Professional Documents
Culture Documents
Stalin Komunizmdir-Insanliktir KSG Yayinlari
Stalin Komunizmdir-Insanliktir KSG Yayinlari
Stalin
Kapitalizmin istikrarı giderek daha fazla çürümekte ve em-
niyetsiz hale gelmektedir. İki yıl önce Avrupa'da devrimci
dalganın geri çekilmesinden söz edilebiliyorduysa ve edilmek
zorunda idiyse, şimdi Avrupa'nın yeni bir devrimci yükselme
aşamasına girdiğini iddia etmek için tüm nedenlere sahibiz.
Emperyalistlerin konumlarının gittikçe daha felaketli bir hale
geldiği sömürge ve bağımlı ülkelerin sözünü bile etmiyorum.
b) Kapitalistlerin SSCB'yi kendilerine tabi kılma umutları,
SSCB'nin kapitalist yozlaşması doğrultusundaki, onun Avrupa
işçileri ve sömürgelerin emekçi kitleleri arasındaki otoritesinin
düşmesi doğrultusundaki umutları kırıldı. Tam da inşa halinde
olan sosyalizmin ülkesi olarak SSCB büyüyor ve güçleniyor.
Tüm dünyanın işçileri ve köylüleri arasındaki etkisi büyüyor ve
güçleniyor. İnşa halinde bulunan sosyalizmin ülkesi olarak
SSCB'nin salt varlığı bile, en güçlü etkenlerden birisi olarak,
dünya emperyalizminin sarsılmasına ve hem Avrupa ve hem de
sömürgelerdeki istikrarının çökmesine katkıda bulunuyor.
SSCB, belirgin bir şekilde Avrupa işçi sınıfının ve sömürgele-
rin ezilen halklarının sancağı durumuna geliyor.
Gelecek emperyalist savaşların yolunu açmak, kapitalist
cephe gerisini pekiştirmek için "kendi" işçi sınıfını daha fazla
baskı altına almak ve "kendi" sömürgelerini gemlemek
amacıyla, öncelikle SSCB'nin, üstelik kapitalistler için en bü-
yük sürüm alanlarından birisini oluşturan bu devrim merkezi-
nin ve yuvasının gemlenmesi gerektiğini düşünüyorlar, kapita-
list iktidar sahipleri. Emperyalistler arasında müdahale
eğilimlerinin büyümesi, SSCB'nin tecrit edilmesi politikası,
SSCB'nin kuşatılması politikası, SSCB'ye karşı bir savaşın
koşullarının hazırlanması politikası bundandır.
Emperyalistlerin kampında müdahale eğilimlerinin güç-
lenmesi ve (SSCB'ye karşı) bir savaş tehlikesi, şimdiki duru-
mun ana etkenlerinden biridir.
Kapitalizmin gelişen bunalımı karşısında en çok "tehdit
altında olan" ve "zarar gören" kesim İngiliz burjuvazisidir. Mü-
kooperatiflerle ya da devlet organlarıyla bağının kurulması için son derece yavaş gelişme temposu ve rezerv eksikliği gibi eksi-
herşey yapılmakta mıdır? Bu alanda herşeyin yapılmadığından lere sahibiz. Votka üretiminin yavaş yavaş azaltılabileceğine ve
kuşku duyulamaz. Halbuki bu sorun en büyük öneme sahiptir. votka yerine radyo ve sinema gibi gelir kaynaklarının
Bizde ayrıca köyde Kulaklığın belirli bir büyümesi var. Bu, konabileceğine inanıyorum. Gerçekten de, neden bu son derece
iktisadımızın bilançosunda bir eksidir. Kulakları ekonomik ola- önemli araçları ele almayalım ve çalışkan insanları, gerçek
rak kısıtlamak ve tecrit etmek için herşey yapılmakta mıdır? Bolşevikleri bu alanda çalıştırmayalım ve böylelikle votka üre-
Herşeyin yapıldığını sanmıyorum. Kulaklara idari yöntemlerle timinin azaltılmasını mümkün kılmayalım?
ve GPU ile bir son verilebileceğini ve verilmesi gerektiğini Dış ticarete gelince; bana öyle geliyor ki, iktisatta sahip
düşünen yoldaşlar haksızdırlar: buyruldu, mühürlendi ve artık olduğumuz bir dizi zorluğun kökü, yetersiz ihracatta
tamam. Bu çok basit, ama etkin olmayan bir araçtır. Kulak, yatmaktadır. İhracatı yükseltebilir miyiz? Sanıyorum, evet.
ekonomik önlemlerle ve Sovyet yasallığı zemininde halledil- İhracatı tümüyle rayına oturtmak için herşey yapılıyor mu?
melidir. Ama Sovyet yasallığı ise, boş bir laf değildir. Bu, el- Sanıyorum, her şey değil.
