TREGU I SIGURIMEVE

Shkup, Tetor 2011

2 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve
Pёrmbajtja
PARATHЁNIE 4
1. AGJENCIA E MBIKЁQYRJES SЁ SIGURIMEVE 5
1.1. Themelimi dhe misioni i Agjencisë 5
1.2. Struktura organizative 6
1.3. Bashkёpunimi institucional 6
2. KORNIZA LIGJORE NË TREGUN E SIGURIMEVE 8
3. TREGU I SIGURIMEVE 9
3.1. Parimet themelore 9
3.2. Pjesëmarrësit nё tregun e sigurimeve 13
3.3. Byroja Nacionale e sigurimeve 18
3.3.1. Parimet Themelore 18
3.3.2. Qendra e të dhënave të sigurimit të detyrueshëm motorik 19
3.3.3. Fondi garantues 21
3.4. Shoqata e sigurimit 21
3.5. Produktet e sigurimit 21
3.5.1. Sigurim i jetёs 22
3.5.2. Grupe tё sigurimit të jo-jetës 27
3.5.2.1. Sigurimi i detyrueshëm nё komunikacion 27
3.5.2.2. Sigurim i pronёs 27
3.5.2.3. Sigurim nga pasojat e fatkeqёsive (aksidenteve) 28
3.5.2.4. Sigurimi shёndetёsorё 29
3.5.2.5. Sigurimi nga pёrgjegjёsia 29
3.5.2.6. Sigurimi i asistencës në udhëtim 29
4. MBIKЁQYRJA E SIGURIMIT 31
5. PROCESI I PЁRPUNIMIT TЁ DЁMEVE 32
5.1. Paraqitja e dёmeve 32
5.1.1. Paraqitja e dёmeve nё bazё tё sigurimit tё detyrueshëm tё autopërgjegjësisë
ndaj palёve tё treta 33
5.1.2. Pёrdorimi i proçesverbalit europian pёr fatkeqёsi komunikacioni 33
5.1.3. Dëmi i vogël material 35
5.1.4. Borxhlinjtё regresiv 35
5.2. Likuidimi dhe pagesa e dёmit 37
6. MBROJTJA E KONSUMATORЁVE (TЁ SIGURUARЁVE) 38
6.1. Informimi i tё siguruarёve pёr lidhjen e kontratёs pёr sigurim 39
6.2. Informimi i tё siguruarёve gjatё pёriudhёs sa vlen kontrata pёr sigurim ` 40
6.3. Zgjidhja e ankinimeve dhe mosmarveshjeve 41
6.4. Kofidencialiteti i tё dhёnave 41

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 3

 Tё nderuar,
Nё kushte rrethanash tё paparashikueshme dhe dinamike, çdo njeri synon ta përshtat
mёnyrёn e jetesёs në përputhshmëri me ndryshimet e shumta si dhe nga pasiguria që
vjen nga ato ndryshime. Koha moderne ёshtё përplot me sfida dhe përcakton një mënyrë
tё tё jetuarit me një ritëm tё shpejtё dhe tё pandalshëm. E sotmja turbulente me vehte
mban rreziqe tё cilat individёt vёshtirё mund t’i parashikojnë dhe tё udhёheqin me to.

Sigurimet luajnë rol të rëndësishëm në menaxhimin e riskut. Sigurimet kanë rolin e

mbrojtjes së individit tё ekonomisё nё pёrgjithёsi. Kjo mundёson zvogёlim tё pasigurisё
lidhur me ngjarjet e pasigurta tё cilat mund tё ndodhin nё tё ardhmen dhe tё shkaktojnё
rreziqe tё panumёrta ekonomike.

Njohja e sigurimit nga ana e klientёve dhe shfrytёzuesve tё sigurimit luan njё rol tё
rёndёsishёm pёr zhvillimin e tij. Vetёdija e njerёzve pёr rolin e shtrenjtё tё sigurimit,
funksioni i madh mbrojtёs qё e mban dhe rёndёsia e tij pёr mirёqenien e pёrgjithshme
janё themeli i prosperimit tё tregut tё sigurimit dhe produkteve qё ofrohen nё kёtё treg.
Qëllimi i këtij doracaku është unik dhe i qartë që nё mënyrë tё thjeshtë dhe tё kuptueshme
t’ju afrohet dhe sqarohet kuptimi i sigurimit të gjithë atyre që kanë pyetje dhe paqartësi
lidhur me të.

Doracaku jep sqarime të koncepteve themelore lidhur me fushën e sigurimeve, jep një
pasqyrë të qartë të pjesëmarrësve në tregun e sigurimeve, dhe në mënyrë të kuptueshme
sqaron rëndësinë që rrjedhin nga kontratat e sigurimit.

Secili qё do tё lexojё kёtё doracak duhet tё gjej pёrgjiigje pёr kёto pyetje:

t

±LB
QBSBRFU
TJHVSJNJ

t

"
EVIFU
Uʶ
TJHVSPIFN

t

$JMB
ʶTIUʶ
EPCJB
JNF
OHB
TJHVSJNJ

t

"
ʶTIUʶ
TJHVSJNJ
TIQFO[JN
QB
RʶMMJN
J
QBSBWF
Uʶ
NJKB

t

"
J
LVQUPK
SSF[JRFU
Rʶ
KBOʶ
Uʶ
NCVMVBS
NF
QSPEVLUJO
F
TJHVSJNJU
Rʶ
CMFK
t

"
KBOʶ
Uʶ
ESFKUBU
EIF
JOUFSFTBU
F
NJB
Uʶ
NCSPKUVSB
Oʶ
NʶOZSʶ
Uʶ
EVIVS

4 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

1. AGJENCIA E MBIKЁQYRJES SЁ
SIGURIMEVE
1.1. Themelimi dhe misioni i Agjencisë

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve e Republikës së Maqedonisë (në tekstin e mëtejmë

« Agjencia «) është një institucion publik, përgjegjës për rregullimin dhe mbikëqyrjen e
tregut të sigurimit dhe operatorëve që ushtrojnë aktivitetin e tyre në këtë sektor.

Kompetencat ligjore tё Agjencisë shtrihen mbi:

t NCJLÑRZSKB
F
TIPRÑSJWF
UÑ
TJHVSJNFWF
NCJLÑRZSKB
F
TIPRÑSJWF
OEÑSNKFUÑTVFTF

OÑ
TJHVSJN
NCJLÑRZSKB
F
TIPRÑSWJF
QÑSGBRÑTVFTF
OÑ
TJHVSJN
OEÑSNKFUÑTVTFTJU
OÑ

TJHVSJN
QÑSGBRÑTVFTJU
OÑ
TJHVSJN
QFSTPOBU
KVSJEJL
RÑ
KBOÑ
UÑ
MJEIVS
NF
TIPRÑSJUÑ
F

TJHVSJNJU
#ZSPOÑ
OBDJPOBMF
UÑ
TJHVSJNJU
t NJSBUJNJO
F
BLUFWF
OÑOMJHKPSF
t -ÑTIPO
SFGV[PO
QF[VMMPO
BQP
IFR
MJDFODBU
QÑS
VTIUSJNJO
F
WFQSJNUBSJTÑ
OÑ
USHVO
F

TJHVSJNFWF
t $BLUJNJO
F
NBTBWF
LVOEÑS
TIPRÑSJWF

UÑ
TJHVSJNJU
TIPRÑSJWF
QÑS
OEÑSNKFUÑTJN
OÑ

TJHVSJN
TIPRÑSJWF
QÑS
QÑSGBRÑTJN
OÑ
TJHVSJNF
EIF
QFSTPOBWF
UKFSÑ
KVSJEJL
EIF
GJ[JL

OEBK
Uʶ
DJMʶWF
"HKFODJB
LSZFO
NCJLÑRZSKFO

Agjencia ka për qëllim të kontribuojё, forcojë dhe të inkurajoj zhvillimin e tregut të

sigurimeve në vend, duke kontribuar në mbrojtjen adekuate të të drejtave dhe interesave
të të siguruarit dhe të sfrytëzuesve të produkteve dhe shërbimeve të sigurimit.

Qëllimi i Agjencisë është mbajtja e një tregu sigurimesh efiçient, të sigurt dhe me stabilitet
me qëllim përfitimin dhe mbrojtjen e policmbajtësve. Rregullat për mjaftueshmërinë e
kapitalit dhe aftësisë paguese janë një nga elementët më thelbësore në mbikëqyrjen e
shoqërive të sigurimit.

Agjencia si institucion juridik publik i pavarur i regjistruar më 1 Nëntor tё vitit 2009

në Regjistrin Qendror të Republikës së Maqedonisë, për veprimtarine që ushtron në
përputhje me ligjin për mbikëqyrjen e sigurimeve, raporton në Kuvend. Kuvendi miraton
raportet financiare për vitin paraprak dhe planin financiar për vitin e ardhshëm.

Me themelimin e Agjencisë u shua autoriteti i Ministrisë së Financave mbi mbikëqyrjen e

sigurimit.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 5

 1.2. Struktura organizative

Sipas Ligjit pёr mbikëqyrje të sigurimeve struktura udhëheqëse e Agjencisë miratohet nga
Kuvendi i Republikës së Maqedonisë. Struktura udhëheqëse ёshtё Këshilli i ekspertëve i
përbërë nga pesë anëtarë prej të cilëve njëri është kryetar. Kryetari dhe katër anëtarët
e Këshillit emërohen dhe shkarkohen nga Kuvendi i Republikës së Maqedonisë me
propozim të Qeverisë. Kryetari i Këshillit të ekspertëve udhёheq me Agjencinë dhe e
përfaqëson tё njёjtin në raportet me palёt e treta.

,ÑTIJMMJ
J
&LTQFSUÑWF
NJSBUPO
aktet nënligjore; vendos për dhënien ose heqjen e lejeve,

dhënien apo tërheqjen e pёlqimeve, eliminim tё paregullsive në bazë të mbikëqyrjes
së zbatuar; cakton masa ndaj shoqërive të sigurimeve, shoqërive tё ndërmjetësimit në
sigurim, shoqërive për përfaqësim në sigurim, përfaqësuesit dhe ndërmjetësuesit në
sigurim dhe personave tё tjerё fizik dhe juridik ndaj të cilёve Agjencia kryen mbikëqyrjen;
ndёrmerr masa të tjera për zbatimin e Ligjit për mbikëqyrje të Sigurimeve dhe rregullave
tjera brenda kompetencave të saj.

