα. ὅτι μὲν καὶ οὗτοι περὶ τούτων τοιαύτην ἔσχον τὴν
ἔννοιαν, ἐκ τῶνδε δῆλον καθέστηκε· τίς γὰρ αὐτῶν ἀπεθρα-
σύνθη ἐκ τοῦ υἱοῦ ἐρεῖν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεσθαι;
καὶ μὴν εἶχον εἰπεῖν εἰ τοιοῦτόν τι νενοήκασιν, ἀλλ' εἰς τὴν
πέμψιν ἐνέμειναν καὶ τὴν δόσιν καὶ τὴν χορηγίαν, ἔστιν οὗ
καὶ τὴν πρόεσιν. πρόεσις δὲ οὐ ταὐτὸν τοῖς ἐπηβόλοις τῶν
λογίων τῇ ἐκπορεύσει γνωρίζεται, εἴ γε φαμὲν καὶ τὸν υἱὸν
προΐεσθαι τοῦ πατρός, ἀλλ' ἔστι κοινή τις φωνὴ προσδιο-
ρισμοῦ τινος δεομένη πρὸς τὴν σαφήνειαν. πρόεισι μὲν γὰρ
τοῦ πατρὸς ὁ υἱός, ἀλλὰ γεννητῶς·
84

Γεώργιος Παχυμέρης. Συγγραφικαὶ ἱστορίαι (libri vi de Michaele


Palaeologo) Σελ. 377, Γρ. 18.

…θέλοντα δὲ τοὺς καθ' ἡμῶν ἐμφανίζειν σιγᾶν, δεινὸν δὲ καὶ τὸ


κακοπαθεῖν ἐκεῖνον ἡγήσασθαι, ὥστ' αὐτίκ' ἐπιτάξαι τριακοσίοις ἐτησίοις
νομίσμασιν ἐκεῖνόν τε καὶ τοὺς περὶ ἐκεῖνον καθικανοῦν,
ὑπεραπολογούμενον καὶ μεθ' ὅρκου ὡς καὶ πρότερον ἐπιτάξοι οὕτως καὶ
ὡς παρ' ἐκεῖνον μὴ θέλοντα δέχεσθαι τὸ μὴ δίδοσθαι ἦν, τέως δὲ καὶ αὖθις
δεδιότα μὴ ὅπως δέχοιτο, προσανατιθέναι τῇ δεσποίνῃ τὴν χορηγίαν, ἐφ'
ᾧ αὐτὸν μὲν ἀποστεῖλαι καὶ αὖθις φίλους ἐκείνῳ νομιζομένους κατά τινα
τὴν ἀπ' αὐτοῦ παραμυθίαν τε καὶ εὐμένειαν, τὴν δὲ δέσποιναν μετ' ἐκείνων
πέμπειν ὡς ἀφ' ἑαυτῆς τὰ νομίσματα. Ὃ δὴ καὶ μετ' οὐ πολὺ πέπρακται,
καὶ ἀποστέλλονται ὁ τῆς ἐκκλησίας ὑπομνηματογράφος Γεμιστός, ὁ τοῦ
βασιλικοῦ κλήρου λαμπαδάριος ὁ Οἰναιώτης καὶ τρίτος ὁ τῆς Ἱερᾶς
ἱερομόναχος Μάρκος,

Ιωάννης Καντακουζηνός VI, Ιστορία e Ioannis Cantacuzeni


eximperatoris Ιστορία rum libri iv, 3 vols.”, Ed. Schopen, L.Bonn: Weber,
1:1828; Corpus scriptorum Ιστορία e Byzinae.Τόμ. 2, Σελ. 58, Γρ. 17.

ηʹ. Ὁ μέγας δὲ δομέστικος τοῖς μὲν στρατιώταις κατὰ


πόλεις ἐκέλευε διὰ γραμμάτων παρασκευάζεσθαι, ὡς, ἢν δέῃ,
πολεμήσων τοῖς Μυσοῖς. ὁρῶν δὲ οὐ τοῦ καταλόγου μόνου
τοῦ στρατιωτικοῦ πολλοὺς, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων οὐκ ὀλίγους
προφάσει τοῦ μὴ τὰς παρὰ βασιλέως ἑκάστῳ τεταγμένας χορηγίας
ἀκεραίους εἶναι, παντάπασιν ἀμελοῦντας πρὸς τὰς στρατείας
καὶ τῆς ἐξ αὐτῶν ὠφελείας ἀποστεροῦντας τὸ κοινὸν, ἐσκέ-
πτετο, ὅθεν ἂν ἐκείνους τε τῆς πιεζούσης ἀπορίας ἀπαλλάξαι,
τὸ ἐλλεῖπον ἑκάστῳ πρὸς τὴν ἐκ βασιλέως πρόνοιαν ἀναπλη-
ρώσας, καὶ αὐτὸς αὐτοῖς πρὸς δέον χρήσαιτο ἑκάστῳ, πάν

Εφραίμ ιστορικός. Poeta, Chronicon Γρ. 3640.

…ἐπιμελείας καὶ τροφῆς τούτων χάριν. καὶ γραμματικῶν ἀπέταξεν αὖ


πάλιν μουσεῖον εἰς παίδευσιν ὀρφανῶν νέων οὐκ εὐπόρων τε πατέρων
πεφηνότων, νείμας μαθηταῖς καὶ διδασκάλοις νέων
πλείστας σιτήσεις δαπάνας χορηγίας. Ἐπὶ χρόνων τούτου δὲ τῆς
κραταρχίας καὶ πυρκαιαὶ συνέβησαν τῇ πόλει
καὶ πλεῖστα τῆσδε κατανήλωσαν μέρη. ἔπνευσε δ' ἦρος ἀνέμου τις
σφοδρότης βιαιοτάτου, προξένου γε κινδύνων…
85

Anonymus De Scientia Politica Hist., De scientia politica dialogus (olim


sub auctore Petro Patricio) (e cod. Vat. gr. 1298) Menae patricii cum
Thoma referendario de scientia politica dialogus”, Ed. Mazzucchi,
C.M.Milan: Università Cattolica del Sacro Cuore, 1982.Σελ. 28, Γρ. 27.

…συνεισφέρειν ἂν ἐγένοντο ἱκανοί, καὶ μάλιστα δὴ περὶ στρατείαν


καὶ γεωργίαν. οὕτω γὰρ ἂν τῇ μὲν ἱερωσύνῃ μόνους τοὺς ἀξίους
εἰκὸς προσιέναι, τούς τε ἱεροὺς οἴκους ἧττον βαρύνεσθαι
δαπάναις (καὶ) σωμάτων ἅλις τῇσ̣τ̣άσεων δὲ π̣ερὶ τῶν ταγμάτων, ἑκάστουσ̣
τ̣ε̣ α̣ὐ̣τ̣ῶ̣ν̣ τ̣[ῆς] τε χορη̣γίας καὶ μάλιστα γυμνασίας. [ὀγδ]όην
ἀ̣θρ̣ ̣οιστικὴ(ν) τῶν ἑκάσ̣τ̣ῃ π̣όλει τε κα̣ὶ̣ χώρᾳ τῶν ὑπηκόων ἐπιτετ̣αγμένων
σωμάτ̣ων πρὸς στρατ̣είας ἐγκατ̣ά̣λεξιν, δοκιμ̣α̣σ̣τ̣ι̣κ̣ήν̣ τε αὐτῶ̣ν καὶ γυμνα-
σίας, καὶ π̣ρός γε στρα̣τ̣ολογικὴ(ν) τ̣ῶ̣ν καὶ ἄλλοθεν ἐπ' α̣ὐ̣τ̣οῖς
πρὸς τὴν στρατείαν αὐτ̣ομ ̣ ο̣ λούντων. ἐνάτην ζητη̣τικὴν τῶν ἐν
ταῖσ̣ πόλεσιν ἀεργῶν καὶ ἀ̣τ̣έχνων εὑρισκομένων ἀνθ̣ρώπων,

Αινείας ρήτορας. Theophrastus sive de animarum immortalitate et


corporum resurrectione dialogus Enea di Gaza. Teofrasto”, Ed.
Colonna, M.E.Naples: Iodice, 1958.Σελ. 13, Γρ. 9.

εἰς σῶμα καταπέμπεται; Περίεργος ἡ τελευτή· ἔδει γὰρ τῶν πονηρο-


τάτων ἐπεκτείνειν τὸν βίον, εἰς ὅσον δὴ τὴν τιμωρίαν παρατείνεσθαι. Καὶ
ἄλλως, εἰ πρὸς ἀκολασίαν ἐκπέσοι ψυχὴ ὑπὸ μυρίων ἐπιθυμιῶν ὥσπερ
δεσποινῶν ἐν τῷδε τῷ βίῳ κρατουμένη καὶ αἰσχρῶς δουλεύουσα, διὰ
τοῦτο πάλιν ὑπὸ τὴς δίκης ἐκπεμπομένη εἰς ὀνώδη ἄνθρωπον ἀναβιῶναι
ὡς ἂν ἔτι μᾶλλον ἐπιθυμίαις δουλεύοι, κακίας χορηγίαν τὴν τιμωρίαν
ἐδέξατο· καὶ γίγνεται τῆς ἀκολασίας οὐκ ἀφαίρεσις ἡ τίσις, ἀλλὰ
βεβαιοτέρα προσθήκη. Καὶ μὴν ἡ δίκη τῶν παθημάτων ἰατρικὴ νομίζεται,
συστέλλουσά τε καὶ κολοβοῦσα καὶ διατέμνουσα καὶ ὅλως ἐκκόπτουσα,
ἀλλ' οὐ διεγείρουσα οὐδὲ παροξύνουσα οὐδ' ἑτέραν ἐπινοοῦσα τῷ πάθει
τὴν ὕλην·

Συμπλίκιος. Αριστοτέλη physicorum libros commentaria


“Simplicii Αριστοτέλη physicorum libros octo commentaria, 2 vols.”, Ed.
Diels, H.Berlin: Reimer, 9:1882; 10:1895; Commentaria in Aristotelem
Graeca 9 & 10.Τόμ. 9, Σελ. 465, Γρ. 8.

…ἐφθαρμένον ἔσται τὸ ὅλον. ὥστε εἴπερ ἔστι τὸ ἄπειρον, ἀνάγκη


ἀγένητον αὐτὸ καὶ ἄφθαρτον εἶναι, ὅπερ τῆς ἀρχῆς, ἀλλ' οὐ τοῦ ἀπ' ἀρχῆς
ἐστιν ἴδιον. διὸ οἱ τὸ ἄπειρον μόνον τιθέντες ὡς ἀρχὴν καὶ μὴ
86

προσλογιζόμενοί τινας ἄλλας αἰτίας, ὥσπερ Ἀναξαγόρας μὲν τὸν νοῦν,


Ἐμπεδοκλῆς δὲ φιλίαν καὶ νεῖκος, ἠρκέσθησαν πρὸς τὴν πάντων γένεσιν
τῇ τοῦ ἀπείρου φύσει καὶ τῇ ὑλικῇ ταύτῃ ἀρχῇ, ὡς διὰ τὴν ἀνεπίλειπτον
τούτου χορηγίαν ἀεὶ γενέσεως ἐσομένης καὶ περιεχομένων πάντων ὑπὸ
τούτου καὶ κυβερνωμέ-νων. ὡς γὰρ ἀρχὴ τοῦτο μόνον ὑποτεθὲν τὴν τῆς
ἀρχῆς αὐτοῖς παρέχε-ται χρείαν οὐ τῆς ὑλικῆς μόνον, ἀλλὰ καὶ τῆς
ποιητικῆς τε καὶ τελικῆς. ἣν Ἀναξαγόρας μὲν τῷ νῷ, Ἐμπεδοκλῆς δὲ τῇ
φιλίᾳ καὶ τῷ νείκει καὶ τῇ ἀνάγκῃ ἀνατίθησι.

Ιωάννης Φιλόχορος. Αριστοτέλη physicorum libros commentaria


Ioannis Philoponi Αριστοτέλη physicorum libros octo commentaria, 2
vols.”, Ed. Vitelli, H.Berlin: Reimer, 16:1887; 17:1888; Commentaria in
Aristotelem Graeca 16 & 17.Τόμ. 16, Σελ. 186, Γρ. 23.

Καλῶς καὶ Πλατωνικῶς τὸ συναιτία· τὸ γὰρ κυρίως αἴτιον ἐξῃρῆσθαι


δεῖ τοῦ ἀποτελέσματος, ὥσπερ τὸ ποιητικὸν καὶ τὸ παραδειγματικόν,
συναίτιον δ' ἡ ὕλη, ὡς συντελοῦσα εἰς τὴν γένεσιν καὶ μέρος γινομένη τοῦ
πράγματος. μήτηρ δέ, διότι ὥσπερ ἡ μήτηρ δέχεται τὸ σπέρμα καὶ φυ-
λάττει καὶ τελεσφορεῖ, οὕτω καὶ ἡ ὕλη δέχεται τὰ εἴδη καὶ φυλάττει καὶ
εἰς τὸ τέλειον ἄγει τῇ ἑαυτῆς χορηγίᾳ, ἀεὶ τῇ παρ' ἑαυτῆς προσθήκῃ ὑπο-
βάθραν τῷ εἴδει ποιοῦσα τῆς τελείας παρουσίας.

Συριανός. Αριστοτέλη metaphysica commentaria“Syriani in


metaphysica commentaria”, Ed. Kroll, W.Berlin: Reimer, 1902;
ommentaria in Aristotelem Graeca 6.1.Σελ. 42, Γρ. 19.

Φορτικῶς μὲν ἠρώτηται ταῦτα· ῥητέον δὲ πρὸς αὐτά, ὅτι τροφαὶ μὲν
αἱ παρὰ τῶν ὑπερκειμένων αἰτίων ἐλλάμψεις καὶ χορηγίαι τῶν ἀγαθῶν
λέγονται, αὗται δὲ καὶ ἀγαθύνουσι μειζόνως τὰ καὶ ἀπὸ τῆς ἑαυτῶν συστά-
σεως τὸ ἀγαθὸν ἔχοντα καὶ τελειοτέρας ἀιδιότητος μεταδιδόασι τοῖς κατὰ
τὴν ἑαυτῶν οὐσίαν ἀιδίοις ὑπάρχουσιν· ὥστε καὶ εὐφροσύνης ἕνεκα καὶ
τοῦ εἶναι τούτων μετέχουσιν. ἀλλὰ ... σκοπεῖν.

Ολυμπιόδωρος. In Platonis Alcibiadem commentarii “Olympiodorus.


Commentary on the first Alcibiades of Plato”, Ed. Westerink,
.G.Amsterdam: Hakkert, 1956, Repr. 1982.Τμ. 162, Γρ. 1

’Ἀλλὰ καὶ κατὰ πλοῦτον ἥττων εἶ τῶν Λακεδαιμονίων’. τριττοῦ γὰρ


ὄντος τοῦ πλούτου, ἢ αὐτοκινήτου ἢ ἑτεροκινήτου ἢ ἀκινήτου, καθ'
ἕκαστον τούτων ἡττᾶται ὁ νέος τῶν Λακεδαιμονίων πλούτου. κατὰ μὲν
γὰρ τὸν ἀκίνητον, ὅτι Μεσσήνην ἑλόντες ἠφώρισαν αὐτὴν εἶναι πρὸς
87

τὴν ἀναγκῶν χορηγίαν· περὶ ἧς ἔφη Τυρταῖος ὁ ποιητὴς Μεσσήνην ἀγαθὸν


μὲν ἀροῦν, ἀγαθὸν δὲ φυτεῦσαι’· ἦν γὰρ εὔγεος ἡ χώρα. ἀλλὰ καὶ τῷ
πλούτῳ τῶν αὐτοκινήτων μέγα ἐφρόνουν, εἴγε ὅλῳ ἔθνει τῷ τῶν Εἱλώτων
πρὸς ὑπηρεσίαν ἐχρῶντο· ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ φαινόμενον αὐτοκίνητον, εἴγε
ἱππικώτατοι ἦσαν, ὡς δηλοῖ τὸ ‘Ἄργος ἐς ἱππόβοτον’. καὶ τῷ ἑτεροκινήτῳ
δὲ πλούτῳ

Ευστράτιος. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. i commentaria


“Eustratii et Michaelis et anonyma in Ηθικά Νικομάχεια. commentaria”,
Ed. Heylbut, G.Berlin: Reimer, 1892; Commentaria in Aristotelem Graeca
20.Σελ. 85, Γρ. 12.

…ἀγαθῶν, ἃ οὔτε τῆς ψυχῆς λέγομεν οὔτε τοῦ σώματος ἀλλὰ παρὰ ταῦτα
ἕτερα, οἷον τοὺς συγγενεῖς τοὺς φίλους τὸν πλοῦτον τὰ τοιαῦτα, ἃ καὶ θυ-
ραῖα λέγεται διὰ τὸ ἐκτὸς εἶναι τῆς οὐσίας ἡμῶν, ἤγουν καὶ τῆς ψυχῆς
καὶ τοῦ σώματος. δεῖται δὲ τούτων οὐ δι' ἑαυτὴν ἀλλὰ διὰ τὰ ὑποκεί-
μενα πράγματα, περὶ ἃ ὁ πολιτικὸς καταγίνεται καὶ ἃ εὐθετεῖν βούλεται,
μὴ δυνάμενα κατορθοῦσθαι χρημάτων χορηγίας ἐκτός. οὐχ ἥκιστα δ' ἐν
πολλοῖς καὶ φίλοι συμβάλλονται καὶ θεράποντες καὶ οἰκέται. εἰ γὰρ αὐτὴ
δι' ἑαυτὴν ἡ εὐδαιμονία ἐδεῖτο τῶν ἔξωθεν, ἐδόκει ἂν ἄτοπον εἰ τῶν ἑαυ-
τῆς χειρόνων ἐδέετο· νῦν δὲ τὰ ὑποκείμενά ἐστι πράγματα, οἷς δεῖ πλούτου
καὶ χορηγίας τινός, οἷον εἰ δεῖ πόλεμον ἄρασθαι ἢ ναυμαχίαν κροτῆσαι,
δεῖ χρημάτων ἐξ ἀνάγκης.

Ευστράτιος. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. i commentaria


Σελ. 85, Γρ. 16.

… πράγματα, περὶ ἃ ὁ πολιτικὸς καταγίνεται καὶ ἃ εὐθετεῖν βούλεται,


μὴ δυνάμενα κατορθοῦσθαι χρημάτων χορηγίας ἐκτός. οὐχ ἥκιστα δ' ἐν
πολλοῖς καὶ φίλοι συμβάλλονται καὶ θεράποντες καὶ οἰκέται. εἰ γὰρ αὐτὴ
δι' ἑαυτὴν ἡ εὐδαιμονία ἐδεῖτο τῶν ἔξωθεν, ἐδόκει ἂν ἄτοπον εἰ τῶν ἑαυ-
τῆς χειρόνων ἐδέετο· νῦν δὲ τὰ ὑποκείμενά ἐστι πράγματα, οἷς δεῖ πλούτου
καὶ χορηγίας τινός, οἷον εἰ δεῖ πόλεμον ἄρασθαι ἢ ναυμαχίαν κροτῆσαι,
δεῖ χρημάτων ἐξ ἀνάγκης.

Anonymi Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. Phil., In Ηθικά Νικομάχεια.


paraphrasis (pseudepigraphum olim a ConstΑΝΤΙ no Palaeocappa
confectum et olim sub auctore Heliodoro Prusensi vel Andronico Rhodio
vel Olympiodoro) “Heliodori in Ηθικά Νικομάχεια. paraphrasis”, Ed.
Heylbut, G.Berlin: Reimer, 1889; Commentaria in Aristotelem Graeca
19.2.Σελ. 70, Γρ. 15.
88

… οὐ γὰρ ἡ αὐτὴ ἀρετὴ κτήματος καὶ ἔργου, ἀλλὰ κτήματος


μὲν τὸ πλείστου ἄξιον εἶναι καὶ τιμιώτατον, οἷος ὁ χρυσὸς καὶ οἱ τίμιοι
λίθοι, ἔργου δὲ ἀρετὴ τὸ μέγα εἶναι καὶ καλὸν καὶ θαυμαστόν, ὃ τῷ με-
γαλοπρεπεῖ μάλιστα προσήκει· ἔστι γὰρ ἔργου ἀρετὴ μεγαλοπρέπεια
ἐν μεγέθει. ἔργα δὲ μεγαλοπρεπῆ καὶ τίμια, οἷον τὰ περὶ τὸ θεῖον ἀνα-
θήματα, κατασκευαὶ θυσιῶν καὶ ναῶν, φιλοτιμίαι πρὸς τὸ κοινόν,
χορηγίαι ἢ τριηραρχίαι, ἢ καὶ τὸ ἑστιᾶν τὴν πόλιν δεῆσαν· οὐ μόνον δὲ
τὰ ἔργα δεῖ εἶναι μεγαλοπρεπῆ καὶ τὰς δαπάνας προσηκούσας καὶ
μεγαλοπρεπεῖς ἀλλὰ καὶ τῷ ποιοῦντι πρεπούσας μάλιστα μὲν διὰ τὴν
οὐσίαν· πένης γὰρ οὐκ ἂν εἴη μεγαλοπρεπής· εἰ δ' ἐπιχειροίη μεγάλοις
ἔργοις, ἠλίθιος ἔσται, παρὰ τὴν ἀξίαν καὶ τὸ δέον ἐπιχειρῶν. ἔπειτα πρέπειν
δοκεῖ καὶ τοῖς…

Michael Phil., In Ηθικά Νικομάχεια. ix–x commentaria Eustratii et


Michaelis et anonyma in Ηθικά Νικομάχεια. commentaria”, Ed. Heylbut,
G.Berlin: Reimer, 1892; Commentaria in Aristotelem Graeca 20.Σελ. 572,
Γρ. 5.

…οὗτος ὁ φιλόσοφος δοξάζων, τὸν μὲν ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος, τὸν δὲ νοῦν
(ὀνομάζει δὲ νοῦν τὴν λογικὴν ζωήν, ἤτοι αὐτὸ τὸ λογικὸν τῆς ψυχῆς
μέρος, ὃν δὴ νοῦν καὶ ὄντως καὶ πρώτως καὶ μάλιστα ἄνθρωπον τίθεται),
διττὴν καὶ τὴν εὐδαιμονίαν εὑρίσκει, τὴν μὲν νοερὰν καὶ τελείαν, ἣν καλεῖ
θεωρητικήν, τὴν δὲ μετὰ τῶν ἐκτὸς ὑφισταμένην. ἐκτὸς δὲ λέγουσι τήν
τε τοῦ σώματος ὑγίειαν, τὴν τῆς ὕλης χορηγίαν, τὴν εὐγένειαν καὶ τὴν
εὐτεκνίαν. καὶ εἰκότως τοῦτο λέγει καὶ σύμφωνον ἑαυτῷ. τῷ γὰρ τὸν
ἄνθρωπον ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος ἀφορίζοντι ἀνάγκη καὶ τὴν τοῦ σώμα-
τος ἕξιν εἰς τὴν τῆς ἀνθρωπίνης εὐδαιμονίας συμπλήρωσιν
παραλαμβάνειν. οὐ γὰρ δήπου θατέρου τῶν τοῦ ὅλου μορίων κακῶς
ἔχοντος εὔδαιμον ἔσται ποτὲ τὸ ὅλον.

Michael Phil., In Ηθικά Νικομάχεια. ix-x commentaria Σελ. 595, Γρ. 32

Δόξειε γὰρ καὶ τῆς ἐκτὸς χορηγίας ἐπὶ μικρὸν ἢ ἔλατ-


τον δεῖσθαι τῆς ἠθικῆς.

Τὴν πολιτικὴν εὐδαιμονίαν διὰ τῆς ἠθικῆς ἐδήλωσε. τὸ δ' ἐπὶ μι-
κρὸν ταὐτόν ἐστι τῷ παντάπασιν ὀλίγης δεῖσθαι τῆς ἐκτὸς χορηγίας. εἰ
δὲ μὴ πάντῃ, φησί, παντελῶς σμικρᾶς, ἀλλ' οὖν οὐκ ἐπίσης τῷ πολιτικῷ
εὐδαίμονι χρῄζει τῶν ἐκτός· τούτου γάρ ἐστι δηλωτικὸν τὸ ἢ ἐπ' ἔλαττον
δεῖσθαι τῆς πολιτικῆς. οὐ γὰρ ὥσπερ ἡ πολιτικὴ πολλῶν χρῄζει τῶν
ἐκτός, οὕτω καὶ ἡ θεωρητικὴ εὐδαιμονία, ἀλλ' ἧττον πολὺ δεῖται τῶν τοι-
ούτων. τῶν μὲν γὰρ ἀναγκαίων, ὡς πρότερον εἴρηται (καὶ εἴρηται …
89

Πρόκλος. Proclus Theologia Platonica (lib. 1–5) “Proclus. Théologie


platonicienne, vols. 1–5”, Ed. Saffrey, D., Westerink, L.G.
Paris: Les Belles Lettres, 1:1968; 2:1974; 3:1978; 4:1981; 5:1987.
Τόμ. 1, Σελ. 65, Γρ. 27

…ταύτας ὁ κόσμος τὰς αἰτίας ζῷον ἔμψυχον ἔννουν


ὑπὸ τοῦ Τιμαίου προσείρηται, κατὰ μὲν τὴν ἑαυτοῦ φύσιν
καὶ τὴν εἰς αὐτὸν καθήκουσαν ζωὴν ἀπὸ ψυχῆς καὶ περὶ
αὐτὸν μεριζομένην ζῷον ἀποκαλούμενος, κατὰ δὲ τὴν
τῆς θείας ψυχῆς εἰς αὐτὸν παρουσίαν ἔμψυχον, κατὰ δὲ
τὴν νοερὰν ἐπιστασίαν ἔννουν· καὶ γὰρ ζωῆς χορηγία
καὶ ψυχῆς ἡγεμονία καὶ νοῦ μετουσία συνέχει.

Φώτιος λεξικογράφος. Scr. Eccl., Theol., Αποσπάσματα. in epistulam


ad Ephesios (in catenis) “Pauluskommentar aus der griechischen Kirche
aus Katenenhandschriften gesammelt”, Ed. Staab, K.Münster:
Aschendorff, 1933.Σελ. 619, Γρ. 26.

…συνίσταται καὶ τελειοῦται, μάλιστα δὲ ἡ κατὰ πίστιν ἑνότης καὶ


ἁρμολογία. ἀλλὰ πῶς ἁρμολογοῦνται καὶ συμβιβάζονται οἱ πιστοί; διὰ
πάσης ἁφῆς, φησίν, ἵνα μὴ ὁ μὲν τῷδε συνάπτηται, ὁ δὲ τῷδε, ἀλλὰ πάντες
πᾶσιν· διὰ γὰρ τῆς ἁπάντων συναφῆς ἡ κοινὴ τοῦ σώματος παντὸς
αὔξησις γίνεται. αὕτη δὲ ἡ ἁφὴ καὶ συνάφεια πόθεν φύεται; τῆς
ἐπιχορηγίας ἐστὶ τοῦ Χριστοῦ, φησίν· ἐπιχορηγίας δέ, ὅτι μετὰ τῶν
ἄλλων αὐτοῦ εὐεργεσιῶν καὶ τὴν ἀλλήλων συνάφειαν αὐτὸς ἐπιχορηγεῖ.
τὸ δὲ κατ' ἐνέργειαν, ὅτι οὐ μόνον τὸ ἐπιτηδείως ἔχειν πρὸς τὴν
συνάφειαν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τὸ συνάπτεσθαι τῆς αὐτῆς ἐπιχορηγίας ἐστίν.
τὸ δὲ ἐν μέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου μέρους, ἵνα μὴ ἀκούσας ὅτι αὐτὸς
ἡμᾶς ἀλλήλοις συναρμολογεῖ, αὐτὸς ἐπιχορηγεῖ καὶ τὴν κατ' ἐνέργειαν

Φώτιος λεξικογράφος. Scr. Eccl., Theol., Αποσπάσματα. in epistulam ad


Ephesios (in catenis) Σελ. 619, Γρ. 29.

… διὰ γὰρ τῆς ἁπάντων συναφῆς ἡ κοινὴ τοῦ σώματος παντὸς


αὔξησις γίνεται. αὕτη δὲ ἡ ἁφὴ καὶ συνάφεια πόθεν φύεται; τῆς
ἐπιχορηγίας ἐστὶ τοῦ Χριστοῦ, φησίν· ἐπιχορηγίας δέ, ὅτι μετὰ τῶν
ἄλλων αὐτοῦ εὐεργεσιῶν καὶ τὴν ἀλλήλων συνάφειαν αὐτὸς ἐπιχορηγεῖ.
τὸ δὲ κατ' ἐνέργειαν, ὅτι οὐ μόνον τὸ ἐπιτηδείως ἔχειν πρὸς τὴν
συνάφειαν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τὸ συνάπτεσθαι τῆς αὐτῆς ἐπιχορηγίας ἐστίν.
τὸ δὲ ἐν μέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου μέρους, ἵνα μὴ ἀκούσας ὅτι αὐτὸς
ἡμᾶς ἀλλήλοις συναρμολογεῖ, αὐτὸς ἐπιχορηγεῖ καὶ τὴν κατ' ἐνέργειαν
συνάφειαν, τῆς αὐτοῦ ἐστι δωρεᾶς καὶ ἐπιχορηγίας ἅπαντα· ἵνα μὴ
90

ταῦτα λογισάμενος αὐτὸς εἰς ῥᾳθυμίαν ἀποκλίνῃς ὡς πάντα ἔχων ἐκεῖθεν


προῖκα. προστίθησι ταῦτα, ὅτι εἰ καὶ προῖκα ἐπιχορηγεῖται, ἀλλὰ κατὰ

Φώτιος λεξικογράφος. Scr. Eccl., Theol., Αποσπάσματα. in epistulam


ad Philippenses (in catenis) (4040: 019)“Pauluskommentar aus der
griechischen Kirche aus Katenenhandschriften gesammelt”, Ed. Staab,
K.Münster: Aschendorff, 1933.Σελ. 630, Γρ. 26.

…ἐξ αὐτῶν λαμβάνειν τὰ πρὸς τὴν χρείαν, καὶ κοινωνοὺς αὐτοὺς διὰ
τούτου παρασκευάζειν καὶ τῶν διὰ Χριστὸν θλίψεων καὶ τῶν ἐπὶ τούτοις
ἀποκειμένων βραβείων. μὴ γὰρ νομίσητε, φησίν, ὅτι νῦν διὰ τὸ
μακράν με γενέσθαι καὶ ἐν τόπῳ ἐν ᾧ τὸ κήρυγμα ὥσπερ ἐν ὑμῖν
οὐκ ἐπλατύνθη, οὐδ' εἰσὶν οἱ προθύμως οὕτως τὰ πρὸς χρείαν ἐπιχορη-
γοῦντες, διὰ τοῦτο τὴν ὑμῶν χορηγίαν ἀπεδεξάμην καὶ ἠξίωσα
ὑμᾶς κοινωνοὺς καὶ τῆς θλίψεώς μου καὶ τῆς μισθαποδοσίας γενέσθαι.
καὶ γὰρ καὶ ἐγγὺς ἔτι ὢν καὶ πολλοὺς ἔχων εἴπερ ἤθελον τοὺς χορη-
γοῦντας, ὑμᾶς προέκρινα· καὶ ἐξερχόμενος γὰρ ἀπὸ Μακε-
δονίας καὶ ἐν Θεσσαλονίκῃ ὑμᾶς ἠξίουν χορηγοὺς εἶναι τῆς
χρείας μου. μὴ νομίσητε δὲ ταῦτα λέγειν με καὶ ἐπαίρειν τὴν πρᾶξιν

Φώτιος λεξικογράφος. Scr. Eccl., Theol., Commentarii in Joannem (in


catenis) Johannes–Kommentare aus der griechischen Kirche”, Ed. Reuss,
J.Berlin: Akademie–Verlag, 1966; Texte und Untersuchungen
89.Απόσπασμα. 53, Γρ. 15.

…ὑπῆρχον ἠξιωμένοι. τὸ οὖν οὔπω γὰρ ἦν πνεῦμα ἅγιον δεδομένον οὕτω


φησίν· δαψιλῶς καὶ ἀφθόνως ὡς ἔμελλεν μετὰ ἀνάστασιν δίδοσθαι, ὅτε
τοῖς μαθηταῖς ἐν εἴδει γλωσσῶν πυρίνων ἐπεφοίτησεν· ἢ σκοπητέον, εἰ μὴ
ἁγίῳ τινὶ δυνάμει οἱ μαθηταὶ ἐπετέλουν, ἃ παραδόξως ἐτέλουν· τὸ γὰρ
λέγειν τῇ παρὰ τοῦ Χριστοῦ ἐξουσίᾳ οὐκ οἶδα τί ἐστιν ἄλλο τοῦτο, εἰ μὴ
πνευματικῶν χαρισμάτων χορηγία. ἔστιν δὲ οἶμαι καὶ τοῦτο εἰπεῖν, ὅτι πρὸ
τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ πνεύματος τῆς γεγενημένης ἐμφανῶς ὀλίγοι τινὲς
ἄνθρωποι τῆς τοιαύτης ἠξίωντο χάριτος ὥσπερ οἱ πάλαι προφῆται καὶ οἱ
τοῦ Χριστοῦ ἀπόστολοι καὶ οὐδ' οὗτοι κατ' αἴσθησιν ἀδίστακτον ταύτην
λαμβάνοντες, μετὰ δὲ τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν τοῦ παναγίου πνεύματος κατ'
αἴσθησιν ἐπιφοίτησιν οὐκ ὀλίγοι καὶ εὐαρίθμητοι, ἀλλ' ἁπλῶς πᾶς ὁ
πιστεύων πνευματικῶν χαρισμάτων ἠξίωτο.

Θεοφάνης. Chronogr., Chronographia)“Theophanis chronographia, vol.


1”, Ed. de Boor, C.Leipzig: Teubner, 1883, Repr. 1963.Σελ. 443, Γρ. 22

…λαμβάνοντα, ὡς ἐπίβουλον αὐτοῦ τοῦτον διαφημίσας σὺν τῷ


91

ἐγκλείστῳ, ὡς προλέλεκται, ἀνεῖλεν. ἐποίησε δὲ εὐθηνῆσαι τὰ εἴδη


ἐν τῇ πόλει τῷ χρόνῳ τούτῳ. νέος γὰρ Μίδας γενόμενος τὸν
χρυσὸν ἀπεθησαύρισε καὶ τοὺς γεωργοὺς ἐγύμνωσεν, καὶ διὰ τὴν
τῶν φόρων ἀπαίτησιν ἠναγκάζοντο οἱ ἄνθρωποι τὰς τοῦ θεοῦ χορη-
γίας εὐώνως πιπράσκειν. τῷ δ' αὐτῷ ἔτει Νικήτας, ὁ ψευδώνυμος
πατριάρχης, τὰς ἐν τῷ πατριαρχείῳ εἰκόνας τοῦ μικροῦ σεκρέτου διὰ
μουσείου οὔσας ἔξεσεν, καὶ τοῦ μεγάλου σεκρέτου τῆς τροπικῆς ἐξ
ὑλογραφίας οὔσας κατήνεγκεν, καὶ τῶν λοιπῶν εἰκόνων τὰ πρόσωπα
ἔχρισεν· καὶ ἐν τῷ Ἀβραμιαίῳ δὲ ὁμοίως πεποίηκεν.
κηʹ. ιδʹ. βʹ. γʹ.

Ζώσιμος. Ιστορία nova Βιβ. 4, Κεφ. 10, Τμ. 4, Γρ. 11.

…παρὰ τὸ καθῆκον καὶ ὀφειλόμενον ἀνεχόμενος, καὶ


ὁλκάδων πλήθει τὴν στρατιωτικὴν σίτησιν διὰ τοῦ
Εὐξείνου πόντου ταῖς ἐκβολαῖς τοῦ Ἴστρου παραδιδούς,
κἀντεῦθεν διὰ τῶν ποταμίων πλοίων ταῖς ἐπικειμέναις τῷ
ποταμῷ πόλεσιν ἐναποτιθέμενος, ὥστε ἐξ ἑτοίμου
γίνεσθαι τῷ στρατοπέδῳ τὴν χορηγίαν . Τούτων δὲ οὕτω χειμῶνος ὄντος
ἔτι διῳ-κημένων, ἔαρος ἀρχομένου τῆς Μαρκιανουπόλεως ὁ
βασιλεὺς ἀναστὰς ἅμα τοῖς εἰς τὸν Ἴστρον φυλάττουσι
στρατιώταις περαιωθεὶς ἐν τῇ πολεμίᾳ τοῖς βαρβάροις
ἐπῄει.

Ησύχιος λεξκογράφος. Epistula ad Eulogium (4085: 001)“Hesychii


Alexandrini lexicon, vol. 1”, Ed. Latte, K.Copenhagen: Munksgaard,
1953.Γρ. 22.
…χρησάμενος τῇ διανοίᾳ· ἡγεῖτο γάρ, οἶμαι, μὴ μόνοις πλουσίοις, ἀλλὰ
καὶ τοῖς πένησι τῶν ἀνθρώπων χρησιμεύσειν τε καὶ ἀντὶ διδασκάλων
ἀρκέσειν αὐτά, εἰ μόνον περιεργασάμενοι πανταχόθεν ἀνευρεῖν ταῦτα
δυνηθεῖεν καὶ ἐγκρατεῖς αὐτῶν γενέσθαι. Ἐπαινῶ μὲν ἔγωγε τὸν ἄνδρα
καὶ τῆς φιλοκαλίας καὶ τῆς σπουδῆς, ὅτι χρησιμωτάτην πραγματείαν
καὶ τοῖς σπουδαίοις τῶν φιλολόγων ὠφελιμωτάτην χορηγίαν πρὸς
ἅπασαν παιδείαν προείλετο παρέχειν. ἐβουλόμην δὲ αὐτὸν μήτε τὰς
πλείους τῶν παροιμιῶν ψιλῶς καὶ ἄνευ τῶν ὑποθέσεων τεθεικέναι, μήτε
τὰς ἐζητημένας τῶν λέξεων οὐκ ἐχούσας τά τε τῶν κεχρημένων ὀνόματα
καὶ τὰς τῶν βιβλίων ἐπιγραφὰς ἔνθα φέρονται, τάς τε πολυσήμους
αὐτῶν παραδραμεῖν καὶ ἀσαφεῖς παραλιπεῖν, δέον δὲ καὶ ἐν ταύταις

Θεοδώρετος. Graecarum affectionum curatio “Théodoret de Cyr.


Thérapeutique des maladies helléniques, 2 vols.”, Ed. Canivet, P.Paris:
Cerf, 1958; Sources chrétiennes 57.Βιβ. 1, Τμ. 124, Γρ. 3.
92

…καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ὑμῶν.» Τὸ μὲν γὰρ Ἀβραμιαῖον


γένος καὶ νόμον θεῖον ἐδέξατο καὶ προφητικῆς ἀπήλαυσε χάριτος·
τὰ δέ γε ἄλλα ἔθνη διὰ τῆς φύσεως καὶ τῆς κτίσεως ἐποδήγει
πρὸς θεοσέβειαν τῶν ὅλων ὁ πρύτανις. Καὶ καθάπερ τὸν ὑετὸν
διαφερόντως μὲν τῇ γεωργουμένῃ γῇ τῆς τῶν ἀνθρώπων εἵνεκα
χορηγίας ὁ μεγαλόδωρος ἐνίησιν, ἐκ περιουσίας δὲ καὶ φιλοτι-
μίας κἀν ταῖς ἐρήμοις κἀν τοῖς ὄρεσιν ὕει – καὶ ἡ μὲν ἀρουμένη
τοὺς ἡμέρους φύει καρπούς, ἡ δὲ ἀγεώργητος τοὺς ἀγρίους· ὁρῶ-
μεν δὲ ἔστιν ὅτε καὶ ἐν μνήμασι καὶ ἐν τοίχοις φυομένας συκᾶς – ,
οὕτω τὸ τῆς γνώσεως δῶρον ἐξαιρέτως μὲν τοῖς εὐσεβέσι δεδώ-
ρηται, τοῖς δέ γε οὐ τοιούτοις, ὡς ταῖς ἐρήμοις καὶ ταῖς λό

Θεοδώρετος. Scr. Eccl., Theol., Commentaria in Isaiam Τμ. 13, Γρ. 376

…προσκυνεῖ τὴν ἰδίαν εἰκόνα. Εἶτα διδάσκει ὡς τοὺς δρυμοὺς


καὶ τὰ ἐν τοῖς ὄρεσιν ἄλση δέδωκεν ὁ δημιουργὸς τοῖς
ἀνθρώποις ὥστε χορηγεῖν τῷ [πυρὶ] τροφὴν καὶ τὰς χρείας
ἐντεῦθεν πορίζειν τῷ σώματι, οἱ δὲ λαβόντες πρῖνον ἢ δρῦν
ἢ πίτυν ἅπ[ερ] ἐφύτευσε μὲν ὁ τῶν ὅλων θεὸς τῇ δὲ τοῦ
ὑετοῦ χορηγίᾳ διέθρεψεν ἵν' ἀφθόνως οἱ ἄνθρωποι τῶν
σωματικῶν ἀπολαύσωσιν ἀγαθῶν, θεοὺς ἐντεῦθεν δημιουρ-
γοῦσιν.

Χορίκιος. Choricius Rhet., Soph., Opera Oration-declamation-dialexis 7,


Τμ. 1, paragraph 17, Γρ. 4.

…οἱ δὲ μάλα φιλοφρόνως αὐτὴν ὑποδέξονται ἀντὶ τῆς περὶ ἑαυτοὺς


θεραπείας, ἀντὶ τῆς περὶ γονέας αἰδοῦς, ἀντὶ τῆς περὶ τέκνα κηδεμονίας,
ἀντὶ πολυτελοῦς χορηγίας, ᾗ τὴν ἀπορίαν ἐπεκούφιζε τοῖς δεο-
μένοις.

Ετυμολογικόν Gudianum, Etymologicum Gudianum (ἀάλιον – ζειαί)


“Etymologicum Gudianum, fasc. 1 & 2”, Ed. de Stefani, A.Leipzig:
Teubner, 1:1909; 2:1920, Repr. 1965.Alphabetic alpha, Σελ. 159, Γρ. 10.

{Ὁμήρου} Ἀπάνευθεν Α 35· ἐπίρρημα τοπικόν· ἐκ τῆς ἀνά προθέσεως


ἄνευ, ἄνευθεν καὶ ἀπάνευθεν, ὡς ἀπὸ τοῦ ἄτερ ἄτερθεν καὶ ἀπάτερ-
θεν. σημαίνει δὲ τὸ χωρίς. Ἁπαξαπλῶς· εἰς τὸ Ὑπόδρα.
{Φίλωνος Ἐρεννίου} Ἀπαράσκευον καὶ ἀπαρασκεύαστον διαφέρει· ὁ
μὲν γὰρ δι' ἑαυτοῦ τὴν χορηγίαν ἔχων ἀπαράσκευος ἂν λέγοιτο, ὁ δὲ
93

δι' ἑτέρου ἀπαρασκεύαστος· ὁ μὲν ἄρχων ὁ μονομάχον δοῦναι θέλων


ἀπαράσκευος λέγεται, ὁ δὲ μονομάχος ἀπαρασκεύαστος.
Ἀπαργμάτων· τῶν τελείων θυσιῶν· καὶ γίνεται παρὰ τὸ ἄρχω
ἀπάρχω ἄπαργμα.

Καινή Δαθήκη. Catena in Marcum (recensio ii) (e codd. Oxon. Bodl.


Laud. 33 + Paris. Coislin. 23 + Paris. gr. 178)
“Catenae Graecorum patrum in Novum Testamentum, vol. 1”, Ed. Cramer,
J.A.Oxford: Oxford University Press, 1840, Repr. 1967.
Σελ. 270, Γρ. 24.

…ἡμετέρου ἀτελέστερον ἦν, τοῦ δὲ Ἰουδαϊκοῦ ὑψηλότερον· μέσον


πῶς ἀμφοτέρων ὑπάρχον, ἵνα δι' αὐτῆς τῆς τοῦ βαπτίσματος
φύσεως μάθῃς, ὅτι οὐ δι' ἁμαρτίας ἐβαπτίσθη· αὐτὸς γὰρ ἦν ὁ
αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, “ὃς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν,
“οὐδ' εὑρέθη δόλος,” καὶ τὰ ἑξῆς. οὐδὲ ὡς τῆς τοῦ πνεύματος
δεόμενον χορηγίας, ἑκατέρον γὰρ τούτων ἔρημον ἦν ἐκεῖνο τὸ
βάπτισμα· ἀλλ' οὐδὲ πολλῷ πλέον εἰς μετάνοιαν καθάπερ οἱ λοι-
ποὶ παραγίνονται. Καὶ αὐτοῦ γὰρ τοῦ βαπτιστοῦ πολὺ μείζων
ἦν, καὶ ἀσυγκρίτως ἐστὶ καθαρώτερος. Τίνος οὖν ἕνεκεν ἐβαπτί-
σατο; ἵνα γνωρισθῇ τοῖς πολλοῖς, καὶ πιστεύσωσιν, ὡς ὁ Παῦλός
φησι.

Καινή Δαθήκη. Catena in epistulam i ad Corinthios (typus Vaticanus)


(e cod. Paris. gr. 227) Catenae Graecorum patrum in Novum Testamentum,
vol. 5”, Ed. Cramer, J.A.Oxford: Oxford University Press, 1841, Repr.
1967.Σελ. 45, Γρ. 23.

{Θεοδωρίτου.} Ἔχομεν γὰρ καὶ τῆς παλαιᾶς διαθήκης τὴν


μαρτυρίαν· καὶ δι' ἐκείνης τὴν καινὴν βεβαιοῦμεν· πνευματικὴ
γὰρ κἀκείνη· καὶ γὰρ δεῖξαι βουλόμενος τῶν ἡμετερῶν μυστη-
ρίων τοὺς τύπους, τὸν ἀμνὸν εἰς μέσον φέρομεν, καὶ τὸ αἷμα τὸ
ταῖς φλειαῖς ἐπιχρειόμενον· καὶ τὴν τῆς θαλάττης διάβασιν· καὶ
τῆς πέτρας τὰ νάματα· καὶ τοῦ μάννα τὴν χορηγίαν · καὶ μυρία
τοιαῦτα· καὶ διὰ τῶν τύπων δείκνυμεν τὴν ἀλήθειαν.
{Σευηριανοῦ.} Οὐχ ἵνα δείξῃ ὡς ἐν ἡμῖν τὸ πνεῦμα ἡμῶν
κρεῖττον ἡμῶν· οὕτως καὶ ἐν τῷ Θεῷ τὸ Πνεῦμα κρεῖττον αὐτοῦ·
αὐτίκα εἰπὼν, “τίς γὰρ ἀνθρώπων οἶδεν τὰ τοῦ ἀνθρώπου, εἰ μὴ
“τὸ πνεῦμα τὸ ἐν αὐτῷ;” ἀλλὰ τί τὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ·

Θεόδωρος θεολόγος. Αποσπάσματα. in epistulam ad Romanos (in


catenis) “Pauluskommentar aus der griechischen Kirche aus
94

Katenenhandschriften gesammelt”, Ed. Staab, K.Münster: Aschendorff,


1933.Σελ. 142, Γρ. 1.

Οὐ δεῖ θαυμάζειν, φησίν, εἰ τοιαῦτα μὲν τότε προσδοκῶμεν ἡμῖν


ἀγαθὰ περιέσεσθαι, ἐν ἀνηκέστοις δὲ ἄγαν κακοῖς κατὰ τὸ παρὸν
εὑρισκόμεθα, πάνυ γε εἰδότας ὡς διὰ πάντων εὐεργετεῖν ἔθος τῷ θεῷ
τοὺς ἀγαπῶντας αὐτόν, ἄφθονον αὐτοῖς τῶν ἀγαθῶν τὴν χορηγίαν
παρεχόμενος, ὥστε καὶ ἀπὸ τῶν δοκούντων εἶναι λυπηρῶν μείζονας
αὐτοῖς τοὺς αἰωνίους προξενεῖσθαι μισθούς. καλῶς δὲ τοῦτο
οἴδαμεν, ἐπειδὴ σφόδρα ὡμολογημένον ἔφη πρᾶγμα παντὸς
οὗτινος οὖν πάνυ γε συνθησομένου, ὅτι τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν ἀγαθῶν
πρόξενος γίνεται θεός, ὅπου γε καὶ πλημμελούντων ἀνέχεται ἡλίου τε

Εφραίμ Σύρος. Sermo adversus haereticos, in quo tum ex margaritae


tum ex aliorum claris argumentis ostenditur credendum esse sanctam
deiparam praeter naturae leges dominum ac deum nostrum pro
mundi salute et concepisse et peperisse (4138: 124)“Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ
Σύρου ἔργα, vol. 6”, Ed. Phrantzoles, KonstΑΝΤΙ nos G.Thessalonica: Το
περιβόλι της Παναγίας, 1995.Σελ. 143, Γρ. 14.

… τὸν γὰρ τὰ πάθη νικῶντα προήγαγε. Πῶς οὖν σχῆμα μόνον ἀνείληφεν
ὁ κοινωνήσας καὶ τῇ φύσει καὶ τῇ οὐσίᾳ καὶ
τῷ χρόνῳ τῆς γεννήσεως; Πῶς οὖν προῆλθεν ἄνθρωπος ὁ πᾶσαν πεῖραν
δοὺς τῇ φύσει, χωρὶς τῆς φθορᾶς καὶ τῶν ὠδίνων; Οὔτε πέπονθεν ἡ Μαρία,
ὡς γυνή, οὔτε ὤδινε τίκτουσα, ὡς παρθένος. Οὐκ ἦν ἀλλοτρία τοῦ
γεννωμένου· εἶχε γὰρ κοινωνίαν διὰ τὸν θρέψαντα φύσιν. Μήτηρ ἦν τοῦ
ἀλλοτρίου Υἱοῦ, διὰ τὴν χορηγίαν τῆς προσλήψεως. Ηὔξανεν ἐν τῇ
μήτρᾳ ὁ Χριστός, ἀνενδεὴς ὤν, ὡς Θεός. Υἱὸς γέγονε γυναικός, Υἱὸς
ὑπάρχων Θεοῦ. Ἔγνω τὴν Μαρίαν μητέρα· περιέλαβε δὲ ἐξ αὐτῆς ἀνθρω-
πότητα ἡ Θεότης. Υἱὸς ἦν τῆς λειτουργησάσης, ὅτι οὐ μόνον τῇ πίστει
παρέσχε τὴν προαίρεσιν, ἀλλὰ καὶ τῇ φύσει ἐκοινώνησεν εἰς τὴν
πρόσληψιν.

Σεφεριάνος. Scr. Eccl., Αποσπάσματα. in epistulam i ad Timotheum


(in catenis) Pauluskommentar aus der griechischen Kirche aus
Katenenhandschriften gesammelt”, Ed. Staab, K.Münster: Aschendorff,
1933.Σελ. 341, Γρ. 28.

Ὡς τῶν κτισμάτων κατὰ τὴν αὐτοῦ χάριν καὶ βούλημα μενόντων


ἐν ἀθανασίᾳ καὶ ἀφθαρσίᾳ καὶ τῆς ἐξ αὐτοῦ μεθέξεως δεομένων, κἂν
95

ἀθάνατον ἔλαχον φύσιν ὥσπερ οἱ ἄγγελοι, μόνου δὲ αὐτοῦ τοῦτο κυρίως


ὑπάρχοντος, ἐπειδήπερ ἐστὶν αὐτοζωὴ καὶ τῶν ὄντων ἁπάντων σύστασις
καὶ χορηγία παντὸς ἀγαθοῦ.

Νικηφόρος Γρηγοράς. Hist., Ιστορία Romana Nicephori Gregorae


Ιστορία e Byzantinae, 3 vols.”, Ed. Schopen, L., Bekker, I.Bonn: Weber,
1:1829; 2:1830; 3:1855; Corpus scriptorum Ιστορία e ByzΑΝΤΙ nae.Τόμ.
1, Σελ. 31, Γρ. 22.

…ἐστίν. οὐ πανηγύρεις ἐκεῖ καὶ φιλοτιμίας θέατρα, οὐδὲ βουλευ-


τήρια περὶ ναυστάθμων καὶ τριηραρχιῶν καὶ ἀγορανομιῶν·
ἀλλ' εἰρήνη πᾶσα τὸ ἀπὸ τούτων, καὶ βίος πάμπαν ἀστασίαστος.
ὥσπερ γὰρ οἱ τοῖς τῶν ἀνθρώπων σώμασιν ἐπισυμβαίνοντες πυ-
ρετοὶ τὰς ἀφορμὰς ἐκ τῆς ὕλης ἔχουσι, καὶ παρὰ τοσοῦτον φλε-
γμαίνουσι, παρ' ὅσον καὶ ἡ τῆς ὕλης πέφυκε χορηγία· ἐπειδὰν
δ' ἀσιτίαι μακραὶ, καὶ ἰατρῶν φαρμακοποσίαι παραλαβοῦσαι τὸ
σῶμα, τὴν ὕλην πᾶσαν ἐξαναλώσωσιν, αὐτίκα πέπαυται μὲν ὁ
πυρετὸς, ἠσθένησε δ' ἡ τοῦ σώματος ἀσθένεια· οὕτω κἀν τοῖς
ἀνθρώποις ἐκείνοις, τῶν πραγμάτων οὐκ ὄντων.

Θεοφάνης. Continuatus, Chronographia (lib. 1-6) Σελ. 322, Γρ. 1.

πολεμικῶν ἀγώνων, οὓς διὰ τῶν ὑπὸ χεῖρα πολλάκις ὥσπερ ἀγω-
νοθετῶν πρὸς τὸ δέον κατηύθυνε, πολλοὺς τῶν ἱερῶν καὶ θείων
ναῶν, ἐκ τῶν προγεγονότων διαρραγέντας σεισμῶν καὶ ἢ κατα-
βληθέντας παντελῶς ἢ πτῶσιν ἀπὸ τῶν ῥηγμάτων σύντομον ὑπο-
μεῖναι δηλοῦντας, ἐπιμελείᾳ τε διηνεκεῖ καὶ τῶν πρὸς τὴν χρείαν
ἐπιτηδείων ἀφθόνῳ χορηγίᾳ καὶ παροχῇ τοὺς μὲν τοῦ πτώματος
ἤγειρε, τῇ ἀσφαλείᾳ καὶ κάλλος προσθείς, τῶν δὲ τὸ ἀσθενὲς
ἐνισχύσας διὰ τῆς τῶν δεόντων ἐπιβολῆς καὶ ἐπανορθώσεως τοῦ
μὴ καταρρυῆναι ἀλλὰ πρὸς ἀκμὴν αὖθις ἐπανελθεῖν καὶ νεότητα
ἐγένετο αἴτιος. δηλωτέον δὲ καὶ καθ' ἕκαστα.

Ιωάννης ρήτορας. Commentarium in Hermogenis librum περὶ ἰδεῶν


“Rhetores Graeci, vol. 6”, Ed. Walz, C.Stuttgart: Cotta, 1834, Repr. 1968.
6, Σελ. 337, Γρ. 2.

…ὡς τὸ, καὶ ἡ λαμπρότης ἐγγύθεν καὶ τὸ δύσφημον σιω-


πήσομαι· κατὰ σεμνότητος τρόπον, παραδηλώσας τὸ πρᾶ-
96

γμα· καὶ ἔγνω ὁ Ἀδὰμ Εὖαν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ· τοῦτο


πρῶτον ἐναργείας εἶδος τίθεμαι· δεύτερον, ὅταν ἐπιμένω-
μεν ταῖς ἐννοίαις, ἢ διὰ σχήματος ἐπαναφορικοῦ, ἢ τοῦ
κατηγορικοῦ κατὰ χορηγίαν , ἢ ἄλλου του, καὶ κινῶμεν τὸν ἀκροατὴν
εἴς τι τῶν παθῶν. ἐναργείας οἶμαι καὶ
τοῦτο, Χριστὸς γεννᾶται, Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, Χρι-
στὸς ἐπὶ γῆς· τὴν γὰρ ἡδονὴν τὴν ἐπὶ τῷ πράγματι ἡ
ἐπιμονὴ παρυπέφηνε· καὶ τὸ ἐναντίον, τέκνον ἐλεεινὸν,
τέκνον ὃ κρημνοῖς καὶ ὄρεσιν ἐθρεψάμην· εἰς γὰρ θρῆ

Αθανάσιος σοφιστής. Athanasius Soph., Prolegomena in Hermogenis


librum περὶ στάσεων (epitome) Prolegomenon sylloge”, Ed. Rabe,
H.Leipzig: Teubner, 1931; Rhetores Graeci 14.Τόμ. 14, Σελ. 182, Γρ. 22.

…ὥσπερ διὰ τῶν λοιπῶν τὰ λοιπά. ὅθεν δὲ ἡ πλάνη τοῦ ὅτι


περὶ τῆς πραγματικῆς ἐνταῦθα λέγει, ἐκεῖσε γενόμενοι
θεοῦ συνεργείᾳ λέξομεν. ἀγνοεῖν δὲ ἡμᾶς μηδεὶς οἰη-
θείη, ὅτι ἡ πραγματικὴ τοῦ συμβουλευτικοῦ ὑπάρχουσα
εἴδους, ὅτε στάσιν ἐπιδέχεται, διὰ τοῦ πανηγυρικοῦ πολ-
λάκις τὴν πᾶσαν χορηγίαν λαμβάνει καὶ τοῦτο μόνη καθ' ἑαυτὴν χωρὶς
τῶν ἄλλων ἀπείληφε στάσεων, ὡς ἐπὶ τῆς δοκιμασίας Ἀλκιβιάδου, εἰ ἄξιός
ἐστι δᾳδουχεῖν ἢ μή. Ἀλλὰ ταῦτα πρὸς τὸ δεῖξαι, ὅτι περιέχεται τοῖς
δύο εἴδεσι τὸ πανηγυρικὸν καὶ ὅτι ὅρον ἀποδέδωκεν
Ἑρμογένης ἐν προοιμίοις τῆς πάσης ῥητορικῆς.

Lexica Segueriana, Glossae rhetoricae (e cod. Coislin. 345)


“Anecdota Graeca, vol. 1”, Ed. Bekker, I.Berlin: Nauck, 1814, Repr. 1965.
Alphabetic epsilon, Σελ. 250, Γρ. 23.

Ἔνη καὶ νέα: ἡ τριακοστὴ τοῦ μηνὸς ἡμέρα ἔνη καὶ νέα καλεῖται.
Ἔνθρυπτα: ψωμοὶ οἴνῳ βεβρεγμένοι, οἷς ἐπιχεῖται καὶ φακῆ ἁπλῶς.
Ἐγκύκλιοι λειτουργίαι: αἱ κατ' ἐνιαυτὸν γινόμε- ναι, οἷον χορηγίαι,
γυμνασιαρχίαι καὶ ἱερῶν περίοδοι. Ἐγκεκαυμένη: ἐζωγραφημένη καὶ
πεποικιλμένη γρα- φαῖς.

Lexicon Patmense, Lexicon Patmense (= Λέξεις μεθ' ἱστοριῶν ἐκ τῶν


Δημοσθένους καὶ Αἰσχίνου λόγων = Lexicon in Demosthenem et
Aeschinem) (e cod.Patm.) (4302: 001)“Lexica Graeca minora (ed. K. Latte
& H. Erbse)”, Ed. Sakkelion, I.Hildesheim: Olms, 1965.Σελ. 157, Γρ. 26.

Πόσοι δήποτ' εἰσὶν οἱ κατ' ἐνιαυτὸν τὰς ἐγκυκλίους λει-


97

τουργίας λειτουργοῦντες, χορηγοὶ καὶ γυμνασίαρχοι; Γυμνασίαρχος·


καθ' ἕκαστον ἐνιαυτὸν γυμνασίαρχος εἷς ἐχειροτονεῖτο ἐξ ἑκάστης φυ-
λῆς. – Ἐγκύκλιοι λειτουργίαι· αἱ δημόσιαι χορηγίαι, καθὸ κατὰ κύκλον
καὶ ἐκ διαδοχῆς ἐγίνοντο. – Ἑστιάτορες οἱ τὰς φυλὰς ἐν τοῖς Διονυ-
σίοις καὶ Παναθηναίοις τρέφοντες. Κιγκλίς. Τὸ κάγκελλον τοῦ
δικαστηρίου. Δι' ὑμᾶς προσῆκε, προξενίαν, εὐεργεσίαν. Προξενία· ἡ
ξένου τινὸς δημοσία πρὸς τὴν πόλιν φιλία.

Ιωάννης Αντιοχεινός. Hist., Αποσπάσματα. FHG 4”, Ed. Müller,


K.Paris: Didot, 1841–1870.Απόσπασμα. 168, Γρ. 10.

…συνάρχοντι, τὸ εὔδαιμον οὐκ ἐν μεγέθει ἀρχῆς, ἀλλ' ἐν


τῷ ἡσύχῳ τε καὶ ἀπράγμονι θέμενος. Ἀνὴρ ἄριστος καὶ
δημοτικὸς διαφερόντως τὸν τρόπον, καὶ τοὺς μὲν τῶν
ἰδιωτῶν οἴκους περιέπων, τὰς δὲ τῶν βασιλείων θησαυ-
ρῶν αὐξήσεις οὐ σφόδρα διὰ σπουδῆς ἄγων. Βέλτιον γάρ
οἱ εἶναι ἐδόκει τὰς δημοσίας χορηγίας ἐν ταῖς τῶν ὑπη-
κόων περιουσίαις ἔχειν τὸ βέβαιον, ἢ ὑπὸ ἓν κλεῖθρον
τὸν ἁπάντων κατακεκλεῖσθαι πλοῦτον. Οὕτω δὲ ἄρα
μέτριός τις ἦν καὶ λιτὸς ἔς τε τὰ ἄλλα καὶ ἐς τὴν καθ'
ἡμέραν τοῦ βίου δίαιταν, ὡς μήτε κοῖλον ἄργυρον ἐς
πλῆθος κεκτῆσθαι.

Ιωάννης Αντιοχεινός. Hist., Αποσπάσματα. Απόσπασμα. 201, Γρ. 96

Μαξιμιανὸν ἐσπουδακότων χειροτονεῖν· ὃς ἦν μὲν πα-


τρὸς Δομνίνου, Αἰγυπτίου πραγματευτοῦ, εὐημερή-
σαντος δὲ κατὰ τὴν Ἰταλίαν, καὶ τῷ Ἀετίῳ τὴν τοῦ
δομεστίκου διακονούμενος χρείαν· τῷ δὲ Μαιουρίνῳ
ἐσπουδάκει καὶ Εὐδοξία ἡ τοῦ Βαλεντινιανοῦ γαμετὴ
γενομένη· ἀλλὰ τῇ τῶν χρημάτων χορηγίᾳ ὁ Μάξιμος
περιὼν, τῶν βασιλείων ἐκράτει. Οἰηθεὶς δὲ βεβαίαν
αὐτῷ ἔσεσθαι τὴν ἀρχὴν, βιάζεται τὴν Εὐδοξίαν, θά-
νατον ἀπειλῶν. Οὕτω μὲν οὖν Μάξιμος ἐπὶ τὴν Ῥω-
μαίων ἡγεμονίαν ἦλθε. Καὶ Γιζέριχος, ὁ τῶν Βανδή-
λων ἄρχων, τὴν Ἀετίου καὶ Βαλεντινιανοῦ ἀναίρεσιν …

Σχόλια εις τον Αίλιον Αριστείδην. Aristides, vol. 3”, Ed. Dindorf,
W.Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.Treatise Pan, Jebb pagëΓρ. -
Hypothesis-Epigram 134,1, Γρ. 3.

…βούλομαι δὲ ἐπαναχωρήσας ἔτι μικρὰ πρὸ τῆς ναυμαχίας προειπεῖν]


98

περὶ τῆς ἐπιεικείας καὶ σοφίας τῶν Ἀθηναίων εἰπεῖν βούλεται, ὅτι
τοσαύτην χορηγίαν νεῶν παρασχόμενοι, καὶ τοιοῦτοι ὄντες, ὑπεῖκον, τοῖς
Λακεδαιμονίοις δόντες αὐτοὶ τότε τὴν τῶν νεῶν ἡγεμονίαν.
τοῦτο δὲ δοκοῦν ἀσθενείας θαυμασίως οὗτος μεταχειρί-
ζεται, καὶ δείκνυσιν ἐπαίνων πολλῶν ἄξιον.ἐνταῦθα
ὁ Ἀριστείδης βούλεται εἰπεῖν περὶ τῆς ἐπιεικείας καὶ…

Σχόλια εις τον Αριστοφάνην. (scholia vetera et recentiora Triclinii)


Hypothesis-epigram-scholion sch ach, verse 348d, Γρ. 2

…ἀπὸ τόπου Παρνασσοῦ, τὴν λέξιν παραγαγὼν ἵνα ὑποδηλώσῃ αὐτοὺς


ἱερούς· ὁ γὰρ Παρνασσὸς ὄρος Φωκίδος ἐστίν, ἱερὸν Ἀπόλλωνος καὶ
Διονύσου. Παρνάσσιοι: ἀντὶ τοῦ μεγάλοι. τὸ γὰρ Παρνάσσιον ἐπὶ τοῦ
μεγά-λου ἐτίθεσαν. οἱ δὲ τοὺς ἀπὸ Πάρνηθος τοῦ ὄρους τῆς Ἀττικῆς
ἄνθρακας. Παρνασὸς ὄρος τῆς Ἀττικῆς ἱερὸν ἔχων Ἀπόλλωνος καὶ
Διονύσου. ὡς χορηγίαν δὲ ἔχοντος ξύλων πολλῶν παίζει Παρνασίους
ἄνθρακας εἰπών, ἤγουν καὶ μεγάλους. οἱ δὲ τοὺς ἀπὸ Πάρνηθος ὄρους τῆς
Ἀττικῆς ἄνθρακας φασὶ λέγειν.

Σχόλια εις τον Αριστοφάνην. Scholia in Acharnenses Scholia in ranas


(scholia vetera) “Scholia Graeca in Aristophanem”, Ed. Dübner, F.Paris:
Didot, 1877, Repr. 1969.Argumentum-scholion sch ran, verse 404, Γρ. 9.

…παρεμφαίνειν ὅτι λιτῶς ἤδη ἐχορηγεῖτο τοῖς ποιηταῖς.


(ἐπὶ γοῦν τοῦ Καλλίου τούτου φησὶν Ἀριστοτέλης ὅτι
σύνδυο ἔδοξε χορηγεῖν τὰ Διονύσια τοῖς τραγῳδοῖς καὶ
κωμῳδοῖς· ὥστε ἴσως ἦν τις καὶ περὶ τὸν Ληναϊκὸν
ἀγῶνα συστολὴ, χρόνῳ δ' ὕστερον οὐ πολλῷ τινι καὶ
καθάπαξ περιεῖλε Κινησίας τὰς χορηγίας· ἐξ οὗ καὶ
Στράττις ἐν τῷ εἰς αὐτὸν δράματι ἐφῆ σκηνῆ μὲν τοῦ
χοροκτόνου Κινησίου.) – ἢ οὕτως. κατηρτίσω καὶ
σχιστὰ ὑποδήματα φορέσαι ἐποίησας.

Σχόλια εις τον Αριστοφάνην. Scholia in Acharnenses Scholia in plutum


(scholia vetera et fort. recentiora sub auctore Moschopulo) Scholia Graeca
in Aristophanem”, Ed. übner, F.Paris: Didot, 1877, Repr.
1969.Argumentum-scholion sch plut, verse 907, Γρ. 2.

…προφασίζομαι τοῦτο ἤγουν τὴν ἐμπορίαν. Vict. τί δαί: Ἀποφαντικόν.


τέχνην: Ἐπιστήμην. πῶς οὖν διέζης;: Μερικῶς τίνα εἶχες ζωήν. ἢ πόθεν:
Ἀπὸ ποίου τρόπου. τῶν τῆς πόλεώς εἰμ': Τῶν δημοσίων πραγμάτων
φροντιστὴς, οἷον χορηγίας, τριηραρχίας, καὶ τῶν τοιούτων· ἰδίων δὲ, τῶν
καθ' ἕκαστον, οἷον εἰ ἀδικοῖτό τις καὶ δικάζοιτο πρός τινα, αὐτὸς
99

ἐφρόντιζεν. ἰδίων τῶν ἰδιωτικῶν. καὶ Εὐριπίδης ἐν Βάκχαις εἰ μὴ γὰρ


ἴδιον ἔλαβον εἰς χεῖρας μύσος. τῶν τῆς πόλεώς εἰμ' ἐπιμελητὴς: Διοικητὴς
εἰμί. …

Σχόλια εις τον Αριστοφάνην. Scholia in Acharnenses Σχόλια στον


Αριστοφάνη , Scholia in Acharnenses, Scholia in Acharnenses
Commentarium in plutum (recensio 1) (scholia recentiora Tzetzae) Jo.
Tzetzae commentarii in Aristophanem”, Ed. Massa Positano, L.Groningen:
Bouma, 1960; Σχόλια στον Αριστοφάνη 4.1.Argumentum-dramatis
personae-scholion sch plut, verse 907, Γρ. 2.

…πρὸς τροφὴν ἐπιτήδεια συγκομίζοντας. τοῦτο οὖν λέγει· “ὡς ὅταν


σταίη τις καιρὸς πολέμου, ἔμπορον ἐμαυτὸν ἀποκαλῶ”. τῶν δημοσίων
φροντιστὴς πραγμάτων, οἷον χορηγίας, τριηραρχίας καὶ τῶν τοιούτων.
ἰδίων: ἦ τῶν καθ' ἕκαστον ἢ τῶν ἰδιωτικῶν. ὦ εὐτελέστατε καὶ λάλε.
κέπφος δέ ἐστιν ἄφρον ὄρνεον…

Σχόλια εις τον Δημοσθένην. , Σχόλια εις τον Δημοσθένην. (scholia


vetera) (fort. auctore Ulpiano) Scholia Demosthenica, 2 vols.”, Ed. Dilts,
M.R.Leipzig: Teubner, 1:1983; 2:1986.Oration 2, Τμ. 139b, Γρ. 5.

…αὐτὸν αἱ περὶ τοὺς πολέμους εὐπραγίαι.


ἀλλ' ... ἐπισκοτεῖ] ἀντέπιπτεν αὐτῷ· ‘καὶ πῶς οὖν αὐτὸς ἀντέχει
καὶ σῴζει τὴν δύναμιν, εἰ κακοδαίμων ἐστίν,’ ἐπάγει ὅτι τέως νῦν εὐτυχεῖ·
ἐὰν δὲ περιπέσῃ τινὶ ἀτυχίᾳ, εὐθέως ταῦτα πάντα ἐλέγχεται. εἶτα, ἵνα μὴ
πάλιν φοβήσῃ εὐτυχῆ λέγων, εὐθὺς ἐπάγει ‘οὐκ εἰς μακρὰν εὐτυχήσει, ἂν
ὑμεῖς βούλησθε’. ὥστε εἰ δεῖ τἀληθὲς εἰπεῖν, χορηγία τῆς ἐκείνου εὐτυ-
χίας ἡ ὑμετέρα ῥαθυμία γίνεται.

Σχόλια εις τον Δημοσθένην. , Σχόλια εις τον Δημοσθένην. (scholia


vetera) (fort. auctore Ulpiano) Oration 19, Τμ. 29, Γρ. 9

…μὲν λαβεῖν τοὺς ὅρκους παρὰ τῶν συμμάχων, λέγει δὲ Θετταλῶν· εἶτα
προσέταξαν αὐτῷ πεῖσαι Φίλιππον Ἀμφίπολιν ἀποδοῦναι τῇ πόλει· ἐπειδὴ
γὰρ ἐκ ψηφισμάτων καὶ προσταγμάτων ἐγγράφων οὐκ ἔχει ταῦτ' ἐγκα-
λεῖν, ἀορίστως ἐχρήσατο τῷ ῥήματι εἰπὼν ‘ὧν προσετάξατε αὐτῷ’· τὸ
γὰρ ‘προσετάξατε’ ἀπροσδιορίστως τεθέν, πότερον ἐγγράφως ἢ οὔ, δί-
δωσιν αὐτῷ χορηγίαν ἐφ' ἅπαντα τὰ ἐγκλήματα. τῶν γὰρ προσταγμάτων
ἃ μέν ἐστιν ἔγγραφα, ἃ δὲ ἄγραφα· ἔγγραφα μὲν τὰ περὶ τῶν ὅρκων,
ἄγραφα δὲ τὰ περὶ τῆς Ἀμφιπόλεως καὶ τῶν Φωκέων. ἐν ᾧ καὶ τῷ
100

καθ' ἑαυτὸν προδιορθοῦται ὁ ῥήτωρ· ἐπειδὴ γὰρ Αἰσχίνης ἀποσκώπτων


φησὶ λέγοντα αὐτὸν προοίμιον ὑπὲρ τῆς Ἀμφιπόλεως ἐκπεσεῖν, ἐντεῦθεν
ἤδη διωθεῖται τὸ ἔγκλημα καὶ δίδωσιν Αἰσχίνῃ προσῆκον λέγειν,

Σχόλια εις τον Δημοσθένην. , Σχόλια εις τον Δημοσθένην. (scholia


vetera) (fort. auctore Ulpiano) Oration 20, Τμ. 101, Γρ. 2

…τὴν δωρεὰν τοῦ Λεύκωνος, εἶτα τὸν Λεύκωνα λοιπὸν ἀνταφαιρού-


μενον. οὐκοῦν τοῦτο περὶ τῆς τελωνείας εἴρηται. μεταβαίνει δὲ ἐφ' ἕτερον
τέλος καὶ τὴν ὁμωνυμίαν, λέγω δὲ τὸ κατὰ τὴν λειτουργίαν· καὶ τὸ ἐπι-
χείρημα διὰ τῆς διαβολῆς σημαίνει τὸ βούλημα. καὶ μὴν οὐδ' ὅπως] ὡς
κοινοτέρου τινὸς ἐπιχειρήματος ἀρχὴν ποιούμενος, λέγω δὴ τοῦ περὶ τῆς
χορηγίας. διὰ τί δὲ οὐκ ἐκ τοῦ προδήλου καὶ προφανοῦς εἰσήγαγεν ὅτι
‘ἀντιδώσει τις’, ἀλλ' ἐκ τοῦ ἐναντίου κατὰ ἀναίρεσιν ὅτι ‘ἂν βουληθῇ τις
ἀντιδοῦναι, οὐχ εὑρίσκω ὅπως λυθήσεται
καὶ οὐκ ἀντιδώσει’; ὅτι τὸ μὲν ἐκ τοῦ προφανοῦς λέγειν οὐκ ἔστι πιθανόν,
τὸ δὲ κατὰ ἀναίρεσιν σημαίνει τὴν τοῦ φιλονεικοῦντος προαίρεσιν.

Ανωνύμου εις Ερμογένην.., Commentarium in librum περὶ στάσεων


Rhetores Graeci, vol. 7.1”, Ed. Walz, C.Stuttgart: Cotta, 1834, Repr.
1968.Τόμ. 7, Σελ. 393, Γρ. 24.

…ἵσταται· καὶ περὶ ταύτην ὁ στοχασμός· διὸ καὶ τὴν


προσηγορίαν τοιαύτην ἔλαχεν, ἀπὸ γνώμης στοχασμὸς
καλούμενος· καθὸ μὲν γὰρ οὐδὲ τοῦ παιδὸς ἀπέσχετο,
χώραν ἔχει τὰ τῆς μανίας, καθὸ δὲ μετριώτερον τῇ κα-
τὰ τοῦ παιδὸς πληγῇ ἐχρήσατο, ὑγιαίνειν δοκεῖ, καλῶς
δὲ τὸ ἐν δόξῃ μανίας, ἵνα χορηγίαν τῷ ἀδήλῳ πορί-
σηται.

Σχόλια εις τον Νίκανδρον. Scholia et glossae in Nicandri


alexipharmaca (scholia vetera et recentiora) (5031: 002)“Scholia in
Nicandri alexipharmaca”, Ed. Geymonat, M.Milan: Istituto Editoriale
Cisalpino, 1974.Scholion 22d, Γρ. 2.

…φρακται τῶν παχέων ἐντέρων ἡ εἴσοδος, τοῦτο γάρ φησιν


ὅτι φράττεται τὰ δοχεῖα μέρη τῶν σιτίων διὰ τὴν ἀλγηδό-
να πύλη δ' ἐπικέκλιται· ἤτοι ἐμπέφρακται τῶν
παχέων ἐντέρων ἡ εἴσοδος, ὅθεν πᾶσα ἡ χορηγία τῶν φθει-
ρομένων βρωμάτων ἅλις, ἤτοι αὐτάρκως, ἀνεμποδίστως, ἐκ-
δίδωσιν .
101

Σχόλια εις τον Πίνδαρον. “Scholia vetera in Pindari carmina, 3 vols.”,


Ed. Drachmann, A.BLeipzig: Teubner, 1:1903;.Ode O 2, scho. 39b, Γρ. 7.

… οἰκειότατα πρὸς τὴν γνώμην ἑαυτοῦ καὶ τὸ παρά-


δειγμα λαμβάνει, ὅτι τοὺς προδυστυχήσαντας καὶ εὐδαιμονία
διαδέχεται, ὥσπερ καὶ τὰς Κάδμου θυγατέρας. ὁ αὐτὸς γὰρ
λόγος διαδέχεται αὐτὰς καὶ ἐπ' αὐτῶν ἁρμόζει. αὗται γὰρ
τὸ μὲν πρότερον εἰς τοσαύτην δυστυχιῶν ὑπερβολὴν ἐληλύ-
θασιν ὥστε καὶ τραγικαῖς ὑποθέσεσι χορηγίαν παρασχεῖν·
ἀλλ' ἐφάμιλλος καὶ εὐδαιμονία τὰς κόρας διεδέξατο· τού-
των δὲ μέμνηται, ἐπεὶ ὁ Θήρων εἰς Λάιον ἀνάγει τὸ γένος.
ἄλλως· ἕπεται δὲ λόγος: οὗτος ὁ λόγος ἀκολουθεῖ
καὶ ταῖς τοῦ Κάδμου κόραις· μεγάλων γὰρ κακῶν τυχοῦσαι,
πάλιν ἐκ μεταβολῆς μεγάλων ἀγαθῶν ἐκοινώνησαν. εὖ δὲ

Σχόλια εις τον Πίνδαρον. Scholia in Pindarum Ode O 2, sch. 87g, Γρ. 5

…ἄλλως· Ξενοκράτης ἦν Θήρωνος ἀδελφός. οὗτος ἐνίκησεν ἱπποτροφῶν


καὶ Πύθια καὶ Ἴσθμια, καὶ γέγραφε Πίνδαρος εἰς τὰς τούτου νίκας· κοινὰς
οὖν φησιν αὐτῶν εἶναι τὰς νίκας διὰ τὸ ἐκ τοῦ αὐτοῦ οἴκου εἶναι τὰς
χορηγίας καὶ τὰς ἐπιμελείας τῆς ἱπποτροφίας. τὴν γοῦν Ἰσθμικὴν νίκην
ὑμνῶν Θρασύβουλον προσεφώνησε τὸν τοῦ Θήρωνος υἱόν [οὗτος τοῦ
Ξενοκράτους] (J. II, 1)· οἱ μὲν πάλαι, ὦ Θρασύβουλε, φῶτες. οὕτω κοινὰς
ἡγοῦντο τὰς νίκας.

Σχόλια εις τον Πίνδαρον., Scholia et glossae in Olympia et Pythia (scholia


recentiora Triclinii, Thomae Magistri, Moschopuli, Germani) (col Ode-
treatise P 1, scholion-Τμ. 88g, Γρ. 2.

…τὸν λόγον. – νικῆσαι καὶ θανατῶσαι τοὺς ἐχθροὺς Ἱέρωνος. – τοῦτο


λέγει, ὅτι ὁ ἐμὸς ἔπαινος πρὸς Ἱέρωνα τοὺς φθονοῦντας αὐτῷ
τρώσει. αὐτοῦ. – τιμήν. ὡς νῦν. – κτημάτων. – χορηγίαν . διεξάγοι
καὶ οἰκονομοίη. – ἤτοι τῆς νῦν κατεχούσης αὐτὸν νόσου. – λήθην. ἡ γὰρ
τούτων ἀπαλλαγὴ λήθην παράσχοι αὐτῷ.
Σχόλια εις τον Πλάτωνα. ) “Scholia Platonica”, Ed. Greene,
W.C.Haverford, Pennsylvania: American Philological Association,
1938.Dialogue Euthd, Stephanus Σελ. 277d,bis, Γρ. 1.
102

χορεία (sic in mg. t W: χορηγία . σκολύθρια ταπεινὰ διφρία. ἔνιοι δὲ


ὑποπόδια. ὥστ' ἐκεῖνα. γρ. ὥστ' ἐκεῖνα: ὥσγ' ἐκλεινίᾳ T: ὥς γε κλεινία
BW. ἐν Καρὶ ... ὁ κίνδυνος.

Σχόλια εις τον Πλάτωνα. ) Dialogue R, Stephanus Σελ. 489b, Γρ. 7

(1) πανουργευσάμενος. (2) κομψευσάμενον τὸν Εὔβουλόν φησιν, ὃς


ὑπὸ Σωκρατοὺς ἐρωτηθεὶς ὡς “ὦ Εὔβουλε, σοφὸς ἐθέλεις εἶναι ἢ
πλούσιος;” ἔφη· πλούσιος· τοὺς γὰρ σοφοὺς ὁρᾶν ἐπὶ ταῖς τῶν
πλουσίων θύραις καθεύδοντας. πρὸς ὃ τὸν Σωκράτη πάνυ ἀγχίνως
εἰπεῖν ὡς “οἱ μὲν σοφοί, ὦ Εὔβουλε, ἴσασιν ὧν δέονται, τῆς πρὸς
τὴν τῶν ἀναγκαίων χρείαν γὰρ χορηγίας, ἧς οἱ πλούσιοι, εἰ βούλοιντο,
χορηγοί· αὐτοὶ δ' οὗτοι οἱ πλούσιοι οὐκ ἴσασιν· τῆς ἀνθρωπίνης γὰρ
ἀρετῆς, ἣ διὰ τῆς διδασκαλίας τῶν σοφῶν τῷ βουλομένῳ παντὶ οἵα τ'
ἐστὶ παραγίνεσθαι.”

Σχόλια εις τον Θουκυδίδην. Scholia in Thucydidem ad optimos codices


collata”, Ed. Hude, K.Leipzig: Teubner, 1927, Repr. 1973.Βιβ. 6, Κεφ.
16, Τμ. 3, Γρ. 1.

… ἑαυτῆς. τῷ ἐμῷ διαπρεπεῖ τῆς Ὀλυμπίαζε θεωρίας: διαπρέψαντος ἐμοῦ


ἐν τῇ Ὀλυμπιακῇ θεωρίᾳ ἐνίκησα δὲ ...: ἐνίκησα δὲ τά τε πρῶτα καὶ τὰ
δεύτερα καὶ τὰ τέταρτα νόμῳ μὲν γὰρ τιμὴ τὰ τοιαῦτα: ἤγουν νόμιμος τιμή
εἰσι τὰ τοιαῦτα. χορηγίαις ἢ ἄλλῳ τῳ: ἑκουσίοις ἑορτασίμοις ἀναλώμασι.
φθονεῖται: Σοφοκλῆς [Ai. 157]· πρὸς γὰρ τὸν ἔχονθ' ὁ φθόνος ἕρπει καὶ
οὐκ ἄχρηστος ...: εἰρωνεύεται ὁ Ἀλκιβιάδης λέγων ὅτι, εἰ καὶ ἀνόητος
φαίνομαί τισιν,..

Σούδα λεξικόν. , 4 vols.”, Ed. Adler, A.Leipzig: Teubner, 1.1:1928;;


1.4:1971; Lexicographi Graeci 1.1–1.4., 3831, Γρ. 4.

Ἀρετή: Ἀνδοκίδης καὶ Θουκυδίδης ἀντὶ τοῦ εὐδοξία. ὅτι


ἀποβλητὴ ἡ ἀρετὴ διὰ μέθην ἢ μελαγχολίαν, ἀναπόβλητος δὲ διὰ
βεβαίαν κατάληψιν· καὶ αὐτάρκη δὲ αὐτήν φασιν εἶναι. οἱ δὲ οὐκ
αὐτάρκη εἶναι, ἀλλὰ χρεία ἐστὶν ἰσχύος καὶ ὑγείας καὶ χορηγίας. ὅτι
ἡ ἀρετὴ τῶν ἀντικειμένων ἐστίν· ἀντικείμενα δέ εἰσιν, ὅσα τῇ ἀν-
αιρέσει τῶν ἐναντίων συνίσταται· τυφλότης, ὄψις, κατάφασις, ἀπόφασις
καὶ τὰ ὅμοια. ζήτει ἐν τῷ ὑπερήφανος. ὅτι ἀρετῆς κτῆμα, ὅταν
103

ἀπίδοι τις εἰς τὴν Ῥωμαίων εὐταξίαν, ἐπιγνώσεται εἶναι ἀρετῆς κτῆμα,
οὐ τύχης δῶρον.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. delta, 461, Γρ. 2.

Δημοσίων πραγμάτων διοικητής, οἷον φροντιστὴς χορηγίας,


τριηραρχίας καὶ τῶν τοιούτων. ἰδίως δέ, οἷον εἰ ἀδικοῖτό τις καὶ δικάζοιτο
πρός τινα, αὐτὸς ἐφρόντιζεν. ἀπεχθάνῃ δέ, διότι οἱ ἀλλοτρίοις πράγμασιν
ἐπιχειροῦντες μισοῦνται. Δημοσιώνης: εὐτελής. οἱ μὲν ἄλλοι ἀποδοχῆς
ἐτύγχανον, οὗτος δὲ δοκῶν εἶναι δημοσιώνης παρεθεωρεῖτο. Δημοτελῆ:
δημοσίαν. Δημοτελῆ καὶ δημοτικὰ ἱερὰ …

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. alpha iota, 198, Γρ. 10

…θυσίαν ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ πάντα συνεξηκολούθει κατὰ τὰς ἐπιφανεῖς


ἐξόδους αὐτῇ, τό τε τῶν παιδισκῶν καὶ τὸ τῶν οἰκετῶν τῶν παρεπομένων
πλῆθος ἀκόλουθον ἦν τούτοις. ταύτην δὴ τὴν περικοπὴν ἅπασαν (τουτέστι
τὴν ὕπαρξιν) εὐθέως μετὰ τὸν Αἰμιλίας τάφον ἐδωρήσατο τῇ μητρί, ᾗ
συνέβαινε κεχωρίσθαι μὲν ἀπὸ τοῦ Λευκίου
πρότερον ἤδη πολλοῖς χρόνοις, τὴν δὲ τοῦ βίου χορηγίαν ἐλλιπεστέραν
ἔχειν τῆς κατὰ τὴν εὐγένειαν φαντασίας. διὸ τὸν πρὸ τοῦ χρόνον
ἀνακεχωρηκυίας αὐτῆς ἐκ τῶν ἐπισήμων ἐξόδων, τότε κατὰ τύχην οὔσης
ἐπιφανοῦς καὶ πανδήμου θυσίας, ἐκπορευομένης αὐτῆς ἐν τῇ τῆς Αἰμιλίας
περικοπῇ καὶ χορηγίᾳ, καὶ πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ τῶν ὀρεωκόμων καὶ τοῦ
ζεύγους καὶ τῆς ἀπήνης τῆς αὐτῆς ὑπαρχούσης,

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 198, Γρ. 14.

ἐδωρήσατο τῇ μητρί, ᾗ συνέβαινε κεχωρίσθαι μὲν ἀπὸ τοῦ Λευκίου


πρότερον ἤδη πολλοῖς χρόνοις, τὴν δὲ τοῦ βίου χορηγίαν ἐλλιπεστέ-
ραν ἔχειν τῆς κατὰ τὴν εὐγένειαν φαντασίας. διὸ τὸν πρὸ τοῦ χρό-
νον ἀνακεχωρηκυίας αὐτῆς ἐκ τῶν ἐπισήμων ἐξόδων, τότε κατὰ τύχην
οὔσης ἐπιφανοῦς καὶ πανδήμου θυσίας, ἐκπορευομένης αὐτῆς ἐν τῇ
τῆς Αἰμιλίας περικοπῇ καὶ χορηγίᾳ, καὶ πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ τῶν
ὀρεωκόμων καὶ τοῦ ζεύγους καὶ τῆς ἀπήνης τῆς αὐτῆς ὑπαρχούσης,
συνέβη τὰς γυναῖκας θεωμένας τὸ γεγονὸς ἐκπλήττεσθαι τὴν Σκιπίωνος
χρηστότητα καὶ μεγαλοψυχίαν.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 3195, Γρ. 3.

Ἐσπούδαζον: ἐσεμνολογοῦντο, ἐπεμελοῦντο. Πολύβιος· ἐσπού-


δαζον γὰρ τὰς ἀκολουθίας καὶ τὰς ἐσθῆτας διαφερόντως, καί τις ἦν
104

περὶ τοὺς πλείστους καλλωπισμὸς ὑπερέχων τὴν ἐκ τοῦ βίου χορηγίαν ·


ὅπλων δὲ ἠμέλουν.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 58, Γρ. 9.

…πράξεως εὐτολμίαν. ὡς οὖν ἐλάβετο τῆς ὁδοῦ, ὁ μὲν πρῶτος ἀγών,


ἔφη, διηγώνισται· ἐχώμεθα δὲ καὶ τοῦ δευτέρου. καὶ γὰρ ἐν καιρῷ
γεγυμνάσμεθα. καὶ Πολύβιος λέγει· τοῖς γὰρ πλείστοις ὑπερεγεγόνει
τὶς ζῆλος ἐκ τῆς τῶν ἄλλων ἀλαζονείας καὶ τῆς ἀκαιρίας· ἐσπούδαζον
γὰρ τὰς ἀκολουθίας καὶ τὰς ἐσθῆτας διαφερόντως. καί τις ἦν περὶ
τοὺς πλείστους καλλωπισμὸς ὑπερέχων τὴν ἐκ τοῦ βίου χορηγίαν ·
ὅπλων δὲ οὐδὲ τὸν ἐλάχιστον ἐποιοῦντο λόγον.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 604, Γρ. 1.

Θυραῖος: ξένος, ὁ ἔξω τῆς θύρας. Θυρεὸς δὲ τὸ ὅπλον.


Θύραι οὐρανοῦ: ἡ ἄνωθεν χορηγία. μεταφορικῶς ἀπὸ τῶν
ταμιείων. Δαβίδ· καὶ θύρας οὐρανοῦ ἠνέῳξε.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 365, Γρ. 13.

…τῆς ἐμψύξεως δεῖται· πηγὴ γάρ ἐστι τοῦ ἐμφύτου θερμοῦ τοῖς
ζῴοις ἡ καρδία· διὰ δὲ αὐτὴν καὶ ὁ πνεύμων. διὰ μὲν οὖν τῆς
εἰσπνοῆς ἐμψύχεται ἡ καρδία, διὰ δὲ τῆς ἐκπνοῆς τὰ λιγνυώδη
περιττώματα ἀποκρίνεται. ἐπιπολὺ δὲ ἀπνευστὶ οὐ δυνάμεθα δια-
λέγεσθαι, διὰ τὸ δαπανᾶσθαι τὸ πνεῦμα τὸ ἐν τῷ θώρακι. δεόμεθα
οὖν πρότερον εἰσπνεῦσαι ἄλλο εἰς χορηγίαν τῆς φωνῆς. ἅμα δὲ
εἰσπνεῖν τε καὶ διαλέγεσθαι ἀδύνατον, ἐπεὶ μηδὲ εἰσπνεῖν τε καὶ
ἐκπνεῖν· ἐναντία γάρ. διὰ τοῦτο καὶ οἱ τραγῳδοὶ ἐκτείνειν μέλλοντες
τὰ μέλη, πολὺ πρότερον εἰσπνέουσι πνεῦμα, καὶ οὕτως ἄρχονται
φωνεῖν, ἵνα ἐξαρκέσῃ αὐτοῖς περὶ τὴν ἐκπνοήν. ὅτι καρδία τῆς
ἀρετῆς ἐστιν ἡ ἐλεημοσύνη.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 329, Γρ. 7.

…ὥρμησε πιστεύων αὑτῷ τε καὶ τοῖς χρήμασι, πεπεισμένος οὐδενὸς


ἔλαττον ἕξειν ἐν τῇ πολιτείᾳ διά τινας ἀφορμάς, ἔχων γυναῖκα
χρησίμην τά τ' ἄλλα καὶ πρὸς πᾶσαν ἐπιβολὴν πραγματικὴν εὐφυᾶ
συνεργόν. παραγενόμενος δὲ εἰς τὴν Ῥώμην καὶ τυχὼν τῆς πολιτείας
εὐθέως ἡρμόσατο πρὸς τὴν τοῦ βασιλέως ἀρέσκειαν. ταχὺ δὲ καὶ διὰ
τὴν χορηγίαν καὶ διὰ τὴν τῆς φύσεως ἐπιδεξιότητα καὶ μάλιστα διὰ
τὴν ἐκ παίδων ἀγωγὴν ἁρμόσας τῷ προεστῶτι μεγάλης ἀποδοχῆς
105

ἔτυχε καὶ πίστεως παρ' αὐτῷ. χρόνου δὲ προϊόντος ἐς τοῦτο ἦλθε


παραδοχῆς ὥστε συνοικεῖν καὶ συγχειρίζειν τῷ Μαρκίῳ τὰ κατὰ τὴν
βασιλείαν. ἐν δὲ τούτοις ἐπ' ἀγαθῷ πᾶσι γενόμενος καὶ συνεργῶν
καὶ συγκατασκευάζων τοῖς δεομένοις ἀεί τι τῶν χρησίμων.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 329, Γρ. 13.

…τὴν ἐκ παίδων ἀγωγὴν ἁρμόσας τῷ προεστῶτι μεγάλης ἀποδοχῆς


ἔτυχε καὶ πίστεως παρ' αὐτῷ. χρόνου δὲ προϊόντος ἐς τοῦτο ἦλθε
παραδοχῆς ὥστε συνοικεῖν καὶ συγχειρίζειν τῷ Μαρκίῳ τὰ κατὰ τὴν
βασιλείαν. ἐν δὲ τούτοις ἐπ' ἀγαθῷ πᾶσι γενόμενος καὶ συνεργῶν
καὶ συγκατασκευάζων τοῖς δεομένοις ἀεί τι τῶν χρησίμων, ἅμα δὲ καὶ
τῇ τοῦ βίου χορηγίᾳ μεγαλοψύχως εἰς τὸ δέον ἑκάστοτε καὶ σὺν
καιρῷ χρώμενος, ἐν πολλοῖς μὲν ἀπετίθετο χάριν, ἐν πᾶσι δ' εὔνοιαν
ἐνειργάσατο καὶ φήμην ἐπὶ καλοκἀγαθία, καὶ τῆς βασιλείας ἔτυχε.
Λεύκιος Αἰμίλιος, ὁ Περσέα νικήσας, κύριος γενόμενος τῆς
Μακεδόνων βασιλείας, ἐν ᾗ τῆς ἄλλης χωρὶς κατασκευῆς καὶ χορηγίας
ἐν αὐτοῖς εὑρέθη τοῖς θησαυροῖς ἀργυρίου καὶ χρυσίου.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 330, Γρ. 2.

…καὶ συγκατασκευάζων τοῖς δεομένοις ἀεί τι τῶν χρησίμων, ἅμα δὲ καὶ


τῇ τοῦ βίου χορηγίᾳ μεγαλοψύχως εἰς τὸ δέον ἑκάστοτε καὶ σὺν
καιρῷ χρώμενος, ἐν πολλοῖς μὲν ἀπετίθετο χάριν, ἐν πᾶσι δ' εὔνοιαν
ἐνειργάσατο καὶ φήμην ἐπὶ καλοκἀγαθία, καὶ τῆς βασιλείας ἔτυχε.
Λεύκιος Αἰμίλιος, ὁ Περσέα νικήσας, κύριος γενόμενος τῆς
Μακεδόνων βασιλείας, ἐν ᾗ τῆς ἄλλης χωρὶς κατασκευῆς καὶ χορηγίας
ἐν αὐτοῖς εὑρέθη τοῖς θησαυροῖς ἀργυρίου καὶ χρυσίου πλείω τῶν
ἑξακισχιλίων ταλάντων, οὐχ οἷον ἐπεθύμησε τούτων τινός, ἀλλ' οὐδ'
αὐτόπτης ἐβουλήθη γενέσθαι, δι' ἑτέρων δὲ τὸν χειρισμὸν ἐποιήσατο
τῶν προειρημένων, καίτοι κατὰ τὸν ἴδιον βίον οὐ περιττεύων τῇ
χορηγίᾳ, τὸ δ' ἐναντίον ἐλλείπων μᾶλλον.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 182, Γρ. 45.

…τῶν Ῥωμαίων βασιλέως μήτηρ Μαμαία εἰς λόγους Ὠριγένει


συνῆλθεν ἐν Ἀντιοχείᾳ καὶ παρ' αὐτοῦ κατηχήθη τὸν λόγον. ἐξ
ἐκείνου δὲ τοῦ χρόνου τῶν εἰς τὰς θείας γραφὰς ὑπομνημάτων ἐγέ-
νετο ἀρχή, Ἀμβροσίου εἰς τὰ μάλιστα παρορμῶντος αὐτὸν μυρίαις
ὅσαις οὐ προτροπαῖς ταῖς διὰ λόγων καὶ παρακλήσεσιν αὐτοῦ μόνον,
ἀλλὰ καὶ ἀφθονωτάταις τῶν ἐπιτηδείων χορηγίαις. ταχυγράφοι τε
106

γὰρ αὐτῷ πλείους ἢ ἑπτὰ τὸν ἀριθμὸν παρῆσαν ὑπαγορεύοντι, χρό-


νοις τεταγμένοις ἀλλήλους ἀμείβοντες, βιβλιογράφοι τε οὐχ ἥττους
ἅμα καὶ κόραις ἐπὶ τῷ καλλιγραφεῖν ἠσκημέναις· ὧν ἁπάντων τὴν
δέουσαν τῶν ἐπιτηδείων ἄφθονον χορηγίαν ὁ Ἀμβρόσιος παρεστήσατο·
ναὶ μὴν καὶ ἐν τῇ περὶ τὰ θεῖα λόγια ἀσκήσει τε καὶ σπουδῇ …

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 182, Γρ. 49.

…ὅσαις οὐ προτροπαῖς ταῖς διὰ λόγων καὶ παρακλήσεσιν αὐτοῦ μόνον,


ἀλλὰ καὶ ἀφθονωτάταις τῶν ἐπιτηδείων χορηγίαις. ταχυγράφοι τε
γὰρ αὐτῷ πλείους ἢ ἑπτὰ τὸν ἀριθμὸν παρῆσαν ὑπαγορεύοντι, χρό-
νοις τεταγμένοις ἀλλήλους ἀμείβοντες, βιβλιογράφοι τε οὐχ ἥττους
ἅμα καὶ κόραις ἐπὶ τῷ καλλιγραφεῖν ἠσκημέναις· ὧν ἁπάντων τὴν
δέουσαν τῶν ἐπιτηδείων ἄφθονον χορηγίαν ὁ Ἀμβρόσιος παρεστήσατο·
ναὶ μὴν καὶ ἐν τῇ περὶ τὰ θεῖα λόγια ἀσκήσει τε καὶ σπουδῇ προ-
θυμίαν ἄφατον αὐτῷ συνεισέφερεν, ᾗ καὶ μάλιστα αὐτὸν προέτρεπεν
ἐπὶ τὴν τῶν ὑπομνημάτων σύνταξιν. τοσαύτην δὲ ἔσχε σπουδὴν περὶ
τὰς θείας γραφάς, ὥστε καὶ τὴν Ἑβραϊκὴν διάλεκτον…

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. , 274, Γρ. 2.

Ὑπερέχιος, Ἀλεξανδρεύς, γραμματικός, ἐπὶ τῶν χρόνων Μαρ-


κιανοῦ τοῦ βασιλέως. ἔγραψε τέχνην γραμματικήν, Περὶ ὀνομάτων,
Περὶ ῥήματος καὶ ὀρθογραφίας. Ὑπερέχων· αἰτιατικῇ. ὑπερνικῶν. καί τις
ἦν περὶ τοὺς πλεί-στους καλλωπισμός, ὑπερέχων τὴν τοῦ βίου χορηγίαν
. γενικῇ δέ· πολλῶν βασιλέων ὑπερέσχεν.

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 409, Γρ. 12.

…τῆς καταλύσεως Νεοκλέους τοῦ Σικυωνίων τυράννου. ἦν δὲ καὶ


περὶ τὸν βίον ἐπιμελὴς καὶ λιτὸς κατὰ τὴν περικοπήν, παρειληφὼς
παρὰ τῶν προειρημένων ἀνδρῶν τὰς τοιαύτας δόξας ὡς οὐχ οἷόν τε
τῶν κοινῶν προστατεῖν καλῶς τὸν ὀλιγωροῦντα τῶν κατὰ τὸν ἴδιον
βίον, οὔτε μὴν ἀποσχέσθαι τῆς πατρίδος, ὅστις πολυτελέστερον ζῇ τῆς
κατὰ τὴν ἰδίαν ὕπαρξιν χορηγίας. παραλαβὼν δὲ τοὺς ἱππεῖς παντὶ τρόπῳ
κατεφθαρμένους καὶ τὰς ψυχὰς τῶν ἀνδρῶν ἡττημένας οὐ μόνον αὐτοὺς
ἑαυτῶν βελτίους, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπεναντίων κρείττους ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ
κατεσκεύασε, πάντας εἰς ἀληθινὴν ἄσκησιν καὶ ζῆλον ἐπιτευκτικὸν
ἐμβιβάσας. τῶν μὲν γὰρ ἄλλων οἱ πλεῖστοι τῶν καθισταμένων ἐπὶ τὴν
ἀρχὴν ταύτην.
107

Σούδα, αλφαβητικόν λεξικόν. 395, Γρ. 8.

…τοῦ ἀλλαντοπώλου τὸ ὄνομα εἴρηται· ὥσπερ γὰρ γεμίζεις καὶ πληροῖς


τὰ ἔντερα παντὸς τοῦ φυράματος, οὕτω χόρδευε καὶ τάραττε καὶ τὰ
πολιτικὰ καὶ συντάραττε καὶ συμφύρα τὰ πράγματα, ὑπογλυκαίνων
ῥηματίοις μαγειρικοῖς, ἡδύσμασι χρώμενος καὶ ἀρτύων κακίαις. καὶ
Πολύβιός φησι· καί τις ἦν περὶ τοὺς πλείστους καλλωπισμός,
ὑπερέχων τὴν ἐκ τοῦ βίου χορηγίαν . τουτέστι παροχήν.

Ιγνάτιος βιογράφος. Poeta, Vita Nicephori “Nicephori archiepiscopi


ConstΑΝΤΙ nopolitani opuscula historica”, Ed. de Boor, C.Leipzig:
Teubner, 1880, Repr. 1975. Σελ. 152, Γρ. 7.

…οὐ κατὰ τὴν τοῦ ὄφεως ὁμοιότητα προσῆν αὐτῷ, κατὰ μόνου δὲ τοῦ τὴν
πτῶσιν ἡμῖν προξενίσαντος δράκοντος ἐπετείνετο. ἀφιλαργυρίαν δέ, τὴν
πρὸς ἀϋλίαν τὸν ἄνθρωπον ἐπαλείφουσαν, οὐκ ἐν πίθῳ κατὰ τὸν Κυνικὸν
ἐκεῖνον φιλόσοφον ἐθησαύριζεν· τῇ δὲ πρὸς τοὺς πένητας ἀεννάῳ χορηγίᾳ
διὰ παντὸς πλατυνόμενος χρημάτων κατεφρόνει καὶ τὴν πρὸς αὐτὰ
φέρουσαν ὁδὸν ἐξετρέπετο. τὸ γὰρ μή τι ποιεῖν κατ' ἐπίδειξιν εὐκαίρως
φιλοσοφήσας καὶ τὸ συνειδὸς ἀθόλωτον ἐν τούτῳ κτησάμενος, οὐ μόνον
τὴν δεξιὰν πρὸς ἐλεημοσύνην καθώπλιζεν, ἀλλὰ καὶ τὴν ταύτης γνῶσιν τῇ
ἀριστερᾷ προσεθάρρησεν, ὡς εἰς παντελῆ ἀπάθειαν τοῦ …

Β ΕΣΔΡΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε 1 ΚΑΙ επροφήτευσεν Αγγαίος ο προφήτης


και Ζαχαρίας ο του Αδδώ προφητείαν επί τους Ιουδαίους τους εν Ιούδα
και Ιερουσαλήμ εν ονόματι Θεού Ισραήλ επ ‘ αυτούς. 2 τότε ανέστησαν
Ζοροβάβελ ο του Σαλαθιήλ και Ιησούς υιος Ιωσεδέκ και ήρξαντο
οικοδομήσαι τον οίκον του Θεού τον εν Ιερουσαλήμ, και μετ ‘ αυτών οι
προφήται του Θεού βοηθούντες αυτοίς. 3 εν αυτω τω καιρω ήλθεν επ ‘
αυτούς Θανθαναϊ έπαρχος πέραν του ποταμού και Σαθαρβουζαναϊ και οι
σύνδουλοι αυτών και τοιάδε είπαν αυτοίς· τις έθηκεν υμίν γνώμην του
οικοδομήσαι τον οίκον τούτον και την χορηγίαν ταύτην καταρτίσασθαι;

Β. ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ 1 10 επινεύσαντος δε του βασιλέως


και της αρχής κρατήσας, ευθέως επί τον Ελληνικόν χαρακτήρα τους
ομοφύλους μετήγε 11 και τα κείμενα τοις Ιουδαίοις φιλάνθρωπα βασιλικά
δια Ιωάννου του πατρός Ευπολέμου, του ποιησαμένου την πρεσβείαν υπέρ
φιλίας και συμμαχίας προς τους Ρωμαίους, παρώσατο. και τας μεν νομίμους
108

καταλύων πολιτείας, παρανόμους εθισμούς εκαίνιζεν· 12 ασμένως γαρ υπ ‘


αυτήν την ακρόπολιν γυμνάσιον καθίδρυσε και τους κρατίστους των
εφήβων υποτάσσων υπό πέτασον ήγεν. 13 ην δ ‘ ούτως ακμή τις Ελληνισμού
και πρόσβασις αλλοφυλισμού δια την του ασεβούς και ουκ αρχιερέως
Ιάσωνος υπερβάλλουσαν αναγνείαν, 14 ωστε μηκέτι περί τας του
θυσιαστηρίου λειτουργίας προθύμους είναι τους ιερείς, αλλά του μεν ναού
καταφρονούντες και των θυσιών αμελούντες έσπευδον μετέχειν της εν
παλαίστρα παρανόμου χορηγίας μετά την του δίσκου πρόκλησιν…

Γ ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε 1 ΤΟΤΕ προσκαλεσάμενος ΄Ερμωνα


τον προς τη των ελεφάντων επιμελεία, βαρεία μεμεστωμένος οργή και χόλω
κατά παν αμετάθετος 2 εκέλευσεν υπό την επερχομένην ημέραν δαψιλέσι
δράκεσι λιβανωτού και οίνω πλείονι ακράτω άπαντας τους ελέφαντας
ποτίσαι, όντας τον αριθμόν πεντακοσίους, και αγριωθέντας τη του πόματος
αφθόνω χορηγία εισαγαγείν προς συνάντησιν του μόρου των Ιουδαίων. 3 ο
μεν τάδε προστάσσων ετρέπετο προς την ευωχίαν, συναγαγών τους μάλιστα
των φίλων και της στρατιάς απεχθώς έχοντας προς τους Ιουδαίους· 4 ο δε
ελεφαντάρχης το προσταγέν αραρότως ΄Ερμων συνετέλει.

εὐεργεσία

Όμηρος. Οδύσσεια. Ed. von der Mühll, P.Basel: Helbing & Lichtenhahn,
1962.Βιβ. 22, Γρ. 235.

… δ' ἥλω βουλῇ Πριάμου πόλις εὐρυάγυια. πῶς δὴ νῦν, ὅτε σόν γε δόμον
καὶ κτήμαθ' ἱκάνεις, ἄντα μνηστήρων ὀλοφύρεαι ἄλκιμος εἶναι; ἀλλ' ἄγε
δεῦρο, πέπον, παρ' ἔμ' ἵστασο καὶ ἴδε ἔργον, ὄφρ' εἰδῇς, οἷός τοι ἐν ἀνδράσι
δυσμενέεσσι Μέντωρ Ἀλκιμίδης εὐεργεσίας ἀποτίνειν.” ἦ ῥα, καὶ οὔ πω
πάγχυ δίδου ἑτεραλκέα νίκην, ἀλλ' ἔτ' ἄρα σθένεός τε καὶ ἀλκῆς πειρήτιζεν
ἠμὲν Ὀδυσσῆος ἠδ' υἱοῦ κυδαλίμοιο. αὐτὴ δ' αἰθαλόεντος ἀνὰ μεγάροιο
μέλαθρον ἕζετ' ἀναΐξασα, χελιδόνι εἰκέλη ἄντην.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. “Eustathii archiepiscopi


Thessalonicensis Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. pertinentes, vols. 1–4”, Ed.
van der Valk, M.Leiden: Brill, 1:1971; 2:1976; 3:1979; :1987.Τόμ. 1,
Σελ. 139, Γρ. 16

…ἐμπορευομένων, ὃ καὶ εἶναι ὅμοιον τῷ «πύξον ἐς Κύτωρον ἤγαγες» ἤ


«ἰχθὺν εἰς Ἑλλήσποντον». Ὅτι δὲ ἡ γλαὺξ οὐ μόνον ὀξύνεται κοινότερον,
ἀλλὰ καὶ περισπᾶται Ἀττικῶς, δηλοῦται ἀλλαχοῦ. (v. 207) Ὅτι ἐν τῷ
109

«ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τεὸν μένος, αἴ κε πίθηαι» δηλοῖ φιλοσόφως ὁ


ποιητὴς τὸ ἐφ' ἡμῖν εἶναι παύεσθαι θυμοῦ εἴτε καὶ μὴ καὶ ὅλως τὸ μὴ βίᾳ
εἶναι, ἀλλ' ἑκούσιον τὸ καλόν. (v. 211) Ὅτι ὀνειδίζειν οὐ μόνον τὸ
εὐεργεσίας ἀναφέρειν τοῖς εὐηργετημένοις, ὅπερ πρὸ μικροῦ Ἀχιλλεὺς
ἐποίησε προσονειδίσας τῷ βασιλεῖ, ὡς τὸ μὲν πλεῖον τοῦ πολέμου αὐτὸς
ἔχει, ἐκεῖνος δὲ τὸ πλέον τοῦ δασμοῦ, ἀλλὰ καὶ τὸ ἁπλῶς ὀνοστά τινα καὶ
ἐπίμομφα λέγειν. Ἀχιλλεὺς οὖν ἐνταῦθα ὑπὸ τῆς Ἀθηνᾶς ἐπιτραπείς
«ἔπεσσιν ὀνειδίσαι, ὡς ἔσσεταί περ» εὐεργεσίας μὲν οὐ προφέρει τῷ
βασιλεῖ, οὐδὲ ἀχάριστον εἶναι λέγει, ὅπερ ἦν κυρίως ὄνειδος·

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 1, Σελ. 188, Γρ. 2.

… τοῦ δἡῢς καὶ τὰ ἄλλα ὁμοίως τοῖς ἀνωτέρω· ἢ παρὰ τὸ ἕω, τὸ ἀπολαύω,
ἑΰς, καὶ τροπῇ τοῦ εκατὰ τὴν εἰρημένην ὁμοιότητα τὰ ἑξῆς· ἢ καὶ ὡς πνίγω
πνιγεύς, οὕτως ἕω ἑεύς, ὅθεν Ἰωνικὴ γενικὴ ἑῆος.] (v. 394 s.) Ὅτι ἀξιοῖ ὁ
ποιητὴς μεμνῆσθαι ἡμᾶς χαρίτων, εἴ ποθεν ἢ λόγῳ ἢ ἔργῳ ὄνησιν
σχοίημεν ἔκ τινος. διὸ καὶ ἡ Θέτις Ἀχιλλέως ὑποθεμένου ἀναμνήσει τὸν
Δία παλαιᾶς εὐεργεσίας καὶ ἀντ' αὐτῆς αἰτήσεται τιμὴν τῷ υἱῷ, εὖ
ποιήσασά ποτε τὸν Δία καὶ αὐτὴ κατὰ τὸν μῦθον καὶ ἔπει καὶ ἔργῳ· ἔπει
μέν, ὅτε τὴν ἐπιβουλὴν ἐμήνυσε τῷ Διΐ· ἔργῳ δέ, ὅτε τὸν ῥηθησόμενον
Βριάρεων ἀνήγαγε συμμαχήσοντα. [Τὸν δὲ Δία ἐνταῦθα περιφράζων
«κραδίην Διός» λέγει, οἷον «εἴ ποτε δή τι ἢ ἔπει ὤνησας κραδίην Διὸς ἠὲ
καὶ ἔργῳ».] (v. 396) .

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 1, Σελ. 203, Γρ. 9

…προθύματα. οὐλοχύτας γὰρ πρὸ τῆς θυσίας μετεχειρίζοντο καί, ὡς ὁ


ποιητής φησι, προεβάλοντο. εἰ δὲ χρὴ καὶ πλατύτερον εἰπεῖν διὰ τὸ
σαφέστερον, οἱ οὐλοχύται οὐλαὶ ἦσαν τουτέστι κριθαὶ μετὰ ἁλῶν, ἃς
ἐπέχεον τοῖς βωμοῖς πρὸ τῆς ἱερουργίας. ἐποίουν δὲ τοῦτο ἢ
πολυπλήθειαν καρπῶν οἰωνιζόμενοι, ὧν ἀπαρχαὶ οἷον αἱ οὐλαὶ αὗται
προσήγοντο, ἢ ἄλλως διὰ τὸ πρὸς θεοὺς εὐχάριστον ὑπὲρ τῆς εἰς τὸ ζῆν
εὐεργεσίας, ἐπεὶ τοῦ βαλανηφαγεῖν καὶ τῆς τῶν δρυκάρπων παλλαγέντες
τροφῆς εἰς ἥμερον βίον τὸν ἐκ τῶν σπορίμων μετέπεσον. διὰ τοῦτο γὰρ
καὶ κριθὰς προεβάλοντο, σπέρμα ἥμερον, ἃς πρώτας κρατεῖ λόγος εἰς
χρῆσιν ἐλθεῖν τοῖς πάλαι ποτὲ ἀπαλλαγεῖσι τοῦ βαλανηφαγεῖν.
διὸ καὶ κριθαί, φασίν, ἐκλήθησαν, διότι αὐτῶν εὑρεθεισῶν διεκρίθησαν
τῶν ἀλόγων ζῴων οἱ ἄνθρωποι. ἐντεῦθεν δὲ καὶ ὁ κρίβανος οἱονεὶ κριθῆς
βαῦνος.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 1, Σελ. 219, Γρ. 9


110

…υἱόν, ὃς ὠκυμορώτατός ἐστι τῶν ἄλλων». οὐ λέγει δὲ καὶ πῶς τὸν Δία
ὠφέλησε, διότι τε οὐ χρὴ φανερῶς ἐξονειδίζειν τὸν εἰδότα καὶ ὅτι οὐδὲ
θέλει ὁ ποιητὴς ἀκαίρως διττολογεῖν. φθάσας γὰρ ἤδη προϊστόρησε
μελετᾶσθαι δεσμοὺς Διός ποτε, οἷς ἡ Θέτις ἐβοήθησεν ὁ δὲ Ζεὺς τὴν μὲν
χάριν μὴ ἀποδοῦναι οὐκ ἔχει, κατανεῦσαι δὲ ἐπὶ βλάβῃ τῶν Ἑλλήνων
δυσχερῶς ἔχει. νικᾷ μέντοι ἡ τῆς εὐεργεσίας ἀνταπόδοσις. ἀγεννὲς γὰρ
τὸ μὴ ἀντιτίνειν τοῖς εὐεργέταις χάριτας. εἰ δὲ ἡ Ἥρα μὴ θέλει, ἀλλ'
οὐδὲν αὐτῆς μέλον ἐστὶ τῷ Διῒ διδάσκοντος τοῦ ποιητοῦ, ὅτι καὶ τῶν
οἰκειοτάτων ἐν πολλοῖς προτιμητέον τὸν εὐεργέτην. καὶ ἄλλως δὲ ἡ Ἥρα,
εἰ μὴ Θέτις ἐξεβοήθησέ ποτε, κατήγαγεν ἂν τὸν Δία τῆς ἀρχῆς. βέλτιον
οὖν τῇ Θέτιδι, ὡς καὶ προγέγραπται, ὑπακοῦσαι κατὰ τῶν Ἀχαιῶν, ὡς
εὐεργέτιδι, καὶ μὴ πεισθῆναι τῇ Ἥρᾳ ὑπὲρ αὐτῶν, τῇ ἐπιβούλῳ.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 1, Σελ. 326, Γρ. 24

… ἔτι δὲ καὶ τὸ Κάδμος. θέμα γὰρ αὐτοῦ τὸ ἴσημι, οὗ πληθυντικὸν


ἴσαμεν καὶ συγκοπῇ ἴσμεν. τινὲς δὲ τολμῶσιν ἐκ τοῦ οἴδαμεν συγκόψαι
αὐτὸ ἀποβάλ-λοντες τὸ κατάρχον ο. Τοῦ δέ «τάδε ἔργα» διασαφητικὸν τὸ
«ἢ εὖ ἢ κακῶς νοστήσομεν».] (v. 255 s.) Ὅτι Θερσίτου εἰπόντος ὡς
πολλὰς γυναῖκας δίδομεν οἱ Ἀχαιοὶ τῷ βασιλεῖ καὶ οὕτω φίλα μὲν τῷ
δήμῳ λέγοντος, κοινοποιουμένου δὲ τὴν εὐεργεσίαν διὰ τοῦ δίδομεν, ἔτι
δὲ εἰπόντος καί, ὅτι ἐγὼ δήσας ἄγω αἰχμάλωτον, δι' οὗ χρυσὸς
προσγίνεται τῷ βασιλεῖ, Ὀδυσσεὺς εἰς ὑπερβολὴν ἀντιδημαγωγῶν καὶ
τὴν τοῦ Θερσίτου ὑπὲρ ἑαυτοῦ σεμνολογίαν ἐξαφανίζων μέμφεται αὐτὸν
λέγων ἐν ἐρωτήσει· «Κάθησαι ὀνειδίζων τῷ βασιλεῖ, ὅτι οἱ μάλα πολλὰ
διδοῦσιν ἥρωες Δαναοί, σὺ δὲ κερτομέων ἀγορεύεις;» οὐ γὰρ λέγει
δίδως ἢ διδόατε τῷ βασιλεῖ, ἀλλὰ διδόασιν οἱ Δαναοί, καὶ οὐ γυναῖκας
μόνον.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 1, Σελ. 707, Γρ. 23

… καλὸν οὖν καὶ τὸ ἐφεῖναι καὶ τὸ προεῖναι ἰὸν τῷ Μενελάῳ. κρεῖττον


μέντοι τὸ ἐπιπροεῖναι, ἵνα ἡ μὲν ἐπιπρόθεσις τὴν κατασημαίνῃ, ὡς
πολλαχοῦ τῆς Ὁμηρικῆς ποιήσεως λαμβάνεται, καθὰ καὶ ἐν τῷ·
«δαιμονίη τί μοι ἐπέχεις», ἡ δὲ προτὴν πρὸ τῶν ἄλλων δηλώσῃ βολήν. (v.
95) Χάρις δὲ κύδους διαφέρει, καθότι κῦδος μὲν ἡ εὔκλεια, χάρις δὲ
ὁμολογία εὐεργεσίας ἐστί. διὸ καὶ πάμπρωτα δῶρα ἐκ Πάριδος λήψεσθαί
φησι τὸν Πάνδαρον, οἷα καὶ τῶν ἄλλων ὕστερον ἐπιδωσόντων, ὡς
εὐεργέτῃ. (v. 97) Τὸ δέ «δῶρα φέροιο» τὸ παρὰ τοῖς ὕστερον δωροφορεῖν
συνέθετο. (v. 99) Τοῦ δὲ δμηθέντα διασαφητικὸν τὸ
»πυρῆς ἐπιβάντ' ἀλεγεινῆς», ὅπερ ἐστὶ περίφρασις τοῦ καυθέντα. ἐκεῖνο
δὲ παρακολούθημά ἐστι νεκροῦ. ἀφελῶς δὲ πέφρασται ….
111

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 3, Σελ. 306, Γρ. 24

Οἱ δὲ παλαιοί φασι δεξιῶς τὸν Νέστορα πρὸς ἑκατέραν τύχην ἁρμόσασθαι.


