Professional Documents
Culture Documents
3-4θινουσες εξαναγκασμένς 2017 PDF
3-4θινουσες εξαναγκασμένς 2017 PDF
3-4θινουσες εξαναγκασμένς 2017 PDF
Φθίνουσες ταλαντώσεις
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
Θ3.3 Σύστημα εκτελεί φθίνουσες ταλαντώσεις υπό την επίδραση εξωτερικής δύναμης που
δίνεται από τη σχέση F=−bυ, όπου b η σταθερά απόσβεσης. Το πλάτος της ταλάντωσης
μειώνεται εκθετικά με το χρόνο σύμφωνα με τη σχέση Ακ=Α0 e-Λt, με t=κΤ και κ=0,1,2..
Θ3.4 Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση το πλάτος τη χρονική στιγμή t=0 είναι Α0. Στο
τέλος κάθε περιόδου, Τ, το πλάτος γίνεται Α1, Α2, Α3… και συνδέονται με τη σχέση
Ακ/Ακ+1=λ όπου κ=0,1,2… και λ σταθερός και μεγαλύτερος του 1.
Να γίνουν γραφικές παραστάσεις απομάκρυνσης − χρόνου, (x−t) για μια αμείωτη ταλάντωση
πλάτους Α0 και περιόδου Τ, και για τις αντίστοιχες φθίνουσες της με λόγους απόσβεσης, λ=2
και λ=4 με ίδιο αρχικό πλάτος Α0 και σταθερή περίοδο Τ.
Θ3.5 Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση κατά την οποία το πλάτος μειώνεται με το χρόνο
σύμφωνα με τη σχέση Ακ=Α0e-Λt, να αποδείξετε ότι ο λόγος δύο διαδοχικών τιμών της
Ε
ενέργειας του ταλαντωτή είναι: Κ =e2ΛΤ, όπου Τ η περίοδος.
ΕΚ+1
73
ΘΕΜΑΤΑ Α
Α3.1 Η δύναμη αντίστασης στην κίνηση ενός σώματος είναι της μορφής Fαν=−bυ (όπου b μια
σταθερά και υ η ταχύτητα) όταν το σώμα
α. είναι μικρό και κινείται μέσα σε αέριο ή υγρό
β. είναι ογκώδες και κινείται μέσα σε αέριο ή υγρό
γ. είναι μικρό και ολισθαίνει σε τραχύ επίπεδο
δ. είναι μικρό και κινείται μόνο μέσα σε παχύρευστο υγρό.
Α3.2 Σε φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη που προκαλεί την απόσβεση είναι της μορφής F = -bυ,
όπου b θετική σταθερά και υ η ταχύτητα του σώματος που ταλαντώνεται. Το έργο της
δύναμης αυτής είναι
α. θετικό, όταν το σώμα κινείται προς την αρνητική κατεύθυνση.
β. πάντα αρνητικό.
γ. πάντα θετικό.
δ. μηδέν για μια πλήρη ταλάντωση.
Α3.3 Σε φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη που προκαλεί την απόσβεση είναι της μορφής F= -bυ.
Η σταθερά απόσβεσης b εξαρτάται
α. μόνο από το σχήμα του σώματος που κινείται.
β. μόνο από το μέγεθος του σώματος που κινείται.
γ. μόνο από τις ιδιότητες του μέσου μέσα στο οποίο γίνεται η ταλάντωση.
δ. από όλα τα παραπάνω.
Α3.4 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση του σώματος είναι
της μορφής F=−bυ, με b=σταθερό. Η περίοδος κατά τη διάρκεια της φθίνουσας ταλάντωσης:
Α3.5 Σε μια αμείωτη ΑΑΤ η περίοδος είναι Τ0=2π m/D. Σε μια φθίνουσα ταλάντωση με μικρή
σταθερά απόσβεσης b, η περίοδος Τ
α. είναι σταθερή αλλά μικρότερη από την Τ0.
β. είναι σταθερή αλλά μεγαλύτερη από την Τ0
γ. μειώνεται κατά τη διάρκεια της ταλάντωσης.
δ. αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ταλάντωσης.
74
Ε3.8 Ένα σώμα κάνει απεριοδική κίνηση, αν κινείται μέσα σε:
α. απόλυτο κενό.
β. καθαρό νερό.
γ. πολύ παχύρευστο υγρό.
δ. αέριο χαμηλής πίεσης.
Ε3.9 Σε μια μηχανική ταλάντωση εκτός της δύναμης επαναφοράς δρα και η δύναμη αντίστασης,
F=−bυ, b=σταθερό. Τότε το πλάτος της ταλάντωσης μειώνεται με το χρόνο σύμφωνα με τη
σχέση:
2
2
α. F=σταθερή β. F=−bυ γ. F=−Dx δ. F=−bυ
Α3.11 Σύστημα εκτελεί φθίνουσες εκθετικές ταλαντώσεις με σταθερά απόσβεσης b, στις οποίες
το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση ΑΚ=Α0 e-Λt. Στην σχέση αυτή ο χρόνος παίρνει τιμές :
α. τυχαίες.
β. ακέραια πολλαπλάσια της περιόδου.
γ. άρτια πολλαπλάσια της περιόδου.
δ. περιττά πολλαπλάσια της περιόδου.
Α3.12 Ποιες από τι προτάσεις που ακολουθούν και αναφέρονται στη σταθερά Λ της σχέσης
ΑΚ=Α0 e-Λt είναι σωστές;
α. Εξαρτάται μόνο από τη σταθερά απόσβεσης.
β. Είναι αριθμός χωρίς διαστάσεις.
γ. Εξαρτάται από τη σταθερά απόσβεσης και τη μάζα του σώματος που ταλαντώνεται.
δ. Μετριέται σε s−1.
Α3.13 Να αντιστοιχήσετε τους δύο συντελεστές b και Λ της αριστερής στήλης με τους
παράγοντες της δεξιάς στήλης από τους οποίους πιθανόν να εξαρτώνται.