Struktura aktuale e organizimit të Agjencisë mundëson një hierarki të përshtatçme

për stafin e Agjencisë dhe lejon mbulimin e të gjitha funksioneve që Agjencia kryen.
Organizimi në tre departamente kryesore krijon një ndarje të drejtë të përgjegjësive
dhe lehtëson komunikimin midis njësive përbërëse. Struktura aktuale e organizimit të
Agjencisë duket si më poshtë:

t Departamenti pёr mbikёqyrje;

t Departamenti pёr rregullativё dhe licencim; dhe
t Departamenti pёr punё tё pёrgjithshme dhe administrative.

1.3. Bashkёpunimi institucional

Me qёllim tё forcimit tё bashkёpunimit dhe pёrparimit tё mbikёqyrjes, Agjencia pёr

mbikёqyrje tё sigurimeve ka nёnshkruar memorandum pёr bashkёpunim me organet
rregullative dhe institucionet e vendit dhe tё huaja si: Banka Popullore e Republikёs sё
Maqedonisё, Agjensioni pёr mbikёqyrje tё kapitalit të financuar për sigurimim pensional,
Komisioni pёr letra me vlerё i Republikёs sё Maqedonisё, Drejtoria pёr ndalimin e larjes
sё parave dhe finansimin e terorizmit, Organi rregullativ pёr tregun financiar tё Austrisё,
Komisionin financiar tё Bullgarisё, Agjencisë pёr mbikёqyrje tё sigurimeve nga Sllovenia,
Agjencia pёr mbikёqyrje financiare nga Kroacia, Agjencia pёr mbikёqyrje tё sigurimieve
nga Mali i Zi, Autoriteti i mbikëqyrjes financiare i Shqipërisë dhe Banka qendrore e
Kosovёs.

Poashtu Agjencia ёshtё Anёtare e Shoqatёs Ndёrkombёtare tё Mbikёqyrёsve tё

Sigurimeve (International Association of Insurance Supervisors, IAIS).

6 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 7
 2. KORNIZA LIGJORE NË
TREGUN E SIGURIMEVE
Sigurimi si aktivitet nё Republikёn e Maqedonisё ёshtё rregulluar me kёto norma ligjore:


-JHKJ
QʶS
NCJLʶRZSKF
Uʶ
TJHVSJNJU
v(B[FUB
[ZSUBSF
F
3FQVCMJLʶT
Tʶ
.BRFEPOJTʶw

OS









EIF



-JHKJ
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
EFUZSVFTIÑN
Oʶ
LPNVOJLBDJPO
v(B[FUB
[ZSUBSF
F
3FQVCMJLʶT
Tʶ

.BRFEPOJTʶw
OS



EIF



-JHKJ
QʶS
TIPRÑSJUÑ
USFHʶUBSF

-JHKJ
QʶS
NBSʶEIʶOJF
PCMJHBUJWF
EIF

"LUFU
OʶOMJHKPSF
Uʶ
NJSBUVBSB
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ
MJHKFWF
Uʶ
QʶSNFOEVSB
Nʶ
MBSUʶ

Ligji për Mbikëqyrjen e sigurimit rregullon tregun e sigurimeve në RM ku është i

harmonizuar me direktivat dhe rregulloret e tjera të Bashkimit Evropian në fushën
e sigurimeve, njёkohёsisht është i harmonizuar edhe me parimet dhe standardet e
Shoqatёs Ndërkombëtare pёr Mbikëqyrjen e Sigurimeve (IAIS). Ligji për Mbikëqyrjen e
Sigurimit rregullon kushtet dhe mënyrën e kryerjes së sigurimit dhe të risigurimit nga
shoqëritë e sigurimit dhe të risigurimit, mënyrën dhe kushtet e kryerjes së pёrfaqёsimit
dhe ndërmjetësimit në sigurime si dhe mënyrat dhe masat e mbikëqyrjes gjatё zbatimit
të operacioneve tё shoqërive të sigurimit, shoqërive përfaqësuese në sigurim shoqërite
ndërmjetësuese në sigurim, ndërmjetësuesëve dhe përfaqësuesëve në sigurim.

Ligji pёr sigurim tё detyrueshëm nё komunikacion i rregullon llojet e sigurimeve qё kanё

karakter tё domosdoshёm nё RM. Ligji poashtu i cakton shumat minimale tё sigurimit nё
tё cilat mund tё dakordohet sigurimi nё raport me tё gjitha sigurimet e domosdoshme tё
pёrmendura mё lartё, i rregullon afatet e paraqitjes se kompenzimit tё dёmeve nga ana e
shoqёrive tё sigurimit nё raport me kёto sigurime, e rregullon tё drejtёn e ndёrmjetёsimit
(mediacion), saktёsisht i rregullon kompetencat e fondit garantues dhe mёnyrёn e caktimit
tё tarifave dhe premive pёr sigurim të pergjegjёsive automobilistike dhe njёkohёsisht
parasheh norma nё drejtim tё lehtёsimit tё ofrimit tё shёrbimeve siguruese jashta
kufijve me anё tё vendosjes tё tё ashtuquajturit pёrfaqёsues ta autorizuar pёr dёme dhe
vendosje tё Zyrёs pёr kompensim tё dёmeve.

8 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

3. TREGU I SIGURIMEVE
Pse sigurohemi?
Kuptimi dhe qëllimi i sigurimit ёshtё USBOTGFSJNJ
J
SSF[JLVU
OHB
JOEJWJEJ
UFL
TJHVSVFTJ

(shoqёria e sigurimit), rrezik ky i cili gjendet nё rrethin tonё, me anё tё nёnshkrimit tё
kontratёs pёr sigurim. Nё kёtё mёnyrё individi kërkon tё mbrohet nga fatkeqёsia (rreziku),
që mund t’i rrezikojë jetën ose t’i shkaktojё dëme tё pronës. Veti të përbashkëta të të gjitha
rreziqeve janë se ndodhin nё kohёn e ardhshme, janë tё paparashikuёshёm dhe nuk
varen nga dёshira jonё. Çmimi i sigurimit është primi i sigurimit. Primi grumbulllohet nga
një numёr mё i madh i individёve (kontraktues tё sigurimeve), të cilët janë siguruar nga
i njëjti rrezik ku supozimi bazë është se vetëm numri caktuar i personave (përfituesёve)
me të vërtetë do tё pёsojnё dёme që mund të jenë materiale dhe jomateriale. Në rast
të pësimit të dëmit, shoqëria e sigurimeve do të paguajë kompensim ose shumёn e
siguruar, të siguruarit ose shfrytёzuesit tё sigurimit.

2ʶMMJNJ
J
TJHVSJNJU
OVL
QBSBRFU
NVOEʶTJ
QʶS
JOEJWJEJO
Uʶ
QʶSGJUPKʶ
QPS
NCSPKUKF
F

KFUʶT
Tʶ
UJK
HKFHKʶTJTIU
QSPOʶT
Tʶ
UJK
OHB
QBTPKBU
Rʶ
EBMJO
OHB
SBTUJ

LVS
TILBLUPIFU
EÑN

3.1. Parimet themelore

Me QVOʶ
Uʶ
TJHVSJNJU nёnkuptojmё lidhjen dhe plotёsimin e (detyrimeve) të

marrёveshjeve pёr sigurim tё jetёs dhe për sigurimet jo- jetёs, me pёrjashitm tё
sigurimeve tё detyrueshme sociale.

0GFSUB
QʶS
TJHVSJN tё siguruarit i jepet ne GPSNʶ
Uʶ
TILSVBS Oferta e shkruar e bёrё
nga siguruesi pёr kontratё sigurimi e obligon siguruesin nёse ai nuk cakton afat mё tё
shkurtёr, qё nё afat prej 8 ditёsh nga dita kur oferta ka aritur te i siguruari, kurse te sigurimi
i jetёs nё afat prej 30 ditёve, nёse ёshtё i nevojshёm kontrolli mjekёsor.Nёse oferta ka
aritur deri te siguruesi dhe nёse i siguruari brenda kёtij afati nuk e kundёrshton ofertёn
e cila nuk del nga kushtet sipas tё cilave ai e bёn sigurimin e propozuar, do tё llogaritet
se kontrata ёshtё miratuar. Nё kёtё rast kontrata pёr sigurim llogaritet e kryer kur oferta
ka aritur tё siguruesi. 0GFSUB
HPKPSF e kryer nga siguruesi pёr vendosje tё kontratёs pёr
sigurim nuk i obligon as siguruesin dhe as tё siguruarin.

,POUSBUB
QʶS
TJHVSJN ёshtё punё juridike obligative dypalёshe me tё cilёn kontraktuesi

i sigurimit obligohet, nё bazё tё parimeve tё reciprocitetit dhe solidaritetit tё mbajё
shumё tё caktuar parash nё hapёsirёn e shoqёrisё sё sigurimit gjegjёsisht nё shoqёrinё
pёr rreziqe (siguruesi), kurse shoqёria pёr sigurime obligohet nёse vjen deri te ngjarja
qё paraqet rast tё siguruar, tё siguruarit ose palёs sё tretё, tё ia paguajё kompenzimin
gjegjёsisht shumёn e dakorduar.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 9

 Formimi i rezervave teknike

10 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

Kontrata e sigurimit ёshtё vendosur kur kontraktuesit do tё nёnshkruajnё polisёn e
sigurimit ose fletё pёr kompensim.

