Ραψωδία Ζ

Έκτορας και Ανδρομάχη

Περίληψη :
Ύστερα από τη συνάντηση που είχε ο Έκτορας με τη μητέρα του, με τον Πάρη και με την Ελένη,
έτρεξε γεμάτος ανυπομονησία στο παλάτι του, όμως δεν βρήκε εκεί τη γυναίκα του και το παιδί του. Η
οικονόμος τον πληροφόρησε ότι η Ανδρομάχη ,μόλις έμαθε ότι οι Αχαιοί είχαν φέρει σε δύσκολη θέση
τους Τρώες, έτρεξε ανήσυχη στα τείχη. Ο Έκτορας βγήκε αναζητώντας τη γυναίκα του, έφτασε στις
Σκαιές Πύλες και πάνω που ήταν έτοιμος να κατηφορίσει για το πεδίο της μάχης
βρέθηκε μπροστά στην Ανδρομάχη και στο γιο του, που τον κρατούσε στην αγκαλιά της η παραμάνα
( αιφνιδιασμός και κορύφωση της αγωνίας) . Μόλις είδε η Ανδρομάχη τον Έκτορα, του έπιασε το χέρι
και με δάκρυα στα μάτια άρχισε να τον παρακαλάει να μην κατεβεί στη μάχη, γιατί, αν σκοτωθεί, θα
αφήσει το παιδί του ορφανό και την ίδια χήρα και ολομόναχη (προοικονομία) , αφού από τότε που ο
Αχιλλέας ξεκλήρισε την πατρική της οικογένεια, μόνο αυτόν έχει στον κόσμο. Ο Έκτορας έδειξε να
συμμερίζεται τον καημό και την αγωνία της, όμως δήλωσε ότι η ηρωική του φύση και το αξίωμα του
δεν του επιτρέπουν να προδώσει την πατρίδα του και να απογοητεύσει τους Τρώες, μολονότι είναι
βέβαιος ότι η Τροία είναι καταδικασμένη να χαθεί( προοικονομία). Τόνισε ακόμη ότι αυτό που τον
πληγώνει πιο πολύ είναι η προοπτική της αιχμαλωσίας της Ανδρομάχης ( προοικονομία). Μόλις
τέλειωσε το λόγο του ο Έκτορας, πήρε στην αγκαλιά του τον Αστυάνακτα, τον σήκωσε ψηλά και
προσευχήθηκε στους θεούς να βοηθήσουν το γιο του, ώστε να γίνει καλύτερος από τον πατέρα του.
Αμέσως μετά έδωσε το παιδί στη γυναίκα του, προσπάθησε να την καθησυχάσει, της έδωσε τις
τελευταίες οδηγίες και την αποχαιρέτησε. Ενώ ο Έκτορας κατέβαινε στην τρωική πεδιάδα μαζί με τον
Πάρη, η Ανδρομάχη στο παλάτι τον θρηνούσε μαζί με τις άλλες γυναίκες, βέβαιη ότι δεν πρόκειται να
τον ξαναδεί ζωντανό( προοικονομία).

Ενότητες( σκηνές) :
1. Η αναζήτηση της Ανδρομάχης από τον Έκτορα ( στ. 369 – 389)
2. Η συνάντηση Έκτορα – Ανδρομάχης ( στ. 390 – 494)
3. Ο θρήνος για τον Έκτορα (495 – 502)
4. Η συνάντηση του Πάρη με τον Έκτορα. ( στ. 503- 529)

Επική ειρωνεία :
1. Οι ακροατές γνωρίζουν πού βρίσκεται η Ανδρομάχη, ενώ ο Έκτορας όχι και την αναζητά στο
παλάτι.
2. Οι ακροατές γνωρίζουν ότι ο Αχιλλέας δεν αφάνισε μόνο την πατρική οικογένεια της Ανδρομάχης,
αλλά θα σκοτώσει και τον άνδρα της, ενώ οι ήρωες δεν το γνωρίζουν ακόμη.
3. Ο Έκτορας εύχεται για το γιο του να τον βοηθήσουν οι θεοί να γίνει καλύτερος από τον πατέρα του,
αλλά οι ακροατές γνωρίζουν ότι οι Αχαιοί θα γκρεμίσουν τον Αστυάνακτα από τα τείχη, μόλις
κυριεύσουν την Τροία.
4. Στο τέλος ο Έκτορας εύχεται και κάνει έκκληση στο Δία για βοήθεια, αλλά όλοι γνωρίζουν την
τραγική για τους Τρώες έκβαση του πολέμου.

