Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 16

Jijjiirama

hundagaleessaaf
Odeeffannoo
sirrii!

Bara 25 Lakk. 25 Ebla 25 bara 2010 Gatiin qar. 2

“Adeemsi haaromsa hayyama warqee baasuu


Laga Danbii dogoggora” Dr. Nagarii Leencoo
Damee Mulaatuutiin
Mariin ummataa osoo hin gaggeef-
faminiifi bu’aan qorannaa hawaasaafi
Mootummaa Naannichaatiif osoo hin
ifoomin adeemsi haaromsa hayyama
albuuda warqee baasuu Laga Danbii
dogoggora akka ta’eefi fudhatama
akka hin qabne Hogganaan Biiroo
Dhimmoota Kominikeeshinii Moo-
tummaa naannoo Oromiyaa Dr. Naga-
rii Leencoo beekisisan.
Dr. Nagariin akka jedhanitti, godina
Gujii aanaa Shaakkisoo Laga
Dambiitti investimentii oomisha
albuuda warqee MIDROC walqabatee
hawaasa irra miidhaan jabaan ga’aa
akka ture osoo beekamuu, dhiibbaan
jiru qorannadhaan qulqullaa’ee
furmaatni osoo itti hin kennamni
adeemsi hayyama haaromsuu Gartokkee laga Danbii Dr. Nagarii Leencoo
raawwatame sirrii waan hin taaneef wajjin mari’achuun waliigalteerra osoo hin ga’amin gara hojiirra akka hin oolchine cimsee hubachiisa jedhan.
fudhatama hinqabu. eeyyama haaromsuutti adeemsi itti deemame dogoggora
Mootummaan rakkoo kanaaf furmaanni hataattamaa akka
jedhan Dr. Nagariin.
Kanamalees hawaasa naannoo waliin kennamuuf qaama dhimmi ilaallatu wajjin ciminaan hojj-
marii bal’aa osoo hin geggeeffamin Kanaaf Mootummaan Naannoo Oromiyaa waan ummata echaa waan jiruuf, ummanni gaggeessitoota isaa wajjin
akkasumas mootummaa naannoo fayyadau malee invastimantii ummata miidhu kamiyyuu marii’achaa tasgabbiin akka eegus gaafataniiru.

Dhaloota naamusa gaarii qabu Rakkoolee


maanuufaakchariing
horachuuf hojjetamaa jira furuuf mari’atame
(Masfin Tasfaayeetiin) Abbabaa Ejjetaatiin
Dhaloota naamusa gaarii qabuufi Mariin paanaalii mata duree
gahumsa bor itti gaafatamummaa “Hudhaalee misooma sektaroota
biyyaa fudhachuu danda’u horachuuf
maanufaakchariingii furuun
xiyyeeffannoon kennamee hojjetamaa
kan jiru ta’uu Komiishiiniin Naamusaafi
IMX bu’ura industriif ta’u ni
Farra Malaammaltummaa Naannoo ijaarra”jedhuun Godina Baalee
Oromiyaa beeksise. Magaalaa Roobeetti gaggeeffame.
Haasaa baniinsaa marii paanaalii
Komishinichatti Daarektarri Dhimmoota
kanarratti haasaa baniinsaa kan
Kominikeeshiiniifi Barumsa Naamusaa
Obbo Mallasaa Abbaayinaa akka taasisan Daayireektarri Olaanaa
jedhanitti naamusa gaarii qabaachuun Ejensii Carraa Hojii Uumuufi Wabii
nama dhuunfaafis ta’e hawaasa hundaaf Nyaataa Magaalootaa Oromiyaa

gara fuula 14tti Leenjichi wayita geggeeffame gara fuula 14tti

Biyya sirna federaalawaa walqixxummaafi fayyadamummaa ummatootaa haqa qabeessa ta’e mirkaneesse ijaaraa jirtu- Itoophiyaa
Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
2

Wayyeesaa Xibbiquu

Harmee!
Akkamiin sin ibsuu Maatii kee to’attaa
Jecha hayyootaa
- Abdiin addunyaa kanaa inni xumuraa bilisummaadha.
Maqaan kee meequma? Iddoo oolan hundaa (Abrahaam Linkalan) 
- Nama gaarii hin taanerraa hojii gaarii gonkumaa hin eegiin.
Oolmaankee dachaa Nageenya maatii kee
(Aleksaandar Hamilteen) 
Cubbuu hin qabu haqa Arguudhaaf si muddaa -Daandii bosona keessaa jaldeessa dulloomaa gaafadhu.(Ummata
Harmee haadha firaa Ofii keetii dhiiftee Konguleesee) 
- Namni ilmoo qabu yoo du’es du’e hin jedhamu.(Naajeeriyaa) 
Ishee nuuf ibsitu Isaaniif of hubdaa
- Aangoon naachaa bishaan keessatti.(Afirikaa Kibbaa)
Walqixxummaan miiraa Maatii kee barsiisuuf - Fo’aan daandii lilmoo hordofti.(Keeniyaa)
Hundumaan dadhabdee Mul’anni kee fagoo - Hojiin garee qindoomina hin qabne galma hin ga’u.(Zaanbiyaa) 
Ba’aa dugdaaf hammuun Ishee shamarranis - Ooyiruu keessa hojjechuun ni cima beela’uun immoo caalaatti
cima.(Niilotikii) 
Daran kan miidhamte Yoo ta’an dargaggoo - Fira bara hiyyummaa hin dagatiin (Ummata Ashaantii)
Ijoollee guddisuuf Nama tokkollee - Mukni si caalaa hin dheeranne gaaddisa siif hin ta’u.
Miila sakaalamtee An si hin madaalu (Mozaambikoota)
Inni kun jalqabaa Mi’aan kee damma
Fuula Face Book Gaa’ila TUBE jedhurraa.
Kanaan yoom dhumattee Kan hundumaa caaluu
Garaan si hin danda’u
Dheebuufi beelasaanii
Oolmaan kee haa taruu
Umrii dheeradhu
Waa Afur
Waa afur dursii hubadhu
Iddoo feetes dhaqxu Iddoon ati jirtu - Jireenya booda duuti akka jirtu
Ni fiddaaf soorata Gaddisa duumessa
- Qabeenya booda dhabuun akka jirtu
- Dargaggummaa booda dullumti akka jirtu
Osoo ati jirtuu Fuulli kan kee ifa - Gabrummaa booda Bilisummaan akka jirtu
Agabuu hin bulanii Harmee naa jiraadhu
Waa afur hin ta’iin
Dadhabbii kee kana Ati yoomuu eessa
- Hin jarjariin dura duutaa
Akkamiin ibsanii Qaabataa Dabal , Waaajjira - Hin booniin hiree dhabdaa
Dhimmoota Kominikeeshiinii - Hin aariin daftee dulloomtaa
Ol jettee gad jettus
Mootummaa Aanaa Dugdaa - Hin kijibiin ni jibbamtaa
Kaayyoon kan kee guddaa

Maaloo tokko ta’aa Waa afur sirriitti kunuunfadhu


- Biyya kee
- Haadha kee
Maaloo tokko ta’aa yoosan nu ceesistuu
Bakka yaaddan maras gaafas nu geessistuu - Amantaa kee
Yaa hayyoota keenyaa hayyoota siyaasaa - Jaalallee kee
Walta’aa dhaabadhaa bilisa nu baasaa
Waa afur yoo barbaadde
Tarkaanfii gurguddaa waliin sochootanii - Guddina yoo barbaadde hojii hin tuffatiin
Maashinicha guddaa oliif gad gootanii - Of danda’uu yoo barbaadde harka namaa hin eeggatiin
Nama biroo harkaa bokkuu nuuf fuutanii
- Milkii yoo barbaadde haadhaaf abbaa kee hin mufachiisiin
Osoo hin dhukaasiin kan injifattanii
- Bilisummaa yoo barbaadde tokkummaa hin diigiin
Amma yeroo kana alangaan nu harka
Hayyuu qaroo qabnaa eenyutu nu morka Waa afur jaaladhu
Gaaffii qabnu hundaa nutu deebifata - Dubbisuu jaalladhu madda beekumsaatii
Seerota jallatanis nutu sirreeffata - Hojjechuu jaalladhu ka’umsa guddinaati
Biyya kana dhiisaa addunyaa bulchina - Dhiqachuu jaalladhu dursa fayyummaatii
Siyaas-dinagdeedhaan Afrikaa dursina
Nugusee Iddeesaa Feesbuukiirraa

Biqiltuuwwan dhaabuufi kunuunsuun biyya gammoojjummaarraa baraaruudha!


Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 3

Bara 1986 hundeeffame


Torbanitti al tokko guyyaa Kamisaa,

Faaksii 011-554-18-14
Biiroo Dhimmoota Kominikeeshiinii Mootummaa Naannoo Oromiyaatiin maxxanfama

Qindeessaafi Gulaalaa Olaanaa Hordoffii To’annaa Raabsaafi


Gurgurtaa
Leyi’aawutiifi Dizaayinii
Gulaalaafi QopheessaaOlaanaa Yewubnesh Kabbadaa
Addunyaa Hayiluu Beeksisa
Taaddalach Zarihun
Damee Mulaatuu Daraartuu Beekumaa
Bil. 0115541807
Lakk. Saan. Pos. 8741 E-mail kellechaoromiya@gmail.com Website : http://www.kallachaoromiyaa.org Face Book:kellecha Oromiya Finfinnee Oromiyaa

Dubbii Ijoo Ajandaa


Tarkaanfii cimee itti Fuulli kun dhimmoota siyaas–dinagdeefi hawaasummaarratti
dubbistoonni yaada bilisaa isaanii kan itti kennanidha. Fuula

fufuu qabu
kanarratti dhimmoonni bahan ejjennoo qophii Gaazeexaa keenyaa miti

Malaammaltummaafi hojimaanni badaan farra guddinaati. Bakka malaammaltummaaniifi Rakkoo tokko furuuf rakkoo
hojimaanni badaan jirutti lammiiwwan mirgasaanii maallaqaan bitachuuf dirqamu.
Olaantummaan seeraa hin kabajamu. Tumaan Heera Mootummaa ”Namni hundi fuula
seeraa duratti wal qixa ” jedhu hafee tarkaanfileen akkaataa aanga’oota mootummaatti
biraa uumuu hin barbaachisu
Invastimantiin guddina biyya tokkoof murteessadha. Biyya guddatanis ta’e guddataa jiraniif Inves-
fakkaateefi ta’innaadhaan fudhatamu. timantiin ni barbaachisa. Biyya akka keenyaa guddinarra jiraniif ammoo daran barbaachisaadha.
Kana malees, malaammaltummaan qoodinsi qabeenyaa haqaqabeessi lammiiwwan Haata’uu malee Investimentiin kamiyyuu uummata kan fayyadu malee kan miidhu ta’uu hinqabu.
gidduu akka hin jiraanne gochuudhaan jireenya lammiiwwanii quucarsa. Lammiiwwan Tibba kana godina Gujii aanaa Shaakkisoo Laga Dambiitti invastimantii oomisha albuuda warqee
mootummaarratti amantaa akka dhaban taasisa. MIDROC walqabatee hayyamni haaromsaa akka geggeeffame ibsamaa jira. Invastimantiin
albuuda Warqii MIDROC kun hawaasa irra miidhaa jabaa geessisaa akka ture ni beekama.
Qabeenyi uumamaa kunuunfamee dhaloota booriif darbuu qabu fedhii badhaadhina Miidhaawwan luubbuu, hanqina qaamaa, rakkoo fayyaafi beeyladootarraallee miidhaa guddaa
dhuunfaa malaammalchitootaaf akka ooluuf carraa bana. Gochichi dhawaataan biyyi geessiseera.
ykn naannoon ykn dhaabbanni tokko gara naga dhabummaafi jeequmsaatti akka ce’uuf
karaa kan banu qofa osoo hin taane mootummaafi ummata gidduutti wal amantaan akka Miidhaan invastimantii kun hawaasa naannoorraan geessise kanarratti mootummaan naannoo
dhabamus taasisa. Oromiyaa qorannoon taasifamu akka qabu kanaan dura Gaazexaa Kallacha Oromiyaa dabalatee
miidiyaaleen ibseera. Hanga qorannoon kun xumuramee marii bal’aan hawaasaafi mootummaa
Mootummaan Naannoo Oromiyaas ta’e akka federaalaatti barmaanni biyyattii keessatti naannichaa waliin hin geggeeffaminitti hayyamni dhaabbata kanaa akka hin haaromnes
”Kan yeroo muudamu hin nyaanne yommuu irraa bu’u gaabba” jedhu cabsuudhaan ejjennoosaa mul’iseera.
lammiiwwan karaa seeraqabeessaafi sirrii ta’e qofaan hojjetanii akka sooroman gochuuf Haa ta’u malee dhaabbanni kun qorannoon kun qulqullaa’ee furmaatni osoo itti hin kennamni
tarkaanfilee hedduu fudhataa turaniiru, fudhachaas jiru. adeemsi hayyama haaromsuu raawwatee jira. Dhaabbanni kun hawaasa naannoo waliinis osoo
Haata’u malee, siyaas- dinagdeen kiraa sassaabdummaa keessumattuu magaalota keessatti hin marii’atin, mootummaa naannoo wajjinillee mari’achuun waliigalteerra osoo hin ga’amin gara
eeyyama haaromsuutti galuun sirrii miti. Gocha kanatti mootummaan Naannoo Oromiyaa sirrii
daran hundee gadi fageeffataa dhufe. Magaalota keessatti ciicata ykn galtee misoomaa
akka hin taaneefi fudhatama akka hin qabne ejjennoosaa ibseera.
kan ta’e lafa mootummaafi ummataarratti saamichi raawwatamu bal’aa ture. Naannoo
sassaabbii galiifi bittaa mootummaa akkasumas sektara haqaa keessas rakkoon guddaan Kanaan dura dhiibbaa invastimantiin laga Warqee MIDROC kun hawaasa irraan gahaa ture irrat-
akka jiru adda ba’ee irratti hojjetamaa jira. ti ejjennoon mootummaa naannichaa hin jijjiiramne. Ejjennoofi ibsi mootummaan kennaa jirus
kanuma. Mootummaan nannichaa “Waan hafetu hafa malee waan ummata keenya miidhu hin
Naannichatti ilaalchaafi gocha malaammaltummaa akkasumas hojimaata badaa ittisuuf hojjannu!” ejjennoo jedhu qaba. Waan ummata fayyadu malee invastimantii ummata miidhu ka-
barnoonni naamusaafi farra malaammaltummaa haala itti fufinsa qabuun kennamaa jira. miyyuu hojiirra akka hin oolchine aantummaasaas irra deebi’ee ibsaa jira.
Kunis hawaasa malaammaltummaafi hojimaata badaa baadhachuu hin hayyamne uumuu
Mootummaan naannchaa fedhii ummatasaa guutuuf socha’aa jiru waan ummatasaa miidhu hin
keessatti gahee guddaa kan gumaachudha. Manneen hojii mootummaafi dhaabbilee hojjetu. Gama tokkoon mirgaafi dantaa ummatasaa kabachiisuuf wal’aansoo du’aafi jireenyaa ge-
misoomaa mootummaa keessatti barmaatota adeemsa hojii malaammaltummaaf ulaa ggeessaa gama biraan waan ummatasaa miidhu hin hojjetu. Rakkoo tokko furuuf rakkoo biraa
banuu danda’an adda baasuun akka sirrataniif tattaaffiin taasifamaa tureera, taasifamaas hin uumu. Mootummaan invastimantii naannicha keessatti geggeeffamu kamuu haala amansiisaa
jira. ta’een kan fayyadu ta’uu yoo mirkaneeffate qofa kan hayyamus ta’e beekamtii kan kennu. Haa
ta’u malee akka waan dhimmi haaromsa hayyamaa kun mootummaan naannichaatiin ta’etti ha-
Hojiiwwan ilaalcha hawaasaa jijjiiruuf hojjetaman akkuma jiranitti ta’ee, yakkoonni
farsuun dubbii gara hin taanetti oofuuf taasifamu waan diiggaaf ta’u malee bu’aa tokkoyyuu hin
malaammaltummaa raawwatamanii yommuu argaman hojiin tarkaanfii seeraa fudhachuus qabu.
cimee itti fufee jira. Haaluma kanaan bara kana keessa Komiishiiniin Naamusaafi Farra
Malaammaltummaa Oromiyaa malaammalchitoota gochaa kana raawwatanii argaman Yeroo ammaa biyyiifi naannoon keenya gara nageenya duraaniitti deebi’aa akka jirtu ni beeka-
seeraan akka ittigaafatamaniifi qabeenyi adda addaa bu’aa yakka malaammaltummaa ma. Haala kana keessatti waan hubatamuu qabutu jira. Kunis fedhiifi gaaffii ummanni keenya
qabu deebisuuf hoggansi haaromsaafi ummanni tokkummaan hojjechaa jira. Kanaanis jijjiiramni
ta’e mootummaaf akka deebi’u taasifamaa tureera. Murtoon tibbana Mana Murtii
qabatamaa hedduun argameeraa, argamaas jira. Ta’us kan hafu ammallee danuudha. Hoggansi
Olaanaa Shawaa Bahaatiin malaammalchitootarratti darbes kanuma kan mirkaneessudha. haaromsaa kun gaaffifi fedhii ummataa ummata hirmaachisee hundasaa deebisuuf hojjechuu qaba.
Barsiisuun ilaalcha badaa sirreessuu maddiitti saamtonni qabeenyaa mootummaa karaa Qabsoonni amma itti jirus kanuma. Kana ammoo hunduu qalbeeffachuu qaba.
seeraan alaa saamanii jiraachuun akka hin danda’amne tarkaanfiin seeraan akka gaafataman
gochuu kun baayyee barbaachisaafi kan jajjabeeffamudhas. Dubbiin Laga Danbii miidiyaalee hawaasaan tamsa’aa jiru kunis akkaatuma kanaan ilaalamuu
qaba. Tasgabbiifi hubannoonis hordofamuu qaba. Miidhaa keemikaalli kun dhaqqabsiisaa jiru nu
Sochiiwwan gama hundaan taasifamaa jiran daran cimsuuf tarsiimoo qindaa’aan ittisa hankaannaan inni fayyaan kiyyoo diinaa bu’uu hin qabnu. Rakkoo tokko furuufis rakkoo biraa hin
yakka malaammaltummaa bifa adda ta’een qophaa’ee manneen hojii mootummaafi uumu. Mootummaan rakkoo kanaaf furmaanni hataattamaa akka kennamuuf qaama dhimmi ilaal-
dhaabbilee misoomaa mootummaa naannichaa keessatti haala walfakkaatuun hojiirra latu wajjin ciminaan hojjechaa jira. Kanaaf ummanni miira tasgabbiin dubbii kana ilaaluu utuu
akka oolu kan taasifamaa jiru yommuu ta’u, walumaagalatti hojiin barumsa hubannoo qabuu rakkoo biraa keessa seenuu hin qabu.MNO waan ummatasaa miidhu abadan hin hayyamu.
farra malaammaltummaa cimsuufi itti gaafatamummaa mirkaneessuu hojii cimee itti fufuu Horaa bulaa.
qabudha. Tarkaanfii seeraa fudhachuunis akkasuma. Uddeessaa Galgaloo, Bulee Horaarraa

Raawwii KGT 2ffaatiif tumsuudhaan haaromsa biyya keenyaa ni ariifachiifna!


Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
4

Arsii Baalee Aadde Alamii Jimaa mana jireenyaa Aanaa Gindhiir


Magaalaa Dalloo Sabroo keessa qaban Obbo Margaa
Aadde Haragawoyni Simee waraqaan ragaa qabiyyee Lafaa Aadde Taaxarwarqi Marratuu Dammaqaa nagaheen miriitii Qananiitti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
(Kaartaa) harka isaanii jiru Lakk.Kaartaa 9144 ta’e ganda lafaa mana daldalaa Lakk.isaa 404209 ta’e maqaa kiyyaan jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20duraa yoo hin dhiyaatiin
Awaashoo keessatti ball’ina iddoo 300M2 irratti argamu Lakk. galmaa’ee naaf kenname na jalaa bade jedhanii waan heeyyamnii kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. DMM/Lafaa
Iddoo 329/01 tajaajila iddoo mana jireenyaa kan ta’e sadarkaa iyyataniif, namni ragaa kana arge ykn sababa adda addaatiin Magaalaa Dalloo Sabroo.
iddoo 2ffaa dheerina Gamoo G+0 kan ta’e waan jalaa badeef kan qabatee yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee
kan biraa bakka bu’ee akka naaf kennamu jedhanii iyyataniiru. guyyaa 30keessatti EMM/L/Magaalaa Gindhiiritti ragaa Iyyattuun Aadde Rumaanaa Ismaa’il mana jireenyaa maqaa
haaluma kanaan faayila isaanii keessa dhoorki kamiyyuu kan qabatamaa akka dhiyeeffaattaan gafachaa, kana ta’uu isaaniitiin Magaalaa Maliyyuu Burqaa ganda 01 keessaatti
hin jirre waan ta’eef beeksifni kun bahee guyyaa 30qilleensarraa baannan nagaheen isaanii kun kan bakka bu’uuf ta’uu ni M2 200 irratti galmaa’eetiin jiru Nagaheen kaarnii marraasaa
edda oolee mormiin yoo hin jiraanne kaartaa kan biraa bakka
beeksifna. EMM/Lafaa Bul/Magaalaa Gindhiir. Lakk. isaa 2419753 ta’e na jalaa bade jedhanii iyyataniiru.
buufinee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna.EMM/Lafaa/Bul/
Namni nagahee kan arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate
Magaalaa Shaashamannee.
Obbo Adam Muhaammad Huseen B/B Aadde Jamiilaa yoo jiraate beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti yoo hin
Abdee mana jireenyaa Aanaa Agaarfaa Magaalaa Agaarfaa dhihaatiin kophii galmee keessa jiruun kan keessumeessinu
Obbo Ahmad Awwal Tusaa Magaalaa Asallaa ganda 14
keessatti iddoo mana jireenyaa mirkinaa’ee qaban waraqaan ganda 01keessa qaban ball’inni isaa 1357M2 ta’e irratti kan ta’uu ni beeksifna. DMM/Lafaa/Bulchiinsa Magaalaa
ragaa abbaa qabeenyummaa Lakk.Kaartaa isaa 14774/174/98 argamu Obbo M/Nuur Amaan Tolaatti gurgurachuu waan Maliyyuu Burqaa.
ta’een galmaa’e naaf kenname waan na jalaa badeef kan biraa barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
akka naaf kennamu jechuudhaan nu gaafataniiru.Kanaafuu bultii 20duraa yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf Obbo Muhaammad Abdaa Ibraahim B/B Abdulgaafaar Kadiir
namni ragaa kana arge ykn sababaa adda addaatiin qabadheera ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Agaarfaa. mana jireenyaa Magaalaa Gooroo ganda 01 keessa maqaa
jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee isaaniitiin galmaa’ee qaban ball’inni lafa isaa 200M2 irratti
guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate ragaa abbaa qabiyyee Aadde Jamiilaa Nuuree mana jireenyaa Aanaa Agaarfaa argamu She/Amiin Muhaammad Arsootti gurgurachuu waan
kan biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/Lafaa Magaalaa Agaarfaa ganda 01keessa qaban ball’inni isaa barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii
Magaalaa Asallaa. 195M2 ta’e irratti kan argamu Obbo Huseen Abdurahamaan 20 duraa yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf ta’uu
H/Maamuutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu ni beeksifna. WMM/Lafaa MagaalaaGooroo.
Obbo Damissee Dhaqqabaa Magaalaa Asallaa ganda 07 yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20duraa yoo hin
keessatti iddoo mana jireenyaa mirkinaa’ee qaban waraqaan Obbo A/Aziiz Ahmad Huseen mana daldalaa Aanaa Agaarfaa
dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.
ragaa abbaa qabeenyummaa Lakk.Kaartaa isaa 197/1272/80 Magaalaa Alii ganda 01 keessaa qaban Obbo Shamsii A/
WMM/Lafaa Magaalaa Agaarfaa.
ta’een galmaa’ee naaf kenname waan na jalaa badeef kan biraa Hamiid Abuubaatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
akka naaf kennamu jechuudhaan nu gaafataniiru.Kanaafuu mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20duraa yoo
Obbo M/Nuur Amaaniifi Aadde Fooziyaa Hasan mana
namni ragaa kana arge ykn sababaa adda addaatiin qabadheera hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.
jireenyaa Aanaa Agaarfaa Magaalaa Agaarfaa ganda
jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee WMM/Lafaa Magaalaa Alii.
01keessa qaban ball’inni isaa 500 M2 ta’e irratti kan
guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate ragaa abbaa qabiyyee
argamu Obbo Abdurahamaan Kadiiritti gurgurachuu waan
kan biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/Lafaa
Magaalaa Asallaa.
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
bultii 20duraa yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf
Gujii
Aadde Warqee Waaqoo Obbo Yaa’iiqoob Oddoo B/B Obbo
Obbo Daani’eel Asaffaa Badhaasoo waraqaan ragaa ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Agaarfaa.
Abinnaat Ayyalaa Ashangoo qabeenyummaa isaanii kan ta’e
Abbaa qabeenyummaa Lakk Kaartaa isaa Dhoo9140/WQ- mana jireenyaa Lakk.Kaartaa isaa 111/2003 ta’e lafa kaaree
1/1000482/2003 tajaajila mana jaarmiyaa kan ta’e Magaalaa Aadde Salaamaawwit Tawaldee Kidaanee Galmee lafa meetira 200 ta’e irratti maqaa Aadde Warqee Waaqootiin
Dodolaa ganda madda waabee keessatti maqaakootiin galmaaee mana jireenyaa Lakk.Galmee isaa S-4152 Lakk. kaartaa galmaa’ee ganda 01 keessatti Lakk.manaa--- ta’e Aadde
naaf kenname waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf isaa 679/2007 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee Magaalaa Almaaz Libsuutti gurguranneera waan jedhaniif,kan mormu
haa kennamu jechuudhaan nu gaafataniiru.Kanaafuu namni Roobee ganda Caffee Donsaa keessatti argamu hafteen yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti haa
ragaa kana arge ykn sababaa adda addaatiin qabadheera jedhu isaa mana galmee keessaa waan dhabameef galmee yeroo dhiyaatu, yoo hin dhiyaanne gurgurtaan kun kan mirkanaa’uuf
yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahe irraa kaasee guyyaa bannee tajaajila barbaadan akka kenninuuf gaafataniiru. ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Nageellee.
20keessatti yoo dhiyaachuu baate ragaan duraa akka badetti Kanaafuu ragaalee kana namni arge ykn sababa adda
lakaa’amee ragaa abbaa qabiyyee kan biraa bakka buufnee kan addaatiin kan qabate yoo jiraate beeksifni kun bahee guyyaa Obbo Abdulfattah Abuubakar Abdulfattahii fi Aadde Abshiroo
kennanuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/Lafaa Magaalaa Dodolaa. hojii 30keessatti WMMLM/Roobee akka beeksiftan kun Adan Teessoo qabeenyummaa isaanii kan ta’e mana daldalaa
yoo hin taane ragaa harkaa qabaniin galmee yeroo banaame Lakk.Kaartaa isaa QMQ 311 1/37 ta’e lafa kaaree meetira
Obbo Alamaayyoo Badhaanee fa’aa N - 6tiif fi tajaajila barbaachisu kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. 5 irratti maqaa Obbo Abdulfattah Abubakar Abdulfattahiitiin
Bakka Jiranitti EMM/Lafaa Bul/Magaalaa Roobee. galmaa’ee ganda 01 keessatti Lakk.manaa--- ta’e Obbo
Himataan Obbo Erbaa Wataree fa’aa N—4 fi Himatamtoota isin Miftahaa Nur Hasaniitti gurguranneera waan jedhaniif,kan
jidduu falmii waa’ee dhaalaa jiru ilaalchisee himatamtoonni Obbo Ismaa’il Muhaamaad nagaheen miriitii lafaa mana mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti haa
mana murtii kanatti himatamuu keessan beektanii beellam gaafa jireenyaa Lakk.830072 ta’e maqaa kiyyaan galma’ee naaf dhiyaatu, yoo hin dhiyaanne gurgurtaan kun kan mirkanaa’uuf
29/08/2010 sa’aatii 3:00 irratti akka dhiyaattan gaafachaa, kan kenname na jalaa bade jedhanii waan iyyataniif namni ragaa ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Nageellee.
hin dhiyaanne taanaan dhimmichi bakka isin hin jirretti kan kana arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate,
ilaalmau ta’uu manni murtii ni beeksisa. M/M/A/Leemuufi guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 30keessatti Obbo Gabbisaa Caalaa Buusaa mana jireenyaa Lakk. isaa Ad/
Bilbiloo. EMM/L/Magaalaa Gindhiiritti ragaa qabatamaa akka G03-128-01 ta’e rammaddii tajaajila iddoo (zoning) mana
dhiyeeffaattaan gafachaa, kana ta’uu baannan nagaheen jireenyaa irratti Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa woyyuu
Obbo Abbaa Wabbaatiif isaanii kun kan bakka bu’uuf ta’uu ni beeksifna. EMM/ ganda 03 keessatti argamu Lakk. Kaartaa isaa WMMLM
Bakka Jiranitti Lafaa Bul/Magaalaa Gindhiir. 453/10 ta’e lafa ball’ina kaareemeetira M2 502.4 irratti argamu
Iyyattuun Aadde Buzunesh Mangisteefi Waamamaan isin Aadde Taayyech Ashannaafii Gadaatti waan gurguraniif
jidduu falmii waa’ee badiisaa jiru ilaalchisee waamamaa kun Obbo Katamaa Dalallenyi Wandimtagenyi mana jireenyaa waliigalteen akka ragga’uuf iyyannoo dhiyeefataniiru.
Magaalaa Aassallaa ganda Kombolchaa keessaa manaa bahee Aanaa Gindhiir Magaalaa Dalloo Sabroo keessa Kanaafuu jijjirraa maqaa waan raawwanuuf qaamni mormu
waan badeef yoo jiraate baallama gaafa 29/08/2010 sa’aatii yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee guyyaa
qaban gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
4:00irratti akka dhiyaatu gaafachaa ,kan hin dhiyyaanne yoo 20keessatti yoo hin dhiyaatiin waliigaltee dhiyaate fudhannee
jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20duraa yoo hin dhiyaatiin
ta’e iyyatuudhaaf murtiin badiinsaa kan kennamuuf ta’uu ni kan mirkanneesinuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/
heeyyamnii kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. DMM/Lafaa
beeksifna.M/M/AanaaMagaalaa Asallaa. Magaalaa Adoolaa Woyyuu.
Magaalaa Dalloo Sabroo.

Naannoo kunuunsuudhaan juijjiirama haala qilleensaatiif baayyee saaxilamoo kan ta’an dubartootaafi daa’imman haabaraarru!
Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 5

Abbabaa Ejjetaa

Diraamaa, Fiilmiiniifi Tiyaatirri


Oromoo eessaa garamitti?
(Kan darberraa kan itti fufe) addaddaa dhiyeessuun ummata biratti
jalatamummaa argateen har’allee
Maxxansa torbee darberratti sirnoota
maqaa gaarii qaba. Sagantaa TVn Afaan
darban keessa ummanni Oromoo afaan,
Amaaraatiin dhiyaatu caalaa fudhatama
aadaa, seenaafi duudhaasaa akka hin
guddaa argateeras.
guddifanneefi hin babal’ifanne dhiibbaan
garaagaraa irra gahaa turullee dhiibbaa Namoonni Afaan Oromoo hin
sana cabsuun artistoonni Oromoo aartii dandeenyellee gochasaatiin booji’amuun
ummatichaa keessumattuu diraamaa, sagantaa kamirrayyuu dursa kennanii
tiyaatiraafi fiilmii guddisuuf sochii hordofaa kan turan ta’uun yaadannoo
tureefi bara 1983 booda saboonni yeroo dhiyooti. Sagantaa kana keessatti
sablammoonni biyyattii hundi mirgi gumaachi Simmanyi Teessoofi Saamu’eel
aadaa, afaan, duudhaa, seenaafi aartii ofii Dhaabaa gumaachi taasisan ol aanaadha.
babal’ifachuufi guddifachuu heeraan erga
Itti aansee Raadiyoon Faanaa bara
gonfatanii asi sadarkaan aartiin kun irra
1987ALItti ji’a Sadaasa keessa afaan
jiru dhiheessinee turre. Kutaan itti aanu
Oromoon sagantaa tamsaasuu yoo
ammoo akkaataa itti aanutti dhihaateera.
Taatoota diraamaa Ilkee keessaa jalqabu Raadiyoofi TVn Oromiyaa ji’a
Hojiin diraamaa, fiilmiifi tiyaatira Guraandhalaa bara 2000 ALItti keessa
gara aangootti dhufetti hojjetame diraamaa obbo Mootummaa Asaffaatiin barreeffame
Oromoorratti hojjetamu qulqullinaan hundeeffamee hojii diraamaa hojjechuun
Afaan Ingilizii “The Interrogation” obbo Diimaa Abarraatiin qophaayee
sadarkaasaa eeggatee akka qophaa’u aartiiwwan Oromoorratti sagantaawwan
jedhamurraa gara afaan Amaaraatti daawwannaaf dhiyaateera. Aartistoonni
aartistoota beekumsaafi gahumsa qaban addaddaa qopheessuun guddinasaaf
gargaaraa Piroofeesaraa Aabbooneh kun aadaa, seenaa, afaaniifi duudhaa
horachuuf Biiroo Aadaafi Turiizimii daandii saaqaniiru.
Ashaagiree barsiisaa ogummaa tiyaatiraa ummatasaanii guddisuuf cichanii hojiin
Oromiyaan leenjiin yeroo garaagaraa
Yuunivarsiitii Finfinnee ta’aniin hiikame. hojjechaa jiran kan jajjabeeffamudha. Diraamota dhedheeroo kutaalee 5 ol
itti fufinsaan kennamaa turuusaatiin
Obbo Mootummaa Asaffaafi Obbo qaban TVfi Raadiyoodhaan darbaa turan
ogeessota ciccimoo hedduu horachuun Aartistoonni kunneen baroota darban
Diimaa Abarraafaa ammoo gara afaan keessaa, Abbaa Jaamboo, Dhimbiibbaa,
akka danda’ame qorannichi ni ibsa. keessa Biiroo Aadaafi Turiizimii
Oromootti mata duree “Qorannoo” Sakallaa lakkoofsa1fi2 kan akka
Oromiyaatiin haala mijataa uumameefiin
Bara 1983n booda gama Tiyaatiraatiin jedhutti bara 1983 ALI deebisanii fakkeenyaatti ka’udha.
tiyaatira waltajjii, diraamaa Raadiyoofi
tiyaatiroonni waltajjii dhedheeroon qopheessuun galma kutaa tiyaatiraa
TV akkasumas Fiilmiirratti taphachuun, Diraamonni gaggabaaboofi ispootonni
qophaa’anii daawwannaaf oolan keessaa Yuunivarsiitii Finfinnee Ammisti kiilootti
barreessuuniifi qopheessuun guddina daqiqaa 10-30tti fudhatan hedduus
Giddugalichi qorannoo geggeesse kanaan argamutti daawwattootaaf dhiyaateera.
Aartii Oromoof gumaacha akka godhan qophaahanii ijaafi gurra ummataatiif akka
akka tarreessetti tiyaatiriin Gumaa Diraamumti kun yeruma walfakkaatutti
isaan taasiseera. gahan godhamaniiru.
akka lakkoofsa Itoophiyaatti bara 1992 Afaan Amaaraafi Tigriffaatiin dabaree
ALI Dr.Mulugeetaa Nagaasaafi Diimaa dabareedhaan idduma eerame kanatti Akkasumas Diraamaan Raajii Waatilee Akkuma biyya keenyaatti fiilmiin
Abarraan, Hulluuqqoon bara 1987 dhiyaachaa ture. jedhamu bara 1980 ALItti Raadiyoo agarsifamuu kan eegale bara 100 ol kan
Abdul Naasir Haajii Hasaniin, oteelloo Itoophiyaatiin qilleensarra kan oole lakkoofsise ta’uu seenaawwan kan ibsan
Diraamaa qorannoo jedhamu kanarratti
Afaan Amaaraarraa kan hiikame, yoo ta’u, bara Televizhiiniin Itoophiyaa yoo ta’ellee, akka dheerina umriisaa
hirmaatanii kan taphatan obbo Diimaa
Lukluksaa Fayyisaa Yaadasaan, Kiyyoo afaan Oromootiin tamsaasa jalqabettis kanaatti guddateera jedhanii afaan
Abarraa, obbo Mootummaa Asaffaafi
Dr.Mulugeetaa Nagaasaa, Diimaa diraamaan kun afaanuma Oromoon yeroo guutanii dubbachuun nama rakkisa.
Aadde Maartaa Silashii ta’uus ragaan
Abarraafi Mootummaa Asaffaan bara jalaqabaaf Televizhiiniin qilleensarra Fiilmiin biyya keenyatti agarsifamuun
Giddugala Aadaa Oromoorraa arganne
1994, Imimmaaniifi Dukkanaan Duuba, ooluusaa gaazexessaafi barreessaan kan jalqabe bara 1898 ALAtti akka ta’e
ni muli’sa. Diraamaan waltajjii
Dhaabaa Wayyeessaan bara 1992 ALI, Isaayyaas Hordofaa ibsuusaas qorannoon barreeffameera.
kanaan jalqabe babal’achuun waltajjii
Faandhoofticha Gadoo Hinseenee kun ni mul’sa. Barreessaan diraamaa
addaddaarratti akka dhiyaatan carraa Yeroo biroorraa ol akkuma roga
Makuriyaan bara 2004 ALI Afaan kanaas Isaayyaasuma mataasaati. Kan
baneera. Aartiiwwan biroo bilisummaa afaaniin
Ingiliziirraa gara afaan Oromootti qilleensarra ooles bara 1983 ALI daqiqaa
hojjechuu, yaada ofii ibsachuufi dinagdee
kan hiikame, Morkii bara 1986 ALI Bakka hojiin tiyaatiraa itti qophaa’uufi 20f ta’uus hubachuun danda’ameera.
gabaa bilisaa uumamerratti hundaa’uun
Mootummaa Asaffaan barreeffame, agarsiifamuuf rakkoo jiru furuuf
Seenaa Televizhiinii Itoophiyaa qophii fiilmiiwwan viidiyoo haaraa
Daawwitii jireenyaa Nabiyyuu mootummaan xiyyeeffannaa itti kennee
afaan Oromoo keessatti diraamaa
Takkaallinyi Afaan Amaaraatiin kan baroota darban keessa hojii hojjechaa akka fiilmii Afaan Oromootti bara 1983
gabaabduu jalqabaa ta’uun kan
barreesse Dr.Mulugeetaa Nagaasaatiin tureen galmi Tiyaatiraa tokko magaalaa dura fiilmiin afaan Oromootiin hojjetame
galmooftedhas.
bara 1989 ALI gara Afaan Oromootti Finfinneetti Giddugala Aadaa Oromoo jiraachuusaa ragaan agarsiisu tokkollee
kan hiikame kan qophaa’eefi kan biroo keessatti ijaaramee Guraandhala 16/ 2007 Sagantaa Dhangaa Televizhiinii afaan hin jiru. Bara 1983 booda garuu fiilmiin
hojjetamaniiru. ALItti irraa kaasee tajaajila kennaa jira. Oromootiin tamsa’aa turerrattis gareen viidiyoo afaan Oromoo “Eelaa” jedhamu
maqaa dhangaatiin moggaafamee bara 1986 ALItti Abrahaam Jaallataatiin
Diraamaan waltajjii jalqaba yeroo Galma kanattis yeroo
socho’aa ture diraamota TVn dhedheeroo, barreeffamee, qophaa’uun daawwannaaf
Mootummaan amma biyya bulchaa jiru jalaqabaatiifisTiyaatirri “ Hiree” jedhamu
gaggabaaboofi taphoota jaalatamoo dhihaateersa. itti fufa

