TEHNIČKO VELEUČILIŠTE U ZAGREBU

ELEKTROTEHNIČKI ODJEL

Specijalistički diplomski stručni studij elektrotehnike

Projektiranje i izvođenje električnih postrojenja

Konstrukcijski zadatak

Profesor: mr. sc. Davor Gadže

Izradio: Mario Musa

Sadržaj
1. Tehnički opis ........................................................................................................................................ 3
2. Odabir opreme .................................................................................................................................... 4
3. Proračun snaga i struja ........................................................................................................................ 7
3.1 Transformator ............................................................................................................................... 7
3.2 Motor 1M1 .................................................................................................................................... 7
3.3 Motor 1M2 .................................................................................................................................... 7
3.4 Motor 1M3 .................................................................................................................................... 8
3.5 Pretvarač frekvencije 3G1 ............................................................................................................. 8
3.6 Motor 3M1 .................................................................................................................................... 8
3.7 Klima .............................................................................................................................................. 9
3.8 Grijanje .......................................................................................................................................... 9
3.9 Rasvjeta ....................................................................................................................................... 10
3.10 Instrumenti ................................................................................................................................ 10
3.11 Ostalo ........................................................................................................................................ 10
4. Ukupna struja .................................................................................................................................... 11
5. Proračun i odabir kabela ................................................................................................................... 11
6. Proračun kratkog spoja...................................................................................................................... 17
7. Odabir dodatne zaštitne, signalne i upravljačke opreme.................................................................. 24
8. Izbor ormara i proračun hlađenja ormara ......................................................................................... 29
1. Tehnički opis

U trafostanici se nalazi transformator 20/0,4kV snage 400 kVA, napona kratkog spoja 6%. Od
njega je energija dovedena do razvodnog +Y0 ormara kabelom W0 dužine 50 m koji je
ukopan u rov. Razvodni ormar je Schrack-ov samostojeći ormar dimenzija 400x400x210 i u
njega je ugrađena sve potreba oprema za zaštitu postrojenja. S donje strane ormara uvedeni su
svi potrebni kabeli.
Asinkroni motor M1 kabelom 1W1 dužine 50 m spojen je direktno na mrežu. Asinkroni
motor M2 kabelom 1W2 dužine 50 m spojen je direktno na mrežu. Asinkroni motor M3
kabelom 1W3 dužine 50 m napaja se preko spoja zvijezda trokut priključenog na mrežu.
Pomoću istosmjernog izvora napajanja 230VAC/24VDC iz pretvarača G11 ostvarene su
funkcije upravljanja.
Kabelom 2W1 dužine 35 m napajana je rasvjeta postrojenja, kabelom 2W2 dužine 35 m
napajana je lokalna potrošnja u ovom slučaju grijača tijela tipa FC i to njih 12 komada,
kabelom 2W3 dužine 35 m osiguran je priključak za klimu. Kabelima 2W4 i 2w5 dužine 35 m
osiguran je priključak za naknadni priključak trošila.
U podrazvodu +Y3 smješten je ABB-ov pretvarač frekvencije koji se preko kabela 3W1
dužine 100 m priključuje na Končarev asinkroni motor snage 22 kW. Pomoću istosmjernog
izvora napajanja 230VAC/24VDC iz pretvarača G31 ostvarene su funkcije upravljanja.
Presjeci svih kabela koji se priključuju na razvod dobiveni su na osnovu kriterija da ukupan
pad napona ne smije prijeći 5% za trošila u pogonu i 3% za priključnice za rasvjetu..
Provedeni su proračuni struja kratkog spoja na osnovu kojih su određeni zaštitni elementi.
Osnovni upravljački elementi za daljinsko upravljanje te daljinska signalizacija (mod
upravljanja lokalno/daljinski, pogon, kvar, isključen) nalaze se na vratima ormara.
Proveden je proračun hlađenja ormara na temelju kojeg je određen način hlađenja svih
elemenata u ormaru.
2. Odabir opreme

Trofazni kavezni asinkroni motor 1M1

Končar 7AZ 225M-2
𝑃𝑛 = 45 kW
2p = 2
n = 2950 o/min
cos𝜑 = 0.90
𝜂 = 93%
𝐼𝑛 = 77.5 A

Trofazni kavezni asinkroni motor 1M2

Končar 7AZ 225M-2
𝑃𝑛 = 45 kW
2p = 2
n = 2950 o/min
cos𝜑 = 0.90
𝜂 = 93%
𝐼𝑛 = 77.5 A

Trofazni kavezni asinkroni motor 1M3

Končar 7AZ 225M-2
𝑃𝑛 = 45 kW
2p=2
n=2950 o/min
cos𝜑 = 0.90
𝜂 = 93%
𝐼𝑛 = 77.5 A
Trofazni kavezni asinkroni motor 3M1
Končar 7AZ 160L-2
𝑃𝑛 = 22 kW
2p=2
n=2940 o/min
cos𝜑 = 0.86
𝜂 = 90%
𝐼𝑛 = 43 A