Α3.14 Όταν ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη
είναι ανάλογη της ταχύτητας, τότε ο λόγος δύο διαδοχικών μεγίστων απομακρύνσεων προς
την ίδια κατεύθυνση
α. μειώνεται εκθετικά με το χρόνο.
β. παραμένει σταθερός.
γ. αυξάνεται.
δ. μειώνεται
75
Α3.15 Ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση, στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη είναι
ανάλογη της ταχύτητας. Τότε
α. η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή.
β. το πλάτος της ταλάντωσης μειώνεται εκθετικά με το χρόνο.
γ. η περίοδος του συστήματος μεταβάλλεται.
δ. ο λόγος δύο διαδοχικών μεγίστων απομακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση μειώνεται.
Α3.16. Όταν ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη
είναι ανάλογη της ταχύτητας, τότε
α. η περίοδος διατηρείται σταθερή
β. η μηχανική ενέργεια παραμένει σταθερή.
γ. ο λόγος δύο διαδοχικών μεγίστων απομακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεται.
δ. το πλάτος μειώνεται ανάλογα με το χρόνο.
Α3.17 Σε μία φθίνουσα ταλάντωση ο λόγος δύο διαδοχικών μεγίστων απομακρύνσεων προς
την ίδια κατεύθυνση παραμένει σταθερός. Στην περίπτωση αυτή το πλάτος της ταλάντωσης
α. μειώνεται εκθετικά με το χρόνο.
β. μειώνεται ανάλογα με το χρόνο.
γ. παραμένει σταθερό.
δ. αυξάνεται εκθετικά με το χρόνο.
Α3.18 Ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη είναι
ανάλογη της ταχύτητας. Αν η σταθερά απόσβεσης αυξηθεί κατά λίγο, τότε η περίοδος της
ταλάντωσης:
α. διατηρείται σταθερή.
β. αυξάνεται ελάχιστα.
γ. μειώνεται ελάχιστα.
δ. αυξάνεται πολύ.
Α3.19 Ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη είναι
ανάλογη της ταχύτητας. Αν η σταθερά απόσβεσης αυξηθεί κατά λίγο, τότε η συχνότητα της
ταλάντωσης:
α. διατηρείται σταθερή.
β. αυξάνεται ελάχιστα.
γ. μειώνεται ελάχιστα.
δ. αυξάνεται πολύ.
Α3.20 Ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη είναι
ανάλογη της ταχύτητας. Αν η σταθερά απόσβεσης b αυξηθεί λίγο, τότε το πλάτος της
ταλάντωσης
α. μειώνεται πιο γρήγορα.
β. μειώνεται πιο αργά.
γ. μειώνεται με τον ίδιο ρυθμό.
δ. αυξάνεται
76
Α3.22 Τα πλάτη στις τρεις πρώτες περιόδους μια φθίνουσας ταλάντωση είναι Α0, Α1 και Α2. Η
σχέση που συνδέει τα πλάτη αυτά είναι:
Α3.23 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση του σώματος είναι
της μορφής F=−bυ. Αν αυξηθεί λίγο η σταθερά απόσβεσης b, ποιες από τις προτάσεις που
ακολουθούν είναι σωστές;
α. Η περίοδος παρουσιάζει μικρή αύξηση.
β. Το πλάτος μειώνεται πιο αργά.
γ. Η ενέργεια μειώνεται με πιο γρήγορο ρυθμό.
δ. Το πλάτος μειώνεται πιο γρήγορα
ε. Η συχνότητα διατηρείται σταθερή.
Α3.25 Ένα σύστημα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση, στην οποία η αντιτιθέμενη δύναμη είναι
ανάλογη της ταχύτητας. Η ενέργεια της ταλάντωσης μειώνεται σε σχέση με το χρόνο σύμφωνα
με τη σχέση
Α3.27 Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση η δύναμη αντίστασης έχει τη μορφή Fαν=–bυ.
Αρχικά η σταθερά απόσβεσης έχει τιμή b1. Στη συνέχεια η τιμή της γίνεται b2 με b2 > b1.
Τότε:
α. Το πλάτος της ταλάντωσης μειώνεται πιο γρήγορα με το χρόνο και η περίοδός της
παρουσιάζει μικρή μείωση.
β. Το πλάτος της ταλάντωσης αυξάνεται πιο γρήγορα με το χρόνο και η περίοδός της
παρουσιάζει μικρή αύξηση.
γ. Το πλάτος της ταλάντωσης μειώνεται πιο γρήγορα με το χρόνο και η περίοδός της
παρουσιάζει μικρή αύξηση.
δ. Το πλάτος της ταλάντωσης αυξάνεται πιο γρήγορα με το χρόνο και η περίοδός της
παρουσιάζει μικρή μείωση.
Α3.28. Σε μια μηχανική ταλάντωση της οποίας το πλάτος φθίνει χρονικά ως Α = Α0.e−Λt
όπου Α0 είναι το αρχικό πλάτος της ταλάντωσης και Λ είναι μια θετική σταθερά, ισχύει ότι
α. οι μειώσεις του πλάτους σε κάθε περίοδο είναι σταθερές.
77
β. η δύναμη αντίστασης είναι Fαν=- b2υ, όπου b είναι η σταθερά απόσβεσης και υ η ταχύτητα
του σώματος που ταλαντώνεται.
γ. η περίοδος Τ της ταλάντωσης μειώνεται με το χρόνο για μικρή τιμή της σταθεράς απόσβεσης
b.
δ. η δύναμη αντίστασης είναι Fαν= - b·υ, όπου b είναι η σταθερά απόσβεσης και υ η ταχύτητα
του σώματος που ταλαντώνεται.
!Α3.29 Σύστημα εκτελεί φθίνουσες ταλαντώσεις υπό την επίδραση εξωτερικής δύναμης τριβής
που δίνεται από τη σχέση F=−bυ, όπου b η σταθερά απόσβεσης. Ο ρυθμός με τον οποίο
μετατρέπεται η ενέργεια του συστήματος σε θερμότητα είναι
α. σταθερός.
β. ανάλογος της ταχύτητας.