Άστοχα ερωτήματα :
Ο Έκτορας ζητά να μάθει αν η Ανδρομάχη πήγε σε καμία συννυφάδα ή κουνιάδα της ή στο ναό της
Αθηνάς με τις άλλες αρχόντισσες. Η οικονόμος απορρίπτει ένα ένα τα άστοχα ερωτήματα και
καταλήγει στην εύστοχη απάντηση ότι πήγε στα τείχη γεμάτη αγωνία μαζί με το γιο της και την
παραμάνα του, γιατί έμαθε ότι νικούν οι Αχαιοί.
Με τα άστοχα ερωτήματα ο ποιητής δίνει έμφαση στην ορθή απάντηση. Έχουμε και επιβράδυνση,
γιατί ανακόπτεται για λίγο η ένταση της αναζήτησης, η φαντασία των ακροατών παρασύρεται στις
εκδοχές που θα μπορούσαν να ισχύουν και στο τέλος επέρχεται η ανακούφιση. Οι ακροατές
χαλαρώνουν και ετοιμάζονται να παρακολουθήσουν τη συνέχεια της αφήγησης με ανανεωμένο
ενδιαφέρον.
 Επιβράδυνση : Πληροφόρηση για καταγωγή Ανδρομάχης, τρυφερή εικόνα με τη νεαρή μητέρα και
την τροφό που κρατάει το μονάκριβο παιδί στην αγκαλιά, παρομοίωση του βρέφους με όμορφο
αστέρι, αναφορά στα δύο ονόματα του παιδιού.

Ο λόγος της Ανδρομάχης ( επιχειρήματα) :

1. Πρόβλεψη και φόβοι για το ζοφερό της μέλλον (406-413) → Δεν πρέπει να πάει στη μάχη, γιατί θα
τον σκοτώσουν οι Αχαιοί και θα αφήσει τη γυναίκα του χήρα και το γιο του ορφανό.
2. Αναδρομή στο τραγικό παρελθόν( 414- 430) → Αν σκοτωθεί ο Έκτορας, η Ανδρομάχη θα μείνει
έρημη χωρίς κανένα στήριγμα , αφού έχει αφανιστεί όλη η πατρική της οικογένεια.
3. Έκκληση να μην πάει στο πεδίο της μάχης ο Έκτορας και πρόταση για σχέδιο αμυντικής
στρατηγικής.( 431-439)

Η απάντηση του Έκτορα :

1. Ο Έκτορας κατανοεί και συμμερίζεται την αγωνία της Ανδρομάχης.
2. Όμως είναι αποφασισμένος να γυρίσει στο πεδίο της μάχης, γιατί έχει ηθική ευθύνη απέναντι στο λαό
της Τροίας και ηθικό χρέος να πολεμάει γενναία στην πρώτη γραμμή , για να διατηρεί τη δόξα του
πατέρα του και τη δική του. Βάζει την υπόληψη, τη δόξα, την τιμή, την υστεροφημία και τις ηρωικές
αρχές πάνω από την οικογένειά του.
3. Προβλέπει τον αφανισμό της Τροίας.
4. Νοιάζεται από τώρα για τα μελλοντικά πάθη όλων των Τρώων και της οικογένειας του ,αλλά πιο
πολύ πονάει για την τραγική μοίρα της Ανδρομάχης.
5. Πονάει από τώρα για τη μελλοντική αιχμαλωσία της γυναίκας του και αναφέρει παραστατικές
λεπτομέρειες από το τραγικό της μέλλον.
6. Μέσα από τον εξευτελισμό της Ανδρομάχης ο Έκτορας βλέπει και τη δική του ταπείνωση και προτιμά
να πεθάνει παρά να δει τη γυναίκα του να γίνεται σκλάβα.
Όλα όσα προβλέπει για το μέλλον ο Έκτορας αποτελούν προοικονομία.