1PMJTB
F
TJHVSJNJU ёshtё dokument i shkruar pёr sigurimin e dakorduar dhe ёshtё pjesё
pёrbёrёse e kontratёs pёr sigurim. Elementet themelore tё polisёs pёr sigurim janё palёt
kontraktuese, subjekti i siguruar ose personi i siguruar, rreziku i pёrmbledhur me sigurimin,
kohёzgjatja e sigurimit dhe pёriudha e mbuluar, pastaj shuma e sigurimit ose limiti i
mbulimit, shuma e premisё ose kontributit, data e lёshimit tё polisёs dhe nёnshkrimet e
palёve kontraktuese.

kontrata e sigurimit prodhon efektin e saj juridik duke filluar nga ora e
njëzet e katërt e ditës qё është shënuar në polisën e sigurimit, si ditë e fillimit të
kohёzgjatjes së sigurimit, e deri në ditёn e fundit të periudhës pёr tё cilёn palёt
janё dakorduar pёr sigurim.

-JTUB
F
NCVMJNJU ёshtё dokument i shkruar i cili shёrben si dёshmi pёr polisё tё vendosur
tё sigurimit dhe e njёjta lёshohet nё raste kur akoma nuk ka elemente tё mjaftueshme
pёr lёshimin dhe dhёnjen e polisёs pёr sigurim. Lista e mbulimit ёshtё zëvendёsim i
pёrkohshёm i polisёs sё sigurimit nё tё cilёn vendosen elementet thelbёsore tё kontratёs
pёr sigurim.

1SJNJ
J
TJHVSJNJU
ёshtё çmimi i sigurimit, gjegjёsisht shuma e tё hollave tё cilёn kontraktuesi

i sigurimit ia paguan tё siguruarit nё bazё tё kontratёs sё vendosur pёr sigurim. Primi i
sigurimit pёrbёhet nga:

1. Primi teknik; dhe;

2. Shpenzimet e regjisë.

Shuma e premisё sё sigurimit ёshtё mё e vogёl nё rast tё dakordimit pёr ekzisitimit të

franshizёs nё raport me sigurimin e njёjtё pa franshizё tё dakorduar.

&ƌĂŶƐŚŝnjĂŶ̘ŶŬƵƉƚŽŶƉũĞƐ̘ŵĂƌũĞƚ̘ƚ̘ƐŝŐƵƌƵĂƌŝƚƚĞĚ̘ŵŝ͕ŬƵƌƐĞŵƵŶĚƚ̘ĚĂŬŽƌĚŽŚĞƚƐŝ͗

1. Kualitative – me tё cilёn siuguruesi e limiton pёrgjegjёsinё e tij nё mёnyrё qё nga

mbulimi dhe kompensimi nxjer disa lloje tё rreziqeve qё mund tё mbulohen me lloj tjetёr
tё sigurimit, ose

2. Kuantitative – nё pёrqindje ose si shumё absolute nga shuma e dakorduar gjegjёsisht

dёmi, dhe e cila mund tё jetё integrale, agregate dhe e zbritshme.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 11

 3SF[JL
J
TJHVSVBS nёnkupton ngjarje e cila mund tё ndodhё nё tё ardhmen, e cila ёshtё jo
e sigurtё dhe nuk varet nga dёshira e siguruesit dhe tё siguruarit.

3BTUJ
J
TJHVSVBS ёshtё rasti qё shkaktohet nga rreziku i siguruar.

4IVNB
F
TJHVSVBS
ёshtё shuma maksimale e detyrimit tё siguruesit ndaj tё tё siguruarit

gjegjёsisht shfrytёzuesit tё sigurimit nёse ndodh rasti i siguruar.

,PNQFOTJN
PTF
TIVNB e dakorduar ёshtё shuma nё tё holla qё siguruesi obligohet tё ia

paguaj tё siguruarit gjegjёsisht shfrytёzuesit tё sigurimit, nё bazё tё kontratёs pёr sigurim.

12 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 3.2. Pjesëmarrësit nё tregun e sigurimeve

1. Kush ёshtё kontraktuesi i sigurimit?

,POUSBLUVFTJ
J
TJHVSJNJU ёshtё person juridik ose fizik i cili me siguruesin vendos kontratё
sigurimi, gjegjёsisht paguan prim tё sigurimit, por nuk do tё thotё se duhet pajtetёr ta
ketё tё drejtёn e kompensimit.

2. Kush ёshtё i siguruari?

*
TJHVSVBS
ёshtё individi i siguruar. Te sigurimi i pronёs pёr llogari personale kontraktuesi
i sigurimit njekohёsishtё ёshtё edhe i siguruar, pёrderisa te sigurimi pёr llogari tё huaj i
siguruar, mund tё jetё njё apo mё shumё palё tё treta. Te sigurimi i jetёs i siguruar ёshtё
personi pёr jetёn e tё cilit vendoset polisa e sigurimit, e nё rast kur kontraktuesi i sigurimit
dhe i siguruari nuk janё personi i njёjtё, pёr vendosjen e polisёs qё ka tё bёje me vdekjen
e ndonjёrёs palё tё tretё duhet tё ketё pёlqim me shkrim nga i siguruari.

3. Kush ёshtё shfrytёzues i sigurimit?

4IGSZUʶ[VFT
J
TJHVSNJU ёshtё person juridik ose fizik i cili ka tё drejtё pёr kompensim nёse
ndodh rasti i siguruar. Nё njё kontratё pёr sigurim gjegjёsisht polisё sigurimi, mund tё
egzistojnё mё tepёr shfrytёzues. Pёrderisa nё kontratёn pёr sigurim janё caktuar mё tёper
shfrytёzues dhe kur ndodh rasti i siguruar, kompensimi ndahet nё mes tё siguruarёve/
shfrytёzuesёve.

4. Kush ёshtё siguruesi?

4JHVSVFTJ

ёshtё person juridik i cili kryen punёt e sigurimit. Punёt e sigurimit nё Republikёn
e Maqedonisё mund t’i kryejnё shoqëritë e sigurimeve me vendndodhje nё Republikёn e
Maqedonisё tё cilёt kanё marё leje nga Agjencia e mbikёqyrjes sё sigurimeve.

Thёnё shkurt, puna e shoqërive tё sigurimeve do me thёnё pranim i pagesave periodike

nё formё tё primit nga kontraktuesi i sigurimit nё kёmbim pёr atё se shfrytёzuesit tё
sigurimit do t’i kompensojё dёm potencial ndaj jetёs ose pronёs nё tё ardhmen.

Mjetet e grumbulluara nёpёrmjet primeve, shoqëritë e sigurimit i investojnё nё

instrumente legale financiare nё pёlqim me parimet e ligjit pёr mbikёqyrje tё sigurimit,
nga tё cilat me kalimin e kohёs realizojnё tё ardhura tё caktuara varësisht nga lёvizjet nё
tregjet financiare.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 13

 1

1 primit të sigurimit

3 2
të paguar

Kontraktuesi

2
1
Risiguruesi
kompensimin

i Siguruari
e dëmit

2
3 Primi i sigurimit
Shoqëria e sigurimit

3
Pjesmarrja e risiguresit
në dëmshpërblim

1
1
Shoqëria i lëshon dokumentat e sigurimit

Personalisht Polisa e sigurimit

Oferta e sigurimit

2 2

Faks Lista e mbulimit

3 3
Shoqëria e sigurimit

Përdorues Vërtetim për sigurim

14 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

5. Kush ёshtё risiguruesi?
3JTJHVSVFT ёshtё personi juridik i cili kryen punёt nё sektorin e risigurimit. Mё punё tё
risigurimit nёnkuptojmё WFOEPTKF
EIF
QMPUʶTJN
Uʶ
LPOUSBUBWF
Uʶ
TJHVSJNJU
OHB
BOB
F

TIPRÑSJWF
Uʶ
SFHKJTUSVBSB
QʶS
SJTJHVSJN
BLUJW, nё tepricёn e rrezikut mbi nivelin e mbulimit
maksimal tё shoqëriave tё sigurimit.

Secili sigurues (shoqëri pёr sigurime), ka nivel tё caktuar qёndrushmёrie, qё nёnkupton

shumё tё caktuar financiare, qё do i mundёsojё mbulim maksimal tё dёmeve gjegjёsisht
paraqet kufirin e mbulimit tё siguruesit. Me qёllim qё tё mbrohet nga pamundёsia tё
paguaj dёmet nё rastё kur do ndodhnin dёme tё mёdha osё katastrofale, siguruesi
vendos kontratё pёr risigurim me risiguruesin gjegjёsisht me shoqëritë pёr risigurim, me
çka njё pjesё tё obligimeve i transferon tё risiguruesi pёr çka paguan prim pёr risigurim.

Risigurimi nuk e ndryshon raportin nё mes siguruesit dhe kontraktuesit tё sigurimit (tё
siguruarit), kёshtu qё kontraktuesi i sigurimit shpesh nuk ka dijeni, as ka nevojё tё dijё se
egziston kontratё pёr risigurim.

6. Çka ёshtё pёrfaqёsim nё sigurim?

1ʶSGBRʶTJN
Oʶ
TJHVSJN paraqet pregaditje dhe vendosje tё kontratave pёr sigurim nё
emёr dhe pёr llogari tё njё apo mё tepёr shoqërishë tё sigurimeve, pёr prodhimet e
sigurimeve tё cilat nё mes vehte nuk janё konkuruese.

Pёrfaqёsimin nё sigurim nё Republikёn e Maqedonisё mund ta bёjnё vetёm ato persona

tё cilёt pёr kёtё punё kanё marё leje nga Agjencia, e kёto janё:

t Personat fizik qё ofrojnё shёrbime tё pёrfaqёsimit nё sigurime;

t hoqëritë pёr pёrfaqёsim nё sigurime me vendndodhje nё Republikёn e
Maqedonisё, dhe
t Bankat

1VOʶU
SSFUI
QʶSGBRʶTJNJU
Oʶ
TJHVSJN
J
LSZFO
TIPRÑSJB
QʶS
QʶSGBRʶTJN
Oʶ
FNʶS
UÑ

TIPRÑSJTÑ
QʶS
TJHVSJN
NF
Uʶ
DJMʶO
LB
MJEIVS
LPOUSBUʶ
QʶS
QʶSGBRʶTJN

Oʶ
TJHVSJN
EIF

QʶS
MMPHBSJOʶ
F
TÑ
OKÑKUÑT

7. Кush ёshtё pёrfaqёsues ne sigurim?