Pretvarač frekvencije 3U1

ABB
𝑈𝑛 = 400V
𝐼𝑛 = 44A
𝑃𝑛 = 22 kW
𝜂 = 98 %
P= 530 W disipacija

Pretvarač upravljačkog napona G31

Schrack, LP432422
230VAC/24VDC
IDC=22A
𝜂=%
Dimenzije: 65x115x135 mm
Disipacija snage: 62 W

Pretvarač upravljačkog napona G11

Schrack, LP432422
230VAC/24VDC
IDC=22A
Dimenzije: 65x115x135 mm
Sklopnička kombinacija zvijezda trokut
Nazivna struja AC-3/400V = 85 A
Nazivna snaga AC-3/400V = 45 kW
Veličina LA3
Napon svitka 230 V

Sklopnička kombinacija zvijezda trokut

Nazivna struja AC-3/400V = 85 A
Nazivna snaga AC-3/400V = 45 kW
Veličina LA3
Napon svitka 230 V
3. Proračun snaga i struja

3.1 Transformator

𝑆𝑛 = 400 kVA
Uk=6 %

Uk ∗ Un Uk ∗ Un 3 ∗ Uk ∗ Un ∗ Un 3 ∗ 0.06 ∗ 230 ∗ 230

ZT = = = = = 0.02805 Ω
In Sn Sn 400 ∗ 103
3 ∗ Un

3.2 Motor 1M1

𝑃𝑛 45 ∗ 103
𝑃1 = = = 48,39 𝑘𝑊
𝜂 0,93

𝑃1 48,39 ∗ 103
𝑆1 = = = 53,77 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,90

𝑄 = √𝑆12 − 𝑃12 = √56,142 − 47,722 = 24,78 𝑘𝑉𝐴𝑟

𝑆1 53,77 ∗ 103
𝐼1𝑀1 = = = 77,61 𝐴
√3 ∗ 𝑈𝑛 √3 ∗ 400

3.3 Motor 1M2

𝑃𝑛 45 ∗ 103
𝑃1 = = = 48,39 𝑘𝑊
𝜂 0,93

𝑃1 48,39 ∗ 103
𝑆1 = = = 53,77 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,90

𝑄 = √𝑆12 − 𝑃12 = √56,142 − 47,722 = 24,78 𝑘𝑉𝐴𝑟

 𝑆1 53,77 ∗ 103
𝐼1𝑀2 = = = 77,61 𝐴
√3 ∗ 𝑈𝑛 √3 ∗ 400

3.4 Motor 1M3

𝑃𝑛 45 ∗ 103
𝑃1 = = = 48,39 𝑘𝑊
𝜂 0,93

𝑃1 48,39 ∗ 103
𝑆1 = = = 53,77 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,90

𝑄 = √𝑆12 − 𝑃12 = √56,142 − 47,722 = 24,78 𝑘𝑉𝐴𝑟

𝑆1 53,77 ∗ 103
𝐼1𝑀3 = = = 44,80 𝐴
3 ∗ 𝑈𝑛 3 ∗ 400

3.5 Pretvarač frekvencije 3G1

𝑃𝑛 22 ∗ 103
𝑃1 = = = 22,45𝑘𝑊
𝜂 0,98

𝑃1 22,45 ∗ 103
𝐼3𝐺1 = = = 33,40 𝐴
√3 ∗ 𝑈𝑛 √3 ∗ 400

3.6 Motor 3M1

𝑃𝑛 22 ∗ 103
𝑃1 = = = 24,44 𝑘𝑊
𝜂 0,90

𝑃1 24,44 ∗ 103
𝑆1 = = = 28,42 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,86
𝑄 = √𝑆12 − 𝑃12 = √28,792 − 24,182 = 14,93 𝑘𝑉𝐴𝑟