ἐπεὶ γὰρ δεινὰ δράσας ὁ Ἡρακλῆς ὅμως καὶ Νέστορος καὶ Νηλέως
ἐφείσατο, κατὰ δέ τινας καὶ τὴν ἀρχὴν ὕστερον τῆς Πύλου τῷ Νέστορι
παρέδοτο, διὰ τοῦτο οὔτε βλάσφημόν τι λέγει ὁ γέρων δι' αὐτὸν οὔτε μὴν
ἐπαίνου ἐχόμενον, τοῦτο μὲν διὰ τὴν τῶν ἀδελφῶν ἀπώλειαν, ἐκεῖνο δὲ διὰ
τὴν εὐεργεσίαν. οὕτω καὶ Χρύσης ἀπολαβὼν τὴν παῖδα σιγᾷ, οὔτε
ἐπαινεῖν ἔχων τὴν τοῦ βασιλέως πρᾶξιν διὰ τὸ τῆς ἀποδόσεως οὐχ'
ἑκούσιον, οὔτε βλασφημεῖν ἐθέλων διὰ τὸ ἔχειν ἤδη τὸ ποθούμενον. Εἷλε
δὲ κατά τινας τὴν Πύλον ὁ Ἡρακλῆς ὡς μὴ προσδεχθεὶς ὑπὸ τοῦ Νηλέως,
ὅτε τὸν καὶ ἐν Ὀδυσσείᾳ δηλούμενον τοῦ Ἰφίτου φόνον παρ' αὐτῷ
καθήρασθαι ἤθελε. τοῦτο δὲ τοῖς ἀκριβεστέροις οὐκ ἀρέσκει, διότι τε,
φασίν, οὐκ οἶδεν Ὅμηρος…

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα.Τόμ. 3, Σελ. 658, Γρ. 24

…καὶ ποταμὸς λεχεποίης λέγεται, οὗ χρήσιμος ἡ ποίη, ὅπερ ἐστὶν ἡ


βοτάνη, λέγεσθαι, τουτέστιν ἐγκοιμᾶσθαι, ὃ καὶ νῦν ἡ γῆ ποιεῖ
κοιταζομένοις τῇ Ἥρᾳ καὶ τῷ Διΐ. (v. 350 s.) Ἐπάγει δὲ καί, ὡς «ἐπὶ δὲ
νεφέλην ἕσσαντο καλὴν χρυσείην, στιλπναὶ δ' ἀπέπιπτον ἕερσαι» χρυσέῳ
νέφει πρέπουσαι. ἃ δὴ καθὰ καὶ τὸ «νέφος ἀμφικαλύψω χρύσεον», οὐ
μόνον ἔπαινοι εὐαερίας εἰσίν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ χρυσέου ὀφόφου λεχθήσεταί
ποτε, καὶ ἐπὶ εὐεργεσίας δὲ πλουτοποιοῦ, ὅθεν ὁ μῦθος ὁρμηθεὶς χρυσῆν
πλάττει νεφέλην ἐκ Διὸς τοῖς Ῥοδίοις πλοῦτον ἐπιβρέξασαν ἐν ταῖς
γοναῖς τῆς Ἀθηνᾶς. Γίνεται δὲ ὁ στιλπνὸς ἀπὸ τοῦ στίλπω,
ὡς θάλπω θαλπνός, καὶ τέρπω τερπνός. [Ἐκ δὲ τοῦ στίλπω καὶ ὄνομα
κύριον ὁ Στίλπων. ἄρρητον δὲ τὸ στίλπω, ῥητὸν δὲ ἀντ' αὐτοῦ τὸ στίλβω,
ἐξ οὗ καὶ ἡ στιλβηδών. οὕτω διφορεῖται καὶ τὸ καλύπτω. φαίνεται γὰρ
καὶ καλύβω…

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 4, Σελ. 199, Γρ. 1

…κατέπρησεν ἃ ἔγραψεν ὡς Ὁμήρου ἡττώμενα κατὰ πολύ. εἶτα


ἐπιθέμενος τραγῳδίᾳ καὶ μέλλων ἀγωνιεῖσθαι καὶ ἀκούσας Σωκράτους
καὶ καθάπαξ αἱρεθεὶς ὑπὸ τῆς ἐκείνου σειρῆνος, ἀπεδύσατο ἐπὶ
φιλοσοφίαν, ἐφ' ᾗ καὶ εὐδοκίμησε πάνυ.] Κεῖται δὲ καὶ ἐνταῦθα τὸ «ὧδε»
ἀντὶ τοῦ οὕτως, ὡς ἔχεις δηλαδὴ ἄρτι, γέμων ἀσβόλης, ἱδρῶν, ἡμίγυμνος,
ἵνα εἴπῃ ὅτι πρόμολε τάχιστα. (v. 394 s.) Εὐεργεσίας δὲ ὁμολογία καθ'
Ἥφαιστον ἐπὶ Θέτιδι τὸ «ἦ δή μοι δεινή τε καὶ αἰδοίη θεὸς ἔνδον, ἥ μ'
112

ἐσάωσεν, ὅτε με ἄλγος ἀφίκετο». παρῳδηθήσεται δέ ποτε δεξιῶς καὶ εἰς


ἄνδρα εὐεργετήσαντα. Λέγοι δ' ἂν Ἥφαιστος ἀλληγορικῶς τὴν
θαλαττίαν Θέτιν δεινὴν μὲν αὐτῷ ὡς πυρὶ διὰ τὸ κατ' αὐτὴν δραστικὸν
καὶ οἷον φοβερόν, σβεστικὸν γὰρ πυρὸς τὸ καθ' ὕδωρ ὑγρόν, αἰδοίην δὲ
διὰ τὸ αὖθις πότε χρηστὸν τῷ πυρὶ ἐξ ὑγρότητος, δι' ἧς πολλαί …

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 4, Σελ. 199, Γρ. 26

…(v. 399) Ἣν Εὐρυνόμην καὶ ἐπαναλαμβάνων, οὐ μόνον, ἵνα μὴ Νηρηῒς


νομισθείη καὶ αὐτή, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μάλα προσφιλῶς, ὡς εἰκός, αὐτῇ
ἔχειν, ἐπάγει «Εὐρυνόμη, θυγάτηρ ἀψορρόου», ἢ «βαθυρρόου»,
Ὠκεανοῦ», θεραπεύων ἅμα καὶ τὴν Θέτιν παροῦσαν, οἷς αὐτὸν μανθάνει
εὐγνωμονοῦντα μὴ παρούσῃ τῇ Εὐρυνόμῃ. (v. 405) Ὧν τὴν εὐεργεσίαν
μετ' ὀλίγα γοργῶς κεφαλαιῶν φησιν «ἀλλὰ Θέτις τε καὶ Εὐρυνόμη ἔσαν,
αἵ μ' ἐσάωσαν». Παιδεύει δ' ἐν τούτοις ὁ ποιητὴς δεῖν ἀεὶ μεμνῆσθαι
χαρίτων. ὧν χάριν καὶ ὁ μυθικὸς Ἥφαιστος καὶ αἰδοίην καὶ δεινὴν τὴν
εὐεργετήσασαν αὐτὸν Θέτιν καλεῖ, ἔτι δὲ καὶ φίλην, καὶ ζωάγρια δέ
φησι χρεὼν εἶναι ἀποδιδόναι αὐτῇ, ὅ ἐστι χαριστήρια ὑπὲρ τοῦ εἰς τὸ ζῆν
ἀγερθῆναι, ὅ ἐστι συναχθῆναι…

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Τόμ. 4, Σελ. 302, Γρ. 19

…οὔτε ζητεῖ, ὅπως μὴ ἐπὶ μισθῷ φαίνηται πολεμῶν, ἢ καὶ φιλοκτέανος


ὤν, ὃ φθάσας αὐτὸς τῷ βασιλεῖ προσωνείδισεν, ἀλλ' αὐτὰ μὲν τῇ τοῦ
βασιλέως ἀνατίθησιν ἐξουσίᾳ, αὐτὸς δὲ ἐπὶ φίλου ἐκδικήσει ἐθέλει
μάχεσθαι, θεὶς ἐν παρέργῳ τὰ δῶρα. (v. 147 s.) Λέγει οὖν «δῶρα μὲν αἴ κ'
ἐθέλῃσθα παρασχέμεν, ὡς ἐπιεικές, ἤ τ' ἐχέμεν, παρὰ σοί», ἤτοι παρὰ τῇ
σῇ ἐξουσίᾳ κεῖται, καὶ τὰ ἑξῆς. τοῦτο δὲ καὶ πᾶς ἂν εἴποι ὁ εὐεργεσίαν ἢ
δῶρα ἐλπίσας παρά τινος. ἡ δὲ τῶν δώρων ποιότης καὶ ποσότης ἐγράφη
ἐν ταῖς Λιταῖς. Σημείωσαι δὲ τὸ «ὡς ἐπιεικές», ὅμοιον ὂν πρὸς τὸ
«μενοεικέα», δι' οὗ ἐμφαίνει, ὅτι οὐ μόνον οὐ παραιτεῖται τὰ δῶρα, ἀλλὰ
καὶ ἀποφαίνεται ὡς ἐπιεικές, ἤτοι πρέπον ἐθέλειν λαβεῖν αὐτά. ἔστι δὲ τὸ
ἐπιεικὲς ταὐτὸν τῷ «ὡς ἐπέοικε», κατὰ τὸ «τιμὴν ἥν τιν' ἔοικε», τὸ ἐν τῇ
γʹ ῥαψῳδίᾳ ῥηθέν.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. “Eustathii archiepiscopi


Thessalonicensis commentarii ad Homeri Odysseam, 2 vols. in 1”, Ed.
Stallbaum, G.Leipzig: Weigel, 1:1825; 2:1826, Repr. 1970.Τόμ. 1, Σελ.
306, Γρ. 22
113

…ἄλλων τοῖς ἄθλοις οἱ περὶ αὐτόν. ἐλλάμπεται γὰρ οὐ μόνον τοῖς


οἰκείοις ἀλλὰ καὶ τοῖς τῶν πατριωτῶν ἐπαίνοις ὁ Ἀλκίνοος. Ὅρα δὲ καὶ
νῦν τὸ, ἀλλ' ἄγε δῶμεν, ἐπιῤῥηματικῶς λεχθὲν ὁμοίως τῷ, ἀλλ'
ἄγε σιγῇ τοῖον ἀναστάντες τελέωμεν μῦθον. Τὸ δὲ ξεινήϊον ὃ καὶ ἐν
Ἰλιάδι κεῖται, εἶχε μὲν καὶ πληθυντικῶς εἰπεῖν ξεινήϊα. λέγει δὲ ὅμως
ἑνικῶς, ἵνα δηλώσῃ τὸ ἰδίᾳ ἐξ ἑνὸς ἑκάστου τῶν ἀριστέων ξένιον.
καθὰ εὐθὺς αὐτίκα ἑρμηνεύει καὶ Ἀλκίνοος. Ἐπιεικὲς δέ φησι, τὸ ἐοικός,
ἢ ᾧ τις εἴκει διὰ τὸ λόγου εἶναι ἄξιον. (Vers. 390.) Ὅτι προκαλούμενος ὁ
βασιλεὺς Ἀλκίνοος εἰς εὐεργεσίαν Ὀδυσσέως τοὺς συνάρχοντας φησί.
δώδεκα γὰρ κατὰ δῆμον ἀριπρεπέες βασιλῆες ἀρχοὶ κραίνουσι,
τρισκαιδέκατος δ' ἐγὼ αὐτός. τῶν οἱ ἕκαστος, φᾶρος ἐϋπλυνὲς ἠδὲ χιτῶνα
καὶ (Vers. 393.) χρυσοῖο τάλαντον ἐνείκατε τιμήεντος. ἔστι δὲ κἀνταῦθα
τὸ τοῦ ταλάντου ποσὸν οὐ δῆλον ὁπόσου ὄγκου ἐστὶ…

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. Τόμ. 2, Σελ. 279, Γρ. 13

…εὐγενεῖ καὶ μεγάλῳ προπαροξυνθείς. (Vers. 226.) ἃ μέντοι πλάττει τὴν


μυθικὴν Ἀθηνᾶν λέγουσαν πρὸς ἐρεθισμὸν, ταῦτα εἰσίν· οὐκέτι σοί γ',
Ὀδυσσεῦ, μένος ἔμπεδον, οὐδέ τις ἀλκὴ, οἵη ὅτ' ἀμφ' Ἑλένῃ λευκωλένῳ
εὐπατερείῃ εἰνάετες Τρώεσσιν ἐμάρναο νωλεμὲς αἰεὶ, πολλοὺς δ' ἄνδρας
ἔπεφνες ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι, σῇ δ' ἥλω βουλῇ Πριάμοιο πόλις εὐρυάγυια.
πῶς δὴ νῦν, ὅτε σόν γε δόμον καὶ κτήμαθ' ἱκάνεις, ἄντα μνηστήρων
ὀλοφύρεαι ἄλκιμος εἶναι; ἀλλ' ἄγε δεῦρο, πέπον, παρ' ἔμ' ἵστασο καὶ
ἴδε ἔργον, (Vers. 234.) ὄφρ' εἰδῇς οἷός τοι ἐγὼ εὐεργεσίας ἀποτίνειν· ὃ
δὴ προσφυὲς ῥηθῆναι πρὸς τοῦ βοηθοῦντος τινὶ φίλῳ. καὶ λέγει μὲν
οὕτως ἡ Ἀθηνᾶ. οὔ πω δέ, φησι, πάγχυ δίδου ἑτεραλκέα νίκην,
περὶ ἧς πολλαχοῦ κεῖται, ἀλλ' ἔτ' ἄρα σθένεός τε καὶ ἀλκῆς πειρήτιζεν
Ὀδυσσέως τε καὶ τοῦ παιδός. οὐ γὰρ ἅμα λόγος ἐρεθιστικὸς καὶ εὐθὺς
μέγα ἔργον, ἀλλ' ὡς εἰκὸς μετὰ βραχὺ, ὅτε δηλαδὴ ἀναχωρήσει
ἡ Ἀθηνᾶ ἐκ μέσου, τουτέστι παύσεται μὲν ἡ βουλὴ καὶ τὸ λαλεῖν τὰ πρὸς
θάῤῥος τυχὸν ἢ ἐκφόβησιν, γένηται δὲ τῶν ἔργων ὁ οὕτω λαλῶν.
τηνικαῦτα γὰρ ἡ κατ' αὐτὸν ἀρετὴ ἐκφαίνεται.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. Τόμ. 2, Σελ. 286, Γρ. 25

…ἀποθέσθαι ἀντὶ τοῦ ἐκδύσασθαι· φησὶ γάρ· βοὸς δ' ἀπέδυνε βοείην.
ταυτὸν δὲ πάντως ἀποδύσασθαι καὶ ἐκδύσασθαι. (Vers. 364.) Τὸ δὲ βοὸς
περιττῶς κεῖται ἐν τῷ βοείην· ἤρκει γὰρ βοείην, ᾗ συνεπινοεῖται πάντως
καὶ ὁ βοῦς. τοιοῦτον καὶ τὸ, βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνὴρ, καὶ ποδάνιπτρα
ποδῶν, καὶ ἕτερα ὅμοια, περὶ ὧν καὶ ἀλλαχοῦ ἱκανῶς εἴρηται. (Vers.
372.) Τὸ δὲ, οὗτος ἐρύσατο καὶ ἐσάωσε, ταυτά εἰσι κατὰ ἔννοιαν.
Ἀδίπλαστον δὲ τὸ ῥῶ ἐν τῷ ἐρύσατο κοινότερον ἢ μᾶλλον ἀπὸ τοῦ
εἰρύσατο ἐκβληθέντος τοῦ ἰῶτα. (Vers. 374.) Εὐεργεσίαν δὲ τὴν
114

ἀγαθοεργίαν ἐνταῦθα λέγει, ἀντικειμένην τῇ κακοεργίᾳ. δύναται δὲ


νοηθῆναι ἡ λέξις καὶ ἐπὶ τοῦ παρὰ τοῖς ὕστερον λεγομένου εὐεργετεῖν·
κάλλιον δὲ τὸ πρῶτον.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. “Scholia Graeca in Homeri


Iliadem (scholia vetera), vols. 1–5, 7”, Ed. Erbse, H.Berlin: De Gruyter,
1:1969; 2:1971; 3:1974; 4:1975; 5:1977; 7:1988. Βιβ. of Iliad 1, verse
175c, Γρ. 4

…μὲν αὐτοῖς ἐνέδωκεν, οὐκ εἶπε δὲ πάλιν ὑπηρετήσουσι. προσάγεται οὖν


διὰ τῶν λόγων τούτων τὸ πλῆθος. ex. | ex. μάλιστα δὲ μητίετα Ζεύς: ὡς
καὶ τὸ “ἐκ δὲ Διὸς βασιλῆες” (Hsd. th. 96). θαρσύνει δὲ τοὺς ἄλλους,
παρατιθεὶς αὐτοῖς τὸν Δία ἀντὶ Ἀχιλλέως. τῇ δὲ πρὸς τὸν θεὸν κοινωνίᾳ
οὐχ ὑπηρέτας αὐτοὺς πεποίηκεν, εἰς δὲ τὴν ἰσόθεον εὐεργεσίαν ἐξῆρε
τοὺς Ἕλληνας.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 8, ver. 362, Γρ.
2

ex. οὐδέ τι τῶν μέμνηται:πρὸς μὲν τὸν Δία εὐπρεπὴς ἡ εἰς


τὸν Ἡρακλέα τῆς εὐεργεσίας ἀνάμνησις, πρὸς δὲ τὴν Ἥραν οὐκέτι·
αὕτη γὰρ ἠναντιοῦτο αὐτῇ σῳζούσῃ τὸν Ἡρακλέα. ἢ ἐκεῖνο ῥητέον
ὅτι ἀνθρώπινόν τι ἔχει ἡ εἰκών· πολλὴν γὰρ σπουδὴν εἴς τινας εἰσενεγ-
κάμενοι καὶ δι' αὐτῶν τοῖς ἀναγκαίοις εἰς ἀπέχθειαν ἐλθόντες, ἀχαρί-
στων ὄντων τῶν εὖ πεπονθότων, εἰώθαμεν σχετλιάζοντες εἰσφέρειν
πρὸς οὓς ἀπηχθήμεθα τὴν τῶν εὐεργετηθέντων ἀχαριστίαν …

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 9, verse 447b,


Γρ. 3

ex. οἷον ὅτε πρῶτον λίπον Ἑλλάδα:μυθολόγοι οἱ γέ-


ροντες καὶ παραδείγμασι παραμυθούμενοι. ἄλλως τε ψυχαγωγεῖ τὴν
ὀργὴν ὁ μῦθος. εἰπεῖν δὲ θέλει τὰς εὐεργεσίας Πηλέως, εἴ πως πείσειεν
ὡς εὔνους τῷ οἴκῳ· καὶ ὅτι λιταῖς οὐ πεισθεὶς ἐν ἀλλοδαπῇ ἄπαις διή-
γαγεν. ἡδεῖα δὲ ἡ ἀκρόασις τῶν οἰκείας συμφορὰς διηγουμένων. καὶ ὁ
κυνικὸς Διογένης τοῖς συνοῦσιν ὁμολογεῖ (fr. deest F. P. G. II
299 sq.), οἵας εἶχεν ὁρμὰς πρὸ τοῦ φιλοσοφεῖν, ὡς ἄρχειν αὑτοῦ μὴ δυ-
νάμενος τῶν ἄλλων ἤθελεν. ἀκριβὴς δὲ διδασκαλία ἡ πεῖρα·

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 14, verse 245-
62, Γρ. 7
115

…ὁμιλητικῶς πρὸς ταῦτά φησιν ὑπηρετήσειν, †ἂν† μὴ κίν-


δυνον αὐτῷ φέροι. τεχνικώτατα δὲ διαλέγεται, τοῦ μὲν καὶ νῦν κρα-
τῆσαι τοῦ Διὸς δύνασθαι πίστιν ἐπάγων ἐκ τῶν ἐπὶ τῷ Ὠκεανῷ, τοῦ
δὲ μὴ τολμῆσαι ἀπολογίαν κομίζων τὸ μηδὲ πρόσθεν αὐτῷ λυσιτελῆ-
σαι τοῦτο πρᾶξαι· ἐξ οὗ δύο χρήσιμα πράττει, τήν τε δοθησομένην
ἐπιτείνει δωρεὰν καὶ τῆς παλαιᾶς εὐεργεσίας τὴν Ἥραν ὑπομιμνῄσκει.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 18, verse 395-8,
Γρ. 2

ex. ἦ ῥά νύ μοι δεινή τε καὶ αἰδοίη θεὸς ἔνδον:χρηστὸν τὸ ἦθος· ἣν γὰρ


μήπω οἶδεν, ἀκούσας ἐνδείκνυται τὴν προ-θυμίαν. ὥσπερ πρὸ πολλοῦ
εὐχόμενος δεηθῆναι αὐτοῦ τὴν Θέτιν, ἀναπεφώνηκεν εἰλημμένος ὧν
ἤθελεν. ex. ἥ μ' ἐσάωσ' ὅτε μ' ἄλγος – κόλπῳ:καλῶς αὐτὸς μέμνηται τῆς
εὐεργεσίας, οὐ Θέτις· ὀνειδιζούσης γὰρ ἦν· ὡς Δημοσθένης (or. 18,
269)· “ἐγὼ νομίζω τὸν εὖ παθόντα δεῖν ἀεὶ με-μνῆσθαι πάντα τὸν χρόνον,
τὸν ποιήσαντα δ' εὐθὺς ἐπιλελῆσθαι.” ὁ δὲ Ζεύς (οὐ γὰρ ἔδει τὸν
τύραννον ὁμολογεῖσθαι τὸ μέλλειν δεδέσθαι) λόγῳ μὲν οὐχ ὁμολογεῖ,
ἔργῳ δὲ ἀποδίδωσι. χρη-στὸν οὖν τὸ ἦθος ἐπικουρούσης ἀεὶ τοῖς
δεομένοις, Ἡφαίστῳ, Διονύσῳ…

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 18, verse 395-8,
Γρ. 13

(cf. Ζ 136 – 7), Διΐ (cf. Α 401 – 6). καὶ τῆς ποιήσεως οἰκονομία ἡ τῆς
Θέτιδος χρηστοήθεια· Διῒ μὲν ἀμύνει, ἵνα καὶ κακώσῃ Ἕλληνας,
Ἡφαίστῳ δέ, ἵνα ποιήσῃ Ἀχιλλεῖ τὴν πανοπλίαν, Διονύσῳ δὲ διὰ
τὸν ἀμφιφορῆα, ἵνα τῷ Ἀχιλλεῖ εἴη σορός (cf. ω 74 – 5)·
καὶ τάφῳ γὰρ αὐτὸν κοσμῆσαι πέρα τῶν ἄλλων βούλεται. φιλότεκνος
δὲ ἡ πάσης εὐεργεσίας ἀμοιβὴν εἰς τὸν παῖδα καταθεμένη.
ex. τῆλε πεσόντα:τινὲς γεννηθέντα· “πέσῃ μετὰ
ποσσὶ γυναικός” (Τ 110), ἢ ἀπορριφέντα. φασὶ
κρύφα μιγνυμένην Διῒ τετοκέναι· διὸ καὶ κεκρυφέναι παρ' Ὠκεανῷ· οὗ
καὶ ἐτρέφετο.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 18, verse 429-
31, Γρ. 3

…θεοῦ πρόσωπον· τρεῖς γὰρ θεοὺς εὐεργετήσασα τὰς ἀμοιβὰς εἰς τὸν
παῖδα εὑρίσκεται παρ' αὐτῶν λαμβάνουσα κατατιθεμένη. τὸ δὲ δα-
κρύειν πρὸς πάθος αὐτῇ συμβάλλεται. ex. ἦ ἄρα δή τις, ὅσαι θεαί – ἄλγε'
ἔδωκεν:ἐμιμήσατο ἦθος θηλειῶν, οὐ περὶ ὧν ἠρώτηται ἀποκρινομένη,
116

ἀλλὰ περὶ ὧν ἐλυπεῖτο. καὶ οὐδὲ ταῖς εὐεργεσίαις ἐμαρτύρησε λέγουσα


“ναὶ δὴ ταῦτά γε, τέκνον, ἐτήτυμον” (Σ 128).

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 18, verse 466-7,
Γρ. 3

…δίδωσι τῇ σπουδῇ, ἐπειδὴ ἄτοπον ἦν, ἐν τῇ ἐξόδῳ σπεύδοντος


Ἀχιλλέως, διηγεῖσθαι περὶ τῶν ὅπλων, καὶ ἵνα ἤδη τὸν τῆς νυκτὸς
καιρὸν ἀναλώσῃ τῇ ὁπλοποιΐα.
ex. οἷά τις αὖτε /ἀνθρώπων πολέων θαυμάς-
σεται, ὅς κεν ἴδηται:συμμέτρως τῇ ὑποσχέσει· περὶ μὲν γὰρ
τῆς εὐεργεσίας Θέτιδος τοσαῦτα ἐξέτεινεν (cf. Σ 395 – 405), αὔξων
αὐτῆς τὴν εὐποιΐαν. ὅτε δὲ εἰς τὴν ἀμοιβὴν ἦλθεν, ἣν αὐτὸς ἀποδίδωσι,
μετρίως τὸν λόγον ἐποιήσατο.

Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. . “Scholia Graeca in Homeri


Odysseam, 2 vols.”, Ed. Dindorf, W.Oxford: Oxford University Press,
1855, Repr. 1962 Βιβ. 5, hypothesis-verse 160, Γρ. 2

…ἰαύεσκεν] διενυκτέρευσεν, ἢ ἐκοιμᾶτο. παρ' οὐκ ἐθέλων ἐθελούσῃ]


ἀντιστροφὴ Ἰωνική. ἐν πέτρῃσι] ἀμπέτρῃσι, αἱ Ἀριστάρχου. ἐντεῦθεν εἰς
τὸ ὀλίγον ἀνωτέρω (84.) μετάκειται ὁ στίχος. κάμμορε, μή μοι]
δαιμονίως ἀποκρύπτει τὸ πρόσταγμα ἐξι-διοποιουμένη τὴν εὐεργεσίαν.
κάμμορε] καταμεμορημένη, ταλαίπωρε, κακόμοιρε. σχεδίην] τὴν εἰκαίως
κατασκευασθεῖσαν ναῦν λέγει.

Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. . Βιβ. 7, hypothesis-verse 249, Γρ. 2

…δολόεσσα Καλυψώ] καὶ μὴν οὐκ ἦν φαρμακὶς, ἀλλ' ὅτι αὐτὸν


ἦγεν ἐξαπατῶσα καὶ ἀφῄρει τὸν νόστον. ἐφέστιον] ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτῆς
ἐπιξενωθησόμενον. ἐγκά-τοικον. οἶον, ἐπεί μοι νῆα θοὴν] τὸ μὲν
ναυαγῆσαι, ἀνθρωπίνης τύ-χης, τὸ δὲ περισωθῆναι ἀπὸ τῆς τῶν θεῶν
εὐεργεσίας καὶ εὐνοίας ση-μεῖον. τῷ ἀποτελέσματι οὖν θαρρῶν τὸ ἐκ τῆς
τύχης συμβεβηκὸς εἰς τοὺς θεοὺς ἀναφέρει, εἰς ἔλεον ἐπισπώμενος τοὺς
Φαίακας. ἀργῆτι κεραυνῷ] ταχέως διακονουμένῳ διὰ λεπτότητα. ἔστι δὲ
κατ' ἀντίφρασιν.

Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. . Βιβ. 8, hypothesis-verse 458, Γρ. 2

…στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν] ἐπίτηδες ἵνα ὑπομνήσῃ αὐτὸν τῆς εὐεργεσίας.


ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶσα] γρ. ἐπεὶ ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν. ζωάγρια] τὰ ὑπὸ τῆς
... ἀγρεύματα· τὸν γὰρ ὑφ' ἑαυτῆς σεσωσμένον ὁρῶσα καὶ πολλῆς
ἠξιωμένον τιμῆς χαίρει καὶ τὴν ἐκείνου σωτηρίαν ἐξιδιοποιεῖται. οὔκουν
117

ἀκόλαστον ὑπολαμβάνειν χρὴ τὴν κόρην. προσαγόρευσιν γὰρ ἡ κόρη


περιέχει καὶ παράκλησιν μνήμης·

Σχόλια στην Ομήρου Οδύσσεια. . Βιβ. 21, hypothesis-verse 303, Γρ. 3

ἐξ οὗ Κενταύροισι] Ἰξίων ὁ Διὸς παῖς Λαπίθης τὸ γένος


κοινωνὸς τῆς θεῶν τραπέζης γενόμενος καὶ πιὼν πολὺ τοῦ νέκταρος καὶ
τῆς ἀμβροσίας ἁψάμενος, οὐχ ὅπως αὐτὸς ἀμοιβὰς τῷ Διὶ εὐεργεσίας
ἐσκέπτετο, ἀλλὰ διὰ τῆς ἐμφύτου κακίας ἐπείραζε τὸν τῆς Ἥρας
γάμον. ὑποπτεύσασα δὲ ἡ θεὸς ἀνήνεγκε τῷ Διὶ τὴν Ἰξίονος λύσσαν.
ὁ δὲ ἐνθυμούμενος ζήλῳ πάλιν τοῦτο ταύτην δρᾶν διαβάλλουσαν τοὺς
ἐξ αὐτοῦ γεγενημένους, ἔκ τινος ὅμως ἐπιτεχνήσεως τῆς Ἰξίονος ἐπει-
ρᾶτο γνώμης. σκοπῶν δὲ εὗρε τὸ ἀληθές.

Ευστάθιος. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. (= D scholia) “Homeri Ilias,


2 vols.”, Ed. Heyne, C.G.Oxford: Oxford University Press, 1834.
Βιβ. of Iliad 1, verse 52, Γρ. 16

Ἴλιον Ἡρακλῆς, διὰ τὸ τὸν Λαομέδοντα παρὰ σύνταξιν ποιῆσαι αὐτῷ


σώσαντι τοῦ κήτους τὴν θυγατέρα αὐτοῦ Ἡσιόνην, καὶ μὴ δοῦναι τοὺς
ἵππους οὓς ὑποσχόμενος ἦν αὐτῷ, ὑπὲρ τῆς τοσαύτης εὐεργεσίας, ἐζήτει
καὶ τὸν Ἀργεῖον ὡσανεῖ οἰκεῖον. Λικυμνίου δέ φασι τοῦ πατρὸς Ἀργείου
φοβουμένου, ὅτι καὶ τὸν πρότερον αὐτοῦ υἱὸν ὀνόματι Οἰωνὸν
ἀποστείλας εἰς Λακεδαίμονα μεθ' Ἡρακλέους ἀπέβαλεν, καὶ μὴ διδόντος,
Ἡρακλῆς …

Σούδα λεξικόν. 216, Γρ. 5

…ἀγαθὸς δὲ καὶ μέτριος ἐν ταῖς τῶν ἐθνῶν διοικήσεσι.


Μάρκος,βασιλεὺς Ῥωμαίων, ὁ Εὐσεβὴς ἐπικληθείς. οὗτος εἶχε
μὲν καὶ τὰς ἄλλας ἀρετὰς ἁπάσας, καὶ ἄριστα δὴ πάντων τῶν ἐν
κράτει τινὶ γενομένων ἦρξε, πλὴν καθόσον οὐ πολλὰ τῷ σώματι ἀν-
δρίζεσθαι ἐδύνατο· καὶ τοῦτο ἐξ ἀσθενεστάτου καρτερικώτατον ἀπέ-
δειξε. πλεῖστον δὲ ἐν εὐεργεσίᾳ διῆγεν, ὅθεν που καὶ νεὼν αὐτῆς
ἱδρύσατο, ὀνόματί τινι ἰδιωτάτῳ καὶ μήποτε ἀκουσθέντι προσκαλέσας
αὐτήν. αὐτὸς μὲν γὰρ πάντων τῶν ἁμαρτημάτων ἀπείχετο καὶ οὔτε
ἑκὼν οὔτε ἄκων ἐπλημμέλει, τὰ δὲ δὴ τῶν ἀλλοτρίων ἁμαρτήματα,
καὶ μάλιστα τὰ τῆς γυναικός, ἔφερε καὶ οὔτε ἐπολυπραγμόνει οὔτε
ἐκόλαζεν. ἀλλ' εἰ μέν τις χρηστόν τι ἔπραττεν.
118

Δημοσθενης Olynthiaca 2 “Demosthenis orationes, vol. 1”, Ed. Butcher,


S.H.Oxford: Clarendon Press, 1903, Repr. 1966.Τμ. 2, Γρ. 1.

…Φιλίππῳ γεγενῆσθαι καὶ χώραν ὅμορον καὶ δύναμίν τινα κεκτημένους,


καὶ τὸ μέγιστον ἁπάντων, τὴν ὑπὲρ τοῦ πολέμου γνώμην τοιαύτην ἔχοντας
ὥστε τὰς πρὸς ἐκεῖνον ιαλλαγὰς πρῶτον μὲν ἀπίστους, εἶτα τῆς ἑαυτῶν
πατρίδος νομίζειν ἀνάστασιν, δαιμονίᾳ τινὶ καὶ θείᾳ παντάπασιν ἔοικεν
εὐεργεσίᾳ. δεῖ τοίνυν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦτ' ἤδη σκοπεῖν αὐτούς, ὅπως
μὴ χείρους περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς εἶναι δόξομεν τῶν ὑπαρχόντων, ὡς ἔστι τῶν
αἰσχρῶν, μᾶλλον δὲ τῶν αἰσχίστων, μὴ μόνον πόλεων καὶ τόπων ὧν ἦμέν
ποτε κύριοι φαίνεσθαι προϊεμένους, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπὸ τῆς τύχης
παρασκευασθέντων συμμάχων καὶ καιρῶν.

Ηρόδοτος. Historiae Βιβ. 4, Τμ. 165, Γρ. 6.


Ἡ δὲ μήτηρ Φερετίμη, ἕως μὲν ὁ Ἀρκεσίλεως ἐν τῇ
Βάρκῃ διαιτᾶτο ἐξεργασμένος ἑωυτῷ κακόν, ἡ δὲ εἶχε
αὐτὴ τοῦ παιδὸς τὰ γέρεα ἐν Κυρήνῃ καὶ τἆλλα νεμομένη
καὶ ἐν βουλῇ παρίζουσα· ἐπείτε δὲ ἔμαθε ἐν τῇ Βάρκῃ
ἀποθανόντα οἱ τὸν παῖδα, φεύγουσα οἰχώκεε ἐς Αἴγυπτον.
Ἦσαν γάρ οἱ ἐκ τοῦ Ἀρκεσίλεω εὐεργεσίαι ἐς Καμβύσην
τὸν Κύρου πεποιημέναι· οὗτος γὰρ ἦν ὁ Ἀρκεσίλεως ὃς
Κυρήνην Καμβύσῃ ἔδωκε καὶ φόρον ἐτάξατο. Ἀπικομένη
δὲ ἐς Αἴγυπτον ἡ Φερετίμη Ἀρυάνδεω ἱκέτις ἵζετο,
τιμωρῆσαι ἑωυτῇ κελεύουσα, προϊσχομένη πρόφασιν ὡς διὰ
τὸν μηδισμὸν ὁ παῖς οἱ τέθνηκε.
Θουκυδίδης ιστορικός. Ιστορίες. “Thucydidis historiae, 2 vols.”, Ed.
Jones, H.S., Powell, J.E.Oxford: Clarendon Press, 1:1942 (1st edn. rev.);
2:1942 (2nd edn. rev.), Repr. 1:1970; 2:1967.Βιβ. 1, Κεφ. 32, Τμ. 1, Γρ.
1.

Κορίνθιοι πυθόμενοι ταῦτα ἦλθον καὶ αὐτοὶ ἐς τὰς Ἀθήνας


πρεσβευσόμενοι, ὅπως μὴ σφίσι πρὸς τῷ Κερκυραίων ναυ-
τικῷ καὶ τὸ αὐτῶν προσγενόμενον ἐμπόδιον γένηται θέσθαι
τὸν πόλεμον ᾗ βούλονται. καταστάσης δὲ ἐκκλησίας ἐς
ἀντιλογίαν ἦλθον, καὶ οἱ μὲν Κερκυραῖοι ἔλεξαν τοιάδε.
’Δίκαιον, ὦ Ἀθηναῖοι, τοὺς μήτε εὐεργεσίας μεγάλης μήτε
ξυμμαχίας προυφειλομένης ἥκοντας παρὰ τοὺς πέλας ἐπι-
κουρίας, ὥσπερ καὶ ἡμεῖς νῦν, δεησομένους ἀναδιδάξαι πρῶ-
119

τον, μάλιστα μὲν ὡς καὶ ξύμφορα δέονται, εἰ δὲ μή, ὅτι γε


οὐκ ἐπιζήμια, ἔπειτα δὲ ὡς καὶ τὴν χάριν βέβαιον ἕξουσιν·
εἰ δὲ τούτων μηδὲν σαφὲς καταστήσουσι…
Πλούταρχος. Biogr., Phil., Cato Maior “Plutarchi Βιοι παράλληλοι. , vol.
1.1, 4th edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner, 1969.
Κεφ. 5, Τμ. 2, Γρ. 4.

…καὶ πιπράσκειν ἀτενοῦς ἄγαν ἤθους ἔγωγε τί-


θεμαι, καὶ μηδὲν ἀνθρώπῳ πρὸς ἄνθρωπον οἰομένου κοι-
νώνημα τῆς χρείας πλέον ὑπάρχειν. καίτοι τὴν χρηστό-
τητα τῆς δικαιοσύνης πλατύτερον τόπον ὁρῶμεν ἐπιλαμ-
βάνουσαν· νόμῳ μὲν γὰρ καὶ τῷ δικαίῳ πρὸς ἀνθρώ-
πους μόνον χρῆσθαι πεφύκαμεν, πρὸς εὐεργεσίας δὲ καὶ
χάριτας ἔστιν ὅτε καὶ μέχρι τῶν ἀλόγων ζῴων ὥσπερ
ἐκ πηγῆς πλουσίας ἀπορρεῖ τῆς ἡμερότητος. καὶ γὰρ
ἵππων ἀπειρηκότων ὑπὸ χρόνου τροφαὶ καὶ κυνῶν οὐ
σκυλακεῖαι μόνον, ἀλλὰ καὶ γηροκομίαι τῷ χρηστῷ προς-
ήκουσιν.
Αθηναίος σοφιστής Αθηναίος. Δειπνοσοφιστές. “Athenaei Naucratitae
deipnosophistarum libri xv, 3 vols., Ed. Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–
2:1887; ιβ. 4, Kaibel paragraph 37, Γρ. 19.

…ποιητὴν ἀφικέσθαι καὶ συναντήσαντα μετὰ ᾠδῆς ὑμνεῖν


αὐτοῦ τὴν ὑπεροχήν, ἑαυτὸν δ' ἀποθρηνεῖν ὅτι ὑστέ-
ρηκε, τὸν δὲ τερφθέντα θυλάκιον αἰτῆσαι χρυσίου καὶ
ῥῖψαι αὐτῷ παρατρέχοντι. ἀνελόμενον δ' ἐκεῖνον πά-
λιν ὑμνεῖν λέγοντα διότι τὰ ἴχνη τῆς γῆς ἐφ' ἧς ἁρ-
ματηλατεῖ χρυσὸν καὶ εὐεργεσίας ἀνθρώποις φέρει.
ταῦτα μὲν οὖν ἐν τῇ τρίτῃ καὶ εἰκοστῇ ἱστόρησεν.
ἐν δὲ τῇ πέμπτῃ περὶ Πάρθων διηγούμενός φη-
σιν (ib. 254)· ‘ὁ δὲ καλούμενος φίλος τραπέζης μὲν οὐ
κοινωνεῖ, χαμαὶ δ' ὑποκαθήμενος ἐφ' ὑψηλῆς κλίνης
κατακειμένῳ τῷ βασιλεῖ τὸ παραβληθὲν ὑπ' αὐτοῦ…
Ισοκράτης. De bigis (orat. 16) “Isocrate. Discours, vol. 1”, Ed. Mathieu,
G., Brémond, É.Paris: Les Belles Lettres, 1929, Repr. 1963. Sect. 28, li 2.

…δὲ πόλιν τηλικαύτην τὸ μέγεθος ἐποίησαν καὶ τῇ δυνάμει


120

καὶ ταῖς ἄλλαις κατασκευαῖς ὥστε τοὺς φάσκοντας αὐτὴν


ἄστυ τῆς Ἑλλάδος εἶναι καὶ τοιαύταις ὑπερβολαῖς εἰθις-
μένους χρῆσθαι δοκεῖν ἀληθῆ λέγειν.
Τὴν μὲν οὖν φιλίαν τὴν πρὸς τὸν δῆμον οὕτω
παλαιὰν καὶ γνησίαν καὶ διὰ τὰς μεγίστας εὐεργεσίας
γεγενημένην παρὰ τῶν προγόνων παρέλαβεν. Αὐτὸς δὲ κατε-
λείφθη μὲν ὀρφανός – ὁ γὰρ πατὴρ αὐτοῦ μαχόμενος ἐν
Κορωνείᾳ τοῖς πολεμίοις ἀπέθανεν – ἐπετροπεύθη δ' ὑπὸ
Περικλέους, ὃν πάντες ἂν ὁμολογήσειαν καὶ σωφρονέ-
στατον καὶ δικαιότατον καὶ σοφώτατον γενέσθαι τῶν…
Ξενοφών. Ελληνικά. “Xenophontis opera omnia, vol. 1”, Ed. Marchant,
E.C.Oxford: Clarendon Press, 1900, Repr. 1968.Βιβ. 1, Κεφ. 1, Τμ. 26,
Γρ. 3.
…τούς τε ἀπὸ τῶν πόλεων στρατηγοὺς καὶ τριηράρχους ἐκέλευε
ναυπηγεῖσθαι τριήρεις ἐν Ἀντάνδρῳ ὅσας ἕκαστοι ἀπώλεσαν, χρήματά τε
διδοὺς καὶ ὕλην ἐκ τῆς Ἴδης κομίζεσθαι φράζων. ναυπηγουμένων δὲ οἱ
Συρακόσιοι ἅμα τοῖς Ἀντανδρίοις τοῦ τείχους τι ἐπετέλεσαν, καὶ ἐν τῇ
φρουρᾷ ἤρεσαν πάντων μάλιστα. διὰ ταῦτα δὲ εὐεργεσία τε καὶ πολιτεία
Συρακοσίοις ἐν Ἀντάνδρῳ ἐστί. Φαρνάβαζος μὲν οὖν ταῦτα διατάξας
εὐθὺς εἰς Καλχηδόνα ἐβοήθει.
Πλάτων. Apologia Socratis “Platonis opera, vol. 1”, Ed. Burnet, J.
Oxford: Clarendon Press, 1900, Repr. 1967. Stephanus Σελ. 36, Τμ. c, Γρ.
4.
…καὶ δημηγοριῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀρχῶν καὶ συνωμοσιῶν καὶ
στάσεων τῶν ἐν τῇ πόλει γιγνομένων, ἡγησάμενος ἐμαυτὸν
τῷ ὄντι ἐπιεικέστερον εἶναι ἢ ὥστε εἰς ταῦτ' ἰόντα σῴζεσθαι,
ἐνταῦθα μὲν οὐκ ᾖα οἷ ἐλθὼν μήτε ὑμῖν μήτε ἐμαυτῷ ἔμελ-
λον μηδὲν ὄφελος εἶναι, ἐπὶ δὲ τὸ ἰδίᾳ ἕκαστον ἰὼν εὐεργε-
τεῖν τὴν μεγίστην εὐεργεσίαν, ὡς ἐγώ φημι, ἐνταῦθα ᾖα,
ἐπιχειρῶν ἕκαστον ὑμῶν πείθειν μὴ πρότερον μήτε τῶν
ἑαυτοῦ μηδενὸς ἐπιμελεῖσθαι πρὶν ἑαυτοῦ ἐπιμεληθείη ὅπως
ὡς βέλτιστος καὶ φρονιμώτατος ἔσοιτο, μήτε τῶν τῆς πό-
λεως, πρὶν αὐτῆς τῆς πόλεως, τῶν τε ἄλλων οὕτω κατὰ τὸν
αὐτὸν τρόπον ἐπιμελεῖσθαι – τί οὖν εἰμι ἄξιος παθεῖν …

Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια. Bekker Σελ. 1161a, Γρ. 12.


121

…δὲ μάλιστα μὲν ἐν ταῖς ἀδεσπότοις τῶν οἰκήσεων (ἐνταῦθα


γὰρ πάντες ἐξ ἴσου), καὶ ἐν αἷς ἀσθενὴς ὁ ἄρχων καὶ
ἑκάστῳ ἐξουσία. Καθ' ἑκάστην δὲ τῶν πολιτειῶν φιλία φαίνεται, ἐφ'
ὅσον καὶ τὸ δίκαιον, βασιλεῖ μὲν πρὸς τοὺς βασιλευομένους
ἐν ὑπεροχῇ εὐεργεσίας· εὖ γὰρ ποιεῖ τοὺς βασιλευομένους,
εἴπερ ἀγαθὸς ὢν ἐπιμελεῖται αὐτῶν, ἵν' εὖ πράττωσιν,
ὥσπερ νομεὺς προβάτων· ὅθεν καὶ Ὅμηρος τὸν Ἀγαμέ-
μνονα ποιμένα λαῶν εἶπεν. τοιαύτη δὲ καὶ ἡ πατρική,
διαφέρει δὲ τῷ μεγέθει τῶν εὐεργετημάτων· αἴτιος γὰρ τοῦ
εἶναι, δοκοῦντος μεγίστου, καὶ τροφῆς καὶ παιδείας.

Διογένης Λαέρτιος. Βίοι φιλοσόφων. “Diogenis Laertii vitae


philosophorum, 2 vols, Ed. Long, H.S.Oxford: Clarendon Press, 1964,
Repr. 1966. Βιβ. 2, Τμ. 93, Γρ. 9.

…εἶναι δὲ τὸν σοφόν. προκοπήν τε ἀπολείπουσι καὶ ἐν φιλοσοφίᾳ


καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις. φασὶ δὲ καὶ λυπεῖσθαι ἄλλον ἄλλου μᾶλλον,
καὶ τὰς αἰσθήσεις μὴ πάντοτε ἀληθεύειν.
Οἱ δὲ Ἡγησιακοὶ λεγόμενοι σκοποὺς μὲν εἶχον τοὺς αὐτούς,
ἡδονὴν καὶ πόνον. μήτε δὲ χάριν τι εἶναι μήτε φιλίαν μήτε
εὐεργεσίαν, διὰ τὸ μὴ δι' αὐτὰ ταῦτα αἱρεῖσθαι ἡμᾶς αὐτά, ἀλλὰ
διὰ τὰς χρείας αὐτῶν, ὧν ἀπουσῶν μηδ' ἐκεῖνα ὑπάρχειν. τὴν
εὐδαιμονίαν ὅλως ἀδύνατον εἶναι· τὸ μὲν γὰρ σῶμα πολλῶν
ἀναπεπλῆσθαι παθημάτων, τὴν δὲ ψυχὴν συμπαθεῖν τῷ σώματι
καὶ ταράττεσθαι, τὴν δὲ τύχην πολλὰ τῶν κατ' ἐλπίδα κωλύειν,
ὥστε διὰ ταῦτα ἀνύπαρκτον τὴν εὐδαιμονίαν εἶναι. τήν τε ζωὴν …

Πλούταρχος Philopoemen “Plutarchi Βιοι παράλληλοι. , vol. 2.2, 2nd


edn.”, Ed. Ziegler, K.Leipzig: Teubner, 1968.Κεφ. 15, Τμ. 2, Γρ. 3.

Ἐπὶ τούτοις ἀγαπώμενος καὶ τιμώμενος ἐκπρε-


πῶς ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἐν τοῖς θεάτροις, φιλότιμον ὄντα
τὸν Τίτον ἡσυχῇ παρελύπει. καὶ γὰρ ὡς Ῥωμαίων ὕπα-
τος ἀνδρὸς Ἀρκάδος ἠξίου θαυμάζεσθαι μᾶλλον ὑπὸ τῶν
Ἀχαιῶν, καὶ ταῖς εὐεργεσίαις ὑπερβάλλειν οὐ παρὰ μι-
κρὸν ἡγεῖτο, δι' ἑνὸς κηρύγματος ἐλευθερώσας τὴν Ἑλ-
λάδα πᾶσαν, ὅση Φιλίππῳ καὶ Μακεδόσιν ἐδούλευσεν.
ἐκ δὲ τούτου καταλύεται μὲν ὁ Τίτος τῷ Νάβιδι τὸν πό-
λεμον, ἀποθνῄσκει δ' ὁ Νάβις ὑπ' Αἰτωλῶν δολοφονη-
θείς. τεταραγμένης δὲ τῆς Σπάρτης, ὁ Φιλοποίμην…
122

Αηναίος σοφιστής. Δειπνοσοφιστές.“Athenaei Naucratitae


deipnosophistarum libri xv, 3 vols.”, Ed. Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–
2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965; 3:1966.Βιβ. 4, Kaibel paragraph 37, Γρ.
19.

…ποιητὴν ἀφικέσθαι καὶ συναντήσαντα μετὰ ᾠδῆς ὑμνεῖν αὐτοῦ τὴν


ὑπεροχήν, ἑαυτὸν δ' ἀποθρηνεῖν ὅτι ὑστέ-ρηκε, τὸν δὲ τερφθέντα θυλάκιον
αἰτῆσαι χρυσίου καὶ ῥῖψαι αὐτῷ παρατρέχοντι. ἀνελόμενον δ' ἐκεῖνον πά-
λιν ὑμνεῖν λέγοντα διότι τὰ ἴχνη τῆς γῆς ἐφ' ἧς ἁρματηλατεῖ χρυσὸν καὶ
εὐεργεσίας ἀνθρώποις φέρει. ταῦτα μὲν οὖν ἐν τῇ τρίτῃ καὶ εἰκοστῇ
ἱστόρησεν. ἐν δὲ τῇ πέμπτῃ περὶ Πάρθων διηγούμενός φη-σιν (ib. 254)·

Ισοκράτης De bigis (orat. 16) “Isocrate. Discours, vol. 1”, Ed. Mathieu,
G., Brémond, É.Paris: Les Belles Lettres, 1929, Repr. 1963.
Τμ. 28, Γρ. 2.

…δὲ πόλιν τηλικαύτην τὸ μέγεθος ἐποίησαν καὶ τῇ δυνάμει


καὶ ταῖς ἄλλαις κατασκευαῖς ὥστε τοὺς φάσκοντας αὐτὴν
ἄστυ τῆς Ἑλλάδος εἶναι καὶ τοιαύταις ὑπερβολαῖς εἰθις-
μένους χρῆσθαι δοκεῖν ἀληθῆ λέγειν.
Τὴν μὲν οὖν φιλίαν τὴν πρὸς τὸν δῆμον οὕτω
παλαιὰν καὶ γνησίαν καὶ διὰ τὰς μεγίστας εὐεργεσίας
γεγενημένην παρὰ τῶν προγόνων παρέλαβεν. Αὐτὸς δὲ κατε-
λείφθη μὲν ὀρφανός – ὁ γὰρ πατὴρ αὐτοῦ μαχόμενος ἐν
Κορωνείᾳ τοῖς πολεμίοις ἀπέθανεν – ἐπετροπεύθη δ' ὑπὸ
Περικλέους, ὃν πάντες ἂν ὁμολογήσειαν καὶ σωφρονέ-
στατον καὶ δικαιότατον καὶ σοφώτατον γενέσθαι τῶν…

Ηρωδιανός Ab excessu divi Marci Βιβ. 3, Κεφ. 12, Τμ. 10, Γρ. 1.

…ἐλπίσιν ὁρᾷ τοὺς βασιλέας ἀμφοτέρους ἑστῶτας, συλληφθείς τε


κατείχετο· καὶ ἐκπλαγεὶς τῷ πράγματι ἐδεῖτο καὶ ἐλιπάρει. ἀπελογεῖτό τε,
φάσκων πάντα ψευ-δῆ εἶναι καὶ συσκευὴν κατ' αὐτοῦ καὶ δρᾶμα
ἐσκευάσθαι. πολλὰς δὲ τοῦ μὲν Σεβήρου ὀνειδίζοντος εὐεργεσίας τε καὶ
τιμάς, τοῦ δὲ πίστεώς τε καὶ εὐνοίας τῆς ἄνωθεν
ὑπομιμνήσκοντος, ἠρέμα πως ὁ Σεβῆρος ὑπήγετο πειθοῖ τῶν ὑπὸ τοῦ
Πλαυτιανοῦ λεγομένων, ἔστε δὴ ὑπεφάνη τοῦ θώρακος μέρος
καταραχθείσης τῆς ἐπ' αὐτῷ ἐσθῆτος. ὅπερ ἰδὼν ὁ Ἀντωνῖνος, ἅτε νέος
θρασὺς θυμοειδής …

Ησύχιος Patria Constantinopoleos (= liber vi operis Historia Romana


atque omnigena) (variae lectiones e cod. Angelico gr. 22)
123

“Scriptores originum Constantinopolitanarum, pt. 1”, Ed. Preger,


T.Leipzig: Teubner, 1901, Repr. 1975.Τμ. 17, Γρ. 10.

… γὰρ θεὸς αὐτὸς ἑὴν ὑπερέσχεθε χεῖρα, ὃν πάσα γῆ τρομέει καὶ οὐρανὸς
εὐρὺς ὕπερθεν. Καὶ ταῦτα μὲν τῷ Αἵμῳ ὁ χρησμὸς προηγόρευσεν· ἐγὼ δὲ
τὴν ἄνωθεν περὶ τὸ Βυζάντιον τοῦ θεοῦ θαυμάζω πρόνοιαν, ὅπως
ἀεὶ σύνηθες τῷ φιλανθρώπῳ θεῷ, διὰ τὴν πρόγνωσιν ἣν ἔχει
προλαμβάνειν ἀεὶ ταῖς εὐεργεσίαις τοὺς περὶ αὐτὸν εὐσεβεῖν
μέλλοντας, ὡς καὶ τοὺς χρησμοὺς εἰ καὶ ἐκ τῶν ἐναντίων, ἀλλ'
ὅμως τῷ Βυζαντίῳ λυσιτελήσειν μέλλοντας ἀναδίδοσθαι.

Μαικήνας

Ηρωδιανός Ab excessu divi Marci “Herodiani ab excessu divi Marci libri


octo”, Ed. Stavenhagen, K.Leipzig: Teubner, 1922, Repr. 1967.Βιβ. 7,
Κεφ. 11, Τμ. 3, Γρ. 7.

…ἔμενον, δύο δέ τινες ἢ τρεῖς περιεργότερον ἐπακοῦσαι τῶν


βουλευομένων θελήσαντες ἐς τὸ συνέδριον εἰσῆλθον, ὡς τὸν ἱδρυμένον
βωμὸν τῆς νίκης ὑπερβῆναι τούτους. τῆς δὲ συγκλήτου ἀνὴρ ἀπὸ ὑπατείας
μὲν νεωστί, Γαλλικανὸς ὄνομα, Καρχηδόνιος δὲ τὸ γένος, καὶ ἕτερος
στρατηγικὸς τὸ ἀξίωμα, Μαικήνας καλούμενος, οὐδέν τι προσδοκῶντας
τοὺς στρατιώτας, ἔχοντας δὲ τὰς χεῖρας ὑποκαθειμένας ταῖς ἐφεστρίσι,
παίουσι πληγαῖς κατακαρδίοις, ξίφεσιν οἷς ἐπεφέροντο ὑποκολπίοις·
πάντες γὰρ διὰ τὴν οὖσαν στάσιν τε καὶ ταραχήν, οἳ μὲν φανερῶς οἳ δὲ καὶ
κρύβδην, ἐξιφηφόρουν, ἀμυντήρια δῆθεν…

Γεώργιος Κεδρηνός Compendium historiarum “Georgius Cedrenus


Ioannis Scylitzae ope, 2 vols.”, Ed. Bekker, I.Bonn: Weber, 1:1838;
2:1839; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.Τόμ. 1, Σελ. 301, lin. 20

…συγκαλέσας δὲ τοὺς βουλευτὰς εἶπε “πηλίνην παραλαβὼν τὴν Ῥώμην


λιθίνην ὑμῖν αὐτὴν καταλέλοιπα” διὰ τὸ περιὸν τῆς δυνάμεως. ἐν τῷ
Σεξτιλίῳ δὲ μηνὶ γενόμενος ὕπατος καὶ πολλὰς νίκας νικήσας, ἐν τούτῳ
καὶ τελευτᾷ· διὸ καὶ Σεξτίλιος αὐτὸς πάλιν ἐλέγετο διὰ τὸ τὸν Σεξτίλιον
μῆνα ἐπονομασθῆναι Αὔγουστον. ἠγαπᾶτο δὲ ὑπ' αὐτοῦ Μαικήνας ἀνὴρ
σοφός, ὃς καὶ πρῶτος τὰ σημεῖα ἐφεῦρεν. ὅς ποτε δικάζοντος τοῦ
Καίσαρος καὶ πολλῶν θάνατον καταψηφισαμένου, μὴ δυνάμενος διὰ τὸ
πλῆθος τοῦ λαοῦ .... αὐτοῦ, ἔγραψεν “ἀνάστα δήμιε,” καὶ
124

σημηνάμενος ἔρριψεν ἐν τῷ κόλπῳ αὐτοῦ· ὅπερ ἀναγνοὺς ὁ Καῖσαρ


ἀνέστη, κελεύσας ἀργῆσαι τὰ κριθέντα παρ' αὐτοῦ. ὅτι πάνυ ἦν τῶν…

Σούδα

Μαικήνας: ὄνομα κύριον. ἐν τῷ συνδείπνῳ τοῦ Μαικήνα τράπεζα


ἐγγώνιος ἦν. ἀντὶ τοῦ οὐ στρογγύλη, οὐδὲ περιφερής. Πλούταρχος. καὶ
ζήτει ἐν τῷ ἐγγώνιος τράπεζα. Μαιμακτηριών: ὁ πέμπτος μὴν παρ'
Ἀθηναίοις. ὁ Ἰαννουάριος. ὠνομάσθη δὲ ἀπὸ Διὸς Μαιμάκτου.

Προστάτης, προστασία

Επιλογή αποσπασμάτων

Θουκυδίδης. ιστορικός. ιστορίαι. Βιβ. 6, Κεφ. 35, Τμ. 2, Γρ. 2.

…οὐδενὶ ἂν τρόπῳ ἔλθοιεν οἱ Ἀθηναῖοι οὐδ' ἀληθῆ ἐστὶν ἃ λέγει, τοῖς δέ,
εἰ καὶ ἔλθοιεν, τί ἂν δράσειαν αὐτοὺς ὅτι οὐκ ἂν μεῖζον ἀντιπάθοιεν. ἄλλοι
δὲ καὶ πάνυ καταφρονοῦντες ἐς γέλωτα ἔτρεπον τὸ πρᾶγμα. ὀλίγον δ' ἦν
τὸ πιστεῦον τῷ Ἑρμοκράτει καὶ φοβούμενον τὸ μέλλον. παρελθὼν δ'
αὐτοῖς Ἀθηναγόρας, ὃς δήμου τε προστάτης ἦν καὶ ἐν τῷ παρόντι
πιθανώτατος τοῖς πολλοῖς, ἔλεγε τοιάδε. ’Τοὺς μὲν Ἀθηναίους ὅστις μὴ
βούλεται οὕτω κακῶς φρονῆσαι καὶ ὑποχειρίους ἡμῖν γενέσθαι ἐνθάδε
ἐλθόντας, ἢ δειλός ἐστιν ἢ τῇ πόλει οὐκ εὔνους·

Θουκυδίδης. ιστορικός. ιστορίαι. Βιβ. 8, Κεφ. 89, Τμ. 4, Γρ. 4

…ἀλλὰ καὶ πολὺ πρῶτος αὐτὸς ἕκαστος εἶναι· ἐκ δὲ δημοκρατίας αἱρέσεως


γιγνομένης ῥᾷον τὰ ἀποβαίνοντα ὡς οὐκ ἀπὸ τῶν ὁμοίων ἐλασσούμενός
τις φέρει. σαφέστατα δ' αὐτοὺς ἐπῆρε τὰ ἐν τῇ Σάμῳ τοῦ Ἀλκιβιάδου
ἰσχυρὰ ὄντα καὶ ὅτι αὐτοῖς οὐκ ἐδόκει μόνιμον τὸ τῆς ὀλιγαρχίας
ἔσεσθαι· ἠγωνίζετο οὖν εἷς ἕκαστος αὐτὸς πρῶτος προστάτης
τοῦ δήμου γενέσθαι. οἱ δὲ τῶν τετρακοσίων μάλιστα
ἐναντίοι ὄντες τῷ τοιούτῳ εἴδει καὶ προεστῶτες Φρύνιχός
τε, ὃς καὶ στρατηγήσας ἐν τῇ Σάμῳ [ποτὲ] τῷ Ἀλκιβιάδῃ
τότε διηνέχθη, καὶ Ἀρίσταρχος, ἀνὴρ ἐν τοῖς μάλιστα καὶ
ἐκ πλείστου ἐναντίος τῷ δήμῳ.

Διογένης Λαέρτιος. Βίοι φιλοσόφων. Βιβ. 6, Τμ. 23, li. 4.


125

…καθεύδων καὶ διαλεγόμενος. ὅτε καὶ τοὺς Ἀθηναίους ἔφασκε, δεικνὺς


τὴν τοῦ Διὸς στοὰν καὶ τὸ Πομπεῖον, αὐτῷ κατεσκευακέναι ἐνδιαιτᾶσθαι.
βακτηρίᾳ δ' ἐπεστηρίζετο ἀσθενήσας· ἔπειτα μέντοι καὶ διὰ παντὸς ἐφόρει,
οὐ μὴν ἐν ἄστει, ἀλλὰ καθ' ὁδὸν αὐτῇ τε καὶ τῇ πήρᾳ, καθά φησιν
Ὀλυμπιόδωρος ὁ Ἀθηναίων προστατήσας καὶ Πολύευκτος ὁ ῥήτωρ καὶ
Λυσανίας ὁ Αἰσχρίωνος. ἐπιστείλας δέ τινι οἰκίδιον αὐτῷ προνοήσασθαι,
βραδύνοντος, τὸν ἐν τῷ Μητρῴῳ πίθον ἔσχεν οἰκίαν, ὡς καὶ αὐτὸς ἐν ταῖς
ἐπιστολαῖς διασαφεῖ. καὶ θέρους μὲν ἐπὶ ψάμμου ζεστῆς ἐκυλινδεῖτο,
χειμῶνος δ' ἀνδριάντας κεχιονισμένους περιελάμβανε, πανταχόθεν ἑαυτὸν
συνασκῶν.

Ευρυπίδης. Απόσπασμα. 774, Γρ. 2

…ναῦν τοι μί' ἄγκυρ' οὐχ ὁμῶς σῴζειν φιλεῖ ὡς τρεῖς ἀφέντι· προστάτης
θ' ἁπλοῦς πόλει σφαλερός, ὑπὼν δὲ κἄλλος οὐ κακὸν πέλει. ἐλεύθερος
δ' ὢν δοῦλός ἐστι τοῦ λέχους, πεπραμένον τὸ σῶμα τῆς φερνῆς ἔχων.
δεινόν γε, τοῖς πλουτοῦσι τοῦτο δ' ἔμφυτον, σκαιοῖσιν εἶναι· τί ποτε τοῦτο
ταἴτιον;

Ευρυπίδης. Απόσπασμα. Phaethontis Γρ. 125

…ναῦν τοι μί' ἄγκυρ' οὐχ ὁμῶς σώιζειν φιλεῖ τῶι τρεῖς ἀφέντι·
προστάτης θ' ἁπλοῦς πόλει σφαλερός, ὑπὼν δὲ κἄλλος οὐ κακὸν πέλει.

Πλούταρχος βιογράφος. Comparatio Aristidis et Catonis


Κεφ. 3, Τμ. 2, Γρ. 2

…ὅπως εὐπορήσωσι τῶν ἀναγκαίων καὶ χρησίμων ἅπαντες, ὡς ἄλλος


οὐδεὶς νομοθέτης προενόησε, τὸν ἄπορον καὶ ἀνέστιον καὶ πένητα
σύνοικον ἐπὶ κοινωνίᾳ πολιτείας μᾶλλον τοῦ πλουσίου καὶ ὑπερόγκου
φοβηθείς. φαίνεται τοίνυν ὁ μὲν Κάτων οὐδέν τι φαυλότερος οἴκου
προστάτης ἢ πόλεως γενόμενος· καὶ γὰρ αὐτὸς ηὔξησε τὸν ἑαυτοῦ βίον,
καὶ κατέστη διδάσκαλος οἰκονομίας καὶ γεωργίας ἑτέροις, πολλὰ καὶ
χρήσιμα περὶ τούτων συνταξάμενος· Ἀριστείδης δὲ τῇ πενίᾳ καὶ τὴν
δικαιοσύνην συνδιέβαλεν ὡς οἰκοφθόρον καὶ πτωχοποιὸν καὶ πᾶσι
μᾶλλον ἢ τοῖς κεκτημένοις ὠφέλιμον. καίτοι πολλὰ μὲν…

Πλούταρχος βιογράφος. Tiberius et Gaius Gracchus


Κεφ. 17, Τμ. 5, Γρ. 5
126

…αὐτὸν τὸν Τιβέριον λίθος ἀπωσθεὶς ὑπὸ θατέρου τῶν κοράκων ἔπεσε
παρὰ τὸν πόδα. τοῦτο καὶ τοὺς θρασυτάτους τῶν περὶ αὐτὸν ἐπέστησεν·
ἀλλὰ Βλόσσιος ὁ Κυμαῖος παρὼν αἰσχύνην ἔφη καὶ κατήφειαν ἂν εἶναι
πολλήν, εἰ Τιβέριος, Γράγχου μὲν υἱός, Ἀφρικανοῦ δὲ Σκιπίωνος
θυγατριδοῦς, προστάτης δὲ τοῦ Ῥωμαίων δήμου, κόρακα δείσας οὐχ
ὑπακούσειε τοῖς πολίταις καλοῦσι· τοῦτο μέντοι τὸ αἰσχρὸν οὐκ ἐν
γέλωτι θήσεσθαι τοὺς ἐχθρούς, ἀλλ' ὡς τυραννοῦντος καὶ τρυφῶντος ἤδη
καταβοήσεσθαι πρὸς τὸν δῆμον. ἅμα δὲ καὶ προσέθεον πολλοὶ τῷ
Τιβερίῳ παρὰ τῶν ἐν Καπετωλίῳ φίλων,

Αθηναίος, Δειπνοσοφιστές. Βιβ. 1, Kaibel paragraph 28, Γρ. 9

…ἐν τῇ Ὁπλοποιίᾳ (Σ 495) γάμων γινομένων αὐλῶν μνημονεύει. τοῖς δὲ


βαρβάροις ἀποδίδωσι τοὺς αὐλούς· παρὰ Τρωσὶ γοῦν ἦν αὐλῶν συρίγγων
τ' ἐνοπή. ἔσπενδον δὲ ἀπὸ τῶν δείπνων ἀναλύοντες καὶ τὰς σπονδὰς
ἐποιοῦντο Ἑρμῇ (η 137) καὶ οὐχ ὡς ὕστερον Διὶ τελείῳ. δοκεῖ γὰρ Ἑρμῆς
ὕπνου προστάτης εἶναι. σπένδουσι δ' αὐτῷ καὶ ἐπὶ ταῖς γλώσσαις (γ 341)
ἐκ τῶν δείπνων ἀπιόντες. προσνέμονται δ' αὐτῷ αἱ γλῶσσαι διὰ τὴν
ἑρμηνείαν.

Αθηναίος, Δειπνοσοφιστές. Βιβ. 6, Kaibel paragraph 60, Γρ. 5

…ἐν ζʹ Ἀναβάσεως (3, 16). Θεόπομπος δ' ἐν ὀκτωκαιδεκάτῃ


ἱστοριῶν (FHG I 301) περὶ Νικοστράτου Ἀργείου λέγων ὡς ἐκολάκευε
τὸν Περσῶν βασιλέα γράφει καὶ ταῦτα· ‘Νικόστρατον δὲ τὸν Ἀργεῖον
πῶς οὐ χρὴ φαῦλον νομίζειν, ὃς προστάτης γενόμενος τῆς Ἀργείων
πόλεως καὶ παραλαβὼν καὶ γένος καὶ χρήματα καὶ πολλὴν οὐσίαν παρὰ
τῶν προγόνων ἅπαντας ὑπερεβάλετο τῇ κολακείᾳ καὶ ταῖς θεραπείαις οὐ
μόνον τοὺς τότε στρατείας μετασχόντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἔμπροσθεν
γενομένους. πρῶτον μὲν γὰρ οὕτως ἠγάπησε

Αθηναίος, Δειπνοσοφιστές. (epitome) Τόμ. 2,1, Σελ. 99, Γρ. 38

τοῖς τέκνοις ὀνόματα θέσθαι Τηλέγονον καὶ Ἀντίκλειαν. Αἱρήσιππος ὁ


…Σπαρτιάτης, φησὶν Ἀγαθαρχίδης, ἄνθρωπος ἦν οὐ μετρίως φαῦλος
οὔτε δοκῶν χρηστὸς εἶναι, πιθανὸν δ' ἔχων ἐν κολακείᾳ λόγον καὶ
θεραπεῦσαι τοὺς εὐπόρους μέχρι τῆς τύχης δεινός. τοιοῦτος καὶ
Ἡρακλείδης ὁ Μαρωνείτης ὁ Σεύθου τοῦ Θρᾴκων βασιλέως κόλαξ, οὗ
Κύρος μέμνηται ἐν ζʹ Ἀναβάσεως. Νικόστρατος δὲ ὁ Ἀργεῖος, ὥς φησι
Θεόπομπος, προστάτης γενόμενος τῆς Ἀργείων πόλεως καὶ παραλαβὼν
καὶ γένος καὶ χρήματα καὶ πολλὴν οὐσίαν παρὰ τῶν προγόνων πάντας
ὑπερεβάλετο τῇ κολακείᾳ καὶ ταῖς θεραπείαις. πρῶτον μὲν γὰρ οὕτως
127

ἠγάπησε τὴν παρὰ βαρβάρου τιμήν, ὥστε ἀνεκόμισε πρὸς τὸν βασιλέα
τὸν υἱόν· ὃ τῶν ἄλλων οὐδεὶς πώποτε φανήσεται ποιήσας.

Isocrates Orat., Antidosis (orat. 15) Τμ. 232, Γρ. 2

Ἐκεῖνός τε γὰρ προστάτης τοῦ δήμου καταστὰς οὕτως ἐνομοθέτησεν


καὶ τὰ πράγματα διέταξεν καὶ τὴν πόλιν κατεσκεύασεν ὥστ' ἔτι καὶ νῦν
ἀγαπᾶσθαι τὴν διοίκησιν τὴν ὑπ' ἐκείνου συνταχθεῖσαν· μετὰ δὲ ταῦτα
Κλεισθένης ἐκπεσὼν ἐκ τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν τυράννων, λόγῳ πείσας τοὺς
Ἀμφικτύονας δανεῖσαι τῶν τοῦ θεοῦ χρημάτων αὑτῷ…

Σοφοκλής Oedipus Coloneus Γρ. 1171

{ΘΗ.} Πράγματος ποίου; λέγε.


{ΟΙ.} Ἔξοιδ' ἀκούων τῶνδ' ὅς ἐσθ' ὁ προστάτης.
{ΘΗ.} Καὶ τίς ποτ' ἐστίν, ὅν γ' ἐγὼ ψέξαιμί τι;
{ΟΙ.} Παῖς οὑμός, ὦναξ, στυγνός, οὗ λόγων ἐγὼ
ἄλγιστ' ἂν ἀνδρῶν ἐξανασχοίμην κλύων.
{ΘΗ.} Τί δ'; οὐκ ἀκούειν ἔστι, καὶ μὴ δρᾶν ἃ μὴ
χρῄζεις; τί σοι τοῦτ' ἐστὶ λυπηρὸν κλύειν;

Φίλων Ιουδαίος. De posteritate Caini Τμ. 68, Γρ. 2

…παρὸ καὶ Μωυσῆς εὐχόμενός φησιν· “ἐπισκεψάσθω κύριος ὁ θεὸς τῶν


πνευμάτων καὶ πάσης σαρκὸς ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς συναγωγῆς ταύτης, ὅστις
ἐξελεύσεται πρὸ προσώπου αὐτῶν καὶ ὅστις εἰσελεύσεται, καὶ ὅστις
ἐξάξει αὐτοὺς καὶ ὅστις εἰσάξει, καὶ οὐκ ἔσται ἡ συναγωγὴ κυρίου ὡσεὶ
πρόβατα οἷς οὐκ ἔστι ποιμήν” (Num. 27, 16. 17). ὅταν γὰρ ὁ προστάτης
ἢ [ὁ] ἐπίτροπος ἢ πατὴρ ἢ ὅ τι φίλον καλεῖν τοῦ συγκρίματος ἡμῶν, ὁ
ὀρθὸς λόγος, οἴχηται καταλιπὼν τὸ ἐν ἡμῖν ποίμνιον, ἀτημέλητον ἐαθὲν
διόλλυται μὲν αὐτό, μεγάλη δὲ τῷ δεσπότῃ ζημία γίνεται· τὸ δ' ἄλογον
καὶ ἀπροστασίαςτον θρέμμα χηρεῦσαν ἀγελάρχου τοῦ νουθετήσοντός τε
καὶ παιδεύσοντος μακρὰν λογικῆς καὶ…

Φίλων Ιουδαίος. De mutatione nominum Τμ. 89, Γρ. 1

… δέχονται τὰ πρὸς βελτίωσιν – ἐφίεται γὰρ δὴ ὁ μὲν διδασκόμενος


ἐπιστήμης ὧν ἀγνοεῖ, ὁ δὲ ἀσκήσει χρώμενος στεφάνων καὶ τῶν προ-
κειμένων ἄθλων φιλοπόνῳ καὶ φιλοθεάμονι ψυχῇ – , τὸ δ' αὐτοδίδακτον
καὶ αὐτομαθὲς γένος, ἅτε φύσει μᾶλλον ἢ ἐπιτηδεύσει συνιστάμενον, ἐξ
ἀρχῆς ἴσον καὶ τέλειον καὶ ἄρτιον ἠνέχθη, | μηδενὸς ἐνδέοντος τῶν εἰς
πλήρωσιν ἀριθμοῦ. ἀλλ' οὐχ ὁ τῶν τοῦ σώματος ἐπιτηδείων προστάτης
128

Ἰωσήφ· ἀλλάττει γὰρ τοὔνομα, Ψονθομφανὴχ ὑπὸ τοῦ τῆς χώρας βασι-
λέως ἐπικληθείς (Gen. 41, 45).

Υπερίδης Απόσπασμα. 21, Γρ. 6

…ὥστε κελευστέον τοὺς μαρτυροῦντας τὰ τοιαῦτα καὶ τοὺς αρεχομένους


...... μὴ μάτην ἀπατᾶν ὑμᾶς, ἐὰν μὴ τυγχάνωσι δικαιότερα λέγοντες· καὶ
νόμον ὑμῖν ἀναγκάζετε παρέχεσθαι, τὸν κελεύοντα μὴ νέμειν
προστάτην. – Suid. s. v. νέμειν προστάτην, sine orationis nomine; sed cf.
Harp. s. v. προστάτης· Ὑπ. ἐν τῷ κατ' Ἀρισταγόρας.

Ξενοφών ιστορικός. Απομνημονεύματα Βιβ. 1, Κεφ. 2, Τμ. 32, Γρ. 6

…ᾐσθόμην. ἐδήλωσε δέ· ἐπεὶ γὰρ οἱ τριάκοντα πολλοὺς μὲν τῶν πολιτῶν
καὶ οὐ τοὺς χειρίστους ἀπέκτεινον, πολλοὺς δὲ προετρέποντο ἀδικεῖν,
εἶπέ που ὁ Σωκράτης ὅτι θαυμαστόν οἱ δοκοίη εἶναι, εἴ τις γενόμενος
βοῶν ἀγέλης νομεὺς καὶ τὰς βοῦς ἐλάττους τε καὶ χείρους ποιῶν μὴ
ὁμολογοίη κακὸς βουκόλος εἶναι, ἔτι δὲ θαυμαστότερον, εἴ τις
προστάτης γενόμενος πόλεως καὶ ποιῶν τοὺς πολίτας ἐλάττους τε καὶ
χείρους μὴ αἰσχύνεται μηδ' οἴεται κακὸς εἶναι προστάτης τῆς πόλεως.
ἀπαγγελθέντος δὲ αὐτοῖς τούτου, καλέσαντες ὅ τε Κριτίας καὶ ὁ
Χαρικλῆς τὸν Σωκράτην τόν τε νόμον ἐδεικνύτην αὐτῷ καὶ τοῖς νέοις
ἀπειπέτην μὴ διαλέγεσθαι.

Ξενοφών ιστορικός. Απομνημονεύματα Βιβ. 1, Κεφ. 2, Τμ. 32, Γρ. 8

…προετρέποντο ἀδικεῖν, εἶπέ που ὁ Σωκράτης ὅτι θαυμαστόν οἱ δοκοίη


εἶναι, εἴ τις γενόμενος βοῶν ἀγέλης νομεὺς καὶ τὰς βοῦς ἐλάττους τε καὶ
χείρους ποιῶν μὴ ὁμολογοίη κακὸς βουκόλος εἶναι, ἔτι δὲ αυμαστότερον,
εἴ τις προστάτης γενόμενος πόλεως καὶ ποιῶν τοὺς πολίτας ἐλάττους τε
καὶ χείρους μὴ αἰσχύνεται μηδ' οἴεται κακὸς εἶναι προστάτης τῆς
πόλεως. ἀπαγγελθέντος δὲ αὐτοῖς τούτου, καλέσαντες ὅ τε Κριτίας καὶ ὁ
Χαρικλῆς τὸν Σωκράτην τόν τε νόμον ἐδεικνύτην αὐτῷ καὶ τοῖς νέοις
ἀπειπέτην μὴ διαλέγεσθαι. ὁ δὲ Σωκράτης ἐπήρετο αὐτὼν εἰ ἐξείη
πυνθάνεσθαι, εἴ τι ἀγνοοῖτο τῶν προαγορευομένων. τὼ δ' ἐφάτην.

Ξενοφών ιστορικός. Ανάβασις Βιβ. 4, Κεφ. 8, Τμ. 26, Γρ. 1

…αὐτοῖς ἱκανοὶ βόες ἀποθῦσαι τῷ Διὶ τῷ σωτῆρι καὶ τῷ Ἡρακλεῖ


ἡγεμόσυνα καὶ τοῖς ἄλλοις θεοῖς ἃ ηὔξαντο. ἐποίησαν δὲ καὶ ἀγῶνα
γυμνικὸν ἐν τῷ ὄρει ἔνθαπερ ἐσκήνουν. εἵλοντο δὲ Δρακόντιον
Σπαρτιάτην, ὃς ἔφυγε παῖς ὢν οἴκοθεν, παῖδα ἄκων κατακανὼν ξυήλῃ
129

πατάξας, δρόμου τ' ἐπιμεληθῆναι καὶ τοῦ ἀγῶνος προστατῆσαι. ἐπειδὴ


δὲ ἡ θυσία ἐγένετο, τὰ δέρματα παρέδοσαν τῷ Δρακοντίῳ, καὶ ἡγεῖσθαι
ἐκέλευον ὅπου τὸν δρόμον πεποιηκὼς εἴη. ὁ δὲ δείξας οὗπερ ἑστηκότες
ἐτύγχανον Οὗτος ὁ λόφος, ἔφη, κάλλιστος τρέχειν ὅπου ἄν τις βούληται.
Πῶς οὖν, ἔφασαν, δυνήσονται παλαίειν ἐν σκληρῷ καὶ δασεῖ οὕτως;

Γαληνός γιατρός. De plenitudine liber Τόμ. 7, Σελ. 528, Γρ. 14

…μετείληφεν αὐτό. καὶ γὰρ αὖ καὶ φαίνεται σαφῶς οὐ μόνον οὐδὲν ὑπὸ
τοῦ πυρὸς συνεχόμενον, ἀλλὰ καὶ διαλυόμενα πάντα. πρὸς μὲν δὴ τὴν
τῶν Στωϊκῶν ὑπόθεσιν ἑτέρωθι λέλεκται διὰ πλειόνων· ἐπὶ δὲ τοὺς
Ἡροφιλείους ἐπάνειμι, καὶ πρὸς τούτους ἀρκέσει μοι κατά γε τὸ παρὸν
εἰπεῖν, ὡς προστάτης αὐτῶν ἐναντιώτατα πέπονθεν, ἀπορῶν μὲν ἐν
παμπόλλοις ἀποδείξεις προχείρους ἔχουσιν, ἀποφαινόμενος δὲ ἐν ἄλλοις,
ὧν αἵ τ' ἀποδείξεις ἀδύνατοι ἥ θ' ὑπόθεσις ψευδής.

Aeneas Tact., Poliorcetica Κεφ. 11, Τμ. 7, Γρ. 4

Πρὸς δὲ ἀντιστασιώτας τοιόνδε ἐπράχθη ἐν Ἄργει. Μελλόντων γὰρ τῶν


πλουσίων τὴν δευτέραν ἐπίθεσιν ἐπιτίθεσθαι τῷ δήμῳ καὶ ξένους
ἐπαγομένων, ὁ τοῦ δήμου προστάτης, προαισθόμενος τὸ μέλλον, τῶν
ἐπιθησομένων τινὰς τῶν ὑπεναντίων ὄντων τῷ δήμῳ ἄνδρας δύο
προσποιησάμενος φίλους εἶναι ἀπορρήτους, πολεμίους αὑτῷ καθίστη-
σιν αὐτοὺς καὶ ἐποίει κακῶς ἐν τῷ φανερῷ, σιγῇ δὲ τὰ ἐκ τῶν ἐναντίων
βουλεύματα ἤκουεν παρ' αὐτῶν.

Πλάτων. Gorgias Stephanus Σελ. 519, Τμ. b, Γρ. 8

…νῦν ὁρῶ γιγνόμενον καὶ ἀκούω τῶν παλαιῶν ἀνδρῶν πέρι. αἰσθάνομαι
γάρ, ὅταν ἡ πόλις τινὰ τῶν πολιτικῶν ἀνδρῶν μεταχειρίζηται ὡς
ἀδικοῦντα, ἀγανακτούντων καὶ σχετλιαζόντων ὡς δεινὰ πάσχουσι· πολλὰ
καὶ ἀγαθὰ τὴν πόλιν πεποιηκότες ἄρα ἀδίκως ὑπ' αὐτῆς ἀπόλλυνται, ὡς ὁ
τούτων λόγος. τὸ δὲ ὅλον ψεῦδός ἐστιν· προστάτης γὰρ πόλεως οὐδ' ἂν
εἷς ποτε ἀδίκως ἀπόλοιτο ὑπ' αὐτῆς τῆς πόλεως ἧς προστατεῖ.
κινδυνεύει γὰρ ταὐτὸν εἶναι, ὅσοι τε πολιτικοὶ προσποιοῦνται εἶναι καὶ
ὅσοι σοφισταί. καὶ γὰρ οἱ σοφισταί, τἆλλα σοφοὶ ὄντες, τοῦτο ἄτοπον
ἐργάζονται πρᾶγμα· φάσκοντες γὰρ ἀρετῆς διδάσκαλοι εἶναι πολλάκις.

Πλάτων. Πολιτεία Stephanus Σελ. 565, Τμ. d, Γρ. 5

Τίς ἀρχὴ οὖν μεταβολῆς ἐκ προστάτου ἐπὶ τύραννον; ἢ δῆλον ὅτι


130

ἐπειδὰν ταὐτὸν ἄρξηται δρᾶν ὁ προστάτης τῷ ἐν τῷ μύθῳ ὃς περὶ τὸ ἐν


Ἀρκαδίᾳ τὸ τοῦ Διὸς τοῦ Λυκαίου ἱερὸν λέγεται; Τίς; ἔφη.

Πλάτων. Πολιτεία Stephanus Σελ. 566, Τμ. c, Γρ. 10

Ὁ δέ γε οἶμαι, ἦν δ' ἐγώ, καταληφθεὶς θανάτῳ δίδοται. Ἀνάγκη.


Ὁ δὲ δὴ προστάτης ἐκεῖνος αὐτὸς δῆλον δὴ ὅτι μέγας μεγαλωστὶ οὐ
κεῖται, ἀλλὰ καταβαλὼν ἄλλους πολλοὺς ἕστηκεν ἐν τῷ δίφρῳ τῆς
πόλεως, τύραννος ἀντὶ προστάτου ἀποτετελεσμένος.

Διόδωρος Σικελός. ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20) Βιβ. 14, Κεφ. 12,
Τμ. 3, Γρ. 3

…λύσιν πορίσασθαι τῆς πρὸς ἀλλήλους φιλονεικίας, στρατηγὸν


ᾐτήσαντο παρὰ Λακεδαιμονίων. ἐξέπεμψαν οὖν οἱ Σπαρτιᾶται Κλέαρχον
καταστήσοντα τὰ κατὰ τὴν πόλιν· οὗτος δὲ πιστευθεὶς περὶ τῶν
ὅλων καὶ μισθοφόρους πολλοὺς ἀθροίσας, οὐκέτι προστάτης ἦν, ἀλλὰ
τύραννος. καὶ τὸ μὲν πρῶτον τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν ἐπί τινι θυσίᾳ
καλέσας ἀνεῖλε, μετὰ δὲ ταῦτα ἀναρχίας οὔσης ἐν τῇ πόλει, τριά-
κοντα μὲν τοὺς ὀνομαζομένους Βυζαντίους συνήρπασε καὶ περιθεὶς
κάλων ἀπεστραγγάλισε·

Διόδωρος Σικελός. ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 21-40) Βιβ. 31, Κεφ.


26, Τμ. 6, Γρ. 5

σωφροσύνῃ καὶ καλοκἀγαθίᾳ καὶ μεγαλοψυχίᾳ καὶ καθόλου πᾶσι τοῖς


τῆς ἀρετῆς γένεσι. καίτοι γ' ἐν ἀρχαῖς, πρὸ τοῦ φιλοσοφίας ἅψασθαι,
διάληψιν ἔσχε παρὰ τοῖς πολλοῖς ὡς νωθρὸς ὢν τὴν ψυχὴν καὶ τοῦ
βάρους τῆς οἰκίας οὐκ ἀξιόχρεως διάδοχος καὶ προστάτης. οὐ μὴν ἀλλὰ
τῆς ἡλικίας οἰκείως πρῶτον ἤρξατο περιποιεῖσθαι τὴν ἐπὶ σωφροσύνῃ
δόξαν. πολλὴ γάρ τις ὁρμὴ πρὸς τὰς ἀνέδην ἡδονὰς καὶ τὴν ὑπερβολὴν
τῆς ἀκολασίας τοῖς τότε νέοις ἐνεπεπτώκει. οἱ μὲν γὰρ εἰς ἐρωμένους, οἱ
δὲ εἰς ἑταίρας, οἱ δὲ εἰς ἀκροάματα παντοδαπὰ καὶ πότους.

Ψευδο-Λουκιανός Amores Τμ. 30, Γρ. 6

Μικρὸν οὖν ἐπισχὼν ὁ Καλλικρατίδας – ἐῴκει δὲ ἀπὸ τοῦ προσώπου


μοι τεκμαιρομένῳ καὶ λίαν ἀγωνίας μεστὸς εἶναι – λόγων ἀμοιβαίων
ἐνάρ-χεται· Εἰ γυναιξὶν ἐκκλησία καὶ δικαστήρια καὶ πολιτικῶν
πραγμάτων ἦν μετουσία, στρατηγὸς ἂν ἢ προστάτης ἐκεχειροτόνησο καί
σε χαλκῶν ἀνδριάν-των ἐν ταῖς ἀγοραῖς, ὦ Χαρίκλεις, ἐτίμων. σχεδὸν
γὰρ οὐδὲ αὐταὶ περὶ αὑτῶν, ὁπόσαι προὔχειν κατὰ σοφίαν ἐδόκουν, εἴ τις
131

αὐταῖς τὴν τοῦ λέγειν ἐξουσίαν ἐφῆκεν, οὕτω μετὰ σπουδῆς ἂν εἶπον, οὐχ
ἡ Σπαρτιάταις ἀνθωπλισμένη Τελέσιλλα.

Διονυσιος Αλικαρνασσέας Antiquitates Romanae Βιβ. 5, Κεφ. 71, Τμ.


2, Γρ. 13

…ἣν κατὰ τοὺς νόμους εἶχε, τῷ δὲ χαρίσασθαι τὴν ἀμφοτέρων ἐξουσίαν,


μείζονα βασιλικοῦ σχήματος γινο-μένην· καί τι καὶ δέος αὐτὴν ὑπῄει, μὴ
βαρεῖαν ὁ Κλοίλιος ἡγησάμενος τὴν ἀπαξίωσιν τῆς ἀρχῆς ὡς τιμασμένος
ὑπὸ τῆς βουλῆς ἔπειτα μεταθῆται τὴν προαίρεσιν τοῦ βίου τοῦ δήμου
γενόμενος προστάτης καὶ πάντα ἀνατρέψῃ τὰ κοινά. αἰδουμένων δ'
ἁπάν-των, ἃ φρονοῦντες ἐτύγχανον, εἰς μέσον ἐκφέρειν καὶ μέχρι πολλοῦ
τοῦτο ποιούντων ὁ πρεσβύτατός τε καὶ τιμιώτατος τῶν ὑπατικῶν γνώμην
ἀπεδείξατο, δι' ἧς ἀμφοτέρους ἐν ἴσῃ τιμῇ τοὺς ὑπάτους φυλάξας .

Διονυσιος Αλικαρνασσέας Antiquitates Romanae Βιβ. 7, Κεφ. 4, Τμ.


5, Γρ. 2

… κύριος. στάσεως δὲ διὰ ταύτην τὴν ἔριν ἀνισταμένης δείσαντες οἱ


πρεσβύτεροι, μὴ πρὸς ὅπλα καὶ φόνους χωρήσῃ τὸ φιλότιμον, ἔπεισαν
ἀμφοτέρας τὰς τάξεις συγχωρῆσαι τὰς ἴσας λαβεῖν τιμὰς ἑκάτερον τῶν
ἀνδρῶν. ἀπὸ ταύτης γίνεται τῆς ἀρχῆς δήμου προστάτης ὁ [Μαλακὸς]
Ἀριστόδημος καὶ λόγου πολιτικοῦ δύναμιν ἀσκήσας ἐξεδημαγώγει τὸ
πλῆθος, πολιτεύμασί τε κεχαρισμένοις ἀναλαμβάνων καὶ τοὺς
σφετεριζομένους τὰ κοινὰ τῶν δυνατῶν ἐξελέγχων καὶ ἀπὸ τῶν
ἑαυτοῦ χρημάτων πολλοὺς τῶν πενήτων εὖ ποιῶν· καὶ ἦν τοῖς
προεστηκόσι τῆς ἀριστοκρατίας διὰ ταῦτ' ἐπαχ

Αισχύλος Supplices Γρ. 963

…δεδωμάτωμαι δ' οὐδ' ἐγὼ σμικρᾷ χερί. ἔνθ' ἔστιν ὑμῖν εὐτύκους ναίειν
δόμους πολλῶν μετ' ἄλλων· εἰ δέ τις μείζων χάρις, πάρεστιν οἰκεῖν καὶ
μονορρύθμους δόμους. τούτων τὰ λῷστα καὶ τὰ θυμηδέστατα – πάρεστι
– λωτίσασθε. προστάτης δ' ἐγὼ ἀστοί τε πάντες, ὧνπερ ἥδε κραίνεται
ψῆφος. τί τῶνδε κυριωτέρους μένεις;

Αριστοτέλης ., Ἀθηναίων πολιτεία Τμ. 2, subΤμ. 3, Γρ. 1

…καὶ αἱ γυναῖκες· καὶ ἐκαλοῦντο πελάται καὶ ἑκτήμοροι· κατὰ ταύτην


γὰρ τὴν μίσθωσιν [ἠ]ργάζοντο τῶν πλουσίων τοὺς ἀγρούς (ἡ δὲ πᾶσα γῆ
δι' ὀλίγων ἦν), καὶ εἰ μὴ τὰς μισθώ-σεις ἀποδιδοῖεν, ἀγώγιμοι καὶ αὐτοὶ
132

καὶ οἱ παῖδες ἐγίγνοντο· καὶ οἱ δανεισμοὶ πᾶσιν ἐπὶ τοῖς σώμασιν ἦσαν
μέχρι Σόλωνος· οὗτος δὲ πρῶτος ἐγένετο τοῦ δήμου προστάτης. χαλεπώ-
τατον μὲν οὖν καὶ πικρότατον ἦν τοῖς πολλοῖς τῶν κατὰ τὴν πολιτείαν τὸ
δουλεύειν· οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τοῖς ἄλλοις ἐδυσχέραινον· οὐδενὸς γὰρ
ὡς εἰπεῖν ἐτύγχανον μετέχοντες.

Αριστοτέλης ., Ἀθηναίων πολιτεία Τμ. 20, subΤμ. 4, Γρ. 2

… ὁ δὲ δῆμος δύο μὲν ἡμέρας προσκαθεζόμενος ἐπολιόρκει, τῇ δὲ τρίτῃ


Κλεομένην μὲν καὶ τοὺς μετ' αὐτοῦ πάντας ἀφεῖσαν ὑποσπόνδους,
Κλεισθένην δὲ καὶ τοὺς ἄλ-λους φυγάδας μετεπέμψαντο. κατασχόντος δὲ
τοῦ δήμου τὰ πράγματα, Κλεισθένης ἡγεμὼν ἦν καὶ τοῦ δήμου προ-
στάτης. αἰτιώτατοι γὰρ σχεδὸν ἐγένοντο τῆς ἐκβολῆς τῶν τυράννων οἱ
Ἀλκμεωνίδαι, καὶ στασιάζοντες τὰ πολλὰ διετέλεσαν. ἔτι δὲ πρότερον
τῶν Ἀλκμεωνιδῶν Κήδων ἐπέθετο τοῖς τυράννοις, διὸ καὶ ᾖδον καὶ εἰς
τοῦτον ἐν τοῖς σκολιοῖς·

Αριστοτέλης ., Ἀθηναίων πολιτεία Τμ. 22, subΤμ. 5, Γρ. 1

Χάρμου Κολλυτεύς, δι' ὃν καὶ μάλιστα τὸν νόμον ἔθηκεν ὁ Κλεισθένης,


ἐξελάσαι βουλόμενος αὐτόν. οἱ γὰρ Ἀθη-ναῖοι τοὺς τῶν τυράννων
φίλους, ὅσοι μὴ συνεξαμαρτά-νοιεν ἐν ταῖς ταραχαῖς, εἴων οἰκεῖν τὴν
πόλιν, χρώμενοι τῇ εἰωθυίᾳ τοῦ δήμου πρᾳότητι· ὧν ἡγεμὼν καὶ προστά-
της ἦν Ἵππαρχος. εὐθὺς δὲ τῷ ὑστέρῳ ἔτει, ἐπὶ Τελεσίνου ἄρχοντος,
ἐκυάμευσαν τοὺς ἐννέα ἄρχοντας κατὰ φυλὰς ἐκ τῶν προκριθέντων ὑπὸ
τῶν δήμων πεντακοσίων, τότε μετὰ τὴν τυραννίδα πρῶτον. οἱ δὲ
πρότεροι πάντες ἦσαν αἱρετοί. καὶ ὠστρακίσθη Μεγακλῆς Ἱπποκράτους.

Αριστοτέλης ., Ἀθηναίων πολιτεία Τμ. 25, subΤμ. 1, Γρ. 5

Ἡ μὲν οὖν τροφὴ τῷ δήμῳ διὰ τούτων ἐγίγνετο. ἔτη δὲ ἑπτακαίδεκα


μάλιστα μετὰ τὰ Μηδικὰ διέμεινεν ἡ πολι-τεία προεστώτων τῶν
Ἀρεοπαγιτῶν, καίπερ ὑποφερο-μένη κατὰ μικρόν. αὐξανομένου δὲ τοῦ
πλήθους, γενό-μενος τοῦ δήμου προστάτης Ἐφιάλτης ὁ Σοφωνίδου, ‖
δοκῶν καὶ ἀδωροδόκητος εἶναι καὶ δίκαιος πρὸς τὴν πολι-τείαν, ἐπέθετο
τῇ βουλῇ. καὶ πρῶτον μὲν ἀνεῖλεν πολλοὺς τῶν Ἀρεοπαγιτῶν, ἀγῶνας
ἐπιφέρων περὶ τῶν διῳκη-μένων. ἔπειτα τῆς βουλῆς ἐπὶ Κόνωνος
ἄρχοντος ἅπαντα περιεῖλε τὰ ἐπίθετα δι' ὧν ἦν ἡ τῆς πολιτείας φυλακή,

Αριστοτέλης ., Politica Bekker Σελ. 1305a, Γρ. 39

Αἱ δ' ὀλιγαρχίαι μεταβάλλουσι [διὰ] δύο μάλιστα τρό-πους τοὺς


133

φανερωτάτους. ἕνα μὲν ἐὰν ἀδικῶσι τὸ πλῆθος· πᾶς γὰρ ἱκανὸς γίνεται
προστάτης, μάλιστα δ' ὅταν ἐξ αὐτῆς συμβῇ τῆς ὀλιγαρχίας γίνεσθαι τὸν
ἡγεμόνα, καθ-άπερ ἐν Νάξῳ Λύγδαμις, ὃς καὶ ἐτυράννησεν ὕστερον τῶν
Ναξίων. ἔχει δὲ καὶ ἡ ἐξ ἄλλων ἀρχὴ στάσεως δια-φοράς. ὁτὲ μὲν γὰρ ἐξ
αὐτῶν τῶν εὐπόρων, οὐ τῶν ὄντων δ' ἐν ταῖς ἀρχαῖς, γίγνεται κατάλυσις,
ὅταν ὀλίγοι…

Αίλιος Ηρωδιανός ., Περὶ ὀρθογραφίας Part+Τόμ. 3,2, Σελ. 452, Γρ. 17

… διὰ διφθόγγου γράφεται οἷον ῥήτωρ ῥήτορος ῥητορεύω ῥητορεία,


εἴρων εἰρωνεύω εἰρωνεία, πρᾶγμα πραγματεύω, ἐξ οὗ πραγματεύομαι,
πραγματεία. ὁμοίως κολακεία, ἑρμηνεία, προφητεία, ξενιτεία,
ἀριστεία ἐκ τοῦ ἀριστεύς, ἀλητεία, βουλεία ἡ βούλευσις, γοητεία, δυ-
ναστεία, ἱκετεία· ἱκεσία δὲ διὰ τοῦ ι. λαγνεία, λάγνος γὰρ τὸ ἀρσε-
νικόν, προστατεία, προστάτης γὰρ τὸ ἀρσενικόν, προστασία δὲ διὰ τοῦ
ι, νηστεία, πολιτεία, τερατεία, πρεσβεία, δεσποτεία, ὑδρεία τὸ ἐπὶ τῆς
ὑδρεύσεως, ἐπὶ δὲ τοῦ ἀγγείου διὰ τοῦ ι ὑδρία. χωρὶς τῶν ἀπὸ τῶν
εἰς ος συνθέτων διὰ τοῦ ια παραγομένων θηλυκῶν, κἂν γὰρ ἔχῃ
ἀντιπαρακείμενον ῥῆμα διὰ τοῦ ευω, διὰ τοῦ ι γράφεται οἷον πρόε-
δρος προεδρεύω προεδρία, φιλανθρωπία, ἀσωτία, ἐμπορία, παρθενία,

Θεόφραστος, Χαρακτήρες. Κεφ. 29, Τμ. 5, Γρ. 1

…καὶ εὔνους δὲ εἶναι αἰτίῳ ἐν ἐκκλησίᾳ λέγοντι ἢ ἐπὶ δικαστηρίῳ


κρινομένῳ· καὶ πρὸς τοὺς καθημένους δὲ εἰπεῖν δεινός, ὡς οὐ δεῖ τὸν
ἄνδρα, ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα κρίνεσθαι· καὶ φῆσαι αὐτὸν κύνα εἶναι τοῦ
δήμου, φυλάττειν γὰρ αὐτὸν τοὺς ἀδικοῦντας· καὶ εἰπεῖν, ὡς Οὐχ ἕξομεν
τοὺς ὑπὲρ τῶν κοινῶν συναχθεσθησομένους, ἂν τοὺς τοιούτους
προώμεθα. δεινὸς δὲ καὶ προστατῆσαι φαύλων καὶ συνηγορῆσαι ἐν
δικαστηρίοις ἐπὶ πονηροῖς πράγμασιν καὶ κρίσιν κρίνων ἐκδέχεσθαι τὰ
ὑπὸ τῶν ἀντιδίκων λεγόμενα ἐπὶ τὸ χεῖρον.

Στράβων γεωγραφικά. Βιβ. 6, Κεφ. 3, Τμ. 2, Γρ. 10

… Παρθενίας ἐκάλουν καὶ ἀτίμους ἔκριναν· οἱ δ' οὐκ ἀνασχόμενοι


(πολλοὶ δ' ἦσαν) ἐπεβούλευσαν τοῖς τοῦ δήμου. αἰσθόμενοι δ' ὑπέπεμ-
ψάν τινας, οἳ προσποιήσει φιλίας ἔμελλον ἐξαγγέλλειν τὸν τρόπον τῆς
ἐπιβουλῆς. τούτων δ' ἦν καὶ Φάλαν-θος, ὅσπερ ἐδόκει προστάτης
ὑπάρχειν αὐτῶν, οὐκ ἠρέσκετο δ' ἁπλῶς τοῖς περὶ τῆς [ἐπι]βουλῆς *
ὀνομα-σθεῖσι. συνέκειτο μὲν δὴ τοῖς Ὑακινθίοις ἐν τῷ Ἀμυκλαίῳ
134

συντελουμένου τοῦ ἀγῶνος, ἡνίκ' ἂν τὴν [κυ-νῆν] περίθηται ὁ Φάλανθος,


ποιεῖσθαι τὴν ἐπίθεσιν· γνώριμοι δ' ἦσαν ἀπὸ τῆς κόμης οἱ τοῦ δήμου.

Αίλιος Αριστείδης. Εἰς Δία Jebb Σελ. 8, Γρ. 13

…πατέρα, καὶ οἷον ὕπαρχος ὑπ' αὐτοῦ τῶν κατ' Αἴγυπτον τεταγμένος,
ἀντὶ τῶν Διὸς ὄμβρων αὐτὸς ἔπεισι καὶ πληροῖ τὴν γῆν. Ζεὺς πάντων
πατὴρ καὶ οὐρανοῦ καὶ γῆς καὶ θεῶν καὶ ἀνθρώπων καὶ ποταμῶν καὶ
φυτῶν, καὶ διὰ τοῦτον ὁρῶμεν καὶ ἔχομεν ὁπόσα ἔχομεν. οὗτος ἁπάν-
των εὐεργέτης καὶ ἔφορος καὶ προστάτης, οὗτος πρύτανις καὶ ἡγεμὼν
καὶ ταμίας ὄντων καὶ γιγνομένων ἁπάντων, οὗτος δοτὴρ ἁπάντων, οὗτος
ποιητὴς, οὗτος ἐν μὲν ἐκ-κλησίαις καὶ δίκαις νίκην διδοὺς ἀγοραῖος
κέκληται, ἐν δὲ μάχαις τροπαῖος, ἐν δὲ νόσοις καὶ πᾶσι καιροῖς βοη-
θῶν σωτὴρ, οὗτος ἐλευθέριος.

Αίλιος Αριστείδης. Πρὸς Πλάτωνα περὶ ῥητορικῆς Jebb Σελ. 44, Γρ. 28

…οὐκ ἐπειδήπερ ὑπὸ τῶν δήμων ἄγονται, ὦ πάντ' ἄνω καὶ κάτω ποιῶν,
ἀλλ' ὅτι τοὺς δήμους ἄγουσιν· ὥσπερ γε δὴ καὶ τοὺς παιδαγωγοὺς, οἶμαι,
καλοῦμεν, οὐκ ἐπειδήπερ ὑποπεπτώκασι τοῖς παισὶν, ἀλλ' ὅτι αὐτοῖς
ἡγοῦνται. ὅ τι γὰρ ἂν φαίης ἁρμόττει τὸ τοιοῦτον ἀκοῦσαι τῷ ῥήτορι,
ἄρχων, προστάτης, διδάσκαλος, πάντα ταῦτ' ἐστὶ τοῦ ῥήτορος τὰ
ὀνόματα. ὅπερ γάρ εἰσι τοῖς παισὶν οἱ διδάσκα-λοι, τοῦτο τοῖς δήμοις
εἰσὶν οἱ ῥήτορες· δεικνύουσιν ἃ χρὴ πράττειν καὶ παιδεύουσι ταῖς
γνώμαις καὶ τοῖς ψηφίσμασι. καὶ ἡ φύσις οὕτω ταῦτ' ἔταξεν. οὐ δουλεύει
ταῖς τῶν χορευτῶν ἐπιθυμίαις ὁ κορυφαῖος.

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 38, Κεφ. 17, Τμ. 5, Γρ. 3

…κωλυθεὶς δὲ ὑπό τε τοῦ Κάτωνος καὶ τοῦ Ὁρτησίου, μὴ καὶ ἐμ-


φύλιος ἐκ τούτου πόλεμος γένηται, τότε δὴ καὶ ἄκων μετά τε αἰ-
σχύνης καὶ μετὰ κακοδοξίας, ὡς καὶ ἐκ τοῦ συνειδότος ἐθελοντὴς
πεφευγώς, μετέστη. πρὶν δὲ δὴ ἀφορμῆσαι, ἔς τε τὸ Καπιτώλιον
ἀνέβη καὶ ἀγαλμάτιόν τι Ἀθηνᾶς ἀνέθηκε, Φυλακίδα αὐτὴν ὀνο-
μάσας. ὑπεξῆλθε δὲ ἐς Σικελίαν· προστάτης τε γὰρ αὐτῶν ἐγεγό-
νει, καὶ ἐλπίδα πολλὴν ἔν τε τοῖς δήμοις καὶ ἐν τοῖς ἰδιώταις τῷ
τε ἄρχοντι αὐτῶν εἶχε τιμηθήσεσθαι. φυγόντος δ' αὐτοῦ ὁ νόμος
τὸ κῦρος, οὐχ ὅπως οὐκ ἐναντιωθέντος τινός, ἀλλὰ καὶ σπουδασάν-
των ἄλλων τε καὶ αὐτῶν ἐκείνων οἵπερ τὰ τοῦ Κικέρωνος ἀνὰ πρώ-
τους πράττειν ἐδόκουν, ἐπειδήπερ ἅπαξ ἐκποδὼν ἐγεγόνει, ἔλαβε·
135

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 54, Κεφ. 8, Τμ. 4, Γρ. 2

…ἀκονιτὶ ἐκεκόμιστο. ἀμέλει καὶ θυσίας ἐπ' αὐτοῖς καὶ νεὼν Ἄρεως
Τιμωροῦ ἐν τῷ Καπιτωλίῳ, κατὰ τὸ τοῦ Διὸς τοῦ Φερετρίου ζήλωμα,
πρὸς τὴν τῶν σημείων ἀνάθεσιν καὶ ψηφισθῆναι ἐκέλευσε καὶ ἐποίησε,
καὶ προσέτι καὶ ἐπὶ κέλητος ἐς τὴν πόλιν ἐσήλασε καὶ ἁψῖδι τροπαιοφόρῳ
ἐτιμήθη. ταῦτα μὲν ἐπ' ἐκείνοις ὕστερον ἐπράχθη· τότε δὲ αὐτός τε
προστάτης τῶν περὶ τὴν Ῥώμην ὁδῶν αἱρεθεὶς καὶ τὸ χρυσοῦν μίλιον
κεκλημένον ἔστησε, καὶ ὁδοποιοὺς αὐταῖς ἐκ τῶν ἐστρατηγηκότων,
ῥαβδούχοις δύο χρωμένους, προσέταξε. καὶ ἡ Ἰουλία τὸν Γάιον
ὀνομασθέντα ἔτεκε, βουθυσία τέ τις τοῖς γενεθλίοις αὐτοῦ ἀίδιος ἐδόθη·
καὶ τοῦτο μὲν ἐκ ψηφίσματος, ὥσπερ που καὶ τἆλλα, ἐγένετο·

Φλάβιος Ιώσηφος. Ιστορία Ιουδαϊκού πολ. vii Βιβ. 1, Τμ. 385, Γρ. 3

…ἐξιόντες κατὰ πλῆθος ἐνεχείριζον σφᾶς αὐτοὺς τοῖς Ἰουδαίοις ἑκόν-


τες, ὡς πέντε μὲν ἡμέραις τετρακισχιλίους δεθῆναι, τῇ δ' ἕκτῃ τὸ
λειπόμενον πλῆθος ὑπ' ἀπογνώσεως ἐξελθεῖν ἐπὶ μάχην· οἷς συμ-
βαλὼν Ἡρώδης πάλιν εἰς ἑπτακισχιλίους κτείνει. τηλικαύτῃ πληγῇ
τὴν Ἀραβίαν ἀμυνάμενος καὶ σβέσας τῶν ἀνδρῶν τὰ φρονήματα
προύκοψεν ὥστε καὶ προστάτης ὑπὸ τοῦ ἔθνους
αἱρεθῆναι. Μεταλαμβάνει δὲ αὐτὸν εὐθέως ἡ περὶ τῶν ὅλων
πραγμάτων φροντὶς διὰ τὴν πρὸς Ἀντώνιον φιλίαν Καίσαρος
περὶ Ἄκτιον νενικηκότος. παρεῖχεν μέντοι δέους πλέον ἢ ἔπασχεν·

Των Εβδομήκοντα. Paralipomenon ii sive Chronicon ii


Κεφ. 24, Τμ. 11, Γρ. 4

…καὶ ἐγένετο ὡς εἰσέφερον τὸ γλωσσόκομον πρὸς τοὺς προστάτας τοῦ


βασι-λέως διὰ χειρὸς τῶν Λευιτῶν καὶ ὡς εἶδον ὅτι ἐπλεόνασεν τὸ
ἀρ- γύριον, καὶ ἦλθεν ὁ γραμματεὺς τοῦ βασιλέως καὶ ὁ προστάτης
τοῦ ἱερέως τοῦ μεγάλου καὶ ἐξεκένωσαν τὸ γλωσσόκομον καὶ κατ-
έστησαν εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ· οὕτως ἐποίουν ἡμέραν ἐξ ἡμέρας
καὶ συνήγαγον ἀργύριον πολύ.

Ιούλιος Πολυδεύκης. Βιβ. 4, Τμ. 34, Γρ. 4

… ἐνθυμήματα, ὑπερβολαί, δεινώσεις δεινολογίαι, φράσεις


ἐκφράσεις, οἰκτρολογίαι, παραδηλώσεις ὑποδηλώσεις, ἐπίλογοι.
ἔπαινος δὲ ῥήτορος καὶ δημαγωγοῦ εὔνους, φιλόπολις, φιλό-
δημος, δημοτικός, νομικός, νόμιμος, δημοκρατικός, πιστός, ἀξιό-
136

πιστος, συμφέρων, ὠφέλιμος, χρήσιμος, πόριμος ποριστής, προαγω-


γὸς τοῦ δήμου, προστάτης τῶν νόμων, φύλαξ τῆς ἐλευθερίας,
προαγωνιστὴς τῆς δημοκρατίας, συναγωνιστής, ἄδωρος ἀδωροδόκη-
τος, ἄπρατος, ἀδιάφθορος, συνέχων τὴν πολιτείαν, συνδέων, συμ-
φυλάττων, τηρῶν διατηρῶν, φυλάττων διαφυλάττων. καὶ τὰ
ῥήματα ἀπ' αὐτῶν. πρᾶγμα δ' ἀπὸ τῶν πλείστων οὐκ ἔστιν,
ὅτι μὴ εὔνοια, δημοκρατία, πίστις, πόρος, πορισμός, προστασία·

Ιούλιος Πολυδεύκης. Βιβ. 8, Τμ. 8, Γρ. 3

…προσηκόντων ἐφιέμενον. καὶ ἀδικεῖν, ἀδικοπραγεῖν, πλεονεκτεῖν, ἀνο-


μεῖν παρανομεῖν, βιάζεσθαι. καὶ πλεονεξία, ἀνομία, βία. καὶ πλεονε-
κτικῶς, ἀνόμως παρανόμως, βιαίως. ὁ δὲ δικαστὴς ὀνομασθείη ἂν ὁ
δικάζων, ὁ κλήρῳ λαχών, ὁ κληρωθείς, ὁ τῆς ψήφου κύριος, ὁ τὴν ψῆφον
παρειληφώς, ὁ τὸν ὅρκον ὀμωμοκώς, ὁ τοῦ δικαίου προστάτης, ὁ τῶν
νόμων φύλαξ, ὁ τὰ ἀμφισβητήσιμα διαιρῶν, ὁ κρίνων, ὁ διακρίνων, ὁ
τοὺς ἀδικοῦντας κολάζων, μετιών, καταδικάζων, ἐξαίρων, νουθετῶν,
σωφρονίζων, ὁ τι-μωρούμενος. καὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ θέσθαι τὴν ψῆφον,
ἐξενεγκεῖν γνῶ-σιν, κρῖναι διακρῖναι τὰ δίκαια, διελεῖν, δικάσαι
καταδικάσαι ἀπο-δικάσαι, καταψηφίσασθαι ἀποψηφίσασθαι καταγνῶναι
ἀπογνῶναι.

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 12, Κεφ. 8, Τμ. 6, Γρ. 2

…αὐλὴν καὶ σκηνὴν ἐμπεπηδηκότα, πρὸς δὲ γαστρίμαργον, ὀψαρτυτήν,


ἐπὶ στόμα φερόμενον ἐν πᾶσι. δοκεῖ δή μοι τὰ τοιαῦτα μόλις (ἂν)
ἄνθρωπος ἀγύρτης καὶ προπετὴς ἐπὶ δικαστηρίου ῥιψολογῶν
ἀνεκτὸς φανῆναι· μέτριος μὲν γὰρ οὐ δοκεῖ. συγγραφεὺς δὲ κοινῶν
πράξεων καὶ προστάτης ἱστορίας ἀληθινὸς οὐδ' ἂν αὐτὸς ἐν αὑτῷ
διανοηθῆναι μή τι δὴ καὶ γράφειν τολμήσαι τοιοῦτον. Σκεψώμεθα δὴ καὶ
τὴν αὐτοῦ τοῦ Τιμαίου προαίρεσιν, καὶ τὰς ἀποφάσεις συγκρίνωμεν ἐκ
παραθέσεως, ἃς πεποίηται περὶ τῆς αὐτῆς ἀποικίας.

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 12, Κεφ. 25e, Τμ. 7, Γρ. 6

… τό γε μὴν ἀπ' αὐτῆς ταύτης (τῆς) δυνάμεως ὁρμηθέντα πεπεῖσθαι


γράφειν τὰς ἐπιγινομένας πράξεις καλῶς, ὃ πέπεισται Τίμαιος, τελέως
εὔηθες καὶ παραπλήσιον ὡς ἂν εἴ τις τὰ τῶν ἀρχαίων ζωγράφων ἔργα
θεασάμενος ἱκανὸς οἴοιτο ζωγράφος εἶναι καὶ προστάτης τῆς τέχνης.
Δῆλον (δ') ἔσται τὸ λεγόμενον ἔτι μᾶλλον ἐκ τῶν ἐπιφερομένων, οἷον
εὐθέως ἐκ τῶν συμβεβηκότων Ἐφόρῳ κατὰ τόπους τινὰς τῆς ἱστορίας.
137

ἐκεῖνος γὰρ ἐν τοῖς πολεμικοῖς τῶν μὲν κατὰ θάλατταν ἔργων ἐπὶ ποσὸν
ὑπόνοιαν ἐσχηκέναι μοι δοκεῖ.

Αππιανός ιστορικός. Εμφύλιοι πόλεμοι. Βιβ. 2, Κεφ. 1, Τμ. 4, Γρ. 11

…ἀναστήσοντες ἐπὶ Ῥωμαίους τὴν Γαλατίαν. καὶ Λέντλος μὲν αὐτοῖς


συνέπεμπεν ἐς Κατιλίναν Βουλτούρκιον, ἄνδρα Κροτωνιάτην, γράμματα
χωρὶς ὀνομάτων γεγραμμένα φέροντα· οἱ δ' Ἀλλόβριγες ἐνδοιάσαντες
ἐκοινώσαντο Φαβίῳ Σάγγᾳ, ὃς ἦν τῶν Ἀλλοβρίγων προστάτης, ὥσπερ
ἁπάσαις πόλεσιν ἔστι τις ἐν Ῥώμῃ προστάτης. παρὰ δὲ τοῦ Σάγγα μαθὼν
ὁ Κικέρων συνέλαβεν ἀπιόντας τοὺς Ἀλλόβριγάς τε καὶ Βουλτούρκιον
καὶ ἐς τὴν βουλὴν εὐθέως ἐπήγαγεν· οἱ δ' ὡμολόγουν, ὅσα τοῖς ἀμφὶ τὸν
Λέντλον συνῄδεσαν.

Αππιανός ιστορικός. Εμφύλιοι πόλεμοι. Βιβ. 2, Κεφ. 1, Τμ. 4, Γρ. 12

Λέντλος μὲν αὐτοῖς συνέπεμπεν ἐς Κατιλίναν Βουλτούρκιον, ἄνδρα


Κροτωνιάτην, γράμματα χωρὶς ὀνομάτων γεγραμμένα φέροντα· οἱ δ' Ἀλ-
λόβριγες ἐνδοιάσαντες ἐκοινώσαντο Φαβίῳ Σάγγᾳ, ὃς ἦν τῶν
Ἀλλοβρίγων προστάτης, ὥσπερ ἁπάσαις πόλεσιν ἔστι τις ἐν Ῥώμῃ
προστάτης. παρὰ δὲ τοῦ Σάγγα μαθὼν ὁ Κικέρων συνέλαβεν
ἀπιόντας τοὺς Ἀλλόβριγάς τε καὶ Βουλτούρκιον καὶ ἐς τὴν βουλὴν
εὐθέως ἐπήγαγεν· οἱ δ' ὡμολόγουν, ὅσα τοῖς ἀμφὶ τὸν Λέντλον
συνῄδεσαν, ἀχθέντας τε ἤλεγχον, ὡς ὁ Κορνήλιος Λέντλος…

Κλήμης Αλεξανδρινός Stromata Βιβ. 6, Κεφ. 4, Τμ. 37, subΤμ. 2, Γρ.


1

…τιμὴν ἀνήκοντα τῶν παρ' αὐτοῖς θεῶν καὶ τὴν Αἰγυπτίαν εὐσέβειαν
περιέχοντα, οἷον περὶ θυμάτων, ἀπαρχῶν, ὕμνων, εὐχῶν, πομπῶν
ἑορτῶν καὶ τῶν τούτοις ὁμοίων. Ἐπὶ πᾶσι δὲ ὁ προφήτης ἔξεισι,
προφανὲς τὸ ὑδρεῖον ἐγκεκολπισμένος, ᾧ ἕπονται οἱ τὴν ἔκπεμψιν τῶν
ἄρτων βαστάζοντες. οὗτος, ὡς ἂν προστάτης τοῦ ἱεροῦ, τὰ ἱερατικὰ
καλούμενα δέκα βιβλία ἐκμανθάνει (περιέχει δὲ περί τε νόμων καὶ θεῶν
καὶ τῆς ὅλης παιδείας τῶν ἱερέων)· ὁ γάρ τοι προφήτης παρὰ τοῖς
Αἰγυπτίοις καὶ τῆς διανομῆς τῶν προσόδων ἐπιστάτης ἐστίν.

Επίκτητος Dissertationes ab Arriano dige Βιβ. 3, Κεφ. 9, Τμ. 3, Γρ. 1

…ἔχει περὶ τοῦ πράγματος, Εἴ μου πυνθάνῃ, τί πράξεις ἐν Ῥώμῃ, φησίν,


πότερον κατορθώσεις ἢ ἀποτεύξῃ, θεώ-ρημα πρὸς τοῦτο οὐκ ἔχω· εἰ δὲ
138

πυνθάνῃ, πῶς πράξεις, τοῦτο εἰπεῖν, ὅτι, εἰ μὲν ὀρθὰ δόγματα ἔχεις,
καλῶς, εἰ δὲ φαῦλα, κακῶς. παντὶ γὰρ αἴτιον τοῦ πράσσειν τι
δόγμα. τί γάρ ἐστιν, ὃ ἐπεθύμησας προστάτης χειροτονηθῆναι Κνωσίων;
τὸ δόγμα. τί ἐστιν, δι' ὃ νῦν εἰς Ῥώμην ἀνέρχῃ; τὸ δόγμα. καὶ μετὰ
χειμῶνος καὶ κινδύ-νου καὶ ἀναλωμάτων; { – } Ἀνάγκη γάρ ἐστιν. { – }
Τίς σοι λέγει τοῦτο; τὸ δόγμα. οὐκοῦν εἰ πάντων αἴτια τὰ δόγ-
ματα, φαῦλα δέ τις ἔχει δόγματα, οἷον ἂν ᾖ τὸ αἴτιον.