Hirmaannaan hawaasaa gurmaa’e milkaa’ina qabsoo farra malaammaltummaatiif murteessaadha!


Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
6
ganda 02 keessatti argamu Lakk. Kaartaa isaa 557/10 lafa ball’inni Gamtaa Obseetiin Lakk.kaartaa isaa 4657/2010 ta’een galmaa’ee
kaareemeetira 496.3 M2 irratti argamu Obbo Darajjee Guutamaatti argamu Obbo Asfaawuu Koorsaatti gurgurachuu barbaanna jedhanii
waan gurguraniif waliigalteen akka ragga’uuf iyyannoo iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn mirga qabeenyaa kanarraa kan
dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa maqaa waan raawwanuuf qaamni qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eegalee guyyaa
Aadde Maammitee Axiree mana jireenyaa mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin dhiyaanne ta’e gurgurtaan kana kan
Magaalaa Shaakkisoo ganda 02 keessatti 20 keessatti yoo hin dhiyaatiin waliigaltee dhiyaate fudhannee kan rawwannuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/Lafaa Magaalaa Beddellee.
maqaa isaaniitiin galmaa’ee Lakk.manaa -- mirkanneesinu ta’uu ni beeksifna. EMM/L/Bul/Magaalaa Adoolaa
ta’e ball’inni lafa isaa 369M2 ta’e irratti argamu Woyyuu. Magaalaa Beddellee ganda 02keessaatti qabeenyaa hin sochoone
dabarsanii Obbo Arraagawu Faanoseetiif mana jireenyaa maqaa Obbo Andamoo Dambootiin galmaa’ee
kenneeraaf jedhanii iyyannoofiwaliigaltee Aadde Kaasechi Misgaanaa mana jireenyaa Lakk.isaa Ad/G01/002/01 argamu Aadde Maammituu Malaakuu haadha manaa du’aa Tsiyoon
isaanii wal-qabsiisanii waajjira keenyatti ta’e rammaddii tajaajila iddoo (zoning) mana jireenyaa irratti Andaamoo fi Hilleenii Andaamoo dhaaltummaa isaanii mana
dhiyeeffataniiru.Kanaafuu jijjiirraa maqaa Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa woyyuu ganda 01 keessatti argamu murtiirraa waan mirkaneeffataniif dhaaltumaan keenya nuuf haa
waan raawwannuuf kan mormu yoo jiraate, Lafa ball’inni kareemeetira 252 irratti argamu Lakk.Kaartaa isaa mirkanaa’u jedhanii iyyataniiru. kanaafuu kan mormu ykn mirga
beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti yoo 397/2010 ta’e Aadde Iskadaar Ayyalaa Mulaatitti waan gurguraniif qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee
dhiyaachuu baate maqaa kan nanneesinuuf waliigalteen akka ragga’uuf iyyannoo dhiyeefataniiru. Kanaafuu irraa eegalee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin dhiyaanne
ta’uu ni beeksifna.WMM/Lafaa Bulchiinsa jijjirraa maqaa waan raawwanuuf qaamni mormu yoo jiraate, guyyaa ta’edhaaltummaan kun kan rawwannuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/
Magaalaa Shakkisoo. beeksifni kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti yoo hin dhiyaatiin Lafaa Magaalaa Beddellee.
waliigaltee dhiyaate fudhannee kan mirkanneesinu ta’uu ni beeksifna.
Aadde Xaayituu Dirribaa mana jireenyaa EMM/Lafaa /Bul/Magaalaa Adoolaa Woyyuu. Magaalaa Beddellee ganda 01keessaatti qabeenyaa hin sochoone
Magaalaa Shaakkisoo ganda 03 keessatti mana jireenyaa maqaa Obbo Gamteessaa Xurunehiitiin galmaa’ee
maqaa isaaniitiin galmaa’ee argamu ball’inni argamu Aadde Faantaayee Sisaay, Geetaachewu, Abbabee, Birhaanuu,
lafa isaa 424M2 ta’e irratti kan argamu
dabarsanii Aadde Fassikaa Tasfaayeetti
Harargee Daani’eel, Yooseefii fi Amaanu’eel Gamteessaa dhaaltummaa isaanii
mana murtiirraa waan mirkaneeffataniif dhaaltumaan keenya nuuf
Obbo Abdunaasir Mahammad, Maaliin Adam irraa Magaalaa Fu/
gurguradheera jedhanii iyyannoo fi Biraa Aradda 02 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee guyyaa 22/07/2010 haa mirkanaa’u jedhanii iyyataniiru. kanaafuu kan mormu ykn mirga
waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii waajjira natti gurgurame kan mormu yoo jiraate guyyaa beeksifni kun bahee qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee
keenyatti dhiyeeffataniiru.Kanaafuu jijjiirraa kaasee guyyaa 15keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa Magaalaa Funyaan irraa eegalee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin dhiyaanne
maqaa waan raawwannuuf kan mormu yoo Biraa. ta’edhaaltummaan kun kan rawwannuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa Lafaa Magaalaa Beddellee.
20tti yoo dhiyaachuu baate maqaa kan Obbo Sabsibee Geetahuun, Qalamaa Abbabaa irraa Magaalaa Fu/
nanneesinuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/ Biraa Aradda 03 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee guyyaa 03/04/2010 Obbo Jihaad Keeruu Magaalaa Qumbaabee ganda 01keessaatti
Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo. natti gurguramee kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee qabeenyaa hin sochoone mana jireenyaa maqaa isaaniitiin galmaa’ee
kaasee guyyaa 15keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa Magaalaa Funyaan argamu Obbo Sammaan Shukuriitti gurgurachuu barbaada jedhanii
Obbo Galataa Daalachaa mana jireenyaa Biraa. iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn mirga qabeenyaa kanarraa kan
Magaalaa Shaakkisoo ganda 01 keessatti qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eegalee guyyaa
maqaa isaaniitiin galmaa’ee argamu ball’inni Ammasay Ibraahim,Ababbawu Nugusee irraa Magaalaa Fu/Biraa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin dhiyaanne ta’e gurgurtaan kana kan
lafa isaa 200M2 ta’e irratti kan argamu Aradda 03 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee guyyaa 10/06/2010 natti rawwannuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/Lafaa Magaalaa Qumbaabee.
dabarsanii Aadde Tigisti Abrahaamiitti gurgurame kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee
gurguradheera jedhanii iyyannoo fi guyyaa 15 keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa Magaalaa Funyaan Biraa. Aadde Saabiiraa Laggasaa G/I/A/Boor Aanaa Diiduu Magaalaa
waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii waajjira Laaloo keessa kan ta’an mana jireenyaa balabala tokko Lakk. Kaartaa
keenyatti dhiyeeffataniiru.Kanaafuu jijjiirraa Obbo Abdurmaan Bakri Mummad,Anisaa Amax Hasan irraa isaa 021 kan ta’e ball’inni isaa 200M2 irratti ijaaramee kan argamu
maqaa waan raawwannuuf kan mormu yoo Magaalaa Fu/Biraa Aradda 03 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee Obbo Shamsuu Suleemaanitti waan gurguratamuuf kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa guyyaa 14/05/2010 natti gurgurame kan mormu yoo jiraate, guyyaa jiraate beeksifn kun bahee guyyaa 20 keessatti yoo dhiyaachuu baate
20tti yoo dhiyaachuu baate maqaa kan beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 15keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa gurgurtaan kun kan raawwatuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/Lafaa
nanneesinuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/ Magaalaa Funyaan Biraa. Magaalaa Laalloo.
Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Raahoo Adam,Obbo Iyoob Fallaqaa irraa Magaalaa Fu/Biraa Aradda Aadde Laaqeech Ashiim Magaalaa Magaalaa Mattuu ganda 02
Obbo Fitsum Girmaa mana jireenyaa 03 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee guyyaa 9/06/2007 natti keessatti mana maqaa isaaniitiin galmaa’ee Lakk. galmee qabiyyee
Magaalaa Shaakkisoo ganda 03 keessatti gurgurame kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee 2044/02/2009 ta’e Lafa ball’inni isaa 384M2 irratti argamu Obbo
maqaa isaaniitiin galmaa’ee argamu guyyaa 15keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa Magaalaa Funyaan Biraa. Addisuu Lammaatti gurgurachuu waan barbaadaniif akkaataa
ball’inni lafa isaa 245M2 ta’e irratti kan Labsii Liizii lafa Magaalaa Lakk.721/2004tiin jijjiirraa maqaa waan
argamu dabarsanii Obbo Geetaamasaayi Obbo Abdii Mahaammad,Obbo Mindaayee Mangistuu irraa raawwatuuf kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahe guyyaa 20
Abbabaatti gurguradheera jedhanii iyyannoo Magaalaa Fu/Biraa Aradda 03 mana jireenyaa hulaa 4 waliigaltee keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa Magaalaa Mattuu.
fi waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii waajjira guyyaa 17/08/2010 natti gurguramee kan mormu yoo jiraate,
keenyatti dhiyeeffataniiru.Kanaafuu jijjiirraa guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 15 keessatti haa dhiyatu. Obbo Baqqalaa Geetahuunii fi Aadde Hakimaa Abduramaan
maqaa waan raawwannuuf kan mormu yoo Bulchiinsa Magaalaa Funyaan Biraa. Magaalaa Mattuu ganda 02 keessatti mana maqaa Obbo Baqqalaa
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa Geetahuunitiin galmaa’ee Lakk. galmee qabiyyee 2549/02/2010 ta’e
20tti yoo dhiyaachuu baate maqaa kan Obbo Shariif Ahmad,Obbo Abdirashiid Ibraahim irraa Magaalaa Fu/ Lafa ball’inni isaa 200M2 irratti argamu Aadde Wubituu Olaanaatti
nanneesinuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/ Biraa Aradda 03 mana jireenyaa hulaa 1 waliigaltee guyyaa 25/05/2010 gurgurachuu waan barbaadaniif akkaataa Labsii Liizii lafa Magaalaa
Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo. natti gurgurame kan mormu yoo jiraate guyyaa beeksifni kun bahee Lakk.721/2004tiin jijjiirraa maqaa waan raawwatuuf kan mormu yoo
kaasee guyyaa 15keessatti haa dhiyatu. Bulchiinsa Magaalaa Funyaan jiraate, beeksifni kun bahe guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/
Aadde Yawubdaar Ballaxaa Damissee Biraa. Lafaa Magaalaa Mattuu.
qabeenyummaa isaanii kan ta’e mana
jireenyaa Lakk.Kaartaa isaa 995/ Obbo Kaffaloo Lammaa mana jireenyaa balbala tokko Aanaa Bachoo
BMN/01/01/01 ta’e lafa kaaree meetira 200 Illuu Abbaa Boor ganda 01 keessaatti lafa balli’ina M2 300 irratti kan ijaaramee Lakk.
kaartaa isaa 049 irratti argamu Obbo Tafarii Raggaasaatti waan
irratti maqaa isaaniitiin galmaa’ee ganda 01 Obbo Beetamaariyaam Mokonnin Magaalaa Beddellee ganda
keessatti Lakk.manaa -- ta’e Obbo Caalaa 01keessaatti qabeenyaa hin sochoone mana jireenyaa maqaa gurgurataniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa
Baqqalaa Iraasuutti gurguradheera waan isaaniitiin Lakk.kaartaa isaa L-0394/2010 ta’een galmaa’ee argamu 20keessatti haa dhiyaatu. DMM/Lafaa/Magaalaa Bachoo.
jedhaniif,kan mormu yoo jiraate, beeksifni haadha manaa isaanii waliin horatan Obbo Addisuu Laggasaatti
kun bahee hanga guyyaa 20tti haa dhiyaatu, gurgurachuu barbaada jedhanii iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn Obbo Gabramadiin Mazgabee Hagosii fi Aadde Zuufaan Nugus
yoo hin dhiyaanne gurgurtaan kun kan mirga qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni Takilee mana jireenyaa Magaalaa Beddellee ganda 01 keessaatti
mirkanaa’uuf ta’uu ni beeksifna. WMM/ kun bahee irraa eegalee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin qabeenyaa waliin horatan ball’inaa lafa isaa 200M2 irraatti galmaa’ee
Lafaa Magaalaa Nageellee. dhiyaanne ta’e gurgurtaan kana kan rawwannuuf ta’uu ni beeksifna. argamu Obbo Muzammil Shifaa Gamtaatti gurgurachuu barbaanna
DMM/Lafaa Magaalaa Beddellee. jedhanii iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn mirga qabeenyaa
Obbo Abarraa Geetaachoo mana jireenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa
Lakk.isaa Ad/Go2/07/01 ta’e rammaddii Obbo Bafiqaaduu Gamtaa Obsee fi haadha manaa isaanii Aadde Suusii eegalee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. yoo hin dhiyaanne ta’e
tajaajila iddoo (zoning) makaa irratti Raggaasaa waliin qaban Magaalaa Beddellee ganda 01keessaatti jijjiirraa maqaa kanaa kan rawwannuuf ta’uu ni beeksifna.DMM/
Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa woyyuu qabeenyaa hin sochoone mana jireenyaa maqaa Obbo Bafiqaaduu Lafaa Magaalaa Beddellee.