𝑆1 28,42 ∗ 103
𝐼3𝑀1 = = = 41,02 𝐴
√3 ∗ 𝑈𝑛 √3 ∗ 400

3.7 Klima

P=3,2 kW, cos φ=0,8

𝑃 3200
𝐼= = = 5,77 𝐴
√3 ∗ 𝑈 ∗ 𝑐𝑜𝑠𝜑 √3 ∗ 400 ∗ 0,8

𝑃 3200
𝑆= = = 4 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,8

𝑄 = √𝑆 2 − 𝑃2 = 2,4 𝑘𝑉𝐴𝑟

3.8 Grijanje

P=6kW, cos φ=1

𝑃 6000
𝐼= = = 8,66 𝐴
√3 ∗ 𝑈 ∗ 𝑐𝑜𝑠𝜑 √3 ∗ 400 ∗ 1

S=6kW

Q=0W
3.9 Rasvjeta

P=36W, cos φ=0,5, komada 12

Puk=36*12=432 W

𝑃 432
𝐼= = = 3,76 𝐴
𝑈 ∗ 𝑐𝑜𝑠𝜑 230 ∗ 0,5

𝑃 432
𝑆= = = 924 𝑊
cos 𝜑 0,5

𝑄 = √𝑆 2 − 𝑃2 = 816,79 𝑉𝐴𝑟

3.10 Instrumenti

P=150W

𝑃 150
𝐼= = = 0,375 𝐴
𝑈 400

3.11 Ostalo

P=3,2 kW, cos φ=0,8

𝑃 3200
𝐼= = = 5,77 𝐴
√3 ∗ 𝑈 ∗ 𝑐𝑜𝑠𝜑 √3 ∗ 400 ∗ 0,8

𝑃 3200
𝑆= = = 4 𝑘𝑉𝐴
cos 𝜑 0,8

𝑄 = √𝑆 2 − 𝑃2 = 2,4 𝑘𝑉𝐴𝑟
4. Ukupna struja

ΣIW1= I1M1 + I1M2 + I1M3 = 77,61 + 77,61 + 44,80 = 200 A

ΣIW2= IK+ IG+ IR+ II + Io = 5,77 + 0,375 + 3,76 + 8,66 + 5, 77 = 24,34 A
ΣIW3= I3M1+ I3G1 = 41,02 + 33,40 = 74,73 A
ΣIW0= Iw1+ Iw2 + Iw3 = 299, 07 A

5. Proračun i odabir kabela

Kod odabira kabela i određivanja strujnog opterećenja te faktora polaganja korišten je Elka
katalog za energetske i signalne kabele do 1 kV.
𝑊0
l = 50 m
𝐼𝑊𝑂 = 299,07 A
za kabel 120 mm2 polaganje u zemlju, specifična vodljivost zemlje f1=0,93
Id= 348 A
Idk=f1*Id=0,93*348 = 323,64 A > 299,07 A

𝑙 50
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 299,07 ∗ = 2,23 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 120

𝛥𝑈 2,23
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 0,97 %
230 230

Odabran je kabel 4x120 mm2, NYY-J, Elka

𝑊1

l<2m
𝐼𝑊𝑂 = 200 A
kabel 95 mm2 leži na zemlji f1=0,95
Id= 215 A Idk=f1*Id=0,95*215 = 204,5 A > 200 A
Odabran je kabel 4x95 mm2, NYY, Elka
𝑊2

l<2m
𝐼𝑊𝑂 = 24,34 A
kabel 2,5 mm2 leži na zemlji f1=0,95
Id= 26 A Idk=f1*Id=0,95*26 = 24,70 A > 24,34 A
Odabran je kabel 4x2,5 mm2, NYY-J, Elka

𝑊3

l<2m
𝐼𝑊𝑂 = 74,73 A
kabel 25 mm2 leži na zemlji f1=0,95
Id= 105 A Idk=f1*Id=0,95*105 = 99,75 A > 74,73 A
Odabran je kabel 4x25 mm2, PP44-J, Elka

𝑊1𝑀1
l = 50 m
𝐼1𝑊1 = 77,61 A
za kabel 35 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 129 A
Idk=f1*Id=0,73*129 = 94,17 A > 77,61 A

𝑙 50
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 77,61 ∗ = 1,98 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 35

𝛥𝑈 1,98
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 0,86 %
230 230

Odabran je kabel 4x35 mm2, NYY-J, Elka

𝑊1𝑀2
l = 50 m
𝐼1𝑊2 = 77,61 A
za kabel 35 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 129 A
Idk=f1*Id=0,73*129 = 94,17 A > 77,61 A
𝑙 50
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 77,61 ∗ = 1,98 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 35

𝛥𝑈 1,98
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 0,86 %
230 230

Odabran je kabel 4x35 mm2, NYY-J, Elka

𝑊1𝑀31
l = 50 m
𝐼1𝑊3 = 44,80 A
za kabel 16 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 78 A
Idk=f1*Id=0,73*78 = 56,94 A > 44,80A
𝑙 50
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 44,80 ∗ = 2,50 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 16

𝛥𝑈 2,50
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,08 %
230 230
Odabran je kabel 4x16 mm2, NYY-J, Elka

𝑊1𝑀32
l = 50 m
𝐼1𝑊3 = 44,80 A
za kabel 16 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 78 A
Idk=f1*Id=0,73*78 = 56,94 A > 44,80A
𝑙 50
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 44,80 ∗ = 2,50 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 16

𝛥𝑈 2,50
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,08 %
230 230

Odabran je kabel 4x16 mm2, NYY-J, Elka

𝑊2𝐾1
l = 35 m
𝐼2𝑊1 = 5,77 A
za kabel 1,5 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 19,5 A
Idk=f1*Id=0,73*19,5 = 14,24 A > 5,77 A
𝑙 35
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 5,77 ∗ = 2,40 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 1,5

𝛥𝑈 2,40
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,04 %
230 230

Odabran je kabel 3x1,5 mm2, NYY-J, Elka

𝑊2𝐾2
l = 35 m
𝐼2𝑊2 = 0,375 A
za kabel 1,5 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 19,5 A
Idk=f1*Id=0,73*19,5 = 14,24 A > 0,375 A
𝑙 35
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 0,375 ∗ = 0,16 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 1,5
 𝛥𝑈 0,16
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 0,07 %
230 230

Odabran je kabel 3x1,5 mm2, NYY-J, Elka

𝑊2𝐾3
l = 35 m
𝐼2𝑊3 = 3,76 A
za kabel 1,5 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 19,5 A
Idk=f1*Id=0,73*19,5 = 14,24 A > 3,76 A
𝑙 35
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 3,76 ∗ = 1,57 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 1,5