1ʶSGBRʶTJNJO
Oʶ
TJHVSJN
mund ta bёjnё vetёm pёrfaqёsues tё sigurimit, d.m.th.
personat fizik tё cilёt pёr kёtё posedojnё liçencё tё lёshuar nga Agjencia e mbikёqyrjes së
sigurimeve, tё cilёn e kanё marrё nё bazё
Uʶ
EIʶOJFT
NF
TVLTFT
Uʶ
QSPWJNJU
QʶS
LSZFSKFO

F
QVOʶWF
SSFUI
QʶSGBRʶTJNJU
Oʶ
TJHVSJN

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 15

16 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve
8. Çka nёnkuptojmё me ndërmjetësim në sigurim (broker sigurimi)?
1VOB
F
CSPLFSJU
Uʶ
TJHVSJNJU nёnkupton kёto aktivitete:

t ndёrmjetёsim nё kontraktim ose kryerje tё punёve pёr pregaditjen e kontratave

pёr sigurim, si edhe
t ndihmё gjatё kryerjes sё tё drejtave nga kontratat pёr sigurim gjegjёsisht
risigurim, e veçanёrisht gjatё zgjedhjes sё kёrkesave pёr dёmshpёrblim nga
dёmet e ndodhura nga ngjarja e siguruar.

9. Kush ёshtё ndërmjetësiesi në sigurim (brokeri i sigurimit)?

#SPLFSJ
J
TJHVSJNJU mund tё jenё vetёm personat fizik tё cilёt pёr kёtё punё kanё liçencё
tё lёshuar nga Agjensioni pёr mbikёqyrje tё sigurimit, Uʶ
DJMʶO
F
LBOʶ
NBSSʶ
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ

EIʶOKFT
NF
TVLTFT
Uʶ
QSPWJNJU
QʶS
LSZFSKFO
F
QVOʶWF
SSFUI
QʶSGBRʶTJNJU
Oʶ
TJHVSJN

#SPLFSJ
J
J
TJHVSJNJU
duhet tё jetё nё marёdhёnie punё nё shoqërinë e ndërmjetësuesëve

pёr sigurim.

Brokeri i sigurimit ёshtё i obliguar ti mbrojё tё drejtat dhe interesat e tё siguruarёve, qё

nёnkupton t‘ju jep sqarime dhe kёshilla personave tё siguruar pёr tё gjitha rrethanat
relevante pёr të marrë vendim gjatё procesit tё lidhjes së kontratёs për sigurim, pёr
kategori tё ndryshme sigurimesh, ose nё raport me shoqëri tё ndara sigurimesh.
Pёr plotёsimin e obligimeve tё tyre brokeri i sigurimit ёshtё veçanёrisht i detyruar
tё përgatit analizё pёr rrezikun duke i marё parasysh tё gjitha rrethanat me rёndёsi
pёr rrezikun e çdo rasti mё vete dhe me kёtё tё siguruarit t‘i sigurojё mbulesё mё tё
pёrshtatshme sigurimi.

Poashtu, brokeri i sigurimit i ndihmon tё siguruarit gjatё rrjedhёs sё vlefshmёrisё sё

kontratёs pёr sigurim, si para, ashtu edhe pas ndodhjes sё ngjarjes sё siguruar, e vaçanёrsiht
tё sigurohet se i siguruari i ka kryer tё gjtiha aktivitetet ligjore nё afatet e parapara e tё cilat
janё parakusht pёr pёrfitim dhe gёzim tё tё drejtave qё dalin nga kontrata pёr sigurim.

Brokeri i sigurimit pёrderisa ndёrmjetёson nё realizimin e kёrkesave pёr dёmshpёrblim

ёshtё i obliguar tё bashkёpunojё me personat pёrkatёs – zyra pёr klientin, pёr përegatitje
tё dokumentacionit dёshmues pёr bazёn dhe lartёsinё e kёrkesёs pёr dёmshpёrblim, si
edhe tё grumbullojё dёshmi tё tjera tё nevojshme.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 17

 4IPRÑSJB

QʶS
OEÑSNKFUÑTJN

TIPRÑSJB
CSPLFSF

OÑ
TJHVSJN
HKFHKʶTJTIU
CSPLFSÑU

F
TJHVSJNJU
QVOPKOʶ
QʶS
JOUFSFTJO
F
LPOUSBLUVFTJU
Uʶ
TJHVSJNJU
/ʶ
BUʶ
NʶOZSʶ
BUB
Oʶ

QʶMRJN
NF
EʶTIJSBU
EIF
NVOEʶTJUʶ
F
LPOUSBLUVFTJU
QSPQP[PKOʶ
QSPEVLU
TJHVSJNJ
Oʶ

CB[ʶ
Uʶ
BOBMJ[ʶT
Uʶ
Uʶ
HKJUIʶ
QSPEIJNFWF
Uʶ
TJHVSJNJU
Rʶ
PGSPIFO
Oʶ
USFH

10. Obligimet e pёrfaqёsuesёve nё sigurim gjegjёsisht ndërmjetësuesëve tё

sigurimit nё ofrimin e informatave
1ʶSGBRʶTVFTJU
Oʶ
TJHVSJN gjegjёsisht ndërmjetësuesit në sigurim janё tё obliguar qё
para lidhjes sё kontratёs pёr sigurim ose risigurim, si edhe gjatё ndryshimeve gjegjёsisht
ripёrtrirjes sё kontratёs, kontraktuesit tё sigurimit tё i japin kёto tё dhёna:


FNSJ
NCJFNSJ
EIF
BESFTB

SFHKJTUSJ
LV
ʶTIUʶ
J
MBKNʶSVBS
EIF
NʶOZSʶO
TF
TJ
NVOE
Uʶ
LPOUSPMMPIFU

TIPRÑSJB
QʶS
QʶSGBRʶTJN
HKFHKʶTJTIU
SJTJHVSJN
LV
PTF
QʶS
Uʶ
DJMʶO
QVOPO

FNʶSUJNJ
J
TIPRBUʶT
QʶS
TJHVSJN
HKFHKʶTJTIU
SJTJHVSJN
NF
Uʶ
DJMʶO
LB
MJEIVS
LPOUSBUʶ

Uʶ
EIʶOB
QʶS
QSPDFTF
KBTIUB
HKZRʶTPSF
Oʶ
[HKJEIKFO
F
NPTNBSʶWFTIKFWF
Oʶ
NFT

Uʶ
TJHVSVBSJU
LPOUSBLUVFT
J
SJ
TJHVSJNJU
LPOTVNBUPSʶ

EIF
TIPRBUʶT
QʶS
SJ
TJHVSJN

HKFHʶTJTIU
PGSVFTJU
UÑ
TIʶSCJNFWF
SJ
TJHVSVFTF
TJ
FEIF


Uʶ
EIʶOB
QʶS
QSPDFEVSʶO
F
CSFOETINF
QʶS
[HKJEIKFO
F
TILFMKFWF
Uʶ
LPOTVNBUPSʶWF

Uʶ
TJHVSVBSJU


3.3. Byroja Nacionale e sigurimeve

3.3.1. Parimet Themelore

Themelimi dhe puna e Byrosё nacionale pёr sigurim ёshtё rregulluar me Ligjin pёr sigurim
tё detyrueshëm nё komunikacion.

#ZSPKB
OBDJPOBMF
QʶS
TJHVSJN
Oʶ
UFLTUJO
F
NʶUVUKFTIʶN
#,4

ёshtё person juridik i
themeluar dhe drejtuar nga shoqëritë e sigurimeve tё cilat kryejnё punё rreth sigurimit
lidhur me autopergjegjësitë me vendndodhje nё Republikёn e Maqedonisё. BKS kryen
kёto aktivitete:

18 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

t ,SZFO
QVOʶ
Oʶ
QʶMRJN
NF
OPSNBU
OEʶSLPNCʶUBSF
QʶS
TJHVSJN
OHB
QʶSHKFHKʶTJB

F

QSPOBSʶWF
EIF
TIGSZUʶ[VFTʶWF
Uʶ
BVUPNKFUFWF
LBSUPOJ
J
HKFMCʶSU

EIF
J
QʶSGBRʶTPO

TIPRÑSJUÑ
QʶS
TJHVSJN
QBSB
PSHBOJ[BUBWF
OEʶSLPNCʶUBSF
Uʶ
TIPRÑSJBWF
QʶS
TJHVSJN
t #PUPO
EIF
TIUZQ
LBSUPOB
Uʶ
HKFMCʶSU
OEʶSLPNCʶUBSʶ
QʶS
OFWPKBU
F
BOʶUBSFWF
t &
DBLUPO
MBSUʶTJOʶ
F
QSJNFWF
QMPUʶTVFTF
QʶS
MʶTIJNJO
F
LBSUPOBWF
Uʶ
HKFMCʶSU

OEʶSLPNCʶUBSʶ
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ
QʶMRJNJU
QBSBQSBL
OHB
.JOTJUSJB
F
'JOBODBWF
t .CBO
FWJEFODʶ
TUBUJTUJLPSF
EIF
LSZFO
QʶSQVOJN
TUBUJTUJLPSʶ
Uʶ
Uʶ
EIʶOBWF

TUBUJTUJLPSF
Rʶ
J
NFSS
OHB
TIPRÑSJBU
F
TJHVSJNFWF
TJQBT
TUBOEBSEFWF
TUBUJTUJLPSF
QʶS

TJHVSJN
EIF
Uʶ
OKʶKUBU
QʶS
ÎEP
LBUʶSNVKPS
J
TIQBMM
Oʶ
GBRFO
F
WFU
Uʶ
JOUFSOFUJU
t 7FOEPT
EIF
NJSʶNCBO
TJTUFN
RFOESPS
QʶS
FWJEFODʶ
Uʶ
QPMJTBWF
EIF
EʶNFWF
OHB