γ. ανεξάρτητος της σταθεράς b.
δ. ανάλογος του τετράγωνου της ταχύτητας.
Α3.30 Σύστημα εκτελεί φθίνουσες ταλαντώσεις υπό την επίδραση εξωτερικής δύναμης τριβής
που δίνεται από τη σχέση F=−bυ, όπου b η σταθερά απόσβεσης. Ο λόγος δύο διαδοχικών προς
την ίδια πλευρά πλατών είναι
Ακ Ακ Ακ Ακ
α. = eΛt β. = eκΛΤ γ. = eΛΤ δ. = e−ΛΤ
Ακ+1 Ακ+1 Ακ+1 Ακ+1
Ε3.31 Σύστημα εκτελεί φθίνουσες ταλαντώσεις υπό την επίδραση εξωτερικής δύναμης τριβής
που δίνεται από τη σχέση F=−bυ, όπου b η σταθερά απόσβεσης. Ποιες από τις προτάσεις που
ακολουθούν είναι σωστές;
α. Για μια σταθερή τιμή της σταθεράς απόσβεσης b, η συχνότητα της φθίνουσας ταλάντωσης
διατηρείται σταθερή.
β. Αν αυξηθεί η τιμή της σταθεράς b, μειώνεται ο ρυθμός μείωσης του πλάτους.
γ. Ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση είναι σταθερός και εξαρτάται από
τη τιμή της σταθεράς Λ.
δ. Το πλάτος μειώνεται ανάλογα με το χρόνο.
ε. Αν η σταθερά b πάρει πολύ μεγάλη τιμή η κίνηση γίνεται απεριοδική.
στ. Η συχνότητα είναι σταθερή για μια τιμή της b και μικρότερη από την αντίστοιχη συχνότητα
της αμείωτης (b=0).
Α3.32 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη αντίσταση είναι της μορφής F=−bυ και η σταθερά
b είναι μικρή. Ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές και ποιες λανθασμένες.
α. Η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση έχει πάντοτε κατεύθυνση προς τη θέση ισορροπίας.
β. Αν ο λόγος των πλατών, Α0/Α1 είναι 2, τότε ο λόγος των πλατών, Α2/Α1 είναι ½.
γ. Ο χρόνος υποδιπλασιασμού του πλάτους είναι σταθερός και ανεξάρτητος από την αρχική τιμή
του πλάτους.
δ. Η ενέργεια της ταλάντωσης μειώνεται με την πάροδο του χρόνου σύμφωνα με τη σχέση
Εκ=Ε0e−2Λt, όπου Ε0 η ενέργεια τη χρονική στιγμή t0=0.
ε. Σε κάθε μια περίοδο της φθίνουσας ταλάντωσης μέρος τις ενέργειας του συστήματος
μεταφέρεται στο περιβάλλον.
στ. Μικρή μείωση της σταθεράς Λ συνεπάγεται αύξηση του λόγου απόσβεσης.
78
Α3.33 Σε μια μηχανική ταλάντωση της οποίας το πλάτος φθίνει χρονικά ως Α = Α0·e−Λt
όπου Α0 είναι το αρχικό πλάτος της ταλάντωσης και Λ είναι μια θετική σταθερά, ισχύουν ότι
Α3.34 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση του σώματος είναι
της μορφής F=−bυ, ισχύουν ότι
α. το σώμα είναι μικρό και κινείται μέσα σε ρευστό.
β. Αν το σύστημα ταλαντώνεται μέσα στον αέρα και μειώσουμε την πίεση αυτού, το πλάτος
αυξάνεται.
γ. Το ποσό ενέργειας που χάνεται ανά περίοδο είναι σταθερό για μια φθίνουσα ταλάντωση.
δ. Αν αυξηθεί η σταθερά b η περίοδος της ταλάντωσης αυξάνεται
ε. Όταν τα αμορτισέρ παλιώσουν και φθαρούν η σταθερά b μειώνεται.
79
ΘΕΜΑΤΑ Β
Β3.2 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση το πλάτος μειώνεται εκθετικά με το χρόνο. Τρία διαδοχικά πλάτη
προς την ίδια κατεύθυνση μπορεί να είναι:
Β3.3 Μια φθίνουσα ταλάντωση έχει αρχικό πλάτος Α και ενέργεια Ε. Τη χρονική στιγμή που η
ολική ενέργεια γίνεται Ε/9 το πλάτος γίνεται:
Β3.4 Σε μια μηχανική φθίνουσα ταλάντωση τη χρονική στιγμή t=0 η ενέργεια είναι Ε0 και το
πλάτος Α0. Αν σε μια περίοδο, το πλάτος έχει γίνει Α0/2, η ενέργεια θα έχει μειωθεί κατά:
Β3.5 Σε μια μηχανική φθίνουσα ταλάντωση τη χρονική στιγμή t=0 το πλάτος είναι Α0. Σε μια
περίοδο, το πλάτος έχει γίνει Α0/2. Η σχέση που συνδέει τη σταθερά Λ και την περίοδο Τ είναι:
−Λt
▪Β3.6 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0e ,
το πλάτος μειώνεται από Α0 που είναι τη χρονική στιγμή t0=0 σε Α0/2 τη χρονική στιγμή t1=1Τ.