bette Kulaka karşı belli zorunlu idari önlemleri dıştalamaz. Ko- Aynı şey rezervler için söz konusudur. Bazen
opera düşüncesizlikten ve bazen de durumu bilmediklerinden rezerv-
tif organlarımızın ve özellikle de tarımsal kredi sektörünün lerimizin olmadığını iddia eden yoldaşlar haksızdırlar. Hayır,
pratiğinde Kulaklara karşı mücadelede parti çizgisinin yoldaşlar, artık elimizde bazı küçük rezervler var. İlçe ve il
çarpıtılmasına en ciddi dikkati yöneltmek gerekir. organlarından bölge ve merkezi organlara kadar tüm devlet
Bunun dışında, sanayide maliyet masraflarının, sanayi organlarımız, zaruri haller için belirli rezervler biriktirmeye ça-
mallarının teslimat fiyatlarının ve özellikle de kent mallarının ba göstermektedirler. Ama bu rezervler kısıtlıdır. Bun itiraf et-
perakende fiyatlarının düşürülmesinin son derece düşük mek gerekir. Bundan ötürü, buradaki görevimiz, bu rezervleri
temposu gibi bir olguya sahibiz. Keza bu da, iktisadi inşamızın mümkün olduğunca, hatta bugünkü günün bazen kısıtlanması
bilançosunda bir eksidir. Burada aygıtta, devlet, kooperatif ve gereken gereksinimleri pahasına büyütmektir.
Parti aygıtında zorlu bir direnişle karşılaştığımız saptanmalıdır. Bunlar, yoldaşlar, iktisadi inşamızın dikkatleri yöneltmemiz
Yoldaşlarımız, sanayi mallarının fiyatlarının düşürülmesi gereken, ne pahasına olursa olsun, daha hızlı bir tempoyla iler-
leyebilmek için tasfiye etmemiz gereken karanlık yönleridir.
politikasının, sanayimizin iyileştirilmesi, pazarın genişletilmesi
ve yalnızca onun sayesinde sanayimizin gelişmesinin mümkün 4— Sınıflar, Devlet Aygıtı, Ülkenin Kültürel Gelişmesi
olduğu bu kaynağın güçlendirilmesi için bir kaldıraç olduğunu
anlamamış görünüyorlar. Yalnızca aygıtın bu uyuşukluğuna, fiimdi, ülkenin iktisadi durumunun sorunlarından politik du-
onun fiyatların düşürülmesi politikası karşısındaki direnişine rumun sorunlarına gelelim.
karşı amansız bir mücadeleyle bu eksinin tasfiye a) İşçi sınıfı. İşçi sınıfının ve bir bütün olarak ücret ve maaş
edilebileceğinden nerdeyse hiç kuşku duyulamaz. alanların sayısal büyümesi, aşağıdaki rakamlarda görülmekte-
Son olarak, devlet bütçesindeki votka gibi, dış ticaretimizin dir: 1924/25'de (işsizler hariç) 8 125 000 ve 1926-27'de 10
ve 600 verst de arabayla tepen ve buna rağmen hakkını elde isteğim, masum bir istek olarak kaldı. Ne işletme komitesi, ne
edemeyen 56 yaşındaki yaşlı köylü kadına sahibiz. fabrika yönetimi, ne de hücre beni dinlemek bile istemedi. Bir
Böylesi olgular, yığınla var. Bunları saymaya değmez. Ama terfi işinde artık yokum ve beni altın içinde de boğsalar, artık
bu, bizim için bir utanç, yoldaşlar! Böylesi rezaletlere nasıl izin bir yere gitmem. ("Trud"[29], No. 128, 9 Haziran 1927.)
verilebilir?
Son olarak "geriye terfi ettirilenler" sorunu. Sorumlu gö- Bu, bizim için bir utançtır, yoldaşlar! Böylesi rezaletlere nasıl
revlere getirilen terfi ettirilmiş işçilerin dışında, yeteneksiz izin verilebilir?
oldukları ya da işten anlamadıkları gerekçesiyle değil, tam ter- Partinin görevi, bürokratizme karşı ve devlet aygıtının dü-
sine işteki titizlikleri ve dürüstlükleri dolayısıyla kendi iş zeltilmesi için mücadelede, biraz önce sözünü ettiğim rezalet-
arkadaşları tarafından geri plâna itilen "geriye terfi leri kızgın demirle pratiğimizden dağlayıp atmaktır.
e) Leninist kültür devrimi sloganı üzerine. Bürokratizme
ettirilmişlere" de sahip olduğumuz ortaya çıkıyor.
Burada, yetenekli ve rüşvet yemez bir insan olduğundan karşı en güvenilir araç, işçilerin ve köylülerin kültür düzeyinin
ötürü işletmedeki belirli bir görev getirilen bir işçi, bir takım- yükseltilmesidir. Devlet aygıtı içindeki bürokratizm, istendiği
tesviyecimiz var. Bir, iki yıl çalışıyor, düzeni sağlıyor, kötü yö- kadar ayıplansın ve yerin dibine batırılsın, pratiğimiz içindeki
netimi ve israfı ortadan kaldırıyor. Ama bu çalışma, belirli bir bürokratizm istendiği kadar damgalansın ve teşhir direğine
aziz "komünistler" ortaklığının çıkarlarına dokunuyor, onların asılsın, ama işçi kitleleri, devlet aygıtını aşağıdan ve bizzat işçi
rahatını bozuyor. Ve ne oluyor? Aziz "komünistler" ortaklığı, kitleleri tarafından denetleme olanak, istek ve yeteneği
sağlayan belirli bir kültür düzeyinden yoksunlarsa, bürokratizm
kendisine çelme takıyor ve onu bu şekilde "geri terfiye" zorlu-
herşeye
yor. "Bizden daha akıllı olmak istiyordun, huzur içinde
rağmen kalmaya devam edecektir. Bundan dolayı, okul eğitimi
yaşamamızı ve küpümüzü doldurmamızı istemiyordun — yeri-
her türlü kültürlülüğün temelini oluştursa da, yalnızca okul
ne
eğitimi anlamında değil, aynı zamanda ülke yönetimini
dön, dostum!"