QʶSEPSJNJ
J
BVUPNKFUFWF
t ,SZFO
QVOʶ
Rʶ
KBOʶ
NF
JOUFSFT
Uʶ
QʶSCBTIʶLU
QʶS
TIPRÑSJUÑ
F
TJHVSJNFWF
Uʶ
DBLUVBSB

Nʶ
-JHKJO
QʶS
OEʶSNBSKFU
USFHʶUBSF
PTF
4UBUVUJO
F
#,4Tʶ
TJ
FEIF
QVOʶ
UKFSB
QʶS
Uʶ

DJMBU
ʶTIUʶ
J
BVUPSJ[VBS
OKʶSJ
OHB
BOʶUBSʶU
F
TBK
t .JSBUPO
LPEFLT
Uʶ
TKFMMKFT
QʶS
TIPRÑSJUÑ
F
TJHVSJNFWF
t #BTILʶQVOPO
NF
PSHBOF
UKFSB
QʶS
ÎʶTIUKFU
OHB
GVTIB
F
TJHVSJNFWF
t ,SZFO
FEIF
QVOʶ
UKFSB
Rʶ
KBOʶ
Oʶ
QʶMRJN
NF
LʶUʶ
MJHK

4IPRÑSJUÑ
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
DJMBU
LSZFKOÑ
TJHVSJN
Uʶ
EFUZSVFTIÑN
QÑS
QʶSHKFHKʶTJOÑ

BVUPNPCJMJTUJLF
KBOʶ
BOʶUBSʶ
Uʶ
#ZSPTʶ
,PNCʶUBSʶ
QʶS
4JHVSJN
Oʶ
QBKUJN
NF

QBSJNFU
F
-JHKJU
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
EFUZSVFTIÑN
Oʶ
LPNVOJLBDJPO

3.3.2. Qendra e të dhënave të sigurimit të detyrueshëm motorik

Nё kuadёr tё ‘‘BNS’’-sё ёshtё themeluar e të dhënave të sigurimit të detyrueshëm motorik

me qёllim tё rritjes sё efikasitetit nё zgjidhjen e kёrkesave pёr kompensim tё dёmeve qё
ndodhin nёpёr fatkeqёsitё e komunikacionit me pёrdorimin e automjeteve nё territorin
e Republikёs sё Maqedonisё dhe nё territorin e vendeve anёtare tё sistemit Kartoni i
gjelbёrt (BE-ja, Islanda, Norvegjia, Litenshtajni, Andora, Zvicra, Kroacia, Sёrbija, Mali i Zi,
Bosnja dhe Hercegovina dhe Rusia)

%FUZSBU
UIFNFMPSF tё qendrёs të të dhënave të sigurimit të detyrueshëm motorik janё:


HSVNCVMMJN
J
Uʶ
EIʶOBWF
EIF
NCBKUKB
F
CB[ʶT
NF
Uʶ
EIʶOB

B[IVSOJNJ
J
Uʶ
EIʶOBWF
Uʶ
HSVNCVMMVBSB
OHB
CB[B
F
Uʶ
EIʶOBWF 

PGSJNJ
J
OEJINʶT
QFSTPOBWF
Uʶ
EʶNUVBS
HKBUʶ
HSVNCVMMJNJU
Uʶ
Uʶ
EIʶOBWF
OHB
CB[B

HKFHKʶTJTIU
HKBUʶ
HSVNCVMMJNJU
UÑ
Uʶ
EIʶOBWF
OHB
CB[BU
F
RFOESBWF
JOGPSNBUJWF
OHB

WFOEFU
BOʶUBSF
Uʶ
#BTILJNJU
&VSPQJBO

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 19

 Tё dhёnat qё grumbullohen nё bazёn e tё dhёnave tё qendrёs pёr informim rregullisht
grumbullohen nga shoqëritë e sigurimeve edhe atё nga evidenca e regjistrimit tё
automjeteve. Vetë baza e tё dhёnave ka tё dhёna pёr:

t TJNCPMFU
F
SFHKJTUSJNJU
OHB
UBSHBU
F
SFHKJTUSJNJU
MMPKJ
TIFOKB
UJQJ
OVNSJ
J
TIBTJTʶ
o

LBSPTFSJTʶ
Tʶ
BVUPNKFUFWF
Uʶ
SFHKJTUSVBSB
Oʶ
3FQVCMJLʶO
F
.BRFEPOJTʶ
t OVNSJ
J
QPMJTʶT
Tʶ
TJHVSJNJU
OHB
QʶSHKFHʶTJB
BVUPNPCJMJTUJLF
QʶS
BVUPNKFUFU
F

SFHKJTUSVBSB
Oʶ
3FQVCMJLʶO
F
.BRFEPOJTʶ
t EBUB
F
TLBEJNJU
Uʶ
LPOUSBUʶT
QʶS
TJHVSJN
QÑS
QʶSHKFHʶTJOÑ
BVUPNPCJMJTUJLF

5ʶ
EIʶOBU
F
HSVNCVMMVBSB
Oʶ
CB[ʶO
F
Uʶ
EIʶOBWF
SVIFO
Tʶ
QBLV

WKFU
QBT

NCBSJNJU
Uʶ
SFHKJTUSJNJU
Uʶ
BVUPNKFUJU
PTF
EBUʶT
Tʶ
TLBEJNJU
Uʶ
LPOUSBUʶT
QʶS

TJHVSJN

t FNSJ
EIF
WFOEOEPEIKB
F
TIPRÑSJWF
QʶS
TJHVSJN
QÑS
QʶSHKFHʶTJOÑ
BVUPNPCJMJTUJLF
t FNSJ
EIF
NCJFNSJ
OVNSJ
BNʶ
EBUB
EIF
WFOEJ
J
MJOEKFT
WFOCBOJNJ
J
QʶSIFSTIʶN
PTF

J
QFSLPITIʶN
J
Uʶ
TJHVSVBSJU
t FNSJ
EIFPTF
WFOEOEPEIKB
F
QʶSGBRʶTVFTʶWF
Uʶ
BVUPSJ[VBS
Uʶ
FNʶSVBS
OHB
TIPRÑSJB

F
TJHVSJNFWF
Uʶ
WFOEFWF
UKFSB
BOʶUBSF
Uʶ
#BTILJNJU
&VSPQJBO
QSF[FOU
Oʶ
3FQVCMJLʶO

F
.BRFEPOJTʶ
t MJTUB
F
BVUPNKFUFWF
QʶS
Uʶ
DJMBU
Oʶ
3FQVCMJLʶO
F
.BRFEPOJTʶ
OVL
WMFKOʶ
QSJODJQFU
F

TJHVSJNJU
OHB
QʶSHKFHKʶTJB
BVUPNPCJMJTUJLF

2FOESB
QʶS
JOGPSNJN
QBUKFUʶS
EVIFU
Rʶ
Uʶ
HKJUIʶ
QFSTPOBWF
Uʶ
EʶNUVBS
PTF

QKFTʶNBSSʶTWF
Uʶ
UKFSʶ
Oʶ
DJMʶO
EP
GBULFRʶTJ
LPNVOJLBDJPOJ
Uʶ
KV
NVOEʶTPKʶ
RBTKF

Oʶ
Uʶ
EIʶOBU
EIF
TIGSZUʶ[JN
Uʶ
Uʶ
OKʶKUBWF
Oʶ
QBKUVFTINʶSJ
NF
-JHKJO
QʶS
TJHVSJN
Uʶ

EPNPTEPTIʶN
Oʶ
LPNVOJLBDJPO

20 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 3.3.3. Fondi garantues
'POEJ
HBSBOUVFT paraqet mjete tё BKS-sё tё cilat janё tё dedikuara pёr kryerjen e
obligimeve qё dalin nga dёmet e ndodhura mbrenda dhe jashtё teritorit tё Republikёs
sё Maqedonisё, nga automjete tё panjohura ose tё pasiguruara, ose automjete qё janё tё
siguruara nё shoqatё sigurimi tё falimentuar, si edhe pёr dёme nga automjetet me targa
tё huaja, por qё ndodhin nё teritorin e Republikёs sё Maqedonisё.

3.4. Shoqata e sigurimit

4IPRBUB
F
TJHVSJNJU
QSBOʶ
0EʶT
&LPOPNJLF
Uʶ
.BRFEPOJTʶ ёshtё themeluar nё vitin

2005 me kёtё qёllim:

t .CSPKUKF
QʶSGBRʶTJN
EIF
JNQMFNFOUJN
Uʶ
RʶMMJNFWF
Uʶ
QʶSCBTILʶUB

Uʶ
BOʶUBSʶWF

Uʶ
TIPRÑSJWF
HKFHKʶTJTIU
TIPRÑSJWF
Uʶ
TJHVSJNJU
Uʶ
SFHKJTUSVBSB
Oʶ
3FQVCMJLʶO
F

.BRFEPOJTʶ
QBSB
PSHBOFWF
RFWFSJTʶTF
EIF
PSHBOJ[BUBWF
UKFSB
t /YJUKF
Uʶ
[IWJMMJNJU
EIF
QʶSQBSJNJU
Uʶ
USFHVU
Uʶ
TJHVSJNFWF
Oʶ
.BRFEPOJ
TJ
FEIF
t ;HKFSJN
EIF
OHSJUKF
Uʶ
LVMUVSʶT
Tʶ
TJHVSJNJU
Oʶ
QBKUVFTINʶSJ
NF
QBSJNFU
F

QʶSHKJUITINF
Uʶ
SʶOEʶTJTʶ
TIPRʶSPSF
EIF
FLPOPNJLF
Uʶ
GVOLTJPOJNJU
Uʶ
TJHVSJNJU

3.5. Produktet e sigurimit

Si qё u përmend edhe më parë, punёt e sigurimit ndahen nё dy grupe themelore –

sigurimi i jetёs dhe sigurimi jo-jetёs.

