Taøi Lieäu Kyõ Thuaät: Söùc Maïnh. Ñænh Cao. Taâm Huyeát

Söùc maïnh. Ñænh cao. Taâm huyeát.
Taøi lieäu kyõ thuaät

Xi maêng & Beâ toâng
Holcim (Vietnam) Ltd.

AÁn baœn laàn 1, 2013
2
3
Ghi chuù
Baûn quyeàn
C2013, Holcim (Vietnam) Ltd
Taát caû caùc haønh vi nhö in laïi moät phaàn hay toaøn boä
cuoán saùch naøy baèng phieân baûn tieáng Vieät vaø/ hay
tieáng Anh döôùi baát kyø hình thöùc sao cheùp naøo, vieäc
löu tröõ, phieân dòch caàn ñöôïc söï ñoàng yù cuûa taùc giaû.
Nhöõng yeâu caàu söû duïng ñaëc bieät phaûi göûi vaên baûn
xin pheùp söû duïng ñeán coâng ty Holcim (Vietnam).
Taùc giaû
Nhoùm tö vaán kyõ thuaät
Holcim (Vietnam) Ltd
Caùm ôn moïi ñoùng goùp cuûa Tieán só Silvia Vieira Mcs

– Holcim Group Support Ltd
Xuaát baûn
Xuaát baûn laàn 1 baèng phieân baûn tieáng Vieät
Xuaát baûn laàn 1 baèng phieân baûn tieáng Anh
Mieãn tröø traùch nhieäm
Cuoán saùch naøy chæ ñöôïc söû duïng cho caùc muïc ñích
tham khaûo, Coâng ty Holcim (Vietnam) khoâng chòu
traùch nhieäm cho baát kyø öùng duïng sai vaø/ hoaëc hieåu
sai noäi dung cuûa cuoán saùch.
4
5
Holcim Vieät Nam

Ñöôïc thaønh laäp naêm 1912 taïi laøng Holderbank, Thuïy Só, Holcim laø
moät trong nhöõng taäp ñoaøn haøng ñaàu theá giôùi veà coâng ngheä xi
maêng vaø vaät lieäu xaây döïng. Sau 100 naêm phaùt trieån, Holcim ñaõ coù
maët treân 70 quoác gia ôû khaép caùc luïc ñòa, vôùi hôn 90.000 nhaân vieân.
Ngaøy nay, Holcim ñaõ trôû thaønh moät bieåu töôïng haøng ñaàu trong
ngaønh cung caáp xi maêng vaø coát lieäu (ñaù daêm, caùt vaø ñaù nghieàn),
cuõng nhö beâ toâng thöông phaåm vaø caùc dòch vuï xaây döïng khaùc.
Holcim Vieät Nam, ñöôïc thaønh laäp naêm 1993, vôùi maïng löôùi goàm 4
nhaø maùy phía nam: Hoøn Choâng, Hieäp Phöôùc, Caùt Laùi, Thò Vaûi, luoân
ñaûm baûo naêng löïc cung caáp cho döï aùn. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu khaùc
nhau cuûa caùc öùng duïng khaùc nhau, Holcim Vieät Nam ñaõ nghieân cöùu
vaø phaùt trieån moät heä thoáng caùc saûn phaåm xi maêng mang laïi hieäu
quaû toái öu cho caùc döï aùn.
Naêm 2005, Holcim Beton ñöôïc thaønh laäp vaø trôû thaønh ñôn vò cung
caáp beâ toâng thöông phaåm haøng ñaàu taïi phía nam Vieät Nam, coù theå
ñöa ra nhöõng giaûi phaùp dòch vuï caûi tieán, saûn phaåm chaát löôïng cao
cho caùc coâng trình xaây döïng. Sau nhöõng naêm hoaït ñoäng, Holcim
Vieät Nam ñaõ ñoàng haønh cuøng caùc ñôn vò thaàu thi coâng, chuû ñaàu tö
haøng ñaàu trong vaø ngoaøi nöôùc, cung caáp beâ toâng cho thi coâng
nhöõng döï aùn lôùn.

6
7
Lôøi noùi ñaàu

Treân ñaø phaùt trieån cuûa Vieät Nam trong theá kyû 21, ñeå laøm tieàn ñeà cho söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi
hoùa, caùc coâng trình nhaø cao taàng vaø caùc döï aùn cô sôû haï taàng nhö caàu, ñöôøng vaø caûng … ñaõ vaø ñang ñöôïc trieån
khai thieát keá, xaây döïng töø caùc nhaø ñaàu tö, thieát keá vaø nhaø thaàu trong nöôùc cuõng nhö quoác teá.
Chuùng ta mong muoán nhöõng coâng trình naøy toàn taïi laâu daøi, coù theå ñeán 100 naêm, vaø chi phí baûo trì thaáp. Tính
beàn cuûa beâ toâng laø moät loaïi vaät lieäu xaây döïng coù tính quyeát ñònh cho söï beàn vöõng cuûa coâng trình. Cuoán Taøi
Lieäu Kyõ Thuaät naøy seõ giuùp caùc baïn coù caùi nhìn toång quaùt veà nhöõng öùng duïng cuûa beâ toâng theo tieâu chuaån
Vieät Nam vaø quoác teá.
Hieåu hôn tieâu chuaån cuûa xi maêng/ beâ toâng coù theå giuùp caùc ñôn vò thieát keá, tö vaán giaùm saùt, thi coâng choïn
ñöôïc loaïi xi maêng/ beâ toâng thích hôïp cho töøng döï aùn cuï theå. Beâ toâng coù tính coâng taùc toát vaø chaát löôïng cao
seõ hình thaønh moät coâng trình beàn vöõng vôùi thôøi gian, giuùp xaây döïng moät Vieät Nam beàn vöõng cho theá heä
töông lai.
Seõ coù nhöõng ñieåm khoâng chính xaùc trong vieäc thoáng keâ caùc tieâu chuaån khi nhöõng tieâu chuaån thöôøng raát
phöùc taïp vaø ngaønh coâng nghieäp xaây döïng ôû Vieät Nam thay ñoåi raát nhanh. Do ñoù, nhaèm caûi tieán cuoán Taøi Lieäu
Kyõ Thuaät naøy ñöôïc hoaøn chænh hôn, chuùng toâi mong nhaän ñöôïc nhöõng ñoùng goùp, phaûn hoài töø phía baïn ñoïc
qua ñòa chæ email technical.service-vnm@holcim.com.
Traân troïng
Pieter Keppens
Giaùm ñoác Tieáp thò – Kyõ thuaät
8
Muïc luïc
Phaàn I
Xi maêng vaø Beâ toâng 11
A. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng 11
1. Xi maêng 11
2. Nöôùc troän beâ toâng 12
3. Coát lieäu mòn 13
4. Coát lieäu thoâ 14
5. Phuï gia hoùa hoïc 16
6. Caùc loaïi vaät lieäu khaùc trong beâ toâng 17
B. Töø beâ toâng töôi ñeán beâ toâng sau khi ñoùng raén 20
1. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng 20
2. Tính coâng taùc 23
3. Cöôøng ñoä chòu neùn cuûa beâ toâng 27
4. Caùc ñaëc tính kyõ thuaät quan troïng khaùc cuûa beâ toâng 33
5. Saûn xuaát vaø vaän chuyeån 37
6. Thi coâng vaø ñaàm chaët 38
7. Thi coâng beâ toâng trong thôøi tieát noùng 41
8. Beâ toâng bôm 43
9. Baûo döôõng 45
10. AÛnh höôûng cuûa vaùn khuoân 47
Phaàn II
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät 49
A. Coâng trình cô sôû haï taàng 49
1. Giôùi thieäu 49
2. Xi maêng cho caùc coâng trình cô sôû haï taàng 49
B. Beâ toâng vaø xi maêng trong moâi tröôøng xaâm thöïc (nöôùc bieån, nöôùc thaûi…) 50
2. Xi maêng Portland beàn sun-phaùt 50
3. Xi maêng Portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt 51
C. Caáu kieän beâ toâng khoái lôùn 52

2. Xi maêng cho keát caáu beâ toâng khoái lôùn 52
3. Beâ toâng cho keát caáu khoái lôùn 53
D. Beâ toâng cöôøng ñoä cao 54

2. Saûn xuaát vaø söû duïng beâ toâng cöôøng ñoä cao 55
E. Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn 56

2. Saûn xuaát beâ toâng chaûy/ Beâ toâng töï leøn 57
F. Coát lieäu gia coá xi maêng 58

2. Xi maêng cho gia coá coát lieäu 58
3. Quy trình thöû nghieäm cho coát lieäu gia coá xi maêng 59
4. Toái öu hoùa coát lieäu gia coá xi maêng 61
9
Phaàn III
Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp
phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng 62
A. Hieän töôïng phaân taàng cuûa beâ toâng 63
B. Hieän töôïng nöùt beâ toâng 64

1. Nöùt do oån ñònh deûo 65
2. Nöùt do co ngoùt deûo 66
3. Nöùt raïn beà maët 67
4. Nöùt do co ngoùt khoâ 67
5. Nöùt do nhieät 68
C. Hieän töôïng cacbonat hoùa vaø aên moøn coát theùp 69
D. Söï thoaùi hoùa cuûa beâ toâng trong moâi tröôøng nöôùc bieån 70
1. Clo aên moøn coát theùp trong beâ toâng 70
2. Söï taán coâng cuûa sun-phaùt trong nöôùc bieån 71
3. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa 71
E. AÊn moøn hoùa hoïc 72

1. Phaân loaïi 72
F. Phaûn öùng kieàm – coát lieäu 74
G. Choáng löûa 75
1. Beâ toâng trong löûa 75
Phaàn IV
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån 76
A. Xi maêng 77
Tieâu chuaån Vieät Nam – TCVN 77
Tieâu chuaån Myõ – ASTM 83
Tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN 86
B. Beâ toâng 89
Tieâu chuaån Vieät Nam – TCVN 89
Tieâu chuaån Myõ – ASTM 91
Tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN 93
Tieâu chuaån Anh – BS 95
C. Khuyeán caùo veà caùc giaù trò ñònh möùc trong thaønh phaàn beâ toâng 97
Clo – taùc nhaân gaây aên moøn trong nöôùc bieån 97
Caùc moâi tröôøng coù taùc nhaân xaâm thöïc hoùa hoïc 97
Taøi lieäu tham khaœo 98

10
Phaàn I: Xi maêng vaø Beâ toâng 11
A. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng
1. Xi maêng Khuyeán caùo töø Holcim

Toång quan Ñoái vôùi beâ toâng thoâng thöôøng, loaïi xi maêng ñöôïc
Xi maêng laø chaát keát dính thuûy löïc – moät loaïi vaät lieäu ñeà xuaát söû duïng ñeå ñaûm baûo an toaøn trong cung
maø khi troän vôùi nöôùc seõ coù khaû naêng töï raén chaéc, öùng ñoái vôùi caùc döï aùn laø:
duø ôû trong moâi tröôøng khoâng khí hoaëc moâi tröôøng • TCVN 6260:2009 – PCB 40
nöôùc. Vöõa hoà xi maêng ñaõ ñoùng raén coù khaû naêng chòu • ASTM C1157:2008 – GU
nöôùc vaø coù cöôøng ñoä cao. Ñoái vôùi caùc loaïi beâ toâng
khoâng coù yeâu caàu ñaëc bieät, loaïi xi maêng thoâng duïng Kieàm tra chaát löôïng xi maêng vaø söï hôïp quy
nhaát taïi Vieät Nam laø xi maêng Portland hoãn hôïp, loaïi Chaát löôïng vaø söï hôïp quy cuûa caùc loaïi xi maêng ôû
PCB40, tuaân thuû theo tieâu chuaån Vieät Nam (TCVN Vieät Nam ñöôïc ñaûm baûo bôûi ba heä thoáng kieåm soaùt:
6260). Ñoái vôùi caùc öùng duïng vöõa, hoà vaø beâ toâng daân • Kieåm soaùt saûn xuaát taïi nhaø maùy.
duïng cho caùc coâng trình nhoû, saûn phaåm xi maêng • Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng.
maùc thaáp hôn (PCB30) cuõng ñöôïc söû duïng. • Kieåm nghieäm töø ñôn vò trung laäp beân ngoaøi.
Moät vaøi loaïi vaät lieäu ñöôïc söû duïng ñeå troän trong xi Quy trình kieåm soaùt chaát löôïng
maêng nhö laø: ñaù voâi, puzzolan hay xæ loø cao, vieäc löïa Moãi moät böôùc cuûa quy trình saûn xuaát xi maêng, töø
choïn vaät lieäu troän phuï thuoäc vaøo nguoàn vaät lieäu saün khai thaùc moû cho ñeán vaän chuyeån xi maêng ñi tieâu
coù ôû moãi vuøng. thuï, maãu vaät lieäu ñeàu ñöôïc laáy ñeå phaân tích kieåm
nghieäm. Khoâng coù söï sai leäch trong saûn xuaát ñaûm
Nhöõng tieâu chuaån quoác teá töông ñöông cho xi maêng
baûo cho xi maêng coù söï oån ñònh vaø chaát löôïng cao.
Portland hoãn hôïp tuaân theo TCVN 6260 bao goàm:
Phöông phaùp kieåm tra xi maêng ñöôïc moâ taû trong
• Tieâu chuaån Myõ ASTM C1157: loaïi GU (ÖÙng duïng
tieâu chuaån TCVN 6017 : 1995 vaø ISO 9597 : 2008.
thoâng thöôøng)
• Tieâu chuaån chaâu AÂu EN 197-1 : CEM II/A hoaëc Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng
CEM II/B 42.5 Haàu heát caùc nhaø maùy xi maêng ñeàu xaây döïng moät
Caùc loaïi xi maêng khaùc ñaõ ñöôïc söœ duïng roäng raõi treân heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ñöôïc chöùng nhaän tuaân
theá giôùi nhö: theo tieâu chuaån ISO 9001 : 2008. Beân caïnh ñoù, moät
soá nhaø maùy cuõng coù phoøng thí nghieäm ñeå kieåm
• Xi maêng Portland thöôøng OPC (TCVN 2682, ASTM
tra chaát löôïng xi maêng ñöôïc chöùng nhaän thuoäc heä
C150, EN197-1 CEM I)
thoáng VILAS vaø tuaân theo tieâu chuaån ISO 17025.
• Xi maêng xæ loø cao (TCVN 4316, ASTM C1157, EN Ñieàu naøy ñaûm baûo quaù trình hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy
197-1 CEM III) ñöôïc chuaån hoùa, minh baïch vaø deã kieåm soaùt.
nhöng khoâng ñöôïc söû duïng roäng raõi taïi Vieät Nam
nhö laø xi maêng thoâng duïng. Kieåm nghieäm töø ñôn vò trung laäp beân ngoaøi
Thöû nghieäm noäi boä ñöôïc boå sung bôûi caùc kieåm nghieäm
Phöông phaùp thí nghieäm tuaân theo tieâu chuaån Vieät
töø ñôn vò trung laäp beân ngoaøi. Kieåm nghieäm beân ngoaøi
Nam töông töï nhö vôùi tieâu chuaån chaâu AÂu (EN), chæ
ñöôïc thöïc hieän bôûi moät vieän kieåm nghieäm ñaõ ñöôïc
khaùc veà yeâu caàu nhieät ñoä phoøng thí nghieäm (270C
coâng nhaän. ÔÛ mieàn nam Vieät Nam, Trung taâm thöû
thay vì 20oC) cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu taïi
nghieäm vaø ñaûm baûo chaát löôïng 3 (QUATEST 3) laø trung
Vieät Nam.
taâm kieåm nghieäm ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát. Ngoaøi ra,
Tieâu chuaån ASTM söû duïng heä thoáng phöông phaùp thí töø thaùng 11 naêm 2012, caùc loaïi xi maêng ôû Vieât Nam
nghieäm vaø caùc yeâu caàu kyõ thuaät hoaøn toaøn khaùc so vôùi phaûi ñöôïc daùn nhaõn daáu hôïp quy CR.
2 heä thoáng tieâu chuaån TCVN/EN (khoâng theå so saùnh).
Taïi Vieät Nam, phaàn lôùn caùc phoøng thí nghieäm vaät
lieäu xaây döïng trung laäp ñeàu ñöôïc trang bò ñaày ñuû
caùc thieát bò thí nghieäm tuaân theo heä thoáng tieâu
chuaån TCVN & ASTM, nhöng khoâng tuaân theo tieâu
chuaån EN.
12 Xi maêng vaø Beâ toâng A. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng
Löu tröõ xi maêng vaø thôøi haïn söû duïng cuûa xi maêng
2. Nöôùc troän beâ toâng
Neáu xi maêng khoâng ñöôïc baûo quaûn toát trong moät
thôøi gian daøi, noù seõ huùt aåm, ñaây laø nguyeân nhaân laøm Nöôùc duøng ñeå troän vöõa vaø beâ toâng phaûi tuaân theo
cho xi maêng bò voùn cuïc vaø coù theå laøm giaûm khaû naêng tieâu chuaån kyõ thuaät quy ñònh trong TCXDVN 302:
phaùt trieån cöôøng ñoä. Neáu cuïc xi maêng coù theå bò boùp 2004 hoaëc ASTM C1602. Nöôùc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu
vôõ baèng tay thì khaû naêng maát cöôøng ñoä seõ khoâng cuûa nhöõng tieâu chuaån naøy coù theå duøng ñeå röûa coát
ñaùng keå. lieäu vaø baûo döôõng beâ toâng. Theo caùc tieâu chuaån naøy,
nöôùc uoáng coù theå ñöôïc duøng laøm nöôùc troän beâ toâng
Xi maêng coù theå ñöôïc löu tröõ trong bao hoaëc trong maø khoâng caàn phaûi kieåm tra. Vieäc söû duïng nöôùc bieån
si-loâ trong moät thôøi gian giôùi haïn. Xi maêng bao neân ñeå laøm nöôùc troän beâ toâng coát theùp laø tuyeät ñoái
ñöôïc löu tröõ ôû nôi khoâ raùo laø toát nhaát. Bao xi maêng khoâng ñöôïc pheùp.
xeáp choàng leân nhau vaø ñeå ngoaøi trôøi trong moät thôøi
gian ngaén cuõng phaûi ñöôïc ñaët treân taø veït goã cho Giôùi thieäu
thoâng hôi. Taám baït nhöïa boïc beân ngoaøi cuõng khoâng Nöôùc troän beâ toâng laø löôïng nöôùc toång coäng chöùa
ñöôïc tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi caùc bao xi maêng vì nöôùc trong beâ toâng töôi, tæ leä nöôùc/ xi maêng ñöôïc tính
ñoïng laïi treân taám baït nhöïa coù theå laøm öôùt chuùng. toaùn döïa treân löôïng nöôùc naøy. Nöôùc troän beâ toâng
bao goàm:
• Löôïng nöôùc ñöôïc cho tröïc tieáp vaøo caáp phoái
• Löôïng aåm beà maët coát lieäu
• Löôïng nöôùc chöùa trong phuï gia hoùa hoïc vaø phuï
gia khoaùng
(silica-fume, boät maøu voâ cô...)
Trong kyõ thuaät beâ toâng, löôïng nöôùc troän coù hai chöùc
naêng. Noù caàn thieát cho quaù trình thuûy hoùa xi maêng;
vaø giuùp hoãn hôïp beâ toâng meàm deûo, deã thi coâng vaø
ñaàm neùn toát.
Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi nöôùc troän beâ toâng

Theo tieâu chuaån TCXDVN 302 : 2004, nöôùc troän beâ
toâng phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu sau ñaây:
• Khoâng chöùa caën daàu vaø vaùng daàu
• Haøm löôïng höõu cô < 15mg/l
• 4 < pH < 12.5
• Khoâng maøu
• Tuøy theo töøng loaïi beâ toâng, haøm löôïng sun-phaùt
vaø haøm löôïng clo phaûi tuaân theo yeâu caàu ñöôïc
quy ñònh trong baûng I.1 (TCXDVN 302 : 2004)
Möùc toái ña cho pheùp

(mg/l)
Muïc ñích söû duïng
Muoái Ion Sun-phaùt Ion Clo
Caën khoâng tan
hoaø tan (SO4-2) (Cl-)
1. Beâ toâng coát theùp öùng löïc tröôùc 2000 600 350 200
2. Beâ toâng coát theùp 5000 2000 1000 200
3. Beâ toâng khoâng coát theùp 10000 2700 3500 300
Baœng I.1 - Haøm löôïng clo vaø sun-phaùt giôùi haïn trong nöôùc troän beâ toâng, öùng vôùi caùc loaïi beâ toâng khaùc nhau
Xi maêng vaø Beâ toâng A. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng 13
3. Coát lieäu mòn 100

9.50 4.75 2.36 1.18 0.60 0.30 0.15
Thaønh phaàn haït 90

Coát lieäu mòn goàm coù caùt töï nhieân, caùt nghieàn, hoaëc 80 Caùt Mekong
phoái troän caû hai loaïi naøy. Ñeå söû duïng trong beâ toâng, 70
Caùtù nghieàn
Phaàn traêm qua saøng (%)

coát lieäu mòn phaûi tuaân theo yeâu caàu quy ñònh trong 60
TCVN 7570: 2006 hoaëc ASTM C33 (tieâu chuaån kyõ 50
thuaät cho coát lieäu trong beâ toâng). ÔŒ mieàn nam Vieät 40
Nam, coù ba nguoàn coát lieäu mòn ñöôïc söû duïng trong 30
beâ toâng (FM: Moâ-ñun ñoä lôùn): 20
• Caùt soâng Ñoàng Nai: FM = 2.40 (toát- nhöng khoâng 10

0
coù soá löôïng lôùn ñeå cung caáp) 10.0 1.0 0.1
Kích thöôùc maét saøng (mm)
• Caùt soâng Meâkoâng: FM = 1.1 –1.6 (quaù mòn)
Giôùi haïn thoâ (ASTM C33) Ñöôøng phoái troän Giôùi haïn mòn (ASTM C33)
• Caùt nghieàn : FM = 4.0 (quaù thoâ)
Khi caùt söû duïng trong beâ toâng quaù mòn thì caáp phoái Hình I.1: Caáp phoái haït toát cho coát lieäu nhoû trong beâ toâng
beâ toâng seõ khoâng coù tính kinh teá, vì caùt quaù mòn seõ
laøm taêng löôïng nöôùc troän, do ñoù phaûi taêng löôïng xi
maêng. Khi caùt söû duïng quaù thoâ seõ laøm beâ toâng thoâ nghieäm kieåm tra haøm löôïng buøn, buïi, seùt) hoaëc
raùp vaø khoâng coù tính coâng taùc vì beâ toâng chöùa quaù ASTM C117 (phöông phaùp thí nghieäm kieåm tra haøm
nhieàu khoaûng troáng giöõa caùc haït, hoà xi maêng khoâng löôïng haït mòn hôn 75µm).
laáp ñaày ñöôïc heát caùc khoaûng troáng naøy.
Phaûn öùng kieàm- coát lieäu
Theo tieâu chuaån ASTM C33, moät caáp phoái haït toát cho
Ñoái vôùi beâ toâng laøm vieäc trong moâi tröôøng aåm öôùt,
coát lieäu mòn duøng trong beâ toâng phaûi coù ñöôøng caáp
moâi tröôøng khoâng khí aåm, hoaëc tieáp xuùc tröïc tieáp
phoái haït naèm giöõa hai ñöôøng giôùi haïn nhö hình I.1.
vôùi maët ñaát aåm (neàn moùng, caàu, ñöôøng haàm…), coát
Taïi mieàn nam Vieät Nam, raát khoù tìm ñöôïc loaïi caùt ñaùp lieäu (mòn vaø thoâ) khoâng ñöôïc chöùa caùc thaønh phaàn
öùng ñöôïc yeâu caàu veà caáp phoái haït theo tieâu chuaån coù theå phaûn öùng vôùi haøm löôïng kieàm trong beâ toâng
ASTM C33. Trong thöïc teá, caùt Meâkoâng ñöôïc keát hôïp taïo ra phaûn öùng kieàm – coát lieäu. Phaûn öùng giaõn nôû
vôùi caùt nghieàn ñeå ñaït ñöôïc caáp phoái haït toát nhaát. naøy coù theå gaây nöùt trong beâ toâng, laøm giaûm cöôøng
ñoä vaø ñoä beàn cuûa beâ toâng. Khaû naêng phaûn öùng
Taïp chaát höõu cô kieàm-coát lieäu cuûa coát lieäu neân ñöôïc kieåm tra theo
Coát lieäu mòn phaûi khoâng chöùa löôïng taïp chaát höõu cô tieâu chuaån TCVN 7572-14: 2006 (Xaùc ñònh khaû naêng
coù haïi. Coát lieäu mòn chöùa löôïng taïp chaát höõu cô quaù phaûn öùng kieàm-coát lieäu) hoaëc ASTM C289 (Phöông
lôùn seõ laøm trì hoaõn söï ñoâng keát cuœa beâ toâng, giaûm phaùp hoùa hoïc), ASTM C1260 hoaëc ASTM C227
cöôøng ñoä vaø ñoä beàn cuûa beâ toâng. (Phöông phaùp söû duïng thanh vöõa).
Coát lieäu mòn tröôùc khi söû duïng neân ñöôïc kieåm tra Hình I.2
haøm löôïng höõu cô theo tieâu chuaån TCVN 7572-9 : Kieåm tra haøm
löôïng taïp chaát
2006 hoaëc ASTM C40 (Phöông phaùp kieåm tra haøm
höõu cô baèng
löôïng taïp chaát höõu cô cuûa coát lieäu mòn trong beâ
baûng so maøu
toâng). Khi maãu coát lieäu ñöôïc thöû nghieäm cho ra maøu
toái hôn maøu chuaån, hay laø lôùn hôn maøu soá 3 trong
baûng so maøu, thì maãu coát lieäu seõ ñöôïc xem laø chöùa
haøm löôïng taïp chaát höõu cô coù haïi. Khi ñoù, neân coù
theâm nhöõng thöû nghieäm ñeå ñaùnh giaù tröôùc khi söû
duïng ñeå troän beâ toâng.
Taïp chaát khaùc

Buøn, buïi, seùt. Nhöõng taïp chaát naøy cuõng coù nhöõng taùc
ñoäng xaáu ñeán beâ toâng. Chính vì vaäy, tröôùc khi söû
duïng ñeå troän beâ toâng neân coù nhöõng thöû nghieäm ñeå
kieåm tra haøm löôïng caùc taïp chaát naøy tuaân theo tieâu
chuaån TCVN 7572-8 : 2006 (Phöông phaùp thí
4. Coát lieäu thoâ Caùc ñaëc tính kyõ thuaät

Nhöõng ñaëc tính kyõ thuaät quan troïng nhaát cuûa coát
Giôùi thieäu lieäu thoâ:
Coát lieäu thoâ taïo neân caáu truùc khung ñôõ cho beâ toâng • Khoái löôïng rieâng
vaø phaœi tuaân theo yeâu caàu kyõ thuaät quy ñònh trong • Khoái löôïng theå tích vaø ñoä aåm
tieâu chuaån TCVN 7570: 2006 hoaëc ASTM C33 (tieâu • Thaønh phaàn khoaùng, hình daïng haït,
chuaån kyõ thuaät cho coát lieäu trong beâ toâng). vaø caáu truùc beà maët
• Taïp chaát
• Thaønh phaàn haït
• Ñoä oån ñònh theå tích trong moâi tröôøng sun-phaùt
Baûng I.2
Phaân loaïi coát Loaïi coát lieäu Khoái löôïng rieâng (kg/m3) Loaïi vaät lieäu ÖÙng duïng
lieäu theo khoái
löôïng rieâng
Saûn phaåm beâ toâng coát theùp,
Coát lieäu chuaån 2700 Ñaù traàm tích, ñaù nghieàn
hoaëc khoâng coù coát theùp
Coát lieäu naëng >3000 Quaëng saét, theùp haït Beâ toâng baûo veä phoùng xaï
Beâ toâng bao phuû, beâ toâng ôû

Coát lieäu nheï < 2000 Ñaát seùt phoàng, polystyrene
ñænh, beâ toâng maùi doác
Quartz, corundum, silicon Taám beâ toâng cöùng, beâ toâng

Coát lieäu cöùng > 2500
carbide chòu maøi moøn
Khoái löôïng theå tích vaø ñoä aåm Tyû troïng

Khoái löôïng theå tích laø khoái löôïng vaät lieäu treân moät Tyû troïng cuûa coát lieäu laø tyû leä giöõa khoái löôïng rieâng
ñôn vò theå tích ôû traïng thaùi xoáp bao goàm loã hoång cuûa coát lieäu thoâ vôùi khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc. Tyû
giöõa caùc haït. Noù bò aûnh höôûng maïnh bôûi ñoä aåm cuœa troïng laø thoâng soá quan troïng ñeå xaùc ñònh moái quan
coát lieäu (Hình I.3). Chính vì vaäy hai ñaëc ñieåm khoái heä giöõa khoái löôïng vaø theå tích ñeå tính toaùn caùc vaán
löôïng theå tích vaø ñoä aåm coù lieân quan maät thieát vôùi ñeà khaùc nhau lieân quan ñeán theå tích, ví duï nhö ñoä
nhau. Phöông phaùp ñeå kieåm tra khoái löôïng theå tích roãng beân trong haït coát lieäu. Phöông phaùp ñeå xaùc
cuûa coát lieäu tuaân theo TCVN 7572-6: 2006 hoaëc ñònh tyû troïng vaø ñoä huùt nöôùc cuûa coát lieäu thoâ ñöôïc
ASTM C29 (Phöông phaùp thí nghieäm kieåm tra khoái quy ñònh trong TCVN 7572-4 : 2006 hoaëc ASTM C127
löôïng theå tích vaø ñoä roãng cuûa coát lieäu) (Xaùc ñònh tyû troïng, khoái löôïng theå tích vaø ñoä huùt
nöôùc cuûa coát lieäu)
Traïng thaùi aåm cuûa coát lieäu coù theå thay ñoåi töø khoâ
hoaøn toaøn ñeán aåm öôùt, tuøy thuoäc ñieàu kieän cuï theå.
Hình I.3
Traïng thaùi aåm
Traïng thaùi Khoâ tuyeät ñoái Khoâ beà maët Baõo hoøa beà maët Öôùt
cuœa coát lieäu
Thaáp hôn khaœ naêng Baèng khaœ naêng huùt Cao hôn khaœ naêng huùt
Löôïng aåm Khoâng
huùt nöôùc nöôùc nöôùc

Taïp chaát Vieäc söœ duïng coát lieäu coù kích thöôùc nhoœ hôn yeâu caàu
Nhöõng taïp chaát baùm dính treân beà maët coát lieäu thoâ, seõ laøm taêng löôïng nöôùc troän, taêng haøm löôïng xi
thöôøng laø buïi baån sinh ra trong quaù trình phong maêng ñeå ñaït ñöôïc cuøng moät cöôøng dêoä.
hoùa, seõ laøm giaûm chaát löôïng beâ toâng. Nhöõng taïp
chaát naøy coù theå aûnh höôûng ñeán tính ñoâng keát cuûa beâ Chaát löôïng khoaùng, hình daïng haït vaø caáu truùc beà maët
toâng, vaø giaûm khaû naêng baùm dính giöõa hoà xi maêng Coát lieäu xoáp hoaëc quaù meàm (ví duï: ñaù bò phong hoùa)
vaø coát lieäu. Vì vaäy, coát lieäu thoâ neân ñöôïc röûa saïch laøm suy giaûm chaát löôïng beâ toâng. Töông töï nhö
tröôùc khi duøng cho beâ toâng (Hình I.4.). thaønh phaàn haït vaø caáu truùc beà maët, hình daïng haït
thöôøng xaùc ñònh khaû naêng ñaàm chaët vaø löôïng nöôùc
yeâu caàu cuûa beâ toâng. (Hình I.6)
Haït coát lieäu daïng khoái raát toát cho caáp phoái beâ toâng,
noù laøm giaûm löôïng nöôùc yeâu caàu vaø taêng tính coâng
taùc cuûa beâ toâng. Ngöôïc laïi, haït coù daïng thoi, deït seõ
laøm taêng löôïng nöôùc yeâu caàu vaø laøm giaûm tính coâng
taùc cuûa beâ toâng. Haøm löôïng haït thoi, deït ñöôïc xaùc
ñònh theo tieâu chuaån TCVN 7572-13 (Xaùc ñònh haøm
löôïng thoi, deït cuûa coát lieäu thoâ).
Hình I.6
Hình daïng coát
Hình I.4 - Saøng vaø röûa coát lieäu Ñaït yeâu caàu
lieäu thoâ
Thaønh phaàn haït

Thaønh phaàn haït vaø côõ haït lôùn nhaát cuûa coát lieäu thoâ
laø moät thoâng soá quan troïng trong caáp phoái beâ toâng.
Thaønh phaàn haït cuûa coát lieäu ñöôïc xaùc ñònh theo tieâu
chuaån TCVN 7572-2 hoaëc ASTM C136 (thí nghieäm
xaùc ñònh thaønh phaàn haït cuûa coát lieäu)
Thaønh phaàn haït cuûa coát lieäu, hay söï phaân boá côõ haït,
cuøng vôùi caáu truùc beà maët, beà maët rieâng vaø hình daïng
haït cuûa coát lieäu coù theå quyeát ñònh löôïng nöôùc yeâu
caàu trong beâ toâng. Chính vì vaäy, ñaây laø chæ tieâu cô lyù
quan troïng nhaát cuûa coát lieäu thoâ.
Côõ haït lôùn nhaát cuœa coát lieäu (Dmax) laø kích thöôùc maét Troøn caïnh Khoâng ñeàu Goùc caïnh
saøng nhoœ nhaát maø 90% haït coát lieäu coù theå loït qua,
côõ haït coát lieäu lôùn nhaát seõ ñöôïc giôùi haïn ñoái vôùi
töøng öùng duïng khaùc nhau, phuï thuoäc vaøo: khoaœng Khoâng ñaït yeâu caàu
caùch coát theùp, kích thöôùc caáu kieän vaø khaœ naêng bôm
cuœa beâ toâng. Vieäc löïa choïn côõ haït coát lieäu lôùn nhaát
theo höôùng daãn nhö hình I.5.
I- d Dmax < 3d/4

c c d Dmax < 3c/4
II- Dmax < e/5

Dmax < f/5
e
a Dmax < a/3

III-
Ñoái vôùi beâ toâng bôm Dmax < 1/3 ñöôøng kính oáng bôm
IV- hoaëc 37.5mm Thoi Deït Thoi & deït

Hình I.5 - Löïa choïn côõ haït lôùn nhaát cuœa coát lieäu thoâ
5. Phuï gia hoùa hoïc b/ Phuï gia giaûm nöôùc trung bình
Loaïi phuï gia naøy thuoäc doøng napthalene sulphonate,
Ñònh nghóa vaø phaân loaïi
thöôøng duøng vôùi lieàu löôïng 0.7-1.2%, noù coù theå giaûm
Phuï gia hoùa hoïc laø moät daïng hoùa chaát ñöôïc troän
15-25% löôïng nöôùc troän yeâu caàu.
theâm vaøo beâ toâng, baèng nhöõng taùc ñoäng hoùa hoïc
hay vaät lyù, noù seõ laøm thay ñoåi moät soá ñaëc tính cuœa beâ Phuï gia giaûm nöôùc trung bình giuùp löôïng nöôùc yeâu
toâng nhö tính coâng taùc, söï ñoâng keát, cuõng nhö quaù caàu coù theå giaûm nhieàu hôn ñeå laøm taêng cöôøng ñoä
trình ñoùng raén. hoaëc duy trì ñoä suït ôû coâng tröôøng. Noù coù theå giuùp beâ
toâng ñaït ñöôïc tính oån ñònh vaø tính coâng taùc ngay caû
ÔÛ Vieät Nam, yeâu caàu veà tính chaát cuûa nhöõng loaïi khi giaûm moät löôïng nöôùc ñaùng keå. Cuõng nhö haàu
phuï gia hoùa hoïc khaùc nhau ñöôïc quy ñònh trong tieâu heát caùc loaïi phuï gia, napthalenes coù theå trì hoaõn
chuaån TCVN 8826: 2011 hoaëc ASTM C494 (tieâu thôøi gian baét ñaàu ñoâng keát cuûa beâ toâng, tuøy thuoäc
chuaån kyõ thuaät cho phuï gia hoùa hoïc trong beâ toâng). vaøo coâng thöùc hoùa hoïc cuûa phuï gia.
Lieàu Löôïng c/ Phuï gia giaûm nöôùc cao

Phuï gia hoùa hoïc ñöôïc troän vaøo beâ toâng vôùi moät Phuï gia loaïi naøy thuoäc doøng polycarboxylate. Lieàu
löôïng raát nhoû vaø ôû daïng loûng laø chuû yeáu. Lieàu löôïng löôïng phoå bieán laø 0.8 –1.8%, tuøy vaøo khuyeán caùo töø
thoâng thöôøng khoaûng 0.4 – 2% tính treân khoái löôïng nhaø cung caáp. Noù coù theå giaûm (20% – 35%) löôïng
xi maêng. Treân thöïc teá, löôïng phuï gia seõ ñöôïc khuyeán nöôùc yeâu caàu ñeå saûn xuaát beâ toâng vôùi ñoä oån ñònh cao,
caùo töø nhaø saûn xuaát. Neáu lieàu löôïng phuï gia vöôït cöôøng ñoä cao cuõng nhö tính coâng taùc toát hôn. Lieàu
quaù 1% thì löôïng nöôùc coù trong phuï gia (haøm löôïng löôïng toái öu caàn phaûi ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo töøng
chaát loûng) phaûi ñöôïc xem nhö moät phaàn cuœa löôïng caáp phoái cuï theå vaø nhöõng yeâu caàu kyõ thuaät ñaëc bieät.
nöôùc troän beâ toâng. Lieàu löôïng thaáp hôn khuyeán caùo
thöôøng laøm giaûm ñaùng keå hieäu quaû mong muoán,
nhöng lieàu löôïng cao hôn coù theå taïo ra nhöõng hieäu Nhöõng loaïi phuï gia khaùc
öùng khoâng mong muoán nhö laøm chaäm quaù trình Nhieàu loaïi phuï gia khaùc cuõng ñang ñöôïc söû duïng
ñoâng keát hoaëc laøm giaœm cöôøng ñoä. nhö:
• Phuï gia laøm taêng cöôøng ñoä sôùm
Nhöõng phuï gia hoùa hoïc quan troïng vaø phoå bieán • Phuï gia cuoán khí
Theo tieâu chuaån ASTM C494, goàm coù 7 loaïi phuï gia
• Phuï gia gaây öùc cheá aên moøn
hoùa hoïc (töø loaïi A ñeán loaïi G). ÔÛ Vieät Nam, coù ba loaïi
phuï gia phoå bieán ñang ñöôïc söû duïng:
Nhöõng loaïi phuï gia ñaëc bieät naøy raát hieám khi söû
a/ Phuï gia giaûm nöôùc vaø laøm chaäm ñoâng keát duïng ôû Vieät Nam. Nhöõng thoâng tin cuï theå seõ ñöôïc
cung caáp töø nhöõng nhaø cung caáp phuï gia khaùc nhau.
Phuï gia loaïi naøy thuoäc doøng Lignosulphonate, coù theå
ñöôïc söû duïng vôùi lieàu löôïng 0.4-0.6%, ñeå giaûm
khoaûng 6%-12% löôïng nöôùc troän.
Phuï gia giaûm nöôùc giuùp cho beâ toâng ñaït ñöôïc cuøng
ñoä suït vôùi löôïng nöôùc yeâu caàu thaáp hôn, hoaëc vôùi
cuøng moät löôïng nöôùc thì noù coù taùc duïng laøm taêng
ñoä suït. Phuï gia laøm chaäm ñoâng keát raát höõu ích khi
beâ toâng ñöôïc vaän chuyeån trong moät quaõng ñöôøng
daøi caàn yeâu caàu duy trì ñoä suït vaø keùo daøi thôøi gian
ñoâng keát khi beâ toâng ñöôïc thi coâng döôùi moâi tröôøng
coù nhieät ñoä cao. Hình I.7: Phuï gia hoùa hoïc duøng cho beâ toâng
6. Caùc loaïi vaät lieäu khaùc trong Hình I.8