öğrenme beceri ve yeteneğini kazanma anlamında da, işçi
Burada, işletmedeki belli bir göreve getirilen diğer bir işçimiz, sınıfının ve emekçi köylü kitlelerinin kültürel gelişmesi, devlet
aynı şekilde takım tesviyecisi, civata kesme makinası tesisatçısı ve diğer her türlü aygıtın düzeltilmesinin ana kaldıracıdır. Leni-
var. Gayretle ve dürüst bir şekilde çalışmaktadır. Ama bu nist kültür devrimi sloganının anlamı ve önemi burada
çalışmasıyla bazılarının huzurunu kaçırıyor. Ve ne oluyor? yatmaktadır.
"Huzursuz" yoldaştan kurtulmak için bir bahane bulundu. So- Lenin, Mart 1922'de XI. Parti Kongremizin açılışından önce
rumlu bir işe terfi ettirilen bu yoldaş sonuçta ne hissediyor, içi- Molotov yoldaşa yoldaşa hitaben MK'ya yazısında buna ilişkin
ni hangi duygu dolduruyor? Aşağıdaki: "Yerleştirildiğim her olarak şöyle diyordu:
yerde, bana gösterilen güveni haklı çıkarmaya çalıştım. Ama
"Eksikliğini duyduğumuz en önemli şey kültürlülüktür, yö-
bana böylesine kötü bir oyun oynayan buradaki bu terfiyi asla
unutmayacağım. Bana çamur atıldı. Herşeyi ortaya çıkarma * Abç. —J.St.
vazgeçersek — büyük davamızın yenilgiye uğramasından Yaşam boyunca bizde sürekli olarak birşeyler yavaş yavaş
başka birşey bekleyemeceğimiz açık değil midir? (Sesler: "Çok ölüp gidecek. Ama ölen şey öyle kolayca ölmek istemeyecek,
doğru!" Alkışlar.) varolmak için mücadele edecek, köhnemiş davasını savunacak.
Marx, proleter devrimi diğer devrimlerden ayırt eden şeyin, Yaşam boyunca bizde sürekli olarak yeni birşeyler doğacak.
onun kendi kendini eleştirmesi ve özeleştiriyle kendini güçlen- Ama doğan şey öyle kolayca doğmayacak, gürültü koparacak,
dirmesi olduğunu söylüyordu[31]. Bu, Marx'ın önemle dikkat bağıracak, varolma hakkını savunacak. (Sesler: "Çok doğru!"
çektiği bir noktadır. Eğer biz, proleter devrimin temsilcileri, Alkışlar.)
kusurlarımıza göz yumarsak, sorunları ailevi tarzda karara Eski ile yeni, ölüp giden ile dünyaya gelen arasındaki müca-
bağlarsak, hatalarımızın karşılıklı olarak üstünü örtersek ve dele — işte gelişmemizin temeli budur. Eğer açıkça ve dürüst-
hastalığı Parti organizmasının içine itersek — ozaman bu çe, Bolşeviklere yaraşır biçimde, çalışmalarımızdaki hata ve
hataları, bu kusurları kim düzeltecek? kusurlarımızı tespit etmez ve ortaya çıkarmazsak, o zaman ile-
O zaman artık proleter devrimci olmaktan çıkacağımız, ve riye giden yolu kendi kendimize kapatmış oluruz. Ama biz iler-
eğer inşamıza ilişkin önemli sorunları karara bağlarken içimiz- lemek istiyoruz. Ve biz, tam da ilerlemek istediğimizden
den bu küçük-burjuvalığın, akraba kayırıcılığın kökünü dolayı, dürüst ve devrimci özeleştiriyi en önemli görevlerimiz-
kazımazsak, kesinlikle çöküşe gideceğimiz açık değil midir? den biri haline getirmek zorundayız. Bu olmadan ilerleme ol-
Dürüst ve açık bir özeleştiriyi reddedersek, hatalarımızı dü- maz. Bu olmadan gelişme olmaz.