Sipas kёsaj, te sigurimi jo-jetёs marin pjesё:


4JHVSJNJ
J
BLTJEFOUFWF

4JHVSJNJ
J
TÑNVOEKFWF

4JHVSJNJ
J
NKFUFWF
UPLÑTPSF
LBTLP


4JHVSJNJ
J
NKFUFWF
MÑWJ[ÑTF
NCJ
TIJOB
LBTLP


4JHVSJNJ
J
BWJPOÑWF
LBTLP


4JHVSJNJ
J
BOJKFWF
LBTLP


4JHVSJNJ
J
NBMMSBWF
OÑ
USBOTQPSU

4JHVSJNJ
OHB
[KBSSJ
EIF
GPSDBU
F
OBUZSÑT

4JHVSJNJ
J
EÑNUJNFWF
UÑ
UKFSB
UÑ
QBTVSJTÑ

4JHVSJNJ
J
QÑSHKFHKÑTJWF
DJWJMF
OHB
QÑSEPSJNJ
J
BVUPNKFUFWF

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 21

 
4JHVSJNJ
J
QÑSHKFHKÑTJWF
DJWJMF
OHB
QÑSEPSJNJ
J
BWJPOÑWF

4JHVSJNJ
J
QÑSHKFHKÑTJWF
DJWJMF
QÑS
BOJKFU

4JHVSJNJ
J
QÑSHKFHKÑTJWF
DJWJMF
UÑ
QÑSHKJUITINF

4JHVSJNJ
J
LSFEJUJU

4JHVSJNJ
J
HBSBODJWF

4JHVSJNJ
J
IVNCKFWF
UÑ
OESZTINF
GJOBODJBSF

4JHVSJNJ
J
NCSPKUKFT
MJHKPSF

4JHVSJNJ
J
BTJTUFODÑT
OEJINÑT

UVSJTUJLF

Ndërsa nё grupin e sigurimit tё jetёs bëjnë pjesë:


4JHVSJNJ
J
KFUʶT
TJHVSJN
Oʶ
SBTU
Uʶ
QʶSKFUJNJU
TJHVSJN
Oʶ
SBTU
Uʶ
WEFLKFT
TJHVSJN
J

QʶS[JFS
J
KFUʶT
TJHVSJN
J
IVB[VBS
EIF
TJHVSJN
J
KFUʶT
NF
LUIJN
Uʶ
QSFNJWF


4JHVSJNJ
Uʶ
LVSPSʶT
PTF
MJOEKFT

4JHVSJNJ
J
KFUʶT
Oʶ
MJEIKF
NF
BLTJPOFU
OʶQʶS
BLTJPOFU
JOWFTUVFTF

4JHVSJNJ
Uʶ
UPOUJOʶT

4JHVSJNJ
J
NKFUFWF
QʶS
QBHFTʶ

22 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 3.5.1. Sigurim i jetёs

Sigurimi i jetёs ёshtё njё lloj i sigurimit ku ndёrprerja ose vazhdimi i jetёs
Çka? sё njё apo mё tepёr personave (tё siguruar) sjell deri te pagesa e shumёs
sё siguruar nga ana e siguruesit. Sigurimi i jetёs paraqet kontratё me tё
cilёn siguruesi obligohet t’i paguaj shfrytёzuesit tё sigurimit shumё tё
caktuar ose pension, nё rast vdekjeje tё personit tё siguruar, ose nё rast
pёrjetimi pёr pёriudhёn e kontraktuar.

Personi i cili lidh kontratё pёr sigurim tё jetёs quhet kontraktues i

Kush? sigurimit. Personi pёr tё cilin lidhet kontrata pёr sigurim tё jetёs quhet
shfrytёzues i sigurimit. Kurse personi, nga pёrjetimi apo vdekja e tё cilit
varet pagesa e shumёs sё siguruar, quhet person i siguruar.

Kontraktuesi i sigurimit mund, por jo patjetёr duhet tё jetё i njёjti

person. Pёrderisa lidhet kontratё pёr sigurim tё jetёs, nё rast vdekje tё

! palёs sё tretё, atёherё pёr vlefshmёrinё e kontratёs nevojitet pёlqim me

shkrim nga kontraktuesi i sigurimit, nё polisё ose nё njё letёr tjetёr gjatё
nёnshkrimit tё polisёs me caktimin e shumёs sё siguruar.

Nё praktikё shpeshherё ballafaqohemi me kёto lloje tё polisave pёr sigurim tё jetёs:


4JHVSJN
Oʶ
SBTU
WEFLKFKF

4JHVSJN
Oʶ
SBTU
QʶSKFUJNJ

4JHVSJN
J
QʶS[JFS

4JHVSJN
QFOTJPOBM

Pёrderisa ёshtё lidhur polisё pёr
TJHVSJN
Uʶ
KFUʶT
Oʶ
SBTU
WEFLKF, shuma e siguruar
i paguhet shfrytёzuesit ose shfrytёzuesёve tё sigurimit vetёm nё rast tё vdekjes sё
personit tё siguruar nё periudhёn sa vazhdon sigurimi. Nёse i siguruari e mbijeton afatin
pёr tё cilin ёshtё lidhur polisa e kёtillё, ose ndodh vdekja pas datёs qё ёshtё caktuar si
datё e skadimit tё sigurimit atёherё ai nuk ka tё drejtё tё kёrkojё pagesё tё shumёs sё
kontraktuar.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 23

24 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve
Kufiri mё i ulёt i moshёs sё personit tё siguruar pёr sigurimin e jetёs mё shpesh ёshtё
14 vjet, kurse kufiri mё i lartё i pleqёrisё ёshtё 65 vjet, ndërsa nё ndёrkohё mund tё
sigurohen persona plotёsisht tё shёndoshё. Nga ana tjetёr, personat e sёmurё dhe ato
me moshё mbi 65 vjet mund tё sigurohen vetёm me kontroll tё kryer mjekёsor dhe nё
bazё tё kushteve specifike pёr sigurim tё rrezikut tё rritur (jonormal).

5F
QPMJTB
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
KFUʶT
Oʶ
SBTU
Uʶ
QʶSKFUJNJU shuma e siguruar paguhet vetёm nё

rast kur i siguruari e mbijeton afatin e kontraktuar. Nesё i siguruari vdes gjatё kohёs sё
vlefshmёrisё sё kontratёs, shfrytёzuesi, gjegjёsisht shfrytёzuesit, nga polisa pёr sigurim
nuk kanё tё drejtёn tё ju paguhet shuma e kontraktuar. Nё praktikё ky lloj sigurimi
shpeshherё kontraktohet nё kombinim me kthim tё premisё sё paguar nё rast vdekje.

5F
QPMJTB
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
KFUʶT
EIF
QʶSKFUJNJU, i ashtuquajturi sigurim i pёrzier, shuma e

siguruar i paguhet shfrytёzuesit - shfrytёzuesёve tё sigurimit nё rast se i siguruari vdes
gjatё kohёs sa zgjat sigurimi ose nё fund tё kohёs sё kontraktuar tё sigurimit pёrderisa i
siguruari ёshtё akoma i gjallё.

Me vendosjen e polisёs pёr TJHVSJN
QFOTJPOBM, i siguruari ka tё drejtё t’i paguhet shuma

e caktuar periodike (mujore, nё 4 muaj ose vjetore) pёr njё periudhё tё caktuar ose
pёrjetёsisht, nё varshmёri nga lloji i polisёs. Lartёsia e pensionit ёshtё paraprakisht e
caktuar, kurse mund tё jetё e njёtrajtshme pёr secilёn periudhё, nё rritje apo nё ulje.
Fillimi i pagesёs sё pensionit mund tё ndodhё vetёm pasi qё shuma e plotё e primit ёshtё
paguar, menjёherё ose pas skadimit tё kohёs sё caktuar nё kontratё. Ky lloj i sigurimit
shpeshherё lidhet si plotёsim i sigurimit pensional.

Pёrderisa kontraktuesi i sigurimit pёr çfardo arsye nuk ka mundёsi ose nuk dёshiron tё
paguajё primin e kontraktuar, nё disponim ka kёto mundёsi:

1. Blerjen – rast kur kontrata pёr sigurim nuk vlen gjegjёsisht ndёrpritet, kurse i siguruari,
siguruesit ia paguan shumёn blerёse tё polisёs, gjegjёsisht vetёm njё pjesё tё mjeteve
tё paguara paraprakisht, nё pajtueshmёri me tabelat pёr vlerat blerёse. Kontraktuesi i
sigurimit ka tё drejtё tё blerjes, shpeshherё nё qoftё se janё tё paguara sё paku 3 prime
vjetore, por siguruesi mund tё ofrojё afat mё tё shkurtё, nё pajtueshmёri me tabelat pёr
vlerat blerёse dhe kushtet e sigurimit.
2. Kapitalizimin – rast kur kontraktuesi i sigurimit, nёse janё tё plotёsuara tё gjitha
kushtet pёr kapitalizim dhe me kёrkesё tё tij, lirohet nga pagesa e mёtutjeshme e premisё,
kontrata pёr sigurim akoma ngel ne fuqi, kurse shuma e siguruar zvogёlohet sipas tabelёs
pёr shuma kapitalizuese. Sipas kёsaj siguruesi obligohet tё paguajё shumёn e zvogёluar
nё qoftё se ndodh rasti i siguruar.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 25

 4JHVSVFTJ
LB
PCMJHJN
UBCFMʶO
NF
WMFSBU
CMFSʶTF
EIF
UBCFMʶO
QʶS
TIVNB

LBQJUBMJ[VFTF
Uʶ
JB
KFQ
LPOUSBLUVFTJU
Uʶ
TJHVSJNJU
HKBUʶ
MJEIKFT
Tʶ
LPOUSBUʶT
QʶS

TJHVSJN
Uʶ
KFUʶT

Lartёsia e primit te sigurimi i jetёs varet parasegjithash nga rreziku apo rreziqet e siguruara,
mosha, gjinia, gjendja shёndetёsore dhe profesioni i personit tё siguruar.

Polisa pёr sigurim tё jetёs mund tё vinkulohet, gjegjёsisht tё jepet si peng. Vinkulimi apo
lёnja peng e polisёs ka ndikim ndaj siguruesit vetёm nё rast se siguruesi lajmёrohet me
shkrim pёr atё se polisa ёshtё lёnё peng te ndonjё kreditor i caktuar. Pёr shembull, polisa
e sigurimit tё jetёs mund tё shёrbejё si mjet pёr fitim, gjegjёsisht sigurim tё kthimit tё
kredisё bankare. Nё atё rast polisa vinkulohet nё llogari tё bankёs, ose e drejta e pagesёs
sё shumёs sё siguruar i kalon bankёs nё pёlqim me deklaratёn pёr vinkulim.

