ΚΕΫΝΣΙΑΝΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ

Συνολική Ζήτηση
και προσδιορισμός του ΑΕΠ
 Στόχοι
• Να κατανοήσουμε το κεϋνσιανό υπόδειγμα της
συνολικής ζήτησης:
1. Γραμμική συνάρτηση κατανάλωσης
2. Συστατικά της συνολικής δαπάνης

(α) Μέση ροπή προς κατανάλωση και αποταμίευση

(β)Οριακή ροπή προς κατανάλωση και αποταμίευση
(γ) Ροπή προς εκροή

- Πολλαπλασιαστή εισοδήματος
 Εισαγωγή
• Σύμφωνα με την κεϋνσιανή θεώρηση της
οικονομίας, τόσο η απασχόληση όσο και η
παραγωγή καθορίζονται από το επίπεδο της
συνολικής ζήτησης.
• Έτσι, αν οι φορείς πολιτικής θέλουν να
εμποδίσουν τη μείωση της παραγωγής και της
απασχόλησης, πρέπει να λάβουν διορθωτικά
νομισματικά ή δημοσιονομικά μέτρα.
 Συνολική ζήτηση
• Συνολική ζήτηση: η συνολικά προγραμματισμένη
δαπάνη για αγαθά και υπηρεσίες
• Συστατικά της συνολικής ζήτησης:
καταναλωτικές δαπάνες (C), δαπάνες των
επιχειρήσεων σε επενδυτικά αγαθά (Ι), κρατική
ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών (G) και καθαρές
εξαγωγές (εξαγωγές – εισαγωγές: Χ-Μ)
• Άρα, AD=C+I+G+(X-M)
 Η συνάρτηση κατανάλωσης
• Θεμελιώδης ψυχολογικός νόμος του Keynes:
οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι, κατά κανόνα
και μέσο όρο, να αυξήσουν την κατανάλωσή
τους όταν αυξάνεται το εισόδημά τους, αλλά
όχι τόσο όσο η αύξηση του εισοδήματός τους.
Η συνάρτηση κατανάλωσης

Η κατανάλωση είναι
συνάρτηση του C=f(Y)
εισοδήματος
Η κατανάλωση θα Το b αντιστοιχεί στο
αυξηθεί κατά ένα μέρος C=b(Y) μέρος, δηλ. 0,5 ή 0,3
του εισοδήματος του Y
Υποθέτουμε ότι το μέρος Κατανάλωση +
του εισοδήματος που δεν C+S=Y Αποταμίευση =
δαπανάται αποταμιεύεται Εισόδημα
 Η συνάρτηση κατανάλωσης
• Σε χαμηλό ή μηδενικό εισοδηματικό επίπεδο οι
άνθρωποι πρέπει να φάνε, να ντυθούν και να
κρατηθούν ζεστοί → πρέπει να δαπανήσουν
εισόδημα που δεν έχουν → είτε ξοδεύουν τις
αποταμιεύσεις τους, είτε βασίζονται στην
κοινωνική πρόνοια, είτε και στα 2 → στη
συνάρτηση κατανάλωσης εμφανίζεται μια θετική
σταθερά που αντιπροσωπεύει τις παραπάνω
δαπάνες, άρα:
• Συνάρτηση κατανάλωσης : C=b+β(Y)
 Η ροπή προς κατανάλωση και
αποταμίευση
• Ροπή: τάση ή έφεση
• Ροπή προς κατανάλωση: συλλογική τάση του έθνους για
καταναλωτικές δαπάνες.
• Ροπή προς αποταμίευση: συλλογική τάση του έθνους για
αποταμίευση.
• Συνολική κατανάλωση και αποταμίευση: το συνολικό
εισόδημα μπορεί είτε να καταναλωθεί είτε να
αποταμιευτεί → αν η κατανάλωση με το εισόδημα → το
εξισορροπητικό μέγεθος είναι η αποταμίευση → όταν το
εισόδημα αυξάνεται → θα υπάρξει σημείο που η μέση
οικογένεια θα αρχίσει να αποταμιεύει → η συμπεριφορά
του νοικοκυριού αντικατοπτρίζεται στις τάσεις του εθνικού
εισοδήματος.
 Η μέση ροπή προς κατανάλωση και
αποταμίευση
• Η μέση ροπή προς κατανάλωση (ΑΡC)
υπολογίζεται με τη διαίρεση της καταναλωτικής
δαπάνης με το εισόδημα.
• Η μέση ροπή προς αποταμίευση (ΑΡS)
υπολογίζεται με τη διαίρεση της αποταμίευσης
με το εισόδημα.
• Οι 2 μέσες ροπές έχουν άθροισμα = 1 (αυτό
συμβαίνει πάντα διότι C+S=Y - αν διαιρέσουμε
και τα 3 στοιχεία της εξίσωσης με το εισόδημα →
APC+APS=1)
Παράδειγμα
 Οριακή ροπή προς κατανάλωση και
αποταμίευση
• Η οριακή ροπή προς κατανάλωση (MPC)
υπολογίζεται διαιρώντας τη μεταβολή σε κάθε
διαδοχικό επίπεδο καταναλωτικής δαπάνης με τη
μεταβολή σε κάθε διαδοχικό επίπεδο
εισοδήματος.
• Η οριακή ροπή προς αποταμίευση (MPS)
υπολογίζεται διαιρώντας τη μεταβολή σε κάθε
διαδοχικό επίπεδο αποταμίευσης, με τη
μεταβολή σε κάθε διαδοχικό επίπεδο
εισοδήματος.
Παράδειγμα
 Παράδειγμα