Έκτορας και Αστυάνακτας :

1. Ο Έκτορας θέλει να πάρει αγκαλιά το γιο του, αλλά εκείνος τρομάζει από την πανοπλία και την
περικεφαλαία του Έκτορα.
2. Οι δύο σύζυγοι γελούν, παραμερίζοντας για λίγο τις μαύρες σκέψεις, και ζουν τις τελευταίες στιγμές
οικογενειακής ευτυχίας.
3. Ο Έκτορας βγάζει την επιβλητική περικεφαλαία
( συμβολική κίνηση → ο πολεμιστής παραμερίζεται και τη θέση παίρνει ο στοργικός πατέρας που
φιλάει το παιδί του και το χορεύει στα χέρια του. Η εικόνα είναι γεμάτη τρυφερότητα και μέσα στο
πολεμικό έπος δίνει αντιπολεμικό μήνυμα)
4. Ο Έκτορας προσεύχεται και ζητά από τους θεούς να γίνει ο γιος του σπουδαίος και φοβερός
πολεμιστής, να βασιλεύει στην Τροία, να γίνει καλύτερος από τον πατέρα του και να δίνει χαρά στη
μητέρα του. Ενώ στην Ανδρομάχη μιλούσε με απαισιοδοξία, στην προσευχή του αντικρίζει τη ζωή με
αισιοδοξία και οραματίζεται για το παιδί του ένα ευοίωνο μέλλον. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι
στη γυναίκα του μιλά ως πολεμιστής που ξέρει ότι η Τροία θα χαθεί, ενώ τώρα μιλά ως πατέρας που
ξεχνά τον πόλεμο και τις συμφορές του. Γνωρίζουμε βέβαια ότι καμία από τις ευχές του Έκτορα δεν
θα πραγματοποιηθεί(ειρωνεία)

Ο αποχωρισμός :
1. Ο Έκτορας αποχωρίζεται την οικογένεια του με φυσικότητα, χωρίς μελοδραματισμούς.
2. Παραδίδει το παιδί στη γυναίκα του.
3. Τα συναισθήματα της Ανδρομάχης είναι ανάμεικτα
( γέλιο και δάκρυ) .
5. Ο Έκτορας τη χαϊδεύει ( τελευταία εκδήλωση τρυφερότητας)
6. Προσπαθεί να την παρηγορήσει και να την καθησυχάσει ( η μοίρα κάθε ανθρώπου είναι
προδιαγεγραμμένη και κανένας δεν πεθαίνει πριν έρθει η ώρα του)
7. Τη συμβουλεύει να ασχοληθεί με τις γυναικείες δουλειές και να αφήσει τους άνδρες να ασχοληθούν
με τον πόλεμο προσπαθώντας να δώσει στον αποχαιρετισμό έναν συνηθισμένο τόνο κι όχι
τραγικότητα.
8. Ξαναφοράει με φυσικότητα την περικεφαλαία του.
9. Η σκηνή ολοκληρώνεται με τη συγκινητική εικόνα της Ανδρομάχης που απομακρύνεται βουτηγμένη
στα δάκρυα και γυρίζει κάθε τόσο να τον δει σαν να ξέρει ότι είναι η τελευταία φορά που τον βλέπει.
10. Η Ανδρομάχη, μόλις φτάνει στο παλάτι, αρχίζει θρήνο με τις άλλες γυναίκες σαν να ήταν
ο Έκτορας ήδη νεκρός → ο ήρωας θα αγωνίζεται πια κάτω από τη σκιά του θανάτου.

Ηθογράφηση και συναισθήματα προσώπων :

Ανδρομάχη :
 Είναι αφοσιωμένη σύζυγος, αγαπά πολύ τον Έκτορα και είναι εξαρτημένη απ’ αυτόν.
 Είναι συναισθηματική, εκδηλωτική και τρυφερή.
 Είναι επινοητική και εύστροφη.
 Είναι στοργική μητέρα.
 Αισθάνεται αγωνία, πανικό και ανησυχία για την τύχη του άντρα της. Μόλις μαθαίνει ότι οι Αχαιοί
νικούν, τρέχει σαν τρελή στα τείχη.
 Αισθάνεται ανακούφιση , μόλις τον βλέπει ζωντανό .
 Τα συναισθήματά της είναι :Αγάπη και τρυφερότητα για τον άνδρα της αλλά και ανασφάλεια για την
τύχη τους.
 Απελπισία και πόνος.
 Ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και πόνου.

