Professional Documents
Culture Documents
মুক্তবুদ্ধির চর্চা
মুক্তবুদ্ধির চর্চা
মুক্তবুদ্ধির চর্চা
VlmgIr ŸHaesn
29 ŸPbã›yarI, 2004
(Zui¹¡badI idbs ˆpleQY iliKt)
ˆ‡sàgW ûmayun Vjad - ba„laedeSr pãDantm pãTaiberaDI ŸlKk, mu¹¡ mnaedr ŸpãrNar ˆ‡s
buiÁman jIb iHeseb pâiTbIet VibàBaebr ìr› ŸTek† manux buiÁ w icÇ»aSi¹¡r
pãeyag ker …eseC Za taek sàbŸSãò jIb iHeseb pãitòa ideyeC …b„ manux
Vj jel-óùel-AÇ»ireQ tar ViDptY ibó»aer smàT HeyeC| tTaip …Fa
sHej† Anuemy ŸZ pãitk™l pãakáitk w samaijk Si¹¡r Ÿmakaebla kret
igey AiDka„S ŸQeº† manux ibHÕl Hey peReC …b„ tar buiÁ w icÇ»aSi¹¡
praijt Hey bÆdI Hey peReC nanarkm bÁmUl w k™s„ôara¬CÊ DàmIy,
samaijk w rajEnitk DarNar pirm¸el| …b„ bàtman Zuegw ŸZ ibSÿjueR
AiDka„S manuexr mui¹¡ Ÿmelin Šsb bÁmUl w k™s„ôara¬CÊ icÇ»a-Darar
VƒkR ŸTek, ŸsFa Kub sHej† Anuemy|
vkebd s„iHtar ZugiF iCl mUlt kàmkae¸r Zug| kàmka¸ maen paiàTb m˜l w
smâiÁ laeBr ˆeÀeSY V§n ŸjÔel taet iG Ÿtel (Hib pãdan ker)
Ÿdbtaedr sǼiñ ibDaenr Ÿcña kra, Ÿdbtaedr pãs„SasUck mǽ w Ÿó»aº paf
kra| AàTa‡ …-Zueg Zag-Z¯-ŸHaemr meta nanaibd Vnuòaink kàmkae¸r
meDY† manuexr kamna cirtaàT krar ˆpay sÉankra HeyeC, ¯an- càcar mDY
idey Zaca†-baCa† ker Ÿnwyar meta pirebS-pirióùitr tKena sâiñ Hyin
tbu manux ¯anbuiÁHIn jRip¸ ba †trpãaNI ny bel† …ekbaer Vidm
pirebeSw BartIy manuexr maeJ pãSÈSIltar pãkaS GeFeC| Ÿs kareN†,
vkebd s„iHtar kàmkae¸r Zuegw edbtaedr Aió»tÔ sÚpeàk (…b„ taedr
ˆeÀeSY Anuiòt Zag-Ze¯r saàTkta sÚpeàk) pãSÈ ˆ¾aipt HeyeC|
obidk Zuegr ŸSx Baegr Bartbeàxw …-rkm ibeÅaH† ŸdKa ideyiCl| Ÿs-
smey mu¹¡buiÁ càcaek iBi¹ ker bãaüNYbadI DàmSaó½ w BabbadI dàSnek Zƒara
cYael² jaineyiCeln, tƒaedr meDY pUrN ksYp, mkKil Ÿgasal, pkD
k¬cayn, ing¥nampu¹, Aijt ŸkskÜl pãmuK ibeÅaHI icÇ»anayekr nam
ˆeLKeZagY| …ƒedr meDY sbecey ibpåbI (radical) iCl Aijt ŸkskÜl w
tƒar AnusarIbâeÆdr icÇ»aDara| taƒra ŸdHaitir¹¡ VtMar Aió»¹Ô ÷Ikar kern
in| tƒaedr met W ""Zaek VtMa bla HeyeC ta Vsel iQit, Ap, Ÿtj, mr›‡
- …† car mHaBUetr Ãara iniàmt …b„ mataipta ŸTek ˆ‡pÊ; ŸdHpaetr se˜
se˜ VtMaw iCÊ w ibnñ Hey Zay, mâtuYr pr …r Vr Ÿkan Aió»tÔ† Taek
na|''
mu¹¡buiÁ càcar …-rkm pFBUimet† pãTem ˆÄb GeF ojn w per ŸbOÁ