Sôïi Polypropylene
beâ toâng
Sôïi
Sôïi polypropylene laø moät loaïi sôïi höõu cô ñöôïc söû
duïng trong beâ toâng ñeå giuùp choáng laïi nguy cô nöùt
do co ngoùt. Haøm löôïng sôïi polypropylene thöôøng
duøng khoaûng 0.7 – 1kg trong 1m3 beâ toâng (Hình I.8).
Sôïi theùp ñöôïc phaân boá ñeàu vaøo beâ toâng seõ laøm taêng
moät soá tính chaát cô hoïc cuûa beâ toâng, ñaëc bieät laø khaû
naêng chòu uoán (dai) vaø chòu keùo. Hieäu quaû cuûa sôïi
theùp phuï thuoäc vaøo ñoä daøi, ñöôøng kính vaø hình daïng
cuûa noù. ÖÙng duïng chính cuûa sôïi theùp laø trong saûn
Hình I.9
xuaát saøn coâng nghieäp, ñeå thay theá cho löôùi coát theùp
Sôïi theùp
trong beâ toâng (Hình I.9).
Sôïi thuûy tinh ñöôïc söû duïng ñeå gia cöôøng cho caáu
kieän ñuùc saün coù beà daøy moûng. Vieäc söû duïng sôïi thuûy
tinh phaûi raát tinh teá, ñoøi hoûi tö vaán kinh nghieäm söœ
duïng töø caùc chuyeân gia coù uy tín (Hình I.10).
Silica fume
Ñöôïc bieát ñeán nhö laø buïi oxit silic hay oxit silic ôû daïng
haït sieâu mòn (Hình I.11), coù hoaït tính pozzolanic cao
do ñoä mòn cao vaø haøm löôïng oxit silic voâ ñònh hình
cao. Silica fume ñöôïc söû duïng vôùi lieàu löôïng 5-10%
tính treân khoái löôïng xi maêng coù theå caûi thieän moät soá
Hình I.10
tính chaát cuûa beâ toâng nhö: Sôïi thuûy tinh
• Giaûm thieåu ñoä roãng cuûa beâ toâng, giuùp taêng ñoä
beàn beâ toâng, taêng khaû naêng choáng laïi söï xaâm
thöïc cuûa muoái, sun phat vaø nhöõng hoùa chaát xaâm
thöïc khaùc.
• Quaù trình cacbonat hoùa chaäm hôn, chính vì theá
coát theùp seõ ñöôïc baûo veä toát hôn.
• Goùp phaàn laøm taêng cöôøng ñoä beâ toâng, coù theå söû
duïng ñeå saûn xuaát beâ toâng cöôøng ñoä cao
(80-100 MPa).
Hình I.11
Löu yù Slilica fume
Vieäc theâm silica fume vaøo caáp phoái beâ toâng seõ
laøm giaûm tính coâng taùc vaø thay ñoåi tính chaát
löu bieán cuûa beâ toâng (tính chaûy) Tính coâng taùc
yeâu caàu seõ ñaït ñöôïc neáu theâm vaøo moät loaïi phuï
gia sieâu deûo ñaëc bieät.
Nhö ñaõ bieát silica fume raát mòn, neân phaûi ñaëc
bieät chuù yù ñeán vieäc troän noù vaøo trong beâ toâng
moät caùch ñoàng nhaát. Neáu silica fume khoâng
ñöôïc phaân boá ñeàu trong beâ toâng, hieäu quaœ taêng
cöôøng ñoä vaø ñoä beàn cho beâ toâng seõ giaœm.
Nhöõng phuï gia khoaùng khaùc (pozzolan, tro bay) Maøu voâ cô
Taïi nhieàu quoác gia, tro bay chaát löôïng cao (saœn phaåm Maøu voâ cô ñöôïc duøng ñeå nhuoäm maøu cho beâ toâng
phuï cuûa ngaønh nhieät ñieän) ñöôïc söû duïng phoå bieán vaø vöõa (Hình I.14). Hôïp chaát maøu oxit gaàn nhö laø söï
trong saûn xuaát beâ toâng, noù cuõng coù hoaït tính löïa choïn duy nhaát coù theå ñaùp öùng yeâu caàu tieâu
pozzolan vaø goùp phaàn taïo neân cöôøng ñoä cuûa beâ toâng. chuaån veà söï oån ñònh cuõng nhö cöôøng ñoä beâ toâng.
Maøu voâ cô khoâng gaây baát kyø hieäu öùng hoùa hoïc naøo
Taïi Vieät Nam, vieäc söû duïng pozzolan (Hình I.12) vaø treân beâ toâng. Nhöng khi troän maøu voâ cô thì beâ toâng
tro bay (Hình I.13) chæ giôùi haïn ôû lónh vöïc beâ toâng thöôøng coù löôïng nöôùc yeâu caàu cao, vì noù coù ñoä mòn
ñaàm laên (RCC) trong xaây döïng ñaäp thuûy ñieän. Nguoàn cao. Vaán ñeà naøy coù theå giaûi quyeát baèng caùch theâm
tro bay hieän coù khoâng thích hôïp cho beâ toâng chaûy vì: vaøo moät loaïi phuï gia giaûm nöôùc cao. Lieàu löôïng cuûa
• Haøm löôïng maát khi nung cao (do trong tro bay maøu voâ cô thöôøng laø vaøi phaàn traêm tính treân khoái
coøn toàn taïi löôïng lôùn than chöa chaùy) löôïng xi maêng, tuøy vaøo cöôøng ñoä maøu mong muoán.
Lieàu löôïng söû duïng thích hôïp seõ ñöôïc khuyeán caùo töø
• Löôïng nöôùc yeâu caàu cao
nhaø cung caáp.
• Khoù töông thích vôùi phuï gia hoùa hoïc
• Chaát löôïng khoâng oån ñònh do quaûn lyù chaát löôïng
coøn haïn cheá.
Hình I.12
Puzzolan
Hình I.14: Saûn phaåm beâ toâng saûn xuaát töø xi maêng traéng
ñöôïc nhuoäm maøu voâ cô
Saûn xuaát beâ toâng vôùi beà maët maøu hoaøn myõ caàn phaûi
coù kinh nghieäm laâu naêm. Ñeå beà maët beâ toâng coù maøu
saùng vaø ñoàng ñeàu ñoøi hoûi phaûi coù caáp phoái beâ toâng
ñoàng nhaát söû duïng xi maêng traéng vaø caùt coù maøu
saùng. Maøu cuûa caùc loaïi ñaù daêm hay soûi söû duïng
trong beâ toâng khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán vieäc
nhuoäm maøu beâ toâng.
Hình I.13
Tro bay
Phaàn caën coøn laïi cuûa beâ toâng ñaõ nhuoäm maøu phaûi
ñöôïc thaùo boû hoaøn toaøn khoûi maùy troän, xe boàn beâ
toâng vaø taát caû caùc thieát bò vaän chuyeån khaùc, giuùp cho
meû troän beâ toâng maøu môùi khoâng bò nhieãm baån.
Ngay caû loaïi maøu voâ cô toát nhaát cuõng khoâng theå
ngaên chaën söï giaûm chaát löôïng maøu cuûa beâ toâng töø
nhöõng taïp chaát baån khaùc.
Cement & Concrete Concrete component 19
20
B. Töø beâ toâng töôi ñeán beâ toâng
sau khi ñoùng raén
1. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng Taàm quan troïng cuûa tyû leä nöôùc /xi maêng (N/X)
Tyû leä N/X laø chæ tieâu chính ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng beâ
Beâ toâng laø moät vaät lieäu hoãn hôïp maø thaønh phaàn bao toâng vaø laø moät chæ tieâu ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå xaùc
goàm coát lieäu nhoû, coát lieäu lôùn vaø chuùng ñöôïc keát ñònh caùc tính chaát cuûa beâ toâng (hình I.16).
dính vôùi nhau baèng hoà xi maêng. Coát lieäu chieám
khoaûng 60-75% theo thaønh phaàn khoái löôïng vaø theå Tỉ lệ nước/ Tỉ lệ nước/
xi măng thấp xi măng cao
tích cuûa beâ toâng (hình I.15), chuùng laø thaønh phaàn
quan troïng caáu thaønh tính kyõ thuaät vaø tính kinh teá Cường độ
cuûa beâ toâng vaø coát lieäu giöõ vai troø chính veà cöôøng ñoä
vaø ñoä beàn cuûa beâ toâng. cao thấp
xi măng
Độ hút nước
thấp cao
đá
Độ co ngót
đá
cát thấp cao

cát
nước xi măng
xi măng Độ tách nước
nước
không khí cát đá
tách nước
yếu mạnh
Phần trăm theo thể tích Phần trăm theo khối lượng Phần trăm theo
tổng diện tích bề mặt Bê tông tươi
Hình I.15 - Thaønh phaàn beâ toâng Độ ổn định
Không biến dạng Biến dạng
Nhöng khi xem xeùt ñeán khaùi nieäm beà maët rieâng, ñoù
laø toång dieän tích beà maët cuûa caùc thaønh phaàn trong
beâ toâng. Tính toaùn theo caùch naøy, toång dieän tích beà
maët cuûa thaønh phaàn xi maêng vöôït troäi haún so vôùi Màu sắc
Bề mặt Bề mặt
caùc thaønh phaàn khaùc trong beâ toâng vì vaäy xi maêng tối hơn sáng hơn
vaø hoà xi maêng laø yeáu toá chính trong vieäc xaùc ñònh
nhieàu tính chaát cuûa beâ toâng.
Caáp phoái beâ toâng

Trong thaønh phaàn caáp phoái beâ toâng, nhaø saûn xuaát Hình I.16 - AÛnh höôûng cuûa tyû leä N/X ñeán tính chaát cuûa beâ toâng
tröôùc tieân phaûi quan taâm ñeán vieäc toái öu caùc yeáu toá:
• Tính coâng taùc Moái lieân heä giöõa tyû leä N/X vaø yeâu caàu veà tính chaát
• Cöôøng ñoä cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo thöïc teá. Vì vaäy kyõ
sö thieát keá thöôøng yeâu caàu cuï theå tyû leä N/X cho töøng
• Chi phí saûn xuaát
loaïi beâ toâng nhaát ñònh.
• Ñoä beàn
Xi maêng vaø Beâ toâng B. Töø beâ toâng töôi ñeán beâ toâng sau khi ñoùng raén 21
Löïa choïn tyû leä N/X Hình I.17
Cường độ [N/mm2]
Tröôùc heát, vieäc löïa choïn tyû leä N/X seõ phuï thuoäc vaøo AÛnh höôûng cuûa tyû
leä N/X ñeán cöôøng
moâi tröôøng tieáp xuùc vaø taûi troïng maø caáu kieän seõ tieáp
ñoä 28 ngaøy tuoåi
nhaän (hình I.17). Khuyeán caùo tyû leä N/X cho nhöõng cuûa beâ toâng
moâi tröôøng khaùc nhau ñöôïc tham khaûo theo EN 206
hoaëc ACI 318.
Haøm löôïng xi maêng toái thieåu

Vôùi moät haøm löôïng xi maêng vöøa ñuû, trong suoát quaù
trình thuûy hoùa seõ taïo ra ñuû löôïng Canxi hydroxide
cho beâ toâng, laøm cho beâ toâng coù tính kieàm cao vaø
ñoä roãng thaáp, ñieàu naøy ñaûm baûo cho coát theùp khoâng
bò taán coâng tröôùc caùc yeáu toá gaây aên moøn. Maët khaùc,
khi haøm löôïng xi maêng trong beâ toâng lôùn seõ laøm Tỷ lệ nước/ xi măng
taêng nguy cô daãn ñeán veát nöùt co ngoùt do nhieät thuûy Phạm vi ứng dụng thông thường (0.45 - 0.60)
Phạm vi ứng dụng đặc biệt
hoùa taêng.
Theo tieâu chuaån chaâu aâu EN 206 daønh cho beâ toâng Hình I.18
coát theùp, vôùi kích thöôùc lôùn nhaát cuûa coát lieäu laø Haït coát lieäu vôùi
chæ moät kích
32mm, thoâng thöôøng neân söû duïng ít nhaát 300 kg xi
thöôùc laøm cho
maêng treân moät m3 beâ toâng. Haøm löôïng xi maêng coù
nhöõng khoaûng
theå giaûm xuoáng coøn 250kg treân 1m3 neáu caáu kieän troáng khoâng
thöôøng xuyeân ñöôïc baûo veä tröôùc moâi tröôøng aên moøn ñöôc laáp ñaày daãn
vaø caùc yeáu toá xaâm thöïc khaùc. ñeán ñoä thaám cuœa
beâ toâng cao
Theo tieâu chuaån TCXDVN 327:2004 beâ toâng vaø beâ
toâng coát theùp trong moâi tröôøng bieån yeâu caàu:
Haøm löôïng xi maêng

Khu vöïc
toái thieåu (kg/m3)
Vuøng khí quyeån vaø Hình I.19

350 Vôùi thaønh phaàn
ngaäp nöôùc
haït lieân tuïc
Vuøng nöôùc thay ñoåi 400 nhöõng loã roãng
ñöôïc laáp ñaày laøm
Baœng I.3 - Haøm löôïng xi maêng toái thieåu phuï thuoäc vaøo moâi cho beâ toâng coù
tröôøng tieáp xuùc (TCXDVN 327) ñoä thaám thaáp
Cuõng gioáng nhö tieâu chuaån chaâu aâu EN 206, haøm

löôïng xi maêng toái thieåu cuõng seõ taêng khi beâ toâng
tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng xaâm thöïc. (tham khaûo phaàn
IV.C).
Beâ toâng vôùi ñoä roãng thaáp

Vôùi thaønh phaàn haït coát lieäu ñöôïc thieát keá toát, ñöôøng
cong thaønh phaàn haït lieân tuïc seõ saûn xuaát ñöôïc beâ
toâng vôùi tính coâng taùc toát, ñoä dính keát cao, traùnh
hieän töôïng phaân taàng. Beâ toâng sau khi ñoùng raén seõ
coù ñoä roãng nhoû, ñieàu naøy raát toát cho ñoä beàn cuûa beâ
toâng. (Hình I.18 vaø I.19).
22 Xi maêng vaø Beâ toâng B. Töø beâ toâng töôi ñeán beâ toâng sau khi ñoùng raén
Thaønh phaàn caáp phoái theo theå tích tuyeät ñoái
Trong thöïc teá, thaønh phaàn cuûa caáp phoái beâ toâng
ñöôïc xaùc ñinh döïa treân theå tích ñaëc tuyeät ñoái. Theå
tích cuûa moãi thaønh phaàn ñöôïc tính toaùn döïa treân
Khoái löôïng (kg)
1m3 hoãn hôïp beâ toâng sau khi ñaàm leøn, vaø nhaän ñöôïc
Theå tích (m3) =
Khoái löôïng rieâng
baèng caùch chia khoái löôïng cuûa moãi thaønh phaàn coù
trong 1m3 beâ toâng cho khoái löôïng rieâng cuûa chuùng. (kg/m3)
Ví duï:
Yeâu caàu kyõ thuaät: Haøm löôïng xi maêng 325 kg/m3

Tyû leä Nöôùc/Xi maêng 0.48
Phuï gia hoùa deûo 1% theo khoái löôïng xi maêng ( = ~ 3 kg)
Döï ñoaùn : Ñoä roãng thoâng thöôøng 1.5% (=15 l)
Khoái löôïng rieâng

Thaønh phaàn Khoái löôïng (kg) Theå tích (m3)
(kg/m3)
Xi maêng 325 3,100 0.105 
Nöôùc troän 156 1,000 0.156 
Phuï gia hoùa deûo 3 ~ 1,000 0.003 
Haøm löôïng boït khí - 0.015 
Toång 484 0.279 
Coát lieäu traïng thaùi khoâ 0.721 x 2,700 = 1947  2,700 1 - 0.279 =0.721 
Beâ toâng töôi 484 + 1947 = 2431  2,431 1
1) Nöôùc troän= nöôùc theâm vaøo + löôïng aåm trong coát lieäu. Caùc kí hieäu töø  ñeán  chæ ra trình töï tính toaùn caáp phoái beâ toâng.
Treân thöïc teá ñeå tính toaùn haøm löôïng coát lieäu, löôïng AÛnh höôûng cuûa caùc yeáu toá khaùc tôùi tính coâng taùc vaø
aåm ôû trong coát lieäu (thoâng thöôøng 4 – 6% cho caùt vaø cöôøng ñoä cuûa beâ toâng
1 – 3% cho soûi) phaûi ñöôïc coäng theâm vaøo cho moãi
Beân caïnh phuï gia, coù nhieàu yeáu toá khaùc aûnh höôûng tôùi
thaønh phaàn nguyeân vaät lieäu töông öùng vaø löôïng aåm
tính coâng taùc cuûa beâ toâng. Khi thay ñoåi moät hoaëc
naøy ñöôïc tröø ra trong toång haøm löôïng nöôùc caàn cho
nhieàu yeáu toá treân khoâng nhöõng aûnh höôûng tôùi tính
caáp phoái.
coâng taùc maø coøn aœnh höôœng ñeán nhöõng tính chaát
Theå tích cuûa boït khí (thoâng thöôøng töø 1 –2 %) cuõng khaùc cuœa beâ toâng nhö cöôøng ñoä. Nhöng thöôøng thì söï
nhö theå tích cuûa löôïng boït khí cuoán vaøo phaûi ñöôïc thay ñoåi tính coâng taùc vaø cöôøng ñoä coù chieàu höôùng
xem xeùt trong caáp phoái. Ví duï veà tính toaùn haøm löôïng ñoái ngöôïc nhau. Baûng I.4 chæ ra taùc ñoäng cuûa nhöõng
coát lieäu ôœ traïng thaùi khoâ trong caáp phoái beâ toâng. söï thay ñoåi trong thaønh phaàn caáp phoái beâ toâng aûnh
höôûng ñeán tính coâng taùc vaø cöôøng ñoä taïi tuoåi 28 ngaøy
cuûa beâ toâng.
Baœng I.4
Nhöõng thay ñoåi Tính coâng taùc Cöôøng ñoä taïi 28 ngaøy AÛnh höôûng cuûa
caùc yeáu toá khaùc
Caáp phoái haït lieân tuïc hôn tôùi tính coâng taùc
Coát lieäu troøn hôn vaø cöôøng ñoä cuûa
beâ toâng
Nhieàu ñaù nghieàn (goùc caïnh)
Nhieàu nöôùc hôn
Nhieät ñoä beâ toâng cao hôn
Söû duïng phuï gia sieâu deûo
Söû duïng phuï gia cuoán khí

Duøng phuï gia chaäm ñoâng keát
AÛnh höôûng tích cöïc AÛnh höôûng tieâu cöïc AÛnh höôûng khoâng ñaùng keå
2. Tính coâng taùc a. Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä suït:

Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä suït laø thí nghieäm phoå bieán
Ñeå keát caáu beâ toâng ñaït ñöôïc chaát löôïng cao, yeâu caàu vaø ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå xaùc ñònh tính coâng taùc
hoãn hôïp beâ toâng phaûi coù tính coâng taùc phuø hôïp vôùi cuûa hoãn hôïp beâ toâng. Thí nghieäm ñôn giaûn naøy ñöôïc
phöông phaùp thi coâng, phöông phaùp ñaàm leøn cuõng thöïc hieän taïi coâng tröôøng ñeå xaùc ñònh nhanh meû beâ
nhö hình daïng cuûa keát caáu vaø söï boá trí cuûa coát theùp toâng coù ñöôïc chaáp nhaän hay khoâng.
trong beâ toâng.
Thí nghieäm ño ñoä suït xaùc ñònh khaû naêng chaûy cuûa
Tính coâng taùc cuûa beâ toâng aûnh höôûng ñeán toác ñoä thi
hoãn hôïp beâ toâng döôùi taùc duïng cuûa taûi troïng baûn
coâng vaø khaû naêng leøn chaët cuûa hoãn hôïp beâ toâng. Khi
thaân khoâng söû duïng bieän phaùp ñaàm rung. Phöông
coâng taùc leøn chaët hoãn hôïp beâ toâng khoâng toát, ñoù coù
phaùp naøy thích hôïp vôùi caùc loaïi beâ toâng coù ñoä löu
theå laø nguyeân nhaân laøm suy giaûm caû cöôøng ñoä laãn
ñoäng trung bình vaø cao vôùi khoaûng ñoä suït töø 10 ñeán
ñoä beàn cuûa beâ toâng.
210 mm (theo tieâu chuaån EN 206)
Coù nhieàu phöông phaùp thí nghieäm khaùc nhau ñeå xaùc
Tieâu chuaån xaùc ñònh ñoä suït cuûa hoãn hôïp beâ toâng
ñònh tính coâng taùc cuûa hoãn hôïp beâ toâng, bao goàm;
ñöôïc söû duïng roãng raõi ôû Vieät Nam bao goàm:
xaùc ñònh ñoä suït, ñoä cöùng Vebe, ñoä chaûy xoøe. Vieäc löïa
choïn phöông phaùp thí nghieäm phuø hôïp phaûi döïa • TCVN 3106
vaøo tính coâng taùc cuõng nhö öùng duïng cuûa beâ toâng. • ASTM C143
Ñeå coù keát quaû ñaùng tin caäy, moãi thí nghieäm veà tính coâng • EN 12350-2
taùc cuûa beâ toâng neân phuø hôïp vôùi khoaûng öùng duïng cuûa Caùc thieát bò ñöôïc söœ duïng trong thí nghieäm xaùc ñònh
noù, theo tieâu chuaån chaâu AÂu EN 206 quy ñònh: ñoä suït: khuoân, chaøy ñaàm, thöôùc ño (Hình I.20)…thieát
• Söû duïng thí nghieäm xaùc ñònh ñoä suït cuûa beâ toâng bò ñöôïc moâ taû gioáng nhö hình döôùi:
khi: ñoä suït ≥ 10 mm vaø ≤ 210 mm
• Söû duïng thí nghieäm xaùc ñònh ñoä cöùng Vebe cuûa Hình I.20
Thieát bò xaùc ñònh
hoãn hôïp beâ toâng khi: ñoä cöùng ≤ 30 giaây vaø > 5 giaây;
ñoä suït cuûa hoãn
• Söû duïng thí nghieäm xaùc ñònh ñoä chaûy xoøe cuûa
hôïp beâ toâng
hoãn hôïp beâ toâng khi: ñöôøng kính chaûy xoøe > 340
mm vaø ≤ 620 mm
Theo tieâu chuaån xaây döïng Vieät Nam TCXDVN
374:2006 phaân loaïi:
• Ñoái vôùi hoãn hôïp beâ toâng quaù khoâ cöùng: ñoä cöùng
Vebe > 50 giaây
• Ñoái vôùi hoãn hôïp beâ toâng khoâ: ñoä cöùng naèm trong
khoaûng 5 giaây ñeán 50 giaây
• Ñoái vôùi hoãn hôïp beâ toâng deûo: ñoä suït töø 10 ñeán
220 (mm)
• Ñoái vôùi hoãn hôïp beâ toâng chaûy deûo: ñoä chaûy töø
260 ñeán 400 (mm)
- Theo tieâu chuaån chaâu AÂu EN vaø tieâu chuaån Vieät - Theo tieâu chuaån ASTM, ñoä suït laø khoaûng caùch
Nam TCVN, ñoä suït chính laø khoaûng caùch theo theo phöông ñöùng giöõa ñænh cuûa coân ño vaø
phöông ñöùng giöõa ñænh cuûa coân ño so vôùi ñieåm ñieåm giöõa cuûa beà maët beâ toâng cao nhaát sau khi
cao nhaát cuûa maãu beâ toâng sau khi suït xuoáng. suït xuoáng.
Hình I.21 - Xaùc ñònh ñoä suït theo tieâu chuaån TCVN vaø EN Hình I.22 - Xaùc ñònh ñoä suït theo tieâu chuaån ASTM
Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä suït chæ coù giaù trò neáu nhö
maãu beâ toâng sau khi suït xuoáng phaûi ñoái xöùng. Neáu
maãu beâ toâng bò meùo moù, thí nghieäm caàn ñöôïc thöïc
hieän laïi. (Hình I.23) neáu tieáp tuïc sai, luùc ñoù thí
nghieäm xaùc ñònh ñoä suït khoâng phuø hôïp vôùi öùng
duïng cuœa beâ toâng (theo tieâu chuaån EN 12350-2)
Maãu beâ toâng suït ñuùng Maãu beâ toâng suït sai
Hình I.23 - Caùc hình daïng "suït beâ toâng" ñuùng vaø sai
Tuøy thuoäc vaøo öùng duïng maø ñoä suït beâ toâng ñöôïc ñeà xuaát theo giaù trò baûng sau:
Baœng I.5
Khoaûng ñoä suït (mm) ÖÙng duïng Hình aûnh
Khoaœng ñoä suït
cho nhöõng öùng
duïng khaùc nhau
cuœa beâ toâng Caáu kieän caàn löïc ñaàm rung lôùn: caáu kieän
beâ toâng ñuùc saün, beâ toâng maët ñöôøng.
60-80
Hoãn hôïp beâ toâng ñoå xaû
Caáu kieän caàn ñaàm rung toát (ñaàm duøi):

coät, saøn, daàm …
100-160
Beâ toâng ñoå xaû hoaëc beâ toâng bôm
Caáu kieän vôùi möùc ñoä ñaàm rung thaáp:

• Coïc khoan nhoài
180-200 • Töôøng chaén
• Loõi thang maùy
Beâ toâng ñoå xaû hoaëc beâ toâng bôm
b. Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä chaûy: Phöông phaùp ño thuaän coân (töông töï nhö phöông
Phöông phaùp xaùc ñònh ñoä chaûy ñöôïc söû duïng ñeå xaùc phaùp xaùc ñinh ñoä suït) ñöôïc söû duïng phoå bieán taïi
ñònh tính coâng taùc cuûa hoãn hôïp beâ toâng chaûy deûo vôùi Vieät Nam. Ñoä chaûy xoøe laø giaù trò trung bình hai
ñoä suït raát cao. Taïi ñoä suït cao, lôùn hôn 200mm, ñöôøng kính lôùn nhaát vuoâng goùc cuûa hoãn hôïp beâ
thoâng thöôøng hoãn hôïp beâ toâng coù khuynh höôùng toâng sau khi chaûy xoøe ra.
phaân taàng, hieän töôïng naøy aûnh höôûng xaáu ñeán chaát
löôïng cuûa beâ toâng. Ñeå beâ toâng ñaït ñöôïc chaát löôïng Beâ toâng vôùi ñoä löu ñoäng cao ñöôïc söû duïng cho caùc
toát vôùi ñoä suït cao, caáp phoái beâ toâng caàn thieát keá ñaëc keát caáu vôùi maät ñoä coát theùp daøy ñaëc nhö daàm
bieät, nhaèm traùnh hieän töôïng phaân taàng vaø ñaït ñöôïc chuyeån tieáp, loõi thang maùy… hoaëc söû duïng cho
yeâu caàu veà ñoä oån ñònh nhöõng nôi khoù thi coâng leøn chaët.
Coù 2 loaï i beâ toâ n g chaû y , chuù n g ñöôï c phaâ n bieä t Hình I.25
nhö sau (tham khaœ o phaà n II.E): Keát caáu vôùi maät ñoä
coát theùp daàøy ñaëc
• Beâ toâng coù ñoä chaûy cao (ñoä chaûy xoøe: töø 450mm
ñeán 650mm)
• Beâ toâng töï leøn coù ñoä chaûy xoøe > 650 mm
Thí nghieäm naøy duøng duïng cuï gioáng nhö thí nghieäm
ño ñoä suït, nhöng xaùc ñònh ñöôøng kính cuûa lôùp beâ
toâng traøn ra.
Hình I.26
Daàm chuyeån tieáp
c. Thí nghieäm VEBE:

Phöông phaùp xaùc ñinh ñoä cöùng Vebe ñöôïc söû duïng
ñeå xaùc ñònh tính coâng tùaùc cuûa hoãn hôïp beâ toâng gaàn
nhö khoâ cöùng. Ñoä cöùng Vebe laø thôøi gian (ño baèng
giaây) caàn thieát ñeå hoãn hôïp beâ toâng laøm baèng maët vaø
leøn chaët trong thieát bò vôùi khoaûng töø 5 giaây ñeán 30
giaây (EN 206). Beâ toâng loaïi naøy ñöôïc söû duïng trong
moät soá öùng duïng:
Hình I.24: Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä chaœy xoeø cuœa beâ toâng
töôi • Beâ toâng ñaàm laên duøng cho thi coâng ñaäp thuûy ñieän
(RCC)
Ñoä chaûy xoøe cuûa hoãn hôïp beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh
• Beâ toâng maët ñöôøng, baõi caûng container
theo tieâu chuaån ASTM C1611 hoaëc EN 12350-8. Theo
tieâu chuaån ASTM, coù 2 caùch ñeå xaùc ñònh ñoä chaûy xoøe • Saûn phaåm ñuùc saün: coïc ñuùc saün
cuûa hoãn hôïp beâ toâng:
• Ño thuaän coân
• Ño ngöôïc coân
Hoãn hôïp beâ toâng ñöôïc ñaàm vaøo trong coân gioáng nhö d. Thí nghieäm ñoä chaûy beâ toâng baèng baøn daèn:
coân söû duïng trong thí nghieäm xaùc ñònh ñoä suït. Coân Thí nghieäm ño ñoä chaûy cuûa beâ toâng baèng baøn daèn
ñöôïc ñaët trong thuøng chöùa cuûa thieát bò vaø ñaët treân ñöôïc duøng ñeå xaùc ñònh tính coâng taùc cuûa beâ toâng
baøn Vebe, sau khi coân ñöôïc nhaác ra khoûi hoãn hôïp beâ döôùi taùc duïng cuûa löïc ñaàm leøn. ÔÛ Vieät Nam, tieâu
toâng, baøn Vebe ñöôïc rung vôùi toác ñoä rung tieâu chuaån EN 12350-5 ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh ñoä
chuaån. Thôøi gian ñeå beâ toâng leøn chaët ñöôïc ghi nhaän. chaûy cuûa hoãn hôïp beâ toâng baèng baøn daèn.
Hình I.27
Thi coâng ñaäp
thuûy ñieän baèng
beâ toâng ñaàm laên
(RCC)
Nhöõng tieâu chuaån ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå xaùc
ñònh ñoä cöùng Vebe:
• TCVN 3107:1993
• EN 12350-3
• ASTM C1170 / C1170M.
Taïi Vieät Nam, hai phöông phaùp xaùc ñònh ñoä cöùng
Vebe theo tieâu chuaån TCVN 3107 vaø EN 12350-3
ñöôïc söû duïng phoå bieán. Veà cô baûn hai tieâu chuaån
treân töông ñöông nhau, tuy nhieân trong tieâu chuaån
EN thí nghieäm ñöôïc moâ taû chi tieát hôn.
Tay quay
Caàn ño ñoä suït
Coân ño
Ñóa mica phaúng

Thuøng chöùa Hình I.29 - Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä chaœy cuœa beâ toâng baèng
baøn daèn
Baøn Vebe
Ñeå thöïc hieän thí nghieäm, coân ño ñöôïc ñaët taïi trung
taâm cuûa baøn daèn vaø beâ toâng ñöôïc ñaàm thaønh 2 lôùp
vaøo trong khuoân baèng chaøy ñaàm. Baøn daèn ñöôïc daèn
baèng tay vôùi khoaûng caùch daèn laø 40mm vaø ñöôïc daèn
toång coäng 15 laàn. Ño ñöôøng kính ngang cuûa lôùp beâ
Hình I.28 toâng sau khi daèn ñeå xaùc ñònh ñoä chaûy xoøe cuûa hoãn
Thieát bò xaùc ñònh hôïp beâ toâng.
ñoä cöùng Vebe
200mm
Khôùp giôùi 30mm

haïn chieàu Coân ño
cao daèn Tay caàm
Maët döôùi 200mm Maët treân

baøn daèn baøn daèn
40mm Baûn
leà
700mm
Hình I.30 - Thieát bò xaùc ñònh ñoä chaœy cuœa beâ toâng
3. Cöôøng ñoä chòu neùn cuûa beâ toâng Ñeå nhaän ñöôïc keát quaû chính xaùc ñoái vôùi maãu truï,
maët treân cuûa maãu truï neân ñöôïc laøm maët baèng lôùp
Moät trong nhöõng ñaëc tính quan troïng nhaát cuûa beâ moûng xi maêng Portland cöùng hoaëc hoà löu huyønh
toâng laø cöôøng ñoä, noù laø tham soá ñaàu vaøo quan trong ñöôïc ñoâng cöùng vaø döôõng hoä cuøng vôùi maãu theo
ñeå thieát keá caáu truùc beâ toâng. Beâ toâng laø moät vaät lieäu tieâu chuaãn ASTM C617.
chòu neùn raát toát nhöng khaû naêng chòu keùo laïi keùm
Phöông phaùp laøm maët naøy phaûi ñöôïc thöïc hieän caån
hôn nhieàu.
thaän, ñaëc bieät ñoái vôùi beâ toâng cöôøng ñoä cao.
Hieän coù nhieàu phöông phaùp ñeå ño löôøng cöôøng ñoä
beâ toâng, nhö cöôøng ñoä neùn, cöôøng ñoä uoán, cöôøng Hình I.33
ñoä keùo. Duïng cuï laøm maët
maãu vaø maãu sau
khi laøm maët vaø
a. Cöôøng ñoä chòu neùn: thöû nghieäm
Cöôøng ñoä neùn laø khaû naêng cuûa vaät lieäu hoaëc caáu truùc
chòu löïc ñaåy doïc truïc ñaúng höôùng. Khi ñaït ñeán cöôøng
ñoä neùn giôùi haïn cuûa beâ toâng thì noù seõ bò phaù huûy.
Cöôøng ñoä neùn cuûa beâ toâng laø moät thoâng soá phoå bieán
nhaát maø caùc kyõ sö thöôøng söœ duïng trong vieäc thieát
keá coâng trình vaø nhöõng caáu truùc khaùc. Cöôøng ñoä neùn
ñöôïc ño löôøng baèng vieäc thöû nghieäm treân maãu beâ
toâng hình truï (150x300mm) hoaëc hình laäp phöông
(150mm) ñöôïc ñuùc, ñaàm, baûo döôõng vaø thöû nghieäm Cöôøng ñoä neùn thoâng thöôøng ñöôïc xaùc ñònh treân
trong ñieàu kieän chuaån. maãu ñöôïc thöû nghieäm ôû tuoåi 28 ngaøy. Ñoái vôùi nhöõng
Daïng maãu, cuõng nhö phöông phaùp laáy maãu, baûo öùng duïng ñaëc bieät, nhö beâ toâng khoái lôùn, RCC…
döôõng vaø thöû nghieäm ñöôïc quy ñònh theo caùc tieâu cöôøng ñoä beâ toâng coù theå ñöôïc xaùc ñònh ôû nhöõng tuoåi
chuaån sau: treã hôn nhö 56 ngaøy hay 90 ngaøy.
- TCVN 3105 :1993 & TCVN 3118:1993 Trong tröôøng hôïp cöôøng ñoä sôùm ñöôïc yeâu caàu, ñeå
- EN 12390-2 & EN 12390-3 xoay voøng thanh choáng hay vaùn khuoân, hay ñoái vôùi
beâ toâng döï öùng löïc, ngoaøi cöôøng ñoä ôû tuoåi 28 ngaøy
- ASTM C31 & ASTM C39
thì ôû nhöõng tuoåi sôùm (1 ngaøy, 3 ngaøy...) cuõng ñöôïc
quy ñònh moät caùch phoå bieán.
Ñoâi khi, nhöõng kích thöôùc maãu khaùc nhau ñöôïc söû
duïng – Heä soá quy ñoåi sau ñaây coù theå ñöôïc söû duïng
tính toaùn quy veà maãu coù kích thöôùc tieâu chuaån (maãu
laäp phöông 150mm)
(nguoàn: TCVN 3118:1993)
Hình I.31 - Maãu laäp phöông vaø maãu truï Hình daïng vaø kích thöôùc maãu (mm) Heä soá töông ñöông
100x100x100 0.91
Maãu laäp phöông
150 x 150 x 150 1,00
200 x 200 x 200 1.05
300 x 300 x 300 1.1
71,4 x 143 & 100 x 200 1.16