Επίκτητος Dissertationes ab Arriano diges Βιβ. 3, Κεφ. 9, Τμ. 6, Γρ. 3

…ὑγιῆ δόγματα καὶ σὺ καὶ ὁ ἀντίδικός σου; καὶ πῶς διαφέρεσθε; ἀλλὰ σὺ
μᾶλλον ἢ ἐκεῖνος; διὰ τί; δοκεῖ σοι. κἀκείνῳ καὶ τοῖς μαινομένοις. τοῦτο
πονηρὸν κριτήριον. ἀλλὰ δεῖξόν μοι, ὅτι ἐπίσκεψίν τινα καὶ ἐπιμέλειαν
πε-ποίησαι τῶν σαυτοῦ δογμάτων. καὶ ὡς νῦν εἰς Ῥώμην πλεῖς ἐπὶ τῷ
προστάτης εἶναι Κνωσίων καὶ οὐκ ἐξαρκεῖ σοι μένειν ἐν οἴκῳ τὰς τιμὰς
ἔχοντι ἃς εἶχες, ἀλλὰ μεί-ζονός τινος ἐπιθυμεῖς καὶ ἐπιφανεστέρου, πότε
οὕτως ἔπλευσας ὑπὲρ τοῦ τὰ δόγματα ἐπισκέψασθαι τὰ σαυτοῦ
καὶ εἴ τι φαῦλον ἔχεις, ἐκβαλεῖν; τίνι προσελήλυθας τούτου ἕνεκα; ποῖον
χρόνον ἐπέταξας σαυτῷ.

Marcus Aurelius Antoninus Imperator Phil., Τὰ εἰς ἑαυτόν Βιβ. 3, Κεφ.


5, Τμ. 1, Γρ. 4

ἔπαινον ἐν λόγῳ τίθεται, οἵγε οὐδὲ αὐτοὶ ἑαυτοῖς ἀρέσκονται.


Μήτε ἀκούσιος ἐνέργει μήτε ἀκοινώνητος μήτε ἀνεξέταστος μήτε
ἀνθελκόμενος· μήτε κομψεία τὴν διάνοιάν σου καλλωπιζέτω· μήτε
πολυρρήμων μήτε πολυπράγμων ἔσο. ἔτι δὲ ὁ ἐν σοὶ θεὸς ἔστω
προστάτης ζῴου ἄρρενος καὶ πρεσβύτου καὶ πολιτικοῦ καὶ Ῥωμαίου
καὶ ἄρχοντος, ἀνατεταχότος ἑαυτόν, οἷος ἂν εἴη τις περιμένων τὸ
ἀνακλητικὸν ἐκ τοῦ βίου εὔλυτος, μήτε ὅρκου δεόμενος μήτε
ἀνθρώπου τινὸς μάρτυρος. ἐνέστω δὲ τὸ φαιδρὸν καὶ τὸ ἀπροσδεὲς
τῆς ἔξωθεν ὑπηρεσίας καὶ τὸ ἀπροσδεὲς ἡσυχίας, ἣν ἄλλοι παρ-
έχουσιν. ὀρθὸν οὖν εἶναι χρή, οὐχὶ ὀρθούμενον.

Θεοπομπός, Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 2b,115,F, frag 124, Γρ. 4

STEPH. BYZ. s. Ἀσσησσός· πόλις Μιλησίας γῆς· Θεόπομπος Φιλιππικῶν


ιζ. ATHEN. VI 60 p. 252 A – C: Θεόπομπος δ' ἐν ὀκτωκαι-δεκάτηι
Ἱστοριῶν περὶ Νικοστράτου Ἀργείου λέγων ὡς ἐκολάκευε τὸν Περσῶν
βασιλέα γράφει καὶ ταῦτα· «Νικόστρατον δὲ τὸν Ἀργεῖον πῶς οὐ χρὴ
φαῦλον νομίζειν, ὃς προστάτης γενόμενος
τῆς Ἀργείων πόλεως καὶ παραλαβὼν καὶ γένος καὶ χρήματα καὶ πολλὴν
139

οὐσίαν παρὰ τῶν προγόνων ἅπαντας ὑπερεβάλετο τῆι κολακείαι καὶ ταῖς
θεραπείαις, οὐ μόνον τοὺς τότε στρατείας μετασχόντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς
ἔμπροσθεν γενομένους.

Νικόλαος ιστορικός Απόσπασμα. 100, Γρ. 43

ἡ μήτηρ αὐτῷ συνεμαρτύρει, χαλεπὸν ἦν, τό τε διω-θεῖσθαι τὸν


νεανίσκον καὶ τὸ σὺν αὐτῷ πλῆθος τῶν πολιτῶν, ἄλλως τε καὶ αἰδοῦς
ὄντι μεστῷ, πολλὴν δυσχέρειαν εἶχεν. Ἀποκρίνεται γοῦν, ἠρέμα
διωσάμενος τὸν ἄνθρωπον, ὅτι Καῖσαρ εἴη τοῦ γένους αὐτοῖς ἡγε-
μὼν, καὶ τῆς πατρίδος προστάτης, συμπάσης τε τῆς Ῥωμαίων ἀρχῆς·
δεῖν οὖν ὡς ἐκεῖνον βαδίζειν, καὶ δι-δάσκειν περὶ τῆς συγγενείας, καὶ εἰ
μὲν πείσειεν, ὑπάρχειν εὐθὺς αὐτῷ καὶ σφᾶς τούς τε ἄλλους οἰκείους
πεπεισμένους· εἰ δὲ μὴ, οὐδὲν αὐτοῖς εἶναι κοινώνημα πρὸς αὐτόν· ἐν δὲ
τῷ μεταξὺ, πρὶν ἢ Καίσαρα τοῦτο.

Δών Χρυσόστομος Orationes Oration 4, Τμ. 118, Γρ. 5

Βορεάδας ἐνεθυμήθησάν τε καὶ ἔγραψαν οἱ γραφεῖς, ἐλαφρούς τε


καὶ μεταρσίους, ταῖς τοῦ πατρὸς αὔραις συνθέοντας. ἀλλ' ἐκεῖνοι
μέν, ὁπότε βουληθεῖεν, ἐπεδείκνυντο τὴν αὑτῶν δύναμιν, τέως δὲ
μετὰ τῶν ἄλλων ἡρώων ἐν τῇ Ἀργοῖ συνέπλεον ναυτιλλόμενοι καὶ
τἄλλα πράττοντες οὐδενὸς ἧττον. ὁ δὲ τῶν φιλοδόξων ἀνδρῶν
προστάτης ἀεὶ μετέωρος, οὐδέποτε γῆς ἐφαπτόμενος οὐδὲ ταπεινοῦ
τινος, ἀλλὰ ὑψηλὸς καὶ μετάρσιος, ὅταν μὲν αἰθρίας τύχῃ καὶ
γαλήνης ἢ ζεφύρου τινὸς ἐπιεικῶς πνέοντος, ἀεὶ μᾶλλον ἀγαλλό-
μενός τε καὶ ἀνιὼν εἰς αὐτὸν τὸν αἰθέρα, πολλάκις δ' ἐν σκοτεινῷ
νέφει κρυπτόμενος, ἀδοξίας τινὸς συντρεχούσης καὶ ψόγου παρὰ
τῶν πολλῶν ἀνθρώπων, οὓς ἐκεῖνος θεραπεύει καὶ τιμᾷ καὶ τῆς.

Gaius Musonius Rufus Phil., Dissertationum a Lucio digestarum


reliquiae Discourse 8, Γρ. 112

τὸ φιλοσοφεῖν καλοκἀγαθίας ἐπιτήδευσίς ἐστιν. ὥσθ' ὁ βασιλεὺς ὁ


ἀγαθὸς ἐξ ἀνάγκης εὐθὺς καὶ φιλόσοφος εὑρίσκεται ὤν. καὶ μὴν
ὅ γε φιλόσοφος ὅτι πάντως καὶ βασιλικός, οὕτως ἂν μάθοις. τοῦ
γὰρ βασιλικοῦ δήπου ἐστὶ τὸ δύνασθαι καλῶς ἐπιτροπεύειν ἔθνη
καὶ πόλεις καὶ εἶναι ἄξιον ἀνθρώπων ἄρχειν. τίς δ' ἂν ἢ ἱκανώτερος
εἴη πόλεως προστάτης ἢ ἀξιώτερος ἀνθρώπων ἄρχειν τοῦ φιλο-
σόφου; ᾧ γε προσήκει (ἄν περ ᾖ ἀληθῶς φιλόσοφος) εἶναι φρονίμῳ,
σώφρονι, μεγαλόφρονι, τῶν δικαίων κριτικῷ καὶ τῶν πρεπόντων,
καταπρακτικῷ τῶν νοηθέντων, καρτερικῷ τῶν ἐπιπόνων· πρὸς δὲ
140

τούτοις θαρραλέος, ἀδεὴς, ὑποστατικὸς τῶν δοκούντων δεινῶν εἴη


ἄν, ἔτι δὲ εὐεργετικὸς, χρηστὸς, φιλάνθρωπος. τοῦ δὲ τοιούτου.

Φλάβιος Φιλόστρατος. Βίοι φιλοσόφων. Κεφ. 1, Olearius Σελ. 524,


Γρ. 21

θείας ἐρῶντα ἀνήκοοι μὲν τῶν τοῦ Διονυσίου ῥυθμῶν, ἀνήκοοι δὲ τῆς
ἄλλης ἑρμηνείας, ἄπειροι δὲ τῆς τῶν ἐνθυμημάτων τέχνης· οὐ γὰρ
Διονυσίου τὸ φρόντισμα τοῦτο, ἀλλὰ Κέλερος τοῦ τεχνογράφου,
ὁ δὲ Κέλερ βασιλικῶν μὲν ἐπιστολῶν ἀγαθὸς προστάτης, μελέτῃ δὲ οὐκ
ἀποχρῶν, Διονυσίῳ δὲ τὸν ἐκ μειρακίου χρόνον διάφορος. Μηδ' ἐκεῖνα
παρείσθω μοι Ἀρισταίου γε ἠκροαμένῳ αὐτὰ πρεσβυτάτου τῶν κατ' ἐμὲ
Ἑλλήνων καὶ πλεῖστα ὑπὲρ σοφιστῶν εἰδότος· ἐγήρασκε μὲν ὁ Διονύσιος
ἐν δόξῃ λαμπρᾷ, παρῄει δ' ἐς ἀκμὴν.

Φλάβιος Φιλόστρατος. Βίοι φιλοσόφων. Κεφ. 2, Olearius Σελ. 604,


Γρ. 4

…“μεταβαλεῖ τὸ μετὰ γερόντων παίζειν ἢ μετὰ ἡλίκων”. ἀποθανόντος δὲ


αὐτῷ τοῦ παιδὸς καὶ τῆς γυναικὸς ἐπὶ παλλακῇ ἐγένετο διὰ τὸ καὶ
γηράσκον- τας ὀφθαλμοὺς ἐπάγεσθαι, θηλυτάτῃ δὲ αὐτῇ γε-νομένῃ
πᾶσαν ἐφιεὶς ἡνίαν οὐκ ἀγαθὸς ἔδοξε προστάτης τοῦ οἴκου.
Τὰ δὲ τῆς μελέτης πάτρια τῷ ἀνδρὶ τούτῳ διέ-κειτο ὧδε· ἑκατὸν δραχμὰς
ἅπαξ καταβαλόντι ἐξῆν ἀκροᾶσθαι τὸν ἀεὶ χρόνον. ἦν δὲ αὐτῷ καὶ θήκη
βιβλίων ἐπὶ τῆς οἰκίας, ὧν μετῆν τοῖς ξυλλεγομέ-νοις ἐς τὸ πλήρωμα τῆς
ἀκροάσεως. ὡς δὲ μὴ συρίτ

Αριστοφάνης γραμματικός Nomina aetatum (Απόσπασμα. ) Σελ. 279,


Γρ. 6

…τῶν φιλοσόφων τὸν ἀστεῖον ἐπὶ τοῦ φρονίμου καὶ ἀγαθοῦ ἀνδρὸς τάτ-
τουσι. Ξένος· ὁ ἐξ ἑτέρας πόλεως παρεπίδημος, καὶ ὁ ἐν ἀρχῇ γενόμενος
συνη-θείας καὶ γνωριμότητος. Ἰδιόξενος· ὁ ἐκ πλείονος χρόνου, ἢ ἐκ
πατέρων παραδοχῆς τηρῶν πρός τινα διάθεσιν καὶ ὁμόνοιαν, κἂν ἀφ'
ἑτέρας πατρί-δος ᾖ. Πρόξενος· ὁ κατὰ δόγμα πολιτικὸν προστάτης ὢν
πόλεως καὶ φροντι-στής. Δορύξενοι δὲ, οἱ κατὰ πόλεμον ἀλλήλους
φιλοποιησάμενοι. Ἑταῖροι καὶ ἔται· οἱ τῇ τε ἡλικίᾳ παραπλησίως ἔχοντες
καὶ τὸ πλεῖστον τοῦ χρόνου συγκαταγεγονότες ἀλλήλοις. Ὁμοτρόπους
καὶ ἠθείους, τοὺς συνήθεις φαμὲν, τῷ τὰ αὐτὰ ἤθη ἔχειν. Γνώριμος·
141

Lucius Annaeus Cornutus Phil., De natura deorum Σελ. 51, Γρ. 15

…αὐτοῦ ἢ ὡς τῆς αὐτῆς δυνάμεως μετὰ τὸ ἐνεγκεῖν τὰ ὄντα ἐκτεμνούσης


αὐτὰ καὶ φθειρούσης. – Ἀγαθὸς δὲ Δαίμων ἤτοι πάλιν ὁ κόσμος ἐστι
βρίθων καὶ αὐτὸς τοῖς καρποῖς ἢ ὁ προεστὼς αὐτοῦ λόγος, καθ' ὅσον
δατεῖται καὶ διαμερίζει τὸ ἐπιβάλλον ἀγαθὸς διαιρέ-της ὑπάρχων.
προστάτης δὲ καὶ σωτὴρ τῶν οἰκείων ἐστὶ τῷ σώζειν καλῶς τὸν ἴδιον
οἶκον καὶ ὑπόδειγμα παρέχειν ἑαυτὸν καὶ τοῖς ἄλλοις. τὸ δὲ τῆς Ἀμαλ-
θείας κέρας οἰκεῖον αὐτῷ φόρημά ἐστιν, ἐν ᾧ ἅμα πάντα ἀλδήσκει τὰ
κατὰ τοὺς οἰκείους καιροὺς φυόμενα, ἀλλ' οὐ περὶ ἕν τι αὐτῷ γινόμενα.

Παρθένιος μυθολόγος. Narrationes amatoriae Κεφ. 25, Τμ. 1, Γρ. 2

Φάϋλλος δὲ τύραννος ἠράσθη τῆς Ἀρίστωνος γυ-ναικός, ὃς Οἰταίων


προστάτης ἦν. οὗτος διαπεμπό-μενος πρὸς αὐτὴν χρυσόν τε πολὺν καὶ
ἄργυρον ἐπηγγέλλετο δώσειν εἴ τε τινὸς ἄλλου δέοιτο, φράζειν ἐκέλευεν
ὡς οὐχ ἁμαρτησομένην.

Alexander Phil., Αριστοτέλη topicorum libros octo commentaria


Σελ. 81, Γρ. 33

… ἡ γὰρ παράδοξος ὑπόληψις, ὅταν μὲν ἔχῃ προσκείμενον τῶν γνω-


ρίμων τινὰ κατὰ φιλοσοφίαν, ἕξει τῶν σοφῶν τινα ἀμφισβητοῦντα ἢ
τοῖς πολλοῖς ἢ τοῖς σοφοῖς· ὅταν δὲ ᾖ ἡ θέσις λαμβανομένη ἐπὶ τούτων
ἐφ' ὧν ἔχομεν ἐναντίον συλλογισμὸν ταῖς δόξαις, δύναται καὶ ἐν τῇ τῶν
πολ-λῶν κατὰ τὴν δόξαν διαφορᾷ εἶναι, εἴ γε μὴ σοφός ἐστιν ὁ
προστάτης τοῦ συλλογισμοῦ· ὁ γὰρ μὴ σοφὸς τῶν πολλῶν. διὸ εἶπεν ἢ
ὁποτερουσοῦν ἑαυτοῖς· οἱ γὰρ τὸν λόγον καὶ οἱ τὸν συλλογισμὸν
λέγοντες ἢ σοφοὶ ὄντες πρὸς σοφοὺς ἂν μάχοιντο ἢ πρὸς τοὺς πολλούς, ἢ
τῶν πολλῶν ὄντες μάχονται ταῖς δόξαις ταῖς τῶν σοφῶν ἢ ταῖς τῶν
πολλῶν.

Ποσειδώνιος Απόσπασμα. 97, Γρ. 2

…δώροις, ἔτι δὲ οὐδὲν ἁπλῶς ἐκ τῶν κοινῶν νοσφιζόμενος. διὸ καὶ συνέ-
βαινε τοὺς Λυσιτανοὺς προθυμότατα συγκινδυνεύειν αὐτῷ τιμῶντας
οἱονεί τινα κοινὸν εὐεργέτην καὶ σωτῆρα. Diodor 33,2
2. Ὅτι ὁ Πλαύτιος ὁ ἑξαπέλεκυς στρατηγὸς τῶν Ῥωμαίων κακὸς
προστάτης ἐγένετο ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ· ἀνθ' ὧν κατάκριτος ἐν τῇ πατρίδι
γενόμενος ἐπὶ τῷ τεταπεινωκέναι τὴν ἀρχήν, ἔφυγεν ἐκ τῆς Ῥώμης.
142

Diodor 33,3 3. Ὅτι κατὰ τὴν Συρίαν Ἀλέξανδρος ὁ βασιλεὺς διὰ τὴν
ἀσθένειαν τῆς ψυχῆς ἄχρηστος ὢν εἰς προστασίαν βασιλείας, τὰ κατὰ
τὴν Ἀντιόχειαν ἐπέτρεψεν Ἱέρακι καὶ Διοδότῳ.

Αντίοχος ιστορικός Απόσπασμα. 14, Γρ. 11

κατὰ τὴν στρατείαν παῖδες ἐγένοντο, Παρθενίας ἐκάλουν, καὶ ἀτίμους


ἔκριναν. Οἱ δ' οὐκ ἀνασχόμενοι (πολλοὶ δ' ἦσαν) ἐπεβούλευσαν τοῖς τοῦ
δήμου. Αἰσθόμενοι δ' ὑπέπεμψαν τινὰς, οἳ προσποιήσει φιλίας,
ἔμελλον ἐξαγγέλλειν τὸν τρόπον τῆς ἐπιβουλῆς. Τούτων δ' ἦν καὶ
Φάλανθος, ὅσπερ ἐδόκει προστάτης ὑπάρχειν αὐτῶν· οὐκ ἠρέσκετο δ'
ἁπλῶς τοῖς παρὰ τῆς βουλῆς ὀνομασθεῖσι. Συνέκειτο μὲν δὴ, τοῖς Ὑα-
κινθίνοις ἐν τῷ Ἀμυκλαίῳ συντελουμένου τοῦ ἀγῶνος, ἡνίκα τὴν κυνῆν
περιθῇ ὁ Φάλανθος.

Χρίσυππος Απόσπασμα. logica et physica Απόσπασμα. 789, Γρ. 5

Anonymi scholia in Hermog. ideas Walz. Rh. gr. VII p. 884.


οἱ μὲν γὰρ Στωϊκοὶ λέγουσι μὴ εἶναι ψυχήν, ἀλλ' ἐκ τῆς κράσεως τῶν
στοιχείων ἀποτελεῖσθαι τὴν γένεσιν· ὅταν μὲν γὰρ πλεονάσῃ τὸ θερμόν,
ποιεῖ τὸν λέοντα, ὅθεν, φησί, καὶ θυμικός ἐστιν· ὅταν δὲ κατὰ λόγον καὶ
σχεδὸν ἐξ ἴσου συνέλθῃ, ποιεῖ τὸν ἄνθρωπον· ταύτης τῆς δόξης
προστάτης ἐγένετο καὶ Γαληνός. Nemesius de nat. hom. cp. 2 p. 46.8
ἐπειδὴ δὲ καὶ Κλεάνθους τοῦ στωϊκοῦ καὶ Χρυσίππου φέρονται λόγοι
τινὲς οὐκ εὐκαταφρό-νητοι, ἐκθετέον καὶ τούτων τὰς λύσεις ὡς ἐπέλυσαν
οἱ ἀπὸ…

Historia Alexandri Magni, Recensio α sive Recensio vetusta


Βιβ. 1, Κεφ. 33, Τμ. 11, Γρ. 21

… καὐτὴ προβήσετ' ἐν ἀγαθοῖς, κοσμουμένη ναοῖσι πολλοῖς καὶ


τεμένεσι ποικίλοις κάλλει τε μεγέθει τῶν ὄχλων εὐπληθείᾳ.
καὶ πᾶς ἐς αὐτὴν εἰσελεύσεται μένειν τῆς πρὶν τεκούσης ἐκλελησμένος
γύης. ἐγὼ δὲ ταύτης προστάτης γενήσομαι ἔθε... προκαθίσας
ἀοράτοις τὴν γῆν ἑδράσας καὶ τάξας πόλον μένειν, βυθοὺς ἁπλώσας
καὶ τὸ πῦρ ἐκφοιβάσας, νότον δὲ θαμβῶν μὴ πνέειν δυσήμερον,
ὅπως τὰ χαλεπὰ τῶν πονηρῶν δαιμόνων …

Αρποκραίν γραμματικός Lexicon in decem oratores Atticos Σελ. 261,


Γρ. 6
143

Πρόσκλησις: ἡ εἰς δικαστήριον κλῆσις, καὶ 8προσκαλέσασθαι τὸ


παραγγέλλειν εἰς δίκην· Δημοσθένης ἐν τῷ περὶ τοῦ Ἁγνίου κλήρου,
Ὑπερείδης ἐν τῷ πρὸς Δάμιππον. Προσπάλτιοι: Λυσίας ἐν τῷ περὶ
Μακαρτάτου κλήρου. Πρός-παλτα δῆμος τῆς Ἀκαμαντίδος.
Προστάτης: οἱ τῶν μετοίκων Ἀθήνησι προεστηκότες προστάται
ἐκαλοῦντο· ἀναγκαῖον γὰρ ἦν ἕκαστον τῶν μετοίκων πολίτην τινὰ
Ἀθηναῖον νέμειν προστάτην· Ὑπερείδης ἐν τῷ κατ' Ἀρισταγόρας.
μέμνηται καὶ Μένανδρος ἐν ἀρχῇ τῆς Περινθίας.

Ηρακλειτος Allegoriae (= Quaestiones Homericae) Κεφ. 11, Τμ. 1, Γρ.


3

Καίοντο πτελέαι τε καὶ ἰτέαι ἠδὲ μυρῖκαι, καίετο δὲ λωτός τε ἰδὲ


θρύον ἠδὲ κύπειρον. Εἰ δὲ θέρος μὲν ὁμολογεῖται κατ' ἐκεῖνον εἶναι τὸν
χρόνον, αἱ δὲ νόσοι περὶ τὴν θέρειον ὥραν συνίστανται, τῶν δὲ λοιμικῶν
παθημάτων προστάτης Ἀπόλλων, τί λοιπὸν ἢ δοκεῖν τὸ συμβεβηκὸς οὐ
θεοῦ μῆνιν, ἀλλὰ συντυχίαν ἀέρος γενέσθαι;

Φύλαρχος ιστρικός Απόσπασμα. 37, Γρ. 8

…κρειττόνων, καὶ τῶν μὲν κρατούντων, τῶν δὲ κρατουμένων, ὥσπερ


Ὠριγένης ὑπέλαβεν. Οἱ δ' εἰς ψυχῶν διάστασιν καλλιόνων καὶ τῆς
Ἀθηνᾶς τροφίμων καὶ γενεσιουργῶν ἄλλων, αἳ καὶ τῷ τῆς γενέσεως
ἐφόρῳ θεῷ προσήκουσι. Καὶ ἔστι τῆς ἐξηγήσεως ταύτης προστάτης
Νουμήνιος. Οἱ δὲ καὶ μίξαντες τὴν Ὠριγένους, ὥσπερ οἴονται, καὶ
Νουμηνίου δόξαν ψυχῶν πρὸς δαίμονας ἐναντίωσιν εἶπον, τῶν μὲν
δαιμόνων καταγωγῶν ὄντων, τῶν δὲ ψυχῶν ἀναγομένων· παρ' οἷς ὁ
δαίμων τριχῶς· καὶ γὰρ εἶναί φασι τὸ μὲν θείων δαιμόνων γένος, τὸ δὲ
κατὰ σχέσιν, ὃ μερικαὶ συμπληροῦσι ψυχαὶ δαιμονίας

Φύλαρχος ιστρικός Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 2a,81,F,


Απόσπασμα. 70, Γρ. 3

causa Matusium mare vocatum est, portus autem adhuc Crater


appellatur. quem antiqui astrologi stellis deformarunt, ut homines
meminissent, maleficium neminem temere lucrari posse neque oblivionem
inimicitiarum fieri solere. PARTHEN. narr. am. 25: Περὶ Φαύλλου.
ἱστορεῖ Φύλαρχος. Φάυλλος δὲ τύραννος ἠράσθη τῆς Ἀρίστωνος
γυναικός, ὃς Οἰταίων προστάτης ἦν. οὗτος διαπεμπόμενος πρὸς αὐτὴν
χρυσόν τε πολὺν καὶ ἄργυρον ἐπηγγέλλετο δώσειν, εἴ τε τινος ἄλλου
δέοιτο φράζειν ἐκέλευεν ὡς οὐχ ἁμαρτησομένην. (2) τὴν δ' ἄρα πολὺς
144

εἶχε πόθος ὅρμου τοῦ τότε κειμένου ἐν τῶι τῆς Προνοίας Ἀθηνᾶς ἱερῶι,
ὃν εἶχε λόγος Ἐριφύλης γεγονέναι, ἠξίου τε ταύτης τῆς δωρεᾶς τυχεῖν.
Φάυλλος δὲ τά τε ἄλλα κατασύρων ἐκ Δελφῶν ἀναθήματα ἀναιρεῖται καὶ
τὸν ὅρμον.

Τίμαιος ιστορικός Σωζόμενα. Τόμ. -Jacobyʹ-T 3b,566,T, Απόσπασμα.


19, Γρ. 119

ἔχειν πρὸς τὴν ἱστορίαν, ἀγνοῶν ὡς γ' ἐμοὶ δοκεῖ. .... (25e 7) τό γε μὴν
ἀπ' αὐτῆς ταύτης τῆς δυνάμεως ὁρμηθέντα πεπεῖσθαι γράφειν τὰς
ἐπιγινομένας πράξεις καλῶς, ὃ πέπεισται Τίμαιος, τελέως εὔηθες καὶ
παραπλήσιον, ὡς ἂν εἴ τις τὰ τῶν ἀρχαίων ζωγράφων ἔργα θεασάμενος
ἱκανὸς οἴοιτο ζωγράφος εἶναι καὶ προστάτης τῆς τέχνης.

Αισώπου, Vita G (e cod. 397 Bibliothecae Pierponti Morgan) (recensio


3) Τμ. 9, Γρ. 2

…βλεπόμενα ὀνομάζων – δίκελλα, πήρα, μηλωτή, μάνδιξ, βοῦς, ὄνος,


πρόβατον “λαλῶ,” ἔφη, “μὰ τὰς Μούσας. πόθεν ἔλαβον τὸ λαλεῖν;
πόθεν; νενόηκα πάντως ἀνθ' ὧν εὐσέβησα εἰς τὴν ἱεροφόρον τῆς Ἴσιδος.
ὥστε καλόν ἐστιν εὐσεβεῖν. προσδέχομαι οὖν ἀπὸ θεῶν λήψεσθαι
χρηστὰς ἐλπίδας.” Περιχαρὴς δὲ γενάμενος καὶ πάλιν ἀνελόμενος τὴν
δίκελλαν ἤρξατο σκάπτειν. ὁ δὲ τῶν ἀγρῶν προστάτης ἐπεισελθὼν εἰς
τοὺς ἐργάτας ἕνα τῶν τοῦ Αἰσώπου συνεργῶν ῥάβδῳ κατέξανεν. ὁ δὲ
Αἴσωπος οὐκέτι δυνάμενος ἑαυτοῦ κρατεῖν, φησίν “ἄνθρωπε,

Αισώπου, Vita G (e cod. 397 Bibliothecae Pierponti Morgan) (recensio


3) Τμ. 33, Γρ. 6

Ἡ γυνὴ τοῦ Ξάνθου εἶπεν “Αἴσωπε, ὅτι μὲν εἶ λόγιος ἀπὸ τῶν εἰρημένων
ἐμφανές ἐστιν, ἀλλ' ἐγὼ ἐπλανήθην τῷ ὀνείρῳ· καλὸν γὰρ ὑπελάμβανον
ἠγοράσθαι μοι δοῦλον, σὺ δὲ σαπρὸς εἶ.” Αἴσωπος λέγει “μὴ ξενίζου,
κυρά, ἐπὶ τῷ ἐσκελίσθαι σε τῷ ἐνυπνίῳ· οὐ γὰρ πάντες ἀληθεῖς εἰσιν οἱ
ὄνειροι. δεομένῳ γὰρ τῷ προστάτῃ τῶν Μουσῶν ὁ Ζεὺς ἐχαρίσατο τὴν
μαντικήν, ὥστε καὶ πάντας τοὺς ἐν τῷ χρησμῷ ὑπερέχειν. ὁ δὲ
προστάτης τῶν Μουσῶν ὑπὸ πάντων θαυμαζόμενος ἀνθρώπων,
τῶν ἄλλων ὑπερφρονεῖν πάντων νομίσας, ἀλαζονότερος ἦν ἐν τοῖς ἄλλοις
ἅπασιν. διὸ ὁ τούτου μείζων, ὀργισθεὶς καὶ μὴ θέλων τοῦτον παρὰ
ἀνθρώποις τοσοῦτον ἰσχύειν. ἔπλασέν τινας ὀνείρους ἀληθεῖς, οἵτινες
ἔλεγον ἐν τοῖς ὕπνοις τὰ μέλλοντα γίνεσθαι.
145

Θεμίστιος Ἐρωτικὸς ἢ περὶ κάλλους βασιλικοῦ Harduin Σελ. 168, Τμ.


c, Γρ. 7

Καὶ ὅσον μὲν ἐπὶ τῇ δεξιότητι τοῦ προφήτου οὐδὲν ἄν με ἐκώλυσεν ἔτι
προσλιπαρεῖν καὶ προσκαθῆσθαι τῷ Τίγρητι καὶ τῷ Εὐφράτῃ. ἀλλ'
ἐπιτίθησιν εὐθὺς ὁ τῆς ἕω προστάτης ἰδίαν ἀνάγκην μὴ ἀμβλυώττειν
πρὸς τὴν ἑσπέραν, πρὸς δὲ καὶ οἱ Σωκράτους ἀναβασμοὶ οὐκ εἴων
ἀτρέμα ἔχειν. ἀλλὰ τί γάρ φησιν ὁ τῆς πορείας τῆς ἐρωτικῆς ἐπιστήμων;
†ἄρχεσθαι μὲν ἀφ' ἑνὸς καλοῦ τῆς μελέτης καὶ τούτῳ ἐγγεννᾶν, καὶ
ἐντίκτειν λόγους καλούς·

Passio Perpetuae Et Felicitatis, Passio Perpetuae et Felicitatis


Τμ. 10, Γρ. 23

…καὶ ἄντικρυς βλέπω τὸν Αἰγύπτιον ἐκεῖνον ἐν τῷ κονιορτῷ κυλιό-


μενον. ἐξῆλθεν δέ τις ἀνὴρ θαυμαστοῦ μεγέθους, ὑπερέχων τοῦ
ἄκρου τοῦ ἀμφιθεάτρου, διεζωσμένος ἐσθῆτα ἥτις εἶχεν οὐ
μόνον ἐκ τῶν δύο ὤμων τὴν πορφύραν, ἀλλὰ καὶ ἀνὰ μέσον ἐπὶ
τοῦ στήθους· εἶχεν δὲ καὶ ὑποδήματα ποικίλα ἐκ χρυσίου καὶ
ἀργυρίου· ἐβάσταζεν δὲ καὶ ῥάβδον ὡς βραβευτὴς ἢ προστάτης
μονομάχων· ἔφερεν δὲ καὶ κλάδους χλωροὺς ἔχοντας μῆλα
χρυσᾶ· καὶ αἰτήσας σιγὴν γενέσθαι, ἔφη· Οὗτος ὁ Αἰγύπτιος
ἐὰν ταύτην νικήσῃ ἀνελεῖ αὐτὴν μαχαίρᾳ· αὕτη δὲ ἐὰν νικήσῃ
αὐτὸν λήψεται τὸν κλάδον τοῦτον· καὶ ἀπέστη. προσήλθομεν
δὲ ἀλλήλοις καὶ ἠρξάμεθα παγκρατιάζειν·

Γρηγόριος Νύσσης Contra Eunomium Βιβ. 1, Κεφ. 1, Τμ. 36, Γρ. 2

Ἆρ' οὐχὶ τῷ ὄντι τὰ μέγιστα διὰ τούτων ἠδίκηται ἢ αὐτὸς οὗτος ὁ


λογογράφος ἢ ὁ προστάτης αὐτοῦ καὶ τοῦ ὁμοίου βίου καθηγητὴς
Ἀέτιος; ὅν μοι δοκεῖ μὴ τοσοῦτον πρὸς τὴν τῶν δογμάτων ἀπάτην
βλέπων ἐζηλωκέναι, πολὺ δὲ μᾶλλον πρὸς τὴν τοῦ βίου παρασκευήν τε
καὶ εὐπορίαν. λέγω δὲ ταῦτα οὐ στοχασμοῖς τισι τεκμαιρόμενος, ἀλλὰ
τῶν ἀκριβῶς ἐγνωκότων αὐτήκοος γεγονώς.

Ευσέβιος εκκλησιαστικός συγγραφέας. Εκκλησιαστική ιστορία. Βιβ.


5, Κεφ. 13, Τμ. 4, Γρ. 7

…κατακολουθήσαντες τῷ Ποντικῷ λύκῳ καὶ μὴ εὑρίσκοντες τὴν


διαίρεσιν τῶν πραγμάτων, ὡς οὐδ' ἐκεῖνος, ἐπὶ τὴν εὐχέρειαν ἐτράποντο
146

καὶ δύο ἀρχὰς ἀπεφήναντο ψιλῶς καὶ ἀναποδείκτως· ἄλλοι δὲ πάλιν ἀπ'
αὐτῶν ἐπὶ τὸ χεῖρον ἐξοκείλαντες, οὐ μόνον δύο, ἀλλὰ καὶ τρεῖς
ὑποτίθενται φύσεις· ὧν ἐστιν ἀρχηγὸς καὶ προστάτης Συνέρως, καθὼς
οἱ τὸ διδασκαλεῖον αὐτοῦ προβαλλόμενοι λέγουσιν». γράφει δὲ ὁ αὐτὸς
ὡς καὶ εἰς λόγους ἐληλύθει τῷ Ἀπελλῇ, φάσκων οὕτως·

Επιφάνιος ., Panarion (= Adversus haereses) Τόμ. 3, Σελ. 265, Γρ. 13

Διοκαισαρείᾳ ὑπερορισθεῖσιν ὑπὲρ τῆς εἰς τὸν σωτῆρα ἡμῶν Ἰησοῦν


Χριστὸν ὀρθοδόξου πίστεως, Εὐλογίῳ, Ἀδελφίῳ, Ἀλεξάνδρῳ, Ἀμ-
μωνίῳ, Ἁρποκρατίωνι, Ἰσαάκ, Ἰσιδώρῳ, Ἀννουβίωνι, Πιτίμῳ,
Εὐφρατίῳ, Ἀαρώνῃ, οἱ ἀπὸ Ἀγκύρας τῆς Γαλατίας πρεσβύτεροι,
Φωτεινός, Εὐστάθιος, ἕτερος Φωτεινός, Σιγέριος καὶ διάκονος Ὑγῖνος
καὶ ὑποδιάκονος Ἡρακλείδης καὶ ἀναγνώστης Ἐλπίδιος καὶ προστάτης
Κυριακὸς ἐν κυρίῳ χαίρειν.»

Επιφάνιος ., Panarion (= Adversus haereses) Τόμ. 3, Σελ. 267, Γρ. 11

… ἐγὼ Ἐλπίδιος ἀναγνώστης τῆς αὐτῆς οὕτω πιστεύω καὶ φρονῶ


ὡς προγέγραπται. ἐγὼ Κυριακὸς προστάτης τῆς αὐτῆς οὕτω πιστεύω καὶ
φρονῶ ὡς προγέγραπται.» Ταῦτά ἐστι τὰ ὑπ' αὐτῶν πρὸς τοὺς
ὁμολογητὰς καὶ πατέρας γρα-φέντα. εἰ τοίνυν δύναται παρὰ συνετῶν
νοεῖσθαι ἐν καλλίοσιν ὑπάρχειν, καὶ δὴ οὕτω τετάχθω. εἰ δὲ καὶ ἐκεῖσε
πάλιν διὰ τῆς ἐν αὐτῇ τῇ ἀπολογίᾳ διαλογῆς ἔσφαλταί τινα [τὰ] οὐκ ὀρθὰ
ὑπάρχοντα.

Γρηγόριος Ναζηανζινός ., Επιστολαί. 129, Τμ. 3, Γρ. 4

Εἰ μὲν οὖν οὐδέν ἐστιν ἀδίκημα ἡ πρὸς τὸν ἀνόσιον Ῥηγιανὸν


οἰκειότης (οὐ γὰρ ἄλλο γε οὐδὲν ἀδικῶν φαίνεται) δι' αὐτὸ τὸ δίκαιον, οὗ
σὺ βρα-βευτὴς καὶ προστάτης· εἰ δὲ ἀδίκημα τοῦτο κρίνεις,
διά γε τὸν Θεὸν ᾧ παρέστηκε καὶ τὴν ἡμετέραν πολιάν,
ἣν αἰδέσιμον οἶδας πολλοῖς τῶν φοβουμένων τὸν Κύριον,
δὸς οὖν, παρακαλῶ, καὶ ἡμῖν καὶ τῷ κλήρῳ παντὶ ταύτην
τὴν χάριν, καὶ δεξιὰς σεαυτῷ ποίησον τὰς κατὰ Θεὸν

Γρηγόριος Ναζηανζινός ., Επιστολαί. 208, Τμ. 2, Γρ. 3

Διὰ τοῦτο καὶ αὐτὸς ταύτην ἐθάρρησα τὴν πρεσβείαν. Ἀπέλιπεν


147

ἡμᾶς ὁ θαυμαστὸς Ἀλύπιος, ὁ κοινὸς τῶν φίλων προστάτης καὶ τῶν


ὀρφανῶν κηδεμών. Οὐ μικρὸν τοῦτο ἡμῖν εἰς συμφοράν. Δεύτερον
προσεγένετο τὸ καὶ τὴν κοσμιω-τάτην ἐλευθέραν αὐτοῦ φροντίζειν ὑπὲρ
τῶν ὀρφανῶν.

Ιάμβιλοχος De mysteriis Κεφ. 5, Τμ. 25, Γρ. 8

… ἡμετέρων ἐννοιῶν εὑρέσεις εἶναι τὰς τῶν θεῶν ἁγιστείας· νῦν δὲ θεός
ἐστιν αὐτῶν ἡγεμὼν ὁ ἐπὶ θυσιῶν οὕτω καλούμενος, καὶ θεοὶ καὶ ἄγγελοι
περὶ αὐτὸν παμπληθεῖς ὑπάρχουσιν· καθ' ἕκαστόν τε ἔθνος τῶν ἐπὶ γῆς
διακεκλήρωταί τις ὑπ' αὐτοῦ κοινὸς προστάτης, καὶ καθ' ἕκαστον ἱερὸν ὁ
ἴδιος· καὶ τῶν μὲν πρὸς θεοὺς θυσιῶν ἔφορός ἐστι θεός, τῶν δὲ πρὸς
ἀγγέ-λους ἄγγελος, τῶν δὲ πρὸς δαίμονας δαίμων, καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων
ὡσαύτως ὃ κατὰ τὸ οἰκεῖον γένος συγγενῶς συγκεκλήρωται ἐφ' ἑκάστων.

Σωπάτερ Διαίρεσις ζητημάτων Τόμ. 8, Σελ. 58, Γρ. 26

…ὅτι ἀπορῶ· ἰατρικὴν μόνην εἶδον ἅπαντα πρὸς αὐτὴν συλλαβοῦσαν τὰ


κάλλιστα· ἐντὸς ἐνταῦθα θετικοῦ ὀλί-γον ἔπαινον ἰατρικῆς ἐπέξελθε· ὅτι
καὶ πρὸς τὸ εὐεργε-τεῖν ἡ τέχνη ἐπιτηδείως ἔχει, καὶ πρὸς τοὺς θεοὺς
ᾠκεί-ωται οὕτως, διότι τῆς τέχνης κάλλιστον καὶ εὐεργετικὸν καὶ
φιλάνθρωπον. Ἀσκληπιὸς προστάτης τῆς τέχνης, Ἀπόλλων καὶ τὰ
τοιαῦτα· εἶτα ἂν θέλῃς ἐκτεῖναι κατά-στασιν, ἠθοποιΐαν ὀλίγην πλάσον·
ἐμψυχοῖς γὰρ τῇ ἠθο-ποιΐᾳ τὴν κατάστασιν πρὸς τοὺς θεοὺς τοῦ ἰατροῦ,
κα-θάπερ εὐχήν· οἷον ὅτι ὑμεῖς, Ἀσκληπιὲ καὶ Ἄπολλον,

Πορφύριος Quaestionum Homericarum ad Iliadem pertinentium


reliquiae Iliad Βιβ. 20, Τμ. 67sqq, Γρ. 61

…συνέσεως τοὺς βαρβάρους. Ποσειδῶν δέ, ἐπεὶ οἱ πλείους τῶν Ἑλλήνων


νησιῶταί εἰσι, καὶ διὰ τὸ ὀργίζεσθαι μὲν Λαομέδοντι ἐπὶ ἀποστερήσει
μισθοῦ τῆς τειχοποιίας. Ἑρμῆς δὲ [Λητοῖ, ἤτοι ὁ λόγος τῇ λήθῃ], ἢ
ὅτι ἐξ Ἀρκαδίας, ἢ ὅτι λόγιος, ἢ ὅτι κήρυκας ἀποσταλέντας πρὸς αὐτοὺς
ὑπὸ Ἑλλήνων ἐπὶ διαλύσει τῶν διαφορῶν Ὀδυσσέα καὶ Μενέλαον
ἠβουλήθησαν ἀνελεῖν πεισθέντες Ἀντιμάχῳ (Λ 138 sqq.), προστάτης δὲ
τῶν κηρύκων ὁ Ἑρμῆς. Ἥφαιστος δὲ διὰ τὸ μισεῖν Ἄρην, ὅτι ἐμοί-
χευσε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ Ἀφροδίτην. τοῖς δὲ Τρωσὶ παρέστη Ἄρης
τὸ ὅμοιον μεταδιώκων· φιλοπόλεμος γὰρ ὁ θεός, πολέμου φίλοι καὶ οἱ
Τρῶες. ὁ δὲ Ἀπόλλων ἤτοι διὰ τὸ τόξον· τοξικοὶ δὲ καὶ οἱ Τρῶες,.

Αθανάσιος θεολογος Apologia contra Arianos sive Apologia secunda


148

Κεφ. 54, Τμ. 2, Γρ. 4

Οὐκ ἀπελείφθη τῆς τοῦ θεοῦ χάριτος ὁ αἰδεσιμώτατος Ἀθανάσιος. ἀλλ'


εἰ καὶ ἐν βραχεῖ χρόνῳ τῇ κατὰ ἀνθρώπους δοκιμασίᾳ ὑπεβλήθη, ὅμως
τὴν ὀφειλομένην παρὰ τῆς παντεφόρου προνοίας ἀπηνέγκατο ψῆφον
ἀπολαβὼν βουλήσει τοῦ κρείττονος καὶ κρίσει ἡμετέρᾳ τὴν πατρίδα ὁμοῦ
καὶ τὴν ἐκκλησίαν, ἧς θείῳ νεύματι προστάτης ἐτύγχανε. τούτῳ τὰ
ἀκόλουθα ἔδει παρὰ τῆς ἡμετέρας ὑπάρξαι πραότητος, ὥστε πάντα
τὰ πρὸ τούτου κατὰ τῶν αὐτῷ κεκοινωνηκότων ὡρισμένα νῦν ἀμνηστίᾳ
παραδοθῆναι πᾶσάν τε ὑποψίαν τὴν κατ' αὐτῶν σχολάσαι τοῦ λοιποῦ. τὴν
ἀτέλειαν, ἧς ἔτυχον πάλαι οἱ ἅμα αὐτῷ κληρικοί, τούτοις βεβαιωθῆναι
προσηκόντως – ἀλλὰ μὴν καὶ τοῦτο τῇ εἰς αὐτὸν χάριτι προστιθέναι
ἐδικαιώσαμεν, ὥστε πάντας τοὺς τοῦ ἱεροῦ καταλόγου…

Ιωάννης Στοβαίος ανθολόγος. , Anthologium Βιβ. 2, Κεφ. 8, Τμ. 39,


Γρ. 82

Καὶ γὰρ ἐπὶ τυραννίδας τινὲς προαχθέντες ἤπιοι καὶ πρᾶοι


γεγόνασι καὶ βασιλείαις πονηρῶς ἐχρήσαντο. Τούτων δὲ
οὕτως ἐχόντων ἡ μὲν αἵρεσις τῶν βίων ταῖς ἔξω ψυχαῖς
προηγουμένως τῶν πρώτων ἐστί, κἄπειτα αἱρεθέντος ἥ τε
Ἀνάγκη τὸ ἀπαραίτητον ἐκύρωσεν, ὅ τε δαίμων ἐπηκολού-
θησεν, ὡς ἂν δὴ τοῦ βίου προστάτης ὢν καὶ ἐπόπτης
ἕκαστος ἑκάστου, συναναγκάσων ἐμμένειν τὰς ψυχὰς τῷ
αἱρεθέντι καὶ μὴ προβλέπειν, αἵ τε Μοῖραι τὸν τοιοῦτον
ἐπένησαν ἑκάστῳ βίον, οἷον τά [τε] γιγνόμενα διὰ παντὸς
μαρτυρεῖ τοῦ χρόνου.

Ιωάννης Στοβαίος ανθολόγος. , Anthologium Βιβ. 4, Κεφ. 1, Τμ. 3, Γρ.


3

Ἐν τοῖσι μώροις τοῦτ' ἐγὼ κρίνω βροτῶν, ὅστις [τῶν] πατὴρ ὡς παισὶ μὴ
φρονοῦσιν εὖ εἰκῆ πολίταις παραδίδωσ' ἐξουσίαν. (eiusd. fr. 774 N.2).
Ναῦν τοι μί' ἄγκυρ' οὐδαμῶς σῴζειν φιλεῖ ὡς τρεῖς ἀφέντι· προστάτης θ'
ἁπλοῦς πόλει σφαλερός, ὑπὼν δὲ κἄλλος οὐ κακὸν πέλει. Εὐριπίδου
Φρίξῳ (fr. 828 N.2). Αἱ γὰρ πόλεις εἴσ' ἄνδρες, οὐκ ἐρημία. Σοφοκλέους
Φαίδρα (fr. 622 N.2).

Πράεις Αποστόλων Θωμάς. (recensio) Τμ. 19, Γρ. 15

Απόστολος πρὸς τὸν κύριον εἶπεν· Εὐχαριστῶ σοι κύριε Ἰησοῦ Χριστέ·
ἀπέθανες γὰρ ἵνα ζωώσῃς με καὶ πέπρακάς με ἵνα πολλοὺς ἐλευθερώσω.
Οὐκ ἐπαύετο δὲ ἀναψύχων τοὺς θλιβομένους λέγων· Ὁ κύριος ἡμῶν
149

οἰκονόμησεν ταῦτα· αὐτοῦ γὰρ μόνου ἐστὶν ἡ ἔντιμος δόξα· ὅτι αὐτός
ἐστιν πατὴρ τῶν ὀρφανῶν καὶ τῶν χηρῶν προστάτης καὶ τοῖς ἐν θλίψει
αὐτὸς γίνεται ἀντιλήπτωρ.

Βασίλειος. θεολόγος Επιστολαί. 32, Τμ. 2, Γρ. 21

… παρακαλοῦμεν στῆναι καὶ ὥσπερ τι ῥεῦμα ἐπισχεῖν, καὶ διακόψαι τῶν


κακῶν τὴν συνέχειαν Οἶδας δὲ ὅπως βοηθήσῃς τῷ πράγματι, ὥστε μὴ
ἀναμένειν παρ' ἡμῶν διδαχθῆναι τὸν τρόπον, οἵ, δι' ἀπειρίαν τῶν τοῦ βίου
πραγ-μάτων, καὶ αὐτὸ τοῦτο ἀγνοοῦμεν, πῶς ἂν γένοιτο ἡμῖν τῆς
ἀπαλλαγῆς τυχεῖν. Καὶ σύμβουλος οὖν καὶ προστάτης αὐτὸς γενοῦ, τὸ
εἶδος τῆς βοηθείας διὰ τῆς μεγάλης σεαυτοῦ φρονήσεως ἐξευρίσκων.

Βασίλειος. θεολόγος Επιστολαί. 280, Τμ. 1, Γρ. 14

…αξίωσον δέξασθαί μου τὸ γράμμα ὃ ἀνθ' ἱκετηρίας προτείνε-ταί σοι ὁ


προειρημένος καὶ δοῦναι αὐτῷ καιρὸν διηγήσασθαι τὰ καθ' αὑτὸν καὶ
διαλεχθῆναι τοῖς δυναμένοις αὐτῷ συν-εργῆσαι, ἵνα τῷ προστάγματί σου
ταχέως τύχῃ τῶν σπουδα-ζομένων καὶ ἐμοὶ ὑπάρχῃ καλλωπίζεσθαι ὅτι
μοι δέδοται τοιοῦτος παρὰ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ προστάτης ὃς τοὺς
ἐμοὶ προσήκοντας ἰδίους ἡγεῖται ἱκέτας καὶ πρόσφυγας.

Σωκράτης σχολαστικός Historia ecclesiastica Βιβ. 2, Κεφ. 23, Γρ.


170

Οὐκ ἀπελείφθη τῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος ὁ αἰδεσιμώτατος ἐπίσκοπος


Ἀθανά- σιος. Ἀλλ' εἰ καὶ ἐν βραχεῖ χρόνῳ τῇ κατὰ ἀνθρώπους δοκιμασίᾳ
ὑπεβλήθη, ὅμως τὴν ὀφειλομένην παρὰ τῆς παντεφόρου προνοίας
ἀπηνέγκατο ψῆφον· ἀπολαβὼν βουλήσει τοῦ κρείττονος καὶ κρίσει
ἡμετέρᾳ τὴν πατρίδα ὁμοῦ καὶ τὴν ἐκκλησίαν, ἧς θείῳ νεύματι
προστάτης ἐτύγχανε. Τούτῳ τὰ ἀκόλουθα ἔδει παρὰ τῆς ἡμετέρας
ὑπᾶρξαι πρᾳότητος· ὥστε πάντα τὰ πρὸ τούτου κατὰ τῶν αὐτῷ
κεκοινωνηκότων ὡρισμένα νῦν ἀμνηστίᾳ παραδοθῆναι, πᾶσάν
τε ὑποψίαν τὴν κατ' αὐτοῦ σχολάσαι τοῦ λοιποῦ, τήν τε ἀτέλειαν ἧς
ἔτυχον πάλαι οἱ ἅμα αὐτῷ κληρικοὶ, τούτοις βεβαιωθῆναι προσηκόντως.

Αστέριος εκκλ. Συγγραφέας. Ομιλίες. 1-14 Homily 8, Κεφ. 21, Τμ. 1,


Γρ. 5

Ὢ μάχη καὶ διαφορὰ ἐπιστολῶν τῶν τότε παρὰ Παύλου ζητουμένων


καὶ ἃς τὸν Χριστὸν καταγγέλλων ὕστερον ἔγραψεν! Αἱ μὲν ἐδεσμοῦν
χριστιανούς, αἱ δὲ τὰς ἁλύσεις ὑπὲρ Χριστοῦ περιέθηκαν τῷ διώκτῃ
πολλὰς καὶ βαρείας καὶ χαλεπὰς ἐνεγκεῖν· κἀκεῖ μὲν ἐγέγραπτο· Σαῦλος
150

Ἑβραῖος, τοῦ νόμου προστάτης, ἐχθρὸς τοῦ σταυροῦ, τοῦ εὐαγγελίου


πολέμιος· ἐν δὲ ταῖς μεταγενεστέραις ἐπιστολαῖς καὶ σωφρονούσαις·
Παῦλος δοῦλος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ποίου; Πρόσθες· τοῦ ἐσταυρωμένου.

Μένανδρος Περὶ ἐπιδεικτικῶν Spengel Σελ. 437, Γρ. 9

Δεῖ μὲν ὁμολογεῖν σε εὐθὺς ἐν προοιμίῳ τῷ πρώτῳ ὅτι δεῖ τὸν λόγους
κτησάμενον ἀποδοῦναι λογίῳ θεῷ τὰς χάριτας διὰ τῶν λόγων οὓς δι'
αὐτὸν τὸν μου-σηγέτην κεκτήμεθα, ἄλλως τε καὶ ὅτι προστάτης καὶ
συνεργὸς τῆς ἡμετέρας πόλεως, οὐ μόνον νῦν ἀλλὰ καὶ ἀνέκαθεν, ὥστε
διπλῆν τὴν χάριν ὀφείλεσθαι, ὑπέρ τε τῶν λόγων ὑπέρ τε τῶν εὐεργεσιῶν,
καὶ τρί-τον ὅτι καὶ ἄλλως ὁμολογούμενόν ἐστι δεῖν ἀνυμνεῖν τοὺς
κρείττονας καὶ τῆς εἰς αὐτοὺς εὐφημίας .

Phoebammon Soph., De figuris (fort. auctore Phoebammone alio)


Κεφ. 2, Τμ. 4, Γρ. 58

…κατ' ἐναλλαγὴν καὶ ἡ ἐπιτομὴ καὶ ἡ πάροδος καὶ τὰ καλούμενα


ἐνηλλαγμένα. Ἐφεξῆς δὲ ἐξηγησόμεθα πῶς ἕκαστον γίνεται ταὐτό·
λέγει γὰρ ἐν μὲν τῷ πολυπτώτῳ κατὰ τὰς προτεταγμέ-νας ἀντωνυμίας, ὡς
τὸ οὗτος ἦν φίλος αὐτοῦ, οὗτος προστάτης, οὗτος κηδεμών, ἢ κατὰ διά-
φορα ὀνόματα σημαίνοντα τὴν αὐτὴν διάνοιαν, ὑπὸ
δὲ τὴν αὐτὴν πτῶσιν, ὡς τὸ φίλον εὐεργέτην σωτῆρα ἡγοῦντο. ἐν δὲ τῇ
κλίμακι κατὰ τὴν ἐπα-νάληψιν τὸ τέλος τοῦ πρώτου κώλου εὑρίσκομεν
ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ δευτέρου, ὡς τὸ οὐκ εἶπον μὲν ταῦτα,

Μιχαήλλ Ψελλός ιστορικος Orationes panegyricae Oration 2, Γρ. 701

…ἕσπερον θρέμμα καὶ ζοφερόν, ὁ τῆς ἀπωλείας υἱός, ἡ πρόδρομος τοῦ


Ἀντιχρίστου ψυχή, ἐκ τῶν αἰσχίστων καὶ ὧν ἐνθουσιαστικώτατα
ἐμεμήνει γνωριζόμενος καὶ καλού-μενος, ὁ Ἀσσύριος νοῦς, ἡ ἐπηρμένη
φύσις καὶ ὑπερή-φανος, ὁ τοῦ σκότους προστάτης, ὁ τὸν αὑτοῦ μὲν
θρόνον ἐπὶ τῶν νεφελῶν θεῖναι διανοηθείς, ἀντιταχθῆναι δέ σοι τῷ υἱῷ
τοῦ ὑψίστου ἀλαζονικώτατα βουληθείς, καὶ ἀντὶ τοῦ ἑωσφόρος
καλεῖσθαι σκότος ἤ τι ἄλλο τῶν ζοφωδεστέ-ρων γενόμενος καὶ
λεγόμενος.

Άννα Κομνηνή ιστορικός Alexias Βιβ. 6, Κεφ. 5, Τμ. 1, Γρ. 21

…ἐλπίδας αὐτῷ συμπεσόντα ἀθυμίᾳ κατεσχέθη. Ἀγεννὲς μὲν οὖν οὐδ'


οὕτω τι ἐλογίσατο οὐδὲ τῆς ἑαυτοῦ ἀνδρείας καὶ τόλμης ἀνάξιον.
151

Μᾶλλον μὲν οὖν καὶ πρὸς μάχας ἐπὶ πλέον ἠρέθιστο καὶ φροντίδες
τοῦτον καὶ μέριμναι αὖθις τῶν προτέρων μείζους συνεῖχον. Ἦν γὰρ ὁ
ἀνὴρ ἰσχυρὸς προστάτης οἰκείων βουλευμάτων τε καὶ προλήψεων καὶ
μηδαμῶς ἐθέλων ἀνεῖναι ἐφ' οἷς καθάπαξ διεβουλεύσατο καὶ τὸ ὅλον
εἰπεῖν ἀκατάπληκτος καὶ πάντα αὐτῷ ἁλώσιμα ἐκ μόνης προσβολῆς
οἰόμενος γίνεσθαι.

Θεόδωρος Στουδίτης εκκλ. Συγγραφέας. Επιστολαί. 151, Γρ. 28

…βασιλίσκον ἐπιβήσῃ καὶ καταπατήσεις λέοντα καὶ δράκοντα.


Εἴη μοι, ὦ καλὸν τέκνον, δι' εὐχῶν ὑμῶν ἐξ ἄκρας φιλανθρωπίας
θεοῦ καλυπτούσης μου ἄβυσσον ἁμαρτιῶν ἐνεργὴς ἡ προσταγὴ αὕτη
πρὸς πᾶσαν μου τὴν ζωὴν κατὰ πάσης ὁρατῆς τε καὶ ἀοράτου δυ-
νάμεως. ὅπως δὲ καθέζομαι, καθ' ἔπος καὶ ἀνήγγειλα, καὶ δι' οἰκείας
φωνῆς διηγήσοιτο εὖ μάλα ὁ γραμματηφόρος, τίς τέ ἐστιν προστάτης
τῆς ξενίας μου κατὰ πολλοὺς τοὺς τρόπους, οὓς καὶ λαμβάνειν ἐν
ταῖς προσευχαῖς παρακαλῶ. ἱνατί δὲ κεκοπίακας, φιλοπάτωρ, ἐν οἷς
ἀπέστειλας, πολλοῖς καὶ ποικίλοις οὖσιν; ἀνταμείψεταί σε ὁ θεός
μου τοῖς ἐντεῦθεν πνευματικοῖς καὶ τοῖς ἐκεῖθεν ἀιδίοις. κάμνεις,
οἶδ' ὅτι, ἑλκόμενος καὶ ἀνθελκόμενος.

Μανουηκ Φίλης , Scr. Rerum Nat., Carmina Κεφ. 1, poem 191, Γρ. 41

Τὸ φῶς τὸ νικῶν τῆς ψυχῆς μου τὸ σκότος, Τὸ πῦρ τὸ τεφροῦν τῶν


παθῶν μου τὴν χλόην, Τὸ πνεῦμα τὸ ζῶν εἰς τὸ πῦρ τῆς καρδίας,
Ὁ νοῦς ὁ γοργὸς, ἡ κατ' ἄγγελον φύσις, Ὁ τῆς καθ' ἡμᾶς ἐκτροπῆς
ὁδοστάτης, Ὁ πλουτοποιὸς, ὁ τροφεὺς, ὁ προστάτης, Ἀνήρ τις εἰδὼς
εὐφυῶς πάντα κρίνειν Εἷς εἶπεν οὐδείς; ἀλλ' ἀνείργω τὸν λόγον,
ὡς εἴ τις ἱππεὺς ἁλτικὸν πῶλον στρέφοι Τιθεὶς ἀγαθὸν τοῖς ῥυτῆρσι τὸν
δρόμον· Ψυχὴ μὲν οὖν σώματι συνεζευγμένη

Μανουηκ Φίλης , Scr. Rerum Nat., Carmina Κεφ. 2, poem 232, Γρ. 8

Καὶ πάντα φαιδρᾶς εὐποροῦσιν αἰθρίας· Τὰ γὰρ νέφη παρῆλθε τῆς


ἀθυμίας· Καὶ γίνεται μὲν εὐπρεπὴς ὁ νυμφίος, Ἀνίσταται δὲ καὶ σκυλεύει
τοὺς τάφους, Καὶ δείκνυται φῶς καὶ διώκει τὸ σκότος· Καὶ κτείνεται μὲν
τῆς φθορᾶς ὁ προστάτης, Συντρίβεται δὲ τῆς ταφῆς τὰ μοχλία,
Συνείρεται δὲ τῶν μελῶν ἡ σαπρία, Γλυκαίνεται δὲ τῶν ψυχῶν ἡ πικρία·
Καὶ φλὲψ ἀμυδρὰ καὶ ῥυεῖσα μακρόθεν Νῦν αἷμα ποιεῖ καὶ δροσίζει τὴν
φύσιν·

Βασίλειος εκκλ. συγγραφέας. Sermones xli Σελ. 145, Γρ. 26


152

Οὐδείς μου τὸ ἕλκος ἰάσασθαι δύναται· οὐδεὶς θε-ραπεύει τὸ τραῦμα·


οὐδεὶς τοιοῦτος ἰατρὸς ἐν τῇ πόλει, οὐκ ἔστιν, ὡς ἔοικεν, οὐδείς. Ἆρα μή
τινα πρὸ τῆς πύλης εὑρήσω; Ἔτι λαλούσης τῆς γυ-ναικὸς, ὁ ζητούμενος
παρειστήκει τῇ πύλῃ· ὁ τῶν χηρῶν Προστάτης ὑπαντᾷ τῇ χήρᾳ· ὁ τῶν
ὀρφανῶν Πατὴρ τὸν νεανίσκον ἐκάλει· ὁ τῆς ζωῆς χορηγὸς, ἡ Ζωὴ πάλιν
τὸν νεκρὸν ἀπεδίδου, καὶ τῆς ἀτέκνου μητρὸς ὁ φιλοικτίρμων κατέστελλε
τὰ δάκρυα. Ἰδὼν γὰρ αὐτὴν ὁ Κύριος εὐσπλαγχνίσθη ἐπ' αὐτῇ, καί φησιν
πρὸς αὐτήν· Γύναι, μὴ κλαῖε.

Ιωάννης Μαλαλάς χρονικογράφος. Chronographia


Σελ. 363, Γρ. 7

…καὶ ἐφονεύθη, ὡς μελετήσας τυραννίδα. Ὁ δὲ αὐτὸς βασιλεὺς


Θεοδόσιος ἐφίλει ἔρωτι Χρυσάφιον τὸν κουβικουλάριον, τὸν λεγόμενον
Ζτομμᾶν, ὡς πάνυ εὐπρεπῆ ὄντα· καὶ παρεῖχεν αὐτῷ πολλὰ ὅσα ἂν
ᾐτήσατο αὐτόν, καὶ εἶχε παῤῥησίαν πρὸς αὐτόν, καὶ κατῆρχε πάντων τῶν
πραγμάτων καὶ ἥρπαζε πάντα· ἦν γὰρ πάτρων καὶ προστάτης τῶν Πρα-
σίνων.

Ρωμανός Μελωδός υμνογράφος. , Cantica dubia Hymn 77, proem-


strophe strop, Τμ. 1, Γρ. 9

…ἰδοὺ γὰρ ὤφθη ὅλος καθάρσιος ἀκήρατος πνεύματι, Χριστῷ


προσφέρων θυσίαν ἄμωμον τὴν εἰλικρινῆ θεῷ εὐπρόσδεκτον·
ὡς ἱερεὺς γὰρ κεκαθαρμένος τῇ τε ψυχῇ καὶ τῇ σαρκί, ὅθεν ὑπάρχει
ἀληθῶς ἐκκλησίας προστάτης καὶ ὑπέρμαχός δε ταύτης
|:ὁ μέγας μύστης θεοῦ τῆς χάριτος.:| Ἰδοὺ νῦν ἑορτὴ τοῦ ἱεράρχου
σήμερον· λαμπρυνθῶμεν, λαοί, φαιδρῶς πανηγυρίζοντες
καὶ μέλψωμεν ὕμνον Χριστῷ τῷ σωτῆρι·

Constitutiones Apostolorum, Constitutiones apostolorum (fort.


compilatore Juliano Ariano) Βιβ. 7, Κεφ. 32, Γρ. 7

…ψευδοπροφῆται καὶ οἱ φθορεῖς τοῦ λόγου, καὶ στραφήσονται τὰ


πρόβατα εἰς λύκους καὶ ἡ ἀγάπη εἰς μῖσος· πληθυν-θείσης γὰρ τῆς
ἀνομίας, ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν, μισήσουσιν γὰρ ἀλλήλους οἱ
ἄνθρωποι καὶ διώξουσιν καὶ προδώσουσιν. Καὶ τότε φανήσεται ὁ
κοσμοπλάνος, ὁ τῆς ἀληθείας ἐχθρός, ὁ τοῦ ψεύδους προστάτης, ὃν ὁ
Κύριος Ἰησοῦς ἀνελεῖ τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ ὁ διὰ χειλέων
153

ἀναιρῶν ἀσεβῆ· καὶ πολλοὶ σκανδαλισθήσονται. ἐπ' αὐτῷ, οἱ δὲ


ὑπομείναντες εἰς τέλος, οὗτοι σωθήσονται.

Ιωάννης Δαμασκηνός Theol., Sacra parallela (recensiones secundum


alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant) (Απόσπασμα. e
cod. Τόμ. 95, Σελ. 1396, Γρ. 11

Ὁ κρίνων τοῦ κρινομένου ἐξ ἀνάγκης ἄρχει. Δεῖ τὸν κριτὴν εἰδέναι, ὅτι
κρίσει Θεοῦ ὑπηρετεῖ, καὶ οὐ κύριός ἐστιν, ὡς βούλεται ἀγαγεῖν τὸ
κρῖμα, ὥστε καὶ χαρίζεσθαι τοῖς κρινομένοις τὰ πράγματα.
Διοικήσω τὴν ἀρχὴν, ὥσπερ ἀγαθὸς προστάτης, οὐχ ὡς τύραννος.
Ἀρκεῖσθαι γὰρ τῇ τιμῇ τῆς προσηγορίας, τὴν δὲ ἐν ἑκάστῳ τῶν
πραγμάτων βουλὴν πᾶσι δώσω.

Ιωάννης Δαμασκηνός Theol., Sacra parallela (recensiones secundum


alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant) (Απόσπασμα. e
cod. Τόμ. 95, Σελ. 1545, Γρ. 11

…πάντως ἀπείργειν τῆς τοιαύτης διακονίας, ἀλλὰ τὸν νεόφυτον. Πολὺ δὲ


ἀμφοτέρων τὸ μέσον. Οἱ πολλοὶ ὅταν τινὰ ἴδωσι χρημάτων κρείττονα,
εὐθέως αὐτὸν ἐπιτήδειον εἶναι πρὸς ταύτην ἀποφαί-νονται οἰκονομίαν. Ὁ
τοιοῦτος λυμεὼν ἂν εἴη προστάτης, καὶ λύκος ἀντὶ ποιμένος. Μηδεὶς
μήτε νέον διαβάλλῃ, μήτε γέροντα ἐγκω-μιάζῃ. Οὔτε γὰρ ἡ πολιὰ ἀρετὴ,
οὔτε ἡ νεότης κα-κία. Πολλοὶ καὶ ἐν νεότητι φιλοσοφίαν ὑπεδείξαντο·
πολλοὶ καὶ γὰρ ἐν γήρει ὑπεσκελίσθησαν.

Gnomologium Vaticanum, Gnomologium Vaticanum


Sententia 285, Γρ. 2

…εὑρεῖν δύναμαι” “κατὰ λόγον” εἶπε· “τὸν γὰρ ζητοῦντα τὸν σοφὸν
αὐτὸν πρότερον εἶναι δεῖ”. Εὐμονίδας ὁ Θηβαῖος στρεβλοὺς ἔχων τοὺς
πόδας [καὶ] ἀπολέσας τὰ ὑποδήματα ηὔξατο τῷ κλέψαντι ἁρμόσαι.
Ἐφιάλτης ὁ τῶν Ἀθηναίων δημαγωγὸς χειροτονηθεὶς προ-
στάτης ὑπὸ τοῦ δήμου παρῃτήσατο τὴν φιλίαν τῶν ἑταίρων φάμενος
μὴ δύνασθαι τὸ κοινὸν συμφέρον διαφυλάσσειν καὶ φιλίας δίκαια συν-
τηρεῖν.

Ιωάννης Καμενιάτης ιστορικός. De expugnatione Thessalonicae


Κεφ. 22, Τμ. 9, Γρ. 5

…ποιούμενος πρὸς αὐτὸν ἱκεσίας καὶ ἐξαιτῶν ἡμῖν τὰ συμφέροντα.


154

ἔπιδε οὖν καὶ νῦν ἐπὶ τὴν ἀπορίαν καὶ ἀμηχανίαν τοῦ λαοῦ τούτου,
καὶ τῆς δεήσεως ἡμῶν ἐπακούσας στῆθι εὐπαρρησιάστῳ τῇ πρεσβείᾳ
ὑπὲρ ἡμῶν τῶν οἰκετῶν σου, καὶ τῆς προσδοκωμένης ἐξάρπασον συ-
στροφῆς, ἵνα μὴ καυχήσωνται καθ' ἡμῶν τὰ τέκνα τῆς παιδίσκης
Ἄγαρ, μηδὲ εἴπωσι, ποῦ ἐστιν ὁ προστάτης αὐτῶν; ὁρᾷς γὰρ
καὶ αὐτός, εὐμενέστατε, ὅτι οὐκ ἐν δόρασιν οὐδ' ἐν ἀσπίσι πεποιθότες
ἐσμέν, ἀλλὰ τὸ πᾶν ἀνεθέμεθα τῇ δυνατῇ σου πρεσβείᾳ, τῆς σῆς προ-
νοίας καὶ αὖθις ἐπιτυχεῖν ἐπελπίζοντες.”

Κωνσταντίνος Πορφυργέννητος VIIDe legationibus


Σελ. 262, Γρ. 8

Γάιον Οὐαλέριον· οὗτος δ' ἦν Μάρκου μὲν υἱὸς τοῦ πρώτου


συνθεμένου πρὸς Αἰτωλοὺς τὴν συμμαχίαν, Μάρκου δὲ τοῦ τότε
στρατηγοῦντος ἀδελφὸς ἐκ μητρός, ἄλλως δὲ πρᾶξιν ἔχων νεανι-
κὴν ὡς μάλιστα παρὰ τῷ στρατηγῷ πιστευόμενος. ὃς παρακληθεὶς
ὑπὸ τῶν περὶ τὸν Δαμοτέλη καὶ νομίσας ἴδιον εἶναι τὸ πρᾶγμα
καὶ καθήκειν αὑτῷ τὸ προστατῆςαι τῶν Αἰτωλῶν πᾶσαν εἰσε-
φέρετο σπουδὴν καὶ φιλοτιμίαν, ἐξελέσθαι σπουδάζων τὸ ἔθνος
ἐκ τῶν περιεστώτων κακῶν. ἐνεργῶς δὲ πανταχόθεν προσαγο-
μένης τῆς φιλοτιμίας, ἔλαβε τὸ πρᾶγμα συντέλειαν.

Ιωάννης Καντακουζηνός VI, Historiae Τόμ. 3, Σελ. 169, Γρ. 24

Ἱεροσολύμων πατριάρχης ὑπογέγραφε, πολλὴν ἀσέβειαν Βαρ-


λαὰμ καὶ Ἀκινδύνου κατηγορεῖ καὶ τῶν ὀρθῶν δογμάτων
διαστροφὴν, δι' ἃ καὶ πατριάρχης ὁ Ἰωάννης καθῃρέθη, ὡς
ταὐτὰ φρονήσας Βαρλαὰμ, καὶ ὁ πρώτως ἐπὶ τῇ διαγνώσει
βασιλέως Ἀνδρονίκου τοῦ νέου γεγενημένος, ἡνίκα καὶ ὁ πα-
τριάρχης Ἰωάννης τῆς συνόδου προστάτης ἦν, ὃν καὶ αὐ-
τὸς ὑπεσημήνατο χερσὶν οἰκείαις, οὐ μόνον Βαρλαὰμ καὶ
Ἀκινδύνου καταψηφίζεται, ὡς ἀδίκως κατηγορηκότων τῶν
μοναχῶν, ἀλλὰ καὶ εἴ τις, φησὶν, ἕτερός τι τῶν ὑπὸ τοῦ
Βαρλαὰμ βλασφήμως καὶ κακοδόξως κατὰ τῶν μοναχῶν,
μᾶλλον δὲ κατὰ τῆς ἐκκλησίας αὐτῆς …

Ιωάννης Φιλοπονος Αριστοτέλη libros de generatione et corruptione


commentaria Τόμ. 14,2, Σελ. 257, Γρ. 33

…πάντα”. ἐπειδὴ τοίνυν ἀνάγκη ταῦτα ἢ ὡς ἀμετάβλητα ἢ ὡς μεταβλητικὰ


στοιχεῖα εἶναι τῶν ἄλλων, πρόκειται αὐτῷ ἐν τῷ παρόντι δεῖξαι ὅτι οὐκ
155

ἔστιν ἀμετάβλητα, ὥστε τούτου ἐλεγχθέντος ὑπολειφθῆναι τὴν ἀληθῆ


δόξαν, τὴν λέγουσαν τὰ πάντα εἶναι στοιχεῖα ὡς μεταβλητικὰ εἰς ἄλληλα.
ἐπειδὴ δὲ τῆς προκειμένης εἰς ἔλεγχον δόξης Ἐμπεδοκλῆς ἐστιν ὁ
προστάτης, πρὸς τοῦτον ἀποτείνεται, δεικνὺς ὅτι οὔτε γένεσιν καὶ φθορὰν
τὴν κατὰ φύσιν οἷόν τε εἶναι κατ' αὐτὸν οὔτε αὔξησιν οὔτε κίνησιν τὴν
κατὰ φύσιν. πρὶν δὲ αὐτοῦ τὴν δόξαν ἐλέγξαι τὴν περὶ τῶν στοιχείων,
δείκνυσιν ἀσύμφωνα αὐτὸν αὑτῷ λέγοντα· ἀμετάβλητα γὰρ αὐτὰ
ὑποθέμενος εἶναι, συμβλητὰ αὐτά φησι γράφων “ταῦτα γὰρ ἶσά τε πάντα”.

Ολυμπιόδωρος In Platonis Gorgiam commentaria


Κεφ. 32, Τμ. 11, Γρ. 3

…. ἐπειδὴ ὁ Πῶλος ἔλεγεν ὅτι παντὸς ἀνδρός ἐστιν εἰ-


δέναι ποῖα ἀγαθά ἐστι καὶ ποῖα ἡδέα· φησὶν οὖν ὅτι ‘ἆρα
παντὸς ἀνδρός ἐστιν ἐκλέξασθαι ἢ οὔ, ἀλλὰ χρεία τέχνης;’
Καὶ πρὸς Φιλίου, ὦ Καλλίκλεις [500 b 5 – 6]:
ἐπὶ τὸν ἔφορον τῆς φιλίας φέρει αὐτόν, ἵνα εἰδὼς ὅτι θεός
ἐστιν ὁ τῆς φιλίας προστάτης μὴ πάλιν παίξῃ· ὁ γὰρ παί-
ζων εἰς φίλον τὸν προστάτην ταύτης θεὸν παίζει.
Μήτε αὐτὰ παρ' ἐμοῦ οὕτως ἀποδέχου ὡς παί-
ζοντος [500 b 7 – c 1]: ‘οὐ δεῖ γάρ, ὡς ἐκεῖνός φησιν,
“παρὰ τὰ σπουδαῖα τοῖς γελοίοις χαίρειν”.

Προκόπιος Historia arcana (= Anecdota) Κεφ. 7, Τμ. 41, Γρ. 3

…βιαζόμενοι δὲ πρὸς τῆς τῇ πολιτείᾳ ἐφεστώσης ἀρχῆς τοῖς τε


ξυμπεσοῦσιν ἔτι μᾶλλον, ὡς τὸ εἰκὸς, περιαλγοῦσι καὶ ἐς τὴν ἀπόγνωσιν
τῷ ἀπροσδοκήτῳ τῆς τιμωρίας ἐς ἀεὶ τρέπονται. ἡμάρτανε δὲ οὐχ ὅτι
μόνον προσποιεῖσθαι τοὺς κακουμένους ἥκιστα ἤθελεν, ἀλλ' ὅτι
προστάτης τῶν στασιωτῶν ἐκ τοῦ ἐμφανοῦς καθίστασθαι οὐδαμῆ
ἀπηξίου· χρήματά τε γὰρ μεγάλα τοῖς νεανίαις τούτοις προΐετο, καὶ
πολλοὺς μὲν ἀμφ' αὑτὸν εἶχε, τινὰς δὲ αὐτῶν ἔς τε τὰς ἀρχὰς καὶ τὰ ἄλλα
ἀξιώματα καλεῖν ἐδικαίου.

Πρόκλος In Platonis rem publicam commentarii Τόμ. 1, Σελ. 69, Γρ. 2

…ᾧ καὶ αὐτὸς εἶναί φησιν τὴν πολιτικήν [leg. I 624a]· ὁ δὲ τούτῳ μὲν
συνεργὸς τῆς ἐν τῷ παντὶ πάσης τάξεως ἔν τε ὀξείαις καὶ βαρείαις
κινήσεσι καὶ ἐν βραχυπορωτέραις ἢ μακροπορωτέραις περιόδοις οὐκ
ἄλλος ἐστὶν ἢ ὁ Ἀπόλλων, ποιητὴς ὢν μιμημάτων ἐναρμονίων καὶ
ἐνρύθμων. ἐκείνων δὲ ὁ μὲν στρατηγὸς ὁ μέγιστος Ἄρης, πολέμων
156

προστάτης θεὸς καὶ ἀνεγείρων πάντα πρὸς τὴν ἐναντίωσιν τὴν κος-
μικήν· ὁ δὲ πειθοῦς δημιουργὸς οὐκ ἄλλος ἢ ὁ Ἑρμῆς, δι' ὃν καὶ
δημηγοροῦσιν ἄλλοι θεοὶ κατ' ἄλλους, καὶ πρὸς πάντας ὁ Ζεὺς τὸν ἐν
ἑαυτῷ προχειρίσας Ἑρμῆν·

Φώτιος λεξικογράφος. Bibliotheca Codex 247, Bekker Σελ. 414a, Γρ.


30

… οὐκ ἐπειδήπερ ὑπὸ τῶν δήμων ἄγονται, ὦ πάντα ἄνω καὶ κάτω ποιῶν,
ἀλλ' ὅτι τοὺς δήμους ἄγουσιν, ὥσπερ [γε] δὴ καὶ τοὺς παιδαγωγοὺς οἶμαι
καλοῦμεν οὐκ ἐπειδή περ ὑποπεπτώκασι τοῖς παισίν, ἀλλ' ὅτι αὐτοῖς
ἡγοῦνται. Ὅ τι γὰρ ἂν φαίης, ἁρμόττει τὸ τοιοῦτον [ἀκοῦσαι] τῷ
ῥήτορι, ἄρχων, προστάτης, διδάσκαλος. Πάντα ἐστὶ τοῦ ῥήτορος τὰ
ὀνόματα.

Theophanes Confessor Chronogr., Chronographia Σελ. 12, Γρ. 18

Τῷ δ' αὐτῷ ἔτει Πέτρος, ὁ ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρείας, ἐν τῇ


φυλακῇ ὑπάρχων προστάγματι Μαξιμιανοῦ τοῦ Γαλλερίου καὶ Μαξι-
μίνου, τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, τὴν κεφαλὴν ἀποτμηθεὶς ἐνδόξως ἐμαρτύρησεν·
ὅστις τὸν Ἄρειον διάκονον ὄντα τῆς αὐτοῦ ἐκκλησίας ἀκοινώνητον
ἐποίησεν· ὅστις μετὰ ταῦτα κακοδόξου αἱρέσεως προστάτης γεγονὼς
πολλοὺς τῆς εὐσεβείας ἀπέστησεν. πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι ἐπὶ τούτων
τῶν τυράννων τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρικὸν στέφανον ἀνεδήσαντο,
ὧν εἰσι Φιλέας ἐπίσκοπος Θμούεως τῆς Αἰγύπτου, Πηλεὺς καὶ Νεῖλος
ἐπίσκοποι τῆς Αἰγύπτου, Ἄνθιμος ἐπίσκοπος Νικομηδείας, Τυραν-
νίων ἐπίσκοπος Τύρου, Σιλουανὸς ἐπίσκοπος Ἐμέσης, καὶ Σιλουανὸς.

Ευστάθιος εκκλ. συγγραφέας. Commentarii ad Homeri Odysseam


Τόμ. 1, Σελ. 131, Γρ. 30

…τάμνετε μὴν γλώσσας. ἵνα λέγῃ, ἀλλ' ἄγε σιγῶμεν πεισθέντες νυκτί.
εὔηθες γάρ φασι τὸ λέγειν, σύντεμε τοὺς λόγους. ὅθεν διὰ τοῦ ἐθίμως
τέμνειν γλώσσας, ᾐνίξατο καὶ αὐτό. λέγει δὲ καὶ τὸ σχόλιον ἐκεῖνο, καὶ
ὡς ἐπὶ μόνης τῆς Νέστορος θυσίας εἴρηκεν ὁ ποιητὴς τὸ ἔθιμον. καὶ ὅτι
Ἀττικὸν τὸ ἔθος, λαβὸν τὴν ἀρχὴν ἐντεῦθεν. ὁ δὲ δειπνοσοφιστὴς εἰπὼν
ὅτι αἱ γλῶσσαι νέμονται τῷ Ἑρμῆ διὰ τὴν ἑρμηνείαν, καὶ ὅτι ἔσπενδον οἱ
παλαιοὶ ἀπὸ τῶν δείπνων ἀναλύοντες, προσιστορεῖ καὶ ὅτι τὰς τοιαύτας
σπονδὰς ἐποιοῦντο Ἑρμῇ, καὶ οὐχ' ὡς ὕστερον, Διὶ τελείῳ. δοκεῖ γὰρ
Ἑρμῆς ὕπνου προστάτης εἶναι. Ἔτι ἰστέον καὶ ὅτι ἔχει τις ποτὲ
ἀστεϊζόμενος ἐπιτραπέζια, εἰπεῖν, τὸ, ἀλλ' ἄγε τάμνετε μὲν γλώσσας
157

κεράασθε δὲ οἶνον, καὶ ὅτε τυχὸν γλῶσσαι ταριχευταὶ κελεύονται


παρατίθεσθαι. Τάμνετε δὲ γλώσσας, ἀντὶ τοῦ θύετε.

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Π – Ω) 2583, Γρ. 1

συνεψήσθη· συνελεπτύνθη
συνεψία· συμπλέκτρια, ἢ συνομιλήτρια
συνεωρακότες· συσκεψάμενοι
συνή· συμπαίζη. συνακμάζει
συνηβόλησεν· ἀπήντησεν
συνήγορος· προστάτης
συνηγηόχει· ἐκόμισεν
συνήδεται· συγχαίρει, ἐφήδεται
συνήθεια· ἔθος
συνήθεις· ὁμοιοτρόπους, ἐν ὁμοίοις ἤθεσι τεθραμμένους
συνήθλησαν· συνηγωνίσαντο

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Π – Ω) 32, Γρ. 1

…ταῖς [ταῖη· διοικητής, προστάτης] ταιναρίας· παρὰ Λακεδαιμονίοις


ἑορτὴ Ποσειδῶνος· καὶ ἐν αὐτῇ Ταιναρισταί. Ταίναρον γὰρ πεδίον
Λακωνικῆς ταῖν θεαῖν· ταῖς θεαῖς ταινία(ι)· στέμματα τῶν ἱερέων,
διαδήματα ἀρχιερατικά, ἢ ζῶναι, ἢ στέφανοι, κόσμοι, ἢ δεσμοὶ ἱεροί

Θεοδώρετος. Εκκλ. συγγραφέας. Εκλησιαστική ιστορία Σελ. 100,


Γρ. 2

»Τὸν γὰρ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Παῦλον τὸν ἐπίσκοπον διώ-


»ξαντες καὶ εὑρόντες, προφανῶς ἀποπνιγῆναι πεποιήκασιν ἐν τῇ
»λεγομένῃ Κουκουσῷ τῆς Καππαδοκίας, δήμιον ἐσχηκότες εἰς τοῦτο
»Φίλιππον τὸν γενόμενον ἔπαρχον· ἦν γὰρ καὶ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν
»προστάτης καὶ τῶν πονηρῶν βουλευμάτων ὑπηρέτης.»
Τοιαύτας μιαιφονίας ἡ Ἀρείου βεβλάστηκε βλασφημία. τῇ γὰρ
κατὰ τοῦ μονογενοῦς λύττῃ συμβαίνει τὰ κατὰ τῶν ἐκείνου θερα-
πόντων τολμήματα.

Κύριλλος θεολόγος., Commentarius in xii prophetas minores


Τόμ. 1, Σελ. 27, Γρ. 1

…καὶ νενικήκασι τὸν Ἰσραὴλ, πλείστας δὲ ὅσας τῶν ἐν Σαμα-


ρείᾳ πεπορθήκασι πόλεις. τίκτεται τοίνυν τῷ προφήτῃ
158

παιδίον, ᾧ καὶ ὄνομα τὸ Ἰεσράελ· οἱονεί πως Θεοῦ τὴν ἐπὶ τῷ


Ναβουθαὶ γενομένην ἁμαρτίαν ἀναμιμνήσκοντος· ἀνδρὸς γὰρ
δικαίου καὶ εὐλαβοῦς ἀδίκως ἀνῃρημένου, πῶς ἂν ἠρέμησεν
ὁ τῶν δικαίων προστάτης; συντρίψειν οὖν ἐπαγγέλλεται τὸ
τόξον τοῦ Ἰσραὴλ ἐν τῇ κοιλάδι τοῦ Ἰεσράελ. νενίκηνται
γὰρ, ὡς ἔφην, ὑπό τε τοῦ Ἀζαὴλ καὶ μέντοι τοῦ Ἄδερ αἱ
φυλαὶ τοῦ Ἰσραήλ.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum Kallierges Σελ. 735,


Γρ. 26

τοῦ συνῶ, ἢ ἐκ τοῦ συνίω.


Σύνθεο καὶ σύνθετο: Ἀμφότερα κατὰ πλεο-
νασμὸν, ἀπὸ τοῦ σύνεο καὶ σύνετο.
Σύνθημα: Συνθήκη, σύσσημον, λόγος ἐν πο-
λέμῳ ἐπὶ γνωρισμῷ τῶν οἰκείων διδόμενος.
Συνήγορος: Προστάτης ὑπέρ τινων λέγων·
ἐοίκασι γὰρ παρ' Ἀθηναίοις τινὲς χειροτονεῖσθαι
συνήγοροι ἐπὶ τῷ συναγορεύειν, ὡς Ἀντιφῶν φησί.
Συνήμονας: Ἤτοι παρὰ τὸ ἧσθαι, ἵν' ᾖ συνέ-
δρους· ἢ παρὰ τὴν ἕσιν, ἵν' ᾖ συναγωνιστάς· ὃ καὶ
βέλτιον·

Νικηφόρος Γρηγοράς. Ρωμαϊκή ιστρία. Τόμ. 1, Σελ. 9, Γρ. 13

βάνουσιν, οὔτ' αἰδῶ τῶν καλῶς καὶ δικαίως κρίνειν εἰδότων ἀν-
δρῶν. τοῦτο δ' οὐ τοσοῦτον οὓς λοιδοροῦσι λυμαίνεται, ἢ αὐ-
τούς γε δὴ τοὺς ὑβρίζοντας, εἴπερ ἄνθρωποι μὲν σωφρονοῦντες
ἀτόπους ὑπονοίας κατ' ἐκείνων ταῖς ψυχαῖς ἐμφυτεύσαντες, μυ-
ρίοις βριθούσας ὀνείδεσιν, ἐν κακοῖς αὐτῶν ἐσαεὶ μεμνήσονται·
θεὸς δ' ὁ τῆς δίκης προστάτης δαψιλεστέραν αὐτοῖς ταμιεύσει
τῆς γλώττης τὴν κόλασιν. οὐ μὴν ἀλλ' ἔσθ' ὅτε καὶ δι' ἀμαθίαν
τοῦ βελτίονος καὶ ἀπειρίαν πραγμάτων ἅπερ ὁτουοῦν ἠκηκόει-
σαν, πρὶν βασανίσαι, εἰ τὰ μὲν τῶν εἰκότων τάδ' ἥκιστα, καὶ
τὰ μὲν ἔοικεν ἀληθείας οἴκοις ἐνδιαιτᾶσθαι, τάδ' ὑπερόριον ἀλη-
θείας τείνουσι γλῶσσαν, οὕτω ταῦτ' ἐφαπλοῦσι ταῖς ἑαυτῶν…

Lexica Segueriana, De syntacticis (e cod. Coislin. 345) Alphabetic pi,


Σελ. 163, Γρ. 22
159

… πέπονθεν ὑπὸ Μειδίου καὶ τοῦ Μειδίου πλούτου καὶ τῆς ὑπερηφανίας
παρὰ τὴν πενίαν καὶ ἐρημίαν καὶ τὸ τῶν πολλῶν εἷς εἶναι.” Προξενῶ:
ἀντὶ τοῦ ἐπιστατῶ, γενικῇ. ἐκ τοῦ κατὰ Μειδίου· “Πλουτάρχου
προξενεῖ.” πρόξενος γάρ ἐστιν ὁ προστάτης καὶ φροντιστής. ὁ αὐτὸς ἐν
τῷ πρὸς Λε πτίνην· “πρόξενοι μέντοι πολλοὶ διὰ τῶν πολιτευομέ-
νων γεγόνασι παρ' ὑμῖν.”

Σχόλια στον Δημοσθένη. (fort. auctore Ulpiano) Oration 7, Τμ. 41, Γρ.
1

…περὶ δ' ὧν ἐν τῇ εἰρήνῃ] ἄλλο κεφάλαιον τῆς ἐπιστολῆς. τῆς δὲ εἰρή-


νης ἤδη γενομένης καὶ μήπω καὶ αὐτοῦ δόντος τοὺς ὅρκους ἐν τῷ μεταξὺ
ἔλαβε χωρία τινὰ τῶν Ἀθηναίων ἐν τῇ Θρᾴκῃ, ἅπερ ἐπιφέρει πείσας τὸν
Αἰσχίνην βραδῦναι ἐν τῇ ὁδῷ. S ὥσπερ δὲ ταῦτα ἴσμεν] πάρισον. F2
τὸν πρόξενον] πρόξενός ἐστιν ὁ προστάτης ἐν τῇ ἑαυτοῦ πόλει ἄλλης
πόλεως.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Ιλιάδα. (= D scholia) Βιβ. of Iliad 20,


verse 67, Γρ. 34

Ἑρμῆς δὲ ὅτι ἐξ Ἀρκαδίας. ἢ ὅτι λόγιος. ἢ ὅτι ἐπειδὴ κήρυκας ἀποσταλέν


τας πρὸς αὐτοὺς ὑπὸ Ἑλλήνων ἐπὶ διαλύσει ἠβουλήθησαν ἀνελεῖν οἱ
Τρῶες. τῶν δὲ κηρύκων προστάτης ὁ Ἑρμῆς. Ἥφαιστος δὲ διὰ τὸ μισεῖν
Ἄρην ὅτι ἐμοίχευσεν αὐτοῦ τὴν γυναῖκα Ἀφροδίτην. τοῖς δὲ Τρωσὶ
προέστη Ἄρης, τὸ ὅμοιον μεταδιώκων, φιλοπόλεμος γὰρ ὁ θεός.
φιλοπόλεμοι δὲ καὶ οἱ Τρῶες.

Σχόλια στον Σοφοκλη. Play OC, verse 1171, Γρ. 1

… τὸ ἑξῆς, φασὶν αὐτὸν μολόντ' αἰτεῖν ἐς λόγους σοι ἐλθεῖν.


ὁ προστάτης ὁ ἱκέτης, ὁ προσεστηκὼς τῷ βωμῷ. πρὸς τὸν Θησέα
φησίν. ὧδε παῖδα αὐτὸν κέκληκεν. εἰκάθειν παραγώγως ἀντὶ τοῦ εἴκειν.
οὐχ ὡς οὐκ ἂν πεισθησομένου τῷ Θησεῖ…

Σούδα, λεξικόν. pi, 2348, Γρ. 2

Προβόλιον: εἶδός τι δόρατος, ᾧ χρῶνται οἱ κυνηγέται πρὸς


τὴν τῶν συῶν θήραν. Πρόβολον: πρόμολον, πρόμαχον. καὶ Πρόβολος
ἐμός, προβαλλόμενος, προστάτης, τεῖχος, ἀσφάλεια. Ἀριστοφάνης
160

Νεφέλαις· πρόβολος ἐμός, σωτὴρ δόμοις.

Σούδα, λεξικόν. pi, 2808, Γρ. 1

Προστατεῖ· αἰτιατικῇ. προηγεῖται, προέστηκε, παρακολουθεῖ.


Προστατεία· Προστασία δέ.
Προστάτης: ἱκέτης, ὁ προεστηκὼς τῶν βωμῶν. ἔξοιδ' ἀκούων
τῶνδ', ὅς ἐστιν ὁ προστάτης. βούλομαι.
Προστάτης: οἱ τῶν μετοίκων Ἀθήνησι προεστηκότες προ-
στάται ἐκαλοῦντο· ἀναγκαῖον γὰρ ἦν ἑκάστῳ τῶν μετοίκων πολίτην
τινὰ Ἀθηναῖον νέμειν προστάτην. ἐμοὶ δ' ἴσον μὲν τῆσδε τῆς χώρας
μέτα, ὅσον περ ὑμῖν· ἄχθομαι δὲ καὶ φέρω βάρεως τὰ τῆς πόλεως

Ιγνάτιος ποιητής. Vita Nicephori Σελ. 177, Γρ. 18

…σταυροῦ αἰωρούμενον αἱ μὲν αὐτίκα νενέκρωντο καὶ ἄπνοι


γεγόνασι καὶ τὸν κατὰ ἀνθρώπων αὐταῖς σεσωρευμένον τῆς
κακίας ἰὸν εἰς κενὸν ἐμοῦσι καὶ ἀποπτύουσιν· οἱ δὲ εἰς αὐτὸν
ἡμεῖς ἀποβλέποντες τὰς ἐξ αὐτῶν φερομένας πυρφόρους ἀκί-
δας, οἱ μὲν παντελῶς οὐ δεχόμεθα, οἱ δὲ καὶ βληθέντες
σωζόμεθα. ὁ δὲ τῶν ὄφεων προστάτης δράκων, τοῦ κρε-
μασθέντος ἐπὶ ξύλου τὴν ἰσχὺν ἐννοῶν καὶ τῶν ἐκεῖθεν
ἀφεθέντων αὐτῷ μεμνημένος βελῶν, ἄψορρος οἴχεται, φόβῳ
πληγῆς παλαιᾶς νέαν ἀεὶ συμφορὰν ὀδυρόμενος. ὁρᾷς, ὡς
οὐκ ἀσφαλές, οὕτως εἰκῇ τε καὶ ἀορίστως νοεῖν τὰ ὑπὸ τοῦ
νομοθέτου λεγόμενα;

Thomas Magister Philol., Ecloga nominum et verborum Atticorum


Alphabetic letter beta, Σελ. 67, Γρ. 9

… ὀφείλων ἤδη ὁ ἐναντίος μὴ ἀνταμύνεσθαι ὡς βιασθεὶς ἀλλ'


ἀνταποδοῦναι ἀρετήν. καὶ αὖθις ἐν τῇ τετάρτῃ· καὶ ἀγωνίσασθε
τοῖς Ἕλλησιν ἄρξαι πρῶτοι ἐλευθερίας. καὶ ἐν τῇ ὀγδόῃ· ἠγωνίζετο οὖν
εἷς ἕκαστος αὐτὸς πρῶτος προστάτης τοῦ δήμου γενέσθαι.
καὶ ἐν τῇ τρίτῃ· παραινούντων Ἀθηναίων σφᾶς ἐᾶσαι πρῶτον ἐκπλεῦσαι.
καὶ ἐν τῇ ἑβδόμῃ· τολμῆσαι πρὸς τὸ Ἀθηναίων ναυτικὸν ἀντιστῆναι.

Προστασία
161

Θουκυδίδης. ιστορικός. ιστορίαι. Βιβ. 2, Κεφ. 65, Τμ. 11, Γρ. 6

…ἡδονὰς τῷ δήμῳ καὶ τὰ πράγματα ἐνδιδόναι. ἐξ ὧν ἄλλα τε πολλά, ὡς


ἐν μεγάλῃ πόλει καὶ ἀρχὴν ἐχούσῃ, ἡμαρτήθη καὶ ὁ ἐς Σικελίαν πλοῦς, ὃς
οὐ τοσοῦτον γνώμης ἁμάρτημα ἦν πρὸς οὓς ἐπῇσαν, ὅσον οἱ
ἐκπέμψαντες οὐ τὰ πρόσφορα τοῖς οἰχομένοις ἐπιγιγνώσκοντες, ἀλλὰ
κατὰ τὰς ἰδίας διαβολὰς περὶ τῆς τοῦ δήμου προστασίας τά τε ἐν τῷ
στρατοπέδῳ ἀμβλύτερα ἐποίουν καὶ τὰ περὶ τὴν πόλιν πρῶτον ἐν
ἀλλήλοις ἐταράχθησαν. σφαλέντες δὲ ἐν Σικελίᾳ ἄλλῃ τε παρασκευῇ καὶ
τοῦ ναυτικοῦ τῷ πλέονι μορίῳ καὶ κατὰ τὴν πόλιν ἤδη ἐν στάσει ὄντες
ὅμως τρία μὲν ἔτη ἀντεῖχον τοῖς τε πρότερον ὑπάρχουσι πολεμίοις καὶ
τοῖς ἀπὸ Σικελίας.

Θουκυδίδης. ιστορικός. ιστορίαι. Βιβ. 6, Κεφ. 89, Τμ. 4, Γρ. 3

…τῷ πάσχειν οὐκ εἰκότως ὠργίζετό μοι, μετὰ τοῦ ἀληθοῦς


σκοπῶν ἀναπειθέσθω. ἢ εἴ τις, διότι καὶ τῷ δήμῳ προς-
εκείμην μᾶλλον, χείρω με ἐνόμιζε, μηδ' οὕτως ἡγήσηται
ὀρθῶς ἄχθεσθαι. τοῖς γὰρ τυράννοις αἰεί ποτε διάφοροί
ἐσμεν (πᾶν δὲ τὸ ἐναντιούμενον τῷ δυναστεύοντι δῆμος ὠνό-
μασται), καὶ ἀπ' ἐκείνου ξυμπαρέμεινεν ἡ προστασία ἡμῖν
τοῦ πλήθους. ἅμα δὲ καὶ τῆς πόλεως δημοκρατουμένης τὰ
πολλὰ ἀνάγκη ἦν τοῖς παροῦσιν ἕπεσθαι. τῆς δὲ ὑπαρχούσης
ἀκολασίας ἐπειρώμεθα μετριώτεροι ἐς τὰ πολιτικὰ εἶναι.
ἄλλοι δ' ἦσαν καὶ ἐπὶ τῶν πάλαι καὶ νῦν οἳ ἐπὶ τὰ πονηρό-
τερα ἐξῆγον τὸν ὄχλον· οἵπερ καὶ ἐμὲ ἐξήλασαν.

Διογένης Λαέρτιος. Βίοι φιλοσόφων. Βιβ. 7, Τμ. 86, Γρ. 10

…τῶν φυτῶν καὶ ἐπὶ τῶν ζῴων, ὅτι χωρὶς ὁρμῆς καὶ αἰσθήσεως
κἀκεῖνα οἰκονομεῖ καὶ ἐφ' ἡμῶν τινα φυτοειδῶς γίνεται. ἐκ
περιττοῦ δὲ τῆς ὁρμῆς τοῖς ζῴοις ἐπιγενομένης, ᾗ συγχρώμενα
πορεύεται πρὸς τὰ οἰκεῖα, τούτοις μὲν τὸ κατὰ φύσιν τῷ κατὰ τὴν
ὁρμὴν διοικεῖσθαι· τοῦ δὲ λόγου τοῖς λογικοῖς κατὰ τελειοτέραν
προστασίαν δεδομένου, τὸ κατὰ λόγον ζῆν ὀρθῶς γίνεσθαι
τούτοις κατὰ φύσιν· τεχνίτης γὰρ οὗτος ἐπιγίνεται τῆς ὁρμῆς.
Διόπερ πρῶτος ὁ Ζήνων ἐν τῷ Περὶ ἀνθρώπου φύσεως τέλος
εἶπε τὸ ὁμολογουμένως τῇ φύσει ζῆν, ὅπερ ἐστὶ κατ' ἀρετὴν ζῆν·
ἄγει γὰρ πρὸς ταύτην ἡμᾶς ἡ φύσις. ὁμοίως δὲ καὶ Κλεάνθης ἐν
τῷ Περὶ ἡδονῆς καὶ Ποσειδώνιος καὶ Ἑκάτων ἐν τοῖς Περὶ τελῶν.
162

Πλούταρχος βιογράφος. Romulus Κεφ. 13, Τμ. 4, Γρ. 1

βουλευτὰς κληθῆναι λέγουσιν οἱ μὲν ὅτι παίδων γνησίων


πατέρες ἦσαν, οἱ δὲ μᾶλλον ὡς αὐτοὺς ἔχοντας ἑαυτῶν
ἀποδεῖξαι πατέρας, ὅπερ οὐ πολλοῖς ὑπῆρξε τῶν πρώ-
των εἰς τὴν πόλιν συρρεόντων· οἱ δ' ἀπὸ τῆς πατρω-
νείας· οὕτω γὰρ ἐκάλουν τὴν προστασίαν καὶ καλοῦσιν
ἄχρι νῦν, οἰόμενοι Πάτρωνά τινα τῶν σὺν Εὐάνδρῳ παρα-
γενομένων, κηδεμονικὸν τῶν ὑποδεεστέρων ὄντα καὶ βοη-
θητικόν, ἀφ' αὑτοῦ τῷ πράγματι ταύτην τὴν προσηγο-
ρίαν ἀπολιπεῖν. μάλιστα δ' ἄν τις τυγχάνοι τοῦ εἰκότος,
εἰ νομίζοι τὸν Ῥωμύλον ἀξιοῦντα τοὺς πρώτους .

Δημοσθένης Philippica 4 [Sp.] Τμ. 52, Γρ. 3

…ἄπιστος ἦν, τοὺς δὲ κρατουμένους τῷ πολέμῳ προσλαμ-


βάνων, ἄχρι οὗ τοῖς ἑτέροις ἐξ ἴσου ποιήσαι, διεπιστεύετο,
ἔπειτ' οὐχ ἧττον αὐτὸν ἐμίσουν οὓς σώσειε τῶν ὑπαρχόντων
ἐχθρῶν ἐξ ἀρχῆς. νῦν δὲ πρῶτον μὲν ὁ βασιλεὺς ἅπασι
τοῖς Ἕλλησιν οἰκείως ἔχει, †καὶ πάντων ἥκιστα δὴ† ἡμῖν,
ἄν τι μὴ νῦν ἐπανορθωσώμεθα· ἔπειτα προστασίαι πολλαὶ
καὶ πανταχόθεν γίγνονται, καὶ τοῦ πρωτεύειν ἀντιποιοῦνται
μὲν πάντες, ἀφεστᾶσι δ' ἔργῳ, καὶ φθονοῦσι καὶ ἀπιστοῦσιν
αὑτοῖς, οὐχ οἷς ἔδει, καὶ γεγόνασι καθ' αὑτοὺς ἕκαστοι,
Ἀργεῖοι, Θηβαῖοι, Λακεδαιμόνιοι, Κορίνθιοι, Ἀρκάδες, ἡμεῖς.
ἀλλ' ὅμως εἰς τοσαῦτα μέρη καὶ τοσαύτας δυναστείας …

Φίλων Ιουδαίος. De opificio mundi Τμ. 160, Γρ. 3

… καὶ λεαίνοντες καὶ τὸ μὲν πρῶτον γλώττῃ παραδιδόντες τῇ


χυλοὺς δικαζούσῃ πρὸς ἐπίκρισιν, ἔπειτα δὲ φάρυγγι· | σιτίων δὲ ἀμε-
τρία θανατῶδες φύσει καὶ ἰοβόλον, ἅτε πέψιν οὐκ ἐνδεχομένων διὰ τὴν
τῶν ἐπεισιόντων φοράν, ἣ γίνεται πρὶν ἐξικμασθῆναι τὰ πρότερα. φω-
νὴν δ' ἀνθρώπειον ὄφις λέγεται προΐεσθαι, διότι μυρίοις ὑπερμάχοις καὶ
προαγωνισταῖς ἡδονὴ χρῆται τὴν ἐπιμέλειαν καὶ προστασίαν αὐτῆς ἀνει-
ληφόσιν, οἳ τολμῶσιν ἀναδιδάσκειν ὅτι πάντων τὸ κράτος ἀνῆπται μι-
κρῶν τε καὶ μεγάλων οὐδενὸς ὑπεξῃρημένου τὸ παράπαν. ἀλλ'
αἵ τε πρῶται τοῦ ἄρρενος πρὸς τὸ θῆλυ σύνοδοι ξεναγὸν ἔχουσιν ἡδο-
νήν, αἵ τε σποραὶ καὶ γενέσεις διὰ ταύτης συνίστανται, τά τε γεννώ-
μενα οὐδενὶ πρῶτον οἰκειοῦσθαι πέφυκεν ἢ ταύτῃ, χαίροντα μὲν ἡδονῇ…
163

Αισχίνης De falsa legatione Τμ. 105, Γρ. 8

…ἑτέρων χώραν πρέσβεων, οὓς ἐξῆν πέμπειν ἀνθ' ἡμῶν


Ἀθηναίους, αὐτοὺς δὲ τὰς πρὸς Θηβαίους ἀπεχθείας
φεύγειν, ὧν εἷς ὢν Ἐπαμεινώνδας, οὐχ ὑποπτήξας τὸ τῶν
Ἀθηναίων ἀξίωμα, εἶπε διαρρήδην ἐν τῷ πλήθει τῶν
Θηβαίων ὡς δεῖ τὰ τῆς Ἀθηναίων ἀκροπόλεως προπύλαια
μετενεγκεῖν εἰς τὴν προστασιὰν τῆς Καδμείας.»
Ταῦτα δ' ἐμοῦ μεταξὺ λέγοντος, ἀναβοᾷ παμμέγεθες
Δημοσθένης, ὡς ἴσασι πάντες οἱ συμπρέσβεις ἡμῶν· καὶ
γὰρ πρὸς τοῖς ἄλλοις κακοῖς βοιωτιάζει. Ἦν δ' οὖν παρ'
αὐτοῦ τοιαυτὶ τὰ λεγόμενα· «ἅνθρωπος οὑτοσὶ ταραχῆς
καὶ τόλμης ἐστὶ μεστός· ἐγὼ δὲ ὁμολογῶ μαλακὸς εἶναι …

Διόδωρος Σικελός. ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20) Βιβ. 16, Κεφ. 23,
Τμ. 5, Γρ. 7

… ἀδίκους δεικνύναι κατὰ τὸ δυνατόν· μικρᾶς γὰρ παντελῶς χώρας


κατεργασθείσης μεγίστας ζημίας τεθεῖσθαι. συνεβούλευεν οὖν ταύτας
ἀκύρους ποιῆσαι καὶ μεγάλας ἀφορμὰς ἔχειν ἀπεφαίνετο τοὺς Φωκεῖς
κατὰ τῶν Ἀμφικτυόνων· τὸ γὰρ παλαιὸν τοῦ μαντείου τὴν ἐξουσίαν καὶ
προστασίαν ἐσχηκέναι τούτους. καὶ μάρτυρα τὸν ἀρχαιότατον καὶ
μέγιστον τῶν ποιητῶν Ὅμηρον παρείχετο λέγοντα αὐτὰρ Φωκείων
Σχεδίος καὶ Ἐπίστροφος ἦρχον, οἳ Κυπάρισσον ἔχον Πυθῶνά τε
πετρήεσσαν.

Διόδωρος Σικελός. ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20) Βιβ. 16, Κεφ. 23,
Τμ. 6, Γρ. 2

…μάρτυρα τὸν ἀρχαιότατον καὶ μέγιστον τῶν ποιητῶν Ὅμηρον


παρείχετο λέγοντα αὐτὰρ Φωκείων Σχεδίος καὶ Ἐπίστροφος ἦρχον,
οἳ Κυπάρισσον ἔχον Πυθῶνά τε πετρήεσσαν. διόπερ ἔφη δεῖν
ἀμφισβητεῖν περὶ τῆς τοῦ μαντείου προστασίας ὡς οὔσης πατρίου τοῖς
Φωκεῦσιν. ἐπηγγέλλετο δὲ κατορθώσειν τὴν ἐπιβολήν, ἐὰν αὐτὸν
αὐτοκράτορα καταστήσωσι στρατηγὸν τῆς ὅλης ἐπιβολῆς καὶ κύριον.
τῶν δὲ Φωκέων διὰ τὸν ἐκ τῆς καταδίκης φόβον ἑλομένων αὐτὸν
αὐτοκράτορα στρατηγὸν ὁ Φιλόμηλος ἐνεργῶς ἐπετέλει τὰς ἐπαγγελίας.

Λουκιανός Eunuchus Τμ. 8, Γρ. 4

Ἐν τούτοις ἦν τοῖς δικασταῖς ἡ διατριβή· καὶ τὸ


κεφάλαιον ἤδη τοῦ σκέμματος τοῦτο ἐτύγχανεν,
164

εἰ δοκιμαστέος εὐνοῦχος ἐπὶ φιλοσοφίαν παρ-


αγγέλλων καὶ νέων προστασίαν ἐγχειρισθῆναι
ἀξιῶν, τοῦ μὲν καὶ σχῆμα καὶ σώματος εὐμοιρίαν
προσεῖναι φιλοσόφῳ δεῖν λέγοντος, καὶ τὸ μέγιστον,
πώγωνα βαθὺν ἔχειν αὐτὸν καὶ τοῖς προσιοῦσι καὶ
μανθάνειν βουλομένοις ἀξιόπιστον καὶ πρέποντα
ταῖς μυρίαις ἃς χρὴ παρὰ βασιλέως ἀποφέρεσθαι.

Διονυσιος Αλικαρνασσέας Antiquitates Romanae Βιβ. 2, Κεφ. 3, Τμ.


8, Γρ. 1

προσεῖναι δέ τινας ἑκάστῃ κῆρας συμφύτους, ὥστε


χαλεπὴν αὐτῶν εἶναι τὴν αἵρεσιν. ἠξίου τε αὐτοὺς
βουλευσαμένους ἐπὶ σχολῆς εἰπεῖν εἴτε ὑφ' ἑνὸς ἄρ-
χεσθαι θέλουσιν ἀνδρὸς εἴτε ὑπ' ὀλίγων εἴτε νόμους
καταστησάμενοι πᾶσιν ἀποδοῦναι τὴν τῶν κοινῶν
προστασίαν. Ἐγὼ δ' ὑμῖν, ἔφη, πρὸς ἣν ἂν καταστή-
σησθε πολιτείαν εὐτρεπὴς καὶ οὔτε ἄρχειν ἀπαξιῶ
οὔτε ἄρχεσθαι ἀναίνομαι. τιμῶν δέ, ἅς μοι προσεθή-
κατε ἡγεμόνα με πρῶτον ἀποδείξαντες τῆς ἀποικίας,
ἔπειτα καὶ τῇ πόλει τὴν ἐπωνυμίαν ἐπ' ἐμοῦ θέντες,
ἅλις ἔχω. ταύτας γὰρ οὔτε πόλεμος ὑπερόριος .

Αίλιος Ηρωδιανός ., De prosodia catholica Part+Τόμ. 3,1, Σελ. 292, Γρ.


27

(Od. φ 20), λούσω λουσία ἀλουσία, ἕξω ἑξία εὐεξία, τὸ δὲ


»πᾶσά τοι ἔσθ' ὑποδεξίη« (Ι 73) ἕνεκα μέτρου ἔκτασιν ἔπαθε τοῦ ι.
ἀγνοίᾳ μέντοι τἀκριβοῦς διὰ τοῦ ει διφθόγγου τὴν γραφὴν ποιοῦνται,
καὶ οὕτως ἔχει ἡ τῶν ἀντιγράφων.
Τὰ εἰς σια τὸ α μακρὸν ἔχοντα βαρύνεται, ἀθανασία, διχοστα-
σία, προστασία, ἱκεσία, Ἀρσυσία χώρα τῶν Ψύρων καὶ Χίου τρα-
χεῖα καὶ ἀλίμενος ὅσον σταδίων τριάκοντα, οἶνον ἄριστον ἔχοντα κα-
λούμενον Ἀρσυηνόν, οὗ μέμνηται Στράβων ιδʹ (p. 645). Ἀστερουσία
ὄρος Κρήτης πρὸς τὸ νότιον μέρος ἀποβλέπον εἰς θάλασσαν, ἀφ' οὗ
καὶ πόλις περὶ τὸν Καύκασον Σινδικὴ Ἀστερουσία κέκληται, Κρητῶν
ἀποικίας ἐκεῖ σταλείσης. Γυμνησίαι δύο νῆσοι περὶ τὴν Τυρσηνίδα.

Θεόφραστος, De pietate Απόσπασμα. 12, Γρ. 71


165

…οὐ γὰρ δὴ τὸν θεόν. τῶν μὲν οὖν ἀτίμων ζῴων, ἃ μηδεμίαν εἰς τὸν βίον
ἡμῖν παρέχεται χρείαν κρείττω, οὐδεμίαν ἀπόλαυσιν ἐχόντων οὐθὲν θύ-
ομεν τοῖς θεοῖς. τίς γὰρ δὴ πώποτε ἔθυσεν ὄφεις καὶ σκορπίους ἢ
πιθήκους ἤ τι τῶν τοιούτων ζῴων; τῶν δὲ τοῖς βίοις ἡμῶν χρείαν τινὰ
παρεχομένων καί τι εἰς ἀπόλαυσιν ἐν αὑτοῖς ἐχόντων οὐθενὸς ἀπεχόμεθα,
σφάττοντες ὡς ἀληθῶς καὶ δέροντες ἐπὶ προστασίας τοῦ θείου. βοῦς γὰρ
καὶ πρόβατα πρός τε τούτοις ἐλάφους καὶ ὄρνιθας, αὐτούς τε τοὺς
καθαρειότητος μὲν οὐθὲν κοινωνοῦντας, ἀπόλαυσιν δὲ ἡμῖν παρέχοντας
σιάλους σφάττομεν τοῖς θεοῖς· ὧν τὰ μὲν τοῖς βίοις ἡμῶν ἐπικουρεῖ
συμπονοῦντα, τὰ δὲ εἰς τροφὴν ἤ τινας ἄλλας χρείας ἔχει βοήθειαν.