Τα πλάτη τις χρονικές στιγμές: α. t2=2Τ, β. t3=3Τ, γ. t4=4Τ είναι
►Β3.7 Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση παρατηρούμε ότι τη χρονική στιγμή t=0 το πλάτος
είναι Α0, και η ενέργεια Ε0, ενώ τη χρονική στιγμή t=Τ, το πλάτος έχει γίνει Α0/3. Τότε τη χρονική
στιγμή t=2Τ :
80
Β3.8 Στη γραφική παράσταση βλέπουμε τη μείωση της ενέργειας δύο
ταλαντωτών Α και Β που κάνουν φθίνουσες ταλαντώσεις. Η σχέση που
συνδέει τις σταθερές ΛΑ και ΛΒ είναι:
Β3.9 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0e−Λt
παρατηρούμε ότι σε το πλάτος μετά από 4 πλήρεις αιωρήσεις έχει γίνει 4cm, ενώ ο λόγος
απόσβεσης είναι Α0/Α1=2. Αυτό σημαίνει ότι το αρχικό πλάτος τη χρονική στιγμή t=0 είναι:
▪Β3.10 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση
Α=Α0e−Λt παρατηρούμε ότι η ενέργεια μετά από 3 πλήρεις αιωρήσεις έχει γίνει 1J, ενώ ο λόγος
απόσβεσης είναι Α0/Α1=2. Αυτό σημαίνει ότι η αρχική ενέργεια, τη χρονική στιγμή t=0 είναι:
▪Β3.11 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση
Α=Α0e−Λt, το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται Α0/4 μετά από Ν ταλαντώσεις. Η αρχική ενέργεια
Ε0 του ταλαντωτή γίνεται Ε0/4, όταν ο ταλαντωτής θα έχει εκτελέσει:
α. Ν/2 β. Ν γ. 2Ν δ. 4Ν ταλαντώσεις
▪Β3.13 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση
Α=Α0e−Λt, ο λόγος απόσβεσης είναι Ακ/Ακ+1=2. Το ποσοστό μείωσης της ενέργειας σε κάθε
περίοδο, σε σχέση με την ενέργεια που έχει η ταλάντωση πριν εκτελέσει την επόμενη περίοδο
είναι:
α. σταθερό και ίσο με 75%.
β. σταθερό, αλλά όχι 75%.
γ. συνεχώς μειώνεται.
▪Β3.14 Σε μια φθίνουσα ταλάντωση της οποία το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση
Α=Α0e−Λt. Ο λόγος απόσβεσης είναι λ=2. Να δείξετε ότι τα ποσοστά της απώλειας ενέργειας
ΔΕ1 3
Ι. κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου ως προς την αρχική ενέργεια Ε0, είναι: =
Ε0 4
ΔΕ2 3
ΙΙ. κατά τη διάρκεια της δεύτερης περιόδου ως προς την αρχική ενέργεια Ε0, είναι: =
Ε0 16
81
Β3.15 Σε μια φθίνουσα αρμονική ταλάντωση το πλάτος μειώνεται σύμφωνα με τη σχέση
Ακ=Α0e-Λt, με t=κΤ και κ=0,1,2.. και Λ μια δεδομένη σταθερά.
Ι. το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται Α0/4 τη χρονική στιγμή
ΙΙ. Η ενέργεια της φθίνουσας ταλάντωσης γίνεται ίση με το ¼ της αρχικής τιμής της τη χρονική
στιγμή
ln2 ln2 ln2
α. t1= β. t1=2 γ. t1=4
Λ Λ Λ
Δίνεται ln2=0,7.
▪Β3.17 Σε μια φθίνουσα αρμονική ταλάντωση στην οποία το πλάτος φθίνει σύμφωνα με τη σχέση
Ακ=Α0 e-Λt το αρχικό πλάτος Α0=16cm γίνεται το μισό μετά χρόνο 16s και αφού ο ταλαντωτής έχει
εκτελέσει 4 πλήρεις αιωρήσεις. Mετά από πόσες αιωρήσεις το πλάτος θα γίνει 1cm;
82
Γ3.1 Υλικό σημείο μάζας m=0,1kg εκτελεί ταλάντωση της οποίας το πλάτος μειώνεται εκθετικά με
το χρόνο με περίοδο φθίνουσας ταλάντωσης Τ=2s. Τη χρονική στιγμή t0=0 το πλάτος είναι
Α0=20cm, ενώ μετά πάροδο 20s γίνεται Α=10cm. Nα βρεθούν:
α. Η σταθερά Λ της φθίνουσας ταλάντωσης.
β. Το πλήθος των πλήρων ταλαντώσεων που εκτέλεσε το σώμα στο διάστημα των 20s.
γ. Η ενέργεια της ταλάντωσης στο τέλος των 20s
δ. Το έργο της δύναμης αντίστασης από 0 έως 20s.
Δίνεται ότι π2=10 και ότι η τιμή του b είναι πολύ μικρή.
Γ3.2 Φθίνουσα αρμονική ταλάντωση με γωνιακή συχνότητα, ω=π rad/s και πλάτος που
μειώνεται εκθετικά με το χρόνο έχει τη χρονική στιγμή t0=0, πλάτος Α0=8cm. Αν μετά την
πρώτη περίοδο το πλάτος έχει υποδιπλασιαστεί, να βρεθούν:
α. Το πλάτος τη χρονική στιγμή t=6s.
β. Το ποσοστό της αρχικής ενέργειας της ταλάντωσης (t=0) που έγινε θερμότητα λόγω τριβών,
μέχρι τη χρονική στιγμή t=6s.
γ. Αν το σώμα που ταλαντώνεται έχει μάζα m=10g, να υπολογιστεί το έργο της δύναμης
αντίστασης από 0 έως 6s.
Δίνεται π2=10.
α. Α=1cm, β.98,44%, γ. W=−31,5·10−5J
Γ3.3 Υλικό σημείο εκτελεί φθίνουσα αρμονική ταλάντωση με περίοδο Τ=1s, της οποίας το
πλάτος μειώνεται εκθετικά με το χρόνο, έτσι ώστε ο λόγος απόσβεσης να είναι ίσος με Ακ/Ακ+1 =
2.
α. Να υπολογιστεί ο χρόνος υποδιπλασιασμού της ενέργειας.
β. Να εξετάσετε αν είναι δυνατόν να γίνει το πλάτος της ταλάντωσης ίσο με το 1/64 του αρχικού
πλάτους Α0 και μετά από πόσες αιωρήσεις μπορεί να συμβεί αυτό.
Γ3.4 Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση τη χρονική στιγμή t0=0 το πλάτος μειώνεται
εκθετικά με το χρόνο σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0e−Λt. Τη χρονική στιγμή t0=0 το πλάτος είναι
Α0 ενώ μετά από μια περίοδο, Τ παρατηρούμε ότι έχει γίνει Α1=Α0/4.