Ο Έκτορας είναι :
 Ήρεμος και ψύχραιμος.
 Γενναίος πολεμιστής.
 Προσηλωμένος στις αρχές του και αποφασιστικός.
 Διορατικός.
 Αφοσιωμένος και τρυφερός σύζυγος.
 Στοργικός και τρυφερός πατέρας.
 Στοχαστικός, με κατασταλαγμένες απόψεις για τη ζωή και το θάνατο.
 Καλός συμπαραστάτης ως αδερφός.
 Δίνει μεγάλη σημασία στην τιμή, στην υστεροφημία, στην κοινή γνώμη.

Συνάντηση Έκτορα – Πάρη :

 Μετά τον αποχωρισμό του Έκτορα από τη γυναίκα και το παιδί του συναντά τον αδερφό του, Πάρη,
ο οποίος είχε αποτραβηχτεί από τον πόλεμο, αλλά τώρα μετά την επίπληξη του αδερφού του,
ξαναγυρίζει.
 Πλατιά παρομοίωση : Ο Πάρης παρομοιάζεται με ένα περήφανο και όμορφο άλογο που σπάζει τα
δεσμά του και τρέχει με ορμητικότητα και μεγάλη ταχύτητα.
Αναφορικό μέρος : στ.506 – 511
Δεικτικό μέρος : στ. 512 – 514
Κοινός όρος : η εντυπωσιακή εμφάνιση, η ορμητικότητα, η περηφάνια και η ομορφιά.
Έμμεση παρουσίαση Αχιλλέα :
 Ο Αχιλλέας κυρίεψε την πόλη της Ανδρομάχης, σκότωσε τον πατέρα της και τους 7 αδερφούς της και
πήρε σκλάβα τη μητέρα της. Εξαιτίας του η Ανδρομάχη έμεινε ολομόναχη με μοναδικό στήριγμα τον
Έκτορα.
 Ο Αχιλλέας εξαίρεται ως πρωταγωνιστής στις μάχες που γίνονται σε διάφορες περιοχές της Τροίας
και εξαίρεται το ήθος του, καθώς σεβάστηκε τον νεκρό πατέρα της Ανδρομάχης και του απέδωσε
ταφικές τιμές και απελευθέρωσε τη μητέρα της, αφού πήρε λύτρα. Έντονη η αντίθεση με τη ραψ. Χ
όπου θα κακοποιήσει το πτώμα του Έκτορα.
 Τονίζεται η τραγικότητα της Ανδρομάχης, καθώς γνωρίζουμε ότι ο Αχιλλέας θα σκοτώσει και τον
Έκτορα.

Ο πόλεμος μέσα από τις ειρηνικές σκηνές :

Παρόλο που ο ποιητής παρουσιάζει σκηνές μέσα στην Τροία, μακριά από το πεδίο της μάχης, δεν
μας αφήνει να ξεχάσουμε τον πόλεμο :
 Η Ανδρομάχη φοβάται ότι οι Αχαιοί την ώρα της μάχης θα ορμήσουν όλοι μαζί εναντίον του Έκτορα.
 Αναφέρεται σε μια πολεμική επιδρομή του Αχιλλέα κατά την οποία σκότωσε τον πατέρα και τα επτά
αδέρφια της.
 Αναφέρονται 3 απόπειρες των Αχαιών για εκπόρθηση της Τροίας καθώς και ονόματα αρχηγών τους.
 Ο Έκτορας προβλέπει την πτώση της Τροίας και τον αφανισμό της οικογένειας του και του λαού του.
 Περιγράφει την κατάσταση δουλείας της Ανδρομάχης μετά την πτώση της Τροίας.

ΡΑΨΩΔΙΑ Ι 225-431
Τα μέλη της πρεσβείας: Οδυσσέας, Φοίνικας και Αίαντας.
Οδυσσέας: έξυπνος, σοφός, ικανός στο λόγο και στην πειθώ.
Φοίνικας: σύμβουλος και παιδαγωγός του Αχιλλέα, έχει στενή σχέση μαζί του.
Αίαντας: γενναίος πολεμιστής, έχει στενές σχέσεις με τον Αχιλλέα.