Akkaataan qabinsaafi dhabamsiisa balfaa gogaa naannoo biratti fudhatama qabu aadaa keenya haa ta’u! !
Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 7

jiru yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan na jalaa bade jedhaniif ragaa
WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf waajjira keenya gaafataniiru.
gaafachaa, kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa bakka buufnee kan Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn dhimmi kun na ilaalaa
kenninuuf ta’uu ibsaa, beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee kaasee guyyaa 30keessatti
Obbo Layyikee G/Sillaasee mana darbee booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjanne ta’uu ni dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana bakka buufnee kan kenninuuf
jireenyaa Magaalaa Hurrumuu ganda 01 beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa. ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Zoonii Deegaabaas keessaa qabanu Obbo
Angaasom Laayyikeetiif kenneeraaf waan Obbo Shubbaa Baqqalaa Nagahee Lakk.isaa 2547600 ta’eefi Aadde Tittaayii Asaffaa Nagahee Lakk.isaa 1113934 ta’e maqaa
jedhaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni 2479427 ta’e maqaa isaaniitiin murame na jalaa bade jedhanii isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan na jalaa bade jedhaniif
kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. WMMLM Magaalaa Duukamitti waan iyyataniif, namni nagahee ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf waajjira keenya
DMM/Lafaa Magaalaa Hurrumuu. iddoo mana jireenyaa isaanii kana arge ykn sababa adda addaatiin gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn dhimmi
kan qabate yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee kaasee guyyaa
Obbo Gazzahaanyi Bayyanee mana jireenyaa guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii gabaasa gochuu baattan abbaa 30keessatti dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana bakka buufnee
Magaalaa Yaayyoo ganda 01 zoonii Gurmuu qabeenyaa kanaaf tajajilaa barbaadan nagahee koppiidhaan kan kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Kanniisaa keessaa Lakk. Kaartaa isaa keessummeessinu ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Buraayyuu.
106/2000 ta’e lafaa 220M2 irraa qaban Obbo Duukam.
Axinaafuu Ayyalaatti waan gurgurataniif Dr.Warqinah Tasfaayee Magaalaa Walisoo ganda 01 keessaatti
kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee Obbo Sisaay Hundee ragaa qabiyyee mana jireenyaa hundaa Lakk. ragaa mana jireenyaa qaban Kaartaa fi pilaanii Lakk.Kaartaa isaa
guyyaa 20keessatti DMMLM/A/Yaayyootti Kaartaa isaa Sul/817/2001 ta’eefi Nagahee Lakk.isaa 2201622 ta’e W/4957/2000 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee beekamu waan
haa dhiyaatu. DMM/Lafaa Magaalaa/A/ maqaa isaaniitiin galmaa’ee kannameef waan na jalaa badeef kan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii
Yaayyoo. biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii qaamaan dhiyaatanii iyyataniiru.Kanaafuu namni ragaa kana arge ykn sababa adda
iyyataniiru. Kanaafuu namni ragaa kana arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
addaatiin kan qabatee jiru yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti yoo qabaate dhiyaachuu baate kaartaa fi pilaanii manaa
Jimmaa hojii 20 keessatti WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun haaraa bakka buufnee kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/
Saliyaa Mashaalaa Lakk.Kaartaa iddoo akka beeksiftan gaafachaa, kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa Lafaa/Bul/Magaalaa Walisoo.
duwwaa 2327/2000 ta’e tajaajila mana bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ibsaa, beeksifni kun bahee
jireenyaa kan ta’e Magaalaa Jimmaa ganda guyyaan isaa erga irraa darbee booda ragaan kun yoo argamellee kan Aadde Amalmaal Mokonnin Nagahee Lakk.isaa 2199401,2357434
B/Booree keessatti naaf kenname waan na hin hojjanne ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa. ta’eefi 2562464 ta’e waan na jalaa badeef kophii ta’ee akka naaf
jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf kennamu jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu qaamni ragaa kana arge
haa kennamu jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu Obbo Addisuu Afawarqi ragaa qabiyyee mana jireenyaa nagahee ykn sababa adda addaatiin harkaatti qabaate yoo jiraate, beeksifni
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun mirritti Lakk. isaa 2362792 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee kun bahee guyyaa 20 keessatti kan hin deebifne ykn sababicha
bahee guyyaa 20keessatti akka dhiyaatu kannameef waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf haa waajjirichaaf kan hin ibsine yoo ta’e ragaawwan armaan olitti
hubachiisaa, guyyaa jedhame keessatti kennamu jedhanii qaamaan dhiyaatanii iyyataniiru. Kanaafuu ibsaman kun akka jalaa badetti hubatamee kophii ta’ee kan
yoo dhiyaachuu baate kaartaan duraanii namni nagahee kana arge ykn sababa adda addaatiin kan qabatee jiru kennamuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Kolooboo.
tajaajilaan ala akka ta’etti lakkaa’amee yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/
kaartaa kan biraa bakka bu’ee kan Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan gaafachaa, Obbo Caalaa Jibittii Nagahee Lakk.isaa 2561849 ta’e waan na
kennimuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/ kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kan kenninuuf ta’uu in jalaa badeef kophii ta’ee akka naaf kennamu jedhanii iyyataniiru.
Bul/Magaalaa Jimmaa ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee booda Kanaafuu qaamni ragaa kana arge ykn sababa adda addaatiin
ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjanne ta’uu ni beeksifna. harkaatti qabaate yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20
WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Shawaa keessatti kan hin deebifne ykn sababicha waajjirichaaf kan hin
ibsine yoo ta’e ragaawwan armaan olitti ibsaman kun akka jalaa
Caalbaasii Obbo Shittaa Zalaalam Galmee Lakk.isaa Sh-1315 ta’een galmaa’ee badetti hubatamee kophii ta’ee kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.
M/A/Mirgaa Aadde Saamiraawwiit naaf kenname najalaa badeera jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu WMM/Lafaa Magaalaa Kolooboo.
Mallasaa fa’aa N-311 fi M/A/Idaa Dhaabbata Galmee kana namni idaadhaniis ta’ee haala biroon qabadheera jedhu
Invastimantii NUYAA jidduu kan jiru falmii yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee eegalee guyyaa 30keessatti Iyyattuun Aadde Burtukaan Ijjetaa haatii isaanii Aadde Ayyaantuu
raawwii ilaalchisee jenertara abbaa KVA tooftaa kaminuu yoo beeksifachu baate, Galmeen biroo baafachuun Danboobaa waan du’aniif mana jireenyaa Magaalaa T/Boolloo
500/400 ta’e ka’uumsa caalbaasii birrii tajaajila argachuu kan danda’an ta’uu ni beeksifna.EMM/Lafaa/Bul/ ganda 01 keessatti argamu dhaaltummaadhaan waan argataniif
3,828,556.7/100tiin waan gurguramuuf Magaalaa Sabbataa. dhaaltummaan kun naaf haa mirkanaa’u jedhanii gaafataniiru. kan
namoonni dorgomtanii bitachuu barbaddaan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa
iddoo dhaabbata M/A/Idaa kanatti gaafa Obbo Salamoon Asaffaatiif dhiyaatu. W/M/M/LafaaMagaalaa Tu/Boolloo.
08/09/2010 sa’aatii 4:00 --- 6:00 gidduutti Bakka jiranitti
waan gurguramuuf dhiyaattanii bitachuu kan Himataan Obbo Shimallis Hayilee fi Himatamaa isin jidduu falmii Obbo Ahimad Asfaawu waraqaa ragaa abbaa qabeenyummaa
dandeessan ta’uu manni murtii ajajeera.M/ raawwii jiru ilaalchisee himatamaan kun mana murtii kanatti Kaartaa Lakk.isaa 70/2001 ta’een galmaa’ee Magaalaa Sandaafaa
M/A/Magaalaa Galaan. himatamuu keessan beektanii beellama gaafa 30/8/2010 sa’aatii Bakkee irraa naaf kenname waan na jalaa badeef kan biraa bakka
5:00irratti dhiyaattanii akka falmattan gaafachaa, kan hin dhiyannee bu’ee naaf haa kennamu waan jedhaniif namni raga kana arge ykn
Obbo Balaay Waldee G/Mikaa’eel yoo ta’e dhimmichi iddoo isin hin jirreetti falmii kan itti fufuu ta’uu sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, guyyaa beeksifni
Magaalaa Adaamaa Ganda B/Shanan ni beeksifna.M/M/O/Go/Sh/Kaabaa. kun bahee kaasee guyyaa 30 keessatti yoo hin dhiyaanne kan biraa
keessaa iddoo qabaniif waraqaa ragaa bakka buufnee kan kennanuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/
qabiyyee iddoo Lakk.isaa 1654/03/2001ta’e Magaalaa BMS Bakkee.
galmaa’ee naaf kenname waan na jalaa Obbo Adurazaaq Ibirootiif
badeef kan biraan akka naaf kennamu Bakka Jiranitti Obbo Seb-Keebar Daluutiif
jechuudhaan nu gafaataniiru.kanaafuu Himataan Girmaa Ingidaa fi himatamaan isin jidduu falmii siviilii
namni ykn dhaabbanni kaartaa kana sababaa jiru ilaalchisee mana murtii kanatti sirna ariifachiisan himatamuu Obbo Mazgabuu Tasammaatiif
adda addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate, keessan beektanii deebii ittisaa qabdan yoo ta’e dhiyeeffachuudhaaf Obbo Margaa Qaancuutiif
guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa iyyannaa heeyyamsisaa gaafa 29/08/2010 sa’aatii 3:00 irratti Bakka Jiranitti
20keessatti yoo dhiyaachuu baate kaartaan dhiyaattanii akka falmattan ni beeksifna.M/M/O/G/A/Adaamaa. Himataan W/Gamtaa Tokkummaa Boraa hojii furdisa Horii fi
biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. himatamtoonni isin jidduu kan jiru falmii Siviilii ilaalchisee isin
WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adaamaa. Obbo Sayifuu Sabaar mana jireenyaa Magaalaa Adaamaa ganda himatamttoonni mana murtii kanatti himatamuu keessan beektanii
14 keessaa Lakk.kaartaa isaa 1523/83 ta’e maqaa isaaniitiin himanna isinirratti dhiyaate karaa mana galmee socho’uu beellama
Aadde Sa’aadaa Dettaamoo Isaa Kaartaa galmaa’ee jiru waan na jalaa badeef kan biraan akka naaf kennamu dura dhiyaatanii ergaa fudhataani booda deebii keessan barreeffamaan
Lakk.isaa WMMLM/Sul/1141/09 ta’eefi jechuudhaan nu gafaataniiru.kanaafuu namni ykn dhaabbanni qopheeffatanii beellama gaafa 07/09/2010 sa’aatii 4:30irratti akka
Nagahee mirrittii Lakk.isaa 593599 ta’e kaartaa kana arge ykn sababaa adda addaatiin qabadheera kan jedhu dhiyataan beeksisaa, yoo dhiyaachuu baataan falmiin bakka isin hin
na jala bade jedhanii bakka bu’aan isaanii yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 20keessatti jirretti ilaalamee murtiin kan kennamu ta’uu ni beeksifna.M/M/O/
Alii Huseen Abshiroo qaamaan dhiyaatanii yoo dhiyaachuu baate kaartaan biraa kan kennamuuf ta’uu ni Go/Sh/Bahaa.
iyyataniiru. Kanaafuu namni kaartaa kana beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adaamaa.
arge ykn sababa adda addaatiin kan qabtee Obbo Zarihuun Baqqalaa Nagahee Lakk.isaa 1119808 ta’e maqaa

Dargaggoonni ilaalcha misoomawaafi dimookiraatawaa qaban haaromsa keenyaaf murteessoodha!


Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
8

Damee Mulaatuu

Hayilee Fidaa Kumaa:


Abbaa Qubee Afaan Oromoo
Maxxansa darberratti seenaa Doktar Haylee Fidaa abbaa qubeen Afaan Oromoo hanga
tokko dhieessinee turre kutaa lamaffaasaa akka ittaanu kanatti qindeessineerra. Dubbisa
gaarii !
Adoolessa 10 1976, fonqolchi Mangistuu aangorraa Ethiopia: Latin or Geez for Writing Afaan Oromoo,
buusuf godhame fashale, Sisaay Habtee guyyaa Tatek, 1972 maxxanse. Barruun kunis Afaan
sadi’i booda gargaartotasaa 17 wajjin ajjeefame. Oromoo qubee Laatiniitiin barreessun filatamaa
Kana booda dhuma bara 1976 keessa, mormiin akka ta’e seera ittiin Afaan Oromoo Laatiniidhaan
Mangistuu fi MEISON gidduutti uummame. barreeffamu bu’uura kan kaa’e ture. Qorannoo
Kana booda Mangistuun miseensota MEISON kanarratti Dr Hayileen gumaacha guddaa qaba.
kan mootummaa keessa jiran aangoorraa kaasuu Dr Hayileen, itti fufuudhaan qubee Afaan
jalqabe. Filannoo ministerotaa Bitootessa 11, 1977 Oromoo haaraa kanatti fayyadamuun kitaabota
godhamerratti MEISON aangoo tokkoyyuu osoo lama walitti aansuun maxxanse. Kitaabni inni
hin argatin waan hafeef haalli jiru ittuu hammaate. jalqabaa Hirmaata Dubbi Afaan Oromoo kan
Dr. Hayilee Fidaa fi miseensonni MEISON tarkaanfin jedhamu yoo ta’u qorannoo caasluga Afaan
itti aanu hamaa akka ta’u waan baraniif dafanii Oromooti. Kitaabni kun kan maxxanfame bara
tarkaanfii fudhatan. Hagayya 19 hoggantoonni 1973, magaalaa Paarisitti. Kitaabni inni lammataa
MEISON 19 fi kaadiroonni 500 ta’an ifatti ammoo Barra Birraan Barihe jedhamaOromoon
socho’uu dhiisanii lafa jala socho’uutti geeddaran. afaan isaatin akka dubbatu, akka barreessu fi
Finfinneedhaa baqatanii gara baadiyyaatti baqatan. ittiin dubbisuuf, seenaa isaatin akka boonuf adda
Mangistuun haasaa guyyaa shan booda godherratti durummaan hojii jabaa gumaachera. Awrooppaa
MEISON balaleffate. Hagayya 26 Hayilee Fidaa fi yeroo turetti qorannoo Oromoo hundeessee waan Fidaa kunis edda barattoota Itiyoophiyaa
hoggantoonni MEISON kaan naannoo Finfinneetti hojjetamuu danda’u hundaaf carraaqqii taasisaa Awrooppaa jiran afaan ilaalchisee ejjennoon
qabamanii Gibbii durii kan jedhamu biiroo Dargii ture. Gumaachi isaas seer-luga, itti fayyadama isaanii lamatti akka hirmu taasise. Jarri kaan
keessa jiru keessatti hidhaman. Hoggantoonni afaanichaa fi beekumsa waliigalaa afaanicharratti qubee yoo deggaran kaan ammoo qubee
MEISON baayyen dhukaasa humnoota Dargiifi bara 1060-1966 qirabbiib ajja gaggeeffanyyf saabaa wayyaa mormiin yaadaa babal’ata
isaan gidduutti godhameen du’an. Nagadee daabduu saaqera. Qorannoo isaa jalqabaas bara deeme. Qoranoo Oromoonni afaanicharratti
Goobazee qofatu gara Yamanitti baqatee lubbuun 1964 maxxansiisee dubbistootan ga’e. Qorannoon gaggeessaniifis daandii saaqe.
hafe.Dr.Hayilee mana hidhaa keessatti yeroo isaas maxxansa Taaxaq irratti ba’e. Mata-dureen Gurmaacha isaa qubees dhaabbileen tokko
dheeraaf hanga dhumarratti ajjeefamutti haala isaas Afaanota Itiyoophiyaa: Laatiniimoo Gi’izii tokko bara 1962 irraa eegalanii ittiin
hamaa keessa jiraachaa ture. wayya barreeffama afaan Oromoof kan jedhu tajaajilamuu jalqabuun haala mijaawaa
Qorannoo Afaan Oromoo: Dr Hayileen qubee ture. Kaayyoo afaan Oromoo guddisuuf qabatee ammaa kanaan ga’aniiru. Koonveenshiniin
Afaan Oroomoo uumuu keessatti ga’ee guddaa ka’e tokko kan ittiin jedhe ‘Hirmaata Dubbi Afaan biyyoolessa Oromoo bara 1983 gaggeeffames
qaba. Yeroo Awurooppaa turetti, miseensa garee Oromo’ maxxansiise. Qubee 35n afaan Oromoof qubeen afaan Oromoo guutuu Oroomiyaa
barattoota Oromoo kan qorannoorratti xiyyeeffatuufi ni ta’u jedhee qo’ateenis kitaaba og-barruu “Bara irratti akka tajaajilarra oolu murteessee abjuu
kan Garee Qorannoo Barattoota Oromoo jedhamuu birraan bari’e” dubbisaan ga’e. kitaaba seer-luga fi mul’ata Dooktar Hayilee Fidaa dhugoomse.
ture. Gareen qorannoo kun barattoota Oromoo isaa keessattis qubeen afaan Oromoo Laatinii Doktar abjuun isaa dhugoomuu isaa osoo hin
biyyoota akka Firaansaay, Jarmanii, Suwiidin, akkam ta’u akka qabu, akkaataa xiinxala sagalee, argin dargiin ajjeeffame.
Tokkummaa Sooviyet, Hangaarii fi Yugoslaaviyaa qubee dubbachiistuu jalqaba dheerinaa fi gabaabina
Dr Haylee Fidaa akka itti ajjeeffame ifa
keessa jiraatan hammata. Gareen kun Afaan bifa agarsiisun ka’amee ture(ii, aa, oo, uu) gara
ta’uu baatus, erga to’annoo jalaa ooleen
Oromoo afaan barreeffamaa akka ta’uuf qorannoo (I, e, a, o, u)tti fooyyessee gumaacha taasise.
booda hidhaa keessa akka tureefi bara 1971
bal’aa godhe. Haaluma kanaan, gareen kun bara Qorannoo isaa kanas bara 1964 Koonfaransii
akka ajjeffame Andaargaachaw Xirunah
1972 barruu qorannoosaa kana kan Languages in gamtaa barattoota Itiyoophiyaa Awrooppaa jiranii
barreeffama isaa keessatti eereera.
fulduratti dhiyeesse. Qorannoon Dooktar Hayilee
Qabeenyawwan bishaanii keenyaafi uumama naannoo haroowwanii haa kunuunsinu!
Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 9