mtbaedr| bãaüNY Saó½icÇ»ar ibr›eÁ dƒaiRey ŸgOtm buÁ Ÿjar glay ‰Sÿerr
Aió»tÔ iney jæpna-kæpna ba tàkibtàkek AàTHIn bel ŸGaxNa kreln, ‰Sÿr
ba prelaek ibSÿasek bad idey† manuexr jIbn clar idkineàdSna ideln -
k™s„ôaerr ibprIet Zui¹¡ibcarek ˆeàDÕ tuel Dreln| †itHaesr me‚
ba„galI jaitr AnupãebS GeF bueÁr icÇ»ar ˆ¹raiDkar iney†| nanan rœp w
rœpaÇ»err mDY idey pãbaiHt Ÿs† ˆ¹raiDkar† ba„galIr mu¹¡buiÁ càcar
AbybiF inàmaN ker ideyeC| ba„galIr ŸlOikk ŠiteHYw Ÿs†
ˆ¹raiDkariF† ibDât ŸdKet pa†| ba„galIr ŸlOikk ŠiteHYr Ba¨aer
sÉanI dâiñpat krel† ŸdKet pab W paëcatY tTa VDuink iSQay iSiQt
ikCus„KYk ba„galIr meDY†-ŸZ mu¹¡buiÁr càca sIimt ŸTekeC …mn DarNa
ŸmaeF† stY ny| br„ pãkátpeQ pãak-VDuinkkal ŸTek† ba„lar
ŸlaksaDarN mu¹¡buiÁ w Zui¹¡badItar càca ker …eseC - nana pãitkšltar
caep kKena kKena Ÿs Ÿsãat- Dara QIN ba Abdimt HeyeC, kKena-ba
ˆnMaàggamIw HeyeC; ikǼ kKena† Ÿs-Ÿsãat …ekbaer ìï, r›Á ba ó»Ø Hey
Zayin|
ŸSx rQa ŸZ Hyin tar Buir Buir pãmaN mjud reyeC Vmaedr† ŸlOikk
ŠiteHYr Ba¨aer| Ÿs Ba¨aer ˆƒik idel† ŸdKet pa† ŸZ, ŸlaksaDarN Ÿkan
met† Saeó½r sb Anu¯a ibna Zaca† ba pãitbaed Ÿmen Ÿnyin - Zui¹¡ibcaerr
Daral Aeó½ pãitiòt Saó½Iy sb ibiDibDan- ek tara ŸkeF Pala Pala ker
ideyeC; Vbar kKena kKena Ÿs-sbek bY˜-ibÅœep ibÁ kereC| …Kn ŸTek
kmpeQ …k Hajar bCr Veg pãakát w ApÙ„eSr ineàmak ŸBe˜ ZKn
ba„laBaxar sebmaº ABuYdy GFeC, tKnkar rict ŸdaHaekax w càZapd
smUeHw ba„galI Ÿlaksmaej mu¹¡buiÁ w pã¯aSIl icÇ»aDara càcar ýpñ pãkaS
GeFeC| dâñaÇ» ÷rœp, ŸdaHakar srHpaedr ikCu ˆi¹¡r ˆeLK† ZeTñ| AtYÇ»
tIbã w tIQþ Baxay bãaüN rict Saó½ibDaenr pãitbad ker itin beleCn W
Añm ŸTek dSm Sta×I pàZÇ» ba„lay rañäQmtay AiDiòt iCeln ŸbOÁ
DàmablÜI Sask- bâÆd| dSm Sta×Ir pr duŸSa bCr Der cel bãaüNY DàmablÜI
Ÿsnb„SIyedr Sasn …b„ ºeyadS Stk ŸTek †slaemr rajtÔ| ikǼ
ba„galIr pãDantW gãamekiÅk w káixiBi¹k jIbn-Zapn pãNalI Hwyar
kareN rañäQmtay AiDiòt Saskedr saeT taedr sÚpàk ŸTekeC mult
ibi¬CÊ ba QIn …b„ Ÿs-jenY SaskbâeÆdr Dàm saDarN manuexr jIbndàSenr
ˆpr Ÿkan pãtYQ pãBab ŸPelin| Zidw S„kracaàZ-kàtâk iHÆdu DàmIy
pUnàjagrenr pr lQN Ÿsenr Sasnamel rañäIyBaeb Deàmr bYapk baRabaiR
cel ba„lar manuexr ˆpr; Vr ifk tKn† †slam Dàm ZKn bàNaSãmibHIn