𝛥𝑈 1,57
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 0,68 %
230 230

Odabran je kabel 3x1,5 mm2, NYY-J, Elka

𝑊2𝐾4
l = 35 m
𝐼2𝑊4 = 8,66 A
za kabel 1,5 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 19,5 A
Idk=f1*Id=0,73*19,5 = 14,24 A > 8,66 A
𝑙 35
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 8,66 ∗ = 3,61 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 1,5

𝛥𝑈 3,61
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,57 %
230 230
Odabran je kabel 3x1,5 mm2, NYY-J, Elka
𝑊2𝐾5
l = 35 m
𝐼2𝑊5 = 5,77 A
za kabel 1,5 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 19,5 A
Idk=f1*Id=0,73*19,5 = 14,24 A > 5,77 A

𝑙 35
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 5,77 ∗ = 2,40 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 1,5

𝛥𝑈 2,40
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,04 %
230 230

Odabran je kabel 3x1,5 mm2, NYY-J, Elka

𝑊3𝑀1
l = 100 m

𝐼𝑊𝑂 = 74,42 A
za kabel 35 mm2 kabeli leže na nosačima ili su pričvršćeni uza zid f1=0,73
Id= 129 A
Idk=f1*Id=0,73*129 = 94,17 A > 74,42 A
𝑙 100
𝛥𝑈 = 𝐼n ∗ = 74,42 ∗ = 3,80 𝑉
56 ∗ 𝑆 56 ∗ 35

𝛥𝑈 3,80
𝛥𝑈% = ∗ 100 = ∗ 100 = 1,65 %
230 230
Odabran je kabel 4x35 mm2, NYY, Elka
6. Proračun kratkog spoja

Kod proračuna kratkoga spoja vrijednosti reaktancija i djelatnih otpora strujnog kruga uzete
su iz Končarevog priručnika. Tablice istih nalaze se u prilogu.
Maksimalna struja kratkog spoja (tropolni ili jednopolni kratki spoj) mjerodavna je za odabir
opreme i dimenzioniranje mreže, dok je za ispravno djelovanje zaštitnih uređaja (nad strujnih
okidača i osigurača) mjerodavna minimalna struja kratkog spoja (dvopolni ili jednopolni
kratki spoj).
Izračun reaktancija i djelatnih otpora strujnog kruga:
Transformator
- nazivni podaci transformatora: napon 20/0,4kV, spoj Dy5, snaga 400 kVA, uK=6%, I2=580A
- ako je uK>5% može se pretpostaviti da je uX=uK=6%
- reaktancija transformatora TS OKI II preračunata na sekundarni napon (0,4kV):

𝑈𝑥∗𝑈 2 0,06 ∗4002

Xt= 100∗𝑆𝑡 = 100∗400 𝑘𝑉𝐴 = 24 mΩ / fazi

- djelatni otpor transformatora TS OKI II preračunat na sekundarni napon (0,4kV) može se

izračunati iz gubitaka zbog tereta koji su procijenjeni prema snazi i nazivnom naponu
transformatora:

𝑃𝑐𝑢 6000 𝑊
Rt= 3∗𝐼𝑡 2 = = 5,95 mΩ / fazi
3∗5802

- nulta reaktancija transformatora TS OKI II preračunata na sekundarni napon (0,4kV) za spoj

Dy:

X 0T = 0,95 ∗ XT = 0,95 ∗ 24 mΩ/ fazi = 22,8 mΩ/ fazi

- nulti djelatni otpor transformatora TS OKI II preračunat na sekundarni napon (0,4kV) za spoj
Dy:
R0T = 2 ∗ RT = 2 ∗ 5,95 mΩ/ fazi = 11,9 mΩ/ fazi

Napojni kabel razvodnog ormara +Y0 4x120 mm2

reaktancija:

X W0 = 0,080 Ω/ km ∗0,08km = 0,0064 Ω

djelatni otpor:

R W0 = 0,151Ω/ km ∗0,08km = 0,01208Ω

nulta reaktancija:
X 0W0 = 4,21 ∗ X K1 = 4,21 ∗0,0064Ω = 0,0269Ω

nulti djelatni otpor:

R0W0 =3,35 ∗RK1 = 3,35 ∗0,01208Ω = 0,0405Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 = 0,0024 + 0,0064 = 0,0304 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO = 0,00595 + 0,01208 = 0,01803 Ω
nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 = 0,0028 + 0,0269= 0,0497 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 = 0,00119 + 0,0405 = 0,0524Ω

𝑍𝑤0𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,0524 + 2 ∗ 0,01803)2 + (0,0497 + 2 ∗ 0,0304)2 = 0,1412 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 1,303 𝑘𝐴
𝑍𝑤0 0,1412

𝑍𝑤0𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 )2 + (𝑥𝑇 )2 = √(0,00595)2 + (0,0024)2 = 0,00642 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1,2

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 47,28 𝑘𝐴
𝑍𝑊𝑂𝑚𝑎𝑥 0,00642
Kabel od razvodnog ormara +Y1 do motora 1M1 4x35 mm2

reaktancija:

X 1W1 = 0,083 Ω/ km ∗0,08km = 0,00664 Ω

djelatni otpor:

R1W1 = 0,529Ω/ km ∗0,08km = 0,04232 Ω

nulta reaktancija:

X 01W1 = 10,02 ∗ X K1 = 10,02 ∗0,00664 Ω = 0,0665 Ω

nulti djelatni otpor:

R01W1 =2,71 ∗RK1 = 2,71 ∗0,04232 Ω = 0,1147 Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 + X 1W1 = 0,0024 + 0,0064 + 0,00664= 0,03704 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO + R1W1 = 0,00595 + 0,01208 + 0,04232 = 0,06035 Ω
nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 + X01W1 = 0,0028 + 0,0269 + 0,0665 = 0,1162 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 + R01W1 = 0,00119 + 0,0405 + 0,1147 = 0,1671 Ω

𝑍𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,1671 + 2 ∗ 0,06035)2 + (0,1162 + 2 ∗ 0,03704)2 = 0,345 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 533,33 𝐴
𝑍𝑤1 0,345

𝑍𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 + 𝑅𝑊𝑂 )2 + (𝑥𝑇 + 𝑥𝑊0 )2 = √(0,01803)2 + (0,0088)2 = 0,0201 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 12,59 𝑘𝐴
𝑍𝑊1 0,0201
Kabel od razvodnog ormara +Y1 do motora 1M2 4x35 mm2

reaktancija:

X 1W2 = 0,083 Ω/ km ∗0,08km = 0,00664 Ω

djelatni otpor:

R1W2 = 0,529Ω/ km ∗0,08km = 0,04232 Ω

nulta reaktancija:

X 01W2 = 10,02 ∗ X K1 = 10,02 ∗0,00664 Ω = 0,0665 Ω

nulti djelatni otpor:

R01W2 =2,71 ∗RK1 = 2,71 ∗0,04232 Ω = 0,1147 Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 + X 1W2 = 0,0024 + 0,0064 + 0,00664= 0,03704 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO + R1W2 = 0,00595 + 0,01208 + 0,04232 = 0,06035 Ω
nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 + X01W2 = 0,0028 + 0,0269 + 0,0665 = 0,1162 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 + R01W2 = 0,00119 + 0,0405 + 0,1147 = 0,1671 Ω

𝑍𝑤2𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,1671 + 2 ∗ 0,06035)2 + (0,1162 + 2 ∗ 0,03704)2 = 0,345 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 533,33 𝐴
𝑍𝑤2 0,345

𝑍𝑤2𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 + 𝑅𝑊𝑂 )2 + (𝑥𝑇 + 𝑥𝑊0 )2 = √(0,01803)2 + (0,0088)2 = 0,0201 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 12,59 𝑘𝐴
𝑍𝑊2 0,0201
Kabel od razvodnog ormara +Y1 do motora 1M3 4x16 mm2

reaktancija:

X 1W3 = 0,090 Ω/ km ∗0,08km = 0,0072 Ω

djelatni otpor:

R1W3 = 1,16 Ω/ km ∗0,08km = 0,0928 Ω

nulta reaktancija:

X 01W3 = 17,09 ∗ X K1 = 17,09 ∗0,0072 Ω = 0,123 Ω

nulti djelatni otpor:

R01W3 = 1,86 ∗RK1 = 1,86 ∗0,0928 Ω = 0,173 Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 + X 1W3 = 0,0024 + 0,0064 + 0,0072 = 0,0376 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO + R1W3 = 0,00595 + 0,01208 + 0,0928 = 0,1108 Ω
nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 + X01W3 = 0,0028 + 0,0269 + 0,123 = 0,1527 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 + R01W3 = 0,00119 + 0,0405 + 0,173 = 0,215 Ω

𝑍𝑤3𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,215 + 2 ∗ 0,1108)2 + (0,1527 + 2 ∗ 0,03776)2 = 0,4925 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 373,61 𝐴
𝑍𝑤3 0,4925

𝑍𝑤3𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 + 𝑅𝑊𝑂 )2 + (𝑥𝑇 + 𝑥𝑊0 )2 = √(0,01803)2 + (0,0088)2 = 0,0201 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 12,59 𝑘𝐴
𝑍𝑊3 0,0201
Kabel od razvodnog ormara +Y2 do priključnica 4x1,5 mm2

reaktancija:

X 2W1 = 0,115 Ω/ km ∗0,08km = 0,0092 Ω

djelatni otpor:

R2W1 = 13,8 Ω/ km ∗0,08km = 1,104 Ω

nulta reaktancija:

X 02W1 = 82,39 ∗ X K1 = 82,39 ∗0,0092 Ω = 0,758 Ω

nulti djelatni otpor:

R02W1 = 0,144 ∗RK1 = 0,144 ∗ 1,104 Ω = 0,159 Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 + X 2W1 = 0,0024 + 0,0064 + 0,0092 = 0,018 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO + R2W1 = 0,00595 + 0,01208 + 1,104 = 1,122 Ω
nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 + X02W1 = 0,0028 + 0,0269 + 0,758 = 0,8129 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 + R02W1 = 0,00119 + 0,0405 + 0,159 = 0,200 Ω

𝑍2𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,200 + 2 ∗ 1,122)2 + (0,8129 + 2 ∗ 0,018)2 = 2,58 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 71,31 𝐴
𝑍2𝑤1 2,58