Maãu truï
150 x 300 1.2
200 x 400 1.24

Hình I.31 - Thí nghieäm neùn maãu
Baœng I.6 - Heä soá quy ñoåi cöôøng ñoä veà kích thöôùc maãu chuaån
(maãu vuoâng 150mm)
Taïi Vieät Nam, beâ toâng ñöôïc phaân loaïi döïa treân caáp b. Cöôøng ñoä chòu uoán
beâ toâng vaø maùc beâ toâng. Cöôøng ñoä uoán cuûa beâ toâng. Cöôøng ñoä uoán ñöôïc ño
löôøng baèng vieäc gia taûi leân maãu daàm beâ toâng
Maùc beâ toâng (TCXDVN 239:2006) 150x150 mm vôùi chieàu daøi nhòp ít nhaát baèng 3 laàn
Maùc beâ toâng laø giaù trò trung bình laøm troøn ñeán haøng chieàu cao. Cöôøng ñoä uoán ñöôïc theå hieän baèng MPa vaø
ñôn vò MPa cöôøng ñoä neùn cuûa caùc vieân maãu beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp thöû theo ASTM
khoái laäp phöông kích thöôùc 150x150x150mm ñöôïc C78 (4 ñieåm taûi), ASTM C293 (3 ñieåm taûi) hay EN
ñuùc, ñaàm, baûo döôõng vaø thí nghieäm theo tieâu chuaån 12390-1.
ôû tuoåi 28 ngaøy ñeâm. Maùc beâ toâng kyù hieäu laø "M".
Caáp beâ toâng (TCXDVN 356:2005) 1/2 Load 1/2 Load

Caáp beâ toâng laø giaù trò cöôøng ñoä neùn cuûa beâ toâng vôùi
xaùc suaát ñaûm baûo 0,95. Caáp beâ toâng ñöôïc kyù hieäu laø
"B" (theo TCXDVN 356:2005)
Töông quan giöõa caáp beâ toâng vaø maùc beâ toâng theo
cöôøng ñoä chòu neùn ñöôïc xaùc ñònh qua coâng thöùc:
B = M(1 – 1.64v) Hình I.34 - 4 ñieåm taûi
Trong ñoù:
v – Heä soá bieán ñoäng cöôøng ñoä beâ toâng Load
Theo tieâu chuaån chaâu aâu EN 206, beâ toâng ñöôïc phaân
loaïi döïa treân cöôøng ñoä chòu neùn cuûa maãu truï vôùi
ñöôøng kính 150mm vaø chieàu cao 300mm (fck, maãu
truï) hay maãu laäp phöông vôùi kích thöôùc 150mm (fck,
maãu laäp phöông) taïi 28 ngaøy tuoåi. Ví duï: kí hieäu
C30/37 ñöôïc giaûi thích nhö sau: Hình I.35 - 3 ñieåm taûi
• C vieát taét cuûa töø concrete (beâ toâng) Cöôøng ñoä uoán thöôøng khoaûng baèng 10% ñeán 20%
• 30 cöôøng ñoä chòu neùn cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh cuûa cöôøng ñoä neùn tuøy thuoäc vaøo loaïi, kích thöôùc vaø
döïa treân maãu truï (d=150 mm, h=300 mm), khoái löôïng coát lieäu thoâ ñöôïc söû duïng. Tuy nhieân, coù
• 37 cöôøng ñoä chòu neùn cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh theå ñaït ñöôïc moái töông quan toát nhaát ñoái vôùi coát
döïa treân maãu laäp phöông (150x150x150mm). lieäu cuï theå baèng nhöõng thöû nghieäm trong phoøng thí
Tieâu chuaån EN 206 quy ñònh coù 16 caáp beâ toâng, töø nghieäm ñoái vôùi nhöõng coát lieäu vaø caáp phoái ñaõ ñöôïc
C8/10 ñeán C100/115. cung caáp. Maãu uoán ñöôïc chuaån bò vaø döôõng hoä phuø
hôïp vôùi ASTM C42 hoaëc C31 hoaëc C92 hoaëc EN
Theo heä thoáng tieâu chuaån Myõ, coù 2 tieâu chuaån chính 12350-1 vaø EN 12390-2.
ñeà caäp veà yeâu caàu kyõ thuaät cho beâ toâng: ASTM C94–
Tieâu chuaån veà yeâu caàu kyõ thuaät cho beâ toâng töôi vaø Keát caáu maët ñöôøng thöôøng ñöôïc thieát keá theo cöôøng
ACI 318- Caùc yeâu caàu theo boä luaät xaây döïng cho caáu ñoä uoán yeâu caàu. Do ñoù, vieäc thieát keá caáp phoái taïi
kieän beâ toâng vaø phaàn chuù giaûi, caœ hai tieâu chuaån naøy phoøng thí nghieäm ñöôïc döïa treân cöôøng ñoä uoán coù
khoâng ñeà caäp tôùi vieäc phaân loaïi beâ toâng döïa treân theå ñöôïc yeâu caàu, hoaëc moät haøm löôïng chaát keát
cöôøng ñoä. dính coù theå ñöôïc choïn töø nhöõng kinh nghieäm tröôùc
ñoù ñeå ñaït ñöôïc cöôøng ñoä uoán caàn thieát. Ñoâi khi noù
ñöôïc duøng cho lónh vöïc kieåm soaùt vaø nghieäm thu
maët ñöôøng hay saøn. Raát ít khi söû duïng chæ tieâu
cöôøng ñoä uoán cho thí nghieäm beâ toâng.
Phuï thuoäc vaøo vieäc söû duïng thöïc teá, thí nghieäm
cöôøng ñoä uoán beâ toâng coù theå quy ñònh ôû nhöõng ngaøy
tuoåi khaùc nhau nhö: 3 ngaøy, 7 ngaøy, 28 ngaøy, 56 ngaøy.
c. Ñaùnh giaù keát quaû cöôøng ñoä neùn
Phöông phaùp laáy maãu vaø thöû nghieäm

Nhöõng phöông phaùp thoâng thöôøng cho vieäc laáy maãu beâ toâng, baûo döôõng vaø thöû nghieäm ñöôïc toång hôïp nhö
baûng beân döôùi:
Baœng I.7
Ñaëc tính EN TCVN ASTM-ACI Phöông phaùp
cheá taïo maãu vaø
Cheá taïo maãu EN 12390-2 TCVN 3105:1993 ASTM C31 xaùc ñònh cöôøng
ñoä neùn
Döôõng hoä EN 12390-2 TCVN 3105:1993 ASTM C31
Thöû nghieäm cöôøng ñoä neùn EN 12390-3 TCVN 3118:1993 ASTM C39
Taát caû coù 3 böôùc raát quan troïng ñeå ñaûm baûo ñoä tin Hình I.36
caäy cuûa keát quaû: Maãu neùn ñaït
yeâu caàu
• Vieäc laáy maãu beâ toâng vaø taïo maãu beâ toâng phaûi
ñöôïc thöïc hieän chính xaùc, do ñoù nhöõng maãu beâ
toâng laäp phöông môùi thöïc söï ñaïi dieän cho meû
Hình I.37
troän beâ toâng. Ñaëc bieät laø ñieàu kieän taïi coâng Maãu neùn khoâng
tröôøng, ñoâi khi ñieàu naøy bò laõng queân, maø noù coù ñaït yeâu caàu
theå daãn ñeán vieäc rôùt cöôøng ñoä cuûa maãu beâ toâng.
1 2 3
• Vieäc döôõng hoä trong hoà – ñoái vôùi vieäc vaän chuyeån
maãu beâ toâng ôû tuoåi sôùm caàn coù söï chuù yù cuï theå.
Baát cöù moät xöû lyù baát caån naøo cuõng coù theå aûnh
4 5 6
höôûng ñeán cöôøng ñoä cuoái cuûa chuùng.
• Cuoái cuøng, cöôøng ñoä neùn cuûa maãu beâ toâng ñöôïc
xaùc ñònh trong phoøng thí nghieäm. Kinh nghieäm
cho thaáy raèng kyõ naêng cuûa nhaân vieân phoøng thí 7 8 9
nghieäm coù theåù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán keát quaû
thöû nghieäm cuoái cuøng. Toác ñoä gia taûi neùn maãu
Hình I.38
beâ toâng ñöôïc yeâu caàu chuù yù ñaëc bieät.
Maãu neùn ñaït
EN 12390-3:2002 ñöa ra hình daïng maãu cho nhöõng yeâu caàu
maãu ñaït yeâu caàu vaø khoâng ñaït yeâu caàu ñöôïc theå
hieän cho maãu vuoâng vaø truï trong nhöõng hình aûnh
beân caïnh.
Hình I.39
Khi thí nghieäm neùn maãu, neáu hình daïng maãu sau Maãu neùn khoâng
khi neùn khoâng phuø hôïp thì keát quaû ñaït ñöôïc seõ ñaït yeâu caàu
khoâng theå hieän ñuùng cöôøng ñoä neùn cuûa beâ toâng, vaø
coù theå daãn ñeán söï khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu
cuûa döï aùn. A B C D
E F G H
I J K
Sau ñaây laø moät soá nguyeân nhaân coù theå daãn ñeán vieäc cöôøng ñoä maãu khoâng ñaït yeâu caàu:
Baœng I.8
Nhöõng nguyeân Maãu Nguyeân nhaân
nhaân daãn ñeán
cöôøng ñoä maãu
khoâng ñaït yeâu caàu • Beà maët maãu laäp phöông khoâng phaúng vaø song song
Maãu laäp phöông • Maãu laäp phöông khoâng ñaët ñuùng taâm cuûa maùy neùn
• Beâ toâng töôi bò phaân taàng trong thôøi gian ñaàm
• Phöông phaùp laøm maët khoâng phuø hôïp hoaëc thöïc hieän khoâng toát.
Maãu truï • Maãu truï ñaët khoâng ñuùng taâm cuûa maùy neùn
• Beâ toâng töôi bò phaân taàng trong thôøi gian ñaàm
• Beà maët ñeá neùn khoâng phaúng

Maùy neùn
• Söï leäch taâm cuûa maùy neùn
• Thang ño cuœa maùy neùn khoâng phuø hôïp (20-80 löïc toái ña)
Ñaùnh giaù keát quaû thöû nghieäm duøng ñeå öôùc löôïng cöôøng ñoä trong caáu kieän beâ toâng
Keát quaû thöû nghieäm töø maãu laäp phöông hay maãu ñeå coù keá hoaïch phuø hôïp cho vieäc thaùo vaùn khuoân
truï chuû yeáu ñöôïc duøng ñeå xaùc ñònh xem hoãn hôïp beâ hay ñaùnh giaù ñaày ñuû vieäc baûo döôõng vaø baûo veä ñöôïc
toâng ñöôïc vaän chuyeån tôùi coù ñaït ñöôïc cöôøng ñoä theo daønh cho caáu kieän.
yeâu caàu cuûa hoà sô kyõ thuaät hay khoâng.
Keát quaû thöû nghieäm treân maãu beâ toâng, ñaït ñöôïc yeâu
Keát quaû thöû nghieäm cöôøng ñoä coù theå ñöôïc duøng ñeå caàu theo maùc cuûa beâ toâng phuø hôïp vôùi caùc tieâu
kieåm soaùt chaát löôïng, nghieäm thu beâ toâng, hoaëc chuaån, ñöôïc ñaùnh giaù nhö sau:
Baœng I.9
Ñaùnh giaù keát quaœ
cöôøng ñoä
TCXDVN 356:2005 -
TCXDVN 374:2006 ASTM C94:2005 BS 5328:1990 EN 206-1:2000
TCVN 4453:1995
Maãu laäp phöông 150 Maãu truï 300x150mm Maãu laäp phöông 150 mm Maãu laäp phöông
mm 1 toå = 2 vieân maãu 150 mm
Ñoái vôùi moät thí nghieäm Maãu truï
1 toå = 3 vieân maãu cöôøng ñoä, ít nhaát hai maãu 300x150mm
thöû nghieäm chuaån ñöôïc
laøm töø moät maãu hoãn hôïp 1 toå = 3 vieân maãu
Loaïi maãu
ñöôïc ñaûm baûo.

Moùng : 1 toå /100m3 Khoâng ít hôn moät toå maãu Soá löôïng maãu ñöôïc yeâu caàu: 50m3 ñaàu tieân: 3 toå
Moùng döôùi maùy, thieát bò: cho moãi 115m3 V≤40m : 1 / 10m
3 3
Sau ñoù 1 toå/ 150m3
1 toå/ 50m3 Laáy theâm 2 hoaëc
Phöông phaùp laáy maãu
V≤80m3: 1 / 20m3
Caáu kieän khung vaø moûng: nhieàu vieân maãu cho
1 toå/20m3 V≤200m3: 1 / 50m3 moãi toã.
Beâ toâng lôùp neàn & neàn haï
: 1 toå/ 200m3
Beâ toâng khoái lôùn:
• V<1000m3: 1 toå/250m3
• V≥1000m3: 1 toå/ 500m3
fmin : cöôøng ñoä maãu thaáp f’c : cöôøng ñoä neùn quy ñònh. fmin: Cöôøng ñoä maãu thaáp Ño löôøng cöôøng ñoä
nhaát f’cr : Cöôøng ñoä neùn trung nhaát neùn cuûa maãu.
fmed: cöôøng ñoä maãu giöõa bình. fmax: Cöôøng ñoä maãu cao nhaát fmin: Maãu coù cöôøng
fmax: cöôøng ñoä maãu cao ñoä thaáp nhaát
Thöû nghieäm
nhaát fcm = (fmax + fmin) / 2 fmax: Maãu coù cöôøng

ñoä cao nhaát
∆1 = fmax - fmed ; fcm = Cöôøng ñoä trung
∆2 = fmed - fmin bình cuûa taát caû caùc
maãu
• Neáu ∆1 vaø ∆2 ñeàu nhoû • Neáu (fmax – fmin) / fcm> 15% • Neáu (fmax – fmin)
hôn 15% cuœa fmed, thì thì maãu naøy khoâng coù giaù / fcm> 15% thì toã
Xem xeùt söï phuø hôïp
favg =(fmin + fmed + fmax)/3 trò. maãu khoâng coù giaù

• Neáu khoâng, f = fcm trò.
• Neáu caœ ∆1 hoaëc ∆2 ñeàu
lôùn hôn 15% cuœa fmed, • Neáu khoâng, f = fcm
thì favg = fmed
favg ≥ fck Trung bình cuûa 3 laàn thöû favg = cöôøng ñoä trung bình favg = Cöôøng ñoä trung
nghieäm lieân tieáp baèng cuûa taát caû caùc maãu hôïp leä. bình cuûa taát caû caùc
fmin ≥ 85% x fck hoaëc cao hôn cöôøng ñoä quy Ñoái vôùi C20 hoaëc lôùn hôn maãu hôïp leä
ñònh-f'c
Tieâu chí 1
Tieâu chí 1
• Neáu f'c ≤35 MPa: (cöôøng ñoä trung bình):
(cöôøng ñoä trung bình):
cöôøng ñoä thöû nghieäm •2 maãu ñaàu tieân: favg ≥ fck +1
favg ≥ fck + 4
rieâng leû ≥ f‘c-3.5(MPa)
•3 maãu ñaàu tieân: favg ≥ fck +2
• Neáu f'c > 35 MPa: cöôøng • 4 maãu lieân tieáp baát kyø: Tieâu chí 2
ñoä thöû nghieäm rieâng ≥ favg ≥ fck + 3 (Töøng maãu rieâng bieät):
0.9f 'c Taát caû caùc
Ñaùnh giaù cöôøng ñoä maãu
Tieâu chí 2
Khi gaëp tröôøng hôïp rôùt maãu hôïp leä:
(Töøng maãu rieâng bieät):
maãu, tham khaûo muïc 19 f ≥ fck - 4
Taát caû caùc maãu hôïp leä:
tieâu chuaån ASTM C94 – f ≥ fck - 3
2005.
Ñoái vôùi C7.5 ñeán C15
Tieâu chí 1
(cöôøng ñoä trung bình):
•2 maãu ñaàu tieân: favg ≥ fck
•3 maãu ñaàu tieân: favg ≥ fck+1
• 4 maãu lieân tieáp baát kyø:
favg ≥ fck + 2
Tieâu chí 2
(Töøng maãu rieâng bieät):
Taát caû caùc maãu hôïp leä:
f ≥ fck–2
d. So saùnh cöôøng ñoä giöõa caùc tieâu chuaån khaùc nhau: trong thieát keá, beâ toâng neân ñöôïc thöû nghieäm phuø
Moãi tieâu chuaån ñeàu coù heä thoáng rieâng cuûa noù ñeå hôïp vôùi tieâu chuaån (TCVN, ASTM, EN, BS), ñöôïc duøng
ñaùnh giaù söï phuø hôïp cuûa keát quaû thí nghieäm ñoái vôùi cho thieát keá.
caùc yeâu caàu tieâu chuaån.
Sô ñoà döôùi ñaây cho thaáy nhöõng lieân heä giöõa TCVN,
Ñeå so saùnh caùc tieâu chuaån khaùc nhau thì raát khoù. Veà EN vaø BS, cho tröôøng hôïp maãu laäp phöông (khoâng
nguyeân taéc, khoâng neân bieân dòch moät tieâu chuaån cuøng tyû leä).
thaønh moät tieâu chuaån khaùc. Ñeå ñaûm baûo söï phuø hôïp
Baœng I.10
So saùnh cöôøng ñoä
giöõa caùc tieâu M300 M350 M400 M450 M500
chuaån khaùùc nhau TCVN
cho tröôøng hôïp
maãu laäp phöông
C30 C35 C40 C45 C50

BS
C25/30 C30/37 C35/45 C40/50

EN 206
4. Caùc ñaëc tính kyõ thuaät quan b. Haøm löôïng boït khí
Haøm löôïng boït khí cuûa beâ toâng laø moät tính chaát quan
troïng khaùc cuûa beâ toâng troïng ñeå giaùn tieáp ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa beâ toâng.
a. Khoái löôïng theå tích cuûa beâ toâng Trong beâ toâng töôi luoân toàn taïi moät haøm löôïng boït
Khoái löôïng theå tích cuûa beâ toâng (caû beâ toâng töôi hay khí ñaùng keå. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính
beâ toâng ñaõ ñoùng raén) raát ñöôïc caùc nhaø kyõ thuaät cuûa vieäc ñaàm duøi beâ toâng laø ñeå loaïi boû caùc boït khí
quan taâm do nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau, quan naøy. Neáu coâng taùc ñaàm duøi khoâng ñöôïc toát, boït khí
troïng nhaát laø aûnh höôûng cuûa noù ñeán keát caáu thieát keá seõ coøn löu laïi trong beâ toâng vaø laøm cho cöôøng ñoä
vaø cöôøng ñoä neùn. cuûa beâ toâng bò giaûm moät caùch ñaùng keå.
Baèng caùch söû duïng nguoàn coát lieäu phuø hôïp cuõng Thoâng thöôøng, beâ toâng coù haøm löôïng boït khí dao
nhö caáp phoái hôïp lyù, khoái löôïng theå tích cuûa beâ toâng ñoäng töø 0.5 – 2.5%. Beâ toâng coù ñoä suït cao thöôøng coù
coù theå taêng moät caùch ñaùng keå (beâ toâng naëng) hay haøm löôïng boït khí thaáp hôn so vôùi beâ toâng coù ñoä suït
giaûm (beâ toâng nheï). thaáp. Beân caïnh ñoù, caùc loaïi phuï gia hoùa deûo/sieâu
hoùa deûo coù theå laøm taêng haøm löôïng boït khí trong beâ
Ñoái vôùi beâ toâng töôi: toâng daãn ñeán vieäc suït giaûm cöôøng ñoä cuûa beâ toâng.
Khoái löôïng theå tích coù vai troø quan troïng trong vieäc
kieåm soaùt khoái löôïng beâ toâng (so vôùi caáp phoái thieát Theo kinh nghieäm
keá) taïi traïm troän beâ toâng töôi. Thoâng thöôøng caùc caáp cöù 1% haøm löôïng boït khí
phoái beâ toâng töôi dao ñoäng trong khoaûng 2200 – seõ laøm giaœm 4-5% cöôøng ñoä beâ toâng.
2500 kg/m3 (TCXDVN 374:2006), phuï thuoäc vaøo loaïi
coát lieäu vaø caáp phoái söû duïng.
Trong moät vaøi tröôøng hôïp, haøm löôïng boït khí trong
Döïa vaøo khoái löôïng theå tích cuûa beâ toâng töôi ñaõ beâ toâng coù theå taêng leân ñeán 4 – 6% khi söû duïng caùc
ñaàm duøi, kyõ sö vaän haønh traïm coù theå kieåm tra caáp loaïi phuï gia cuoán khí, ñeå taêng khaû naêng choáng laïi
phoái beâ toâng bò thieáu hay thöøa khoái: coù nghóa laø caáp caùc hö hoœng do baêng giaù gaây ra cho beâ toâng. Ñoái vôùi
phoái beâ toâng sau khi ñaàm duøi coù theå tích vöôït quaù moâi tröôøng khí haäu noùng aåm nhö Vieät Nam, beâ toâng
hay thaáp hôn 1m3. thöôøng khoâng söû duïng phuï gia cuoán khí nhö muïc
Phöông phaùp xaùc ñònh khoái löôïng theå tích cuûa beâ ñích treân.
toâng töôi tuaân theo tieâu chuaån ASTM C138, EN Haøm löôïng boït khí trong beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh
12350 – 6, TCVN 3108:1993. theo tieâu chuaån ASTM C231, TCVN 3111:1993
Ñoái vôùi beâ toâng ñaõ ñoùng raén: Bôm Van ñieàu khieån khoâng khí
Tröôùc khi tieán haønh kieåm tra cöôøng ñoä cuûa beâ toâng, Van B Ñoàng hoà ño aùp löïc
neân xaùc ñònh khoái löôïng theå tích cuûa vieân maãu beâ Van A Van tích aùp
Khoang khoâng khí
toâng (maãu laäp phöông, maãu truï…) vaø so saùnh vôùi caáp
Moái caëp
phoái cuûa beâ toâng ñeå kieåm tra coâng taùc taïo maãu, ñaàm
Thieát bò hieäu
neùn, haøm löôïng boït khí,… chænh
Ví duï: moät caáp phoái beâ toâng coù khoái löôïng theå tích laø Thuøng chöùa
2450 kg/m3. Tuy nhieân, khoái löôïng theå tích cuûa vieân
maãu beâ toâng chæ ñaït 2370 kg/m3 thì cöôøng ñoä cuûa vieân
maãu naøy seõ thaáp hôn nhieàu so vôùi cöôøng ñoä thieát keá.
Khoái löôïng theå tích cuûa beâ toâng ñoùng raén ñöôïc xaùc
ñònh baèng caùch ño ñaïc caùc kích thöôùc cuûa vieân maãu Hình I.40
roài tính toaùn khoái löôïng hoaëc theo phöông phaùp caân Thieát bò ño haøm
thuûy tónh (theo tieâu chuaån EN 12390 – 7). löôïng boït khí
c. Hieän töôïng taùch nöôùc d. Thôøi gian ninh keát cuûa beâ toâng
Hieän töôïng taùch nöôùc laø moät daïng cuûa söï phaân taàng, Sau khi xi maêng troän vôùi nöôùc seõ xaûy ra phaûn öùng hoùa
khi ñoù nöôùc trong beâ toâng bò taùch vaø noåi treân beà maët hoïc, sau ñoù beâ toâng baét ñaàu ninh keát vaø chuyeån daàn
khoái ñoå beâ toâng. Hieän töôïng taùch nöôùc chuû yeáu xuaát sang traïng thaùi ñoùng raén. Thôøi gian ninh keát cuûa beâ
hieän ñoái vôùi caùc caáp phoái beâ toâng coù tính coâng taùc cao. toâng ñöôïc ñònh nghóa laø khoaûng thôøi gian töø luùc môùi
Vieäc taùch nöôùc quaù möùc coù theå gaây ra caùc aûnh höôûng troän cho ñeán khi beâ toâng ñoùng raén. Thôøi gian ninh keát
khoâng toát ñeán chaát löôïng cuûa beâ toâng: cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh qua 2 thoâng soá: (ASTM
• Buïi beà maët khoái ñoå, do caùc haït xi maêng bò phaàn C403 – phöông phaùp xaùc ñònh thôøi gian ninh keát cuûa
nöôùc taùch mang theo leân beà maët khoái ñoå beâ toâng)
• Laøm baïc maøu beà maët khoái ñoå beâ toâng • Thôøi gian baét ñaàu ninh keát: laø khoaûng thôøi gian töø
• Giaûm lieân keát giöõa coát lieäu lôùn/ coát theùp vaø vöõa khi baét ñaàu troän cho ñeán khi khaû naêng khaùng löïc
xi maêng cuûa beâ toâng laø 500psi (3.5 MPa)
• Thôøi gian keát thuùc ninh keát: laø khoaûng thôøi gian töø
Tuy nhieân, hieän töôïng taùch nöôùc khoâng hoaøn toaøn
khi baét ñaàu troän cho ñeán khi khaû naêng khaùng löïc
coù haïi cho beâ toâng. Löôïng nöôùc bò taùch neáu ñöôïc
cuûa beâ toâng laø 4000psi (27.6 MPa).
kieåm soaùt trong moät giôùi haïn cho pheùp seõ baûo veä
cho beà maët beâ toâng traùnh ñöôïc caùc veát nöùt co ngoùt Hình I.43
deûo (trong ñieàu kieän thôøi tieát noùng vaø gioù). Duïng cuï xaùc ñònh
Ñoái vôùi öùng duïng beâ toâng saøn, hieän töôïng taùch nöôùc thôøi gian ninh keát
cuœa beâ toâng
cuûa beâ toâng laø moät ñaëc tính raát quan troïng:
• Giôùi haïn löôïng nöôùc taùch giaûm thieåu caùc veát nöùt
cho beâ toâng.
• Neáu löôïng nöôùc taùch quaù nhieàu seõ laøm trì hoaõn
coâng taùc hoaøn thieän beà maët cho beâ toâng vaø coù
theå gaây ra hieän töôïng phaân lôùp.
Hieän töôïng taùch nöôùc trong beâ toâng coù theå giaûm
thieåu baèng caùch:
• Giaœm tyœ leä nöôùc/ xi maêng
• Beâ toâng ñöôïc troän vaø ñoàng nhaát kyõ
• Caáp phoái phuø hôïp vôùi caáp phoái haït cuûa caùt
• Taêng haøm löôïng xi maêng trong caáp phoái
5000
Thôøi ñieåm keát thuùc ninh keát

4000
Löïc khaùng xuyeân, psi
3000
2000
1000 Thôøi ñieåm

Hình I.41 - Hieän töôïng beâ toâng bò taùch nöôùc baét ñaàu ninh keát Ñieåm naèm ngoaøi
Phöông phaùp xaùc ñònh löôïng nöôùc taùch trong beâ toâng 0
ñöôïc quy ñònh trong tieâu chuaån ASTM C232 (hoaëc 180 210 240 270 300 330 360 390 420
TCVN 3109:1993). Ñoä taùch nöôùc ñöôïc xaùc ñònh thoâng Thôøi gian, phuùt
qua phaàn traêm löôïng nöôùc thoaùt ra khoûi beâ toâng.
Hình I.44 - Ñoà thò theå hieän giaù trò löïc khaùng xuyeân theo
thôøi gian vaø ñöôøng cong ñeå xaùc ñònh thôøi gian ninh keát
vuœa beâ toâng
Hình I.42
Thieát bò ño ñoä Caàn phaân bieät roõ khoâng ñeå nhaàm laãn thôøi gian ninh
taùch nöôùc keát vôùi khaû naêng duy trì ñoä suït vaø cöôøng ñoä sôùm cuûa
beâ toâng. Ba ñaëc tính naøy cuûa beâ toâng raát khaùc vôùi
nhau, thaäm chí ñoâi khi caùc ñaëc tính naøy troâng coù veû
nhö coù lieân quan töông ñoàng vôùi nhau.
Thôøi gian ninh keát cuûa beâ toâng phuï thuoäc nhieàu vaøo e. Tính thaám
loaïi phuï gia söû duïng, ví duï nhö moät vaøi loaïi phuï gia Ñeå xaùc ñònh ñoä beàn cuûa beâ toâng, tính thaám cuûa beâ
coù tính naêng keùo daøi thôøi gian ninh keát cuûa beâ toâng. toâng laø thoâng soá raát quan troïng, hôn caû cöôøng ñoä
cuûa beâ toâng.
Do vaäy, ñoái vôùi caùc öùng duïng ñaëc bieät yeâu caàu thôøi
gian ninh keát khaùc nhau, vieäc löïa choïn loaïi phuï gia Taïi Vieät Nam tính thaám cuûa beâ toâng ñöôïc chia laøm 2
söû duïng (töông thích vôùi xi maêng, haøm löôïng söû loaïi chính:
duïng) vaø tính coâng taùc cuûa beâ toâng (ñoä suït, ñoä chaûy, • Ñoä choáng thaám nöôùc – tính choáng thaám cuûa beâ
löôïng nöôùc söû duïng) phaûi ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ. toâng ñoái vôùi nöôùc
• Ñoä thaám Clo – tính chaát daønh cho beâ toâng trong
moâi tröôøng xaâm thöïc (nöôùc bieån, ngaäp maën…)
Löu yù Ñoä thaám nöôùc:

Khi söû duïng haøm löôïng phuï gia quaù lieàu coù theå
Ñoái vôùi caùc coâng trình xaây döïng hieän nay (nhaø cao
laøm trì hoaõn söï ninh keát cuœa beâ toâng ñeán moät
taàng, cô sôû haï taàng), ngoaøi yeâu caàu veà cöôøng ñoä, beâ
ngaøy hoaëc thaäm chí laâu hôn.
toâng coøn ñöôïc quy ñònh veà ñoä choáng thaám nöôùc ñoái
vôùi caùc keát caáu ñaëc bieät tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nöôùc
nhö: taàng haàm cho nhaø cao taàng, ñeâ, ñaäp,…
Ñoä choáng thaám nöôùc ñöôïc phaân laøm 6 caáp ñoä: B2,
B4, B6, B8, B10 vaø B12 (phöông phaùp thí nghieäm
ñöôïc quy ñònh trong TCVN 3116:1993).
Ñoä choáng thaám nöôùc cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh
baèng caáp aùp löïc nöôùc toái ña maø ôû ñoù boán trong saùu
vieân maãu thöû chöa bò nöôùc xuyeân qua.
Hình I.45
3 Phöông phaùp thí
nghieäm xaùc ñònh
6 5 ñoä thaám nöôùc
cuœa beâ toâng
1 2
4 4 4 4 4 4
4
4
Thoâng thöôøng, beâ toâng coù cöôøng ñoä cao seõ coù ñoä
choáng thaám nöôùc cao. Do ñoù töø Maùc cuûa beâ toâng ta
coù theå sô boä ñaùnh giaù ñöôïc caáp choáng thaám nöôùc
cuûa beâ toâng.
Baœng I.11
Maùc Beâ toâng Caáp choáng thaám nöôùc Caáp choáng thaám
töông ñöông töông ñöông vôùi
caùc maùc beâ toâng
30 B6
35 B8
40 B10
45 - 50 B12
Ñoä thaám clo
Hình I.46 - Maùy ño ñoä thaám nöôùc cuœa beâ toâng
Tính khaùng laïi söï thaåm thaáu ion clo cuûa beâ toâng laø Theo tieâu chuaån ASTM C1202, ñoä choáng thaám clo
moät thoâng soá quan troïng ñeå ñaùnh giaù ñoä beàn cuûa beâ cuûa beâ toâng ñöôïc phaân laøm 5 caáp ñoä:
toâng trong moâi tröôøng xaâm thöïc. Vôùi beâ toâng coù ñoä
thaám clo thaáp, coát theùp seõ ñöôïc baûo veä choáng laïi aên Ñieän löôïng truyeàn qua
Ñoä thaám Clo
moøn do clo, töø ñoù ñoä beàn cuûa keát caáu taêng leân moät (cu-loâng)
caùch ñaùng keå. > 4000 Cao
2000 – 4000 Trung bình

Phöông phaùp xaùc ñònh ñoä choáng thaám clo cuûa beâ
toâng ñöôïc quy ñònh trong tieâu chuaån ASTM C1202 1000 – 2000 Thaáp
hoaëc TCXDVN 360:2005.
100 – 1000 Raát thaáp
Xaùc ñònh doøng ñieän löôïng truyeàn qua maãu beâ toâng <100 Khoâng ñaùng keå
khoan daïng hình truï daøy 51mm vôùi ñöôøng kính 102
Baœng I.12 - Phaân loaïi ñoä thaám clo cuœa beâ toâng döïa vaøo ñieän
mm hoaëc maãu truï töông ñöông trong suoát 6 giôø. Töø
löôïng truyeàn qua
ñieän löôïng ño ñöôïc (ñôn vò cu-loâng) ta coù theå ñaùnh
giaù ñöôïc ñoä thaám clo cuûa maãu beâ toâng.
Ñoä thaám clo cuûa beâ toâng coù theå ñöôïc caûi thieän baèng
Hình I.47 caùch:
Thieát bò xaùc ñònh • Söû duïng xi maêng hoãn hôïp, vôùi phaàn traêm phuï
nhanh ñoä thaám clo
gia khoaùng troän vaøo cao
• Giaûm tæ leä nöôùc/ xi maêng ñeå laøm beâ toâng ñaëc
chaéc hôn
• Söû duïng phöông phaùp ñaàm duøi vaø baûo döôõng
hieäu quaû
5. Saûn xuaát vaø vaän chuyeån Hình I.48

Bieåu ñoà ñöôøng
Möùc ñoä ñoàng nhaát [%]

Ñònh löôïng nguyeân vaät lieäu thaønh phaàn cong theå hieän
möùc ñoä ñoàng
Saûn xuaát beâ toâng laø moät quaù trình lieân keát chaët cheõ
nhaát cuûa hoãn hôïp
giöõa kyõ thuaät beâ toâng vaø thieát bò saûn xuaát. Vieäc ñònh
beâ toâng theo thôøi
löôïng nhaèm cung caáp thaønh phaàn nguyeân vaät lieäu gian troän
trong moät caáp phoái beâ toâng nhö coát lieäu, xi maêng,
phuï gia, nöôùc…moät caùch coù kieåm soaùt, ñeå vieäc saûn
xuaát trôû neân chính xaùc. Hai heä thoáng ñöôïc duøng ñeå
ñònh löôïng nguyeân vaät lieäu ñoù laø ñònh löôïng theo
theå tích vaø ñònh löôïng theo khoái löôïng. Thoâng
thöôøng ñònh löôïng theo khoái löôïng cho keát quaû
chính xaùc hôn. Moïi traïm troän phaûi thieát laäp quy
trình ñònh löôïng vaø ñöa vaät lieäu vaøo maùy troän cho
phuø hôïp. Ñieàu naøy ñaûm baûo cho:
• Söï phaân taùn ñoàng ñeàu thaønh phaàn vaät lieäu.
Thôøi gian troän [giaây]
• Kieåm soaùt nhöõng yeáu toå aûnh höôûng ñeán quaù
trình troän
• Kieåm soaùt aûnh höôûng haøm löôïng phuï gia toái öu. Beâ toâng neân ñöôïc caáp tôùi coâng tröôøng ngay sau khi
• Tính hieäu quaû cuûa traïm troän saûn xuaát xong taïi traïm vaø phaœi ñöôïc thi coâng ngay,
• Hao moøn maùy moùc traùnh trì hoaõn keùo daøi thôøi gian thi coâng ñeå ñaûm baûo
chaát löôïng beâ toâng. Trong suoát quaù trình vaän
Nhaøo troän thaønh phaàn nguyeân vaät lieäu
chuyeån, beâ toâng raát deã xaœy ra hieän töôïng phaân taàng,
Quaù trình troän ñaëc bieät ñoái vôùi caùc loïai beâ toâng coù ñoä chaœy deœo cao;
Maùy troän phaûi troän caùc thaønh phaàn nguyeân vaät lieäu rôøi vì vaäy caàn söœ duïng xe troän beâ toâng chuyeân duïng
raïc thaønh moät hoãn hôïp ñoàng nhaát. Beân caïnh ñoù buoàng trong tröôøng hôïp vaän chuyeån ñöôøng daøi hay trong
troän phaûi ñaùp öùng moät soá yeâu caàu vaø nhieäm vuï sau: ñieàu kieän giao thoâng khoù khaên.
• Coâng suaát troän lôùn
Trong suoát quaù trình vaän chuyeån, beâ toâng caàn ñöôïc
• Thôøi gian troän ngaén
baûo veä khoûi nhöõng yeáu toá nhö möa, söï tieáp xuùc töø
• Phaân taùn ñöôïc xi maêng vaø phuï gia
aùnh naéng maët trôøi, gioù vaø nhöõng yeáu toá töông töï.
• Toái öu hoùa vieäc keát dính caùc haït coát lieäu baèng vöõa
Tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän thôøi tieát cuûa ngaøy thi coâng
hoà xi maêng
beâ toâng maø coù caùc bieän phaùp thích hôïp ñeå baûo veä beâ
• Xaû nhanh
toâng (che phuû beâ toâng,…)
• Laâu hao moøn
Khi caáp beâ toâng ñeán coâng tröôøng baèng xe boàn, beâ
Taïi caùc traïm troän beâ toâng töôi, maùy troän truïc ngang
toâng neân ñöôïc troän ngay theâm töø 1 ñeán 2 phuùt
laø loaïi ñöôïc söû duïng raát phoå bieån, ñeå troän nhöõng meû
tröôùc khi ñoå. Vieäc theâm nöôùc taïi coâng tröôøng phaûi
beâ toâng rieâng reõ. Moãi loaïi maùy troän ñeàu coù quy ñònh
ñöôïc phoøng traùnh, vì löôïng nöôùc naøy laø khoâng theå
kích thöôùc nhoû nhaát cuûa moãi meû troän, döôùi möùc naøy
kieåm soaùt vaø khoâng theå troän moät caùch trieät ñeå. Neáu
thì chaát löôïng cuûa beâ toâng töôi bò giaûm
vieäc thi coâng beâ toâng bò trì hoaõn quaù laâu, beâ toâng luùc
Thôøi gian troän naøy neân söû duïng cho öùng duïng ít quan troïng hôn
Thôøi gian troän phuï thuoäc vaøo loaïi maùy troän (maùy (ví duï: beâ toâng san laáp, beâ toâng ngheøo…)
troän truïc ñöùng hay truïc ngang). Thôøi gian troän neân
ñöôïc xaùc ñònh baèng thöû nghieäm.
Ñònh nghóa: thôøi gian troän ñöôïc tính baét ñaàu khi
taát caû caùc nguyeân vaät lieäu thaønh phaàn ñöôïc ñöa
vaøo maùy troän.
Neáu theâm moät löôïng nhoû nöôùc caàn thieát trong suoát
quaù trình troän ñeå ñaït ñöôïc tính coâng taùc cuûa beâ
toâng thì thôøi gian troän phaûi ñöôïc keùo daøi moät caùch
hôïp lyù. Hình I.48 theå hieän möùc ñoä ñoàng nhaát cuœa
hoãn hôïp beâ toâng theo thôøi gian troän, taêng nhanh
trong khoaœng thôøi gian ñaàu vaø daàn tieäm caän vôùi
ñöôøng ñoàng nhaát lyù töôœng.
6. Thi coâng vaø ñaàm chaët