Λόγος του Οδυσσέα

Α. Πρόλογος( στίχοι 225-227): Προσφώνηση-χαιρετισμός στον Αχιλλέα και φιλοφρόνηση για το πλούσιο
δείπνο.

Ο Οδυσσέας προσπαθεί να δημιουργήσει φιλική ατμόσφαιρα και συσχετίζει το γεύμα του Αχιλλέα με ένα
γεύμα που τους είχε παραθέσει ο Αγαμέμνονας προσπαθώντας να κάνει τον Αχιλλέα να είναι
ευνοϊκός με τον αρχιστράτηγο.

Β. Κύριο μέρος (στίχοι 228-306)

1. Η κρίσιμη κατάσταση των Αχαιών(στίχοι 228-246): Ο Οδυσσέας παρουσιάζει τη δύσκολη θέση

στην οποία βρίσκονται οι Αχαιοί διότι ο Δίας ευνοεί τους Τρώες και ο Έκτορας συμπεριφέρεται με
αλαζονεία(άτη, ύβρη: ο Έκτορας βαδίζει προς την καταστροφή του) και προκαλεί καταστροφές
στους Αχαιούς.

2. Επιχειρήματα του Οδυσσέα για την επιστροφή του Αχιλλέα(στίχοι 246-306)

1ο επιχείρημα: (στίχοι 247-251) Ο Οδυσσέας καλεί τον Αχιλλέα να βοηθήσει τους Αχαιούς
γιατί αν συμβεί κάτι κακό θα λυπηθεί και θα μετανιώσει αλλά τότε θα είναι αργά. Στόχος του
επιχειρήματος: ψυχολογικός και ηθικός και στηρίζεται σε κάτι που θα συμβεί στο μέλλον. Ο
Οδυσσέας προσπαθεί να κάνει τον Αχιλλέα να νιώσει τύψεις.

2ο επιχείρημα: (στίχοι 252-261) Ο Οδυσσέας καλεί τον Αχιλλέα να βοηθήσει τους Αχαιούς και να
συμπεριφέρεται με γλυκό τρόπο γιατί και ο πατέρας του τον είχε συμβουλεύσει να είναι ήρεμος και να
φέρεται γλυκά. Τα λόγια του Πηλέα εκφράζουν τις απόψεις της ομηρικής εποχής σχετικά με τα όρια
των ανθρωπίνων δυνατοτήτων: η αξία της αυτοκυριαρχίας και της ηρεμίας είναι πολύ μεγάλη.Οι
συμβουλές του Πηλέα έχουν πολύ μεγάλη αξία γιατί ένας πατέρας ξέρει πολύ καλά το παιδί του και σ'
 αυτό το σημείο κάνουν πιο ισχυρή την επιχειρηματολγία του Οδυσσέα.Στόχος του επιχειρήματος:
ηθικός και ψυχολογικός και στηρίζεται σε στοιχεία του παρελθόντος.

3ο επιχείρημα: (στίχοι 261-299)Ο Οδυσσέας καλεί τον Αχιλλέα να σταματήσει το θυμό του γιατί ο
Αγαμέμνονας του προσφέρει πλούσια δώρα.Στόχος του επιχειρήματος: ηθικός και ψυχολογικός και
στηρίζεται κυρίως σε μελλοντικά δεδομένα. Τα δώρα που υπόσχεται ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα
χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

Σε αυτά που θα του δοθούν αμέσως μετά την επιστροφή του στη μάχη: εφτά τρίποδες, δέκα
τάλαντα χρυσάφι, είκοσι αστραφτεροί λέβητες, δώδεκα άλογα, εφτά όμορφες γυναίκες από τη Λέσβο
και η Βρισηίδα. Η Βρισηίδα τοποθετείται στο τέλος και αφιερώνονται σ' αυτήν τέσσερις ολόκληροι
στίχοι. Με αυτόν τον τρόπο τονίζεται η σπουδαιότητα της και η αξία της επιστροφής της.