Galaanaa Kumarraa

Rakkoolee oomishaafi bu’aalee aannanii


hir’isaniifi furmaatasaanii
Itoophiyaan beeladoota baayyinaan oomishtoonni aannanii qulqullinni
qabaachuun Afriikaa irraa sadarkaa gatii ta’uu hubachuurratti ilaalchi jiru
jalqabaarratti akka argamtu ragaaleen ni walfakkaataa ta’uu dhabuudha. Qulqullina
mul’isu. Beeladoota waliigalaa biyyattiin oomisha aannanii eeguuf xiyyeeffannaan
qabdus miliyoona 188 ol ta’u. Kana kennamuu dhabuu, sababoota garaagaraatiif
keessaas % 55.5 dhalaa, % 44.5 ammoo soogiddaafi bishaan oomisha aannaniitti
korommiidha. Kanneen keessaa miliyoonni naquu, oomishni aannanii harka nama
11.83tti kan tilmaamaman aannan kennaa hedduu(qonnan bulaa, daldalaa dhuunfaafi
akka jiran ragaaleen ni mul’isu. hojjetoota ykn bakka bu’oota warshaalee
galuuf, iddoon bittaan oomisha aannanii
Beeladoota aannanii hagana qabaattus
itti raawwatamuufi meeshaaleen oomishni
oomishtummaan aannanii isheen qabdu
aannanii ittiin dhihaatu darbee darbee
baayyina ummatashee miliyoona 100 ta’uuf
qulqullinnisaa eegamuu dhabuun rakkoodha.
yoo hiramu waggaatti giddu galeessaan
Kana malees, rakkoo qulqullina aannanii
nama tokkoof aannan liitira 19 hin caalle
ittisuuf to’annoon seeraa jiraachuu dhibuufi
ga’a. Kun kan agarsiisu, oomishtummaan
eegumsa fayyaa horiitiif xiyyeeffannaan
aannanii biyyattii gadi aanaa ta’uudha.
kenname laafaa ta’uun rakkoolee furmaata
Kanaaf ammoo, oomishaafi bu’aalee
barbaadanidha.
oomisha aannanii guddisuuf akka biyyaattis
ta’e naannootti hojiin hojjetame jiraatus Rakkoolee adda ba’an hiikuun
gama kanaan xiyyeeffannaan kenname oomishtummaa aannaniifi bu’aasaa
laafaadha. guddisuuf sadarkaa federaalaatti sirna
gabaa aananii ammayy’aa ta’e diriisuu,
Biiroon Daldalaafi Misooma Gabaa
induustriwwan aannanii humna isaanii
Oromiyaas dhimmuma kanarratti qorannoo
cimsuun akka hojjataan degarsaafi hordofii
geggeessee argannoosaarratti dhiheenya
cimaa taasisuufii, tekinoolojiiwwan haaraan
kana qooda fudhattoota waliin magaalaa
akka babal’atan gochuu, carraan gabaa
Adaamaatti irratti mari’ateera. Dhimmoonni
aananii akka babalatuu taasisuurratti
ijoo qorannoo kana keessatti ka’anis akkaataa
hojjetamuu qaba. Kana malees, mootumman
itti aanutti gabaabinaan dhihaataniiru.
daakuu aannanii sharafa guddaan alaa galaa
Biyyattiin qabeenya beeladaatiin beekamtuu jiru irrati to’annoo taasisuun oomishni
taatus bu’aan gama oomisha aannaniifi aannanii biyya keessaa akka jajjabeeffamu
bu’aalee aannaniitiin argachaa jirtu hanga haala mijesuu barbaachisa.
barbaadamu miti.
Sadarkaa naannoo Oromiyaattis qajeelfama
Sababnisaas, haalli ykn sirni horsiisa Qu1qullina aannanii eeguu dhabuun gatii aannanii xiqqeessa ykn maanuwaalii oomishaafi gabaa aannanii
beeladaa biyyattii ammayyaa’aa waan qophesuun akka hojiirra oolu hordofiifi
oomisha aannaniitiin sadarkaa olaanaarra kanaan adda ba’eera.
hin taaneefi. Loowwan sanyii Hoolaandi to’annoo taasisuun oomishtummaan
jiraniifi sanyii beeladootaa fooyya’aa qaban
waggaa 50’n dura biyya keessa galanis Rakkoo gabaa aannanii aanannii akka dabalu taasisuu, daldala
arfanirratti xiyyeeffachuun geggeeffame.
hanga ammaatti baayyinni saanyiisaanii seeraan alaa oomisha aanannii irratti
Godinoonni kunneenis, Shawaa Kaabaa, Qonnan bulaan /oomishtoonni aannanii
% 2 caaluu hin dandeenye. Hojimaanni geggeeffamu to’achuufi iddoowwan gabaa
Godina Addaa Oromiyaa Naannawaa waldaaleefi yuuniyeenotaan gurmaa’anii
qindoomina qabu diriirsuu dhabuufi nyaata bittaafi gurgurtaa aananii qulqullummaan
Finfinnee, Arsiifi Arsii Lixaati. haala gabaa aannanii mijeeffachuu
beeladaa gosa adda addaa misoomsuufi isaa eegame raawwatuu mijeessuun
dhiyaachuu dhabuudha. Tajaajila Eegumsia Bu’aan qorannichaa akka mul’isetti oomisha dhabuufi kan gurmaa’anis rakkoo adda
murteessaadha. Qaamoleen dhimmi ilaalu
Fayyaa Beeladaas karaa guutuu ta’een aannaniin walqabatee naannoo qonnaan addaatiin sakaalamanii hojiin alaa ta’uu,
qindoominaan hojjechuurratti hanqinni jirus
diriiruu dhabuu, sirni gabaa aannanii diriire bulaatti beeladootaaf nyaanni ga’aafi waldaaleen yeroo dheeraaf gurmaa’anii jiran fala barbaada.
jiraachuu dhabuufi rakkooleen dallaalaan madaalawaan argamuu dhabuufi kanumti meeshaalee aannanii qaamolee adda addaa
dhiyaatus gatiinsaa olka’uu, gatiin aannanii irraa argatanii ittiin faayadamaa turan yeroo Walumaa galatti oomishni aannanii akka
xaxamuufi kanneen kana fakkaatanidha.
yeroo ammaa gadi bu’aa waan ta’eef ammaatti tajaajialaan ala ta’uu irraan kan biyaattis ta’ee naannootti oomishamee
Kunis,oomishni aannanii argamu nyaataaf dhiyaachaa jiru baayyee gadi
qonnaan bultoonni sanyii loonii aannanii ka’e bifa adda addaatiin oomisha aannaniifi
xiqqaachuun fedhii biyya keessaa guutuu aanaadha. Ta’ullee, oomishni aannanii
fooyya’oo horsiisuufi baay’isuurratti fedhiin bu’aa aannanii gabaaf dhiheessuu dhabuu,
hin dandeenye. Sababa kanaanis, dhaabbilee xiqqaan oomishamee jirus sababa rakkoolee
qaban gadaanaa ta’uuun rakkoolee adda Sirni gabaa annanii seeraan diriiruu dhabuun
gurguddoon akka daandii qilleensaa adda addaatiin qulqullinnisaa eegamee
bahan keessaati. gatiifi gabaan itti fufinsa qabu dhibuu,
Itoophiyaafi hoteelonni sharafa alaa guddaa akkaataa barbaadamuufi baayyinaan
baasuun aannaniifi bu’aalee aannanii biyya Kana malees, gatiin raaddeen sanyii oomishni aannanii akka barbaadamutti
fayyadamtoota bira gahaa akka hin jirre
keessa galchaa kan jiran ta’uu qorannoon ni fooyya’oo daraan waan dabaleef qonnaan gabaa argachuu dhabuu, gatiin oomisha
hubatameera.
agarsiisa. bulaan sanyii fooyya’aa kana fayyadamee aannanii kan murtaa’uu qaama tokkoon qofa
oomishtummaa aannanii hanga barbaadamu ta’uu( bitattootaan) qofa. Kanaaf, qaamoleen dhimmi ilaalu rakkoolee
Biiroon Daldalaafi Misooma Gabaa adda ba’an hiikuun oomishtummaa
guddisuurratti dhiibbaa kan qabu ta’uu, Rakkoo quqlullina aannanii
Oromiyaas rakkoo gama kanaan naannichatti aannaniifi bu’aalee aannanii sadarkaa
qindoominni seektaroota oomisha
mul’atu adda baasuuf qorannoo geggeessee Qulqullina aannanii eeguu keessatti barbaadamuun guddisuuf hojjechuu qabu.
aannaniirrati hojjetan gidduu jiru laafaa
ture. Qorannichis godinaalee naannichaa rakkoon jiru qonnaan bultoonni yookaan
ta’uunis hudhaalee biroo ta’uu qorannoo

Barumsi naannoo hubannoo hawaasaa guddisuudhaaf shoora guddaa qaba!


Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
10
kana arge ykn sababa adda addaatiin qabate akkasumas dhimmi guyyaa hojjii gaafa caalbaasiin kun afeeraan Caalbaasii isaa qaqabee
kun na ilaalata kan jedhu yoo jiraate, beeksifni kun gaafa bahee kaasee hanga bultii torbaatti ,sa’aatii 3:00 -6:00 Waaree dura yookiin
kaasee hanga guyyaa 20tti yoo dhiyaachuu baate, kaartaa bade 8:00 -- 10:00tti waaree booda ,qarshii 100.00 kafaluudhaan ragaalee
kun haqamee kaartaa haaraa bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni barbaachisoo fudhachuu ni danda’a .
Caalbaasii beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Amboo. Teessoonis ,Finfinnee ,naannoo Bisraata Gabri’eelii ta’ee,gamoo
M/A/Mirgaa Raabiyaa Mohaamaadii fi hunda-galeessa Adoot ,Darbii 7ffaa,kutaa Lakk,04dha.Odeeffannoo
M/A/Idaa Alii Kaasahuun jidduu falmii Obbo Tashomaa Dhugaasaa Nagahee Lakk.isaa 1931112 ta’eefi dabalataatiif Lakk bilbilaa 0113849038dhaan quunnamuu ni
raawwachiisa murtii jiru ilaalchisee R/ 1117751 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan na dandeessuu.
himatamaan birrii itti murtaa’e waan jalaa bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf Kaadhimamaan kamiyyuu Piroppoozaala Teeknikaa Afaan Ingiliffaa
hin kaffalleef mana jireenyaa Magaalaa waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, qophaa’e poostaa chaappaa qabuun saamsee (dabalataan footoo
Hoolotaa ganda Burqaa Harbuu keessatti ykn dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee koppii heeyyama daldalaa haaromfame ,eyyama galmee daldalaa
argamu Lakk.kaartaa isaa BLEN/309/2004 kaasee guyyaa 30keessatti dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana ,xalaayaa kaffalaa taaksii ta’uusaa kan ibsu galmee VAT,fi waraqaa
BA-22-10 balli’nna lafaa 160M2 irratti bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/ ragaa ga’umsa isaa ibsu)akkasumas piroppoozaala faayinaansii
qubatee jiruu fi maqaa raawwii himatamaan Magaalaa Buraayyuu. afaan Ingiliffaan qophaa’e qofaatti poostaa chaappaa qabuun
galmaa’ee jiru ka’umsaa caalbaasii birrii saamseen kutaa darbii 2ffaa Lakk.kutaa 204 mana hojichaatti
254,128tiin dorgomaa gatii ol’aanaa Aadde Almaaz Shifarraawu Nagahee mirritii lafa mana jireenyaa saanduqa caalbaasiif kanaaf qophaa’e keessatti ganama sa’aatii 3:00
dhiyeessetti waan gurguramuuf namooni Lakk.isaa 182382,Nagahee Gibiraa,walii galtee bittaa fi gurgurtaa -- 6:30tti qofa galchuu qabu.akkasumas mo’ataan caalbaasichaa
dorgomtanii bitachuu barbaaddan gaafa maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru na jalaa bade jechuudhaan qaamaan CPO/2 guutuu baajata hojichaaf qabame maqaa EMBIOtiin ni
21/09/2010 sa’aatii 6:00 --- 8:00gidduutti dhiyaatanii waan iyyataaniif,namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu dhiyeessa.
bakka manichi aragamutti qaamaan yoo jiraate beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/ Ejansiin keenyas mirga caalbaasii kanaa guutummaa guutuun
dhiyaattanii bitachuu kan dandeessan ta’uu Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan kun kan yookaan muraasa sababa tokko maalee fudhachuus yookaan diiguus
manni murtii ajajeera.M/M/Ol/G/A/O/N/ hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu ibsaa, beeksifni ni danda’a. Ejensii MisomaafiBaball’ina Industirii Oromiyaa.
Finfinnee. kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee booda ragaan kun yoo
argamellee kan hin hojjanne ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Obbo Daanyee Boggaalaatiif
Mawardii Jibriil Magaalaa Adaamaa Magaalaa Sulultaa. Bakka Jiranitti
ganda Bo/Shanan keessaa iddoo qabaniif Himataan Obbo Balaay Girmaa fi himatamaan isin jidduu falmii H/
waraqaa ragaa qabiyyee iddoo Lakk. Obbo Gaaddisaa Dabalee mana jireenyaa Magaalaa D/Tsiggee Hawaasaa jiru ilaalchisee mana murtii kanatti himatamuu keessan
kaartaa isaa 10399/03/2001 ta’e galmaa’ee ganda 01 keessatti kaaree meetira 200 irraa jiru Aadde Yeshii Galataa beektanii beellama gaafa 30/08/2010 sa’aatii 3:00irratti akka
naaf kenname waan na jalaa badeef kan irraa bitaatanii namni kun otoo jijjiiraa maqaa naaf hin raawwaatiin dhiyaattan ni beeksifna.M/M/A/Yaayyaa Gullallee.
biraan akka naaf kennamu jechuudhaan waanan barbadee dhabeef garaa maqaa kooti naaf haa jijjiramu
nu gafaataniiru.kanaafuu namni ykn jedhanii iyyataniiru.Kanaafuu kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun
dhaabbanni kaartaa kana arge ykn sababaa
adda addaatiin kan qabadheera jedhu yoo
bahee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate jijjiiraa maqaa kan
raawwanuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/LafaaMagaalaa D/Tsiggee.
Wallagga
Obbo Gurmuu Sobbooqaa Riqituu mana jireenyaa Magaalaa
jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee Najjoo ganda 03 keessaa qaban Lakk.haaraan 03-0987 Lakk durii
guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate Falmii Himatoota Aadde Galaanee Ifaa fa’aa N-6 fi himatamaan -- Lakk.Kaartaa 1207/2007 ta’e Obbo Baayyisaa Bultii Tolasaatti
kaartaan biraa kan kennamuuf ta’uu ni Ifaa Abdii fi mormii iyyattoonni Magarsaa Ifaa fa’aa N-2 jidduu jiru gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifini
beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa ilaalchisee waamamtoonni Caaltuu Ifaa fi Jabeessaa Ifaa mana murtii kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/ Bul/
Adaamaa. kanatti himatamuu isaanii beekanii beellama gaafa 06/09/2010 Magaalaa Najjoo.
sa’aatii 4:30irratti akka dhiyaattan manni murtii ajajeera.M/M/A/
Obbo Salamoon Dabalee waraqaa ragaa Meettaa Roobii. Obbo Addunyaa Tolasaa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee keessaa
mirkaneessa abbaa qabiyummaa Lakk. qaban Lakk.Kaartaa isaa 589/WMMLMQ/2010 ta’e ball’in lafaa
Kaartaa isaa 244/2002 ta’e na jalaa badeera Obbo Gizaachoo Disaasaa Magaalaa Walisoo ganda 02 keessaatti 200M2 irratti argamu Obbo Eeliyaas Kabbadaatiif waan kennanii
jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu waraqaa ragaa mana jireenyaa Kaartaa fi pilaanii Lakk. isaa W/107/90 ta’e maqaa jijjiiraa waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni
ragaa mirkanneessaa abbaa qabiyyummaa maqaa isaaniitiin galmaa’ee beekamu waan na jalaa badeef kan kun ba’ee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/ Bul
mana jireenyaa kana namni arge ykn sababa biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii iyyataniiru.Kanaafuu Magaalaa Qaaqee .
adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, namni ragaa kana arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate
beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti yoo yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti yoo qabaate Obbo Fiqaaduu Dannuu Jichaa mana jireenyaa Magaalaa Najjoo
dhiheessu baatee ragaa biraa kan kenninuuf dhiyaachuu baate kaartaa fi pilaanii manaa haaraa bakka buufnee ganda 04 keessaa qaban Lakk.haaraan ----- Lakk durii 0302 Lakk.
ta’uu ni beeksifna. DMM/Lafaa Magaalaa kan kennanuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Kaartaa 3156/2009 ta’e Aadde Eelsabeet Gammachuu Saasigaatiif
Shanoo. Walisoo. kennuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifini kun
bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/ Bul/Magaalaa
Aadde Bilcaa Bashiroo Magaalaa Walisoo ganda 02keessaatti ragaa
Caalbaasii mana jireenyaa Kaartaa Lakk. isaa W/360/72 ta’e maqaa isaaniitiin
Najjoo.
Raawwiin Himattuun Aadde Feeruuzaa
galmaa’ee beekamu waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee
Mahaammadiifi R/Himatamaan Obbo Caalbaasii
naaf haa kennamu jedhanii iyyataniiru.Kanaafuu namni ragaa kana
Mubaarak Yesuuf jidduu falmii jiru M/A/Mirgaa WALQO Damee Angar Guutee fi M/A/Idaa
arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, beeksifni
ilaalchisee mana jireenyaa Magaalaa Bulchiinsa Magaalaa Angar Guutee gidduu falmii jiru ilaalchisee
kun bahee guyyaa 20keessatti yoo qabaate dhiyaachuu baate kaartaa
Buraayyuu ganda Malkaa Gafarsaa keessatti manni Magaalaa Angar Guutee ganda 01 keessatti maqaa Isheetee
manaa haaraa bakka buufnee kan kennanuuf ta’uu ni beeksifna.
argamu Lakk. Kaartaa isaa Bur/4077/2000 Xannaatiin galmaa’ee argamu caalbaasii jalqabaatiin ka’umsa
WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Walisoo.
ta’e qabiyyee lafaa K.M 200 irratti kan birrii 88.000.00tiin gaafa 14/09/2010 sa’aatii 4:30 --- 6:00tti
argamu tilmaamni Ka’uumsa caalbaasii waan gurguramuuf namoonni dorgomtanii bitachuu barbaaddan
birrii 1,386,450.00tiin gaafa 02/10/2010 Caalbaasii tajaajila Bittaa Gorsaa bakka qabeenyichi argamutti qaamaan dhiyaattan bitachuu kan
sa’aatii 3:00 -- 5:00tti caalbaasii ifa ta’een Misooma industirii biyyatiif caancala sonaa bocuudhaaniifi
dandeessan ta’uu manni murtii ni beeksisa.M/M/O/Go/W/Bahaa.
waan gurguuramuuf namoonni mana kana xiinxaluudhaan akkasumas qabxiilee rakkoo ta’an adda baasuudhaan
bitachuu barbaaddan bakka qabeenyichi furuu danda’an tokkoon tokkoon hudhaalee industiriiwwan
Obbo Geetachoo Hambaa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda
kun argamutti qaamaan dhiyaattanii maanufaachariingii bakka oomisha bu’uura misooma hunda guutame
02 keessaa qaban Lakk.isaa -- ta’e ball’ina lafaa 200M2 irratti
bitachuu kan dandeessan ta’uu manni murtii qopheessuu fi dabarsuu akkasumas misoomni industirrwwanii
argamu Obbo Dhaabaa Kumsaatti gurguranii maqaa jijjiiraa waan
ni beeksisa. M/M/A/Magaalaa Buraayyuu. dudhaa misooma magarisuufi eegumsa naannoo giddugaleesa kan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun ba’ee guyyaa 20
godhate akka ta’uuf agarsiituun industiirii (industry roadmap)
keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Qaaqee .
Imaam Dashuu Kaartaa Lakk.isaa naannoo fakkeenya haala gaarii ta’uu danda’uun toora isaa qiyaasuuf
B/M/A/2043/92 ta’e maqaa isaaniitiin Ejansiin Misoomaa fi Baball’ina Industirii Oromiyaa afeerraa
Obbo Darajjee Yaadataa Magaalaa Innaangoo ganda 02 keessaa
galamaa’ee Magaalaa Amboo ganda 01 caalbaasii Kallatti agarsiistuu Misooma industirii (Industrial
mana dhuunfaa isaanii Lakk.isaa --- ta’e Aadde Dinqituu Guutamaa
keessatti kennameef Orijinaalli harkaa Development Road Map)dhaabbilee gorsitootaa muuxannoo cimaa
waliin qaban dabarsanii Shitaayee Abdiisaatti gugurachuu waan
isaanii jiru waan najalaa badeef kan biraa yeroo dheeraa qabaniif dhiyeessee jira.
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee hanga
bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii Haaluma kanaan qaamni Afeeraa caalbaasii taasifameef kamiyyuu
guyyaa 20keessatti haa dhihaatu. Mana WMM/Lafaa Magaalaa
iyytaniiru. Kanaafuu namni ragaa bade footoo koppii heeyyama daldalaa haaromfame qabachuudhaan
Innaangoo.