𝑍2𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 + 𝑅𝑊𝑂 )2 + (𝑥𝑇 + 𝑥𝑊0 )2 = √(0,01803)2 + (0,0088)2 = 0,0201 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 12,59 𝑘𝐴
𝑍2𝑊1 0,0201
Kabel od razvodnog ormara +Y3 do motora 3M1 4x35 mm2

reaktancija:

X 3W1 = 0,083 Ω/ km ∗0,08km = 0,00664 Ω

djelatni otpor:

R3W1 = 0,529Ω/ km ∗0,08km = 0,04232 Ω

nulta reaktancija:

X 03W1 = 10,02 ∗ X K1 = 10,02 ∗0,00664 Ω = 0,0665 Ω

nulti djelatni otpor:

R03W1 =2,71 ∗RK1 = 2,71 ∗0,04232 Ω = 0,1147 Ω

reaktancija:
X = XT + X W0 + X 2W1 = 0,0024 + 0,0064 + 0,00664 = 0,01544 Ω
djelatni otpor:
R = RT + RWO + R2W1 = 0,00595 + 0,01208 + 0,04232 = 0,0604 Ω

nulta reaktancija:
X0 = X0T + X0W0 + X02W1 = 0,0028 + 0,0269 + 0,0665 = 0,0962 Ω
nulti djelatni otpor:
R0 = RT + R0W0 + R02W1 = 0,00119 + 0,0405 + 0,1147 = 0,1564 Ω

𝑍3𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅0 + 2𝑅 )2 + (𝑥0 + 2𝑥 )2

= √(0,1564 + 2 ∗ 0,0604)2 + (0,0962 + 2 ∗ 0,01544)2 = 0,305 𝛺

0,8 ∗ 𝑈 0,8 ∗ 230

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑖𝑛 = = = 603,28 𝐴
𝑍3𝑤1 0,305

𝑍3𝑤1𝑚𝑎𝑥 = √(𝑅𝑇 + 𝑅𝑊𝑂 )2 + (𝑥𝑇 + 𝑥𝑊0 )2 = √(0,01803)2 + (0,0088)2 = 0,0201 𝛺

1,1 ∗ 𝑈 ∗ 𝑘 1,1 ∗ 230 ∗ 1

𝐼𝐾𝑆𝑚𝑎𝑥 = = = 12,59 𝑘𝐴
𝑍3𝑊1 0,0201
7. Odabir dodatne zaštitne, signalne i upravljačke opreme

Glavni razvod +Y0

Rastavljač osigurač – F0
Schrack CR-W03694
Podnožje NV osigurača, 3P, 400A
-3p, SS40mm, zaštita od dodira

SchrackISP02125
NV uložak vel.2. 400V/315 A, 400V AC
- dimenzije: VxŠxD 150x51x72,5 mm
- komada: 3
- prekidna moć: 100 kA
- uklopna moć: 10 kA
- disipacija snage: 21,90 W
Karakteristika okidanja gG

Kompaktni prekidači snage –F0, -F1, -F2

Schrack MC180131--
Kompaktni prekidač snage, Tip A, 3P/80A/25kA, MC1
- dimenzije: VxŠxD 145x90x88 mm
- disipacija snage: 15,50 W
- kratkospojna prekidna moć 25 kA
- uklopna moć 4 kA
- komada: 3
Podrazvod +Y1
Grebenasta sklopka – S0
Schrack IN8E2338-
Grebenasta sklopka(glavna, žuto/crvena),0-1/3P/125A,na vrata
-dimenzije: VxŠxD 85x78x97 mm
- disipacija snage: 25 W
- rasklopna snaga 45 kW

Motorna zaštitna sklopka – 1Q1, 1Q2

Schrack - BES39000 3-polna, 70-90 A vel. S3
-dimenzije: VxŠxD 165x70x2,28 mm
- disipacija snage: 30 W
- nazivna prekidna moć: 50 kA
- komada: 2

Sklopnici snage– 1K1, 1K2

Schrack LA311533
Sklopnik snage 3P/55kW/110A AC3 / 170A [AC1], 230VAC
-dimenzije: VxŠxD 120x90x155 mm
- disipacija snage: 28,70 W
- komada: 2

Motorna zaštitna sklopka – 1Q3

Schrack - BES250003-polna, 40-50 A vel. S2
-dimenzije: VxŠxD 140x55x1,03 mm
- disipacija snage: 20 W
- nazivna prekidna moć: 50 kA
Sklopnik snage– 1K3
Schrack LA311533
Sklopnik snage 3P/55kW/110A AC3, 230VAC
-dimenzije: VxŠxD 120x90x155 mm
- disipacija snage: 28,70 kW

Strujni trafo, montaža na DIN nosač, 80/5A, 3VA, Kl. 3

Instalacijski prekidač – 1F1

Schrack BM018606
Zaštitni prekidač, B karakteristika, 10A, 1-polni+N, 10kA
-dimenzije: VxŠxD 80x35,4x74,9 mm
- disipacija snage: 3 W