1ʶS
KFUʶO
F
OKʶ
QFSTPOJ
NVOE
Uʶ
MJEIFO
Nʶ
UFQʶS
LPOUSBUB
Uʶ
TJHVSJNJU
Uʶ
KFUʶT

NF
TJHVSVFT
Uʶ
OESZTIʶN
LV
TIGSZUʶ[VFTJ
LB
Uʶ
ESFKUʶ
Oʶ
QBHFTʶO
F
TIVNBWF
Uʶ

TJHVSVBSB
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ
TFDJMʶT
OHB
BUP
Oʶ
QʶMRJN
NF
LPOUSBUBU
F
MJEIVSB
QʶS
TJHVSJN

26 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 3.5.2. Grupe tё sigurimit të jo-jetës
3.5.2.1. Sigurimi i detyrueshëm nё komunikacion

Pronarёt gjegjёsisht shfrytёzuesit e mjeteve transportuese nё komunikacion kanё obligim

tё lidhin kontrata sigurimi tё cilat do t‘i mbulojnё dёmet e shkaktuara nga palё tё treta
nё komunikacion. Kёto sigurime janё pjesё e grupit tё sigurimeve jo-jetёsore dhe janё tё
rregulluara me ligj tё posaçёm:

t 4JHVSJNJO
F
QBTBHKFSÑWF
OHB
BLTJEFOUÑU
OÑ
USBOTQPSUJO
QVCMJL
t 4JHVSJNJO
F
QÑSHKFHKÑTJTÑ
TÑ
QSPOBSJU
PTF
UÑ
QÑSEPSVFTJU
UÑ
NKFUJU
NPUPSJL
QÑS
EÑNFU

TILBLUVBS
QBMÑWF
UÑ
USFUB
t 4JHVSJNJO
F
QÑSHKFHKÑTJTÑ
TÑ
QSPOBSJU
PTF
UÑ
QÑSEPSVFTJU
UÑ
BWJPOJU
QÑS
EÑNFU

TILBLUVBS
QBMÑWF
UÑ
USFUB
EIF
QBTBHKFSÑWF
EIF
t 4JHVSJNJO
F
QÑSHKFHKÑTJTÑ
TÑ
QSPOBSJU
UÑ
NKFUJU
MVOESVFT
QÑS
EÑNFU
TILBLUVBS
QBMÑWF

UÑ
USFUB

Sigurimet tjera nga grupi i sigurimeve të jo-jetёs janё vullnetare.

Nga sigurimet e obligueshme nё komunikacion mё i pёrhapur ёshtё sigurimi i pronarёve –

shfrytёzuesёve tё automjeteve dhe rimorkiove mbi pёrgjegjёsinë pёr dёmet e shkaktuara
nga palёt e treta nё komunikacion i ashtuquajturi sigurim pёr autopёrgjegjёsi. Pronari
–shfrytёzuesi i automjetit ёshtё i obliguar tё lidh kontratё pёr sigurim nё bazё tё sё cilёs
siguruesi obligohet tё mbulojё dёmin, personit tё (dёmtuar), dёm i cili ёshtё rezultat i fajit
tё tij apo fajit tё palёs sё tretё. Dёmi mund tё jetё si rezultat i dёmtimit tё mjetit (pёrveç
mjeteve qё pronari – shfrytёzuesi i automjetit, pёr fajin e tё cilit ёshtё shkaktuar dёmi i ka
pranuar pёr transport), lёndime trupore, çrregullim i shёndetit ose vdekje.

3.5.2.2. Sigurim i pronёs

Kontratё pёr sigurim tё pronёs mund tё lidh secili person, gjegjёsisht mund tё lidhet pёr
llogari tё secilit person i cili ka interes tё arsyeshёm mbi mjetin e sigurimit nё qoftё se kur
paraqitet rasti i siguruar, ai person ka pёsuar dёm ta caktuar material.

Te sigurimi i pronёs, shuma e kompensimit tё paguar nё bazё tё sigurimit nuk mund

jetё mё e lartё se shuma e dёmit tё ndodhur. Vetёm tek sigurimi i fidaneve, pemёve dhe
prodhimeve tё tjera buqёsore, shuma e dёmit caktohet nё bazё tё vlerёs tё cilёn do tё
kishin gjatё vjeljes sё tyre, nё qoftё se nuk ёshtё ndryshe e caktuar.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 27

 Kur vlera e mjetit tё siguruar, nё momentin e ndodhjes sё rastit tё siguruar, ёshtё mё e
madhe se shuma e siguruar, atёherё bёhet fjalё pёr nёnsigurim. Pёrderisa dallimi i mjetit
tё siguruar dhe shuma e siguruar nuk ёshtё e madhe, atёherë siguruesi ёshtё i obliguar tё
paguajё shumёn e pёrgjithshme. Nё tё kundёrtёn kompensimi i lejuar sipas kёrkesёs pёr
dёmshpёrblim zvogёlohet proporcionalisht me vlerёn e mjetit tё siguruar nё momentin
e ndodhjes sё rastit tё siguruar.

Mbisigurimi ёshtё e kundёrta e nёnsigurimit, kjo ndodh kur shuma e siguruar ёshtё
mё e madhe se shuma reale e mjetit tё siguruar. Nёse deri te mbisigurimi ka ardhur nё
periudhёn sa ka zgjatur kontrata e sigurimit, secila palё kontraktuese ka tё drejtё tё kёrkojё
zvogёlimin e shumёs sё siguruar gjegjёsisht primit, dukё filluar qё nga dita kur kёrkesёn
e tij pёr zvogёlim ia ka lajmёruar palёs tjetёr tё interesuar. Nё rast kur mbisigurimi ёshtё i
lidhur me qёllim qё tё kryhet ndonjё mashtrim, pala tjetёr e kontraktuar mund tё kёrkojё
tё ndërpritet kontrata pёr sigurim.

Pёrderisa ndonjё pronё ёshtё e siguruar nga i njёjti rrezik dhe me kushte tё njёjta pёr
sigurim, te mё tepёr sigurues (sigurimi i shumёfishtё), dhe gjatё kёsaj kohe kёto kontrata
nuk janё tё lidhura me qёllim mashtrimi, nё rast tё ndodhjes sё rastit tё siguruar, i siguruari
ka tё drejtё kompensimi tё dёmit, por lartёsia e kompensimit nuk guxon tё jetё mё e
madhe se vlera e dёmit tё ndodhur gjegjёsisht shuma e siguruar.

3.5.2.3. Sigurim nga pasojat e fatkeqёsive (aksidenteve)

Pёr vlera tё vogla mujore tё primit mund tё blehet sigurim nga pasojat e fatkeqёsisve
– aksidenteve. Ky sigurim i mbulon harxhimet tё cilat kanё ndodhur pёrderisa personi
pёson lёndime trupore tё shkaktuara nga fatkeqёsia e siguruar. Sigurimi i mbulon tё
gjitha harxhimet e shkaktuara gjatё shёrimit tё shёndetit tё dёmtuar e qё ёshtё rezultat
i fatkeqёsisё sё siguruar.Gjithashtu, kёtu nёnkuptohet invaliditeti i pjesёrishёm apo i
pёrhershёm, si dhe harxhimet qё ndodhin si rezultat i humbjes – vdekjes sё personit tё
siguruar, pёr tё cilin, e drejta pёr kompensim i takon shfrytёzuesit tё polisёs.

28 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 3.5.2.4. Sigurimi shёndetёsorё
Sigurimi shёndetёsorё i qytetarёve, tё drejtat dhe obligimet nga ky sigurim, si dhe mёnyra
e implementimit tё sigurimit shёndetёsorё nё Republikёn e Maqedonisё ёshtё rregulluar
nё pajtim me Ligjin pёr sigurim shёndetёsorё.

Sigurimi shёndёtёsorё mund tё jetё i detyrueshëm dhe vullnetarё.

Sigurimi i detyrueshëm shёndetёsorё ёshtё pёr tё gjithё qytetarёt e Republikёs sё

Maqedonisё pёr arsye tё sigurimit tё shёrbimeve shёndetёsore dhe kompensimeve
financiare sipas parimeve tё gjithëpёrfshirjes, solidaritetit, barazisё dhe shfrytёzimit efikas
tё mjeteve sipas kushteve tё caktuara me Ligjin pёr sigurim shёndetёsor. Kёtё lloj sigurimi
e implementon Fondi pёr sigurim shёndetёsor nё Republikёn e Maqedonisё.

Sigurimi vullnetar shёndetёsor aplikohet pёr sigurimin e shёrbimeve shёndetёsore tё

cilat nuk janё tё pёrfshira me sigurimin e domosdoshёm shёndetёsor. Sigurim vullnetar
shёndetёsor mund tё kryejnё shoqëritë e sigurimit.