smta w ÙatâetÔr baNI iney ba„lay Vgmn ker, pUnray bãaünY bàNaSãemr
AiBSap ŸTek bƒacar jenY ba„galI jngN del del †slaem dIiQt Hy|
bó¼tW iHÆdu, ŸbOÁ, †slam †tYaid pãTagt Dàm Vmaedr smaej AnupãebS
kereC rañäZeǽr Saskedr Dàmek ŸkÆÅ ker†| ikǼ Š sb Dàm§ela† ba„galI
Ÿlaksmaej pãebS ker º¡em† taedr Saó½Iy ibìÁta Hairey ŸlOikk Deàm
pirNt HeyeC| ba„galIr ŸlOikk Dàm§ela pãTagt Saó½Deàmr rQNSIl t¹Ô w
ibDanek brabr† pãtYaKan kereC …b„ Ÿs-pãtYaKaen ŸlaksaDareNr
ka¨¯an w mu¹¡buiÁ† inàDark BUimka gãHN kereC| Ÿs-jnY† ŸdKa Zay,
rajanuDnY pi¨tbàg ZKn bãaünYSaeó½r ibìÁta rQar jnY s„ôát Baxay
rict Saó½gãeÇùr ŸdSIy Baxay Anubad pãcaerr ibr›eÁ Petaya jair kereC,
tKn ba„galI ŸlaksaDarN Ÿs-Petayaek ŸTaRa† peraya kereC| ŸZmn,
AñadS puraN ik„ba ramayN Zid Ÿkˆ ŸdSIy Baxay Anubad ker, teb Ÿs
nrek pitt Heb bel bãaüNY Saó½karra ŸZ ibDan jair kereC taek AgãaHY
ker† ramayN-mHaBart-Bagbt sH Saó½ w puraN gãeÇùr Ajsã ŸdSIy Anubad
w BaxY pãcar kereCn Ÿlaksmaejr kibbâÆd| Saó½½karedr r¹¡cQ™
Ÿlakkibedr mu¹¡buiÁ càcaek Ÿfikey raKet paerin| Vr k´rpÇùI
Saó½bYbsayIedr bdel mu¹¡mna kibra bâH¹r smaejr manYta-SãÁaw Ÿpey
ŸgeCn sHej†|
mu¹¡buiÁek …kFa Zaiǽk dâiñet ŸdKa ikǼ Ÿkan met† sifk w †itHas sÚmt
ny| manb †itHaesr idek takael sHej† ŸdKa Zay - pâiTbIr pãetYk
jnegaiòr smajjIben† mu¹¡buiÁr càca Dàmectnar …kiF dIàG pàZay Aitº¡m
ker Agãsr HeyeC …b„ manb smaej Ÿs-pàZayiFr cURaÇ» Absan …Kena
GeFin| ibeSxt káixiBi¹k ˆ‡padn-bYbóùar ADIn ŸZ smaj, Ÿs smaejr
icÇ»aŸctna Ÿta Vjw AinbaàZ rœep† DàmaSãyI| Deàmr Vwtar ŸBter ŸTek†
Ÿs-smaejr manux buiÁr càca ker, Ÿs-Drenr càcar mDY idey† tar buiÁ
SaiNt Hey ˆef w º¡maÊey taet mui¹¡r ŸCƒaya laeg| DàmekiÆÅk smaj
kafaemaet manuexr mu¹¡buiÁr càca Dàmek ŸkÆÅ ker† ýPšiàt ŸpeyeC,
pãitiº¡yar ibr›eÁ s„gãamw Dàmek† VSãy kereC| smaejr DàmIy kàtâtÔSIl
ŸgaòI Deàmr ŸZ-bYaKYa ideyeC, ta kKn† kàtâtÔ-bi‚t ŸlaksaDareNr ÷aeàTr
piretaxk Hyin br„ HeyeC tar ˆleFa| ta† kàtâtÔHInra Deàmr AnYtr
bYaKYa KuƒejeC| Ÿs-bYaKYa Kuƒjet igey† tara maàks-kiTt Deàmr smaelacna-
y pãbâ¹ HeyeC …b„ Ÿs† smaelacna idey† ìr› HeyeC taedr mu¹¡buiÁr càca|
ˆperaeLiKt pãacIn BartIy (vkebd s„iHtar w ˆpinexdIy Zueg), ŸbOÁ