Ama, tam da bu açıdan bizde işler hâlâ topallamaktadır.
rüst ve açık bir biçimde düzeltmekten vazgeçersek, ilerlememi-
Evet, hatta, kusurları unutmak, kendi halinden hoşnutluk duy-
zin yolunu, davamızı iyileştirmeye, davamızın yeni başarılarına
mak ve böbürlenmek için birkaç başarı yeterli oluyor. İki, üç
giden yolu kapatacağımız açık değil midir?
büyük başarı, ve kendimizi Golyat sanıyoruz. İki, üç büyük
Gelişmemiz müşkülsüz bir genel yükselme biçiminde
başarı daha, ve burnumuz Kaf dağına varıyor: "biz bunu küçük
olmamaktadır. Hayır, yoldaşlar, ülkemizde sınıflar var,
parmağımızla hallederiz!" Ama hatalar kalıyor, kusurlar var ol-
çelişkiler
var, bir geçmişimiz, bugünümüz ve geleceğimiz var, bunlar maya devam ediyor, hastalık Parti örgütünün içine atılıyor ve
arasında çelişkiler var, ve yaşamın dalgaları üzerinde rahat ra- Parti hasta oluyor.
hat salınarak ilerleyemeyiz. İlerlememiz mücadele içinde, İkinci bir kusur. Bu kusur, idari yöntemleri Parti içine taşı
çelişkilerin gelişmesiyle, bu çelişkilerin aşılmasıyla, bu mak, Parti için belirleyici önem taşıyan ikna yönteminin yerine
çelişkilerin açı idari yöntemi geçirmektir. Bu kusur en az birincisi kadar ciddi
ğa çıkarılması ve tasfiye edilmesiyle olur. olan bir tehlikedir. Niçin? Çünkü, canlı bir inisiyatife sahip
Sınıflar var olduğu sürece, hiçbir zaman şunu olan Parti örgütlerimizin salt bürokratik kuruluşlara dönüşmesi
söyleyebilecek durumda olmayacağız: Allaha çok şükür, şimdi tehlikesini içinde barındırmaktadır. En aktif fonksiyonerlerimi-
her şey yolunda. Yoldaşlar, bizde böyle bir durum hiçbir zaman zin sayısının en az 60 000'e vardığını ve bunların her türlü ikti-
olmayacak. sadi, kooperatif ve devlet kuruluşlarına dağıldıklarını ve orada
bürokratizme karşı mücadele ettiklerini hesaba katarsak, bun- kendilerini beklediği yere doğru savurabileceğini görmüyorlar
lardan bir kısmının bu kuruluşlarda bürokratizme karşı ve görmek istemiyorlar.
mücadele ederken, bazen kendilerinin de bürokratizme Bazı yoldaşlarımız için de aynı şey geçerlidir. Bunlar
bulaştığını ve bu bulaşıcı hastalığı Parti örgütüne taşıdığını ka- vazifeşinas bir biçimde, yorulmak bilmeksizin kürek çekiyor-
bul etmek gerekir. Ve bu, bizim kabahatimiz değil, lar, kayıp gidiyorlar, kendilerini akıntıya bırakıyorlar, ama ne-
şanssızlığımızdır yoldaşlar, çünkü bu süreç devlet varoldukça reye sürüklendiklerini bilmiyorlar ve hatta bilmek de istemiyor-
az ya da çok ölçüde devam edecektir. Ve bu süreç tam da lar. Perspektifsiz bir çalışma, yelkensiz ve dümensiz bir
yaşamda bazı köklere sahip olduğu için, Parti kitlelerinin çalışma — işte muhakkak akıntıya kürek çekmek arzusu, bura-
eylemliliğini yükselterek, onları Parti önderliği tarafından hal- ya götürür.
ledilecek sorunların karara bağlanmasına çekerek, Parti içi de-
Ya sonuçlar? Sonuçlar ortada: İlkönce küfleniyorlar, sonra iyi-
mokrasiyi sistematikman işleterek ve Parti pratiğimizde ikna
ce can sıkıcı bir hale geliyorlar, ondan sonra darkafalılığın
yönteminin yerine idari yöntemin geçmesine izin vermeyerek,
batağına batıyorlar ve en sonunda gerçek darkafalılara
bu kusura karşı mücadele etmek üzere silahlanmalıyız.
dönüşüyorlar. İşte bu, gerçek yozlaşma yoludur.
Üçüncü kusur. Bu kusur birtakım yoldaşlarımızın perspektifsiz,
İşte, yoldaşlar, sizlere hakkında birkaç acı söz söylemek
geleceğe bakmaksızın, düzgün ve sakin bir biçimde olayların
istediğim parti pratiğimizdeki ve parti yaşamımızdaki kusurlar-
akışı ile sürüklenmek arzusundan oluşmaktadır, öyle ki, her ta-
dan bazıları bunlardır.
rafta bir şenlik ve bayram havası olsun, her gün, her yerde
alkışlarla kutlama toplantıları yapalım ve hepimiz sırayla her Ama şimdi izninizle tartışma ile ve sözümona muhalefetimiz
tür prezidyumun şeref üyeleri seçilelim. (Gülüşmeler, alkışlar.) ile ilgili sorunlara geçmek istiyorum.
İşte bu her yerde bir şenlik havası görmek için duyulan
2— Tartışmanın Sonuçları
dayanılmaz istek, bu süsleme, gerekli gereksiz her tür yıl dönü-
mü hevesi, bu nereye sürüklendiğimize bakmaksızın akıntıya Parti tartışmasının herhangi bir anlamı, herhangi bir değeri var
kürek mıdır?