Στράβων γεωγραφικά. Βιβ. 8, Κεφ. 3, Τμ. 30, Γρ. 58

… τῶν δὲ τὸν Ἀλκμήνης καὶ Διός, ὃν καὶ


ἀγωνίσασθαι πρῶτον καὶ νικῆσαι· τὰ γὰρ τοιαῦτα
πολλαχῶς λέγεται καὶ οὐ πάνυ πιστεύεται. ἐγγυτέρω
δὲ πίστεως, ὅτι μέχρι τῆς ἕκτης καὶ εἰκοστῆς Ὀλυμπιά-
δος ἀπὸ τῆς πρώτης, ἐν ᾗ Κόροιβος ἐνίκα στάδιον
Ἠλεῖος, τὴν προστασίαν εἶχον τοῦ τε ἱεροῦ καὶ τοῦ
ἀγῶνος Ἠλεῖοι. κατὰ δὲ τὰ Τρωικὰ ἢ οὐκ ἦν ἀγὼν
στεφανίτης ἢ οὐκ ἔνδοξος, οὔθ' οὗτος οὔτ' ἄλλος οὐ-
δεὶς τῶν νῦν ἐνδόξων· οὐδὲ μέμνηται τούτων Ὅμηρος
οὐδενός, ἀλλ' ἑτέρων τινῶν ἐπιταφίων. καίτοι δοκεῖ
τισὶ τοῦ Ὀλυμπιακοῦ μεμνῆσθαι, ὅταν φῇ τὸν Αὐγέαν …

Στράβων γεωγραφικά. Βιβ. 14, Κεφ. 1, Τμ. 23, Γρ. 15

…δὲ δὴ βωμὸν εἶναι τῶν Πραξιτέλους ἔργων ἅπαντα


σχεδόν τι πλήρη. ἡμῖν δ' ἐδείκνυτο καὶ τῶν Θράσωνός
τινα, οὗπερ καὶ τὸ Ἑκατήσιόν ἐστι καὶ ἡ κηρίνη Πηνε-
λόπη καὶ ἡ πρεσβῦτις ἡ Εὐρύκλεια. ἱερέας δ' εὐνού-
χους εἶχον οὓς ἐκάλουν Μεγαβύζους, καὶ ἀλλαχόθεν
μετιόντες ἀεί τινας ἀξίους τῆς τοιαύτης προστασίας,
καὶ ἦγον ἐν τιμῇ μεγάλῃ· συνιερᾶσθαι δὲ τούτοις ἐχρῆν
παρθένους. νυνὶ δὲ τὰ μὲν φυλάττεται τῶν νομίμων
τὰ δ' ἧττον, ἄσυλον δὲ μένει τὸ ἱερὸν καὶ νῦν καὶ πρό-
τερον· τῆς δ' ἀσυλίας τοὺς ὅρους ἀλλαγῆναι συνέβη
πολλάκις, Ἀλεξάνδρου μὲν ἐπὶ στάδιον ἐκτείναντος,

Αίλιος Αριστείδης. Εἰς Δία Jebb Σελ. 5, Γρ. 19

…ὥσπερ ἦν ἐκεῖνο τὸ πρότερον γένος, ὅμως δὲ ἐντιμότερον


τοῦ γε ἄλλου θνητοῦ γένους, ἅτε τοῦ λόγου κεκοινωνηκὸς
166

καὶ οὐ παντάπασιν ἀπηλλαγμένον τῆς θείας μοίρας, ἀλλ'


οἷον ὀχετοῦ ἢ πηγῆς τὸ τελευταῖον ἐσχηκός. οὕτω δὴ
προεδρίαν μὲν καὶ ἀρχὰς καὶ προστασίας δίδωσι θεοῖς,
δεύτερα δὲ πολὺ ὕστερον καὶ ἀνθρώποις δίδωσι, τὰ δὲ
μέσα ὅσα τε ἀέρος καὶ θαλάττης θρέμματα καὶ ὅσα
λοιπὰ γῆς, ὑπ' ἀμφοτέροις ἐποίησεν, ὥσπερ οἱ ἐν τοῖς
στρατοπέδοις τοὺς μὲν ἀρίστους εἰς τὸ ἔμπροσθεν τάτ-
τοντες, τοὺς δὲ δευτέρους ἐξόπισθεν, τοὺς δ' αὖ κακοὺς,…

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 40, Κεφ. 58, Τμ. 4, Γρ. 3

…τῶν νόμων ἐμπειρίαν ὁ δὲ διὰ τὴν τῶν λόγων δύναμιν, ᾑρέθησαν,


ἄλλως τε καὶ ὅτι αὐτοὶ μέν, εἰ καὶ μὴ χρήμασιν ἢ βιαίῳ τινὶ ἔργῳ,
ἀλλὰ τῇ γε θεραπείᾳ καὶ τῇ παρακλήσει πολλῇ πρὸς πάντας ἐχρή-
σαντο, ὁ δὲ δὴ Κάτων οὐδένα αὐτῶν ἐθεράπευσε. καὶ ὁ μὲν οὐ-
κέτ' αὖθις τῆς ἀρχῆς ἀντεποιήσατο, λέγων ἀγαθοῦ ἀνδρὸς ἔργον
εἶναι μήτ' ἀποδιδράσκειν τὴν προστασίαν τῶν κοινῶν, ἄν γέ τινες
χρῆσθαι αὐτῷ ἐθελήσωσι, μήθ' ὑπὲρ τὸ προσῆκον αὐτῆς ἐφίεσθαι·
Μάρκελλος δὲ πάντ' εὐθὺς ἐπὶ τῇ τοῦ Καίσαρος καταλύσει (τῆς
γὰρ τοῦ Πομπηίου μερίδος ἦν) ἔπραττε, καὶ ἄλλα τε ἐπ' αὐτῷ
πολλά, καὶ ὥστε καὶ διάδοχόν οἱ ἤδη καὶ πρὸ τοῦ καθήκοντος χρό-
νου πεμφθῆναι, ἐσηγήσατο. καὶ αὐτῷ ὅ τε Σουλπίκιος καὶ τῶν δη

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 50, Κεφ. 20, Τμ. 5, Γρ. 2
…οἱ τὰ τῶν συμμάχων μὴ πεφεισμένοι; ἀφέξονται τῶν ἡμετέρων
οἱ τὰ τῶν οἰκείων δεδασμολογηκότες; φιλανθρωπεύσονταί τι νική-
σαντες οἱ καὶ πρὶν κρατῆσαι τί πεποιηκότες; καὶ ἵνα γε μὴ πάντα
τὰ τῶν ἄλλων λέγων διατρίβω, ἀλλ' αὐτὰ τὰ ἐς ἡμᾶς αὐτοῖς τετολ-
μημένα καταλέξω, τίς μὲν οὐκ οἶδεν ὅτι κοινωνὸς ἐγὼ καὶ συνάρχων
τοῦ Καίσαρος ἀποδειχθείς, καὶ τήν τε προστασίαν τῶν κοινῶν ἐκ
τοῦ ἴσου αὐτῷ λαβὼν καὶ τιμῶν καὶ ἀρχῶν τῶν ὁμοίων τυχών,
καὶ τοσοῦτον ἤδη χρόνον ἐν αὐταῖς ὤν, πάντων αὐτῶν, ὅσον ἐπ'
ἐκείνῳ ἐστίν, ἀπεστέρημαι, καὶ ἰδιώτης μὲν ἐξ ἡγεμόνος ἄτιμος δὲ
ἐξ ὑπάτου γέγονα, οὐχ ὑπὸ τοῦ δήμου οὐδ' ὑπὸ τῆς βουλῆς (πῶς
γάρ, ὁπότε καὶ ἔφυγον ἄντικρυς ἐκ τῆς πόλεως καὶ οἱ ὕπατοι καὶ …

Παυσανίας περιηγητής, Ελλάδας περιήγηση. Βιβ. 2, Κεφ. 11, Τμ. 3,


li 4

…ἱδρύσατο ὁ Τημένου, τῆς ὁδοῦ οἱ τῆς ἐς Σικυῶνα


Ἥραν φάμενος ὁδηγὸν γενέσθαι.
ἐκ Σικυῶνος δὲ τὴν κατ' εὐθὺ ἐς Φλιοῦντα ἐρχο-
167

μένοις καὶ ἐν ἀριστερᾷ τῆς ὁδοῦ δέκα μάλιστα ἐκτρα-


πεῖσι στάδια, Πυραία καλούμενόν ἐστιν ἄλσος, ἱερὸν
δὲ ἐν αὐτῷ Προστασίας Δήμητρος καὶ Κόρης. ἐνταῦθα
ἐφ' αὑτῶν οἱ ἄνδρες ἑορτὴν ἄγουσι, τὸν δὲ Νυμφῶνα
καλούμενον ταῖς γυναιξὶν ἑορτάζειν παρείκασι· καὶ
ἀγάλματα Διονύσου καὶ Δήμητρος καὶ Κόρης τὰ πρός-
ωπα φαίνοντα ἐν τῷ Νυμφῶνί ἐστιν. ἡ δὲ ἐς Τιτά-
νην ὁδὸς σταδίων μέν ἐστιν ἑξήκοντα καὶ ζεύγεσιν…

Φλάβιος Ιώσηφος.Antiquitates Judaicae Βιβ. 4, Κεφ. 165, Γρ. 3

…τὴν δὲ λοιπὴν νέμει τῷ λαῷ. καὶ διῆγον τὸ λοιπὸν εὐδαιμόνως,


ἀφθονίας μὲν ἀγαθῶν αὐτοῖς ὑπ' ἀρετῆς γεγενημένης, ὑπὸ μηδενὸς
δὲ σκυθρωποῦ ταύτης ἀπολαύειν ἐμποδιζόμενοι.
Μωυσῆς δὲ γηραιὸς ἤδη τυγχάνων διάδοχον ἑαυτοῦ Ἰησοῦν
καθίστησιν ἐπί τε ταῖς προφητείαις καὶ στρατηγὸν εἴ που δεήσειε
γενησόμενον, κελεύσαντος καὶ τοῦ θεοῦ τούτῳ τὴν προστασίαν ἐπι-
τρέψαι τῶν πραγμάτων. ὁ δὲ Ἰησοῦς πᾶσαν ἐπεπαίδευτο τὴν περὶ
τοὺς νόμους παιδείαν καὶ τὸ θεῖον Μωυσέος ἐκδιδάξαντος.
Κἀν τούτῳ δύο φυλαὶ Γαδίς τε καὶ Ῥουβήλου καὶ τῆς Μα-
νασσίτιδος ἡμίσεια πλήθει τετραπόδων εὐδαιμονοῦντες καὶ τοῖς
ἄλλοις ἅπασι, κοινολογησάμενοι παρεκάλουν τὸν Μωυσῆν ἐξαίρετον

Ιούλιος Πολυδεύκης. Βιβ. 3, Τμ. 140, Γρ. 4

…ἀνέγκλητος. τὰ δ' ἐπιρρήματα ὑπαιτίως, ὑπευθύνως, μεμπτῶς, ἐπιρ-


ρήτως, καὶ ἀναιτίως, ἀνεγκλήτως, ἀνευθύνως, ἀμέμπτως.
Ἀγωνοθέται, ἀθλοθέται, ἀγώνων διαθέται, ἄθλων ἐπιμεληταί,
ἔφοροι, προστάται, ἐπίσκοποι, ἐπόπται. τὸ δὲ πρᾶγμα ἀγωνοθεσία,
ἀθλοθεσία ἢ ὡς Ἀριστοφάνης (I frg 739 Ko) ἀθλοθετία, ἀγώνων
διάθεσις, ἄθλων ἐπιμέλεια, προστασία, ἔποψις. καὶ ἀθλοθετεῖν, ἀγῶνας
διατιθέναι, ἄθλων ἐπιμελεῖσθαι, ἆθλα ἐφορᾶν, ἀγώνων προεστάναι
καὶ προεστηκέναι, καὶ ἄρχειν, καὶ πρυτανεύειν τὰ περὶ τοὺς ἀγῶνας.
ἀπὸ δ' ἀγῶνος ὀνόματα ἀγώνισις παρὰ Θουκυδίδῃ (V 50. 4), καὶ
ἀγώνισμα, καὶ ἀγώνιοι θεοὶ παρὰ Πλάτωνι (Leg VIII 832 E, 830 A
et VI 783 A), καὶ ἀγωνισταὶ παρὰ Δημοσθένει (XVIII 318).

Ιούλιος Πολυδεύκης. Βιβ. 4, Τμ. 34, Γρ. 9

… τοῦ δήμου, προστάτης τῶν νόμων, φύλαξ τῆς ἐλευθερίας,


προαγωνιστὴς τῆς δημοκρατίας, συναγωνιστής, ἄδωρος ἀδωροδόκη-
168

τος, ἄπρατος, ἀδιάφθορος, συνέχων τὴν πολιτείαν, συνδέων, συμ-


φυλάττων, τηρῶν διατηρῶν, φυλάττων διαφυλάττων. καὶ τὰ
ῥήματα ἀπ' αὐτῶν. πρᾶγμα δ' ἀπὸ τῶν πλείστων οὐκ ἔστιν,
ὅτι μὴ εὔνοια, δημοκρατία, πίστις, πόρος, πορισμός, προστασία·
ἀγωνισμὸς γὰρ καὶ φυλακὴ καὶ τήρησις λέγονται καὶ πρὸς ἕτερα.
ψόγος δέ· παράνομος, προδότης, ὀλιγαρχικός, πεπραμέ-
νος, δωροδόκος δεδωροδοκημένος, δεδεκασμένος, ἀδόκιμος,
κίβδηλος, παράσημος, αὐτόμολος, ἄπιστος, βλαβερός, ζημιώδης,
ἐπιζήμιος, νόμοις ἐχθρός, καταλύων τὴν δημοκρατίαν…

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 8, Κεφ. 9, Τμ. 2, Γρ. 5

Εὐρώπην ἐνηνοχέναι τοιοῦτον ἄνδρα παράπαν οἷον


τὸν Ἀμύντου Φίλιππον, μετὰ ταῦτα παρὰ πόδας, ἔν
τε τῷ προοιμίῳ καὶ παρ' ὅλην δὲ τὴν ἱστορίαν, ἀκρα-
τέστατον μὲν αὐτὸν ἀποδείκνυσι πρὸς γυναῖκας, ὥστε
καὶ τὸν ἴδιον οἶκον ἐσφαλκέναι τὸ καθ' αὑτὸν διὰ
τὴν πρὸς τοῦτο τὸ μέρος ὁρμὴν καὶ προστασίαν,
ἀδικώτατον δὲ καὶ κακοπραγμονέστατον περὶ τὰς τῶν
φίλων καὶ συμμάχων κατασκευάς, πλείστας δὲ πόλεις
ἐξηνδραποδισμένον καὶ πεπραξικοπηκότα μετὰ δόλου
καὶ βίας, ἐκπαθῆ δὲ γεγονότα καὶ πρὸς τὰς ἀκρα-
τοποσίας, ὥστε καὶ μεθ' ἡμέραν πλεονάκις μεθύοντα…

Πολύβιος ιστορικός. Ιστορίες. Βιβ. 8, Κεφ. 15, Τμ. 1, Γρ. 3

Βῶλις ἦν ἀνὴρ γένει μὲν Κρής, χρόνον δὲ πο-


λὺν ἐν τῇ βασιλείᾳ διατετριφὼς ἐν ἡγεμονικῇ προ-
στασίᾳ, δοκῶν δὲ καὶ σύνεσιν ἔχειν καὶ τόλμαν
παράβολον καὶ τριβὴν ἐν τοῖς πολεμικοῖς οὐδενὸς
ἐλάττω. τοῦτον ὁ Σωσίβιος διὰ πλειόνων λόγων
πιστωσάμενος, καὶ παρασκευάσας εὔνουν ἑαυτῷ καὶ
πρόθυμον, ἀναδίδωσι τὴν πρᾶξιν, λέγων ὡς οὐδὲν
ἂν τῷ βασιλεῖ μεῖζον χαρίσαιτο κατὰ τοὺς ἐνεστῶτας

Κλαύδιος Αιλιανός. De natura animalium Βιβ. 5, Τμ. 10, Γρ. 11

Πεισίστρατον δὲ ἐξήλασαν Ἀθηναῖοι καὶ


Συρακόσιοι Διονύσιον καὶ ἄλλοι ἄλλους, τυράννους
τε καὶ παρανόμους ὄντας καὶ τέχνην βασιλικὴν ἀπο-
δείξασθαι μὴ δυναμένους, ἥπερ οὖν φιλανθρωπία τε
καὶ τῶν ὑπηκόων ἐστὶ προστασία.
169

Μέλει τῷ βασιλεῖ τῶν μελιττῶν κεκοσμῆσθαι τὸ


σμῆνος τὸν τρόπον τοῦτον. τὰς μὲν προστάττει ὑδρο-
φορεῖν, τὰς δὲ ἔνδον κηρία διαπλάττειν, τήν γε μὴν
τρίτην μοῖραν ἐπὶ τὴν νομὴν προϊέναι· εἶτα μέντοι
ἀμείβουσι τὰ ἔργα ἐκ περιόδου κάλλιστά πως ἀπο

Κλαύδιος Αιλιανός. Varia historia Βιβ. 2, Τμ. 42, Γρ. 5

Ἡ Πλάτωνος δόξα καὶ ὁ τῆς κατ' αὐτὸν ἀρετῆς


λόγος καὶ ἐς Ἀρκάδας ἀφίκετο καὶ Θηβαίους, καὶ
οὖν καὶ ἐδεήθησαν αὐτοῦ πρέσβεις ἀποστείλαντες σὺν
τῇ ἀνωτάτω σπουδῇ ἀφικέσθαι σφίσι τὸν ἄνδρα οὐκ
ἐπὶ μόνῃ τῇ τῶν νέων προστασίᾳ, οὐδ' ἵνα αὐτοῖς
συγγένηται ἐπὶ τοῖς λόγοις τοῖς κατὰ φιλοσοφίαν,
ἀλλὰ γὰρ καὶ τὸ ἔτι τούτων μεῖζον νομοθέτην αὐτὸν
ἐκάλουν. οὔκουν ἔμελλον ἀτυχήσειν τοῦ ἀνδρός·
καὶ γὰρ ἥσθη ὁ τοῦ Ἀρίστωνος τῇ κλήσει, καὶ δὴ καὶ
ἔμελλεν ὑπακούσεσθαι. ἤρετο μέντοι τοὺς ἥκοντας

Κλήμης Αλεξανδρινός Stromata Βιβ. 6, Κεφ. 17, Τμ. 157, subΤμ. 5,


Γρ. 2

πέφυκεν. ἀλλὰ καὶ αἱ τῶν ἐναρέτων ἀνθρώπων ἐπίνοιαι κατὰ


ἐπίπνοιαν θείαν γίγνονται, διατιθεμένης πως τῆς ψυχῆς καὶ διαδιδο-
μένου τοῦ θείου θελήματος εἰς τὰς ἀνθρωπίνας ψυχάς, τῶν ἐν μέρει
θείων λειτουργῶν συλλαμβανομένων εἰς τὰς τοιαύτας διακονίας·
κατά τε γὰρ τὰ ἔθνη καὶ πόλεις νενέμηνται τῶν ἀγγέλων αἱ προ-
στασίαι, τάχα δὲ καὶ τῶν ἐπὶ μέρους [ὧν] ἐνίοις ἀποτετάχαταί τινες.
ὁ γοῦν ποιμὴν καὶ τῶν καθ' ἕκαστον κήδεται προβάτων, καὶ μάλιστα
τούτοις σύνεστι προσεχεστέρα ἡ ἐπισκοπή, ὅσοι διαπρεπεῖς τὰς φύ-
σεις τε καὶ δυνατοὶ τὰ πλήθη συνωφελεῖν ὑπάρχουσιν. οὗτοι δ'
εἰσὶν οἱ ἡγεμονικοὶ καὶ παιδευτικοί, δι' ὧν ἡ ἐνέργεια τῆς προνοίας
ἀριδήλως δείκνυται, ὁπηνίκα ἂν ἢ διὰ παιδείας ἢ δι' ἀρχῆς τινος

Θεοπομπός Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 2b,115,F, Απόσπασμα. 27,


Γρ. 8

…ἐπιβολὴν τῆς πραγματείας διὰ τὸ μηδέποτε τὴν Εὐρώπην ἐνηνοχέναι


τοιοῦτον ἄνδρα παράπαν οἷον τὸν Ἀμύντου Φίλιππον, (2) μετὰ ταῦτα
παρὰ πόδας, ἔν τε τῶι προοιμίωι καὶ παρ' ὅλην δὲ τὴν ἱστορίαν, ἀκρα-
τέστατον μὲν αὐτὸν ἀποδείκνυσι πρὸς γυναῖκας, ὥστε καὶ τὸν ἴδιον οἶκον
ἐσφαλκέναι τὸ καθ' αὑτὸν διὰ τὴν πρὸς τοῦτο τὸ μέρος ὁρμὴν καὶ
προστασίαν, (3) ἀδικώτατον δὲ καὶ κακοπραγμονέστατον περὶ τὰς τῶν
170

φίλων καὶ συμμάχων κατασκευάς, πλείστας δὲ πόλεις ξηνδραποδισμένον


καὶ πεπραξικοπηκότα μετὰ δόλου καὶ βίας, (4) ἐκπαθῆ δὲ γεγονότα καὶ
πρὸς τὰς ἀκρατοποσίας, ὥστε καὶ μεθ' ἡμέραν πλεονάκις μεθύοντα κατα-
φανῆ γενέσθαι τοῖς φίλοις.

Νικόλαος ιστορικός Απόσπασμα. 3, Γρ. 21

…βοηθὸν καὶ προστάτην. Καὶ ὃς μάλα προθύμως ὑπέστη


διὰ τὴν τῆς πόλεως δόξαν, καὶ ἐδεήθη τοῦ βασιλέως,
διηγήσατό τε αὐτῷ τὸ πρᾶγμα, ὡς οὐ δικαίως αὐτοῖς
ὀργίζεται, οὔτε προειπὼν ὅτι πέμποι τὴν γυναῖκα ὡς
αὐτοὺς, οὔθ' ὅλως ἐκείνων προῃσθημένων διὰ τὸ νυκτὸς
ἰέναι. Τέλος δ' οὖν ἀναδεξάμενος ὁ ἀνὴρ τὴν προστασίαν
εὑρίσκεται αὐτοῖς τὴν ἄφεσιν τῆς ζημίας, καὶ τὴν ὑπὲρ
ταύτης ἐπιστολὴν, ἅτε δὴ ἀπεληλυθότων ἤδη διὰ τὸ
ἀπογνῶναι τὴν ἀπόλυσιν…

Lucius Annaeus Cornutus Phil., De natura deorum Σελ. 32, Γρ. 7

…ἐν τοῖς ὅλοις ψυχῆς, ἣν ἐκάλεσαν οἱ νεώτεροι πρό-


νοιαν· κατὰ γὰρ ταύτην τά τε ἄλλα ἐγένετο καὶ ἐκ τῆς
γῆς ἔφυσαν οἱ ἄνθρωποι, ἐπιτηδείως πρὸς τοῦτο ἐχού-
σης καταρχὰς τῆς τοῦ κόσμου συστάσεως. [λέγεται δὲ
καὶ συνεῖναί ποτε τῷ Διῒ ὁ Προμηθεύς· πολλῆς γὰρ
προμηθείας πᾶσα μὲν ἀρχὴ καὶ προστασία πλειόνων,
μάλιστα δὲ ἡ τοῦ Διὸς δεῖται.] καὶ κλέψαι δέ φασιν
αὐτὸν τὸ πῦρ τοῖς ἀνθρώποις, ὡς τῆς ἡμετέρας ἤδη
συνέσεως καὶ προνοίας ἐπινοησάσης τὴν χρῆσιν τοῦ
πυρός.

Ηλιόδωρος Αιθιοπικά. Βιβ. 7, Κεφ. 17, Τμ. 3, Γρ. 7

…ἔφη «ὦ μῆτερ, τῆς Καλασίριδος τελευτῆς εἰς λύπην ἡμᾶς


ἀνεκίνησε καὶ τὸ πατρικὸν ἐκείνου περὶ ἡμᾶς βούλημα
ἀποβεβληκότας εἰς δάκρυα κατήγαγεν.» «Ὕθλοι» ἔφη
»ταῦτα – Καλάσιρις καὶ πατήρ τις προσποιητός, πρες-
βύτης τῇ κοινῇ φύσει καὶ τῷ χρόνῳ τῆς ἡλικίας εἴξας.
Πάντα σοι πάρεστι δι' ἑνός, προστασία πλοῦτος τρυφὴ
καὶ ἀπόλαυσις τῆς ἐφ' ἡλικίας ἀκμῆς, καὶ ἁπλῶς τύχην
σαυτοῦ νόμιζε καὶ προσκύνει τὴν Ἀρσάκην.

Αλπίνος. Epitome doctrinae Platonicae sive Διδασκαλικός


Κεφ. 3, Τμ. 3, Γρ. 2
171

Τῆς δὲ πρακτικῆς τὸ μὲν θεωρεῖται περὶ τὴν τῶν ἠθῶν


ἐπιμέλειαν, τὸ δὲ περὶ τὴν τοῦ οἴκου προστασίαν, τὸ δὲ περὶ
πόλιν καὶ τὴν ταύτης σωτηρίαν· τούτων τὸ μὲν πρῶτον ἠθικὸν
κέκληται, τὸ δὲ δεύτερον οἰκονομικόν, τὸ δὲ λοιπὸν πολιτικόν.
Τοῦ δὲ θεωρητικοῦ τὸ μὲν περὶ τὰ ἀκίνητα καὶ τὰ πρῶτα
αἴτια καὶ ὅσα θεῖα θεολογικὸν καλεῖται, τὸ δὲ περὶ τὴν τῶν
ἄστρων φορὰν καὶ τὰς τούτων περιόδους καὶ ἀποκαταστάσεις .

Ορειβάσιος γιατρός. Collectiones medicae (libri incerti)


Κεφ. 41, Τμ. 1, Γρ. 3

Εὐκράτων μὲν γινομένων τῶν ὡρῶν καὶ τῶν κράσεων τῶν ἐν


τοῖς σώμασι μὴ μεγάλας λαμβανουσῶν μεταβολάς, αὐτάρκης ἥ τε
φύσις καὶ ἡ προστασία τῶν ἰδιωτῶν περιγίνεσθαι τούτων, ὁρμὰς
ἐχόντων οἰκείας πρὸς τὰ ἑκάστοτε αὐτοῖς συμφέροντα· δυσκρατο-
τέρων δὲ γενομένων τῶν ὡρῶν καὶ τῶν ἀέρων, τεχνικωτέρας αὐτοῖς
χρεία διορθώσεως, δι' ἧς τὰς ὑπερβολὰς τῶν κατὰ τοὺς ἀέρας ποιο-
τήτων καὶ τῶν κατὰ τὰς κράσεις μεταβολῶν φυλάξονται, πρὶν ἐμ-
πεσεῖν εἰς νόσον.

Ποσειδώνιος Απόσπασμα. 98, Γρ. 2

2. Ὅτι ὁ Πλαύτιος ὁ ἑξαπέλεκυς στρατηγὸς τῶν Ῥωμαίων κακὸς


προστάτης ἐγένετο ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ· ἀνθ' ὧν κατάκριτος ἐν τῇ πατρίδι
γενόμενος ἐπὶ τῷ τεταπεινωκέναι τὴν ἀρχήν, ἔφυγεν ἐκ τῆς Ῥώμης.
Diodor 33,3 3. Ὅτι κατὰ τὴν Συρίαν Ἀλέξανδρος ὁ βασιλεὺς διὰ τὴν
ἀσθένειαν τῆς ψυχῆς ἄχρηστος ὢν εἰς προστασίαν βασιλείας, τὰ κατὰ
τὴν Ἀντιόχειαν ἐπέτρεψεν Ἱέρακι καὶ Διοδότῳ.

Χρύσιππος. moralia Απόσπασμα. 178, Γρ. 18

…διήλλαξεν ἡ φύσις ἐπὶ τῶν φυτῶν καὶ ἐπὶ τῶν ζῴων, ὅτε χωρὶς ὁρμῆς
καὶ αἰσθήσεως κἀκεῖνα οἰκονομεῖ, καὶ ἐφ' ἡμῶν τινα φυτοειδῶς γίνε-
ται. ἐκ περιττοῦ δὲ τῆς ὁρμῆς τοῖς ζῴοις ἐπιγενομένης, ᾗ συγχρώ-
μενα πορεύεται πρὸς τὰ οἰκεῖα, τούτοις μὲν τὸ κατὰ φύσιν τῷ κατὰ
τὴν ὁρμὴν διοικεῖσθαι· τοῦ δὲ λόγου τοῖς λογικοῖς κατὰ τελειοτέραν
προστασίαν δεδομένου τὸ κατὰ λόγον ζῆν ὀρθῶς γίνεσθαι τούτοις
κατὰ φύσιν. τεχνίτης γὰρ οὗτος ἐπιγίνεται τῆς ὁρμῆς.
Plutarchus de Stoic. repugn. cp. 12 p. 1038b. Πῶς οὖν
ἀποκναίει πάλιν (sc. Chrysippus) ἐν παντὶ βιβλίῳ φυσικῷ, νὴ
172

Δία, καὶ ἠθικῷ γράφων ὡς “οἰκειούμεθα πρὸς αὑτοὺς εὐθὺς


γενόμενοι καὶ τὰ μέρη καὶ τὰ ἔκγονα τὰ ἑαυτῶν.”

Diotogenes Phil., Απόσπασμα. Σελ. 74, Γρ. 12

… μηδὲ τοῖς ἴσοις ἀλλὰ τοῖς μεζόνεσσι, καὶ καττὸ μέγεθος


τᾶς ἁγεμονίας ἁδονὰς ὑπολαμβάνοντα μεγίστας ἦμεν τὰς ἐπὶ τοῖς
καλοῖς ἔργοις καὶ μεγάλοις, ἀλλὰ μὴ τὰς ἐπὶ τοῖς ἀκολάστοις, χωρί-
ζοντα μὲν ἑαυτὸν ἀπὸ τῶν ἀνθρωπίνων παθέων, συνεγγίζοντα δὲ τοῖς
θεοῖς, οὐ δι' ὑπεραφανίαν ἀλλὰ διὰ μεγαλοφροσύναν καὶ μέγεθος
ἀρετᾶς ἀνυπέρβλατον, τοιαύταν αὑτῷ ἐπιπρέπῃαν καὶ προστασίαν
ἀμφιβαλλόμενον καὶ καττὰν ὄψιν καὶ καττὼς λογισμὼς καὶ καττὰ
ἐνθυμάματα καὶ καττὸ ἆθος τᾶς ψυχᾶς καὶ καττὰς πράξιας καὶ καττὰν
κίνασιν καὶ καττὰν θέσιν τοῦ σώματος, ὥστε τὼς ποταυγασμένως
αὐτὸν κατακοσμαθῆμεν καταπεπλαγμένως αἰδοῖ καὶ σωφροσύνᾳ
διαθέσει τε τᾷ περὶ τὰν ἐπιπρέπῃαν.

Δωρόθεος αστρολόγος. Απόσπασμα. Graeca Σελ. 349, Γρ. 4

…προσώπων κερδανοῦσι καὶ ἀστεῖον βίον ἕξουσι καὶ θεοσεβεῖς ἔσονται.


εἰ δὲ ἡ Ἀφροδίτη τὸν Δία καθυπερτερεῖ, ἐρωτικοὶ ἔσονται καὶ φιλό-
κοσμοι καὶ πρὸς τούτων τερπόμενοι· πολλὰ μέντοι οἱ τοιοῦτοι ἐναντία
πείσονται καὶ ἀποτυχίας ἐν τοῖς ἔργοις. ὁ Ζεὺς Ἑρμῆν τετραγωνίζων,
τοῦ Διὸς καθυπερτεροῦντος, γραμματικοὶ ἢ γεωμέτραι γίνονται, ἐνίοις
δὲ ὁ βίος ἔσται ἀπὸ κοινῆς προστασίας καὶ αἱ πράξεις ἀστεῖαι. εἰ δὲ ὁ
Ἑρμῆς τὸν Δία καθυπερτερεῖ, τῷ μὲν βίῳ οὐκ ἄποροι ἔσονται, πλὴν
ἄκρατοι ἐν ταῖς πράξεσι καὶ ἐναντία ἑαυτοῖς ποιοῦντες, καὶ τὰ μὲν
ἀγαθὰ ὡς κακὰ ἀποφεύγουσιν, τὰ δὲ κακὰ αἱροῦνται ὡς ἀγαθά, πολ-
λάκις δὲ οἱ τοιοῦτοι καὶ αὐτόματόν τι ἀγαθὸν ἐπελθὸν ἀποφεύγουσιν,
καὶ οὓς εὐεργετήσουσιν, ὑπὸ τῶν τοιούτων ἀχαριστοῦνται, καὶ ἀμοιβὰς

Έκφαντος. Περὶ βασιλείας (Απόσπασμα. ) [Sp.] .Σελ. 81, Γρ. 24

… καὶ τᾶς βασιλικᾶς· οὐ γὰρ δέονται τὰν τοιαύταν δέησιν ἀλλάλων,


καθ' ἃν συνευπορεῦντες τῶν ὑστερούντων, ἀναπλαροῦντι κοινὰν τὰν
βοάθειαν· τέλειοι γὰρ κατ' ἀρετάν. ἁ δ' ἐν τᾷ πόλει φιλία κοινῶ τινος
τέλεος ἐχομένα τὰν τοῦ παντὸς ὁμόνοιαν μιμᾶται· ἄνευ δὲ τᾶς περὶ
τᾶς ἀρχᾶς διατάξιος οὐδεμία ἂν πόλις οἰκοῖτο· εἰς δὲ ταύταν νόμων
τε δεῖται καὶ τινὸς προστασίας πολιτικᾶς τό τε ἄρχον καὶ τὸ ἀρχόμενον.
ἀποσῴζοι δ' ἂν τὸ ἐκ τούτων κοινὸν ἀγαθὸν εὐαρμοστία τις καὶ τῶν
πολλῶν ὁμοφωνία μετὰ πειθοῦς συνῳδοῖσα. ὁ κατ' ἀρετὰν ἐξάρχων
καλέεταί τε βασιλεὺς καὶ ἔντι, ταύταν ἔχων φιλίαν τε καὶ κοινωνίαν
ποτὶ τὼς ὑπ' αὔταυτον, ἅνπερ ὁ θεὸς ἔχει ποτί τε τὸν κόσμον …
173

Αρποκρατίων γραμματικός. Lexicon in decem oratores Atticos Σελ.


261, Γρ. 10

Προστάτης: οἱ τῶν μετοίκων Ἀθήνησι προεστηκότες προστάται


ἐκαλοῦντο· ἀναγκαῖον γὰρ ἦν ἕκαστον τῶν μετοίκων πολίτην τινὰ
Ἀθηναῖον νέμειν προστάτην· Ὑπερείδης ἐν τῷ κατ' Ἀρισταγόρας.
μέμνηται καὶ Μένανδρος ἐν ἀρχῇ τῆς Περινθίας.
Προστασία: Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Ὀνήτορος “ταῦτα οὐχ
“ὁμολογουμένη προστασία;” ἀντὶ τοῦ βοήθεια προϊσταμένου τινὸς
καὶ ἐπικουροῦντος τῷ ἀδικουμένῳ. Αἰσχίνης ἐν τῷ περὶ τῆς πρες-
βείας “ὡς δεῖ τὰ τῆς Ἀθηναίων ἀκροπόλεως προπύλαια μετενεγκεῖν
“εἰς τὴν προστασίαν τῆς Καδμείας.” Δίδυμος τὴν προστασίαν
φησὶ κεῖσθαι ἀντὶ τῆς προστάσεως, τουτέστι τῆς ὑπ' ἐνίων προστάδος

Εκαταίος ιστορικός. Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3a, 264, F, fra 6*,


Γρ. 33

… τὴν δὲ διατριβὴν ἔταξεν αὐτῶν γίνεσθαι περὶ τὸ ἱερὸν καὶ τὰς τοῦ
θεοῦ τιμάς τε καὶ θυσίας. (5) τοὺς αὐτοὺς δὲ καὶ δικαστὰς ἀπέδειξε τῶν
μεγίστων κρίσεων, καὶ τὴν τῶν νόμων καὶ τῶν ἐθῶν φυλακὴν τούτοις
ἐπέτρεψε· διὸ καὶ βασιλέα μὲν μηδέποτε τῶν Ἰουδαίων, τὴν δὲ τοῦ
πλήθους προστασίαν δίδοσθαι διὰ παντὸς τῶι δοκοῦντι τῶν ἱερέων
φρονήσει καὶ ἀρετῆι προέχειν. τοῦτον δὲ προσαγορεύουσι ἀρχιερέα, καὶ
νομίζουσιν αὑτοῖς ἄγγελον γίνεσθαι τῶν τοῦ θεοῦ προσταγμάτων. (6)
τοῦτον δὲ κατὰ τὰς ἐκκλησίας καὶ τὰς ἄλλας συνόδους φησὶν ἐκφέρειν τὰ
παραγγελλόμενα, καὶ πρὸς τοῦτο τὸ μέρος οὕτως εὐπιθεῖς γίνεσθαι τοὺς
Ἰουδαίους ὥστε παραχρῆμα πίπτοντας.

Τίμαιος ιστορικός. Σωζόμενα. Τόμ. -Jacobyʹ-T 3b,566,T, frag 19, Γρ.


236

…οὐδὲ τὴν ἐλαχίστην πρόνοιαν θέμενος, ἀλλὰ καταβιώσας ἐν ἑνὶ τόπωι


ξενιτεύων (T 4) καὶ σχεδὸν ὡς εἰ κατὰ πρόθεσιν ἀπειπάμενος καὶ τὴν
ἐνεργητικὴν τὴν περὶ τὰς πολεμικὰς καὶ πολιτικὰς πράξεις καὶ τὴν ἐκ τῆς
πλάνης καὶ θέας αὐτοπάθειαν, οὐκ οἶδ' ὅπως ἐκφέρεται δόξαν ὡς ἕλκων
τὴν τοῦ συγγραφέως προστασίαν. (7) καὶ διότι τοιοῦτός ἐστιν, αὐτὸν
ἀνθομολογούμενον εὐχερὲς παραστῆσαι τὸν Τίμαιον (F 7). CICERO De
or. 2, 55/8: apud Graecos autem eloquentissimi homines remoti a causis
forensibus cum ad ceteras res illustris tum ad historiam scribendam
maxime se applicaverunt.
174

Πλωτίνος Enneades Ennead 3, Κεφ. 4, Τμ. 3, Γρ. 20

…δὲ βαρύνοιτο τῇ ῥώσει τοῦ χείρονος ἤθους, ἔχει ἐκεῖνο τὴν


δίκην. Ταύτῃ καὶ ὁ κακὸς ἐπὶ τὸ χεῖρον βρίσαντος πρὸς
τὴν ὁμοιότητα τοῦ ἐνεργήσαντος ἐν τῇ ζωῇ εἰς βίον θήρειον.
Εἰ δὲ ἕπεσθαι δύναιτο τῷ δαίμονι τῷ ἄνω αὐτοῦ, ἄνω
γίνεται ἐκεῖνον ζῶν καὶ ἐφ' ὃ ἄγεται κρεῖττον μέρος
αὐτοῦ ἐν προστασίᾳ θέμενος καὶ μετ' ἐκεῖνον ἄλλον ἕως ἄνω.
Ἔστι γὰρ καὶ πολλὰ ἡ ψυχὴ καὶ πάντα καὶ τὰ ἄνω καὶ τὰ
κάτω αὖ μέχρι πάσης ζωῆς, καὶ ἐσμὲν ἕκαστος κόσμος νοητός,
τοῖς μὲν κάτω συνάπτοντες τῷδε, τοῖς δὲ ἄνω καὶ τοῖς κόσμου
τῷ νοητῷ, καὶ μένομεν τῷ μὲν ἄλλῳ παντὶ νοητῷ ἄνω, τῷ δὲ
ἐσχάτῳ αὐτοῦ πεπεδήμεθα τῷ κάτω οἷον …

Θεμίστιος Χαριστήριος τῷ αὐτοκράτορι ὑπὲρ τῆς εἰρήνης καὶ τῆς


ὑπατείας τοῦ στρατηγοῦ Σατορνίνου Harduin Σελ. 207, Τμ. b, Γρ. 3

… ὅτε μηδὲν προσπεπόνθαμεν χαλεπώτερον.


Ἐπὶ τοσούτοις οὖν προσκρούσμασι καὶ τηλικούτοις ἀνα-
τετραμμένων σχεδὸν ἁπάντων τὰς γνώμας καὶ στρατηγῶν
καὶ στρατιωτῶν, καὶ σκοπούντων εἰς ὅ τι τὸ κακὸν τοῦτο
ἐκβήσεται, κωλύειν δὲ οὐδενὸς ἐγχειροῦντος, καλεῖ μὲν
ὁ θεὸς εἰς προστασίαν τὸν μόνον οἷόν τε ἀντισχεῖν τοιού-
τῳ κατακλυσμῷ δυσπραγίας· κηρύττει δὲ Γρατιανὸς τὴν
ἄνωθεν ψῆφον· δέχεται δὲ γῆ καὶ θάλασσα τὴν ἀνάρρησιν
ἀντὶ ἀγαθῶν ἐλπίδων καὶ ἀγαθῶν οἰωνισμάτων. κατα-
σχὼν δὲ τὰς ἡνίας καὶ ὥσπερ οἱ σοφώτατοι τῶν ἡνιόχων
πρῶτον ἀποπειράσας τῶν ἵππων, .

Φλάβιος Κλαύδιος ., Πρὸς Ἡράκλειον κυνικὸν περὶ τοῦ πῶς κυνιστέον


καὶ εἰ πρέπει τῷ κυνὶ μύθους πλάττειν
Τμ. 9, Γρ. 57

τὸ δὲ ὑπερβαῖνον τὴν πρὸς ἕτερον ἅμιλλαν εὐνοίᾳ τιμᾶσθαι


φιλεῖ· κἄν τις ἑτέρως ἔχῃ πρὸς αὐτόν, καθάπερ οἶμαι
πολλοὶ πρὸς τοὺς θεούς, ἐκείνῳ μὲν οὐκ ἔστιν ἐχθρός,
οὐδὲ γὰρ βλαβερός, αὐτὸς δὲ αὑτῷ βαρύτατον ἐπιθεὶς
τίμημα τὴν τοῦ κρείττονος ἄγνοιαν ἔρημος λείπεται τῆς
ἐκείνου προστασίας. Ἀλλ' εἰ μὲν νῦν μοι προύκειτο περὶ κυνισμοῦ γρά-
φειν, εἶπον ἂν ὑπὲρ τούτων ἔτι τὰ παριστάμενά μοι τῶν
εἰρημένων ἴσως οὐκ ἐλάττω· νῦν δὲ, ἀποδιδόντες τὸ
συνεχὲς τῇ προαιρέσει, περὶ τοῦ ποδαποὺς εἶναι χρὴ τοὺς
πλαττομένους τὸν μῦθον ἐφεξῆς σκοπῶμεν.
175

Ευσέβιος εκκλλ. συγγραφέας. Praeparatio evangelica Βιβ. 12, Κεφ. 9,


Τμ. 1, Γρ. 2.

Τῆς παρ' Ἑβραίοις γραφῆς πρῶτον εἰσαγούσης Μωσέα παραιτού-


μενον τὴν τοῦ λαοῦ προστασίαν δι' ὧν πρὸς τὸν χρηματίζοντα ἔφησε·
8“Δέομαι, κύριε, προχείρισαι ἄλλον τὸν δυνάμενον, ὃν ἀποστελεῖς”
κἄπειτα τὸν Σαοὺλ κρυπταζόμενον πρὸς τὸ μὴ ἀναδέξασθαι τὴν
βασιλείαν καὶ τὸν προφήτην Ἱερεμίαν ὑποπαραιτούμενον, ἐπάκουσον
ὅπως καὶ ὁ Πλάτων τὸ εὔλογον τῆς παραιτήσεως συνίστησι, λέγων
οὕτως.

Ευσέβιος εκκλλ. συγγραφέας. Praeparatio evangelica Βιβ. 13, Κεφ. 18,


Τμ. 14, Γρ. 5

… καὶ πάντα τὸν κόσμον τοῦ οὐρανοῦ πλανηθεὶς προσκυνήσῃς αὐτοῖς.’


εὐθυβόλως πάνυ καὶ καλῶς πλάνον εἶπε τὴν τῶν εἰρημένων ὡς θεῶν
ἀποδοχήν. οἱ γὰρ ἰδόντες ἡλίου μὲν προόδοις καὶ ἀναχωρήσεσι τὰς
ἐτησίους ὥρας συνισταμένας, ἐν αἷς αἱ ζῴων καὶ φυτῶν καὶ καρπῶν
γενέσεις ὡρισμέναις χρόνων περιόδοις τελεσφοροῦνται, σελήνην δ'
ὑπηρέτιν καὶ διάδοχον ἡλίου νύκτωρ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ προστασίαν
ἀνειληφυῖαν ὧν μεθ' ἡμέραν ἥλιος, καὶ τοὺς ἄλλους ἀστέρας κατὰ τὴν
πρὸς τἀπίγεια συμπάθειαν μυρία τῶν ἐπὶ διαμονῇ τοῦ παντὸς
ἐνεργοῦντάς τε καὶ δρῶντας, πλάνον ἐπλανήθησαν ἀνήνυτον μόνους
εἶναι τούτους θεοὺς ὑποτοπήσαντες.

Γρηγόριος Ναζηανζινός ., Επιστολαί. 39, Τμ. 2, Γρ. 6

Ταῦτά τοι καὶ νῦν ζητήσας τί μέγιστον ἂν χαρισαίμην τῷ αἰδεσιμωτάτῳ


ἀδελφῷ ἡμῶν Ἀμαζονίῳ (καὶ γὰρ ἥσθην τῷ ἀνδρὶ διαφερόντως ἐκ τῆς
ἔναγχός μοι γεγενημένης πρὸς αὐτὸν συνουσίας), ἓν ἀντὶ πάντων αὐτῷ
χαρίσασθαι δεῖν ᾠήθην, τὴν σὴν φιλίαν καὶ προστασίαν.

Γρηγόριος Ναζηανζινός ., Επιστολαί. 41, Τμ. 8, Γρ. 2

…ἐπιρρώσαντος (οὐδὲν γὰρ ἄπιστον τοῖς πιστοῖς), τοῦτο τῷ παντὶ


βέλτιον καὶ ἡμῖν ἥδιον, ἵνα καὶ ὑμῖν τι συνεισενέγκωμεν καὶ αὐτοὶ τῆς
εὐλογίας μετάσχωμεν· εἰ δὲ τὰ τῆς ἀσθενείας νικῴη, ὅσα γ' ἀποῦσι
δυνατὸν συνεισφέρομεν· Πείθομαι μὲν καὶ ἄλλους εἶναι παρ' ὑμῖν τῆς
προστασίας ἀξίους, καὶ ὡς ἐκ πόλεως τοσαύτης καὶ οὕτω καὶ ὑπὸ
τοιούτων ἠγμένης ἄνωθεν· ἑνὸς δ' οὐδένα δύναμαι προτιμῆσαι τῶν παρ'
ὑμῖν τιμίων τοῦ θεοφιλεστάτου υἱοῦ ἡμῶν Βασιλείου τοῦ πρεσβυτέρου
176

(λέγω δ' ὡς ὑπὸ Θεῷ μάρτυρι), ἀνδρὸς καὶ βίῳ καὶ λόγῳ
κεκαθαρμένου..

Ιάμβλιχος. De mysteriis Κεφ. 1, Τμ. 7, Γρ. 24

ποιεῖται. Νοῦς τοίνυν ἡγεμὼν καὶ βασιλεὺς τῶν ὄντων


τέχνη τε δημιουργικὴ τοῦ παντὸς τοῖς μὲν θεοῖς ὡσαύ-
τως ἀεὶ πάρεστι τελέως καὶ αὐταρκῶς καὶ ἀνενδεῶς,
κατὰ μίαν ἐνέργειαν ἑστῶσαν ἐν ἑαυτῇ καθαρῶς, ἡ δὲ
ψυχὴ νοῦ τε μετέχει μεριστοῦ καὶ πολυειδοῦς εἰς τὴν
τοῦ ὅλου τε προστασίαν ἀναποβλέποντος, καὶ αὐτὴ
τῶν ἀψύχων ἐπιμελεῖται ἄλλοτε ἐν ἄλλοις εἴδεσιν ἐγ-
γιγνομένη.

Σωπάτερ ρήτορας. Διαίρεσις ζητημάτων Τόμ. 8, Σελ. 190, Γρ. 1

μεν ἡμεῖς δωρεῶν σεμνότεροι· τῶν γὰρ συμμάχων ἐν


τοῖς Μηδικοῖς τὴν ἡγεμονίαν λαβεῖν εὐτυχήσαντες οἱ
δεύτεροι Σπαρτιᾶται πρὸς τοὺς κινδύνους ἐρχόμενοι,
κρατήσαντες οἱ παντάπασιν ἡμῶν ἐλαττούμενοι, ταύτην
ἔχειν ἐν τοῖς κοινοῖς τὴν προστασίαν οἱ καρτερήσαντες
καὶ δόξας αὐτῆς καὶ τιμῆς τοσαύτης ἀποστερήσαντες,
ἐρήμους γενομένους τῆς ἡγεμονίας ἰδεῖν ἅπαντες τετολ-
μήκασιν· εἶτα τῶν Ἑλλήνων οὐκ ἐνεγκόντων τὴν Λακε-
δαιμονίων φυγὴν τῶν κοινῶν ἀξίους ἡμᾶς προστάτας σκε-
ψάμενοι ἐπέδωκαν ὑμῖν ἑαυτοὺς, Λακεδαιμονίοις δὲ τὸ

Πορφύριος. De abstinentia Βιβ. 2, Τμ. 25, Γρ. 11

…τῶν οὐδεμίαν ἀπόλαυσιν ἐχόντων οὐθὲν θύομεν τοῖς θεοῖς. τίς γὰρ δὴ
πώποτε ἔθυσεν ὄφεις καὶ σκορπίους ἢ πιθήκους ἤ τι τῶν τοιούτων ζῴων;
τῶν δὲ τοῖς βίοις ἡμῶν χρείαν τινὰ παρεχομένων ἢ καί τι εἰς ἀπόλαυσιν
ἐν αὑτοῖς ἐχόντων οὐθενὸς ἀπεχόμεθα, σφάττοντες ὡς ἀληθῶς καὶ
δέροντες ἐπὶ προστασίας τοῦ θείου. βοῦς γὰρ καὶ πρόβατα πρός τε
τούτοις ἐλάφους καὶ ὄρνιθας, αὐτούς τε τοὺς καθαρειότητος μὲν οὐδὲν
κοινωνοῦντας, ἀπόλαυσιν δὲ ἡμῖν παρέχοντας σιάλους σφάττομεν τοῖς
θεοῖς· ὧν τὰ μὲν τοῖς βίοις ἡμῶν ἐπικουρεῖ συμπονοῦντα, τὰ δὲ εἰς
τροφὴν

Αθαάσιος θεολόγος. Apologia contra Arianos sive Apologia secunda


Κεφ. 14, Τμ. 4, Γρ. 1
177

…μόνον φονεῦσαι βουλόμενοι πάλιν τοὺς ζῶντας ὡς ἀποθανόντας τὸν


ἐπὶ Ἀρσενίου τρόπον μιμούμενοι πλάττονται. ὄντας γὰρ τοὺς ἀνθρώπους
καὶ φαινομένους ἐπὶ τῆς ἰδίας ὑμῖν τοῖς μακρὰν ὡς ἀφανεῖς
ἐκτραγῳδοῦσιν, ἵνα μακρὰν ὄντων τῶν ἐλέγχων τὸν συλλειτουρ-
γὸν ἡμῶν διαβάλλωσιν ὡς βίᾳ καὶ δυναστείᾳ χρώμενον, καίτοι πάντα
αὐτοὶ μετὰ δυναστείας καὶ προστασίας πράττοντες. καὶ γὰρ ὅμοια πάλιν
τὰ κατὰ Μαρεώτην τοῖς κατὰ Τύρον ἐγίνετο. ὥσπερ γὰρ ἐκεῖ κόμης ἦν
μετὰ στρατιωτικῆς ὑπηρεσίας οὐδενὶ ἐπιτρέπων παρὰ τὰ ἐκείνοις
δοκοῦντα ἢ λέγεσθαι ἢ πράττεσθαι, οὕτως καὶ ἐνταῦθα ὁ τῆς Αἰγύπτου .

Ιωάννης Στοβαίος ανθολόγος. , Anthologium Βιβ. 1, Κεφ. 49, Τμ. 67,


Γρ. 9

…καὶ ἀγγελικὰς ψυχὰς, τὸ ὅλον δὴ τοῦτο οἱ πρεσβύτεροι. Καὶ τηροῦσι


μὲν αὐτὴν ἐπὶ τῆς οἰκείας τάξεως Πλούταρχος καὶ Πορφύριος καὶ οἱ
παλαιότεροι· Πλωτῖνος δὲ πάντων τούτων αὐτὴν ἀφίστησιν. Οἱ δ'
ἀρχαιότεροι παραπλησίαν τοῖς θεοῖς κατὰ νοῦν διάθεσιν ἀγαθοειδῆ
καὶ προστασίαν τῶν τῇδε αὐτῇ ἀπονέμουσι καλῶς, Πορφύριος δὲ καὶ
τοῦτο ἀπ' αὐτῆς ἀφαιρεῖ. Τῶν δὲ πρεσβυτέρων τινὲς ὑπερέχειν μὲν αὐτὴν
λογισμοῦ φασι, τὰ δὲ ἔργα αὐτῆς οὕτω διηκριβωμένα ἀφορίζονται, ὡς
οὐκ ἂν ἐξεύροι τῶν λογισμῶν ὁ καθαρὸς καὶ τελειότατος.

Βασίλειος. θεολόγος De spiritu sancto Κεφ. 30, Τμ. 77, Γρ. 57

δόξαις. Πάσης δὲ συνωμοσίας πιστότερον πρὸς κοινωνίαν


στάσεως ἡ τοῦ σφάλματος ὁμοιότης. Θεολόγος δὲ πᾶς, καὶ
ὁ μυρίαις κηλῖσι τὴν ψυχὴν στιγματίας. Ἐντεῦθεν τοῖς
νεωτεροποιοῖς εὐπορία τῶν συστασιαζόντων πολλή. Τοιγα-
ροῦν αὐτοχειροτόνητοι καὶ σπουδαρχίδαι τῶν ἐκκλησιῶν
τὰς προστασίας διαλαγχάνουσι, τὴν οἰκονομίαν τοῦ ἁγίου
Πνεύματος παρωσάμενοι. Καὶ παντελῶς ἤδη τῶν εὐαγγε-
λικῶν θεσμῶν ἐξ ἀκοσμίας συγκεχυμένων, ἀμύθητος ὠθι-
σμὸς ἐπὶ τὰς προεδρίας ἐστί, τῶν φανητιώντων ἑκάστου
ἑαυτὸν εἰσποιεῖν τῇ προστασίᾳ βιαζομένου. Ἀναρχία δέ τις
δεινὴ ἀπὸ τῆς φιλαρχίας ταύτης τοῖς λαοῖς ἐπεκώμασεν·

Σαλαμίνιος Ερμείας. Sozomenus Scr. Eccl., Historia ecclesiastica


Βιβ. 2, Κεφ. 21, Τμ. 4, Γρ. 5
178

…πρὸς ἑαυτοὺς ἑκάτεροι, ὡς εἶδον τὸ πλῆθος ἑπόμενον τοῖς ἱερεῦσι τῆς


καθόλου ἐκκλησίας, εἰς φθόνον κατέστησαν. καὶ πρὸς ἀλλήλους
ἐσπείσαντο καὶ κοινὴν τὴν ἔχθραν ἀνεδέξαντο πρὸς τὸν κλῆρον
Ἀλεξανδρείας. ἐπιμίξ τε πρὸς οὓς διελέγοντο τὰ ἐγκλήματα προέφερον
καὶ τὰς ἀπολογίας ἐποιοῦντο ἐπὶ τοσοῦτον, ὡς προϊόντος τοῦ χρόνου
Μελιτιανοὺς ἐν Αἰγύπτῳ παρὰ τῶν πολλῶν ὀνομάζεσθαι τοὺς τὰ Ἀρείου
φρονοῦντας· καίτοι γε προστασίας μόνης ἕνεκεν ἐκκλησιῶν διεφέροντο,
Ἀρειανοὶ δὲ ὁμοίως Ἀρείῳ περὶ θεοῦ ἐδόξαζον. ἀλλ' ὅμως ἰδίᾳ τὰ παρ'
ἀλλήλων ἀναινόμενοι, ὑποκρίνεσθαι σφᾶς παρὰ γνώμην καὶ συμφωνεῖν
ὑπέμενον ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς ἔχθρας, ἕκαστοι προσδοκῶντες ῥᾳδίως
κρατήσειν ὧν ἐβούλοντο. τῷ δὲ χρόνῳ, ὡς εἰκός…

Παύλος αστρολόγος Elementa apotelesmatica Σελ. 68, Γρ. 8

Ἑρμοῦ χωρὶς τῆς τῶν ἀγαθοποιῶν ἐπικουρίας παρασκευάζει.


Τὸ δὲ ἑνδέκατον ἀπὸ ὡροσκόπου Ἀγαθὸς Δαίμων καλεῖται, τόπος Διὸς
ὑπάρχων. ἐν γὰρ τούτῳ τῷ τόπῳ παρατυχὼν ὁ τοῦ Διὸς χαίρει παρὰ
πάντας τοὺς ἀστέρας. σημαίνει δὲ τὸν περὶ συστάσεως καὶ προστασίας
λόγον, πρὸς τούτοις δὲ καὶ ἀγαθῶν ἐλπίδων ἐστὶ σημαντικός.

Σωκράτης σχολαστικός. Εκκλησιαστική ιστορία. Βιβ. 5, Κεφ. 3, Γρ.


1Τίνες ἐπίσκοποι τῶν μεγάλων ἐκκλησιῶν τηνικαῦτα τὴν προστασίαν
εἶχον.

Κατὰ δὲ τὸν χρόνον τοῦτον, τῆς μὲν ἐν Ῥώμῃ ἐκκλησίας Δάμασος


προΐστατο διαδεδεγμένος Λιβέριον· τῆς δὲ Ἱεροσολύμων ἔτι Κύ-
ριλλος ἐκράτει· ἡ δὲ ἐν Ἀντιοχείᾳ, ὡς ἔφημεν, τριχῆ διῄρητο.
Τῶν μὲν γὰρ ἐκκλησιῶν Δωρόθεος ὁ Ἀρειανὸς μετὰ Εὐζώϊον
ἐγκρατὴς ἐγένετο·

Ιωάννης Χρυσόστομος. De resurrectione mortuorum


Vol 50, pg 419, ln 12

…σώφρονας καὶ ἐν δικαιοσύνῃ ζῶντας, ἀγχομένους ὑπὸ πενίας,


ἐπηρεαζομένους, συκοφαντουμένους, μόλις τῆς ἀναγκαίας εὐποροῦντας
τροφῆς, πολλάκις δὲ καὶ νόσῳ μακρᾷ καὶ χαλεποῖς νοσήμασι
ταριχευομένους, καὶ οὐδεμιᾶς τυγχάνοντας προστασίας, ἀνθρώπους δὲ
γόητας καὶ μιαροὺς καὶ πολλῶν γέμοντας κακῶν πλοῦτον
179

περιβεβλημένους, τρυφῶντας, λαμπρὰ περικειμένους ἱμάτια, ἐσμὸν


οἰκετῶν ἐπισυρομένους πολὺν, θαυμαζομένους…

Apollinaris Theol., Απόσπασμα. in epistulam ad Romanos (in catenis)


Σελ. 77, Γρ. 10

… γὰρ προφήτας, τρίτον δὲ διδασκάλους – τῶν γὰρ ἐκ προφητείας λόγων


ἐξηγηταὶ διδάσκαλοι ὥσπερ ὦτα ἀκούοντες καὶ συνιέντες τὰ τοῖς
ὀφθαλμοῖς τοῖς βλέπουσιν ὁρώμενα καὶ δηλούμενα· βλέποντες γὰρ οἱ
προφῆται, παρακαλεῖν τις τοὺς ἤδη δεδιδαγμένους ἐν ὑπουργίᾳ
διδασκάλων τετάχθω. καὶ ταῦτα μὲν τὰ πνευματικά. ἐπισυνάπτει δὲ καὶ
τὰ περὶ τὸ σῶμα, μεταδόσεις δαψιλεῖς, προστασίας σπουδαίας· ἔλεον
φιλανθρώπινον ἐπήγαγε γὰρ ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι.

Δίδυμος καίκος. De trinitate (lib. 2.1-7) [Sp.]


Κεφ. 4, Τμ. 10, Γρ. 3

…φύσεσιν ἐνδιδούς· περιέχων τοῦδε τοῦ παντὸς τὴν σύστασιν, καὶ


πάντα ἔχων ὑφ' ἑαυτῷ· καὶ θεσπεσίῳ φωτίζων φωτὶ καὶ εὐεργετῶν
τῇ ἀπλέτῳ αὐτοῦ ἐνεργείᾳ καὶ ἀγαθότητι·
τὰ μὲν ἀμείνω τὴν γνώμην ἐπὶ τελειότερον ἄγων σκοπόν, τὰ δὲ
χείρω καὶ πλημμελῶς ἀναστρεφόμενα οὐκ ἀποστερῶν τῆς ἑαυτοῦ βασιλι-
κῆς καὶ ὁμονοητικῆς καὶ ἀμερίστου προστασίας, ἀλλ' ἐν ἐφέσει καθ-
ιστῶν αὐτὰ καὶ συννοίᾳ τῆς χορηγοῦ τῶν ὁλικῶν ἀγαθῶν ὁμοουσίου
τριάδος· καὶ πᾶσι τοῖς καλλιεργοῦσι συλλαμβανόμενος, μετὰ τοῦ
πάντων ἐξῃρημένος εἶναι οὕτως, ὅτι ἄλλῳ μὲν τῶν ἀποστόλων δι-
άγοντι ἐν Ἰνδίᾳ, ἑτέρῳ δ' ἐν Σπανίᾳ ἄλλῳ δ' ἐν ἄλλῳ τόπῳ ἕως
τῆς ἐσχατιᾶς τῆς γῆς παρ' αὐτοῦ νενεμημένῳ τῆς ἑαυτοῦ ἀπλανοῦς

Αρκάδιος γραμματικός. De accentibus [Sp.] Σελ. 113, Γρ. 3

Τὰ διὰ ΣΙΑ τὸ Α μακρὸν ἔχοντα βαρύνεται· ἀθα-


νασία διχοστασία ἱκεσία. εἴ τι δὲ ὀξυνθῇ, ὄνομα
δήμου ἔχει, ἢ περιεκτικὸν ὑπάρχει. τὸ δὲ προστα-
σιά καὶ τρασιά (ὁ τόπος ὅπου ξηραίνονται τὰ σῦκα)
καὶ αἱμασιά ὡς ἔννοιαν περιεκτικῶν ἔχοντα ὀξύνεται.
τὸ δὲ Κηφισιά καὶ Ὑσιά καὶ Λουσιά ὀνόματα
δήμων.

Πούπλιος Ερένιος Δέξιππος ιστορικός Απόσπασμα. 1a, Γρ. 28


180

τῶν μὲν Ἀσιανῶν οὕτω· τῶν δ' Εὐρωπαίων Θρᾴκης


μὲν καὶ Χερρονήσου Λυσίμαχος, Ἀντίπατρος δὲ ἐπὶ
πᾶσι Μακεδόσι καὶ Ἕλλησι καὶ Ἰλλυρίοις καὶ Τριβαλ-
λοῖς καὶ Ἀγριᾶσι καὶ ὅσα τῆς Ἠπείρου ἐξέτι Ἀλεξάν-
δρου στρατηγὸς αὐτοκράτωρ ἐτέτακτο. Τὴν δὲ κηδε-
μονίαν καὶ ὅση προστασία τῆς βασιλείας Κράτερος ἐπε-
τράπη, ὃ δὴ πρώτιστον τιμῆς τέλος παρὰ Μακεδόσι·
Περδίκκας δὲ τὴν Ἡφαιστίωνος χιλιαρχίαν. Ἦσαν
δὲ ἄρχοντες Ἰνδῶν μὲν ἁπάντων Πῶρος καὶ Ταξίλης·
ἀλλ' ὁ μὲν Πῶρος οἳ ἐν μέσῳ Ἰνδοῦ ποταμοῦ καὶ Ὑδά-
σπου νέμονται, Ταξίλης δὲ τῶν λοιπῶν.

Πούπλιος Ερένιος Δέξιππος ιστορικός Απόσπασμα. 2a, Γρ. 49

…δὴ καὶ ἄλλα τῶν ἀνελπίστων ἄνθρωποι κατεργάζονται·


τόλμῃ γὰρ πρὸ δυνάμεως πιστεύσαντες ἐπὶ τοῖς πολέ-
μοις – τῶν ἀεὶ μοχθούντων. – Ἀνέγκλητοι δὲ σύμ-
μαχοι, κἂν ἐλάττους ὦσιν, ἅμα προθυμίᾳ συμφορώτε-
ροι ἢ πλήθει περιόντες, ὕποπτοι ὑπελείποντο.
ϛʹ. Ὅτι τοὺς πραγμάτων μεγάλων προστασίαν ἐξ
ἀρχῆς ἑλομένους οὐδὲ ἐθέλοντας ἔστι κινδύνων ἔξω καὶ
πολέμων εἶναι· νομίζοντες γὰρ οἱ ἐν τῷ παρόντι ἰσχύον-
τες τῶν ἀρετῇ διαφερόντων οὐκ ἀκινδύνους τὰς ἡσυχίας,
σὺν τῷ περιδεεῖ τοῦ μήποτε ὑπ' αὐτῶν ἀχθῆναι,
καὶ μὴ κινουμένοις ἐπέρχονται.

Λιβάνιος Επιστολαί. 1-1544 Επιστολαί. 193, Τμ. 3, Γρ. 2

…διαφεύξῃ τοὺς πόνους, ἀλλ' ὄψομαί σε πάλιν ἐν φροντίσιν αἳ τῶν


ἀρχόντων εἰσίν, οἶδα, μεμνημένος δὲ ἡμῶν τοῦτο ποιεῖς, ὃ καὶ ἡμεῖς, ἐπεὶ
καὶ ἡμεῖς σε περιφέρομεν ἐν τῇ ψυχῇ. καίτοι γενναῖος μὲν ὁ τὴν σὴν
προστασίαν διαδεξάμενος, οὐχ ἧττον δὲ ἀγαθὸς ὁ τὴν ἐκείνου, ἀλλ' ὅμως
καὶ πρὸς αὐτοὺς ἐκείνους ἐπαινοῦμεν τὰ σὰ καὶ οὐ λυποῦμεν.

Ευτρόπιος ιστορικός. Breviarium ab urbe condita (Paeanii translatio)


Βιβ. 9, Κεφ. 27, Γρ. 7

…μετριότητός τε καὶ κοινότητος ἀλλότριος, ἄγριον δὲ καὶ τὸ βλέμμα


καὶ τὴν πρόςοψιν ἔχων, ἐξ ὧν ἑκατέρων ἡ τῆς ψυχῆς ἐσημαίνετο
ποιότης. Τὰς γοῦν ἀπηνεστέρας Διοκλητιανοῦ βουλὰς εὐθὺς εἰς ἔργον
181

ἦγεν, ἔστι δὲ ὅτε καὶ ἀφορμὴν αὐταῖς παρεῖχε, πρόφασιν μὲν ὡς


πάντα εἴκων αὐτῷ, τὸ δὲ οἰκεῖον θεραπεύων πάθος. Ἀλλ' ἐπειδὴ πρὸς
γῆρας ἀφικόμενος Διοκλητιανὸς οὐ σφόδρα ἡγεῖτο τῇ προστασίᾳ τῶν
κοινῶν ἀρκεῖν, ποιεῖται πρὸς τὸν Ἑρκούλιον λόγους, ὥςτε τὴν ἀρχὴν
ἀποθέσθαι καὶ παραδοθῆναι τοῖς ἐκ τῆς ἡλικίας ἐρρωμενεστέροις καὶ
ἀκμάζουσι. Καὶ πείθεται μὲν, εἰ καὶ ἀνιώμενος καὶ βαρέως φέρων
Ἑρκούλιος, συναφίσταται δὲ τῆς βασιλείας τῷ συμβουλεύσαντι·

Ερμίας. In Platonis Phaedrum scholia Σελ. 66, Γρ. 30

…πάντῃ ἐπιλελῆσθαι τῆς τοῦ δαίμονος βουλῆς καὶ ἐπιστασίας. Διὸ αἱ


τοιαῦται ψυχαὶ καὶ ἐνταῦθα συναισθάνονται τῆς τοῦ δαίμονος
ἐπιστασίας, αἱ δὲ ἄλλαι ψυχαὶ αἱ καταμεμφόμεναι τὸν δαίμονα, ὡς ὁ
ἑλόμενος τυραννίδα καὶ παίδων βρώσεις, μὴ ἐπιστρεφόμεναι πρὸς τὸν
δαίμονα, ἀλλ' ὡς ἄλογα ἀγόμεναι, αὗται ἀσύνετοί εἰσι πάντῃ καὶ ἐνταῦθα
τῆς τοῦ δαιμονίου προστασίας. Ἔκ τε οὖν τοῦ τὰς μὲν εὐθὺς
ἐπεστράφθαι πρὸς τὸν εἰληχότα δαίμονα, τὰς δὲ μὴ, γίνεται ἡ
συναίσθησις τοῦ δαίμονος ἢ οὔ, καὶ ἐκ τοῦ μὴ πολὺ πόμα τῆς Λήθης
πιεῖν, καὶ ἐκ τῆς τάξεως δὲ τοῦ παντὸς, ὅτι ἥδε ἡ τάξις τοῦ παντὸς τόνδε
μὲν ἐπιτήδειον πρὸς τὸ συναισθάνεσθαι ἐποίησε, τόνδε δὲ οὔ· διὸ καὶ
τῷδε μὲν τοιόνδε σῶμα ἐπεκλήρωσεν .

Chronicon Paschale, Chronicon paschale Σελ. 735, Γρ. 8

Ἡμεῖς διὰ τῆς προστασίας τοῦ θεοῦ καλοποδίνως τῷ με-


γάλῳ διαδήματι ἐκοσμήθημεν καὶ τοῦ θρόνου τῶν πατέρων καὶ
γονέων ἡμῶν ἐπελαβόμεθα. διὰ γοῦν τὸ οὕτως εὐεργετικῶς ἀξιω-
θῆναι ἡμᾶς ὑπὸ τοῦ θεοῦ τοῦ ἐπιλαβέσθαι τοῦ τοιούτου θρόνου
καὶ τῆς δεσποτείας συνείδαμεν, εἴ τί ἐστι πρὸς ὠφέλειαν καὶ
θεραπείαν τῆς ἀνθρωπότητος, διαπράξασθαι πρὸς τὸ ἡμῖν ἐνδε…

Ιωάννης λαυρεντιος Λύδος ιστορικός. De mensibus Βιβ. 1, Τμ. 28, Γρ.


22

…ἐστι κυρίως· ταῦτα καὶ ματρίκιον, καὶ ματρικαρίους


τοὺς ξυλουργοὺς καλοῦσιν. ὅθεν ἔτι καὶ νῦν πρὸ τῶν
ὑπάτων ἐπιφέρεται ὁ λεγόμενος τοῦ πραίτωρος σκρίβας.
χρόνῳ δὲ ὕστερον ὁ Πτολεμαῖος συμβουλεύοντος αὐτῷ
Ἀριστάρχου τοῦ γραμματικοῦ τὴν Ῥωμαίων ἀσπάσασθαι
προστασίαν πρῶτος χάρτην ἀποστείλας τὴν Ῥώμην ἐξέ-
νισεν. ἀντευδοκιμεῖται δὲ ὅμως παρὰ τοῦ Περγαμηνοῦ
Ἀττάλου, Κράτητος τοῦ γραμματικοῦ ἡγησαμένου τῆς
182

σπουδῆς πρὸς ἔριν Ἀριστάρχου τοῦ ἀντιτέχνου αὐτοῦ·


δέρματα γὰρ τὰ ἐκ προβάτων ἀποξέσας εἰς λεπτὸν ἔστειλε
τοῖς Ῥωμαίοις τὰ λεγόμενα παρ' αὐτοῖς μέμβρανα·

Ουπιανός γραμματικός. Prolegomena in Demosthenis orationes


Olynthiacas et Philippicas Σελ. 3, Γρ. 21

…διδοὺς πάλιν τὴν ἡγεμονίαν τῇ πόλει. ἐξ ἑτέρου δὲ ὃ περιέχει τὸ


ἀναγκαῖον, δι' οὗ καὶ φόβον ἤδη τοῖς ἀκούουσιν ἐργάζεται, συνιστὰς
ἐξήκοντα ἂν ἐπὶ τὴν Ἀττικὴν Φίλιππον, εἰ μὴ Ὀλύνθιοι σῴζοιντο, ὥστε
αὐτοὺς φοβουμένους λοιπὸν τῶν πράξεων ἐρρωμένως ἀντέχεσθαι.
ἑκατέρα δὲ τῶν ἀποδείξεων Θουκυδίδου, καὶ εἴληπται ἐκ τῆς Κορινθίων,
ὡς ἔφην, δημηγορίας (1, 68 – 71). καὶ γὰρ ἐπὶ προστασίαν τῶν Ἑλλήνων
προάγει τοὺς Λακεδαιμονίους ὁ Κορίνθιος καὶ φοβεῖ πάλιν οἷς δείκνυσιν
ὁδῷ βαδίζοντας ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον Ἀθηναίους…

Μιχαήλ Ψελλός πολυϊστωρ. Orationes panegyricae Oration 5, Γρ. 39

…πᾶσαν γῆν τε καὶ θάλασσαν εἴσω τοῦ κύκλου τῶν σῶν ἀρετῶν
περιλαμβανούσας· ἔδει γάρ ποτε τὴν τότε κατέχου-σαν μεταβληθῆναι
σκοτόμαιναν καὶ πρὸς αἰθρίαν ἐπανελ-θεῖν τὰ ἡμέτερα· ὅθεν καὶ
μετεβέβλητο, ἄθρει γάρ μοι πᾶς ὁ βουλόμενος πενήτων ἐντεῦθεν
προμήθειαν, προστα-σίας τῶν δεομένων, ὀρφανῶν ἀντιλήψεις,
κυβερνήσεις, κη-δεμονίας ἀτυχούντων, συμφορῶν λύσεις, ἀπαλλαγὰς
δυσχε-ρῶν, ἀδικημάτων ἀποκοπάς, χρεῶν ἀποβολάς, εὐεργετημά-
των ὑπερβολάς, μεταβολὰς δυσχερῶν καὶ πού τις ἄλλος ἐπ' ἐγκλήμασι
καὶ τῆς πατρίδος ἀπεληλαμένος μακρὰν ἡδὺ θέ-αμα τοῖς φιλτάτοις
ἀνεκομίζετο·

Θεόδωρος Στουδίτης. Επιστολαί. 11, Γρ. 51

… ὥσπερ οὖν ὁ ἀπευθύνων τὴν ναῦν ἐν μεγάλῃ ζάλῃ καὶ


καταιγίδι θαλάσσης ὅλος νήφων ἐστὶ καὶ ἀπερίτρεπτος, ἀνύστακτον
ἔχων τὸν ὀφθαλμὸν (οὐδὲ γὰρ εἰς βραχὺν φέρει κίνδυνον τὸ μικρῶς
πως παρεμπεσεῖν ἀπειρίαν καὶ ἀμέλειαν), οὕτω πολλῷ μᾶλλον ὁ
κυβερνήτης τῶν ψυχῶν ἀγωνιστικώτερον καὶ ἀκριβέστερον ὀφείλει
εἰδέναι τὸ τῆς προστασίας ἔργον, ἵνα μὴ ὑποβρύχιος γένηται τῷ
βυθῷ τῆς ἀπωλείας. διὰ ταῦτα, ὡς οἶμαι, ἁγιώτατε, ἐβόα ὁ μέγας
ἀπόστολος τίς ἀσθενεῖ καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ
ἐγὼ πυροῦμαι; καὶ πάλιν ὅτι ἐγενόμην τοῖς Ἰουδαίοις ὡς Ἰουδαῖος,
183

τοῖς ὑπὸ νόμον ὡς ὑπὸ νόμον, τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος, μὴ ὢν ἄνομος,


ἀλλ' ἔννομος Χριστοῦ. τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα…

Φλάβιος Ιουστινιανός. Novellae Σελ. 21, Γρ. 27

…νῦν οὐκ εὐπρεπῶς γινόμενον μηκέτι πολιτεύεσθαι, τὸ πολλοὺς τῶν


εὐλαβεστάτων κληρικῶν ἀπαξιοῦν μὲν ἐν αἷς ἐχειροτονήθησαν
ἁγιωτάταις ἐκκλησίαις ἢ ἐνταῦθα ἢ κατὰ χώραν μένειν, εἰς δὲ τὴν
ἁγιωτάτην μεγάλην ἐκκλησίαν καὶ τὸν εὐαγῆ κλῆρον αὐτῆς διά
τινος προστασίας ἐμβαίνειν. Ὅπερ τοῦ λοιποῦ παντελῶς γίνεσθαι
κωλύομεν. Εἰ γὰρ ἐπὶ τῶν εὐαγῶν μοναστηρίων κωλύομεν ἐξ ἑτέρου
μοναστηρίου πρὸς ἕτερον μεταβαίνειν, πολλῷ μᾶλλον οὐδὲ τοῖς εὐλαβε-
στάτοις κληρικοῖς τοῦτο ἐφήσομεν, κέρδους τε καὶ ἐμπορίας ἀπόδειξιν
ἔχειν τὴν τοιαύτην ἐπιθυμίαν…

Ιωάννης Μαλαλάς χρονικογράφος. Chronographia Σελ. 437, Γρ. 8

Ὁ δὲ αὐτὸς βασιλεὺς ἀνενέωσε τοὺς νόμους τοὺς ἐκ τῶν


προλαβόντων βασιλέων θεσπισθέντας, καὶ ποιήσας νεαροὺς νό-
μους ἔπεμψε κατὰ πόλιν, ὥστε τὸν ἄρχοντα ἐν ᾧ τὴν ἀρχὴν
ἔχει μὴ κτίζειν οἶκον ἢ ἀγοράζειν κτῆμα, εἰ μή τις συγγενὴς αὐ-
τοῦ ὑπάρχει, διὰ τὸ μὴ βιάζεσθαι τοὺς συγκεκτημένους ἢ ἀναγ-
κάζεσθαί τινα διὰ τὴν ἀρχικὴν προστασίαν εἰς αὐτὸν διατί-
θεσθαι. Ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τῶν φυσικῶν παίδων, ὥστε κληρονο-
μεῖν κατὰ τὸν Ἀναστασίου τοῦ βασιλέως νόμον.

Ρωμανός Μελωδός υμνογράφος. , Cantica Hymn 13, Τμ. 13, Γρ. 4

…σήμερον γὰρ τίκτει τὸν σωτῆρα, σήμερον χορεύει ὁ προπάτωρ·


λαοὶ εἴπωμεν· Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.
Ὕμνον ὁ χορὸς τῶν ἀγγέλων ἀναμέλπει σοὶ τῇ φωτεινῇ καὶ
ἀπειράνδρῳ Μαρίᾳ, γηθόμενος χορεύει ἐν τῷ τόκῳ σου ἀξίως.
Χαῖρε, ἡ ἐλπὶς τῶν οἰκετῶν σου· χαῖρε, προστασία ὀρθοδόξων·
λαοί, εἴπωμεν· Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.
Ῥάμνος θεϊκὸς ἀνακέκλιται ἐν φάτνῃ, ἄνω σὺν Πατρὶ δοξαζόμενος
ἐν θρόνῳ· ἑκὼν γὰρ ἐσαρκώθη, μὴ κενώσας οὐράνια·

Ιωάννης Δαμασκηνός Theol., Sacra parallela (recensiones secundum


alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant) (Απόσπασμα. e
cod. Τόμ. 95, Σελ. 1053, Γρ. 8
184

Γʹ. Περὶ εὐδαιμονίας καὶ μακαρισμοῦ· καὶ ὅτι οὐ δεῖ πρὸ τελευτῆς
εὐδαιμονίζειν τινὰ, ἢ μακαρίζειν. Δʹ. Περὶ ἐνυπνίων. Εʹ. Περὶ ἐλπίδος·
ὅτι χρὴ εἰς Θεὸν ἐλπίζειν, καὶ μὴ εἰς τὰς τῶν ἀνθρώπων προστασίας.
ϛʹ. Περὶ ἐκκλησίας καὶ οἴκου Θεοῦ, καὶ θυσιαστηρίου, καὶ θυσίας
ἱερατικῆς· καὶ ὅτι οὐ δεῖ ἐν ἐκκλησίᾳ ἐσθίειν. Ζʹ. Περὶ εὐχῆς, καὶ ὅσα δι'
εὐχῆς κατορθοῦται ἡμῖν ἀγαθά.

Γεώργις Κεδρηνός χρονογράφος. Compendium historiarum Τόμ. 1, Σελ.


411, Γρ. 3

….οὐκ ἀπεστράφη τότε ὁ θεός, ἀλλὰ μετὰ τὰς παιδοκτονίας καὶ τὰς
εἰδωλολατρίας, μετὰ τὴν πολλὴν ἀγνωμοσύνην, καὶ προφήτας
ἀφῆκε παρ' ὑμῖν εἶναι διαφόρους, καὶ σημεῖα εἰργάζοντο καὶ θαύ-
ματα παράδοξα; τίνος οὖν ἕνεκεν πάλαι μὲν ἀσεβοῦντες καὶ μυρία
διαπραττόμενοι δεινὰ τοσαύτης εὐνοίας ἀπηλαύσατε παρὰ θεοῦ
καὶ προστασίας καὶ προμηθείας, νῦν δὲ οὔτε εἰδωλολατροῦντες
οὔτε παιδοκτονοῦντες ἐν αἰχμαλωσίᾳ καὶ ταλαιπωρίᾳ διάγετε; μὴ
γὰρ ἕτερος ἦν θεὸς τότε καὶ ἕτερος νῦν; οὐκ αὐτός ἐστι καὶ ὁ
ἐκεῖνα οἰκονομῶν καὶ ταῦτα νῦν ἐργαζόμενος; διὰ τί, ὅτε μείζω
μὲν ἦν τὰ ἁμαρτήματα, πολλὴ δόξα ὑμῖν ἦν παρὰ θεοῦ, ὅτε δὲ
ἐλάττονα πλημμελεῖτε νῦν, παντελῶς ὑμᾶς ἀπεστράφη καὶ ἀτιμίᾳ

Κωνσταντίνος Πορφυργέννητος VIIDe legationibus Σελ. 50, Γρ. 13

… θέλοντος αὐτοὺς ἐκείνου κατὰ πάντα τρόπον ἐμβιβάζειν


εἰς τὸν πόλεμον καὶ προσάπτειν τῷ δήμῳ δαπάνας καὶ κακοπα-
θείας οὐκ ἀναγκαίας. καὶ μαρτύριον ἐποίουν τῆς ἑαυτῶν ἀπο-
φάσεως τὸ παραγεγονέναι φέροντα τὴν ἐπιστολὴν ἀλείπτην τινὰ
καὶ τοιοῦτον ἄνθρωπον, οὐκ εἰωθότων τοῦτο ποιεῖν Ῥωμαίων,
ἀλλὰ καὶ λίαν μετὰ πολλῆς σπουδῆς καὶ προστασίας διαπεμπο-
μένων ὑπὲρ τῶν τοιούτων. ἔλεγον δὲ ταῦτα καλῶς μὲν εἰδότες
ὅτι συμβαίνει γεγράφθαι τὴν ἐπιστολὴν ὑπὸ τοῦ Λοκρητίου, βου-
λόμενοι δὲ τοὺς πολλοὺς διδάσκειν μηδὲν ἐξ ἑτοίμου ποιεῖν Ῥω-
μαίοις, ἀλλ' ἐν πᾶσι δυσχρηστεῖν καὶ διδόναι προσκοπῆς καὶ
δυσαρεστήσεως ἀφορμάς. ἦν γὰρ τὸ προκείμενον αὐτοῖς …

Ιώσηφος γενέσιος ιστορικός. Βασιλεῖαι Βιβ. 3, Τμ. 14, Γρ. 4

Ταῦτα Θεόφιλος διακηκοὼς ἔκ τε τῶν ἐξ ἀνατολῆς ἀγηγερμένων


καὶ δύσεως καὶ Περσῶν ἐπαγείρει στρατόπεδον· ἦν δὲ ἀπὸ Συρίας ὁ Μα-
νουὴλ νεωστὶ ἐξεληλυθὼς καὶ τῆς πρὸ τῆς φυγῆς στρατηγήσεως τότε
τῶν σχολῶν προστασίας μεταποιούμενος· προϊόντος οὖν τοῦ στρατοπέ-
δου κατὰ τὸν Ἀνζῆν, οὕτω χωρίον καλούμενον, προῃρέθη ὁ βασιλεὺς
185

τὸ τῶν ἐναντίων θεάσασθαι στράτευμα· ὃν κατά τινα τῶν ὑπερκειμέ-


νων τόπων τοῦ Μανουὴλ προβιβάσαντος, στοχαστικῶς κατεῖδεν στρα-
τὸν τὸν Σαρακηνικὸν τῶν Ῥωμαίων ἐλάττονα. πρὸς ὃν στοχασμὸν
συντίθεται Μανουήλ, ἀλλ' ὅμως αὐτῷ ἀντειρήκει·

Νικηφόρος Α εκκλ. ιστορικός. Theol., Refutatio et eversio definitionis


synodalis anni 815 Κεφ. 86, Γρ. 16

…τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ καὶ συγκράματος, διὰ τῆς συμπαθείας καὶ


εὐποιΐας εὐεργετοῦντας μετὰ πολλῆς τῆς ἀφθονίας. τὸ τοιοῦτο
δ' ἄν τις τῆς διδασκαλίας εἶδος οὐ παρὰ Ἀστερίῳ μόνῳ, ἤδη δὲ
καὶ παρὰ πᾶσιν τοῖς θεοσόφοις τῆς ἐκκλησίας καθηγεμόσιν
πανταχοῦ προχειριζόμενον ἴδοι· οἰκεῖον γὰρ τῆς τῶν διδασκά-
λων ὡς ἀληθῶς προστασίας καὶ τῆς τῶν πενεστέρων ἕνεκεν
παραμυθίας μάλιστα· προσεκτέον δὲ ὅτι προστάττων Ἀστέριος
μὴ γράφειν τὸν Χριστόν, γραφόμενον αὐτὸν εἰδὼς καὶ μάλα
προδήλως ἑαυτὸν νῦν ἡμῖν εἰσάγει. ἆρα γὰρ ὡς πεφυκότα
γράφεσθαι τοῦτο ποιεῖ ἢ μή; ὡς μὲν γὰρ πεφυκότα, οὐδεὶς
τῶν νοῦν ἐχόντων ἀντερεῖ·

Ιωάννης Ζωναράς Epitome historiarum (lib. 1-12) Τόμ. 1, Σελ. 82, Γρ.
18

… καὶ οὐκέτι μετὰ τὴν πληγὴν ταύτην ἐπὶ τοὺς Ἰσραηλίτας ἐστράτευσαν,
ἀλλὰ καὶ τὴν χώραν ἥνπερ ἀφείλοντο ἐπανεσώσατο αὖθις τοῖς Ἑβραίοις
ὁ Σαμουήλ. ἔκρινε δὲ τὸν λαὸν καὶ ἦρχεν αὐτοῦ. Ἤδη δὲ γεγηρακὼς τοῖς
υἱοῖς αὐτοῦ τὴν τοῦ λαοῦ προστασίαν καὶ τὸ δικάζειν διένειμεν. ὄνομα
τῷ πρεσβυτέρῳ Ἰωήλ, τῷ νεωτέρῳ δὲ Ἀβιά. οἳ οὐκ ἐπορεύθησαν ἐν ταῖς
ὁδοῖς τοῦ πατρὸς αὐτῶν, ἀλλ' ἐκκλίναντες δώρων τὸ δίκαιον
προεδίδοσαν καὶ λήμμασι τὰς κρίσεις ἐδίκαζον. ὁ δὲ λαὸς διὰ ταῦτα πρὸς
Σαμουὴλ ἀθροισθείς “ἐπεὶ μὴ οἷός τε εἶ” ἔφασαν …

Γεώργιος Ακροπολίτης ιστορικός. Annales Τμ. 53, Γρ. 30

…αὐτοῦ ἐφιλεῖτο· τῶν γὰρ λόγων, ἐν οἷς τὰ πολλὰ ἐβρενθύετο,


διδάσκαλον καὶ αὐτὸν ἐπεγράφετο. ὁ δὲ πρὸς τὸ ἦθος
τοῦ βασιλέως ὁρῶν ὀκνηρότερος περὶ τὸ πρᾶγμα ἐτύγχανεν.
οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ὁ βασιλεὺς αὐτὸς μαλακώτερον αὐτοῦ ἐπει-
ρᾶτο· μᾶλλον γὰρ πρὸς βουλήσεως ἦν αὐτῷ τὴν προστασίαν
μὴ καταδέξασθαι. ταπεινοτέρους γὰρ καὶ μετρίους εἶναι
τὸ φρόνημα τοὺς πατριαρχεύοντας οἱ κρατοῦντες ἐθέλουσι
καὶ προσπίπτειν εὐχερῶς τοῖς σφῶν αὐτῶν βουλήμασιν ὡς
186

προστάγμασι. τοῦτο δὲ μᾶλλον οἱ ἀγροικότεροι πάσχουσιν,


οὐδὲ γὰρ ἔχουσι τοῖς λόγοις θαρρεῖν·

Γεώργιος Παχυμέρης ιστορικός. Συγγραφικαὶ ἱστορίαι (libri vi de


Michaele Palaeologo) Σελ. 321, Γρ. 2

…πρόσθεν μὲν ἐξεκρούοντο, παλινδρομοῦντες δ' ἐς οἴκους οἱ μὲν ταῖς


γωνίαις ἐζήτουν παραδύεσθαι κατὰ τὸ σφίσιν αὐτοῖς εἰς σωτηρίαν ἱκανὸν
νομιζόμενον, καὶ οἱ μὲν τάφους πάλαι κατατεθνεώτων ἀνοιγνύντες
εἰσέδυον, οἱ δ' ἀσφαλέσι τόποις ἑαυτοὺς ἐνεπίστευον. Ἄλλοι δέ,
ἀνδρῶδές τι καὶ θαρραλέον ἡγούμενοι πράττειν, ὅπλα τε περιετίθουν
καὶ λόγχαις σὺν ἀσπίσιν ἐχρῶντο καὶ τὸν ἡγησόμενον ἐξεζήτουν. Ἦσαν
δὲ τότε ὁ μὲν εἰς προστασίαν τῆς πόλεως τεταγμένος, οὐκ εὖ εἰδὼς
πολέμων, ἀλλὰ λημμάτων, ὁ Μανουηλίτης Νικόλαος, τιμὴν ἔχων τὸ
προκαθῆσθαι τῆς πόλεως, ἄλλοι δὲ πλεῖστοι πολεμικαῖς ἐμπειρίαις
ἐντεθραμμένοι, οἷς οὐδεμία τις ἐνῆν τὸ τηνικάδ' ἔννοια τοῦ πολλάκις καὶ
ψεῦδος εἶναι τὸ φημιζόμενον, ἀλλὰ πᾶσι κοινὸς προσπεπαίκει φόβος·

Ιωάννης Καντακουζηνός VI, Historiae Τόμ. 2, Σελ. 566, Γρ. 6

…καὶ βασιλίδα πρὸς τὸν πόλεμον κεκινηκότων καὶ ζητούντων


ἀναιρεῖν ἐξ οὐδεμιᾶς αἰτίας, οὔτ' ἐπιθυμίᾳ δόξης βασιλικῆς,
(καὶ βασιλέως γὰρ ἔτι περιόντος, ἔχειν, εἰ ἐβούλετο, ἐξῆν,)
οὔτ' ἀπληστίᾳ καὶ πλεονεξίᾳ γνώμης, ἐπὶ τὸ βασιλεύειν ἧκεν·
ἀλλ' αὐτῶν πολλὰ δεηθέντων, μὴ καταλιπεῖν ἐν καιροῖς κιν-
δύνων τὴν προστασίαν, μηδ' ὥσπερ κυβερνήτην ἐν κλύδωνι
καὶ σάλῳ τῶν οἰάκων ἀποστῆναι, οὐ μᾶλλον τῆς αὐτοῦ σω-
τηρίας ἕνεκα ἢ ἐκείνων πρὸς ταύτην ἐλθεῖν τὴν ἐπιχείρησιν,
συνορῶντα, ὡς ἑτέρως οὐκ ἔστι διασώζεσθαι. νυνὶ δ' ἐπεὶ
θεὸς παρέσχετο τῶν πεπολεμηκότων ὀφθῆναι κρείττους, δέον
τὴν ἀρχαίαν γνώμην περὶ τοὺς βασιλέως παῖδας διασώζειν,

ΣιμπλίκιοςΑριστοτέλη quattuor libros de caelo commentaria


Τόμ. 7, Σελ. 377, Γρ. 10

…τῇ νεφέλῃ γεννηθῆναι τὸν Κένταυρον· γνόντα δὲ τὸν Δία παρὰ τῆς
Ἥρας τροχῷ τὸν Ἰξίονα προσδῆσαι, ὥστε ἀπαύστως ἐπ' αὐτοῦ φέρεσθαι.
τάχα δὲ ἂν σημαίνοι ἂν ὁ μῦθος ἐπιθέσθαι μὲν πολιτικῇ καὶ βασιλικῇ τινι
προνοίᾳ τὸν Ἰξίονα· Ἡραῖον δὲ τὸ τοιοῦτον τῆς ζωῆς εἶδος· ἀνάξιον δὲ
φανέντα κατὰ δίκην τῆς Ἥρας εἰδώλῳ τινὶ ἐνύλῳ καὶ τεθολωμένῳ τῆς
τοιαύτης προστασίας περιπεσεῖν, ὅπερ ἡ νεφέλη δηλοῖ ἀὴρ οὖσα
θολώδης καὶ ὑλικώτερος· τούτῳ δ' οὖν συμπλακέντα τῷ εἴδει γεννῆσαι
μὲν συρφετὴν λογικῶν τε καὶ ἀλόγων ἐνέργειαν, ἐνδεθῆναι δὲ ὑπὸ τοῦ τὸ
187

κατ' ἀξίαν πᾶσιν ἀφορίζοντος δημιουργοῦ θεοῦ ἐν τῷ τῆς εἱμαρμένης τε


καὶ γενέσεως τροχῷ, οὗπερ ἀδύνατον ἀπαλλαγῆναι κατὰ τὸν Ὀρφέα μὴ
τοὺς θεοὺς ἐκείνους ἱλεωσάμενον .

Ευστράτιος. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. vi commentaria


Σελ. 274, Γρ. 15

…τὸ κρεῖττον τῇ φύσει τῶν χειρόνων τῇ φύσει ἀποφαίνων ἀνδράποδον,


ὡς ἐπιτηδεύειν ἀεὶ τὰ ἐκείνοις ὄντα κατ' ὄρεξιν. λοιπὸν τίς οὐκ ἂν εἴποι
παγκάκιστον εἶναι καὶ πάναισχρον τὸν νομοθετοῦντα τὰ χείριστα καὶ ἃ
τὸν φύσει λογικὸν ἐξιστῶντα τοῦ λόγου χείρω καὶ τῶν ἀλόγων
καθίστησιν; ἔτι τίς οὐκ οἶδε τῶν μετασχόντων παιδείας, τρεῖς εἶναι κατὰ
γένος τὰς πρακτικὰς ἀρετάς, ἀνδρείαν σωφροσύνην δικαιοσύνην, τῇ
προστασίᾳ κατορθουμένας τῆς φρονεῖν πεφυκυίας δυνάμεως καὶ
μετρούσης τὰς ὁρμὰς θυμῷ καὶ ἐπιθυμίᾳ; πῶς οὖν ἔσται σωφροσύνη, ἐν
οἷς ἡ ἐπιθυμία τῷ τοῦ λόγου χαλινῷ μὴ ὑπόκειται; μὴ οὔσης δὲ
σωφροσύνης, πῶς ἂν εἴη δικαιοσύνη; τῆς τε ἐπιθυμίας τοῦ λόγου
ἀποπτυούσης τὸν χαλινόν, καὶ μήθ' ἑαυτῷ μήτ' ἐκείνῳ τὸ καθῆκον…

Anonymi Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. Phil., In Ηθικά Νικομάχεια.


ii-v commentaria Σελ. 168, Γρ. 25

…ὑπομένειν μὲν ταῦτα ἢ διότι καλὸν ἢ διότι αἰσχρὸν τὸ μή, φησὶ


τοσούτῳ μᾶλλον αὐτὸν ἐπὶ τῷ θανάτῳ λυπηθήσεσθαι, ὅσῳ μᾶλλον
εὐδαιμονέστερός ἐστι καὶ περιφανέστερος ἐν ἀρετῇ. ὡς γὰρ πολλῶν τε
καὶ μεγάλων ἀγαθῶν αὐτός τε ἀποστερούμενος καὶ ἀποστερῶν τοὺς
οἰκείους καὶ τὴν πατρίδα τῆς ἐκ τοῦ τοιούτου προστασίας, εἰκότως ἐπὶ
τῷ θανάτῳ λυπηθήσεται. διὸ καὶ τὸν μηδενὸς χάριν καλοῦ γινόμενον
θανάτον φυλάσσοιτο ἂν οἷον τὸν ἐν θαλάσσῃ ἐμπρησμῷ σεισμῷ ἢ τινὶ
ἄλλῃ τοιαύτῃ περιστάσει.

Πρόκλος. In Platonis Alcibiadem i Τμ. 76, Γρ. 14

… καὶ οὗτος εἰς ἐπιστήμονα· καὶ δαίμων τοίνυν ἄλλοτε ἄλλος


ἔσται, καὶ γὰρ τὸ ἐνεργοῦν μόριον ἄλλοτε ἄλλο ἐστίν. εἴτε οὖν αὐτὸ
δαίμων ἐστὶν εἴτε τὸ πρὸ αὐτοῦ τεταγμένον, ὁμοῦ τῇ μεταβολῇ τῆς
ἀνθρωπίνης ζωῆς καὶ οἱ δαίμονες μεταβαλοῦσι καὶ ἐν ἑνὶ βίῳ πολλοὺς
ἕξει δαίμονας ὁ αὐτός, ὃ δὴ πάντων ἐστὶν ἀδυνατώτατον· οὐδέποτε
γὰρ ψυχὴ μεταβάλλει καθ' ἕνα βίον τὴν τοῦ δαίμονος προστασίαν, ἀλλ'
ὁ αὐτός ἐστιν ἐκ γενετῆς μέχρι τῆς πρὸς τοὺς δικαστὰς πορείας ὁ
κυβερνῶν ἡμᾶς, ὥσπερ καὶ τοῦτό φησιν ὁ ἐν Φαίδωνι Σωκράτης.
Καὶ μὴν καὶ ὅσοι τὸν νοῦν τὸν μερικὸν εἰς ταὐτὸν ἄγουσι τῷ λαχόντι
188

δαίμονι τὸν ἄνθρωπον οὐ καλῶς δοκοῦσί μοι συγχεῖν τὴν νοερὰν


ἰδιότητα πρὸς τὴν δαιμονίαν ὕπαρξιν.

Πρόκλος. In Platonis Timaeum commentaria Τόμ. 3, Σελ. 311, Γρ. 25

Ἡ μὲν παράδοσις τῆς δημιουργίας δυνάμεών ἐστι δημι-


ουργικῶν μετάδοσις καὶ ἀπογέννησις ἐξῃρημένη πάντων, ὧν
ἡ δευτέρα δημιουργία ποιεῖ προσεχῶς, καὶ πρόοδος τῆς ποιή-
σεως ἀπὸ τοῦ ἀφανοῦς εἰς τὸ ἐμφανὲς καὶ διαίρεσις τῆς
ἑνοειδοῦς δυνάμεως εἰς τὴν πληθυομένην προστασίαν τοῦ
κόσμου. ἡ δὲ τῶν σωμάτων πλάσις ἀφομοιοῖ τοὺς νέους
θεοὺς τῇ δημιουργίᾳ τῇ ἀφανεῖ (καὶ γὰρ ἐκείνη τῶν ὅλων
ἦν αἰτία σωμάτων. ὥσπερ οὗτοι τῶν μερικῶν) μετὰ τοῦ καὶ
τὴν ὕφεσιν συνεμφαίνειν· οὐ γάρ εἰσι σώματος οὗτοι ποιη-
τικοὶ καὶ πλάσται (τούτου γὰρ ὁ δημιουργὸς αἴτιος), ἀλλὰ…

Φώτιος λεξικογράφος. Bibliotheca Codex 52, Bekker Σελ. 13a, Γρ. 2

Λιτώϊος ὁ Ἀρμενίας ἐπίσκοπος, διαπυνθανόμενος τὰ


περὶ τῶν Μεσσαλιανιτῶν· καὶ ἐγράφη αὐτῷ ἡ περὶ
αὐτῶν συνοδικὴ ψῆφος καὶ ἀπόφασις. Ἔγραψε δὲ ὁ
μέγας Φλαβιανὸς καὶ Ἀρμενίῳ τινὶ ἐπισκόπῳ περὶ
τῆς αὐτῆς ὑποθέσεως δεύτερον· ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ
ἐπιστολῇ ἔγκλησιν προσάγει, ὅτι προστασίας τι-
νὸς παρ' αὐτοῦ οἱ Μεσσαλιανῖται τυγχάνουσιν· ἔγραψε
μέντοι καὶ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Ἀττικὸς τοῖς ἐν
Παμφυλίᾳ ἐπισκόποις, ἵνα πανταχόθεν τοὺς Μεσσα-
λιανοὺς ὡς ἄγη καὶ μύση ἀπελαύνωσιν· ἔτι δὲ ὁ αὐ-
τὸς καὶ πρὸς Ἀμφιλόχιον τὸν Σίδης ὁμοίως·

Φώτιος λεξικογράφος. Bibliotheca Codex 76, Bekker Σελ. 52b, Γρ. 38

Πρὸ δὲ τούτου διὰ βίου ἀρχιερατεύειν νενόμιστο


ἀπὸ Ἀαρῶνος ἀρξάμενοι, καὶ παῖς παρὰ πατρὸς τὴν
τιμὴν διεδέχετο. Τελευτήσαντος δὲ Ἰακίμου, τρισὶν
ἐνιαυτοῖς ἀρχιερατεύσαντος, ἔμεινεν ἡ πόλις ἐνιαυ-
τοὺς ἑπτὰ χωρὶς ἀρχιερέως. Οἱ δὲ τῶν Ἀσαμωναίου παίδων
ἔγγονοι Ματθίας καὶ οἱ τούτου παῖδες, τὴν προστασίαν
τοῦ ἔθνους πιστευθέντες καὶ πολεμήσαντες Μακεδόσιν,
Ἰωνάθην ἀρχιερέα καθιστῶσιν. Ἐξ ἧς γενεᾶς ἦν καὶ
Ἰούδας ὁ ἐπικληθεὶς Ἀριστόβουλος, ὃς καὶ πρῶτος διά-
189

δημα περιέθετο, ἀρχιερεὺς ὁ αὐτὸς ἅμα καὶ βασι-


λεὺς χρηματίσας.

Ζωσιμος ιστορικός. Νέα ιστορία Βιβ. 1, Κεφ. 50, Τμ. 1, Γρ. 7

Παιονίαν, ὁ βασιλεὺς στρατείαν ἐπὶ Παλμυρηνοὺς


ἄγειν διενοεῖτο, κρατοῦντας ἤδη τῶν τε Αἰγυπτιακῶν
ἐθνῶν καὶ τῆς ἑῴας ἁπάσης καὶ μέχρις Ἀγκύρας τῆς
Γαλατίας, ἐθελήσαντας δὲ καὶ Βιθυνίας μέχρι Χαλκη-
δόνος ἀντιλαβέσθαι, εἰ μὴ βεβασιλευκέναι γνόντες
Αὐρηλιανὸν τὴν Παλμυρηνῶν ἀπεσείσαντο προστασίαν.
Ἐλάσαντος τοίνυν ἅμα στρατῷ τοῦ βασιλέως,
Ἀγκύρα τε προσετίθετο τῇ Ῥωμαίων ἀρχῇ καὶ Τύανα
μετὰ ταύτην καὶ ἑξῆς ἅπασαι μέχρις Ἀντιοχείας, ἐν ᾗ
Ζηνοβίαν εὑρὼν ἅμα στρατῷ πολλῷ παρεσκευασμένην
εἰκότως ἐς μάχην ἀπήντα καὶ αὐτὸς εὐτρεπής.

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Α – Ο) 6854, Γρ. 1

ἀπροστάτευτος· μὴ ἔχων προστασίαν τινός vgAS ἀπροτίμαστος·


ἀπρόσθικτος, ἄψαυστος.

Θεοδώρετος. Εκκλ. συγγραφέας. Εκλησιαστική ιστορία Σελ. 58, Γρ.


12

….«νεῖν«, ἀλλ' ὅτι τοῦτο ὑπὲρ τὰς ἀνθρώπων κρίσεις ἐδείχθη. αὐτὸς
»γὰρ ὁ κύριος, δικάσας ταῖς ἀπειλαῖς τῶν περὶ Εὐσέβιον καὶ τῇ εὐχῇ
»Ἀλεξάνδρου, κατέκρινε τὴν Ἀρειανὴν αἵρεσιν, δείξας αὐτὴν ἀναξίαν
»οὖσαν τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας καὶ πᾶσι φανερώσας ὅτι, κἂν
»παρὰ βασιλέως καὶ πάντων ἀνθρώπων ἔχῃ τὴν μαρτυρίαν καὶ τὴν
»προστασίαν, ἀλλὰ παρ' αὐτῆς τῆς ἀληθείας κατεκρίθη.»
Τοιαῦτα τῶν πονηρῶν σπερμάτων ὁ Ἄρειος δρεψάμενος δράγ-
ματα καὶ τῶν ἐσομένων κολαστηρίων ἰδὼν τὰ προαύλια, τῆς οἰκείας
ἀσεβείας διὰ τῆς τιμωρίας κατηγόρει.

Γεώργιος Χοιροβοσκός. De orthographia (epitome) (e cod. Barocc. 50)


Σελ. 181, Γρ. 17

… ἀριστεῖα· ἐκ τοῦ ἀριστεύς· ἀληεῖα· βουλεῖα· σημαίνει


190

δὲ τὴν βούλευσιν· γοητεῖα· δυναστεῖα· ἱκετεῖα· ἱκεσία δὲ διὰ


τοῦ ι· λαγνεῖα, λάγνος γὰρ τὸ ἀρσενικόν· καὶ προστασία, προ-
στάτης γὰρ τὸ ἀρσενικόν· νηστεῖα· ληστεῖα· βασιλεῖα· θεραπεῖα·
ξυλεῖα· τοξεῖα· ὁπλιτεῖα· στρατοπεδεῖα· πολιτεῖα· τερατεῖα·
προστασία δὲ διὰ τοῦ ι· πρεσβεῖα· δεσποτεῖα· ὑδρεῖα τὸ ἐπὶ
τῆς ὑδρεύσεως, ἐπὶ δὲ τοῦ ἀγγείου διὰ τοῦ ι, ὑδρία· χωρὶς τῶν
ἀπὸ τῶν εἰς ος συνθέτων διὰ τοῦ ια παραγομένων θηλυκῶν, κἂν
γὰρ ἔχωσιν ἀντιπαρακείμενον ῥῆμα διὰ τοῦ ευω, διὰ τοῦ ι γρά-
φεται· οἷον, πρόεδρος, προεδρεύω, προεδρία· συνεδρία· φιλαν-
θρωπία· ἀσωτία· ἐμπορία· παρθενία· συνοδία·

Choricius Rhet., Soph., Opera Oration-declamation-dialexis 29, Τμ. 2,


paragraph 53, Γρ. 13

Ἄρεως δὲ φόνοις πολέμων, παλαίσμασι δὲ τοῦ Διός, εἰ


περὶ τῶν ἄλλων εἰκότως οὕτω φρονοῦμεν θεῶν, μηδὲ τὴν
Ἀφροδίτην δοξάσωμεν τὴν τυχοῦσαν ἀποδέχεσθαι μίξιν,
εἰ παστάδος καὶ γάμων ἔλαχεν ἔφορος εἶναι. οὐ γὰρ δίκαιον,
ὅσοι χρῶνται κακῶς τοῖς ἐκ θεῶν δεδομένοις, τούτους
ἐπὶ προστασίαν θεοῦ καταφεύγειν. μὴ τοίνυν, ὦ
Σπαρτιᾶται, τὸ τῶν πολλῶν ὑπομείνωμεν πάθος τῶν ἀξι-
ούντων ὁμοίως ἀπὸ τῶν τεχνῶν ὀνομάζειν τόν τε καλῶς
μετιόντα τὴν ἐπιστήμην τόν τε φαύλως ἐπιτηδεύματι
χρώμενον.

Νικηφόρος Γρηγοράς. Ρωμαϊκή ιστρία. Τόμ. 1, Σελ. 262, Γρ. 11

…ἐφ' ἡμέραις τεσσαράκοντα. τρίτον, ἵνα νηστείαις καὶ γονυκλι-


σίαις ἐπὶ ῥητοῖς καὶ ὁ κοινὸς ἅπας λαὸς καθαρθῶσι· καὶ ἐπὶ
τούτοις ἕτερα τῆς ὁμοίας ἀπονοίας ἐχόμενα, ἃ πάντα διὰ τὸ τῆς
εἰρήνης καὶ ὁμονοίας καλὸν σπεύσας ὁ βασιλεὺς ἐκπεραίνει.
(Δ.) Εἶθ' ἑξῆς ὅσοι μὴ ἀξιώμασιν ἀναλόγοις τετίμηνται τῶν
ἀπὸ τοῦ σχίσματος ἀθροισθέντων, προστασίαις δηλαδὴ μητρο-
πόλεων, προστασίαις μοναστηρίων, παῤῥησίαις ἐν βασιλείοις,
πορισμοῖς προσόδων ἐτησίων, οὗτοι δὴ πάντες μετὰ βραχὺ τῆς
τοιαύτης ἀπεῤῥάγησαν ὁμονοίας καί εἰσι ταῖς προτέραις αὖθις
ἐμμένοντες ἰδιοτροπίαις καὶ σχίσμασιν.

Απόσπασμα. um Lexici Graeci, Lexicon (Απόσπασμα. um) (fort.


auctore Nicephoro Gregora) (e cod. Paris. gr. 3027) 112, Γρ. 2
191

καὶ μετὰ παρεληλυθότος ὁριστικοῦ, ἐποίησα ἄν, καὶ


μετὰ ἀπαρεμφάτου, οἷον παρ' Ἀριστείδῃ, πάντας
ἂν ἡγοῦμαι φῆσαι μὴ εἶναι καλλίω τῆσδε λαβεῖν
ἀριστοκρατίας εἰκόνα.
Προϊστάμενος λαοῦ ὁ ἔμπροσθεν ἱστάμενος.
καὶ προϊστάμενος ἀντὶ τοῦ εἰς προστασίαν ἄγων τι-
νὰ ἕτερόν τις. ὡς παρ' Ἀριστείδῃ, οἷον, ὁ δῆμος εἴ
τινα εὕροι που τῶν πολλῶν ὑπερέχοντα, ἐθελοντὴς
ἑαυτοῦ προϊστάμενος καὶ χρώμενος οἷον ἄρχοντι διη-
νεκεῖ.

Σχόλια στον Αριστείδην. Treatise Pan, Jebb pagëΓρ. -Hypothesis-


Epigram 109,19, Γρ. 1

…τὸ δέος τὴν φιλανθρωπίαν ἐνίκησε, καὶ φόβος ἄλογος δι-


καιοσύνης ἐγίνετο κώλυμα. ὅθεν ᾗ ηὐπόρουν τὴν χάριν
εἰσήνεγκεν. ἀντὶ τοῦ ὅπλων ἐκείνων τὰ δάκρυα· καὶ τοῖς
θρήνοις ἐτίμων τοὺς ἀτυχήσαντας. D.
μόνη τῶν ἁπάντων] Ἑλλήνων. AC.
τὴν προστασίαν, ἣν ἁπάντων ἀνθρώπων
Ἡρακλῆς ἔσχεν] προστάτης γὰρ πάντων ἦν. A.
αὐτὴ] ἐνθυμηθεῖσα ἡ πόλις. A.
ὥσπερ τινὰ ἐράνου φορὰν] εἰσφοράν. AC.
ὥσπερ τινὰ ἐράνου φορὰν διεσώσατο] τὸ μὲν διε-
σώσατο λέγει, διότι οὐκ εἴασε τὸ πατρῷον αὐτῆς ἀξίωμα…

Σχόλια στον Αισχίνην. Oration 2, scholion 105, Γρ. 4

…ἀναφέροντες τὴν αἰτίαν ἔμελλον ἐκφεύγειν τὴν ἀπὸ τῆς ἀποτυχίας


αἰσχύνην. Vat. Laur. Fgim.
εἰς τὴν προστασιὰν τῆς Καδμείας] οἷον εἰς τὴν εἴσοδον καὶ
προπυλῶνα τῆς ἀκροπόλεως τῶν Θηβαίων. Καδμεία γὰρ ἐκαλεῖτο
ἡ ἀκρόπολις τῶν Θηβαίων ἀπὸ Κάδμου τοῦ οἰκιστοῦ. Vat. Laur.
Fgim. εἰς τὴν ταύτης δὲ προστασιὰν οἷον ἐπιμέλειαν. Laur.
βοιωτιάζει] τὰ τῶν Θηβαίων φρονεῖ. Βοιωτοὶ γὰρ οὗτοι

Σχόλια στον Δημοσθένη. (fort. auctore Ulpiano) Oration 20, Τμ. 148,
Γρ. 1

…τοῦ Ἑλλησπόντου ἐλάμβανον. ἐπώλουν οὖν τὰ τέλη καὶ ἐποίουν


χρημάτων εὐπορεῖν τὴν πόλιν. εἶτα τὸ χρήσιμον τῶν χρημάτων λέγει, ὅτι
192

Λακεδαιμόνιοι ὁρῶντες ἐφοβήθησαν καὶ ὡς ἠθελήσαμεν ἐσπείσαντο.


πρόξενοι δὲ λέγονται οἱ ἐν τοῖς ὁρίοις τοὺς ἐπιδημοῦντας δεχόμενοι,
φίλοι τυγχάνοντες καὶ κοινῇ καὶ ἰδίᾳ. gT προξενίαν] ὑποδοχήν,
προστασίαν. F2Y ὡς συκοφαντούντων] οὐκ ἐχόντων οὐδὲν ἀληθὲς ὡς
πρὸς τὸ συμφέρον. gT τούτων δ' ἴσως ἔνιοι τῶν ἀνδρῶν] ἐτεθνήκεσαν
γάρ τινες· ἀλλ' εἰ ἐκεῖνοι ἀπέθανον, αἱ εὐεργεσίαι οὐκ ἀπώλοντο. τινὲς δὲ
καὶ ζῶσιν. ἔλεγε δ' ὁ Λεπτίνης ὅτι ‘οἱ πλεῖστοι αὐτῶν τεθνήκασι καὶ οὐ
πολλοὺς βλάψομεν’,

Σχόλια στον Ευρυπίδη. Vita-argumentum-scholion sch Andr, Τμ. 675,


Γρ. 3

…μὲν ἀνὴρ ἀδικῇ, ἡ δὲ γυνὴ ἀδικῆται καὶ τὸ ἀνάπαλιν. ἴσον ἐστὶ


τὸ γυναῖκα ἀδικεῖσθαι ὑπὸ ἀνδρὸς καὶ ἄνδρα ὑπὸ γυναικός:
ἀκολασταίνουσαν πορνεύουσαν:
οἷός τ' ἐστιν ἀμύνασθαι τὴν γυναῖκα ὁ ἀνήρ· ἡ δὲ γυνὴ
διὰ τὴν ἀσθένειαν τοῦ σώματος πρὸς ἄμυναν τοῦ ἀνδρὸς τῇ τῶν γονέων
χρῆται προστασίᾳ…

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 5, verse 856b, Γρ.
4

…μέτρον πολλάκις αἴτιον· καὶ τὰ ἀντικείμενα, καίτοι γε μέτρου μὴ


ἐμποδίζοντος, ὡς τὸ “πλήθει πρόσθε βαλόντες” (Ψ 639). A
ex. ἐπέρεισε δὲ Παλλὰς Ἀθήνη: μόνον ὁρμᾶται {διομή-
δης} καὶ b(BCE3E4) μόνον ὄνομα τρώσεως ἔχει ὁ Διομήδης. δύο
οὖν παρίστησι, καὶ τοὺς ἀσθενεῖς τῶν κρειττόνων ποιῶν κρατεῖν κατὰ
προστασίαν θεῶν καὶ τοὺς ἀτακτοῦντας κολάζων. b(BCE3E4)T
ex. νείατον ἐς κενεῶνα: κατὰ τὸ ἔσχατον τῆς λαγόνος ἤτοι
τὸ ἐνδότατον. b(BCE3E4) εἰ οὖν ἑπταπέλεθρος ὁ Ἄρης (cf. Φ
407), πῶς φθάνει τὸ δόρυ Διομήδους τρία πλέθρα; ὅτι νῦν ἀνδρὶ εἴ-
κασται· “καὶ νῦν οἱ πάρα κεῖνος Ἄρης βροτῷ ἀνδρὶ ἐοικώς” (Ε 604)

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Βιβ. 18, hypothesis-verse 140, Γρ. 1

τοις ἐξομοιούμεθα. B.Q.V. ὁποῖον γὰρ ἐπάγει ἦμαρ ὁ Ζεὺς τοῖς


ἀνθρώποις, τοιοῦτός ἐστιν ὁ νοῦς αὐτῶν, ἐν μὲν ταῖς εὐτυχίαις ἐπαι-
ρόμενος, ἐν δὲ ταῖς δυστυχίαις ταπεινούμενος πρὸς τὰς ἐφ' ἡμέραν
τύχας. B.H.Q. ἔμελλον] ἐῴκειν, ἐδόκουν. Q. ἐῴκειν, ἐνομιζόμην. V.
πατρί τ' ἐμῷ πίσυνος] θαρρῶν τῇ προστασίᾳ τοῦ πατρὸς καὶ
τῶν ἀδελφῶν. Q. ἀλλ' ὅγε σιγῇ] ἡσυχῆ, ἐγκρατῶς, μήτε ἐπαιρόμενος,
μήτε ἄγαν ὀδυρόμενος. δῶρα δὲ θεῶν ἁπλῶς τὰ διδόμενα ὁποῖα τύχῃ
193

ὄντα.

Σχόλια στον Λουκιανό. (scholia vetera et recentiora Arethae) Lucianic


work 41, Τμ. 9, Γρ. 23

…ἐν τοῖς δημοσίοις καὶ ⌊τοῖς⌋ χρονογραφοῦσι· καὶ δὴ καὶ


τοῖς ⌊πα⌋λαιοῖς εἰς δήλωσιν χρόνων ⌊ἦν, Ὀλ⌋υμπιάδος πο-
σταία· ὡς φέ⌊ρε ‘τόδε⌋ ἐπράχθη τῇ ρʹ Ὀλυμπιάδι ⌊ ⌋
κοετ⌊ ⌋ ἤ τινι τοιαύτῃ’. καὶ ἦν τοῦτο ⌊ἀκρι⌋βὴς χρόνων
ἐπίγνωσις, ὥσπερ καὶ ⌊παρ'⌋ Ἀθηναίοις μὲν ἡ τῶν Ἀθή-
νησιν ⌊ἀρχόν⌋των ἐνιαυσία προστασία, κα⌊θ' ἣν ἀν⌋αγρά-
φεται ‘ἐπὶ ἄρχοντος Ἀθή⌊νησι⌋ τοῦ ⌊δεῖνα⌋ τόδε ἐπράχθη’,
παρὰ δὲ Ῥω⌊μαίοις⌋ ἡ τῶν ὑπάτων ἐπέτειος ἐπιση⌊μείωσι⌋ς.
ἄρχεται δὲ ἡ τῶν Ὀλυμπιάδων ⌊ἀναγρ⌋αφὴ ἀπὸ Ἰφίτου
τοῦ ἀνανεωσα⌊μένου τὸν⌋ ἀγῶνα τὸν Ὀλυμπίασιν, ἀφ'
Ἡ⌊ρακλ⌋έους δὲ ἀρξαμένου τοῦ ἀγῶνος, ὡς Πίν⌊δαρός …

Σχόλια στον Θουκυδίδη. Βιβ. 7, Κεφ. 77, Τμ. 1, Γρ. 8

τῶν περιεχόντων πραγμάτων ἐν τῇ παρακελεύσει οὐδὲ προοιμι-


ασάμενος Mvc2 ἀλλ' ὁρᾶτε δὴ ὡς διάκειμαι ...: τὸ μὲν
“ἀλλ' ὁρᾶτε δὴ ὡς διάκειμαι ὑπὸ τῆς νόσου” διὰ μέσου κεῖ-
ται. φησὶ δὲ ὅτι οὐδενὸς ὑμῶν οὔτε σώματι ἰσχυρότερος ὤν
(ὁρᾶτε γὰρ ὡς διάκειμαι) οὔτε εὐτυχίᾳ τινὸς ὑστερῶν κατά τε
τὸν ἰδιωτικὸν βίον καὶ κατὰ τὴν τῶν κοινῶν προστασίαν νῦν
ἐν ἴσῳ κινδύνῳ καθέστηκα ὥσπερ οἱ φαυλότατοι τοῖς
φαυλοτάτοις: ἀγεννέσιν, ἤγουν ἀνάνδροις. πολλὰ μὲν ἐς
θεοὺς νόμιμα δεδιῄτημαι: ἀντὶ τοῦ πολλὰ εἰς θεῶν τιμὴν
ἐπετήδευσα πεπολίτευμαι νομίμως.

Σούδα, λεξικόν. 3419, Γρ. 4

Δημήτριον καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, ὁμώνυμα τοῖς ἀνδρωνυμικοῖς.


τὸ δὲ Ποσειδάνειον δῆλον ὅτι Δωριαῖον.
Ἀπολλώνιος, Ἀλεξανδρεὺς, ἐπῶν ποιητὴς, διατρίψας ἐν
Ῥόδῳ, υἱὸς Σιλλέως, μαθητὴς Καλλιμάχου, σύγχρονος Ἐρατοσθένους
καὶ Εὐφορίωνος καὶ Τιμάρχου, ἐπὶ Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου ἐπικλη-
θέντος, καὶ διάδοχος Ἐρατοσθένους γενόμενος ἐν τῇ προστασίᾳ τῆς
ἐν Ἀλεξανδρείᾳ βιβλιοθήκης.

Σούδα, λεξικόν. 397, Γρ. 4


194

Γόργος, ὁ Μεσσήνιος, οὐδενὸς ἦν δεύτερος Μεσσηνίων πλούτῳ


καὶ γένει, διὰ δὲ τὴν ἄθλησιν κατὰ τὴν ἀκμὴν πάντων ἐνδοξότατος
ἐγεγόνει τῶν περὶ τοὺς γυμνικοὺς ἀγῶνας φιλοστεφανούντων. καὶ
γὰρ κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν καὶ κατὰ τὴν τοῦ λοιποῦ βίου προστασίαν,
ἔτι δὲ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν στεφάνων, οὐδενὸς ἐλείπετο τῶν καθ'
αὑτόν. καὶ μὴν ὅτε καταλύσας τὴν ἄθλησιν ἐπὶ τὸ πολιτεύεσθαι καὶ
τὸ πράττειν τὰ τῆς πατρίδος ὥρμησε, καὶ περὶ τοῦτο τὸ μέρος οὐκ
ἐλάττω δόξαν ἐφέρετο τῆς πρότερον ὑπαρχούσης αὐτῷ, πλεῖστον μὲν
ἀπέχειν δοκῶν τῆς τοῖς ἀθληταῖς παρεπομένης ἀγωνίας, πρακτικώ

Σούδα, λεξικόν. 2607, Γρ. 1

Ἐπιστασία: προστασία.
Ἐπίστασις: γνῶσις. Ἐπίστασις καὶ ἡ προσοχή, καὶ ἡ
μίμησις. Πολύβιος· ὁ δὲ Ἀσδρούβας πέφυκεν ἡμῖν ἄξιος ἐπιστάσεως
εἶναι καὶ ζήλου. καὶ αὖθις· τὰ δὲ τῶν πόλεων πράγματα ἀλλοιοτέρας
ἔτυχεν ἐπιστάσεως καὶ μεταβολῆς.

Σούδα, λεξικόν. 3239, Γρ. 2

Ἐσφαλκέναι· ὥστε καὶ τὸν ἴδιον οἶκον ἐσφαλκέναι τὸ καθ'


αὑτόν, διὰ τὴν πρὸς τοῦτο τὸ μέρος ὁρμὴν καὶ προστασίαν.
Ἐσφηκόωντο. καὶ Ἐσφηκῶσθαι, δεδέσθαι. καὶ Ἐσφή-
κωτο, ἐδέδετο.