Σε αυτά που θα του δοθούν μετά την άλωση της Τροίας : χρυσός και χαλκός σε μεγάλες
ποσότητες, είκοσι όμορφες Τρωαδίτισσες.

Σε αυτά που θα του δοθούν μετά την επιστροφή στη πατρίδα: μια από τις κόρες του
Αγαμέμνονα για γυναίκα του μαζί με πλούσια δώρα, εφτά παραθαλάσσιες και όμορφες πόλεις για
προίκα, των οποίων οι κάτοικοι θα τιμούν τον Αχιλλέα σα θεό και θα του πληρώνουν φόρους.

Αποτίμηση των δώρων: Τα δώρα είναι πολλά και ανεκτίμητης αξίας. Επομένως μια τέτοια πλούσια
προσφορά ίσως θα μπορούσε να ικανοποιήσει τον Αχιλλέα αν σκεφτούμε ότι ένας από τους στόχους
των ηρώων ήταν να αυξήσουν την περιουσία τους. Όμως η συμπεριφορά του Αγαμέμνονα που
στέλνει δώρα με μεσολαβητές μάλλον δεν είναι αρκετή για να ικανοποιηθεί το πληγωμένο φιλότιμο
του Αχιλλέα. Το μόνο που ίσως θα τον ικανοποιούσε θα ήταν η προσωπική ταπείνωση του
Αγαμέμνονα και ο απόλυτος εξευτελισμός του.

4ο επιχείρημα: (στίχοι 300-306) Ο Οδυσσέας καλεί τον Αχιλλέα να λυπηθεί τους Αχαιούς και
αν σκοτώσει τον Έκτορα θα αποκτήσει πολύ μεγάλη δόξα(επίκληση στο συναίσθημα) Στόχος του
επιχειρήματος: ψυχολογικός και στηρίζεται σε μελλοντικά δεδομένα. Είναι το πιο ισχυρό επιχείρημα
( τα επιχειρήματα του Οδυσσέα παρουσιάζονται κλιμακωτά: από το λιγότερο ισχυρό στο πιο πειστικό)
γιατί στοχεύει στο φιλότιμο του Αχιλλέα. Αν τα υλικά αγαθά δεν είναι αρκετά για αυτόν τότε αυτό που
μπορεί να τον συγκινήσει είναι ότι αν σκοτώσει τον Έκτορα θα αποκτήσει δόξα. Ο Οδυσσέας
προσπαθεί να πείσει τον Αχιλλέα προβάλλοντας τη δόξα και την τιμή, δυο αξίες πολύ σημαντικές για
τον ήρωα.

Οδυσσέας

Είναι διορατικός, έξυπνος και ένας πολύ ικανός ομιλητής που γνωρίζει πολύ καλά τη ρητορική τέχνη και
την ανθρώπινη ψυχολογία αλλά πάνω απ΄όλα τον ηρωικό κώδικα αξιών του οποίου ιδανικό πρότυπο
ήταν ο Αχιλλέας. Χρησιμοποιεί τις κατάλληλες λέξεις και οργανώνει σωστά και προσεκτικά το λόγο
του.Γνωρίζει το χαρακτήρα του Αχιλλέα και χρησιμοποιεί τόσο τη λογική όσο και το συναίσθημα για
να πετύχει το στόχο του παρουσιάζοντας κλιμακωτά τα επιχειρήματα του. Στο λόγο του δεν κατηγορεί
τον Αγαμέμνονα ούτε εκφράζει υποστήριξη και συμπάθεια για τον Αχιλλέα εκ μέρος των άλλων
πολεμάρχων. Προσπαθεί να είναι συμβιβαστικός και νοιάζεται για το μέλλον και την τύχη των Αχαιών.
Ο λόγος του Αχιλλέα

Α. Πρόλογος( στίχοι 308-315) Ο Αχιλλέας δηλώνει με ειλικρίνεια και ευθύτητα ότι η απόφαση του είναι
οριστική και αμετάκλητη.