çekme arzusu (gülüşmeler, alkışlar) — işte bütün bunlar, parti Bazen şöyle denir: Neden böyle canı cehenneme bir tartış
pratiğimizdeki üçüncü kusurun özünü, parti yaşamımızdaki ku ma kışkırttınız, bunun kime ne yararı var, ihtilaflı sorunları
surların temelini oluşturmaktadır. yedi mahalleye duyurmadan, içte halletmek daha iyi olmaz
Alınlarından ter damlayarak, vazifeşinas bir biçimde kürek çe- mıydı? Bu doğru değildir, yoldaşlar. Bazen bir tartışma, kesin-
likle gerekli ve kesinlikle yararlıdır. Sorun, bunun ne tür bir
ken ama akıntının onları nereye sürüklediğini görmeyen kürek-
tartışma olduğudur. Tartışma yoldaşça sınırlar içinde, Parti
çiler gördünüz mü hiç? Yenisey'de böyle kürekçiler
sınırları içinde yürütüldüğünde, önüne dürüst özeleştiri,
görmüştüm. Bunlar dürüst ve yorulmak bilmez kürekçilerdir. Parti'deki kusurları eleştirme hedefini koyduğunda, yani
Ama onların şanssızlığı şu ki, dalganın onları kayalara, ölümün
Devrimi'nden önce, Haziran 1917'de, sanki ayaklanmaya kendi Lenin'in 1917 Eylül'ünde yurtdışında yayınlanan mükemmel
bayrağı altında katıldığını göstermek istermişçesine, Petro- makalesi "Proleter Devrimin Askeri Programı"ndan bir pasaj:
grad'da eski broşürü "Barış Programı"nı yeniden yayınlamayı
uygun görmesi ilginçtir. Bu broşürde neler söylemektedir? Tek "Bir ülkede zafere ulaşan sosyalizm, birdenbire bütün savaşları
ülkede sosyalizmin zaferi imkânı sorununda Lenin'e karşı tümüyle ortadan kaldırmaz. Tersine, bunları öngörür. Kapitaliz-
polemik yapmakta, Lenin'in bu düşüncesini yanlış bulmakta ve min gelişmesi çeşitli ülkelerde son derece eşitsiz bir biçimde cere-
gerçi iktidarı ele geçirmek zorunda olduğumuzu, ama muzaffer yan eder. Meta üretimi altında başka türlü de olamaz. fiu
Batı Avrupa işçileri zamanında yardımımıza koşmazlarsa, dev- kaçınılmaz sonuç bundandır: sosyalizm bütün ülkelerde aynı
rimci bir Rusya'nın tutucu bir Avrupa karşısında zamanda zafere ulaşamaz. Diğer ülkeler bir süre için burjuva ya
tutunabileceğini düşünmenin umutsuzca birşey olduğunu, ve da burjuva-öncesi kalırken, sosyalizm, önce bir ya da birkaç ülke-
her kim Troçki'nin eleştirisine inanmazsa, ulusal darkafalılıktan de zafere ulaşacaktır. Bu sadece sürtüşmeler değil, diğer ülkelerin
mustarip olduğunu iddia etmektedir. burjuvazisinin, sosyalist devletin muzaffer proletaryasını yere ser-
İşte Troçki'nin o zamanki broşüründen bir pasaj: mek için doğrudan çabalarına da meydan vermek zorundadır.
Böyle durumlarda bizim açımızdan bir savaş, meşru ve haklı bir
"Diğerlerini beklemeksizin, inisiyatifimizin diğer ülkelerdeki savaş olacaktır. Bu, sosyalizm uğruna, diğer halkların burjuvazi-
mücadeleye hız katacağından tamamen emin olarak, ulusal ze- den kurtuluşları uğruna bir savaş olacaktır." (Lenin, "Proleter
minde mücadeleye başlarız ve sürdürüz; ama eğer bu olmazsa, Devrimin Askeri Programı" ,"Lenin Enstitüsünün Notları", Kısım
örneğin devrimci bir Rusya'nın tutucu bir Avrupa karşısında 2, s. 7[32].)
tutunabileceğini... düşünmek umutsuz birşey olurdu; hem tarihsel
deneyimler hem de teorik mülahazalar bunu kanıtlamaktadır." Görüyorsunuz, burada tamamen farklı bir zihniyetle karşı
"Sosyal -devrimin perspektiflerini ulusal çerçeve içinde gör- karşıyayız. Troçki, dışardan vaktinde yardımına koşulmadığı
mek, sos-yal-yurtseverliğin özünü oluşturan ulusal darfakalılığın
takdirde, tek başına proletarya iktidarının çok fazla bir şey
kurbanı olmak demektir." (Troçki, "1917 Yılı", cilt III, Kısım 1, s.
ifade etmeyeceğini iddia ederek, onu Kamenev ve Zinovyev'e
90)
yaklaştıran ufak bir ihtiraz kaydıyla ayaklanmaya gittiği halde,
İşte, yoldaşlar, Kamenev ve Zinovyev'le bugünkü blokunun Lenin, tersine, ayaklanmaya hiçbir ihtiraz kaydı olmaksızın gi-
köklerini ve perde arkasını bize açıklamakta çok yararlı olan derek, ülkemizdeki proleter iktidarın, diğer ülkelerin proleterle-
ufak Troçkist ihtiraz kaydı buydu. rini kendilerini burjuvazinin boyunduruğundan kurtarmalarına
Ya Lenin ve Parti ayaklanmaya nasıl yaklaştılar? Onlar da yardım edecek bir üs olması gerektiğini ileri sürdü.