Vaän chuyeån vaø ñoå beâ toâng
ÔÛ Vieät Nam coù 3 phöông phaùp chính ñeå trung chuyeån beâ toâng ñöôïc söû duïng: baèng maùng, baèng pheãu vaø baèng
bôm. Tuøy thuoäc vaøo vò trí thi coâng, loaïi keát caáu, tính coâng taùc cuûa beâ toâng, tính kinh teá vaø tieán ñoä thi coâng
maø moät trong nhöõng phöông phaùp treân ñöôïc löïa choïn. Caùc phöông phaùp ñöôïc chæ ra trong baûng I.13
Baœng I.13
Caùc phöông Phöông phaùp trung Tính coâng taùc cuûa beâ toâng
Keát caáu Hình aûnh
phaùp trung chuyeån (ñoä suït)
chuyeån
Moät vaøi caáu kieân nhoû nhö

8 - 10 cm Hình I.49
neàn, maët ñöôøng, baœn saøn
Maùng
Coïc khoan nhoài > 18 cm Hình I.50
Coät, daàm vaø saøn…cuûa nhaø cao

Pheãu 8 - 14cm Hình I.51
taàng.
Bôm Saøn, moùng… 12-18 cm Hình I.52
Hình I.49 Hình I.51 Hình I.52
Hình I.50
Vieäc cung caáp vaø thi coâng beâ toâng phaûi ñaûm baûo Hình I.55
thoáng nhaát vôùi nhau. Beâ toâng neân ñöôïc ñoå vôùi toác ñoä Keát caáu ñöôïc
ñaàm leøn toát
khoâng ñoåi thaønh nhöõng lôùp theo phöông ngang vôùi
ñoä daøy ñoàng ñeàu nhau. Ñeå traùnh hieän töôïng phaân
taàng, beâ toâng khoâng ñöôïc ñoå cao hôn 50 tôùi 70 cm.
Khi chieàu cao rôi lôùn hôn 1.5 m yeâu caàu phaûi duøng
maùng ñoå hoaëc oáng “ruoät ngöïa”
Caùc phöông phaùp ñaàm leøn

Vieäc löïa choïn phöông phaùp ñaàm leøn phuï thuoäc vaøo
tính coâng taùc cuûa beâ toâng vaø maät ñoä coát theùp coù
trong caáu kieän. Phöông phaùp thoâng thöôøng vaø coù
hieäu quaû toát nhaát ñöôïc söû duïng laø phöông phaùp
rung. Coâng taùc ñaàm leøn thöôøng ñöôïc thi coâng vôùi
thieát bò ñaàm duøi hoaëc thieát bò ñaàm maët.
Hình I.53 - Beâ toâng bò phaân taàng do chieàu cao ñoå quaù cao
Thoâng thöôøng khi ñaàm leøn beâ toâng caùc phöông
Coâng taùc ñaàm leøn phaùp treân thöôøng ñöôïc keát hôïp vôùi nhau. Löïc rung
Ñaàm leøn toát laø yeâu caàu tieân quyeát ñeå ñaœm baœo ñoä beàn cuûa thieát bò hoaøn toaøn lôùn hôn löïc ma saùt giöõa caùc
cuœa beâ toâng, nhöõng öu ñieåm cuûa beâ toâng ñöôïc ñaàm haït coát lieäu, laøm caùc haït coát lieäu rieâng reõ xích laïi gaàn
leøn toát: nhau vaø boït khí ñöôïc thoaùt ra khoûi beà maët beâ toâng
• Ñaëc chaéc hôn. döôùi daïng bong boùng khí (haøm löôïng khí sau khi
• Caûi thieän ñoä beàn. ñaàm leøn khoaûng 1.5%). Nhöõng khoaûng troáng ñöôïc
laáp ñaày bôûi vöõa hoà xi maêng- caùt vaø beâ toâng trôû neân
• Cöôøng ñoä toát.
ñaëc chaéc nhôø troïng löôïng baûn thaân.
• Tính baùm dính cuûa coát theùp vôùi beâ toâng toát hôn.
Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa ñaàu ñaàm rung ñieän vôùi taàn
soá cao (baûng I.14)
Baœng I.14
Khoœang caùch
Ñöôøng kính Ñöôøng kính Giaù trò tham khaûo
giöõa caùc
ñaàu rung aœnh höôœng ñöôøng kính aûnh
ñieåm daàm
[mm] [mm] höôûng cuûa ñaàm
[cm]
rung vaø khoaûng
<40 30 25 caùch giöõa caùc
40 tôùi 60 50 40 ñieåm ñaàm
>60 80 70
Kinh nghieäm cho thaáy raèng ñoái vôùi beâ toâng thoâng
thöôøng, taàn soá cuûa thieát bò rung vôùi khoaûng
12,000 CPM cho keát quaû toát nhaát. Taàn soá cuûa thieát
bò rung neân taêng leân (tôùi 18,000 CPM) cho beâ toâng
coát lieäu nhoû.
Hình I.54 - Beâ toâng bò roå beà maët

Vieäc ñaàm leøn toát caàn ñaûm baûo nguyeân taéc

• Ñaàu cuûa thieát bò rung nhanh choùng nhuùng vaøo
trong hoãn hôïp beâ toâng, ñaët taïi ñieåm thaáp nhaát
trong moät khoaûng thôøi gian ngaén roài dòch chuyeån
daàn daàn sang vò trí khaùc. Beà maët cuûa beâ toâng sau
khi ñaàm phaûi se laïi. Neáu beà maët khoâng se laïi
nguyeân nhaân coù theå do tính coâng taùc cuûa beâ toâng
quaù thaáp laøm cho beâ toâng ñoâng keát sôùm hoaëc do
thôøi gian rung khoâng ñuû daøi. Khoaûng caùch giöõa
caùc ñieåm ñaët thieát bò rung phaûi ñeàu nhau.
• Ñaàu thieát bò rung khoâng ñöôïc duøng ñeå san baèng
beâ toâng
• Vieäc ñaàm rung neân keát thuùc khi caùc haït coát lieäu
lôùn ñaõ ñöôïc bao boïc bôûi moät lôùp moûng vöõa vaø
nhöõng bong boùng khí lôùn hôn thænh thoaûng
xuaát hieän.
• Caùc ñieåm ñaàm neân ñöôïc ñaët ñuû gaàn nhau theå
ñöôøng kính vuøng aûnh höôûng coù theå bao phuû nhau.
• Neáu beâ toâng ñöôïc ñoå thaønh nhieàu lôùp, ñaàu cuûa
thieát bò ñaàm neân xuyeân ñeán lôùp ñaõ ñöôïc ñaàm
tröôùc töø 10 ñeán 15 cm. Ñieàu naøy ñaûm baûo söï lieân
keát toát giöõa hai lôùp beâ toâng (Hình I.56).
Theo kinh nghieäm

Khoaûng caùch giöõa caùc ñieåm ñaàm=
8 ñeán 10 laàn ñöôøng kính cuûa ñaàu thieát bò ñaàm
Hình I.56 - Ñaàm leøn beâ toâng baèng phöông phaùp ñaàm rung
Hình I.57
Khoaûng caùch giöõa
caùc ñieåm ñaàm
Ñuùng Sai
ñieåm ñaàm
300-400 mm
I II III
I II III
150 mm
1-2xD 8-10 D 8-10 D

7. Thi coâng beâ toâng trong thôøi Phöông phaùp ñeå kieåm soaùt nhieät ñoä ban ñaàu cuûa beâ
toâng töôi
tieát noùng • Coâng thöùc tính nhieät ñoä ban ñaàu cuûa beâ toâng
Vieät Nam laø ñaát nöôùc coù khí haäu nhieät ñôùi, ñieàu naøy töôi (tbeâ toâng) ñöôïc thieát laäp moät caùch gaàn ñuùng
aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình thi coâng vaø chaát nhö sau:
löôïng beâ toâng.
• Vôùi khí haäu noùng, tính coâng taùc cuûa hoãn hôïp beâ t beâ toâng = 0,7 · t coát lieäu + 0,2 · t nöôùc + 0,1 · t xi maêng
toâng seõ giaûm ñi nhanh choùng daãn ñeán quaù trình
thi coâng trôû neân khoù khaên hôn. Vieäc theâm nöôùc
vaøo beâ toâng taïi coâng tröôøng ñeå caûi thieän tình • Döïa vaøo coâng thöùc tính toaùn treân ta nhaän thaáy,
traïng treân maëc duø ñaõ ñöôïc khuyeán caùo laø raát vieäc kieåm soaùt nhieät ñoä cuûa coát lieäu vaø nöôùc laø
nguy hieåm, nhöng phöông phaùp naøy vaãn ñöôïc söû phöông phaùp hieäu quaû nhaát ñeå kieåm soaùt nhieät
duïng. Nöôùc theâm taïi coâng tröôøng seõ laøm taêng tyû ñoä beâ toâng ban ñaàu.
leä nöôùc/ xi maêng, laøm giaûm cöôøng ñoä vaø ñoä beàn
cuûa beâ toâng. Noù coù theå laø nguyeân nhaân daãn tôùi Moät soá phöông phaùp cuï theå ñeå giaûm nhieät ñoä beâ
tình traïng rôùt maãu taïi caùc döï aùn. toâng töôi:
• Laøm maùt coát lieäu baèng caùch che ñaäy vaø töôùi aåm
coát lieäu (*)
Theo kinh nghieäm
• Söû duïng nöôùc ñaù trong quaù trình troän (*) /söû
10 lít nöôùc theâm vaøo cho moät 1m3 beâ toâng seõ laø
duïng maùy laøm laïnh nöôùc.
nguyeân nhaân laøm giaûm 10% cöôøng ñoä taïi 28
ngaøy cuûa beâ toâng • Laøm maùt hoãn hôïp beâ toâng vôùi nitô loûng.
(*) Löôïng nöôùc nhaøo troän ñöôïc giaûm töông öùng
• Ñeå ñaûm baûo cho möùc ñoä giaûm cöôøng ñoä cuûa beâ
Hình I.58
toâng do thôøi tieát noùng gaây neân naèm trong giôùi Che chaén coát lieäu
haïn cho pheùp, nhieät ñoä cuœa beâ toâng töôi neân
ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ. Taïi moät soá döï aùn ôû Vieät
Nam yeâu caàu, nhieät ñoä ban ñaàu cuûa beâ toâng töôi
neân töø 30-320C.
Beân caïnh vieäc laøm giaûm cöôøng ñoä vaø ñoä beàn cuûa beâ
toâng, nhieät ñoä ban ñaàu cuûa beâ toâng töôi cao coøn daãn
ñeán moät soá aûnh höôûng khoâng toát:
• Laøm quaù trình thuûy hoùa cuûa xi maêng dieãn ra
nhanh hôn laø nguyeân nhaân laøm cho beâ toâng
ñoùng raén sôùm – daãn ñeán tính coâng taùc cuûa beâ
toâng giaûm nhanh choùng. Hình I.59
Laøm maùt beâ
• Beà maët cuûa beâ toâng khoâ raát nhanh ñaëc bieät döôùi
toâng baèng nitô
taùc duïng cuûa gioù, aùnh naéng maët trôøi, vaø ñoä aåm loœng
tuông ñoái thaáp.
• Ñeå traùnh söï maát nöôùc, beâ toâng caàn phaûi ñöôïc
baûo döôõng hoaëc phun aåm lieân tuïc treân beà maët.
Neáu hieän töôïng maát nöôùc xaûy ra seõ laøm xuaát
hieän nhöõng veát nöùt do co ngoùt deûo (tham khaûo
phaàn III.B). Ngoaøi ra, quaù trình treân daãn ñeán vieäc
xi maêng khoâng theå thuûy hoùa trieät ñeå vaø tieáp tuïc
laøm suy giaûm cöôøng ñoä sau cuøng cuûa lôùp beâ toâng
beân ngoaøi maø ñaõ sôùm bò maát nöôùc, vaø laøm giaûm
ñoä beàn cuûa beâ toâng.
Thi coâng beâ toâng trong thôøi tieát noùng ñoøi hoûi phaûi Thi coâng vaø ñaàm leøn
coù keá hoaïch chuaån bò thaät toát • Thôøi gian chôø ngaén nhaát, söï saép ñaët trieån khai
• Quaù trình caáp beâ toâng phaûi ñöôïc keát hôïp chaët caùc coâng taùc thi coâng nhanh nhaát laø nguyeân taéc
cheõ vôùi quaù trình thi coâng beâ toâng ñeå giaûm thieåu chuû yeáu cuûa vieäc thi coâng ñaàm leøn beâ toâng töôi.
vieäc khoái ñoå bò trì hoaõn. • Nhaân vieân nhaø thaàu neân ñöôïc laøm quen vôùi
• Phaûi coù söï chuaån bò ñaày ñuû veà trang thieát bò vaø nhöõng kieán thöùc vaø nhöõng yeâu caàu cuûa vieäc thi
nhaân coâng ñeå beâ toâng coù theå thi coâng vaø ñaàm coâng beâ toâng trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao.
leøn moät caùch nhanh choùng. • Neáu trong quaù trình ñang thi coâng baét buoäc phaûi
• Neàn vaø vaùn khuoân phaûi ñaûm baûo khoâng huùt nöôùc döøng laïi, taát caû beâ toâng treân xe boàn vaø thieát bò
töø beâ toâng. Vaùn khuoân neân ñöôïc laøm aåm tröôùc phaân phoái phaûi ñöôïc baûo veä tröôùc aûnh höôûng
khi ñoå beâ toâng (hình I.60). Nhöng phaûi phoøng cuûa gioù vaø maët trôøi. Buoàng troän coù theå ñöôc töôùi
traùnh vieäc khuoân vaø neàn ñöôïc phun quaù nhieàu nöôùc laøm maùt ôû beà maët beân ngoaøi.
nöôùc gaây ra vieäc ñoïng nöôùc. • Vieäc theâm nöôùc vaøo beâ toâng taïi coâng tröôøng
• Neáu nhö caùc ñieàu kieän ñeå coù theå thi coâng trong phaûi ñöôïc nghieâm caám vaø quaù trình tuaân thuû
thôøi tieát noùng khoâng theå ñaùp öùng thì vieäc thi nguyeân taéc naøy phaûi ñöôïc kieåm tra.
coâng neân ñöôïc hoaõn laïi ñeán thôøi ñieåm coù thôøi
tieát maùt meû hôn trong ngaøy. Ví duï: thi coâng vaøo
ban ñeâm.
• Phuï gia keùo daøi ninh keát coù theå ñöôïc söû duïng ñeå
laøm giaûm nhöôïc ñieåm xi maêng thuûy hoùa nhanh,
nhöng chuùng seõ keùo daøi thôøi gian ninh keát cuûa
beâ toâng moät ít. Khi söû duïng phuï gia keùo daøi ninh
keát cuõng ñoøi hoûi thôøi gian baûo döôõng beâ toâng
caàn ñöôïc keùo daøi vì chuùng laøm taêng ruûi ro veà söï
xuaát hieän veát nöùt do co ngoùt deûo.
Hình I.60
Töôùi aåm vaùn khuoân
8. Beâ toâng bôm

Phaïm vi öùng duïng
Phöông phaùp bôm ñöôïc coâng nhaän laø moät phöông
phaùp hieän ñaïi vaø hieäu quaû daønh cho vieäc vaän chuyeån
vaø thi coâng beâ toâng. Beâ toâng bôm coù theå ñöôïc söû
duïng cho baát kyø loaïi keát caáu naøo vaø ñaëc bieät hieäu quaû
khi yeâu caàu beâ toâng coù tính coâng taùc cao hoaëc khi thi
coâng taïi nhöõng vò trí khoù khaên. Nhìn chung coù hai
loaïi hình bôm beâ toâng: coá ñònh vaø di ñoäng.
Hình I.62
Thi coâng saøn
• Phuï gia beâ toâng lôùn
Nguyeân taéc söû duïng phuï gia trong beâ toâng cuõng baèng maùy bôm
ñöôïc öùng duïng trong beâ toâng bôm. Neân ghi nhôù khi di ñoäng
söû duïng phuï gia cuoán khí cho beâ toâng, neáu söû duïng
loaïi phuï gia naøy quaù 4% coù theå giaûm khaû naêng bôm.
• Tính coâng taùc

Traïng thaùi cuûa beâ toâng bôm phaûi deûo tôùi meàm
Yeâu caàu veà tính coâng taùc phuï thuoäc nhieàu vaøo tính
chaát cuûa caùt vaø neân tieán haønh thí nghieäm ñeå ñieàu
chænh khi caàn thieát.
Hình I.61 - Bôm beâ toâng baèng thieát bò bôm di ñoäng
Yeâu caàu cho beâ toâng bôm

Bôm beâ toâng gioáng nhö vieäc bôm moät “hoãn hôïp
chaát loûng” ñi qua ñöôøng oáng. Vaán ñeà laø phaûi giöõ cho
beâ toâng traùnh phaân taàng döôùi löïc taùc duïng leân noù.
• Xi maêng
Treân thöïc teá baát kyø loaïi xi maêng naøo cuõng coù theå söû
duïng trong beâ toâng bôm. Ñeå beâ toâng deã daøng di
chuyeån trong ñöôøng oáng, haøm löôïng xi maêng söû
duïng ít nhaát khoaûng 320 kg/m3.
• Coát lieäu troän

Theo kinh nghieäm cho thaáy vieäc taêng haøm löôïng haït
mòn (≤ 0.125mm, bao goàm xi maêng) leân khoaûng
400kg/m3 laøm caûi thieän ñaùng keå ñeán khaû naêng bôm
maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán cöôøng ñoä vaø ñoä beàn
cuûa beâ toâng.
Nhôø nhöõng caûi tieán veà thieát keá cuûa maùy bôm neân
yeáu toá hình daïng cuûa haït coát lieäu thoâ chæ aûnh höôûng
nhoû ñeán khaû naêng bôm.
Khuyeán caùo cho vieäc bôm beâ toâng

• Moät quy trình bôm nhòp nhaøng ñöôïc ñaûm baûo Ñaûm baûo an toaøn khi söû duïng beâ toâng bôm
bôûi söï keát hôïp toát giöõa caùc nhaân vieân ñieàu haønh Ñoâi khi vieäc phaân phoái vaø thi coâng beâ toâng
bôm, nhaø thaàu vaø nhaø cung caáp beâ toâng bôm coù theå trôû neân nguy hieåm
• Thieát laäp vaø toå chöùc coâng taùc bôm beâ toâng laø
Do ñoù trình töï vieäc thi coâng phaûi ñöôïc ñaûm
traùch nhieäm cuûa nhaân vieân ñieàu haønh bôm
baûo:
• Toác ñoä caáp vaø bôm beâ toâng neân thích hôïp vôùi
• Vaùn khuoân cho töôøng vaø coät phaûi ñuû
khaû naêng laøm vieäc cuûa ñoäi thi coâng beâ toâng.
cöùng ñeå chòu ñöôïc söï gia taêng aùp löïc
• Beâ toâng phaûi ñöôïc phaân phoái cho maùy bôm töø xe bôm beâ toâng.
boàn ñeå traùnh söï phaân taàng.
• Khoâng ñöôïc boá trí ñöôøng daây ñieän treân
• Nhaø thaàu chòu traùch nhieäm veà bieän phaùp thi khoâng naèm trong khu vöïc thi coâng
coâng vaø baûo döôõng beâ toâng thích hôïp.
• Beä ñôõ phaûi coù khaû naêng chòu ñöôïc taûi troïng
• Caàn khoaûng 0.5- 2.0m3 vöõa hoà xi maêng ñeå boâi khi bôm. Chæ thò cuûa nhaân vieân ñieàu haønh
trôn thieát bò bôm beâ toâng tröôùc khi söû duïng. phaûi ñöôïc tuaân thuû moät caùch nghieâm ngaët.
Löôïng vaät lieäu naøy khoâng ñöôïc söœ duïng cho caáu
kieän beâ toâng
9. Baûo döôõng Hình I.63
Muïc ñích
Muïc ñích cuûa vieäc baûo döôõng nhaèm baûo veä beâ toâng
traùnh khoûi söï maát nöôùc vaø nhöõng aûnh höôûng khoâng
toát trong suoát quaù trình ñoùng raén ban ñaàu cuûa beâ
toâng. Ñeå ñaœm baœo ñoä beàn cuœa beâ toâng, beân caïnh chæ
tieâu veà cöôøng ñoä, tính ñaëc chaéc cuœa beâ toâng cuõng
phaœi ñöôïc ñaœm baœo. Ñaëc bieät ñoái vôùi lôùp beâ toâng beà
maët, lôùp vöõa xi maêng sau khi ñoâng keát vôùi ñoä ñaëc
chaéc cao, ñoä thaám thaáp laø yeáu toá raát quan troïng.
Ñieàu naøy mang laïi cho beâ toâng khaû naêng choáng laïi
caùc yeáu toá aên moøn nhö cacbonat hay moät soá caùc loaïi Hình I.64
aên moøn khaùc. Quaù trình baûo döôõng beâ toâng bao goàm
taát caû caùc bieän phaùp ñeå baûo veä beâ toâng vöøa môùi thi
coâng ñang coøn non, trong khi ñôïi beâ toâng phaùt trieån
ñaày ñuû veà cöôøng ñoä. Muïc tieâu chính cuûa vieäc baûo
döôõng nhaèm baûo veä beâ toâng khoûi:
• Söï maát hôi nöôùc do gioù, maët trôøi, thôøi tieát
• Thôøi tieát khaéc nghieät (quaù noùng hay quaù laïnh) vaø
söï thay ñoåi nhieät ñoä ñoät ngoät
• Möa lôùn
• Traùnh söï aûnh höôûng sôùm töø caùc hôïp chaát beân
ngoaøi (daàu…)
Hieän töôïng khoâ nhanh

Vieäc baûo veä choáng laïi söï maát hôi nöôùc nhanh ñaëc
bieät quan troïng. Caùc bieän phaùp baœo döôõng phaûi
ñöôïc tieán haønh ngay sau khi beâ toâng ñöôïc thi coâng.
Vieäc maát nöôùc nhanh choùng ôû lôùp beà maët gaây neân
haäu quaœ (tham khaœûo phaàn III):
• Xuaát hieän nhöõng veát nöùt lôùn do co ngoùt deûo
• Cöôøng ñoä beâ toâng thaáp
• Beà maët beâ toâng buïi
• Ñoä ñaëc chaéc vaø tính beàn giaûm
• AÊn moøn coát theùp dieãn ra nhanh choùng
• Khaû naêng chòu maøi moøn thaáp
Moät soá phöông phaùp phoøng ngöøa

• Giöõ vaùn khuoân (chaäm thaùo vaùn khuoân)
• Phuû moät lôùp maøng (Hình I.63) Hình I.65
• Boïc baèng vaät lieäu caùch ly (Hình I.64)

• Phuû moät lôùp vaûi giöõ nöôùc (bao boá, vaûi ñòa
kyõ thuaät)
• Phun hôïp chaát baûo döôõng daïng loûng
(Hình I.65)
• Phun nöôùc baûo döôõng lieân tuïc
• Giöõ caáu kieän döôùi nöôùc (khi caáu kieän ñaõ baét
ñaàu ñoùng raén)
• Keát hôïp caùc phöông phaùp baûo döôõng
Toác ñoä khoâ Taùc ñoäng ñieån hình cuûa caùc yeáu toá naøy ñöôïc theå hieän
Toác ñoä khoâ phuï thuoäc vaøo: trong hình I.66, I.67 vaø I.68. Cho thaáy moái quan heä
giöõa caùc yeáu toá treân. Bieåu ñoà coù theå duøng ñeå döï
• Nhieät ñoä khoâng khí
ñoaùn toác ñoä khoâ cuûa beâ toâng.
• Nhieät ñoä beâ toâng
• Ñoä aåm
• Toác ñoä gioù.
vôùi toác ñoä gioù 20km/h,

Cöôøng ñoä [N/mm2]
Co ngoùt deœo [mm/m]

luoân giöõ aåm
beâ toâng khoâng ñöôïc baœo veä
4
40
giöõ aåm 3
30 trong voøng vôùi toác ñoä gioù 10km/h,
7 ngaøy beâ toâng khoâng ñöôïc baœo veä
20 2
khoâng
giöõ aåm söœ duïng hôïp chaát baœo döôõng
10 1 ñeå baœo veä beâ toâng
0 0
1 3 7 28 90 0 6 12 18 24
Ñoä tuoåi thí nghieäm [ngaøy] Thôøi gian [giôø]
Hình I.66 - AŒnh höôûng cuûa khaû naêng giöõ nöôùc ñeán cöôøng Hình I.67 - Bieåu ñoà theå hieän moái töông quan cuûa caùc yeáu toá
ñoä cuûa lôùp beâ toâng beà maët neâu treân. Bieåu ñoà coù theå ñöôïc söû duïng ñeå öôùc löôïng toác ñoä
khoâ cuûa beâ toâng.
Hình I.68 - Bieåu ñoà tính toaùn toác ñoä

khoâ lôùp beà maët tieáp xuùc cuûa beâ toâng
Ví duï minh hoïa: ñoä aåm töông ñoái nhieät ñoä beâ toâng
Nhieät ñoä khoâng khí: 280C % 'C
Ñoä aåm töông ñoái: 50 % 100
Nhieät ñoä beâ toâng: 280C 80
Toác ñoä gioù: 5 m/sec. 40

60
Keát quaû: toác ñoä khoâ = 0.8 kg/m2 giôø 35
40 30
25
20 20
15
10
0
10 20 30
nhieät ñoä moâi tröôøng (0C)

toác ñoä gioù 10
4
m/giaây
8
toác ñoä khoâ 6

(kg/m2 giôø)
2
4
1 2
0
10. AÛnh höôûng cuûa vaùn khuoân Hình I.69

Khuoân khoâng kín
Khuoân ñoùng vai troø quan troïng trong söï thaønh coâng nöôùc
cuûa moät coâng trình. Vaùn khuoân taïo hình daïng beà
maët, boá cuïc vaø maøu saéc beâ toâng. Noù ñaûm baûo cho
keát caáu beâ toâng chính xaùc veà kích thöôùc vaø hình thöùc
nhöng thoâng thöôøng coâng taùc vaùn khuoân chöa ñöôïc
quan taâm ñuùng möùc.
Löïa choïn vaùn khuoân

Nhaø thaàu xaây döïng thöôøng löïa choïn vaùn khuoân döïa
treân caùc tieâu chí sau: Hình I.70
• Nhieäm vuï cuûa keát caáu/ cuûa coâng trình. Bong troùc maët
beâ toâng
• Yeâu caàu veà chaát löôïng cuûa lôùp beâ toâng beà maët
• Soá löôïng khuoân coù theå duøng laïi
• Löôïng nhaân coâng ñeå laép ñaët khuoân
• Tính chaát caùch nhieät
• Giaù
Vaät lieäu thoâng thöôøng duøng cho vaùn khuoân

• Goã thoâ, vaùn goã
Hình I.71
• Nhöïa (polyester, polystyrene, linoleum, Beâ toâng baùm
elastomers, ...) chaët vaøo beà maët
khuoân goã
• Theùp, nhoâm
Yeâu caàu daønh cho vaùn khuoân

• Kích thöôùc chính xaùc
• Kín nöôùc (hình I.69)
• Cöùng, khoâng meùo moù
• Saïch seõ
Hình I.72
• Khoâng baùm dính vaøo beà maët beâ toâng sau ñoùng
Beà maët beâ toâng
raén (hình I.70 vaø hình I.71) ñöôïc taïo nhaùm
• Taïo beà maët keát caáu ñeïp (hình I.72)
Loaïi vaùn khuoân

Vaùn khuoân thaám nöôùc thöôøng taïo ra ñöôïc beà maët
beâ toâng nhaün boùng, bôûi vì chuùng coù khaû naêng haáp
thuï löôïng nöôùc dö thöøa vaø bong boùng khí. Beà maët
cuûa vaùn khuoân goã neân chæ goàm moät baûn roäng duy
nhaát vaø ñöôïc söû duïng moät soá laàn nhaát ñònh, vì ñoä
huùt nöôùc cuûa vaùn khuoân seõ giaûm sau moãi laàn söû Hình I.73
duïng, ñieàu naøy gaây aûnh höôûng ñeán maøu saéc cuûa beà Ñoä huùt nöôùc
khoâng ñoàng ñeàu
maët beâ toâng. Vaùn khuoân töø goã thoâ neân ñöôïc phuû
cuûa goã duøng laøm
moät lôùp vöõa xi maêng tröôùc khi duøng laàn ñaàu tieân ñeå vaùn khuoân aûnh
loaïi boû nhöïa caây chaát laøm ngaên caûn quaù trình thuûy höôûng ñeán beà
hoùa cuûa xi maêng. Lôùp phuû naøy cuõng seõ laøm ñoä thaám maët cuûa beâ toâng
nöôùc cuûa beà maët vaùn khuoân trôû neân ñoàng ñeàu (hình
I.73).
Loaïi khuoân choáng thaám nöôùc laøm tích luõy vöõa hoà taïi
beà maët cuûa beâ toâng. Ñieàu naøy daãn ñeán söï khoâng
ñoàng ñeàu veà maøu saéc cuûa beà maët beâ toâng. Beà maët bò
phaân taàng lôùn coù theå daãn ñeán vieäc giaûm ñoä beàn cuûa
beâ toâng (Tham khaûo phaàn III.A “Söï phaân taàng cuûa beâ
toâng”). Do ñoù khi söû duïng vaùn khuoân coù tính thaám
huùt nöôùc hoaëc ñoái vôùi loaïi vaùn khuoân coù gaén caùc
ñöôøng thoaùt nöôùc baèng sôïi polypropylene ôû beà maët
tieáp xuùc cuûa beâ toâng seõ mang nhieàu lôïi theá hôn.
Chaát thaùo vaùn khuoân

Chaát thaùo vaùn khuoân laøm cho vieäc thaùo vaùn khuoân
trôû neân deã daøng hôn ñeå traùnh vieäc laøm hö beà maët
cuûa beâ toâng. Taïi cuøng moät ñieåm, chuùng vöøa coù theå
baûo veä beà maët cuûa beâ toâng vaø baûo veä vaät lieäu vaùn
khuoân. Thoâng thöôøng tröôùc khi ñaët coát theùp ,vaùn
khuoân ñöôïc boâi ñeàu moät lôùp moûng chaát thaùo khuoân.
Hoùa chaát dö thöøa neân ñöôïc lau khoâ baèng vaûi (hình
I.74). Nguyeân nhaân thöôøng xuyeân cuûa hieän töôïng beà
maët beâ toâng coù maøu xaùm khoâng ñeàu coù theå do vieäc
söû duïng khoâng phuø hôïp chaát thaùo vaùn khuoân.
Hình I.74
AÛnh höôûng cuûa chaát thaùo vaùn khuoân ñeán beà maët beâ toâng:
– Traùi: hoùa chaát dö thöøa ñöôïc lau khoâ
– Phaûi: söœ duïng quaù nhieàu chaát thaùo khuoân
ÖÙng duïng cho nhöõng
Phaàn II:
49
yeâu caàu ñaëc bieät

A. Coâng trình cô sôû haï taàng
1. Giôùi thieäu 2. Xi maêng cho caùc coâng trình
Ñeå taïo ñieàu kieän cho söï phaùt trieån kinh teá taïi Vieät cô sôû haï taàng
Nam, vieäc ñaàu tö phaùt trieån caùc döï aùn cô sôû haï taàng
Taïi mieàn nam Vieät Nam, xi maêng ñöôïc söû duïng cho
laø raát quan troïng nhö: ñöôøng cao toác, caàu, ñeâ ñaäp,
caùc coâng trình cô sôû haï taàng laø xi maêng Portland
caàu caûng, caùc nhaø maùy naêng löôïng…
hoãn hôïp (PCB40), tuaân theo tieâu chuaån TCVN 6260
hoaëc ASTM C1157 vôùi haøm löôïng kieàm töông ñöông
Caùc coâng trình cô sôû haï taàng laø tieàn ñeà cô sôû ñeå phaùt
thaáp (Na2O töông ñöông < 0.60%) ñeå phoøng traùnh
trieån neàn kinh teá, do ñoù caùc coâng trình naøy caàn ñöôïc
phaûn öùng kieàm-coát lieäu.
thieát keá coù ñoä beàn vöõng cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc
coâng trình thoâng thöôøng (toøa nhaø, tröôøng hoïc,…). Phaûn öùng kieàm-coát lieäu laø phaûn öùng xaûy ra giöõa coát
Ví duï nhö moät döï aùn caàu neáu ñöôïc baûo trì moät caùch lieäu vaø haøm löôïng kieàm trong beâ toâng, hai taùc nhaân
thích hôïp seõ coù ñoä beàn vöõng keùo daøi töø 50 naêm cho naøy töông taùc vôùi nhau trong moâi tröôøng nöôùc taïo
ñeán 100 naêm hoaëc thaäm chí laâu hôn nöõa. thaønh khoaùng daïng gel coù khaû naêng giaõn nôû gaây ra
caùc veát nöùt trong beâ toâng. Toác ñoä cuûa phaûn öùng naøy
Ñeå ñaït ñöôïc tuoåi thoï laâu daøi nhö vaäy, beâ toâng cho raát chaäm trong thôøi gian ñaàu, tuy nhieân sau khoaûng
caùc coâng trình cô sôû haï taàng ñoøi hoûi phaûi ñaëc bieät coù 5 ñeán 10 naêm thì caùc veát nöùt do phaûn öùng naøy seõ
ñoä beàn cao, vôùi nhöõng thaønh phaàn ñöôïc choïn löïa phaùt trieån vaø coù theå deã daøng nhaän thaáy ñöôïc.
moät caùch thaän troïng.
Trong moâi tröôøng xaâm thöïc (toàn taïi caùc taùc nhaân aên
moøn nhö clo, sun-phaùt, nöôùc bieån,…), caàn thieát phaûi
boå sung caùc bieän phaùp phoøng ngöøa (tham khaœo
phaàn II.B).
Khuyeán caùo töø Holcim

Söû duïng xi maêng PCB40 theo tieâu chuaån
TCVN 6260:2009 hoaëc ASTM C1157- loaïi GU,
vôùi haøm löôïng kieàm thaáp (haøm löôïng Na 2O
töông ñöông < 0.60%)
50
B. Beâ toâng vaø xi maêng trong
moâi tröôøng xaâm thöïc
(nöôùc bieån, nöôùc thaûi…)
1. Giôùi thieäu 2. Xi maêng Portland beàn
Ñeå ñaûm baûo tuoåi thoï laâu daøi cho caùc coâng trình xaây sun-phaùt
döïng trong moâi tröôøng xaâm thöïc, caùc yeáu toá caàn
Ñaëc tính chính cuûa xi maêng Portland beàn sun-phaùt
ñöôïc quan taâm ñaëc bieät ñoái vôùi caùc caáu kieän beâ toâng:
laø haøm löôïng C3A thaáp, khoaùng ñaëc tröng cuûa xi
loaïi xi maêng, caáp phoái, thi coâng ñaàm duøi, vaø khoâng
maêng, laø thaønh phaàn phaûn öùng vôùi taùc nhaân
keùm phaàn quan troïng laø coâng taùc baûo döôõng.
sun-phaùt trong moâi tröôøng taïo thaønh khoaùng
Trong ñoù, yeáu toá then choát chính laø löïa choïn loaïi xi ettringite, khoaùng naøy giaõn nôû gaây öùng suaát noäi laøm
maêng söû duïng, khi caáu kieän beâ toâng laøm vieäc trong xuaát hieän caùc veát nöùt trong caáu kieän beâ toâng.
caùc moâi tröôøng xaâm thöïc khaùc nhau nhö:
• Taùc nhaân sun-phaùt trong moâi tröôøng taùc ñoäng Haøm löôïng khoaùng C3A trong xi maêng chæ coù theå xaùc
ñeán caáu truùc xi maêng (khoaùng C3A trong xi ñònh treân maãu xi maêng Portland (OPC). Ñoái vôùi xi
maêng) vaø gaây ra veát nöùt trong beâ toâng. maêng hoãn hôïp, caùc thaønh phaàn phuï gia seõ laøm thay
• Ion clo thaåm thaáu vaøo caùc loã roãng trong beâ toâng ñoåi thaønh phaàn hoùa cuûa xi maêng, do ñoù coâng thöùc
vaø coù theå daãn ñeán aên moøn keát caáu coát theùp trong tính haøm löôïng khoaùng C3A trong xi maêng (coâng
caáu kieän beâ toâng. thöùc Bogue: C3A = 2.65Al2O3 – 1.692Fe2O3) khoâng coøn
hôïp leä.
• Caùc taùc nhaân aên moøn khaùc (moâi tröôøng coù ñoä pH
thaáp, axít…) coù theå taán coâng vaøo caáu truùc xi maêng
Xi maêng Portland beàn sun-phaùt tuaân theo caùc tieâu
theo cô cheá hoøa tan caùc thaønh phaàn cuœa noù.
chuaån sau:
Trong caùc moâi tröôøng aên moøn, 2 loaïi xi maêng • TCVN 6067
chuyeân bieät ñöôïc söû duïng chính: • ASTM C150 – loaïi II (beàn sun-phaùt trung bình)
• Xi maêng portland beàn sun-phaùt (chuû yeáu khaùng hoaëc loaïi V (beàn sun-phaùt cao)
laïi yeáu toá sun-phaùt) • BS 4027
• Xi maêng portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt Giaù trò haøm löôïng C3A toái ña ñöôïc quy ñònh trong caùc
tieâu chuaån:
Xi maêng
Ghi chuù thoâng thöôøng
Söû duïng xi maêng beàn sun-phaùt chæ laø moät TCVN
trong nhöõng yeáu toá keát hôïp ñeå coù theå taïo ra ASTM
beâ toâng coù ñoä beàn cao Loaïi II (MS)
ASTM
Ñeå taêng ñoä beàn cuûa beâ toâng, coù theå aùp duïng 4 Loaïi V (HS)
quy taéc sau:
BS 4027
% C 3A
• Löïa choïn loaïi xi maêng thích hôïp cho beâ
3.5 5 7 8 9
toâng trong moâi tröôøng xaâm thöïc
Ghí chuù: Theo tieâu chuaån TCVN 6067 thì xi maêng OPC loaïi II
• Giaûm tyû leä nöôùc/ xi maêng, ñeå giaûm haøm
(tuaân theo tieâu chuaån ASTM C150) seõ khoâng ñöôïc xem laø xi
löôïng loã roãng trong beâ toâng
maêng beàn sun-phaùt.
• Lôùp beâ toâng baûo veä coát theùp phaûi ñaûm baûo
Hình II.1 - Haøm löôïng C3A toái ña quy ñònh trong caùc tieâu
ñoä daøy phuø hôïp
chuaån khaùc nhau
• Coù phöông phaùp baûo döôõng beâ toâng phuø
hôïp ñeå ñaûm baûo chaát löôïng cao cho lôùp beâ Baèng caùch giôùi haïn haøm löôïng khoaùng C3A, xi maêng
toâng baûo veä coát theùp Portland beàn sun-phaùt chæ coù theå baûo veä beâ toâng khoûi
taùc nhaân aên moøn sun-phaùt trong moâi tröôøng. Nhöng
xi maêng portland beàn sun-phaùt khoâng boå sung khaû
naêng khaùng laïi aên moøn töø Ion clo hay nhöõng yeáu toá
aên moøn khaùc (moâi tröôøng pH thaáp, axít,…) so vôùi beâ
toâng söû duïng xi maêng PCB40 thoâng thöôøng.
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Beâ toâng vaø xi maêng trong moâi tröôøng xaâm thöïc (nöôùc bieån, nöôùc thaûi…) 51
3. Xi maêng Portland hoãn hôïp Ñoä thaám cuûa beâ toâng coù theå ñöôïc xaùc ñònh baèng thí
nghieäm xaùc ñònh ñoä thaám clo (ASTM C1202 hoaëc
beàn sun-phaùt TCXDVN 306:2005), ñoái vôùi moãi caáp phoái beâ toâng
Ñöôïc boå sung caùc phuï gia khoaùng ñaëc tröng cho xi rieâng bieät trong töøng döï aùn.
maêng, beâ toâng söû duïng xi maêng hoãn hôïp beàn
sun-phaùt coù caáu truùc ñaëc chaéc hôn, giaûm tính thaám Thí nghieäm xaùc ñònh nhanh toác ñoä thaåm thaáu cuûa
cuûa beâ toâng ñoái vôùi nöôùc vaø clo, töø ñoù taêng khaû naêng ion clo vaøo khoái beâ toâng gaây aên moøn coát theùp. Caùc
baûo veä coát theùp töø caùc yeáu toá aên moøn vaø taêng tuoåi keát quaû ño ñöôïc phaân loaïi theo 4 caáp ñoä:
thoï cho keát caáu.
Xi maêng portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt tuaân theo RAÁT THAÁP THAÁP TRUNG BÌNH CAO
caùc tieâu chuaån:
Cu-long
• TCVN 7711:2007 0 1000 2000 3000 4000
• ASTM C1157 – loaïi HS Ñoä thaám Clo
• EN : CEM III/ CEM IV - loaïi SR
Hình II.3
Tieâu chuaån ASTM quy ñònh tính naêng beàn sun-phaùt
Thieát bò xaùc ñònh
döïa treân ñoä giaõn nôû cuûa thanh vöõa xi maêng ñöôïc nhanh ñoä thaám clo
ngaâm trong moâi tröôøng sun-phaùt (ASTM C1012). Thí
nghieäm tieán haønh ño laïi kích thöôùc vaø xaùc ñònh phaàn
traêm ñoä giaõn nôû cuûa thanh vöõa sau 6 vaø 12 thaùng
trong dung dòch sun-phaùt.
0.3
0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0
Keát quaû tham khaûo cho beâ toâng Maùc 35-40MPa:
7d 14d 21d 28d 56d 91d 105d 112d 180d
Giôùi haïn ñoä giaõn nôœ thanh vöõa vôùi
• Söû duïng xi maêng PCB40 thoâng thöôøng: > 5000
Xi maêng thoâng thöôøng
xi maêng beàn sun-phaùt trung bình
Cu-loâng (cao)
Giôùi haïn ñoä giaõn nôœ thanh vöõa vôùi
Xi maêng Holcim Extra Durable (HS)
• Söû duïng xi maêng hoãn hôïp beàn sun-phaùt: 1000 –
xi maêng beàn sun-phaùt cao
1500 Co-loâng (thaáp)
Vieäc söû duïng phuï gia choáng thaám nöôùc khoâng laøm
giaûm ñoä thaám clo cuûa beâ toâng moät caùch hieäu quaû
vì ion clo thaám thaáu vaøo beâ toâng qua caùc loã roãng
mao daãn.