Σούδα, λεξικόν. nu, 469, Γρ. 3

Νομογράφοι: παρὰ Ῥωμαίοις τριακοσιοστῷ πρώτῳ ἐνιαυτῷ


μετὰ τὸν συνοικισμὸν τῆς πόλεως παραλυθείσης τῆς τῶν ὑπάτων
ἀρχῆς δέκα νομογράφοι τὴν τῶν κοινῶν ἐπιτρέπονται προστασίαν· οἳ
χρόνον δή τινα πρὸς τὸ λυσιτελὲς καὶ ἡδὺ τῶν πολιτῶν ἐξηγούμενοι
μέτριοί τε ἐδόκουν καὶ ἄρχειν μάλιστα πάντων ἐπιτήδειοι· οὗτοι γάρ
που καὶ τὰς δέκα δέλτους ἐπιχωρίοις τε καὶ Ἑλληνικοῖς νόμοις ἀνα-
γράψαντες εἰς τὰς καλουμένας κύρβεις ἀνέθηκαν. δευτέρῳ δὲ ἔτει τῆς
ἡγεμονίας βαρύτητος τυραννικῆς αἰτίαν ἀπενεγκάμενοι διελύθησαν,

Σούδα, λεξικόν. pi, 1370, Γρ. 11

…τοῖς καταπορευομένοις, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπαρχόντων κομιδήν, ἀφ'


ὧν ἕκαστος ἔφυγε. παρέλυσε δὲ τοὺς ἐν αὐτῇ τῇ Μακεδονίᾳ τῶν βα-
σιλικῶν ὀφειλημάτων, ἀφῆκε δὲ καὶ τοὺς ἐν ταῖς φυλακαῖς ἐγκεκλεις-
μένους ἐπὶ βασιλικαῖς αἰτίαις. ταῦτα δὲ ποιήσας πολλοὺς πολλάκις
195

μετεωροδοκῶν καλὰς ἐλπίδας ὑποδεικνύναι πᾶσι τοῖς Ἕλλησιν ἐν αὐτῷ·


ἐπέφαινε δὲ καὶ κατὰ τὴν ἐν τῷ πολέμῳ προστασίαν τὸ τῆς βασι-
λείας ἀξίωμα. κατά τε γὰρ τὴν ἐπιφάνειαν ἦν ἱκανὸς καὶ πρὸς πᾶσαν
σωματικὴν χρείαν τὴν διατείνουσαν εἰς τὸν πραγματικὸν τρόπον εὔθετος;
κατά τε τὴν ἐπίφασιν εἶχεν ἐπισκύνιον καὶ τάξιν οὐκ ἀνοίκειον τῆς
ἡλικίας. ἐπεφεύγει δὲ καὶ τὴν πατρικὴν ἀσέλγειαν τήν τε περὶ τὰς
γυναῖκας καὶ τὴν περὶ τοὺς πότους. καὶ τὰ μὲν προοίμια …

Σούδα, λεξικόν. pi, 2802, Γρ. 1

Πρόσταξις· πρόσταξίς ἐστιν, ὅταν ἐξ ἑκατέρων τῶν μερῶν


τῆς τάξεως ἢ ἐκ θατέρου κατὰ τὸ κέρας αὐτὸ προστεθῇ τι στῖφος
τῇ πάσῃ φάλαγγι, κατευθὺ τοῦ μετώπου τῆς τάξεως.
Προστασία: βοήθεια. ὁ δὲ ἐξέπεμπε τὸν Πόπλιον μετὰ
μεγάλης προστασίας. δυνάμεως, ἐξουσίας. καὶ αὖθις· καὶ τὸν ἴδιον
οἶκον ἐσφαλκέναι διὰ τὴν πρὸς τοῦτο τὸ μέρος ὁρμὴν καὶ προστασίαν.
Προστασία· Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Ὀνήτορος· ταῦτα οὐχ
ὁμολογουμένη προστασία. ἀντὶ τοῦ βοήθεια, προϊσταμένου τινὸς καὶ
ἐπικουροῦντος τῷ ἀδικουμένῳ.

Σούδα, λεξικόν. pi, 2803, Γρ. 5

οἶκον ἐσφαλκέναι διὰ τὴν πρὸς τοῦτο τὸ μέρος ὁρμὴν καὶ προστασίαν.
Προστασία· Δημοσθένης ἐν τῷ κατὰ Ὀνήτορος· ταῦτα οὐχ
ὁμολογουμένη προστασία. ἀντὶ τοῦ βοήθεια, προϊσταμένου τινὸς καὶ
ἐπικουροῦντος τῷ ἀδικουμένῳ. Αἰσχίνης ἐν τῷ περὶ τῆς παραπρες-
βείας· ὡς δεῖ τὰ τῆς τῶν Ἀθηναίων ἀκροπόλεως προπύλαια μετενεγ-
κεῖν εἰς τὴν προστασίαν τῆς Καδμείου. Δίδυμος τὴν προστασίαν φησὶ
κεῖσθαι ἀντὶ τῆς προστάσεως, τουτέστι τῆς ὑπ' ἐνίων προστάδος
καλουμένης.

Σούδα, λεξικόν. upsilon, 169, Γρ. 5

Ὕπατοι: οἱ τὴν τῶν Ῥωμαίων πολιτείαν διοικοῦντες· ἀποσεισα-


μένη γὰρ τὴν δουλείαν ἡ πολιτεία μετὰ θάνατον Ταρκυνίου δύο στρα-
τηγοῖς ἐνιαυσιαίαν ἔχουσιν ἀρχὴν τὴν ἐξουσίαν ἐπέτρεψε· τῷ μὲν
ἀριθμῷ τῶν ἀνδρῶν τὸν τῆς μοναρχίας διωθουμένη φόβον, τῷ δὲ
συνεσταλμένῳ τῆς ἐξουσίας μετρίους τοὺς ἐν τῇ προστασίᾳ τῶν κοινῶν
ἀπεργαζομένη. ὁ γὰρ νῦν ὑπὸ πελέκεσί τε καὶ ῥάβδοις δορυφορού-
μενος καὶ στρατοπέδων ἐξηγούμενος, τῆς μετ' ὀλίγον μεταβολῆς εἰς
ἔννοιαν καθεστάμενος, μέτριόν τε καὶ δημοτικὸν παρεῖχεν ἑαυτὸν τοῖς
196

ἀρχομένοις. εἰ δ' ἄρα τις βαρέως τε καὶ ἀλαζονικῶς χρῷτο τῇ δυνα-


στείᾳ, ῥᾳδίως οὗτος ὑπὸ θατέρου τῶν ἡγεμόνων, ἰσοπαλῆ δύναμιν…

Ιγνάτιος ποιητής. Vita Nicephori Σελ. 189, Γρ. 14

… αὐτίκα γὰρ τοὺς ὅσον ἐπ' αὐτοῖς


ἀθλητὰς ἐθελοντὰς ὑπερορίᾳ παρέπεμπεν, ἄλλον ἄλλοσε κατα-
μερίσας καὶ πόρρω που τῶν τῆς ἐκκλησίας ἀποξενώσας ἐπαύ-
λεων· ἔπειθε γὰρ αὐτὸν αὐτοβοεὶ τὸν ἀρχιερέα τοῖς τῆς αἱρέ-
σεως βρόχοις ἑλεῖν καί, εἰ μὴ τοῦτό γε γνώμης, ἑκουσιότητι
τὴν τῆς ἱερατείας καταλιπεῖν προστασίαν, ἔχοντα μηδένα τοῦ
ἱεροῦ καταλόγου συνέριθον. μόνος οὖν λοιπὸν τὸ τοῦ και-
ροῦ διαφέρων ἐπίπονον πρὸς τὴν ἄνω συμμαχίαν ἀπέβλεπεν,
ταύτην αὐτῷ μονωθέντι συνάρασθαι καὶ ἠπορημένῳ συλλα-
βέσθαι ὡς μάλιστα.

TLG Texts doing_search π ροστατης tlg Go

UTF-8 search TLG Texts

ΣΠΕΝΔΕΙΝ

Επιλογή αποσπασμάτων.
Εγκ. Δ. Δημητράκου τ. ΙΓ. Σελ 6624.
Ο όρος sponsoring προέρχεται από το spondere, που αντιστοιχεί στο
ελληνικό σπένδειν. Η έκφραση «τελώσπονδάς μετά τινός», σημαίνει
έρχομαι σε συμφωνία με…(Πάπυρος –Λαρούς: 1964:1062).

Spend= ξοδεύω, δαπανώ.

dictionary.cambridge, spendverb, uk /spend/ us /spend/ spent, spent


spend verb (MONEY)
A2 [I or T] to give money as a payment for something: How much did you
spend? I don't know how I managed to spend so much in the club last
night. We spent a fortune when we were in New York. She spends a lot of
money on clothes. We've just spent $1.9 million on improving our
computer network. We went on a spending spree (= we bought a lot of
things) on Saturday.
More examples
197

It may be fairly cheap to buy, but you've got to take into consideration the
money you'll spend on repairs.
The number of staff we can take on will be determined by how much
money we're allowed to spend.
I'm meant to be on an economy drive at the moment, so I'm trying not to
spend too much.
We are duty bound to justify how we spend our funds.
The council has some spare cash which it proposes to spend on public
amenities.
Thesaurus, spend verb (TIME)
A2 [T] to use time doing something or being somewhere: I think we need
to spend more time together. I spent a lot of time cleaning that room. I've
spent years building up my collection. I spent an hour at the station waiting
for the train. How long do you spend on your homework? My sister always
spends ages in the bathroom. We spent the weekend in Buenos Aires. You
can spend the night here if you like.

Λεξικό Liddell Scott


σπένδω, Il.11.775, etc.; Ep. subj. 2sg. σπένδῃσθα Od.4.591: Ion. impf.
σπένδεσκον Il.16.227, Od.7.138: fut. σπείσω LXX Nu.28.7, (κατα-)
Hdt.2.151, E.Or.1187: aor. ἔσπεισα Od.13.55, S.Fr.42, etc.; Ep. σπεῖσα
Il.9.177, σπείσασκε Od.8.89; Ep. subj. σπείσομεν, for -ωμεν, 7.165, 181:
pf. ἔσπεικα (κατ-) Plu.Sert.14:—Med., aor. ἐσπεισάμην Hdt.3.144, etc.:—
Pass., aor. ἐσπείσθην Plu.Rom.19: pf. ἔσπεισμαι, v. infr. II fin.:—make a
drink-offering (because before drinking wine a portion was poured on the
table, hearth, or altar), σπεῖσάν τ’ ἔπιόν θ’ ὅσον ἤθελε θυμός Il.9.177; ἐπὴν
σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι Od.3.45, cf. Xenoph.1.15, S.Ph.1033, E.Ba.313, etc.:
c. dat. of the god to whom the libation was made, σέπας ἑλὼν σπείσασκε
θεοῖσιν Od.8.89; ὡς σπείσῃς Διὶ πατρὶ καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισι Il.6.259, cf.
16.227, Od.3.334, etc.; τὴν (sc. κύλικα) δὲ θεοῖς σπένδεις Thgn.490;
κρητῆρας σπενδέτω prob. let him dedicate them by pouring an offering
from them, SIG 57.13 (Milet., v B.C.):—the liquid poured is mostly in acc.,
σ. οἶνον pour wine, Il.11.775, Od. 18.151; λοιβάς S.El.270; σπονδάς, χοάς,
E.El.512, Or.1322; ellipt., σ. ἀγαθοῦ δαίμονος (sc. σπονδήν) Ar.Eq.106; σ.
οἴνου (partit. gen.) Hdn.5.5.7: rarely c. dat. rei, ὕδατι σ. make a drink-
198

offering with water, Od.12.363; Ὀλυμπίῳ σ. ἀοιδαῖς make libations with


songs to Zeus, Pi.I.6(5).9: also c. dat. instrumenti, σ. δέπαϊ, δεπάεσσι,
Il.23.196, Od.7.137; χρυσίδι Cratin.124; χαλκέῃ φιάλῃ Hdt.2.147; ἐκ
χρυσέης φιάλης Id.7.54: c. gen., σ. βαιᾶς κύλικος S.Fr.42:—Pass., οὗτος
θεοῖσι σπένδεται θεὸς γεγώς E.Ba.284: so metaph. of a person, Σπένδομαι
ἐπὶ τῇ θυσίᾳ I am offered (as a drink-offering) upon it, Ep.Phil.2.17, cf. 2
Ep.Ti.4.6. 2. rarely without the religious sense, simply pour, τράγου οὖρον,
as remedy for convulsions, Hdt.4.187: metaph., σ. δάκρυα AP7.555b
(Joann.), IG14.1957, al.; ξίφος αἷμα τυράννων ἔσπ. AP9.184. II. Med.,
pour libations one with another, and, as this was the custom in making
treaties or agreements, make a treaty, make peace, Hdt.3.144, Ar.Ach.199,
Av.1534, Th.4.99, 119, X.An.1.9.7, etc.; τὰ μὲν σπενδόμενοι τὰ δὲ
πολεμοῦντες Th.1.18:— Constr., σπένδεσθαί τινι make peace with one,
Ar.Ach.225, Th.5.5, etc.; in full, σπένδεσθαί τινι σπονδάς ib.14 (but σ. τῇ
πρεσβείᾳ give it pledges of safe conduct, Aeschin.3.63, cf. 2.109; so σ. τινί
obtain a truce for one, X.An.2.3.7); σ. πρός τινας, for τισι, Th.5.17, 30,
X.An.3.5.16; of a person, σπείσασθαι cum Bruto et Cassio, Cic.Att.
15.29.2: metaph., σ. συμφοραῖς καὶ θεσπίσμασιν E.Or.1680 sq.; σ. ἐπὶ
τοῖσδε on these terms, Id.Ph.1240; ἐφ’ ᾧ . . X.An.4.4.6; also σ. ὥστε μὴ
ἀδικεῖν Th.6.7; σ. ἦ μὴν ἐμμενεῖν ἐν ταῖς σπονδαῖς Id.4.118: c. inf. alone,
Id.7.83: less freq. c. acc., εἰρήνην σπεισάμενοι Λακεδαιμονίοισι having
concluded a peace with them, Hdt.7.148; νεῖκος ἐσπεῖσθαι make up a
quarrel, E.Med.1140; πόλεμον D.H.9.36; σ. ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς obtain
a truce for taking up the dead, Th.3.24; σ. σφίσιν ἡμέραν τοὺς νεκροὺς
ἀνελέσθαι Id.4.114; σ. ἀναχώρησίν τινι Id.3.109; σ. περὶ τῶν τέκνων
Plu.2.494d:—pf. ἔσπεισμαι is used in med. sense in E.Med. l.c.; τοῖς
ἐχθροῖς ἐσπείσμην Luc.Phal.1.3; but in pass. sense, ἐσπεῖσθαι τὰς σπονδάς
Th.4.16; οἷς ἔσπειστο Id.3.111: aor., ἐσπείσθησαν ἀνοχαί Plu.Rom.19. (In
Th.4.98, τοὺς νεκροὺς σπένδουσιν ἀναιρεῖσθαι, emphasis is laid on the act
of one of the parties, and in AP9.422 (Apollonid.), σπεῖσαι δεύτερα φίλτρα
γάμου, Reiske cj. σπεύσῃς.) (Cf. Hittite š(i)pand- 'pour a libation', Lat.
spondeo.)

Ευρυπίδης. Ion Euripidis fabulae, vol. 2”, Ed. Diggle, J.Oxford:


Clarendon Press, 1981.Γρ. post 1193

…σπονδὰς μετ' ἄλλων παιδὶ τῶι πεφηνότι βλασφημίαν τις οἰκετῶν


ἐφθέγξατο. ὁ δ', ὡς ἐν ἱερῶι μάντεσίν τ' ἐσθλοῖς τραφείς, οἰωνὸν ἔθετο
κἀκέλευσ' ἄλλον νέον κρατῆρα πληροῦν· τὰς δὲ πρὶν σπονδὰς
θεοῦ δίδωσι γαίαι πᾶσί τ' ἐκσπένδειν λέγει. σιγὴ δ' ὑπῆλθεν· ἐκ δ'
199

ἐπίμπλαμεν δρόσου κρατῆρας ἱεροὺς Βιβλίνου τε πώματος.


κἀν τῶιδε μόχθωι πτηνὸς ἐσπίπτει δόμους κῶμος πελειῶν (Λοξίου γὰρ
ἐν δόμοις ἄτρεστα ναίουσ'), ὡς δ' ἀπέσπεισαν.

Πλούταρχος Numa (0007: 005)“Plutarch's lives, vol. 1”, Ed. Perrin,


B.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1914, Repr. 1967.
Κεφ. 14, Τμ. 3, Γρ. 9

…μαχαίρᾳ πῦρ μὴ σκαλεύειν, καὶ βαδίζοντας εἰς ἀποδημίας μὴ


μεταστρέφεσθαι, καὶ τοῖς μὲν οὐρανίοις περισσὰ θύειν, ἄρτια δὲ τοῖς
χθονίοις, ὧν ἑκάστου τὴν διάνοιαν ἀπεκρύπτοντο πρὸς τοὺς πολλούς,
οὕτως ἔνια τῶν Νομᾶ πατρίων ἀπόρρητον ἔχει τὸν λόγον· οἷον τὸ μὴ
σπένδειν θεοῖς ἐξ ἀμπέλων ἀτμήτων μηδὲ θύειν ἄτερ ἀλφίτων· καὶ τὸ
προσκυνεῖν περιστρεφομένους καὶ τὸ καθῆσθαι προσκυνήσαντας. τὰ μὲν
οὖν πρῶτα δύο τὴν γῆς ἐξημέρωσιν ἔοικε διδάσκειν, ὡς μόριον εὐσεβείας
οὖσαν·

Πλούταρχος De defectu oraculorum (409e–438d) Plutarchi moralia,


vol. 3”, Ed. Sieveking, W.Leipzig: Teubner, 1929, Repr. 1972.Stephanus
Σελ. 437, Τμ. A, Γρ. 8

…ἀφαιροῦντας τὸ δὲ κινητικὸν ἀλύπως καὶ ἀβλαβῶς τοῖς χρωμένοις


καταμιγνύντας ἀπολείποντες οὐδὲν ἄλογον ποιεῖν οὐδ' ἀδύνατον
δόξομεν. οὐδέ γε προθυόμενοι καὶ καταστέφοντες ἱερεῖα καὶ
κατασπένδοντες ἐναντία τῷ λόγῳ τούτῳ πράττομεν. οἱ γὰρ ἱερεῖς καὶ
ὅσιοι θύειν φασὶ τὸ ἱερεῖον καὶ κατασπένδειν καὶ τὴν κίνησιν αὐτοῦ
καὶ τὸν τρόμον ἀποθεωρεῖν ἑτέρου τίνος τοῦτο σημεῖον ἢ τοῦ
θεμιστεύειν τὸν θεὸν λαμβάνοντες; δεῖ γὰρ τὸ θύσιμον τῷ τε σώματι καὶ
τῇ ψυχῇ καθαρὸν εἶναι καὶ ἀσινὲς καὶ ἀδιάφθορον. μήνυτρα μὲν οὖν
τῶνπερὶ τὸ σῶμα κατιδεῖν οὐ πάνυ χαλεπόν ἐστι.

Αθηναίος. Δειπνοσοφιστές. (0008: 001)“Athenaei Naucratitae


deipnosophistarum libri xv, 3 vols.”, Ed. Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–
2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965; 3:1966.Βιβ. 10, Kaibel paragraph 30,
Γρ. 3

… Ἁχελῷος ἦν κεκραμένος πολύς; {Β.} ἀλλ' οὐδὲ λεῖξαι τοῦδε τῷ γένει


θέμις. {Α.} καλῶς μὲν οὖν ἄγειν .... Σκύθῃ πιεῖν. ἦσαν δ' αἱ τῶν
ἀκρατοποτῶν ἐπιχύσεις, ὥς φησι Θεόφραστος ἐν τῷ περὶ μέθης (fr. 118
W), οὐ παλαιαί· ἀλλ' ἦν ἀπ' ἀρχῆς τὸ μὲν σπένδειν ἀποδεδομένον τοῖς
θεοῖς, ὁ δὲ κότταβος τοῖς ἐρωμένοις. ἐχρῶντο γὰρ ἐπιμελῶς τῷ
κοτταβίζειν ὄντος τοῦ παιγνίου Σικελικοῦ, καθάπερ καὶ Ἀνακρέων ὁ
200

Τήιος πεποίηκε (fr. 53 B)·

Σοφοκλής Philoctetes (0011: 006)“Sophocle, vol. 3”, Ed. Dain, A.,


Mazon, P.Paris: Les Belles Lettres, 1960, Repr. 1967 (1st edn. rev.).
Γρ. 1033

…ἄτιμον ἔβαλον, ὡς σὺ φῄς, κεῖνοι δὲ σέ. Καὶ νῦν τί μ' ἄγετε; τί μ'
ἀπάγεσθε; τοῦ χάριν; ὃς οὐδέν εἰμι καὶ τέθνηχ' ὑμῖν πάλαι.
Πῶς, ὦ θεοῖς ἔχθιστε, νῦν οὐκ εἰμί σοι χωλός, δυσώδης; πῶς θεοῖς
ἔξεστ', ἐμοῦ πλεύσαντος, αἴθειν ἱερά, πῶς σπένδειν ἔτι; αὕτη γὰρ ἦν σοι
πρόφασις ἐκβαλεῖν ἐμέ. Κακῶς ὄλοισθ'· ὀλεῖσθε δ' ἠδικηκότες
τὸν ἄνδρα τόνδε, θεοῖσιν εἰ δίκης μέλει. Ἔξοιδα δ' ὡς μέλει γ'· ἐπεὶ
οὔποτ' ἂν στόλον ἐπλεύσατ' ἂν τόνδ' οὕνεκ' ἀνδρὸς ἀθλίου.

Ηρόδοτος ιστορίαιHérodote. Histoires, 9 vols.”, Ed. Legrand, Ph.–


E.Paris: Les Belles Lettres, 9:1968.Βιβ. 2, Τμ. 151, Γρ. 4

Τῶν δὲ δυώδεκα βασιλέων δικαιοσύνῃ χρεωμένων, ἀνὰ χρόνον ὡς


ἔθυσαν ἐν τῷ ἱρῷ τοῦ Ἡφαίστου, τῇ ὑστάτῃ τῆς ὁρτῆς μελλόντων
κατασπείσειν, ὁ ἀρχιερεὺς ἐξήνεικέ σφι φιάλας χρυσέας τῇσί περ
ἐώθεσαν σπένδειν, ἁμαρτὼν τοῦ ἀριθμοῦ, ἕνδεκα δυώδεκα ἐοῦσι.
Ἐνθαῦτα ὡς οὐκ εἶχε φιάλην ὁ ἔσχατος ἑστεὼς αὐτῶν Ψαμμήτιχος,
περιελόμενος τὴν κυνέην ἐοῦσαν χαλκέην ὑπέσχε τε καὶ ἔσπενδε. Κυνέας
δὲ καὶ οἱ ἄλλοι ἅπαντες ἐφόρεόν τε βασιλέες καὶ ἐτύγχανον τότε ἔχοντες.

Αριστοφάνης κωμικός. Equites Aristophane, vol. 1”, Ed. Coulon, V.,


van Daele, M.Paris: Les Belles Lettres, 1923, Repr. 1967 (1st edn.
corr.).Γρ. 1094

… γ' ἐν Ἐκβατάνοις δικάσεις, λείχων ἐπίπαστα. {ΠΑ.} Ἀλλ' ἐγὼ εἶδον


ὄναρ, καί μοὐδόκει ἡ θεὸς αὐτὴ τοῦ δήμου καταχεῖν ἀρυαίνῃ
πλουθυγίειαν. {ΑΛ.} Νὴ Δία καὶ γὰρ ἐγώ· καί μοὐδόκει ἡ θεὸς αὐτὴ
ἐκ πόλεως ἐλθεῖν καὶ γλαῦξ αὐτῇ 'πικαθῆσθαι· εἶτα κατασπένδειν κατὰ
τῆς κεφαλῆς ἀρυβάλλῳ ἀμβροσίαν κατὰ σοῦ, κατὰ τούτου δὲ
σκοροδάλμην.

Πίνδαρος. Isthmia Pindari carmina cum Απόσπασμα. is, pt. 1, 5th edn.”,
Ed. Maehler, H. (post B. Snell)Leipzig: Teubner, 1971. Ode 6, Γρ. 9
201

…νῦν αὖτε Ἰσθμοῦ δεσπότᾳ Νηρεΐδεσσί τε πεντήκοντα παίδων


ὁπˈλοτάτου Φυλακίδα νικῶντος. εἴη δὲ τˈρίτον σωτῆρι πορσαίνοντας
Ὀ λυμπίῳ̆ Αἴγιναν κάτα ⸏σπένδειν μελιφθόγγοις ἀοιδαῖς. εἰ γάρ τις
ἀνθρώπων δαπάνᾳ τε χαρείς καὶ πόνῳ πράσσει θεοδˈμάτους ἀρετάς
σύν τέ οἱ δαίμων φυτεύει δόξαν ἐπήρατον, ἐσχατιαῖς ἤδη πρὸς ὄλβου
βάλλετ' ἄγκυραν θεότιμος ἐών.

Λουκιανός Icaromenippus Lucian, vol. 2”, Ed. Harmon,


A.M.Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1915, Repr. 1960.Τμ.
13, Γρ. 23

…καὶ σιτοῦμαι δρόσον. ἥκω τοίνυν σε ἀπολύσων τῆς παρούσης ἀπορίας·


ἀνιᾷ γάρ σε, οἶμαι, καὶ στρέφει τὸ μὴ σαφῶς τὰ ἐπὶ γῆς ὁρᾶν.” “Εὖ γε
ἐποίησας,” ἦν δ' ἐγώ, “βέλτιστε Ἐμπεδόκλεις, κἀπειδὰν τάχιστα
κατάπτωμαι πάλιν ἐς τὴν Ἑλλάδα, μεμνήσομαι σπένδειν τέ σοι ἐπὶ τῆς
καπνοδόκης κἀν ταῖς νουμηνίαις πρὸς τὴν σελήνην τρὶς ἐγχανὼν
προσεύχεσθαι.”

Φλάβιος Αρριανός ιστορικός Alexandri Ανάβασις Flavii Arriani quae


exstant omnia, vol. 1”, Ed. Roos, A.G., Wirth, G.Leipzig: Teubner, 1967
(1st edn. corr.).Βιβ. 1, Κεφ. 11, Τμ. 6, Γρ. 9

…πλοίοις δὲ ἄλλοις πολλοῖς στρογγύλοις. Ἀλέξανδρον δὲ ἐξ Ἐλαιοῦντος


ἐς τὸν Ἀχαιῶν λιμένα κατᾶραι ὁ πλείων λόγος κατέχει, καὶ αὐτόν τε
κυβερνῶντα τὴν στρατηγίδα ναῦν διαβάλλειν καὶ, ἐπειδὴ κατὰ μέσον
τὸν πόρον τοῦ Ἑλλησπόντου ἐγένετο, σφάξαντα ταῦρον τῷ Ποσειδῶνι
καὶ Νηρηίσι σπένδειν ἐκ χρυσῆς φιάλης ἐς τὸν πόντον. λέγουσι δὲ καὶ
πρῶτον ἐκ τῆς νεὼς σὺν τοῖς ὅπλοις ἐκβῆναι αὐτὸν ἐς τὴν γῆν τὴν Ἀσίαν
καὶ βωμοὺς ἱδρύσασθαι ὅθεν τε ἐστάλη ἐκ τῆς Εὐρώπης καὶ ὅπου ἐξέβη
τῆς Ἀσίας Διὸς ἀποβατηρίου καὶ Ἀθηνᾶς καὶ Ἡρακλέους.

Αισχύλος Agamemnon Aeschyli tragoediae, 2nd edn.”, Ed. Murray,


G.Oxford: Clarendon Press, 1955, Repr. 1960.ρ. 1395

…βάλλει μ' ἐρεμνῇ ψακάδι φοινίας δρόσου, χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον ἢ


διοσδότῳ γάνει σπορητὸς κάλυκος ἐν λοχεύμασιν. ὡς ὧδ' ἐχόντων,
πρέσβος Ἀργείων τόδε, χαίροιτ' ἄν, εἰ χαίροιτ', ἐγὼ δ' ἐπεύχομαι.
εἰ δ' ἦν πρεπόντων ὥστ' ἐπισπένδειν νεκρῷ, τῷδ' ἂν δικαίως ἦν,
ὑπερδίκως μὲν οὖν· τοσόνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε
πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών. {Χο.} θαυμάζομέν σου γλῶσσαν,
ὡς θρασύστομος,
202

Αίλιος Ηρωδιανός ., Περὶ παθῶν (supplementum) Grammatici Graeci,


vol. 3.2”, Ed. Lentz, A.Leipzig: Teubner, 1870, Repr. 1965.Part+Τόμ.
3,2, Σελ. 188, Γρ. 20

…δὲ ἐντελὲς ἐν τῷ Ἑρμῇ «κρήνης Γαργαφίης». ὁ δὲ Παρμενίσκος ἄνευ


τοῦ γ. ἡ ἔλλειψις ἀπὸ ἱστορίας. Ep. Hom. 173, 5: εἴβεις«τέρεν δάκρυον
εἴβεις» (Π 11). λείβω τὸ στάζω καὶ κατὰ πάθος γίνεται εἴβω, ὥσπερ ἀπὸ
τοῦ γαῖα κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ γαἶα· πρῶτον ἄρα τὸ λείβω τοῦ εἴβω. ἰστέον
δὲ ὅτι οὐδέποτε εἴβειν τέθειται ἐπὶ τοῦ σπένδειν. τὰ δὲ ἄλλα ὁμοίως
«δάκρυα λεῖβον» (Ν 88) «καταλείβεται ὕδωρ» καὶ τὸ «κατειβόμενον
Στυγὸς ὕδωρ» (Ο 37). ὥσπερ δὲ παρὰ τὸ γαῖα μὲν ἐγένετο σύνθετον
γαιήοχος καὶ παραγωγὸν γαιάτης οὐδὲ δὲ παρὰ τὸ αἶα, οὕτως καὶ ἐπὶ
τούτων οὐδὲν μὲν κίνημα παρὰ τὸ εἴβω, παρὰ δὲ τὸ λείβω, λιβάς,…

Θεόφραστος, Απόσπασμα. “Theophrasti Eresii opera, quae supersunt,


omnia”, Ed. Wimmer, F.Paris: Didot, 1866, Repr. 1964.
Απόσπασμα. 118, Τμ. 1, Γρ. 3

Μασσαλιώταις ἄλλος νόμος τὰς γυναῖκας ὑδροποτεῖν· ἐν δὲ Μιλήτῳ ἔτι


καὶ νῦν φησὶ Θ. τοῦτ' εἶναι τὸ νόμιμον. (Athenae. 10, p. 429.)
Ἦσαν δὲ αἱ τῶν ἀκροποτῶν ἐπιχύσεις, ὥς φησι Θ. ἐν τῷ περὶ μέθης, οὐ
παλαιαὶ, ἀλλ' ἦν ἀπ' ἀρχῆς τὸ μὲν σπένδειν ἀποδεδομένον τοῖς θεοῖς, ὁ δὲ
κότταβος τοῖς ἐρωμένοις· ἐχρῶντο γὰρ ἐπιμελῶς τῷ κοτταβίζειν ὄντος
τοῦ παιγνίου σικελικοῦ. (Athenae. 10, p. 427.)

Στράβων γεωγραφικά. (0099: 001)“Strabonis geographica, 3 vols.”, Ed.


Meineke, A.Leipzig: Teubner, 1877, Repr. 1969.Βιβ. 3, Κεφ. 4, Τμ. 18,
Γρ. 21

κληρονόμους ἀπολείπεσθαι τούς τε ἀδελφοὺς ὑπὸ τού-των ἐκδίδοσθαι


γυναιξίν· ἔχει γάρ τινα γυναικοκρα-τίαν· τοῦτο δ' οὐ πάνυ πολιτικόν.
Ἰβηρικὸν δὲ καὶ τὸ ἐν ἔθει [εἶναι] παρατίθεσθαι τοξικὸν ὃ συντιθέασιν
ἐκ βοτάνης σελίνῳ προσομοίας ἄπονον, ὥστ' ἔχειν ἐν ἑτοίμῳ πρὸς τὰ
ἀβούλητα, καὶ τὸ κατασπένδειν αὑτοὺς οἷς ἂν προσθῶνται, ὥστε
ἀποθνήσκειν αὐτοὺς ὑπὲρ αὐτῶν. Τινὲς μὲν οὖν εἰς τέτταρα μέρη
διῃρῆσθαί φασι τὴν χώραν ταύτην, καθάπερ εἴπομεν, ἄλλοι δὲ πεντα

Αίλιος Αριστείδης. Εἰς τὸν Σάραπιν (0284: 008)“Aristides, vol. 1”, Ed.
Dindorf, W.Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.Jebb Σελ. 54, Γρ. 26
203

νωνίαν, καλοῦντές τε ἐφ' ἑστίαν καὶ προϊστάμενοι δαι-τυμόνα αὐτὸν καὶ


ἑστιάτορα, ὥστε ἄλλων ἄλλους ἐράνους πληρούντων κοινὸς ἁπάντων
ἐράνων οὗτός ἐστι πληρωτὴς, συμποσιάρχου τάξιν ἔχων τοῖς ἀεὶ κατὰ
ταυτὸν συλλεγο-μένοις. ὥσπερ Ὅμηρος ἔφη τὴν Ἀθηνᾶν αὐτὴν ἅμα
σπένδειν τε καὶ τελεῖν ἕκαστα, αὐτὸς ὢν ὁμόσπονδός τε καὶ ὁ τὰς
σπονδὰς δεχόμενος, ἐπὶ κῶμόν τε ἀφικνούμενος καὶ καλῶν ὡς αὑτὸν
κωμαστὰς, οἳ χορεύοντες ὑπ' αὐτῷ τὴν ἀδεᾶ κακῶν χορείαν, ἅμα τοῖς
στεφάνοις τὴν ἀγαθὴν εὐθυμίαν οἴκαδε εἰσενεγκάμενοι, τὴν δευτέραν
ἀποδιδόασιν ἐπικαλεσάμενοι. παραπλησία δὲ καὶ ἡ κατὰ τὰ ἄλλα πρὸς

Παυσανίας περιηγητής, Ελλάδας περιήγηση. Pausaniae Graeciae


descriptio, 3 vols.”, Ed. Spiro, F.Leipzig: Teubner, 1903, Repr.
1:1967.Βιβ. 5, Κεφ. 15, Τμ. 10, Γρ. 7

Ἠλεῖοι τῶν κατειλεγμένων βωμῶν. θύουσι δὲ ἀρχαῖόν τινα τρόπον·


λιβανωτὸν γὰρ ὁμοῦ πυροῖς μεμαγμένοις μέλιτι θυμιῶσιν ἐπὶ τῶν βωμῶν,
τιθέασι δὲ καὶ κλῶ-νας ἐλαίας ἐπ' αὐτῶν καὶ οἴνῳ χρῶνται σπονδῇ.
μόναις δὲ ταῖς Νύμφαις οὐ νομίζουσιν οἶνον οὐδὲ ταῖς Δε-σποίναις
σπένδειν οὐδὲ ἐπὶ τῷ βωμῷ τῷ κοινῷ πάντων θεῶν. μέλει δὲ τὰ ἐς θυσίας
θεηκόλῳ τε, ὃς ἐπὶ μηνὶ ἑκάστῳ τὴν τιμὴν ἔχει, καὶ μάντεσι καὶ
σπονδοφόροις, ἔτι δὲ ἐξηγητῇ τε καὶ αὐλητῇ καὶ τῷ ξυλεῖ· ὁπόσα δὲ
ἐπὶ ταῖς σπονδαῖς λέγειν σφίσιν ἐν τῷ πρυτανείῳ καθ-έστηκεν, ἢ καὶ
ὕμνους ὁποίους ᾄδουσιν, οὔ με ἦν

Ιούλιος Πολυδεύκης. “Pollucis onomasticon, 2 vols.”, Ed. Bethe,


E.Leipzig: Teubner, 9.1:1900; 9.2:1931, Repr. 1967; Lexicographi
Graeci 9.1–9.2.Βιβ. 1, Τμ. 27, Γρ. 3

…ἱερῶν προκατάρξασθαι, λιβανωτὸν καθαγίζειν, θυμιᾶν, ἀρώματα λύειν


ἐν πυρί. τὰ δὲ ἀρώματα καὶ θυμιάματα καλεῖται· Θουκυδίδης(?) δ'
αὐτὰ εἴρηκεν ἁγνὰ θύματα, πρὸς τὰ αἱμάσσοντα καὶ σφαττόμενα ἀντι-
τιθεὶς σμύρναν, λιβανωτόν. ἱερεῖα προσάγειν τοῖς βωμοῖς, αἱμάσσειν
τοὺς βωμούς, δεκάτην ἀποθύειν, εὔχεσθαι κατὰ βοὸς ἢ ἄλλου του,
σπένδειν, κατασπένδειν, στεφανοῦν, ἀναστέφειν, στεφανώματα προσφέ-
ρειν, μυρρίνην στεφανωτρίδα, σπεῖσαι, κατασπεῖσαι, ἐπισπεῖσαι, μηρία
ἐπιθεῖναι, οὐλὰς ἐπιβαλεῖν, σπλαγχνεύσασθαι, θυηλήσασθαι, ἱερῶν προ-
κατάρξασθαι, σπλάγχνων ἀπάρξασθαι, δεκάτην ἀποθῦσαι, δεκάτην
ἀποθεῖναι, ἀναθεῖναι, ἀνάθημα ποιήσασθαι, ἀναθεῖναι εἰς τὸν νεών.

Επίκτητος Enchiridion Epicteti dissertationes ab Arriano digestae”, Ed.


Schenkl, H.Leipzig: Teubner, 1916, Repr. 1965.Κεφ. 31, Τμ. 5, Γρ. 1
204

ἀγαθὸν οἴεσθαι τὴν τυραννίδα. διὰ τοῦτο καὶ ὁ γεωργὸς λοιδορεῖ τοὺς
θεούς, διὰ τοῦτο ὁ ναύτης, διὰ τοῦτο ὁ ἔμπορος, διὰ τοῦτο οἱ τὰς
γυναῖκας καὶ τὰ τέκνα ἀπολλύντες. ὅπου γὰρ τὸ συμφέρον, ἐπεῖ καὶ τὸ
εὐσεβές. ὥστε, ὅστις ἐπιμελεῖται τοῦ ὀρέγεσθαι ὡς δεῖ καὶ ἐκκλίνειν, ἐν
τῷ αὐτῷ καὶ εὐσεβείας ἐπιμελεῖται. σπένδειν δὲ καὶ θύειν καὶ
ἀπάρχεσθαι κατὰ τὰ πάτρια ἑκάστοτε προς-ήκει καθαρῶς καὶ μὴ
ἐπισεσυρμένως μηδὲ ἀμελῶς μηδέ γε γλίσχρως μηδὲ ὑπὲρ δύναμιν.

Ιωάννης Χρυσόστομος. OrationesDionis Prusaensis quem vocant


Chrysostomum quae exstant omnia, vols. 1–2, 2nd edn.”, Ed. von Arnim,
J.Berlin: Weidmann, 1:1893; 2:1896, Repr. 1962.
Oration 35, Τμ. 10, Γρ. 4

τος ἄρξηται λόγος ὑποτύφεσθαι, δεῖ περιρρηξάμενον ἐκπηδᾶν γυμνὸν εἰς


τὰς ὁδούς, ἐπιδεικνύντα πᾶσιν ὅτι μηδενός ἐστι βελ-τίων. ἐὰν δὲ
ἐπακολουθῇ τις φάσκων εἶναι μαθητής, ἀπελαύνειν παίοντα καὶ
βάλλοντα ταῖς βώλοις καὶ τοῖς λίθοις, ὡς ἀνόητον ἢ πονηρόν. λέγω δὲ οὐ
πρὸς ἅπαντας – εἰσὶ γὰρ οἱ καλῶς καὶ συμφερόντως τὸ πρᾶγμα
πράττοντες, οἷς ἔδει σπένδειν καὶ θυμιᾶν – ἀλλ' οὓς σοφοὺς ὑμῖν
ἀποδεικνύουσι τρεῖς ἢ τέτταρες κομῆ-ται, καθάπερ τοὺς ἱερέας τῶν παρ'
ὑμῖν· τοὺς μακαρίους λέγω, τοὺς ἁπάντων ἄρχοντας τῶν ἱερέων, τοὺς
ἐπωνύμους τῶν δύο ἠπείρων τῆς ἑτέρας ὅλης. ταῦτα γάρ ἐστι τὰ ποιοῦντα
καὶ τού-τους εὐδαίμονας, στέφανος καὶ πορφύρα καὶ παιδάρια κομῶντα

Πολύαινος Στρατηγήματα. Polyaeni strategematon libri viii”, Ed.


Woelfflin, E., Melber, J.Leipzig: Teubner, 1887, Repr. 1970.Βιβ. 6, Κεφ.
24, Τμ. 1, Γρ. 9

…ἂν οἱ πεμφθέντες ἀπαντήσωσι, τοῦτον ἀμφοτέροις ὅρον τῆς γῆς


γενέσθαι. ἐπειδὴ ταῦτα ἔδοξεν, οἱ Λαμψακηνοὶ τῶν ἐν [τούτοις] τοῖς
τόποις θαλασσουργῶν ἔπεισάν τινας, ὅταν ἴδωσι τοὺς Παριανοὺς
παριόντες, ἰχθῦς ἀφθόνως ἐπιβάλλειν τῷ πυρὶ καὶ οἶνον πολὺν
ἐπισπένδειν ὡς Ποσειδῶνι θύοντας καὶ παρακαλεῖν αὐτοὺς μετ' εὐφημίας
τιμῆσαι τὸν θεὸν σπονδῶν κοινωνήσοντας. οἱ μὲν ἁλιεῖς [ταῦτα
ἐποίησαν], οἱ δὲ πεισθέντες τοῖς ἁλιεῦσι συνήσθιον καὶ συνέπινον τὸ
σπουδαῖον τῆς πορείας ἀνέντες. Λαμψακηνοὶ δὲ συντείναντες ἐπὶ τὸ
Ἑρμαῖον φθάσαντες ἦλθον·

Φλάβιος Φιλόστρατος. Vita Apollonii Flavii Philostrati, vol. 1”, Ed.


Kayser, C.L.Leipzig: Teubner, 1870, Repr. 1964.Κεφ. 2, Τμ. 7, Γρ. 43

…ἐκβακχεύει· πολλοῖς γοῦν ἤδη τῶν Ἰνδῶν ἐνε-τύχομεν κατεσχημένοις


205

τῷ οἴνῳ τούτῳ, καὶ οἱ μὲν ὀρχοῦνται πίπτοντες, οἱ δὲ ᾄδουσιν


ὑπονυστάζοντες, ὥσπερ οἱ παρ' ἡμῖν ἐκ πότου νύκτωρ τε καὶ οὐκ ἐν ὥρᾳ
ἀναλύοντες. ὅτι δὲ οἶνον ἡγῇ καὶ τοῦτο τὸ πῶμα, δηλοῖς τῷ σπένδειν τε
ἀπ' αὐτοῦ τῷ Διὶ καὶ ὁπόσα ἐπὶ οἴνῳ εὔχεσθαι. καὶ εἴρηταί μοι, ὦ Δάμι,
πρὸς σὲ ὑπὲρ ἐμαυτοῦ ταῦτα· οὔτε γὰρ σὲ τοῦ πίνειν ἀπάγοιμ' ἂν οὔτε
τοὺς ὀπαδοὺς τούτους, ξυγ-χωροίην δ' ἂν ὑμῖν καὶ κρεῶν σιτεῖσθαι, τὸ
γὰρ ἀπέχεσθαι τούτων .

Απολλώνιος Lexicon Homericum Apollonii lexicon Homericum”, Ed.


Bekker, I.Berlin: Reimer, 1833, Repr. 1967.Σελ. 108, Γρ. 4

… φανόωντα,” ἐπὶ δὲ τοῦ ἡμῖν συνήθους “ὡς δὲ λέβης ἔνδον ζεῖ,”


ἐπὶ δὲ τῶν ἀναθηματικῶν “αἴθωνας δὲ λέβητας ἐείκοσι.”
λευκάσπιδα.τῶν ἅπαξ εἰρημένων, κυρίως· “Δηΐφοβον δ' ἐκά-
λει λευκάσπιδα.” λείβεινἐπὶ μὲν τοῦ ῥεῖν “ὠδύρετο δάκρυα λείβων,” ἐπὶ
δὲ τοῦ σπένδειν “λεῖβε, νέοι δὲ παρ' αὐτῶν ἔχον.”

Χάρων ιστορικός Απόσπασμα. (1258: 003)“FHG 1”, Ed. Müller, K.


Paris: Didot, 1841–1870.Απόσπασμα. 10, Γρ. 9

πόλεως ἐς ἀλλήλους· ὅπου δ' ἂν οἱ πεμφθέντες ἀπαν-τήσωσιν, τοῦτον


ἀμφοτέροις ὅρον τῆς γῆς γενέσθαι. Ἐπειδὴ ταῦτα ἔδοξεν, οἱ Λαμψακηνοὶ
τῶν ἐν τοῖς τόποις θαλασσουργῶν ἔπεισαν τινὰς, ὅταν ἴδωσι τοὺς
Παριανοὺς παριόντας, ἰχθῦς ἀφθόνως ἐπιβάλλειν τῷ πυρὶ, καὶ οἶνον
πολὺν ἐπισπένδειν ὡς Ποσειδῶνι θύον-τας, καὶ παρακαλεῖν αὐτοὺς μετ'
εὐφημίας τιμῆσαι τὸν θεὸν, σπονδῶν κοινωνήσοντας· οἱ μὲν ἁλιεῖς.
Οἱ δὲ πεισθέντες τοῖς ἁλιεῦσι συνήσθιον καὶ συνέπινον τὸ σπουδαῖον τῆς
πορείας ἀνέντες. Λαμ-ψακηνοὶ δὲ συντείναντες ἐπὶ τὸ Ἑρμαῖον
φθάσαντες

Ηρακλείδης γραμματικός Απόσπασμα. De Heraclide Milesio


grammatico”, Ed. Cohn, L.Berlin: Calvary, 1884.Απόσπ. 16, Γρ. 11

...λέγοντες [ἢ ἐνδοῖ περισπωμένως] καὶ Ὅμηρος εἰνάνυχες(I 470) ἀντὶ


τοῦ ἐννεάνυχες. ταῦτα ὁ Ἡρακλείδης. (haec descr. Cram. A. P. III
42, 17). Eust.p. 1726, 24: ὅτι δὲ ταὐτὸν λείβειν καὶ σπένδειν
δηλοῖ ὁ ποιητὴς ἐν τῷ “μέθυ λεῖψαι” καὶ “ὕδατι σπένδοντες” (μ 362.
363), οὗ πρωτότυπον καθ' Ἡρακλείδηντὸ σπείδω. Ἀργεῖοι γάρ,
φησί, καὶ Κρῆτες ἐξαιροῦντες τὸ ιτάσσουσι τὸ ντὴν εἰς πρόθεσιν

(H)eren(n)ius Philo Gramm., Hist., Απόσπασμα. (1416: 008)“FHG 3”,


206

Ed. Müller, K.Paris: Didot, 1841–1870.Απόσπασμα. 2, Γρ. 81

…καὶ πνευμάτων, παρατριβέντα τὰ ἐν τῇ Τύρῳ δένδρα πῦρ ἀνάψαι, καὶ


τὴν αὐτόθι ὕλην καταφλέξαι· δένδρου δὲ λαβόμενον τὸν Οὔσωον καὶ
ἀποκλαδεύ-σαντα πρῶτον τολμῆσαι εἰς θάλατταν ἐμβῆναι· ἀνιε-
ρῶσαι δὲ δύο στήλας πυρὶ καὶ πνεύματι, καὶ προσκυ-νῆσαι, αἷμά τε
σπένδειν αὐταῖς ἐξ ὧν ἤγρευε θηρίων. Τούτων δὲ τελευτησάντων, τοὺς
ἀπολειφθέντας φησὶ ῥάβδους αὐτοῖς ἀφιερῶσαι, καὶ τὰς στήλας
προσκυνεῖν, καὶ τούτοις ἑορτὰς ἄγειν κατ' ἔτος.

Νουμέριος Απόσπασμα. (1542: 001)“Numénius. Απόσπασμα. s”, Ed. des


Places, É.Paris: Les Belles Lettres, 1974.Απόσπασμα. 32, Γρ. 9

Αἰγόκερως δὲ καὶ καρκίνος περὶ τὸν γαλαξίαν τὰ πέρατα αὐτοῦ


εἰληχότες, καρκίνος μὲν τὰ βόρεια, αἰγόκερως δὲ τὰ νότια· δῆμος δ'
ὀνείρων κατὰ Πυθαγόραν αἱ ψυχαί, ἃς συνάγεσθαι φησὶν εἰς τὸν
γαλαξίαν τὸν οὕτω προς-αγορευόμενον ἀπὸ τῶν γάλακτι τρεφομένων,
ὅταν εἰς γένεσιν πέσωσιν· ὃ καὶ σπένδειν αὐταῖς τοὺς ψυχαγω-
γοὺς μέλι κεκραμένον γάλακτι ὡς ἂν δι' ἡδονῆς εἰς γένεσιν
μεμελετηκυίαις ἔρχεσθαι· αἷς συγκυεῖσθαι τὸ γάλα πέφυκεν.

Choliambica Adespota (ALG), Anonymus in turpilucrum (fort.


auctore Cercida) (1797: 001)“Anthologia lyrica Graeca, fasc. 3, 3rd
edn.”, Ed. Diehl, E.Leipzig: Teubner, 1952.Γρ. 92

ὑπὲρ δὲ τούτων [μ]ὴ πάτει πάτει λίνων [....]. ἐγὼ μὲν οὖν, ὦ Π[άρ]νε,
τ̣αῦ̣ τ' οὐχὶ ζ[ηλῶ], ἀλλ' ἐν χαλ[ινοῖς ...] ἐμαυτὸν ὡσ̣ [...]
γαστρὸς κατί̣σχ̣[ω ......] βιά[ζ]ομαι τ[οῦτον] πρὸς εὐτέλει̣α̣ν τὸν [βί]ο̣ν̣
καθ̣ίστασθ̣[αι]. καὶ μὴν ὅταν γε θ̣ἠδ̣ [̣ ...] σπ̣ένδ̣ειν [.....]
κάμνω· με[γ]ίστ̣η̣ δ̣' [.....]μ̣οι̣ ̣ χόν̣[δρος]. τέρπει δέ μ' οὕτως ο̣[ὐ]δ̣[ὲ]ν ὡς
τὸ κερδ̣α̣ί̣[νειν] ἐκ τοῦ δικαίου το[...... τ]οῖς ἀνθ̣ρώπ̣[οις]

Φλάβιος Κλαύδιος ., Περὶ τῶν τοῦ αὐτοκράτορος πράξεων ἢ περὶ


βασιλείας L'empereur Julien. Oeuvres complètes, vol. 1.1”, Ed. Bidez,
J.Paris: Les Belles Lettres, 1932.Τμ. 17, Γρ. 1

…θεραπείας ἀποστατέον οὐδὲ τὴν τοιαύτην τιμὴν ὑπεροπτέον τοῦ


κρείττονος, θετέον δὲ ἐν ἀρετῆς μοίρᾳ τὴν εὐσέβειαν τὴν κρατίστην· ἔστι
γὰρ ὁσιότης τῆς δικαιοσύνης ἔκγονος· αὕτη δὲ ὅτι τοῦ θειοτέρου ψυχῆς
εἴδους ἐστίν, οὐδένα λέληθε τῶν ὅσοι τὰ τοιαῦτα μεταχειρίζονται.
Ταῦτά τοι καὶ ἐπαινοῦμεν τὸν Ἕκτορα σπένδειν μὲν οὐκ ἐθέλοντα διὰ
τὸ ἐπὶ τῶν χειρῶν λύθρον· ἠξιοῦμεν δὲ μηδὲ ἐς ἄστυ ἰέναι μηδὲ
207

ἀπολείπειν τὴν μάχην, μέλ-λοντά γε οὐ στρατηγοῦ καὶ βασιλέως


ἐπιτελεῖν ἔργον, διακόνου δὲ καὶ ὑπηρέτου, Ἰδαίου τινὸς ἢ Ταλθυβίου
τάξιν ἀναληψόμενον.

Ευσέβιος εκκλλ. συγγραφέας. Praeparatio evangelica “Eusebius


Werke, Band 8: Die Praeparatio evangelica”, Ed. Mras, K.
Berlin: Akademie–Verlag, 43.1:1954; 43.2:1956; Die griechischen
christlichen Schriftsteller 43.1 & 43.2.Βιβ. 1, Κεφ. 10, Τμ. 11, li 1

τῷ σώματι πρῶτος ἐκ δερμάτων ὧν ἴσχυσεν συλλαβεῖν θηρίων εὗρεν.


ῥαγδαίων δὲ γενομένων ὄμβρων καὶ πνευμάτων παρατριβέντα τὰ ἐν τῇ
Τύρῳ δένδρα πῦρ ἀνάψαι καὶ τὴν αὐτόθι ὕλην καταφλέξαι. δένδρου δὲ
λαβόμενον τὸν Οὔσωον καὶ ἀποκλαδεύσαντα πρῶτον τολμῆσαι εἰς
θάλατταν ἐμβῆναι· ἀνιερῶσαι δὲ δύο στήλας πυρὶ καὶ πνεύματι καὶ
προσκυνῆσαι αἷμά τε σπένδειν αὐταῖς ἐξ ὧν ἤγρευε θηρίων. τούτων δὲ
τελευτησάντων τοὺς ἀπο-λειφθέντας φησὶ ῥάβδους αὐτοῖς ἀφιερῶσαι καὶ
τὰς στήλας προσκυνεῖν καὶ τού-τοις ἑορτὰς ἄγειν κατ' ἔτος. χρόνοις δὲ
ὕστερον πολλοῖς ἀπὸ τῆς Ὑψουρανίου γενεᾶς γενέσθαι Ἀγρέα καὶ Ἁλιέα,
τοὺς ἁλιείας καὶ ἄγρας εὑρετάς, ἐξ ὧν κληθῆναι ἀγρευτὰς καὶ ἁλιεῖς· ἐξ
ὧν γενέσθαι δύο ἀδελφοὺς σιδήρου εὑρετὰς

Πορφύριος. De antro nympharum Porphyry. The cave of the nymphs in


the Odyssey”, Ed. Seminar Classics 609 Buffalo: Department of Classics,
University of New York, 1969; Arethusa Monographs 1.Τμ. 28, Γρ. 8

…κἀκεῖθεν ἐπανιὼν εἰς τὰ βόρεια. αἰγόκερως δὲ καὶ καρκίνος περὶ τὸν


γαλαξίαν τὰ πέρατα αὐτοῦ εἰληχότες, καρκίνος μὲν τὰ βόρεια, αἰγό-
κερως δὲ τὰ νότια· δῆμος δὲ ὀνείρων κατὰ Πυθαγόραν αἱ ψυχαί, ἃς
συνάγεσθαι φησὶν εἰς τὸν γαλαξίαν τὸν οὕτω προσαγορευόμενον
ἀπὸ τῶν γάλακτι τρεφομένων, ὅταν εἰς γένεσιν πέσωσιν. ᾧ καὶ
σπένδειν αὐταῖς τοὺς ψυχαγωγοὺς μέλι κεκραμένον γάλακτι ὡς ἂν δι'
ἡδονῆς εἰς γένεσιν μεμελετηκυίαις ἔρχεσθαι· αἷς συγκυεῖσθαι τὸ γάλα
πέφυκεν.

Νόννος Dionysiaca Nonni Panopolitani Dionysiaca, 2 vols.”, Ed.


Keydell, R.Berlin: Weidmann, 1959.Βιβ. 21, Γρ. 235

…χαλκὸς ἀρασσομένης ἐπεβόμβεε λοίγιον ἠχώ. καὶ βλοσυρῷ βασιλῆι


τεθηπότα χείλεα λύσας ἀγγελίην Βρομίοιο ταχύδρομος ἔννεπε κῆρυξ·
“Δηριάδη, σκηπτοῦχε, θεὸς Διόνυσος ἀνώγει Ἰνδοὺς δεχνυμένους
λαθικηδέος οἶνον ὀπώρης σπένδειν ἀθανάτοισι, δίχα πτολέμων, δίχα
μόχθων· εἰ δέ κε μὴ δέξαιντο, κορύσσεται, εἰσόκε θύρσοις Βασσαρίδων
208

γόνυ δοῦλον ὑποκλίνειεν Ὑδάσπης. ἀγγελίης ἤκουσας ἀληθέος· εἰπὲ καὶ


αὐτὸς εἰρομένῳ τινὰ μῦθον, ἵν' ἀγγείλω Διονύσῳ.”

Ιωάννης Χρυσόστομος. Adversus Judaeos (orationes 1–8) (2062: 021);


MPG 48.Vol 48, pg 889, ln 50

Ποίησον ἡμῖν θεοὺς, οἳ προπορεύσονται ἡμῶν· καὶ τῷ Ἱερεμίᾳ δὲ


φαίνονται λέγοντες, Τὸν λό-γον ὃν ἐλάλησας πρὸς ἡμᾶς τῷ ὀνόματι
Κυρίου, οὐκ ἀκουσόμεθά σου, ὅτι ποιοῦντες ποιήσομεν πάντα
τὸν λόγον, ὃς ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ στόματος ἡμῶν, θυμιᾶν τῇ βασιλίσσῃ τοῦ
οὐρανοῦ, καὶ σπένδειν αὐτῇ σπονδὰς, καθὰ ἐποιήσαμεν καὶ ἡμεῖς καὶ
οἱ πατέρες ἡμῶν, καὶ οἱ βασιλεῖς ἡμῶν, καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν· καὶ
ἐνεπλήσθημεν ἄρτων, καὶ ἐγενήθημεν χρηστοὶ, καὶ κακὰ οὐκ οἴδαμεν· καὶ

Λιβάνιος Orationes 1-64 Oration 60, Τμ. 11, Γρ. 10

…χρυσοῦν, ὡς αὐτοῦ τὰ μὲν ἐνιζάνειν, τὰ δὲ ὑπανίστασθαι. τὸ δὲ ὅλον


σχῆμα τίνος οὐκ ἂν ζέοντα ἐκοίμισε θυ-μόν; ἐῴκει γὰρ ᾄδοντι μέλος. καί
πού τις αὐτοῦ καὶ ἤκουσεν, ὥς φασιν, ἐν μεσημβρίᾳ κιθαρίζοντος. ὦτα
εὐδαίμονα. τὸ δὲ ᾆσμα ἄρα ἦν ἔπαινος τῆς γῆς. ᾗ μοι φαίνεται καὶ
σπένδειν ἀπὸ τῆς χρυσῆς κυάθου, ὅτι τὴν κόρην ἔκρυψε ῥαγεῖσά τε καὶ
συνελθοῦσα ... Ἐβόα μὲν ὁδοιπόρος ἀνιούσης τῆς αὐγῆς, ἐκυκᾶτο δὲ
φίλη Δάφνης ἔνοικος, ἱέρεια τοῦ θεοῦ. πλη-γαὶ δὲ στέρνων καὶ οἰμωγή τις
ὀξεῖα διὰ χωρίου πο-λυδένδρου δραμοῦσα πίπτει .

Πυθαγορισταί (D-K) Phil., Σωζόμενα. et Απόσπασμα. (2239: 001)


“Die Απόσπασμα. e der Vorsokratiker, vol. 1, 6th edn.”, Ed. Diels, H.,
Kranz, W.Berlin: Weidmann, 1951, Repr. 1966.Απόσπασμα. c4, Γρ. 30

…ἢ ὅτι δεῖ τὸν δεξιὸν ὑποδεῖσθαι πρότερον, ἢ ὅτι οὐ δεῖ τὰς λεωφόρους
βαδίζειν ὁδούς, οὐδὲ εἰς περιρραντήριον ἐμβάπτειν, οὐδὲ ἐν βαλανείωι
λούεσθαι. ἄδηλον γὰρ ἐν πᾶσι τούτοις, εἰ καθαρεύουσιν οἱ κοινωνοῦντες.
(84) καὶ ἄλλα τάδε. φορ-τίον μὴ συγκαθαιρεῖν· οὐ γὰρ δεῖ αἴτιον γίνεσθαι
τοῦ μὴ πονεῖν· συνανατιθέναι δέ. χρυσὸν ἐχούσηι μὴ πλησιάζειν ἐπὶ
τεκνοποιίαι. μὴ λέγειν ἄνευ φωτός. σπένδειν τοῖς θεοῖς κατὰ τὸ οὖς τῆς
κύλικος οἰωνοῦ ἕνεκεν καὶ ὅπως μὴ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ πίνηται. ἐν δακτυλίωι
μὴ φέρειν σημεῖον θεοῦ εἰκόνα, ὅπως μὴ μιαίνηται· ἄγαλμα
γάρ, ὅπερ δεῖ φρουρῆσαι ἐν τῶι οἴκωι. γυναῖκα οὐ δεῖ διώκειν τὴν αὑτοῦ,
ἱκέτις .

Κωνσταντίνος Πορφυργέννητος VIIDe administrando imperio


209

Constantine Porphyrogenitus. De administrando imperio, 2nd edn.”, Ed.


Moravcsik, G.Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, 1967; Corpus fontium
historiae Byzantinae 1 (= Dumbarton Oaks Texts 1).Κεφ. 53, Γρ. 291

…γενομένων καὶἐν ὅρκῳ ὑπ' αὐτῆς παγιωθέντων, ὁ ταύτης ἀνήρ, ὁ


τοῦ Ἀσάνδρου υἱός, ἔχων ἐν κρυπτῷ τὸν δόλον καὶ ἐπιζητῶν καιρὸν
προδοσίας, ἀκούσας ταῦτα τὰπαρὰ τῆς Γυκίας λεχθέντα καὶ ἐν ὅρκῳ
παγιωθέντα, ἐθαύμασε μὲν καὶ ἐπῄνεσεν τὴν Γυκίαν ἐπὶ τῇ ἐνόρκῳ
συντάξει, ὡς γνησίως περὶ τοὺς γονεῖς ἔχουσαν, συνθέμενος δὲ καὶ
αὐτός, φησί, χαίρειν καὶ σπένδειν ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ συντάξει. Καὶ μετὰ
τοῦτο παρελθούσης τῆς μνήμης καὶ τῆς εὐφρασίας, δηλοῖ τοῖς ἐν Βο-
σπόρῳ δι' οἰκείου παιδὸς λέγων αὐτοῖς, ὅτι· «Εὗρον μέθοδον, δι' ἧς
ἀκόπως τὴν Χερσῶνα μέλλομεν παραλαβεῖν· ὑμεῖς οὖν ἐκ διαλειμμάτων
ἀποστέλλετέ μοι δέκα ἢ δώδεκα νεωτέρους χρησίμους ἐκτὸς τῶν ἐν
τῷ καράβῳ ἐλαυνόντων ὡς δῆθεν ξένιά μοι πέμποντες…

Πρόκλος. In Platonis rem publicam commentarii Τόμ. 2, Σελ. 246, Γρ.


29

…θεῶν ἱεροὶ καὶ οἱ κλήτορες καὶ οἱ δοχεῖς πολυειδέσιν ἐχρῶντο χιτῶσιν


καὶ καταζώσεσιν, μιμούμενοι τὰς θείας ζωάς, εἰς ἃς ἀνῆγον τὴν ἑαυτῶν
πραγματείαν. προσήκει τοίνυν καὶ ταῖς Μοίραις τὸ φανὸν ὡς τὰς
οὐρανίας ζωὰς προβεβλη-μέναις, δι' ὧν κινοῦσι τὸν οὐρανόν· καὶ γὰρ τὸ
ἀμιγὲς καὶ καθαρὸν αὐταῖς οἰκεῖον· διὸ καὶ νηφάλια σπένδειν
θεμιτὸν Μοίραις καὶ πᾶν τὸ χθόνιον ..25.μαι[ς] αὐ..15.
[Τὸ δὲ στέμμα]τα ἐπὶ τῶν [κεφαλῶναὐτὰς ἔ]χειντῷ θείῳ φωτὶ καὶ [νοητῷ
περιλά]μπεσθαι δηλοῖ τὰς ἀκροτάτας αὐτῶν ὑπάρξεις· οὐ γὰρ ἀπὸ φυτῶν
τὸ στέμ[μα] γίνεσθαί…

Ευστάθιος εκκλ. συγγραφέας. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. Eustathii


archiepiscopi Thessalonicensis Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. pertinentes,
vols. 1–4”, Ed. van der Valk, M.Leiden: Brill, 1:1971; 2:1976; 3:1979;
4:1987.Τόμ. 2, Σελ. 305, Γρ. 3

…πολέμῳ, παντὶ δὲ κεκμηκότι τὸ μένος οἶνος αὔξει. καὶ σοῦ ἄρα τὸ


μένος οἴνῳ αὐξηθήσεται. καὶ οὕτω μὲν συλλογίζεται ἡ Ἑκάβη. (v. 264) Ὁ
δὲ Ἕκτωρ παραιτεῖται τὸν οἶνον ῥητορικώτατα, πρὸς μὲν τὸ ἓν τῆς
Ἑκάβης λέγων, ὅτι οὐ πίωμαι, ἵνα μὴ ἀντὶ ἐπαυξήσεως μένους πάρεσιν
μᾶλλον πάθω μελῶν καί, ὡς ἐρρέθη, λάθωμαι ἀλκῆς, πρὸς δὲ τὸ ἕτερον,
ὅτι αἵματα ἔχων πτοοῦμαι ἄνιπτος σπένδειν. (v. 266 – 8) Φράζει δ'
ἐνταῦθα Ὅμηρος οὕτω »χερσὶ δ' ἀνίπτοισι Διῒ λείβειν αἴθοπα οἶνον
ἅζομαι. οὐδέ πῃ ἔστι Διῒ αἵματι καὶ λύθρῳ πεπαλαγμένον εὐχετάασθαι».
Ἐν οἷς ὅρα ὅτι τε εἶδος εὐχῆς καὶ ἡ λοιβή, ὡς δῆλον ἐκ τοῦ εὐχετάασθαι,
210

καὶ ὡς ἀδιάφορον σπένδειν εἰπεῖν κατὰ τὸ «ὡς σπείσῃς Διῒ πατρί», καὶ
λείβειν κατὰ τὸ «Διῒ λείβειν οἶνον».

Νικηφόρος Γρηγοράς. Ρωμαϊκή ιστρία“Nicephori Gregorae historiae


Byzantinae, 3 vols.”, Ed. Schopen, L., Bekker, I.Bonn: Weber, 1:1829
2:1830; 3:1855; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.Τόμ. 2, Σελ.
1006, Γρ. 6

… ἢ νέηλυν καὶ ἐπεισόδιον τέως ἀνειληφὼς, ἀλλ' ἐγχώριόν τε καὶ


ἐγκείμενον, καὶ ὅλον πάθεσιν ἐμφύτοις συμπεφυρμένον, κἀκ μέ-
σης ἐκπυρσευόμενον νῦν τῆς καρδίας, καθάπερ τοὺς τοῦ Σικελι-
κοῦ πυρὸς ἀναφυσωμένους κρατῆρας ἐκ τῶν ὑποχθονίων τυφώ-
νων ἀκούομεν, καὶ τῷ φίλῳ Παλαμᾷ, καθάπερ θεῷ τινι, προ-
θυμούμενον σπένδειν, οὐ μόνον ὅσα γῆ καὶ θάλασσα βαλαντίοις
καὶ τραπέζαις ἀναθήματα γεωργεῖ· οὐδ' ὅσα παραπλήσιον ἔχει
πρὸς ἡδονὴν, ἀλλ' ἐναγίζειν ἤδη καὶ τὰς ἡμετέρας ὕβρεις τε καὶ
τὰς καταδίκας καὶ τοὺς πολυτρόπους θανάτους αὐτῷ. ὠσάμενος
οὖν τοὺς ἡμετέρους λόγους, ὡς φόρτιον ἀβούλητον καὶ σφόδρα..

Σχόλια στον Απολλώνιο Ρόδιο Argonautica (scholia vetera))“Scholia


in Apollonium Rhodium vetera”, Ed. Wendel, K.Berlin: Weidmann, 1935,
Repr. 1974.Σελ. 45, Γρ. 1

… ἡ θέμις:ὅτι ἔθος ἦν τοῖς παλαιοῖς κρατῆρα κιρνᾶν, ὅτε


μέλλοιεν καθεύδειν, καὶ τὰς γλώσσας τῶν ἱερείων ἐπιθύειν τῷ Ἑρμῇ καὶ
ἐπισπένδειν οἶνον. καὶ ἴσως φυσικῶς. ἐπεὶ γὰρ Ἑρμῆς λόγος εἶναι
παραδέδοται, ὄργανον δὲ αὐτοῦ ἡ γλῶσσα, ἥτις ὕπνου ἐπιπεσόντος ἠρε-
μεῖ, εἰκότως τῷ Ἑρμῇ αὐτὴν θύουσιν. καὶ Ὅμηρος (γ 332) ‘ἀλλ' ἄγε
τάμνετε γλώσσας’ ἀντὶ τοῦ παύετε τοὺς λόγους. c ἡ θέμις ἐστί: Διευχίδας
ἐν τοῖς Μεγαρικοῖς (fg 8 M. IV 390) ἱστορεῖ, ὅτι Ἀλκάθους ὁ Πέλοπος
διὰ τὸν Χρυσίππου φόνον…

Σχόλια στον Ησίοδο Scholia in opera et dies (scholia vetera partim


Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni
Prolegomenon-scholion sch, Σελ. -verse 722, Γρ. 14

…ἀράς· αὗται γάρ εἰσιν αἱ ἐπαραὶ ταῖς θυσίαις, ἢ ταῖς σπονδαῖς


ἐπᾳδόμεναι. Ἐν μὲν οὖν Σπάρτῃ τοῖς εἰς ἀρχὴν καθισταμέ-
νοις οἳ ἔφοροι προεκήρυττον μὴ τρέφειν μύστακας, ἵνα τοὺς
τὸ φαῦλον τοῦτο καὶ εὐτελὲς παραβάντας μειζόνως κολάζω-
211

σιν· ὁ δὲ Ἡσίοδος νίπτεσθαι τὰς χεῖρας παραινῶν πρὸ τοῦ


σπένδειν, ἐνδείκνυται τὸν τοῦτο μὴ πεισόμενον μείζονος ἄξιον
εἶναι καταγνώσεως, ὡς ἀνεπιτήδειον πρὸς παιδείαν.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Ιλιάδα. “Scholia Graeca in Homeri


Iliadem (scholia vetera), vols. 1–5, 7”, Ed. Erbse, H.Berlin: De Gruyter,
1:1969;.Βιβ. of Iliad 6, verse 266d1, Γρ. 8

… ἵνα πρότερον νίψηται. ἢ οὐ τοῦτο ἦν ἀρχαῖον ἔθος τὸ τὰς χεῖρας


ἀποπλύνασθαι μόνας, ἀλλὰ τῶι ὅλωι σώματι ἀπολούεσθαι, ὅπερ
οὐκ εὔκαιρόν ἐστιν Ἕκτορι ἐπειγομένῳ. ἀλλὰ πῶς ἐν τοῖς ἑξῆς ἀνί-
πτοις χερσὶν εὔχεται· “Ζεῦ ἄλλοι τε θεοί, δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι /
παῖδ' ἐμὸν ὡς καὶ ἐγώ περ” (Ζ 476 – 7); ἢ οὐδὲ τοῦτο ἐναντίον· οὐ
γὰρ ταὐτόν ἐστιν ἐπισπένδειν καὶ ἁπλῶς διὰ λόγων εὔχεσθαι· τὸ μὲν
γὰρ διὰ σώματος, τὸ δὲ διὰ ψιλῶν λόγων γίνεται.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Ιλιάδα. Βιβ. of Iliad 14, verse 229a, Γρ.
17

…τριακόσια δὲ στάδια ἀπέχον Λήμνου σκιάζει


αὐτήν· καὶ ἡ παροιμία “Ἄθως σκιάζει νῶτα Λημνίας
βοός” (Soph. fr. 708 N.2 = 776 P. = 776 R.). Διοκλῆ δέ φασι, τὸν ῥήγιον
ἀρχιτέκτονα, Ἀλεξάνδρῳ ἐπαγγέλλεσθαι τὸν Ἄθω ἀνδριάντα αὐτοῦ
κατασκευάσαι, θατέρᾳ μὲν χειρὶ μυρίανδρον πόλινκατέχοντα, θα-τέρᾳ δὲ
ποταμοὺς προϊέμενον ὡς τοῖς παραπλέουσιν δοκεῖν σπένδειν.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Ιλιάδα. (= D scholia) Homeri Ilias, 2


vols.”, Ed. Heyne, C.G.Oxford: Oxford University Press, 1834.Βιβ. of
Iliad 6, verse 264, Γρ. 57

…αἴθοπα οἶνον Ἅζομαι. Οὐδέ πή ἐστι κε-λαινεφέϊ Κρονίωνι Αἵματι καὶ


λύθρῳ πε-παλαγμένον εὐχετάασθαι. Μή μ' ἀπογυιώσῃς, μένεός τ' ἀλκῆς
τε λάθωμαι. Ἵνα, ὡς μὴ καθαρὸς τὰς χεῖρας, τὸν οἶνον σπένδειν θεοῖς
παραιτῇται, μὴ ὀρ-γήν τινα λάβοι παρὰ θεῶν διὰ τοῦτο. Δυνατὸν δὲ, καὶ
οὕτως λύειν τὸ προκεί-μενον· ὅτι τὸ μένος διχῶς νοεῖται· καὶ
ἐπὶ θυμοῦ καὶ ὀργῆς, καὶ ἐπὶ δυνάμεως.

Σούδα λεξικόν. 4 vols.”, Ed. Adler, A.Leipzig: Teubner, 1.1:1928; Repr.


1.1:1971; 1.4:1971; Lexicographi Graeci 1.1–1.4.Alphabetic letter alpha,
3870, Γρ. 2
212

τωνίνου τῶν βασιλέων, καὶ ἀξιωμάτων μεταλαβὼν καὶ μέχρις αὐτοῦ


τοῦ ὑπατεῦσαι, καθά φησιν Ἑλικώνιος, διὰ τὴν τῆς παιδείας δεξιότητα.
ἔγραψε δὲ βιβλία παμπληθῆ. Ἀριαράθης:ὄνομα κύριον.
Ἀρύβαλλος:οὐ μόνον παρὰ Στησιχόρῳ καὶ ἄλλοις Δωριεῦσιν,
ἀλλὰ καὶ ἐν Ἱππεῦσιν Ἀριστοφάνης· εἶτα κατασπένδειν κατὰ τῆς κε-
φαλῆς ἀρυβάλλῳ.

Σούδα, λεξικόν. 4057, Γρ. 4

Ἀρύβαλλος:πλεκτόν τι βαλάντιον ὁ ἀρύβαλλος παρὰ τὸ


ἀρύειν καὶ βάλλειν· ἢ μαρσίπιον. χεῖσθαι δὲ λέγεται οὐ μόνον τὰ
ὑγρὰ, ἀλλὰ καὶ τὰ στερεά· ὥσπερ νῦν ἐπὶ τῆς ἀμβροσίας. εἶτα κατα-
σπένδειν κατὰ τῆς κεφαλῆς ἀρυβάλλῳ ἀμβροσίαν, κατὰ τούτου δὲ
σκοροδάλμην.

Θεόγνις Elegiae Βιβ. 1, Γρ. 490

…ἀλλ' ἢ πρὶν μεθύειν ὑπανίστασο – μή σε βιάσθω γαστὴρ ὥστε κακὸν


λάτριν ἐφημέριον – ἢ παρεὼν μὴ πῖνε. σὺ δ' ‘ἔγχεε’ τοῦτο μάταιον
κωτίλλεις αἰεί· τοὔνεκά τοι μεθύεις· ἡ μὲν γὰρ ‘φέρεται φιλοτήσιος’, ἡ
δὲ ‘πρόκειται,’ τὴν δὲ ‘θεοῖς σπένδεις’, τὴν δ' ‘ἐπὶ χειρὸς ἔχεις’·
αἰνεῖσθαι δ' οὐκ οἶδας. ἀνίκητος δέ τοι οὗτος, ὃς πολλὰς πίνων μή τι
μάταιον ἐρεῖ· ὑμεῖς δ' εὖ μυθεῖσθε παρὰ κρητῆρι μένοντες,
ἀλλήλων ἔριδος δὴν ἀπερυκόμενοι, εἰς τὸ μέσον φωνεῦντες ὁμῶς ἑνὶ καὶ
συνάπασιν·

Θουκυδίδης ιστορικός . Ιστορίες. Βιβ. 1, Κεφ. 18, Τμ. 3, Γρ. 6

…μὲν κατὰ γῆν, οἱ δὲ ναυσίν. καὶ ὀλίγον μὲν χρόνον ξυν- έμεινεν ἡ
ὁμαιχμία, ἔπειτα διενεχθέντες οἱ Λακεδαιμόνιοι καὶ Ἀθηναῖοι
ἐπολέμησαν μετὰ τῶν ξυμμάχων πρὸς ἀλλήλους· καὶ τῶν ἄλλων
Ἑλλήνων εἴ τινές που διασταῖεν, πρὸς τού-τους ἤδη ἐχώρουν. ὥστε ἀπὸ
τῶν Μηδικῶν ἐς τόνδε αἰεὶ τὸν πόλεμον τὰ μὲν σπενδόμενοι, τὰ δὲ
πολεμοῦντες ἢ ἀλλήλοις ἢ τοῖς ἑαυτῶν ξυμμάχοις ἀφισταμένοις εὖ παρε-
σκευάσαντο τὰ πολέμια καὶ ἐμπειρότεροι ἐγένοντο μετὰ κινδύνων τὰς
μελέτας ποιούμενοι. καὶ οἱ μὲν Λακεδαιμόνιοι οὐχ ὑποτελεῖς ἔχοντες
φόρου τοὺς ξυμμάχους ἡγοῦντο, κατ' ὀλιγαρχίαν δὲ σφίσιν αὐτοῖς μόνον
ἐπιτηδείως .
213

Θουκυδίδης ιστορικός . Ιστορίες. Βιβ. 3, Κεφ. 24, Τμ. 3, Γρ. 5

…ἐς τὴν πόλιν πρὶν ὑπερβαίνειν, εἷς δ' ἐπὶ τῇ ἔξω τάφρῳ τοξότης ἐλήφθη.
οἱ μὲν οὖν Πελοποννήσιοι κατὰ χώραν ἐγένοντο τῆς βοηθείας
παυσάμενοι· οἱ δ' ἐκ τῆς πόλεως Πλαταιῆς τῶν μὲν γεγενημένων εἰδότες
οὐδέν, τῶν δὲ ἀποτραπομένων σφίσιν ἀπαγγειλάντων ὡς οὐδεὶς περίεστι,
κήρυκα ἐκπέμψαντες, ἐπεὶ ἡμέρα ἐγένετο, ἐσπένδοντο ἀναί-
ρεσιν τοῖς νεκροῖς, μαθόντες δὲ τὸ ἀληθὲς ἐπαύσαντο. οἱ μὲν δὴ τῶν
Πλαταιῶν ἄνδρες οὕτως ὑπερβάντες ἐσώ-θησαν. Ἐκ δὲ τῆς
Λακεδαίμονος τοῦ αὐτοῦ χειμῶνος τελευτῶντος ἐκπέμπεται Σάλαιθος ὁ
Λακεδαιμόνιος ἐς Μυτιλήνην τριήρει.

Θουκυδίδης ιστορικός . Ιστορίες. Βιβ. 3, Κεφ. 109, Τμ. 2, Γρ. 5

…στρατηγοῖς, καὶ περὶ νεκρῶν ἅμα ἀναιρέσεως. οἱ δὲ νεκροὺς


μὲν ἀπέδοσαν καὶ τροπαῖον αὐτοὶ ἔστησαν καὶ τοὺς ἑαυτῶν
τριακοσίους μάλιστα ἀποθανόντας ἀνείλοντο, ἀναχώρησιν
δὲ ἐκ μὲν τοῦ προφανοῦς οὐκ ἐσπείσαντο ἅπασι, κρύφα δὲ
Δημοσθένης μετὰ τῶν ξυστρατήγων Ἀκαρνάνων σπένδονται
Μαντινεῦσι καὶ Μενεδαΐῳ καὶ τοῖς ἄλλοις ἄρχουσι τῶν
Πελοποννησίων καὶ ὅσοι αὐτῶν ἦσαν ἀξιολογώτατοι ἀπο-
χωρεῖν κατὰ τάχος, βουλόμενος ψιλῶσαι τοὺς Ἀμπρακιώτας
τε καὶ τὸν μισθοφόρον ὄχλον [τὸν ξενικόν], μάλιστα δὲ
Λακεδαιμονίους καὶ Πελοποννησίους διαβαλεῖν .

Ευρυπίδης. Απόσπασμα. papyracea Απόσπασμα. 65, Γρ. 85

…κοσμοῦ[ντας ἱ]εροῖς παρθένων [χορεύ]μασιν· γνον[......]χ̣θρ̣. εἰς μάχη[ν


κιν.[...]ας ἀσπίδα στρατ[ πρώταισι θύειν πρότομα πολεμίου δορὸς
τῆς οἰνοποιοῦ μὴ θιγόντας ἀμπέλου μηδ' εἰς πυρὰν σπένδοντας ἀλλὰ
πολυπόνου καρπὸν μελίσσης ποταμίαις πηγαῖς ὁμοῦ· ἄβατον δὲ τέμενος
παισὶ ταῖσδ' εἶναι χρεών, εἴργειν τε μή τις πολεμίων θύσηι λαθὼν
νίκην μὲν αὐτοῖς γῆι δὲ τῆιδε πημονήν.

Πλούταρχος Theseus Κεφ. 22, Τμ. 4, Γρ. 5

νων δὲ τῶν σπονδῶν, ἀπήγγειλε τὴν τοῦ Αἰγέως τελευ-


τήν. οἱ δὲ σὺν κλαυθμῷ καὶ θορύβῳ σπεύδοντες ἀνέ-
βαινον εἰς τὴν πόλιν. ὅθεν καὶ νῦν ἐν τοῖς Ὠσχοφο-
ρίοις στεφανοῦσθαι μὲν οὐ τὸν κήρυκα λέγουσιν, ἀλλὰ
τὸ κηρύκειον, ἐπιφωνεῖν δ' ἐν ταῖς σπονδαῖς ‘ἐλελεῦ
ἰοὺ ἰοὺ’ τοὺς παρόντας, ὧν τὸ μὲν σπένδοντες ἀναφω-
214

νεῖν καὶ παιωνίζοντες εἰώθασι, τὸ δ' ἐκπλήξεως καὶ


ταραχῆς ἐστι. Θάψας δὲ τὸν πατέρα, τῷ Ἀπόλλωνι τὴν εὐχὴν ἀπεδί-
δου τῇ ἑβδόμῃ τοῦ Πυανεψιῶνος ἱσταμένου· ταύτῃ γὰρ
ἀνέβησαν εἰς ἄστυ σωθέντες. ἡ μὲν οὖν ἕψησις τῶν

Σοφοκλής Electra Γρ. 270

…λαβεῖν θ' ὁμοίως καὶ τὸ τητᾶσθαι πέλει. Ἔπειτα ποίας ἡμέρας δοκεῖς μ'
ἄγειν, ὅταν θρόνοις Αἴγισθον ἐνθακοῦντ' ἴδω τοῖσιν πατρῴοις, εἰσίδω δ'
ἐσθήματα φοροῦντ' ἐκείνῳ ταὐτὰ καὶ παρεστίους σπένδοντα λοιβὰς ἔνθ'
ἐκεῖνον ὤλεσεν; ἴδω δὲ τούτων τὴν τελευταίαν ὕβριν, τὸν αὐτοφόντην
ἡμὶν ἐν κοίτῃ πατρὸς ξὺν τῇ ταλαίνῃ μητρί, μητέρ' εἰ χρεὼν ταύτην
προσαυδᾶν τῷδε συγκοιμωμένην.

Όμηρος Ιλιάδα. Βιβ. 11, Γρ. 775

— αὐλῆς ἐν χόρτῳ· ἔχε δὲ χρύσειον ἄλεισον


— σπένδων αἴθοπα οἶνον ἐπ' αἰθομένοις ἱεροῖσι.
— σφῶϊ μὲν ἀμφὶ βοὸς ἕπετον κρέα, νῶϊ δ' ἔπειτα
— στῆμεν ἐνὶ προθύροισι· ταφὼν δ' ἀνόρουσεν Ἀχιλλεύς,

Όμηρος Ιλιάδα. Βιβ. 16, Γρ. 227

…καλῆς δαιδαλέης, τήν οἱ Θέτις ἀργυρόπεζα θῆκ' ἐπὶ νηὸς ἄγεσθαι ἐῢ


πλήσασα χιτώνων χλαινάων τ' ἀνεμοσκεπέων οὔλων τε ταπήτων.
ἔνθα δέ οἱ δέπας ἔσκε τετυγμένον, οὐδέ τις ἄλλος οὔτ' ἀνδρῶν πίνεσκεν
ἀπ' αὐτοῦ αἴθοπα οἶνον, οὔτέ τεῳ σπένδεσκε θεῶν, ὅτε μὴ Διὶ πατρί.
τό ῥα τότ' ἐκ χηλοῖο λαβὼν ἐκάθηρε θεείῳ πρῶτον, ἔπειτα δ' ἔνιψ' ὕδατος
καλῇσι ῥοῇσι, νίψατο δ' αὐτὸς χεῖρας, ἀφύσσατο δ' αἴθοπα οἶνον.
εὔχετ' ἔπειτα στὰς μέσῳ ἕρκεϊ, λεῖβε δὲ οἶνον οὐρανὸν εἰσανιδών·

Όμηρος Ιλιάδα. Βιβ. 23, Γρ. 196

…σκήλει' ἀμφὶ περὶ χρόα ἴνεσιν ἠδὲ μέλεσσιν. Οὐδὲ πυρὴ Πατρόκλου
ἐκαίετο τεθνηῶτος· ἔνθ' αὖτ' ἀλλ' ἐνόησε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·
στὰς ἀπάνευθε πυρῆς δοιοῖς ἠρᾶτ' ἀνέμοισι Βορέῃ καὶ Ζεφύρῳ, καὶ
ὑπίσχετο ἱερὰ καλά· πολλὰ δὲ καὶ σπένδων χρυσέῳ δέπαϊ λιτάνευεν
ἐλθέμεν, ὄφρα τάχιστα πυρὶ φλεγεθοίατο νεκροί, ὕλη τε σεύαιτο
καήμεναι. ὦκα δὲ Ἶρις ἀράων ἀΐουσα μετάγγελος ἦλθ' ἀνέμοισιν.
οἳ μὲν ἄρα Ζεφύροιο δυσαέος ἀθρόοι ἔνδον εἰλαπίνην δαίνυντο·
215

Δημοσθένης De falsa legatione Τμ. 130, Γρ. 5

Τίνας οὖν εὐχὰς ὑπολαμβάνετ' εὔχεσθαι τοῖς θεοῖς τὸν Φίλιππον, ὅτ'
ἔσπενδεν, ἢ τοὺς Θηβαίους; ἆρ' οὐ κράτος πολέμου καὶ νίκηναὑτοῖς καὶ
τοῖς συμμάχοις διδόναι, καὶ τἀναντία τοῖς τῶν Φωκέων; οὐκοῦν ταῦτα
συνηύχεθ' οὗτος καὶ κατηρᾶτο τῇ πατρίδι, ἃ νῦν εἰς κεφαλὴν ὑμᾶς
αὐτῷ δεῖ τρέψαι. Οὐκοῦν ᾤχετο μὲν παρὰ τὸν νόμον, ὃς θάνατον κελεύει

Ηρωδιανός ιστορικός. Ab excessu divi Marci Βιβ. 2, Κεφ. 12, Τμ. 3,


Γρ. 4

… τοῦ μὲν Ἰουλιανοῦ καταγινώσκοντες ἀνανδρίαν, τοῦ δὲ Νίγρου


μέλλησίν τε καὶ ῥᾳθυμίαν· τὸν δὲ Σεβῆρον ἀκούοντες ἤδη παρόντα
ἐθαύμαζον. ὁ δὲ Ἰουλιανὸς πολλῇ καταλαμβανόμενος ἀφασίᾳ τε καὶ
ἀπορίᾳ, ὅπως χρήσεται τοῖς πράγμασιν, οὐκ εἰδώς, ἀθροισθῆναι κελεύσας
τὴν σύγκλητον καταπέμπει γράμματα, δι' ὧν ἐσπένδετο δὴ πρὸς τὸν
Σεβῆρον καὶ αὐτοκράτορα ἀναδείξας κοινωνὸν τῆς βασιλείας ἐποιεῖτο. ἡ
δὲ σύγκλητος ἐψηφίσατο μὲν ταῦτα, ὁρῶντες δὲ τὸν Ἰουλιανὸν
ἀποδειλιῶντα καὶ ἐν ἀπογνώσει ὄντα, τῷ Σεβήρῳ πάντες ἤδη
προσετίθεντο. δύο δέ που ἢ τριῶν ἡμερῶν παραδραμουσῶν…

Ηρόδοτος ιστορίαι. Βιβ. 2, Τμ. 151, Γρ. 4

…ὑπολαμβάνων ἔμελλε διαχέειν. Ἡ μέν νυν λίμνη αὕτη οὕτω λέγεται


ὀρυχθῆναι. Τῶν δὲ δυώδεκα βασιλέων δικαιοσύνῃ χρεωμένων, ἀνὰ
χρόνον ὡς ἔθυσαν ἐν τῷ ἱρῷ τοῦ Ἡφαίστου, τῇ ὑστάτῃ τῆς ὁρτῆς
μελλόντων κατασπείσειν, ὁ ἀρχιερεὺς ἐξήνεικέ σφι φιάλας χρυσέας τῇσί
περ ἐώθεσαν σπένδειν, ἁμαρτὼν τοῦ ἀριθμοῦ, ἕνδεκα δυώδεκα ἐοῦσι.
Ἐνθαῦτα ὡς οὐκ εἶχε φιάλην ὁ ἔσχατος ἑστεὼς αὐτῶν Ψαμμήτιχος,
περιελόμενος τὴν κυνέην ἐοῦσαν χαλκέην ὑπέσχε τε καὶ ἔσπενδε.
Κυνέας δὲ καὶ οἱ ἄλλοι ἅπαντες ἐφόρεόν τε βασιλέες καὶ ἐτύγ-
χανον τότε ἔχοντες.

Αριστοφάνης κωμικός. Acharnenses Γρ. 148

…ὑμῶν τ' ἐραστὴς ὡς ἀληθῶς, ὥστε καὶ ἐν τοῖσι τοίχοις ἔγραφ'·


«Ἀθηναῖοι καλοί». Ὁ δ' υἱός, ὃν Ἀθηναῖον ἐπεποήμεθα, ἤρα φαγεῖν
ἀλλᾶντας ἐξ Ἀπατουρίων, καὶ τὸν πατέρ' ἠντεβόλει βοηθεῖν τῇ πάτρᾳ·
ὁ δ' ὤμοσε σπένδων βοηθήσειν ἔχων στρατιὰν τοσαύτην ὥστ' Ἀθηναίους
ἐρεῖν· «Ὅσον τὸ χρῆμα παρνόπων προσέρχεται». {ΔΙ.} Κάκιστ'
216

ἀπολοίμην, εἴ τι τούτων πείθομαι ὧν εἶπας ἐνταυθοῖ σὺ πλὴν τῶν


παρνόπων.

Αισχίνης In Ctesiphontem Τμ. 63, Γρ. 10

…ἦν Δημοσθένης. Κἀκεῖθεν ἐπανήκων ἐπαινέτης ἦν τῆς εἰρήνης, καὶ


ταὐτὰ τοῖς ἄλλοις πρέσβεσιν ἀπήγγελλε, καὶ μόνος τῶν βουλευτῶν
ἔγραψε σπείσασθαι τῷ κήρυκι τῷ ἀπὸ τοῦ Φιλίππου καὶ τοῖς πρέσβεσιν,
ἀκόλουθα γράφων Φιλο-κράτει· ὁ μέν γε τὴν ἐξουσίαν ἔδωκε τοῦ δεῦρο
κήρυκα καὶ πρέσβεις πέμπεσθαι, ὁ δὲ τῇ πρεσβείᾳ σπένδεται.

Ξενοφών ιστορικός, Ελληνικά. Βιβ. 2, Κεφ. 2, Τμ. 19, Γρ. 6

…εἶναι εἰρήνης καὶ πολέμου. Θηραμένης δὲ καὶ οἱ ἄλλοι


πρέσβεις ἐπεὶ ἦσαν ἐν Σελλασίᾳ, ἐρωτώμενοι δὲ ἐπὶ τίνι
λόγῳ ἥκοιεν εἶπον ὅτι αὐτοκράτορες περὶ εἰρήνης, μετὰ ταῦτα
οἱ ἔφοροι καλεῖν ἐκέλευον αὐτούς. ἐπεὶ δ' ἧκον, ἐκκλησίαν
ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἀντέλεγον Κορίνθιοι καὶ Θηβαῖοι μάλιστα,
πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἑλλήνων, μὴ σπένδεσθαι Ἀθη-
ναίοις, ἀλλ' ἐξαιρεῖν. Λακεδαιμόνιοι δὲ οὐκ ἔφασαν πόλιν
Ἑλληνίδα ἀνδραποδιεῖν μέγα ἀγαθὸν εἰργασμένην ἐν τοῖς
μεγίστοις κινδύνοις γενομένοις τῇ Ἑλλάδι, ἀλλ' ἐποιοῦντο
εἰρήνην ἐφ' ᾧ τά τε μακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ καθελόντας
καὶ τὰς ναῦς πλὴν δώδεκα παραδόντας καὶ τοὺς φυγάδας…

Ξενοφών ιστορικός, Ελληνικά. Βιβ. 2, Κεφ. 3, Τμ. 29, Γρ. 5

…μὲν αὖ ἐν τῷ ἀσφαλεῖ καταστῇ, ἡμεῖς δὲ δίκην δῶμεν τῶν


πεπραγμένων. ὥστε οὐ μόνον ὡς ἐχθρῷ αὐτῷ προσήκει
ἀλλὰ καὶ ὡς προδότῃ ὑμῶν τε καὶ ἡμῶν διδόναι τὴν δίκην.
καίτοι τοσούτῳ μὲν δεινότερον προδοσία πολέμου, ὅσῳ
χαλεπώτερον φυλάξασθαι τὸ ἀφανὲς τοῦ φανεροῦ, τοσούτῳ
δ' ἔχθιον, ὅσῳ πολεμίοις μὲν ἄνθρωποι καὶ σπένδονται καὶ
αὖθις πιστοὶ γίγνονται, ὃν δ' ἂν προδιδόντα λαμβάνωσι,
τούτῳ οὔτε ἐσπείσατο πώποτε οὐδεὶς οὔτ' ἐπίστευσε τοῦ
λοιποῦ. ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι οὐ καινὰ ταῦτα οὗτος ποιεῖ, ἀλλὰ
φύσει προδότης ἐστίν, ἀναμνήσω ὑμᾶς τὰ τούτῳ πεπραγμένα.
217

Πίνδαρος. Isthmia Ode 6, Γρ. 9

…νῦν αὖτε Ἰσθμοῦ δεσπότᾳ Νηρεΐδεσσί τε πεντήκοντα παίδων


ὁπˈλοτάτου Φυλακίδα νικῶντος. εἴη δὲ τˈρίτον σωτῆρι πορσαίνοντας Ὀ-
λυμπίῳ̆ Αἴγιναν κάτα σπένδειν μελιφθόγγοις ἀοιδαῖς.
εἰ γάρ τις ἀνθρώπων δαπάνᾳ τε χαρείς καὶ πνῳ πράσσει θεοδˈμάτους
ἀρετάς σύν τέ οἱ δαίμων φυτεύει δόξαν ἐπήρατον, ἐ σχατιαῖς ἤδη πρὸς
ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν θεότιμος ἐών.

Πλάτων. Critias Stephanus Σελ. 120, Τμ. a, Γρ. 5

…ἀρὰς ἐπευχόμενος τοῖς ἀπειθοῦσιν. ὅτ' οὖν κατὰ τοὺς αὑτῶν νόμους
θύσαντες καθαγίζοιεν πάντα τοῦ ταύρου τὰ μέλη, κρατῆρα κεράσαντες
ὑπὲρ ἑκάστου θρόμβον ἐνέβαλλον αἵματος, τὸ δ' ἄλλ' εἰς τὸ πῦρ ἔφερον,
περικαθήραντες τὴν στήλην· μετὰ δὲ τοῦτο χρυσαῖς φιάλαις ἐκ τοῦ
κρατῆρος ἀρυτόμενοι, κατὰ τοῦ πυρὸς σπένδοντες ἐπώμνυσαν δικάσειν
τε κατὰ τοὺς ἐν τῇ στήλῃ νόμους καὶ κολάσειν εἴ τίς τι πρότερον
παραβεβηκὼς εἴη, τό τε αὖ μετὰ τοῦτο μηδὲν τῶν γραμμάτων ἑκόντες
παραβήσεσθαι, μηδὲ ἄρξειν μηδὲ ἄρ-χοντι πείσεσθαι πλὴν κατὰ τοὺς τοῦ
πατρὸς ἐπιτάττοντι
νόμους.

Πλάτων. Leges Stephanus Σελ. 799, Τμ. b, Γρ. 3

τῶν θεῶν καὶ παισὶ τούτων καὶ δαίμοσι γίγνεσθαι χρεών, μετὰ δὲ τοῦτο,
ἐπὶ τοῖς τῶν θεῶν θύμασιν ἑκάστοις ἣν ᾠδὴν δεῖ ἐφυμνεῖσθαι, καὶ
χορείαις ποίαισιν γεραίρειν τὴν τότε θυσίαν, τάξαι μὲν πρῶτόν τινας, ἃ
δ' ἂν ταχθῇ, Μοίραις καὶ τοῖς ἄλλοις πᾶσι θεοῖς θύσαντας κοινῇ πάντας
τοὺς πολίτας, σπένδοντας καθιεροῦν ἑκάστας τὰς ᾠδὰς ἑκάστοις τῶν
θεῶν καὶ τῶν ἄλλων· ἂν δὲ παρ' αὐτά τίς τῳ θεῶν ἄλλους ὕμνους ἢ
χορείας προσάγῃ, τοὺς ἱερέας τε καὶ τὰς ἱερείας μετὰ νομοφυλάκων
ἐξείργοντας ὁσίως ἐξείργειν καὶ κατὰ νόμον, τὸν δὲ ἐξειργόμενον, ἂν μὴ
ἑκὼν ἐξείργηται, δίκας ἀσεβείας διὰ βίου παντὸς τῷ ἐθελήσαντι
παρέχειν.

Διόδωρος Σικελός. Ιστορική βιβλιοθήκη. (lib. 1-20)


Βιβ. 13, Κεφ. 3, Τμ. 2, Γρ. 6

…προπέμποντος. αἱ μὲν οὖν τριήρεις παρ' ὅλον τὸν λιμένα παρώρμουν


κεκοσμημέναι τοῖς ἐπὶ ταῖς πρῴ-ραις ἐπισήμασι καὶ τῇ λαμπρότητι τῶν
ὅπλων· ὁ δὲ κύκλος ἅπας τοῦ λιμένος ἔγεμε θυμιατηρίων καὶ κρατήρων
ἀργυρῶν, ἐξ ὧν ἐκπώμασι χρυσοῖς ἔσπενδον οἱ τιμῶντες τὸ θεῖον καὶ
προσευχόμενοι κατατυχεῖν τῆς στρατείας. ἀναχθέντες οὖν ἐκ τοῦ Πει-
218

ραιέως περιέπλευσαν τὴν Πελοπόννησον καὶ κατη-νέχθησαν εἰς


Κόρκυραν· ἐνταῦθα γὰρ παραμένειν παρήγγελτο καὶ προσαναλαμβάνειν
τοὺς παροίκους τῶν συμμάχων.

Λουκιανός Cataplus Τμ. 11, Γρ. 23

… ἀγνοεῖς ὅτι πάντες οἱ καὶ προσκυνοῦντες καὶ τῶν λεγομένων καὶ


πραττομένων ἕκαστα ἐπαι- νοῦντες ἢ φόβῳ ἢ ἐλπίσι ταῦτα ἔδρων, τῆς
ἀρχῆς ὄντες φίλοι καὶ πρὸς τὸν καιρὸν ἀποβλέποντες;
{ΜΕΓΑΠΕΝΘΗΣ} Καὶ μὴν σπένδοντες ἐν τοῖς συμποσίοις μεγάλῃ
τῇ φωνῇ ἐπηύχοντό μοι πολλὰ καὶ ἀγαθά, προαποθανεῖν ἕκαστος αὐτῶν
ἕτοιμος, εἰ οἷόν τε εἶναι· καὶ ὅλως, ὅρκος αὐτοῖς ἦν ἐγώ.

Διονυσιος Αλικαρνασσέας Antiquitates Romanae Βιβ. 1, Κεφ. 20, Τμ.


2, Γρ. 4

… ἐσομένους, ἐπεὶ καὶ τὸ δαιμόνιον αὐτοὺς εἰς τήνδε μόνην ἄγει τὴν
χώραν, ἐξηγούμενοι τὸ λόγιον. τοῖς δὲ Ἀβοριγῖσι ταῦτα πυθομένοις
ἐδόκει πείθεσθαι τῷ θεοπροπίῳ καὶ λαβεῖν συμμαχίαν Ἑλληνι-
κὴν κατὰ τῶν διαφόρων σφίσι βαρβάρων, πονουμέ-νοις τῷ πρὸς τοὺς
Σικελοὺς πολέμῳ. σπένδονταί τε δὴ πρὸς τοὺς Πελασγοὺς καὶ διδόασιν
αὐτοῖς χωρία τῆς ἑαυτῶν ἀποδασάμενοι τὰ περὶ τὴν ἱερὰν λίμνην,
ἐν οἷς ἦν τὰ πολλὰ ἑλώδη, ἃ νῦν κατὰ τὸν ἀρχαῖον τῆς διαλέκτου τρόπον
Οὐέλια ὀνομάζεται.

Αισχύλος Agamemnon Γρ. 1395

…βάλλει μ' ἐρεμνῇ ψακάδι φοινίας δρόσου, χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον ἢ


διοσδότῳ γάνει σπορητὸς κάλυκος ἐν λοχεύμασιν. ὡς ὧδ' ἐχόντων,
πρέσβος Ἀργείων τόδε, χαίροιτ' ἄν, εἰ χαίροιτ', ἐγὼ δ' ἐπεύχομαι.
εἰ δ' ἦν πρεπόντων ὥστ' ἐπισπένδειν νεκρῷ, τῷδ' ἂν δικαίως ἦν,
ὑπερδίκως μὲν οὖν· τοσόνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε
πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών. {Χο.} θαυμάζομέν σου γλῶσσαν,
ὡς θρασύστομος,

Αριστοτέλης ., Απόσπασμα. Category 1, treatise title 4, Απόσ. 39, Γρ. 7

…δὲ τὴν ἀθανασίαν τῆς ψυχῆς κἀν τοῖς ἀκροαματικοῖς δι' ἀναγκαστικῶν
λόγων κατασκευάζει, ἐν δὲ τοῖς διαλογικοῖς διὰ πιθανῶν εἰκότως. φησὶ
γὰρ ἐν τοῖς περὶ ψυχῆς ἀκροαματικοῖς ... ἐν δὲ τοῖς διαλογικοῖς φησὶν
οὕτως, ὅτι ἡ ψυχὴ ἀθάνατος, ἐπειδὴ αὐτοφυῶς πάντες οἱ ἄνθρωποι καὶ
219

σπένδομεν χοὰς τοῖς κατοιχομένοις καὶ ὄμνυμεν κατ' αὐτῶν, οὐδεὶς δὲ τῷ


μηδαμῇ μηδαμῶς ὄντι σπένδει ποτὲ ἢ ὄμνυσι κατ' αὐτοῦ ... ὁ δὲ
Ἀριστοτέλης ἐν τοῖς διαλογικοῖς μάλιστα δοκεῖ κηρύττειν τὴν ἀθανασίαν
τῆς ψυχῆς. Cf. Porphyr. in Theologia (Die sogen. Theologie des Ar. a. d.
Arab. übers. v. Fr. Dieterici. Leipz. 1883) l. I p. 8

Θεόφραστος, Χαρακτήρες. Κεφ. 19, Τμ. 9, Γρ. 1

ἐν ἀνίπτοις τοῖς στρώμασι μετὰ τῆς γυναικὸς [αὐτοῦ] κοιμᾶσθαι.


ἐλαίῳ σαπρῷ ἐν βαλανείῳ χρώμενος σφύζεσθαι. καὶ χιτωνίσκον παχὺν
καὶ ἱμάτιον σφόδρα λεπτὸν καὶ κηλίδων μεστὸν ἀναβαλλόμενος εἰς
ἀγορὰν ἐξελθεῖν. καὶ εἰς ὀρνιθοσκόπου τῆς μητρὸς ἐξελθούσης
βλασφημῆσαι. καὶ εὐχομένων καὶ σπενδόντων ἐκβαλεῖν τὸ ποτήριον καὶ
γελάσαι ὡς τεράστιόν τι πεποιηκώς·

Στράβων γεωγραφικά. Βιβ. 3, Κεφ. 4, Τμ. 18, Γρ. 21

…κληρονόμους ἀπολείπεσθαι τούς τε ἀδελφοὺς ὑπὸ τού-των ἐκδίδοσθαι


γυναιξίν· ἔχει γάρ τινα γυναικοκρα-τίαν· τοῦτο δ' οὐ πάνυ πολιτικόν.
Ἰβηρικὸν δὲ καὶ τὸ ἐν ἔθει [εἶναι] παρατίθεσθαι τοξικὸν ὃ συντιθέασιν
ἐκ βοτάνης σελίνῳ προσομοίας ἄπονον, ὥστ' ἔχειν ἐν ἑτοίμῳ πρὸς τὰ
ἀβούλητα, καὶ τὸ κατασπένδειν αὑτοὺς οἷς ἂν προσθῶνται, ὥστε
ἀποθνήσκειν αὐτοὺς ὑπὲρ αὐτῶν.

Ερατοσθένης και Ερατοσθενικά. Catasterismi Κεφ. 1, Τμ. 40, Γρ. 26

ἐπὶκέρκου γʹ, ἐπὶ τοῦ ἱππείου ἰσχίου αʹ λαμπρόν, ἐφ' ἑκατέρων τῶν
ὀπισθίων γονάτων αʹ, ἐφ' ἑκατέρας ὁπλῆς αʹ· τοὺς πάντας κδʹ. ἔχει δὲ καὶ
ἐν ταῖς χερσὶ τὸ λεγόμενον Θηρίον, οὗ ποιοῦσι τὸ σχῆμα τετράγω-
νον. τινὲς δὲ ἀσκόν φασιν αὐτὸ εἶναι οἴνου, ἐξ οὗ σπένδει τοῖς θεοῖς ἐπὶ
τὸ Θυτήριον. ἔχει δὲ αὐτὸ ἐν τῇ δεξιᾷ χειρί, ἐν δὲ τῇ ἀριστερᾷ θύρσον.
ἔχει δὲ ἀστέρας τὸ Θηρίον ἐπὶ τῆς κέρκου βʹ, ἐπ' ἄκρου τοῦ
ὀπισθίου ποδὸς λαμπρὸν αʹ, μεταξὺ ἀμφοτέρων τῶν ποδῶν αʹ, ἐπὶ τῆς
ῥάχεως λαμπρὸν αʹ, ἐπὶ τοῦ ἐμ-προσθίου ποδὸς αʹ λαμπρόν, καὶ ὑπ'
αὐτὸν α…

Αίλιος Αριστείδης. Ἰσθμικὸς εἰς Ποσειδῶνα Jebb Σελ. 25, Γρ. 12

… διὰ δυοῖν δὶς εἰς ἓν συνιούσῃ, διπλασιαζομένῃ τε παρὰ τὰς ἄλλας καὶ
προσιούσῃ, καὶ φθανούσῃ τὰς λοιπὰς καὶ αὖθις ἐπικαταλαμβανούσῃ
220

ἀτεχνῶς ὥσπερ ἐν ἁρματηλασίαις, εἴ πως ἦν ἰδεῖν ἀνθρώποις οὖσι


φερόμενον τὸ Ποσειδῶνος ἅρμα, καὶ ἐπὶ κοινὸν κρατῆρα συνιόντων καὶ
σπενδόντων τε ἅμα καὶ θυόντων, καὶ θεωρίας ἀπα-
γόντων τῷ τε Ποσειδῶνι καὶ τῇ Ἀμφιτρίτῃ καὶ τῷ Πα-λαίμονι καὶ τῇ
Λευκοθέᾳ. ταῦτα οὖν καὶ ὑμνεῖν καὶ λέγειν καλῶς ἂν ἔχοι καὶ διάγειν
ὑμᾶς ἐν τοῖς περὶ τούτων λόγοις.

Θέσπις τραγωδός. Απόσπασμα. 4*, Γρ. 1

…ὁρᾷς ὅτι Ζεὺς τῷδε πρωτεύει θεῶν, οὐ ψεῦδος οὐδὲ κόμπον οὐ μῶρον
γέλων ἀσκῶν· τὸ δ' ἡδὺ μοῦνος οὐκ ἐπίσταται ἴδε σοὶ σπένδω
κναξζβὶχ{τὸ} λευκὸν ἀπὸ θηλαμόνων θλίψας κνακῶν·
ἴδε σοὶ θύπτην τυρὸν μίξας ἐρυθρῷ μελιτῷ, κατὰ τῶν σῶν, Πὰν
δικέρως, τίθεμαι βωμῶν ἁγίων. ἴδε σοὶ Βρομίου {αἴθοπα} φλεγμὸν
λείβω.

Δίων Κάσσιος. Ρωμαϊκή ιστορία. Βιβ. 8, Κεφ. 36, Τμ. 8, li.8

… πέμψαντές σφισι, καί τινος Παπίου, ἀνδρὸς ἔς τε τὰ πρῶτα τῶν παρ'


αὐτοῖς ἀξιουμένου καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ πολέμου πᾶσαν φερομένου, τήν τε
οὐσίαν καὶ τὰ ὀστᾶ, ἐπειδὴ φθάσας ἑαυτὸν προαπεχρήσατο,
διαρρίψαντες. οὐ μέντοι καὶ ἔτυχον τῆς εἰρή- νης· ἄπιστοί τε γὰρ
δόξαντες εἶναι, καὶ πρὸς τὰς συμφορὰς ἐς
παράκρουσιν τοῦ ἀεὶ κρατοῦντός σφων σπένδεσθαι, οὐχ ὅσον οὐχ
εὕροντό τι συμβατικόν, ἀλλὰ καὶ ἄσπονδόν σφισι τὸν πόλεμον παρε-
σκεύασαν. οἱ γὰρ Ῥωμαῖοι, καίτοι τοὺς αἰχμαλώτους λαβόντες,
ἀκηρυκτὶ πολεμεῖν αὐτοῖς ἐψηφίσαντο. UG9 1 (p. 374). (ἄπιστοι –
παρεσκεύασαν Suid. s. v. παράκρουσιν, οὐχ ὅσον – παρεσκεύασαν
Suid. s. v. οὐχ ὅσον, οἱ δὲ Ῥωμαῖοι – ἐψηφίσαντο Suid.

Κρατίνος κωμικός. Απόσπασμα. Play Nom, Απόσπασμα. 7, Γρ. 1

Ὑμῶν εἷς μὲν ἕκαστος ἀλώπηξ δωροδοκεῖται. Τυρῷ καὶ μίνθῃ


παραλεξάμενος καὶ ἐλαίῳ. Ἦ πρεσβῦται πάνυ γηραλέοι σκήπτροισιν
ἄκασκα προ- βῶντες. Οὐκ ἀπερρήσεις σὺ θᾶττον; ἀποτιλῶ σε
τήμερον. Χρυσίδι σπένδων γέγραφε τοῖς ὄφεσι πιεῖν διδούς.
Καὶ δρόσον βάλλων ἕωθεν χλιαρὸς ταγηνίας. Ὁ δὲ Ζεὺς ὀσταφίσιν ὕσει
τάχα.

Παυσανίας περιηγητής, Ελλάδας περιήγηση. Βιβ. 5, Κεφ. 15, Τμ. 10,


Γρ. 7
221

Ἠλεῖοι τῶν κατειλεγμένων βωμῶν. θύουσι δὲ ἀρχαῖόν τινα τρόπον·


λιβανωτὸν γὰρ ὁμοῦ πυροῖς μεμαγμένοις μέλιτι θυμιῶσιν ἐπὶ τῶν βωμῶν,
τιθέασι δὲ καὶ κλῶ-νας ἐλαίας ἐπ' αὐτῶν καὶ οἴνῳ χρῶνται σπονδῇ.
μόναις δὲ ταῖς Νύμφαις οὐ νομίζουσιν οἶνον οὐδὲ ταῖς Δεσποίναις
σπένδειν οὐδὲ ἐπὶ τῷ βωμῷ τῷ κοινῷ πάντων θεῶν. μέλει δὲ τὰ ἐς θυσίας
θεηκόλῳ τε, ὃς ἐπὶ μηνὶ ἑκάστῳ τὴν τιμὴν ἔχει, καὶ μάντεσι καὶ
σπονδοφόροις, ἔτι δὲ ἐξηγητῇ τε καὶ αὐλητῇ καὶ τῷ ξυλεῖ· ὁπόσα δὲ
ἐπὶ ταῖς σπονδαῖς λέγειν σφίσιν ἐν τῷ πρυτανείῳ καθέστηκεν, ἢ καὶ
ὕμνους ὁποίους ᾄδουσιν, οὔ με ἦν …

Αχιλλέας Τατιος. Leucippe et Clitophon Βιβ. 3, Κεφ. 2, Τμ. 9, Γρ. 6

,,,καὶ ὁ κυβερνήτης ἐκέλευε ῥίπτειν τὸν φόρτον. διά-


κρισις δὲ οὐκ ἦν ἀργύρου καὶ χρυσοῦ πρὸς ἄλλο τι τῶν εὐτελῶν, ἀλλὰ
πάντα ὁμοίως ἠκοντίζομεν ἔξω τῆς νηός· πολλοὶ δὲ καὶ τῶν ἐμπό-
ρων, αὐτοὶ τῶν οἰκείων λαμβάνοντες ἐν οἷς εἶχον τὰς ἐλπίδας, ὤθουν
ἐπειγόμενοι. καὶ ἦν ἤδη ἡ ναῦς τῶν ἐπίπλων γυμνή· ὁ δὲ χειμὼν
οὐκ ἐσπένδετο. Τέλος ὁ κυβερνήτης ἀπειπὼν ῥίπτει μὲν τὰ πηδάλια ἐκ
τῶν χειρῶν, ἀφίησι δὲ τὸ σκάφος τῇ θαλάσσῃ καὶ εὐτρεπίζει ἤδη τὴν
ἐφολκίδα καὶ τοῖς ναύταις ἐμβαίνειν κελεύσας τῆς ἀποβάθρας ἦρχεν·
οἱ δὲ εὐθὺς κατὰ πόδας ἐξήλλοντο.
Μένανδρος Dyscolus Γρ. 660

οὕτως ἀνιμης[ τὴν ὄψιν αὐτοῦ τ̣ι̣ν̣[ οἴεσθ' ἔσεσθαι, πρὸς θεῶν,
βεβ[αμ]μένου, τρέμοντος; ἀστείαν. ἐγὼ μὲν ἡδέως ἴδοιμ' ἄν, ἄνδρες, νὴ
τὸν Ἀπόλλω τουτονί. ὑμεῖς δ' ὑπὲρ τούτων, γυναῖκες, σπένδετε.
εὔχεσθε τὸν γέροντα σωθῆναι – κακῶς, ἀνάπηρον ὄντα, χωλόν· οὕτω
γίνεται ἀλυπότατος γὰρ τῶιδε γείτων τῶι θεῶι καὶ τοῖς ἀεὶ θύουσιν.
ἐπιμελὲς δέ μοι τοῦτ' ἐστίν, ἄν τις ἆρα μισθώσητ' ἐμέ.

Επίκτητος Enchiridion Κεφ. 31, Τμ. 5, Γρ. 1

…ἀγαθὸν οἴεσθαι τὴν τυραννίδα. διὰ τοῦτο καὶ ὁ γεωργὸς λοιδορεῖ τοὺς
θεούς, διὰ τοῦτο ὁ ναύτης, διὰ τοῦτο ὁ ἔμπορος, διὰ τοῦτο οἱ τὰς
γυναῖκας καὶ τὰ τέκνα ἀπολλύντες. ὅπου γὰρ τὸ συμφέρον, ἐπεῖ καὶ τὸ
εὐσεβές. ὥστε, ὅστις ἐπιμελεῖται τοῦ ὀρέγεσθαι ὡς δεῖ καὶ ἐκκλίνειν, ἐν
τῷ αὐτῷ καὶ εὐσεβείας ἐπιμελεῖται. σπένδειν δὲ καὶ θύειν καὶ
ἀπάρχεσθαι κατὰ τὰ πάτρια ἑκάστοτε προς-ήκει καθαρῶς καὶ μὴ
ἐπισεσυρμένως μηδὲ ἀμελῶς μηδέ γε γλίσχρως μηδὲ ὑπὲρ δύναμιν.

Heron Mech., Pneumatica Βιβ. 1, Κεφ. 12, Γρ. 2


222

ἀέρα καὶ τὸ ὑγρόν, ὃς ἀποκλείεται εἰς τὸ στεγνὸν ἀγγεῖον ἀντερείδων τῷ


ΑΒΓΔ πλινθιδίῳ καὶ ἀποκλείων τὸ τρῆμα, δι' οὗ ὁ ἀὴρ εἰσωθεῖται.
Ἐπί τινων βωμῶν πυρὸς θυμιαθέντος τὰ παρα-κείμενα ζῴδια σπένδειν·
κατασκευάζεται δὲ οὕτως. Ἔστω βάσις, ἐφ' ἧς ἕστηκε τὰ ζῴδια, ἡ
ΑΒΓΔ, ἐφ' ἧς ἐφεστάτω βωμὸς ὁ ΕΖ στεγνὸς πανταχόθεν· καὶ
αὐτὴ δὲ ἡ βάσις στεγνὴ ἔστω συντετρημένη τῷ βωμῷ κατὰ τὸ Η·

Λόγγος. Daphnis et Chloe Βιβ. 2, Κεφ. 22, Τμ. 1, Γρ. 3

Ἀφ' ὑμῶν ἡρπάσθη Χλόη, καὶ τοῦτο ὑμεῖς ἰδεῖν ὑπεμείνατε; ἡ τοὺς
στεφάνους ὑμῖν πλέκουσα, ἡ σπένδουσα τοῦ πρώτου γάλακτος, ἧς καὶ ἡ
σῦριγξ ἥδε ἀνάθημα;

Λόγγος. Daphnis et Chloe Βιβ. 4, Κεφ. 34, Τμ. 3, Γρ. 2

Ταῦτα ἰδὼν καὶ ἀκούσας ἕωθεν ἀνίσταται καὶ κελεύσας λαμπρὰν


ἑστίασιν παρασκευασθῆναι τῶν ἀπὸ γῆς, τῶν ἀπὸ θαλάσσης καὶ εἴ τι ἐν
λίμναις καὶ εἴ τι ἐν ποταμοῖς, πάντας τοὺς ἀρίστους Μιτυληναίων ποιεῖται
συμπότας. Ὡς δὲ ἤδη νὺξ ἦν καὶ πέπληστο ὁκρατὴρ ἐξ οὗ σπέδουσιν
Ἑρμῇ, εἰσκομίζει τις ἐπὶ σκεύους ἀργυροῦ θεράπων τὰ γνωρίσματα καὶ
περιφέρων ἐνδέξια πᾶσιν ἐδείκνυε.

Νικόλαος ιστορικός Απόσπασμα. 49, Γρ. 139

… θεῖος τοῦ εἰς Πόντον ἀποχωρήσαντος, Ἄρδυς ὄνομα, Γύγεω παῖς·


οὗτος Σαδυάττῃ τῷ βασιλεῖ ἐνέτυχεν (43) ἀχθόμενος ἀτεκνίᾳ δοῦναί οἱ
μεταπεμψαμένῳ Δά-σκυλον ἐκ τοῦ Πόντου θέσθαι παῖδα, ὡς μὴ ἔρημος
αὐτοῖς ὁ οἶκος γένοιτο, αὐτοῦ μὲν ὄντος ἄπαιδος, ἐκεί-νων δὲ οἰχομένων·
ἐπιεικὲς δὲ ἤδη εἶναι σπένδεσθαι τοῖς Δασκυλίοις· καὶ γὰρ τοὺς τοῦ
βασιλέως προπάτο-ρας (44) ἔφη καλεῖν αὐτοὺς εἰς Λυδίαν ἀπὸ τῆς
φυγῆς. Ταῦτα δεομένῳ τῷ Ἄρδυϊ δίδωσιν ὁ βασιλεὺς, καὶ ὃς ἐπὶ
Δάσκυλον πέμψας, εἰς Λυδίαν αὐτὸν ἐκάλει.