α. Πόσο θα είναι το πλάτος τη χρονική στιγμή t2=2Τ;
β. Ποιο είναι το ποσοστό μείωσης της ενέργειας του ταλαντωτή τη χρονική στιγμή t1=Τ.
α. Α2=Α0/16, β. 93,75%
Γ3.5 Σώμα μάζας m είναι δεμένο στην άκρη ελατηρίου σταθεράς k=400Ν/m το άλλο άκρο του
οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο. Το σώμα κάνει λόγω τριβών φθίνουσες ταλαντώσεις
με εξίσωση απομάκρυνσης x=0,4e−(ln2)tσυν20πt (S.I). Να βρεθούν:
α. Το πλάτος της ταλάντωσης τη στιγμή που θα έχουν ολοκληρωθεί 30 πλήρεις αιωρήσεις.
β. Η απώλεια ενέργειας κατά τη διάρκεια των 30 πρώτων ταλαντώσεων.
83
γ. Ο αριθμός των ταλαντώσεων που πρέπει να γίνουν ώστε η ενέργεια της ταλάντωσης να
υποδιπλασιαστεί.
δ. Αν η δύναμη αντίστασης είναι της μορφής Fαν=−0,14υ, ποιος είναι ο ρυθμός απώλειας
ενέργειας του ταλαντωτή τη χρονική στιγμή που η ταχύτητα είναι υ=2m/s.
84
ΘΕΜΑΤΑ Δ
Δ3.1 Σώμα μάζας m=1kg κάνει φθίνουσα ταλάντωση και η αλγεβρική τιμή της συνισταμένης
δύναμης που δέχεται είναι ΣF=−100x−12υ όπου x η αλγεβρική τιμή της απομάκρυνσης και υ η
αλγεβρική τιμή της ταχύτητας. Το σώμα ξεκινάει τη φθίνουσα ταλάντωση τη χρονική στιγμή t=0
από τη θέση x=Α0=0,4m. Να βρεθούν:
α. Η σταθερά απόσβεσης b και η ιδιοσυχνότητα του συστήματος.
β. Η απομάκρυνση x1 από τη θέση ισορροπίας εκείνη τη χρονική στιγμή t1 στην οποία η
2
ταχύτητα είναι υ1=2m/s και η επιτάχυνση α1=+6m/s .
γ. Το έργο της δύναμης αντίστασης από τη χρονική στιγμή t=0 έως τη στιγμή t=t1.
Τη χρονική στιγμή t1 να υπολογιστούν:
δ. Οι ρυθμοί μεταβολής της κινητικής και της δυναμικής ενέργειας της ταλάντωσης
ε. Η ισχύς της δύναμης απόσβεσης.
►Δ3.2 Ένα σώμα μάζας 0,1kg ηρεμεί στο κάτω άκρο ενός ιδανικού ελατηρίου, σταθεράς
k=10Ν/m. Εκτρέπουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά A0=0,3m από τη θέση
ισορροπίας και το αφήνουμε να ταλαντωθεί τη στιγμή t0=0. Το σώμα εκτελεί φθίνουσα
ταλάντωση, εξαιτίας της δράσης δύναμης απόσβεσης της μορφής Fαπ=-0,1υ (S.Ι.), όπου υ η
ταχύτητα του σώματος. Σε μια στιγμή t1 το σώμα κινείται προς τα πάνω με ταχύτητα υ1=2m/s,
πλησιάζοντας την αρχική θέση ισορροπίας του σώματος και απέχοντας κατά 2cm από αυτήν. Ως
θετική να θεωρηθεί η φορά προς τα πάνω. Να υπολογιστούν:
α. Η αρχική ενέργεια ταλάντωσης καθώς και η ενέργεια τη στιγμή t1.
β. Το έργο της δύναμης απόσβεσης από t=0, μέχρι την στιγμή t1.
γ. Η επιτάχυνση του σώματος τη χρονική στιγμή, t1.
δ. Οι ρυθμοί μεταβολής της δυναμικής ενέργειας ταλάντωσης, της κινητικής ενέργειας, και της
μηχανικής ενέργειας ταλάντωσης,
ε. Η ισχύς της δύναμης απόσβεσης τη στιγμή t1. Δίνεται g=10m/s2.
85
4. Eξαναγκασμένες ταλαντώσεις και συντονισμός
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
α. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε σταθερό το πλάτος μιας ταλάντωσης που γίνεται στον αέρα
πρέπει να ασκήσουμε στο σύστημα μια δύναμη που μεταβάλλεται………………με το χρόνο.
β. Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης εξαρτάται από τη……………του διεγέρτη.
γ. Η συχνότητα μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν είναι η …………….. του συστήματος
αλλά η συχνότητα που επιβάλλει ο …………..
δ. Αν η συχνότητα f του διεγέρτη πλησιάζει προς την ιδιοσυχνότητα f0 του συστήματος το
πλάτος της ταλάντωσης ………….. και γίνεται μέγιστο αν γίνει f=…. Τότε λέμε ότι έχουμε
……………..
ε. Στην ιδανική περίπτωση που η ταλάντωση δεν έχει απώλειες, στο συντονισμό το πλάτος τείνει
στο ………
στ. Στις ταλαντώσεις με απόσβεση η συχνότητα συντονισμού είναι λίγο ……………… από την
f0.
Θ4.4 Α. Πως βρίσκει εφαρμογή η θεωρία του συντονισμού στις οικοδομές κατά τη διάρκεια ενός
σεισμού;
Β. Πως βρίσκει εφαρμογή η θεωρία του συντονισμού στην περίπτωση που μια ομάδα ανθρώπων
περπατήσει πάνω σε μια γέφυρα με βηματισμό.
86
ΘΕΜΑΤΑ Α
Α4.3 Σύστημα κάνει εξαναγκασμένη ταλάντωση και η συχνότητα του διεγέρτη αυξάνεται από
το μηδέν. Τότε το πλάτος της ταλάντωσης
α. αυξάνεται.