Podrazvod +Y2
Grebenasta sklopka – S1
Schrack IN8E2334
Grebenasta sklopka(glavna, žuto/crvena),0-1/3P/32A,na vrata
-dimenzije: VxŠxD 65x65x95 mm
- disipacija snage: 2,8 W
- rasklopna snaga 12,5 kW

Prekidači – 2F1, 2F2, 2F3, 2F4, 2F5

Schrack BO718210
Kombinirani zaštitni prekidači, B karakteristika, 10A, 3-polni+N, 10kA
-dimenzije: VxŠxD 80x53,10x74,9 mm
- disipacija snage: 5,90 W
- komada: 5
Podrazvod +Y3
Grebenasta sklopka – S2
Schrack IN8E2338
Grebenasta sklopka(glavna, žuto/crvena),0-1/3P/80A,na vrata
-dimenzije: VxŠxD 68x68x98 mm
- disipacija snage: 13,25 W
- rasklopna snaga 22 kW

Rastavljač osigurač -QF1

Schrack ISA05060
Podnožje NV osigurača, 3P, 250A
-3p, SS40mm, zaštita od dodira

Schrack ISP00080
NV uložak vel.2. 400V/80 A, 400V AC
- dimenzije: VxŠxD 79x20x52,5 mm
- komada: 3
- prekidna moć: 40 kA
- uklopna moć: 3 kA
- disipacija snage: 5,50 W
Karakteristika okidanja gG

Sklopnik snage– 3K1

Schrack LA305035
Sklopnik snage 3P/55kW/50A AC3, 230VAC
-dimenzije: VxŠxD 112x60x112 mm
- disipacija snage: 12,60 kW
Instalacijski prekidač – 1F1
Schrack BM018606
Zaštitni prekidač , B karakteristika, 10A, 1-polni+N, 10kA
-dimenzije: VxŠxD 80x35,4x74,9 mm
- disipacija snage: 3 W

Upravljački krugovi
Schneider A9F54210, 2 Pole, Miniature Circuit Breaker, 10A, Type C Curve 3 kom
Schneider Electric 2 Pole Type C Residual Current Circuit Breaker, 2A 15 kom
Omron Limit Switch 24VDC 3 kom
Schrack Light bulb 24V 3W BA9 for signal-lamp 3 kom
Heating thermostat 1 NC switch, red, 0°-60°C 3kom
Mini grijač 30W, 9-36V AC/DC 3 kom
Šuko utičnica (230V) sa prenaponskom zaštitom kl. D 3 kom
Schrack Emergency Stop button, key-operated, NC contact 4 kom
Schrack Push-button, flush, spring - return, Black 4 kom
Modular Push-button Switch 1 NO+1 NC 24V AC/DC 16A + LED 8 komada
Neon lamp 24V 1W 24 komada
Bimetalni relej za LA1, područje podešenja 4-6A
Strujno područje: 0,8-6A
Vremenski relej, kašnjenje uklopa, 24-240VAC/DC, 1 C/O, 8A
Zaštitni prekidač, B karakteristika, 16A, 1-polni, 10kA
8. Izbor ormara i proračun hlađenja ormara

Kod izbora ormara bitno je paziti na disipaciju snage elemenata koje smo unutra ugradili. Prema
tom proračunu određujemo veličinu ormara i način ventiliranja. Ventiliranje ormara nam je
bitno zbog rada ugrađenih elemenata.
Disipaciju snage unutar ormara lako dobijemo zbrajajući disipaciju pojedinih elemenata:

Ormar +Y0:
Rastavljač osigurač – QF1 21,90 W
Kompaktni prekidači snage – F0, F1, F2 3*15,50 W
Ukupno: 68,4 W

Ormar postavljamo do zida što znači da je zadnja strana nedostupna a dostupne su gornja,donja,
prednja i obje bočne.
Izabiremo razvodni metalni ormar IP66 proizvođača „Schrack“, dimenzija 300x250x140
(VxŠxD), oznake WSM4040210.
Nakon izbora ormara računamo površinu ormara preko koje se odvodi disipirana snaga.
Faktor za slobodnu stranu 0,9
Faktor za prislonjenu stranu 0,5

Sekv=Sb+Sp+Sleđa+Sdno+Spoklopac=0,1512+0,144+0,08+0,0756+0,0756=0,5264 m2

Koeficijent odvođenja topline za čelik iznosi C=5.5 W/m2K

Za vanjsku temperaturu smo pretpostavili 30 °C, dok je najviša dopustiva temperatura unutar
ormara 40 °C.

Dakle ΔT = 40 – 30 = 10 °C

Razvijena temperatura koju ormar može provesti je:

Pd = ΔT * C * Sekv = 28,952 W
Prirodna cirkulacija zraka 0,5m/s
Prisilna cirkulacija zraka 5m/s

G∗ΔT 3,1∗Pv 3,1∗47,6

Pv = => 𝐺 = = = 14,76 m3/h
3,1 ΔT 10

𝐺 14,76
G = Sotv ∗ v => 𝑆otv = = = 0,0082 m2
𝑣 1800

Za provjetravanje ormara koristit ćemo prirodni protok zraka, omogućen kroz bočne stranice.