Orphica, Argonautica Γρ. 573

Ἀλλ' οἳ μὲν βασιλῆα περισταδὸν ἀμφιχυθέντες Κύζικον εὐξέστοισιν ὑπὸ


πλακέεσσιν ἔθηκαν, ἂν δ' ἄρα τύμβον ἔχευαν, ἐδωμήσαντο δὲ σῆμα.
Φιτροὺς δ' αἶψα κόμιζον, ἰδ' ἔντομα πορσύνοντες παμμέλαν' ἐν βόθροις
μετεκίαθον· αὐτὰρ ἔγωγε ψυχὴν ἱλασάμην, σπένδων μειλίγματα χύτλων
ὕδατί τ' ἠδὲ γάλακτι, μελισσορύτων ἀπὸ νασμῶν λοιβαῖς συμπροχέων,
223

καὶ ἐμοῖς ὕμνοισι γεραίρων. Αὐτὸς δ' Αἰσονίδης προυθήκατο πᾶσιν


ἄεθλον, τυμβιδίου ἐπ' ἀγῶνος ἑταίροις ἔμμεν' ἄεθλα, δῶρα τά οἱ πόρεν
Ὑψιπύλη Λήμνοιο φέρεσθαι.

Φιλόχορος. Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3b,328,F, Απόσ. 12, Γρ. 2

Ἀθηνῶν (269 F 1). SYNKELL. Chron. p. 304, 4 Bonn: Ἐρεχθέως


τούτου θυγατέρα Βορέας υἱὸς Ἀστραίου Θρᾶιξ ἥρπασεν Ὠρείθυιαν· ὁ δὲ
μῦθος τὸν ἄνεμον, ὡς Φιλόχορος ἐν δευτέραι φησίν.
SCHOL. SOPHOKL. OK 100 (NATAL. COM. Mythol. 4, 13) νήφων
ἀοίνοις] οὐ γὰρ σπένδεται οἶνος αὐταῖς (scil. ταῖς Εὐμενίσιν) ἀλλ' ὕδωρ,
καὶ νηφάλιαι καλοῦνται αἱ σπονδαὶ αὐτῶν. Πολέμων ἐν δὲ τῶι πρὸς
Τίμαιον (IV) καὶ ἄλλοις τισὶ θεοῖς νηφαλίους φησὶ θυσίας γίνεσθαι,
γράφων οὕτως· «Ἀθηναῖοί τε γὰρ τοῖς τοιούτοις ἐπιμελεῖς ὄντες καὶ τὰ
πρὸς τοὺς θεοὺς ὅσιοι, νηφάλια μὲν ἱερὰ θύουσι Μνημοσύνηι, Μούσαις,
Ἠοῖ, Ἡλίωι, Σελήνηι, Νύμφαις, Ἀφροδίτηι Οὐρανίαι».

Polemon Perieg., Απόσπασμα. 42a, Γρ. 1

Schol. Soph. Oed. Col. 100: Οὐ γὰρ σπένδεται οἶνος αὐταῖς (Furiis),
ἀλλ' ὕδωρ, καὶ νηφάλιαι κα-λοῦνται αἱ σπονδαὶ αὐτῶν. Πολέμων δὲ ἐν τῷ
Πρὸς Τίμαιον καὶ ἄλλοις τισὶ θεοῖς νηφαλίους φησὶ θυσίας γενέσθαι,
γράφων οὕτως·

Ιωάννης Χρυσόστομος. Orationes Oration 13, Τμ. 36, Γρ. 8

καὶ μάντις ἐγενέσθην. ὡς δὲ νῦν τὰ παρόντα διάκειται, χρημάτων


ἕνεκα πλήθους, ἃ πάντα πανταχόθεν εἰς ἕνα τοῦτον ἤθροισται
τὸν τόπον, τρυφῆς ἐπικρατούσης καὶ πλεονεξίας, ὅμοιόν ἐστιν ὥς-
περ εἰ τὴν τοῦ Πατρόκλου πυρὰν κοσμήσας ὁ Ἀχιλλεὺς πολλῶν
μὲν ξύλων, πολλῶν δὲ σωμάτων καὶ ἐσθῆτος, ἔτι δὲ πιμελῆς τε
καὶ ἐλαίου πρὸς τούτοις, παρακαλεῖ τοὺς ἀνέμους σπένδων καὶ
θυσίας ὑπισχνούμενος ἐλθόντας ἐμπρῆσαί τε καὶ ἀνάφαι. τὰ γὰρ
τοιαῦτα οὐχ ἧττόν γε πέφυκεν ἐξάπτειν τὴν τῶν ἀνθρώπων ὕβριν
καὶ ἀκολασίαν.

Πολύαινος Στρατηγήματα. Βιβ. 1, Κεφ. 7, Τμ. 1, Γρ. 3

Κύψελος Ἀρκαδίας ἦρχεν. Ἡρακλεῖδαι στρατεύουσιν ἐπ' Ἀρκάδας.


χρησμὸς ἦν, ξένια παρ' Ἀρκά-δων εἰ λάβοιεν, σπένδεσθαι. Κύψελος ὥρᾳ
224

θέρους προσέταξε τοῖς γεωργοῖς τὴν ὀπώραν ἀφελόντας θέντας


παρὰ τὴν ὁδὸν ἀναχωρεῖν· οἱ στρατιῶται τῶν Ἡρα-κλειδῶν ἄσμενοι ταῖς
ὀπώραις ἐχρήσαντο. Κύψελος ἀπαντήσας ἐπὶ ξένια τοὺς Ἡρακλείδας
ἐκάλει· τῶν δὲ μνήμῃ τοῦ μαντείου τὴν τιμὴν ἀπωθουμένων, ‘καὶ .

Πολύαινος Στρατηγήματα. Βιβ. 1, Κεφ. 21, Τμ. 1, Γρ. 7

μίων προσπεσὼν ἔκτεινε πάντας· προελθὼν ἄλλοις ἀπηντᾶτο πλείοσι.


παράγγελμα ἔδωκε θαλλῷ στεφα-νοῦσθαι καὶ μὴ κτείνειν τοὺς
ἀπαντῶντας, φράζειν δὲ, ὡς ἐσπείσαντο τοῖς πρώτοις. οἱ δὲ πιστεύσαντες
ἄρα σπένδονται καὶ Πεισιστράτῳ τὸ ἄστυ ἐπέτρεψαν. ὁ δὲ ἅρματος
ἐπιβὰς, παραστησάμενος γυναῖκα μεγά-λην, καλὴν, ὄνομα Φύην, ὅπλοις
Παλλαδικοῖς κε-κοσμημένην, δόξαν ἐνδοὺς ὡς Ἀθηνᾶ κατάγοι Πει-
σίστρατον, ἀδεῶς εἰσήλασε καὶ τῆς τυραννίδος τῶν Ἀθηναίων κατέσχεν.

Ξενοφών συγγραφέας ερωτικός. Εφεσιακά Βιβ. 1, Κεφ. 5, Τμ. 7, Γρ.


2

Ἀνθίας καθειστήκεισαν, ὁρῶντες αὐτῆς τὸ μὲν κάλλος μαραινόμενον, τὴν


δὲ αἰτίαν οὐ φαινομένην τῆς συμφορᾶς. Εἰς τέλος εἰσάγουσι παρὰ τὴν
Ἀνθίαν μάντεις καὶ ἱερέας, ὡς εὑρήσοντας λύσιν τοῦ δεινοῦ.
Οἱ δὲ ἐλθόντες ἔθυόν τε ἱερεῖα καὶ ποικίλα ἐπέσπενδον καὶ ἐπέλεγον
φωνὰς βαρβαρικάς, ἐξιλάσκεσθαί τινας λέγοντες δαίμονας, καὶ
προσεποίουν ὡς εἴη τὸ δεινὸν ἐκ τῶν ὑποχθονίων θεῶν. Πολλὰ δὲ καὶ
ὑπὲρ Ἁβροκόμου οἱ περὶ τὸν Λυκομήδην ἔθυόν τε καὶ ηὔχοντο· λύσις δὲ
οὐδεμία τοῦ δεινοῦ οὐδὲ ἑτέρῳ αὐτῶν ἐγίνετο, ἀλλὰ καὶ ἔτι μᾶλλον ὁ
ἔρως ἀνεκαίετο.

Ξενοφών συγγραφέας ερωτικός Εφεσιακά Βιβ. 1, Κεφ. 10, Τμ. 10,


Γρ. 1

…ἐν τῇ νηὶ συμμιγής, τῶν μὲν «ὦ παῖδες» λεγόντων »φίλτατοι, ἆρα ἔτι
ὑμᾶς οἱ φύντες ὀψόμεθα;» τῶν δὲ »ὦ πατέρες, ἆρα ὑμᾶς ἀποληψόμεθα;»
Δάκρυα δὴ καὶ οἰμωγή, καὶ ἕκαστος ὀνομαστὶ τὸν οἰκεῖον ἐκάλει [μέγα],
εἰς ὑπόμνησιν ἀλλήλοις ἐγκαταλείποντες τὸ ὄνομα. Ὁ δὲ Μεγαμήδης
φιάλην λαβὼν καὶ ἐπισπένδων ηὔχετο ὡς ἐξάκουστον εἶναι τοῖς ἐν τῇ νηὶ
«ὦ παῖδες» .

Αριστοφάνης γραμματικός Aristophanis historiae animalium epitome


subjunctis Aeliani Timothei aliorumque eclogis Κεφ. 2, Τμ. 234, Γρ. 3

Διοίγεται μέντοι αὐτῷ τὸ στόμα οὐκ εὐπετῶς· ἔστι γὰρ τοῖς ὀδοῦσι
συνειλημμένον. ἀλλ' ἡνίκα δἂν εἰς θήραν χωροίη, μόλις αὐτὸ διοίξας,
225

κεχηνὼς τοῦ λοιποῦ περιθέει τὴν ἄγραν. οὕτω δὲ τὸ θηρίον


επολεμωμένον ἐστὶ τοῖς προβάτοις, ὡς μηδὲ θανάτῳ ποτὲ σπένδεσθαι,
ἀλλὰ καὶ ἔτι δήλην αὐτοῖς γίνεσθαι τὴν διαφοράν. εἰ γάρ, οὕτω
συμβάν, κιθάρᾳ προβάτων χορδαῖς ἡρμοσμένῃ λύκου μία χορδὴ
συμμιγείη, ταύτην μὲν ἀκούσεις ἄμουσόν τι καὶ ἀπῳδὸν
ὑποφθεγγομένην, αἱ δὲ λοιπαὶ σιωπήσουσιν, ὥσπερ ἂν τοῦ πονηροῦ
γείτονος ὑποσταλεῖσαι τὴν παρουσίαν.

Ηλιόδωρος Αιθιοπικά. Βιβ. 2, Κεφ. 23, Τμ. 1, Γρ. 2

Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπέχει τῆς φιάλης ἄκρατον τὸ ὕδωρ, τοῦτο γὰρ ἔπινε,
καὶ «σπένδωμεν» ἔλεγε «θεοῖς ἐγχωρίοις τε καὶ Ἑλληνίοις καὶ αὐτῷ γε
Ἀπόλλωνι Πυθίῳ, προσέτι Θεαγένει καὶ Χαρικλείᾳ τοῖς καλοῖς τε καὶ
ἀγαθοῖς, ἐπειδὴ καὶ τούτους εἰς θεοὺς ἀναγράφω.» Καὶ ἅμα ἐδάκρυεν
ὥσπερ ἑτέραν αὐτοῖς σπονδὴν ἐπιφέρων τοὺς θρήνους.

Κτησίας ιστορικός, γιατρός Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3c,688,F,


Απόσπασμα. 14, Γρ. 37

κρατερά, καὶ πίπτουσιν ἀμφοτέρωθεν πολλοί, πλείους δὲ Αἰγύπτιοι. καὶ


βάλλει Μεγάβυζος εἰς τὸν μηρὸν Ἴναρον, καὶ τρέπεται, καὶ νικῶσι
Πέρσαι κατὰ κράτος. φεύγει δὲ πρὸς τὴν Βύβλον Ἴναρος (πόλις ἰσχυρὰ
ἐν Αἰγύπτωι αὕτη), καὶ οἱ Ἕλληνες δὲ μετ' αὐτοῦ, ὅσοι μὴ ἐν τῆι μάχηι
καὶ μετὰ Χαριτιμίδου ἀπέθανον. προσχωρεῖ δὲ Αἴγυπτος πλὴν Βύβλου
πρὸς Μεγάβυζον. (38) ἐπεὶ δὲ ἐκείνη ἀνάλωτος ἐδόκει, σπένδεται πρὸς
Ἴναρον καὶ τοὺς Ἕλληνας, ἑξακισχιλίους ὄντας καὶ ἔτι πρός, ὁ
Μεγάβυζος ἐφ' ὧι μηδὲν κακὸν παρὰ βασιλέως λαβεῖν, καὶ τοὺς
Ἕλληνας, ὅτε βούλοιντο, πρὸς τὰ οἰκῖα ἐπανελθεῖν. καθίστησι δὲ τῆς
Αἰγύπτου σατράπην Σαρσάμαν, καὶ λαβὼν Ἴναρον καὶ τοὺς Ἕλληνας
παραγίνεται πρὸς Ἀρτοξέρξην, καὶ εὑρίσκει λίαν κατὰ Ἰνάρου
τεθυμωμένον, ὅτι τὸν ἀδελφὸν Ἀχαιμενίδην ἀπεκτονὼς εἴη.

Απολλώνιος Lexicon Homericum Σελ. 108, Γρ. 4

… ἐπὶ δὲ τοῦ ἡμῖν συνήθους “ὡς δὲ λέβης ἔνδον ζεῖ,”


ἐπὶ δὲ τῶν ἀναθηματικῶν “αἴθωνας δὲ λέβητας ἐείκοσι.”
λευκάσπιδα.τῶν ἅπαξ εἰρημένων, κυρίως· “Δηΐφοβον δ' ἐκά-
λει λευκάσπιδα.” λείβεινἐπὶ μὲν τοῦ ῥεῖν “ὠδύρετο δάκρυα λείβων,” ἐπὶ
δὲ τοῦ σπένδειν “λεῖβε, νέοι δὲ παρ' αὐτῶν ἔχον.” λέκτρονκοίτην.
λεχεποίηνεὐαυξῆ πόαν ἔχοντα, ὥστε λέξασθαι, ὅ ἐστι κλίνεσθαι.
Λέκτοντόπος τῆς Ἴδης. λελακυῖαφωνοῦσα. κατὰ μίμησιν τοῦ ἤχου
πεποίηται ἡ λέξις. θέλει δ' εἰπεῖν λεληκυῖα, ὡς μεμακυῖαι ἀντὶ τοῦ
μεμηκυῖαι.
226

Αριστόνικος γραμματιικός. De signis Odysseae Βιβ. of Odyssey 7,


verse in Βιβ. 137, Γρ. 1

… τοῖ' ἄρ' ἐν Ἀλκινόοιο θεῶν ἔσαν ἀγλαὰ δῶρα ) [ἡ διπλῆ ὅτι κατὰ τοῦ
οὐδετέρου τὸ πληθυντικόν] τοῖα (cod. τόσα] ἔσαν, ὡς “σπάρτα λέλυνται”
(Β 135) H. Observatum est, quod neutrum plurale cum verbo plurali
coniunctum est. cf. F. Ar. 15. σπένδοντας δεπάεσσιν ἐυσκόπῳ
ἀργειφόντῃ, ᾧ πυμάτῳ σπένδεσκον, ὅτε μνησαίατο κοίτου. ) ἡ διπλῆ
πρὸς τὸ ἔθος. καὶ ὅτι κοίτου ἀρσενικῶς φησι. P. cf. γ 334. βῆ διὰ δῶμα.

Καλλίξενος ιστορικός Απόσπασμα. 2, Γρ. 135

παιδίσκων, ἐννέα πηχῶν τὸ ὕψος, ὁ δὲ πηχῶν δώδεκα,


ὁ τῶν ἀνδρῶν. »Μετὰ τούτους τετράκυκλος πηχῶν τεσσαρες-
καίδεκα, ὀκτὼ δὲ τὸ πλάτος, ἤγετο ὑπὸ ἀνδρῶν ὀγδοή-
κοντα καὶ ἑκατὸν, ἐπὶ δὲ ταύτης ἐπῆν ἄγαλμα Διονύσου
δεκάπηχυ, σπένδον ἐκ καρχησίου χρυσοῦ, χιτῶνα πορ-
φυροῦν ἔχον διάπεζον, καὶ ἐπ' αὐτοῦ κροκωτὸν διαφανῆ·
περιεβέβλητο δὲ ἱμάτιον πορφυροῦν χρυσοποίκιλον.
Προέκειτο δὲ αὐτοῦ κρατὴρ Λακωνικὸς χρυσοῦς με-
τρητῶν πεντεκαίδεκα καὶ τρίπους χρυσοῦς, ἐφ' οὗ θυ-
μιατήριον χρυσοῦν καὶ φιάλαι δύο χρυσαῖ, κασσίας

Χάρων ιστορικός Απόσπασμα. 10, Γρ. 9

…πόλεως ἐς ἀλλήλους· ὅπου δ' ἂν οἱ πεμφθέντες ἀπατήσωσιν, τοῦτον


ἀμφοτέροις ὅρον τῆς γῆς γενέσθαι. Ἐπειδὴ ταῦτα ἔδοξεν, οἱ Λαμψακηνοὶ
τῶν ἐν τοῖς τόποις θαλασσουργῶν ἔπεισαν τινὰς, ὅταν ἴδωσι τοὺς
Παριανοὺς παριόντας, ἰχθῦς ἀφθόνως ἐπιβάλλειν τῷ πυρὶ, καὶ οἶνον
πολὺν ἐπισπένδειν ὡς Ποσειδῶνι θύοντας, καὶ παρακαλεῖν αὐτοὺς μετ'
εὐφημίας τιμῆσαι τὸν θεὸν, σπονδῶν κοινωνήσοντας· οἱ μὲν ἁλιεῖς.

Κλήμης Ρωμανός. Ομιλίες. [Sp.] Homily 8, Κεφ. 19, Τμ. 1, Γρ. 4

…καὶ αἵματος γυναικῶν καὶ διὰ τοῦτο ἰδίου τινὸς γένους ἐπιθυμεῖν
μέλλοντες, δικαίῳ τινὶ προελήφθησαν νόμῳ. ἐξεπέμφθη γὰρ αὐτοῖς ὑπὸ
τοῦ θεοῦ ἄγγελός τις, τὴν αὐτοῦ βουλὴν μηνύων καὶ λέγων· Τάδε δοκεῖ
τῷ παντεπόπτῃ θεῷ μηδενὸς ἀνθρώπων ὑμᾶς κυριεύειν μηδὲ παρενοχλεῖν
μηδενί, ἐὰν μή τις ἑκὼν ἑαυτὸν ὑμῖν καταδουλώσῃ προσκυνῶν ὑμᾶς
καὶ θύων καὶ σπένδων καὶ τῆς ὑμετέρας μεταλαμβάνων τραπέζης ἢ
227

ἕτερόν τι ὧν οὐ χρὴ ἐκτελῶν ἢ αἷμα χέων ἢ σαρκῶν νεκρῶν γευόμενος


ἢ θηρίου λειψάνου ἢ τμητοῦ ἢ πνικτοῦ ἢ ἄλλου τινὸς ἀκαθάρτου ἐμπι-
πλάμενος. τῶν δὲ νόμῳ ἐμῷ προσφευγόντων οὐ μόνον οὐ ψαύσετε,
ἀλλὰ καὶ τιμὴν δώσετε καὶ ἐκ προσώπου φεύξεσθε. ὅτι γὰρ ἂν αὐτοῖς
δικαίοις οὖσι καθ' ὑμῶν δοκῇ, τοῦθ' ὑμᾶς δεήσει παθεῖν.

Φαβορίνος Απόσπασμα. 96, 22, Γρ. 18

…παντάπασιν ἐλεύθεροι | εἶναι πᾶν τὸ ἀλλότριον ἀπαριθμήσαντες.


2. τῶν | γε μὴν δυσκόλως καὶ ἀγνωμόνως ἐκτινόντων | ἡγεῖσθαι
χρὴ καὶ τοὺς θεοὺς αὐτοὺς κατεγνωκέ|ναι, τοιαῦτα περὶ αὐτῶν
ἐνθυμουμένους οἷα πε|ρὶ τῶν ἀχαρίστων οἱ δανεισταί, ὡς, ὅτε μὲν
αὐτῶν | ἔχρῃζον, συνεχὲς ἐπί τε ἱερῶν θύρας ᾔεσαν | καὶ βωμοὺς
θυσιῶν καὶ ἑορτὰς εὐχῶν ἐνεπίμπλα|σαν, σπονδάς τε σπένδοντες
μεγαλοπρεπεῖς καὶ | ἱερομηνίας καὶ παννυχίδας ἐπιτελοῦντες, καὶ |
αὐτοὶ καὶ οἱ παῖδες χοροὺς ἱστάντες, ἔν τε λόγοις | καὶ ᾠδαῖς αὐτοῖς
χάριν δημοσίαν ὁμολογοῦντες· | ἐπεὶ δὲ ἀποδιδόναι δεῖ, τηνικαῦτα
σχετλιάζου|σιν καὶ τοῖς διδοῦσιν αὐτὰ θεοῖς λοιδοροῦντες, ὅτι | μὴ
ἀποστερεῖν αὐτοῖς ἔξεστιν τὰ ἀλλότρια…

Εκαταίος ιστορικός. Απόσπασμα. Τόμ. -Jacobyʹ-F 3a,264,F,


Απόσπασμα. 5*, Γρ. 7

…κυρίου καὶ βασιλέως ἐφορῶντος, οἱ δ' ἄλλοι χρῶνται μὲν ὀλίγωι δέ·
πολλὰς δ' ἀοίνους ἁγνείας ἔχουσιν, ἐν αἷς φιλοσοφοῦντες καὶ ανθάνοντες
καὶ διδάσκοντες τὰ θεῖα διατελοῦσιν. οἱ δὲ βασιλεῖς καὶ μετρητὸν ἔπινον
ἐκ τῶν ἱερῶν γραμμάτων, ὡς Ἑκαταῖος ἱστόρηκεν, ἱερεῖς ὄντες. ἤρξαντο
δὲ πίνειν ἀπὸ Ψαμμητίχου· πρότερον δ' οὐκ ἔπινον οἶνον οὐδ' ἔσπενδον
ὡς φίλιον θεοῖς ἀλλ' ὡς αἷμα τῶν πολεμησάντων ποτὲ τοῖς θεοῖς .... ταῦτα
μὲν οὖν Εὔδοξος ἐν τῆι δευτέραι τῆς Περιόδου (V). PHOT. Bibl. 244 p.
380a 7 (= DIODOR. 40, 3): ἐκ τοῦ μλόγου περὶ τὸ μέσον. ἡμεῖς δὲ
μέλλοντες ἀναγράφειν τὸν πρὸς Ἰουδαίους πόλεμον οἰκεῖον εἶναι
διαλαμβάνομεν προδιελθεῖν ἐν κεφαλαίοις τήν τε τοῦ ἔθνους
τούτου ἐξ ἀρχῆς κτίσιν καὶ τὰ παρ' αὐτοῖς νόμιμα.

Ηρακλείδης γραμματικός Απόσπασμα. 16, Γρ. 12

,,,τὸ σπείδω σπένδω καὶ τὸ οὐ μέντοι οὐ μέντονκαὶ τὸ αἰεί αἰέν.


Σικελοὶ μέντοι, φησίν, ἔμπαλιν τὸ ιἀντὶ τοῦ ντάττουσι τὸ ἔνδον
ἔνδοιλέγοντες [ἢ ἐνδοῖ περισπωμένως] καὶ Ὅμηρος εἰνάνυχες(I 470)
228

ἀντὶ τοῦ ἐννεάνυχες. ταῦτα ὁ Ἡρακλείδης. (haec descr. Cram. A. P. III


42, 17). Eust.p. 1726, 24: ὅτι δὲ ταὐτὸν λείβειν καὶ σπένδειν
δηλοῖ ὁ ποιητὴς ἐν τῷ “μέθυ λεῖψαι” καὶ “ὕδατι σπένδοντες” (μ 362.
363), οὗ πρωτότυπον καθ' Ἡρακλείδηντὸ σπείδω. Ἀργεῖοι γάρ,
φησί, καὶ Κρῆτες ἐξαιροῦντες τὸ ιτάσσουσι τὸ ντὴν εἰς πρόθεσιν ἐνς
λέγοντες καὶ τὸ τιθείς τιθένς, οἷς ὡμοίωται τὸ σπείδω σπένδω. ἡ
δὲ διάλεκτος, φησίν, αὕτη ἔτι καὶ νῦν σώζεται παρὰ τοῖς ἀντιγράφοις·
τὸ γὰρ αἰεί αἰένφασι καὶ τὸ οὐ μέντοι οὐ μέντον, οἷον “οὐ μέντον…

Ηρακλειτος Allegoriae (= Quaestiones Homericae) Κεφ. 72, Τμ. 19,


Γρ. 2

Διὰ τοῦτ' οὖν Ὅμηρος τὸν μὲν ἐνδιάθετον εἶπε χθόνιον, ἀφανὴς γὰρ ἐν
τοῖς τῆς διανοίας βυθοῖς ἀπεσκότωται, τὸν δὲ προφορικόν, ἐπειδὴ
πόρρωθέν ἐστι δῆλος, ἐν οὐρανῷ κατῴκισεν. Γλῶττα δ' αὐτῷ θυσία, τὸ
μόνον λόγου μέρος, καὶ τελευταίῳ κατὰ κοίτην ἰόντες Ἑρμῇ σπένδουσιν,
ἐπειδὴ πάσης φωνῆς ἐστιν ὅρος ὕπνος. Οὗτος οὖν Ὀδυσσεῖ παρέστηκε
σύμβουλος ἐπὶ Κίρκην βαδίζοντι.

Μεγασθένης ιστορικός. Απόσπασμα. 27, Γρ. 39

Πολλὰς δὲ γαμοῦσιν ὠνητὰς παρὰ τῶν γονέων, λαμβάνουσί τε


ἀντιδιδόντες ζεῦγος βοῶν· ὧν τὰς μὲν εὐπειθείας χάριν, τὰς δ' ἄλλας
ἡδονῆς καὶ πολυτεκνίας· εἰ δὲ μὴ σωφρονεῖν ἀναγκάσαιεν, πορνεύειν
ἔξεστι. Θύει δὲ οὐδεὶς ἐστεφανωμένος οὐδὲ σπένδει, οὐδὲ σφάττουσι τὸ
ἱερεῖον ἀλλὰ πνίγουσιν, ἵνα μὴ λελωβημένον ἀλλ' ὁλόκληρον διδῶται τῷ
θεῷ.

Θεμίστιος Ἐπὶ τῆς εἰρήνης Οὐάλεντι Harduin Σελ. 133, Τμ. a, Γρ. 4

…τὴν εἰρήνην. ἐγὼ παρατάξεις μὲν οὐ τεθέαμαι Σκυθικάς, ἐκκλησίαν δὲ


φόβου καὶ συνέδριον καταπλήξεως καὶ στρα-τηγὸν Ῥωμαίων ἐπιτάττοντα
Σκυθῶν βασιλεῦσι, καὶ ἀλαλαγμοῦ μὲν οὐκ ἀκήκοα βαρβαρικοῦ, θρήνων
δὲ καὶ ὀδυρ-μῶν καὶ δεήσεων, καὶ φωνῆς αἰχμαλώτοις μᾶλλον ἢ
πρεπούσης, ὑφ' ὧν ἐπεκλάσθη τις ἂν καὶ ἀδά-μαντος στερεώτερος. ἀλλὰ
βασιλεὺς τῶν μὲν βαρβάρων πολλὰς ἀπέπεμψεν εἰς τοὐπίσω πρεσβείας
ἀπράκτους, τὴν δὲ ἡμετέραν κατῃδέσθη. καί, ὡς ἔοικεν, ὑπὲρ Σκυθῶν
ὑμεῖς ἐχειροτονήσατε φιλοσοφίαν, τὴν μόνην θείαν τε οὖσαν καὶ δίκαιον
θυμὸν καταπραΰνειν.

Ευσέβιος εκκλλ. συγγραφέας. Praeparatio evangelica Βιβ. 1, Κεφ. 10,


Τμ. 11, Γρ. 1
229

…τῷ σώματι πρῶτος ἐκ δερμάτων ὧν ἴσχυσεν συλλαβεῖν θηρίων εὗρεν.


ῥαγδαίων δὲ γενομένων ὄμβρων καὶ πνευμάτων παρατριβέντα τὰ ἐν τῇ
Τύρῳ δένδρα πῦρ ἀνάψαι καὶ τὴν αὐτόθι ὕλην καταφλέξαι. δένδρου δὲ
λαβόμενον τὸν Οὔσωον καὶ ἀποκλαδεύσαντα πρῶτον τολμῆσαι εἰς
θάλατταν ἐμβῆναι· ἀνιερῶσαι δὲ δύο στήλας πυρὶ καὶ πνεύματι καὶ
προσκυνῆσαι αἷμά τε σπένδειν αὐταῖς ἐξ ὧν ἤγρευε θηρίων. τούτων δὲ
τελευτησάντων τοὺς ἀπολειφθέντας φησὶ ῥάβδους αὐτοῖς ἀφιερῶσαι καὶ
τὰς στήλας προσκυνεῖν καὶ τού-τοις ἑορτὰς ἄγειν κατ' ἔτος. χρόνοις δὲ
ὕστερον πολλοῖς ἀπὸ τῆς Ὑψουρανίου γενεᾶς γενέσθαι Ἀγρέα καὶ Ἁλιέα,
τοὺς ἁλιείας καὶ ἄγρας εὑρετάς, ἐξ ὧν κληθῆναι ἀγρευτὰς καὶ ἁλιεῖς·

Γρηγόριος Ναζηανζινός ., In Machabaeorum laudem (orat. 15)


Τόμ. 35, Σελ. 928, Γρ. 32

Ἔτι καὶ ταῦτα μικρά. Ὄντως ἂν ὑμᾶς ἀπεκλαυσάμην, εἰ κακῶς ἐσώθητε,


εἰ τῶν βα-σάνων ἡττήθητε, εἴ τινος ὑμῶν ἐκράτησαν, ὡς ἡττήθησαν νῦν
οἱ διώκοντες. Τὰ δὲ νῦν, εὐφημία, χαρὰ, δόξα, χοροστασίαι, φαιδρότητες
τοῖς ὑπολειφθεῖσιν. Ἐγὼ γὰρ ὑμῖν ἐπισπένδομαι. Μετὰ Φινεὲς
ταχθησόμεθα, μετὰ Ἄννης δοξασθησόμεθα. Πλὴν ὅσον ὁ μὲν εἷς, ὑμεῖς
δὲ τοσοῦτοι ζηλωταὶ πορ-νοκτόνοι, οὐ σωμάτων πορνείαν, ἀλλὰ ψυχῶν
ἐγκεν-τήσαντες.

Ιάμβλιχος. De vita Pythagorica Κεφ. 18, Τμ. 84, Γρ. 4

…λεωφόρους βαδίζειν ὁδοὺς οὐδὲ εἰς περιρραντήριον ἐμβά-


πτειν οὐδὲ ἐν βαλανείῳ λούεσθαι· ἄδηλον γὰρ ἐν πᾶσι
τούτοις εἰ καθαρεύουσιν οἱ κοινωνοῦντες. καὶ ἄλλα τάδε·
φορτίον μὴ συγκαθαιρεῖν (οὐ γὰρ δεῖ αἴτιον γίνεσθαι τοῦ
μὴ πονεῖν), συνανατιθέναι δέ. χρυσὸν ἐχούσῃ μὴ πλη-
σιάζειν ἐπὶ τεκνοποιίᾳ. μὴ λέγειν ἄνευ φωτός. σπένδειν
τοῖς θεοῖς κατὰ τὸ οὖς τῆς κύλικος οἰωνοῦ ἕνεκεν, καὶ
ὅπως μὴ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ πίνηται. ἐν δακτυλίῳ μὴ φέρειν
σημεῖον θεοῦ εἰκόνα, ὅπως μὴ μιαίνηται· ἄγαλμα γάρ, ὅπερ
δεῖ φυτεῦσαι ἐν τῷ οἴκῳ. γυναῖκα οὐ δεῖ διώκειν τὴν
αὑτοῦ, ἱκέτις γάρ·

Ιωάννης Χρυσόστομος. De virginitate Sect 37, ln 41

…πόλεμος, ἡ ταῖς θυγατράσιν συνοικιζομένη λέαινα· τοῦτο γὰρ


ἡ μητρυιὰ πανταχοῦ. Ἐντεῦθεν ἡ καθημερινὴ στάσις καὶ
230

μάχη, ἐντεῦθεν ὁ ξένος ἐκεῖνος καὶ καινότερος ζῆλος πρὸς τὴν


οὐκ ἐνοχλοῦσαν γινόμενος. Οἱ μὲν γὰρ ζῶντες καὶ βάλλουσι
τῷ φθόνῳ καὶ βάλλονται, πρὸς δὲ τοὺς τετελευτηκότας καὶ οἱ
πολέμιοι σπένδονται. Ἀλλ' οὐκ ἐνταῦθα ἀλλὰ ζηλοτυπεῖται
ἡ κόνις καὶ ἡ τέφρα καὶ μῖσος πρὸς τὴν κατορωρυγμένην
ἄφατον καὶ λοιδορίαι καὶ σκώμματα καὶ κατηγορίαι πρὸς τὴν
διαλυθεῖσαν εἰς γῆν· ἔχθρα ἄσπονδος πρὸς τὴν λελυπηκυῖαν
οὐδέν. Τί ταύτης γένοιτ' ἂν τῆς ἀλογίας χεῖρον, τί τῆς ὠμότη-
τος;

Ερμίας ιστορικός. Απόσπασμα. 2, Γρ. 9

… πρυτανίτιδος καὶ Διονυσίοις, ἔτι δὲ τῇ τοῦ κωμαίου Ἀπόλλωνος


πανηγύρει, εἰσιόντες πάντες ἐν στολαῖς λευκαῖς, ἃς μέχρι καὶ νῦν
καλοῦσι πρυτανικὰς ἐσθῆτας. Καὶ κατακλιθέντες ἐπανίστανται εἰς
γόνατα, τοῦ ἱεροκήρυκος τὰς πατρίους εὐχὰς καταλέγοντος
συσπένδοντες. Μετὰ δὲ ταῦτα κατακλιθέντες λαμβάνουσιν ἕκαστος
οἴνου κοτύλας δύο, πλὴν τῶν ἱερέων τοῦ τε Πυθίου Ἀπόλλωνος καὶ τοῦ
Διονύσου· τούτων γὰρ ἑκατέρῳ διπλοῦς ὁ οἶνος μετὰ καὶ τῶν ἄλλων
μερίδων δίδοται.

Ωρίων γραμματικός. Etymologicum Alphabetic, Σελ. 94, Γρ. 3

…ἀπολαυστικῶς βλέπειν. Λῆρος. λήθω λήσω, λῆρος· ὡς παύω παύσω,


παῦρος. ἢ ἀπὸ τοῦ ῥέειν καὶ τοῦ λαλεῖν. Λύκος. παρὰ τὸ λεύσω λεῦκος·
οὕτω καὶ παρὰ τὸ φυλάσσω φύλακος. Λίβανος. παρὰ τὸ λείβω τὸ
σπένδω. τὸ εἰς σπονδὰς καὶ θυσίας ἐπιτήδειον. οὕτω Φιλόξενος.
Λάβρος. παρὰ τὸ λούπτω. οὕτω Φιλόξενος. δύνα-ται καὶ παρὰ τὸ
λαἐπιτατικὸν μόριον, καὶ τὴν βορὰν, οἷον λαβαρός τις ὢν, ἵν' ᾖ κυρίως
ἐπὶ τοῦ ἀδδηφαγεῖν.
Προκόπιος εκκλ. συγγραφέας. Declamationes Declamation 2, Γρ. 29

ὁρῶσα ὡς ἡδύ τεἐσκίρτα, ἡδύ τεπροσέπνει τῇ σύριγγι. ἀλλὰ


τοῦ Βορέου κατὰ κρημνοῦ ταύτην ἀπώσαντος, ἡ νῦν ὁρωμένη πίτυς
ἐγένετο. οὕτω μὲν εἰς θεοὺς ἡ τῆς ὥρας ἡδονὴ διικνεῖται. ἀνθρώπων
δ' ὁ μὲν ἐξ ἐμπορίας ἔχων τὸν βίον ἥδεται, τὴν θάλασσαν ὑπτίαν
ὁρῶν, ταῖς ἀκταῖς ἠρέμα προσπίπτουσαν, καὶ ὥσπερ τοῖς αἰγιαλοῖς
σπενδομένην. ὅθεν θαρρεῖ μὲν ἐπιβαίνειν νηός, ἄγει δὲ φορτία μετὰ
κούφης ἐλπίδος, τῶν τῆς ὥρας πνευμάτων ἐκ πόλεως εἰς πόλιν
εὐμενῶς τὴν ὁλκάδα παραπεμπόντων·

Μιχαήλ Ψελλός πολυϊστωρ. Chronographia Κεφ. 1, Τμ. 26, Γρ. 14


231

…πολλοὺς ἑλίξας καθ' ἑαυτὸν λογισμοὺς καὶ τοῖς προλαβοῦσι


τὰ ἐνεστῶτα συγκρίνας, καὶ τὰ μέλλοντα πρὸς ταῦτα
εἰκάσας, πρὸς ἑαυτόν τε ἀπιδὼν, τῷ γήρᾳ καταπονούμενον,
πείθεται τοῖς πεπρεσβευμένοις, καὶ τὸ στρατόπεδον ἅπαν
συλλήπτορας εἰς τὴν παραδοχὴν τῆς πρεσβείας συνειληφὼς
σπένδεται Βασιλείῳ ἐπὶ τούτοις, ὥστε τὸ μὲν στέφος τῆς
κεφαλῆς ἀποθέσθαι καὶ ἐπισήμου μεθέσθαι χρώματος, εὐθὺς
δὲ μετ' ἐκεῖνον ἑστάναι, καὶ τούς τε λοχαγωγοὺς καὶ τοὺς
ἄλλους ὅσοι τῆς τυραννίδος αὐτῷ ἐκοινώνησαν .

Ιωάννης Δαμασκηνός Theol., Sacra parallela (recensiones secundum


alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant) (Απόσπασμα. e
cod. Τόμ. 96, Σελ. 416, Γρ. 7

… ἐν τῷ βάθει κατέχει τὴν νόσον ὑποσμύχου-σαν αὐτοῦ τὰ σπλάγχνα καὶ


κατεσθίουσαν. Οὐκοῦν οὐχὶ ἰατρὸν τῆς νόσου παραλαμβάνει, οὔτε τι
φάρμα-κον ἐξευρεῖν δύναται τοῦ πάθους ἀλεξιτήριον, ἀλλὰ μίαν
ἀναμένει τοῦ κακοῦ ῥᾳστόνην, εἴ που τινὰ ἴδοι
καταπεσόντα τῶν φθονουμένων. Τότε σπένδεται, καὶ φίλος ἐστὶν, ὅταν
δακρύοντα ἴδῃ τὸν βασκαινόμενον, ὅταν πενθοῦντα θεάσηται. Καὶ
εὐθυμοῦντι μὲν οὐ συνευφραίνεται, ὀδυρομένῳ δὲ συνδακρύει.

Γεώργις Κεδρηνός χρονογράφος. Compendium historiarum


Τόμ. 1, Σελ. 372, Γρ. 10

… καὶ τὴν παρὰ πόδας τελείωσιν ἐπάγει φάσκων “ἐρρύ-


σθην ἐκ στόματος λέοντος· ἀλλὰ καὶ ῥύσεταί με ὁ κύριος ἀπὸ
παντὸς ἔργου πονηροῦ, καὶ σώσει εἰς τὴν βασιλείαν αὐτοῦ τὴν
ἐπουράνιον,” ὑπεμφαίνων τὸ παραυτίκα μαρτύριον, ὃ καὶ σαφέ-
στερον ἐν τῇ αὐτῇ ἐπιστολῇ προσαγορεύει λέγων “ἐγὼ γὰρ ἤδη
Σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου ἐφέστηκεν.” ἀπο-
λογησάμενος τοίνυν τὴν πρώτην ἀπολογίαν καὶ αὖθις ἐπὶ τὴν τοῦ
κηρύγματος διακονίαν στειλάμενος, εἶτα πάλιν τὸ δεύτερον ἐπιβὰς
τῇ Ῥώμῃ δέσμιος καὶ ὡσαύτως Νέρωνι παραδοθεὶς τὸν διὰ ξίφους
τοῦ μαρτυρίου στέφανον ἀνεδήσατο, μηνὶ Ἰουνίῳ κθʹ, .

Κωνσταντίνος Πορφυργέννητος VIIDe legationibus Σελ. 154, Γρ. 7

…τὸν πόλεμον ὑπεδέξατο καὶ τοῦτον μετὰ τῆς βασιλείας παρέπεμψε


τῷ παιδί, ὥστε ταῖς μάχαις ἐπιτριβομένους τοὺς Πέρσας ἀπάτῃ
ἐθελῆσαι τὴν τῶν Οὔννων λῦσαι διαφοράν, καὶ δῆτα διαπέμψασθαι
τὸν Πειρώζην (τοῦτο γὰρ ἦν ὄνομα τῷ τότε Περσῶν βασιλεύοντι)
232

πρὸς τὸν Κούγχαν τὸν Οὔννων ἡγούμενον, ὡς τὴν πρὸς αὐτὸν


ἀσμενίζων εἰρήνην ἐπί τε συμμαχίᾳ σπένδεσθαι βούλοιτο καὶ τὴν
αὐτοῦ κατεγγυᾷ ἀδελφήν. νεώτατον γὰρ αὐτὸν εἶναι συνέβαινε καὶ
μηδέπω παίδων εἶναι πατέρα. τὸν δὲ προσδεξάμενον τοὺς λόγους
γήμασθαι οὐ τοῦ Πειρώζου ἀδελφήν, ἀλλ' ἑτέραν γυναῖκα βασιλι-
κῶς διακοσμηθεῖσαν, ἣν ὁ Περσῶν μόναρχος ἐξέπεμψε, παρεγγυή-
σας ὡς οὐδὲν μὲν ἀνακαλύπτουσα τῶν ἐσχηματισμένων βασιλείας

Νικήτας Χωνιάτης. Ιστορία. (= Χρονικὴ διήγησις) Reign John2, Σελ.


13, Γρ. of Σελ. 23

…διαδρᾶναι τοὺς ὄπισθεν ἐπιφανέντας ἰσχύοντες, οἱ μὲν σαγηνεύονται,


οἱ δὲ καὶ ξίφους γίνονται πάρεργον, οὐ πολλοὶ δὲ καὶ τῇ τῶν ἵππων ἀρετῇ
διασῴζονται. καὶ οὕτως ἥλω πρὸς Ῥωμαίων Σωζόπολις ἑνὶ βουλεύματι
τοῦ βασιλέως σοφῷ. ἐκ δὲ τοῦδε τὸ φρούριον παρεστήσατο, ὃ Ἱερακο-
κορυφήτις ὠνόμασται, καὶ πλεῖστα ἕτερα πολίχνια καὶ ἐρύματα ὑπηγά-
γετο, πάλαι μὲν Ῥωμαίοις ὑπόφορα, τοῖς δὲ Πέρσαις τότε σπενδόμενα.
Περὶ δὲ τὸ πέμπτον ἔτος τῆς αὐτοῦ βασιλείας Σκυθῶν διαβάντων τὸν
Ἴστρον καὶ τὰ Θρᾳκῷα μέρη ληϊζομένων καὶ τὰ ἐν ποσὶν ἀφανιζόντων
τοῦ τῶν ἀκρίδων ἀκριβέστερον ἔθνους, ἔξεισι κατ' αὐτῶν τὰς Ῥωμαϊκὰς
ἀθροίσας δυνάμεις καὶ ὡς ἐνῆν ὁπλισάμενος γενναιότατα, οὐ διὰ τὸ
πλῆθος μόνον τῶν πολεμίων μηδ' ὑποπῖπτον σχεδὸν ἀριθμῷ, .

Θεοφύλακτος Σιμοκάτα. Ιστορία. Επιστολαί. 52, Γρ. 6

Ὅταν οἱ λύκοι μεγάλης περιτύχωσι θήρας καὶ τῷ κόρῳ φιλοσοφήσωσιν


ὥσπερ ἐγκράτειαν ἀσκοῦντες, ἀρνῶν ἔχουσι τὸ ἦθος, καὶ τὸ ἄγριον πρὸς
τὸ φιλάνθρωπον μεταβάλλουσι, καὶ θαυμαστήν τινα δικαιοσύνην ὁ κόρος
ἐκδιδάσκει τοὺς λύκους· μετὰ τῶν προβάτων συννέμονται μηδὲν τὸ
ποίμνιον λυμαινόμενοι καὶ σπένδονται τοῖς ποιμέσι καὶ τὴν σωφροσύνην
γεραίρουσιν, ἄχρις ἂν αὐτοῖς ἡ γαστὴρ ἀναπνεύσειεν. ἀλλὰ σὺ καὶ τῶν
λύκων τὸν τρόπον ἀναιδέστερον κέκτησαι, καὶ μᾶλλον πλεονεκτικώτερον
τὸ ἀκόλαστον ἔχεις, ὅταν ὁ χρυσὸς ὑπεραναβλύσῃ τῶν σῶν θησαυρῶν,
ὥσπερ οἱ μέθυσοι. διψῶσι γὰρ ὅταν κορεσθῶσι τοῦ οἴνου, καὶ σοφίζονται
τῇ μέθῃ μέθης ἐπίτασιν

Ιωάννης Ζωναράς Epitome historiarum (lib. 1-12) Τόμ. 1, Σελ. 123, Γρ.
20

…καὶ ὅσα περὶ ἐκεῖνον συνεκάλεσε τὸν λαὸν εἰς Ἱε-


ροσόλυμα. καὶ ἄραντες τὴν κιβωτὸν οἱ ἱερεῖς καὶ τὴν
σκηνὴν ἣν ἐπήξατο Μωυσῆς καὶ τὰ ἐν ταῖς θυσίαις
ὑπηρετούμενα σκεύη πρὸς τὸν ναὸν μετεκόμιζον, τοῦ
233

βασιλέως προάγοντος καὶ τοῦ πλήθους παντός, καὶ


τῶν Λευιτῶν σπενδόντων καὶ θυμιώντων. καὶ κα-
τετέθη ἡ κιβωτὸς εἰς τὸ ἄδυτον μεταξὺ τῶν δύο Χε-
ρουβίμ, τὰς δύο λιθίνας πλάκας ἔχουσα ἔνδοθεν.
ἐξελθόντων δ' ἐκ τοῦ ἀδύτου τῶν ἱερέων, δόξης κυ-
ρίου ὁ οἶκος ἐπέπληστο καὶ νεφέλη τὸν ναὸν ὅλον
περιεκέχυτο·

Λαόνικος Χαλκοκονδύλης Ιστορία. Τόμ. 1, Σελ. 30, Γρ. 14

…δυνάμεως ἐπ' αὐτὸν ἀθροιζομένης, καὶ ἔπραττεν, ὥστε δοθῆναί


οἱ ἑξάκις μυρίας δραχμάς, ὥστε ἀποδοῦναι αὐτοῖς, ὅσα τῶν
πολισμάτων προσηγάγετό οἱ, καὶ αὐτὸν οἴχεσθαι ἀπαλλαττόμενον
ἐς τὴν Ἀσίαν ἀποχωρήσειν τηνικαῦτα πολιορκοῦντα τὰ ἐν Θράκῃ
πολίσματα Ἑλλήνων. ὡς οὖν πυθόμενοι οἱ Ἕλληνες ἀπεδέχοντό
τε καὶ ἕτοιμοι ἦσαν ἐπὶ τούτοις σπένδεσθαι, ξυνενεχθῆναι σεισμόν
τε μέγαν καὶ τὰ τείχη τῶν πόλεων διαρραγῆναι, ὥστε αὐτοὺς
ἑλεῖν ἀπὸ τούτου τὰ πλέω, οἷς ἐπήλαυνον πολιορκοῦντες. καὶ
ἑλόντας παρὰ τῶν Ἑλλήνων τὰ πολίσματα ἔχεσθαι τοῦ λοιποῦ
τῆς Εὐρώπης, μηδέν τι τοιοῦτον ἔτι προσιεμένους.

Γεώργιος Ακροπολίτης ιστορικός. Historia in brevius redacta Τμ. 36, Γρ.


2

…πολιχνίων δὲ ὁπόσα ὑπῆρχον εὐχείρωτα, πολέμῳ περιεγέ-


νοντο, καὶ ἐφονεύοντο μὲν πολλοί, ἐσκυλεύοντο δὲ πάντες,
καὶ ᾐχμαλωτίζοντο καὶ ἀπεμπολοῦντο ἐν Ἀδριανουπόλει
Διδυμοτοίχῳ Βιζύῃ Καλλιουπόλει καὶ τοῖς μείζοσιν ἄστεσιν.
Ἐπεὶ γοῦν οὕτω ταῦτα συνέβη, τὸ τῶν Λατίνων γένος
πρῶτα μὲν τὸν Ἀσὰν ὑποποιοῦνται καὶ σπένδονται, ἔπειτα
δὲ σὺν αὐτῷ καὶ τοὺς Σκύθας βαρβάρους, ἀλήτας τε καὶ
ἐπήλυδας, μικροῖς τισι τοῖς χαρίσμασι, μείζοσι δ' ὑποσχέ-
σεσιν εἰς ἑαυτοὺς ἕλκουσι καὶ συμπράκτορας τῶν ἔργων
ποιοῦσι. καὶ δὴ συμμαχίαν τοσαύτην συνηθροικότες ὁμόσε
κατὰ τοῦ βασιλέως χωροῦσιν.

Μιχαήλ Κριτόβουλος Ιστορία. Βιβ. 3, Κεφ. 16, Τμ. 8, Γρ. 1

…καταστάντες τρέπονται ἐς συμβάσεις καὶ κήρυκα πέμψαντες δέονται


τοῦ βασιλέως σπονδῶν τυχεῖν ὁμήρους τε δόντες καὶ πιστὰ ἦ μὴν
δασμόν τε ἐτήσιον ἀποφέρειν τῷ βασιλεῖ παῖδάς τε ῥητοὺς καὶ βοσκη-
μάτων ἀγέλας (οὐ γὰρ ἦσαν αὐτοῖς χρήματα) καὶ στρατιώτας ἐν ταῖς
234

ἐκστρατείαις τοῦ βασιλέως καὶ φίλους εἶναι καὶ συμμάχους ἀδόλους.


καὶ ὁ βασιλεὺς δέχεται ἐπὶ τούτοις καὶ σπένδεται· καὶ λαβὼν τοὺς
ὁμήρους καὶ λείαν ὅτι πλείστην ἐλάσας τε αὐτὸς καὶ τῇ στρατιᾷ δια-
δοὺς ἐπάνεισιν ἐς τὴν Ἀδριανοῦ τελευτῶντος ἤδη τοῦ θέρους. καὶ
διαγαγὼν τὸ φθινόπωρον ὅλον αὐτοῦ χειμῶνος ἀρχομένου ἀφικνεῖται
ἐς τὸ Βυζάντιον παραχειμάσων αὐτοῦ. καὶ ἑξηκοστὸν καὶ ἕβδομον ἔτος
πρὸς τοῖς ἐννακοσίοις τε καὶ ἑξακισχιλίοις τοῖς ὅλοις ἠνύετο, .

Ιωάννης Καντακουζηνός VI, Historiae Τόμ. 2, Σελ. 205, Γρ. 12

…ἥκομεν, ὡς οὐ χρήματα μόνον, ἀλλὰ καὶ ψυχὰς αὐτὰς ἡδέ-


ως προησόμενοι πολεμοῦντες αὐτῷ ὑπὲρ ὑμῶν. ὅτε οὖν ἡ-
μεῖς τοσαύτην εὔνοιαν καὶ προθυμίαν πρὸς ὑμᾶς ἐνεδειξάμεθα
τοὺς βασιλέας, τῶν ἀδικωτάτων ἂν εἴη, καταλιποῦσαν αὐτὴν
ἡμᾶς καὶ παρ' οὐδὲν τὴν ἡμετέραν λογισαμένην σωτηρίαν,
σπένδεσθαι τῷ πολεμιωτάτῳ τῆς ἰδίας ὠφελείας ἕνεκα, εἴγε
καὶ ὠφέλειά τις ἕψεται ἐκ τῆς εἰρήνης, ἀλλὰ μὴ βλάβη δει-
νοτέρα ἐκ τῶν τοῦ πολέμου γενησομένων ἁπασῶν. ἃ γὰρ αὐ-
τὴ περὶ τῆς πρὸς ἐκεῖνον εἰρήνης τῆς παρελθούσης διειλέχθης
νυκτὸς, οὐδ' ἡμᾶς διέλαθεν ἐπὶ πολλῶν εἰρημένα ἀκοαῖς.

Προκόπιος ιστορικός. De bellis Βιβ. 2, Κεφ. 10, Τμ. 12, Γρ. 1

“πίστεώς τε καὶ ἀληθείας ἐνέχυρον, διαλύσαντα δὲ


“τὰς σπονδὰς, ὧν ἡ ἐλπὶς ἀπολέλειπται μόνη τοῖς διὰ
“τὴν ἐν πολέμῳ κακοπραγίαν οὐκ ἐν τῷ ἀσφαλεῖ βιο-
“τεύουσιν. οὐ γὰρ ἄλλο οὐδὲν τὸ τοιοῦτον εἴποι τις
“ἂν εἶναι ἢ τῶν ἀνθρώπων τὴν δίαιταν ἐς τὴν τῶν
“θηρίων μεταβεβλῆσθαι. ἐν γὰρ τῷ μηδαμῆ σπένδε-
“σθαι τὸ πολεμεῖν ἀπέραντα λελείψεται πάντως, πόλε-
“μος δὲ ὁ πέρας οὐκ ἔχων ἐξοικίζειν τῆς φύσεως τοὺς
“αὐτῷ χρωμένους ἐς ἀεὶ πέφυκε. τί δὲ καὶ βουλό-
“μενος πρὸς τὸν σὸν ἀδελφὸν ὀλίγῳ πρότερον γέγρα-
“φας ὡς αὐτὸς εἴη τοῦ λελύσθαι τὰς σπονδὰς αἴτιος;

Προκόπιος ιστορικός. De bellis Βιβ. 7, Κεφ. 2, Τμ. 15, Γρ. 5

…ἀπολαύοντες ἀσχολίας οὔτε ξυνίσταντο οὔτε τι δρᾶν


ἐς τοὺς βαρβάρους διενοοῦντο. Ἐράριχος δὲ Γότθους
ἅπαντας συγκαλέσας πρέσβεις ἀνέπεισε πρὸς Ἰουστι-
νιανὸν βασιλέα πέμψαι, δεησομένους ἐφ' ᾧ εἰρήνην
πρὸς αὐτοὺς θήσεται, ἐφ' οἷσπερ Οὐιττίγιδι τὰ πρό-
235

τερα σπένδεσθαι ἤθελεν· ὥστε τὰ ἐκτὸς Πάδου ποτα-


μοῦ Γότθους ἔχοντας ἀπαλλάσσεσθαι Ἰταλίας τῆς ἄλλης.
καὶ ἐπεὶ Γότθοι ταῦτα ἐπῄνεσαν, ἀπολέξας τινὰς τῶν
οἱ ἐς τὰ μάλιστα ἐπιτηδείων, πρέσβεις ἔπεμψεν ἄλλους
τε καὶ Καβαλλάριον ὄνομα. οἱ δὲ πρὸς βασιλέα ταῦτα
δῆθεν τῷ λόγῳ πράξειν ἔμελλον ἅπερ μοι ἔμπροσθεν.

Ευστράτιος. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια. vi co Σελ. 378, Γρ. 22

… ἔχειν δοκεῖ τῷ εἰσάγοντι ῥήτορι. ἀρχαὶ γὰρ τοῦ οὗ ἕνεκα αὗ-


ται· ἐκ τῶν καθ' ἕκαστα γὰρ τὸ καθόλου.περὶ τῶν μερικῶν προ-
τάσεων τοῦτό φησιν, ὡς δέον ταύτας εἰδέναι πρὸ τῶν καθόλου καὶ δι'
αὐτῶν πρὸς ἐκείνας ἀνέρχεσθαι, καὶ οὕτω διὰ τῶν καθόλου βεβαιοτέρας
τὰς μερικὰς ἀπεργάζεσθαι, ὡς καὶ Δημοσθένης συμβουλεύων Ἀθηναίοις
μὴ σπένδεσθαι Φιλίππῳ τῷ βασιλεῖ, ἐδείκνυεν αὐτὸν ἐκ τῶν καθ'
ἕκαστα, ὧν ἔπραττεν, Ἀθηναίων ἐπίβουλον καὶ ἐχθρόν· κἀκ τούτων πρὸς
τὸ κοινὸν ἀνιὼν τὴν καθόλου πρότασιν ἀπεφαίνετο, λέγων “ὁ γὰρ οἷς ἂν
ἐγὼ ληφθείην ταῦτα πράττων καὶ κατασκευαζόμενος, οὗτος ἐμοὶ πολεμεῖ,
κἂν μήπω βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ”. εἰ γὰρ καὶ ὡς μερικὴ δοκεῖ κατὰ τὸ
σχῆμα τῆς λέξεως ἡ πρότασις παρεισάγεσθαι, ἀλλὰ κατὰ τὴν διάνοιαν

Φώτιος λεξικογράφος. Bibliotheca Codex 81, Bekker Σελ. 63b, Γρ. 40

Προσφωνεῖ δὲ αὐτοὺς πρὸς Μαστούβιον


ἐξ Ἀρμενίας ὁρμώμενον, χωρεπίσκοπον δὲ τυγχάνοντα.
Καὶ ἐν μὲν τῷ πρώτῳ λόγῳ προτίθεται τὸ μιαρὸν Περ-
σῶν δόγμα ὃ Ζαράδης εἰσηγήσατο, ἤτοι περὶ τοῦ Ζου-
ρουάμ, ὃν ἀρχηγὸν πάντων εἰσάγει, ὃν καὶ τύχην κα-
λεῖ· καὶ ὅτι σπένδων ἵνα τέκῃ τὸν Ὁρμίσδαν, ἔτεκεν
ἐκεῖνον καὶ τὸν Σατανᾶν· καὶ περὶ τῆς αὐτῶν αἱμο-
μιξίας. Καὶ ἁπλῶς τὸ δυσσεβὲς καὶ ὑπέραισχρον
δόγμα κατὰ λέξιν ἐκθεὶς ἀνασκευάζει ἐν τῷ πρώτῳ λόγῳ.

Ευστάθιος εκκλ. συγγραφέας. Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα.


Τόμ. 1, Σελ. 203, Γρ. 26

…ἄλλως ὀφείλουσαι λέγεσθαι. ὅθεν καί, ὁπηνίκα μὴ παρῆσαν οὐλαὶ


τουτέστι κριθαί, ἀντὶ κριθῶν δρυὸς φύλλα προεβάλλοντο ἀνατρέχοντες
καὶ οὕτω πρὸς παλαιτάτην μνήμην διαίτης καὶ ἀναμιμνῃσκόμενοι τῆς ἐκ
τῶν δρυκάρπων παλαιφάτου τροφῆς, ὡς καὶ ἐν Ὀδυσσείᾳ οἱ τοῦ Διὸς
ἑταῖροι μὴ ἔχοντες κρῖ λευκὸν φύλλα δρεψάμενοι τέρενα δρυὸς ηὔχοντο.
οἱ δ' αὐτοὶ καὶ οἶνον λείβειν μὴ ἔχοντες ὕδωρ ἔσπενδον εὐπόριστα ταῦτα
236

σπονδήν τε καὶ οἷον οὐλοχύτας ἐξευρηκότες. καὶ αὕτη μὲν αἰτία τῆς τῶν
κριθῶν παραλήψεως ἐν τοῖς οὐλοχύταις.

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Α – Ο) 514, Γρ. 1

…λείβειν· σπένδειν ‘Διὶ λείβειν αἴθοπα οἶνον’ (Ζ 266) καὶ δα κρύειν, ὅ


ἐστι τοῖς δακρύοις ῥέειν· ‘δάκρυα λείβων‘ (Σ 32), καὶ στάζων λείβω·
σπένδω r. An(gS). στάζω r(gS) p λείη· ἡ τῶν θρεμμάτων ἀγέλη. ἢ
προσηνὴς καὶ ⌊ὁμαλή n. καὶ ἡ ἐκπολέμου ὠφέλεια…

Θεοδώρετος Commentaria in Isaiam Τμ. 9, Γρ. 67

…αὐτόν, ὅτι οὐ λαλεῖ περὶ ἐμοῦ ἀγαθὰ ἀλλ' ἢ κακά.» Τοιαῦτα


δὲ καὶ οὗτοι περὶ ὧν ὁ λόγος πρὸς Ἱερεμίαν ἔλεγον τὸν
προφήτην· «Τὸν λόγον, ὃν ἀπεκρίθης καὶ ἐλάλησας πρὸς
ἡμᾶς τῷ ὀνόματι κυρίου, οὐκ ἀκούσομέν σου, ὅτι ποιοῦντες
ποιήσομεν πάντα τὸν λόγον, ὃς ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ στόματος
ἡμῶν θυμιᾶν τῇ βασιλίσσῃ τοῦ οὐρανοῦ καὶ σπένδειν σπονδάς,
καθὰ ἐποιήσαμεν ἡμεῖς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν καὶ οἱ βασιλεῖς
ἡμῶν καὶ οἱ ἄρχοντες ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἐν διόδοις
Ἱερουσαλήμ, καὶ ἐπλήσθημεν ἄρτων καὶ ἐγενήθημεν χρηστοὶ

Νικηφόρος Γρηγοράς. Ρωμαϊκή ιστρία. Τόμ. 1, Σελ. 39, Γρ. 5

Πάρθους καὶ Μήδους παρεστήσατο· ἔπειτα διὰ τῆς μεγάλης


ἀνιὼν Ἀρμενίας, ἤλασε πρὸς μὲν ἄρκτον ἄχρι Κολχίδος καὶ τῆς
ἐκεῖσε Ἰβηρίας· ἔμελλε δὲ ἤδη ἐς τοὺς ἐπιόντας ἐνιαυτοὺς καὶ διὰ
τῆς ἐνδοτέρας ἐλάσαι Ἀσίας καὶ ὅρους τῆς οἰκείας ἀρχῆς ποιή-
σασθαι τὰς παραλίους ψάμμους, ὅπου θάλασσά τε καὶ ἤπειρος
σπένδονται. μηδὲ γὰρ εἶναι τῶν ἀνεκτῶν, ἔξω τι τῆς αὐτῶν ἐλ-
λελεῖφθαι χειρὸς, ὁπόσα τὴν τῆς Ἀσίας ἤπειρον ἅπασαν ἄχρι
θαλασσῶν οἰκοῦσιν αὐτῶν. τέως δ' αὐτόθι καταμένειν ἠρεμοῦν-
τες ἐγνώκεισαν, κλήρους ἑαυτοῖς διανείμαντες χωρῶν καὶ πόλεων,
διαφόρων τε οἰκιῶν καὶ κτημάτων κτήσεις καὶ καταγωγὰς, πολ-
λὴν ἐμπαρεχομένας τῷ σώματι θυμηδίαν καὶ τρυφήν. (ϛ

Λεξικά συντακτικά. (= Ἀρχὴ σὺν θεῷ τῆς συντάξεως) (e cod. Laur.


59,16) Alphabetic letter lambda, Σελ. 49, Γρ. 14

…γενική· 1. λαμβάνομαι καὶ (2) λάβωμαι· τὰ δὲ ἐνεργη-


τικά, αἰτιατικῇ. 3. λαγχάνω, τὸ ἐπιτυγχάνω, γενικῇ· τὸ δὲ
κληροῦμαι, αἰτιατικῇ. – δοτική· 4. λαμπρύνομαι. 5. λαλῶ
237

σοι. 6. λατρεύω. – αἰτιατική· 7. λανθάνω. – δοτική· 8.


λειτουργῶ. 9. λείπομαι, καί σου. 10. λείβω, τὸ σπένδω· τὸ
δὲ λαμβάνω καὶ (λ)ή(βω), αἰτιατικῇ. 11. λέγω σοι τάδε· τὸ δὲ κα.
τατάσσω, αἰτιατικῇ. – αἰτιατική· 12. λεαίνω. 13. λεπτύνω
σε. 14. λεηλατῶ. – γενική· 15. λήγει τῶν πόνων. – αἰτια-
τική· 16. λήθω. 17. λανθάνω. 18. ληΐζομαί σε. 19. λῃστεύω
σε. 20. λιθάζω σε. 21. λικμῶ. 22

Λεξικά συντακτικά. (= Ἀρχὴ σὺν θεῷ τῆς συντάξεως) (e cod. Laur.


59,16) Alphabetic letter sigma, Σελ. 63, Γρ. 5

σεμνολογῶ. 9. σιαίνω σε. 10. σιτίζω. 11. σιτοῦμαι. 12. σκορ-


πίζω. 13. σκεδάζω. 14. σκιαγραφῶ. 15. σκεπάζω. 16. (σκέπ)ω.
17. σκυλεύω. 18. σκοτίζω. 19. σκάπτω. 20. σκοπῶ. 21. σκέ-
πομαί σε ἀντὶ τοῦ σκέπω σε· σκέπομαί σοι δὲ ἀντὶ τοῦ ὑπό
σου σκέπομαι, δοτικῇ. – αἰτιατική· 22. σοφίζω σε. – γενι-
κή· 23. σπανίζω σου. 24. σπῶ σου. – δοτική· 25. σπένδο-
μαι· «σπεῖσαι τῷ αὐτῷ θεῷδυστυχίᾳ». – αἰτιατική· 26.
σπαράσσω σε. – γενική· 27. στεροῦμαι. 28. στοχάζομαί σου.
29. στρατηγῶ. 30. στήσομαι τῶν λόγων. – δοτική· 31. στρα-
τεύω. 32. στοιχειοῦμαι. 33. στηλοῦμαι. 34. στοιχῶ. 35. στυ-
γνάζω. – αἰτιατική· 36. σταλάσσω. 37. στέγω.

Lexica Segueriana, De syntacticis (e cod. Coislin. 345)


Alphabetic sigma, Σελ. 173, Γρ. 19

… πράξεις ὑπέρογκοι φιλοτιμίαι προσελθοῦσαι τῆς φύ σεως ἐλάττους


εἶναι δοκοῖεν, τοῦ πρὸς ἀξίαν ἐπαίνου ἐστερημέναι.” Συναίρω:
συμμετέχω, γενικῇ. Θουκυδίδης τετάρτῳ· “ἄνδρες οἱ συναράμενοι
τοῦδε τοῦ κινδύνου.” Σπένδομαι: δοτικῇ. Θουκυδίδης τετάρτῳ·
“τούτων μηδετέροις ἐξεῖναι ἄνευ τοῦ δήμου τοῦ Ἀργείων σπείσασθαι.”

Lexicon Vindobonense, Lexicon Vindobonense (auctore Andrea


Lopadiota) (e cod. phil. gr. Vindob. 169), 3, Γρ. 3

…σπιλὰςἡ ὕφαλος, καὶ τὸ κάτωθεν ἐκ τοῦ βυθοῦ ἀνασπώ-


μενον ἄγριον κῦμα. Συνέσιος· μόλις ἐκβιασθεὶς ἀπέστη τοῦ δια-
ναυμαχῆσαι πρὸς τὰς σπιλάδας. Σπένδω ἐνεργητικῶς τὸ θυσιάζω.
Σπένδομαι παθητικῶς τὸ φιλιοῦμαι, καὶ τὸ θυσία γίνομαι. θεολόγος· ἄρτι
τὴν ἐκδημίαν ποθεῖ καὶ σπένδεται. στασικώτεροντὸ ἑδραιότερον.
Μάξιμος· οὐκ ἐν τῇ στασικωτέρᾳ καὶ ἑδραιοτέρᾳ καὶ ἀπηλλαγμένῃ τοῦ
238

ῥεύματος.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Βιβ. 1, hypothesis-verse 121, Γρ. 1

… δ' ἰθύς] ἐπορεύθη ὡς ἐπὶ τὸ πρόθυρον οὐκ ἔνδον, ἀλλὰ πρὸ τοῦ οἴκου
ἐν τῷ τυκτῷ καλουμένῳ δαπέδῳ (δ, 627.) Q.V. ξεῖνον δηθὰ] καὶ τοῦτο
διὰ τοὺς μνηστῆρας, ἵνα τὸ σκῆ-πτρον ἰδόντες ὡς βασιλέα αὐτὸν
ὑπονοήσωσι. S. ἐδέξατο] ἐλάβετο μὲν τῆς δεξιᾶς σπενδόμενος ὡς φίλῳ.
ἐδέξατο δὲ τὸ ἔγχος ὑπονοῶν μὴ ἄρα τῶν ἐχθρῶν τις εἴη. E.S. δείπνου]
τοῦ κατὰ τὴν ἡμέραν ἀρίστου. V. μυθήσεαι] γράφεται, μυθήσεο.

Σχόλια στον Όμηρο Οδύσσεια. Βιβ. 2, hypothesis-verse 300, Γρ. 3

…παρέμιμνεν] ἐχρόνισε, παρέμεινε. S. φίλον τετιημένος ἦτορ] οὐκ


ἐσκυθρωπακὼς, ἀλλὰ καὶ φροντίζων ὡς ἀποδημεῖν μέλλων. E.S.
ἀνιεμένους, δασέως ἀπὸ τοῦ ἵημι. σημαίνει δὲ ἐκδέροντας,
γυμνοῦντας· “κόλπον ἀνιεμένη, ἑτέρῃφι δὲ μαζὸν ἀνέσχε” (Il. χ,
80.). παρατηρητέον δὲ διόλου ὅτι οὔτε σπένδοντας οὔτε εὐχομένους
θεοῖς πεποίηκεν αὐτοὺς, ὁπότε οὐδὲ ὁ συβώτης παρῆκε τὸ πρὸς τοὺς
θεοὺς εὐσεβές. τὸ δὲ ἀνιεμένους ἐκ τῶν κάτω μερῶν ἐπὶ τὰ ἄνω
ἕλκοντας καὶ ἐκδέροντας κάτωθεν ἀρξαμένους.

Σούδα, λεξικόν. 302, Γρ. 11

…ἔτυπτον οἱ λογισταὶ τῆς ἀγορᾶς. λεπρῶν δὲ οἱ μὲν ἀπὸ τοῦ λέπειν, ὅ


ἐστι τύπτειν· οἱ δὲ ἀπὸ Λεπρέου πολίσματος τῆς Πελοποννήσου, ἧς
μέμνηται καὶ Καλλίμαχος ἐν Ὕμνοις· Καυκώνων πτολίεθρον, ὃ Λέπ-
ρειον πεφάτισται. οἱ δὲ ἐκ λεπρῶν βοῶν, διὰ τὸ τὰ ἐκ λεπρῶν βοῶν
δέρματα ἰσχυρὰ εἶναι. οἱ δὲ ὅτι οἱ Μεγαρεῖς λεπροὶ τὸ σῶμα, πρὸς οὓς
σπένδεται. ἄμεινον δὲ λέγειν, ὅτι τόπος ἔξω τοῦ ἄστεος Λεπροὶ
καλούμενος, ἔνθα τὰ βυρσεῖα ἦν. οὗ καὶ ἐν Ὄρνισι μέμνηται· τί δ'
οὖν τὸν ἥλιον Λέπρεον οἰκίζετε. καὶ Ἀγορανομῶ·γενικῇ.
Ἀγοράς:Ὑπερίδης ἀντὶ τοῦ συνόδους. λέγει γὰρ ἐν τῷ κατὰ
Πολυεύκτου· οὗτοι πολλάκις ἀγορὰς ποιοῦνται. δηλοῖ δὲ καὶ ἄλλα
τοὔνομα.

Αρρηφορία
239

Η αρρηφορία· ήταν η ειδική δαπάνη που κατέβαλλαν οι γονείς των


αρρηφόρων για τα έξοδά τους, στα πλαίσια των γιορτών των
Παναθηναίων.

Plutarchus Biogr., Phil., Vitae decem oratorum [Sp.] (832b–852e)


“Plutarchi moralia, vol. 5.2.1”, Ed. Mau, J.Leipzig: Teubner,
1971.Stephanus page 839, section C, line 2

’Ἰσοκράτους Ἀφαρεὺς πατρὸς εἰκόνα τήνδ' ἀνέθηκε Ζηνί, θεούς τε


σέβων καὶ γονέων ἀρετήν.’ λέγεται δὲ καὶ κελητίσαι ἔτι παῖς ὤν·
ἀνάκειται γὰρ ἐν ἀκροπόλει χαλκοῦς ἐν τῇ σφαιρίστρᾳ τῶν Ἀρρηφόρων
κελητίζων ἔτι παῖς ὤν, ὡς εἶπόν τινες. δύο δ' ἐν ἅπαντι τῷ βίῳ
συνέστησαν αὐτῷ ἀγῶνες· πρότερος μὲν εἰς ἀντίδοσιν προκαλεσαμένου
αὐτὸν Μεγακλείδου, πρὸς ὃν οὐκ ἀπήντησε διὰ νόσον, τὸν δ' υἱὸν
πέμψας Ἀφαρέα ἐνίκησε· δεύτερος δὲ Λυσιμάχου αὐτὸν
προκαλεσαμένου περὶ…

Αθηναίος Δειπνοσοφιστές deipnosophistarum libri xv, 3 vols.”, Ed.


Kaibel, G.Leipzig: Teubner, 1–2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965;
3:1966.Book 3, Kaibel paragraph 80, line 33

…δὲ τοῦτον ὁ Βλεψίας, ὥσπερ καὶ τὸν 8ΘΑΡΓΗΛΟΝ, ὅν


τινες καλοῦσι θαλύσιον – Κράτης δ' ἐν βʹ Ἀττικῆς
διαλέκτου (p. 63 W) θάργηλον καλεῖσθαι τὸν ἐκ τῆς
συγκομιδῆς πρῶτον γινόμενον ἄρτον – καὶ τὸν 8ΣΗΣΑ-
ΜΙΤΗΝ. οὐχ ἑώρακε δὲ οὐδὲ τὸν ΑΝΑΣΤΑΤΟΝ καλού-
μενον, ὃς ταῖς ἀρρηφόροις γίνεται. ἐστὶ δὲ καὶ ὁ
8ΠΥΡΑΜΟΥΣ ἄρτος διὰ σησάμων πεττόμενος καὶ τάχα
ὁ αὐτὸς τῷ σησαμίτῃ ὤν. μνημονεύει δὲ πάντων τού-
των Τρύφων ἐν αʹ φυτικῶν (fr. 116 V), καθάπερ καὶ
τῶν ΘΙΑΓΟΝΩΝ ὀνομαζομένων· οὗτοι δ' εἰσὶν ἄρτοι
θεοῖς πεττόμενοι ἐν Αἰτωλίᾳ. ΔΡΑΜΙΚΕΣ δὲ καὶ 8ΑΡΑΞΙΣ

Αθηναίος Δειπνοσοφιστές Book 10, Kaibel paragraph 59, line 22

…καὶ πολεμουμένων ποτὲ αὐτῶν καὶ οὐ προσκαρτερούντων τοῖς τείχεσι


Λεωνίδης ὁ στρατηγὸς ἐκέλευσε τὰ καπηλεῖα ἐπὶ τῶν τειχῶν κηνοπηγεῖν,
καὶ μόλις ποτὲ ἐπαύσαντο λιποτακτοῦντες, ὥς φησι Δάμων ἐν τῷ
περὶ Βυζαντίου (FHG IV 377)· Μένανδρος δ' ἐν Ἀρρηφόρῳ ἢ Αὐλητρίδι
(IV 88 M)· πάντας μεθύσους τοὺς ἐμπόρους ποεῖ τὸ Βυζάντιον. ὅλην
ἐπίνομεν τὴν νύκτα διὰ σὲ καὶ σφόδρ' ἄκρατον, μοὶ δοκῶ· ἀνίσταμαι
240

γοῦν τέτταρας κεφαλὰς ἔχων. κωμῳδοῦνται δὲ ὡς μέθυσοι Ἀργεῖοι μὲν


καὶ Τιρύνθιοι

Αθηναίος Δειπνοσοφιστές Book 13, Kaibel paragraph 8, line 28

Μένανδρος δ' ἐν Ἀρρηφόρῳ ἢ Αὐλητρίδι (III 22 K)·


οὐ γαμεῖς, ἂν νοῦν ἔχῃς,
τοῦτον καταλείπων τὸν βίον. γεγάμηκα γὰρ
καὐτός· διὰ τοῦτό σοι παραινῶ μὴ γαμεῖν.
{Β.} δεδογμένον τὸ πρᾶγμ'· ἀνερρίφθω κύβος.
{Α.} πέραινε, σωθείης δέ· νῦν ἀληθινὸν

Φίλων Ιουδαίος De ebrietate “Philonis Alexandrini opera quae


supersunt, vol. 2”, Ed. Wendland, P.Berlin: Reimer, 1897, Repr. 1962.
Section 129, line 1

10, 8 – 10). Ἀαρὼν δέ ἐστιν ὁ ἱερεύς, καὶ τοὔνομα ὀρεινὸς ἑρμηνεύε-


ται, μετέωρα καὶ ὑψηλὰ φρονῶν λογισμός, οὐ διὰ μεγαλαυχίας
κενοῦ φυσήματος ὑπόπλεων ὄγκον, ἀλλὰ διὰ μέγεθος ἀρετῆς, ἣ τὸ
φρόνημα ἐξαίρουσα πέραν οὐρανοῦ ταπεινὸν οὐδὲν ἐᾷ λογίζεσθαι. δια-
κείμενος δ' οὕτως ἄκρατον καὶ πᾶν ἀφροσύνης φάρμακον ἑκὼν οὔποτε
προσήσεται. ἀνάγκη γάρ ἐστιν ἢ ἀρρηφοροῦντα αὐτὸν εἰς τὴν σκηνὴν
εἰσιέναι τὰς ἀοράτους ἐπιτελέσοντα τελετὰς ἢ τῷ βωμῷ προσιόντα θυ-
σίας ὑπέρ τε τῶν ἰδίων καὶ κοινῶν χαριστηρίους ἀναγαγεῖν· νήψεως δὲ
καὶ περιττῆς ἀγχινοίας ταῦτα δεῖται. θαυμάσαι μὲν οὖν εἰκότως
ἄν τις καὶ τὸ ῥητὸν τῆς προστάξεως. πῶς γὰρ οὐ σεμνὸν νήφοντας
καὶ ἐν ἑαυτοῖς ὄντας πρὸς εὐχὰς καὶ ἱερουργίας χωρεῖν, ὡς ἔμπαλιν

Δείναρχος Απόσπασμα. a Απόσπασμα., Ed. Conomis, N.C.Leipzig:


Teubner, 1975.Oration 6, Απόσπασμα. 4*, line 1

Πυθέου· ἐμπεπηδηκότων τῶν ῥητόρων ὥσπερ ἀπρότων εἰς τὸ ἐμπόριον.


μήποτε γραφικὸν ἁμάρ-τημα, καὶ δεῖ γράφειν ὥσπερ ⌈λῃστῶν⌉. ἔν τισι
δὲ γέγραπται ὥσπερ παρνόπων· εἰσὶ δ' οἱ πάρνοπες εἶδος ἀκρίδος.
Harpocr. s. v. ἀρρηφορεῖν· Δείναρχος Κατὰ Πυ-θέου. τέσσαρες μὲν
ἐχειροτονοῦντο δι' εὐγένειαν ἀρρη-φόροι, δύο δὲ ἐκρίνοντο, αἳ τῆς ὑφῆς
τοῦ πέπλου ἦρχον καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν. λευκὴν δ' ἐσθῆτα
ἐφόρουν. εἰ δὲ χρυσία περιέθεντο, ἱερὰ ταῦτα ἐγίνετο. Harpocr. s. v.

Δείναρχος Απόσπασμα. a Oration 6, Απόσπασμα. 4*, line 3

…καὶ δεῖ γράφειν ὥσπερ ⌈λῃστῶν⌉. ἔν τισι δὲ


241

γέγραπται ὥσπερ παρνόπων· εἰσὶ δ' οἱ πάρνοπες


εἶδος ἀκρίδος.
Harpocr. s. v. ἀρρηφορεῖν· Δείναρχος Κατὰ Πυ-
θέου. τέσσαρες μὲν ἐχειροτονοῦντο δι' εὐγένειαν ἀρρη-
φόροι, δύο δὲ ἐκρίνοντο, αἳ τῆς ὑφῆς τοῦ πέπλου ἦρχον
καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν. λευκὴν δ' ἐσθῆτα ἐφόρουν.
εἰ δὲ χρυσία περιέθεντο, ἱερὰ ταῦτα ἐγίνετο.
Harpocr. s. v. βασιλικὴ διαδρομή· ἔοικεν ἡ
γ⌈ι⌉νομένη διαδρομὴ τοῦ βασιλέως παρόντος, ὅσπερ εἷς
ἐστι τῶν Ἀθήνησιν θʹ ἀρχόντων…

Δινύσιος Αλικαρνασσέας ιστορικός. Antiquitates Romanae “Dionysii


Halicarnasei antiquitatum Romanarum quae supersunt, 4 vols.”, Ed.
Jacoby, K.Leipzig: Teubner, 1:1885; 2:1888; 3:1891; 4:1905, Repr.
1967.Book 2, chapter 22, section 2, line 1

…ἄπαισιν ἐκ τῶν ἄλλων οἴκων τοὺς χαριεστάτους κατα-


λεγέντας ἐξ ἑκάστης φράτρας, κόρον καὶ κόρην, τὸν
μὲν ἕως ἥβης ὑπηρετεῖν ἐπὶ τοῖς ἱεροῖς, τὴν δὲ κόρην
ὅσον ἂν ᾖ χρόνον ἁγνὴ γάμων· ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν
νόμων καὶ ταῦτα μετενεγκάμενος, ὡς ἐγὼ πείθομαι.
ὅσα μὲν γὰρ αἱ κανηφόροι καὶ ἀρρηφόροι λεγόμεναι
λειτουργοῦσιν ἐπὶ τῶν Ἑλληνικῶν ἱερῶν, ταῦτα παρὰ
Ῥωμαίοις αἱ προσαγορευόμεναι τουτολᾶται συντελοῦσι
στεφάναις κοσμούμεναι τὰς κεφαλάς, οἵαις κοσμεῖται
τὰ τῆς Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος ἀφιδρύματα παρ' Ἕλλησιν.
ὅσα δὲ παρὰ Τυρρηνοῖς καὶ ἔτι πρότερον παρὰ…

Αίλιος Ηρωδιανός Περὶ ὀρθογραφίας “Grammatici Graeci, vol. 3.2”,


Ed. Lentz, A.Leipzig: Teubner, 1870, Repr. 1965.Part+volume 3,2, page
479, line 3

… ἀρρενικὸν χρώματος εἶδος χλωρόν, ὅπερ ἡμεῖς ἀρσενικὸν λέγομεν.


ἀρρηφορία ἑορτὴ ἐπιτελουμένη τῇ Ἀθηνᾷ παρὰ τὸ ἄρρητα καὶ
μυστήρια φέρειν. λέγεται καὶ διὰ τοῦ ε ἐρρηφορία παρὰ τὴν Ἕρσην
τὴν Κέκροπος θυγατέρα. ταύτῃ γὰρ ἦγον τὴν ἑορτήν.
Ἀρταῖοι γένος Περσικόν, Ἡρόδοτος Ἀρτεάτας αὐτοὺς καλεῖ διὰ
τοῦ ε ψιλοῦ.

Ζηνόβιος σοφιστής. Epitome collectionum Lucilli Tarrhaei et Didymi


“Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 1”, Ed. von Leutsch, E.L.,
Schneidewin, F.G.Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1839, Repr.
242

1965.Centuria 6, section 5, line 2

Τὸ Δωδωναῖον χαλκεῖον: κεῖται παρὰ Μενάνδρῳ ἐν τῇ Ἀῤῥηφόρῳ.


Εἴρηται δὲ ἐπὶ τῶν πολλὰ λαλούντων καὶ μὴ διαλειπόντων. Φασὶ γὰρ ἐν
Δωδώνῃ χαλκεῖον ἐπὶ κίονος ἐν μετεώρῳ κεῖσθαι· ἐπὶ δὲ ἑτέρου
πλησίον κίονος ἑστάναι τὸν παῖδα ἐξηρτημένον μάστιγα χαλκῆν·
πνεύματος δὲ κινηθέντος μεγάλου τὴν μάστιγα πολλάκις εἰς τὸν λέβητα
ἐκπίπτειν, καὶ ἠχεῖν οὕτω τὸν …

Πλάτων κωμικός Απόσπασμα. a Comicorum Atticorum Απόσπασμα. a,


vol. 1”, Ed. Kock, T.Leipzig: Teubner, 1880.Απόσπασμα. 263, line 1

…ὁ βασιλεὺς ἐπιώψατο ἀρρηφόρους ἐπιτροπεῖν


μίσασθαι Ὦ Κινύρα, βασιλεῦ Κυπρίων ἀνδρῶν δασυπρώκτων,
παῖς σοι κάλλιστος μὲν ἔφυ θαυμαστότατός τε

Παυσανίας περιηγητής, Ελλάδας περιήγηση. “Pausaniae Graeciae


descriptio, 3 vols.”, Ed. Spiro, F.Leipzig: Teubner, 1903, Repr. 1:1967.
Book 1, chapter 27, section 3, line 5

… καὶ ἔστι Πάνδροσος ἐς τὴν παρακαταθήκην ἀναίτιος τῶν ἀδελφῶν


μόνη. ἃ δέ μοι θαυμάσαι μάλιστα παρέσχεν, ἔστι μὲν οὐκ ἐς ἅπαντας
γνώριμα, γράψω δὲ οἷα συμβαίνει. παρθένοι δύο τοῦ ναοῦ τῆς Πολιά-
δος οἰκοῦσιν οὐ πόρρω, καλοῦσι δὲ Ἀθηναῖοι σφᾶς ἀρρηφόρους· αὗται
χρόνον μέν τινα δίαιταν ἔχουσι παρὰ τῇ θεῷ, παραγενομένης δὲ τῆς
ἑορτῆς δρῶσιν ἐν νυκτὶ τοιάδε. ἀναθεῖσαί σφισιν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς ἃ ἡ
τῆς Ἀθηνᾶς ἱέρεια δίδωσι φέρειν, οὔτε ἡ διδοῦσα ὁποῖόν τι δίδωσιν
εἰδυῖα οὔτε ταῖς φερούσαις ἐπισταμέναις – ἔστι δὲ περίβολος ἐν τῇ πόλει
τῆς καλου …

Μένανδρος Απόσπασμα. a “Comicorum Atticorum Απόσπασμα. a, vol.


3”, Ed. Kock, T.Leipzig: Teubner, 1888.Απόσπασμα. t65-73, line 1

ΑΡΡΗΦΟΡΟΣ Η ΑΥΛΗΤΡΙΣ

οὐ γαμεῖς, ἂν νοῦν ἔχῃς, τοῦτον καταλιπὼν τὸν βίον· γεγάμηκα γὰρ


αὐτός· διὰ τοῦτο σοὶ παραινῶ μὴ γαμεῖν. {Β.} δεδογμένον τὸ πρᾶγμ'·
ἀνερρίφθω κύβος. {Α.} πέραινε. σωθείης δὲ νῦν. ἀληθινὸν

Ιούλιος Πολυδεύκης ονομαστικόν “Pollucis onomasticon, 2 vols.”, Ed.


Bethe, E.Leipzig: Teubner, 9.1:1900; 9.2:1931, Repr. 1967; Lexicographi
243

Graeci 9.1–9.2.Book 10, section 176, line 5

…πράτοις ἀναγέγραπται ‘ῥιπαικὰ παγκτόν.’ Ὅμηρος δ' ἔφη (ε 256)


’ῥίπεσσι διαμπερὲς οἰσυΐνοισι·’ καὶ γὰρ οἰσύα, καὶ οἰσύινα σκεύη,
παρὰ δὲ Θουκυδίδῃ (IV 9) καὶ ἀσπίδες οἰσύιναι. καὶ λίνον δ' ἂν
εἴποις καὶ στυππεῖον, καὶ κάνναβον καὶ κάνναβιν, καὶ τὸν ἱστὸν
τῶν ταῦτ' ἐργαζομένων γέροντα. καὶ ὁλκεῖον ἀγγεῖον ὑγρῶν τε καὶ
ξηρῶν, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ χαλκοῦν, ὡς ἐν Ἀρρηφόρῳ Μενάνδρου (fg 73)
’ἢ χαλκοῦν μέγα ὁλκεῖον·’ ἐν δὲ Φιλήμονος Γάμῳ (II 485. 25 Ko)
ὁλκεῖον εἶδον ἐπὶ τραπέζῃ κείμενον πυρῶν τι μεστόν.

Κλαύδιος Αιλιανός. Απόσπασμα. a “Claudii Aeliani de natura


animalium libri xvii, varia historia, epistolae, Απόσπασμα. a, vol. 2”, Ed.
Hercher, R.Leipzig: Teubner, 1866, Repr. 1971.Απόσπασμα. 310, line 1

… ὃ δὲ ἐπῆγε τήν τε ἀποστέρησιν τῶν χρημάτων καὶ τὴν καταδίκην, καὶ


μέντοι καὶ τὰς προτέρας αὐτοῦ τὰς ἀδίκους πάθας. ἀκόλουθόν σφισι
πάθην ἐπηρτημένην ὁρῶντα, ἣν λαθεῖν ἀδύνατον. ἣ δὲ ἔθει, καὶ πᾶσαι
μετ' αὐτῆς ἀρρηφόροι καὶ παναγεῖς γυναῖκες, καὶ πολὺν χρόνον ἔκπληξις
αὐτοὺς κατεῖχε καὶ σκότος. Ἑταίρα ὄνομα, οὐκ ἐκ τοῦ πανδήμου καὶ
ἀσελγοῦς ἐπιτηδεύματος.

Τρύφων γραμματικός Απόσπασμα. a “Tryphonis grammatici


Alexandrini Απόσπασμα. a”, Ed. von Velsen, A.Berlin: Nikolaus, 1853,
Repr. 1965.Treatise 19, Απόσπασμα. 1, line 8

… ἡδυσμένοι ἀνήθῳ, τυρῷ καὶ ἐλαίῳ, ὥς φησιν Ἡρακλεί-


δης ἐν Ὀψαρτυτικῷ. παρεῖδε δὲ τοῦτον ὁ Βλεψίας, ὥσπερ καὶ
τὸν θάργηλον, ὅν τινες καλοῦσι θαλύσιον – Κράτης δ' ἐν
δευτέρᾳ Ἀττικῆς διαλέκτου θάργηλον καλεῖσθαι τὸν ἐκ τῆς συγ-
κομιδῆς πρῶτον γινόμενον ἄρτον – καὶ τὸν σησαμίτην. οὐχ ἑώ-
ρακε δὲ οὐδὲ τὸν ἀνάστατον καλούμενον, ὃς ταῖς ἀρρηφόροις
γίνεται. ἔστι δὲ ὁ πυραμοῦς ἄρτος διὰ σησάμων πεττόμενος
καὶ τάχα ὁ αὐτὸς τῷ σησαμίτῃ ὤν. μνημονεύει δὲ πάντων
τούτων Τρύφων ἐν πρώτῳ Φυτικῶν, καθάπερ καὶ τῶν θια-
γόνων ὀνομαζομένων· οὗτοι δ' εἰσὶν ἄρτοι θεοῖς πεττόμενοι
ἐν Αἰτωλίᾳ.

Αρποκρατίων γραμματικός. Lexicon in decem oratores Atticos


“Harpocrationis lexicon in decem oratores Atticos, vol. 1”, Ed. Dindorf,
W.Oxford: Oxford University Press, 1853, Repr. 1969.Page 59, line 1
244

… τουτέστι τὰ λίνα, φυλάττων. ἄρκυς δὲ πάντα τὰ κυνη-


γετικὰ λίνα· Ξενοφῶν Κυνηγετικῷ, Κρατῖνος Θρᾴτταις.
Ἁρμοσταί: οἱ ὑπὸ Λακεδαιμονίων εἰς τὰς ὑπηκόους πόλεις ἄρ-
χοντες ἐκπεμπόμενοι, ὡς Ἐρατοσθένης ἐν τοῖς περὶ ἀγαθῶν καὶ κακῶν
φησί· Δημοσθένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος.
Ἀρρηφορεῖν: Δείναρχος κατὰ Πυθέου. τέσσαρες μὲν ἐχει-
ροτονοῦντο δι' εὐγένειαν ἀρρηφόροι, δύο δὲ ἐκρίνοντο, αἳ τῆς
ὑφῆς τοῦ πέπλου ἦρχον καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν. λευ-
κὴν δ' ἐσθῆτα ἐφόρουν. εἰ δὲ χρυσία περιέθεντο, ἱερὰ ταῦτα
ἐγίνετο.

Αρποκρατίων γραμματικός. Lexicon in decem oratores Atticos


Page 59, line 2

Ξενοφῶν Κυνηγετικῷ, Κρατῖνος Θρᾴτταις.


Ἁρμοσταί: οἱ ὑπὸ Λακεδαιμονίων εἰς τὰς ὑπηκόους πόλεις ἄρ-
χοντες ἐκπεμπόμενοι, ὡς Ἐρατοσθένης ἐν τοῖς περὶ ἀγαθῶν καὶ κακῶν
φησί· Δημοσθένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος.
Ἀρρηφορεῖν: Δείναρχος κατὰ Πυθέου. τέσσαρες μὲν ἐχει-
ροτονοῦντο δι' εὐγένειαν ἀρρηφόροι, δύο δὲ ἐκρίνοντο, αἳ τῆς
ὑφῆς τοῦ πέπλου ἦρχον καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν. λευ-
κὴν δ' ἐσθῆτα ἐφόρουν. εἰ δὲ χρυσία περιέθεντο, ἱερὰ ταῦτα
ἐγίνετο.
Ἀρτεμισία: Δημοσθένης περὶ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας. δύο γε-
γόνασιν αὗται, Καρικαὶ γένος καὶ βασιλίδες ἀμφότεραι, ἡ μὲν

Παυσανίας Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή “Untersuchungen zu


den attizistischen Lexika”, Ed. Erbse, H.Berlin: Akademie–Verlag, 1950;
Abhandlungen der deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin,
Philosoph.–hist. Kl..Alphabetic letter alpha, entry 116, line 1

ἀνάστατοι· πλακοῦντος εἶδος. οὗτοι δὲ αὐταῖς ταῖς Ἀρρηφόροις


ἐγίνοντο. ἐλέ-γοντο δέ τινες πλακοῦντες καὶ χαρίσιοι. οὗτοι δὲ ἀπὸ τῶν
καταλειπομένων συμμειγνύμενοι ἐγίνοντο. καὶ δημιουργοὶ ἔπλασσον.
Ἀριστοφάνης Δαιταλεῦσι (II 1027 M. = fr. 202 K.)·

Παυσανίας Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή Alphabetic letter delta,


entry 30, line 7

382 fr. 18), ὅτι τὸ τοῦ Διὸς μαντεῖον ἐν Δωδώνῃ λέβησιν ἐν κύκλῳ
περιείληπται, τούτους δὲ ψαύειν ἀλλήλους καὶ κρουσθέντος τοῦ ἑνὸς
245

ἠχεῖν ἐκ διαδοχῆς πάντας ὡς διὰ πολλοῦ χρόνου γίνε-σθαι τῆς ἠχῆς τὴν
περίοδον. Ἀριστείδης δὲ ὡς πλάσμα διελέγχων δύο φησὶ (FHG. IV 326
fr. 30) στύλους εἶναι καὶ ἐπὶ μὲν τοῦ ἑτέρου λέβητα ἑστάναι, ἐπὶ θατέρου
δὲ παῖδα κρατοῦντα μάστιγα, ἧς τοὺς ἱμάντας χαλκέους ὄντας σειομένους
ὑπ' ἀνέμου τῷ λέβητι προσκρούειν, τὸν δὲ τυπτόμενον ἠχεῖν. κέχρηται τῇ
παροιμίᾳ Μένανδρος ἐν Ἀρρηφόρῳ ἢ Αὐλητρίδι (fr. 60, 3 Kö.).

Παυσανίας Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή Alphabetic letter chi,


entry 2, line 3

…ἑλὼν Ναύπακτον Ἀχαιῶν †γνώμῃ† τοὺς φρουροὺς αὐτῆς ἀπέκτεινε


πάντας. ἱστορεῖ δὲ τοῦτο καὶ Θεόπομπος ἐν νʹ δευτέρῳ (FG Hist 115,
235). χαλιμάς· ἡ πόρνη. ἀπὸ τοῦ χαλᾶσθαι τὸ σῶμα ὑπὸ μέθης ἢ μανίας.
Χαλκεῖα· ἑορτὴ ἀρχαία καὶ δημώδης πάλαι, ὕστερον δὲ ὑπὸ μόνων ἤγετο
τῶν τεχνιτῶν, ὅτι ὁ Ἥφαιστος ἐν τῇ Ἀττικῇ χαλκὸν εἰργάσατο. ἔστι δὲ
ἕνῃ καὶ νέᾳ τοῦ Πυανεψιῶνος, ἐν ᾗ καὶ ἱέρειαι μετὰ τῶν ἀρρηφόρων τὸν
πέπλον διάζονται.
χαλκιδίζειν (IV 648 M. = fr. ad. 1192 K.)· ἐπὶ τῶν γλισχρευομένων. οἱ
γὰρ ἐν Εὐβοίᾳ Χαλκιδεῖς ἐπὶ φιλαργυρίᾳ ἐκωμῳδοῦντο.

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon “Iohannis Zonarae lexicon ex tribus


codicibus manuscriptis, 2 vols.”, Ed. Tittmann, J.A.H.Leipzig: Crusius,
1808, Repr. 1967.Alphabetic letter epsilon, page 841, line 3

Ἐπιώψατο. κατέλεξεν, ἐξελέξατο. [ἔστι δὲ ἀτ- τικόν. ὁ δὲ βασιλεὺς


ἐπιώψατο ἀῤῥηφόρους.] Ἐπιπαρένησαν. ἀντὶ τοῦ ἐσώρευσαν. [Θουκυδί-
δης· ταχὺ δὲ πλήρους γενομένου διὰ πολυχει- ρίαν ἐπιπαρένησαν.]

Στέφανος γραμματκός. Εθνικά. (epitome) “Stephan von Byzanz.


Ethnika”, Ed. Meineke, A.Berlin: Reimer, 1849, Repr. 1958.
Page 250, line 4

[χρόνους]” φησὶν ὁ Ταρραῖος “ἡ μὲν λαβὴ τῆς μάστιγος


[διασέσωσται], οἱ δὲ ἱμάντες ἀποπεπτώκασιν. παρὰ μέντοι
τῶν ἐπιχωρίων τινὸς ἠκούσαμεν ὡς, ἐπείπερ ἐτύπτετο μὲν
[τὸ χαλκίον] ὑπὸ μάστιγος ἤχει δ' ἐπὶ πολὺν χρόνον, ὡς
χειμερίου τῆς Δωδώνης ὑπαρχούσης, εἰκότως εἰς παροιμίαν
περιεγένετο”. μέμνηται αὐτῆς Μένανδρος ἐν Ἀρρηφόρῳ
ἐὰν δὲ κινήσῃ μόνον τὴν Μυρτίλην ταύτην τίς, ἢ τίτθην καλῇ, πέρας
246

[οὐ] ποιεῖ λαλιᾶς· τὸ Δωδωναῖον ἄν τις χαλκίον, ὃ λέγουσιν ἠχεῖν, ἂν


παράψηθ' ὁ παριών…

Φώτιος λεξικογράφος. Lexicon (Α – Δ) “Photii patriarchae lexicon,


vol. 1 (Α – Δ)”, Ed. Theodoridis, C.Berlin: De Gruyter, 1982.
Alphabetic letter alpha, entry 1675, line 2

Ἀνάστατοι· πλακοῦντος εἶδος. οὗτοι δὲ αὐταῖς ταῖς Ἀρρη-


φόροις ἐγίνοντο. ἐλέγοντο δέ τινες πλακοῦντες καὶ χαρίσιοι, ἀμφιφῶν-
τες, φθόϊς, σελῆναι, πελανοί, πόπανα.
Ἀνάστατα ποιεῖν· Πλάτων· φησὶ γάρ (Soph. 252a)·
“πάντα ἀνάστατα γέγονεν, ὡς ἔοικεν”. οὕτως Ἄλεξις (fr. 1 Dem.) καὶ
Μένανδρος (Epit. 30. Col. 87) καὶ Εὐριπίδης (Andr. 1249 cf. fr. 955f
Snell). Δημοσθένης δὲ ἐν τῷ Περὶ τῆς παραπρεσβείας (19, 39)· “ἀνά

Φώτιος λεξικογράφος. Lexicon (Α – Δ) Alphabetic letter alpha, entry


2876, line 1

Ἀρρηφορεῖν· τὸ τὰ ἀπόρρητα καὶ μυστικὰ φέρειν. καὶ


Ἀρρηφόροι καὶ ἀρρηφορία ὁμοίως.
Ἄρριχοι· κόφινοι οἰσύϊνοι, οὓς ἀρσίκους οἱ Ἴωνες. θηλυκῶς
δὲ οἱ Ἀττικοὶ τὰς ἀρρίχους. Ἀριστοφάνης (An. 1309).
Ἄρρυ· ἐπίφθεγμα ἐρετῶν, ὥσπερ τὸ ῥυππαπαὶ (Ar. Ran.
1073) καὶ ἕτερα τοιαῦτα.

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Α – Ο) “Hesychii Alexandrini lexicon,


vols. 1–2”, Ed. Latte, K.Copenhagen: Munksgaard, 1:1953; 2:1966.
Alphabetic letter alpha, entry 7442, line 1

ἀῤῥηφορία· ἑκατέρως λέγουσιν οἱ συγγραφεῖς, κἂν μὲν διὰ τοῦ


ε ἐρρηφορία, διὰ τὸ τῇ Ἕρσῃ ἐπιτελεῖσθαι τὴν πομπήν· ἐὰν
δὲ διὰ τοῦ α, ἐπεὶ ἐπ' ἀῤῥήτοις συνέστη
ἀῤῥηφόρος· μυσταγωγός
ἀῤῥιχᾶσθαι· εἰς ὕψος ἀναβαίνειν χερσὶ καὶ ποσίν
ἄῤῥιχος· *κόφινος q(v) g(AS) n ἢ ἀγγεῖον λύγινον

Ησύχιος λεξικογράφος. λεξικόν. (Α – Ο) 7443, line 1


247

…ἀλέκτως vgSn ἀῤῥηφορία· ἑκατέρως λέγουσιν οἱ συγγραφεῖς, κἂν μὲν


διὰ τοῦ ε ἐρρηφορία, διὰ τὸ τῇ Ἕρσῃ ἐπιτελεῖσθαι τὴν πομπήν· ἐὰν
δὲ διὰ τοῦ α, ἐπεὶ ἐπ' ἀῤῥήτοις συνέστη ἀῤῥηφόρος· μυσταγωγός
ἀῤῥιχᾶσθαι· εἰς ὕψος ἀναβαίνειν χερσὶ καὶ ποσίν ἄῤῥιχος· *κόφινος q(v)
g(AS) n ἢ ἀγγεῖον λύγινον [ἀῤῥωγεῖ· βοηθεῖ ἀῤῥωγή· βοήθεια]
αῤῥοθος· ἀρωγός. βοηθός (Ε 808 ..)

Etymologicum Genuinum, Etymologicum genuinum (ἀνάβλησις –


βώτορες) “Etymologicum magnum genuinum. Symeonis etymologicum
una cum magna grammatica. Etymologicum magnum auctum, vol. 2”,
Ed. Lasserre, F., Livadaras, N.Athens: Parnassos Literary Society, 1992.
Alphabetic letter alpha, entry 1230, line 1

…φιλόπονον ζητητέον», οἷον ἄφθαρτος, ὁ μὴ ῥαιόμενος, ἵν' ᾖ ὁ ἀκα-


ταγώνιστος· ἢ ὁ ἀνέκφραστος, ἄρρητός τις ὤν· ἢ ἰσχυρός, ἢ δυς-
νίκητος. Φρύνιχος (p. 41, 5 De Borries) δὲ ἀπὸ τοῦ ῥῶ, οὗ ὁ
μέλλων ῥάσω, ὡς δράσω, ῥατός καὶ ἄρατος καὶ ἄρρατος. Μεθόδιος
AB, Sym. 1415, EM 1856. Methodius.
Ἀρρηφόροι καὶ ἀρρηφορία (Call. fr. 741)·
ἑορτὴ ἐπιτελουμένη τῇ Ἀθηνᾷ ἐν τῷ Σκιροφοριῶνι μηνί· λέγεται δὲ
καὶ διὰ τοῦ ε ἐρρηφορία. παρὰ τὸ τὰ ἄρρητα καὶ μυστήρια φέρειν·
ἢ ἐὰν διὰ τοῦ ε παρὰ τὴν Ἔρσην τὴν Κέκροπος θυγατέρα, ἐρσηφορία·
ταύτῃ γὰρ ἦγον τὴν ἑορτήν. οὕτως Σαλούστιος (R. Pfeiffer, Callima-
chus II, p. XXIX) AB, Sym. 1416, EM 1862. *Methodius.

Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (ζείδωρος –


ὦμαι) “Etymologicum Graecae linguae Gudianum et alia
grammaticorum scripta e codicibus manuscriptis nunc primum edita”,
Ed. Sturz, F.W.Leipzig: Weigel, 1818, Repr. 1973.Alphabetic entry zeta,
page 234, line 26

Ζωπυρεῖν, κυρίως τὸ τοὺς ἄνθρακας φυσᾷν, ὡς τὸ, τρισκατάρατε,


ἀναζωπύρει τοὺς ἄνθρακας, Μένανδρος ἐν Ἀῤῥηφόρῳ.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum “Etymologicum


magnum”, Ed. Gaisford, T.Oxford: Oxford University Press, 1848, Repr.
1967.Kallierges page 149, line 14

Ἄρρηκτος: Ἀδιάρρηκτος, στερεά· παρὰ τὸ ῥήσσω. Ἀρρηφόροι καὶ


ἀρρηφορία: Ἑορτὴ ἐπιτελου-μένη τῇ Ἀθηνᾷ, ἐν Σκιρροφοριῶνι μηνί.
Λέγεται δὲ καὶ διὰ τοῦ ε, ἐρρηφορία. Παρὰ τὸ ἄρρητα καὶ
248

μυστήρια φέρειν. Ἢ ἐὰν διὰ τοῦ ε, παρὰ τὴν Ἕρσην τὴν Κέκροπος
θυγατέρα, ἑρσηφορία. Ταύτῃ γὰρ ἦγον τὴν ἑορτήν.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum


Kallierges page 149, line 19

… τῇ Ἀθηνᾷ, ἐν Σκιρροφοριῶνι μηνί. Λέγεται


δὲ καὶ διὰ τοῦ ε, ἐρρηφορία. Παρὰ τὸ ἄρρητα καὶ
μυστήρια φέρειν. Ἢ ἐὰν διὰ τοῦ ε, παρὰ τὴν
Ἕρσην τὴν Κέκροπος θυγατέρα, ἑρσηφορία. Ταύτῃ
γὰρ ἦγον τὴν ἑορτήν. Ἀρρηφορεῖν: Τὸ χρυσῆν ἐσθῆτα φορεῖν, καὶ
χρυσία· τέσσαρες δὲ παῖδες ἐχειροτονοῦντο κατ' εὐγένειαν ἀρρηφόροι
ἀπὸ ἐτῶν ἑπτὰ μέχρις ἕνδεκα. Τούτων δὲ δύο διεκρίνοντο, οἳ διὰ τῆς
ὑφῆς τοῦ ἱεροῦ πέπλου ἤρχοντο καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν.
Λευκὴν δὲ ἐσθῆτα ἐφόρουν καὶ χρυσία.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum Kallierges page 149,


line 20.

Ἀρρηφορεῖν: Τὸ χρυσῆν ἐσθῆτα φορεῖν, καὶ


χρυσία· τέσσαρες δὲ παῖδες ἐχειροτονοῦντο κατ'
εὐγένειαν ἀρρηφόροι ἀπὸ ἐτῶν ἑπτὰ μέχρις ἕνδεκα.
Τούτων δὲ δύο διεκρίνοντο, οἳ διὰ τῆς ὑφῆς τοῦ ἱεροῦ
πέπλου ἤρχοντο καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν.
Λευκὴν δὲ ἐσθῆτα ἐφόρουν καὶ χρυσία.
Ἄρριχος: Κόφινος.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum Kallierges page 362,


line 39

Ὁ βασιλεὺς ἐπιώψατο ἀρρηφόρους.


Πλάτων ἐν Νόμοις. Ἔστι δ' Ἀττικὸν, ἀντὶ τοῦ
κατέλεξεν, ἐξελέξατο.
Ἐπιωγαί: Οἱ συγκλεισμοὶ, οἱ παραθαλάσσιοι
τόποι, οἷς τὰ κύματα προσάγνυνται· ἀπὸ τοῦ ἐποῖσαι,
ὅ ἐστι συγκλεῖσαι.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum


Kallierges page 805, line 47

…ἡ τῷ χαλκῷ βαρουμένη, ὅ ἐστιν ἰσχυρά.


Χάλκεια: Ἑορτὴ ἀρχαία καὶ δημώδης πάλαι·
ὕστερον δὲ ὑπὸ μόνων ἤγετο τῶν τεχνιτῶν, ὅτι ὁ
249

Ἥφαιστος ἐν τῇ Ἀττικῇ [χαλκὸν] εἰργάσατο·


ἔστι δὲ ἔνη καὶ νέα τοῦ πυανεψιῶνος· ἐν ᾗ καὶ
ἱέρειαι μετὰ τῶν ἀρρηφόρων τὸν πέπλον διάζονται.
Ἡρωδιανὸς δὲ λέγει, ὅτι ἡ πλείων χρῆσις προ-
περισπᾷ.

Lexica Segueriana, Glossae rhetoricae (e cod. Coislin. 345) “Anecdota


Graeca, vol. 1”, Ed. Bekker, I.Berlin: Nauck, 1814, Repr.
1965.Alphabetic entry alpha, page 202, line 3

…Ἀποτιμήματα: ὅταν τις, προικὸς ὀφειλομένης, κτῆμά


τι τοῦ λαβόντος τὴν προῖκα ἐνεχυριάσῃ.
Ἀργυρίου δίκη: ὄνομα δίκης, ὁπότε τις ἀπαιτοίη
ἀργύριον ὡς προσῆκον αὑτῷ, καὶ μὴ λαμβάνων δίκην
λαγχάνει ἀργυρίου τῷ ἔχοντι.
Ἀῤῥηφορεῖν: τὸ λευκὴν ἐσθῆτα φορεῖν καὶ χρυσία.
ἦσαν δὲ τέσσαρες παῖδες, χειροτονητοὶ κατ' εὐγένειαν,
ἀῤῥηφόροι ἀπὸ τῶν ἑπτὰ μέχρι ἕνδεκα.
Ἀῤῥηφορία: ἑορτὴ Διονύσου.

Lexica Segueriana, Glossae rhetoricae (e cod. Coislin. 345) , page 202,


line 6

Ἀῤῥηφορεῖν: τὸ λευκὴν ἐσθῆτα φορεῖν καὶ χρυσία.


ἦσαν δὲ τέσσαρες παῖδες, χειροτονητοὶ κατ' εὐγένειαν,
ἀῤῥηφόροι ἀπὸ τῶν ἑπτὰ μέχρι ἕνδεκα.
Ἀῤῥηφορία: ἑορτὴ Διονύσου.
Ἀτίμητος ἀγὼν καὶ τιμητός: ἀτίμητος μέν ἐστιν
ἐφ' ᾧ τίμημα ὡρισμένον ἐκ τῶν νόμων οὐδέν ἐστιν,
ἀλλὰ τοὺς δικαστὰς ἔδει τιμῆσαι, ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ
ἀποτῖσαι· τιμητὸς δὲ ἐφ' ᾧ ὡρισμένον ἦν τὸ τίμημα.
Ἀφεὶς καὶ ἀπαλλάξας: τὸ μὲν ἀφείς ἐστιν.

Lexica Segueriana, Collectio verborum utilium e differentibus


rhetoribus et sapientibus multis (Σb) (recensio aucta e cod. Coislin.
345) “Anecdota Graeca, vol. 1”, Ed. Bachmann, L.Leipzig: Hinrichs,
1828., page 145, line 24

…ἀῤῥωστία τοῦ στρατεύειν: ἀντὶ τοῦ ἀπροθυμία. Θουκυδίδης.


ἄῤῥατον: ἰσχυρόν, στερεόν. οὕτως Πλάτων. ἀῤῥωδεῖν: τὸ δεδοικέναι. καὶ
250

διὰ τοῦ ο. μᾶλλον δὲ τοῦτο Ἑλληνικόν. ἀῤῥηφορεῖν: τέσσαρες μὲν


ἐχειροτονοῦντο τῶν εὐ γενῶν, δύο δ' ἐκρίνοντο, αἵ τινες ἦρχον τῆς ὑφῆς
τοῦ πέπλου καὶ τῶν ἄλλων τῶν περὶ αὐτήν. λευκὴν δὲ ἐσθῆτα ἐφόρουν.
εἰ δὲ χρυσία περιέθεντο, ἱερὰ ταῦτα ἐγένοντο. ἀῤῥαβών: ἐν τοῖς δύο ρρ
λεκτέον.

Lexica Segueriana, Collectio verborum utilium e differentibus rhetoribus


et sapientibus multis (Σb) (recensio aucta e cod. Co Alphabetic entry
alpha, page 146, line 4

ἀῤῥηφορεῖν: τὸ τὰ ἀπόῤῥητα καὶ μυστικὰ φέρειν.


καὶ ἀῤῥηφόροι καὶ ἀῤῥηφορία ὁμοίως.
ἄῤῥιχοι: κόφινοι οἰσύϊνοι, οὓς ἀρσίκους οἱ Ἴωνες,
θηλυκῶς δὲ οἱ Ἀττικοὶ τὰς ἀῤῥίχους φασίν.
ἀῤῥύ: ἐπίφθεγμα ἐρετῶν, ὥσπερ τὸ ῥυπαπαί καὶ
ἕτερα τοιαῦτα.

Etymologicum Symeonis, Etymologicum Symeonis (ἀνακωχῆς –


βώτορες) “Etymologicum magnum genuinum. Symeonis etymologicum
una cum magna grammatica. Etymologicum magnum auctum, vol. 2”,
Ed. Lasserre, F., Livadaras, N.Athens: Parnassos Literary Society, 1992.
Volume 1, page 226, line 21

… ἄρρατος· Πλάτων (Resp. 535 c)· «μνήμονα δὲ καὶ


ἄρρατον καὶ πάντῃ φιλόπονον», οἷον ἄφθαρτος – 225, 3 δράσω,
† δρατός ἄρατος καὶ ἄρρατος. Et. gen. 1229.
ἀρρηφόροι καὶ ἀρρηφορία (Call. Fr. 741)·
ἑορτὴ – 2 λέγεται δὲ διὰ τοῦ ε ἐρρεφορία. παρὰ τὸ ἄρρητα καὶ
μυστήρια φέρειν, οἱονεὶ ἀρρητοφορία, ἐὰν δὲ διὰ τοῦ ε, παρὰ
τὴν Ἔρσην τὴν Κέκροπος θυγατέρα. Et. gen. 1230.
ἄρριχος (Fr. rhet. vel Com. inc.)· κόφινος· παρὰ τὸ
αἴρειν τὸν χοῦν Z294. Et. gen. 1231.

Etymologicum Symeonis, Etymologicum Symeonis (ἀνακωχῆς –


βώτορες) Volume 1, page 228, line 23

…ἁρμόσαντες καὶ κατὰ συγκοπὴν ἄρσαντες f Z309. Et. gen. 1234.


ἄρσην· ἀπὸ τοῦ ἄρδω – 2 τῇ γονῇ. ἢ παρὰ τὸ † ἄρδω,
τὸ πράττω, ὁ μέλλων † ἄρσω, καὶ ἄρσην ἐξ αὐτοῦ, τουτέστιν ὁ
πρακτικός Z292. Et. gen. 1235.
Ἀρσινόη· πόλις – 12 ὠνόμασται. Et. gen. 1237.
251

ἀρρηφορεῖν (Dinarch. Fr. VI 4)· τὸ † χρυσῆν ἐ-


σθῆτα φορεῖν καὶ χρυσία. τέσσαρες δὲ παῖδες ἐχειροτονοῦντο κατ'
εὐγένειαν ἀρρηφόροι ἀπὸ ἐτῶν ἑπτὰ μέχρι ἕνδεκα. τούτων δὲ δύο
διεκρίνοντο, οἳ διὰ τῆς ὑφῆς τοῦ ἱεροῦ πέπλου ἤρχοντο καὶ τῶν
ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν·

Etymologicum Symeonis, Etymologicum Symeonis (ἀνακωχῆς –


βώτορες) Volume 1, page 228, line 25

Ἀρσινόη· πόλις – 12 ὠνόμασται. Et. gen. 1237.


ἀρρηφορεῖν (Dinarch. Fr. VI 4)· τὸ † χρυσῆν ἐ-
σθῆτα φορεῖν καὶ χρυσία. τέσσαρες δὲ παῖδες ἐχειροτονοῦντο κατ'
εὐγένειαν ἀρρηφόροι ἀπὸ ἐτῶν ἑπτὰ μέχρι ἕνδεκα. τούτων δὲ δύο
διεκρίνοντο, οἳ διὰ τῆς ὑφῆς τοῦ ἱεροῦ πέπλου ἤρχοντο καὶ τῶν
ἄλλων τῶν περὶ αὐτόν· λευκὴν δὲ ἐσθῆτα ἐφόρουν καὶ χρυσία
EM 1863. Lex. rhet.

Σχόλια στον Αριστοφάνη , Scholia in Lysistratam (scholia vetera)


“Scholia Graeca in Aristophanem”, Ed. Dübner, F.Paris: Didot, 1877,
Repr. 1969.Argumentum-scholion sch lys, verse 642, line 1
…ἠρρηφόρουν: Οἱ μὲν διὰ τοῦ α, ἀρρηφορία,
ἐπειδὴ τὰ ἄρρητα ἐν κίσταις ἔφερον τῇ θεῷ αἱ παρθέ-
νοι. οἱ δὲ διὰ τοῦ ε ἐρσεφορία. τῇ γὰρ Ἔρσῃ πομπεύ-
ουσι, τῇ Κέκροπος θυγατρὶ, ὡς ἱστορεῖ Ἴστρος.
εἶτ' ἀλετρὶς ἦ:

Σούδα λεξικόν. , 4 vols.”, Ed. Adler, A.Leipzig: Teubner, 1.1:1928;


Repr. 1.1:1971;; Lexicographi Graeci 1.1–1.4.Alphabetic letter alpha,
entry 2082, line 2

Ἀνάστατος: κατεστραμμένος. καὶ Ἀναστάτως, πεπορθη-


μένως. ὁ διά τινα συμφορὰν ἢ δίκην καταλιπὼν τὴν οἰκείαν καὶ
ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ διαγενόμενος. εἴρηται δὲ καὶ ἐπὶ πόλεων ἑαλωκυιῶν
καὶ οἴκων ἐξερημωθέντων τὸ ἀνάστατον.
Ἀνάστατοι: πλακοῦντος εἶδος. οὗτοι δὲ αὐταῖς ταῖς Ἀρρηφόροις
ἐγίνοντο. ἐλέγοντο δέ τινες πλακοῦντες καὶ χαρίσιοι. οὗτοι
δὲ ἀπὸ τῶν καταλειπομένων συμμιγνύμενοι ἐγίνοντο, καὶ δημιουργοὶ
πλάσσουσιν. Ἀριστοφάνης Δαιταλεῦσι· πέμψω πλακοῦντας ἑσπέρας
χαρισίους. οἱ δὲ ἀμφιφῶντες γίνονται Μουνυχιῶνος μηνὸς ϛʹ ἐπὶ
δέκα, οἳ καὶ εἰς τὸ Μουνυχίας ἱερὸν τῆς Ἀρτέμιδος κομίζονται.
252

Σούδα, λεξικόν. 3863, line 1

…τίς οὖν οὐ μισήσειεν ὑπερβολὴν ἀρρητουργίας ἑτέροις μὴ ἀπολε-


λεῖφθαι; λαμβάνεται δὲ ἡ λέξις καὶ ἐπὶ ἀκαταληψίᾳ, ὡς τό· ἄρ-
ρητον τὸ θαῦμα τῆς σῆς κυήσεως, μητροπάρθενε.
Ἀρρητοποιΐα: ἀσέλγεια, αἰσχρουργία.
Ἄρητος: ὄνομα κύριον.
Ἀρρηφορία: θυσία. εἰ μὲν διὰ τοῦ ἄλφα ἀρρηφορία,
ἐπειδὴ τὰ ἄρρητα ἐν κίσταις ἔφερον τῇ θεῷ αἱ παρθένοι· εἰ δὲ διὰ
τοῦ ε ἑρσεφορία· τῇ γὰρ Ἕρσῃ ἐπόμπευον τῇ Κέκροπος θυγατρί.
καὶ Ἀρρηφόροιο. καὶ Ἀρρηφόροι, αἱ τὰ ἄρρητα φέρουσαι
μυστήρια. ἀρρηφόροι καὶ παναγεῖς γυναῖκες.