Lafawwan miidhaman xuxxuqqaarraa bilisa gochuudhan deebi’anii akka dandamataniifi oomishitummaansaanii akka dabalu gochuun ni danda’am!
Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 11

Obbo Aliyyu Hasan mana dhuunfaa isaanii Magaalaa Q/Kaarraa Obbo Kaasahuun Maaruu mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda
ganda 02 keessaa qaban Lakk.isaa P.0985 ta’eefi Lakk.Kaartaa 01 keessaa qaban Lakk.Kaartaa isaa 675/WMMLMQ/2010 ta’e
isaa 317WMMLMQ/K 2010 ta’e Obbo Maatiwoos Jiraatatti waan ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu Obbo Alamaayyoo Dalasaatti
gurguratannf jijjiirraan maqaa akka ragga’uuf nu gaafataniiru. kan gurgurachuun maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan mormu yoo
Aadde Yeshiimmabeet Birhaanuu mana mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti kan jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/
daldalaa Magaalaa Najjoo ganda 02 hin dhiyaanne yoo ta’e jijjiirraan maqaa kun kan raawwatuuf ta’uu Lafaa/Bul/Magaalaa Qaaqee.
keessaa qaban Lakk.haaraan 02-0131 Lakk ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Q/Kaarraa.
durii--- Lakk.Kaartaa isaa 175/BMN/1997 Obbo Ayyaanaa Mallasaa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda
ta’e Obbo Amaanu’eel Waggaariitti B/saa Haabtaamuu Indaaluu Jiraataa mana Saarvisii Magaalaa 01 keessaa qaban Lakk.Kaartaa isaa 130/WMMLMQ/2010 ta’e
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu Najjoo ganda 01 keessaa qaban Lakk.haaraan 01/1226 Lakk ball’inni lafaa 175M2 irratti argamu Obbo Gonfaa Adimaasuutti
yoo jiraate, beeksifini kun bahee guyyaa durii--- Lakk.Kaartaa 1637/2008 ta’e Obbo Tasfaayee Jiraataatti gurgurachuun maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan mormu yoo
20keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/Bul/ gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifini jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu.WMM/
Magaalaa Najjoo. kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/Bul/ Lafaa/Bul/Magaalaa Qaaqee.
Magaalaa Najjoo.
Obbo Alamuu G/Tsaadiq mana jireenyaa Obbo Gizaahu Kontaa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda
Magaalaa Gabaa Roobii keessa qaban Lakk. Dhaaltota Aadde Muluneesh Abdiisaa kan ta’an Obbo Burqaa 01 keessaa qaban Lakk.Kaartaa isaa 501/WMMLMQ/2010 ta’e
Kaartaa isaa – ta’e ballina Lafaa kaareemeetir Gaaddisaa mana jireenyaa Magaalaa D/Dolloo ganda Yabaloo ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu Obbo Taarikuu Tarfaasaatti
14x20=280 ta’e Obbo Waggaarii Daanyeetti gurgurachuun maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan mormu yoo
keessatti argamu Lakk.Kaartaa isaa ---- ta’e ball’inni Lafaa --
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/
irratti kan argamu maqaa kan duute Aadde Mulunesh Abdiisaattin
yoo jiraate, beeksifn kun ba’ee guyyaa 20 Lafaa/ Bul/Magaalaa Qaaqee.
galmaa’ee beekamu gara maqaa isaaniitti jijjiirachuu waan
gidduutti haa dhiyaatu . WMM/Lafaa/Bul/
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, guyyaa beekifin kun bahee
Magaalaa Gabaa Roobii. Obbo Magarsaa Galataa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda
jalqabee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa Magaalaa
02 keessaa qaban Lakk.Kaartaa isaa 365/WMMLMQ/2010 ta’e
D/Dolloo.
Obbo Margaa Tolasaa mana jireenyaa ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu Obbo Yoonaas Tasfaatti
Magaalaa Haroo Sabbuu ganda 02 keessatti gurgurachuun maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan mormu yoo
Obbo Dagafaa Beetiroo mana jireenyaa Magaalaa Yuubdoo ganda
argamu Lakk.Kaartaa isaa BMHS-171/07 jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/
01 keessaatti argamu Lakk.isaa 0358 ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa ---
ta’e ball’inni Lafaa -- M2 irratti kan argamu Lafaa/Bul/Magaalaa Qaaqee.
ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru Obbo Gammachisaa Dabalootti
Obbo Haabtaamuu Shuushaatti gurgurachuu
gurgurachuuf waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni Obbo Yaadasaa Fiqiruu mana jireenya Lakk.isaa – ta’e Magaalaa
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
kun bahee guyya 20keessatti akka dhiyaatu gaafachaa, kan hin Gidaamii keessa qaban gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
guyyaa beekisfin kun bahee kaasee guyyaa
dhiyaanne taanaan jijjiirraa maqaa kan raawwanuuf ta’uu ni yoo jiraate beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.
21keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Yuubdoo. WMM/Lafaa Magaalaa Gidaamii.
Magaalaa Haroo Sabbuu .

Obbo Waajjiraa Birhaanuu mana jireenyaa Obbo Solomon Fiqaaduu mana jireenyaa Magaalaa Yuubdoo ganda Obbo Mangistuu Tamasgeen mana jireenyaa Magaalaa Gimbii
Magaalaa D/Dolloo ganda Dolloo keessatti 02 keessaatti argamu Lakk.isaa 785 ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa --- ganda 01 keessatti argamu Lakk.manaa – Lakk. Kaartaa isaa KL/
argamu Lakk.Kaartaa isaa 10183/ ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru Obbo Dirribaa Iddoosaatti EMMLM/01/89/2007 ta’e Orijiinaali isaa waan na jalaa badeef kan
WMMLM/10 ta’e ball’inni Lafaa 200M2 gurgurachuuf waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii iyyataniiru.kanaafuu
irratti kan argamu Obbo Alamaayyoo kun bahee guyya 20keessatti akka dhiyaatu gaafachaa, kan hin namni kaartaa iddoo mana jireenyaa isaanii kana arge ykn sababa
Guutamaatti gurgurachuu waan barbaadaniif dhiyaanne taanaan jijjiirraa maqaa kan raawwanuuf ta’uu ni adda addaatiin qabate yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa
kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifin beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Yuubdoo. kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii gabaasa gochuu baattan
kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti haa abbaa qabeenyaa kanaaf kaartaa haaraa hojjennee kan kenninnuuf
dhiyaatu WMM/Lafa Magaalaa D/Dolloo. Obbo Moosisaa Banjuu mana jireenyaa Magaalaa Yuubdoo ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Gimbii.
ganda 01 keessaatti argamu Lakk.isaa 250 ta’ee fi Lakk.kaartaa
Aadde Wubaayyoo A/qaadir Wubee isaa --- ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru Obbo Tokkumaa Obbo Ballinaa Waaqwayyaa Ayyaanaa mana jireenyaa Magaalaa
mana jireenyaa Magaalaa Gimbii ganda Lalisaa Jaallataatiif kennuu waan barbaadaniif kan mormu yoo Najjoo ganda 04 keessaa qaban Lakk.haaraan 04/0255 Lakk
04 keessatti argamu Lakk. Kaartaa isaa jiraate,beeksifni kun bahee guyya 20keessatti akka dhiyaatu durii--- Lakk.Kaartaa 2447/2010 ta’e Aadde Alamnash Galataa
Gimbii/5002/2004 ta’e Aadde Zamzam gaafachaa, kan hin dhiyaanne taanaan jijjiirraa maqaa kan Wantaatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
Jamaaliitiif kennaadhaan waan dabarsaniif raawwanuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Yuubdoo. beeksifini kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/
maqaa akka jijjiirramuuf waan barbaadaniif Bul/ Magaalaa Najjoo.
osoo maqaan hin jijjiriin kan mormu Obbo Moosisaa Wayyeessaa mana jireenyaa Magaalaa Yuubdoo
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa ganda 01 keessaatti argamu Lakk.isaa 247 ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa Obbo Addunyaa Tafariitiif
20keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/ --- ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru Obbo Biqilaa Dagafaatti
Bakka Jirtanitti
Magaalaa Gimbii. gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni
Himattuun Birhaanee Arraageewu fi himatamaa isin gidduu falmii
kun bahee guyya 20keessatti akka dhiyaatu gaafachaa, kan hin siivilii jiru ilaalchisee himatamaan mana murtii kanatti himatamuu
Obbo Daawwit Qurubaa mana jireenyaa dhiyaanne taanaan jijjiirraa maqaa kan raawwanuuf ta’uu ni keessan beektanii beellama gaafa 07/09/2010 sa’aatii 5:00irratti
Magaalaa D/Dolloo ganda Biiftuu beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Yuubdoo. akka dhiyaattan ta’ee dhiyaachuu yoo baattan falmiin bakka isin hin
keessatti argamu Lakk.Kaartaa isaa 5891/ jirretti kan adeemsifamu ta’uu manni murtii ajajeera.M/M/Aanaa
EMMLM/06 ta’e ball’inni Lafaa 290M2 Obbo Indaashawu H/Mikaa’eel mana jireenyaa Lakk.isaa – ta’e Magaalaa Naqamtee.
irratti kan argamu Aadde Zannabuu ganda bubbee 01 keessaa qaban Fedhaa Jaallataatti gurgurachuu
Daawwitiitti gurgurachuu waan barbaadaniif waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee Obbo Mulaalem Hayilee Wuubee fi Obbo Lijaalem Abbabaa
kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifin guyyaa 10 gidduutti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/ Magaalaa Nigaatuu haati keenya Aadde Dmbalii Aagaa Aggumee waan
kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti haa Bubbee. du’aniif manni daldalaa Magaalaa Najjoo ganda 01 keessatti argamu
dhiyaatu WMM/Lafa Magaalaa D/Dolloo. Lakk.manaa 01-1227 fi Lakk.kaartaa 2556/2010 ta’e maqaa haadha
Obbo Xigaabuu Fitaamilaakii fi Iminatee Xilaayee mana jireenyaa keenyaatiin galmaa’ee beekamu dhaaltummaadhaan waan arganneef
Obbo Girmaa Nagaarii mana dhuunfaa Lakk.isaa – ta’e ganda bubbee 02 keessaa qaban Obbo Zagaayyee gara maqaa keenyaatti nuuf haa jijjiramu jechuudhaan gaafataniiru.
isaanii Magaalaa Q/Kaarraa ganda 02 Firrisaatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, kanaafuu jijjiirraa maqaa otoo hin raawwatiin dura,kan mormu yoo
keessaa qaban Lakk.isaa P.198 ta’eefi Lakk. beeksifni kun bahee guyyaa 10 gidduutti haa dhiyaatu.WMM/ jiraate,beeksifini kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.EMM/
Kaartaa 316WMMLMQ/K 2010 ta’e Obbo Lafaa/Bul/ Magaalaa Bubbee. Lafaa/Bul/ Magaalaa Najjoo.
Maatiwoos Jiraatatti waan gurguratannf
jijjiirraan maqaa akka ragga’uuf nu Obbo Isiraa’eel Ittafaa mana jireenyaa Magaalaa Qaaqee ganda 02 Aadde Zeetunaa Ahimad mana jireenyaa Magaalaa Haroo Sabbuu
gaafataniiru. kan mormu yoo jiraate, keessaa qaban Lakk.Kaartaa isaa 26.BMQ/2005 ta’e ball’inni lafaa ganda 01 keessatti argamu Lakk.Kaartaa isaa 298/MMLMHS/2010
beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti kan 324M2 irratti argamu Paaster Magarsaa Galataatti gurgurachuun ta’e ball’inni Lafaa 200 M2 irratti kan argamu Aadde Lalisee
hin dhiyaanne yoo ta’e jijjiirraan maqaa kun maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni Tasfaayeetti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
kan raawwatuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/ kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/ Bul/ jiraate, guyyaa beekisifni kun bahee jalqabee guyyaa 21kessatti haa
Lafaa/Bul/Magaalaa Q/Kaarraa. Magaalaa Qaaqee. dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Haroo Sabbuu .

Maddeen humnaa haaromfaman fayyadamuudhaan naannoo keenya faalamaafi dhumaa deemuu bosonaarraa haa eegnu!
Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
12

