Β.

Παρατηρήσεις 21
1. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις :
duce κλητική ενικού
flumen ονομαστική πληθυντικού
deletis legionibus ονομαστική ενικού
urbem γενική πληθυντικού
exilio κλητική ενικού
aequo iure κλητική ενικού
dictator αφαιρετική ενικού
abeuntes ονομαστική ενικού
aurum omne γενική και κλητική ενικού
nomen αιτιατική πληθυντικού
hoc factum ονομαστική πληθυντικού

2. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω τύπους :
everterunt μετοχή ενεστώτα
acceperunt β ενικό υποτακτικής παρατατικού
fuerat γ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα
divisam γ πληθυντικό υποτακτικής μέλλοντα
est factus απαρέμφατο ενεστώτα
abeuntes β πληθυντικό οριστικής παρακειμένου
secutus est γενική γερουνδίου
interemptis γ ενικό υποτακτικής ενεστώτα
recepit. α πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού
dedit γ ενικό υποτακτικής ενεστώτα
appensum γ ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
dicitur β ενικό προστακτικής ενεστώτα
rediit απαρέμφατο ενεστώτα
reversus est β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα

3. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις προτάσεις (τρόπος εισαγωγής τους (Μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο
εκφοράς τους):
quod illic aurum pensatum est. /
qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam,
/ unde tamen rogatus reversus est.
4. Στην άλλη φωνή:
Galli everterunt urbem Romam praeter Capitolium./
Tum Camillus,absens dictator est factus/
quibus interemptis aurum omne recepit. /
Quod illic appensum civitati nomen dedit: /
nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est.
5. quod aurum pensatum est: Να γίνει μετοχική η πρόταση
6. Σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση: Aliquis nuntiavit:
Galli……acceperunt. /
Tum Camillus….. is Gallos iam abeuntes secutus est. /
absens dictator est factus/
Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. /
Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.
7. Ανάλυση μετοχών σε προτάσεις:
Brenno duce /
deletis legionibus /
divisamVeientanam praedam /
absens/
Gallos iam abeuntes /
quibus interemptis /
Quod illic appensum /
rogatus
8. Να αντικαταστήσετε την υπογραμμισμένη λέξη με αυτή της παρένθεσης κάνοντας τις αναγκαίες μεταβολές : «post hoc factum rediit in
exilium (Ardea), unde tamen rogatus reversus est.»
9. Να αντικατασταθεί ο χρονικός προσδιορισμός με χρονική πρόταση «post hoc factum rediit in exilium.»
Β. Παρατηρήσεις 24
1. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις :
ostio κλητική ενικού
domini ονομαστική πληθυντικού
Paucis diebus ονομαστική πληθυντικού
vocem tuam γενική πληθυντικού
ancillae tuae γενική και κλητική ενικού
impudens αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο
Homo αφαιρετική ενικού
1. β) quid, id, illam: Να κλιθούν στο θηλυκό ενικό και πληθυντικό

2. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω τύπους :
venisset γ΄ πληθυντικό υποτακτικής μέλλοντα
quaerenti γ΄ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα
dixisset μετοχή ενεστώτα
sensit γενική γερουνδίου
dixisse α΄ πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού
Accipe β΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου
fecerit β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα
indignatus β΄ πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα
mentiebatur γ΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα
cognosco απαρέμφατο παρακειμένου
vis β΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού
scire προστακτική ενεστώτα
responderit σουπίνο αιτιατική
credis β΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου

3. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι προτάσεις: (τρόπος εισαγωγής τους (Μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο
εκφοράς τους:
Cum Cornelius P. Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, /
quid postea Nasica fecerit./
etsi domi erat/cum te quaererem/
quid Nasica responderit/
quod Nasica tam aperte mentiebatur
4. Στην άλλη φωνή: quid postea Nasica fecerit/
Ego non cognosco vocem tuam/
quid Nasica responderit
tu mihi ipsi non credis?"
4β. Να γίνει η απαγόρευση με δύο τρόπους: Accipe nunc
5. Να γίνουν μετοχικές: Cum Cornelius P. Nasica ad Ennium poetam venisset
eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, /
cum Ennius ad Nasica venisset
et eum a ianua quaereret/
Ego cum te quaererem,
6. Σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση: scriptor admonet/ admonuit : α) «Accipe nunc quid postea Nasica fecerit»
β) E: Ennius interrogat / interrogavit: «Ego non cognosco vocem tuam?
γ) Ε: scriptor interrogat: interrogavit/ «Visne scire quid Nasica respondent?»
δ) Ε: Nasica dicit: «Homo es impudens»
ε) Ε: Nasica dixit: «Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse»
ς') Ε: Nasica interrogat/ interrogavit : «tu mihi ipsi non credis?»