İşte Bolşevikler, Ekim ayaklanmasına böyle gittiler ve işte
ufak bir ihtiraz kaydı koyarak mı yaklaştılar? Hayır, Lenin
Ekim Devrimi'nin onuncu yılında Troçki ile Kamenev ve Znov
ve Partisi ayaklanmaya hiçbir ihtiraz kaydı olmaksızın gittiler.
İşte yev, bunun için ortak bir dil buldular.
çünkü Bolşeviklerle Menşevikler arasında ayrım çizgisini çekti kalmadı, bilakis Bolşevik Parti'ye karnı üzerinde sürüklenerek
ve tüm ülkede Bolşevik örgütleri yekpare Bolşevik Parti halin- geldi ve aktif üyelerinden biri olarak ona girdi. (Gülüşmeler.)
de birleştirdi. Tüm bunlardan sonra, Troçki ve Troçkistlerin Partimizde
Bilindiği gibi yine aynı 1912 yılında, başında Troçki'nin Thermidor eğilimlerine ilişkin, gaspa vs. ilişkin görüşlerini bir
bulunduğu Ağustos Bloku'nun Menşevik danışma konferansı kez daha geri almayı becermeyeceklerini varsaymak için hangi
neden var?
yapıldı. Bu konferansın Bolşevik konferansa savaş açtığı ve Aynı alandan bir başka örnek.
işçi örgütlerini Leninist Parti'yi tasfiye etmeye çağırdığı da bi- Bilindiği gibi Troçki 1924 sonunda, "Ekim'in Dersleri"
linmektedir. O sıralar Troçki'nin Ağustos Bloku, danışma başlıklı bir broşür yayınladı. Bilindiği gibi Troçki bu broşürde
konferansında, Prag'daki Bolşevik konferansı neyle suçladı? Kamenev ve Zinovyev'i, Partimizin sağ, yarı-Menşevik kanadı
Her türden ölümcül günahlarla. Gaspçılıkla, mezhepçilikle, olarak niteledi. Bilindiği gibi Troçki'nin bu broşürü Partimizde
tüm bir tartışmanın nedeni oldu. Ya sonra? Aradan bir yıl bile
Parti'de bir "darbe" örgütlemekle, ve daha şeytan bilir nelerle.
geçmedi, Troçki görüşlerini geri aldı ve Zinovyev ve Kame-
Ağustos Bloku'nun danışma konferansı o sıralar II. Enter nev'in Partimizin sağ kanadını değil, tersine sol, devrimci
nasyonal'e hitaben yaptığı açıklamada, Prag'daki Bolşevik kanadını temsil ettiğini açıkladı.
konferans hakkında şunları ifade etti: Bir örnek daha, bu kez Zinovyev gurubunun tarihinden.
Bilindiği gibi Zinovyev ve Kamenev, Troçkizme karşı tam bir
Danışma konferansı, bu konferansı (Bolşeviklerin 1912 yığın broşür yazdılar. Bilindiği gibi Zinovyev ve Kamenev
yılındaki Prag Konferansı'nı. J. St.) gayet bilinçli bir şekilde Par- 1925 yılında , tüm Parti'yle birlikte, Troçkizmi Leninizmle
ti'yi bölünmeye götüren bir grup insanın Parti bayrağını açıkça bağdaşmaz ilân ettiler. Bilindiği gibi Zinovyev ve Kamenev,
gaspetme çabası olarak ilan eder, ve bazı Parti örgütlerinin ve tüm Parti'yle birlikte, hem Partimizin Parti Kongrelerinde hem
yoldaşların bu dolandırıcılığın kurbanı olmuş olmasına ve böyle- de Komintern V. Kongresi'nde, küçük-burjuva sapma olarak
ce Leninist ahbap çavuşların bölücü ve gaspçı politikasını
Troçkizm üzerine karar tasarılarını kabule sundular. Ya sonra?
ilerletmiş olmasına duyduğu derin üzüntüyü dile getirir. Danışma
Aradan bir yıl bile geçmedi, görüşlerine tövbe ettiler, onlardan
konferansı, Rusya'daki ve yurtdışındaki tüm Parti örgütlerinin
yapılmış olan darbeyi kararlılıkla protesto edeceklerine, konfe-
vaz
rans tarafından seçilen merkezi kurumları tanımayacaklarına ve geçtiler ve Troçki'nin grubunun Partimiz içinde hakiki Leninist
gerçekten genel bir Parti konferansının toplanması yoluyla Par- ve devrimci bir grup olduğunu ilan ettiler. (Bir ses: "Karşılıklı
ti'nin birliğinin yeniden tesisini bütün araçlarla ilerleteceklerine af!")
olan inancını ifade eder." (Ağustos Bloku'nun II. Enternasyonal'e Bunlar olgudur, yoldaşlar, ve sayıları arzu edildiği takdirde
açıklamasından, 26 Mart 1912'de "Vorwaerts"de yayınlanmıştır.)
çoğaltılabilir.