Ñoái vôùi beâ toâng laøm vieäc trong moâi tröôøng
aên moøn (nöôùc bieån, khu vöïc ngaäp maën, nöôùc
thaûi…), Holcim ñeà nghò söû duïng xi maêng
Hình II.2 - Thí nghieäm xaùc ñònh phaàn traêm giaõn nôœ cuœa Portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt (theo tieâu
thanh vöõa xi maêng ngaâm trong dung dòch sun-phaùt chuaån TCVN 7711:2007 vaø ASTM C1157-HS),
mang laïi nhöõng tính naêng lôïi theá sau:
Theo tieâu chuaån EN 197-1:2011, moät soá loaïi xi maêng • Baûo veä keát caáu coát theùp toát hôn choáng laïi
hoãn hôïp ñaëc bieät ñöôïc xem laø beàn sun-phaùt döïa caùc yeáu toá aên moøn
treân kinh nghieäm laâu naêm coù ñöôïc trong söû duïng vaø • Beâ toâng beàn sun-phaùt loaïi cao
thöû nghieäm.
• Tính beàn cao hôn choáng laïi caùc taùc nhaân aên
moøn khaùc (axít, moâi tröôøng pH thaáp,…)
52
C. Caáu kieän beâ toâng khoái lôùn
1. Giôùi thieäu Ñeå giaûm thieåu caùc ruûi ro naøy, caùc bieän phaùp ñaëc bieät
sau caàn ñöôïc tieán haønh:
Trong caùc caáu kieän beâ toâng khoái lôùn, nhieät thuûy hoùa
• Giôùi haïn nhieät ñoä cheânh leäch toái ña ∆T < 200C
cuûa xi maêng taïi taâm khoái ñoå seõ taêng ñoät bieán. Trong
hoaë c giôù i haï n gradient nhieä t ñoä toá i ña giöõ a
quaù trình ñoùng raén, nhieät ñoä naøy coù theå leân ñeán 85 –
2 ñieå m trong khoá i ñoå ∆T/m < 50 oC
1000C ñoái vôùi caùc khoái ñoå coù chieàu daøy lôùn neáu söû
(TCVN 305:2004)
duïng xi maêng thoâng thöôøng. Khi beâ toâng ñaõ ñoùng
• Giôùi haïn nhieät ñoä toái ña trong taâm khoái ñoå
raén thì nhieät ñoä trong loøng khoái ñoå giaûm daàn, söï
Tmax < 70oC
cheânh leäch nhieät ñoä trong loøng khoái beâ toâng taïo ra
öùng suaát noäi trong caáu kieän, gaây ra caùc veát nöùt nhieät. • Vieäc söœ duïng caùc loaïi vaät lieäu baœo oân beân trong
Hình II.4 vaùn khuoân giuùp giöõ nhieät taïi beà maët khoái ñoå vaø
Söï phaùt trieån cuœa laøm giaœm söï cheânh leäch nhieät ñoä. Neân giöõ vaùn
nhieät thuœy hoaù khuoân trong vaøi ngaøy cho ñeán khi ∆T < 200C.
trong loøng beâ toâng Thaùo vaùn khuoân quaù sôùm seõ laøm cho beà maët beâ
khoái lôùn coù theå daãn
toâng bò laøm laïnh nhanh vaø bò nöùt.
ñeán nöùt vì nhieät
Phöông phaùp naøy caàn ñöôïc suy xeùt aùp duïng khi beà
daøy khoái ñoå > 1.5m.
Ñoái vôùi caùc caáu kieän beâ toâng ñaëc bieät, caùc yeâu caàu
naøy coù theå ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi khoái ñoå coù chieàu
daøy > 1m, khi caùc veát nöùt nhieät coù theå gaây ra nhöõng
hö hao lôùn cho coâng trình (Ví duï: keát caáu ñöôøng
haàm, kho chöùa gas…)
2. Xi maêng cho keát caáu beâ

toâng khoái lôùn
Nhieät ñoä taêng cao taïi taâm khoái ñoå gaây ra aûnh höôûng Ñeå kieåm soaùt söï phaùt trieån nhieät ñoä trong caáu kieän
raát lôùn ñeán caáu truùc khoái beâ toâng: beâ toâng khoái lôùn, caùc loaïi xi maêng ñaëc bieät vôùi nhieät
• Nhieät ñoä treân 700C seõ coù khaû naêng xaûy ra hieän thuûy hoùa thaáp ñöôïc söû duïng nhö:
töôïng trì hoaõn söï hình thaønh khoaùng Ettringite • TCVN 7712:2007
(DEF- Delayed Ettingite Formation) trong khoái beâ • ASTM C1157 – LH (nhieät thuûy hoùa thaáp)
toâng, daãn ñeán caùc veát nöùt trong caáu kieän beâ toâng
• BS-EN – loaïi ít toûa nhieät
trong thôøi gian daøi.
Tieâu chuaån chaâu aâu EN söû duïng phöông phaùp thí
• Nhieät ñoä cuûa khoái beâ toâng cao (ñaëc bieät laø cao
nghieäm xaùc ñònh nhieät thuûy hoùa khaùc so vôùi tieâu
hôn 700C) seõ laøm giaûm cöôøng ñoä cuûa beâ toâng ôû
chuaån ASTM – Phöông phaùp thí nghieäm xaùc ñònh
28 ngaøy.
nhieät thuûy hoùa theo EN khoâng saün coù taïi caùc phoøng
80 thí nghieäm ôû Vieät Nam.
Tmax < 700C
70
ΔT > 200C (veát nöùt beà maët)
60 Trong loøng
Nhieät ñoä, 0C
Beà maët
40
Thaùo vaùn
khuoân
20
ΔT > 200C
Beà maët khoâng ñöôïc baœo döôõng khoâng nöùt
nhieät ñoä giaœm maïnh Hình II.5 - AŒnh höôœng
0 cuœa vieäc thaùo vaùn
0 1 2 3 4 5 6 7 8 khuoân trong vieäc giaœm
Ngaøy thieåu veùát nöùt do nhieät
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Caáu kieän beâ toâng khoái lôùn 53
3. Beâ toâng cho keát caáu khoái lôùn

Ñeå ñaït ñöôïc giôùi haïn nhieät ñoä trong keát caáu beâ toâng
khoái lôùn, moät vaøi thoâng soá ñoùng vai troø aûnh höôûng
ñeán keát quaû cuoái cuøng, caàn phaûi tieán haønh xaùc ñònh
nhö:
• Nhieät thuûy hoùa cuûa xi maêng
• Cöôøng ñoä yeâu caàu cuûa beâ toâng, quyeát ñònh caáp
phoái söû duïng (bao goàm haøm löôïng xi maêng söû
duïng)
• Chieàu daøy cuûa khoái ñoå
Caáp phoái be toâng coù theå ñöôïc toái öu hoùa nhö sau :
• Toái öu haøm löôïng xi maêng baèng caùch söû duïng
Hình II.7 - Khoái ñoå thöœ taïi coâng trình
theâm caùc loaïi phuï gia sieâu hoùa deûo
• Söû duïng coát lieäu coù kích thöôùc lôùn hôn
Sau khi thi coâng khoái ñoå, caùc bieän phaùp baûo döôõng
• Yeâu caàu cöôøng ñoä cuûa beâ toâng ôû tuoåi 56 ngaøy che chaén baèng caùc vaät lieäu caùch nhieät (toái thieåu
thay vì 28 ngaøy. 5cm) laø raát caàn thieát ñeå giaûm thieåu söï cheânh leäch
Nhieät ñoä cuûa beâ toâng töôi neân ñöôïc haï thaáp nhaát coù nhieät ñoä giöõa beà maët vaø taâm khoái ñoå. Baûo döôõng
theå. Taïi mieàn Nam Vieät Nam, nhieät ñoä cao nhaát cuûa baèng caùch töôùi nöôùc khoâng ñöôïc söû duïng vì seõ laøm
beâ toâng töôi coù theå kieåm soaùt ôû 30 – 320C baèng caùch: maát nhieät taïi beà maët khoái ñoå.
• Che chaén coát lieäu ñeå giaûm nhieät ñoä cuûa chuùng
Trong suoát quaù trình ñoùng raén, nhieät ñoä cuûa khoái ñoå
• Töôùi aåm cho coát lieäu thöôøng xuyeân beâ toâng phaûi ñöôïc theo doõi moãi giôø trong voøng ít
• Söû duïng heä thoáng laøm laïnh nöôùc hoaëc keát hôïp nhaát 3 ngaøy. Ñeå theo doõi nhieät ñoä khoái ñoå coù theå laép
vôùi nöôùc ñaù ñaët heä thoáng ñaàu ño nhieät ñoä taïi caùc vò trí khaùc nhau
trong khoái ñoå nhö hình veõ minh hoïa.
Tröôùc khi tieán haønh thi coâng khoái ñoå beâ toâng, caàn
tieán haønh laøm khoái ñoå thöû vôùi chieàu daøy baèng vôùi
khoái ñoå thöïc teá. Ñeå kieåm tra söï thoœa maõn caùc yeâu
caàu kyõ thuaät, khoái ñoå thöû naøy ñöôïc baûo döôõng caùch
nhieät caùc maët (toái thieåu laø 5cm) sao cho töông töï vôùi
khoái ñoå thöïc teá. Khuyeán caùo töø Holcim
Ñeå giaûm thieåu caùc nguy cô gaây nöùt trong caáu
kieän khoái lôùn, caàn keát hôïp caùc bieän phaùp sau:
• Söû duïng xi maêng ít toûa nhieät tuaân theo
muùt xoáp tieâu chuaån TCVN 7712:2007 vaø ASTM
C1157 loaïi LH (ít toûa nhieät) ñeå giaûm thieåu
5T veát nöùt do nhieät
4T • Nhieät ñoä cuûa beâ toâng töôi neân kieåm soaùt
1T
2T < 300C
3T
• Baûo döôõng khoái beâ toâng baèng lôùp vaät lieäu
5M
4M 1M 2M caùch nhieät (daøy toái thieåu 5cm) ñeå traùnh
vieäc maát nhieät taïi beà maët khoái ñoå
3M
Tröôùc khi thi coâng khoái ñoå, caàn tieán haønh khoái
5B
ñoå thöû ñeå kieåm chöùng vieäc ñaùp öùng caùc yeâu
1B 2B caàu veà nhieät ñoä
4B
• Nhieät ñoä toái ña trong loøng
3B
khoái beâ toâng < 700C
• Nhieät ñoä cheânh leäch toái ña < 200C
Hình II.6 - Khoái ñoå thöœ

54
D. Beâ toâng cöôøng ñoä cao
1. Giôùi thieäu
Beâ toâng cöôøng ñoä cao coù cöôøng ñoä vaø ñoä cöùng cao
hôn beâ toâng thöôøng (modun ñaøn hoài E cao hôn). Beâ
toâng cöôøng ñoä cao laø beâ toâng coù cöôøng ñoä töø 60MPa
ñeán 100MPa. Treân 100 MPa, beâ toâng ñöôïc xeáp vaøo
loaïi beâ toâng sieâu cöôøng.
Beâ toâng cöôøng ñoä cao ñöôïc söû duïng chuû yeáu ôû
nhöõng caáu kieän chòu löïc lôùn nhö coät, töôøng loõi (vaùch
thang maùy) trong nhöõng coâng trình nhaø cao taàng.
Ngoaøi ra coøn öùng duïng laøm daàm döï öùng löïc cho
coâng trình caàu.
Vì beâ toâng coù cöôøng ñoä cao neân noù coù theå giaûm kích
thöôùc cuûa coät leân ñeán 45%, so vôùi beâ toâng thoâng
thöôøng thì beâ toâng cöôøng ñoä cao ñem laïi nhieàu lôïi
ích nhö:
Trong xaây döïng:

• Tieát kieäm theùp vaø giaûm chi phí treân 1 ñôn vò
chieàu daøi coät.
• Giaûm ñöôïc troïng löôïng vaø nhöõng chi phí cho
phaàn moùng.
Vôùi coâng trình:

• Coät coù tieát dieän nhoû hôn, kieán truùc ñeïp hôn.
• Coù nhieàu khoâng gian hôn.
Giaœm tieát dieän coät

6000 100%
90%
5000
80%
Dieän tích beà maët (m2)
70%
4000
60%
(%) giaœm
3000 50%
40%
2000
30%
1000 20%
10%
0 0%
B40 B60 B80 B100
Maùc beâ toâng
Nguoàn: BCA Pillars on Safe Built Environment (Singapore)
Hình II.8 - Töông quan giöõa maùc beâ toâng vaø khaœ naêng giaœm
tieát dieän coät Hình II.9 - Coät coù ñöôøng kính nhoœ söœ duïng trong coâng trình
nhaø cao taàng
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Beâ toâng cöôøng ñoä cao 55
2. Saûn xuaát vaø söû duïng beâ toâng Moät vaøi khuyeán caùo ñeå duy trì chaát löôïng beâ toâng:
• Kieåm soaùt ñoä aåm trong coát lieäu, ñaët bieät laø caùt
cöôøng ñoä cao (söû duïng thieát bò ñaàu doø ñoä aåm).
Nhìn chung, beâ toâng cöôøng ñoä cao ñöôïc saûn xuaát • Kieåm soaùt vaø theo doõi chaát löôïng silica fume
ñaëc bieät baèng caùch löïa choïn caùc thaønh phaàn nhö: thoâng qua heä thoáng ñònh löôïng töï ñoäng.
• Xi maêng chaát löôïng cao vôùi khoái löôïng khoaûng • Thieát laäp heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän,
450-500kg/m3. ñaûm baûo beâ toâng caáp lieân tuïc vaø giaûm ruûi ro rôùt
• Tyû leä nöôùc/ xi maêng < 0.35. cöôøng ñoä.
• Coát lieäu ñöôïc tuyeån choïn vôùi caáp phoái haït toái öu. • Phoøng thí nghieäm noäi boä ñöôïc ñaùnh giaù vaø
chöùng nhaän theo yeâu caàu cuûa ISO/IEC 17025. Ñoä
• Söû duïng caùc chaát laáp ñaày sieâu mòn nhö (silica
tin caäy cuûa phöông phaùp kieåm tra noäi boä raát
fume, xæ sieâu mòn) ñeå toái öu hoùa haøm löôïng haït
quan troïng trong vieäc ñaûm baûo chaát löôïng beâ
mòn.
toâng oån ñònh cho döï aùn.
• Söû duïng phuï gia sieâu deûo theá heä môùi nhaát.
Do coù tyœ leä nöôùc/ xi maêng thaáp, neân beâ toâng cöôøng
Beâ toâng cöôøng ñoä cao coù haøm löôïng haït mòn cao vôùi
ñoä cao coù khuynh höôùng deã nöùt hôn beâ toâng thoâng
tyû leä nöôùc/ xi maêng thaáp vaø coù khuynh höôùng bò
thöôøng, chính vì theá quaù trình baœo döôõng laø vaán ñeà
dính. Coù theå bôm vaø ñoå beâ toâng naøy vôùi tính coâng
quan troïng:
taùc cao, thoâng thöôøng söû duïng ñoä suït > 180mm.
• ÔÛ giai ñoaïn ñaàu, duøng chaát baûo döôõng cho beà maët.
Vôùi nhöõng caáu kieän beâ toâng coù beà daøy lôùn (>1m), caàn • Baûo döôõng baèng vaûi öôùt ít nhaát trong 7 ngaøy
löu yù ñaëc bieät ñeå giaûm thieåu söï phaùt trieån nhieät ñoä ngay khi coù theå.
trong khoái beâ toâng trong suoát quaù trình ñoùng raén
cuûa xi maêng. Trong tröôøng hôïp ñoù, caáp phoái thieát keá
phaûi phuø hôïp vôùi keát caáu beâ toâng khoái lôùn.
Beâ toâng coù cöôøng ñoä cao (60MPa – 100 MPa)
Vôùi nhöõng nhaø cung caáp beâ toâng, thöû thaùch lôùn • Caáp cöôøng ñoä: B45-B80 (TCVNXD 356:2005)
nhaát cuûa beâ toâng cöôøng ñoä cao laø duy trì chaát löôïng hoaëc C50/60 – C80/95 (EN 206)
trong suoát thôøi gian vaän chuyeån vaø thi coâng – theo • Ñoä suït: > 180mm
töøng xe boàn- vaø phoøng traùnh vieäc rôùt cöôøng ñoä cuûa
beâ toâng cho coâng trình.
Kieåm soaùt chaát löôïng beâ toâng, traïm beâ toâng caàn ñöôïc trang bò:
• Thieát bò ñaàu doø ñoä aåm trong bin chöùa caùt
• Heä thoáng ñònh löôïng töï ñoäng cho silica fume
• Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän
• Phoøng thí nghieäm noäi boä ñöôïc ñaùnh giaù
hôïp chuaån theo ISO/IEC 17025
56
E. Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn
1. Giôùi thieäu Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn coù nhöõng öu ñieåm
noåi baät sau:
Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn coù tính coâng taùc cao
a/ Tieát kieäm chi phí vaø thôøi gian
hôn nhieàu so vôùi beâ toâng thoâng thöôøng, giuùp cho
quaù trình ñoå beâ toâng caùc haïng muïc nhö töôøng • Thi coâng nhanh hôn vôùi ít nhaân coâng hôn
moûng, coät nhanh hôn vaø deã daøng hôn, vôùi beà maët • Deã daøng bôm hôn ôû khoaûng caùch xa hôn vaø cao hôn.
hoaøn thieän ñeïp hôn. • Hoaøn thieän beà maët deã daøng hôn
• Giaûm tieáng oàn töø vieäc ñaàm leøn
• Nhöõng haïng muïc phöùc taïp coù theå ñoå beâ toâng
cuøng moät luùc
• Haïn cheá maát thôøi gian vaø kinh phí ñeå söûa chöõa
nhöõng hö hoûng treân beâ toâng
b/ Naâng cao chaát löôïng coâng trình

• Beâ toâng ñaït ñöôïc ñoä ñoàng nhaát cao ngay caû
nhöõng choã coù maät ñoä coát theùp daøy ñaëc.
• Taïo khaû naêng lieân keát tuyeät vôøi giöõa beâ toâng vaø
coát theùp.
• Khoâng caàn söûa chöõa nhöõng loã roãng vaø roã toå ong
Hình II.10 - Kieåm tra ñoä chaœy cuœa beâ toâng töï leøn
treân beâ toâng.
• Beà maët hoaøn thieän laùng mòn hôn.
Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn coù theå phaân bieät
ñöôïc vôùi beâ toâng thoâng thöôøng thoâng qua tính coâng
taùc (ñoä chaûy) vaø yeâu caàu ñaàm cho beâ toâng:
Beâ toâng Ñoä chaœy Ñaëc ñieåm
Khoâng caàn ñaàm

660
Beâ toâng töï leøn rung trong quaù
– 850mm
trình ñoå beâ toâng
Deã ñoå hôn cho keát

450 caáu coù maät ñoä coát
Beâ toâng chaûy
– 650mm theùp cao
(iùt toán coâng ñaàm)
Yeâu caàu phaûi ñaàm

Beâ toâng thöôøng <450mm
rung
Baœng II.1 - Ñoä chaœy cuœa nhöõng loaïi beâ toâng khaùc nhau
Trong lónh vöïc beâ toâng töï leøn, coù theå phaân thaønh
Hình II.11 - Thi coâng beâ toâng töï leøn nhöõng loaïi khaùc nhau (Tieâu chuaån höôùng daãn cuûa
chaâu AÂu cho beâ toâng töï leøn)
• 550 – 650mm (SF1): beâ toâng saøn vôùi löôïng coát
theùp haïn cheá.
• 660 – 750mm (SF2) : coät, töôøng
• 760 – 850mm (SF3): haïng muïc coù hình daïng
phöùc taïp vôùi nhieàu chi tieát vaùn khuoân.
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Beâ toâng chaûy vaø Beâ toâng töï leøn 57
2. Saûn xuaát beâ toâng chaûy/ Khi söû duïng beâ toâng chaûy hoaëc beâ toâng töï leøn, phaûi
ñaëc bieät chuù yù ñeán vaán ñeà vaùn khuoân:
Beâ toâng töï leøn • Vaùn khuoân phaûi ñöôïc laép raùp thaät kín, ñeå traùnh
Moät caùch toång quaùt, beâ toâng chaûy/ beâ toâng töï leøn vöõa bò chaûy ra ngoaøi.
chaát löôïng cao ñöôïc saûn xuaát ñaëc bieät treân cô sôû löïa • AÙp löïc cuûa beâ toâng chaûy/ beâ toâng töï leøn leân vaùn
choïn caùc thaønh phaàn chaát löôïng cao nhö: khuoân cao hôn so vôùi beâ toâng thoâng thöôøng, ñaëc
• Xi maêng chaát löôïng cao vaø oån ñònh bieät ôû caùc haïng muïc theo chieàu doïc. Vaùn khuoân
• Coát lieäu ñöôïc tuyeån choïn vôùi caáp phoái haït toái öu. phaûi ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñeå choáng laïi aùp löïc
thuûy tónh.
• Söû duïng thaønh phaàn laáp ñaày (Ñaù voâi hoaëc moät
nguyeân lieäu khaùc) ñeå taêng löôïng haït mòn.
• Söû duïng loaïi phuï gia sieâu deûo tieân tieán nhaát.
• Boå sung taùc nhaân ñieàu chænh ñoä nhôùt cho hoãn
hôïp beâ toâng.
Khi thieát keá moät caáp phoái beâ toâng, caàn chuù yù nhöõng
ñieåm ñaëc bieät sau ñeå caáp phoái luoân luoân oån ñònh:
• AÛnh höôûng cuûa vieäc thay ñoåi (duø laø nhoû) löôïng
nöôùc trong beâ toâng.
• Söï xuaát hieän hieän töôïng phaân taàng vaø choáng
phaân taàng.
• Khaû naêng loït qua coát theùp (duïng cuï L Box – Thí
nghieäm beâ toâng töï leøn) Hình II.12 - Thí nghieäm beâ toâng töï leøn baèng phöông phaùp ño
hoäp L vaø phöông phaùp ño J-ring
Ñoái vôùi nhöõng haïng muïc coù ñoä daøy lôùn (> 1.5m), caàn
löu yù ñaëc bieät ñeå giaûm thieåu söï phaùt trieån nhieät ñoä
trong khoái beâ toâng trong suoát quaù trình ñoùng raén
cuûa xi maêng. Trong tröôøng hôïp naøy, caáp phoái beâ
toâng caàn ñöôïc thieát keá phuø hôïp vôùi caùc yeâu caàu cho
beâ toâng khoái lôùn
Ñoái vôùi nhaø cung caáp beâ toâng, khoù khaên chính ñoái
vôùi saûn xuaát beâ toâng chaûy/ beâ toâng töï leøn laø laøm sao
duy trì ñöôïc chaát löôïng beâ toâng trong suoát thôøi gian Beâ toâng chaûy/ Beâ toâng töï leøn
vaän chuyeån vaø thi coâng – theo töøng xe boàn – vaø • Cöôøng ñoä : B25-B45 (TCXDVN 356:2005)
traùnh hieän töôïng phaân taàng cuõng nhö roã toå ong treân theo yeâu caàu coâng trình
haïng muïc ñaõ hoaøn thieän. • Ñoä chaûy : tuøy theo yeâu caàu cuûa öùng duïng
+/- 50mm
Moät soá khuyeán caùo ñeå duy trì chaát löôïng:
• Kieåm soaùt ñoä aåm cuûa coát lieäu, ñaëc bieät laø caùt
Ñeå kieåm soaùt chaát löôïng cuûa beâ toâng,
(ñaàu doø ñoä aåm)
traïm beâ toâng töôi phaûi ñöôïc trang bò:
• Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän, ñeå ñaûm
• Thieát bò ñaàu doø ñoä aåm trong bin chöùa caùt
baûo cung caáp beâ toâng ñuùng chaát löôïng vaø giaûm
• Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän
thieåu nguy cô rôùt cöôøng ñoä.
• Phoøng thí nghieäm noäi boä ñöôïc ñaùnh
• Phoøng thí nghieäm noäi boä phaœi ñöôïc ñaùnh giaù vaø
giaù hôïp chuaån theo ISO/IEC 17025
chöùng nhaän theo yeâu caàu cuûa ISO/IEC 17025. Ñoä
tin caäy cuûa phöông phaùp kieåm tra noäi boä raát
quan troïng trong vieäc ñaûm baûo chaát löôïng beâ
toâng oån ñònh cho döï aùn.
58
F. Coát lieäu gia coá xi maêng
1. Giôùi thieäu Coát lieäu gia coá xi maêng coù 2 loaïi nhö sau:
• Caùt gia coá xi maêng – khoâng chöùa coát lieäu thoâ
Coát lieäu gia coá xi maêng coù theå söû duïng cho nhöõng
öùng duïng khaùc nhau: • Ñaù 0/25 gia coá xi maêng
• Lôùp moùng treân cho keát caáu ñöôøng boä vaø ñöôøng
cao toác
• Neàn kho coâng nghieäp chòu taûi lôùn, caûng container …
• Lôùp phaân boá taœi troïng ñeàu leân beà maët coïc CDM
(CDM: phöông phaùp xi maêng troâïn saâu ñeå gia coá
ñaát neàn)
Maët ñöôøng
Hình II.15 - Caùt gia coá xi maêng
Lôùp moùng treân
Keát caáu
Taœi troïng ñöôøng
Lôùp moùng döôùi
Ñaát yeáu
Gia coá
ñaát yeáu
baèng coïc
CDM
Hình II.16 - Ñaù gia coá xi maêng
Hình II.13 - Keát caáu ñöôøng ñieån hình
Khi coát lieäu ñöôïc troän vôùi moät löôïng nhoû xi maêng,
khaû naêng chòu löïc vaø ñoä cöùng (E- modun ñaøn hoài)
cuûa lôùp coát lieäu seõ gia taêng, keùo daøi tuoåi thoï cuûa 2. Xi maêng cho gia coá coát lieäu
coâng trình xaây döïng.
Xi maêng ñöôïc söû duïng ñeå gia coá lôùp coát lieäu phaûi
Ñoái vôùi cuøng moät khaû naêng chòu löïc, troän xi maêng ñaûm baûo hieäu quaû cao ñeå phaùt trieån cöôøng ñoä daøi
vaøo coát lieäu seõ laøm giaûm yeâu caàu veà ñoä daøy cuûa lôùp ngaøy cuõng nhö tính coâng taùc keùo daøi ñuû ñeå thi coâng
coát lieäu, laøm giaûm vieäc söœ duïng caùc nguoàn taøi cuûa hoãn hôïp. Thí nghieäm toái öu trong phoøng thí
nguyeân thieân nhieân vaø coát lieäu ñaét tieàn. nghieäm seõ tìm ra caáp phoái thích hôïp giöõa xi maêng
vaø coát lieäu
Toång quaùt, xi maêng phaûi tuaân theo:

• TCVN 6260 : 2009, loaïi PCB40
hoaëc
• TCVN 4316 : 2007, loaïi PCBBFS40
Hình II.14 - Thi coâng ñaàm leøn lôùp moùng ñöôøng

ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Coát lieäu gia coá xi maêng 59
3. Quy trình thöû nghieäm cho 2.16
coát lieäu gia coá xi maêng 2.14
Dung troïng khoâ (g/cm3)

2.12
Coát lieäu gia coá xi maêng ñöôïc thöû nghieäm theo caùc
2.10
böôùc sau
• Xaùc ñònh ñoä aåm toái öu vaø dung troïng khoâ lôùn 2.08
nhaát baèng phöông phaùp proctor theo caùc tieâu 2.06

chuaån sau 2.04
o 22TCN 333-06 2.02
hoaëc Ñoä aåm toái öu
2.00
o ASSHTO T180 - ASSHTO T99 5% 6% 7% 8% 9% 10% 11% 12% 13% 14%
Ñoä aåm
Thöû laàn löôït nhöõng ñoä aåm khaùc nhau cho hoãn hôïp Hình II.19 - Töông quan giöõa ñoä aåm vaø dung troïng khoâ
(coát lieäu + xi maêng) cho ñeán khi ñaït ñöôïc giaù trò
dung troïng khoâ lôùn nhaát. Ñoä aåm taïo ra dung troïng • Tuøy thuoäc vaøo kích thöôùc coát lieäu, khuoân coùõ theå
khoâ lôùn nhaát (theo ñoà thò dung troïng-ñoä aåm) seõ laø ñöôïc löïa choïn theo höôùng daãn cuûa caùc phöông
ñoä aåm toái öu (Hình II.18) phaùp sau
o Coát lieäu thoâ:
22TCN 246/ASTM D558
hoaëc
o Coát lieäu mòn (<4.75mm):
ASTM D1632
Maãu theo tieâu chuaån Maãu theo tieâu chuaån

22TCN 246 - ASTM D558 ASTM D1632
101.6 x 116.4 mm 71 x 142 mm
Hình II.17 - Thieát bò xaùc ñònh ñoä aåm toái öu
Hình II.20 - Caùc kích thöôùc maãu khaùc nhau ñeå xaùc ñònh
cöôøng ñoä neùn
Löu yù: Khi söû duïng tieâu chuaån / phöông phaùp thöû
nghieäm khaùc nhau, cöôøng ñoä ño ñöôïc seõ khaùc nhau
ñoái vôùi cuøng moät caáp phoái thieát keá. Tieâu chuaån ASTM
D1633 ñeà xuaát caùc heä soá hieäu chænh cho caùc loaïi
khuoân khaùc nhau
Baœng II.2
Tyû leä chieàu daøi/ ñöôøng kính Heä soá hieäu chænh
Heä soá hieäu chænh
(L/D) cöôøng ñoä cöôøng ñoä cho
2.0 1.0 caùc maãu coù kích
thöôùc khaùc nhau
1.75 0.98
1.50 0.96
1.25 0.93
1.00 0.87
Hình II.18 - Thí nghieäm xaùc ñònh ñoä aåm toái öu baèng
phöông phaùp proctor
60 ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Coát lieäu gia coá xi maêng
• Baûo döôõng • Khoaûng thôøi gian hoãn hôïp coát lieäu gia coá xi
o Maãu seõ ñöôïc baûo döôõng trong khuoân ôû nhieät maêng coù tính coâng taùc toát ñöôïc quy ñònh cuï theå
ñoä phoøng trong 12 giôø theo tieâu chuaån EN 13286-45
o Laáy maãu ra khoûi khuoân baèng thieát bò ñuøn maãu o Khoái löôïng theå tích cuûa hoãn hôïp ñöôïc xaùc
ñònh ngay sau khi troän (p(0)) vaø sau moät
o Tieáp tuïc baûo döôõng maãu trong tuû döôõng aåm
khoaûng thôøi gian chôø (coù theå laø 30 phuùt)
o Keát thuùc giai ñoaïn baûo döôõng trong tuû döôõng
o Khoaûng thôøi gian hoãn hôïp coát lieäu gia coá xi
aåm, laáy maãu ngaâm trong nöôùc trong voøng 4
maêng coù tính coâng taùc toát laø thôøi gian maø
giôø tröôùc khi thí nghieäm
hoãn hôïp coù khoái löôïng theå tích khoâ khoaûng
98% cuûa p(0)
• Thí nghieäm cöôøng ñoä neùn nôû hoâng tuaân theo
tieâu chuaån ASTM D1633 p (t)
p (0)
o Coù theå söû duïng maùy coù vít ñieàu chænh löïc, vôùi
toác ñoä gia taûi ban ñaàu khoaûng 0.05 inch (1 0,98p (0)
mm)/ phuùt khi maùy ñang chaïy ôû cheá ñoä

khoâng laøm vieäc.
o Vôùi maùy thuûy löïc, ñieàu chænh taûi vôùi toác ñoä
khoâng ñoåi trong giôùi haïn (140 ± 70 kPa/s)
0
• Tính coâng taùc cuûa coát lieäu gia coá xi maêng fs f
Wpc
o Cuõng gioáng nhö beâ toâng thoâng thöôøng, coát
lieäu gia coá xi maêng coù tính coâng taùc trong Hình II.21 - Ñoà thò xaùc ñònh tính coâng taùc cho lôùp coát lieäu
suoát thôøi gian vaät lieäu ñöôïc vaän chuyeån, thi gia coá xi maêng
coâng, san laáp vaø ñaàm leøn.
Noùi caùch khaùc, tieâu chuaån cho pheùp maát toái ña 2%
o Thôøi gian giöõ ñöôïc tính coâng taùc toát seõ phuï
khoái löôïng theå tích sau khi ñaàm neùn, ñaây laø nguyeân
thuoäc raát nhieàu vaøo loaïi xi maêng vaø coát lieäu,
nhaân laøm suy giaûm cöôøng ñoä cuûa lôùp gia coá coát
caáp phoái thieát keá vaø nhieät ñoä cuûa hoãn hôïp. Noù
lieäu-xi maêng. Sau thôøi gian coù tính coâng taùc toát, söï
coù theå naèm trong khoaûng töø 2-3 giôø ñeán 10
giaûm dung troïng seõ taêng leân, laøm cöôøng ñoä chòu neùn
giôø vaø thaäm chí nhieàu hôn.
tieáp tuïc giaûm.
Hoãn hôïp coát lieäu - xi maêng söû duïng xi maêng coù thôøi
gian baét ñaàu ninh keát daøi hôn seõ cho pheùp nhieàu
thôøi gian hôn cho san laáp maët baèng, vaän chuyeån vaø
ñaàm chaët, ñaûm baûo chaát löôïng toát hôn cho lôùp coát
lieäu gia coá xi maêng.
ÖÙng duïng cho nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät Coát lieäu gia coá xi maêng 61
4. Toái öu hoùa coát lieäu gia coá MPa