Σούδα λεξικόν. 3863, line 5

Ἀρρηφορία: θυσία. εἰ μὲν διὰ τοῦ ἄλφα ἀρρηφορία,


ἐπειδὴ τὰ ἄρρητα ἐν κίσταις ἔφερον τῇ θεῷ αἱ παρθένοι· εἰ δὲ διὰ
τοῦ ε ἑρσεφορία· τῇ γὰρ Ἕρσῃ ἐπόμπευον τῇ Κέκροπος θυγατρί.
καὶ Ἀρρηφόροιο. καὶ Ἀρρηφόροι, αἱ τὰ ἄρρητα φέρουσαι
μυστήρια. ἀρρηφόροι καὶ παναγεῖς γυναῖκες.

Σούδα λεξικόν. Alphabetic letter epsilon, entry 2504, line 2

Ἐπιώρκει: ὑπερσυντελικός.
Ἐπιώψατο: κατέλεξεν, ἐξελέξατο. ἔστι δ' Ἀττικόν· ὁ βασι-
λεὺς ἐπιώψατο ἀρρηφόρους. οἷον κατέλεξεν, ἐξελέξατο. Πλάτων ἐν
Νόμοις.
Ἐπὶ Παλλαδίῳ: δικαστήριον Ἀθήνησιν, ἐν ᾧ οἱ Ἐφέται
ἀκουσίου φόνου ἐδίκαζον. Ἀργεῖοι γὰρ ἀπὸ Ἰλίου πλέοντες, ἡνίκα
προσέσχον Φαλήροις, ὑπὸ Ἀθηναίων ἀγνοούμενοι ἀνῃρέθησαν. ὕστερον
δὲ Ἀκάμαντος γνωρίσαντος καὶ τοῦ Παλλαδίου εὑρεθέντος…

Σούδα λεξικόν. Alphabetic letter epsilon, entry 3081, line 1

Ἑρσαῖος: ὁ δροσώδης.
Ἑρσεφορία. ζήτει ἐν τῷ ἀρρηφορία.
Ἕρση: ἡ δρόσος. θηλείης ἕρσης ἰκμάδα γευόμενος. οἱ
γὰρ τέττιγες δρόσον σιτίζονται.
Ἑρσῆεν: πρόσφατον, ἔνυγρόν τε καὶ ἀμόλυντον.
253

Ἑρσήεντα: δροσώδη καὶ ἁπαλόν, νεαρόν. ἡ εὐθεῖα Ἑρ-


σήεις.

Σούδα λεξικόν. , entry 150, line 2

Παναγές: καθαρόν· ἄγος γὰρ καὶ ἁγνεία καὶ μύσος, κατ' ἀντί-
φρασιν. ἡ δὲ ἔθει καὶ πᾶσαι μετ' αὐτῆς ἀρρηφόροι καὶ παναγεῖς γυ-
ναῖκες, καὶ πολὺν χρόνον ἔκπληξις αὐτοὺς κατεῖχε καὶ σκότος.
Παναθήναια: Ἀθήνησιν ἑορτὴ ἐπὶ τῷ ὑπὸ Θησέως γενομένῳ
συνοικισμῷ. πρῶτον ὑπὸ Ἐριχθονίου, τοῦ Ἡφαίστου καὶ τῆς Ἀθηνᾶς,
ὕστερον δὲ ὑπὸ Θησέως συναγαγόντος τοὺς δήμους εἰς ἄστυ. ἄγεται
δὲ ὁ ἀγὼν διὰ πέντε ἐτῶν. καὶ ἀγωνίζεται παῖς Ἴσθμια, οὐ

Σούδα λεξικόν. Alphabetic letter chi, entry 35, line 4

Χαλκεῖα: ἑορτὴ ἀρχαία καὶ δημώδης πάλαι, ὕστερον δὲ ὑπὸ


μόνων ἤγετο τῶν τεχνιτῶν, ὅτι ὁ Ἥφαιστος ἐν τῇ Ἀττικῇ χαλκὸν
εἰργάσατο. ἔστι δὲ ἕνῃ καὶ νέᾳ τοῦ Πυανεψιῶνος· ἐν ᾗ καὶ ἱέρειαι
μετὰ τῶν ἀρρηφόρων τὸν πέπλον διάζονται.
Χαλκεῖα: ἑορτὴ παρ' Ἀθηναίοις, ἀγομένη Πυανεψιῶνος ἕνῃ καὶ
νέᾳ, χειρώναξι κοινή, μάλιστα δὲ χαλκεῦσιν, ὥς φησιν Ἀπολλώνιος.
Φανόδημος δέ φησιν οὐκ Ἀθηνᾷ ἄγεσθαι τὴν ἑορτήν, ἀλλ' Ἡφαίστῳ.
TLG Texts doing_search αρρηφορ tlg Go

UTF-8 search TLG Texts

Αποσπάσματα από βιβλία

Architecture in Greece - Τόμος 32 - Σελίδα 11. 1998 - ειναι φανερό πώς ή


άρχαιότητα πλέον θά κατευθύνει άποφασιστικά τίς τύχες αύτής τής
«τσιμεντούπολης». ... μέ τή λαμπρή έκθεση είκόνων τοϋ Σινά καί μέ τήν
έκδοση ογκώδους τόμου μέ τούς θησαυρούς τοϋ Μουσείου (χορηγία
όμίλου Λάτση).
Daily journal of the cabinet of the kingdom of Greece - Σελίδα 574. 1903
- ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ό Υπουργός τών Ναυτικών Ι. ΙίΩΝΣΤΣΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Περί
χορηγίας αδείας άπουσίας είς τόν ύποπλοίαρχον ... δι' αρχαιότητα
υπηρεσίας, τόν κελευστήν πυροβοληττ,ν Δημ. Σαλαπάταν, έγκρίνομεν δ'
Τνα απονεμηθεί αύτώ μηνιαία ...
De.kata - Τόμος 6 - Σελίδα 23. 2006 - Όπως είχα φύγει πρωτύτερα από την
Ιταλία και πιο πριν από τη Ρουμανία, από την Ελλάδα, από την ... να
κοιτάζω το πέλαγος από ψηλά, ανέβηκα στην Ακρόπολη και περπάτησα
254

στην Αγορά, πήγα στους Δελφούς, πήγα στην Επίδαυρο και είδα στο
αρχαίο θέατρο να παίζουνε τον Προμηθέα Δεσμώτη του ... Δεν κράτησε
όμως 23 | περιοδικό (δε)κατα καλοκαίρι 2006 χορηγία των εκδοσεων
Μιχάλης Τουμπης Α. Ε.
EINLEITUNG IN DIE ALTERTUMSWISSENCHAFT UND DIE
KLASSISCHE PHILOLOGIE. KONST. J. VOURVERIS - 1967 -
Ek tēs thalassēs ta kreittō: euergetes kai chorēgoi apo ton chōro
...Eustathios Batēs - 2001 - Τρεις. άλλες. χορηγίες. και. ένας. τριαντα-.
φυλλώνας. Το βιβλίο του Μίνου Κυριακού για το Αιγαίο. (Ο συγγραφέας
... εκεί θα ξεκινήσει σειρά χορηγικών παρεμβάσεων στην Ελλάδα που θα
τις χαρακτηρίζουν επιλογές άλλοτε με συναισθηματικό κίνητρο και άλλοτε
με ... χορηγική παρέμβαση, που χαρακτηρίζει την ξεχωριστή ευαισθησία
του για την αρχαία και τη νεότερη ιστορία του τόπου. θα χρηματοδοτήσει
τη ...
Elenēs D. Mpelia O Syllogos pros Diadosin Ōphelimōn Bibliōn: ...1999 -
... καί Συντακτικοϋ τής Αρχαίας καί τής Νεωτέρας Ελληνικής Γλώσσης,
καί μετεβίβασε στήν Ακαδημία τό "Έπαθλον Βικέλα"53. ... Αθηνών56. Γιά
τό "Άθλον Κοραή" ώρίσθη χρηματικό ποσό 70.000 δρχ. τό όποιο είχε
προέλθει από τήν άρχική χορηγία τών 50.000 δρχ., ή όποία ... Αίμ.
Χουρμούζιου, Κωνστ. Θεοτόκης εισηγητής του κοινωνιστικοϋ
μυθιστορήματος στήν Έλλάδα. Ό άνθρωπος - Τό έργο, Αθήνα 1979.
Eleutheroudakē synchronos enkyklopaideia meta plērous lexikou tēs
...Kōstas Eleutheroudakēs - 197? - "Εγραψε πολλά έργα, εν οΤς:
«Θεραπεία του τραχώματος υπό των αρχαίων Ιατρών» (1892), επίσης
«Υπό των ... Θανόντος δε του Πάπα τφ 1456, ό Γ. μετέβη είς Νεάπολιν,
είς την Αϋ- λήν του βασιλέως Άλφόνσου του Μεγαλοπρεπούς, παρ' οδ
έαυ- χε μεγάλων τιμών και ετησίας χορηγίας. ... προς τον Νικόλαον
Ύψηλάντην. Μετά την καταστροφήν του Δραγατσανίου κατήλθεν είς την
Ελλάδα κα'ι έπολέμησεν εν ...
Epilogos - Τόμος 1 - Σελίδα 37. 2005 - προσέλκυσης μεγάλων χορηγιών
δεν μπαίνει καν στο τραπέζι, καθώς «θέλουμε απόλυτη ανεξαρτησία και
οι χορηγοί ζητάνε ανταλλάγματα και ... που τελικά εξελίχθηκαν σε
προσωπική διαμάχη με τον τότε Υπουργό Πολιτισμού; Τα «χτυπήματα»
που δέχτηκε η Ελλάδα από το διεθνή Τύπο, όταν ... Το μοναδικό πεδίο
αρχαίας μάχης που μας είχε απομείνει, εκείνο του Μαραθώνα, το
καταστρέψαμε ανεπιστρεπτί.
255

Hē archaia Kypros eis tas Hellēnikas pēgas: mer. 2. Prolegomena kai


...Kyriakos Chatzēiōannou - 1980 - ... έποχή θά υπηρχαν θέατρα στήν
Κύπρο και θεατρική κίνηση, προπαντός στή Σαλαμίνα, και θά δίδονταν
παραστάσεις άρχαίων δραμάτων. ... Στή μαρτυρία αύτή τοϋ Πλουτάρχου
διαφαίνεται δτι οί Κύπριοι βασιλιάδες είχαν μιάν παράδοση στή χορηγία
των θεατρικών ... έδώ στήν Κύπρο ώστε νά βλέπουμε Κυπρίους νά
πρωτεύουν στήν υπόλοιπη Ελλάδα είτε σέ μουσικούς άγώνες είτε και σάν
«ίματιομίσθαι.
Hē merimna gia tis archaiotētēs stēn Hellada kai ta prōta mouseia.
Angelikē Kokkou - 1977 - Στήν Ελλάδα έρχεται για πρώτη φορά ό ΖΐΠθΓ
στα 1861, σε ηλικία εΐκοσι τεσσάρων χρόνων, για να έπιστατήσει, ως
βοηθός του ... Πιστός κι αυτός στην παράδοση των αρχιτεκτόνων-
αρχαιολόγων, ασχολείται με αρχαιολογικές έρευνες, σχεδιάζει αρχαία
μνημεία και παίρνει μέρος σε ανασκαφές1. ... 115, 5 Μαίου 1899, νόμος
,ΑΨΟΓ' της 28 Απριλίου 1899 «Περί άδείις συνομολογήσεως δανείου και
περί χορηγίας ...
Hellēnismos: mēniaia ethnikē epitheōrēsis - Τόμος 6 - Σελίδα 325. Neoklēs
Kazazēs - 1903 - Hoi neoellēnikes spoudes stēn Eurōpē: Πρακτικά
Synantēsēs tōn ...Greece. Hypourgeio Politismou, Greece. Genikē
Grammateia Apodēmou Hellēnismou - 1996 - Πρακτικά Synantēsēs tōn
Eurōpaiōn Neoellēnistōn : Athēna 31.3-4.4 1995, sto Xenodocheio Megalē
Vretania Greece. ... κι ενός ψηφιακού δίσκου μνήμης που μπορεί να
περιέχει όχι μόνο τη γραπτή μας γραμματεία -την αρχαία εννοώ-, αλλά και
με όλο το εικονικό υλικό που μπορεί να συνυπάρχει. ... Μακ Ντόναλντ
έδωσε και την πρώτη χορηγία του ενός εκατομμυρίου δολλαρίων για την
έναρξη του έργου.
Kōdix Themidos - Τόμος 10 - Σελίδα 61. Greece - 1900 – Krētē: Monthly
Publication of the Pancretan Association of America. 2001 - Οι
συναντήσεις των Ομογενών στην Κρήτη συνέβαλαν στη γνωριμία τους με
την Ελλάδα, δεδομένου ότι αρκετοί ... Μάλιστα, με το ολοκληρωμένο και
άρτια οργανωμένο επιμορφωτικό πρόγραμμα των διοργανωτών, οι
περισσότεροι Ομογενείς γνώρισαν από κοντά τον αρχαίο ελληνικό, ... στον
εκδότη της εφημερίδας «Φωνή του Κουρνά» Στέλιο Βανταράκη, στο
χορηγό Σταύρο Βάνταρη και στους υπολοίπους.
Laographia - Τόμος 36 - Σελίδα 388. 1993 - ... μέ αναζήτηση Ιστορικών
στοιχείων κτισίματος (άπό ευεργέτες χορηγούς) και παραδοσιακών
θρύλων ή δεισιδαιμονιών γιά τις βρύσες καί τά νερά τους. ... Τά
παραδείγματα είναι κυρίως άπό τήν Καλαμάτα καί τήν γύρω Μεσσηνία,
256

άλλα Ισχύουν γιά δλη τήν ' Ελλάδα. Τό βιβλίο ... Πλούσια, σύμμεικτη
Συλλογή, μέ αριθμήσεις κειμένων (1-1835) καί υποσημειώσεων (1-1 1 16),
δπου εναλλάσσονται άρχαΐα και νέα ...
Megalē enkyklopaideia tēs NeoΕλληνική s logotechnias: Ampet-
ApollinariosCharēs Patsēs, Iōannēs M. Chatzēphōtēs, Geōrgios Theodōrou
Zōras - 1995 - ... με τη γενναία και εμπνευσμένη στους πατριωηκούς
οραμαησμούς της χορηγία του μεγαλύτερου σε πλούτο, μόρφωση, ... Το
Φλαγγινιανό Ελληνομουσείο αναδείχτηκε η πρώτη μεγάλη Σχολή του
Γένους, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν ελληνικά σχολεία ούτε στην
Ελλάδα, ούτε στο εξωτερικό. ... πρωτοστάτησε στην έκδοση της συλλογής
και σε δυο χρόνια χάρισε στον ελληνισμό μοναδικό εγκόλπιο της
αρχαίας ...
Neo lexiko Chr. Giovanē, thēsauros holēs tēs hΕλληνική s glōssas: ...1985
- Neoellēnikos politismos - Τόμος 2 - Σελίδα 223. 1983 -
Χρησιμοποιήθηκε ή λέξη «Διεθνείς», έ- πειδή ό τίτλος «Όλυμπιακοί
Αγώνες» είχε χρησιμοποιηθεί στήν Ελλάδα καί σέ άλλες ... Τό άρχαίο
Παναθηναϊκό στάδιο άναμαρμαρώθη- κε μέ τή χρηματική χορηγία
920.000 χρυσών δραχμών τοϋ Γεωργίου ...
Neos Hellēnomnēmōn - Τόμος 18 - Σελίδα 176. Spyridōn Paulou Lampros
- 1924 - Πρός τήν άρχήν του Ιουστινιανού συνδέεται ή κατάλυσις τοίί
αρχαίου βίου καί υπό άλλας Ιπόψεις. ... οΐτινες 8πέ- δραμον τήν Ελλάδα τω
539, καί χαθ' « οΐ Πέρσαι εν τη άρχαιό- τητι, διαβάντες τήν Άνόπαιαν,
είσώρμησαν είς τάς ... Αποτέλεσμα δέ τοΰ μέτρου τούτου υπήρξε τό νά
στερηθώσιν οΐ χοινοτιχοι καθηγηταΐ χαι διδάσκαλοι τών πρός ζωάρκειαν
πόρων, νά παύσωσιν αί χορηγίαι τών πόλεων είς θέατρα χαΐ ...
Panepistēmio kai phoitētes stēn Hellada kata ton 19o aiōna - Σελίδα 32.
Kōstas Th Lappas - 2004 - «μας κάνουν νά ξαναγυρίζουμε με τή φαντασία
σ' εκείνους τους φωτεινούς καιρούς των άρχαίων προγόνων μας, νά
ξαναφέρνουμε στή ... Με ανάλογα αισθήματα υποδέχθηκε τήν ίδρυση τής
Ιονίου Ακαδημίας και ό τύπος τής έπαναστατημένης Ελλάδας:
«άνεπτερώθη ό νούς ... τή λειτουργία της. παρεμβαίνει στήν άρμοστεία
γιά τήν αύξηση τής κρατικής χορηγίας σ' αύτήν, πληρώνει ό ϊδιος τούς
μισθούς.
Paradosiakos choros kai laïkē dēmiourgia - Σελίδα 33. Kōnstntinos G.
Sachinidēs, Vasileios Iōannou Philias - 1999 - ... κλοπή του ζωικού του
κεφαλαίου, ο Απόλλωνας κατεβαίνει προς τη Νότια Ελλάδα και από
σχετικές πληροφορίες μαθαίνει ότι ... Η χελώνα του Ερμή, η Λύρα, ο
257

Απόλλων και η Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ


ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ 33.
Philia epē eis Geōrgion E. Mylōnan, dia ta 60 etē tou anaskaphikou
...George Emmanuel Mylonas - 1989 - ... Οί τάφοι βρέθηκαν συλημένοι
καί κατά τήν άρχαιότητα (γεωμετρικούς και βυζαντινούς χρόνους), άλλά
κυρίως πρόσφατα, ... άριθμό τών χρυσών μυκηναϊκών δακτυλιδιών καί
θεματολογικά τή θαυμαστή αύτή κατηγορία τής μικρογλυπτικής τής
μυκηναϊκής Ελλάδας, ... Ή άνασκαφή θά συνεχισθεί καί τά έπόμενα έτη με
χορηγία τοΰ Ιδρύματος Τύχα, προς τό όποιο άπευθύνω καί άπό τή θέση
αύτή εύχαριστίες.
Platōn - Τόμοι 27-30 - Σελίδα 30. 1962 - Βεβαίως έν τη άρχαία γλώσση τό
ρ. παρέχομαι Ιχει μέλλοντα μέσ. παρααχή- σομαι καΐ άόρ. μέσ.
παρισχόμην καΐ παρακ. μέσ. ... "Εντεύθεν δ" έπεφοίτησε μετά τής
"Ασπασίας είς τήν μητέρα Ελλάδα). Ελευθέριος λέγεται καΐ ό
γενναιόδωρος, ό έλευθέρως παρέχων χορηγίας, Ετι δέ ό εΰπρεπής, ό έχων
τρόπους εύγενεϊς, τρόπους ...
Poiētai tou 19 aiōna - Τεύχος 12. Kōnstntinos Dēmaras - 1954 - ... τοΰ
μακροΰ στιχουργήματος δ Αρχάγγελος μιλεί στον χορηγό : Τρέξ',
ευεργέτησε την Ελλάδα ! Τών φώτων άναψε την λαμπάδα. ... «Νέα Σχολή
του γραφομένου λόγου, ή άνάστασις τής αρχαίας ελληνικής γλώσσης
έννοουμένης ύπό πάντων"».
Politikē Ιστορία tēs Neōteras Hellados, 1828-1964: Hē anagennēsis
...Spyridōn Vasileiou Markezinēs - 1964 - ... τοιουτοτρόπως 850.000
δραχμών, είς τάς οποίας προσετέθη και ποσόν ετησίως εκ της βασιλικής
χορηγίας έκ δραχμών 200 χιλιάδων. ... και του περί την Άκρόπολιν
προβλεφθέντος αρχικώς χώρου δι' ανασκαφή; και άποκάλυψιν των
αρχαίων Αθηνών. 'Εκινδύνευσαν δε, ... Ήλθεν είς την Ελλάδα το 1828, επί
Καποδιστρίου, και.
Stephanos: timētikē prosphora ston Valter Pouchner - Σελίδα 861. Iōsēph
Vivilakēs, Walter Puchner - 2007 - ... το ταξίδι του στην Ελλάδα τον Ιούλιο
- Αύγουστο του 1895, την καλλιτεχνική και προσωπική του συνάντηση με
την Ελεονόρα Ντούζε την ίδια χρονιά και την άμεση γνωριμία του με το
φεστιβάλ «Χορηγίες» στο αρχαίο θέατρο της Οράγγης.
The collected works of Sir Humphry Davy ...: Discourses delivered ...Sir
Humphry Davy, John Davy - 1918 - ... σύντομη επισκόπηση. για. το νέο
μάσημα πού διδάσκεται τώρα στο γαλλικό Πανεπιστήμιο με χορηγία του
258

έλληνικοΟ κράτους. ... καί φίλο τί)ς Ελλάδας Α. ΤΗιιπιΙ), με θέμα τη


σημασία πού έχει ή νέα μας γλώσσα για 2σους ξέρουν τ' αρχαία, κα!
To apomnēmoneuma, 1453-1953: Tourkokratia, 1453-1821 ; Ho agōnas,
... 1953 - Ή σκλάβα Ελλάδα, γινόταν έτσι με τον καιρό μια πολιτιστικά
ευρωπαϊκή δύναμη κ' έξέκοβε λίγο-λίγο άπ' το σώμα της ... μια μέρα να
οτρεφόντονααν υπερασπιστές των απογόνων των αρχαίων Ελλήνων.
Εκδικητές των δεινών των πτωχών ραγιάδων, ... "Ενα αντίδωρο ελάχιστο,
προς τους χορηγούς της αοφίας και ιόν πολίτιομον.
To Archaiologiko ergo stē Makedonia kai Thrakē. 1999 - Η χορηγία του
Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη έγινε από το 1993 και εξής. ... Στα ίδια πλαίσια
δόθηκαν και δύο μουσικές παραστάσεις στο ωδείο της Αρχαίας Αγοράς
στις 2 Σεπτεμβρίου ελληνική μουσική με ... Μ. Θωίδου, Γ. Κατζά, Κ.
Μπιρ- μπίλη, Α. Σμυρναίου) και στις 3 Σεπτεμβρίου Μουσικό Οαΐα με την
Αγγελική Ιονάτου (Ελλάδα).
To tropaio - Σελίδα 60 Thanos G. Papathanasopoulos - 2003 - Έχει
προηγηθεί, άλλωστε, της εκστρατείας του Ξέρξη στην Ελλάδα η Μιλήτου
Άλωσις, την οποία δίδαξε ο Φρύνιχος το 493/2 π.Χ., όταν ... Χ., ίσως με
χορηγό πάλι τον Θεμιστοκλή, και οι Πέρσες, που δίδαξε ο Αισχύλος, με
χορηγό τον Περικλή (472 π.Χ.)98. Καθώς ... Α. ίεχΚγ. Ιστορία της αρχαίας
ελληνικής λογοτεχνίας (μτφρ.
Vizanttĭskiĭ vremennik. [Reimpression anastatique]. 1975 - ... φιλολογίαν
κα'ι Ίστορίαν. Σέρβικη εκδρομή εις Ελλάδα. Κατά τάναγγελλόμενα έκ
Βελιγραδίου κατ Άπρίλιον τοϋ 1914 θέλουσι κατέλθει εις ... Επίσης δήμοι
κα'ι κοινότητες καΐ λιμενικά ταμεία της Επτανήσου θέλουσι συνδράμει διά
χρηματικών χορηγιών τό έργον της Ελληνικής ... Ή πιθανότης της
άνερεύσεως αρχαίων ενδιαφερόντων Ιπεισε τήν Άρ^αιολογικήν Έταιρείαν
λθηνών νά προβϊ] εις τήν κατεδάφισιν ...
Waves of glory : the Hellenic fleet from 480 B.C. to the present day:
Panagiotis Loumakis, Greece. Nautikon. Archēgeion - 1996 - Panagiotis
Loumakis, Greece. Nautikon. ... Τελειώνοντας, αισθανόμαστε την
υποχρέωση να εκφράσουμε ειλικρινείς ευχαριστίες στον ευγενικό χορηγό
της παρούσας έκδοσης κ....Υποναύαρχος Π. Λουμάκης Π. Ν.
Αρχιεπιστολέας Στόλου ΤΗΕ ΒΑΤΤLΕ Εισαγωγή Σημαντικότατο σταθμό
στην Αρχαία Ελληνική.
Zweite Reihe--Studien und Untersuchungen: - Σελίδα 224. 1967 - Είναι
άπό τους ευτυχέστερους εύρετάς θησαυρών τού λόγου καί τής τέχνης τών
Αρχαίων κατά τήν έποχήν ταύτην. ... Έκαμεν αλλεπάλληλους περιηγήσεις
259

είς τήν Ελλάδα, τήν Μ. Ασίαν καί τάς νήσους. ... τυχο- διωκτικόν πνεύμα
καί εύκινησίαν εδρινος, ίχνηλάτου κυνός καί έφωδιασμέ- νος μέ τάς
δαψιλεΐς χορηγίας τών Μεδίκων, ...
Αθήνα prōteuousa tou neou hellēnikou kratous: politikē, ideologia
...Dēmētrēs Martos - 2005 - Επόμενα, ένα μεγάλο τμήμα της
ανοικοδόμησης θα στηριζόταν σε δάνεια της Βαυαρίας και χορηγίες που
εισέπραττε ο ... Οι ΒαυαςκΗ'στην Ελλάδα, α. ... ατο Ναύπλιο στις 4 Ιουνίου
1834: «Η ίδρυση τη: νέας πρωτεύουσας στην θέση τη; αρχαίας Αθήνας
είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα και δεν είναι δυνατό να Με αφήσει
αδιάφορο».
Αλεξάνδρεια: stigmes, chōroi, kai prosōpa pou ēsan mia phora : ...Asterios
Topēs - 2002 - ... Ελλάδα. Τον διαδέχτηκε ο Στέφανος Ζιζίνιας που ήταν ο
πρόξενος της Σουηδίας στην Αλεξάνδρεια. Στις αρχές του 19ου αιώνα οι
... την εκκλησία της Μονής του Αγίου Σάββα. Τα πρώτα ιδρύματα που
οργανώθηκαν και λειτούργησαν με τη χορηγία των αδελφών Τοσίτσα ...
Κοκκινάρειο Παρθεναγωγείο (1920), το Οικονομικό Συσσίτιο. Κοινότητα
επίσης λειτούργησε στο προάστιο Αμπουκίρ (αρχαία Κάνωπος).
Αμοργός - Τόμος 1 - Σελίδα xiv. Lila Marankou - 2002 - ... και κυρίως ή
συνεχιζόμενη αποκάλυψη τών αρχαίων μνημείων στον λόφο της
Μουντουλιάς, συνέβαλαν αποφασιστικά και στην διάσωση ... Ή χορηγία
τού Ιδρύματος «Σταυρός Σ. Νιάρχος», το 1999, μιά ακόμη αθόρυβη πράξη
έφηρμοσμένου πατριωτισμού τών παιδιών τού ... εκπροσώπου τού
Διοικητικού Συμβουλίου τού Ιδρύματος στην Ελλάδα, όχι μόνον άλλαξε
ριζικά τήν εικόνα τών ερειπίων τής αρχαίας ...
ΑΝΤΙ - Τεύχη 878-885 - Σελίδα 45 2006 - Έναρξη του ερευνητικού έργου
«Αρχαίες Ελληνικές Πόλεις» υπό την διεύθυνση του Κ.Α.Δ. και με την
οικονομική χορηγία του Ροιά ΡουηάβΙίοη. Ο σκοπός της έρευνας είναι η
συστηματική σύγκριση της δομής όλων των αρχαίων ελληνικών πόλεων.
6-13 Ιουλίου. Τρίτος ... Άφιξη στο ΟΑΟΟτου ηλεκτρονικού υπολογιστή
ΙΙΝΙνΆΟ 1 107, του μεγαλύτερου συστήματος ηλεκτρονικού υπολογιστή
στην Ελλάδα. 1970.
Αντωνης Εμμ. Μπενακης 1873-1954: ο ευπατριδης, ο διανοουμενος, ο
...Ευθυμιος Θ. Σουλογιαννης - 2004 - ... Ναυτικός Όμιλος,81 του οποίου
υπήρξε από τους ιδρυτές και χορηγούς, μαζί με τον Εμμανουήλ, ήταν και
στην Ελλάδα ο ... της θάλασσας, γεγονός τόσο κοντά και σε βάθος στην
ελληνική νοοτροπία και ζωή του Έλληνα από την αρχαιότητα.
260

Άπαντα Platōnos - Τόμος 3 - Σελίδα 27. Plato, Giannēs Kouchtsoglou -


1966 - .. Οί πιο ευποροι πρόσφεραν ορισμένες υπηρεσίες στήν ολότητα,
και μάλιστα τακτικά: 1) Τή «χορηγία» (δαπάνη για τήν παρασκευή και τή
διδασκαλία τοΰ χοροΰ των θεατρικών εργων). ... Ριζοσπαστισμός και
συντηρητισμός στήν αρχαία Ελλάδα 27.
Άπαντα : Glōssiko zētēma kai glōssoekpaideutika 1-3 - Σελίδα
355Manolēs A. Triantaphyllidēs - 1963 - ... μιά σύντομη επισκόπηση γιά
τό νέο μάθημα πού διδάσκεται τώρα στό γαλλικό Πανεπιστήμιο μέ
χορηγία τοϋ έλληνικοΰ ... καΐ φίλο της Ελλάδας Α. Τΐιυπιβ, μέ θέμα τή
σημασία πού έχει ή νέα μας γλώσσα γιά Οσους ξέρουν τ' άρκαια, καΐ
ιδίως ...
Άπαντα : ta philologika - Τόμος 18 - Σελίδα 258. 1888 - Προς τήν καλήν
δέ ταύτην πραξιν άντιφιλοτιμούμενος δ ενθουσιώδης λάτρης τί)ς άρχαίας
καλλιτεχνίας, Πρέσβυς Τί",ς Γαλλίας Κ. Πισκατόρης, ου τινος αί πρώται
προς τήν Ελλάδα σχέσεις ήσαν αί του φιλέλληνος, ήθέλητε νά συν-
αγωνισθή τον ... δλόκληρον είς Γαλλίαν' ήδη δ' έξ έναντίας, τόσον ή
έλευθερία και εύνομία μετέβαλε τήν τύχην ήμών, ώστε διά γαλλικών
χορηγιών περιποιείται και διακοσμεΓται.
Απομνημονεύματα tēs hypourgias Spyridōnos Pēlika, Kathēgētou tou
...Iōannēs N. Pelikas - 1893 - Vasikē vivliothēkē "Aetou".: Seira prōtē -
Τόμος 38 - Σελίδα 13. Dionysios A. Zakythēnos, Iōannēs Michaēl
Panagiōtopoulos, E. P. Papanoutsos - 1954 - Κορίνθου άλωσις ύπό τοΰ
Μομμίου. — Ρωμαίων πολίτευμα πρός τήν Ελλάδα. — Σλαυικαί έν ταΐς
'Ελληνικαΐς χώραις έποικήσεις]. 10. Ιστορία τοΰ ... Ιστορία πρωτότυπος
τής άρχαίας Ελλάδος. Αθήναι ... Ραπβ 1878 [Τό άνωτέρω γαλλισιί,
χορηγία.
Αρχαιολογία. - Τεύχη 90-93 - Σελίδα 118. 2004 - Α.Μ. Αρχαία διατροφή
και σύγχρονη δίαιτα «Η διατροφή στην αρχαία Ελλάδα και η σύγχρονη
δίαιτα» ήταν το θέμα διάλεξης της ... Πολιτισμός και χορηγία «Οι
πολιτιστικοί φορείς και η σύγχρονη επιχειρηματική χορηγία» ήταν το θέμα
της ...
Αρχαιολογική εταιρεία - Σελίδα 31 Αρχαιολογική εταιρεία - 1986 - ... δύο
διασταυρωμένοι δρόμοι, πλάτους 9 μ., απο Β προς Ν καΐ Α πρός Δ, πού
εντάσσονται στο ρυμοτομικό σχέδιο της αρχαίας πόλης. ... μέ δαπάνη τοΰ
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Λόγω της περιορισμένης χορηγίας και τών
βαθιών επιχώσεων, δύο μέτρα περίπου, ή ερευνα ... άποχώριζε το τμήμα
261

αυτό από τή λοιπή στοά, δπως συμβαίνει συνήθως στις στοές τής Ηπείρου
και τής δυτικής Ελλάδας γενικότερα.
Αρχαιολογική. ephēmeris- Τόμος 126 - Σελίδα 75. 1989 - Πρόταση
διορισμού άμισθων εφόρων Χορηγία προς την Ά. Έτ. Πρόσληψη Ά.
Βλαστού Π. Σταματάκη σπαρμένα ... τα περί βλαβών, επιχειρούμενων
κατά των αρχαίων μνημείων, και άνεζήτει τα μέσα της θεραπείας του
κάκου· έφ' ω και ... Ό πρώτος ανέλαβε την επιστασία της Πελοποννήσου
και ό δεύτερος της Στερεάς Ελλάδας.
Αρχαιολογικόν. Δελτίον : Chronika. Meros B. 2000 - Θησαυροί της
Αρχαίας Ελλάδας», 19 Ιουλίου-15 Νοεμβρίου 2000, Powerhouse Museum,
Σύδνεϋ, Αυστραλία". γ) «La ... πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια του
Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και την ευγενή χορηγία της
Εταιρείας Φίλων ...
Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα - Σελίδα 193.
Χαράλαμπος Θ.. Μπούρας - 2001 - Στά νησιά, τή δυτική Ελλάδα καί τόν
Μοριά ύπάρχει κάποια σταθερότητα, στή Θεσσαλία, τή Μακεδονία καί
τήΘράκη όμως τά σύνορα ... τής οικονομίας (ή όποία μάς ενδιαφέρει σέ
σχέση πρός τή χορηγία γιά τίς τέχνες) βρίσκεται πάντοτε ή πρωτογενής
παραγωγή καί ή γή. ... νά διασπάσουν τήν ύφισταμένη μεσαιωνική
νοοτροπία μέ μιά πρωτοφανή κίνηση των ιδεών στροφή πρός τήν
άρχαιότητα και ιδεαλισμός, ...
Δελτίον tēs Christianikēs Αρχαιολογική. s Hetaireias. 2001 - ... στην
Αλβανία, την Κάρπαθο, την Κεντρική Ελλάδα και το Άγιον Όρος12. ...
συνθήκες όπου, καθώς φαίνεται, η χορηγία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο
και δεν υπάρχουν ισχυρές προσωπικότητες ζωγράφων. ... συγκριτικά με
την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, Αμητός, Τιμητικός τόμος για τον
καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο...
ΔΙΑΒΑΖΩ. - Τεύχη 420-424 - Σελίδα 1542001 - στη Νίκαια. Η Ευρώπη
και η Ελλάδα στη νέα εποχή (Σ. Ευσιαθιάδης, Το Βήμα, 13.5.2001)
Πετράκος Γ (εηιμ.) ... συστήματος (Γ. Ν. Μπαοκόζος, Εξπρές, 27.5.2001)
Σινανιώτη-Μαρούδη Α.: Σύμβαση χορηγίας (Γ. Ν. Μπασκόζος, Εξπρές,
20.5.2001) Γκαλέα Α., Πατατόν 0. ... 13.5.2001) Γκρούμπεν Γ.: Ιερά και
ναοί των αρχαίων Ελλήνων (Σ. Αποστολίδης Ελευθεροτυπία, 4.5.2001)
Ντέιβιντ Ρ., Αρτσμπολντ Ρ.: ...
Διοδώρου του Σικελού Bibliothēkēs historikēs ta leipsana. Diodore de
Sicile, Ludwig August Dindorf, Karl Müller - 1855 - ου ἡδυναίθησαν
τοῦτο το ἔθνος καταδουλώσασθαι· Έλλάδα. Έν ταιίτ·ο δὲ αναγράψετε."
262

τας κατὰ τὴν Ἀοίοιν γενομένας πράξεις ἐν τοῖς αρχαίας χρόνοις, τὴν ἀρχὴν
απο τῆς των Ἀσσυρίων ἡγεμονίας ποιηο·οίμενοι. ... νιίχως αὐτῷ
χρησαίμενος τῆς τε 5Αρμενίας συνεχώρησεν ιἰίρχειν καὶ ιρίλον όντα
πέμπειν στρατιδιν καὶ τὴν χορηγίαν τῷ στρατοπέδω- οι δε μαλλον
αὺξόμενος ἐστροίτεινσεν ...
Διόνυσος. Mia skēnē gia ton Dionyso: theatrikos chōros & archaio drama
- Σελίδα 8. Council of Europe, Greece. Hypourgeio Politismou - 1998 -
ΜΙΑ ΣΚΗΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΟ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ μεταφορά μιας πολύ
πετυχημένης έκθεσης για χο αρχαίο ελληνικό θέατρο από το ... Η Ελλάδα
και η Βρετανία είναι περήφανες και έχουν συναίσθηση Χ Χ -έστω και
ασαφή καμιά φορά- της μεγάλης θεατρικής τους κληρονομιάς. ... Τέλος,
οφείλουμε δυο λόγια ευγνωμοσύνης στον δικό μας "χορηγό", στον Σπύρο
Μερκούρη, που χωρίς τη συμπαράστασή του και την ...
ΔΟΜΗ : Ιστορία , politismos - Σελίδα 26. Stephanos Rozanēs - 2003 -
αύξηση της επιρροής της Αθήνας σε ολόκληρη την Ελλάδα και τον
περιορισμό του ρόλου της Σπάρτης. ... Οι πιο σπουδαίες έκτακτες εισφορές
ήταν η χορηγία για τη διδασκαλία ενός έργου, η τριηραρχία, για τη
συντήρηση και τον εξοπλισμό μιας τριήρης, ... Χ.) Οι διαφορές ανάμεσα
στην Αθήνα και Προϊστορία και αρχαιότητα.
ΔΟΜΗ : holes hoi gnōseis gia holous. "Οπως είναι ευνόητο, τά ερευνητικά
μέσα τών αρχαίων ήταν πρωτόγονα. ... Τό αστεροσκοπείο Αθηνών, πού
ιδρύθηκε μέ χορηγία τοΰ βαρώνου Σίμωνος Σίνα, θεμελιώθηκε στις 28
Ιουνίου 1842 στον λόφο τών Νυμφών, στην τοποθεσία όπου, κατά ...
Δύο διασταυρωμένοι δρόμοι, πλάτους 9 μ., άπό Β προς Ν και Α πρός Δ,
πού εντάσσονται στο ρυμοτομικό σχέδιο της άρχαίας πόλης. ... μέ δαπάνη
τοϋ Πανεπιστημίου Ίωαννίνων. Λόγω της περιορισμένης χορηγίας καί των
βαθιών έπιχώσεων, δύο μέτρα περίπου, ή έρευνα ... άποχώριζε τό τμήμα
αύτό άπό τή λοιπή στοά, όπως συμβαίνει συνήθως στις στοές τής Ηπείρου
καί τής δυτικής Ελλάδας γενικότερα.
Ελληνική diethnēs glōssa - Τόμος 4,Τεύχος 4 - Σελίδα 265. 1997 -
Νικόλαος Γιαλούρης, Αρχαία Ήλις, τό λίκνο των 'Ολυμπιακών άγώνων
Εκδόσεις ΑΔΑΜ, Αθήνα, 1996. τοϋ Ανδρέα Παναγόπουλου ... σε
εμφάνιση (με χορηγία της έργο τοϋ διάσημου άρχαιολόγου Νίκου
Γιαλούρη δέν είναι μόνον άρχαιολογικό, άλλά ... τοϋ έργου είναι ή
συμβολή της Πόλης-Κράτους της Ήλιδας στήν Ιστορία της άρχαίας
Ελλάδας, ίδιαίτερα στόν τομέα τοϋ πολιτισμοϋ.
263

Ελληνική poiēsē: apo ton Homēro hōs ton Sepherē - Σελίδα 80ConstΑΝΤΙ
ne Athanasius Trypanis - 1986 - Έτσι αί Φοίνισσαί του, με πιθανό χορηγό
τον Θεμιστοκλή, ύμνησαν τη νίκη της Σαλαμίνας και η Μιλήτου "Αλωσις
... Χ., — λέγεται μάλιστα ότι έφυγε απογοητευμένος από την Αθήνα — 80
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΡΑΓΙΚΟΙ Αισχύλος.
Ελληνικοί kodikes - Τόμος 6 - Σελίδα 92. Greece, Georgios Dyobouniōtēs
- 1904 -
Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας - Σελίδα 31 Αρχαιολογική. Hetaireia
- 1986 - Greece and us - Σελίδα 16. Angelikē Varella - 198? - Αύτό τί είναι
πάλι ; — Αύτό είναι τό μνημείο τού Λυσικράτη. — Ποιος ήταν ό
Λυσικράτης, μαμά ; — Ό Λυσικράτης ήταν ένας πλούσιος Αθηναίος
χορηγός. Στά άρχαία χρόνια, χορηγούς έλεγαν τούς πλούσιους έκείνους
πολίτες πού άναλάμβαναν ...
ΕΣΤΙΑ - Σελίδα 194. 1882 - Και πόσην επισημότητα δεν ήθελε δώσει ή έ:
ορτή αύτη εις την Ελλάδα και όλον τον φωτισμένον κόσμον, άν μαζή με
τον Ευαγγελισμόν τής ... άδελφή τών διακρινομένων διά την ξεχωριστην
ανδρείαν των αδελφών Λέκκα, ήτις άποτεινομένη προς τους χορηγούς τους
είπε. ... των “Ελλήνων έχθροί Φαλμεράϊροι και άλλοι ήψεις και αυτών
ακόμη τών άρχαίων Σπαρτιατίδων τό πνεύμα ευρίσκομεν εις τάς
“Ελληνίδας.
Η αρχιτεκτονική tēs architektonikēs: hēmerologika sēmeiōmata. Arēs
KōnstΑΝΤΙ nidēs - 1992 - μιά αληθινή Ελλάδα, πού λίγο-πολύ τήν αγνοεί
ό πιό πολύς κόσμος, σήμερα καί πού, ίσως, οΰτε καί θέλει νά τή δει καί νά
τηνε γνωρίσει. "Αν μοϋ δίνονταν πάλι μιά χορηγία, δπως τότε πού έβγαλα
τά ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ (—το 1975, από τό ...
Η γλώσσα μας στα χρόνια… 1914-1916 - Σελίδα 59. Manolēs A.
Triantaphyllidēs - 1920 - ... μια σύντομη έπισκόπηση για το νέο μάθημα
πού διδάσκεται τώρα στό γαλλικο Πανεπιστήμιο μέ χορηγία τού
ελληνικού ... καΐ φίλο τής Ελλάδας Α. ΤΙιιίΓηϋ, μέ θέμα τή σημασία πού
έχει ή νέα μας γλώσσα γιά δσους ξέρουν τ' αρχαία, καί ίδίως ...
Η δόξα του αθλητισμού. hē Ιστορία tou Hellēnikou athlētismou kai
...2002 - και ξανάκαναν το Στάδιο επάνω ακριβώς στα αχνάρια του
αρχαίου, με όλη την ασφυκτική στενότητα της κονίστρας του, την τελείως
αντίθετη προς τις μοντέρνες αντιλήψεις και απαιτήσεις. Και έτσι ... (τα 4/5
καλύφθηκαν από τη χορηγό εταιρεία και το 1 /5 από την οργανωτική
επιτροπή). ... Ακόμα μεγαλύτερη είναι η προσφορά του προς την Ελλάδα
και ιδιαίτερα την Αθήνα. Εκτός από την αναμαρμάρωση του ...
264

Η θαλασσα: θεων, ηρωων και ανθρωπων στην αρχαια ελληνικη τεχνη.


2008 - θεων, ηρωων και ανθρωπων στην αρχαια ελληνικη τεχνη ...
οδηγώντας στους σχετικούς με τη θάλασσα μύθους που μας κληροδότησε
η φιλολογία της αρχαίας Ελλάδας Πρέπει να τονιστεί πως κατά μεγάλη ...
Συγχρόνως η αποκλειστική χορηγία της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος
μέσω της Διεύθυνσης Εταιρικών Υποθέσεων, ...
Η φύσις: Δελτίον HΕλληνική s Hetairias Prostasias tēs Physeōs. 2000 -
Για την εκτέλεση του Προγράμματος του 2000, για παράδειγμα, λάβαμε
την χορηγία το 2001 , που σημαίνει ότι το ... των νερών κολύμβησης,
πιστεύουμε ότι ανοίγονται πολύ καλές προοπτικές για τις "Γαλάζιες
Σημαίες" στην Ελλάδα. Αλίκη Βαβούρη ... ΕΕΠΦ, "Το Φυσικό
Περιβάλλον μέσα στα Αρχαία Νομίσματα", Μάκης Απέργης.
Ιδιωτικός βίος και δημόσιος λόγος: στην ελληνική αρχαιότητα και στον
...Lukia Athanasakē, Dēmos G. Spatharas, Tasos Nikolaidēs - 2014 -
Ιστορία tēs Ēpeirou: apo tis arches tēs Othōmanokratias hōs tis
...Kōnstntinos Apostolou Vakalopoulos - 2003 - Η Μαρουτσαία σχολή
ανασυγκροτήθηκε στα 1805 με τη χορηγία του Ηπειρώτη εμπόρου της
Ρωσίας Ζώη Καπλάνη και ονομάστηκε «Καπλάνειος Πατριαρχική ... Είχε
100 μαθητές, οι οποίοι διδάσκονταν αρχαία ελληνικά, ιστορία, γεωγραφία
και φιλοσοφία. ... Στο μεταίχμιο του 18ου προς το 19ο αιώνα επικρατούσε
πια στη σκλαβωμένη Ελλάδα το φιλελεύθερο και προοδευτικό κλίμα των
ανοιχτών μυαλών των ...
Ιστορία του Ελληνικού Έθους. : apo tōn archaiotatōn chronōn mechri
...Kōnstntinos Paparrēgopoulos - 1877 - ... διότι οΰτος, μελετησας την
άνόρθωσιν τοϋ αρχαίου θρησκεύματος, ητο φυσικον νά ζήτηση τήν προς
τοϋτο έπικουρίαν ... άπαλλάξας αυτούς πολλών φόρων και υποχρεώσεων"
και έπεμπε κατ' έτος ένταΰθα άξιόλογον χορηγίαν σίτου προς διανομην
εις τον δημον. ... Σχίσεις τοϋ μεσαιωνικού Ελληνισμού προς τήν κυρίως
Ελλάδα.
Ιστορία του Ελληνικού Έθους. : Neōteros Hellēnismos (1833-1881;
...1980 -... έγινε δυνατό νά όργανωθοΰν στήν Αθήνα οί πρώτοι Όλυμπιακοΐ
αγώνες, πού άποτελοΰσαν άναβίωση τών άρχαίων. ... Άλλά ή πραγματική
απαρχή μέ ύλική βάση τών σύγχρονων Όλυμπιάδων στήν Ελλάδα προήλθε
άπό τή γενναία χορηγία τοΰ ...
Κριαράς Εμ. Ereunētika - Σελίδα 306. Emmanouēl Kriaras - 2005 - ...
"Ανδρέας Κάλβος", αλλά και όσους με τη συνεργασία τους ή τη χορηγία
τους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της έκδοσης. ... Ιδίως ο θάνατος
265

του Γιάννου Κρανιδιώτη υπήρξε οδυνηρή απώλεια για τα πολιτικά


πράγματα και της Ελλάδας και της Κύπρου. ... Μάνεση, αλλά και παρέχει
σημαντικές γενικότερες πληροφορίες αναγόμενες στην εκπαίδευση της
Κύπρου κατά την αρχαιότητα και τα νεότερα χρόνια.
Κριτικα εφημερα - Σελίδα 9Ανδρεας Παναγοπουλος - 2005 - Οι αρχαίοι
Έλληνες ήταν ανδρείοι όχι βίαιοι 195 59. Δοκίμια για την αρχαία Ελλάδα
198 60. Οι μορφές του αρχαίου Έλληνα ανθρώπου 201 61 . ... Δύο
σπουδαίες γυναίκες τών γραμμάτων 276 82 . Από τους χορηγούς στους
σπόνσορες 280 83.
Κυπριακαί σπουδαί. : Δελτίον tēs Hetaireias Kypriakōn Spoudōn. 2003 -
Σημαντική είναι ή έτήσια χορηγία προς τήν «Εταιρεία γιά τήν προώθηση
τών Ελληνικών Σπουδών» της Αγγλίας γιά τήν ... Χρηματοδότησε πλήρως
ή μερικώς διεθνή συνέδρια πάνω σέ θέματα Έλληνικοΰ πολιτισμοΰ στήν
Κύπρο, στήν Ελλάδα και ... Ένίσχυσε τήν έκδοση βιβλίων πού σχετίζονται
μέ τήν άρχαία, τή μεσαιωνική και τή νεότερη Ελληνική λογοτεχνία, τήν
ιστορία και γενικά μέ τον Ελληνικό πολιτισμό.
Λεξικο νεοελληνικης λογοτεχνιας: προσωπα, εργα, ρευματα, οροι. 2007 -
... στον Σύλλογο ετήσια και για μια δεκαπενταετία σημαντική χορηγία για
την έκδοση αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. ... ,τονη στρο" καλλιτεχνών
προς την ιστορία και την πνευματική παράδοση τις Ελλάδας, με σκοπό την
ανάδειξη των αξιών της.
Λεξικόν Ιστορίας kai geōgraphias dialambanon perilēpsin tēs ...Stauros I.
Voutyras - 1890 -
Λεξικόν Ιστορίας kai geogrphias bialambanon perilēpsin tēs ...1890 -
Μεγάλη ιστορία της Ελλάδας. - Τόμος 6 - Σελίδα 319. Gianes Konstanti
nou Kordatos, Nikos G. Karageorgos - ... ίνα διανοίξωσι νέας δδούς
έμπορικά; ή νά έπανεύρωσι τάς άπολεσθείσα; άρχαίας, νά κατασκευάσω»
λεωφόρους καί νά ... Αντί τοιούτων έργων πληροΰσι καί ούτοι, ώς δ
πλούσιος έκεΐνος Σπχρτιάτη; Εύρυκλή;, τήν είς μνημεία τέχνης πλουσίαν
Ελλάδα νέων λαμπρών οικοδομών. ... νέας έορτάς πρός τιμήν τών
αυτοκρατόρων, άνανεώσι δέ τάς παλαιάς" άσωτοι «χορηγίας καί άσωτοι
έστιάσεις παρεχόμενα είς ...
Μεγάλη ιστορία της Ελλάδας. : Archaia 1. 2500-500 p.Ch - Σελίδα 438.
Gianes KonstΑΝΤΙ nou Kordatos, Nikos G. Karageorgos - ... δταν τό
δημοκρατικό κόμμα Ισχυροποιήθηκε, θεσπίστηκε νά ορίζει ό "Αρχων τούς
χορηγούς πού θά πλήρωναν τά Ιξοδα γιά νά ... Σαν πρώτοι χωμωδιογράφοι
τής "Αττικής μνημονεύονται άπό τήν αρχαία παράδοση ό Χ ι ω ν ί δ η ς,
266

όΈχφαντίδηςχι' δΜάγνης. ... αθηναϊκή Σκηνή έγινε τό μορφωτικό κέντρο


δλης τής Ελλάδας.
Μελοποιημενη ποιηση - Σελίδα 363. 1997 - Κατά τήν άρχαία παράδοση,
ήταν μαθητής τού Αναξαγόρα. τού Προδίκου καί τού Πρωταγόρα. καί ό
Σωκράτης ήταν ένθουσιώδης θαυμαστής τών ... Συνολικά τού δόθηκε
«χορός» (χορηγία) γιά 22 τετραλογίες. πήρε τέσσερα πρώτα βραβεία καί
ένα μετά τό θάνατό του. Από τά ... Στήν "Ελλάδα είναι πολλά χρόνια πού
δέν έπήγα .
Νέα Εστία. - Τεύχη 1719-1721 - Σελίδα 154. 2000 - ... 2000-2001
ΧΟΡΗΠΕΣ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Κατηγορία Α 1: Έως 10 χορηγίες, διάρκειας ενός ... διδάσκουν σε σχολεία
του εξωτερικού την ελληνική γλώσσα (νέα ελληνική & αρχαία) ως ξένη, ή
την ελληνική φιλολογία, ...
Νέα Εστία. - Τόμος 110 - Σελίδα 1103. 1981 - ... Ιωνίας καί τά περιγιάλια
της Ελλάδας καί τόν εναέριο χώρο μας μέσα στόν όποιο φτεροκοπαν
άδιάκοπα οί άρκαιοι θεοί ... Ή μνημειώδης αύτή έκδοση έγινε κατορθωτή
χάρη στή χορηγία τοϋ «Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Λ. Ωνάσης».
Οικονομικός ταχυδρόμος. - Τόμοι 2309-2312 - Σελίδα 69. 1998 - Α.Ε.Ε.
ΑΡΙΎΡΟΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Βράβευση για χορηγία
Με τον έπαινο πολιτισμικών - κοινωνικών χορηγιών βραβεύτηκε η
εταιρεία ΑΕ. ... Οικονομίας, για τη χορηγία της στο 5ο Φεστιβάλ Μήλου,
το οποίο πραγματοποιήθηκε στο αρχαίο θέατρο του νησιού. καλών ... Η Β'
ετήσια έκθεση της εταιρείας ΌΛ» Η.Ο., με θέμα την πολιτική και την
οικονομία οτη Δυτική Ελλάδα, παρουσιάσθηκε σε ...
Ολυμπιακό αφιέρωμα. 2004: an anthology of the immigrant experience.
Ενωσε Ελληνων Λογοτεχνων Συγγραφεων Πεντε Ηπειρων - 2004 - Ο
αρχαίος θεσμός της χορηγίας, που σήμαινε τιμή και ηθική αναγνώριση για
τον πλούσιο Αθηναίο, ο οποίος ... λίγη απ' την αίγλη της Αρχαίας Ελλάδας
και θα μας ταξιδέψει στους Αρχαίους χρόνους, μεταφέροντας σε όλα τα
μήκη και πλάτη της ...
ΠΑΝΔΩΡΑ. Syngramma periodikon - Τόμος 10 - Σελίδα 476. 1860 -
Πιστός δέ εις τά αρχαία αύτοϋ έργα έξεπόνησε καί έξέδωκε δύο μεγάλα
έπι· στημονικά συγγράμματα, (τό έτερον δέ τούτων τι, ... έδαπάνα καί έξ
ιδίων οσάκις έξαντληθείσης τής έκ τοϋ δημοσίου χορηγίας ήδυνάτει νά
παλαίση πρός τάς έκ Λονδίνου ί] Βερολίνου προσφοράς. ... ετι" άλλά διά
τί μετέβη είς τήν Ελλάδα; Μετέβη τάχα ?να έπισχεφθη καί τρίτον ταύτην;
Υπήκουσεν είς καθήκον ίερώτερον" ηθέλησε νά μή ...
267

ΠΑΝΔΩΡΑ. : syngramma periodikon - Τόμος 10 - Σελίδα 476. 1860 -


Πιστός δέ εϊς τά αρχαία αϋτοΰ έργα έξεπόνησε και έξέδώκε δύο μεγάλα
επιστημονικά συγγράμματα, (τό ϊτερον δέ τούτων ττ, ... τοΰ Γαλλικού,
έδαπάνα και έξ (δίων οσάκις έξαντληθείσης της έκ τοΰ δημοσίου χορηγίας
ήδυνάτει νά παλαίση πρός τάς έκ Λονδίνου ή Βερολίνου προσφοράς. ... μή
αναφλέξω πλη· γήν πρόσφατον έτι" άλλά διά τί μετέβη είς τήν Ελλάδα
Μετέβη τάχα ίνα έπισκεφθη και τρίτον ταύτην; ...
Πολίτης. - Τεύχη 124-128 - Σελίδα 48. 2004 - ... ανήκουν μάλλον στή
χορηγό έταιρεία τους, μέ τήν όποία τούς συνδέουν δεσμοί χρήματος, παρά
στήν πατρίδα τους, στήν ... ήρωα μιας φανταστικής περιήγησης στήν
αρχαία Ελλάδα πού τή συνέγραψε ό Γάλλος άβάς Ζάν-Ζάκ Μπαρτελεμί
καί τή ...
Πρακτικά tēs Akadēmias Athēnōn: epimeleia tou grammateōs tōn
...Akadēmia Athēnōn - 1991 - Με χορηγία, αρχές τον 1838, πάει στο
Βερολίνο, κοντά στον διάσημο Αρχιτέκτονα (1781-1841). ... στην Βερόνα
της Ιταλίας, όπου μαθαίνει νέα τον αδελφού τον, Χριστιανού, πον τον
καλεί στην Ελλάδα. Μέσω Βενετίας, μετά από ίνα χειμανιάτικο ταξίδι ...
Αμέσως έρχεται σέ επαφή μέ τά άρχαία κατάλοιπα.
Πρακτικά tēs en Athēnais Αρχαιολογική. s Hetairias apo ... mechri ...1957
- Αί διαπιστώσεις αύται ενισχύουσι την ύπόθεσιν δτι ή δμάς των τάφων
τούτων είναι ή υπό των αρχαίων δεικνυομένη ... δια την χορηγίαν , ή
οποία κατέστησε δυνατήν την έπιστροφήν κα'ι παραμονήν μου είς Ελλάδα
κατά το 1954.
Πρακτικά των συνεδριάσεων της Βουλής ... Τόμος 11 - Σελίδα 316.
Greece. Voulē - 1889 - Greece. Voulē. χορηγίας αναπληρωματικής
πιστώσεως ΐπί της χρήσεως του 1889 έχ δραχμών 15,000. θ. Π.
ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ. Είχον παρακαλέσει τον κ. ... Δαφνίου είναι εν των καλλί-
στων εκ των σωζομενων αρχαίων μωσαίων, ...
Σικελιανός Άγγελος Eua Palmer-Sikelianou: delphikes heortes. K. Ath
PaΣελ. ōrgiu - 1998 - και τις στάσεις μορφών σέ Αρχαία Ανάγλυφα. Έπεισε
τόν Ψάχο πού βρίσκονταν στή Γερμανία νά γράψει αΰτό; τήν ... Ή Αγάπη
τής Εύας γιά τήν Ελλάδα και οί προσπάθειές της γιά τήν προετοιμασία τών
Δελφικών Έορτών Αρχίζουν νά ... Όλη ή Άθηναϊκή κοινωνία γνώριζε
όμως πώς έκείνη ήταν ή χορηγός και ή κινητήρια δύναμη γιά τήν
πραγματοποίηση τών σχεδίων τοϋ "Αγγέλου πού Εγιναν και δικά της.
Το έργον της αρχαιολογικής εταιρείας ... - Σελίδα 31. Αρχαιολογική.
Hetaireia - 1985 - ... δύο διασταυρωμένοι δρόμοι, πλάτους 9 μ., από Β προς
268

Ν και Α προς Δ, πού εντάσσονται στο ρυμοτομικό σχέδιο της αρχαίας


πόλης. ... μέ δαπάνη τοΰ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Λόγω της
περιορισμένης χορηγίας και των βαθιών επιχώσεων, δύο μέτρα περίπου, ή
ερευνα περιορίστηκε στο ... τής δυτικής Ελλάδας γενικότερα.
Το έργον της αρχαιολογικής εταιρείας. - Σελίδα 3. Αρχαιολογική.
Hetaireia - 1966 - Οΰτω διά τής κατ' ετος υπό τοΰ Κράτους παρεχομένης
αυτη χορηγίας — μη ελαττωθείσης ευτυχώς εφέτος — ώς καΐ δι' ίδίων
αυτής πόρων, ενήργησε κατά το 1968 ή Εταιρεία 16 εν όλω άρχαιολογικός
σκαφικάς έρεύνας, εις Πελοπόννησον, Στερεάν Ελλάδα, "Ηπειρον, ...
εφέτος ή Αρχ. Εταιρεία και εργασιών συντηρήσεως καΐ επισκευής
αρχαίων μνημείων, ώς καΐ συγκολλήσεως αγγείων, διά τε μονίμων αυτής
και ...
Χορός & θέατρον απο τη νταγκαν στις νεες Χορευτικες ομαδες. Ελενη
Φεσσα-Εμμανουηλ, Πανεπιστημιο Αθηνων. Τμημα Θεατρικων Σπουδων -
2004 - Και έτσι πρώτη φορά υποθέτω από την αρχαιότητα ένας τραγικός
χορός διηύθυνε το εαυτό του με απόλυτη ανεξαρτησία (. ... Αναγγέλλει,
μάλιστα, το όραμά της για ίδρυση Μουσικής Σχολής στην Ελλάδα υπό την
αιγίδα ενός Διεθνούς Κέντρου Δελφών, για τη ... γίνεται ένας από τους
θερμούς υποστηρικτές και χορηγούς των Β' Δελφικών Εορτών, τα έξοδα
των οποίων έφθαναν περίπου τα 2.000.000 δραχμές.

Sponsorsphip in Ancient Greece

A Companion to Sophocles - Σελίδα 540. Kirk Ormand - 2012 - Mistriotes


was disappointed in his expectation that his production would be granted
an Ancient outdoor setting such as the ... official Greek approval and
occasional financial Sponsorship, often to the detriment of “authentic”
revivals of Ancient ...
A Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey. Clyde E. Fant, Mitchell
G. Reddish - 2003 - Although several European travelers visited the site of
Ancient ΑΝΤΙ och and published accounts of their explorations in the ...
D. M. Robinson of Johns Hopkins University under the Sponsorship of the
University of Michigan, along with Ramsay.
A History of Ancient Greece in Its Mediterranean Context - Σελίδα 222.
Nancy H. Demand - 2006 - They contributed a large fleet, 200 ships that
had been on an expedition to Cyprus where Greeks still lived under Persian
control. In 457, the Spartans marched ... In 451, under Pericles'
Sponsorship, the restrictive Citizenship Law was passed, ...
269

Advanced Theory and Practice in Sport Marketing - Σελίδα 267. Eric


Schwarz, Jason Hunter - 2010 - Secondary data including sales reports,
advertising effectiveness report through media outlets, and Sponsorship ...
The history of Sport Sponsorships has its roots in Ancient Greece during
the Olympic Games, but entered the modern era of ...
Ancient Greece: A Very Short Introduction - Σελίδα 75. Paul Cartledge -
2011 - population of some 250,000–300,000, as against the 'normative'
polis's few hundreds or thousands), they were quick to clamp tight
restrictions on access via marriage laws; the most important of these,
sponsored by none other than Pericles in ...
Attitudes Towards Sports Sponsorship at Srinakharinwirot University
...2008 -History and Development of Sponsorship When delving into the
origin of Sponsorship, researchers usually begin with the ... Moreover,
there were merchants in Ancient Greece that supported local athletes
training for the Ancient Olympic ...
Bulletin - Τόμοι 16-17 - Σελίδα 22 Modern Greek Studies Association -
1984 - English, followed most often by Classics, is most frequently the
department sponsoring courses of Modern Greek ... in the United States
long ago led the way to the teaching of major literary texts -- Ancient
Greek Literature, the Great Βιβ. s, ...
Censorship - Σελίδα 62. Philip Steele - 1999 - ... 29, 30 Spain 55 data
protection 37 music 17, 23, 24 Sponsorship 26 democracy 14, 17, 25 ,41
Myanmar 43 Sweden 36, ... Germany 23, 32, 44, 47 paparazzi 36 50, 51,
58 Greece (Ancient) 41 photographs 8, 30, 31, 36 pirating 29 videos 6, ...
Citizen and Self in Ancient Greece: Individuals Performing Justice
...Vincent Farenga - 2006 - ... survives verbatim, ΑΝΤΙphon critiques
Alcibiades' overt sexual behavior but pinpoints the nature of
Alcibiades'paranomia in the cognitive realm of misguided gnˆomˆe: When
you had passed your dokimasia under your guardians' Sponsorship ...
Consumer Behavior Knowledge for Effective Sports and Event Marketing.
Lynn R. Kahle, AngeΓρ. G. Close - 2011 - The growing use of hospitality
to leverage Sponsorship investments isnow thought by some Sponsorship
expertsto ... Ultimately, the concept of corporate hospitality is not new and
might trace itsrootsto AncientGreece, where Sponsors were ...
Divination and Prediction in Early China and Ancient Greece - Σελίδα 76.
Lisa Raphals - 2013 - Within the People's Republic of China, archaeology
(like astronomy in Ancient China!) has both benefited and suffered from
270

state Sponsorship. In particular, state Sponsorship of archaeology required


it (like other branches of scholarship) to ...
Emerging Trends and Innovation in Sports Marketing and Management in
...Leng, Ho Keat - 2015 - amount offered by the sponsor will not be part of
the variable of the study so as to encapsulate as generic a base as possible.
... History of Sports Sponsorship The concept of Sport Sponsorship
reaches back to Ancient Greece and Rome where ...
Encyclopedia of Ancient Greece - Σελίδα 669. Nigel Wilson - 2013 -
Fraenkel, Hermann, Early Greek Poetry and Philosophy: A History of
Greek Epic, Lyric, and Prose to the Middle of the Fifth ... The inclusion of
singing competitions in the festivals sponsored by Greek cities – e.g. the
funeral games held in ...
Encyclopedia of Sports Management and Marketing. Linda E. Swayne,
Mark Dodds - 2011 - Events can raise additional funds to support their
charity affiliation by seeking event Sponsors. ... The Sport of track and
field has been in existence since the days of the first Olympic Games in
Ancient Greece, in 776 B.C.E. Running, jumping, ...
Ethics in the Alcohol Industry. S. Robinson, A. Kenyon - 2009 - Though
Sponsorship seems to be a new phenomenon, it dates back to Ancient
Greece over 2000 years ago, focused then in Sport (Masterman 2007).
Sports Sponsorship is one of the most highprofile areas, with alcohol
producers providing ...
Events Management: Principles and Practice. Razaq Raj, Paul Walters,
Tahir Rashid - 2013 - (Continued) national newspapers — extensive media
coverage which helped to enhance the Sponsorship package on offer. ...
Financial support for the Olympic Games dates back to Ancient Greece,
when prominent citizens gave financial ...
Filoktet. Sophocles, Thomas Bertram Lonsdale Webster - 1970 - The main
emphasis is on explaining the impact of the play through metre and
language.
Financial Resource Management: Sport, Tourism, and Leisure Services.
Russell E. Brayley, Daniel D. McLean - 2008 - Specifically, Sponsorship
agreements provide the legal foundation for: The right to use the Sport
property's brand associations ... Sport Sponsorship has its roots in Ancient
Greece, where cultural and religious events (often games to honor the ...
271

For this revised edition, three new Κεφ. s have been added, covering the
diet and medical treatment of athletes; Sponsorship, patronage, and
propaganda; and revivals of the games.
General Studies - Σελίδα 93. Andrew Collins, Martyn Groucutt - 2004 -
However, Sponsorship can be much more low key than this. It might be a
group of local shops providing support and accommodation to stage a local
exhibition, for example. The earliest Sponsorship was in Ancient Greece,
where the elaborate ...
Global Television and the Politics of the Seoul Olympics - Σελίδα 96.
James F. Larson, Heung-Soo Park - 1993 - Just how long commercial
Sponsorship of Sport has existed depends upon how restrictive or
expansive a definition of Sponsorship is used. Merchants in Ancient
Greece supported local athletes in training for the Games and enjoyed
goodwill ...
HandΒιβ. on the Economics of Sport - Σελίδα 49 Wladimir Andreff,
Stefan Szymanski - 2006 - The Concept As the organisers of the Athens
Olympics reminded us, sports Sponsorship far predates the modern
industrial age, and has its roots in Ancient times. It is, in fact, [A practice
that] goes back to Ancient Greece, where wealthy ...
Homeric questions - Σελίδα 62. Gregory Nagy - 1996 - 62 In my earlier
work, I studied in great detail the occasional nature of the Ancient Greek
praise-poem or atnos.153 Here I ... 158 One motivation for a sponsor's
undertaking of a Sponsorship is to fulfill a vow.159 Such a relationship
between ...
Improving the Performance of Sponsorship - Σελίδα 13. Ardi Kolah -
2015 - The business of Sponsorship is now about doing three things
extremely well: • creating a powerful and compelling ... In Ancient Greece,
wealthy individuals supported athletic and arts festivals to enhance their
social status and during the ...
Innovative Marketing Communications - Σελίδα 235. Guy Masterman,
Emma Wood - 2007 - Sponsorship objectives are then considered via the
identification of the Sponsorship decision process, the information ... In
Ancient Greece, too, there were both sporting and arts festivals that were
underwritten with the intent of improving the ...
Life in Ancient Greece. Don Nardo - 1996 - The most honored victors of
Ancient times were Leonidas of Rhodes, who won twelve victories in four
272

successive games between ... Yet the Greeks' glorification and


Sponsorship of sports heroes had a beneficial side effect in the community.
Marketing Communications - Τόμος 14,Τεύχη 1-5 - Σελίδα 19. 1989 - Al
u As live TV transformed the Games into a global spectacle, Sponsors
flocked to the Olympic flame. Above: ... The tradition extends as far back
as Ancient Greece, where merchants often supported local athletes in
training for the Games and ...
Modern Sport - The Global Obsession. Boria Majumdar, Fan Hong - 2013
- At anotherlevel it confronts the elementary fact that enthusiastic amateur
participation has not been enough in the history of the Olympic Games
inthe Greece ofthepast and in thepresent. Sponsorship has changed in
natureover time. Thismuch ...
Money in Sports - Σελίδα 64. Bob Rees - 2012 - ... length of 18, 41 college
sports 38–39, 40, 43 commissioners 13 corporate Sponsorship 26, 27, 29,
37, 53 cricket 9, 17, ... 7 globalization of Sport 32–33, 42,50
golf16,26,27,33,53 Greece, Ancient 6 healthy lifestyle 29, 44, 52 Hingis,
Martina ...
New Statesman - Τόμος 9 - Σελίδα 31. 1996 - Not so far from Mount
Olympus Atlanta's competitors are more like the Ancient Greeks than we
care to admit MICHAEL ... Large sums are generated by the sale of
television rights, Sponsorship, licensing, ticket sales, coins and stamps.
O jovem troiano Páris rapta Helena, mulher do rei de Esparta, Menelau.
Odysseia: Batrachomyomachia. Hymnoi 32 ...Homerus, Johannes
(Philologe) Lonicer - 1534 -
Olympic Review - Τεύχη 111-127 - Σελίδα 294. 1977 - Press Officer of
the Italian National Olympic Committee The time has come to understand
the words "sponsor" and "Sponsorship", which ... For in Ancient Greece
when a contract was signed, the celebration was completed by a drinking
bout.
Onward to the Olympics: Historical Perspectives on the Olympic Games.
Gerald P. Schaus, Stephen R. Wenn - 2009 - ... judging scandal of, 95-96,
109-10 Samaranch, Juan Antonio, 23 6, 238, 309-20; and corporate
Sponsorship program, ... See also figure skating skiers, alpine, and
Olympic amateur code, 232 slaves: in Ancient Greece, 65; in South
Africa, ...
273

Perspectives on Cross-Cultural, Ethnographic, Brand Image, ...Arch G.


Woodside, Carol M. Megehee, Alfred Ogle - 2009 - The Chicago-based
IEG Sponsorship Report (2003) ΑΝΤΙ cipated worldwide Sponsorship
spending would hit US$ 28 billion in 2004 ... The Nature of Sponsorship
Sponsorship in its earliest form dates back to Ancient Greece (McDonald,
2000b).
Public Organization in Ancient Greece: A Documentary Study. Nicholas
F. Jones - 1987 - Besides favoritism in the allocation of sacred funds and
in the choice of site for the display of leges sacrae,2i one must instance
Isthmos' remarkable independent Sponsorship of a theoria to Delos: IG XI
2, no. 287, B 45 (ca. 250). Foreign ...
Risk and Survival in Ancient Greece: Reconstructing the Rural ...Thomas
W. Gallant - 1991 - Through marriage or baptismal Sponsorship a peasant
household could create a powerful connection with a wealthy patron. ...
Ancient Greeks, however, had no equivalent institution and so instead had
to rely primarily on the second type of ...
Robert M. Taylor, Connie A. McBirney - 1996 - o National Capiral • City
1nrernational Bonndary The Pioneer Years Once in this country Greek
immigrants headed for every ... Upon arrival, a Greek immigrant would go
to the home of an established friend or relative from the same village back
in the Old Country. ... Young Greeks without funds who wanted to come
to America would contact established Greeks from their home villages for
Sponsorship.
Sponsorship: For a Return on Investment - Σελίδα 11. Guy Masterman -
2012 - Introduction Sponsorship has developed into a sophisticated
communications tool from humble beginnings. ... In Ancient Greece for
example, there were both sporting and arts festivals that were underwritten
with the intent of improving the ...
Sponsorship: its role and effects / the Global Media Commission of
...International Advertising Association (1938- ). Global Media
Commission - 1988 - The precedents for present day Sponsorship date
from as long ago as Ancient Greece and Rome, but support for artistic
endeavor in particular reached a zenith and indeed characterized the
Renaissance period when the major patrons were ...
Sport And Society: History, Power And Culture: History, Power and
...Scambler, Graham - 2005 - History, Power and Culture Scambler,
Graham ... 80–1, 85 circuit games, in Ancient Greece, 11 civilizing
274

process, 94, 106, 114, 154–5 see also de-civilizing spurt Clarke, J., 99
Clarke, R., ... commercial Sponsorship see Sponsorship
commercialization of Sport Ancient Games, 20 and football hooliganism,
98–9 Hargreaves's ...
Sport in a Changing World - Σελίδα 69. Howard L. Nixon - 2015 - For
example, athletes who participated in sports in Ancient Greece were
originally from wealthy families. Access to Sport in Ancient Greece
opened up to less-advantaged athletes who were sponsored and paid by
wealthy patrons and ...
Sports Management and Sports Humanities - Σελίδα 77. Kazuyuki
Kanosue, Kohei Kogiso, Daichi Oshimi - 2015 - 6 Sport Sponsorship in
the Global Marketplace Although Sponsorship is considered to be a recent
development, its history dates back to Ancient Greece (Masterman 2007).
During that period, people invested in Sport and art festivals to ...
Sports Sponsorship and Marketing Communications: A European
Perspective. Wim Lagae - 2005 - Real Madrid salary of €15m in 2003,
David Beckham received additional income from Sponsorship contracts
with individual ... Sports Sponsorship has deep historical roots. ln Ancient
Greece, the elite supported athletic events, while in the ...
The Ancient Olympic Games. Judith Swaddling - 1999 - Προεπισκόπηση
- Περισσότερες εκδόσεις
The Art and Archaeology of Ancient Greece. Judith M. Barringer - 2015 -
The monument was erectedby Lysikrates, a wealthy Athenian citizen,who
sponsored thetraining ofthe victorious tribein the dithyramb competition;
the dithyramb wasa special song inhonor ofDionysos, thegod of theater.
Such choregic ...
The Business of Olympic Games Sponsorship: Incentives and Rewards.
Nelly Kapsi, Eleni Beneki - 2004 - Without a doubt, the Olympic Games
constitute a historical milestone for both Greek economy and society.
Already the Γρ. s between the pre-Olympic and post-Olympic period are
slowly becoming defined in the country's history. Infrastructure ...
The Business of Sports - Σελίδα 470. Scott Rosner, Kenneth L. Shropshire
- 2011 - As a result, in Greece, a nation of fewer than 11 million people,
Athens 2004 Sponsorship provided the highest-ever capital support of any
domestic program in the history of the Olympic Games.4 The
abovementioned figures illustrate clearly ...
275

The Edinburgh Companion to Ancient Greece and Rome - Σελίδα 532.


Edward Bispham, Thomas J. Harrison, Brian A. Sparkes - 2006 - 166)
bibliotheke/bibliotheca (Greek, Roman) public library black-figure Greek
pottery technique in which figures are fired ... cloak worn by cavalry and
by ephebes (Greek) chora rural hinterland of a (Greek) city-state choregia
Sponsorship of a ...
The Entertainment and Sports Lawyer: Publication of the Forum ...2004 -
The basic sources of revenue are: 1) broadcasting and media rights, 2)
Sponsorship, 3) tickets, and 4) licensing programs ... 37 Sponsorship of
the Olympic Games developed in Ancient Greece, where wealthy Greek
citizens donated money for ...
The Olympic Games Explained: A Student Guide to the Evolution of the
...Jim Parry, Vassil Girginov - 2004 - Palaeologos, C. (1966) 'First thoughts
and acts for the revival of the Olympic Games in Greece', in Report of the
6th Session of the ... Palaeologos, C. (1985) 'Olympia of myth and history',
in Report of the 25th Session of the International Olympic Academy, 64-
70. ... from Atlanta Olympics and organisational considerations for 2000',
International Journal of Sports Marketing & Sponsorship, Sep/Oct, 342.
The Origins of Theater in Ancient Greece and Beyond: From Ritual to
...Eric Csapo, Margaret C. Miller - 2007 - A variable range of populations,
it would seem, entirely dependent on the genre of the play and its
Sponsorship. 5. ... from oneanother, and differently from the studiesin
PartsI and II, whichtreatthe highly scrutinized case of Ancient Greece.
The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome - Σελίδα 192.
ichael Gagarin - 2009 - 1598–1677; active in Holland and England), which
drew primarily from the Ancient texts to provide historical and ... of ΑΝΤΙ
quarian research, the Bourbons' Sponsorship of systematic excavations at
Herculaneum and Pompeii beginning in ...
The Political Economy of Global Sports Organisations - Σελίδα 51. John
Forster, Nigel Pope - 2004 - Sport Sponsorship Commentators have found
various historical contexts for the origins of Sport Sponsorship: the
wealthy of Ancient Greece supported athletic and arts festivals in order to
enhance social standing and gladiators could be ...
The World Guide to CSR: A Country-By-Country Analysis of Corporate
...Wayne Visser, Nick Tolhurst - 2010 - Eberstadt (1977) argues that
practices of CSR date back to Ancient Greece and that today's corporate
276

responsibility ... most characteristic link of modern CSR to Ancient Athens


is the institution ofthe choregia, the Ancient form of Sponsorship.
theatro-vlepsias: ΧΟΡΗΓΙΑ στην ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ. 1 Ιουλ 2010 -
ΧΟΡΗΓΙΑ στην ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ. Ο θεσμός των χορηγιών επινοήθηκε
πριν 2.500 χρόνια; Ακριβώς για να αμβλυνθούν οι οικονομικές
ανισότητες ...
Training - Τόμος 43,Τεύχη 1-12 - Σελίδα 38. 2006 - Many executives end
up in the roles of project managers and Sponsors through management
assignment. ... Minute Manager, but Jack Myrick's version set in Ancient
Greece got me involved early and kept me interested all the way through.
Understanding Early Civilizations: A Comparative Study - Σελίδα 92.
Bruce G. Trigger - 2003 - ... the polities of Classical Greece, Renaissance
Italy, and parts of Ancient Southwest Asia (Griffeth and Thomas 1981).].
...while in Egypt similar developments had occurred under the
Sponsorship of a single royal court, all the tiny chiefdoms ...
Understanding the Olympics. John Horne, Garry Whannel - 2012 - The
Βιβ. introduces the reader to all of the key themes in contemporary
Olympic Studies, including: Olympic politics nationalism and
internationalism access and equity festival and spectacle urban
development political economy processes of ...
Women's Sports - Τόμος 5 - Σελίδα ccv. 1983 - Levi Strauss will dress
Olympic officials and some athletes as part of its "Official Outfitter"
Sponsorship agreement. ... Chances are that when the first olive wreath
was placed on the first champion's head back in Ancient Greece, the
wreath ...
Festivals and music, Cultural Economics, and Cultural Sponsorship
Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών Καστοριάς ''ΘΩΜΑΣ
ΜΑΝΔΑΚΑΣΗΣ ...25 Ιουν 2014 - Λεωνίδα Θ. Πουλιόπουλου:
Πολιτιστική χορηγία και εταιρική κοινωνική ευθύνη ... Στην αρχαία
Ελλάδα και ειδικά στην αθηναϊκή Δημοκρατία, ...
Αρχαίοι και σύγχρονοι χορηγοί - Γιαννενα πολη των ευεργετων. Με την
ευκαιρία αυτή έγινε και μια ομιλία για τη χορηγία στην αρχαία Ελλάδα
που, νομίζω, θα δημοσιευτεί στο περιοδικό τον ΟΜΕΠΟ. Από σχετικές
συζητήσεις ...
ΒΕΡΥΚΙΟΥ Ένα διήμερο συνέδριο στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
φιλοδοξεί να "φωτίσει" την αναγκαιότητα της χορηγίας για την
277

οικονομική ενίσχυση ...από Γ ΒΕΡΥΚΙΟΥ - 2010 Χορηγίες, Αθλητισμός


και καλές Δημόσιες σχέσεις. ... Χορηγία από την αρχαία Ελλάδα.. ... Σαν
θεσμός χρονολογείται από το 509 π στην Δημοκρατία της αρχαίας ...
ΔΙΑΖΩΜΑ - ΠΟΛΙΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ |
ΘΕΑΤΡΟΠΑΙΔΕΙΑ. Η χορηγία θεσμοθετείται για πρώτη φορά στην
Αθηναϊκή Δημοκρατία του ... Όπως είναι φανερό, στην Αρχαία Αθήνα οι
τέσσερις λειτουργίες ήταν ένας τρόπος ... (Οι ιδιώτες, τα φυσικά
πρόσωπα, που προσέφεραν στη νεότερη Ελλάδα και ...
ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝ
ΣΗΣ ΚΑΙ ...Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ Σ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗΣ: ..... ο χορηγός στην αρχαία Ελλάδα είχε τους
ίδιους λόγους , την κοινωνική ευποιία.
Εὐεργετισμὸς στὶς ἀρχαῖες ἑλληνικές πόλεις· τιμή καὶ τίμημα
[“Euergetism in the Ancient Greek Cities: the Honour and its Price” ], in
N. Tsironi (ed.), Τιμὴ καὶ τίμημα: Χορηγία, φιλανθρωπία, ἐθελοντισμός.
Ἡ εὐθύνη τοῦ πολίτη ἀπέναντι στὴν κοινωνία, Athens 2009, 17-36 by
Angelos Chaniotis
Ζητήματα αρχαίου θεάτρου σε μορφή ερωταποκρίσεων: (2) Οι ...6 Απρ
2014 - Posted by antonispetrides.wordpress.com in ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ...
διάφορες τιμητικές διακρίσεις (στεφάνωση αξίων πολιτών, χορηγία
πανοπλίας ...
Η χορηγία στη Ρόδο από τον 6ο έως τον 16ο αι. στο χώρο της γλυπτικής
και της ζωγραφικής. by Eleni Papavassiliou
Η χορηγία στις ανατολικές επαρχίες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας:
αφιερωματικές και κτητορικές επιγραφές ναών της Μ. Ασίας(4ος-15ος
αι.), Δ.Δ. Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας ΑΠΘ 2005 by Tenia
Anastasiadou
Θέατρο και ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα από την αυγή του 20ού
αιώνα μέχρι σήμερα. Από το φαινόμενο της Ευεργεσίας στη σύγχρονη
χορηγία: Τι άλλαξε; by Spyros Petritis
Ο θεσμός της Χορηγίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ...8 Φεβ 2014
- Οι μετασχηματισμοί της χορηγίας είναι πολλοί από την αρχαιότητα έως
... Οι 10 μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Ελλάδα το 2011 ...
Ο θεσμός της χορηγίας/επικοινωνιακή και οικονομική σημασία | Plyta ...Η
χορηγία είναι ένας σημαντικός κοινωνικός και πολιτιστικός θεσμός που
278

γεννήθηκε και άνθισε στην Αρχαία Ελλάδα (Κουτούπης Θ., 2005: 14).
Θεσμοθετήθηκε ...
Παπαευθυμίου. Papaefthimiou Lampros2012.pdf - E-Thesis. του στη
χορηγία, είναι η διοργάνωση των Ολυµπιακών Αγώνων. ..... Η χορηγία
στην Αρχαία Ελλάδα ήταν τότε υποχρεωτική από τον νόµο και συνεπώς
αποτελούσε ...
Περί χορηγίας στην ελληνική αρχαιότητα - ελληνων αναβασις. 26 Οκτ
2012 - Η χορηγία δηλαδή ξεκίνησε στην αρχαία αθηναϊκή πολιτεία ως μια
... Οι χορηγίες στην αρχαία Ελλάδα επομένως αποτελούσαν για τους ...
Πολιτιστική Χορηγία 2009 by Marios Kostakis
Πολιτιστική χορηγία- To Corfu Animation Festival by Lina Roussou
Πολιτιστική Χορηγία. Επικοινωνιακή και οικονομική διάσταση. by Efi
Dimola
ΠΥΞΙΔΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ: Η έννοια της χορηγίας και ιδιαίτερα η σημασία
...9 Μαΐ 2013 - Η χορηγία λοιπόν αναπτύχθηκε ως θεσμός στην Αρχαία
Αθήνα τον 6ο και .... την αλυσίδα Γερμανός και την εταιρεία e-Value στην
Ελλάδα...
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "Η ΧΟΡΗΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ"(TV100 080214
...11 Μαρ 2014 - Μεταφορτώθηκε από TV100THESSALONIKI
Τσαπάρη. Αναπτύξτε τη σημασία του θεσμικού πλαισίου για την πολιτιστική
χορηγία και αναλύστε τη διαφορά μεταξύ χορηγίας και δωρεάς. Εξετάστε
τη χορηγία για την οικονομική ανάπτυξη των πολιτιστικών αγαθών
(προϊόντα και υπηρεσίες). by Ολυμπία Δ Τσαπάρη
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Δήμος Δελφών. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ
ΧΟΡΗΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ .... Το Συνέδριο
συμπίπτει με την ανάληψη από την Ελλάδα της προεδρίας της Ε.Ε. το ...
Χορηγία - Proponitis.Gr. Η χορηγία δεν αποτελεί σύγχρονο φαινόμενο.
Στην Αρχαία Ελλάδα από το 508/509 π.Χ., οι χορηγοί ήταν εύποροι
πολίτες οι οποίοι χορηγούσαν τα απαραίτητα ...
Χορηγια απο την Αρχαια Ελλαδα | Ολυμπιακοί Αγώνες. 12 Νοε 2015 - H
χορηγία είναι έννοια κλασική ελληνική, ένας από τους ... Στην αρχαία
Ελλάδα, οι εύποροι Αθηναίοι συμετείχαν στα έξοδα του κράτους και ...
Χορηγια απο την Αρχαια Ελλαδα Ολυμπιακοί Αγώνες. olympic--
games.blogspot.Ας μοιραστούμε πράγματα...: Χορηγίες - Από την
279

αρχαιότητα στον ...Όπως είναι φανερό, στην Αρχαία Αθήνα οι τέσσερις


λειτουργίες ήταν ένας τρόπος ... Στην νεότερη Ελλάδα έχουμε το θεσμό
της χορηγίας να γνωρίζει ανάπτυξη.
Χορηγία, πολιτισμός, Δημόσια Πολιτική, and Δημόσια Διοίκηση.
Χορηγίες: Ένας θεσμός με μακρά ιστορία 1 Μαρ 2015 - Επινοήθηκε στην
Αρχαία Ελλάδα πριν 2.500 χιλιάδες χρόνια και συγκεκριμένα στην
Αθηναϊκή Δημοκρατία. Προνοητικοί, δίκαιοι και δημοκράτες ...
Χορηγοί, ευεργέτες , «σπόνσορες» - γνώμες - Το Βήμα OnΓρ. . 14 Σεπ
1997 - Στην αρχαία Ελλάδα, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στη Φλωρεντία,
... Ετσι, στη σημερινή Ελλάδα τη λέξη «ευεργεσία» αντικαθιστά η
«χορηγία»· ...
Χορηγός (αρχαίο θέατρο) - Βικιπαίδεια. Ο χορηγός στην αρχαία Αθήνα
ονομάζονταν κυριολεκτικά ο αρχηγός του θεατρικού χορού, αλλά και ο
κάθε πολίτης ... Το επίσημο αξίωμα ονομάζονταν χορηγία.

Μεγάλοι Έλληνες ευεργέτες

Η ελληνική ψυχή ανά τους αιώνες μεγαλούργησε επιδεικνύοντας δείγματα


μεγαλοψυχίας, γενναιοδωρίας, υπερβάσεως του «εγώ», αλτρουισμού και
αυτοθυσίας. Αυτές οι υψηλές αξίες και τα ιδανικά του Έλληνα
νοηματοδοτούν την ύπαρξή του, συνυφαίνονται στενά με την ταυτότητά
του και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της εθνικής του κληρονομιάς.

Τα παραπάνω στοιχεία τα αναγνωρίζουμε στην προσωπικότητα των


μεγάλων Ελλήνων ευεργετών, οι οποίοι δεν παρέλειψαν να διαθέσουν
μεγάλα χρηματικά ποσά για τη δημιουργία κοινωφελών έργων, δείχνοντας
έμπρακτα την έντονη φιλοπατρία και την ευγνωμοσύνη τους στον Έλληνα
– συνάνθρωπο – συμπατριώτη.

Αρκετά από τα έργα αυτά ακόμη και σήμερα δεσπόζουν στον Ελληνικό
χώρο αγέρωχα και ευθυτενή, μεταλαμπαδεύοντας τον ψυχικό πλούτο των
Ελλήνων ευεργετών, τα ευγενή συναισθήματα αυτών για την ανθρώπινη
ψυχή και την αμέριστη αγάπη και γενναιοδωρία τους προς τον Ελληνικό
πολιτισμό.
280

Ευάγγελος Ζάππας (1800-1865) και Κωνσταντίνος Ζάππας (1814-


1892)

Οι Ευάγγελος και Κωνσταντίνος Ζάππας ήταν ξαδέρφια. Απέκτησαν


τεράστια περιουσία συνεργαζόμενοι στη Ρουμανία, όπως εργοστάσια,
κτήματα, μύλους, καταστήματα, αλευροποιία, φούρνους και σπίτια.
Ανάλογη ήταν η κινητή και ακίνητη περιουσία τους στην Ελλάδα. Ο
Ευάγγελος Ζάππας από το 1856 ήδη ενδιαφέρθηκε για την ανασύσταση
των ολυμπιακών αγώνων, όχι ως αθλητικών, αλλά ως βιομηχανικών και
καλλιτεχνικών διαγωνισμάτων και διέθεσε τα αναγκαία ποσά για να
κτιστεί μέγαρο εκθέσεων. Έτσι καθιερώθηκαν τα Ολύμπια. Ο Ζάππας
υποστήριξε οικονομικά τα Ολύμπια δωρίζοντας 1.200.000 δραχμές για την
πρώτη αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου και κληροδοτώντας
υπέρογκα κεφάλαια για τη διατήρηση του θεσμού.

Ο Κωνσταντίνος Ζάππας κοιμήθηκε το 1892 σε ηλικία 78 ετών. Το


Ελληνικό κράτος προς τιμήν των δύο εθνικών ευεργετών ύψωσε τους
ανδριάντες τους μπροστά από το Κατάστημα των Ολυμπίων (Ζάππειο
Μέγαρο).

Γεώργιος Αβέρωφ (1818-1899)

Ο Γεώργιος Αβέρωφ υπήρξε εθνικός ευεργέτης. Γεννήθηκε στο Μέτσοβο


το 1818. Το 1840 πήγε ως μετανάστης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Εκεί ανέπτυξε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και απέκτησε
μεγάλη περιουσία, την οποία διέθεσε για την προώθηση εκπαιδευτικών και
εθνικών σκοπών, καθώς και σε φιλανθρωπίες. Με τις πρώτες δωρεές του
δημιουργήθηκαν παρθεναγωγείο και νοσοκομείο στην Ελληνική
κοινότητα της Αλεξάνδρειας. Έκανε δωρεές στο Μέτσοβο και στην
Αθήνα.

Με την οικονομική του αρωγή αποπερατώθηκε το Πολυτεχνείο της


Αθήνας, το οποίο ονομάστηκε Μετσόβειο γιατί οι τρεις δωρητές του
Στουρνάρης, Τοσίτσας και Αβέρωφ κατάγονταν από το Μέτσοβο. Επίσης
κτίστηκαν η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, οι φυλακές Αβέρωφ
(Αβερώφειον Εφηβείον) και αναμαρμαρώθηκε το Παναθηναϊκό Στάδιο.
Σπουδαία υπήρξε η συνδρομή του στη ναυπήγηση του θωρηκτού
«Αβέρωφ» τη ναυαρχίδα του στόλου κατά τους Βαλκανικούς πολέμους.
Σε αυτό οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά η ναυτική επικράτηση των
Ελλήνων στο Αιγαίο.

Ιωάννης Βαρβάκης (Λεοντίδης) (Ψαρά 1750 – Ζάκυνθος 1825)


281

Γιος του Ψαριανού καραβοκύρη Ανδρέα Λεοντίδη, ο Ιωάννης Βαρβάκης


οφείλει το επώνυμό του στο βαρβάκι (είδος γερακιού), παρωνύμιο που του
δόθηκε για τα μεγάλα μάτια του και την ορμητικότητα του χαρακτήρα
του.

Στις κρίσιμες στιγμές για τον Ελληνισμό, τέλος του 18ου αιώνα και αρχές
του 19ου, ο Βαρβάκης, καταξιωμένος έμπορος και επιχειρηματίας στην
Κασπία θάλασσα, απέδειξε πολλαπλά την κοινωνική του ευαισθησία και
το ενδιαφέρον του για την πρόοδο του Γένους. Συνέτρεξε το φίλο του
Νικηφόρο Θεοτόκη (Μητροπολίτη του Αστραχάν από το 1786) στο
κοινωνικό του έργο, ενώ το 1817 βοήθησε στην ίδρυση ελληνικών
σχολείων στη Μαριούπολη.

Με τη διαθήκη του άφησε χιλιάδες ρούβλια για την ανέγερση σχολείων,


για τη μόρφωση των Ελληνόπουλων. Με βουλευτικό διάταγμα του 1843
αποφασίστηκε η ανέγερση διδακτηρίου, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1860
στην οδό Αθηνάς, στο σημείο που υπάρχει σήμερα η Βαρβάκειος αγορά.

Έλενα Βενιζέλου – Σκυλίτση (1874-1959)

Η Έλενα Βενιζέλου – Σκυλίτση γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1874 και ήταν


κόρη του Ιωάννη και της Βιργινίας Σκυλίτση, πλουσίων ομογενών
επιχειρηματιών στο Λονδίνο. Το 1912 γνώρισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο
οποίος είχε έρθει στο Λονδίνο για να διαπραγματευτεί τη Βαλκανική
Συνθήκη. Την 15 Σεπτεμβρίου 1921 τελούν το γάμο τους στο Λονδίνο. Η
Έλενα επιστρέφει στην Ελλάδα το 1928.

Γεώργιος (Ζωρζής) Δρομοκαιτης (19ος αι. – 1880)

Ο Γεώργιος Δρομοκαιτης γεννήθηκε στη Χίο στις αρχές του 19ου αιώνα.
Απόγονος της οικογένειας Δερμοκαιτη, ενός από τους πλέον αξιόλογους
βυζαντινούς οίκους που εμφανίστηκε στις αρχές του 10ου αιώνα. Μέλη της
οικογένειας υπήρξαν επιφανείς ιεράρχες, στρατιωτικοί, πολιτικοί,
διοικητικοί αξιωματούχοι και πνευματικοί άνδρες. Μετά την άλωση, η
οικογένεια εμφανίζεται με το επίθετο Δρομοκαιτη, το οποίο σταδιακά
επικρατεί.

Ο Γεώργιος Δρομοκαιτης εξάσκησε με επιτυχία το εμπορικό επάγγελμα,


το οποίο του αποκόμισε σημαντικά κέρδη. Κοιμήθηκε στη Χίο το 1880.
Επιδεικνύοντας εξαιρετική ευαισθησία, κληροδότησε την περιουσία του
σε διάφορα κοινωφελή και φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Η μεγαλύτερη προσφορά του είναι το κληροδότημα των 800.000 δραχμών


για την ίδρυση και λειτουργία του φερώνυμου Ψυχιατρικού
282

καταστήματος. Το Δρομοκαιτειο Ψυχιατρικό Θεραπευτήριο λειτουργεί


από το 1888 ως σήμερα και δέχεται δωρεάν άπορους ψυχικά ασθενείς
ανθρώπους.

Ευγένιος Ευγενίδης (1882-1954)

Ο Ευγένιος Ευγενίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο. Υπήρξε υιός του


Αγάπιου Ευγενίδη, δικαστικού υπαλλήλου των τουρκικών δικαστηρίων
της πόλης και της Χαρίκλειας, το γένος Αφεντάκη.

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922, υποχρεώθηκε να


εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και εγκαθίσταται στην Ελλάδα,
επιλέγοντας ως έδρα των επιχειρήσεών του στον Πειραιά. Αναλαμβάνει
σχεδόν αμέσως την αποκλειστική πρακτόρευση για τον Ελλαδικό χώρο
της «Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής». Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το
«Σκανδιναβικόν Πρακτορείον» του Ευγενίδη διαχειρίζεται όλα τα
συμφέροντα της σουηδικής εταιρίας στο χώρο της Μεσογείου και της
εγγύς Ανατολής.

Η έκρηξη το Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και η κατοχή της χώρας από τα


γερμανικά στρατεύματα ανάγκασαν τον Ευγενίδη να μεταφέρει την
επιχειρηματική του δράση εκτός Ελλάδος. Στην Ελλάδα επιστρέφει και
συνεχίζει τις ναυτιλιακές του δραστηριότητες μετά τη λήξη του εμφυλίου
πολέμου. Η επιστροφή του αυτή συνοδεύτηκε και από ένα έντονο
ενδιαφέρον συνεισφοράς στις ανάγκες του αδύναμου οικονομικά
μεταπολεμικού ελληνικού κράτους.

Με δική του δαπάνη εγκαταστάθηκε δίκτυο ύδρευσης στο Δελήτι του


Νομού Έβρου, το οποίο μετά τη δωρεά του μετονομάστηκε σε Ευγενικό.
Με διαθήκη του ανέθεσε στους κληρονόμους του την ίδρυση κοινωφελούς
ιδρύματος. Οι σκοποί του «Ιδρύματος Ε. Ευγενίδη» είναι η παροχή
υποτροφιών σε νέους Έλληνες προς σπουδήν σε τεχνικές σχολές, η
παροχή βοήθειας σε υφιστάμενες τεχνικές σχολές στην Ελλάδα και η
ίδρυση νέων τεχνικών σχολών μέσης και κατώτερης εκπαίδευσης στην
Ελλάδα.

Αδελφοί Ριζάρη

Οι Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης γεννήθηκαν στο Μονοδένδρι, χωριό του


Ζαγορίου. Ο μικρότερος αδερφός, ο Γεώργιος, γεννήθηκε το 1769 (ή
1768), ενώ δεν είναι εξακριβωμένος ο χρόνος γέννησης του
πρεσβυτέρου. Οι δύο αδελφοί (που προσονομάζονταν Ραδιόνωφ)
συνέστησαν μεγάλο εμπορικό οίκο στη Μόσχα και με επιτυχημένους
επιχειρηματικούς χειρισμούς κατόρθωσαν να γίνουν κάτοχοι μεγάλης
283

περιουσίας. Ο Μάνθος Ραδιόνωφ Ριζάρης, ήδη από τις παραμονές της


Επανάστασης του 1821, εκδήλωσε την επιθυμία του να συμπράξει υπέρ
του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ομογενών του. Μυήθηκε μεταξύ
των πρώτων (1814) στη Φιλική Εταιρεία από τον Εμμανουήλ Ξάνθο στη
Μόσχα και πήρε το ψευδώνυμο «Πρόθυμος», ενδεικτικό της μεγάλης του
δραστηριότητος.

Εκτός της Εκκλησιαστικής Σχολής διατέθηκαν κεφάλαια για τη


Λειτουργία Ορφανοτροφείου – Οικοτροφείου, για την εκπαίδευση
απόρων κοριτσιών, για εκπαιδευτικές υποτροφίες και για παροχή
συντάξεων.

Ο Γεώργιος Ριζάρης κοιμήθηκε στην Αθήνα το έτος 1841, σε ηλικία 71


ετών. Η ελληνική Βουλή τους ανακήρυξε «εθνικούς ευεργέτες »,
αναγράφοντας τα ονόματά τους στη σχετική αίθουσα του Κοινοβουλίου.

Βασίλειος Σιβιτανίδης (1830-1921)

Ο Βασίλειος Σιβιτανίδης, υιός του Κύπριου Ιερώνυμου Σιβιτανίδη,


γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1830, όπου περάτωσε τις
εγκύκλιες σπουδές του. Αμέσως μετά ασχολήθηκε με το εμπόριο μέσω του
οποίου απέκτησε μεγάλη περιουσία και κύρος.

Κατέστη ένας από τους επιφανέστερους οικονομικούς και κοινωνικούς


παράγοντες της ελληνικής κοινότητας της Αλεξάνδρειας. Συνέδραμε στην
πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη της παροικίας υποστηρίζοντας με
δωρεές εκπαιδευτικά ιδρύματα και κοινωφελή σωματεία.

Οι ευεργεσίες του δεν περιορίστηκαν στο χώρο της αλεξανδρινής


παροικίας. Κοιμήθηκε το 1921 σε ηλικία 91 ετών, κληροδοτώντας στο
ελληνικό κράτος αιγυπτιακά χρεόγραφα και λίρες, αξίας 3.000.000
χρυσών ελληνικών δραχμών. Το κληροδότημα χρησιμοποιήθηκε για την
ίδρυση και συντήρηση Τεχνικής Σχολής.

Γεώργιος (Νίσσα 1783 – Βιέννη 1856) και Σίμων Σίνας (Βιέννη 1810-
1876)

Ο Γεώργιος Σίνας γεννήθηκε στη Νίσσα της Σερβίας το Νοέμβριο του


1783. Καταγόταν από σημαντική οικογένεια μεγαλεμπόρων από τη
Μοσχόπολη της Βορείου Ηπείρου. Στις Σέρρες έμαθε τα πρώτα του
γράμματα, ενώ ολοκλήρωσε τη μόρφωσή του στη Βιέννη. Επέδειξε
σημαντικό κοινωφελές έργο, το οποίο του απέφερε επάξια τον τίτλο του
284

εθνικού ευεργέτη. Η ελληνική παροικία της Βιέννης, η γενέτειρα του


πατέρα του Μοσχόπολη και η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους,
προικοδοτήθηκαν με γενναίες χορηγίες που διατέθηκαν για την
κατασκευή και λειτουργία φιλανθρωπικών και πνευματικών ιδρυμάτων.

Στην Αθήνα ενίσχυσε οικονομικά την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος,


χρηματοδότησε την κατασκευή του κτιρίου του Αστεροσκοπείου Αθηνών,
καθώς και τη λειτουργία του διά της αγοράς των αναγκαίων οργάνων και
βιβλίων, συνέδραμε στην ανέγερση του Μητροπολιτικού Ναού των
Αθηνών και προσέφερε μεγάλα ποσά για το Οφθαλμιατρείο, το Αρσάκειο,
το Πανεπιστήμιο, την Αρχαιολογική Εταιρεία, κ.λ.π.

Ο Σίμων Σίνας, γιος του Γεώργιου Σίνα, γεννήθηκε στη Βιέννη το 1810.
Εκεί τελείωσε τις εγκύκλιες και τις πανεπιστημιακές του σπουδές. Αμέσως
μετά την περάτωση των σπουδών του, ο Σίμων εργάστηκε στις
επιχειρήσεις της οικογένειας. Ο Σίμων Σίνας ανέπτυξε μεγάλη κοινωνική
δραστηριότητα στην Αυστροουγγαρία και την Ελλάδα. Οι πόλεις της
Βιέννης και της Βουδαπέστης, καθώς και η ελληνική παροικία της πρώτης
ευεργετήθηκαν από τη γενναιοδωρία του. Σημαντική υπήρξε η προσφορά
του προς το ελληνικό κράτος και κυρίως στην πόλη των Αθηνών.

Ο Σίμων Σίνας συνέχισε «…εκπληρών ευσεβώς τας διαθήκας του


πατρός…» το εθνικό του έργο αναλαμβάνοντας τη συνέχιση των πατρικών
δωρεών σε πνευματικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα, τη δαπάνη ανέγερσης
του κτιρίου της Ακαδημίας Αθηνών, τη δαπάνη της διατήρησης του
Αστεροσκοπείου Αθηνών και την αποπεράτωση του Μητροπολιτικού
Ναού Αθηνών και του «Αμαλιείου Ορφανοτροφείου».

Κωνσταντίνος (1857-1951) και Αναστάσιος ( ; - 1934) Σισμάνογλου

Ομογενείς επιχειρηματίες, υιοί του Κωνσταντινουπολίτη επιχειρηματία


και ευεργέτη Ιωάννου Σισμάνογλου. Ο Κωνσταντίνος, όπως και ο
αδελφός του Αναστάσιος, ακολούθησαν το οικογενειακό επάγγελμα και
εξελίχθηκαν σε σημαντικούς οικονομικούς παράγοντες της Οθωμανικής
πρωτεύουσας.

Παράλληλα με τις επιχειρήσεις τους, δραστηριοποιήθηκαν και στον


κοινωνικό τομέα, υποστηρίζοντας με δωρεές κοινωφελή και
φιλανθρωπικά ιδρύματα των Ομογενών τους στην Κωνσταντινούπολη και
στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκαν το έτος 1897.

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή διέθεσαν μεγάλα κεφάλαια για την


ενίσχυση των Μικρασιατών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην
ελληνική επικράτεια. Πάντως, η μεγαλύτερη και γνωστότερη ευεργεσία
285

τους υπήρξε το κληροδότημα του Κωνσταντίνου Σισμάνογλου, ο οποίος


ικανοποιώντας και την επιθυμία του αποθανόντος το 1934 αδελφού του
Αναστάσιου, δώρισε τον επόμενο χρόνο (1935) στο ελληνικό δημόσιο
τεράστιο χρηματικό ποσό για την ίδρυση και λειτουργία Φυματιολογικού
Ινστιτούτου.

Ανδρέα Συγγρός (Κωνσταντινούπολη 1828 ή 1830 – Αθήνα 1899)

Ο Ανδρέας Συγγρός γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πέρασε τα


παιδικά του χρόνια την Άνδρο και τη Σύρο. Πνεύμα ανήσυχο εγκατέστησε
τις χρηματοπιστωτικές δραστηριότητές του στην Κωνσταντινούπολη και
την Αθήνα. Εκείνη την εποχή η Ελλάδα ήταν ένα κράτος που όπως
τονίζουν οι μελετητές «σαφώς υπερτερούσε σε επιχειρήσεις από την
Ευρώπη, αλλά και από την Κωνσταντινούπολη και τα άλλα οικονομικά
κέντρα της Μαύρης θάλασσας».

Ο Ανδρέας Συγγρός δαπάνησε εν ζωή τεράστια ποσά και διέθεσε μετά το


θάνατό του όλη την περιουσία του για κοινωφελείς σκοπούς, πράξη που
τον κατέταξε πανηγυρικά στη χορεία των εθνικών ευεργετών. Διέθεσε τα
απαραίτητα κεφάλαια για την ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου Αθηνών,
την κατασκευή πεζοδρομίων της Αθήνας, την ίδρυση των Μουσείων
Ολυμπίας και Δελφών, την ανέγερση των πυρποληθέντων Παπαφείων
Νοσοκομείων (1892) στη Θεσσαλονίκη, την ίδρυση των ομωνύμων
επανορθωτικών Φυλακών στην Αθήνα.

Με τη διαθήκη του διατέθηκαν σημαντικά ποσά υπέρ του «Αμαλιείου


Ορφανοτροφείου», του Βρεφοκομείου Αθηνών, του Πτωχοκομείου
Αθηνών, του Ορφανοτροφείου Χατζηκώστα, του «Δρομοκαιτείου
Φρενοκομείου», της Χριστιανικής Ορθόδοξης Κοινότητας Χίου, του
Μουσικού και Δραματικού Συλλόγου Αθηνών, της Μεγάλης του Γένους
Σχολής Κωνσταντινουπόλεως, των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων του
Οικουμενικού Πατριαρχείου, κ.ά., της ίδρυσης Σχολείου στο χωριό
καταγωγής του, Λιθί Χίου, για την κατασκευή της νέας πτέρυγας του
Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», για την ίδρυση του Νοσοκομείου Ανδρέα
Συγγρού μεταδοτικών νοσημάτων που λειτούργησε από το 1910.

Παναγής Χαροκόπος (1835-1911)

Ο Παναγής Χαροκόπος γεννήθηκε το 1835 στο Πλατύ της επαρχίας Σάμης


στην Κεφαλονιά. Υπήρξε μεγαλέμπορος και εκμισθωτής γαιών στη
Ρουμανία. Εκεί διέμεινε για περισσότερα από σαράντα χρόνια.
Παράλληλα με την επιτυχημένη επιχειρηματική του δραστηριότητα
286

επέδειξε και σημαντικότατη κοινωφελή – εθνική δράση. Ήδη από την


περίοδο της διαμονής του στη Ρουμανία διέθεσε μεγάλα ποσά για εθνικούς
και φιλανθρωπικούς σκοπούς, συμμετέχοντας στη βελτίωση των
συνθηκών διαβίωσης της ομογένειας. Όταν η ρουμανική κυβέρνηση
απαγόρευσε τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στις Ελληνορθόδοξες
Εκκλησίες, ο Χαροκόπος ανήγειρε Ναό στον περίβολο της ελληνικής
πρεσβείας στο Βουκουρέστι, χώρο στον οποίο δεν θα μπορούσε να ισχύσει
η απαγόρευση.

Στην Αθήνα εγκαταστάθηκε το 1905, όπου και πέθανε το έτος 1911. Οι


δωρεές του προς το ελληνικό κράτος υπήρξαν σημαντικές. Ο Παναγής
Χαροκόπος, μεταξύ των άλλων δώρισε ένα από τα τσιφλίκια του στους
αγρότες που το καλλιεργούσαν, ίδρυσε με δική του δαπάνη «Γεωργικόν
Σταθμόν» στα Φάρσαλα. Με τη διαθήκη του κληροδότησε 5.500.000
χρυσές δραχμές που διατέθηκαν για την ίδρυση «Εργαστηρίου Απόρων
Γυναικών και κορασίων» στην Κεφαλονιά…

Η γνωστότερη πάντως ευεργεσία του υπήρξε η καταβολή όλων των


εξόδων αγοράς οικοπέδου, ανέγερσης κτιρίου και λειτουργίας της
«Χαροκοπείου Επαγγελματικής και Οικοκυρικής Σχολής» στην Καλλιθέα.
Το οικόπεδο, έκτασης 25.000 τ. μέτρων, αγοράστηκε το 1906. Το κτίριο
περατώθηκε γύρω στο 1920 και η λειτουργία του ιδρύματος ξεκίνησε το
1929. Σήμερα η Σχολή έχει αναβαθμιστεί σε Πανεπιστήμιο.