mtbadIy w Vid ba„galIy (srHpad pãmueKr) mu¹¡buiÁ càcaet …-rkm …kiF
Dara† suýpñ Hey ˆef AàTa‡ Deàmr smaelacnaek ŸkÆÅ ker† mu¹¡buiÁr càcar
ýPšrN GFet ŸdiK| mDYZuegr †ˆeraepr †itHaesw Ÿta Vmra …-rkm
GFna† GFet ŸdiK| du'Hajar bCr Veg jngeNr AiDkar pãitòar Viàtek
Baxarœp dan ker ˆÄb GeFiCl ŸZ-KâñDeàmr, Ÿs† KâñDàm suibSal Ÿram
samãaejYr srkarI Deàm pirNt Het† jngeNr VSa-Vka„Qaek crmBaeb
pddilt kret Taek KâñIy ctuàT Sta×I ŸTek| kYaTilk caeàcr ZajkIy
Sasktǽ Kâñ mtbaedr ŸZ pãitiº¡yaSIl BaxY manuexr ˆpr caipey ideyiCl
tar† ibr›eÁ jngeNr pQ ŸTek Kâñ Deàmr ibpåbI bYaKYa Haijr keriCeln
†ˆeraepr ibpåbI buiÁjIibbâÆd| …ƒedr meDY iCeln wya†i£P, jn Has, Fmas
mueyn‡sar, ˆ†nöYanlI …b„ …-rkm Vera Aenek| …ƒra VDuink AeàT
Ÿkˆ† DàmiberaDI ba naió»k ba bó¼badI iCeln na| tbuw Deàm Vóùa ŸreK† …ƒra
ŸZBaeb mu¹¡buiÁr càca keriCeln tar ŠitHaisk §r›tÔek Ÿkan met†
A÷Ikar kra Zay na| br„ …sb inàBIk buiÁjIibedr ibpåbI Dàm-bYaKYaek
AblÜn ker† Ÿta p‚dS-ŸxaRS Stekr †ˆeraep KâñcaàcIy Sasnteǽr
ibr›eÁ geR ˆef grIb Ùatâs„G, FYabra†F, ŸleBlar, ihgaàl namk j˜I
VeÆdaln smUH| …† VeÆdaln§ela ta‡QiNk sPlta na Ÿpelw
prbiàtkaelr Aenk Ÿbgban w sPl ibpåebr ŸpãrNar ˆ‡s iHeseb ŸZ kaj
keriCl, ta A÷Ikar krar ˆpay Ÿn†| Deàmr Vwtay Abóùan kerw Deàmr
ŸZ pãgitmuKI smaelacna pãagaDuink kaelr icÇ»aibdgN keriCeln ik„ba
ibeÅaHI Dàm-Ÿctnaek VSãy ker manibk AiDkar pãitòar leQY
ŸlaksaDarN ŸZ-sb VeÆdalen Jƒaipey peRiCl, Ÿs-sebr §r›tÔ ˆepQnIy
ny Ÿkanmet†| …-kaelr w BabIkaelr manuexr mu¹¡buiÁ càca Heb …rkm sb
mu¹¡buiÁ càcar ŸlOikk ŠiteHYr† ˆ¹raiDkar maº|
†ˆeraepr se˜ pãittulnay ba„galI ŸlOikk ŠitHY Ÿta Aenk ŸbSI smâÁ|
ibeSx ker Saó½Iy Deàmr AnuSasenr ibr›eÁ pãSÈ ˆ¾apenr bYapaer Vmaedr
ŸlaksaDarN ŸZ buiÁ, pã¯a, saHs w onpueNYr pircy ideyeC AnYº tar
tulna Ÿmla Bar| "inmÈbeàgr manuexr DàmBabna ŸZ ˆ¬cbàgIy Qmtabanedr
ŸTek pâTk Hey Taek' - … kTa †talIr ibpåebr icÇ»anayk gãamisw bel
ŸgeCn| …-paàTkY kKena kKena pãkF Hey ˆef …b„ ta inmÈbeàgr manuexr
maeJ iBÊDàmI mtbaedr ˆÄb GFaet paer| Vmaedr DàmIy †itHaesr iBtr
ˆƒik marel - …-Drenr GFna Vmaedr ŸdeS† ŸbSI ýpñta w tIbãta iney
pãkaiSt Het ŸdiK| ˆdaHrN ÷rœp, pãacIn ba„lar ŸbOÁ isÁacaàZra bàNaSãyI w