Görüyorsunuz, burada herşey var: Leninist ahbap çavuşlar, Tüm bunlardan açıkça, Kamenev'in bize burada anlattığı muha-
gasp ve Parti'de "darbe". lefet liderlerinin ilkelere büyük bağlılığının, gerçeklikle hiçbir
Ya sonra? Aradan birkaç yıl geçti, ve Troçki Bolşevik Parti ortak yanı olmayan bir masal olduğu çıkmıyor mu?
hakkındaki bu görüşlerini geri aldı. Sadece geri almakla
Partimizde daha hiç kimsenin, Troçki, Zinovyev ve Kamenev daha dün Troçki'ye karşı esip yağarken, bugün onun kollarında
kadar kolayca ve arsızca kendi düsturlarına tövbe etmeyi yatan Zinovyev ve Kamenev'in cesaretine özellikle pek az
beceremediği açık değil midir? (Gülüşmeler.) inancım var. (Bir ses: "birdirbire alışmışlar!") Bir an için ama
Soru şu: Kendi düsturlarını, görüşlerini birçok kez geri alan kabul edelim ki, muhalefet liderlerinde birazcık cesaret ve ilke-
muhalefet liderlerinin, bunları geri almaya bir kez daha elinin lere bağlılık kalmış olsun. Parti'nin, diyelim ki Zinovyev, Ka-
varmayacağını varsaymamız için hangi neden var? menev ya da Troçki'den daha az cesarete ve ilkelere bağlılığa
Muhalefete yönelttiğimiz, Menşevik görüşlerini geri alması sahip olduğunu varsaymak için herhangi bir neden var mı? Par-
taleplerinin, muhalefet liderleri için Kamenev'in göstermeye ti için, muhalefetin Menşevik görüşlerinin Parti'nin ideolojisi
çalıştığı kadar zor olmadığı açık değil midir? (Gülüşmeler.) ve programıyla bağdaşmaz olduğu kanaatinden vazgeçmenin,
Görüşlerini geri alma zorunluluğu karşısında ilk kez durmuyor- muhalefet liderlerinin sanki eldiven değiştirir gibi sürekli
lar ki — neden bunu bir kez daha yapmasınlar? (Gülüşmeler.) değiştirdikleri görüşlerini (gülüşmeler) geri almalarından daha
d) Ya Parti ya da muhalefet. Kamenev, muhaliflerden, Par- kolay geleceğini varsaymak için hangi neden var?
ti'nin ideolojisi ve programıyla bağdaşmaz hale gelmiş bazı Buradan açıkça Kamenev'in Parti'den muhalefet ve onun
görüşlerinden vazgeçmelerinin talep edilemeyeceğine yemin Menşevik hataları hakkındaki görüşlerinde vazgeçmesini talep
ediyor. Kamenev'in bu iddiasının, Muhalefet Bloku'nun ettiği çıkmıyor mu? Kamenev fazla ileri gitmiyor mu? Bu ka-
geçmişi ve bugünü gözler önüne getirildiğinde ne kadar ciddi- dar ileri gitmenin tehlikeli olduğu saptamasına katılmayacak
yetsiz olduğunu daha önce belirttim. Ama bir an için kabul ede- mı?
lim ki, Kamenev haklıdır. O zaman ne olurdu? Bir parti, bizim Sorun şöyle konmaktadır: Ya Parti ya da muhalefet. Ya mu-
Partimiz görüşlerinden, inançlarından, ilkelerinden vazgeçebilir halefet anti-Leninist görüşlerini geri alır, ya da bunu yapmaz —
mi? Partimizden görüşlerinden, ilkelerindenvaz geçmesi talep ve o zaman da Parti'de izi dahi kalmadan yok olur. (Sesler:
edilebilir mi? Parti, muhalefetin anti-Leninist görüşlerini geri "Çok doğru!" Alkışlar.)
almakla yükümlü olduğu, aksi taktirde Parti'den dışarı e) Muhalefet Bolşevizmin geleneklerinden kopmuştur. Ka-
uçacağına dair belirli bir kanaat edinmiştir. Eğer muhalefetten menev, Parti üyelerinden görüşlerini geri almalarını talep etme-
kanaatlerini geri alması talep edilemeyecekse, o zaman neden nin Bolşevik geleneklere uymadığını iddia ediyor. Tartışmaya
Partimizden muhalefete dair görüşlerinden ve kanaatlerinden katılan konuşmacılar, bunun yanlış olduğunu ikna edici bir
vazgeçmesi talep edilebilir olsun? Kamenev'e göre, muhalefet şekilde tanıtladılar. Olgular, Kamenev'in doğrudan yalan
anti-Leninist görüşlerinden vazgeçemez, ama Parti, muhalefet söylediğini doğruluyor.
eğer anti-Leninist görüşlerini geri almazsa, onun Parti'de Ama şimdi soru şu: Muhalefetin laubaliliği ve bu
kalmasının imkânsız olduğu yönündeki kendi kanaatinden vaz- laubaliliğinin sürmesi Bolşevik geleneklere uygun mudur? Mu-
geçsin. Mantık bunun neresinde? (Gülüşmeler.) halefet bir fraksiyon örgütlemiş ve onu Bolşevik Partimiz için-
Kamenev, muhaliflerin inançlarını sonuna kadar savunan de bir partiye dönüştürmüştür. Bolşevik geleneklerin herhangi
cesur insanlar olduğuna yemin ediyor. Muhalefet liderlerinin bir kimseye böyle bir kepazelik için izin verdiği nerede
cesaretine ve ilkelere bağlılığına pek az inancım var. Örneğin duyulmuştur?