β. μειώνεται και μετά αυξάνεται.
γ. αυξάνεται και μετά μειώνεται.
δ. μειώνεται.
Α4.4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση, σταθερής συχνότητας, το πλάτος και η ενέργεια του
συστήματος
α. αυξάνονται περιοδικά με το χρόνο.
β. μειώνονται περιοδικά με το χρόνο.
γ. αυξάνονται και μετά μειώνονται.
δ. διατηρούνται σταθερά .
87
Α4.8 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη από την
ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν αυξήσουμε τη συχνότητα του διεγέρτη, το πλάτος της
ταλάντωσης
α. αυξάνεται.
β. μένει σταθερό.
γ. μειώνεται.
δ. αυξάνεται και μετά μειώνεται.
Α4.9 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μικρότερη από την
ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν αυξήσουμε τη συχνότητα του διεγέρτη, το πλάτος της
ταλάντωσης
α. αυξάνεται.
β. μένει σταθερό.
γ. μειώνεται.
δ. αυξάνεται και μετά μειώνεται.
Α4.11 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι ίση με την
ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν αυξήσουμε την ιδιοσυχνότητα του συστήματος και
κρατήσουμε σταθερή τη συχνότητα του διεγέρτη, το πλάτος της ταλάντωσης
88
Α4.15 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση που βρίσκεται σε κατάσταση συντονισμού αυξάνουμε
ελαφρά τη σταθερά απόσβεσης, b. Τότε
α. το πλάτος μειώνεται και η ιδιοσυχνότητα του συστήματος μειώνεται ελαφρά.
β. το πλάτος μειώνεται και η ιδιοσυχνότητα του συστήματος αυξάνεται ελαφρά.
γ. το πλάτος αυξάνεται και η ιδιοσυχνότητα του συστήματος μειώνεται ελαφρά.
δ. το πλάτος αυξάνεται και η ιδιοσυχνότητα του συστήματος αυξάνεται ελαφρά.
Α4.16 Ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή λανθασμένες
Α4.17 Σύστημα μάζας, m και ελατηρίου σταθεράς k, κάνει εξαναγκασμένη ταλάντωση. Ποιες
από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή λανθασμένες;
1 m
α. Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος είναι f0= .
2π k
β. Το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης είναι ανεξάρτητο από τη συχνότητα της
διεγείρουσας εξωτερικής δύναμης.
γ. Το σύστημα ταλαντώνεται με τη συχνότητα της διεγείρουσας εξωτερικής δύναμης.
δ. Η ενέργεια του ταλαντωτή μειώνεται εκθετικά με το χρόνο.
ε. Το πλάτος μένει σταθερό για μια τιμή της συχνότητας, f, του διεγέρτη.
στ. Είναι δυνατόν το πλάτος να έχει ίδια τιμή για δυο διαφορετικές συχνότητες του διεγέρτη.
ζ. Στο συντονισμό, στη μεγαλύτερη τιμή του b αντιστοιχεί μικρότερο μέγιστο πλάτος.
Α4.18 Σύστημα μάζας, m και ελατηρίου σταθεράς k, κάνει εξαναγκασμένη ταλάντωση και
βρίσκεται σε συντονισμό. Ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή
λανθασμένες;
α. Το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο, αν το περιβάλλον του ταλαντωτή είναι το
κενό ή το νερό.
1
β. Η συχνότητα της ταλάντωσης είναι η f0 = k/m αν η σταθερά απόσβεσης είναι b≠0.
2π
γ. Η διεγείρουσα εξωτερική δύναμη έχει την ίδια φάση με την ταχύτητα ταλάντωσης.
δ. Το πλάτος τείνει στο άπειρο αν, b=0.
ε. Κατά το συντονισμό δεν έχουμε μεταφορά ενέργειας από το σύστημα στο περιβάλλον.
Α4.19 Σφαιρίδιο μάζας m, είναι αναρτημένο στο ελεύθερο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού
ελατηρίου. Το σύστημα εκτελεί στον αέρα εξαναγκασμένη ταλάντωση με συχνότητα fδ = 2·fο,
89
όπου fo η ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν η συχνότητα του διεγέρτη μεταβληθεί έτσι ώστε fδ΄
= fo, τότε το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος:
α. θα αυξηθεί
β. θα μειωθεί
γ. θα παραμείνει σταθερό
δ. θα μηδενιστεί
Α4.20 Στο ελεύθερο άκρο κατακόρυφου ελατηρίου σταθεράς k είναι δεμένο σώμα μάζας m, το
οποίο εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση. Αρχικά η συχνότητα της διεγείρουσας δύναμης είναι
f = f0, όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος. Αν κάποια στιγμή
διπλασιάσουμε την μάζα του σώματος, διατηρώντας σταθερή την συχνότητα της διεγείρουσας
δύναμης, τότε το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος:
α. θα αυξηθεί
β. θα παραμείνει σταθερό
γ. θα ελαττωθεί
δ. θα μηδενιστεί
90
ΘΕΜΑΤΑ Β
Β4.1 Σύστημα στο οποίο δεν υπάρχουν απώλειες ενέργειας ταλαντώνεται με ιδιοσυχνότητα
40Ηz. Ασκούμε στο σύστημα εξωτερική περιοδική δύναμη ώστε οι ταλαντώσεις του να γίνουν
εξαναγκασμένες. Για να γίνει το πλάτος αυτών μέγιστο πρέπει η περίοδος μεταβολής της
δύναμης του διεγέρτη να γίνει:
Β4.2 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση. Όταν η συχνότητα του
διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz, το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο. Θα
έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης, όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμή:
Β4.3 Ταλαντωτής με ιδιοσυχνότητα f0=1000Ηz ταλαντώνεται υπό την επίδραση διεγέρτη του
οποίου η συχνότητα μεταβάλλεται από 1200Ηz έως 800Ηz. Το πλάτος της ταλάντωσης:
α. αρχικά μειώνεται και μετά αυξάνεται.
β. αρχικά αυξάνεται και μετά μειώνεται.