Β. Κύριο μέρος( στίχοι 316-426)

1. Αίτια της στάσης του Αχιλλέα: (στίχοι 316-344) α)η αχαριστία απέναντι στη μεγάλη προσφορά
του στο πεδίο των μαχών και οι αδικίες του Αγαμέμνονα στο θέμα της μοιρασιάς των λαφύρων.
Η πλατιά παρομοίωση των στίχων 323-327(323-324: αναφορικό μέρος, 325-327: δεικτικό μέρος) έχει
ως στόχο να δείξει τη φροντίδα και την αυταπάρνηση του Αχιλλέα. β) η αδικία που έγινε στον Αχιλλέα
με την αρπαγή της Βρησηίδας. Ο Αχιλλέας παρομοιάζει την Βρησηίδα με την ωραία Ελένη και οι 4
ρητορικές ερωτήσεις που χρησιμοποιεί δίνουν ζωντάνια στο λόγο.

2. Η αδυναμία του Αγαμέμνονα να αντιμετωπίσει τον Έκτορα και η αδιαμφισβήτητη αξία του
Αχιλλέα.( στίχοι 345-355) Ο Αχιλλέας υποτιμά με ειρωνικό τρόπο τον Αγαμέμνονα και αναφέρει ότι το
μόνο που μπορεί να σώσει τους Αχαιούς είναι όχι τα οχυρωματικά έργα του Αγαμέμνονα αλλά η δική
του ανδρεία. Τα λόγια αυτά λέγονται με αρκετή δόση πικρής ειρωνείας.

3. Δήλωση του Αχιλλέα ότι επιστρέφει στην πατρίδα του( στίχοι 356-368) Ο Αχιλλέας δεν
ενδιαφέρεται πια για τον πόλεμο ούτε για το θάνατο του Έκτορα έτσι θέλει να αποχωρήσει στην
πατρίδα του όπου έχει πολλά υλικά αγαθά.

4. Επίθεση στον Αγαμέμνονα:(στίχοι 369-377) Ο Αχιλλέας είναι πικραμένος από την άδικη και
πονηρή συμπεριφορά του Αγαμέμνονα και μιλάει για αυτόν με υβριστικές λέξεις και φράσεις.

5. Απόρριψη των δώρων και αιτιολόγηση της: (στίχοι 378-409) Ο Αχιλλέας απορρίπτει τα δώρα
γιατί: α) κανένα υλικό αγαθό δεν είναι αρκετό για να νιώσει δικαιωμένος και να ξεπληρωθεί η
προσβολή που του έγινε. (σχήμα αδυνάτου στους στίχους 378-386) β) απορρίπτει την κόρη του
Αγαμέμνονα για γυναίκα ακόμα και αν είναι όμορφη σαν την Αφροδίτη(υπερβολή) γιατί στην πατρίδα
του μπορεί να παντρευτεί όπια γυναίκα θέλει. Επίσης δεν τον ενδιαφέρουν τα δώρα που
συνοδεύουν τη νύφη γιατί αυτά δεν έχουν καμία αξία μπροστά στο αγαθό της ζωής.
(απόρριψη από τον Αχιλλέα του ηρωικού ιδεώδους). Η πίκρα του Αχιλλέα είναι τόσο μεγάλη που
τον κάνει να υποστηρίζει ιδέες και αντιλήψεις που δεν ταιριάζουν με το χαρακτήρα του ούτε είναι
δυνατόν να τις πιστεύει.

6. Η προφητεία της Θέτιδας:( στίχοι 410-416) Δύο είναι οι δρόμοι για τον Αχιλλέα: να μείνει στην
Τροία, να συνεχίσει τον πόλεμο, να πεθάνει νέος αλλά να κερδίσει δόξα ή να εγκαταλείψει τον
πόλεμο, να επιστρέψει στην πατρίδα του και να ζήσει χωρίς δόξα μια μακρά ζωή. Και ο Αχιλλέας
αποφασίζει να επιλέξει το δεύτερο.

7. Προτροπή για αναχώρηση των Αχαιών από τον πόλεμο: (στίχοι 417-426)Ο Αχιλλέας
απέρριψε τα επιχειρήματα του Οδυσσέα και καλεί τους Αχαιούς αφού δεν έχουν πια καμιά ελπίδα
στον πόλεμο γυρίσουν στις πατρίδες τους.