Addunyaa Hayiluu

Rakkoolee kenninsa murtii keessatti


mul’atan:xiinxala daataa
(Kan darberraa kan itti fufe) iyyannoon dhiyaatan baay’ina kan qabaniifi kunniin obboleewwaniifi ilmaan abbaa dhimmicha qajeelfamaan Mana Murtii
humna namaa jiru waliin kan wal madaalu tokkoofi haadha tokkooti. Komii ol Aanaatti kan deebise yoo ta’u, Manni Murtii
Rakkoolee kenninsa waan hin taaneef, galmee hin dhiyeessisuu iyyattuun dhiyeeffatteen, Manni Murtii Aanaas bu’uura qajeelfama kennameefiin
murtii dhimmoota hariiroo jedhame hundaaf sababa barreessaa kan Aanaa Kuyyuu galmee lakk.40158 ta’een dhimmicha ilaalee murteesserratti komii
hawaasaa aangoo ol oolamu yoo ta’e qabeenyaafi humna namaa murtii gaafa 05/03/2008 kenneen qabeenya dhiyaateen Manni Murtii ol aanaa galmee
qisaasuu malee faayidaa hin qabu kan dhaalaa abbaafi haadhasaanii ta’ee qarshii kana keessatti murtiilee dhimmicharratti
iyyannootiin ilaalaman jedhudha. 130,000tti tilmaamamu qixxeetti akka Mana Murtii Aanaarraa eegalee hanga
keessatti mul’atan qooddatan murtaa’ee kan jiru yoo ta’u, ijibbaataa naannootti kennamee jiru
Qabatama hojii galmee keessa yogguu
-Murtii ni dhiyeessisaafi hin galmee raawwii 40938 ta’erratti gahee dhimmicha sirnaan osoo hin qoratiin ni
ilaallu, murtiin hin dhiyeessisuu sababa
daa’ima deebii kennaa biratti guddachaa dhiyeessisa jedhee erga falmisiisaa turee
dhiyeessisuun walqabatee malee yommuu kennamu sadarkaa mirga
jirtu tokko qarshii 43,333 qabeenya ana booda, ijoon galmee kanaa bitaafi mirgaan
rakkoolee mul’atan namootaa miidhuutti kan deemu ta’uun
harka jirurraa kaffaleefi gahee daa’imman akka irratti falmamu qabamee jiru Manni
wantoonni agarsiisan ni jiru. Fakkeenyaaf,
Dhimmoota komiidhaan mana murtii ol ana biratti guddataa jiran lamaa qarshii Murtii Waliigalaa Oromiyaa dhaddachi
dhimma MMO Godina Shawaa Kaabaa
iyyata dhagahuuf dhiyaataniin walqabatee 86,666 ana biratti hambisee osoon jiruu ijibbaata lakk.G.197008 ta’erratti murtii
Lak. Gal. 54510 ol iyyattuu Aadde Dasii
murtii manni murtii dursa komii manni murtii jalaa murtii kennameen kan itti kenne ta’uusaa ibsuun galmee
Baasaafi deebii kennaa Tsaggaayee
dhiyaaterratti kennu murtii ‘ni dhiyeessisaa’ alatti daa’ima deebii kennaa biratti cufeera.
Mokonnin ta’een, ol iyyattuun guddiftuu
ykn ‘hin dhiyeessisuu’ jedhudha. Adeemsa guddachaa jirtuuf qarshii kuma jaatama
daa’ima lamaa yoo taatu, deebii kennaan Rakkoon biroo murtii ni dhiyeessisa waliin
murtiin kun itti kennamuun walqabatee (qabeenya murtii keessatti hin murtoofne)
guddisa daa’ima tokkooti. Daa’imman walqabate ka’u firii dubbii haaraa mana
manneen murtii naannoo Oromiyaa akkan kaffaluu raawwadhu taasisee jira.
murtii jalaatti hin kaane simachuudha.
keessatti garaagarummaan hojimaataa kan Fakkeenyaaf, dhimma MMO Godina Arsii
jiru ta’uusaa sakatta’insa dhimmootaafi af
gaaffii geggeeffamerraa kan hubatamudha. murtiin hin dhiyeessisuu yommuu kennamu lakk.G.71181 irratti ol iyyataan Mana
Qopheessaa Magaalaa Asallaafi deebii
Kunis abbootiin seeraa gariin tokko murtii
hin dhiyeessisuu kan kennan uunkaa sababa barreessuun ni barbaachisa kennituun Aadde Saabaa Alamuu ta’een,
falmii mana kiraa gandaa deebii kennituun
sanada JBAH keessatti qophaa’ee jiru
fayyadamuun ‘hin dhiyeessisuu’ jedhanii
kan jedhuufi sababa barreessuun hin ammaaf abbaan warraashee magaalaa
Asallaa keessatti waliin itti jiraataa turan
galmee kan cufan yoo ta’u, gareen kaan
ammoo galmeedhumarratti moggaasuun
barbaachisu kan jedhurratti adda abbaan warraa deebii kennituu sababa
hojiitiin gara Finfinneetti jijjiiramee
sababasaa ibsuun murtii hin dhiyeessisu addummaan hojimaataa manneen murtii deemuusaatiin iyyattuun mana kiraa kana
jedhu kan kennanidha.
Dabalataan, murtiin hin dhiyeessisuu
Oromiyaa keessatti ni mul’ata. keessa osoo jirtuu ol iyyataan ammaa kun
deebii kennituun haadha manaa abbaa warraa
yommuu kennamu sababa barreessuun mana kiraa keessa jiraataa akka hin turre
ni barbaachisa kan jedhuufi sababa falme mana akka gadi dhiiftuuf himannaa
barreessuun hin barbaachisu kan jedhurratti Kanaaf, murtii manni murtii jalaa galmee fudhatamu murtiin mana murtii jalaatiin dhiyeeffateen manni murtii jalaa himannaa
adda addummaan hojimaataa manneen raawwiirratti kenne akka naaf sirraa’uufi kenname takkaa ni fooyya’a takkaa immoo kufaa godherratti ol iyyannoo dhiyaate yoo
murtii Oromiyaa keessatti ni mul’ata. daa’imman anaafi deebii kennaa bira ni diigama jedhame waan ta’eef murtiin kun ta’u, ol iyyataan kun falmii mana murtii
Gareen sababni barraa’uu qaba jedhan jiran bu’uura murtii Manni Murtii Aanaa osoo hin kennamiin dura komii dhiyaateefi jalaatti geggeessaa turaniin ragaan gaa’elaa
falmiisaaniitiif ka’umsa kan godhatan kenneen akka qixxeetti qoodamu jechuun galmee mana murtii jalaa sirriitti qorachuun deebii kennituun dhiyeessite ragaa sobaa
abbaan dhimmaa komii mana murtii kan iyyatte yoo ta’u, Manni Murtii Olaanaa barbaachisaa ta’ullee darbee darbee ta’uu falmii dhiyeesse kan hin jirre yoo
jalaarratti dhiyeeffatee jiru sababa maaliin galmee mana murtii jalaa sirnaan osoo hin akkasumatti dhimmoonni dhiyaachuu ta’u, Mana Murtii Olaanaarrattti dhiyeesse
jalaa fudhatama akka dhabe akka beeku qoratiin dogoggora bu’uuraa mana murtii hin qabne akka dhiyaatan murtiin erga deebii kennituunis kanuma mormaa osoo
kan isa dandeessisuufi amantaa mana jalaatiin raawwatamee jiru sirreessuu itti kenname booda abbaa dhimmaafi jirtuu Manni Murtii Olaanaa fuudhee itti
murtiirraa qabus akka dabalu taasisa, qaama osoo qabuu bu’uura sdfhh kwt.337tiin mana murtichaa baasiifi dhamaatiif haala murteesseera.Tumaan sdfhh kwt.329 garuu
dubbisuufis ifa ta’a (ol ’iyyannoodhaan uunkaa hin dhiyeessisuu itti maxxanseera. saaxiluun galmee deebisanii cufuun ni firii dubbii haaraa mana murtii jalaatti
qaama ilaaluuf) kan jedhan yoo ta’u, Rakkoon biraa murtii hin dhiyeessisuun mul’ata. Fakkeenyaaf, dhimma MMO hin dhiyaanne sadarkaa ol iyyannootti
gareen kaan ammoo manni murtii galmee walqabatee ka’u gosa dhimmaafi hanga Godina Shawaa Lixaa Lak. Gal. 00548 ta’een dhiyeessuu dhorkeera.
sirnaan keessa qorate sababa barreessuun maallaqaa falmichaarratti hundaa’uun ol iyyataa Tasfaayee Guddataafi deebii
salphisanii ilaaluufi dhimmittiin xiqqoo kennaan Incinnii Beedrook simmintoo Barreeffama qorannoo Tafarii
osoo isa hin barbaachisiin murtii manni Baqqalaafi Angeessaa Itichaa mata
murtii jalaa kenne waliin kan waliigalu yoo taate, dhugaa abbaan dhimmichaa falmii hojjetaafi hojjechiisaa ta’een, ol
qabuu ilaalurraa sababa maaf xaarsina iyyataa himannaa deebii kennaarratti duree “Kenninsaafi Barreessa Murtii
ta’uu cimsuun ajaja hin dhiyeessisuu jedhu Manneen Murtii Oromiyaa: Xiinxala
qofa yoo itti kenne gahaadha jedhanii kan jedhuun murtii hin dhiyeessisu laachuun dhiyeeffatee tureen seeraan ala hojiirraa
kan mul’atu ta’uusaatti. isa geggeessuusaatiin kaffaltiiwwan adda Rakkoolee Seeraafi Hojimaataa” jedhuun
amanan yoo ta’u, falmiisaanii kanaafis Inistiitiyuutii Leenjii Ogeessota Qaamolee
ka’umsa kan godhatan sababa, sababa addaa akka kaffaluuf gaafatee kan ture
Gama biraatiin, murtii ni dhiyeessisan Haqaafi Qorannoo Seeraa Oromiyaaf
barreessuutiin jecha raawwii murtii yoo ta’u, Mana Murtii Aanaarraa eegalee
walqabatee rakkoon mul’atu bal’aa ta’uu Caamsaa bara 2009 dhiheessan keessaa
jalaarratti burjaajjessummaa fiduu waan hanga dhaddacha ijibbaataa naannootti wal
baatus, galmeen tokko ni dhiyeessisa kan fudhatame
danda’uuf, galmeeleen yeroo ammaa ol falmaa kan turaniifi dhaddachi ijibbaataa
jedhame yommuu murtaa’u tilmaamni

Dhiibbaawwan bosonoota keenyarra jiru hi’isuuf qoraaniifi ijaarsaaf filannoowwan jiran faayidaarra haa oolchinu!
Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 13

Masfin Tasfaayee

Yoo godaansi dirqama ta’eef…


Dhalli namaa akka dhuunfaatti Guddinni biyyi keenya yeroo ammaa Kanneen ulaagaa biyya tokko akka lammilee isaarra ga’u isa yaaddessa.
fedhiiwwan gara garaa qaba. irra jirtu fooyya’aa ta’us, dandeettiin barbaadanitti hojjechuuf barbaachisu Yaaddessuus qaba. Kanaafis
Fedhiiwwan isaa kanneenis kan isheen carraa hojii uumuuf qabdu guutuu hin dandeenye ammoo sila filannoowwan dogongoraa lammileen
guuttachuu danda’u yoo hojjte qofaa lakkoofsa hoji barbaadaa wajjin wal- fedhiin isaanii biyya alaa deemanii tokko tokko karaa seeraan alaa biyya
dha. Hojii yeroo jedhamu ammoo hin simu. hojjechuutti waan hidhameef fala bakkeetti godaanan filannoo sana
hojiiwwan gara garaa akka dandeettii biraa yaaduun isaanii hin hafu._ dhiisanii karaa seera qabeessaan
Dhalli namaa ammoo jiraachuuf
nama dhuunfaatti hojjetamanii dha. Seeraan ala godaanuu filannoo bobbii hojii biyya alaa deemanii akka
hojjechuun isaa dhimma filannoof
Jiraachuuf hojjechuun dirqama. godhatu. hojjetaniif yeroowwan gara garaatti
dhiyaatu osoo hin taane, sansaka
Kanaafuu yeroon nuti amma keessa haala mijeessaa jira. Bu’aan karaa
jireenyaati. Carraan hojii biyya keessa Filannoon godaansa seeraan alaa kun
jrru kun, yeroo itti hojii argachuu dippilomaasii argamanis hedduu
jiraatus, dhiisus namni yoomillee ammoo faayidaa isaarra miidhaasaatu
dhaaf dorgommii cimaa taasifnuudha. jajjabeessoo dha.
taanaan osoo hin hojjetin jiraachuun baay’ee ol’aanaa dha. Gochaawwan
Egaa haaluma guddina biyya waan hin danda’amneef carraawwan seeraan alaa akkuma maqaa isaa Mootummaan yeroo ammaa kana
tokkoo irratti hundaa’ee carraan biraa yaaluun isaa oola hin qabu. wantootni baay’een seeraan ala ta’u, biyyoota garagaraa wajjin walii
hojii argachuu garaagarummaa waan godhanis ta’e waan namarratti galtee hojjetoota wal-jijjiiruu hedduu
qabaachuu ni mala. Keessumaa hojii raawwatufi seera gidduu hariiroon hin mallatteessee jira. Lammileen
ogummaafi barnoota irratti hundaa’e jiru. biyya kanaa eenyummaan isaanii
argachuudhaaf guddinni biyya beekameefii akkasumas mirgootni
hojiin sun keessatti barbaadamuu Dhalli namaa Adeemsa kana keessatti namootni
muraasni milkaa’ana argachuu
isaanii hundumtuu kabajameefii
murteessaa dha, karaa seera qabeessaan biyya
Biyyoonni teknooloojiidhaan baay’ee
jiraachuuf danda’u. Milkaa’inni isaanii kun
garuu dadhabbii baay’ee, bu’aa bayii
alaatti hojjechuu akka danda’aniifi
Nageenya isaaniif wabii amansiisaan
guddatan carraan hojiin isaan
lammileef uumanis akkasuma guddaa
hojjechuun baayee boodafaa ta’a. Namootni tokko
tokko qarshii hedduu daldaaltota
akka jiraatuuf hojiiwwan gaggaarii
dha. Guddinni biyya tokkoo waan isaa dhimma seeraan alaa warra biyya alaatti nama
hojjechaa jira.
baay’ee of keessatti akka qabatu erganiif yeroo kaffalanii deemantu Mootummaa Kuweetiifi Biyyoota
beekna. Biyyoota guddatan keessatti filannoof mul’ata. Ammamee erga qarshii kuma Arabaa hedduu wajjin walii galtee irra
babal’inni industiriillee daran dhibbaan lakkaa’amu qabaatanii kan ga’ame yemmuu ta’u, lammileen
olaanaa dha. Akkuma industiriiwwan dhiyaatu osoo biyya nagaa keessaa ba’anii karaa biyya alaa deemanii hojjechuuf fedha
babal’atan carraan hojii uumuu dhadhabsiisaadhaan, gammoojjii qaban ulaagaawwan isaan barbaachisu
isaaniis akkasuma ta’a. hin taane, irraafi jalaan nama gubu keessa ba’anii kan guutan yoo ta’e, karaa seera-
deemuun kun maal jedhama? Isayyuu qabeessaan deemanii hojjechuu haalli
Kunneen egaa carraa biyyoota
dinagdeen isaanii guddataniiti.
sansaka karaa irratti du’uutu baay’ataam. dandeessisu diriiree jira.
Biyyi keenya sababiwwan gara jireenyaati. Ka’umsi rakkinichaa erga jiraachuu
ta’ee du’aaf of-saaxilanii manaa
Haalawwan kana mijeessuufis
garaaf carraan guddachuu ishee gadi Ministeerri Dhimma Hawaasummaafi
ba’uurra biyyuma ofii keessatti
aaanaa ta’uu irra darbee akkuma Hojjettootaa akkasumas qaamoleen
waan argatan hojjechaa biyya waliin
Addunyaattiyyuu biyya maqaan ishee dhimmi kun ilaallatu hojiiwwan
guddachuu wayya.
fakkeenya hiyyummaatiin beekamuu gurguddaa hojjetaniiru, hojjechaas
dha. Hiyyummaan ammoo rakkoo Carraawwan kanneen keessaa tokko Balaa hamaan karaa seeraan alaa jiru.
baay’ee of keessaa qabaata. Sababa biyya alaatti godaananii carraa godaanuu kun lammilee Itiyoophiyaa
Walumaa galatti, lammileen biyya
hiyyummaatiin fedhiin namoomaa hojii biyyoota guddatan keessaa yeroo gara garaatti mudachaa oola.
keenyaa biyya alaa deemanii
akka barbaadametti hin guutamu- barbaaddachuudha.Carraan kun Gammoojjii keessatti saamamuu, hojjechuuf fedhii qaban, karaa seeraan
yoodhumallee fedhiin jiraates. baay’ee idilaawaa ta’aa dhufeera. gudeedamuu, reebamuu, mirga ofii alaan deemanii balaa biraaf osoo
Haala amma biyyi keenya keessa jirtu Biyya alaatii hojii barbaaddatanii dhabuufaatu jiraam. Galaana keessatti hin saaxilamin, haala mootummaan
yoo ilaalle baay’inni lammilee hojii argachuun ammoo waan salphaa osoo ija ofiin ilaalanii darbatamanii mijeesseefitti fayyadamanii ofii
barbaadanii, keessumaa baayinni miti. Biyya tokko deemanii akka liqimfamuu tu jira. isaaniis ta’e biyya isaanii akka
dargaggootaa carraa hojii biyya kana barbaadan hojjechuun, daangaa jijjiiraniif carraa guddaa dha.
biyya tokko salphaatti ce’uun hin Waanuma fedheefuu yoo biyya ofii
keessa jiruu wajjin wal-hin simu. hiyyeettiidhuma taate kana keessatti Kanaaf daandiin seeraan alaa balaaf
Baay’inni dargaggoo biyya kanaa danda’amu. Sababnisaa biyyi tokko
hanga biyya of-dandeesse taatee hojii osoo hin tuffanne waan argame kan nama saaxilu ta’uu isaa beekuu
baay’ina waliigala lammilee biyya hojjechaa obsaan jiraatan jijjiiramni fi beeksisuu dhaan, lammilee keenya
kanaa waliin yeroo madaalamu jirtutti, seeraafi heera mataa ishee
qabaatti, ulaagaa ittiin lammilee yeroo wajjin dhufuunsaa waan hin balaa irraa baraaruun dirqama keenya
parsantaa 60 oli. Kana jechuun humni oollee dha. ha ba’annu.
hojii hojjetee jiraachuu barbaadu biyya alaa keessumeessitee heyyama
daran guddaa ta’uu isaati. hojii laattuuf kan mataa ishee qabdi. Mootummaanis akka Mootummaatti (Hiikaa Margaatiin)
miidhaan karaa godaansa seeraa alaa
Bulchiinsa gaarii mirkaneessuun dagaagina sirna dimookiraasiitiif bu’uura!
Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
14

Dhaloota naamusa. . . Raammoon geerii oomisha


dhimma murteessadha, kanaafuu
dhaloonni boru itti gaafatamummaa
xiyyeeffannaa kennee
jiraachuu dubbataniiru.
hojjechaa
boneefi jallisii miidhaa jira
biyyaa fudhatu naamusa gonfatee W.Dh.K.M.A.Gidaamii
Barumsi naamusaa sirnaafi gahumsa
akka guddatu gochuun dhimma
barnootaa keessatti bocamee
xiyyeeffannoo guddaan kennamuufii Godina Qellem Wallaggaa Aanaa
xiyyeeffannaan akka hojjetamu leenjiin
qabudha. Gidaamiitti raammoon geerii oomisha
leenjistootaa ogeessota naamusaa
boneefi jallisii miidhaa akka jiru
Yeroo ammaa wantoonni naamusaafi dameelee komiishiinichaafi ogeessota
duudhaalee hawaasaa booressan Biiroo Barnootaatiif Adaamaa Galma
Waajjirri Abbaa Taayitaa Misooma
hedduutu jiru,wantoonni Araada adda Abbaa Gadaatti kennamaa jira. Jallisii Aanichaa beeksise.
addaatiif nama saaxilan fayyadamuunis Itti Gaafatamaan Waajjirichaa Obbo
Leenjistoonni ammaa kunneenis
akkasuma babal’achaa dhufeera. Kan Amaan Xannaa akka jedhanitti
akkuma deebi’aniin manneen
jedhan daarektarichi, rakkoo yaaddessaa raammoon geerii kun hanga ammaatti
barnootaafi hawaasaaf hubannoo kennu
kana hundeerraa maqsuun daa’immaniifi lafa hek. jallisiin misoomee jiru
jedhaniiru. Hordoffiifi deggersi walirraa
dargaggoonni naamusa gaariin akka hek.265 weerareera.
hin cinnes gama komiishiinichaatiin
dagaaganiif komiishiiniinsaanii
akka taasifamus himaniiru. Yeroo ammaa oomisha qonnaan

