Πλάτωνος Πρωταγόρας
ενότητα 3η
Κείμενο
Ἅτε δὴ οὖν ὁ Ἐπιμηθεὺς
ὢν οὐ πάνυ τι σοφὸς
καταναλώσας τὰς δυνάμεις
ἔλαθεν αὑτὸν εἰς τὰ ἄλογα·
λοιπὸν δὴ ἦν ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷ
τὸ ἀνθρώπων γένος,
καὶ ἠπόρει
ὅ τι χρήσαιτο.
Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ
ἔρχεται Προμηθεὺς
ἐπισκεψόμενος τὴν νομήν,
καὶ ὁρᾷ τὰ μὲν ἄλλα ζῷα
ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα,
τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε
καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον
καὶ ἄοπλον· ἤδη δὲ παρῆν
καὶ ἡ εἱμαρμένη ἡμέρα,
ἐν ᾗ ἔδει καὶ ἄνθρωπον
ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς.
Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος
ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν
εὕροι τῷ ἀνθρώπῳ,
κλέπτει Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς
τὴν ἔντεχνον σοφίαν σὺν πυρί
–ἀμήχανον γὰρ ἦν ἄνευ πυρὸς
γενέσθαι αὐτὴν κτητήν τῳ
ἢ χρησίμην– καὶ οὕτω δὴ
δωρεῖται ἀνθρώπῳ.
Τὴν μὲν οὖν σοφίαν
περὶ τὸν βίον ἄνθρωπος
ταύτῃ ἔσχεν,
τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν·
ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί.
Τῷ δὲ Προμηθεῖ
οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν
εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν
τὴν τοῦ Διὸς οἴκησιν–
πρὸς δὲ καὶ αἱ Διὸς φυλακαὶ
φοβεραὶ ἦσαν–
εἰς δὲ τὸ οἴκημα τὸ κοινὸν
τῆς Ἀθηνᾶς καὶ Ἡφαίστου,
ἐν ᾧ
ἐφιλοτεχνείτην,
Μετάφραση
Λοιπόν, επειδή ο Επιμηθέας
δεν ήταν και πολύ σοφός,
σπατάλησε τα εφόδια
χωρίς να το καταλάβει στα ζώα·
του έμενε λοιπόν ακόμη ακαλλώπιστο
το γένος των ανθρώπων
και βρισκόταν σε αμηχανία
τι να το κάνει.
Κι ενώ αυτός βρισκόταν σε αμηχανία,
έρχεται ο Προμηθέας,
για να εξετάσει τη διανομή,
και βλέπει τα υπόλοιπα ζώα
να διαθέτουν τα πάντα με τον ορθό τρόπο
και τον άνθρωπο να είναι και γυμνός
και ξιπόλητος και χωρίς κρεβάτι
και άοπλος· εμφανίστηκε όμως ήδη
και η καθορισμένη από τη μοίρα μέρα
κατά την οποία έπρεπε και ο άνθρωπος
να βγει από της γης (τα έγκατα) στο φως.
Επειδή λοιπόν ήταν σε αδιέξοδο
ο Προμηθέας ποια σωτηρία
να βρει για τον άνθρωπο,
κλέβει από τον Ήφαιστο και την Αθηνά
τις τεχνικές γνώσεις μαζί με τη φωτιά
–γιατί ήταν αδύνατο χωρίς τη φωτιά
αυτές να αποκτηθούν από κάποιον
ή να χρησιμοποιηθούν– και έτσι λοιπόν
τα δωρίζει στον άνθρωπο.
Τις γνώσεις του λοιπόν
για την (καθημερινή) ζωή ο άνθρωπος
έτσι τις απέκτησε,
αλλά τις πολιτικές γνώσεις δεν τις είχε·
γιατί αυτές βρίσκονταν στο Δία.
Και στον Προμηθέα
δεν ήταν πια δυνατό να μπει
στην ακρόπολη,
δηλαδή στην κατοικία του Δία–
επί πλέον όμως και η φρούρηση του Δία
ήταν φοβερή–
στο σπίτι όμως το κοινό
της Αθηνάς και του Ηφαίστου,
μέσα στο οποίο
ασκούσαν οι δυο τους τις τέχνες,
λαθὼν εἰσέρχεται,
καὶ κλέψας
τήν τε ἔμπυρον τέχνην
τὴν τοῦ Ἡφαίστου
καὶ τὴν ἄλλην τὴν τῆς Ἀθηνᾶς
δίδωσιν ἀνθρώπῳ,
καὶ ἐκ τούτου μὲν γίγνεται
ἀνθρώπῳ εὐπορία τοῦ βίου,
Προμηθέα δὲ ὕστερον
μετῆλθεν δίκη κλοπῆς
δι' Ἐπιμηθέα,
ᾗπερ λέγεται.
μπαίνει κρυφά
και αφού έκλεψε
και την τέχνη με τη φωτιά
του Ηφαίστου
και την άλλη τέχνη, εκείνη της Αθηνάς,
τις δίνει στον άνθρωπο,
και από αυτό βέβαια εξασφαλίζεται
για τον άνθρωπο ευκολία στη ζωή του,
αλλά ο Προμηθέας αργότερα
πέρασε από δίκη για κλοπή
εξαιτίας του Επιμηθέα,
όπως λέγεται.