• Σημαντική παρατήρηση: Σε αντίθεση με τις

μέσες ροπές που μεταβάλλονται με την
αύξηση του εισοδήματος, οι οριακές ροπές
είναι σταθερές.
Η ροπή για εκροή από το σύστημα
• Στόχος του διαχωρισμού του εισοδήματος σε κατανάλωση
και αποταμίευση → ο προσδιορισμός της αναλογίας του
εθνικού εισοδήματος που χρησιμοποιείται για τη
δημιουργία συνολικής ζήτησης (κατανάλωση) και εκείνης
που δεν δαπανάται (αποσύρεται από την κυκλική ροή-
αποταμίευση).
• Η κατανάλωση είναι το πιο σημαντικό μέρος της συνολικής
ζήτησης, αλλά επιπλέον στοιχεία της είναι επίσης →
επενδυτικές δαπάνες + κρατικές δαπάνες + εξαγωγές
• Οι εκροές από την κυκλική ροή εισοδήματος (το εισόδημα
που δεν πηγαίνει σε δαπάνες) είναι η φορολογία +
εισαγωγές + αποταμιεύσεις
• Άρα,
 Ο πολλαπλασιαστής
• Σκεπτικό: αν υπάρξει εισροή στην κυκλική
ροή εισοδήματος, τότε το εθνικό εισόδημα θα
αυξηθεί, αλλά όσο μεγαλύτερη είναι η
αναλογία του επιπλέον εισοδήματος που
δαπανάται (δηλαδή μεταβιβάζεται σε
κάποιον άλλον), τόσο μεγαλύτερη θα είναι και
η τελική αύξηση του εθνικού εισοδήματος.
 Παράδειγμα πολλαπλασιαστικής
διαδικασίας
• Έστω ότι υπάρχουν 10 αυτοαπασχολούμενα
άτομα. Το καθένα δαπανά χρήματα σε ένα
από τα υπόλοιπα, δηλαδή ο Νο 1 ξοδεύει
χρήματα στον Νο 2, αυτός στον Νο 3 κτλ.
Παράδειγμα
 Συμπεράσματα
• Όσο μεγαλύτερο είναι το τμήμα του επιπλέον
εισοδήματος που πηγαίνει σε δαπάνες (δηλαδή
η οριακή ροπή προς κατανάλωση (MPC), τόσο
μεγαλύτερη θα είναι και η τελική αύξηση του
εθνικού εισοδήματος.
• Με άλλα λόγια, όσο μεγαλύτερη είναι η MPC,
τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η συνολική αύξηση
του εθνικού εισοδήματος, όταν υπάρχουν
πρόσθετες εισροές στην κυκλική ροή του
εισοδήματος.
 Ο πολλαπλασιαστής