Namoonni yakka bulaan hojjetee of danda’uuf itti


dhama’aa jiru faayidaa kan dhabsiisuu
raammoon Geerii jedhamu gandoota nuti tooftaa of biraa qabnuun hanga
malaammaltummaatiin aanichaa 11 keessatti mul’achuun danda’ametti isa qabame keessaa
buqqisuufi daaraa itti naquun ittisuuf
miidhaa qaqqabsiisaa jiraachuu
himataman adabaman ragaan Waajjirichaa ni agarsiisa. yaalaa jirra jedhan. Mootummaan
nu deggeree yoo hin ittisne yeroo
Masfin Tasfaayeetiin Bu’uuruma kanaan Abbaan Alangaa
Qonnaan bultoonni yaada kennan muraasa keessatti oomisha kana
Komishiinii Naamusaafi Farra
Manni Murtii Godina Shawaa Bahaa tokko tokko akka jedhanitti raammoon dhabna,oomisha gannaatiifis yaaddoo
Malaammaltummaa Oromiyaa
namoota beenyaa lafa qonnaan bultoota kun yeroo muraasa keessatti
Damee Jiddugala Bahaa namoota keessa jirra jedhan jiraattonni.
Aanaa Booraaf kaffalamuu qabu qar. mil. mul’achuun muuroo yookaan guutuu
yakka malaammaltummaa raawwatan
12tti siqu malaammalchuun himataman
midhaanii keessa gadi nyaachuun Rakkoo kanaaf fala kennuuf keemikaala
kanneenirratti himannaa hundeessee
40 irratti hidhaa cimaa waggaa 3-10 fi ‘Diazenon’ jedhamu farra raammoo
ragaan waan irratti qulqullaa’eef mana midhaan keenya irraan miidhaa
qar. Kuma 10-50tiin adabe. kanaa liitira 80 ergameera, yeroo
mutiitti dhihaatanii adabamaniiru. guddaa geessisaa jira jedhan.
Manni Murtichaa adaba kana kan dabarse dhihootti furmaata kennuuf hojjetamaa
Qarshiin kun karaa Dhaabbata Oomisha keenya miidhaa jira jedhan Itti Aanaa Itti Gaafatamaan
dhaddacha Ebla 22 bara 2010 ooleen
Komeershaal Noominiis jedhamuun kanarraa baraaruuf jal’isii marsaa
yommuu ta’u shakkamtoota himataman 41 Waajjira Qonnaafi Qabeenya Umamaa
lakkoofsa herrega Baankii Daldalaa lammaffaarratti hanga ammaatti falli
keessaa tokko himannisaa akka adda citu Aanaa Gidaamii Obbo Biqilaa Joobir.
Itoophiyaa Damee Aalamxeenaatti maqaa
gochuun bilisaan geggeesseera. Namoota mootummaan nuuf kaa’e hin jiru,
qonnaan bultoota fayyadamtoota beenyaa
yakka malaammaltummaa raawwachuun
himataman kunneen Bulchaa aanaa
dabalatee itti gaafatamtootaafi hojjetoota
ta’aniitti galii akka ta’u tasifamee jirurratti
ta’uus murtii keessatti caqafameera.
Rakkoolee
mootummaa sadarkaa sadarkaan jiran,
akkasumas hojjetoota Baankii Daldalaa
Qoonnaan bulttoonni iyyeeyyiin waa
tokko hin qabne lafasaaniis dhaban
maanfaakcharingii. . .
Itoophiyaa damee Aalamxeenaafi caasaan beenyaa isaaniif kaffalamuu qabu qarshii Obbo Awwaluu Abdii akka jedhanitti intarpiraayizii IMX caalmaatti
gandoolees harka keessaa qabaachuun 11,987,744 akka dhaban ta’e jira. rakkoon hojii dhabdummaafi sadarkaa olaanaatti ceesisuun
ibsameera. Qarshii kun nammootaa adda addaaf
hiyyummaan daran hidda hiyyummaa jalaa bahuu akka qaban
darabe herregaa isaanii keessaa baasuun
Himatamtoonni bara 2009 keessa gadifageeffatee jiru kana furuuf dubbatan.
milqani jiru. Kun immoo qotee bulttoonii
waliin ta’uun faayidaa isaanii hin carraa hojii bal’aa uumuufi carraalee
kun qarshii isaan irra murame haala itti Hojiin kun bu’uura industrii uumnee
malle argachuuf ykn namoota biroof
argchuu danda’an ciraa dhabsiisee jira. argaman otoo hin tuffatiin duguuganii rakkoolee jiraniif fala kaayaa yoo
argamsiisuuf akkasumas miidhaa
olaanaa mootummaafi ummatarratti Miidhaan kun lammii ofirraan hala itti fayyadamuuf aadaa hojii cimaa deemne hiyyummaarratti waraana
qaqqabsiisuuf yaadanii, hojii ijaarsa gaddisiisaa ta’een kan gahe ta’uusaa uumuun barbaachisaadha. labsame milkeessuuf fagoo hin ta’uu
daandii saffisaa Magaalaa Mojoo hanga madaallii keessaa galchuun manni Kana hubannoo keessa galchuun jedhaniiru Obbo Awal.
Maqiitti hojjatamuun walqabatee Abbaan murtichaa hidhaa cimaa waggaa 3-7 fi qar.
Taayitaa Daandiwwanii Itoophiyaa Kuma 10-50 irratti mrteesseera.
dargaggoonni carraalee argamanitti Marii paanaalii kanarratti qorannoon
qonnaan bultoota Aanaa Booraa sababa gargaaramuun hojiisaanii hayyoota Yunivarsiitii Madda
Himatamtoota kanneen keessaa 23 dagaagsachuuf tattaafachuun
hojii ijaarsa daandiitiin lafti qonnaa ykn Walaabuutiin dhiyaateera. Qorannoo
barbaadamanii waan dhabamaniif eddo
jallisii isaanii irraa fudhatame kaffaltii akka irraa eegamu dubbataniiru. dhiyaate kanarrattis hirmaattoonni
isaan hin jirretti murtiin kan irratti darbe
beenyaa qonnaan bultootaaf barbaachisu Mariin paanaalii kunis rakkoo hoji-
qar. mil. 12tti siqu ofiif oolfataniiru.
yoo ta’u tokko ammoo himannisaa addaan bal’inaan yaada kaasanii
citee bilisaan geggeeffameera. dhabdummaa furuufi misooma mari’atameera.

Sirna heera mootummaa gabbisuuf mootummaafi ummanni waliin hojjechuusaanii ni cimsu!


Ebla 25 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 15

Gaaddisee Ittaanaa

Akka waaqaaf
Gaaf tokko Harree tokkotu boolla Harree kana arganii hedduu
gadi fagoo keessatti kufe jedhama. raajeffatan. Harreen akka du’etti
Harreen kun dolloomaa waan ta’eef ciisu wayita kosiifi biyyoon itti
warri Harree kanaa boolla kana darbamu ofirraa orgufachaa ol
keessaa baasuuf hedduu itti hin isaanitti arreedu arganii hedduu
dhaamne. Achumatti akka du’uuf dinqisiifatan. Kosiif biyyoo kana
itti murteessan. Gaafa inni du’u itti dabalanii suutuma suuta gara
boolicha keessatti akka awwaalanis afaan bool’aatti asii ol dhihaachaa
ollaatti himatan. Guyyaa muraasa deemee harreen kun ofii akka
boodaHarreen kun waan nyaatuufi bahuufis gargaaran. Dhumarrattis
waan dhugu dhabee of dadhabee bool’ichi guutee harrichi bool’a
yeroo ciisu du’eera jedhanii ollaa keessaa bahe jedhama.
waammatanii kosiifi biyyoo itti Kanarraa wanti baratamuu qabu,
haran. Wayita kana Harreen kun Jireenya keessatti rakkoo baay’een
mixixxaa’ee wayita kosiifi biyyoo nu qunnamuu danda’a. Rakkicha
itti darbamu ofirraa urgufachaa ol keessaa bahuuf garuu tattaaffiin hin kutatin fulduratti tarkaanfachuun abdii hin kutatin keessaa bahuuf
bahuutti ka’e. nuti goonu murteessaadha. Rakkina barbaachisa. Kanaaf rakkoo carraaqi! Dhumarratti bool’icha
Warri abbaa Harreefi ollaansaanii nu qunnamu kamiifiyyuu furmaatni haammam cimaa (gadi fagoo) ta’e gadi fagoo sun keessaa bahuun hin
wayita boollichi guutuuf ol dhufu harka keenya jira jennee osoo abdii tokkoof osoo harka hin laatin ykn oolu.

Deggeraa tapha kubbaa miilaa


akka hin ilaalle dhorkame
Baacoo
Hadha warraafi abbaa warraa ganda tokko keessa jiru
Dhalli namaa Jiruufi jireenyasaa keessaatti turan . Haati warraa baay’ee bareeddi, abbaan warraa
waan barbaadu tokko argachuudhaaf immoo baay’ee fokkisaadha. Jarri lamaanuu gaaf tokko
tooftaawwan garaa garaa yeroo fayyadamutu gabaa waliin ba’anii oolanii galan. Haati warraa sun
mullata. oodeeffannoo gara biyya turki abbaa warraashee sanaan akkana jetteen,.. “ yaa abbaa
dhaga’ames deeggaraan kubbaa miilaa tokko warraakoo wayin si kadhadha tole naa jettaa..” jetteen.
istaadiyeemii seenee kubbaa miilaa ilaaluuf Abbaan warraas rakkoo hin qabu “tolen siin jedha, garuu
tooftaa maataasaatti yeroo fayyadamu maal nakadhattaa?” jedheen.
mullateera. “Dhuguma amma tole naan jettaa?”jettee irra deebitee
deeggaraan kubbaa miilaa biyya Turki balleessaa isa gaafatte. Innis baruudhaaf jarjaree “maal inni
hojjeteen waggaa tokkoof istaadiyeemii seenee waansaa” jedha. Gabaa dhuftee tasa na cinaa hin darbin
tapha akka hin ilaalle dhorkamus kireenii adaraa jetteen. Innis maaliif akkana jettee jedheen.
kireeffachuun tapha hordofuu danda’ee jira. Isheenis namatu yeroo sibiratti na argan kun dhuguma
Gochi isaa namoota baay’ee kan ajaa’ibsiise fi abbaa warraasheetii naan jedhuu adaraa ana biratti hin
miira namoota baay’es hawwatee jira. mula’atiin isaan jette.
Abbaan warraas tole kun akkam gaaridha! jedhe. Sana
Deeggaraan garee kubbaa miilaa liigii
booda abbaan warraashee sun sirumasaa gabaa lagate.
tokkoffaa Turki Deenaayliy Ispoorti kan
Turee bulee Jia jaha booda dhibeen ishee qabee rifeensi
ta’e, jaalala kilabichaaf qaburraan kan ka’e
mataarraa dhume. Qaamni ishee hundi cittaa’e gaafa
kireenii meeshaalee kaasu kireeffatee taphicha
tokko abbaan warraa balbala taa’ee osoo muka soquu,
daawwatee jira.
ishiin tirattee dhuftee bira teesse. Innis maal hojjetta?
Kireenin kireeffates namticha olkaasun Deeggaraan kun kireeniira ba’e taphicha wayita ilaalu Asii ka’i isheedhaan jennaan maal yaa abbaa warraakoo
istaadiyeemii osoo hin seeniin akka daawwatu jetteen. Innis namootatu yoo sibirratti na argan kun
taasisee jira. Gatiin kiraa kireeniidhaaf kanfalamu qaalii
haadha manaa isaatii jedhanii natti qoosu, na biraa ka’i
waan ta’eef, haala kanaan itti fuufnaan ittiin jedhee jedhama.
Kireenicha irra taa’uun mallattoo kilabichaa gatii guddaa akka isa kaffalchiisu danda’u
kan ta’e alaabaa haalluu magariisaafi dubbatamaa jira jechuun fbcn www.sportbible. Madda: kitaaba baacoofi tapha ijoolee bara2003
gurraachaa mirmirsuun deeggaraa turee jira. com wabeeffachuun gabaaseera. maxaanfameerraa kan fudhatame

Milkaa’inni gama misooma dinagdeetiin galmaa’e bulchiinsa gaarii mirkaneessuutiinis ni dabalama!


Kallacha Oromiyaa Ebla 25 bara 2010
16

Ibsaa Xurunaa

Kubbaan miilaa Itoophiyaa


garamitti deemaa jira?
Kubbaa miilaa Itoophiyaa rakkoowwan jijjirrachuun dirree nagaa ta’uunsaa
adda addaan xaxamuun dirree siyaasaafi hafee dirree siyaasaafi wal jibbiinsa ta’aa
waltajjii faayidaa dhuunfaatiif jiru sireessuuf hojimaataafi dambiiwwan
naamusniifi seer maleessummaan qajeelfamoonniifi iftoomina qaban
dirree irrati raawwatamaa iru sadarkaa hojiirra oolchuu qaba.
yaaddeessaa ta’erra gahaa jira.
Taateewwan dirree kubbaa miilaarati
Federeeshiiniin kubbaa milaa raawwatamaa jiran kanaanis degertoonni
Itoophiyaa hojimaataafi dambii ittiin hedduun diree kubbaa miilaa akka
bulmaata “FIFA” alatti gaggeessitoota baqatan ta’uura darbee dhaloonni
federeeshinichaa filachuu osoo qabuu haaraan tokkummaafi jaalala barachuurra
umrii waggaa tokkotti siquuf osoo jibbaafi seer-maleessummaa horachaa
lafarra gangalchuu xalayaa akeekachiisa jiraachuunsaa biyyaaf balaa guddaadha.
isa xumuraa Waldaa federeeshiinoota
Federeeshiniin Kubbaa Miilaa
Kubbaa miilaa addunyaa “FIFA” irraa
Dirreen kubbaa dirree lolaa miti Itoophiyaas taphoonni torbee itti aananii
isa qaqqabee jiru osoo hin furamiin
qofa ilalalamee kan bira darbamuu Addigiraat dhimmicha ilaalchisuun ibsa akka hin adeemsifamne ibseera. Gara
seer-maleessummaan deggeertootaafi
osoo hin ta’ii yakkadha. Kanaafuu dheengadda baaseen dursaa garichaa fuulduraattis liigichi bara kana addaan
taphattootaa rakkoo federeshiinichaa
adabbii federeeshinichaan qofa kan irra Ob. Maaruu hojiirraa gaggeessuufi cituu qaba jedhanii qaamoleen mormanis
ittuu ulfaachisaa jira.
darbamu ta’uu hin qabu. Seera yakkaa taphattoota dubbicha keessatti heddummaachaa jiru.
Tapha Piriimiyeer Liigii Itoophiyaa mootummaa federaalawaa mootummaa hirmaatanimmoo of eegannoon irra Murtee federeeshinichi dabarsu
torbee 22ffaan tapha garee Ittisa Biyyaa Itoophiyaa bara 1997 fooyya’eefi seera arbuusaa beeksiseera. rakkinoota hanga ammaatti uumaman
fi Walwaaloo Addigiraat gidduutti yakkaa haarawa keewwata 541 ykn 556n
Reebichi abbaa murtee Iyyaasuu kanaaf fala kan kaa’u yoo hin taane
adeemsifamerratti reebichi abbaa murtee gaafatamuu qabu.
fantee qofarra osoo hin ta’iin taphataa lubbuu namotaa dhabamsiisuun dirree
sarara gidduu Iyyaasuu Fanteerratti
Federeeshinichi badiiwwan sarara fuulduraa garee Raayyaa Ittisa hookkaraafi jeequmsaa ta’uunsaa waan
gaggeessaa garee kubbaa miilaa
taphicharratti raawwatamanirratti Biyyaa Fitsum gabremaariyaam irrattis hin oolledha.
Walwaaloo Addigiraat Ob. Maaruu
hundaa’uun murtoo seera qabeessa raawwatameera. Tapha gareewwan Raayyaa Ittisa
Waldatsaadiqiifi taphattoonni kilabichaa
dabarsuun akkuma jirutti ta’ee, waldaan Biyyaafi Walwaaloo Addigiraat
tokko tokko reebicha kana keessatti Federeeshinichi kubbaa miilaa biyyattii
abbootii murtoofi taajjabdootaas Yuunivarsitii gidduutti taasifamaa
hirmaachuunsaanii baay’ee kan nama osoo bu’aa hin buusiin maallaqni biyaa
gamasaatiin murtoo adabbii ni dabarsa ture kunis daqiiqaa 84ffaarratti osoo
qaanfaachiisu ture. guddaa ta’e itti qisaasamaa jiru oso
jedhameeti eegama. Raayyaan Ittisaa goolii 2 fi 1 dursaa
hin xiqqaatiin rakkoo deggartootaafi
Badiin abbaa murtee kanarratti
Gareen kubbaa miilaa Walwaaloo naamusa dhabuu taphattootaatiin bifa jiruu addaan citeera.
raawwatame balleessaa ispoortiin

Taphni guutuu Oromiyaa


24ffaan geggeeffamaa jira
Taphtni guutuu Oromiyaa 24 dorgommiiwwan Taphni guutuu Oromiyaa 24 geggeeffamaa
Ispoortii garaa garaan 20 Ebila 14,2010 jiru kanaanis hanga Ebla 24, bara 2010 guyyaa
jalqabee magaalaa Bishooftuutti gaggeeffamaa 11ffaatiin taphoota xumuraafi gatanii darbuu
jiru karaa nagaa fi tasgabbii qabuun itti fufee adda addaa gaggeeffamaa ooleera.
jira.
Bu’uuruma kanaanis hanga ammaatti gosoota
Waldorgommicharratti ispoorteessitoonni isapoortii 14’n ta’an xumura akka argatan
godinootaa, magaalaa fi akkaadaamii irraa rafaan BIiroo Dhimma Dargaggoofi Ispootii
walitti babba’an 4000 ol hirmaachaa jiran yoo Oromiyaarraa arganne eereera.
ta’u, Ispoortessitoonni tapha guutuu Oromiyaa
Ispoortessitoonni tapha guutuu Oromiyaa
kanarratti filataman tapha guutuu ispoortii
kanarratti filataman tapha guutuu ispoortii
Ityoophiyaa irratti Oromiyaa bakka bu’un kan
Ityoophiyaa irratti Oromiyaa bakka bu’un kan
dorgoman jiranidha.
dorgoman ta’a.

Dhaabbata Birihaaninnaa Salaamitti Maxxansame

You might also like