Aynı zamanda Parti'yi bölerken ve onun içinde yeni, anti-
NOTLAR
[20] "World's Work" — Garden City'de (New York Eyaleti) [26] Fransa Temsilciler Meclisi tarafından Mart 1927'de karar
altına alınan "Ulusun Silahlandırılması"na dair yasa, Fransız
1899'dan 1932'ye kadar çıkan ve ABD büyük burjuvazisinin
emperyalizminin savaş mekanizmasını reorganize etme ve
egemen çevrelerinin görüşlerini dile getiren dergi. (s. 129)
yeni bir savaş hazırlama genel plânının bir parçasıydı. Yasa,
ülkede politik ve iktisadi yaşamın askerileştirilmesini, savaş
[21] Donanma silahlanmalarının sınırlanmasına ilişkin üçlü konfe-
halinde hem metropollerin hem de sömürgelerin tüm nüfusu-
rans 20 Haziran -4 Ağustos 1927 tarihleri arasında Cenev- nun seferberlik altına alınmasını, sendikaların ve diğer işçi
re'de (İsviçre) toplandı. (s. 130) örgütlerinin askerileştirilmesini, grev hakkının ortadan
kaldırılmasını, daimi ordunun büyütülmesini ve Fransa'da
[22] 30 Kasım 1927'de Cenevre'de Milletler Cemiyeti Komis- proletaryanın ve sömürgelerde emekçi halkların devrimci ey-
yonu'nun, yaklaşan silahsızlanma konferansını hazırlayacak lemlerinin bastırılması için kullanılmasını öngörüyordu. (s.
olan IV. oturumu açıldı. Sovyet delegasyonu komisyonda, bir 133)
genel ve tam silahsızlanma programının gerçekleştirilmesinin
teklif edildiği bir deklarasyon okudu. Sovyet silahsızlanma [27] Sovyetler Birliği'nin Dostları Dünya Kongresi 10-12
projesi reddedildi. (s. 131) Kasım 1927 tarihleri arasında Moskova'da toplandı. Kongre,
Büyük
[23] "Locarno sistemi" — Versay barış sözleşmesiyle saptanan Sosyalist Ekim Devrimi'nin 10. yıl kutlamaları vesilesiyle Sovyet-
Avrupa'daki savaş sonrası düzeni pekiştirmeyi ve Almanya'yı
[30] V.İ. Lenin, XI. Parti Kongresi'nde Siyasi Raporun Plânı [1] RKP(B) XII. Parti Kongresi, 17-25 Nisan 1923 arasında
Hakkında V.M. Molotov'a Mektup (bkz. "Eserler", 4. baskı, toplandı. Bu kongre, Sosyalist Ekim Devrimi'nden sonra Le-
cilt XXXIII, s. 223-224, Rusça). (s. 166) nin'in katılmadığı ilk kongre idi. Kongre, MK ve MKK'nın
raporlarını, Komintern Yürütme Komitesi'ndeki Rus
[31] K. Marx, "Louis Bonaparte'ın 18. Brumaire'i" (bkz. K. Marx/ temsilciliğinin raporlarını, sanayi üzerine, Parti ve devlet
F. Engels, iki ciltte "Seçme Yazılar", cilt I, 1948, s. 215, Rus- inşasında ulusal etkenler üzerine, kırda vergi politikası üzeri-
ça). (s. 172) ne, reyonlaştırma ve diğer sorunlar üzerine raporları ele aldı.
Parti Kongresi, kararlarında, V.İ. Lenin'in son makale ve
[32] Bkz. V.İ. Lenin, "Eserler", 3. baskı, cilt XIX, s. 324-325 ve 4. mektuplarında verdiği tüm işaretleri dikkate aldı. RKP(B)
baskı, cilt XXIII, s. 67 (Rusça). (s. 181) XII. Parti Kongresi, Yeni Ekonomik Politika'nın ilk iki
yılındaki sonuçların bir bilançosunu çıkardı ve NEP'i sosya-
list pozisyondan geri çekilme olarak kavrayan Troçki, Buha-
[33] V.İ. Lenin, MK'nın RKP(B) X. Parti Kongresi'ne Faaliyet Ra-
rin ve yandaşlarına kesin bir red yanıtı verdi. 17 Nisan
poru'nu Kapayış Konuşması, 9 Mart 1921 (bkz "Eserler", 4.
akşamı yapılan oturumda J.V. Stalin, MK'nın Örgütsel Rapo-
baskı, cilt XXXII, s. 177, Rusça). (s. 205)
ru'nu sundu. MK Raporu üzerine kabul edilen kararda,
Kongre, İşçi-Köylü Müfettişliği ve MKK'nın reorganizasyonu
üzerine Leninist planı onayladı ve MK'nın örgütsel aygıtının
ve tüm örgütsel çalışmanın iyileştirilmesini saptadı. 23 Ni-