7. Από πλάγιο σε ευθύ:

α) ancilla dixisset eum domi non esse.../
β) Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse.
γ) Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. /
δ) exclamavit Nasica se domi non esse. /
ε) Visne scire quid Nasica respondent
8. Ανάλυση μετοχών σε προτάσεις: quaerenti , indignatus

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 31
1. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις :
consul ονομαστική πληθυντικού
nobili genere ονομαστική πληθυντικού
exercitui γενική ενικού
filius κλητική ενικού
hostium γενική ενικού
his verbis ονομαστική πληθυντικού
singularis proelii ονομαστική ενικού
eventu γενική ενικού
miles Latinus κλητική ενικού
virtute ονομαστική ενικού
adulescens δοτική ενικού
viribus suis γενική πληθυντικού
certamen αιτιατική πληθυντικού
salutem ονομαστική ενικού

2. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω τύπους :
natus γενική γερουνδίου
abiret β΄ ενικό και α΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου
abstinerent γ΄ ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
lacessitus est γ΄ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα
Congrediamur β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και μετοχή μέλλοντα
cernatur β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα
antecellat γ πληθυντικό οριστικήςσυντελεσμένου μέλλοντα
confisus μετοχή ενεστώτα
permotus απαρέμφατο παρακειμένου
ruit μετοχή μέλλοντα
transfixit β΄ πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα
spoliavit β΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού
petiverunt γ΄ πληθυντικό υποτακτικής μέλλοντα
revertisset α΄ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα
fugati erant γ΄ ενικό υποτακτικής μέλλοντα

3. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι προτάσεις, τον τρόπο εισαγωγής τους (Μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το
χρόνο εκφοράς τους:
ut omnes pugna abstinerent/
ut singularis proelii eventu cernatur, /
quanto miles Latinus Romano virtute antecellat/
cum in castra revertisset.
4. Στην άλλη φωνή: a duce hostium his verbis proelio lacessitus est/
ut singularis proelii eventu cernatur,/
fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit/
Statim hostes fuga salutem petiverunt./
Sed consul adulescentem morte multavit.

5. : Να γίνουν μετοχικές:
Is cum aliquando castris abiret,/
filius eius castra hostium praeterequitavit /
in certamen ruit;/
hostes fuga salutem petiverunt. /
eum transfixit

6. Σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση: Aliquis nuntiavit:

Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit/
Is edixit/
Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proeliolacessitus est/
Congrediamur/
Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis incertamen ruit;/
et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit.
Statim hostes fuga salutem petiverunt.
Sed consul adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

7. Ανάλυση μετοχών σε προτάσεις:

viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus

8. Παραθετικά αντικατάσταση:
nobili, singularis, fortior.

9. Να γίνουν οι απαραίτητες μεταβολές στις περιόδους ούτως ώστε να δηλώνουν το σύγχρονο στο παρόν – μέλλον η πρώτη και στο
παρελθόν η δεύτερη :
ut omnes pugna abstinerent/ ut singularis proelii eventu cernatur

10. Από πλάγιο σε ευθύ:

Is edixit ut omnes pugna abstinerent/
ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat".

11. Σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση: adversarii constituent/constituerunt"

Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat".

Tum adulescens in certamen ruit // :

Να δηλώσετε το σκοπό με όλους τους δυνατούς τρόπους.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 36
1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
frugalitāte κλητική ενικού
Die quodam ονομαστική πληθυντικού
scamno αιτιατική πληθυντικού
focum ονομαστική ενικού
ligneo catillo ονομαστική πληθυντικού
paupertātem αφαιρετική ενικού
pondus ονομαστική πληθυντικού
auri ονομαστική ενικού
ministri κλητική ενικού
locuplētem δοτική ενικού
acie γενική ενικού
vultum ονομαστική πληθυντικού
risu γενική ενικού

2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται

utebātur β ενικό προστακτικής
posset β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα
venērunt απαρέμφατο μέλλοντα
assidentem β ενικό οριστικής μέλλοντα
praebuit αφαιρετική σουπίνου
contempsit γενική γερουνδίου
mirāti sunt β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα
attulissent απαρέμφατο ενεστώτα
missum γ πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
dicam β ενικό προστακτικής ενεστώτα
fieri β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα
mementōte β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα
vinci αιτιατική σουπίνου
corrumpi β ενικό οριστικής παρακειμένου

3. Να γράψετε τον αντίστοιχο τύπο στους άλλους βαθμούς, όπου αυτό είναι δυνατό.
maximā
facilius
ligneo
locuplētem
magnum

4. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις προτάσεις :

quo facilius divitias contemnĕre posset /
cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent /
ut eo uterētur /
nē dicam :

5.Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι τύποι:

frugalitāte, facilius, se, assidentem, spectandum, eius ,pondus, auri,eo,risu, corrumpi

6. Στην άλλη φωνή:

Samnitium divitias contempsit
vultum risu solvit et protinus dixit
cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent,

7. Να δηλωθεί ο σκοπός με 5 άλλους τρόπους: spectandum

8. Να δηλωθεί η απαγόρευση με δύο τρόπους: narrāte Samnitibus

9. α. Die... venerunt : Σε πλάγιο με εξάρτηση: Aliquis dixit
β. Ministri... locupletem : Σε πλάγιο με εξάρτηση : Manius Curius imperat
γ. «Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum
fieri locupletem». Σε πλάγιο με εξάρτηση: Manius admonuit

10. Από πλάγιο σε ευθύ: narrate... locupletem./ mementote.., posse .

11. Να γίνει αφαιρετική απόλυτη: cum (Samnites) magnum pondus auri attullissent .

12. Να ενωθούν και να γίνει μετοχική η πρώτη πρόταση:

Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt/
(Manius Curius) vultum risu solvit et protinus dixit
13. . Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: Να αναγνωρίσετε τις
δευτερεύουσες προτάσεις του παραπάνω αποσπάσματος και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους.
14. sanctum: να γράψετε την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό, στο γένος που βρίσκεται.
facilius : να γράψετε τους τρεις βαθμούς του αντίστοιχου επιθέτου στην αφαιρετική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος.

Β. Παρατηρήσεις 45
1. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις :
captīvis κλητική ενικού
res αφαιρετική ενικού
periculo αιτιατική πληθυντικού
equitibus: ονομαστική ενικού
nostra consilia: γενική πληθυντικού
amentum ονομαστική ενικού
hostibus γενική πληθυντικού
Graecis litteris ονομαστική ενικού
Legātum ονομαστική πληθυντικού
legionibus κλητική ενικού
die γενική πληθυντικού
milite δοτική πληθυντικού
turrim αφαιρετική ενικού
salutem ονομαστική ενικού

1β. celeriter : τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό

1γ) Να κλιθούν οι αντωνυμίες:

quae ίδιο γένος, ενικό
quantō ίδιο γένος, πληθυντικό
cuidam ίδιο γένος, πληθυντικό
nostra ίδιο γένος, ενικό
Ille ίδιο γένος, πληθυντικό

2. α) Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω τύπους :
cognoscit β πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
gerantur α πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου
persuadet β πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου
providet β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα
interceptā β πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού παθητ. φωνής
conscriptam δοτική γερουνδίου
mittit β ενικό προστακτικής ενεστώτα
scribit απαρέμφατο παρακειμένου
adīre α και β πληθυντικό οριστ. παρακειμένου
possit β πληθυντικό οριστικής ενεστώτα και υποτακτ. παρατατικού
adhaesit β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα
conspicitur β ενικό υποτακτικής ενεστώτα
defertur β ενικό υποτακτικής παρακειμένου
sperent γ ενικό οριστικής μέλλοντα

3. interceptā , veritus: Να αναλυθούν σε δευτερεύουσεςπροτάσεις

4. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι προτάσεις, (εισαγωγή, εκφορά, αιτιολόγηση, λειτουργία) :
quae apud Cicerōnem gerantur quantōque in periculo res sit. /
ut ad Cicerōnem epistulam deferat/
ut salutem sperent./
ut epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. /
nē, interceptā epistulā, nostra consilia ab hostibus cognoscantur

4β. si adīre non poteris, epistulam ad amentum tragulae adliga et intra castra abice:
Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο 1ου είδους στα άλλα είδη .

5. Στην άλλη φωνή:

Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Cicerōnem epistulam deferat/
nē nostra consilia ab hostibus cognoscantur. /
Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. /
ut, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat./
tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Cicerōnem defertur./
Ille epistulam perlegit

6. Από πλάγιο σε ευθύ:

Caesar ex captīvis cognoscit quae apud Cicerōnem gerantur quantōque in periculo res sit. / ut adCicerōnem epistulam deferat. /
Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur /
ut epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. /
Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret /
In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore/
ut salutem sperent.

7. Από ευθύ σε πλάγιο με εξάρτηση “ Miles narravit” :

Caesar ex captīvis cognoscit quae apud Cicerōnem gerantur quantōque in periculo res sit / Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. /
In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore/
Gallus, periculum veritus, costituit /
Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Cicerōnem defertur./
Ille epistulam perlegit