γ. μειώνεται.
δ. αυξάνεται.
1 k
▪Β4.4 Ταλαντωτής με ιδιοσυχνότητα f0= κάνει εξαναγκασμένες ταλαντώσεις με
2π m
συχνότητα f>f0. Αυξάνουμε τη μάζα του ταλαντωτή και τον διεγείρουμε και πάλι με την ίδια
συχνότητα, f. Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται τώρα:
α. μικρότερο από πριν.
β. ίδιο με πριν.
γ. μεγαλύτερο από πριν.
►Β4.5 Σώμα μάζας m είναι δεμένο στην άκρη ελατηρίου σταθεράς k και κάνει εξαναγκασμένη
ταλάντωση. Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f=2f0, όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν
τετραπλασιάσουμε τη μάζα του σώματος, ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή,
τότε το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος:
α. αυξάνεται
β. ελαττώνεται
γ. παραμένει σταθερό.
►Β4.6 Διαθέτουμε τρία συστήματα μάζας − ελατηρίου. Το (1) με m1=m και k1=k και το (2) με
m2=m και k2=k/9 και το (3) με m3=9m και k3=4k. Ταλαντώνουμε και τα τρία συστήματα με τη
1 k
ίδια διεγείρουσα δύναμη που έχει συχνότητα f= .
6π m
Ι. Να κατατάξετε τα πλάτη ταλάντωσης των συστημάτων από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο
και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
ΙΙ. Ποιο από τα συστήματα ταλαντώνεται με τη μεγαλύτερη συχνότητα.
►Β4.7 Σώμα μάζας m είναι δεμένο στην άκρη ελατηρίου σταθεράς k και κάνει εξαναγκασμένη
ταλάντωση. Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f=2f0, όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος. Αν
91
υποτετραπλασιάσουμε τη μάζα του σώματος, ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή,
τότε το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος:
α. γίνεται μέγιστο
β. ελαττώνεται
γ. παραμένει σταθερό.
δ. αυξάνεται αλλά δεν γίνεται μέγιστο
►Β4.8 Ένα σύστημα μάζας m − ελατηρίου k εκτελεί εξαναγκασμένες ταλαντώσεις υπό την
επίδραση δύναμης του διεγέρτη συχνότητας, f1, μέσα σε δοχείο, πιεσμένου
αέρα. Η συχνότητα f1 είναι τέτοια ώστε αν τη μειώνουμε συνεχώς, το
πλάτος της ταλάντωσης αυξάνεται και μετά μειώνεται. Για να βρεθεί το
σύστημα σε κατάσταση συντονισμού πρέπει
▪ Β4.9 Ένα σύστημα μάζας m − ελατηρίου k εκτελεί εξαναγκασμένες ταλαντώσεις υπό την
επίδραση δύναμης του διεγέρτη συχνότητας, f1, μέσα σε δοχείο, πιεσμένου αέρα. Η συχνότητα f1
είναι τέτοια ώστε αν τη αυξάνουμε συνεχώς, το πλάτος της ταλάντωσης αυξάνεται και μετά
μειώνεται. Για να βρεθεί το σύστημα σε κατάσταση συντονισμού πρέπει
►Β4.10 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι fδ και είναι ίση με
fδ=2f0. Ο λόγος της μέγιστης δυναμικής προς τη μέγιστη κινητική ενέργεια της ταλάντωσης
είναι:
U 1 U U
α. max = β. max = 1 γ. max = 2
Kmax 4 Kmax Kmax
►Β4.11 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι fδ και είναι ίση με
fδ=f0/2. Ο λόγος της μέγιστης δυναμικής προς τη μέγιστη κινητική ενέργεια της ταλάντωσης
είναι:
U 1 U U
α. max= β. max=2 γ. max = 4
Kmax 4 Kmax Kmax
►Β4.12 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι fδ και είναι ίση με
fδ=f0. Ο λόγος της μέγιστης δυναμικής προς τη μέγιστη κινητική ενέργεια της ταλάντωσης είναι:
U 1 U U
α. max= β. max=1 γ. max=2
Kmax 4 Kmax Kmax
92
α. μειώνεται συνεχώς
β. αυξάνεται συνεχώς
γ. αυξάνεται και μετά μειώνεται
δ. μειώνεται και μετά αυξάνεται
►Β4.14 Μηχανή enduro κινείται σε οργωμένο χωράφι κάθετα στις αυλακιές που έχουν πλάτος
d. Όταν το κοντέρ γράφει 36km/h ο οδηγός αντιλαμβάνεται ότι το όλο σύστημα μηχανής και
αναβάτη συντονίζεται, γιατί το πλάτος ταλάντωσης αυξάνεται υπερβολικά και ο οδηγός
δυσκολεύεται να κρατηθεί πάνω στη μηχανή. Η συνολική μάζα μηχανής και οδηγού είναι
m=300kg και η σταθερά του ελατηρίου είναι k=12⋅105Ν/m. Για να συμβαίνει συντονισμός θα
πρέπει οι αυλακιές να έχουν πλάτος
►Β4.15 Σώμα εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση. Η δύναμη απόσβεσης είναι η Fαν και η
δύναμη του διεγέρτη Fδ· Αν η γωνιακή ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή είναι ω0 και η συχνότητα
του διεγέρτη, ω, τότε σε μια τυχαία απομάκρυνση, x η σχέση που συνδέει τις Fαν και Fδ είναι
►Β4.16 Σώμα εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση. Η δύναμη απόσβεσης είναι η Fαν και η
δύναμη του διεγέρτη Fδ· Η γωνιακή ιδιοσυχνότητα του συστήματος είναι ω0 και η συχνότητα
του διεγέρτη, ω. Ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή λανθασμένες;
α. Ισχύει η σχέση Fαν=−Fδ σε κάθε θέση x και για κάθε τιμή της γωνιακής συχνότητας, ω.
β. Ισχύει η σχέση Fαν=−Fδ σε κάθε θέση x, μόνο αν το σύστημα βρίσκεται σε συντονισμό.