Αφού MPC+MPS=1→ 1-MPC=MPS

 Παράδειγμα
• Στο προηγούμενο παράδειγμα είχαμε μια
εισροή 1.000 ευρώ και μια MPC=0,25
• Αφού MPC=0,25→ MPS=0,75
• Άρα,
δηλαδή, η επιπλέον ποσότητα εθνικού
εισοδήματος που θα δημιουργηθεί από την
εισροή των 1.000 ευρώ θα είναι
1000×1,333=1.333 ευρώ.
 Ο πολλαπλασιαστής στο πλαίσιο της
διεθνούς οικονομίας
• Κάθε εκροή από την κυκλική ροή του
εισοδήματος → επηρεάζει αρνητικά την
επιπλέον δημιουργία εισοδήματος (αφού η
τελευταία επηρεάζεται θετικά μόνο από της
εισροές) → πρέπει να διορθωθεί κατάλληλα ο
τύπος του πολλαπλασιαστή.
• Κάθε εισόδημα που δεν δαπανάται
(καταναλώνεται) είναι εκροή.
• Εκροές είναι: οι αποταμιεύσεις, οι φόροι και οι
δαπάνες εισαγωγών
 Ο πολλαπλασιαστής στο πλαίσιο της
διεθνούς οικονομίας
• Για να γίνει ο πολλαπλασιαστής πιο
ρεαλιστικός:
MPC+MPW=1, όπου MPW=MPS+MPT+MPM
• MPW=οριακή ροπή για εκροή από το
κύκλωμα, MPS=οριακή ροπή προς
αποταμίευση, MPT=οριακή ροπή για
φορολόγηση, MPM = οριακή ροπή προς
δαπάνη εισαγωγών, οπότε:
•
 Παρατήρηση
• Αυτόνομες μεταβολές δαπανών: μεταβολές
εκτός του συστήματος.
• Ο πολλαπλασιαστής θα τεθεί σε λειτουργία
ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε αυτόνομης
μεταβολής των δαπανών.
 Παράδειγμα
• Υποθέτουμε ότι η Κυβέρνηση σκοπεύει να
εγκαινιάσει έργο βελτίωσης του εθνικού οδικού
δικτύου ύψους 50 εκ. ευρώ.
• Υποθέτουμε ότι οι άνθρωποι αποταμιεύουν το
20% του εισοδήματός τους, η φορολογία φθάνει
το 40% του εισοδήματος και ότι οι κάτοικοι της
χώρας ξοδεύουν το 25% του εισοδήματος σε
εισαγόμενα αγαθά, δηλαδή: MPS=20%=0,2
MPT=40%=0,4 MPM=25%=0,25
• Άρα, Πολλαπλασιαστής=1/0,85=1,18
 Το παράδοξο της φειδούς
• Το παράδοξο της φειδούς: Μια αύξηση στις
αποταμιεύσεις όλων των ανθρώπων σε μια οικονομία
μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των αποταμιεύσεων.
• Εξήγηση: οι αποταμιεύσεις συνιστούν εκροή από την
κυκλική ροή εισοδήματος → μείωση δαπανών → μείωση
παραγωγής → μείωση απασχόλησης → μειωμένο εθνικό
εισόδημα.
Αν οι άνθρωποι έχουν χαμηλότερο εισόδημα (ή είναι
άνεργοι), μπορεί να χρησιμοποιήσουν τις αποταμιεύσεις
τους για να διατηρήσουν το επίπεδο διαβίωσής τους.
• Άρα, η αποταμίευση οδηγεί σε μείωση των
αποταμιεύσεων → παράδοξο της φειδούς