pãitiº¡yaSIl bãaüNYDeàmr ‰Sÿr- ibSÿasek inàmmBaeb Vº¡mn ker ŸZ
"ŸlOikk ŸbOÁ Dàm'-r ibbàtn GFay, ta prbiàtet "obx—b sHijya' Hey
ŸlOikk †slaemr s„eZaeg "ŸlOikk baˆl' te¹Ô rœp Ÿny, Za Veg† ˆeLK
kra HeyeC| baˆl mtbaed Ÿta ŸlaksaDareNr Zui¹¡badI mu¹¡buiÁ w icÇ»n
càcar …k ABabnIy ÷aQr reyeC, Za pãcilt DàmanuSasnek …b„ ibeSxt
†slam DàmIy DYanDarNaek suinpun pãSÈbaen, Ù›k™iFet w Ab¯ay naó»anabud
ker ŸCeR ideyeC| ŸZmn, baˆl-iSeramiN laln SaeHr iSxY duÀu SaeHr mueK
ìin -
sHj-srl gaenr Baxay "AiSiQt' "gãamY Pikr' laln SaH …-rkm Aenk
icÇ»nIy t¹Ô w setYr† ˆdGaFn GiFeyeCn| iHÆdu w muslmaenr ÷àg ba
prelak sÚpàkIy Ailk Babnar pãitw itin smaelacnar tIr ineQp
kereCn …Baeb W
pãTagt Dàm§elaet ŸZ ÷àg ba ŸbeHó»ek Ait ŸlaBnIy rœep tuel Dra HeyeC,
taek† ikna AblIlay "ŸBeó»r suK PaFk sman' ray idey Anayaes pãtYaKYan
kret ŸpereCn ŸlakDàm tTa Ÿlaksmaejr pãitiniD laln SaH| …Kaen†
ŸSx ny - †slaem narIek †Helaekw ŸZmn Aenk manibk AiDkar ŸTek
bi‚t raKa HeyeC, Ÿtmin prelaekw ŸZ tar pãaiÐ sÚpeàk ikCu† Baba Hyin,
Ÿs ibxyiFw suibcQn Ÿlakkibr dâiñ …Raet paerin| ta† DàmDÕjIedr kaeC
tƒar ibÅœp Bra ibbãtkr pãSÈ -
skl DàmSaeó½† …k nYay-ibcark ‰Sÿerr kTa bla Hey Taek| ikǼ pâiTbIet
manuex manuex ŸZ ŸBd-obxmY ibraj ker, ta ŸdeK ÷aBaibkBaeb† ‰Sÿerr
nYay-ibcar sÜeÉ seÆdH jaeg| nYay-ibcark ŸKadar duinyaet ŸZ-manux
pãitinyt duWK-kñ ŸBag ker Zay …b„ ibna Ÿdaex pãbelr inpIRen
ˆ‡pIiRt Het Taek, Ÿs† manux ik-ker prelaek …k† ŸKadar inkF
suibcar Ÿpey ÷àgelaek Zawyar Brsa Ÿpet paer? obxmY-pIiRt Ÿs†
manuexr pQ ŸTek† laln SaeHr Q™Ø ij¯asa -
…b„
baó»eb …-rkm raejYr Aió»tÔ AbSY† Ÿn†| ikǼ baó»eb Za Ÿn†, manux Ÿta
ta† sâiñ kret cay| manuexr pãkát dàSn He¬C - ibrœp baó»bek bdiley nya
duinya sâiñr dàSn| Ÿs† bdlaenar kajFa pãTm ker Ÿs kæpnay …kFa
VkàxnIy "÷àgrajY' ba "†ˆeFaipya' sâiñr maDYem| prbiàtet manux º¡magt
Ÿs† †ˆeFaipya'ek samen ŸreK tar pãyasek AbYaHt raeK| ba˜alI
Ÿlaksmajw †ˆeFaipya sâiñet ŸmaeF† pIiCey Taekin| kalektur §jraF
rajY …-rkm† …kiF †ˆeFaipya maº| …-rkm VerkiF †ˆeFaipya
Dàmm˜elr nayk laˆesenr mynagR rajY| …edeSr manux VbHmankal
Der† …k stYZuegr kæpna ker …eseC ŸZKaen AstY Ÿn†, ADàm Ÿn†,