Πηγή υλικού. Ημερολόγιο 2011, Ιερός Ναός Θείας Αναλήψεως


Δραπετσώνας, Εκδόσεις Σαϊτης

Επιλογή υλικού. Αικατερίνη Διαμαντοπούλου, Υπεύθυνη υλικού των


Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Έλληνες ευεργέτες

"Ελληνες το γενος": η ιθαγενεια και η ταυτοτητα στο εθνικο κρατος


...Elpida K. Voglē, Ελπ́ιδα Κ Β́ογλη - 2007 - Στην πραγματικότητα, δεν
προσέφεραν κίνητρα παρά μόνο στους νεαρούς την ηλικία Έλληνες, που
επιθυμούσαν να ... σε έξι μόνον αλλοδαπούς, εκ των οποίων οι τέσσερις
ήταν επιφανείς Έλληνες της διασποράς και γνωστοί εθνικοί ευεργέτες .
A Practical Guide for the Writing of the Greek Accents, List of Words. A.
J. Koster - 1976 - 17. οί Έλληνες έν τη Σαλαμινι τους βαρβαρους ένικησαν.
ι8. δωρον καλλιον ταις παρθενοις ή τοις νεανιαις έδωκεν. 19. πολλοι
άνθρωποι βιον ευδαι- μονα ... άκαιρους ήδονας μη διωκε! 23. πολλα θηρια
των ευεργετων μνημονα εστιν.
287

Ανάβασις : With an InterΓρ. ar Translation, for the Use of Schools


...Xenophon, Thomas Clark - 2012 - Amētos: stē mnēmē
PhōtēApostolopoulou - Σελίδα 204. Ph. D. Apostolopoulos, Nikos
Alivizatos - 1984 - Ή Εταιρία πρόσφερε καΐ ως διακριτικό στους
συνηγόρους δαχτυλίδι χάλκινο καΐ στους ευεργέτες χρυσό (βλ. άρθρο ζ'
του ... σχετικά : « Είναι ζήτημα αν υπάρχει κάτι πού θα μπορούσε να το
αποκαλέσει κανείς κοινωνία ανάμεσα στους Έλληνες.
Anonymi et Stephani in Artem Rhetoricam Commentaria - Σελίδα 18. 34]
μέρη δε τιμής το θυσίας τω τιμωμένω διδόναι θανόντι, ώσπερ Έλληνες
Άχιλλεΐ την Εκάβης θυγατέρα, τοις τοι- 15 ... και δυσεύρετων εξηγητών,
επιδώσει δε ·}· ταύτας ευεργέτη τιν'ι τω λαμβάνοντι χαί τιμωμένφ,
άπλήστως όρεγομένφ τούτων, ...
Apomnemoneumata: eisagoge scholia Spyros I. Asdracha - Σελίδα 285.
Iōannēs Makrygiannēs - 1950 - Κι' ο Κυβερνήτης μας σπούδαζε τούς
Έλληνες την οικονομίαν όσο νά τούς μπερδέψη μέ τό δίχτυ. ... σ' αυτό τό
σύνταμα – πώς μπορώ νά γένω επίορκος;» Και τού Σουλτάνου νά τόλεγες
με τρόπον θά συνκατάνευε, όχι οι Ευεργέται μας χριστιανοί.
Armanoi hoi Vlachoi - Σελίδα 68. N. I. Mertzos - 2001 - Μετακαλεί και
διατηρεί στενούς συνεργάτες του τους φίλους βλαχόφωνους Έλληνες της
Νέβεσκας (Νυμφαίου) και του Μετσόβου, που θα αναδειχθούν μεγάλοι
εθνικοί ευεργέτες . Στον Μιχαήλ Τοσίτσα εμπιστεύεται την διαχείριση
όλων των ...
Atakta, ēgun pantodapōn eis tēn archaian kai tēn nean hellēniken
...Adamantios Koraēs - 1829 - ... ϊί'/ουν τους έχρεως-οΰσαν. Και πάλιν (III
, 1 4ο) , « Τίς ε'ς-ί Ελλήνων ευεργέτης , ω εγώ προαί&ύμαι ; » ί Τίν' άπο
τους Ελληνας έντρέπομαι κάμμίαν ενεργεσίαν ; ήγουν χρεως-ώ, η ώς ε?πεν
ό Θουκικί/ίκις (Ι, 32 ) προορειλω ενεργεσίαν.
Athens : age-old and contemporary - Σελίδα 19. Nikos Desyllas, Athēna
Schina - 1999 - ... αλλαγές που οφείλονταν αφ' ενός στην κινητοποίηση
της βαυαρικής Αυλής (με το φιλέλληνα Λουδοβίκο και το γιο του βασιλιά
Όθωνα), και αφ' ετέρου ιδιαίτερα στους ευεργέτες και χορηγούς αυτής της
πόλης, στους Έλληνες της διασποράς κι ...
Bibliothecae historicae quae supersunt - Τόμος 2 - Σελίδα 307. Diodorus
(Siculus.) - 1829 - ... την άναγωγην,χατέπλευαάν τίνες εχ Κο ρίν&ου
διαααφοΰντες νενιχηχέναι τ»; ναυμαχία τους Ελληνας περϊ Σαλαμίνα, ...
άνελεΊν, τοσούτον απείχε τοΰ μη τυχιϊν τιμωρίας ώς τύραννος, ωςτε μια
ψωνί] πάντας άποχαλεϊν ευεργέτην, χαι σωτήρα, ...
288

Bibliothèque grecque - Τόμος 1 - Σελίδα 199. Isocrates - 1807 - ... έ'φε-


ρον , αμφότεροι προσηκοντα ποιοίίντες- τω μεν γαρ ήν φύσει -πατρίς , τον
δέ δια πολλάς καί μεγάλας ευεργεσίας ... συλλεγέντος , Λακεδαιμόνιοι μεν
κάτεναυμαχηθησαν , καί της άρχης άπες-ερη'θησαν , οί δέ Ελληνες
ηλευθερώθησαν , ή ...
Bioi Parallēloi - Τόμος 2 - Σελίδα 356. Plutarchus, Adamantios Koraēs -
1810 - … μεν οΰν των εις τους Ελληνας ευεργεσιών, οϋτε Φιλοποίμενα.
Τι'τω παραβάλλειν , οϋτε πάνυ- πολλούς των Φιλοποίμενος άμεινόνων
ανδρών αξιόν εστι. Τοις μεν γάρ Ελλησι προς Ελληνας ... Αακεδαιμονίων
μεν γάρ ευεργέτης πρότερον ...
Bios Christophoru Bithethmu Uphelanthu. Sophokles K ..... Oikonomos -
1838 - Ανάγνωση
Charilaos Trikoupēs: hē zōē kai to ergo tou - Τόμος 2 - Σελίδα 1200.
Aikaterinē Phlerianou - 1999 - Παπαγεωργίου Στέφανος Π., Έλληνες
ευεργέτες , Αθήνα, Δήμος Αθηναίων - Παπαζήσης, 1996. Παπαγιαννάκης
Ελευθέριος, «Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι: 1880-1910 (Πολιτικές,
οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις)» στο Τσαούσης Δ. Γ. (επιμ.) ...
Chronikon Geōrgiu Phrantzē: Tu Protobestiariu Eis Tessara Biblia ...796 -
... αυτές πολιτευσαμένες, διά τί εκ εδόθησαν αυτοίς η ενί εκάσω πολαι
γυναίκες ευεργεσίας χάριν και εύξίσκοντο οι Έλληνες, και έτως διεδόθη το
ευαγγέλιον εις τον κόσμον άπαντα και μετά βίας, ...
Demosthenes oratio pro corona - Σελίδα 83. Demosthenes, Ernst K. F.
Wunderlich - 1838 - ... παργον τας πεζάς καί τας Ιππικάς δυνάμεις Έλεν-
οϊνάδε έξάγειν' πέμψκι δε και πρέσβεις προς τους άλλους "Έλληνας, ... τους
Θηβαίων προγόνους ευεργεσίας" χαι γαρ ιούς Ηρακλέους παϊδας
άποστερουμένους υπό των Πελοποννηοίων της ...
Diavazō - Τεύχη 377-380. 1997 - ΠΑΠΑΓΕΩΡΠΟΥ Σ.Π. "Ελληνες
ευεργέτες . Αθήνα, Παπαζήσης, 1997. Σελ 196. ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΉΣ Θ.Ο.
Τα πρόσωπα της Κομοτηνής. Αλεξανδρούπολη, Σάλης, 1997. Σελ. 71.
Δρχ. 1.040. ΡΟΤΖΩΚΟΣ Ν.Β.
Dōdōnē - Τόμος 15,Μέρος 1 - Σελίδα 109. 1986 - Κατά προέκταση,
στηριζόμενοι στή λογική υπόθεση δτι βσοι αναδείχθηκαν ευεργέτες
αποτελούσαν τήν κορυφή μιας οπωσδήποτε ευρύτερης βάσης, μπορούμε
νά ... Στα 1795 π.χ. είχε 2.349 κατοίκους κι άπ' αύτούς τό 10% ήταν
"Ελληνες.
289

Ek tēs thalassēs ta kreittō: euergetes kai chorēgoi apo ton chōro


...Eustathios Batēs - 2001 - Ethnikē ephēmeris - Σελίδα 1. 1833 -
Προκήρυξης προς τους Ελληνας, ότι ή Α.Μ. αναλαμβάνει τας ήνίας της
Κυβερνήσεως–Διατάγματα. 1) περί τον διορισμού τού ... Μ' όλας τας
ευεργεσίας, τας οποίας ήχάρις του Υψίστου επιδαψίλευσεν επί της
Ελλάδος, μένουν εισέτι άνοικτα ...
Elenēs D. Mpelia O Syllogos pros Diadosin Ōphelimōn Bibliōn: ...1999 -
Ή Σιβιτανίδειος καί ή Χαροκόπειος Ιδρύθηκαν καί ελειτούργησαν χάρις
στά κληροδοτήματα άντιστοίχως τοΰ Βασιλείου Σιβιτανίδου καί τοΰ
Παναγή Χαροκόπου. Βλ. Στεφ. Παπαγειοργίου, "Ελληνες Ευεργέτες ,
"Άξιοι τής έθνικής ευγνωμοσύνης", ...
Enkyklopaideia Domē enchrōmē: holes hoi gnōseis gia holous. Έλληνας
μαθηματικός, φιλόσοφος, αστρονόμος και γεωγράφος (Κνίδος περίπου
408 π. ... ευεργέτες . έθνίΚΟΐ. Μέ. τό. όνομα. αυτό. είναι γνωστοί οι
εύποροι εκείνοι Έλληνες πού, άπό την Άλωση και ύστερα, έδαπάνηςαν ή
έ- κληροδότησαν τό ...
Epopteia - Τεύχος 163 - Σελίδα 20. 1991 - κή μεθόριο πρός τό δυτικό της
μέρος, πού είναι πασίγνωστο ότι κατοικούνται άπό Έλληνες (Δερόπολις,
Δέλβινο, Αγιοι ... ούτε τό Αργυρόκαστρο τού Κωνσταντινίδη. Οί μεγάλοι
Ευεργέτες άπό την Β. Ήπειρο "Υπάρχει μιά τάξις Ελλήνων πού κατά ...
Geōpolitikē tēs Helladas - Σελίδα 75. Georges Prévélakis, Tina Pluta -
1998 - Ένας σημαντικός αριθμός από Κουτσό- βλαχους κατάφερε να
πλουτίσει και πολλοί συγκαταλέγονται στους έλληνες ευεργέτες του 19ου
αιώνα, τους πλούσιους εμπόρους και χρηματιστές, οι οποίοι με τις δωρεές
τους επέτρεψαν στο ελληνικό ...
Hē propolemikē Aigyptos kai hoi Hellēnes - Σελίδα 64. Alekos Miltiadou
Lidōrikēs, Kōstas Geōrgousopoulos, Thanasēs Th Niarchos - 2005 - Έχει
και αυτή τους ευεργέτες της, μεγάλους ευεργέτες : τον Πράτσικα και τον
Ιωαννίδη, τον Μυριανθόπουλο και τον ... ζουν εκεί πάνω, στις
απομακρυσμένες λίγο γειτονιές, αγαπημένοι και ομονοού- ντες, πολλοί
εργατικοί και τίμιοι έλληνες.
Hē thesē tōn Hellēnōn stēn Aigypto: apo tēn akmē stēn parakmē kai
...Euthymios Th. Soulogiannēs - 1999 - Ξεκινούμε από την εθνική
ταυτότητα του Έλληνα που υπήρξε η πρώτη κινητήρια δύναμη, η πρώτη
ανθρώπινη αρετή που βρίσκει ... Η κλασική άποψη και η συνήθης είναι ότι
υπήρξαν οι ευεργέτες για την χώρα μας -όσο ίσως για καμιά άλλη- η ...
290

Hellas: Hē historia kia ho politismos tou hellēnikou ethnous apo tis


...Giannēs A. Pournaras - 1998 - Η Αλεξάνδρεια αποτελούσε εξαίρεση:
εκτός από τους Έλληνες, περιλάμβανε Εβραίους (εξελληνισμένους σε
μεγαλύτερο ή ... Α' ο Λαγού ή Σωτήρ 285-246 Πτολεμαίος Β' ο
Φιλάδελφος 246-221 Πτολεμαίος Γ ο Ευεργέτης 221-205 Πτολεμαίος Δ'
ο ...
Historia Africae ex ipsis veterum scriptorum Graecorum narrationibus
...Johann Gottfried Eichhorn - 1811 - Ανάγνωση
Historika - Τόμος 9 - Σελίδα 46. 2001 - ΕΛΛΗΝΕΣ ευεργέτες Μπροστένι.
Ταφικό μνημείο του Αθανασίου Ζάππα (1810- 1880), αδελφού του
Κωνσταντίνου Ζάππα. Εργο του Τηνιακού μαρμαρογλϋπτη Λάζαρου Γ.
Βιδάλη (φωτογραφία Ευαγγ. Γεωργιτσογιάννη) Της Ευαγγελίας Ν.
Ho hellēnismos tēs diasporas: ho thaumastos kainourios kosmos.
Eustathios Pelagidēs - 2006 - ιγ) ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ Ο
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Οι Έλληνες, οι οποίοι παρέμειναν
στις ιστορικές ... οι Μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες , οι στυλοβάτες των
Γραμμάτων και της Παιδείας, οι εθελοντές αγωνιστές στους εθνικούς
Αγώνες ...
Hoi Hellēnes stis paralies tou Pontou: Sinōpē, Amisos, Kotyōra,
...Kōnstantinos Chionidēs - 1998 - Όταν διαδέχτηκε τον πατέρα του
Μιθριδάτη Ε' τον Ευεργέτη, το 120 π. ... εκεί και μετά εκυβέρνησε μόνος
του το Βασίλειο του Πόντου. Πάντα είχε γυρω του Έλληνες στρατιωτικούς,
πολιτικούς, φιλοσόφους, ποιητές και ιστορικούς και στηριζόταν ...
Hoi Hellēnes tēs Aigyptou: hē allē pleura tēs Mesogeiou : ekthesē :
...Giannēs Ēl Emirēs - 2000 - Εκφράζουν μια εποχή που έφυγε μεν, έχοντας
όμως δώσει το στίγμα της, που αξίζει να μελετηθεί από τον ιστορικό της
αρχιτεκτονικής του μέλλοντος. Σημειώσεις: 1. Στ. Π. Παπαγεωργίου,
Έλληνες ευεργέτες , σ. 27. Εκδ. Παπαζήση και Πολιτισμικού ...
Hoi Hellēnes tou Kairou - Σελίδα 349. Matoula Tomara-Siderē, Maria
Adamantidou - 2007 - ... Ανώτατη εκπαίδευση και κοινωνική επιλογή
(1991), Ιστορική δημογραφία: Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις
συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές (1998), Ευεργετι- σμόςκαι
προσωπικότητα: Ευεργέτες Έλληνες του Καΐρου (2002), ...
Hotan pephtoun hoi toichoi: agōnes gia isotēta kai dēmokratia. Virginia
Tsouderou - 2006 - Ο παππούς του ήταν γιατρός και Μακεδονομάχος, και
η καταγωγή του από το Αετοχώρι των Βλάχων της Μακεδονίας στον
291

Όλυμπο, από το τμήμα αυτό του γνήσιου Ελληνισμού από τον οποίον
προέρχονται μεγάλοι Έλληνες ευεργέτες .
In Evangelia s. Lucæ et s. Joannis. 1841 - Σελίδα 185. John Anthony
Cramer - 1841 - εις τα ίδια ηλθεν ου της αυτου χρείας ενεκεν, άνενδεες
γαρ το θεΐον, άλλα της των ίδ/ων ευεργεσίας χάριν. ... Ιο δε οσοι ελαρον
αυτον, τουτεστι, καν δοΰλοι, καν ελευθεροι, καν" Ελληνες, καν βάρβαροι,
ίο καν άσοφοι, καν σοφο), καν γυναΐκες, καν ...
Index graecitatis Euripideae: Editio accuratior, cui nunc primum ...1829 -
“Ελλάδος ευεργέτες ib. ... 1200. έπίσημον εις Έλληνας Οr. 21. έπι τόν
κοινών Ελλήνων νόμον ib.495. καθ' Ελλήνων χθόνα Ph. 500 πρατηγών
λογαίσιν ... Έλληνες όντες βαρβάρους δελεύσομεν; ejusd.fr, XXIII. άρισε
πατρός Ελλήνων γεγώς Fr, inc.
Index in Tragicos Græcos - Τόμος 11830 - Ελλάδος ευεργέτες ... 1200.
έπίσημον εις Έλληνας Οr. 21. έπι τόν κοινόν “Ελλήνων νόμον ib.495. καθ'
Ελλήνων χθόνα Ph. 500 πρατηγών λογαίσιν ... Έλληνες όντες βαρβάρους
δελεύσομεν; ejusd.fr, XXIII. άρίτο πατρός Ελλήνων γεγώς Fr, inc. Β. 2.
Iōannēs Varvakēs - Σελίδα 14. Vasilēs D. Asēmomytēs - 2001 - Στον Γ'
τόμο, αφιερωμένο στους Έλληνες ευεργέτες με τίτλο «Πλούτος ή
εμπόριον», ανακάλυψα 38 σελίδες αφιερωμένες σ' αυτόν. Τις διάβασα, τις
ξαναδιάβασα, κάτι, βέβαια, έμαθα, αλλά δεν μου έδινε δυνατότητα για
ευρύτερη έρευνα, αφού δεν ...
Īsokrátous lógoi kaì ēpistolaì, metà sholíwn palaiŵn. Oĭ̂s@ ...Isocrates,
Adamandios Koraēs - 1807 - ... έφερον , αμφότεροι προσήκοντα
ποιοΰντες· τω μεν γάρ ήν φύσει πατρίς, τον δε δια πολλάς και μεγάλας
ευεργεσίας ... συλλεγέντος , Λακεδαιμόνιοι μέν κατεναυμαχη'θησαν , και
τής «Ρχής άπες-ερήθησαν , οί δέ Ελληνες ήλευθερώθησαν , ή δε ...
Istoria tu Elinicú eznus: Elinismos ke Romi - Τόμος 6 - Σελίδα 114.
Geōrgios Christopulos - 1978 - Χ. και ως τή βυζαντινή έποχή οί "Ελληνες
συνήθιζαν νά άποτίουν φόρο τιμής στούς ισχυρούς άνδρες, πού τούς
βοήθησαν ή ήλπιζαν δτι θά τούς βοηθήσουν, άνακηρύσσοντάς τους
ευεργέτες ή σωτήρες. 'Από τήν έλληνιστική περίοδο μάλιστα ...
Les Grecs d'Istanbul au XIXe siècle: Histoire socioculturelle de la
...Mérope Anastassiadou - 2012 - Παπαγεωργίου, Στέφανος, 1997,
Έλληνες ευεργέτες «Άξιοι της εθνικής ευγνωμοσύνης», Αθήνα,
Παπαζήσης, 196 σ. ... Παπουλίδης, Κωνσταντίνος, 1999, Οι Έλληνες της
Οδησσού, Θεσσαλονίκη, εκδόσεις Κυριακίδη, 394 σ. Παρανίκας, M.,
1878 ...
292

Logoi kai epistolai: meta scholiōn palaiōn, hois prosetethēsan ...Isocrates,


Adamantios Koraēs - 1807 - ... αμφότεροι προσήκοντα ποιοΰντες• τω [/.εν
γαρ ην φύσει πατρίς, τον δε δια πολλάς και μεγάλας ευεργεσίας νόμω
πολίτην ... λεγοντος , Λακεδαιμόνιοι μεν κατεναυμαχη'θησαν , και τής
αρχής άπες-ερήθησαν , οί δέ Ελληνες ήλευθερώθησαν , ή δε ...
Makedonika - Τόμος 31 - Σελίδα 443. 1998 - λαέτι Μοναστηρίου,
πληθυσμιακή φυσιογνωμία τοϋ σαντζακίου Κοριτσάς (26.500 "Ελληνες,
20.000 Μωαμεθανοί κατά τό 1881, 14.000 "Ελληνες, 4.000 Αλβανοί τό
1875), διοίκηση της πόλεως ... Στό δεύτερο κεφάλαιο ΚυριτσαΙυι
ευεργέτες της ...
Mia voreioellēnikē polē stēn Tourkokratia: historia tēs Kozanēs ...Michalēs
Papakōnstantinou - 1992 - Ευεργέτες Χαρμόσυνες ήταν για την Κοζάνη
οι αρχές του 1901. Μαθαίνουνε οι Κοζανίτες, με επίσημο γράμμα του
Έλληνα προξένου στην Ελασσόνα, πως η ελληνική κυβέρνηση αναγνώρισε
το γυμνάσιο σαν ισότιμο των γυμνασίων του ...
Nea estia - Τεύχη 1650-1654 - Σελίδα 586. 1996 - Παρά τδ γεγονός δτι ό
γαλλικός ρομαντισμός ήρθε σέ ρήξη μέ τήν έλληνο -λατινική παράδοση,
προσανατόλισε δμως τα ένδιαφέροντά του γιά τούς ανθρώπους μέσα ...
"Ενας μοναχός της Πάτμου τον χαρακτηρίζει «ευεργέτη της
άνθρωπότητας».
Nea Hestia - Τόμος 59 - Σελίδα 57. 1956 - Πολύν καιρό είχαμε
ν'ϋκούσουμε ότι ή κοινωνία μας θυμήθηκε τή μεγάλη παράδοση τον
"Ελλήνων ευεργετών καΐ χορηγών Κα'ι δέ ... Γιατί οί "Ελληνες ευεργέτες
και χορηγοί τής προπολεμικής έποχής δέν έστελναν χρήματα γιά νά
χτίζονται μόνο ...
Oikonomikos tachydromos - Τόμοι 2204-2212. 1996 - Αυτοί οι Έλληνες
πολίτες έχουν κάθε λόγο να εκπλήσσονται και να αγανακτούν.
Εκπλήσσονται όμως και για το πώς .... Συνήθως από την αποκλεισμένη
από τους «εργαζομένους» τάξη προέρχονται οι ευεργέτες του έθνους.
Είναι πράγματι σχήμα ...
Opera Omnia - Τόμος 10 - Σελίδα 193. Joannes Chrysostomus (Saint,
Patriarch of Constantinople) - 1837 - ... ιίσιν οί ττ,ς ευεργεσίας
αντιλαμβανόμενοι ; Κα» 'Εφεσίοις δε χα'ι Κολασσαεϋσιν Ιπιστέλλων, τα
αυτά ίιιτάττέται χα\ νομοθετεί. ... Ει δ' ου δυνατόν δοΰλον οντά είνιι
Χριστιανον, οίον χρή, πολλήν της ευσέβειας ΒίΟένειαν χατηγοροΰσιν
"Ελληνες ...
293

Oratores attica: Isaeus. Dinarchus. Lycurgus. Aeschines. Demades.


Immanuel Bekker - 1823 - ... τους '' Ελληνας ελευ&ερώααντος και
Σάμονλαβόν- τος και Με&ώνην και Πύδναν και Ποτίδαιαν και προς
πανταις ετέρας ... ους όμωμοκότες έφέρετε την ψηφον, "
άντικατηλλάξασθε αΰτας ευεργεσίας, άλλ' εκατόν ταλάντων έτιμήσατε, ...
Oratores Attici - Τόμος 2 - Σελίδα 139. August Immanuel Bekker - 1822 -
αν ομοιωθηναι τοι; εκεινου εβουλήμα137 σιν. ἔστι θέ σοι πεισθε/ντι τοἶ;
υπ. εμοδ λεγομδιοι; ... ὰ γαρ α των θ. ἔ. δυνηθεΐεν Ο. την υπάρχουσαν.
νι118. οιὶδε γαρ των θ. ε|. δυνηθεΐεν 'η επί τε τα; ευεργεσίας τα; Το. ων.
Oratores attici et quos sic vocant sophistae - Τόμος 1 - Σελίδα 514. William
Stephen Dobson - 1828 - ... μετρίως έπαινούσιν, ένιοι δέτινες ώσπερ των
b ημιθέων εκεί πεπολιτευμένων μέμνηνται περί αυτών, φανησόμεθα κα τη
δυνάμει και τας πράξεσι και τας "ευεργεσίας τας περί τους Έλληνας πλέον
απολελοπότες αυτούς ή 'κείνοι τους άλλους, ιέ.
Oratores Attici: Isocrates - Σελίδα 325. Immanuel Bekker - 1822 - ... ήν οι
μέν πολλοί μετρίως έπαινούσιν, ένιοι b δέτινες ώσπερ τών ήμιθέων έκεϊ
πεπολιτευμένων μέμνηντα περί αύτών, φανησόμεθα καί τή δυνάμει και
ταϊς «Η πράξεσι και ταϊς εύεργεσίας ταϊς περί τούς Έλληνας Υ ...
Panagēs A. Charokopos, 1835-1911: hē zōē kai to ergo tou - Σελίδα 200.
Evangelia N. Georgitsoyanni - 2000 -προσεκτικού σχεδιασμού και
ερχόταν να καλύψει υφιστάμενες σοβαρές ελλείψεις. Ο
προσωπογραφούμενος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το χώρο της παιδείας,
όπως άλλωστε και οι περισσότεροι Έλληνες ευεργέτες , αλλά για κλάδους
που δεν είχαν ...
Patrologiae cursus completus, seu, Bibliotheca universalis, integra,
...Jacques-Paul Migne - 1862 - Έλλην Ιουδαίου κατορθούντος ουκ έστιν
ελάττων, άλλ' ότι κατορθών Έλλην Ιουδαίου παραβαίνοντος κρείττων
έστίν; Ίν άναμφίβολον ... "Ωσπερ γάρ εκεί ού τά εγκώμια αυτών είπεν,
άλλα τού Θεού τάς ευεργεσίας, ού τα αυτών κατορθώματα, ...
Patrologiae cursus completus, seu, Bibliotheca universalis, integra, ...1860
- Εννόησον γάρ μοι , οι μικροί και άπιστοι Έλληνες ουχί τώ ήλιω το πάν
επιγράφουσε , και τους ειδώλος αυτών ; Τιούν , ουχί ευεργετεί και αυτούς
, ουχί τής εκείνου προνοίας έστι , και το ζήν , και το υγιαίνειν αυτούς , και
παιδοποιείν , και όσα ...
Patrologiae cursus completus: seu bibliotheca universalis, integra,
...Jacques-Paul Migne - 1862 - Έλλην Ιουδαίου κατορθούντος ουκ έστιν
ελάττων, άλλ' ότι κατορθών Έλλην Ιουδαίου παραβαίνοντος κρείττων
294

έστίν; Ίν άναμφίβολον ... "Ωσπερ γάρ εκείου τα εγκώμια αυτών είπεν,


άλλα τού Θεού τάς ευεργεσίας, ού τα αυτών κατορθώματα, ...
Pausaniou Hellados periēgēsis: Achaika-Arkadika - Σελίδα 404.
Παυσανίας , Nikolaos D. Papachatzēs - βροτον, αρχηγοί στη μάχη των
Πλαταιών, δεν ονομάστηκαν ευεργέτες της Ελλάδας, ό Παυσανίας για τα
κατόπιν παραπτώματά του και ό Αριστείδης γιατί έβαλε φόρους στους
έλληνες των νησιών, ενώ προ τον Αριστείδη οί Ελληνικές πόλεις δεν ...
Philopoemen, Flamininus, Pyrrhus - Σελίδα 40.Plutarchus, Johann
Christian Felix Bähr - 1826 - μεν ουν των είς τους "Ελληνας ευεργεσιών,
οντε Φιλοποίμενα... Λακεδαιμονίων μεν γαρ ευεργέτης πρότερον και τα
τείχη χατέΰχαψε, και τήν χωράν περιέκοψε , και τέλος ...
Ploutárhou Bíoi parállyloi, oprosetécysan symeiẃseis [&c.]. ...Plutarchus
- 1809 - 1 ΜΕΓΕΘΕΙ μεν ουν των εις τους Ελληνας ευεργεσιών, οϋτε
Φιλοποίμενα Τι'τω παραββίλλειν, ού'τε πάνυ πολλούς των Φιλο...
Λακεδαιμονίων μεν γάρ ευεργέτης πρότερον ων, ύστερον και τά τείχη
κατέσκαψε, και την χώραν περιέκοψε, και τέλος ...
Plutarchi Philopoemen: Flamininus. Pyrrhus - Σελίδα 40. Plutarch, Johann
Christian Felix Bähr, Jo. Christian Felix Baehr - 1826 - Τοις μεν γάρ
"Ελληβι προς Ελληνας ο πόλεμος , τω "Ελληνι, και υπερ Ελλήνων. Και οτε
Φιλοποίμην, αμήχανων τοις ... Λακεδαιμονίων μεν γάρ ευεργέτης πρό-
τερον ων, νωτερον και τά τείχη χατέΰκαψε, και. την χώραν περιέκοψε, και
τέλος ...
Plutarchi Βιοι παράλληλοι. - Τόμος 2 - Σελίδα 49. Plutarchus - 1820 -
Μεγέ&εΐ μεν ουν των εις τους Ελληνας ευεργεσιών, οντί Φιλοποίμενα
Τίτω παράβαλλαν , ούτε πάνυ πολλούς των ... Λακεδαιμονίων μεν γαρ
ευεργέτης πρότερον ίον, ύστερον και τα τείχη κατέσκαψε , καί τήν χωράν
περιέκοψε , καί τέλος αυτήν ...
Rhetores graeci ex codicibus Florentinis, Mediolanensibus, ...Adrianus
Tyr, Christianus Walz - 1833 - I χάρις δέ τούτον, διαβάλλει την πάλιν και
επι τούτον" ιί γάρ υμεΐς άμα τους Έλληνας εις πόλεμον παρεκα- λεΐτε και
ίξής· ... τυραννίδος Ιπαγοι κατά σοϋ γραφήν 10 οϋκ άν ηγανάκτεις
εύ&υνόμενος 18 έφ οΐς ευεργετείς; έγώ μέν ηγούμαι ' διά ...
Rhetores graeci, ex codicibus Florentinis, Mediolanensibus, ...1833 - χωρίς
δε" τούτον, διαβάλλει την πάλιν και έπι τούτον γάρ υμεΐς αμα τους
Ελληνας εις πόλεμον και εξής· ... έφ' οϊς ευεργετείς ; εγώ μεν ηγούμαι ' δια
παραδειγμάτων , ώς επι τον αύτοΰ , χαι γαρ πρότερον άκονω ...
295

Scholia in Ælii Aristidis ... Orationes Panathenaicam et Platonicas,


...Aelius Aristides, Gulielmus FROMMEL - 1826 - Σο- Βιά. φους και
Μένανδρος, "Έλληνες" εισιν άνδρες ούκ άγνώμονες, Και μετά λογισμού
πάντα πραττουσίν τινος, Κοινής Sch. ed ... 162, A. δίκαιον της αμοιβής
και το όμοιον της ευεργεσίας κυρία γαρ ή δια λόγων προς λόγους" αμοιβή
καλείται ...
Secret Societies at Revolution Era 1821 in Greece - Σελίδα 30. Gregory
Zorzos - Γρηγόρης Ζώρζος - 2009 - Ξίκι να γίνεταν οπά εμάς ήτον
καλύτερα κοι τα καλά σας και το κακό σος" Ευγνωμονούμεν οι Έλληνες
γενικώς τους φιλάνθρωπους υποκάγους σας. έχομεν χάριτες εις αυτούς
τους ευεργέτες μας. καμμιά χάρη. σε εσάς της ανεμοδούρες ...
Strábwnos gewgrafikŵn biblía ĕptakaídeka, ēkd. kaì diorcoûntos Ā.
...Strabo, Adamandios Koraēs - 1815 - ως" και γάρ, εΐ μιγάδες, Ελληνες
όμως ανέκαθεν «σαν, και εμέμνηντο τοΰ κοινού των Ελλήνων εθους. Η
ψωνισμένου δε και τούτου τοΰ πλήθους, υπο του Ευεργέτου τοΰ Φύσκωνος
, καθ' ον ήκεν εις την 798 Αίεξάνδρειαν ό Πολύβιος ...
Themata neoterēs Ελληνική s historias - Σελίδα 20. Stephanos P. PaΣελ.
ōrgiou - 2000 - Από τη μονογραφία του συγγραφέα "Έλληνες Ευεργέτες .
Άξιοι της Εθνικής Ευγνωμοσύνης" (εκδόσεις Παπαζήση - Πνευματικού
Κέντρου Δήμου Αθηναίων», Αθήνα, 1997) και εκείνη για την οικογένεια
Μαυροβουνιώτη αντλήθηκε, κατά ένα μεγάλο ...
To neo hellēniko ethnos, 1204-2000: nea hellenikē historia apo tē
...Kōnstantinos Apostolou Vakalopoulos - 2001 - Στο «Φλαγγιανιανόν
Φροντιστήριον» δίδαξαν ονομαστοί δάσκαλοι και με το κληροδότημα του
Έλληνα ευεργέτη σπούδασαν διάφοροι Έλληνες μαθητές. Στην Πάδοβα
λειτούργησε επίσης το ελληνικό κολλέγιο του Ουνίτη επισκόπου
Κισσάμου ...
Tomes III-VIII de la Bibliothèque grecque publiée par Coray à
...Plutarchus - Μεγεθει μέν ου ν τών εις τους Ελληνας ευεργεσιών, ούτε
Φιλοποίμενα Τιτω παράβαλλε», ούτε πάνυ πολλούς των Φιλοποίμενος ...
ευεργέτης πρότερον ων, υς-ερον και τά τείχη κατέσκαψε, και τήν χώραν
περιέκοψε, και τέλος αΰτήν μετέβαλε και ...
Valkanika symmeikta - Τόμος 7 - Σελίδα 267. 995 - Εκτός από τους
επιστήμονες, στη Ρωσία διακρίθηκαν και στις εμπορικές επιχειρήσεις
διάσημοι Έλληνες έμποροι που αναδείχθηκαν εθνικοί ευεργέτες . Σχεδόν
όλοι τους ανήκαν στην «Ελληνική Εμπορική Αδελφότητα του Νεζίν», με
έδρα την ...
296

Βιοι παράλληλοι. ... - Σελίδα 51Plutarch, Iōannēs Philēmōn, Andreas


Koromēlas - 1838 - Καθάπερ Ελληνες έτίθεντο πράξεως μέν έπώνυμον,
τόν Σωτήρα καί τόν Καλλίνικον ιδέας δέ, τόν φάσκωνα και τον Γρυπόν
αρετές δέ, τόν Ευεργετών Δ 2 ΚΟΡΙΟΛΑΝΟΣ. 51 χρημάτων καί ίππων
γεγονότων αιχμαλώτων, και ανθρώπων, ...
Βιοι παράλληλοι. - Τόμοι 4-6 - Σελίδα 49. Plutarch, E. G. H. Schaefer -
1820 - τους'Ελληνας ευεργεσιων, οΰτΐ Φιλοποΐμίνα Τίτω παραβάλλιιν ,
οΐιτι πάνυ πολλούς των. .Φιλοποίμενος αμιινονων ανδρών ... ο δέ λϋσαι
χάριν ετοιμος. Λακεδαιμονίων μεν γάρ ευεργέτης πρυτιρο,ν ων,
νστερον ...
Βιοι παράλληλοι. - Τόμος 2 - Σελίδα 217. Plutarchus, Karl Sintenis - 1841
- Τοις μεν γαρ "Ελλησι προς "Ελληνας οί πόλεμοι, τω δε ονχ "Ελληνι και
νπέρ Ελλήνων και οτε Φιλαηοίμην αμήχανων τρις εαυτόν δ ...
Λακεδαιμονίων γαρ ευεργέτης πρότερον ών ύστερον και τά τείχη
κατάσκαψε και την χώραν περιέκοχϋζ και.
Αλεξάνδρεια - Αθήνα: Αλεξάνδρα Παπαδημητρίου - 2011 - Στην Ιταλία,
στη Γαλλία», λέει γελώντας ο Στέλιος «Δεν είναι ο μόνος, έχουμε και
Έλληνες κόμητες, Θεός σχωρέσ' τους. ... τόσοι ευεργέτες έκαναν την
Αλεξάνδρεια μεγαλούπολη: Αβέρωφ, Τοσίτσας, Μπενάκης, Σαλβάγος,
Φαμλιάδης, Κανισκέρης.
Αντωνης Εμμ. Μπενακης 1873-1954: ο ευπατριδης, ο διανοουμενος, ο
...Ευθυμιος Θ. Σουλογιαννης - 2004 - Εισαγωγικά Με το βιβλίο αυτό, που
βιογραφεί τον ευεργέτη Αντώνη Μπενάκη, επιθυμώ να δώσω όχι μόνο μια
όσο ... μια προσωπικότητα ενός Έλληνα ευπατρίδη που δραστηριοποιείται
οικονομικά, δημιουργεί και ευεργετεί την πατρίδα, τον ...
Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως - Τόμος γ΄: Φώτιος
Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος) - 2015 - ... την πατρίδα μου να ελευθερωθή
με αυτόν πάντοτε θα ήμαι, και ποτέ δεν θέλ λησμονήσει τον ευεργέτην τής
πατρίδος μου. ... οι Έλληνες και τα θρησκευτικά των καθήκοντα γνωρίζουν
καθώς και την πολιτικήν των ύπαρξιν, πόσον το έντού άλλου ...
Βιος και πολιτεια του Αλεξη Ζορμπα. Ν́ικος Καζαντζ́ακης - 2005 –
Δακρυσμένη Μικρασία: 1912-1922 - Σελίδα 40. Βασίλης Ι Τζανακάρης -
2007 - Οι έλληνες ευεργέτες και επιχειρηματίες του εξωτερικού είχαν
ανοίξει τα πουγκιά τους και τύπωναν τώρα εθνολογικούς χάρτες της
Μικράς Ασίας στους οποίους πλειοψηφούσε το ελληνικό στοιχείο – χάρτες
που στη συνέχεια τους ανατύπωνε η ...
297

Δέκα ζωές σε μία. Τατιάνα Αβέρωφ - ... οτιδήποτε ανασκαλεύει πληγές απ'
την ξεχασμένη πατρίδα που αδίκησε κατάφωρα τους ευεργέτες προγόνους
του και ... Ποιος θα το φανταζόταν πως από ένα τυχαίο γράμμα που
έστειλαν το 37 οι Μετσοβίτες σε τόσους και τόσους Έλληνες του ...
Ελληνες στα λαικα απελευθερωτικα κινηματα - Σελίδα 171Chrēstos D.
Lazos - 1983 - Δυστυχώς η διάρκεια του Β' παγκόσμιου πολέμου είχε σαν
συνέπεια την εκμηδένιση των τραπεζικών καταθέσεων (δια του
Α.Ν.18/1944) και το χωριό του δεν μπόρεσε να επωφεληθεί του
κληροδοτήματος. Η μνήμη όμως του ευεργέτη και ήρωα ...
Ελληνική koinotēta tou Kairou: 1856-2001 - Σελίδα 30. Euthymios Th.
Soulogiannēs - 2001 - Μόλις εγκαθίσταται ο Έλληνας στη γη της εργασίας
του, ιδρύει σχολείο και ναό. ... την ανάγκη προβολής και επιβολής της
παροικιακής νοοτροπίας, πράγμα που οδηγεί στη δημιουργία πρώτα
ευεργέτη της παροικίας και κατόπιν εθνικού ευεργέτη.
Ελληνική nomarchiȧ: ētoi, Logos peri eleutherias - Σελίδα 87. 1971 - Οι
Ευεργέται τής Ελλάδος, λοιπόν, άς μη νομίζωση, ότι ώφελούσιν, όσον
πρέπει την πατρίδα των, εύεργετώντας τινάς Έλληνας. Η Ελλάς βλάπτεται,
ή κοινή έλπις όλιγοστεύει, και άλλοίμονον εις τό έλληνικόν γένος, άν οι
Ευεργέται του δεν άλλάξωοι ...
Ευγένιος Ονέγκιν. Αλεξάντρ Πούσκιν - 2011 - ... το χρόνο εκείνο της ζωής
του που πέρασε στην Οδησσό. Μήπως επειδή περιέχει κάποια ελληνική
αύρα ο αέρας που φυσάει εδώ; Θαλασσινός και μαζί αρωματισμένος απ'
τα πανύψηλα δέντρα, θυμίζει τους Έλληνες ευεργέτες (Μαρασλή κ.ά.) ...
Η Αθήνα στου Όθωνα τα χρόνια. Γιάννης Καιροφύλας - 2011 - ... εις τον
θρόνον γυροβολιά εις το δεξιόν του ο Αρμασμπέρης και εις το αριστερόν
οι άλλοι, τα μέλη της Αντιβασιλείας κι όλοι οι σημαντικοί Έλληνες, Λέγει
ο Βασιλέας σε όλους «Έλληνες. Σε τούτη ... Ζήτω ο Βασιλέας και οι
ευεργέτες μας Δυνάμεις!
Η επανάσταση των γυναικών στην Αθήνα της Μπελ Επόκ. Γιάννης
Καιροφύλας - 2014 - Οτότε βασιλιάς Όθωνας τον είχε παραπέμψει στον
υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή, που, παρότι δεν ήταν και
πολύ φίλος του αθλητισμού, ασπάστηκε την ιδέα του Έλληνα ευεργέτη.
Του είπε όμως ότι στη νεότερη αυτή εποχή θα ...
Η Νεοελληνικη αναγεννηση στα Γιαννενα: απο τον παροικο εμπορο στον
...Ελενη Κουρμαντζη-Παναγιωτακου - 2007 - και εσείς οι ίδιοι Ευεργέται
αυτής την άλήθειαν γυμνήν και μην προσμένετε άπό τό κονδήλι μου ούτε
298

κολακείας , ούτε ψευδείς επαίνους , . Έλληνες επιστρέψετε ευθύς εις την


Πατρίδα σας : Ευεργέται τής Ελλάδος μισεύσετε παραχρήμα δια την ...
Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΟΚΡΑΤΟΥΣ: η δέουσα φιλοσοφία της
Διδακτικής. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ - 2015 - Προεπισκόπηση
Ήπειρος-Βόρεια Ήπειρος, Τζουμέρκα και Κατσανοχώρια: Ιστορία, ...2010
- ... που, μετά από ποτάμια αιμάτων και πολλές εμφύλιες διαμάχες, θα
έφερνε την ανεξαρτησία στους Έλληνες ραγιάδες. ... τον μετέπειτα πρώτο
Κοινοβουλευτικό Πρωθυπουργό της Ελλάδας και τους αναρίθμητους
Ηπειρώτες ευεργέτες που ...
Ιστορία της πόλεως Αθηνών κατά τους μέσους αιώνας - Τόμος Α΄:
Φερδινάνδος Γρηγορόβιος - 2015 - Εν Αθήναις μετεβλήθη εις Έλληνα.
Ήλθε δ' εις την πόλιν δις πάλιν, το μεν πρώτον μετά τής Οκταβίας, έπειτα
δε μετά τής ... Αι πολλαί έπιγραφα της ευγνωμονούσης πόλεως των
Αθηνών πρός τιμήν τοιούτων ξένων ευεργετών άρχονται άπό τούτου ...
Ιστορία των Αθηναίων - Τόμος Α: - Σελίδα 145. Ο πρώτος χαράξας έπι
άρχαίου κίονος ιστορικών γεγονός ήτο ό πρώτος άκαλλαίσθητος Έλλην,
αλλά συγχρόνως και ο πρώτος ευεργέτης της Ιστορίας, και χαρακται αύται
πληροφορία είναι διά δύο τρόπων γεγραμμένα ή διά χαρακτήρων
γραφής ...
Καθάπερ οι Ελληνες ορη κι πέτρας κατέχοντες , ωκαν καλώς δια πρόνοιαν
την περί τα πολιτικά ^χοή τάς τέχνας μάχιμον άνδρικον δέχεται τινας παρ
αλλήλων ευεργεσίας τα γένη ταύτα, τα μεν γαρ έπικαρεΐ ...
Κορυφαιοι Ελληνες στη σφαιρα της τεχνης: συνεντευξεις, δοκιμια.
Γιολαντα Τερεντσιο - 2000 - Βοκοτόπουλος, άνέφερε ότι ό Μ.
Χατζηδάκης συνέβαλε όσο λίγοι Έλληνες επιστήμονες στήν έρευνα τής
βυζαντινής καί ... μέ τόν εθνικό ευεργέτη Αντώνιο Μπενάκη, ό όποιος τόν
προσέλαβε στό Μουσείο πού είχε ιδρύσει πρίν λίγα χρόνια καί τόν ...
Κωνσταντινούπολη. Η πόλη των απόντων: . Αλέξανδρος Μασσαβέτας -
2016 - Σε αυτήν την παρέλαση προς τα εμπρός, οι Έλληνες αποτέλεσαν
την εμπροσθοφυλακή. Οι σχολές τους για τις ... Αυτοί οι θεσμοί αποτελούν
τιμή στη φυλή που τους ίδρυσε και τους ευεργέτες που τους προίκισαν
τόσο γενναιόδωρα. Πέραν της ...
Λογοι ἐκκλησιαστικοι ἐκφωνηθεντες ἐν τῃ γραικικῃ ἐκκλησιᾳ της ...O. K.
O. - 1834 - ... ευσπλαγχνίας, την οποίαν ο Εύλογημένος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
επιχέει προς τους ένταύθα καταφυγόντας δυσυχείς Έλληνας. ... σου
299

λειτυργημάτων, το όποιον κάμνει το όνομα σου έπισημον και μεταξύ των


ευεργετων της ...
Λόγος ... υπέρ των ευεργετών και συνδρομητών του πανεπιστημίου. 1875
- ... εν αρμονία να καλλιεργώμεν, όπως μιμηθώμεν το παράδειγμα αυτών,
όπως εκπληρώσωμεν τους πόθους των ιδρυτών και ευεργετών του
πανελληνίου καθιδρύματος, και τον υψηλόν προορισμόν ημών. Ναι ημείς,
προ πάντων ημείς οι Έλληνες, ...
Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη - Ζ΄ Τόμος: Κ.Ν. Σάθας - 2015 - ... υποσχέθηκε
να μην τους αδικήση, ούτε ζημίαν νά έχουσιν από τα γονικά τους, τιμήν,
δωρεας νά έχωσιν ευεργεσίας μεγάλας. Εν τή Βιθυνική κατασκηνώσει οι
Βυζαντινοί μεταμορφούνται εις άληθείς Έλληνας πρώτος ο ρωμαϊκώτατος
ιστορικός ...
Ο μικρός Πλούταρχος: Λέων Μελάς - 2015 - ... άνεφάνη μέγας ευεργέτης
και τής πατρίδος αυτού και πλείστων άλλων ελληνίδων πόλεων, άνυψώσας
εις τόν κολοφώνα τής ... ενώ ό Επαμεινώνδας κατεπολέμησε και
κατετρόπωσε τους Σπαρτιάτας, οίτινες ήσαν Έλληνες, οίτινες ήσαν
όμόφυλοι, ...
Σιμόπουλος Κ. Pōs eidan hoi xenoi tēn Hellada tou 21: apomnēmoneumata,
chronika, ...Kyriakos Simopoulos - Γραφείο Μακρυγιάννη. «Ποίον
βάρβαρον έθνος έκαμε όσα χάνει το Γαλλικόν έθνος σ' εμάς τους Έλληνες;
Δεν σεβαστή τα αίματα μας εδώ μέσα οπού πατάνε, οπού αχνίζουν
ακόμα;» ... Τα σχολεία δοξολογούσαν τους τρείς «μεγάλους ευεργέτες » .
Τα Δίκαια του Ελληνισμού εν Μακεδονία και Θράκη: - Σελίδα 40.
Εταιρεία ο Ελληνισμός - 2015 - ... τις εθνικός ευεργέτης, ό έκ Καστορίας
γούναρης Μανωλάκης πρώτος και άλλοι έπειτα διαβεβαιούντες τους
κρατούντας ... προσηλυτιστικαί ενέργεια, ώς και οι Βουλγαρικήν έχοντες
την καταγωγήν επιμελώς απέκρυπτον ταύτην, ίνα ώς Έλληνες ...
Τα Χρονικά του Μορέως: - Σελίδα 566. Αδαμάντιος Ι. Αδαμαντίου - 2015
- ... όπου ήλθεν ο σουλτάν Μπαγιαζίτης», προσθέτει δε και άλλας
ενδιαφερούσας λεπτομερείας περί των προνομιών («ευεργεσίας και
χαρίσματα»), τα οποία οι Ενετοί έδωκαν εις τους Έλληνας και περί τού
συνοικισμού αυτών έν τή τετειχισμένη ήδη ...
Το χειρότερο όμως είναι το εξής: γι' αυτούς που δημοσιοποιούν τα
σφάλματα της πόλης στους άλλους Έλληνες αισθάνεστε τόση
ευγνωμοσύνη όση δεν αισθάνεστε ούτε για τους ευεργέτες σας· αντίθετα,
αυτούς που σας επιπλήττουν και σας ...
300

Φιλανθρωπίας καὶ τὴς ευνοίας καὶ χάριτος άείποτε διαμνημονεύσει, καὶ


τὸν ανδριάντα τοϋ ανδρὸς στήσει μεταξυ τῶν ένδόξων της ευεργετών. ...
καὶ γνωρίσαντες καὶ εὐεργετηθέντες έλληνες έπιλήσονταί ποτε.

Greeks benefactors

A Companion to Ancient History. Andrew Erskine - 2012 - The practice


of inscribing and displaying texts on durable surfaces, or epigraphy, is
characteristically Greek. ... stele is typically Greek: a “proxeny” decree,
recognizing two Athenians and their descendents as representatives and
benefactors of ...
A Companion to Families in the Greek and Roman Worlds. Beryl Rawson
- 2010 - Households at the margins of Greek polis-societies - including, for
example, the poor, non-citizens and communities at ... the public sphere,
notably as benefactors (Pomeroy (1997a) 193-229; Patterson (1998) 180-
225; Schmitz (2007) 59-62, ...
A Companion to Greek Rhetoric - Σελίδα 404. Ian Worthington - 2010 -
In other words, Demosthenes told the people that they would lose nothing
by honoring him, but would gain many benefactors like him as well as the
recognition of their good virtue. Both Demosthenes and Aeschines agreed
on the role of the ...
A Companion to Women in the Ancient World - Σελίδα 461. Sharon L.
James, Sheila Dillon - 2012 - Paul Veyne, who wrote the seminal work on
euergetism in Greek and Roman societies, points out that, while euergesia
... and Bielman, respectively), what follows focuses on female benefactors
in the Greek East in the high Imperial period.
A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity. A.-
F. Christidis, Maria Arapopoulou, Μαρία Χρίτη - 2007 - Already in the
early third century ,the Athenian Assembly ( δμς Aθηναων) is ιλτιμμεν
ςtowards its benefactors: ready,that is,to reward benefactors with honours
(IG ).In the late second to early first centuries , the word ιλτιμα ...
After Paul Left Corinth: The Influence of Secular Ethics and Social
...Corinth had honoured its benefactors for comparable public offices
before, but never like this. ... The latter held similar offices to Dinippus,
including curator annonae, IG 4.795; and B. D. Merritt, Corinth: Greek
Inscriptions ...
301

Ancient Economic Thought - Σελίδα 186. Betsy Price - 1997 - THE


GREEK BENEFACTORS In the Greek world, euergesia (good deed or
beneficium) is a very important concept, which has received much
attention, especially in the anthropological interpretation of ancient history.
Most Greek texts, both ...
Ancient Greece: From the Archaic Period to the Death of Alexander
...Kathleen Kuiper - 2010 - Once again, the Ionian Greeks took the lead,
just as, on Thucydides' evidence, they had colonized Ionia itself even ...
had the naval power to direct all grain forcibly toward its own harbours,
much had to be done by exploiting benefactors.
Ancient Greek Religion - Σελίδα 202. Jon D. Mikalson - 2011 - Beginning
with the Macedonian kings, great benefactors to the state could be given
divine honors, usually as gods, and this led, already in Artemidorus' time,
to lesser benefactors being heroized. It is in this context that Artemidorus,
after ...
Ancient history matters: studies presented to Jens Erik Skydsgaard ...Jens
Erik Skydsgaard, Karen Ascani - 2002 - ... the continuation of her analysis
by F.W. Walbank in the 1984 edition of the Cambridge Ancient History
and the careful penetration of Hellenistic monarchs as euergetai in relation
to Greek cities included in Ph. Gauthier's work on benefactors ...
Athēna: kleinon asty - Σελίδα 277. Athēna Schina - 2000 - The Munich
school was characterised by regionality, but in spirit it was nevertheless
more «Greek-centred» than the Berlin school. However, the stronger the
role of Greek benefactors from abroad became, the more their aesthetic
demands in ...
Athene - Τόμος 17 - Σελίδα 26. 1956 - CRIAT CREEK BENEFACTORS
EUGENE EUGENIDES AND THE EUGENIDES FOUNDATION
CAMBURAS ... He was proclaimed a national benefactor by the Greek
Government and was buried with great honors, reserved only for heads
of ...
Athens: A Cultural and Literary History - Σελίδα 155. Michael Llewellyn
Smith - 2004 - There were virtually no Greek Protestants (and attempts by
Protestant missionaries to proselytize led to trouble). ... The role of the
Greek benefactors was as crucial in enabling this process, as was that of
the planners and architects in ...
Augustus: His Contributions to the Development of the Roman State in ...J.
C. Edmondson - 2009 - 101, with slight modifications) Augustus was
302

“filled with excellence,” a “benefactor” surpassing all previous and future


benefactors, a “saviour who brought war to an end and set all things in
order.” The Greeks of Asia and mainland Greece had ...
Balkan Neighbours - Τεύχος 8 - Σελίδα 91. 1999 - Greece and Greeks
Greece is once more praised as Yugoslavia's best friend, but also criticized
in connection with ... Greek humanitarian aid to Yugoslavia is invariably
covered in an enthusiastic way, and individual Greek benefactors are ...
Being Greek Under Rome: Cultural Identity, the Second Sophistic and
...Simon Goldhill - 2007 - Civic rituals More significantly perhaps,
Demosthenes, like many other benefactors made arrangements also for ...
and recent studies of public banquets in ancient Greece have demonstrated
how these civic rituals were used to express, ...
Benefactor: Epigraphic Study of a Graeco-Roman and New Testament
...Frederick W. Danker - 1982 - Domitian is implicitly recognized as a
benefactor through association in the sacred structure with Goddess
Artemis. ... l have been deeply impressed by the "Work and Victory"
manifestations in Greece, demonstrating the united will of the Greek ...
benefactors. [2] When the doorkeeper brought word of this to the king,
Darius asked “But to what Greek benefactor can I owe thanks? In the little
time since I have been king hardly one of that nation has come to us, and I
have, I may say, no use ...
Beneficence and Health Care - Σελίδα 6. E.E. Shelp - 2012 - The impulse
for giving was not pity: “Broadly speaking, pity for the poor had little place
in the normal Greek character, and ... lacked any legitimate claim to the
gift, for they would not have been able to reciprocate by honoring the
benefactor.
Challenges to the Power of Zeus in Early Greek Poetry - Σελίδα 58. Noriko
Yasumura - 2013 - ... and Trojan armies, their various favourites act as
their surrogates as they vie with each other on behalf of their benefactors.
It is sometimes held that the myths of the battles between the gods serve as
background to the human battle.
Cities and Priests: Cult Personnel in Asia Minor and the Aegean ...Marietta
Horster, Anja Klöckner - 2014 - Although there can be no doubt about the
importance of priestly officers in Greek antiquity, an analysis of the
honours, ... Compared to successful athletes, international mediators, or
wealthy benefactors, Greek priests and priestesses were not ...
303

City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor. Sviatoslav


Dmitriev - 2005 - For the contemporary representation of Hellenistic kings
as benefactors of “all Greeks,” see, e.g., Gauthier, Cités grecques, 40–41;
SEG 44, 1732bis. Was this idea inherited by Hellenistic monarchs from
Alexander? the remarkable generosity ...
Congressional Record: Proceedings and Debates of the ... Congress. United
States. Congress - 1947 - In those days a group of public-spirited Athenians
realized the necessity of an improvement in Greece's educational system
as a basis for the moral rejuvenation of the country. In 1925 Greek
benefactors furnished the campus and the buildings ...
Corsica. Ediz. Inglese - Σελίδα 160. Jean-Bernard Carillet, Miles Roddis -
2007 - There is no longer much to mark the town as Greek, however, other
than the Greek Orthodox religious festivals ... in 1729, the Greeks, true to
their pledge to their Genoese benefactors, sided with Genoa, and the
Corsicans sacked Paomia.
Delphi Complete Works of Herodotus (Illustrated). Herodotus - 2013 -
Design in the Borderlands - Σελίδα 52. Eleni Kalantidou, Tony Fry - 2014
- spotlight was orchestrated by prominent figures of the Greek bourgeoisie
(mer- chants and ship-owners) living ... Nonetheless, the outcome of the
event was translated by Greek benefactors of diaspora as the beginning ofa
new era, and for ...
Discovery in Greek Lands: A Sketch of the Principal Excavations and ...F.
H. Marshall - 2012 - The market-place, as usual in Greek cities, takes the
form of a large rectangle (175 by 98 yards), surrounded by colonnades,
where was transacted much of the business life of the city. Hence it was
that public benefactors displayed their zeal in ...
Donald M. Ayers, Thomas D. Worthen, R. L. Cherry - 1986 - ... apposite
xxiii approbation xvii aquatic ix aqueous viii artifacts xxiv artifice xxiii
assiduous xiii assimilable xi assonance xviii attenuated xx auditory xxiv
averred xv B benefactors xix biennial vii bonbons vii cadence xviii cadent
xxiii canticle xvii ...
English Words from Latin and Greek Elements - Σελίδα 143.
Epirus, 4000 years of Greek history and civilization: - Σελίδα 312. M. V.
Sakellariou - 1997 - The breadth of the designs of the Epirote benefactors
is attested by the writings of many of them. ... Nicholas Stournaras, a
304

benefactor from Metsovo (1806-53) was the founder of many Greek


schools in Epirus, free Greece and Alexandria.
Eros and Greek Athletics - Σελίδα 337. Thomas F. Scanlon - 2002 -
"Olympic Benefactors." ZPE 20 it976i t-20: and M. L Finley and H. W.
Pieket. The Olympic Games: The First Thousand Years (New York:
Viking Press, 1976. See also the very balanced survey of scholarship on
the history of Greek and Roman ...
Foundations in Europe - Σελίδα 155. Andreas Schlüter, Volker Then, Peter
Walkenhorst - 2001 - Liakos, A., Epyaaia kou XlohriKrj "Lrnv EAXada
rov Meoojtokefiov [Translation: Work and Politics in Mid-war Greece],
Athens, Commercial...PaΣελ. orgiou, S., 'EAknvet, Evepyerit,
[Translation: Greek Benefactors], Athens, Papazisis, 1997.
Greece - Σελίδα 20. Savas Condaratos, Wilfried Wang - 1999 - Needless
to say, the turn towards the 'Classical' drew its ideological support in
northern Greece, too, from the circles that retained ethnocentric beliefs and
in particular from the Greek benefactors who funded the construction of
school ...
Greece prepares for the twenty-first century - Σελίδα 55. Dēmētrēs K.
Kōnstas, Dimitri Constas, Theofanis George Stavrou - 1995 - Christos
Yannaras, / Neocllmikt Tavutita (Modern Greek Identity) (Athens:
Grigoris, 1978), p. 167 Yannaras ... The physical plant of the patriarchate
has been thoroughly renovated, thanks to contributions from Greek
benefactors. 18. Charles ...
Greek Athletics in the Roman World: Victory and Virtue - Σελίδα 240.
Zahra Newby - 2005 - Both are known to have acted as imperial priests
and to have been important benefactors to the city.41 The identity of the
donor of the East Bath-Gymnasium remains unknown, though the presence
of a portrait of one of the Vedii within this ...
Greek History: Hellenistic: Oxford Bibliographies OnΓρ. Research
Guide. Angelos Chaniotis - 2010 - Civic Elite and Benefactors The
majority of the sources cited provide information for the life, public roles,
and economic activities of the civic elites (Fernoux ... C.): Essai d'histoire
112 GREEK HISTORY: HELLENISTIC Civic Elite and Benefactors.
Greek Notions of the Past in the Archaic and Classical Eras: History
...John Marincola, Lloyd Llewellyn-Jones, Calum Maciver - 2012 - 6. Ag.
16.37 Date: After 403 Description: Restoration of proxeny for family from
Ialysos [Rhodes] Proposer: – Text: . . . since their [father?] was proxenos
305

and benefactor and the stele was destroyed under the Thirty, the secretary
of the Council ...
Greek Philosophers as Theologians: The Divine Arche - Σελίδα 207. Dr
Adam Drozdek - 2013 - The gods, if they exist at all and if they are
benefactors of humanity, as advocated by Socrates, show little of their
beneficence in the world because of their powerlessness. The superhuman
power of the gods is but a myth. For this reason, he ...
Greek Sanctuaries: New Approaches - Σελίδα 142. Robin Hagg, Nanno
Marinatos - 2002 - .. of the Greek and Roman world; and somehow
Samothracian Mysteries have retained their fascination through the ages,
... Paul and Mary Mellon, friends of C.G.Jung and benefactors of the
Eranos centre at Ascona at that time, were found ...
Healers and Achievers: Physicians Who Excelled in Other Fields and
...Raphael S. Bloch, M.D. - 2012 - With the assistance ofthe Greek
government, public donations, and the generosityof the Greek benefactors
Evangelos Zappas (18001865) and Georgios Averof (18151899), the IOC
organized thefirst modern international Olympic Games, ...
Hellenistic Constructs: Essays in Culture, History, and Historiography.
Paul Cartledge, Peter Garnsey, Erich S. Gruen - 1997 - I had just written
my (still unpublished) report for the International Congress of Greek and
Latin Epigraphy entitled "From Hellenistic ... had a large vocabulary for
benefactors or protectors of cities (euergetes, soter, kedemon, ktistes,
proxenos).
History of the Literature of Ancient Greece - Σελίδα 265. Karl Otfried
Müller - 1840 - It is certain that the Dionysius, whom Diodorus follows in
his account of the Greek heroic age, belongs to the times of ... romance, in
which great princes, captains, sages, and benefactors of mankind take the
places of the ancient heroes t.
Imitation Greeks": Being Syrian in the Greco-Roman World (175 ...2009
- ... which had been established by the Syrian Anathenes just the year
before, while they did not perceive any need to do so in the temple of
Artemis, which Greek benefactors and priests regulated. It is also worth
adding that the inscription from ...
Jahrbücher für Geschichte und Kultur Südosteuropas: JGKS. 2002 - tance
for their identity as a part of the modern Greek people. Especially their
numbers among Greek benefactors is often emphasised by politicians32
306

and historians. Indeed, the list of examples for Aromanians in Greek


history is quite ...
Jesus, Patrons, and Benefactors: Roman Palestine and the Gospel of Luke.
Jonathan Marshall - 2015 - The decree itself was then reproduced on “a
stele of hard stone in sacred and demotic and Greek letters” and placed in
“each ... Greek benefactors would lose honor if they did not continue
benefits or if they failed to return a gift that had been ...
Judith Schubert - 2014 - The Greek term for “resources,” hyparchonton,
translates into “money,” “possessions,”and/or“property.” Themore
important phrase “provided for them”comes from Mark 15:41to describe
the womenas patrons/benefactors. The English ...
Literary Patronage in Greece and Rome - Σελίδα 94. Barbara K. Gold -
1987 - Theophanes of Mytilene was the only prominent Greek in Pompey's
close circle of friends.35 He had taken a leading role ... the universal
benefactors, their city, territory, and freedom, and caused to be
reestablished their ancestral sanctuaries ...
Memoirs of Teachers, Educators, and Promoters and Benefactors of
...Henry Barnard - 1861 - Of these three hundred study the English
language, one hundred and fifty-three the French, one hundred and five the
Latin, fifty-five Greek, forty-five Spanish, twenty German, two hundred
and forty geography, three hundred elocution, two ...
Migration In, From, and to Southeastern Europe: Historical and ...Klaus
Roth, Robert Hayden - 2011 - Evangelos Achillopoulos is presented as one
of the wealthy Egyptian Greek benefactors who not only supported various
Greek institutions, as was usually the case, but even financed a Muslim
benevolent society in Cairo, an action interpreted ...
Narrating Objects, Collecting Stories - Σελίδα 251. Sandra Dudley, Amy
Jane Barnes, Jennifer Binnie - 2012 - In addition, she acquired through
sacrifice a place in the pantheon of Greek benefactors for her family and
herself. The collection ofEleni Stathatos aimed to accomplish important
tasks, which our discussion has merely touched upon: it aimed ...
Neoclassical Architecture in Greece - Σελίδα 213. Manos G. Birēs, Marō
Kardamitsē-Adamē - 2004 - Three factors in the history of the modern
Greek state from 1870 to about 1910 shaped the fundamental features of
the ... Greek benefactors were very active in public welfare institutions,
educational institutions, orphanages, and hospitals; ...
307

New Documents Illustrating Early Christianity, 9: A Review of the ...S. R.


Llewelyn - 2002 - A Review of the Greek Inscriptions and Papyri
Published in 1986-87 S. R. Llewelyn. §9 Excels Ancestral ... The language
of excess (uTTepPaXXeiv) typified the description of benefactors in
honorific inscriptions. Benefactors 'excelled' in a ...
News and Society in the Greek Polis - Σελίδα 93. Sian Lewis - 1996 -
These men received grants oiproxenia from Athens, and Demosthenes'
argument is not only that they deserved such a recompense, but also that
the polis must be seen by others to reward its benefactors.96 The betrayal
of cities from within is ...
Paul as Benefactor: Reciprocity, Strategy and Theological Reflection
...Stephan Joubert - 2000 - tradition of Greek euergetism would be an
underestimation of the complexities of the Greek response to their new
masters. The Romans were not just described as benefactors, "... they were
a particular form of benefactor, common benefactors, ...
Paul: Jew, Greek, and Roman - Σελίδα 156. Stanley E. Porter - 2008 -
powerful civic benefactors, as in the world of the honorific inscriptions.
Rather the return of gratitude is now redirected towards God. Prayer for
one's benefactors, therefore, as well as longing in Christian love for them,
are the appropriate ...
Paul's Language of Grace in Its Graeco-Roman Context - Σελίδα 3. James
R. Harrison - 2003 - This is illustrated by the numerous honorific
inscriptions scattered throughout the entire region of the eastern
Mediterranean. To honour a benefactor the Council of a Greek city-state
would usually inscribe a decree on a stone slab or bronze ...
Παυσανίας ' Greece: Ancient Artists and Roman Rulers. K. W. Arafat -
2004 - This is the first systematic and detailed study of Παυσανίας ' view
of Roman involvement in Greece.
Παυσανίας 's Description of Greece - Σελίδα 441. Παυσανίας , James
George Frazer - 2012 - But Aristides, son of Lysimachus, and Παυσανίας
, son of Cleombrotus, both of whom commanded at Plataea, forfeited the
title of benefactors of Greece— Παυσανίας by his subsequent crimes,
Aristides by imposing tribute on the Greek islands, ...
Plutarch's Lives Translated from the Greek with Notes and a Life of
...Plutarch - 1952 - ... and to treatthem as friends, because, he said, they
were onlyat warwith Theseus, who had been the first to useviolence, and
308

were the saviours and benefactors of the rest of mankind. These words of
hiswere confirmed by their behaviour, for, ...
Politics and the Academy: Arnold Toynbee and the Koraes Chair. Richard
Clogg - 2013 - There is, however, now no trace of these papers either in
the Greek Embassy in London or in the Ministry of Foreign ... of the
Subscribers' Committee which was established by the Greek benefactors
of the Koraes Chair, and of its chairman, ...
Questions 101 and Answers on Women in the New Testament..
Reading Greek America: Studies in the Experience of Greeks in the
...Spyros D. Orfanos - 2002 - The public school Greek bilingual programs
were initially tailored to meet the dual language and cultural needs of ...
into English and have initiated publications and journals often with the
support of Greek benefactors (Moskos 1989: 85).
Reading the New Testament: An Introduction. Pheme Perkins - 2012 - The
Jewish community of this city would have spoken Greek rather than
Hebrew or Aramaic. They would ... Divine honors were paid to the goddess
Roma, to emperors like Julius Caesar and Augustus, and to other
benefactors. The Roman ...
Reason and Analysis in Ancient Greek Philosophy: Essays in Honor of
...Georgios Anagnostopoulos, Fred D. Miller Jr. - 2013 - Aristotle may
think that by “going first ... next time out,” 1 square things with my
benefactor. If so, our gracious regress is vicious against this thought. Kant
goes straight to the heart of the matter: “For even if 1 repay my benefactor
tenfold, 1 am ...
Reconceptualising Conversion: Patronage, Loyalty, and Conversion in
...Zeba A. Crook - 2004 - What separated human and divine benefactors is
that the gods were infinitely more generous; human patronage and ... SEG
II 821, a second century B.C.E. aretalogy to Isis, attributes to her the
institution of justice, the Greek language as well ...
Ritualised Friendship and the Greek City - Σελίδα 41. Gabriel Herman -
2002 - But years later, hearing that Darius had succeeoed to the throne, he
went to Susa proclaiming that he was one of the king's benefactors
(euergetes). At first Darius could not remember any Greek benefactor. But
when Syloson recounted the ...
Roman Festivals in the Greek East: From the Early Empire to the ...Fritz
Graf - 2015 - One obvious strain arose from the interactions between the
309

city and its benefactors; another one existed between the city's status as a
Greek town and its role as part of the Roman Empire – a tension that the
emperor cult with its emphasis on ...
Rome and the Romans as the Greeks saw them - Σελίδα 636. Bettie Forte
- 1972 - Trajanopolis, 296. Ulpius Traianus, M., emperor, principate of, 3;
inscription from time, 228 n. 127; contrasted with Nero, 233; Greeks and
reign of, 263 and n. 201; Greek senators and knights of, 264-266 and n.
208; Greek benefactors under, ...
Rome at the Crossroads, 6 BCE - 4 CE - Τόμος 1 - Σελίδα 197. Bridget
Ann Buxton - 2003 - It is interesting that Romans seem more likely to
receive marble statues in the Greek world than Greek benefactors, and a
number of the marble statues of Greek benefactors that survive have today
have been identified as priests and ...
Rome: An Empire's Story. Greg Woolf - 2012 - Greek education and Greek
identity operated in these societies as a culture of exclusion, more than as
the marker for a particular ethnic group. Athleticism was central to this
identity. Festivals 'equal to the Olympics' were set up by benefactors ...
Scott monthly journal - Τόμος 54 - Σελίδα 242. 1973 - Of Topical asssi
Interest By Greek benefactors Helpful to a nation's development, cultural
and otherwise, are its benefactors. The practice of philanthropy (which in
Greek means "love to mankind") which is advocated by all religions,
knows no ...
Seek the Welfare of the City: Christians as Benefactors and Citizens.
Bruce W. Winter - 1994 - Gratitude and Incentives If the final statement in
Greek inscriptions aimed to promise future benefactors that public works
would be met with appropriate rewards, the resolution wished to show that,
in the case of the particular benefactor, the ...
Sport and Spectacle in the Ancient World - Σελίδα 210. Donald G. Kyle -
2014 - Encouraged by the Ptolemaic kings of Alexandria, Greek royal
females of the Hellenistic period became prominent, ... and field and
combat sports remained limited, wealthy Hellenistic women might be
officials and benefactors of gymnasiums.
Sport and the Australian Greek: an historical study of ethnicity, ...Steve
Georgakis - 2000 - The first organised Greek sporting club was the
Lebentia Rowing Club, part of a popular movement in Victoria. ...
Throughout Greece's history, sport clubs have been sponsored by wealthy
Greek benefactors, both in Greece itself and in the ...
310

Studies in Greek Culture and Roman Policy - Σελίδα 79. Erich S. Gruen -
1996 - Scholarly investigation has stirred lively debate regarding the extent
of Greek influence and the impact of an Italian pre-literary background.1
Guesswork predominates in this sphere, inevitably so. ... promoted the
prestige of their benefactors.
Syrian Identity in the Greco-Roman World. Nathanael J. Andrade - 2013 -
... have beenemphasizing that theywere Greek Europaiai in the sanctuary
of Azzanathkona,which Anathenes had likely establishedshortly before,
while they did not perceiveany needtodo sointhetemple of Artemis, which
Greek benefactors ...
Taken at the Flood: The Roman Conquest of Greece. Robin Waterfield -
2014 - The Romans felt that they could not consistently champion the
freedom of one set of Greek communities without the other. ... were truly
their benefactors, and to check the Aetolians, was to follow the evacuation
of Macedonian garrisons with ...
The Balkan Prospect: Identity, Culture, and Politics in Greece after ...V.
Calotychos - 2013 - In time, however, they accede to this project when the
first benefactors of the Greek revolutionary cause from as far awayas
Odessa contribute monetarily to thisproject. In other words, the bridge's
construction is linkednot only to the emergence ...
The Cambridge History of Greek and Roman Warfare. Philip Sabin, Hans
van Wees, Michael Whitby - 2007 - As ever in Greek affairs,
interconnectedness was as much a cause of strife as a limiting factor on the
consequences of strife. ... The solution to this problem that was adopted
was an adaptation of the city-states' system of honouring benefactors.
The Class Struggle in the Ancient Greek World: From the Archaic Age
...Geoffrey Ernest Maurice De Ste. Croix - 1989 - The imperial cult cannot
be properly understood, at any rate in the Greek East (where it originated),
without tracing it back, through the Hellenistic cults expressing gratitude
to distinguished benefactors, right into the Classical period. In II. iv ...
The four Gospels, tr. from the Greek: With preliminary ...George
Campbell - 1811 - This addi. lion offructiim is not favoured by any other
version except the Sax. or even by any MS. except the Cam. which has in
tairtn. ΚΕΦ. XXII. 25. They oppress them are styled benefactors, tuiterriu.
The Future of Anthropological Knowledge - Σελίδα 192. Henrietta Moore
- 2003 - THE GREEK BENEFACTORS In the Greek world, euergesia
(good deed or beneficium) is a very important concept, which has received
311

much attention, especially in the anthropological interpretation of ancient


history. Most Greek texts, both ...
The General History of Polybius ... Translated from the Greek. By
...Polybius, James HAMPTON - 1812 - For among the things that are
necessary for use, they supply the Greeks with leather, and with great
numbers of very ... are of the greatest use; it seems reasonable that they
should be regarded always by the Greeks as common benefactors, ...
The Glory that is Greece - Σελίδα 29. Hilda Hughes - 1944 - But they also
look forward to the one respect in which the Greek peasant did succeed
after the middle of the seventeenth century in bettering his position.
Throughout the eighteenth century, partly by the energy and wealth of
Greek benefactors ...
The Greek City States: A Source Βιβ. - Σελίδα 22. P. J. Rhodes - 2007 -
The Greeks – in mainland Greece, the islands of the southern Aegean and
the west coast of Asia Minor – lived in some ... The founders of these
monarchies were benefactors of the masses in respect of technical skills or
warfare, or uniting the ...
The Greek East in the Roman Context: Proceedings of a Colloquium ...Olli
Salomies, Suomen Ateenan-instituutin säätiö - 2001 - He here gives a
remarkably dispassionate account of Greek history, without ever speaking
in the first person of ... in the Greek east, drawing on literature onlyfor
illustration and parallel, and I begin with local Greek benefactors in the
first ...
The Greek Inscriptions in the Rijsmuseum Van Oudhenden - Σελίδα 15.
This inscription shows, I think, convincingly, that, according to the
inhabitants of Myra, there was a great difference between Augustus and
Agrippa; the first is styled as 'God and Benefactor and Saviour of the
whole Kosmos', the latter, however, ...
The Greek World - Σελίδα 375. Anton Powell - 2002 - Yet the image of
Rome as protector and benefactor was widespread in the Greek world. It
was in fact the image projected by the Romans themselves, appearing as
the liberators of the Greeks against the power of the kings. The Greeks in
turn ...
The Greeks in Egypt, 1919-1937: ethnicity and class - Σελίδα 148.
Alexander Kitroeff - 1989 - 'personalised' through a system by which the
names of the benefactors were recorded and publicised. ... Accordingly,
312

Article 18 of the statutes of the Greek Community of Cairo stipulated that:


a) a Donor of the Community is a contributor of at ...
The Hungry Are Dying: Beggars and Bishops in Roman Cappadocia.
Susan R. Holman - 2001 - They warrant traditional civic philanthropy, an
obligation that the Christian texts root in scriptural references to mercy,
love, and justice, while promising donors all the honor traditionally
expected by Greek benefactors, although this honor is ...
The InterΓρ. ar NRSV-NIV Parallel New Testament in Greek and English.
Alfred Marshall - 1993 - "The kings of the Gentiles lord it over them; and
those in authority over them are called benefactors. 26 But not so with you:
rather the greatest among you must become tike the youngest, and the
leader like one who serves ...
The Invention of Greek Ethnography: From Homer to Herodotus. Joseph
E. Skinner - 2012 - Thomas Harrison first introduced me to Greek
ethnography—and Herodotus—during my undergraduate studies at the ...
I have also benefited from the help and support of a veritable cohort of
benefactors who gave freely of their time and ...
The Jewish Dialogue With Greece and Rome: Studies in Cultural and
...Tessa Rajak - 2002 - It is striking, however, that scholarship in the
modern era has focussed on the relationship with Greek culture far more
than ... and the Herodian dynasty who flaunted themselves as benefactors
and Philhellenes Judaism and Hellenism Revisited.
The Multilingual Apple: Languages in New York City - Σελίδα 157. Ofelia
García, Joshua A. Fishman - 2002 - disseminated translations of Greek
literary works into English and have initiated publications and journals
often with the support of Greek benefactors (Moskos 1989: 85). Today
there are approximately thirty programs of Greek studies at ...
The Oxford Companion to Classical Civilization. Simon Hornblower,
Antony Spawforth, Esther Eidinow - 2014 - In Greece the origins of
euergetism go back to the aristocratic ideal of liberality found in Homer
and echoed by ... the title 'benefactor' on foreigners, only in the 3rd cent.
does the type of the 'benefactor politician' emerge clearly in the Greek
city, ...
The Paraphrase of an Anonymous Greek Writer: (hitherto Published
...Andronicus (of Rhodes.), Andronicus Callistus, Helidorus (of Prusa.) -
1807 - Tr. from the Greek by William Bridgman... Andronicus (of
Rhodes.), Andronicus Callistus, Helidorus (of Prusa.) CHAP. VIII. -
313

CONCERNING BENEFICENCE. We must now inquire why benefactors


love those whom they have benefited more ...
The Politics of Munificence in the Roman Empire: Citizens, Elites ...Arjan
Zuiderhoek - 2009 - ΚΕΦ. 5 The politics of public generosity Why did
elite benefactors give what they gave? This will be the central ... for the
increasingly hierarchical and oligarchic nature of Greek civic society under
the Empire. BENEFACTIONSI THE CIVIC ...
The Rhetoric, Poetic, and Nicomachean Ethics ... Translated from the
...Aristotle - 1818 - BENEFACTORS, however, appear to love in a greater
degree those whom they benefit, than those who are benefited do their
benefactors, and the cause of this is investigated as a thing not conformable
to reason. To most men, therefore, the ...
The Stone Bridges of Greece: Epirus, Macedonia, Thrace, Thessaly,
....Argiris Demetriou Demetrakis - 2002 - in l949, that had the largest arch
aperture of 45 m. in the whole of Greece, possibly even the Balkans. ... the
Turkish local sovereigns and the Greek ecclesiastical dignitaries: in other
cases, the names of local Greek benefactors, and even of ar- ...
Transatlantic Subjects: Acts of Migration and Cultures of ... - Σελίδα 155.
Ioanna Laliotou - 2004 - Acts of Migration and Cultures of
Transnationalism Between Greece and America Ioanna Laliotou ... They
became benefactors because they used their financial, cultural, and
material resources to benefit the Greek struggle for national ...
Utopian Thought in the Western World - Σελίδα 64. Frank E. MANUEL,
Fritzie P. Manuel - 1979 - Extraordinarily varied in content and remarkably
enduring in time, the Greek utopia had no unified canon; it did not even ...
and a whole congeries of civilization myths honoring Prometheus the
firebringer and other innovating benefactors of ...
Zorba the Greek - Σελίδα 1. Nikos Kazantzakis - 2014 - The great
benefactors in my life have been journeys and dreams. Very few people,
dead or alive, have helped me in my struggles; yet if I wished to single out
those individuals who did engrave their traces most deeply upon my soul,
I would ...
Zorba. Βιος και πολιτεια του Αλεξη Ζορμπα. Ν́ικος Καζαντζ́ακης - 2005 -

Greek Sponsors.
314

A Companion to Greek Literature - Σελίδα 310. Martin Hose, David


Schenker - 2015 - Sponsors. and. Enemies. of. Literature. David. Schenker.
Phemius, many other charming tales you know, The deeds of ... responding
here to the palace bard Phemius, gives us an early glimpse of what we
might call Greek literary criticism, and ...
A Diamond Deal with the Greek. Maya Blake - 2016 - 'I'm the man who
intends to make sure all the Sponsors you've been chasing the last month
drop you from their Βιβ. s. People like you paint talented and dedicated
sportsmen and women in a bad light, not to mention your reckless
behaviour ...
A Greek island cosmos: kinship & community on Meganisi - Σελίδα 137
Roger Just - 2000 - had the right later to act as sponsor at that boy's
marriage. Further, the man who acted as sponsor at a man's marriage had
the right later to baptize at least that man's first-born child, a quite
commonplace sequence in Greece (cf. Campbell ...
A Guide to Fundraising at Historically Black Colleges and ...Marybeth
Gasman, Nelson Bowman III - 2012 - Of significance are the events that
the 50th reunion planning group Sponsors during the five-year period prior
to their ... White Greek organizations, while maintaining a national
presence, do not have active adult membership and, as such, ...
A HandΒιβ. to the Reception of Greek Drama - Σελίδα 21. Betine van Zyl
Smit - 2016 - It could, and would, be propped up, for all to see, on
monuments, which in turn were adorned with choral reliefs, some of which
have come down to us. The wealthy individual Sponsors the choral
collective and in return gets the opportunity to ...
A History of Greek Cinema. Vrasidas Karalis - 2012 - Gradually, film-
makers seem to have accepted the selfevident truth that the Greek state
Sponsors only what privileges the hegemonic culture of its political and
social establishment. It is not simply a matter of a malfunctioning and
sluggish ...
Acting: An International Encyclopedia - Σελίδα 70. Beth Osnes, Sam Gill
- 2001 - Chiton Greece Greek dress worn by actors of the ancient theater,
generally worn ankle-length by female characters and ... Each year three
Sponsors, or choregoi (plural form of choregos), were selected from
among the wealthiest citizens in ...
Advances in Convex Analysis and Global Optimization: Honoring the
...Constantin Carathéodory, Nicolas Hadjisavvas, Panos M. Pardalos -
315

2001 - A conference on Convex Analysis and Global Optimization was


held during June 5-9, 2000 at Pythagorion, Samos, Greece. ... We would
like to take the opportunity to thank the Sponsors, the anonymous referees,
Kluwer Academic Publishers, ...
Afterness: Figures of Following in Modern Thought and Aesthetics.
Gerhard Richter - 2011 - the translation of the Greek names into the Latin
language is not at all the inconsequential process it is considered to this
day. ... Here, our relation to the object world is, through the translational
act that Sponsors it, an aftereffect, a moment of ...
Anthropological careers: perspectives on research, employment and ...Ruth
H. Landman, Anthropological Society of Washington (Washington, D.C.)
- 1981 - My mother, who was a Catholic, became a Greek Orthodox, and
worked for the Greek church all her life, and finally became a Greek ...
when a person Sponsors a couple at their wedding as their best man, he
becomes their kumbaros.
Arena Spectacles: Oxford Bibliographies OnΓρ. Research Guide. Oxford
University Press - 2010 - Identifies traces of a post-and-net system on top
of the podium in the Greek theater at Stobi, Macedonia, presumably ... The
main title echoes painted announcements in Pompeii advertising the
provision of this amenity by individual Sponsors.
Arete: Greek Sports from Ancient Sources - Σελίδα 105. Stephen G. Miller
- 2012 - Greek Sports from Ancient Sources Stephen G. Miller ... a.d. 170
The stadium is a bank of earth on which is a seat for the Sponsors of the
competition. Opposite the Hellanodikai is an altar of white marble. Seated
on this a woman watches the ...
Authors of the Medieval and Renaissance Eras: 1100 to 1660. Britannica
Educational Publishing, Adam Augustyn - 2013 - ... involved with the
court. During Herbert's aca— demic career, his only published verse was
that written for special occasions in Greek and Latin. By 1625 Herbert's
Sponsors at court were dead or out of favour, and he turned to the church ...
Balkan Studies - Τόμος 21 - Σελίδα 175. 1980 - And so I should like to
mention that the Greek Βιβ. s in the Monastery of the Metamorphosis
(Preobrazenski manastir) near ... Sponsors listed in the Βιβ. , and in
particular Stojanov's attempt to isolate the Bulgarian Sponsors of the
Greek Βιβ. s ...
Banta's Greek Exchange: Published in the Interest of the College ...1947 -
spectively, and five food packages to Greece. Co-Sponsors with M A at
316

Miami University, A O presented in cooperation with the Elizabeth


Coolidge Foundation for the Advancement of Chamber Music in America,
the London String Quartet.
Bearing Light: Flame Relays and the Struggle for the Olympic Movement.
John J. Macaloon - 2013 - As I mentioned previously, the HOC is
responsible for the torch relay within Greece, until they pass the flame to
the respective OCOGs. Never before had they accepted the presence of
Sponsors within Greece. The HOC does not usually ...
Beauty: The Fortunes of an Ancient Greek Idea. David Konstan - 2014 - I
would never have thought of writing about Greek beauty, and when Pierre
Destrée invited me, back in 2010, ... a Τόμ. to the series on classical
Greece that the Foundation Sponsors and which is published by Oxford
University Press.
Capacity: History, the World, and the Self in Contemporary Art and
...Thomas McEvilley, G. Roger Denson - 1996 - The repression of this
tradition began with Plato and is still dominant in Guthrie's History of
Greek Philosophy, the standard authority in English today.1 There Plato
and Aristotle appear as the permanent Sponsors of western civilization; ...
Celebrations: The Cult of Anniversaries in Europe and the United
...William M. Johnston - 1991 - By suggesting ways to use anniversaries
more creatively, this Βιβ. offers a broad range of insights.
Claiming Space: Racialization in Canadian Cities - Σελίδα 65. Cheryl
Teelucksingh - 2006 - Greek immigrants to North America in the early
twentieth century considered themselves to be sojourners. ... Greek
immigrants arrived in Calgary predominantly by transcontinental railroad
and were greeted by their Sponsors, family members ...
College of Charleston College Prowler Off the Record - Σελίδα 99.
Melanie Murray, James Balzer, Adam Fleming - 2005 - tt seems the further
south you go, the more prevalent Greek life is on campus, so the traditions
of and loyalties to Greek organizations ... The College of Charleston
celebrates variety and the diversity of its students' interests and Sponsors
many ...
Congressional Serial Set - Σελίδα 49. 1960 - resides with the mother of the
female sponsor in Piraeus, Greece, and is supported by monthly
remittances of $40 from the Sponsors. Nikolas Loumakis and his wife,
Ourania Loumakis, nee Constantogianis, are naturalized citizens of the ...
317

Curse Tablets and Binding Spells from the Ancient World - Σελίδα 49.
John G. Gager - 1999 - Greece, Attica; original location uncertain.
Probably fourth or ... Formal, public contests between choruses and their
Sponsors and leaders took place regularly. ... terms generally designate
directors and trainers of choruses in the Greek theater.
Dance and the Body Politic in Northern Greece - Σελίδα 153. Jane K.
Cowan - 1990 - What happens within it depends largely on which
organization Sponsors it and which individuals and groups happen to
attend. Nonetheless, as a genre of dance-event the horoesperidha has a
characteristic organization of space, time, and ...
Deep Black: Darkzone. Jim DeFelice, Stephen Coonts - 2012 - Many
people thought he was really Greek, and he took that asa great compliment.
Of course, these tricks were ... Money, identities, weapons, suggestions
from Sponsors in the Middle East flowed through Mussa's network. It
morphed constantly ...
Demosthenes (Second Philippic, 25) Macedonia sat at the northern fringe
of the Greek world, forever fighting an array of ... And of even greater
concern to his personal safety, other aspirants to the kingship had Sponsors
to the east in Thrace ...
Digital Anthropology. Heather A. Horst, Daniel Miller - 2013 - They stand
out against other Greek players of games in their eagerness to show their
mastery. Second, the players do ... Second, the player's relationship to the
institution that Sponsors the game is not antagonistic. Instead, and
interestingly, it ...
Drakon: Dragon Myth and Serpent Cult in the Greek and Roman Worlds.
Daniel Ogden - 2013 - In this and the following Κεφ. we turn to the well-
defined syndrome of the kindly anguiform deities of Greece and Rome,
first the Sponsors of wealth and good luck, then the Sponsors of health.
No extant ancient text can be said to explain ...
Early Greek Philosophy - Σελίδα 91. Joe McCoy - 2013 - D. Mourelatos
6 w Parmenides, Early Greek Astronomy, and Modern Scientific Realism
SUMMARY “Doxa,” the second ... I thank the Catholic University of
America and the other four Sponsors respectively for hosting the lecture
events, and I ...
Early Greek Political Thought from Homer to the Sophists - Σελίδα 142.
Michael Gagarin, Paul Woodruff - 1995 - First, they need to celebrate more
festivals than any other Greek city and on these occasions they are less able
318

to conduct ... year about chorus Sponsors for the Dionysia, the Thargelia,
the Panathenaea, the Promethia, and the Hephaestia.134 ...
Essays in Ancient Greek Philosophy VI: Before Plato - Σελίδα 1. Anthony
Preus - 2001 - Anthony Preus This Τόμ. is dedicated to the study of ancient
Greek philosophy before Plato—not including ... The Society Sponsors
panels at the meetings of each of the divisions of the American
Philosophical Association, and at the annual ...
Established Church, Sectarian People: Itinerancy and the ... - Σελίδα 41.
Deryck W. Lovegrove - 2004 - Sponsors. WHERE eighteenth- and early
nineteenth-century itinerancy is recognized as a distinct phenomenon, it is
invariably ... '[They are] destitute of Greek learning, the language in which
the New Testament was originally written.' 'Brought ...
Fields of Wheat, Hills of Blood: Passages to Nationhood in Greek
...Anastasia N. Karakasidou - 2009 - itual kinship," often reproduced over
several generations, as was common in As- siros, among Greek baptismal
Sponsorship in Rhodes. In contrast, Sarakatsan in Epirus and the herders
in Crete preferred Sponsors who were either outsiders or ...
Flinders Petrie: A Life in Archaeology - Σελίδα 65. Margaret S. Drower -
1995 - ... be the Fund's liaison there. Many eminent personalities had lent
their names as Sponsors. ... Exploration at Naucratis, could the site of that
Greek emporium be identified, would illuminate an obscure period of
Greek art. The Delta was rich in ...
Gambling in America: An Encyclopedia of History, Issues, and Society.
William Norman Thompson - 2001 - See also Hoffa,Jimmy Dandolos,
Nick Nick “the Greek” Dandolos was born in Crete in 1893. ... Some
writers have suggested that his frequent losses, for which his Greek
Sponsors would forgive him because he was one of them, were caused ...
Geopolitical and Economic Changes in the Balkan Countries. Nicholas V.
Gianaris - 1996 - Also, there are some 500 Greek-Bulgarian joint ventures.
Privatization ... The Euromerchant Bank, controlled by the Latsis shipping
group, Sponsors the fund, and other Greek and international investors
provide the rest of the fund. Since 1990 ...
Great Depression and the Middle Class: Experts, Collegiate Youth and
...Mary C. McComb - 2013 - and to investigate society in which they lived,
rather than live in the Greek system where friendships were based on ...
Independent groups demanded to be recognized as distinct entities, allowed
Sponsors on student council and given ...
319

Great Moments in Greek Archaeology - Σελίδα 116. Panos Valavanēs -


2007 - SPONSORS OF THE RESTORATION PROGRAMMES Apart
from excavating, the archaeologists and architects working at Olympia
have attached great importance to the conservation of the monuments and
their visual revaluation through ...
Greek and Macedonian Land Battles of the 4th Century B.C.: A History
...Fred Eugene Ray, Jr. - 2012 - Προεπισκόπηση - Περισσότερες εκδόσεις
Greek Civil Code - Σελίδα 237. Greece - 2000 - Greece. parents shall have
the right to request the Court to take away progressively in part or in whole
the care of the minor's person or even the administration of his proerty. In
this last case the sponsoring parents become tutors. Τμ. 1661.
Greek icons - Σελίδα 123. Manolēs Chatzēdakēs, Eva Haustein-Bartsch,
Mouseio Benakē - 2000 - Sponsors: Organization for the Cultural Capital
of Europe - Thessaloniki 1997, The J.F. Costopoulos Foundation. A2. ...
im Ausland begleiteten Catalogues of the Exhibitions of the Collection in
Greece and abroad Bl. Eixdveg rng ZvXXoyrjg ...
Greek Sponsors. Canada. Department of Citizenship and Immigration.
Economic and Social Research Division - 1966
Greek Thought, Arabic Culture: The Graeco-Arabic Translation ...Dimitri
Gutas - 2012 - PATRONS AND SPONSORS That the translation
movement enjoyed a very wide basis of support in early Baghdadi society
is, in a general way, obvious through its sheer spread and longevity.
However, if we are to gain a more precise ...
Higher Education in the Gulf States: Shaping Economies, Politics and
...Christopher Davidson, Peter Mackenzie - 2012 - ... Aristotle's techniques
and Greek thought to the learningof Greece, Egypt, Macedonia, Babylonia
and beyond, inorder toprovide ... national labourmarket needs and student
aspirations and satisfying the demands of the university's Sponsors.
How People Harness Their Collective Wisdom and Power to Construct
...Alexander N. Christakis, Kenneth C. Bausch - 2006 - By confining
myself to personal experiences, and disregarding historical influences
going back to Greek philosophers such ... Two early adapters and
practitioners of the methodology, who were also early Sponsors in a
variety of government ...
IEG Sponsorship SourceΒιβ. - Σελίδα 257. International Events Group -
2002 - .. Greece Athens Marathon Running, November 1 Paul Samaras,
320

North American Representative Apostolos Greek Tours, ... Sponsorship


Manager Special Olympics World Summer Games 4th Floor, Park House,
North Circular Road Dublin 7, ...
Illustrated Introduction to Latin Epigraphy - Σελίδα xv. Arthur Ernest
Gordon - 1983 - ... my library research while teaching a course in Greek.
While I was there, I was granted a senior fellowship by the National
Endowment for the Humanities (NEH) for 1972-73, for which my
Sponsors were Professors Ernst Badian, Sterling Dow, ...
Imagining the Modern: The Cultures of Nationalism in Cyprus. Rebecca
Bryant - 2004 - ... center for Greek Orthodox life in Cyprus. On many days,
the cantors' songs echo in the narrow streets, and the bustle of ecclesiastical
business fills the neighborhood with black-robed priests, marriage
applicants and their Sponsors, the cry of ...
International Commerce - Τόμος 71,Τεύχη 1-26 - Σελίδα 33. 1965 -
Sponsors: Field Office, Department of Commerce; REEC. 26 — Terminal
Greek Trade Mission, Field Office, Chicago. 26 — "Show You" In-Office
Workshop on Export Expansion, Field Office, St. Louis. Sponsors: REEC;
World Trade Club.
Islamic Imperial Law: Harun-Al-Rashid's Codification Project - Σελίδα 81.
Benjamin Jokisch - 2007 - Translators Although Shaybirni, unlike Abfi
Yfisuf, did not spring from an Arab family (but perhaps from a Greek
family)20 it is not ... 21 The Barmakids figure prominently as Sponsors of
the translation movement (D. Gutas Greek thought 128).
Karagiozis: Culture and Comedy in Greek Puppet Theater - Σελίδα 211.
Linda Myrsiades, Kostas Myrsiades - 2015 - Culture and Comedy in Greek
Puppet Theater Linda Myrsiades, Kostas Myrsiades ... unstable culture of
the new elite, which capitalizes on change and Sponsors the absolutism of
the state, identified with the urban ideology of the learned elite ...
Library of Congress Subject Headings - Σελίδα 2241. Library of Congress.
Cataloging Policy and Support Office, Library of Congress. Office for
Subject Cataloging Policy - 1997 - ... Greek (May Subd Geog) UF Greek
goddesses NT Aphrodite (Greek deity) Artemis (Greek deity) Astraea
(Greek deity) ... G6; BT Motion pictures Godfathers USE Sponsors
Godferey family USE Godfrey family Godfray family USE Godfrey ...
Library of Congress Subject Headings - Τόμος 2 - Σελίδα 2372. 1998 -
Goddesses, Greek (Continued) Atropos (Greek deity) Daphne (Greek
deity) Demeter (Greek deity) Diktynna (Greek deity) ... G6; BT Motion
321

pictures Godfathers USE Sponsors Godferey family USE Godfrey family


Godfray family USE Godfrey ...
Life in a Changing Greek Village: Karpofora and Its Reluctant Farmers.
Stanley E. Aschenbrenner - 1986 - In Karpofora, as elsewhere in Greece,
the social relationships of spiritual kinship spring from participation in two
kinds of ritual or religious acts, being a sponsor at the sacraments of either
baptism or marriage. The Sponsors and those ...
Meaning and Identity in a Greek Landscape: An Archaeological
Ethnography. Hamish Forbes - 2007 - (Friedl 1962, 72) Unlike Friedl's
Boeotian example, many Methanites chose Sponsors from among kin (see
also du Boulay 1974, 164, for Evvia): many families within the main study
village were in a Sponsorship relationship with each other.
Menippean Satire Reconsidered: From Antiquity to the Eighteenth
Century. Howard D. Weinbrot - 2005 - There a poor miscreant thrown into
Phalaris's roasting bull faces the title Σελ. in Greek and Latin. ... Boyle
needed help to swat a fly.31 The Τόμ. 's Sponsors clearly had high hopes
for their gentlemanly protege's gentlemanly Βιβ. . It avoids ...
Metaphysical Song: An Essay on Opera - Σελίδα 109. Gary Tomlinson -
2014 - In the first role Dionysus Sponsors Nietzsche's earlier, exuberant
celebration of noumenal opera, his historico-philosophical meditation on
the emergence of the forces behind it in ancient Greek tragedy and their
resuscitation in Wagner: The ...
Modern Greek Studies YearΒιβ. - Τόμος 5 - Σελίδα 199. 1989 - The
federal rules governing placing displaced persons required that each family
have a sponsor and that each sponsor provide the new families with
housing and jobs. These requirements were not easy to meet in a post-war
economy but the ...
Muslims and Christians in Norman Sicily: Arabic-Speakers and the End
...Dr Alexander Metcalfe, Alex Metcalfe - 2014 - Thus, al-ldrlsl's Arabic
'Βιβ. of Roger' and Nilus Doxopatris's politically sensitive work in Greek,
the 'History of the Five ... Greek. It might be added that while it would be
unsafe to infer too much about the language of the Sponsors from such ...
Nature Animated: Historical and Philosophical Case Studies in Greek
...M. Ruse - 2012 - Historical and Philosophical Case Studies in Greek
Medicine, Nineteenth-Century and Recent Biology, Psychiatry, and ... On
behalf of the IUHPS, the members of the Joint Commission thank all
Sponsors for their generous support, and for ...
322

Olympic Security: U. S. Support to Athens Games Provides Lessons for


...Jess T. Ford - 2008 - State, DHS, DOD, and DOJ provided security
training to various elements of the Greek government; DOE and DOJ
provided ... and State also provided special security and other assistance to
U.S. athletes, spectators, and corporate Sponsors.
Platon (Metropolitan of Moscow), Robert Pinkerton - 1815 - When a priest
cannot be obtained in cases of extremity, they pi ruiit lay baptism, and
never rebaptise on any account whatever The number of Sponsors is not
fixed. If a boy, he generally has two goilfa thei 9 and one godmother ; if a
girl, two go ...
Playing with Something That Runs: Technology, Improvisation, and
...Mark J. Butler - 2014 - Repeating, as a musical technology, Sponsors the
special relationship between musical creation and time that ... and the term
itself dates back to Hellenistic Greek, the word technology appeared in
English only in the seventeenth century.
Poets Laureate in the Holy Roman Empire: A Bio-bibliographical
HandΒιβ. . John Flood - 2006 - When he was about eighteen he went to
study at Jena, where he was laureated by Count Palatine Christoph Philipp
Richter in recognition of his skill in composing German, Latin, Greek and
Hebrew verse. Sponsors at Naumburg enabled him ...
Project Financing and the International Financial Markets - Σελίδα 90.
Esteban C. Buljevich, Yoon S. Park - 1999 - Sponsors of a project while
at the same time affording the Sponsors an off-balance sheet treatment for
the debt financing ... at 62/3 describes the “Fenus Nauticum" as another
precedent of project financing back in the Greek and Roman times.
Public Papers of the Secretaries General of the United Nations: Τόμ. 6.
Andrew Wellington Cordier, Max Harrelson - 2013 - The question of
Cyprus first appeared on the agenda of the General Assembly in 1954 when
Greece sought ... The Sponsors of the resolution acknowledged that Thant
himself had worked out the terms of the proposal through lengthy private ...
Re-imagining the Past: Antiquity and Modern Greek Culture - Σελίδα v.
Dēmētrēs Tziovas - 2014 - Antiquity and Modern Greek Culture Dēmētrēs
Tziovas ... I would like to thank all the speakers, delegates, and Sponsors
involved in this event, especially the John S. Latsis Public Benefit
Foundation, the Michael Marks Charitable Trust, the ...
Report of the National Commission on Terrorism: Congressional Hearing.
Richard C. Shelby - 2002 - The other countries U.S. identifies as state
323

Sponsors (Syria, Cuba, North Korea, Sudan, Iraq, and Libya) should be
made to ... Since 1975 terrorists have attacked Americans or American
interests in Greece 146 times, Greek officials have been ...
Romani Routes: Cultural Politics and Balkan Music in Diaspora. Carol
Silverman - 2011 - for the Sponsors. Similarly, the Sponsors of a
circumcision I attended in Šutka in 1990 gained status because Greek
Roma were hired. This is also true in the diaspora; for example, in Western
Europe and New York Roma invite and pay for the ...
Russian Church Singing, vol. II - Σελίδα 181. Johann von Gardner,
Vladimir Morosan - 1980 - The successor to the Greek Metropolitan
Maximos was Peter, a Galician, who was presented to the Patriarch of ...
Great was the disappointment of his Sponsors, however, when instead of
supporting their policies, Peter threw his support to the ...
Sex, Power and the Games. K. Woodward - 2012 - For most ofthe early
decades of the Modern Olympic Games, the economics of the IOC and the
Games were both fragile and underdeveloped. Sponsorship
was,nonetheless, central fromthevery beginning.The 1896 Greek
Olympics were only ...
Slippery Rock University 2012. Liz Rekowski - 2011 - A high grade in
Greek Life indicates that sororities and fraternities are not only present but
active on campus. ... Greek life also Sponsors many on-campus programs,
from educational series of guest speakers to campus-wide, non-alcoholic ...
Sport in the Greek and Roman Worlds: Greek Athletic Identities and
...Thomas Francis Scanlon - 2014 - Greek Athletic Identities and Roman
Sports and Spectacle Thomas Francis Scanlon ... chariot racing, Greek,
status of Greek Sponsors; charioteers, Roman, social status; gladiatorial
status; inscriptions, on the social status of Greek athletes; ...
Sport Sponsors' Decision Making in a Global Market: An Application
...2008 - Sponsorship in Sports The form of modern style Sponsorship
phenomenon dates back to as early as 590 BC when the Greek state
sponsored their athletes for the Olympic Games (Harris, 1964). In the U.S,
Brooks (1990) noted, historically, the ...
Stand, Columbia: A History of Columbia University - Σελίδα 96. Robert
McCaughey - 2012 - By 1810 the early Columbia College faculty had
stabilized at five full-time members: one each to teach Greek, Latin, moral
... of personal Sponsors on the board of trustees, and all remained within
the Columbia family for the rest of their lives.
324

Stephen Coonts' Deep Black Dark Zone - Σελίδα 156. Stephen Coonts, Jim
DeFelice - 2004 - Many people thought he was really Greek, and he took
that as a great compliment. Of course, these tricks ... Money, identities,
weapons, suggestions from Sponsors in the Middle East flowed through
Mussa's network. It morphed 27 Stephen ...
The 14th Singapore International Film Festival, 11-28 April, 2001 ...Caltex
- 2001 - Divided into four Τμ. s, filmed by four different cinematographers,
The Four Seasons Of The Law is first a gentle comedy about country life
and second, a sly commentary on Greece's socio-political transition - as
represented by each guard's ...
The Big Fat Surprise: Why Butter, Meat and Cheese Belong in a ...Nina
Teicholz - 2014 - the Elais Oil Company in Greece, the International Olive
Council, the California State Olive Advisory Board, and the Greek ...
Sponsoring an Oldways conference was really no different from what these
industries were doing in their own ...
The Business of Olympic Games Sponsorship: Incentives and Rewards.
Nelly Kapsi, Eleni Beneki - 2004 - Additionally, the Organising
Committee also sought the support of its Sponsors in co-funding the club.
The Greek Innovation and Technology Showcase, is another programme
developed to promote a select number of Greek products that ...
The Cambridge Companion to Greek and Roman Theatre - Σελίδα 163.
Marianne McDonald, Michael Walton - 2007 - From the perspective of the
audience, Greek theatre possessed a number of significant attractions. ...
processions, colourful costumes, music, and the element of competition
between the writers, between the Sponsors and between the actors.
The Culture of Unbelief: Studies and Proceedings from the First ...Rocco
Caporale, Antonio Grumelli, Fondazione Giovanni Agnelli - 1971 -
Symposium Sponsors: the Agnelli Foundation, the University of
California at Berkeley, the Vatican Secretariat for ... We are moving into
an era in which the old Platonic-Greek- Western-Christian-Islamic-
cognitive-truth approach to religion no ...
The End of Greek Athletics in Late Antiquity - Σελίδα 308. Sofie Remijsen
- 2015 - Sponsors, there was apparently no longer an agonistic fund in the
city. It is not unlikely that, for a while, this arrangement worked here: there
may have been a bigger pool of candidate Sponsors in Carthage than in
some other provinces, ...
325

The Entertainment and Sports Lawyer: Publication of the Forum ...2004 -


Each sponsor contributes around U.SS 60 million; the IOC does not give
specific data for the contribution of each ... in Greece and Mariott
International provided hotel services; the contribution of Eurosport and
Greek National Television (ERT) ...
The Ghosts of Plaka Beach: A True Story of Murder and Retribution in
...Stylianos Perrakis - 2006 - The Last Summer Of The War In Greece
Turned Out To Be A long, hot one, pregnant with consequences for all of
Greece. ... the other Greeks or by their British Sponsors on the other side,
for Greece to have become part of the Soviet empire.
The Greek and Roman stage - Σελίδα 16. David Taylor - 1999 - Apart
from the playwright, the most important person concerned with the
preparations for the dramatic competitions at the festival was the choregos,
or sponsor. Because the festival was such an important part of the
Athenians' life and of their ...
The Greek Paradox: Promise Vs. Performance - Σελίδα 183. Graham T.
Allison, Kalypso Nicolaïdis - 1997 - CSIA also Sponsors seminars and
conferences, many open to the public; maintains a substantial specialized
library; and publishes a monograph series and discussion papers. The
Center's International Security Program, directed by Steven E.
The Journey from Texts to Translations: The Origin and Development
...Paul D. Wegner - 2004 - Sponsors of the Translation Translator Text
Translation Techniques Characteristics Zondervan Publishing House NT:
... (“thees” and Greek text “thous”) Sense paragraphs Some poetic (8th
edition) structure Few emendations Sponsors of the ...
The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and ...D.
Isachenko - 2012 - aid of external Sponsors, they managed to secure their
claims to territory. ... This statementrefers not onlytothe absenceof national
unity between Greek Cypriot and Turkish Cypriot communities,...
The Making of the Modern Greek Family: Marriage and Exchange in
...Paul Sant Cassia, Constantina Bada - 2006 - Similar decΓρ. occurred in
Epiros (Nitsiakos, 1985) and in other parts of Greece. Adoption ...
especially in the use of non-kinsmen as baptismal Sponsors, had been
important as a strategy for turning the powerful into patrons (Macrides,
1987).
The Masters Revealed: Madame Blavatsky and the Myth of the Great ...K.
Paul Johnson - 1994 - 1 If the Indian Mahatmas were Sponsors of this
326

failed scheme, they must also have been Sponsors of Swami ... ago; until
then, he lived as a hermit in the jungle, like the ancient "Gymnosophists"
mentioned by the Greek and Roman writers.
The New Encyclopedia of Southern Culture: Τόμ. 14: Folklife. Glenn
Hinson, William Ferris - 2010 - At the University of Texas at Austin, the
Epsilon Iota Κεφ. of Alpha Phi Alpha Sponsors two different stepping
shows for non-Greeks. The Non-Greek Step Show in the fall is the largest
in Texas and...
The New Encyclopedia of Southern Culture: Τόμ. 16: Sports and ...Harvey
H. Jackson III - 2014 - At the University of Texas at Austin, the Epsilon
Iota Κεφ. of Alpha Phi Alpha Sponsors two different stepping shows for
non-Greeks. The Non-Greek Step show in the fall is the largest in Texas
and includes high school and community step ...
The Present State Of The Greek Church In Russia, Or A Summary Of
...Platon Levšin - 1814 - The Greeks and Russians always use the trine
immersion; the first in the name of the Father, the second of the ... The
Sponsors are not allowed} to marry their godchildren...
The Present State of the Greek Church in Russia: Or, a Summary of ...
The Present State of the Greek Church in Russia; Or a Summary of ...1814
- The Greeks and Russians always use the trine immersion; the first in the
name of the ... The Sponsors are not allowed to marry their godchildren,
and they consider themselves as related to each other, in consequence of
the conjoint ...
The Real Cassian Revisited: Monastic Life, Greek Paideia, and
...Panayiotis Tzamalikos - 2012 - Monastic Life, Greek Paideia, and
Origenism in the Sixth Century Panayiotis Tzamalikos ... account rebutting
specic heresies, or unless the author was a celebrity provided with the
means by lavish Sponsors (such as Ambrose was to Origen), ...
The Rites and Ceremonies of the Greek Church in Russia: Containing
...John Glen King - 1772 - Sponsors are doubtless of high antiquity in the
church, since we find them mentioned by Tertullian : they were not only
appointed for infants in pædo-baptism, but also for adult persons ;
especially such as being speechless, seized with ...
To the End of the Earth: A History of the Crypto-Jews of New Mexico.
Stanley M. Hordes - 2005 - ... the name of the saint on whose day they
were baptized, or the names of the Old Christians who served as their
327

Sponsors during their christening ceremony. ... (today Chalcis, on the


Greek island of Euboea), looking for “John the Greek.
Trade with Greece - Τεύχη 26-31 - Σελίδα 108. 2003 - The support of the
Sponsors in organising the Olympic Games is also recognised by the
public, as shown by a special survey carried out during the last winter
Olympics in Salt Lake City. vided, 73.9 million euros, ...
Virginia Woolf and the Bloomsbury Avant-Garde: War, Civilization,
...Christine Froula - 2005 - ... a founding ideal of European civilization—
summed up as the “Greek myth” or “illusion”—and modern barbarity (JR
137, ... by hero-worshipping “women of England”: the statue's nameless
Sponsors; governesses who compare little boys like ...
War and Democracy: A Comparative Study of the Korean War and the
...David R. McCann, Barry S. Strauss - 2015 - The contending Greek
citystates enjoyed much greater independence from foreign influence than
did the two halves of ... both Koreas were able to hold on to their positions
throughout the war thanks to the backing of their Cold War Sponsors.
Women, Gender, and Diasporic Lives: Labor, Community, and Identity
...Evangelia Tastsoglou - 2009 - The broac range of contributor
backgrounds make this Βιβ. a valuable resource for anyone interested in
gender, diaspora, labor, or modern Greek studies.

Ενδεικτική συλλογή Βιβλιογραφίας.

Αρχαία Αθήνα: Ελληνικό Δράμα και Choregia από Ματούλα Σκαλτσά


1. ΕΙΣΑΓΩΓΉ Ο κύριος σκοπός αυτού του άρθρου είναι να
αντιμετωπιστεί το θέμα της χρηματοδοτικής στήριξης της τέχνες στην
αρχαία Αθήνα και ειδικά κατά τη διάρκεια του 5ου και 4ου αιώνα που
αντιπροσωπεύουν την πιο ισχυρή και ακμάζουσα εποχή της ιστορίας της.

1000 Years of the Olympic Games: treasures of ancient Greece, website


(2000). Last accessed 15 January 2001

Badinou, Panayota_Olympiaka Anthologie des sources grecques


Barceló, A. (2000). ‘Visualizing what might be: an introduction to virtual
reality techniques in archaeology’. Virtual reality in Archaeology. BAR
S843. pp. 9-36, CD ROM, Archaeopress. Oxford.
328

Barney, R. K. et al (2002): Selling the Five Rings: the International


Olympic Committee and the rise of Olympic Commercialism. Salt Lake
City: The University of Utah Press.

Bellaterra: Universitat Autonòma de Barcelona (UAB). (To be published)


Binder, D. L. (2005): Teaching Olympism in schools: Olympic Education
as a focus on values education. University lectures on the Olympics.
Bellaterra: Centre d’Estudis Olímpics (UAB).

Blacklock, D. and Kennett, D._Olympia, Warrior Athletes of Ancient


Greece New York : Walker and Co., 2000

Brown, “Emerging issues in Olympic Sponsorship; Implications for host


cities,” 2000.

Centre d’Estudis Olímpics CEO‐UAB (2008): Olympic Education


Experiences and Documents.

Colonna, J.F. (1994). Images du Virtuel. Addison-Wesley, France. As


discussed by Barceló, A. (2000). ‘Visualizing what might be: an
introduction to virtual reality techniques in archaeology’. Virtual reality in
Archaeology. BAR S843.

D. K. Stotlar, Developing Successful Sport Sponsorship Plans, 2nd ed.


(Morgantown, WV: Fitness Information Technology, 2005).

Da Costa, K., Kenderdine, S., Ogleby, C. & Ristevski, J. (2000). ‘The


digital reconstruction of Olympia, 3D Zeus and website’. 6th International
Conference on Virtual Systems and Multimedia, Gifu, Japan. pp. 104 -116,
International Society of Virtual Systems and Multimedia.

Digital reconstruction at the home of the gods.Sarah Kenderdine


Donnelly, P. (2000). Comments from the curator. 1000 Years of the
Olympic Games: treasures from ancient Greece. Powerhouse Museum,
Sydney.

Eleme, M. (2000). ‘Archaeological simulation between Γρ. ar media and a


virtual museum’. European Institute of Cinema Karlsruhe website. Last
accessed 31 August 2000 No longer available

Eni main sponsor of The Boxer: An Ancient Masterpiece at the


Metropolitan Museum of Art New York, June 1 – July 15, 2013.
329

European Union Pledge. www.eu‐pledge.eu [Consulted last time on 5th


July 2008].

Evolution of Olympic Sponsorship and Its Impact on the Olympic


Movement. Chrysostomos Giannoulakis and David Stotlar — USA.
Finley, M.I. and Pleket, H.W._The Olympic Games London : Chatto and
Windus, 1976

For the whole question of Olympic Sponsorship and the TOP program,
see R.K. Barney, S.R. Wenn, S.G.

Forte, M. (2000). ‘About virtual archaeology: disorder, interaction and


virtuality’. Virtual reality in Archaeology. BAR S843. pp. 247-259, CD
ROM, Archaeopress. Oxford.

G. Brown, “Emerging issues in Olympic Sponsorship; Implications for


Host Cities,” Sport Management Review, 2000, Vol. 3, No 1, pp. 71-92.
Gardiner, E. Norman_Athletics of the Ancient World Chicago : Ares
Publishers INC., 1930

Greek Ministry of Culture website. Hellenic Culture. Last accessed 15


January 2001

IOC, “Salt Lake 2002 Overview,” Marketing Matters, Vol. 21, pp. 1-8.
IOC, “Salt Lake City 2002 Marketing Report,” Lausanne: IOC, 2002.
IOC, Athens 2004 Marketing Report (Lausanne: IOC, 2004).

J. Lee, “Marketing and Promotion of the Olympic Games,” Sport


Marketing Quarterly, Vol. 8, No. 3, 2005.

Kenderdine, S. (2001). ‘1000 years of the Olympic Games: treasures from


ancient Greece. Digital reconstruction at the home of the gods’. Museums
and the Web, Seattle, March 2001

Lausanne : IOC, 2001 (in French only) Martyn, Selling the Five Rings:
The IOC and the Rise of Olympic Commercialism (The University of
UtahPress: Salt Lake City 2004).

Middleton, Haydn_Ancient Olympic Games Chicago : Heinemann


Library, 2000
330

P. Badinou, “Sports ethics in the ancient Games. Olympic Review, August


September, 2001, pp. 59-61

R. Burton, “Olympic Games host city marketing: An exploration of


expectations and outcomes,” Sport Marketing Quarterly, 2003, Vol. 12,
No.1, pp. 37-47.

S. Sleight, Sponsorship: What It Is and How To Use It, (London: McGraw-


Hill, 1989).

Salt Lake City 2002 Marketing Report (Lausanne: IOC, 2002).

Stotlar, Developing Successful Sport Sponsorship Plans, 2005.

Swaddling, Judith_The Ancient Olympic Games University of Texas


Press : British Museum, 1980 Sydney, NSW 2007.

Tames, Richard_The Ancient Greek Olympics Illinois : Rigby


Education, 1996

The Olympic Games in Ancient Greece. Origins of the modern Olympic


Games, in Olympia, Greece, 8th century BC.

W. Marsano, “A Five Ring Circus,” Northwest, pp. 64-69.

Woff, Richard_The Ancient Greek Olympics London : British Museum


Press, 1999

Yalouris, N. and Y._Guide to the Museum and Sanctuary Athens :


Ekdotike Athenon S.A., 1995

Yalouris, N. and Y._The Olympic Games in Ancient Greece : Ancient


Olympia and the Olympic Games Athens : Ekdotike Athenaon S.A.,
1977.
331

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

ancient Games, 329 γυμνασίαρχος, 7, 96


Ancient Greece, 16, 267, 268, 269, 270, δαπάναις, ἀφθόνου δεῖσθαι, 27
271, 272, 273, 274, 275, 300, 304, 327, δαπάνας προσηκούσας καὶ μεγαλοπρεπεῖς,
329 87
Ancient Greeks, 271, 272 δαπάνη, 6, 17, 19, 20, 22, 29, 238, 259,
Ancient times, 270 261, 267, 281, 283, 285
benefactor, 300, 301, 303, 304, 306, 307, δαπάνην, 35, 38
308, 310, 311 δεήσει χρημάτων, 39
'benefactor politician', 311 δεῖ χρημάτων ἐξ ἀνάγκης, 86
benefactors, 299, 300, 301, 302, 303, 304, δημοθοινίας, 36
305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312 δῆμος, 32, 36, 64
earliest Sponsorship, 270 δημοσίαις θυσίαις, 27, 59
GREEK BENEFACTORS, 300, 310 Δημοσίων πραγμάτων διοικητής, 102
Greek Community of Cairo, 311 δημοσίων πραγμάτων φροντιστὴς, 97
Greek culture, 311 δοῦναι στρατιώταις, 50
Greek emporium, 317 δύναμις ἅμα ὑπονοεῖται, 26
Greek influence, 309 δωρεά, 7, 13, 14, 19, 21
Greek Olympics, 322, 329 δωρεὰν, 66, 99
Greek organizations, 313, 315 δωρεάς, 7, 277
Greek schools in Epirus, 303 δωρεὰς, 61, 71
Greek world, 300, 308, 310, 316 δωρεᾶς καὶ ἐπιχορηγίας ἅπαντα, 88
Maecenas, 6 ἔδωκε, 45
Mαικήνας, 6 εἰσφοραὶ καὶ χορηγίαι, 31
Olympic Games, 268, 269, 271, 273, 274, εἰσφορὰς, 31, 42, 43
303, 304, 322, 323, 326, 327, 328, 329 ἐκσπένδειν, 197
PATRONS, 318 ἔμπορον ἐμαυτὸν ἀποκαλῶ, 98
Spend, 195 ἐνέμειναν καὶ τὴν δόσιν, 82
sponsoring, 14, 195, 268, 318 επένδυση με κοινωνικό χαρακτήρα, 23
Sponsors, 268, 269, 271, 275, 313, 314, ἐπίανεν ἀφθόνοις, 81
315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, ἐπιδόσεις χρημάτων,, 63
323, 324, 325, 326 ἐπιτηδείων ἄφθονον, 105
Sponsorship, 1, 14, 15, 267, 268, 269, ἐπιχειροίη μεγάλοις ἔργοις, 87
270, 271, 272, 273, 274, 275, 317, 319, ευεργεσία, 6, 12, 13, 19, 278, 283, 285
320, 322, 323, 327, 328, 329 εὐεργεσίαν, 96, 109, 110, 111, 112, 113,
Sponsorships, 268 115, 119, 120
Sports Sponsorship, 269, 273 ευεργεσίας, 24, 287, 288, 290, 291, 292,
αἰτίων ἐλλάμψεις καὶ χορηγίαι, 85 293, 294, 297, 298
ἀναγκαίων, 30, 38, 39, 57, 64, 65, 70, 74, εὐεργεσίας, 107, 108, 109, 110, 112, 113,
82, 87, 101 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121
ἀνάλωμα, 35 Ευεργέται, 286, 296, 297
αντάλλαγμα ήταν ένα βραβείο, 23 ευεργέτες, 11, 12, 13, 23, 254, 278, 282,
ἀντίδοσιν καλῶνται, 32 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292,
ἄφθονον αὐτοῖς τῶν ἀγαθῶν, 93 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299
ἄφθονον διδούσης, 41 Ευεργέτες, 13, 288, 289, 291, 294
βαλλάντιον ἐκτρέπουσι, 46 ευεργέτη, 283, 286, 291, 294, 295, 296,
βασιλικὴ τὸ, 70 297
βίου χορηγίαν, 103 ευεργέτην, 286, 295
γυμνασιαρχίας καὶ προστατείας, 31
332

ευεργέτης, 11, 12, 13, 24, 279, 286, 287, προστάτης, 6, 8, 14, 123, 124, 125, 126,
293, 294, 295, 297, 298 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134,
Ευεργέτης, 289 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142,
ευεργετών, 7, 23, 278, 279, 284, 291, 297, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150,
298 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158,
Ευεργετών, 295 159, 166, 170, 190
εὐπορεῖν, 38 προστατήσας, 124
ἐχορήγησαν, 30 σιτηρεσίου, 76
ἠξίουν χορηγοὺς εἶναι, 89 σπένδειν, 14, 195, 198, 199, 200, 201,
θαυμαστὴν παρέχουσι, 40 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209,
Ιλιάδα, 24, 25, 107, 108, 109, 110, 111, 210, 211, 214, 216, 220, 221, 224, 227,
113, 114, 115, 116 228, 235
ἱπποτροφίας, 31, 100 σπένδω, 196, 219, 227, 229, 235, 236
κατ' ἀρετὴν τελείαν ἐνεργοῦντα, 48 στεφανοῦσθαι, 28, 59
κατορθοῦσθαι χρημάτων, 86 στρατηγοῦ, 75
κεχορήγηκε, 43 στρατιώτας χρημάτων, 30
λειτουργία, 15, 16, 17, 19, 23, 34, 255, στρατόπεδα θρέψει, 56
280, 283, 284, 285 συνεισφοράς, 281
Λειτουργία, 282 τοῦ δήμου, 36, 123, 126, 128, 130, 131,
λειτουργίες, 8, 16, 20, 29, 32, 33, 276, 132, 135, 141, 152, 159, 160, 165, 166
278 τραφέντες ἐλευθερίως, 63
Λεξικό Τριανταφυλλίδη, 6, 7 τριηραρχεῖται καὶ γυμνασιαρχεῖται, 32
Μαικήνας, 14, 122, 123 τριηραρχία, 8, 29, 32, 33, 261
μεγαλείως δαπανήσει, 39 τριηραρχίας, 28, 31, 32, 36, 62, 63, 67,
μισθοὺς] καὶ εἰσφορὰς τοσαύτας, 31 97, 98, 102
μισθοφοραῖς, 27 τριήραρχος, 7, 33, 34
νῆες, 25 ὑποχορηγίαν, 40
Ὀδυσσέα, 47 φιλοχρηματία, 30
Ὁμηρικὸν, 24 χαριστήριον, 64
Ὅμηρος, 47 χορηγεῖ, 40
Ομήρου, 24, 25, 107, 108, 109, 110, 111, χορηγεῖται, 32
112, 113, 114, 115, 116 χορηγέω, 23
Ὁμήρῳ, 47 χορηγία, 3, 6, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18,
ὄντος τοῦ πλούτου, 85 19, 20, 21, 22, 23, 25, 33, 39, 43, 46, 47,
παρασκευὰς, 30 50, 51, 53, 54, 59, 60, 63, 68, 70, 71, 73,
παροχή, 6, 15, 20, 21, 33, 34, 281, 282 88, 89, 94, 98, 99, 101, 103, 107, 252,
πενία ὑποχωρεῖ, 70 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260,
Περικλῆς, 27, 38 261, 262, 263, 264, 265, 266, 275, 276,
περιουσίας, 50, 91 277, 278
πλείστας σιτήσεις δαπάνας, 83 Χορηγία, 3, 19, 21, 22, 23, 260, 276, 277,
πλούσιοι, 32, 101 278
πλούσιους πολίτες, 23 χορηγίᾳ, 27, 29, 31, 35, 37, 41, 53, 57, 61,
πλοῦτος πλεονεκτεῖ, 70 64, 77, 78, 85, 91, 94, 96, 102, 104, 106
πλούτου, 86 χορηγίαι, 20, 30, 87, 95, 96, 255
πόλεώς εἰμ' ἐπιμελητὴς, 98 χορηγίαι ἢ τριηραρχίαι, 87
πόρον, 37 χορηγίαι πλούτου, 30
προξενεῖσθαι μισθούς, 93 χορηγίαις, 26, 27, 32, 43, 45, 55, 57, 69,
προστασία, 123, 132, 135, 160, 163, 166, 77, 81, 101, 104, 105
167, 169, 170, 172, 179, 182, 189, 192, χορηγίαν, 24, 26, 28, 34, 35, 36, 37, 39,
193, 194 40, 41, 42, 44, 45, 48, 49, 51, 52, 53, 54,
προστατεία, 33, 132 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 63, 64, 65, 66,
333

67, 68, 71, 72, 74, 75, 76, 78, 80, 81, 82, χορηγιών, 253, 257, 259, 265
83, 84, 85, 86, 87, 89, 90, 91, 92, 93, 95, χορηγό, 254, 256, 257, 261, 262, 266
97, 98, 99, 100, 102, 103, 105, 106 χορηγὸν τῆς ζωῆς, 60
χορηγίας, 5, 13, 14, 19, 20, 21, 22, 23, 26, χορηγός, 6, 11, 12, 20, 23, 33, 43, 262,
27, 28, 30, 31, 32, 36, 37, 38, 39, 42, 44, 266, 276, 278
45, 46, 47, 50, 56, 58, 59, 61, 62, 63, 64, χορηγούς, 254, 257, 258, 262, 264, 267
65, 66, 69, 73, 79, 80, 83, 86, 87, 91, 92, χορηγοῦσι, 32
96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 104, 105, χρήματα, 30, 42, 62
107, 252, 253, 254, 255, 256, 258, 259, χρήματα πολλὰ ὑμῖν καὶ τριηραρχοῦντες,
260, 261, 264, 265, 266, 267, 275, 276, 30
277, 278 χρηματοδότηση, 6, 21
Χορηγίας, 18, 276 χρημάτων διαδόσεις, 62
χορηγίας χορηγήσαντας, 42 χρημάτων εἰσφορὰς, 28
χορηγίες, 13, 14, 16, 19, 23, 253, 258, χρημάτων τῶν Ἀθήνησιν τῆς ἀναλώσεως,
265, 277, 283 35
Χορηγίες, 256, 276, 277, 278 χρωμάτων τὴν πολυτέλειαν, 69
χορηγίες στην αρχαία Ελλάδα, 23, 277

You might also like