Hoãn hôïp caùt + caùt nghieàn (50:50)
xi maêng 6.00
5.52
ÔÛ mieàn Nam Vieät Nam, coù raát nhieàu loaïi caùt vôùi
5.00
chaát löôïng khaùc nhau vì vaäy vieäc löïa choïn caùt laø raát
quan troïng, cuõng nhö vieäc löïa choïn loaïi xi maêng
4.00
phuø hôïp sao cho coù khaû naêng töông thích toát vôùi 3.03
coát lieäu ñaõ choïn. 3.00
2.57
1.83
Ñeå toái öu hoùa haøm löôïng xi maêng, thöû nghieäm taïi 2.00
1.19 1.43
phoøng thí nghieäm ñöôïc yeâu caàu ñeå toái öu hoùa haøm 1.50
1.02
löôïng xi maêng ví duï nhö: 3%, 5%, 7% (Tyû leä xi maêng 1.00
treân hoãn hôïp). 0.67
0.00
Döïa treân yeâu caàu cuûa döï aùn ñaët ra ñoái vôùi cöôøng ñoä
3% 3.6% 4% 5% 7%
Haøm löôïng xi maêng
yeâu caàu, lieàu löôïng xi maêng toái öu coù theå ñöôïc xaùc 7 ngaøy
ñònh thoâng qua phaân tích hoài quy. 28 ngaøy Cöôøng ñoä yeâu caàu
Ngoaøi ra, thöû nghieäm taïi döï aùn caàn phaûi ñöôïc tieán Thí nghieäm ñöôïc thöïc hieän theo :
Xaùc ñònh ñoä aåm toái öu AASHTO T180
haønh ñeå xaùc nhaän laïi caùc keát quaû thöû nghieäm trong Cheá taïo maãu ASTM D558
phoøng thí nghieäm vôùi caùc thieát bò phoái troän vaø ñaàm Thí nghieäm cöôøng ñoä neùn ASTM D1633
neùn thöïc teá, tröôùc khi thi coâng ñaïi traø.
Hình II.23 - Töông quan giöõa haøm löôïng xi maêng vaø cöôøng ñoä
Sau khi ñaàm chaët moät lôùp coát lieäu-xi maêng, neân
duøng moät lôùp baûo döôõng thích hôïp (phun nhöïa
ñöôøng + caùt) ñeå:
• Phoøng traùnh vieäc maát nöôùc trong giai ñoaïn ñaàu
cuûa quaù trình thuûy hoùa vaø traùnh maát cöôøng ñoä
• Giaûm taùc ñoäng cuûa nöôùc möa rôi xuoáng, ñaëc bieät Khuyeán caùo töø Holcim
laø trong thôøi gian ñaàm neùn.
Ñoái vôùi coát lieäu gia coá xi maêng, Holcim khuyeán caùo söû duïng xi
maêng PCB40 theo TCVN 6260:2009 hoaëc TCVN 4316:2007.
Tröôùc khi thöïc hieän döï aùn, tieán haønh thí nghieäm tröôùc trong
phoøng thí nghieäm laø caàn thieát ñeå toái öu hoùa caáp phoái:
• Xaùc ñònh haøm löôïng nöôùc toái öu vaø dung troïng toái öu cuûa
hoãn hôïp
• Kieåm tra cöôøng ñoä chòu neùn vôùi ít nhaát 3 lieàu löôïng xi maêng
khaùc nhau
• Baèng phöông phaùp hoài quy, xaùc ñònh lieàu löôïng xi maêng toái
öu, ñeå ñaït ñöôïc cöôøng ñoä thieát keá
Hình II.22 - Raœi vaø lu leøn lôùp caùt gia coá xi maêng
62
Nguyeân nhaân vaø bieän

Phaàn III:
phaùp phoøng ngöøa nhöõng

khuyeát taät trong beâ toâng
Trong xaây döïng, beâ toâng coù theå coù nhieàu khuyeát taät khaùc nhau, gaây ra bôûi caùc hieän töôïng nhö:
• Hieän töôïng phaân taàng cuûa beâ toâng
• Caùc loaïi veát nöùt khaùc nhau cuûa beâ toâng
• Hieän töôïng cacbonat hoùa beâ toâng vaø aên moøn coát theùp
• AÊn moøn beâ toâng trong moâi tröôøng nöôùc bieån
• Söï taán coâng gaây aên moøn beâ toâng cuûa caùc hôïp chaát hoùa hoïc trong ñaát vaø nöôùc ngaàm
• Söï taán coâng beâ toâng do löûa
Coù moät caùch nhìn nhaän ñuùng veà caùc khuyeát taät naøy cuõng nhö nguyeân nhaân cuûa noù seõ cho
pheùp ngöôøi söû duïng coù caùc bieän phaùp phoøng traùnh thích hôïp, nhôø ñoù giuùp caûi thieän chaát
löôïng cuõng nhö laøm taêng tính beàn vöõng cuûa coâng trình.
A. Hieän töôïng phaân taàng cuûa beâ toâng 63
Moät soá hieän töôïng phaân taàng cuûa beâ toâng coù theå Nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc
xaûy ra trong quaù trình vaän chuyeån vaø thi coâng (laéng Moät soá nguyeân nhaân quan troïng cuûa hieän töôïng
xuoáng, ñaàm chaët). Söï phaân taàng laøm suy giaûm chaát phaân taàng trong beâ toâng, töø ñoù cuõng chæ ra bieän
löôïng vaø thaåm myõ cuûa beâ toâng vôùi nhieàu möùc ñoä phaùp khaéc phuïc hieän töôïng naøy:
khaùc nhau. • Ñoä ñoàng nhaát cuûa beâ toâng khoâng toát
• Söû duïng phuï gia sieâu deûo quaù lieàu
Hieän töôïng phaân taàng coù theå xaœy ra:
• Ñoå vaø ñaàm beâ toâng khoâng thích hôïp (chieàu cao
• Giöõa caùc thaønh phaàn coát lieäu khaùc nhau
rôi beâ toâng quaù lôùn, caùc ñieåm baét ñaàu xaû beâ toâng
• Giöõa coát lieäu vaø vöõa hoà xi maêng quaù xa nhau, ñaàm rung quaù nhieàu)
• Giöõa caùt vaø nöôùc • Caáp phoái beâ toâng khoâng phuø hôïp (coát lieäu keùm
Treân thöïc teá khoâng theå phaân bieät ba loaïi phaân taàng chaát löôïng, löôïng xi maêng söû duïng khoâng ñuû)
naøy moät caùch roõ raøng. • Côõ haït lôùn nhaát cuûa coát lieäu quaù lôùn so vôùi boá trí
coát theùp cuûa haïng muïc ñoå beâ toâng
Moät soá hieän töôïng phaân taàng ñieån hình trong beâ • Thôøi gian troän quaù ngaén
toâng nhö:
• Vaùn khuoân coù loã hôû, laøm cho vöõa hoà xi maêng
• Söï taäp trung cuûa coát lieäu thoâ trong beâ toâng thoaùt ra ñöôïc
(gaây ra veát roã toå ong)
• Maät ñoä coát theùp quaù daøy ñaëc
• Söï taäp trung cuûa nöôùc dö taùch ra vôùi caùc haït mòn
taïi beà maët thaúng ñöùng.
• Hieän töôïng taùch nöôùc treân beà maët beâ toâng. Taùch
nöôùc laø nguyeân nhaân laøm cho beà maët beâ toâng
khoâng ñeàu, bò buïi vaø xoáp.
• Hieän töôïng vi phaân taàng hay söï taùch lôùp giöõa xi
maêng vaø caùt mòn. Hieän töôïng naøy laøm cho beà
maët beâ toâng coù nhieàu khuyeát taät.
Hình III.1 - Beà maët beâ toâng bò roã Hình III.2 - Ñaù taäp trung do beâ toâng bò phaân taàng, nguyeân nhaân
do chieàu cao rôi cuûa beâ toâng quaù lôùn khi bôm vaø maät ñoä coát
theùp quaù daøy ñaëc
64
B. Hieän töôïng nöùt beâ toâng
Kieãm soaùt veát nöùt Phaân loaïi veát nöùt
Taïi sao kieåm soaùt veát nöùt trong beâ toâng laø vaán ñeà Coù raát nhieàu loaïi nöùt khaùc nhau treân keát caáu beâ
quan troïng? Moät yeâu caàu cô baûn cuûa baát kyø keát caáu toâng, nhöng coù theå phaân thaønh 5 loaïi veát nöùt chính
beâ toâng laø tuoåi thoï söœ duïng lôùn hôn tuoåi thoï thieát keá nhö sau: nöùt do oån ñònh deûo, nöùt do co ngoùt deûo,
mong ñôïi. Beâ toâng phaûi coù khaû naêng chòu maøi moøn, nöùt vì nhieät, nöùt do co ngoùt khoâ, veát nöùt raïn (chaân
choáng ñöôïc hieän töôïng xaâm thöïc bôûi moâi tröôøng vaø chim) (Hình III.3).
theo cheá ñoä baûo trì ñaõ ñöôïc thieát keá. Neáu keát caáu beâ
toâng ñaùp öùng tuoåi thoï nhö thieát keá trong ñieàu kieän 9 4
laøm vieäc vôùi moâi tröôøng giaû ñònh tröôùc ñoù thì beâ 4
toâng coù theå ñöôïc xem laø beàn vöõng. 13 2 8 8
10
Haàu heát caùc khuyeát taät treân beâ toâng thöôøng thaáy laø 3 6
caùc veát nöùt. Chuùng laø keânh daãn laøm cho beâ toâng deã
bò taán coâng hôn bôûi söï xaâm nhaäp cuûa caùc yeáu toá 11
5
nguy haïi, töø ñoù deã xaûy ra hieän töôïng nöùt vôõ vaø beâ 5
12
toâng bò maøi moøn nhanh hôn. Chính vì theá, trong quaù
1
trình kieåm soaùt vaø traùnh veát nöùt, chuùng ta coù theå 14
8 7
laøm taêng tuoåi thoï cuûa keát caáu beâ toâng, tieát kieäm chi
8
phí cho vieäc söûa chöõa vaø xaây môùi, khi beâ toâng khoâng
coù veát nöùt thì beà maët cuõng seõ ñeïp hôn cuõng nhö taïo
söï an toaøn cho ngöôøi söû duïng.
Hình III.3 - Nhöõng ñieåm xuaát hieän veát nöùt treân caáu kieän beâ
toâng
a. OÅn ñònh deûo: 4, 5, 6, 13
Beà roäng veát nöùt cho pheùp b. Co ngoùt deûo: 1, 2 , 3
Ñoái vôùi caáu kieän beâ toâng coát theùp khoâng coù quy c. Nöùt vì nhieät: 11, 12
ñònh cuï theå, thì beà roäng veát nöùt toái ña cho d. Co ngoùt khoâ : 8
pheùp laø 0.3mm theo tieâu chuaån ACI 224R vaø BS
e. Nöùt raïn beà maët: 9, 10
8110. Caùc veát nöùt coù beà roäng lôùn hôn phaûi
ñöôïc söûa chöõa khaéc phuïc baèng keo epoxy.
Moãi loaïi veát nöùt seõ xuaát hieän treân beâ toâng trong
nhöõng thôøi gian khaùc nhau töø luùc thi coâng cho ñeán
khi beâ toâng ñoùng raén (Hình III.4)
Giôø Ngaøy Tuaàn Thaùng Naêm
OÅn ñònh deœo

Co ngoùt deœo
Nöùt vì nhieät
Co ngoùt khoâ
Hình III.4 – Khoaûng thôøi gian xuaát hieän caùc veát nöùt
Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng Hieän töôïng nöùt beâ toâng 65
1. Nöùt do oån ñònh deûo Nhöõng bieän phaùp phoøng traùnh nöùt do
Khi beâ toâng coøn deûo, hieän töôïng thoaùt nöôùc treân oån ñònh deûo
beà maët do troïng löïc baûn thaân cuûa beâ toâng laéng • Taêng tính keát dính cuûa hoãn hôïp vôùi ñuû
xuoáng. Neáu keøm theo söï giôùi haïn bôûi vaùn khuoân haøm löôïng haït mòn vaø traùnh hieän töôïng
hoaëc coát theùp, nöùt coù theå xaûy ra. phaân taàng.
• Taêng tyû leä kích thöôùc lôùp beâ toâng baœo veä
Caùc veát nöùt xaûy ra khi beâ toâng coøn deûo vaø nöôùc taùch so vôùi ñöôøng kính coát theùp baèng caùch
ra vaãn taêng leân vaø bao phuû beà maët beâ toâng. Chuùng taêng ñoä daøy lôùp beâ toâng baûo veä hoaëc
coù xu höôùng xuaát hieän doïc theo caùc vò trí coù vai troø giaûm kích thöôùc coát theùp.
khung giöõ, ví duï nhö thanh coát theùp, hoaëc vò trí coù
• Laép gheùp vaùn khuoân chính xaùc vaø chaéc
söï thay ñoåi kích thöôùc treân beâ toâng. Nhöõng veát nöùt
chaén.
naøy coù theå khaù roäng ôû beà maët, coù xu höôùng phaùt
• Ñaàm beâ toâng ñeàu vaø ñaày ñuû.
trieån ñeán vò trí coát theùp hoaëc nhöõng vò trí khung giöõ
khaùc vôùi beà roäng veát nöùt nhoû laïi (Hình III.5). Trong • Baûo döôõng beâ toâng kòp thôøi vaø ñuùng caùch.
nhöõng tröôøng hôïp beâ toâng phaûi tieáp xuùc vôùi moâi
tröôøng xaâm thöïc, ñieàu naøy coù theå laøm taêng nguy cô
aên moøn coát theùp vaø gaây ra moái ñe doïa ñeán ñoä beàn
cuûa beâ toâng.
Veát nöùt coù theå tieáp tuïc phaùt trieån hôn nöõa, do söï co
ngoùt khoâ, laøm cho veát nöùt xuaát hieän ñeán heát chieàu
saâu cuûa keát caáu beâ toâng. Loaïi nöùt naøy thöôøng laø do
beâ toâng khoâng coù ñoä ñoàng nhaát (quaù trình ñaàm
rung) vaø ñoä suït beâ toâng cao (beâ toâng quaù nhaõo). Loaïi
veát nöùt naøy coù chieàu saâu khoaûng 6 – 8 mm treân moät
ñôn vò chieàu saâu cuûa caáu kieän beâ toâng (töông öùng
vôùi toác ñoä thoaùt nöôùc 6-8 lít/m3). Nhöõng haïng muïc
thöôøng bò nöùt do oån ñònh deûo nhö: phaàn caáu kieän ôû
saâu, ñænh coät, saøn daàm beâ toâng,…
Hình III.5
Höôùng xuaát hieän
Veát nöùt do oån ñònh deûo
Veát nöùt taïi vò trí thay ñoåi tieát dieän cuûa nhöõng veát
nöùt treân beâ toâng
do oån ñònh deûo
Vò trí thanh
Vò trí haït coát lieäu lôùn
theùp chòu löïc
MAËT CAÉT A-A MAËT CAÉT A-A
Veát nöùt taïi vò

Veát nöùt A A
A A trí thay ñoåi
do oån
tieát dieän
ñònh
deûo
(a) (b)
66 Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng Hieän töôïng nöùt beâ toâng
2. Nöùt do co ngoùt deûo Nhöõng bieän phaùp phoøng traùnh nöùt do

Nöùt do co ngoùt deûo thöôøng xaûy ra treân beà maët cuûa beâ co ngoùt deûo
toâng töôi trong suoát quaù trình hoaøn thieän hoaëc ngay • Duøng bieän phaùp phun hôïp chaát choáng
sau khi hoaøn thieän (tröôùc khi beâ toâng keát thuùc ninh thoaùt hôi nöôùc sau khi laùng maët.
keát). Veát nöùt do co ngoùt deûo thoâng thöôøng xuaát hieän • Traùnh ñoå beâ toâng trong caùc ñieàu kieän khaéc
ngaãu nhieân, khoâng theo söï ñònh höôùng roõ raøng naøo. nghieät nhö gioù nhieàu hoaëc khoâ nhaát trong
ngaøy.
Loaïi veát nöùt naøy thöôøng xaûy ra khi toác ñoä thoaùt hôi
• Thöïc hieän vieäc baûo döôõng ngay khi hoaøn
nöôùc cuûa beà maët vöôït quaù toác ñoä thoaùt hôi nöôùc töø
taát giai ñoaïn hoaøn thieän beà maët caøng sôùm
trong loøng beâ toâng ra beà maët. Noù laøm cho beâ toâng bò
caøng toát.
co ngoùt cuïc boä, trong khi nhöõng phaàn khaùc cuûa beâ
• Laøm öôùt vaùn khuoân, neàn vaø coát theùp tröôùc
toâng khoâng bò co do khoâng bò maát nöôùc. Quaù trình
khi ñoå beâ toâng.
naøy taïo ra öùng suaát noäi trong beâ toâng, neáu öùng suaát
noäi naøy vöôït quaù öùng suaát keùo cuûa beâ toâng (thöôøng • Bao phuû beà maët beâ toâng baèng caùc taám
raát thaáp khi beâ toâng vöøa môùi ñöôïc thi coâng) veát nöùt choáng thoaùt hôi nöôùc tröôùc khi hoaøn thieän.
seõ xuaát hieän (Hình III.6). Veát nöùt naøy coù theå roäng tôùi • Söû duïng caùc sôïi polypropylene trong caáp
1mm. Nhöõng keát caáu beâ toâng daïng thanh hay taám phoái beâ toâng.
naèm ngang (daàm ngang, saøn) thoâng thöôøng deã bò
nöùt do co ngoùt deûo hôn. (Hình III.7)
Hình III.6 – Veát nöùt beà maët do co ngoùt deûo gaây ra bôûi sö maát Hình III.7 – Nöùt phaïm vi roäng treân beâ toâng do co ngoùt deûo
nöôùc treân lôùp maët
Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng Hieän töôïng nöùt beâ toâng 67
3. Nöùt raïn beà maët 4. Nöùt do co ngoùt khoâ

Veát raïn phaùt trieån theo maïng löôùi caùc khe nöùt nhoû Khi beâ toâng ñaõ ñoùng raén (keát thuùc ninh keát), söï co
ngaãu nhieân treân beà maët cuûa beâ toâng do co ngoùt cuûa ngoùt khoâ vaãn tieáp dieãn trong nhieàu tuaàn hoaëc nhieàu
lôùp beà maët. Caùc veát nöùt naøy thöôøng xuaát hieän treân thaùng tröôùc khi thöïc söï keát thuùc (Hình III.9). Nguyeân
caùc beà maët beâ toâng ñöôïc laøm laùng. Caùc veát nöùt naøy nhaân gaây ra co ngoùt khoâ (coøn goïi laø co ngoùt do quaù
hieám khi aûnh höôûng ñeán khaû naêng chòu löïc cuûa caáu trình thuûy hoùa) bao goàm:
kieän beâ toâng. • Phaûn öùng thuûy hoùa cuûa xi maêng vôùi nöôùc
• Söï bay hôi nöôùc xaûy ra taïi beà maët beâ toâng
Veát raïn thöôøng xaûy ra khi thi coâng beâ toâng khoâng
• Söï ñieàu chænh nhieät ñoä ban ñaàu cuûa beâ toâng theo
lieân tuïc, ñieàu kieän baûo döôõng keùm, beâ toâng troän quaù
nhieät ñoä moâi tröôøng
nhaõo, toác ñoä khoâ beà maët quaù nhanh hoaëc beâ toâng
hoaøn thieän quaù sôùm trong khi hieän töôïng thoaùt
nöôùc beà maët vaãn coøn dieãn ra. Hieän töôïng naøy Veát nöùt do co ngoùt khoâ seõ xuaát hieän vôùi beà roäng
thöôøng xuaát hieän treân beà maët beâ toâng ñöôïc laøm trong khoaœng 0.3-1mm/m, tuøy thuoäc vaøo caáp phoái
laùng (Hình III.8) vôùi nhöõng ñaëc ñieåm sau: beâ toâng, loaïi coát lieäu söû duïng, tyû leä nöôùc/ xi maêng vaø
möùc ñoä khoâ nhanh cuûa beâ toâng. Neáu ñoä aåm cuûa beâ
• Maïng löôùi caùc veát nöùt ngaãu nhieân treân beà maët.
toâng taêng, ví duï nhö khi bò ñaët döôùi trôøi möa, haïng
• Ñoä saâu ít khi vöôït quaù 2mm. muïc beâ toâng seõ bò giaõn nôû chuùt ít, nghóa laø co ngoùt
• Thöôøng hình thaønh nhöõng hình luïc giaùc coù khoâ seõ giaûm ñi moät phaàn nhoû naøo ñoù. Sau khi beâ
ñöôøng cheùo khoâng quaù 40mm. toâng khoâ trôû laïi, söï co ngoùt seõ xuaát hieän trôû laïi nhö
möùc ñoä ban ñaàu.
Söï co ngoùt khoâ naøy seõ gaây ra veát nöùt treân beâ toâng,
bôûi vì beâ toâng coù ñaëc tröng laø khoâng theå co laïi nhö
quaù trình dòch chuyeån do co ngoùt khoâ gaây ra. Söï dòch
chuyeån do co ngoùt khoâ coù theå bò ngaên chaën bôûi coát
theùp, bôûi lôùp neàn beân döôùi, hoaëc do moät phaàn haïng
muïc beâ toâng, baèng caùch naøo ñoù ñaõ ñöôïc gaén coá ñònh
vaøo trong nhöõng haïng muïc khaùc (söï ngaên chaën naøy
taïo ra caùc veát nöùt do co ngoùt).
Hình III.8 – Nöùt raïn beà maët beâ toâng
Nhöõng bieän phaùp phoøng traùnh nöùt

raïn beà maët
• Traùnh löôïng vöõa cao trong caáp phoái beâ
toâng (thieát keá tyû leä caùt/ coát lieäu thaáp)
• Söû duïng caùt thoâ, traùnh duøng caùt quaù mòn
• Kieåm soaùt toát thôøi gian ninh keát cuûa beâ
toâng
• Baûo döôõng beâ toâng sôùm nhaát coù theå.
• Khoâng hoaøn thieän beà maët beâ toâng trong
khi nöôùc coøn taùch ra
• Khoâng raéc xi maêng hoaëc traùt xi maêng khoâ
vaøo beâ toâng coøn aåm ñeå haáp thu nöôùc.
• Traùnh ñaàm beâ toâng quaù nhieàu.
Hình III.9 – Nöùt beâ toâng do co ngoùt khoâ treân neàn saøn
68 Causes and prevention of concrete defects Cracking
Ví duï ñieån hình cuûa nöùt do co ngoùt khoâ treân haïng

5. Nöùt do nhieät
muïc daàm chính vaø saøn nhö hình III.10.
Caùc veát nöùt do co ngoùt nhieät xuaát hieän do söï cheânh
leäch nhieät ñoä lôùn giöõa nhöõng vò trí khaùc nhau trong
khoái ñoå beâ toâng. Söï cheânh leäch nhieät ñoä naøy coù theå
phaùt sinh do beâ toâng laø vaät lieäu coù tính daãn nhieät
töông ñoái thaáp. Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra ñoái vôùi
nhöõng khoái ñoå lôùn, khi nhieät ñoä taêng trong suoát quaù
trình thuûy hoùa cuûa xi maêng, ñaëc bieät laø taïi taâm khoái
ñoå nhieät ñoä taêng raát cao. Khi quaù trình caân baèng
nhieät trong khoái ñoå beâ toâng xaûy ra, seõ sinh ra öùng
suaát noäi vì vuøng nhieät ñoä cao seõ co laïi nhieàu hôn so
vôùi vuøng nhieät ñoä thaáp. Neáu öùng suaát noäi naøy vöôït
quaù khaû naêng chòu keùo cuûa beâ toâng, veát nöùt seõ xuaát
hieän (Hình III.11)
Caùc veát nöùt do nhieät coù theå xaûy ra treân caùc haïng
muïc beâ toâng khoái lôùn nhö: ñaøi moùng, moùng beø,
coät lôùn.
Hình III.10 – Söï dòch chuyeån do co ngoùt khoâ bò ngaên chaën
gaây ra veát nöùt
Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa

Ít nhaát laø ñoái vôùi caùc haïng muïc beâ toâng coát
theùp lôùn, haàu nhö khoâng coù caùch naøo ñeå loaïi
boû hoaøn toaøn söï co ngoùt treân beâ toâng, do ñoù
veát nöùt do co ngoùt khoâ laø khoâng theå traùnh
khoûi. Nhöng baèng caùc bieän phaùp khaéc phuïc
phuø hôïp, coù theå traùnh ñöôïc nhöõng veát nöùt
roäng hoaëc veát nöùt gaây phaù huûy beâ toâng, vaø khi
ñoù caùc veát nöùt nhoû coù theå nhìn thaáy seõ xuaát
hieän moät caùch coù kieåm soaùt vaø chuùng voâ haïi.
Nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa:
• Laép ñaët, boá trí coát theùp phuø hôïp vôùi söï co
ngoùt cuûa beâ toâng
• Cöù moãi 6-9m chieàu daøi, boá trí khe co ñoái vôùi
caùc haïng muïc beâ toâng nhö daàm saøn lôùn
hoaëc töôøng daøi theo TCXDVN 313:2004
• Toái öu hoùa tæ leä nöôùc/ xi maêng trong Hình III.11 - Beâ toâng nöùt do nhieät
khoaûng 0.40-0.50
• Giaûm theå tích vöõa, söû duïng coát lieäu coù kích
thöôùc lôùn hôn. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa
Tham khaûo phaàn II.C
(ÖÙng duïng beâ toâng khoái lôùn)
C. Hieän töôïng cacbonat hoùa 69
vaø aên moøn coát theùp

Hieän töôïng cacbonat hoùa dieãn ra nhö theá naøo?
Cacbonat hoùa laø moät phaûn öùng hoùa hoïc cuûa CO2 töø
khoâng khí vôùi Ca(OH)2 trong beâ toâng. Quaù trình
cacbonat hoùa baét ñaàu treân beà maët beâ toâng vaø phaùt
trieån chaäm höôùng vaøo trong khoái beâ toâng. Cacbonat
hoùa coù aûnh höôûng tích cöïc ñeán beâ toâng, laøm beâ toâng
ñaëc chaéc hôn.
AÛnh höôûng cuûa hieän töôïng cacbonat hoùa trong beâ

toâng coát theùp
ÔÛ moät khía caïnh khaùc, hieän töôïng cacbonat hoùa coù
theå gaây toån haïi nghieâm troïng ñeán coát theùp trong beâ
Hình III.13 - Beâ toâng phuû heát coát theùp bò phaù huûy do
toâng. Trong beâ toâng khoâng bò cacbonat hoùa, ñoä kieàm
cacbonat hoùa vaø ræ seùt
cao (pH>12) seõ baûo veä coát theùp khoâng bò aên moøn.
Hieän töôïng cacbonat hoùa laøm giaûm ñoä kieàm (pH<9) Toác ñoä cacbonat hoùa
trong beâ toâng, vì vaäy hieän töôïng aên moøn coát theùp Toác ñoä cacbonat hoùa khi thaâm nhaäp vaøo beâ toâng tyû
baét ñaàu xaûy ra sôùm tröôùc khi hieän töôïng cacbonat leä vôùi khaœ naêng thaám cuûa beâ toâng. Toác ñoä naøy taêng
hoùa ñeán vò trí cuûa coát theùp (Hình III.12). AÊn moøn coát daàn theo thôøi gian (Hình III.14). Toác ñoä cacbonat hoùa
theùp taïo ra lôùp ræ seùt gaây tröông nôû theå tích laøm cho vaø ñoä daøy beâ toâng bò cacbonat cuõng bò aûnh höôûng
lôùp beâ toâng baûo veä coát theùp bò bong troùc (Hình bôûi nhieàu yeáu toá khaùc nhö laø löôïng xi maêng, cöôøng
III.13). Ñieàu naøy xaûy ra laøm cho coát theùp bò taán coâng ñoä beâ toâng, thôøi gian baœo döôõng ñoä aåm tieáp xuùc, coù
nhanh hôn bôûi caùc taùc nhaân aên moøn khaùc, vaø beâ theå thöôøng xuyeân, thænh thoaûng hoaëc hoaøn toaøn
toâng bò suy giaûm chaát löôïng nhanh choùng, daãn ñeán khoâng.
maát khaû naêng chòu taûi vaø ñoä beàn cuûa caáu kieän.
Chiều sâu cacbonat hóa (mm)
Thời gian (năm)
Hình III.14 - Chieàu saâu cacbonat hoùa thay ñoåi roäng theo thôøi
gian, phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá aûnh höôûng
Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa

Ñeå ngaên ngöøa aên moøn coát theùp do hieän töôïng
cacbonat hoùa gaây ra, phaûi ngaên hieän töôïng
naøy traùnh tieáp xuùc vôùi coát theùp. Ñieàu naøy ñöôïc
thöïc hieän bôûi:
• Lôùp beâ toâng baûo veä phaûi ñuû daøy ñeå bao phuû
heát coát theùp, ít nhaát 30mm.
• Baûo döôõng toát beâ toâng ñeå sau khi thaùo coáp
Hình III.12 - Cacbonat ñöôïc kieåm tra baèng phenolphthalein
pha beâ toâng coù beà maët toát vaø toác ñoä
treân maët caét beâ toâng. Khi thöû baèng Phenolphtalein beâ toâng
coù maøu tím thì beâ toâng chöa bò cacbonat hoùa cacbonat laø thaáp nhaát.
70
D. Söï thoaùi hoùa cuûa beâ toâng
trong moâi tröôøng nöôùc bieån
Trong moâi tröôøng bieån, beâ toâng coù theå bò taán coâng Khi coù maët Clo trong beâ toâng, coát theùp coù theå bò aên
bôûi hai cô cheá chính: moøn cuïc boä, ngay caû khi ñoä pH trong beâ toâng cao
• Clo- taùc nhaân gaây aên moøn coát theùp (pH>12). Cô cheá naøy ñöôïc goïi laø “aên moøn ñieåm”
(Hình III.16), khaùc vôùi daïng aên moøn phaân boå nhö
• Söï taán coâng cuûa ion sun-phaùt vaøo vöõa xi maêng hieän töôïng cacbonat hoùa treân beâ toâng. Quaù trình
Thoâng thöôøng, söï thoaùi hoùa beâ toâng do coát theùp bò naøy coù theå ñöôïc mieâu taû baèng phaûn öùng sau:
aên moøn bôûi clo dieãn ra nhanh hôn nhieàu so vôùi do Fe2+ + 2Cl- ---> FeCl2
sun-phaùt taán coâng vaøo vöõa xi maêng, vaø noù cuõng
chính laø moái nguy haïi lôùn nhaát cho caáu kieän beâ toâng
Haäu quaû cuûa aên moøn do clo taán coâng:
trong moâi tröôøng nöôùc bieån.
• Giaûm söï chòu löïc cuûa coát theùp nhanh vaø ñaùng keå
Chính vì lyù do naøy, xi maêng portland thoâng thöôøng (mang tính cuïc boä)
(xi maêng OPC) vôùi haøm löôïng C3A thaáp (xi maêng OPC
• Ruûi ro cho söï phaù huûy coâng trình
beàn sun-phaùt theo tieâu chuaån TCVN 6067 hoaëc
• Khoâng gaây ra veát nöùt lôùn treân beâ toâng, do vaäy raát
ASTM C150-OPC loaïi V) khoâng ñöôïc khuyeán nghò
khoù phaùt hieän
duøng cho moâi tröôøng nöôùc bieån, khaû naêng choáng aên
moøn clo cuûa loaïi xi maêng naøy keùm hôn so vôùi xi
maêng hoãn hôïp PCB (tham khaûo phaàn 4 trong tieâu
chuaån ACI 201.2R-01)
Söï thay ñoåi tình traïng ngaäp nöôùc vaø khoâ cuûa beâ toâng,
ví duï nhö taïi khu vöïc thuûy trieàu leân xuoáng, seõ laøm cho
quaù trình thoaùi hoùa beâ toâng dieãn ra nhanh choùng.
1. Clo aên moøn coát theùp trong

beâ toâng
Beâ toâng tieáp xuùc vôùi nöôùc bieån hoaëc gaàn bieån coù theå
bò hö haïi do söï taán coâng cuûa ion clo vaøo trong coát
theùp (Hình III.15). Ion clo coù theå ñöôïc ñöa vaøo beâ
toâng thoâng qua nöôùc troän, coát lieäu nhieãm baån (ví duï:
caùt bieån…) hoaëc laø nhöõng phuï gia laøm taêng cöôøng AÊn moøn coát theùp do beâ toâng bò AÊn moøn coát theùp do clo taán coâng
cacbonnat hoaù (aên moøn phaân boå) (aên moøn ñieåm)
ñoä sôùm coù chöùa clo (Nhöõng phuï gia naøy bò caám söû
duïng ôû haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi).
Hình III.16 – Cô cheá aên moøn coát theùp do clo vaø CO2
Hình III.15
AÊn moøn coát theùp
beâ toâng trong
nöôùc bieån
Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng Söï thoaùi hoùa cuûa beâ toâng trong moâi tröôøng nöôùc bieån 71
2. Söï taán coâng cuûa sun-phaùt 3. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa
trong nöôùc bieån Tham khaûo phaàn II.B (Nhöõng öùng duïng cho moâi
tröôøng xaâm thöïc)
Trong moâi tröôøng bieån, söï taán coâng do sun-phaùt coù
theå xaûy ra treân beà maët beâ toâng, vôùi cô cheá seõ ñöôïc
ñeà caäp trong phaàn “AÊn moøn hoùa hoïc” (tham khaœo
phaàn III.E).
Do phaûn öùng aên moøn naøy xaûy ra chaäm hôn aên moøn
do clo, noù thöôøng xuaát hieän nhö laø moät phaûn öùng
thöù caáp (xaûy ra sau): ñaàu tieân, beâ toâng seõ bò phaân raõ
do coát theùp bò aên moøn, sau ñoù aên moøn sun-phaùt seõ
xaûy ra tieáp theo vaø gaây ra hö haïi beâ toâng.
72
E. AÊn moøn hoùa hoïc
1. Phaân loaïi
Ñoä beàn cuûa beâ toâng khoâng chæ phuï thuoäc vaøo caáp phoái maø coøn phuï thuoäc vaøo moâi tröôøng maø beâ toâng phaûi
tieáp xuùc. Söï phaân tích kyõ löôõng caùc moâi tröôøng xaâm thöïc laø yeáu toá coát loõi ñeå ñaûm baûo tuoåi thoï laâu daøi cho caùc
caáu kieän beâ toâng. Theo tieâu chuaån EN 206, coù theå phaân loaïi moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc thaønh ba loaïi vôùi kí
hieäu : XA1, XA2, XA3 (Baûng III.1 - Caùc giaù trò ñònh möùc cho töøng caáp ñoä aên moøn hoùa hoïc töø ñaát vaø nöôùc ngaàm)
Tieâu chuaån thöû

Chæ tieâu hoùa hoïc XA1 XA2 XA3
nghieäm
Nöôùc ngaàm
SO4 -2 (mg/l) EN 196-2 ≥ 200 vaø ≤ 600 >600 vaø ≤3000 > 3000 vaø ≤ 6000
pH ISO 4316 ≤ 6,5 vaø ≥ 5,5 < 5,5 vaø ≤ 4,5 < 4,5 vaø ≥ 4,0
CO2 > 100

Pr EN 13577 : 1999 > 15 vaø ≤ 40 > 40 vaø < 100
(mg/l aggressive) ñeán baõo hoøa
+ ISO 7150-1 hoaëc

NH4 (mg/l) > 15 vaø < 30 > 30 vaø < 60 > 60 vaø < 100
ISO 7150-2
> 3000
Mg (mg/l) ISO 7980 ≥ 300 vaø ≤ 1000 > 1000 vaø < 3000
ñeán baõo hoøa
Ñaát
> 3000(*) vaø > 12000 vaø

SO4 -2 (mg/kg total) EN 196-2 ≥ 2000 vaø ≤ 3000(*)
≤ 12000 ≤ 24000
> 200 Baumann

Acidity (ml/kg) DIN 4030-2 Khoâng gaëp trong thöïc teá
Gully
XA1 : moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc yeáu; XA2 : moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc trung bình
XA3 : moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc cao
(*) : Giôùi haïn 3000mg/kg seõ ñöôïc giaûm xuoáng 2000mg/kg, taïi nhöõng nôi coù nguy cô tích tuï ion sun-phaùt trong beâ toâng
do chu kyø thay ñoåi traïng thaùi khoâ öôùt lieân tuïc hoaëc do mao daãn
Baœng III.1 - Caùc giaù trò ñònh möùc cho töøng caáp ñoä aên moøn hoùa hoïc töø ñaát vaø nöôùc ngaàm theo tieâu chuaån EN 206
Tuøy thuoäc vaøo loaïi aên moøn hoùa hoïc, beâ toâng coù theå
giöõ ñöôïc tính oån ñònh hoaëc bò hö haïi nhanh hay
chaäm. Coù hai loaïi hö haïi cô baûn:
a. Phaân huûy hoùa hoïc

Söï phaân huûy hoùa hoïc treân beâ toâng gaây ra bôûi söï
phaân raõ moät hay nhieàu thaønh phaàn cuûa xi maêng ñaõ
ñoùng raén do caùc taùc nhaân hoùa hoïc töø beân ngoaøi.
(Hình III.17). Thaønh phaàn bò phaân huûy seõ röûa troâi
khoûi khoái beâ toâng. Beâ toâng daàn daàn coù nhieàu loã xoáp, aên moøn axít
maát cöôøng ñoä vaø khoâng baûo veä ñöôïc coát theùp khoûi
söï aên moøn. Quaù trình naøy thöôøng dieãn ra treân beà
maët tieáp xuùc giöõa beâ toâng vaø taùc nhaân hoùa hoïc, sau
ñoù tieáp tuïc tieán vaøo beân trong khoái beâ toâng.
Hình III.17 - Thanh vöõa xi maêng bò aên moøn axit
Nguyeân nhaân vaø bieän phaùp phoøng ngöøa nhöõng khuyeát taät trong beâ toâng Söï thoaùi hoùa cuûa beâ toâng trong moâi tröôøng nöôùc bieån 73
b. Söï phoàng roäp do taùc nhaân hoùa hoïc

2. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa
Loaïi hö hoûng thöù hai gaây ra bôûi phaûn öùng giöõa caùc
taùc nhaân hoùa hoïc vôùi moät hay nhieàu thaønh phaàn Ñeå baûo veä beâ toâng khoûi bò aên moøn bôûi caùc taùc nhaân
trong xi maêng ñaõ ñoùng raén khi coù maët nöôùc mao hoùa hoïc beân ngoaøi, yeâu caàu beâ toâng phaûi ñaëc chaéc
daãn. Neáu phaûn öùng hoùa hoïc taïo ra hôïp chaát raén coù baèng caùch:
theå tích lôùn hôn pha raén cuûa beâ toâng, beâ toâng seõ bò • Söû duïng loaïi xi maêng phuø hôïp
phoàng leân. ÖÙng suaát taïo ra seõ vöôït quaù khaû naêng • Beâ toâng coù ñoä roãng thaáp (giaûm tyû leä nöôùc/ xi maêng).
chòu keùo cuûa beâ toâng, taïo neân caùc veát nöùt, nhöõng veát
nöùt naøy phaùt trieån chaäm nhöng ñeàu. Ñeå choáng laïi söï aên moøn hoùa hoïc töø beâ ngoaøi, xi
maêng hoãn hôïp mang ñeán nhieàu lôïi theá hôn so vôùi xi
Ñieån hình nhö aên moøn sun-phaùt, ion sun-phaùt toàn maêng portland thöôøng (OPC), do söû duïng phuï gia
taïi trong ñaát hoaëc nöôùc ngaàm coù theå taán coâng beâ khoaùng hoaït tính (ví duï nhö xæ loø cao) coù theå laøm
toâng ñaõ ñoùng raén. Ion sun-phaùt keát hôïp vôùi khoaùng giaûm loã roãng trong beâ toâng vaø laøm taêng khaû naêng
C3A trong xi maêng taïo ra hôïp chaát ettringite. Phaûn choáng laïi caùc taùc nhaân aên moøn hoùa hoïc.
öùng naøy keøm theo moät söï tröông nôû lôùn veà theå tích Neáu söï aên moøn gaây ra bôûi sun-phaùt hoøa tan, phaœi söû
gaây nöùt beâ toâng.. duïng loaïi xi maêng beàn sun-phaùt cao coù theå keát hôïp
theâm caùc bieän phaùp sau:
• Taêng lôùp beâ toâng baûo veä coát theùp (“lôùp hi sinh”)
• Ñaëc bieät chuù yù ñeán coâng ñoaïn baûo döôõng
Beâ toâng thöôøng chæ coù theå choáng laïi moâi tröôøng axit
yeáu (XA1). Moâi tröôøng axit trung bình vaø maïnh coù
theå taán coâng laøm giaûm ñoä beàn cuûa beâ toâng. Trong
tröôøng hôïp axit maïnh hoaëc khoâng cho pheùp coù söï
phaân raõ beâ toâng, lôùp sôn bao phuû choáng axit (nhöïa
thoâng, ceramic…) coù theå ñöôïc nhaø thieát keá xem xeùt
söû duïng.
Hình III.18
Caùc caáu kieän
coáng jacking ñuùc
saün cho heä thoáng
coáng ngaàm thoaùt
nöôùc thaœi
74
F. Phaûn öùng kieàm – coát lieäu
Phaûn öùng kieàm – coát lieäu laø moät phaûn öùng hoùa hoïc
dieãn ra chaäm giöõa coát lieäu coù tính phaûn öùng vôùi Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa
kieàm vaø löôïng kieàm coù maët trong beâ toâng hoaëc kieàm • Söû duïng xi maêng coù haøm löôïng kieàm thaáp
xaâm nhaäp vaøo beâ toâng töø moâi tröôøng. Phaûn öùng naøy (%Na2O töông ñöông = % (Na2O + 0.658.
laøm cho beâ toâng bò phoàng roäp (tröông nôû theå tích), K2O) < 0.60%)
daãn ñeán vieäc beâ toâng bò nöùt vaø laøm beâ toâng bò maát • Xaùc ñònh khaœ naêng phaœn öùng vôùi kieàm cuœa
cöôøng ñoä moät caùch ñaùng keå. coát lieäu baèng nhieàu thí nghieäm khaùc nhau
(tham khaœo phaàn I). Ñieàu naøy caàn phaûi ñöôïc
Phaûn öùng kieàm – coát lieäu ñaõ ñöôïc bieát ñeán ôû nhieàu
thöïc hieän chaët cheõ vôùi töøng lôùp coát lieäu khai
nöôùc. Raát khoù ñeå nhaän ra phaûn öùng naøy moät caùch
thaùc taïi moû vaø söû duïng cho döï aùn.
chính xaùc, moät phaàn bôûi vì caùc quaù trình phöùc taïp
naøy coù theå keùo daøi trong moät khoaûng thôøi gian töø 1
naêm ñeán 40 naêm (Hình III.19)
Ñieàu kieän gaây ra phaûn öùng kieàm - coát lieäu

Phaûn öùng kieàm – coát lieäu coù theå xaûy ra chæ khi naøo
nhöõng ñieàu kieän sau ñaùp öùng ñoàng thôøi:
• Coù maët coát lieäu coù khaû naêng phaûn öùng vôùi kieàm
• Ñuû löôïng aåm trong beâ toâng
• Beâ toâng coù haøm löông kieàm cao
Hình III.19
Veát nöùt lôùn treân
beâ toâng gaây ra
bôûi phaûn öùng
kieàm – coát lieäu
G. Choáng löûa 75
1. Beâ toâng trong löûa
Chiều sâu thâm nhập của nhiệt độ tới hạn (cm)

Beâ toâng laø moät loaïi vaät lieäu coù khaœ naêng choáng laïi
löœa toát. Thaäm chí khi tieáp xuùc vôùi nhieät ñoä cöïc cao,
beâ toâng cuõng khoâng thaûi ra khoùi hoaëc baát kyø loaïi khí
ñoäc naøo. Khoâng nhöõng theá, beâ toâng coøn ngaên chaën
chaùy lan. Khi löûa tieáp xuùc vôùi beâ toâng, nhieät ñoä beâ
toâng taêng moät caùch raát chaäm. Chính vì theá, beâ toâng
ñuû khaû naêng baûo veä tuyeät vôøi choáng laïi söï chaùy lan
maø khoâng coù baát kyø yeâu caàu naøo veà choáng chaùy. Chæ
khi tieáp xuùc vôùi löœa sau moät thôøi gian daøi, lôùp beâ
toâng môùi bò phaân taùch hoaëc bong troùc ra töøng maûnh
vuïn. (Hình III.20).
giờ
thời gian bị đốt nóng
ở 10000C
Hình III.21 - Chieàu saâu thaâm nhaäp cuœa nhieät ñoä tôùi haïn
(3000C) trong beâ toâng khi bò ñoát noùng ôœ 10000C
2. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa

Baûn chaát cuûa beâ toâng laø coù khaû naêng choáng laïi löûa
vaø nhieät ñoä cao raát toát.
Trong haàu heát caùc coâng trình, khoâng coù baát kyø yeâu
caàu naøo veà bieän phaùp caån troïng cuõng nhö lôùp sôn
phuû treân beâ toâng ñeå choáng chaùy.
Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, söï baûo veä coù theå
ñöôïc taêng cöôøng baèng caùch taêng lôùp beâ toâng baûo veä
coát theùp.
Ñoái vôùi beâ toâng cöôøng ñoä cao, vieäc boå sung caùc loaïi
sôïi polypropylene coù theå ñöôïc yeâu caàu ñeå traùnh vieäc
Hình III.20 – Coát theùp loä ra sau khi voû beâ toâng bò phaân thaønh nöùt vôõ nghieâm troïng.
nhieàu maûnh vuïn do tieáp xuùc vôùi löûa trong moät thôøi gian daøi.
Khaû naêng chòu taûi cuûa keát caáu beâ toâng laø khoâng heà giaûm bôùt.
Nhieät ñoä tôùi haïn

Beâ toâng coù coát theùp vaø khoâng coù coát theùp coù theå giöõ
nguyeân traïng thaùi bình thöôøng khi taêng nhieät ñoä leân
ñeán 3000C maø khoâng bò phaù huûy. Nhieät ñoä tôùi haïn
cuûa beâ toâng ñaït ñöôïc raát chaäm khi tieáp xuùc vôùi löûa.
Nhöõng nghieân cöùu cho thaáy, khi tieáp xuùc vôùi ngoïn
löûa 10000C, thì caàn moät giôø ñeå nhieät ñoä tôùi haïn xaâm
nhaäp ñöôïc vaøo chieàu saâu 2cm trong beâ toâng (Hình
III.21). Nhieät ñoä naøy töông öùng vôùi moät ngoïn löûa cuûi
chaùy röïc hay löûa gas. Vôùi keát quaû nghieân cöùu naøy,
nhieät ñoä tôùi haïn ñi saâu ñöôïc 5cm trong 2 giôø.
76
Toång quan caùc

Phaàn IV:
heä thoáng tieâu chuaån

Ñeå naém baét moät caùch deã daøng vaø nhanh choùng caùc yeâu caàu töø moãi tieâu chuaån, phaàn tieáp sau ñaây seõ cung caáp
moät caùch toång quan caùc noäi dung chính cuûa caùc tieâu chuaån tham khaûo trong soå tay naøy. Ñeå naém roõ chi tieát
caùc tieâu chuaån, xin vui loøng tham khaûo baûn tieâu chuaån goác.
Trong thöïc teá söû duïng coù raát nhieàu tieâu chuaån ñöôïc ban haønh, tuy nhieân trong phaàn toång quan naøy chæ ñeà
caäp ñeán caùc tieâu chuaån hieän haønh thoâng duïng taïi Vieät Nam.
A. Xi maêng B. Beâ toâng

HEÄ THOÁNG TIEÂU CHUAÅN VIEÄT NAM – TCVN TIEÂU CHUAÅN VIEÄT NAM – TCVN
• Xi maêng Portland hoãn hôïp – Yeâu caàu kyõ thuaät • TCXDVN 374:2006
TCVN 6260 : 2009
• Xi maêng Portland – Yeâu caàu kyõ thuaät TIEÂU CHUAÅN MYÕ – ASTM
TCVN 2682 : 2009
• ASTM C94
• Xi maêng Portland Xæ loø cao
TCVN 4316 : 2007
TIEÂU CHUAÅN CHAÂU AÂU – EN
• Xi maêng Portland beàn Sun-phaùt
TCVN 6067 : 2004 • EN 206-1:2000
• Xi maêng Portland hoãn hôïp beàn Sun-phaùt

TCVN 7711 : 2007 TIEÂU CHUAÅN ANH – BS
• Xi maêng Portland hoãn hôïp ít toûa nhieät • BS 5328
TCVN 7712 : 2007
HEÄ THOÁNG TIEÂU CHUAÅN MYÕ – ASTM

• Tieâu chuaån veà yeâu caàu kyõ thuaät cho Xi maêng C. Khuyeán caùo veà caùc giaù trò
thuûy löïc
ASTM C1157 : 2008
ñònh möùc trong thaønh phaàn
• Xi maêng Portland – Yeâu caàu kyõ thuaät beâ toâng
ASTM C150 : 2011 • Clo – Taùc nhaân gaây aên moøn trong nöôùc bieån
( EN 206-1: 2000)
HEÄ THOÁNG TIEÂU CHUAÅN CHAÂU AÂU – EN • Caùc moâi tröôøng coù taùc nhaân xaâm thöïc hoùa hoïc
• Thaønh phaàn, Yeâu caàu kyõ thuaät vaø Chæ tieâu phuø (EN 206-1: 2000)
hôïp cho Xi maêng
EN 197-1 : 2011
A. Xi maêng 77

Tieâu chuaån Vieät Nam - TCVN
XI MAÊNG PORTLAND HOÃN HÔÏP – YEÂU CAÀU KYÕ THUAÄT

TCVN 6260: 2009 (Phieân baûn cuõ: TCVN 6260 : 1997)
1. Thaønh phaàn 2. Phaân loaïi

Xi maêng portland hoãn hôïp thoâng duïng laø chaát keát Xi maêng portland hoãn hôïp goàm 3 maùc: PCB30,
dính thuûy löïc, ñöôïc saûn xuaát baèng caùch: PCB40 vaø PCB50, trong ñoù:
• Nghieàn mòn hoãn hôïp clinker xi maêng portland • PCB laø kyù hieäu quy öôùc cho xi maêng portland hoãn
vôùi moät löôïng thaïch cao caàn thieát vaø caùc phuï gia hôïp;
khoaùng. Phuï gia trôï nghieàn coù theå ñöôïc duøng
• Caùc trò soá 30, 40, 50 laø cöôøng ñoä neùn toái thieåu
trong quaù trình nghieàn khi caàn thieát.
maãu vöõa chuaån ôû tuoåi 28 ngaøy ñoùng raén, tính
baèng MPa, xaùc ñònh theo TCVN 6016:1995 (ISO
679:1989)
3. Caùc chæ tieâu cô lyù
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PCB30 PCB40 PCB50
Cöôøng ñoä neùn

min 14 18 22
1 - 3 ngaøy MPa TCVN 6016:1995
min 30 40 50
- 28 ngaøy
Thôøi gian ñoâng keát min 45
2 - Baét ñaàu phuùt TCVN 6017:1995
- Keát thuùc max 420
Ñoä mòn, xaùc ñònh theo

- Phaàn coøn laïi treân saøng % max 10
3 kích thöôùc loã 0.09 mm TCVN 4030:2003
(cm2/g) min 2800
- Beà maët rieâng, xaùc ñònh
theo phöông phaùp Blaine
4 Ñoä oån ñònh theå tích mm max TCVN 6017:1995 10
5 Ñoä nôû Autoclave (1) % max TCVN 7711:2007 0.8

(1)
AÙp duïng khi coù yeâu caàu cuûa khaùch haøng
4. Caùc chæ tieâu hoùa hoïc
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PCB30 PCB40 PCB50
1 Haøm löôïng phuï gia trôï nghieàn % max - 1.0
- Toång haøm löôïng phuï gia

khoaùng % max 40
2 -
- Phuï gia ñaày (trong phuï gia % max 20
khoaùng)
3 Haøm löôïng MgO trong clinke % max TCVN 141:2008 5.0
4 Haøm löôïng SO3 % max TCVN 141:2008 3.5

78 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ Tieâu chuaån Vieät Nam - TCVN
XI MAÊNG PORTLAND – YEÂU CAÀU KYÕ THUAÄT

TCVN 2682 : 2009 (Phieân baûn cuõ: TCVN 2682 : 1999)

Xi maêng portland laø chaát keát dính thuûy löïc, ñöôïc cheá Xi maêng portland goàm caùc maùc: PC30, PC40 vaø PC50
taïo baèng caùch nghieàn mòn clinker xi maêng portland trong ñoù
vôùi moät löôïng thaïch cao caàn thieát (theo TCVN • PC laø kyù hieäu quy öôùc cho xi maêng portland
5438:2007). Trong quaù trình nghieàn coù theå söû duïng
phuï gia trôï nghieàn khi caàn thieát.
baèng MPa, xaùc ñònh theo TCVN 6016:1995 (ISO
679:1989)
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PC30 PC40 PC50

min 16 21 25
min 30 40 50
- 28 ngaøy
Thôøi gian ñoâng keát

min 45
max 375
- Keát thuùc
Ñoä mòn, xaùc ñònh theo

- Phaàn coøn laïi treân saøng
% max 10
3 kích thöôùc loã 0.09 mm TCVN 4030:2003
(cm2/g) min 2800
- Beà maët rieâng, xaùc ñònh
theo phöông phaùp Blaine
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PC30 PC40 PC50
Haøm löôïng phuï gia trôï

1 % max - 1.0
nghieàn
3 Haøm löôïng MgO % max TCVN 141:2008 5.0
4 Haøm löôïng maát khi nung % max TCVN 141:2008 3.0
5 Haøm löôïng caën khoâng tan % max TCVN 141:2008 1.5
Haøm löôïng kieàm quy ñoåi (1)
6 %Na2Oqñ = %Na2O + % max TCVN 141:2008 0.6

0.658%K2O
(1)
Quy ñònh ñoái vôùi xi maêng portland khi söû duïng vôùi coát lieäu coù khaû naêng xaûy ra phaûn öùng kieàm – coát lieäu
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ Tieâu chuaån Vieät Nam - TCVN 79
XI MAÊNG PORTLAND XÆ LOØ CAO


Xi maêng portland hoãn hôïp xæ loø cao ñöôïc cheá taïo Theo haøm löôïng xæ, xi maêng portland xæ loø cao ñöôïc
baèng caùch: chia laøm 2 loaïi:
• Nghieàn mòn hoãn hôïp clinker xi maêng portland • Loaïi I: chöùa töø treân 40 % ñeán 60% xæ – kyù hieäu laø
vôùi xæ loø cao (tuaân theo tieâu chuaån TCVN PCBBFSI
4315:2007) vaø moät löôïng thaïch cao thích hôïp, • Loaïi II: chöùa töø treân 60 % ñeán 70% xæ – kyù hieäu laø
• Hoaëc troän ñeàu xæ loø cao ñaõ nghieàn mòn vôùi xi PCBBFSII
maêng portland
Phöông Loaïi I Loaïi II

STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu phaùp thí PCBBFS PCBBFS PCBBFS PCBBFS PCBBFS PCBBFS
nghieäm 30 40 50 30 40 50

min TCVN 14 18 22 12 16 20
1 - 3 ngaøy MPa
min 6016:1995 30 40 50 30 40 50
- 28 ngaøy

min TCVN 45
2 - Baét ñaàu phuùt
max 6017:1995 10
- Keát thuùc
Ñoä mòn, xaùc ñònh

theo beà maët
TCVN
3 rieâng- theo (cm2/g) min 3300
4030:2003
phöông phaùp
Blaine
Ñoä oån ñònh theå TCVN
4 mm max 10
tích 6017:1995
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PCBBFS
2 Haøm löôïng MgO % max TCVN 141:2008 6.0
3 Haøm löôïng maát khi nung % max TCVN 141:2008 3.0

XI MAÊNG PORTLAND BEÀN SUN-PHAÙT


Xi maêng portland beàn sun-phaùt laø saûn phaåm ñöôïc Xi maêng portland beàn sun-phaùt goàm caùc maùc:
nghieàn mòn töø clinker xi maêng portland beàn PCSR30, PCSR40 vaø PCSR50 trong ñoù
sun-phaùt vôùi thaïch cao • PCSR laø kyù hieäu xi maêng portland beàn sun-phaùt
baèng MPa, xaùc ñònh theo TCVN 6016:1995
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PCSR30 PCSR40 PCSR50

min 12 16 20
min 30 40 50
- 28 ngaøy
min 45
max 375
- Keát thuùc
Ñoä mòn, xaùc ñònh theo:
- Phaàn coøn laïi treân saøng kích
% max 12 10 8
3 thöôùc loã 0.08 mm TCVN 4030:2003
(cm2/g) min 2800 3000 3200
- Beà maët rieâng, xaùc ñònh theo
phöông phaùp Blaine
Ñoä nôû sun-phaùt ôû tuoåi 14

5 % max TCVN 6068:2004 0.04(1)
ngaøy
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu Phöông phaùp thí nghieäm PCSR30 PCSR40 PCSR50

2 Haøm löôïng MgO % max TCVN 141:2008 5
3 Haøm löôïng maát khi nung % max TCVN 141:2008 3
4 Haøm löôïng C3A % max xem ghi chuù 1 3.5 (2)
5 Haøm löôïng (C4AF + 2C3A) % max xem ghi chuù 2 25 (2)
Haøm löôïng kieàm quy ñoåi

6 %Na2Oqñ = %Na2O + % max TCVN 141:2008 0.6
0.658%K2O
7 Haøm löôïng caën khoâng tan % max TCVN 141:2008 1
8 Haøm löôïng BaO % max TCVN 141:2008 1.5 – 2.5 (3)
Ghi chuù 1 : (C3A) = (2.650 x %Al2O3) - (1.692 x %Fe2O3)
Ghi chuù 2 : (C4AF + 2C3A) = (3.043 x %Fe2O3) + 2C3A
Chuù thích:
• Khi ñaït ñöôïc (2) thì khoâng caàn thöû (1)
• (3) Chæ aùp duïng ñoái vôùi xi maêng portland beàn sun-phaùt chöùa bari.
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ Tieâu chuaån Vieät Nam - TCVN 81
XI MAÊNG PORTLAND HOÃN HÔÏP BEÀN SUN-PHAÙT

TCVN 7711 : 2007

Xi maêng portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt laø saûn Xi maêng portland hoãn hôïp beàn sun-phaùt ñöôïc phaân
phaåm ñöôïc nghieàn mòn töø clinker xi maêng portland ra laøm 2 loaïi: PCBMSR, PCBHSR
vôùi moät haøm löôïng thaïch cao vaø: • PCBMSR laø kí hieäu xi maêng portland hoãn hôïp beàn
• Xæ haït loø cao (tuaân theo tieâu chuaån TCVN 4315: Sun-phaùt trung bình, goàm PCBMSR30, PCBMSR40,
2007) PCBMSR50
• Nhöõng phuï gia khoaùng khaùc (tuaân theo tieâu • PCBHSR laø kí hieäu xi maêng portland hoãn hôïp beàn
chuaån TCVN 6882: 2001) Sun-phaùt cao, goàm PCBHSR30, PCBHSR40, PCBHSR50
• Caùc trò soá 30, 40 and 50 laø cöôøng ñoä neùn toái thieåu
cuûa maãu vöõa chuaån sau 28 ngaøy ñoùng raén, ñôn vò
MPa (phöông phaùp thöû tuaân theo tieâu chuaån
TCVN 6016 : 1995)
Möùc
Phöông
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu phaùp thí PCBMSR PCBHSR
nghieäm
30 40 50 30 40 50

min TCVN 18 20 22 16 18 20
1 - 3 ngaøy MPa
min 6016:1995 30 40 50 30 40 50
- 28 ngaøy

min TCVN 45
max 6017:1995 375
- Keát thuùc
Ñoä mòn, xaùc ñònh theo:

% max
- Phaàn coøn laïi treân saøng 10
kích thöôùc loã 0.09mm TCVN
3
4030 :2003
- Beà maët rieâng, xaùc ñònh theo
cm2/g min 2800
phöông phaùp Blaine
Ñoä beàn sun-phaùt (Xaùc ñònh

baèng ñoä giaõn nôû cuûa thanh
vöõa trong dung dòch
sun-phaùt) TCVN
4
7713 :2007
- 6 thaùng max 0.10 0.05

%
- 12 thaùng max - 0.10
Ñoä giaõn nôû cuûa thanh vöõa

TCVN
5 trong moâi tröôøng nöôùc sau % max 0.02
6068 :2004
14 ngaøy
Ñoä giaõn nôû theo phöông TCVN

6 % max 0.8
phaùp Autoclave 7711 :2007
XI MAÊNG PORTLAND HOÃN HÔÏP ÍT TOÛA NHIEÄT

TCVN 7712 : 2007

Xi maêng portland hoãn hôïp ít toûa nhieät laø saûn phaåm Xi maêng portland hoãn hôïp ít toûa nhieät ñöôïc phaân
ñöôïc nghieàn mòn töø clinker xi maêng portland vôùi laøm 2 loaïi: PCBMH, PCBLH
moät haøm löôïng thaïch cao vaø : • PCBMH laø kí hieäu xi maêng portland hoãn hôïp toûa
• Xæ haït loø cao (tuaân theo tieâu chuaån TCVN 4315: nhieät trung bình, goàm : PCBMH30, PCBMH40
2007) • PCBLH laø kí hieäu xi maêng portland hoãn hôïp ít toûa
• Nhöõng phuï gia khoaùng khaùc (tuaân theo tieâu nhieät, goàm: PCBLH30, PCBLH40
chuaån TCVN 6882: 2001) • Caùc trò soá 30 and 40 laø cöôøng ñoä neùn toái thieåu
cuûa maãu vöõa chuaån sau 28 ngaøy, ñôn vò MPa (
phöông phaùp thöû tuaân theo tieâu chuaån TCVN
6016 : 1995)
Möùc
Toûa nhieät Toûa nhieät

Phöông phaùp
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu trung bình thaáp
thí nghieäm
PCBMH PCBLH
30 40 30 40
Nhieät thuûy hoùa , kJ/kg

( cal/g) kJ/kg max TCVN 290 (70) 250 (60)
1
- 7 ngaøy (cal/g) max 6070:2005 335 (80) 290 (70)
- 28 ngaøy
Cöôøng ñoä neùn (MPa)

min TCVN 18 24 18 24
2 - 7 ngaøy MPa
min 6016:1995 30 40 30 40
- 28 ngaøy
Thôøi gian ñoâng keát 45

min TCVN
max 6017:1995 375
- Keát thuùc
Ñoä mòn
- Phaàn coøn laïi treân saøng % max 10
kích thöôùc loã 0.09mm
TCVN
4
- Beà maët rieâng, xaùc ñònh 4030 :2003
theo phöông phaùp cm2/g min 2800
Blaine
Ñoä giaõn nôû theo

TCVN
5 phöông phaùp % max 0.8
7711 :2007
autoclave
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Myõ – ASTM 83
TIEÂU CHUAÅN MYÕ – ASTM
TIEÂU CHUAÅN TÍNH CHAÁT KYÕ THUAÄT CHO XI MAÊNG THUÛY LÖÏC
ASTM C1157: 2008 (Phieân baûn cuõ: ASTM C1157: 2002)
1. Thaønh phaàn
Xi maêng thuûy löïc hoãn hôïp – laø xi maêng thuûy löïc bao goàm hai hoaëc nhieàu thaønh phaàn voâ cô maø chuùng ñoùng
goùp vaøo nhöõng thuoäc tính cöôøng ñoä cuûa xi maêng, coù hoaëc khoâng coù caùc thaønh phaàn khaùc, phuï gia quaù trình,
vaø phuï gia chöùc naêng.
2. Phaân loaïi
STT Loaïi xi maêng

Xi maêng thuûy löïc cho coâng trình phoå bieán. Söû duïng khi moät hoaëc nhieàu loaïi ñaëc bieät
1 Loaïi GU
khoâng ñöôïc yeâu caàu.
2 Loaïi HE Cöôøng ñoä sôùm
3 Loaïi MS Khaùng sun-phaùt trung bình
4 Loaïi HS Khaùng sun-phaùt cao
5 Loaïi MH Nhieät thuûy hoùa trung bình
6 Loaïi LH Nhieät thuûy hoùa thaáp
3. Yeâu caàu cô lyù
Phöông phaùp
STT Loaïi xi maêng Ñôn vò Yeâu caàu GU HE MS HS MH LH
thí nghieäm
Cöôøng ñoä
- 1 ngaøy - 10 - - - -
1 - 3 ngaøy MPa min ASTM C109/C109M 13 17 11 11 5 -
- 7 ngaøy 20 - 18 18 11 11
- 28 ngaøy 28 - - 25 - 21
Söï thay ñoåi chieàu daøi
2 % max ASTM C151 0.8
Autoclave
Thôøi gian ñoâng keát,
3
thí nghieäm Vicat min
phuùt ASTM C191
- Baét ñaàu max 45
- Keát thuùc 420
4 Nhieät thuûy hoùa
- 7 ngaøy kJ/kg max ASTM C186 - - - - 290 250
- 28 ngaøy max - - - - - 290
Ñoä giaõn nôû cuûa thanh
5 % max ASTM C1038 0.02
vöõa sau 14 ngaøy
Ñoä giaõn nôû sun-phaùt
6
(Beàn sun-phaùt)
% ASTM C1012
- 6 thaùng max - - 0.1 0.05 - -
- 1 naêm max - - - 0.1 - -
“-” : Khoâng quy ñònh
84 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Myõ – ASTM
XI MAÊNG PORTLAND – YEÂU CAÀU KYÕ THUAÄT

ASTM C150: 2011 (Phieân baûn cuõ : ASTM C150: 2007)
1. Söï phaân loaïi

• Xi maêng portland – laø chaát keát dính thuûy löïc ñöôïc saûn xuaát baèng caùch nghieàn mòn clinker vôùi thaønh
phaàn chuû yeáu laø canxi silicate, vaø thöôøng chöùa moät hoaëc nhieàu caùc daïng cuûa canxi sun-phaùt nhö laø
moät phuï gia neàn.
• Coù 5 loaïi xi maêng portland trong yeâu caàu kyõ thuaät naøy.
STT Loaïi xi maêng

Söû duï n g khi caù c tính chaát kyõ thuaät ñaëc bieät ñöôïc quy ñònh cho baát kyø loaïi khaùc khoâng
1 Loaïi I
baé t buoä c
Söû duïng phoå bieán, ñaëc bieät hôn khi loaïi beàn sun-phaùt trung bình hoaëc loaïi toûa nhieät trung
2 Loaïi II
bình ñöôïc mong muoán.
3 Loaïi III Söû duïng khi cöôøng ñoä sôùm ñöôïc mong muoán
4 Loaïi IV Söû duïng khi vieäc cho pheùp nhieät thuûy hoùa ñöôïc mong muoán.
5 Loaïi V Söû duïng khi loaïi beàn sun-phaùt cao ñöôïc mong muoán.
Khi coù yeâu caàu xi maêng cuoán khí luùc ñoù xi maêng Type IA, IIA, vaø IIIA ñöôïc chæ ñònh.
2. Yeâu caàu cô lyù
Phöông phaùp
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu I II III IV V
thí nghieäm
Haøm löôïng khí cuûa vöõa,

1 % max ASTM C185 12 12 12 12 12
theå tích
min - - - - -
Ñoä mòn, beà maët rieâng m /kg

2
min ASTM C115 150 150 - 150 150

- Thí nghieämTurbidimeter
2 max 245
min ASTM C204 260 260 - 260 260
- Ñoä thaám khí
max 430
3 Ñoä giaõn nôû Autoclave % max ASTM C151 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
Cöôøng ñoä neùn MPa
- 1 ngaøy - - 12 - -
ASTM
4 - 3 ngaøy 12 10 24 - 8
C109/C109M
- 7 ngaøy 19 17 - 7 15
- 28 ngaøy - - - 17 21
Thôøi gian ñoâng keát phuùt
- Thí nghieäm Vicat
5 ASTM C191
- Thôøi gian ñoâng keát min 45 45 45 45 45
- Thôøi gian ñoâng keát max 375 375 375 375 375
“-” : Khoâng quy ñònh
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Myõ – ASTM 85
3. Yeâu caàu thaønh phaàn hoùa
Phöông phaùp
STT Caùc chæ tieâu Ñôn vò Yeâu caàu I II III IV V
thí nghieäm
1 Oxit Nhom (Al2O3) % max ASTM C114 - 6.0 - - -
2 Oxit Saét (Fe2O3) % max ASTM C114 - 6.0 - 6.5 -
3 Oxit Magie (MgO) % max ASTM C114 6.0
Haøm löôïng SO3
- Khi haøm löôïng (C3A) baèng

4 % max ASTM C563 3.0 3.0 3.5 2.3 2.3
hoaëc nhoû hôn 8%
- Khi haøm löôïng (C3A) lôùn

3.5 - 4.5 - -
hôn 8%
5 Löôïng maát khi nung % max ASTM C114 3.0 3.0 3.0 2.5 3.0
6 Haøm löôïng caën khoâng tan % max ASTM C114 0.75
7 Tricalcium silicate (C3S) % max ASTM C114 - - - 35 -
8 Dicalcium silicate (C2S) % min ASTM C114 - - - 40 -
9 Tricalcium aluminate (C3A) % max ASTM C114 - 8 15 7 5
Haøm löôïng (C4AF+2(C3A))

10 hoaëc (C4AF+C2F), coù theà aùp % max ASTM C114 - - - - 25
duïng
86 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN
TIEÂU CHUAÅN CHAÂU AÂU – EN
THAØNH PHAÀN, TIEÂU CHUAÅN KYÕ THUAÄT CHO XI MAÊNG THOÂNG

THÖÔØNG - EN 197-1: 2011 (Phieân baœn cuõ: EN 197-1:2000)

Tuy thuoäc chuûng loaïi maø xi maêng tuaân theo tieâu Phaân loaïi xi maêng theo cöôøng ñoä tieâu chuaån:
chuaån EN coù theå chöùa caùc thaønh phaàn chính khaùc • Xi maêng ñöôïc phaân loaïi thaønh 3 caáp theo
nhau sau: cöôøng ñoä tieâu chuaån, bao goàm: caáp 32,5 ; caáp
• Clinker xi maêng portland 42,5 ; caáp 52,5.
• Xæ loø cao • Theo cöôøng ñoä sôùm (tuoåi 2 vaø 7 ngaøy) moãi caáp
• Puzolan bao goàm 3 loaïi:
• Tro bay - Caáp cöôøng ñoä vôùi cöôøng ñoä sôùm thoâng thöôøng
• Phieán seùt nung (kí hieäu N).
• Ñaù voâi - Caáp cöôøng ñoä vôùi cöôøng ñoä sôùm cao ( kí hieäu R).
• Silica fume - Caáp cöôøng ñoä vôùi cöôøng ñoä sôùm thaáp
Ngoaøi ra coøn coù theå duøng moät soá phuï gia trôï nghieàn (kí hieäu L).
nhaèm caûi thieän tính chaát kyõ thuaät cuûa xi maêng.
3. Yeâu caàu veà tính chaát cô lyù
Yeâu caàu
Loaïi xi
Phöông
STT Caùc chæ tieâu maêng Caáp cöôøng ñoä
phaùp thöû
(1)
32.5N 32.5R 32.5L* 42.5N 42.5R 42.5L* 52.5N 52.5R 52.5L*
2
- ≥ 10.0 - ≥ 10.0 ≥ 20.0 - ≥ 20.0 ≥ 30.0 ≥ 10.0
Cöôøng ñoä sôùm ngaøy
(MPa) 7
≥ 16.0 - ≥ 12.0 - - ≥ 16.0 - - -
1 ngaøy EN 196-1 Taát caû
Cöôøng ñoä chuaån 28 ≥ 32.5 ≥ 42.5 ≥ 52.5

(MPa) ngaøy
≤ 52.5 ≤ 62.5 -
Thôøi gian baét ñaàu ninh

2 EN 196-3 Taát caû ≥ 75 ≥ 45
keát (phuùt)
Ñoä oån ñònh /giaõn nôû

3 EN 196-3 Taát caû ≤ 10
(mm)
EN 196-8
at 7 days
4 Nhieät thuûy hoùa (J/g) LH ≤ 270
EN 196-9
at 41 h
(1) Caùc loaïi xi maêng theo tieâu chuaån EN ñöôïc chuù thích ôû phaàn ghi chuù veà 27 doøng saûn phaåm xi maêng thoâng thöôøng.
* Caáp cöôøng ñoä chæ xaùc ñònh cho xi maêng loaïi CEM III.
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN 87
4. Yeâu caàu thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa xi maêng
Yeâu caàu
Phöông phaùp Loaïi xi
STT Tính chaát kyõ thuaät Phaân loaïi theo cöôøng ñoä tieâu chuaån
thí nghieäm maêng
32.5N 32.5R 42.5N 42.5R 52.5N 52.5R
Maát khi nung (% CEM I
1 EN 196-2 ≤ 5%
theo khoái löôïng ) CEM III
Caën khoâng tan CEM I

2 EN 196-2 ≤ 5%
(%theo khoái löôïng) CEM III
CEM I
Haøm löôïng CEM II (1)
≤ 3.5% ≤ 4.0%
3 sun-phaùt (%SO3 EN 196-2 CEM IV
theo khoái löôïng) CEM V
CEM III (2) ≤ 4.0%
Haøm löôïng clo
4 EN 196-2 All (3) ≤ 0.1% (4)
(%theo khoái löôïng)
Haøm löôïng oxit
5 kieàm (%theo khoái EN 196-5 CEM IV Ñaït yeâu caàu thí nghieäm
löôïng)
(1) Xi maêng loaïi CEM II/B-T coù theå chöùa tôùi 4,5% sun-phaùt cho taát caû caùc caáp cöôøng ñoä.
(2) Xi maêng loaïi CEM III/C coù theå chöùa tôùi 4,5% haøm löôïng sun-phaùt.
(3) Xi maêng loaïi CEM III coù theå chöùa hôn 0.1% haøm löôïng clo nhöng trong tröôøng hôïp ñoù haøm löôïng clo toái
ña phaûi ñöôïc ghi chuù treân bao bì hoaëc treân phieáu giao haøng.
(4) Ñoái vôùi xi maêng söû duïng cho öùng duïng saûn xuaát beâ toâng coát theùp, haøm löôïng clo coù theå thaáp hôn 0.1%,
khi ñoù giaù trò 0.1% seõ ñöôïc thay theá bôûi giaù trò thaáp hôn naøy vaø ñöôïc ghi chuù treân phieáu giao haøng.
88 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån A. Xi maêng/ tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN
Thaønh phaàn cuûa moãi loaïi xi maêng trong 27 doøng saûn phaåm xi maêng thoâng thöôøng
Thaønh phaàn % theo khoái löôïng
Thaønh phaàn % theo khoái löôïng (a)
Thaønh phaàn phuï gia

Kí hieäu cuûa 27 loaïi
saûn phaåm Thaønh phaàn chính
Loaïi xi maêng
(Loaïi xi maêng phoå bieán) Xæ loø Silica fume Phieán seùt

Clinker Pozzolana Tro bay Ñaù voâi
cao (b)
nung
Töï nhieân Ñaõ nung Silic Ñaù voâi
K S DM P Q V W T L LL
Xi maêng
CEM I
CEM I 95-100 - - - - - - - - - 0-5

Portland
Xi maêng CEM II/A-S 80-94 6-20 - - - - - - - - 0-5

Portland xæ CEM II/B-S 65-79 21-35 - - - - - - - - 0-5
Xi maêng
Portland CEM II/A-D 90-94 - 6-10 - - - - - - - 0-5
– silica fume
CEM II/A-P 8 -94 - - 6-20 - - - - - - 0-5

Xi maêng CEM II/B-P 65-79 - - 21-35 - - - - - - 0-5
Portland
- puzolan CEM II/A-Q 80-94 - - - 6-20 - - - - - 0-5
CEM II/B-Q 65-79 - - - 21-35 - - - - - 0-5
CEM II/A-V 80-94 - - - 6-20 - - - - 0-5

Xi maêng CEM II/B-V 65-79 - - - - 21-35 - - - - 0-5
Portland
CEM II
-Tro bay CEM II/A-W 80-94 - - - - - 6-20 - - - 0-5
CEM II/B-W 65-79 - - - - - 21-35 - - - 0-5

Xi maêng CEM II/A-T 80-94 - - - - - - 6-20 - - 0-5
Portland
– phieán seùt
nung CEM II/B-T 65-79 - - - - - - 21-35 - - 0-5
CEM II/A-L 80-94 - - - - - - - 6-20 - 0-5

Xi maêng CEM II/B-L 65-79 - - - - - - - 21-35 - 0-5
Portland -ñaù
voâi CEM II/A-LL 80-94 - - - - - - - - 6-20 0-5
CEM II/B-LL 65-79 - - - - - - - - 21-35 0-5
Xi maêng CEM II/A-M 80-88 <------------------------------ 12-20 ------------------------------> 0-5

Portland – hoãn
hôïp (c) CEM II/B-M 65-79 <------------------------------ 21-35 ------------------------------> 0-5
CEM III/A 35-64 36-65 - - - - - - - - 0-5

CEM III
Xi maêng xæ loø
CEM III/B 20-34 66-80 - - - - - - - - 0-5
cao
CEM III/C 5-19 81-95 - - - - - - - - 0-5
CEM IV/A 65-89 - <------------------ 11-35 -----------------> - - - 0-5