AnYay Ÿn†, AsamY Ÿn†| manuexr kiæpt †ˆeFaipyaek baó»bta daenr pãyas
kKena kKena sPl Hey baó»eb† Ÿs †ˆeFaipya mUàt Hey ˆef| ŸZmn, Vfaera
Stekr ŸSx w ˆinS Stekr ŸgaRar idek mymnis„eHr ˆ¹ra‚el …-
rkm …kiF GFna† GeFiCl| Ÿs-…lakay krm SaH namk …k Ÿlaknayekr
ŸntâetÔ "paglpÇùa' namk …kiF ŸlakDàm ba ŸlOikk VeÆdaln geR ˆef|
paglpÇùar mUl kTa iCl …-rkm W
"VLaHr sâñ duinyar tƒar baÆda He¬C manux| VLaHr dâiñet taƒr skl baÆda†
sman, Ÿkˆ ŸCaF Ÿkˆ bR ny| Vr VLaHr jimenw tƒar skl baÆdar sman
AiDkar| Ÿkaena jimdar ba talukdaerr† Ÿs† jimenr Kajna daib krar
AiDkar Ÿn†|'
ŸlOikk samYbaedr Dark ŸSrpur rajY iFek iCl maº du'bCr| VDuink Aó½-
si°t ibãiFS osenYr Haet iFpu paglar prajy GeF …b„ Ÿs-rajY Vbar
jimdaredr Haet cel Zay| tbuw 1825 sael Vmaedr ŸdeS …mn …kiF
samYbadI rajY pãitiòt Hwyar GFna AtYÇ» ta‡pàZpUàN| ATc Ÿs-ta‡pàZ
AnuDaben Vmra Ÿtmn grj ŸdKa†in| 1870 saelr maº itnmas óùayI
"pYair kimˆn' VeÆdalenr kTa iney Vmaedr Vebg-ˆ¬CÔaesr AÇ» Ÿn†
ikǼ tar Ÿceyw 45 bCr Veg ba„lar Ÿlaksmaejr manuexra GiFeyiCl iFpu
paglar samYraejYr mt Aenk bR GFnar| ATc …† GFnar pãit ba„lar
manuexr dâiñ peReC kdaic‡| karNFa Hl, Vmra ViBjaetYr AiBman w
s„ôar sHej CaRet pair na| ŸCaFelak'ra BÅelak'edr Ÿcey ŸbSI buiÁman
w Si¹¡man Het paer - Vmra …mn kTa Ÿmen inet Ain¬Cuk …b„ Ÿs-
kareN† Aenk §r›tÔpUàN samaijk stY ba GFna Vmaedr ŸcaƒeK Dra peR na|
Ÿs† jenY† ba„galIr ŸlOikk ŠiteHY ibiBÊ Daray GiFt pãkáñ mu¹¡buiÁ càcar
§r›tÔ sÚpeàk Vmra AenkFa AÉkaer† ŸTek igeyiC|
pãacIn BartIy nYaySaeó½ bla HeyeC - "baed baed jayet t¹ÔebaD' AàTa‡
bad-pãitbaedr mDY idey† te¹Ôr ŸbaD jenM| stYsÉaenr jnY bad-
pãitbaedr mDY idey† …§et Hy, bad-pãitbad CaRa mu¹¡buiÁr càca Ÿkaena
met† sÝb ny| ba–alI Ÿlaksmaj VbHman kal Der …† bad-pãitbaedr
ˆpr ZeTñ §r›tÔ idey …eseC …b„ ba„lar s„gIt-s„ôáitet bad-
pãitbad …kiF pãBabSalI óùan dKl ker VeC| ibcar gan, paLa gan, gÝIra
gan, kibgan †tYaidr Vsr ba„galIr ŸlakjIben Vjw mu¹¡buiÁ càcar
"sjIb m‚'| ibeSx ker kibgaenr - gan w kibtar ZugM-sâiñ …† kibgan
ìDu kibta ba gan† ny, ibtàkw beF| ibteàkr jnY† kibgaenr Verk nam
"kibr lRa†'| kibgaenr Vser du† kibyal DàmSaó½ ŸTek ìr› ker