Γ. Επίλογος( στίχοι 427-429) Πρόταση για φιλοξενία του Φοίνικα

Τα επιχειρήματα του Αχιλλέα

Η στάση του Αχιλλέα είναι ανυποχώρητη. Ο Αχιλλέας δεν πρέπει να δεχτεί την προσφορά του
Αγαμέμνονα γιατί α) δεν είναι δυνατό ένας ήρωας σαν τον Αχιλλέα να βάλει τα υλικά αγαθά πάνω
από το φιλότιμο του και β) αυτό εξυπηρετεί την προώθηση της εξέλιξης του έργου. Ο λόγος βέβαια
 του Αχιλλέα δεν έχει την οργάνωση και τη συνοχή του λόγου του Οδυσσέα αφού περισσότερο
εκφράζει την πίκρα του, την αγανάκτηση και την απογοήτευση που νιώθει. Προβληματισμό
δημιουργεί η άρνηση του πολέμου και η απόρριψη του ηρωικού ιδεώδους από τον Αχιλλέα. Το
γεγονός ότι ο Αχιλλέας προτιμά μια άδοξη ζωή είναι μάλλον αποτέλεσμα της έντονης
συναισθηματικής φόρτισης που έχει ο Αχιλλέας και της πίκρας και απογοήτευσης που νιώθει.

Αξίες που προβάλλονται μέσα από το λόγο του Αχιλλέα

1. Ευγνωμοσύνη(316-326)

2. Φιλότιμο και τιμή(385-387)

3. Βοήθεια προς τους άλλους, αφοσίωση και αυταπάρνηση( στίχοι 322-326)

4. Αγάπη για τη σύντροφο( στίχοι 338-343)

5. Δικαιοσύνη(Στίχοι 317-322, 335-336, 344-345, 367-368, 375, 387)

6. Ειρηνική ζωή( στίχοι 401-409). Όλα τα υλικά αγαθά μπορεί να τα αγοράσει κανείς, το μόνο που
δεν αγοράζεται είναι η ανθρώπινη ζωή γιατί είναι κάτι που χαρίζεται μόνο μία φορά.
7. Ειλικρίνεια(312-313)

Στίχοι που δηλώνουν την ανυποχώρητη στάση του Αχιλλέα

314-315, 345, 356-357, 372-373, 374-375, 386, 426

Χαρακτηρισμός Αχιλλέα

Είναι ευθύς και ειλικρινής αφού δηλώνει ότι απεχθάνεται τους διπρόσωπους ανθρώπους. Είναι συνεπής
στις αρχικές του θέσεις αλλά και πεισματάρης αφού τίποτα δεν μπορεί να τον μεταπείσει. Μένει
πιστός σε ηθικές αρχές και αξίες όπως η ευγνωμοσύνη, το φιλότιμο, ο αλτρουισμός, η δικαιοσύνη.
Δείχνει αξιοπρέπεια και περηφάνια απορρίπτοντας τα πλούσια υλικά δώρα του Αγαμέμνονα. Για μια
ακόμη φορά παρουσιάζεται ιδιαίτερα εύθικτος στο θέμα της τιμής. Μιλάει ειρωνικά για τον
Αγαμέμνονα και τον προσβάλει με την απόφαση του να απορρίψει τα δώρα που του προσφέρει.
Αλαζόνας ως ένα βαθμό δείχνει να έχει υπερβολική αυτοεκτίμηση καθώς πιστεύει ότι είναι ο μόνος
που θα μπορούσε να ανακόψει τους Τρώες και φέρεται εκδικητικά και εγωιστικά αφού η οργή του και
το μίσος του δεν του επιτρέπουν να βοηθήσει τους Αχαιούς και τους αφήνει στο έλεος και στην μανία
του Έκτορα. Στοχαστικός,διατυπώνει σκέψεις για την υπέρτατη αξία της ζωής που όμως έρχονται σε
αντίθεση με το χαρακτήρα του και μάλλον είναι αποτέλεσμα της φόρτισης και της σύγχυσης στην
οποία βρίσκεται. Παρουσιάζεται ευσεβής αφού πριν από το ταξίδι του θέλει να προσφέρει θυσίες
στους θεούς και τέλος είναι φιλόξενος αφού προθυμοποιείται να φιλοξενήσει τον Φοίνικα.