CEM IV
Xi maêng
puzolan (c)
CEM IV/B 45-64 - <------------------ 36-55 -----------------> - - - 0-5
CEM V/A 40-64 18-30 - <---------- 18-30 ----------> - - - - 0-5

CEM V
Xi maêng hoãn
hôïp (c)
CEM V/B 20-38 31-50 - <---------- 31-49 ----------> - - - - 0-5
(a) Giaù trò tham khaûo treân baûng tính theo phaàn traêm cuûa toång thaønh phaàn chính vaø thaønh phaàn phuï gia coâng ngheä
(b) Giôùi haïn tyû leä thaønh phaàn silica fume laø 10%.
(c) Trong xi maêng portland hoãn hôïp CEM II/A-M vaø CEM II/B-M, xi maêng puzolan CEM IV/A vaø CEM IV/B vaø trong xi maêng hoãn hôïp CEM II/A
vaø CEM V/B, thaønh phaàn chính ngoaïi tröø clinker seõ ñöôïc coâng boá bôûi nhaø saûn xuaát.
B. Beâ toâng 89

TIEÂU CHUAÅN VIEÄT NAM - TCVN
I. Tính coâng taùc
1. Phaân loaïi ( TCXDVN 374 : 2006)
Phöông phaùp ño ñoä suït

Caáp beâ toâng theo tính Ñoä deûo (mm)
coâng taùc Ñoä cöùng (giaây)
TCVN 3107 : 1993 Ñoä suït Ñoä chaûy
TCVN 3106 : 1993 TCVN 3106 : 1993
Beâ toâng raát khoâ
SC > 50 - -
Beâ toâng khoâ
C4 31-50 - -
C3 21-30 - -
C2 11-20 - -
C1 5-10 - -
Beâ toâng deœo
D1 ≤4 10-40 -
D2 - 50-90 -
D3 - 100-150 -
D4 - 160-220 260-400
2. Yeâu caàu kyõ thuaät (TCXDVN 374:2006)

Ñoä leäch cho pheùp ñoái vôùi tính coâng taùc cuûa hoãn hôïp beâ toâng
Maùc hoãn hôïp beâ toâng Ñoä leäch cho pheùp toái ña so vôùi giaù trò caàn ñaït
theo tính coâng taùc Giôùi haïn döôùi Giôùi haïn treân
SC - 20 giaây -
C4 - 15 giaây + 10 giaây
C3 – C1 - 10 giaây + 5 giaây
D1 – D2 - 10mm + 20mm
D3 – D4 - 20mm + 30mm
90 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Vieät Nam – TCVN 374:2006
II. Cöôøng ñoä neùn

(Quy ñònh ñoái voái beâ toâng coù khoái löôïng theå tích töø 1800 – 2500 kg/m3)
1. Maùc beâ toâng

• Ñònh nghóa (TCXDVN 239:2006)
Maùc beâ toâng theo cöôøng ñoä chòu neùn laø giaù trò trung bình laøm troøn ñeán haøng ñôn vò MPa cöôøng ñoä neùn
cuûa caùc vieân maãu beâ toâng khoái laäp phöông kích thöôùc 150x150x150mm ñöôïc ñuùc, ñaàm, baûo döôõng vaø thí
nghieäm theo tieâu chuaån ôû tuoåi 28 ngaøy ñeâm. Maùc beâ toâng kyù hieäu laø "M".
• Maùc thieát keá beâ toâng thoâng thöôøng: M100, M150, M250, M300, M400, M500, M600 (neáu coâng trình xaây
döïng yeâu caàu cöôøng ñoä cao hôn thì caùc Maùc cao hôn (M700, M800) ñöôïc chaáp nhaän.
2. Caáp Beâ toâng

• Ñònh nghóa (TCXDVN 356:2005 & TCXDVN 239:2006)
Caáp beâ toâng theo cöôøng ñoä chòu neùn laø giaù trò cöôøng ñoä neùn cuûa beâ toâng vôùi xaùc suaát ñaûm baûo 0,95. Caáp
beâ toâng ñöôïc kyù hieäu laø "B" (theo TCXDVN 356:2005)
Töông quan giöõa caáp beâ toâng vaø maùc beâ toâng theo cöôøng ñoä chòu neùn ñöôïc xaùc ñònh qua coâng thöùc
B = M(1 – 1.64v)
Trong ñoù
v: Ñoä leäch chuaån
Khi khoâng xaùc ñònh ñöôïc ñoä leäch chuaån vaø chaáp nhaän chaát löôïng beâ toâng ôû möùc trung bình, v = 0,135
(TCXDVN 356:2006) thì B = 0,778M. Töông quan giöõa B vaø M theo TCXDVN 356:2006
Cöôøng ñoä trung bình Maùc theo Cöôøng ñoä trung bình Maùc theo
Caáp ñoä beàn Caáp ñoä beàn
cuûa maãu thöû tieâu chuaån, cöôøng ñoä cuûa maãu thöû tieâu chuaån, cöôøng ñoä
chòu neùn chòu neùn
MPa chòu neùn MPa chòu neùn
B3.5 4.50 M50 B35 44.95 M450
B5 6.42 M75 B40 51.37 M500
B7.5 9.63 M100 B45 57.80 M600
B10 12.84 M150 B50 64.22 M700
B12.5 16.05 M150 B55 70.64 M700
B15 19.27 M200 B60 77.06 M800
B20 25.69 M250 B65 83.48 M900
B22.5 28.90 M300 B70 89.90 M900
B25 32.11 M350 B75 96.33 M1000
B27.5 35.32 M350 B80 102.75 M1000
B30 38.53 M400
3. Ñaùnh giaù
• Beâ toâng ñöôïc coi laø ñaït maùc theo cöôøng ñoä chòu neùn (M) khi ñaùp öùng ñoàng thôøi 2 ñieàu kieän:
• Cöôøng ñoä trung bình cuûa toå maãu (3 vieân) khoâng nhoû hôn giaù trò maùc thieát keá (ñôn vò MPa);
• Cöôøng ñoä cuûa töøng vieân trong toå maãu khoâng nhoû hôn 85% maùc thieát keá
• Beâ toâng ñöôïc coi laø ñaït caáp beâ toâng theo cöôøng ñoä chòu neùn (B) khi ñaùp öùng ñoàng thôøi 2 ñieàu kieän:
• Ñoái vôùi giai ñoaïn ñaàu hoaëc khoâng coù ñoä leäch chuaån:
- Cöôøng ñoä trung bình cuûa toå maãu (3 vieân) khoâng nhoû hôn 1,3 laàn giaù trò caáp beâ toâng thieát keá
(ñôn vò MPa);
- Cöôøng ñoä cuûa töøng vieân trong toå maãu khoâng nhoû hôn 1,1 laàn giaù trò caáp beâ toâng thieát keá
(ñôn vò MPa).
• Ñoái vôùi tröôøng hôïp xaùc ñònh ñöôïc ñoä leäch chuaån (v):
- Cöôøng ñoä trung bình cuûa toå maãu (3 vieân) khoâng nhoû hôn: B
MPa
1 - 1,64v
B
- Cöôøng ñoä cuûa töøng vieân maãu trong toå khoâng nhoû hôn: 0.85 MPa
1 - 1,64v
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Myõ – ASTM C94 91
TIEÂU CHUAÅN MYÕ – ASTM
I. Tính coâng taùc (ASTM C94)

Sai soá ñoä suït
Ñoä suït quy ñònh
Neáu baèng hoaëc nhoû hôn 75mm Neáu lôùn hôn 75 mm
Sai soá coäng 0 0
Sai soá tröø 40mm 65mm
Sai soá cho ñoä suït thoâng thöôøng
Quy ñònh cho ñoä suït Sai soá
Nhoû hôn hay baèng 50mm +/- 15mm
Töø 50 tôùi 100mm +/- 25mm
Hôn 100mm +/- 40mm

1. Yeâu caàu khi thieát keá cöôøng ñoä neùn
Cöôøng ñoä neùn ñöôïc xaùc ñònh treân maãu truï (150x300 mm) ôû 28 ngaøy sau khi taïo maãu, baûo döôõng theo quy
trình trong tieâu chuaån ASTM C31.
Do caùc bieán ñoäng trong vaät lieäu, saûn xuaát, vaø thöû nghieäm, cöôøng ñoä trung bình caàn thieát ñeå ñaùp öùng yeâu caàu
phaûi cao hôn so vôùi cöôøng ñoä quy ñònh. Cöôøng ñoä trung bình naøy phuï thuoäc vaøo ñoä leäch chuaån cuûa caùc keát
quaû thöû nghieäm vaø ñoä chính xaùc giaù trò cuûa ñoä leäch chuaån naøy coù theå ñöôïc öôùc löôïng töø caùc döõ lieäu coù tröôùc
trong ACI 318 vaø ACI 301.
Phaàn phuï luïc trong tieâu chuaàn ASTM C94 höôùng daãn caùch tính toaùn cöôøng ñoä neùn trung bình ñeå ñaûm baûo
ñaït ñöôïc cöôøng ñoä neùn quy ñònh
A. Khi döõ lieäu thoáng keâ coù saün
Cöôøng ñoä quy ñònh Cöôøng ñoä trung bình yeâu caàu
f ‘c, MPa f ‘cr, MPa (choïn giaù trò lôùn hôn giöõa 2 coâng thöùc tính)
f ‘c nhoœ hôn f ‘cr = f ‘c + 1.34s (*)
hoaëc baèng 35 f ‘cr = f ‘c + 2.33s – 3.45 (**)
f’cr = f ‘c + 1.34s (*)
Lôùn hôn 35
f ‘cr = 0.90f ‘c + 2.33s (***)
Trong ñoù:
• f ‘c = Cöôøng ñoä neùn quy ñònh
• f ‘cr = Cöôøng ñoä trung bình yeâu caàu
• s = Ñoä leäch chuaån
(*): coâng thöùc tính ñeå cöôøng ñoä trung bình cuûa 3 thöû nghieäm lieân tieáp thoõa maõn yeâu caàu
(**), (***): coâng thöùc tính cho giaù trò cöôøng ñoä toái thieåu cuûa töøng thöû nghieäm rieâng bieät (giaù trò trung bình cuûa
2 maãu truï)
92 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Myõ – ASTM C94
B. Khi moät caáp phoái môùi hoaëc caáp cöôøng ñoä vaø döõ lieäu ñoä leäch chuaån khoâng coù saün. Yeâu caàu giaù trò cöôøng ñoä
trung bình cuûa caáp phoái thieát keá phaûi thoûa maõn
Cöôøng ñoä quy ñònh Cöôøng ñoä trung bình yeâu caàu
f ‘c, MPa f ‘cr, MPa
Nhoœ hôn 21 f ‘cr = f ‘c + 7

Töø 21 ñeán 35 f’cr = f ‘c + 8.5
Lôùn hôn 35 f’cr = 1.1f ‘c + 5
C. Khi ñaõ löïa choïn ñoä leäch chuaån vaø cöôøng ñoä quy ñònh
f’c, MPa Ñoä leäch chuaån töø caùc cô sôû döõ lieäu, MPa Khoâng coù döõ lieäu
Cöôøng ñoä 2.0 3.5 5.0 6.0 7.5 ñoä leäch chuaån
quy ñònh f’cr, Cöôøng ñoä trung bình yeâu caàu, MPa
Nhoœ hôn 21 f’c + 7

21.0 24 26 29 32 35 29.5
35.0 38 40 43 46 49 43.5
50.0 53 55 57 59 62 60.0
60.0 63 65 67 68 71 71.0
75.0 78 80 82 83 85 87.5
90.0 93 95 97 98 100 105.0
100.0 108 105 107 108 110 115.0
120.0 128 125 127 128 130 137.0
Caùc giaù trò in ñaäm xaùc ñònh cöôøng ñoä cuï theå nôi maø ñoä leäch chuaån neân ñöôïc xem xeùt laø baát thöôøng hoaëc
khoâng phuø hôïp
2. Ñaùnh giaù cöôøng ñoä (ASTM C94)
Ñaùnh giaù cöôøng ñoä neùn
Giaù trò trung bình cuûa 3 thí nghieäm lieân tieáp lôùn hôn hoaëc baèng cöôøng ñoä quy ñònh – f 'c
- Neáu f 'c < 35 MPa: Cöôøng ñoä thöû nghieäm rieâng bieät (trung bình thöû nghieäm cuûa 2 maãu truï) ≥ f'c-3.5(MPa)
- Neáu f 'c > 35 MPa: Cöôøng ñoä thöû nghieäm rieâng bieät (trung bình thöû nghieäm cuûa 2 maãu truï) ≥ 0.9f 'c
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN 206-1:2000 93
TIEÂU CHUAÅN CHAÂU AÂU – EN 206 - 1 : 2000

Tính coâng taùc Phöông phaùp thöû Yeâu caàu
Ñoä suït EN 12350-2 ≥ 10 mm vaø ≤ 210mm
Ñoä cöùng Vebe EN 12350-3 ≤ 30 giaây vaø > 5 giaây
Möùc ñoä leøn chaët EN 12350-4 ≥ 1.04 vaø < 1.46
Ñoä chaûy xoøe EN 12350-5 > 340mm vaø ≤ 620mm
Ñoä deûo cuûa hoãn hôïp beâ toâng ñöôïc phaân loaïi theo baûng 1, 2, 3, 4 nhö beân döôùi.
Löu yù: Phaân loaïi ñoä deûo cuûa beâ toâng trong baûng 1 tôùi baûng 4 khoâng tröïc tieáp lieân quan tôùi nhau. Trong nhöõng
tröôøng hôïp ñaëc bieät, tính coâng taùc cuûa hoãn hôïp beâ toâng cuõng coù theå ñöôïc quy ñònh roõ bôûi giaù trò caàn ñaït ñöôïc.
Ñoái vôùi öùng duïng ñaëc bieät cuûa beâ toâng ví duï: beâ toâng ñöôïc thieát keá vôùi haøm löôïng nöôùc thaáp caàn ñaàm chaët vôùi
quy trình ñaëc bieät thì tính coâng taùc cuûa beâ toâng khoâng ñöôïc phaân loaïi.
Baûng 4:
Baûng 1: Baûng 2: Baûng 3: Phaân loaïi ñoä chaûy
Phaân loaïi ñoä suït Phaân loaïi ñoä cöùng Phaân loaïi möùc ñoä leøn chaët Ñöôøng kính
Loaïi
chaûy xoøe (mm)
Ñoä cöùng Vebe Möùc ñoä leøn

Loaïi Ñoä suït (mm) Loaïi Loaïi F1 ≤ 340
(giaây) chaët
S1 10 ñeán 40 V0 ≥ 31 C0 ≥ 1.46 F2 350 ñeán 410
S2 50 ñeán 90 V1 30 ñeán 21 C1 1.45ñeán 1.26 F3 420 ñeán 480
S3 100 ñeán 150 V2 20 ñeán 11 C2 1.25 ñeán 1.11 F4 490 ñeán 550
S4 160 ñeán 210 V3 10 ñeán 6 C3 1.10 ñeán 1.04 F5 560 ñeán 620
S5 ≥ 220 V4 5 ñeán 3 F6 ≥ 630
Tính coâng taùc coù theå ñöôïc tham khaûo trong baûng 1 ñeán baûng 4 hoaëc trong caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät, giaù trò ñoù seõ
ñöôïc quy ñinh roõ. Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp naøy, sai soá cuûa giaù trò ño ñöôïc tham khaûo trong baûng 5:
Baûng 5: Sai soá cho pheùp

Ñoä suït
Giaù trò caàn ñaït (mm) ≤ 40 50 ñeán 90 ≥ 100
Sai soá (mm) ± 10 ± 20 ± 30
Ñoä cöùng vebe
Giaù trò caàn ñaït (giaây) ≥ 11 10 ñeán 6 ≤5
Sai soá (giaây) ±3 ±2 ±1
Möùc ñoä leøn chaët
Giaù trò caàn ñaït ≥ 1.26 1.25 ñeán 1.11 ≤ 1.10
Sai soá ± 0.10 ± 0.08 ± 0.05
Ñöôøng kính chaûy xoøe
Giaù trò caàn ñaït (mm) Taát caû caùc giaù trò
Sai soá (mm) ± 30
94 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Chaâu AÂu – EN 206-1:2000
II. Cöôøng ñoä chòu neùn

Cöôøng ñoä chòu neùn cuûa beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh döïa treân maãu laäp phöông 150 mm hoaëc maãu truï vôùi kích
thöôùc 150x300 mm phuø hôïp vôùi tieâu chuaån EN 12390-1, maãu beâ toâng ñöôïc laøm vaø ñöôïc baûo döôõng theo tieâu
chuaån EN 12390-2, maãu beâ toâng ñöôïc laáy ñeå kieåm tra cöôøng ñoä tuaân theo tieâu chuaån EN 12350-1.
Giaù trò cöôøng ñoä neùn cuûa maãu beâ toâng ñöôïc xaùc ñònh ôû tuoåi 28 ngaøy. Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät,
cöôøng ñoä beâ toâng coù theå ñöôïc xaùc ñònh taïi tuoåi sôùm hôn hoaëc treã hôn 28 ngaøy hay ñöôïc xaùc ñònh sau khi beâ
toâng ñöôïc ngaâm trong nhöõng moâi tröôøng ñaëc bieät.
Giaù trò cöôøng ñoä yeâu caàu cuûa beâ toâng quy ñònh lôùn hôn hoaëc baèng giaù trò thaáp nhaát cuûa cöôøng ñoä tieâu chuaån
quy ñònh cho töøng caáp beâ toâng, tham khaûo baûng beân döôùi:
Phaân loaïi caáp cöôøng ñoä cho beâ toâng thöôøng vaø beâ toâng naëng
Giaù trò thaáp nhaát cuûa cöôøng ñoä Giaù trò thaáp nhaát cuûa cöôøng ñoä
tieâu chuaån treân maãu truï tieâu chuaån treân maãu vuoâng
Phaân loaïi theo cöôøng ñoä
fck, cylinder fck, cube
(N/mm2) (N/mm2)
C8/10 8 10
C12/15 12 15
C16/20 16 20
C20/25 20 25
C25/30 25 30
C30/37 30 37
C35/45 35 45
C40/50 40 50
C45/55 45 55
C50/60 50 60
C55/67 55 67
C60/75 60 75
C70/85 70 85
C80/95 80 95
C90/105 90 105
C100/115 100 115
• Ñaùnh giaù cöôøng ñoä
- Tieâu chí 1 (Trung bình caùc maãu): favg ≥ fck + 4

- Tieâu chí 2: ( Maãu rieâng leû): f ≥ fck - 4
Vôùi:
fck: Cöôøng ñoä yeâu caàu cuûa beâ toâng.
favg: Cöôøng ñoä neùn trung bình cuûa taát caû caùc maãu hôïp chuaån.
f: Caùc keát quaû thöû nghieäm rieâng leû.
Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Anh BS 5328 95
TIEÂU CHUAÅN ANH – BS 5328
Töø thaùng 12 naêm 2003, tieâu chuaån yeâu caàu veà tính chaát kyõ thuaät cho beâ toâng theo BS EN 206-1 vaø BS 8500 ñaõ
thay theá cho loaït tieâu chuaån cuõ BS 5328. Tuy nhieân, moät soá döï aùn taïi Vieät Nam vaãn tham khaûo tieâu chuaån naøy.

• Höôùng daãn löïa choïn tính coâng taùc cuûa beâ toâng cho nhöõng öùng duïng khaùc nhau
Tính coâng taùc cho nhöõng öùng duïng khaùc nhau cuûa beâ toâng
Ñoä suït thoâng

Duøng cho beâ toâng Phöông phaùp ñaàm leøn Tính coâng taùc
thöôøng (1) mm
Beà maët ñöôïc thi coâng bôûi maùy ñaàm

Löïc ñaàm rung lôùn
maët
Raát thaáp Xem ghi chuù 1
Væa heø vaø boù væa Chaøy ñaàm
Keát caáu saøn vaø beà maët khoâng thi coâng

ñaàm duøi hay ñaàm thanh Thaáp 50
baèng maùy ñaàm maët
Beä ñôõ
Beâ toâng khoái lôùn cho keát caáu moùng
Beâ toâng loùt
Keát caáu beâ toâng coát theùp thoâng
thöôøng nhö saøn, daàm, töôøng vaø coät ñaàm duøi hay ñaàm thanh/
Trung bình 75
Beâ toâng thi coâng coáp pha tröôït hoaëc chaøy ñaàm
Beâ toâng bôm
Beâ toâng thi coâng baèng phöông phaùp
huùt chaân khoâng
Caùc daïng keát caáu thoâng thöôøng khaùc
Neàn keânh raïch

Töï leøn
Coïc khoan nhoài
Cao 125
Keát caáu coù maät ñoä coát theùp daøy ñaëc Ñaàm duøi
Töôøng vaây
Töï san phaúng Raát cao Xem ghi chuù 2
Beâ toâng töï san phaúng
(1) Ñoái vôùi beâ toâng coù ñoä dính keát cao coù theå cho khaû naêng thi coâng töông ñöông taïi ñoä suït thaáp hôn giaù trò
cho ôû baûng treân.
Ghi chuù 1: Khi tính linh ñoäng cuûa beâ toâng thaáp ñoûi hoûi chaát löôïng cuûa beâ toâng phaûi ñöôïc quaûn lyù heát söùc
nghieâm ngaët, ví duï: Ñoái vôùi tính coâng taùc cuûa beâ toâng neàn ñöôøng, vieäc tính toaùn tính coâng taùc baèng “heä soá
ñaàm leøn hoaëc ñoä cöùng Vebe” (tham khaûo tieâu chuaån BS 1881: phaàn 103 vaø 104) seõ chính xaùc hôn vieäc xaùc
ñònh ñoä suït.
Ghi chuù 2: Khi tính coâng taùc cuûa beâ toâng raát cao, vieäc xaùc ñinh vaø kieån tra tính coâng taùc seõ ñöôïc thöïc hieän
baèng thí nghieäm xaùc ñònh ñoä chaûy cuûa hoãn hôïp beâ toâng (tham khaûo tieâu chuaån BS 1881: phaàn 105).
96 Toång quan caùc heä thoáng tieâu chuaån B. Beâ toâng/ tieâu chuaån Anh BS 5328

Caáp cöôøng ñoä neùn cuœa beâ toâng:
Cöôøng ñoä neùn ñöôïc thöû nghieäm treân vieân maãu laäp phöông kích thöôùc 150x150x150 mm ôû 28 ngaøy sau khi
ñöôïc laøm maãu vaø baûo döôõng theo quy ñònh cuûa tieâu chuaån BS 1881. Caáp beâ toâng neân ñöôïc löïa choïn theo baûng
döôùi. Ñoái vôùi nhöõng öùng duïng ñaëc bieät nhö: beâ toâng coát theùp, caáu kieän beâ toâng ñuùc saün, vaø beâ toâng yeâu caàu ñoä
beàn trong nhöõng moâi tröôøng ñaëc bieät thì caáp thaáp nhaát coù theå ñöôïc löïa choïn döïa treân yeâu caàu thöïc teá.
Caáp cöôøng ñoä cuûa beâ toâng
Giaù trò cöôøng ñoä tieâu chuaån taïi 28 ngaøy

Caáp cöôøng ñoä
MPa
C7.5 7.5
C10 10
C15 15
C20 20
C25 25
C30 30
C35 35
C40 40
C45 45
C50 50
C55 55
C60 60
• Ñaùnh giaù cöôøng ñoä
Tieâu chí 1 Tieâu chí 2
Cöôøng ñoä trung bình cuûa

Caáp cöôøng ñoä yeâu caàu Nhoùm maãu Cöôøng ñoä cuûa töøng maãu
caùc maãu,
rieâng leû baát kyø, f (MPa)
favg (MPa)
2 maãu ñaàu tieân favg ≥ fck + 1 f ≥ fck - 3

C20 trôû leân 3 maãu ñaàu tieân favg ≥ fck + 2 f ≥ fck - 3
4 maãu lieân tieáp baát kyø favg ≥ fck + 3 f ≥ fck - 3
2 maãu ñaàu tieân favg ≥ fck f ≥ fck - 2

C7.5 ñeán C15 3 maãu ñaàu tieân favg ≥ fck + 1 f ≥ fck - 2
4 maãu lieân tieáp baát kyø favg ≥ fck + 2 f ≥ fck - 2
fck : Cöôøng ñoä yeâu caàu cuûa beâ toâng.

C. Khuyeán caùo veà caùc giaù trò ñònh 97
möùc trong thaønh phaàn beâ toâng

Phaàn phuï luïc naøy ñöa ra caùc khuyeán caùo veà söï löïa choïn caùc giaù trò ñònh möùc trong thaønh phaàn beâ toâng, ñònh
möùc cho caùc ñaëc tính khaùc cuûa beâ toâng coù lieân quan ñeán möùc ñoä tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng laøm vieäc. Caùc giaù trò
ñöôïc khuyeán nghò beân döôùi döïa treân giaû thuyeát caùc keát caáu beâ toâng ñöôïc thieát keá coù tuoåi thoï söû duïng laø 50
naêm.
CLO – TAÙC NHAÂN GAÂY AÊN MOØN TRONG NÖÔÙC BIEÅN

(EN 206-1: 2000)
Caùc möùc ñoä tieáp xuùc vôùi Clo – Taùc nhaân gaây aên moøn trong nöôùc bieån
XS1 XS2 XS3
Tyû leä nöôùc/ xi maêng toái ña 0.50 0.45 0.45
Caáp cöôøng ñoä toái thieåu C30/37 C35/45 C35/45
Haøm löôïng xi maêng toái

300 320 340
thieåu (kg/m3)
XS1 – Tieáp xuùc vôùi khoâng khí coù chöùa haøm löôïng muoái, khoâng tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nöôùc bieån
XS2 – Thöôøng xuyeân ngaäp nöôùc bieån
XS3 – Khu vöïc thuûy trieàu leân xuoáng, soùng voã
CAÙC MOÂI TRÖÔØNG COÙ TAÙC NHAÂN XAÂM THÖÏC HOÙA HOÏC
(EN 206-1: 2000)
Caùc möùc ñoä tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc
XA1 XA2 XA3
Tyû leä nöôùc/ xi maêng toái ña 0.55 0.50 0.45
Caáp cöôøng ñoä toái thieåu C30/37 C35/45 C35/45
Haøm löôïng xi maêng toái

300 320 360
thieåu (kg/m3)
Nhöõng yeâu caàu khaùc Söû duïng xi maêng beàn sun-phaùt *
XA1 – Moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc thaáp

XA2 – Moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc trung bình
XA3 – Moâi tröôøng xaâm thöïc hoùa hoïc möùc cao
-
* Khi moâi tröôøng coù möùc ñoä xaâm thöïc XA2 vaø XA3 laø moâi tröôøng chöùa ion SO4 2, vieäc söû duïng loaïi xi maêng
beàn sun-phaùt laø raát caàn thieát. Khi phaân loaïi xi maêng döïa treân khaû naêng khaùng sun-phaùt, xi maêng beàn
sun-phaùt loaïi trung bình hoaëc loaïi cao neân ñöôïc söû duïng cho moâi tröôøng XA2 (vaø moâi tröôøng XA1 khi coù theå)
vaø xi maêng beàn sun-phaùt loaïi cao neân ñöôïc söû duïng cho moâi tröôøng XA3.
98
Taøi lieäu tham khaûo
A. Thaønh phaàn beâ toâng
Xi maêng
Yeâu caàu kyõ thuaät
Loaïi Xi maêng Tieâu chuaån Vieät Nam Tieâu chuaån Myõ Tieâu chuaån chaâu AÂu
Xi maêng Pooc laêng TCVN 2682: 2009 ASTM C150 EN 197
Xi maêng Pooc laêng hoãn hôïp TCVN 6260: 2009 ASTM C1157 EN 197
Xi maêng Pooc laêng beàn sunphate TCVN 6067: 2004 ASTM C150 BS 4027
Xi maêng Pooc laêng hoãn hôïp beàn sunphate TCVN 7711:2007 ASTM C1157 EN 197
Xi maêng Pooc laêng hoãn hôïp ít toûa nhieät TCVN 7712: 2007 ASTM C1157 –
Xi maêng Pooc laêng xæ TCVN 4316: 2007 – EN 197
Phöông phaùp thí nghieäm caùc chæ tieâu cô lyù
Chæ Tieâu Tieâu chuaån Vieät Nam Tieâu chuaån Myõ Tieâu chuaån chaâu AÂu
Cöôøng ñoä chòu neùn TCVN 6016:1995 ASTM C109 EN 196-1
Thôøi gian ñoâng keát TCVN 6017:1995 ASTM C191 EN 196-3
ASTM C115
Ñoä mòn TCVN 4030:2003 –
ASTM C204
Ñoä oån ñònh theå tích TCVN 6017:1995 EN 196-3
Ñoä giaõn nôû thanh vöõa trong autoclave TCVN 7711:2007 ASTM C151
Ñoä giaõn nôû thanh vöõa trong dung dòch sunphate TCVN 7713:2007 ASTM C1012 –
sau 6 thaùng vaø 1 naêm
Ñoä giaõn nôû cuûa thanh vöõa trong nöôùc sau 14 ngaøy TCVN 6068: 2004 ASTM C1038 –
EN 196-8
Nhieät thuûy hoùa TCVN 6070: 2005 ASTM C186
EN 196-9
Thaønh phaàn hoùa TCVN 141: 2008 ASTM C114 EN 196-2
Nöôùc
Yeâu caàu kyõ thuaät: TCXDVN 302:2004, ASTM C1602
Phuï gia
Yeâu caàu kyõ thuaät: TCVN 8826:2011, ASTM C494
Coát lieäu
Yeâu caàu kyõ thuaät: TCVN 7570: 2006, ASTM C33
Phöông phaùp thí nghieäm
Chæ Tieâu Tieâu chuaån Vieät Nam Tieâu chuaån Myõ

Coát lieäu mòn
Thaønh phaàn haït TCVN 7572-2:2006 ASTM C136
Taïp chaát höõu cô TCVN 7572-9: 2006 ASTM C40
Thaønh phaàn haït nhoû hôn 75 µm TCVN 7572-8: 2006 ASTM C117
ASTM C227
Khaû naêng phaûn öùng kieàm silic TCVN 7275-14:2006 ASTM C289
ASTM C1260
Coát lieäu thoâ
Thaønh phaàn haït TCVN 7572-2:2006 ASTM C136
Khoái löôïng rieâng TCVN 7572-4:2006 ASTM C127
Khoái löôïng theå tích vaø ñoä aåm TCVN 7572-6:2006 ASTM C29
Haøm löông haït thoi deït TCVN 7572-13:2006 –
Xi maêng & Beâ toâng Taøi lieäu tham khaœo 99
B. Beâ toâng
Yeâu caàu kyõ thuaät cho beâ toâng thöông phaåm: TCXDVN 374: 2006, ASTM C94, EN 206-1:2000
Chæ Tieâu Tieâu chuaån Vieät Nam Tieâu chuaån Myõ Tieâu chuaån chaâu AÂu
Beâ toâng töôi
Ñoä suït TCVN 3106:1993 ASTM C143 EN 12350-2
Ñoä chaûy xoøe – ASTM C1611 EN 12350-8
Ñoä cöùng Veber TCVN 3107:1993 ASTM C1170 EN 12350-3
Khoái löôïng theå tích TCVN 3108:1993 ASTM C138 EN 12350-6
Löôïng boït khí TCVN 3111:1993 ASTM C231 –
Thôøi gian ñoâng keát – ASTM C403 –
Beâ toâng ñaõ ñoùng raén
Cheá taïo maãu vaø döôõng hoä TCVN 3105:1993 ASTM C31 EN 12390-2
Cöôøng ñoä neùn beâ toâng TCVN 3118:1993 ASTM C39 EN 12390-3
Ñoä taùch nöôùc TCVN 3109:1993 ASTM C232 –
Ñoä thaám nöôùc TCVN 3116:1993 – –
Ñoä thaám clo TCXDVN 306:2005 ASTM C1202 –
Moät soá tieâu chuaån tham khaûo khaùc veà beâ toâng
Yeâu caàu kyõ thuaät cho beâ toâng khoái lôùn TCXDVN 305: 2004 –
Tieâu chuaån thieát keá keát caáu beâ toâng vaø beâ toâng
TCXDVN 306:2005 – BS 8110
coát theùp
C. Coát lieäu gia coá xi maêng

Yeâu caàu kyõ thuaät: 22 TCN 245, 22TCN 246
Chæ tieâu Tieâu chuaån Vieät Nam Tieâu chuaån Myõ Tieâu chuaån chaâu AÂu
ASSHTO T180
Ñoä aåm toái öu vaø khoái löôïng theå tích khoâ lôùn nhaát 22 TCN 333-06 –
ASSHTO T99
ASTM D1632
Cheá taïo maãu xaùc ñònh cöôøng ñoä chòu neùn 22 TCN 246 –
ASTM D55
Tính coâng taùc – – EN 13286-45

Cöôøng ñoä neùn nôû hoâng – ASTM D1633 –
D. Caùc taøi lieäu lieân quan khaùc

Concrete Practice: Holcim (Schweiz) AG
Concrete Practice: Holcim Sri Lanka
100 Xi maêng & Beâ toâng Taøi lieäu tham khaœo
E. Hình aûnh minh hoïa

Thöù töï hình aûnh Nguoàn
Hình I.1, Hình I.2, Hình I.3, Hình I.5, Hình I.6, Hình I.7, Hình I.9, Hình I.11, Hình I.12, Holcim Vieät Nam
Hình I.13, Hình I.15, Hình I.16, Hình I.21, Hình I.22, Hình I.23, Hình I.24, Hình I.25,
Hình II.1, Hình II.2, Hình II.3, Hình II.4, Hình II.5, Hình II.6, Hình II.7, Hình II.8, Hình II.9,
Hình II.10, Hình II.11, Hình II.12, Hình II.13, Hình II.14, Hình II.15, Hình II.16, Hình II.17,
Hình II.18, Hình II.19, Hình II.20, Hình II.21, Hình II.22, Hình II.23, Hình III.1, Hình III.3,
Hình III.4, Hình III.5, Hình III.6, Hình III.7, Hình III.8, Hình III.9, Hình III.10, Hình III.11,
Hình III.14, Hình III.15, Hình III.16, Hình III.18
Hình I.4, Hình I.8, Hình I.10, Hình I.65, Hình III.17 Holcim Thuïy Só
Hình I.14, Hình I.17, Hình I.18, Hình I.19, Hình I.20, Hình I.28, Hình I.29, Hình I.63, Holcim Sri Lanka
Hình I.73, Hình I.74, Hình III.2, Hình III.12, Hình III.13, Hình III.20, Hình III.21
Hình I.54, Hình III.19 Antoine Carnot
Hình I.57, Hình I.59 Lubica Pistanska

101
102
103
Coâng tyTNHH Xi maêng Holcim Vieät Nam
Laàu 9 & 10, Fideco Tower

81 - 85 Haøm Nghi, Quaän 1
Tp. Hoà Chí Minh, Vieät Nam
Ñieän thoaïi: +84 8 39149000
Fax: +84 8 39149001
Email: technical.service-vnm@holcim.com
Website: www.holcim.com.vn
Ñöôïc in treân giaáy PEFC baûo veä moâi tröôøng.

Soá GPXB: 97-2012/CXB/239/01/VHTT.

Taøi Lieäu Kyõ Thuaät: Söùc Maïnh. Ñænh Cao. Taâm Huyeát

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Taøi Lieäu Kyõ Thuaät: Söùc Maïnh. Ñænh Cao. Taâm Huyeát

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Taøi Lieäu Kyõ Thuaät: Söùc Maïnh. Ñænh Cao. Taâm Huyeát

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Söùc maïnh. Ñænh cao. Taâm huyeát.

Taøi lieäu kyõ thuaät

Holcim (Vietnam) Ltd.

C2013, Holcim (Vietnam) Ltd

Nhoùm tö vaán kyõ thuaät

Holcim (Vietnam) Ltd

Caùm ôn moïi ñoùng goùp cuûa Tieán só Silvia Vieira Mcs

Xuaát baûn laàn 1 baèng phieân baûn tieáng Vieät

Xuaát baûn laàn 1 baèng phieân baûn tieáng Anh

Mieãn tröø traùch nhieäm

Holcim Vieät Nam

quaû toái öu cho caùc döï aùn.

nhöõng döï aùn lôùn.

Lôøi noùi ñaàu

C. Caáu kieän beâ toâng khoái lôùn 52

D. Beâ toâng cöôøng ñoä cao 54

E. Beâ toâng chaûy vaø beâ toâng töï leøn 56

F. Coát lieäu gia coá xi maêng 58

B. Hieän töôïng nöùt beâ toâng 64

C. Hieän töôïng cacbonat hoùa vaø aên moøn coát theùp 69

E. AÊn moøn hoùa hoïc 72

F. Phaûn öùng kieàm – coát lieäu 74

Taøi lieäu tham khaœo 98

A. Thaønh phaàn cuûa beâ toâng

1. Xi maêng Khuyeán caùo töø Holcim

Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi nöôùc troän beâ toâng

Möùc toái ña cho pheùp

2. Beâ toâng coát theùp 5000 2000 1000 200

3. Beâ toâng khoâng coát theùp 10000 2700 3500 300

3. Coát lieäu mòn 100

Thaønh phaàn haït 90

Phaàn traêm qua saøng (%)

beâ toâng (FM: Moâ-ñun ñoä lôùn): 20

• Caùt soâng Ñoàng Nai: FM = 2.40 (toát- nhöng khoâng 10

Taïp chaát khaùc

4. Coát lieäu thoâ Caùc ñaëc tính kyõ thuaät

Beâ toâng bao phuû, beâ toâng ôû

Quartz, corundum, silicon Taám beâ toâng cöùng, beâ toâng

Khoái löôïng theå tích vaø ñoä aåm Tyû troïng

Thaønh phaàn haït

I- d Dmax < 3d/4

II- Dmax < e/5

a Dmax < a/3

Lieàu Löôïng c/ Phuï gia giaûm nöôùc cao

6. Caùc loaïi vaät lieäu khaùc trong Hình I.8

cát thấp cao

Hình I.15 - Thaønh phaàn beâ toâng Độ ổn định

Không biến dạng Biến dạng

Caáp phoái beâ toâng

Löïa choïn tyû leä N/X Hình I.17

Haøm löôïng xi maêng toái thieåu

Haøm löôïng xi maêng

Vuøng khí quyeån vaø Hình I.19

Cuõng gioáng nhö tieâu chuaån chaâu aâu EN 206, haøm

Beâ toâng vôùi ñoä roãng thaáp

Thaønh phaàn caáp phoái theo theå tích tuyeät ñoái

Yeâu caàu kyõ thuaät: Haøm löôïng xi maêng 325 kg/m3