Ormar +Y1
Motorne zaštitne sklopke – 1M1, 1M2 2*30 W
Grebenasta sklopka 25 W
Sklopnici – 1K1, 1K2, 1K3 3*28,70 W
Pretvarač frekvencije - G1 530 W
Pretvarač upravljačkog napona – G1 62 W
Instalacijski prekidač – 1F1 3W
Ukupno: 766,1 W
Ormar postavljamo do zida što znači da je zadnja strana nedostupna a dostupne su gornja,donja,
prednja i obje bočne.
Izabiremo razvodni metalni ormar IP66 proizvođača „Schrack“, dimenzija 800x800x300
mm (VxŠxD), oznake WSM8080300.
Nakon izbora ormara računamo površinu ormara preko koje se odvodi disipirana snaga.
Faktor za slobodnu stranu 0,9
Faktor za prislonjenu stranu 0,5
Sekv=Sb+Sp+Sleđa+Sdno+Spoklopac=0,432+0,576+0,32+0,216+0,216=1,76 m2

Koeficijent odvođenja topline za čelik iznosi C=5.5 W/m2K

Za vanjsku temperaturu smo pretpostavili 30 °C, dok je najviša dopustiva temperatura unutar
ormara 50 °C.
Dakle ΔT = 50 – 30 = 20 °C
Razvijena temperatura koju ormar može provesti je:
Pd = ΔT * C * Sekv = 96,8 W
Prirodna cirkulacija zraka 0,5m/s
Prisilna cirkulacija zraka 5m/s

G∗ΔT 3,1∗Pv 3,714

Pv = => 𝐺 = = = 110,67 m3/h
3,1 ΔT 20

Za hlađenje koristimo Ventilator s filterom 252x252x97mm, IP54, 41 W/116 m3/h, oznake

IUKNF4523A

Ormar +Y2
Grebenasta sklopka – S1 2,8 W
Instalacijski prekidači – 2F1, 2F62, 2F3, 2F4, 2F5 5*5,90 W
Ukupno: 32,3 W
Ormar postavljamo do zida što znači da je zadnja strana nedostupna a dostupne su gornja,donja,
prednja i obje bočne.
Izabiremo razvodni metalni ormar IP66 proizvođača „Schrack“, dimenzija 300x250x140
(VxŠxD), oznake WSM4040210.
Nakon izbora ormara računamo površinu ormara preko koje se odvodi disipirana snaga.
Faktor za slobodnu stranu 0,9
Faktor za prislonjenu stranu 0,5
Sekv=Sb+Sp+Sleđa+Sdno+Spoklopac=0,1512+0,144+0,08+0,0756+0,0756=0,5264 m2

Koeficijent odvođenja topline za čelik iznosi C=5.5 W/m2K

Za vanjsku temperaturu smo pretpostavili 30 °C, dok je najviša dopustiva temperatura unutar
ormara 40 °C.
Dakle ΔT = 40 – 30 = 10 °C
Razvijena temperatura koju ormar može provesti je
Pd = ΔT * C * Sekv = 28,952 W
Prirodna cirkulacija zraka 0,5m/s
Prisilna cirkulacija zraka 5m/s
G∗ΔT 3,1∗Pv 3,1∗47,6
Pv = => 𝐺 = = = 14,76 m3/h
3,1 ΔT 10

𝐺 14,76
G = Sotv ∗ v => 𝑆otv = = = 0,0082 m2
𝑣 1800
Za provjetravanje ormara koristit ćemo prirodni protok zraka, omogućen kroz bočne stranice.

Ormar +Y3
Motorna zaštitna sklopka – 3M1 30 W
Grebenasta sklopka - S2 13,25 W
Sklopnik – 3K1 12,60 W
Instalacijski prekidač – 3F1 3W
Pretvarač upravljačkog napona - G2 62 W
Pretvarač frekvencije – G1 530 W
Ukupno: 640,85 W
Ormar je samostojeći što znači da su dostupne obje bočne, prednja i gornja
strana(poklopac).Izabiremo samostojeći ormar, 2-vrata, dimenzija 2000x1200x500 mm
(VxŠxD) RAL 7035, oznake KS201252-5.
Nakon izbora ormara računamo površinu ormara preko koje se odvodi disipirana snaga.
Faktor za slobodnu stranu 0,9
Faktor za prislonjenu stranu 0,5
Sekv=Sb+Sp+Sleđa+Sdno+Spoklopac=1,8+2,16+1,2+0,3+0,54=6 m2

Koeficijent odvođenja topline za čelik iznosi C=5.5 W/m2K

Za vanjsku temperaturu smo pretpostavili 40 °C, dok je najviša dopustiva temperatura unutar
ormara 50 °C.

Dakle ΔT = 50 – 40 = 10 °C
Razvijena temperatura koju ormar može provesti je:
Pd = ΔT * C * Sekv = 330 W
Prirodna cirkulacija zraka 0,5m/s
Prisilna cirkulacija zraka 5m/s
G∗ΔT 3,1∗Pv 3,1∗669,2
Pv = => 𝐺 = = = 517,452 m3/h
3,1 ΔT 10

Za hlađenje koristimo Ventilator s filterom 320x320x150mm, IP54, 135 W/560 m3/h,oznake

IUKNF8523A.