smajnIit w rajnIit pàZÇ» bûibD ibxy iney …mn ŸKalaemla ibteàkr
AbtarNa kern ŸZ taet ŸbaJa Zay - ióùtabóùar smàTk w manuexr ÷aDIn
icÇ»n iberaDI kàtâtÔSIl Si¹¡ ibiDinexeDr nana ŸbRajal ideyw
Ÿlaksmaejr ÷aDIn icÇ»a w mu¹¡buiÁr pãbaHiFek Ÿfikey raKet paer na|
s˜Ietr mt† CRa, paƒcail, DaDa, pãbad w ŸlaknaFYsH Ÿlak-s„ôáitr skl
pãkreN† Ÿkaena-na-ŸkaenaBaeb mu¹¡buiÁr AiBbYi¹¡ GeF| teb Ÿs-AiBbYi¹¡
ŸZ Kub sHej† GFet paer, ta AbSY† ny| mu¹¡buiÁek k™s„ôaerr pi«el
huibey Ÿdyar mt …mn Ajsã ˆpadan ŸlOikk ŠiteHYr se˜ jiRt-imiSãt
Hey ŸgeC| kaeyim ÷aeàTr Dark-baHkrasHej ŸlaksaDareNr mu¹¡buiÁr
AiBbYi¹¡ek Ÿmen Ÿnyin; kKena DàmSaó½Iy ŸnSar ViPm Ka†ey, Vbar
kKena ŸpSISi¹¡r Ÿjaer mu¹¡buiÁek tara daibey raKet stt pãecña
kereC| wedr sâñ pãitbÉktar Ÿmakaebla ker, Vbar kKena jIbenr Jƒ™ik
iney† skl mu¹¡buiÁ w icÇ»nSIl ŸlakDàm pãb¹¡a, Ÿlakkib w Ÿlak-
naykek …igey ŸZet HeyeC|
…† gaenr suer mu© Hey ribfak™r ŸleKn tƒar ibKYat gan Za ba„laedeSr
jatIy s„gIetr màZada pay W "Vmar Ÿsanar ba„la, Vim Ÿtamay Bal bais'|
"pºpuF' kaebYr itin iciºt kereCn tƒar jIbenr ŸSx ˆpliØ| itin
jIbenr iHesb Ÿmlaet bseln …Baeb W
AnYidek kib njr›elr ˆpr Ÿta iCl baˆelr Vera gBIr pãBab| itin taƒr
÷BabisÁ ibeÅaHI suer inejek …kjn baˆl iHeseb† pircy ideln W
kib njr›l DàmSaeó½r Abdan manbsmaej Ÿkblmaº manuex manuex GâNa, da˜a
Vr ŸBdaebd - …sb Abelakn ker bYaTatur wibeÅaHI Hey ˆef ŸmaLa-
pueraiHtedr Hat ŸTek skl DàmgãÇùek iCiney inet beleCn| ìDu ta† ny,
Šsb DàmgãÇù inCk manuexr† sâñ bel ŸgeCn AblIlay W
r›Å kib njr›l DàmSaeó½ biàNt sãñaek …tFa† inCk buJet ŸperiCeln ŸZ
Ÿkaraen biàNt jaHaÊaemr pãc¨ Saió»ekw itin AblIlay AgãaHY kereCn
tar ibeÅaHI kibtay W
…b„
lalenr "sb Ÿlaek ky laln ik nam s„saer' gaenr meDY kbIerr …kiF
"bIjk'-…r srasir sadâSY lQY kra Zay| kbIr ileKeCn W
[Linda Hess Anuidt 'The Bijak of Kabir' ŸTek SãI sn‡k™mar imº kàtâk
Baxaǻirt]
kbIr ŸZ mUlt baˆl pÇùar …kjn "pãBabSalI pUàbsUrI' iCeln, tar Vera
pãmaN imel taƒr baˆelr nYay ˆpliØet - Dàm baiHer ny, Dàm iBter| ta†
taƒr pramàS W
jaetr bRa† ik
†Hkal prkael jaet ik ker Î
Vmar mn bel AigÈ ŸjÔel id
jaetr muiK^
Î Vrj VlI matubÕr, Vrj VlI rcna smg-1| pafk smaebS, (2000)|