γ. Ισχύει η σχέση Fαν=−Fδ στη θέση x=0 για κάθε τιμή της γωνιακής συχνότητας, ω.
δ. Ισχύει η σχέση: υ2=ω2(Α2−x2)
ΙΙ. Ο στιγμιαίος ρυθμός μεταβολής της δυναμικής ενέργειας στην εξαναγκασμένη ταλάντωση
είναι
1
α. dU/dt= mω2x·υ β. dU/dt= mω02x·υ γ. dU/dt= mω02x·υ
2
93
ΘΕΜΑΤΑ Γ
! Γ4.2 Σώμα μάζας m=1kg κρέμεται από το άκρο κατακόρυφου ελατήριου σταθεράς k=100Ν/m,
το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο.
α. Πόση είναι η ιδιοσυχνότητα του συστήματος, αν ταλαντώνεται στο κενό;
β. Αν το σύστημα τοποθετηθεί σε περιβάλλον πεπιεσμένου αέρα, υποβληθεί σε εξαναγκασμένες
ταλαντώσεις από διεγέρτη γωνιακής συχνότητας ωδ=6rad/s και ταλαντώνεται με μέγιστη
κινητική ενέργεια Κmax=0,72J, να γραφεί η εξίσωση απομάκρυνσης της εξαναγκασμένης
ταλάντωσης του σώματος, αν για t0=0, x=0,2m
γ. Πόση είναι η μέγιστη δυναμική ενέργεια του ταλαντωτή όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναι
ωδ=6rad/s.
δ. Αν η συχνότητα του διεγέρτη μεταβάλλεται στην περιοχή από f1=3/πΗz έως f2=7/πΗz, να
σχεδιάσετε την καμπύλη μεταβολής του πλάτους σε σχέση με τη συχνότητα του διεγέρτη και να
περιγράψετε τον τρόπο μεταβολής του πλάτους στην περιοχή αυτή.
94
►Γ4.4 Σώμα μάζας m=1kg εκτελεί οριζόντιες εξαναγκασμένες ταλαντώσεις σταθερού πλάτους
Α=0,1m. Η δύναμη επαναφοράς είναι Fεπ=−80x, η δύναμη απόσβεσης Fαν=−5υ και η δύναμη του
διεγέρτη της μορφής Fδ=F0 ημ (10t+φ0). Θεωρούμε ότι για t=0 είναι x=0 και υ>0.
α. Να γραφούν οι εξισώσεις απομάκρυνσης, ταχύτητας και επιτάχυνσης.
β. Να υπολογιστεί το μέτρο της ταχύτητας τη χρονική στιγμή, t1 που το σώμα περνάει από τη
θέση x=0,06m.
γ. Να υπολογιστούν οι τιμές δυναμικής και κινητικής ενέργειας την ίδια χρονική στιγμή t1.
δ. Οι ρυθμοί μεταβολής της δυναμικής και της κινητικής ενέργειας την ίδια χρονική στιγμή t1.
ε. Ο ρυθμός παραγωγής θερμότητας λόγω της δύναμης αντίστασης.
στ. Ο ρυθμός με τον οποίο μεταφέρεται ενέργεια στο σώμα μέσω της δύναμης του διεγέρτη.
Γ4.5 Σώμα μάζας m=1kg ταλαντώνεται σε οριζόντιο άξονα x υπό την επίδραση μιας δύναμης
επαναφοράς F=−100x, όπου x η απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας, τη δύναμη απόσβεσης
Fαν=−5υ, όπου υ η ταχύτητα και μιας εξωτερικής δύναμης της μορφής F=F0ημ(20t+φ0). Θέτουμε
ως t=0 τη στιγμή που περνάει από τη θέση ισορροπίας με υ>0 και μετράμε ότι το πλάτος είναι
Α=1m.
α. Να γραφούν οι εξισώσεις απομάκρυνσης, ταχύτητας και επιτάχυνσης ως προς το χρόνο, t, στο
SI.
Κάποια στιγμή που το σώμα περνάει από τη θέση x=0,6m, κινούμενο προς τη θέση ισορροπίας
του να υπολογιστούν:
β. Η κινητική και δυναμική ενέργεια της ταλάντωσης
γ. Οι ρυθμοί μεταβολής της κινητικής και δυναμικής ενέργειας.
δ. Η ισχύς της δύναμης απόσβεσης
ε. Ο ρυθμός με τον οποίο μεταφέρεται ενέργεια από το διεγέρτη στο σύστημα
στ. Αν αυξήσουμε τη συχνότητα στην τιμή f2=5Ηz τι θα συμβεί με το πλάτος;
95
Γ4.7 Η εξίσωση επιτάχυνσης μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης είναι α=−500ημ50t (S.I). Η
δύναμη της αντίστασης του περιβάλλοντος είναι της μορφής Fαν=−0,2υ.
α. Να γράψετε την εξίσωση της δύναμης απόσβεσης συναρτήσει του χρόνου.
β. Να δείξετε ότι τη χρονική στιγμή t=π/5s η δύναμη του διεγέρτη είναι αντίθετη από τη δύναμη
απόσβεσης και να υπολογίσετε την τιμή της.
γ. Να υπολογίσετε το ρυθμό προσφοράς ενέργειας εκ μέρους του διεγέρτη, τη χρονική στιγμή
t=π/5s.
►Γ4.8 Σύστημα εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση της οποίας η εξίσωση απομάκρυνσης είναι
x=0,5ημ100t, (SI) H δύναμη της τριβής που ασκείται στο σύστημα είναι ανάλογη της ταχύτητας
και δίνεται από τη σχέση F=−bυ, με b=10 kg/s.
α. Πόση ενέργεια δίνει ο διεγέρτης στο σύστημα σε χρονικό διάστημα μίας περιόδου.
β. Ποιος είναι ο στιγμιαίος ρυθμός προσφοράς ενέργειας του διεγέρτη τη χρονική στιγμή t=Τ.
α. W= bΑ2ωπ= 785J, β. P=2,5⋅104J/s
96