Sigurimi vullnetar shёndetёsor mund tё aplikohet vetёm si shtesё pёr personat tё cilёt qё
mё pare kanё lidhur marrëveshje për sigurim tё domosdoshёm shёndetёsor.
3.5.2.5. Sigurimi nga pёrgjegjёsia
Sigurim për pёrgjegёsinë i mbulon rreziqet gjatё kryerjes sё disa aktiviteteve tё caktuara
profesionale, ndodhja e dёmeve pёr arsye tё moskujdesit tё palёve tё treta. Sigurimi i
pёrgjegjёsisë nё disa profesione ёshtё i domosdoshёm. Pёr shembull me ligje tё posaçme
ёshtё regulluar puna e agjensioneve turistike, avokaturave, ordinancave, shoqërive pёr
revidim, botuesёve tё çertifikatave elektronike, punёtorёve tё ndёrtimit, noterёve dhe
disa profesione tjera, qё tё jenё tё siguruar për pёrgjegjёsinë lidhur me ngjarjet qё mund
tё shkaktohen nga moskujdesi gjatё kryerjes sё aktivitetit tё tyre.
3.5.2.6. Sigurimi i asistencës në udhëtim
Me lidhjen e kontratёs pёr sigurim tё udhёtarёve, kontraktuesi i sigurimit, gjegjёsisht i
siguruari mbrohet nga rreziku i cili mund tё ndodhë gjatё udhёtimit jashtë vendbanimit
tё tij:

t 4JHVSJNJ
UVSJTUJL
t 4JHVSJN
TIʶOEFUʶTPS
QʶS
VEIʶUBSʶ
t 4JHVSJN
QʶS
OEJINʶ
Oʶ
LPIʶO
HKBUʶ
VEIʶUJNJU
KBTIUʶ
WFOECBOJNJU
PTF

WFOERʶOESJNJU
EIF
t -MPKF
Uʶ
OESZTINF
Uʶ
TJHVSJNFWF
OHB
SSF[JRFU
F
MJEIVSB
NF
TIGSZUʶ[JNJO
F
TIʶSCJNFWF

UVSJTUJLF

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 29

30 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve
4. MBIKЁQYRJA E SIGURIMIT
Agjencia e mbikёqyrjes sё sigurimeve kryen monitorim ndaj subjekteve tё tregut
tё sigurimeve me qёllim tё vёrtetojё, a kryhet puna e tyre nё suaza tё rregullave pёr
udhёheqje me rrezik dhe a implementohen rregullat tjera ligjore tё cilat e caktojnё punёn
e shoqërive të sigurimeve, mbikëqyrja e shoqërive ndërmjetësuese në sigurim, mbikëqyrja
e shoqërvie përfaqësuese në sigurim, ndërmjetësusesit në sigurim, përfaqësuesit në
sigurim, personat juridik që janë të lidhur me shoqëritë e sigurimit, Byro-në nacionale të
sigurimit. Kёtё monitorim agjencioni e kryen nё dy mёnyra:


/ʶQʶSNKFU
JNQMFNFOUJNJU
QFSNBOFOU
Uʶ
NPOJUPSJNJU
KBTIUB
UFSSFOJU
Rʶ
CB[PIFU
Oʶ

BOBMJ[B
Uʶ
SBQPSUFWF
EPLVNFOUFWF
EIF
JOGPSNBUBWF
Uʶ
DJMBU
TIPRÑSJUÑ
JB
EPSʶ[PKOʶ

"HKFODJTÑ

/ʶQʶSNKFU
JNQMFNFOUJNJU
Uʶ
NPOJUPSJNJU
Uʶ
QVOʶT
OHB
BGʶS
J
DJMJ
NVOE
Uʶ
KFUʶ
J

SSFHVMMU
BQP
KP
J
SSFHVMMU
J
QʶSHKJUITIʶN
BQP
J
QKFTʶSJTIʶN
WBSÑTJTIU
OHB
BKP
TF
TJ
EP

HKZLPKʶ
"HKFODJB

Shoqëritë pёr sigurim duhet patjetёr tё mbajnё nё vazhdimёsi vlerёn e kapitalit nё lartёsi
tё posaçme (pёrshtatshmёria e kapitalit), nё varshmёri nga vёllimi i punёs dhe niveleve
nё kuadёr tё tё cilave kryhet puna e sigurimit, si dhe rreziqet me tё cilat ballafaqohen
gjatё kryerjes sё kёtyre punёve.

Shoqëritë e sigurimit llogarisin rezerva teknike me qёllim tё mbulimit tё gjitha obligimeve

qё dalin nga kontratat pёr sigurim. Rezerva matematikore, si pjesё e rezervave teknike,
ndahet nga Shoqëritë tё cilat kryejnё sigurimin e jetёs. Kjo rezervё ndahet nё lartёsi
tё vlerёs sё tanishme tё obligimeve nё tё ardhmen pёr shoqëritë e sigurimit qё dalin
nga kontratat pёr sigurim, tё zvogёluara pёr vlerёn e tashme tё primeve tё ardhshme,
qё duhet tё paguhen nё bazё tё atyre kontratave. Lartёsia e rezervave teknike dhe
rezervёs matematikore te Shoqërive vlerёsohet nga aktuari i autorizuar. Aktuari ёshtё
person profesional i cili meret me problemet e financimit tё pasigurtё dhe rreziqet nga
shfrytёzimi i metodave matematikore nga teoria e probabilitetit, matematika statistikore
dhe financiare. Puna e aktuarit nёnkupton analizё tё tё dhёnave nga e kaluara, vlerёsim
të rreziqeve ekzistuese dhe zhvillim tё modeleve pёr projektim tё ndodhive tё ardhshme.

Shoqëritë e sigurimit janё të obliguara tё ndajnё mjete pёr rezerva teknike gjegjёsisht
matematikore. Shoqëritë pёr sigurim janё tё obligueshme, mjetet pёr mbulimin e
rezervёs teknike gjegjёsisht matematikore t’i plasojnё nё formё tё investimit tё parapara
me ligjin pёr mbikёqyrje tё sigurimit, nё mёnyrё e cila do tё i kёnaq kriteriumet e sigurisё,

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 31

 profitabilitetit dhe diversifikimit duke patur parasysh nivelet nё kuadёr tё tё cilave kryhet
sigurimi. Si edhe arritshmёria e obligimeve tё tyre qё dalin nga kontratat pёr sigurim.
Mjetet pёr mbulimin e rezervёs teknike dhe / ose matematikore mund tё investohen si
depozita nё banka, letra me vlerё tё lёshuara nga Republika e Maqedonisё ose Banka
Popullore e Republikёs sё Maqedonisё, aksione, pjesёmarje, kambiale etj.

Shoqëria pёr sigurim ёshtё e obliguar qё nё shoqёrinё pёr sigurim, tё regjistruar pёr
risigurim aktiv, t’i risigurojё obligimet nga kontratat pёr sigurim, mbi shumёm e cila me
tabelёn pёr mbulim maksimal ёshtё paraparё tё mbulojё me mjetet e veta.

5. PROCESI I PЁRPUNIMIT TЁ
DЁMEVE
Procesi i pёrpunimit tё dёmeve nёnkupton paraqitjen, vlerёsimin, dhe likuiditetin e
dёmeve me qёllim tё caktimit tё bazёs dhe lartёsisё sё kompensimit tё dёmit dhё
pagesёs sё kompensimit, personit tё siguruar gjegjёsisht shfrytёzuesit tё sigurimit.

5.1. Paraqitja e dёmeve

I siguruari obligohet qё perveç nё rastin e sigurimit tё jetёs nё afat prej 3 ditёsh pasi qё ka
njohuri pёr ndodhjen e rastit tё siguruar tё informojё siguruesin. Obligim themelor i palёs
sё siguruar ёshtё qё pas ndodhjes sё rastit tё siguruar nё afat tё caktuar ose tё dakorduar,
tё informojё siguruesin dhe tё veprojё konform rregullave tё caktuara tё cilat praktikohen
nё kontratёn nё fjalё pёr sigurim. Kёto rregulla e caktojnё edhe mёnyrёn se si personi i
siguruar duhet tё veprojё nё rast se ndodhёn rasti i siguruar. Pёrderisa i siguruari nuk e
respekton afatin pёr paraqitje tё ngjarjes sё dёmshme, duhet qё tё bёjё kompensimin e
dёmit qё siguruesi do tё kishte pёr kёtё arsye.

32 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 5.1.1. Paraqitja e dёmeve nё bazё tё sigurimit tё detyrueshëm tё
autopërgjegjësisë ndaj palёve tё treta
Shoqëria pёr sigurim me tё cilёn pronari i automjetit, i cili ёshtё shkaktar i dёmit, ka lidhur
kontratё pёr sigurim tё autopërgjegjësisë ndaj palёve tё treta, ёshtё pёrgjegjёse pёr
pagesёn e dёmeve nё bazё tё sigurimit tё domosdoshёm.
Personi i dёmtuar ёshtё secili person, tё cilit i ёshtё shkaktuar dёm material ose jomaterial
dhe i cili ka tё drejtё tё parashtrojё kёrkesё pёr dёmshpёrblim deri tё shoqëria pёr sigurim
e cila ёshtё pёrgjegjёse pёr kompensimin e dёmit tё ndodhur.
5.1.2. Pёrdorimi i proçesverbalit europian pёr fatkeqёsi komunikacioni
Proçesverbali europian pёr fatkeqёsi komunikacioni ёshtё formular i unfikuar i cili
plotёsohet nё rast tё fatkeqёsisё sё komunikacionit me dёm tё vogёl material, kurse
e plotёsojnё pjesёmarёsit nё fatkeqёsinё e komunikacionit, pa prezencёn e personit
zyrtar të policisë. Raporti europian nuk e vёrteton fajin e pjesёmarёsve nё fatkeqёsi
komunikacioni. Me tё, caktohen mёnyra dhe rrethanat nё tё cilat ka ndodhur fatkeqёsia.

Ekzistojnё pёrjashtime nё pёrdorimin e raportit europian nё rast tё ekzistimit tё dёmit

tё vogёl material. Pjesёmarёsit nё fatkeqёsi komunikacioni janё tё obliguar tё njoftojnё
zyrtarin e policisё nё rastet kur:

t /KʶSJ
OHB
BVUPNKFUFU
OVL
LB
UBSHB
SFHKJTUSJNJ
PTF
J
OKʶKUJ
OVL
ʶTIUʶ
J
TJHVSVBS
t /KʶSJ
OHB
BVUPNKFUFU
LB
UBSHB
Uʶ
IVBKB
SFHKJTUSJNJ
t /KʶSJ
OHB
WP[JUʶTJU
ʶTIUʶ
OʶO
OEJLJNJO
F
BMLPPMJU
ESPHʶT
PTF
TVCTUBODBWF
UKFSB

QTJLPUSPQF
t /KʶSJ
OHB
WP[JUʶTJU
OVL
QPTFEPO
MFKF
Uʶ
QʶSTIUBUTINF
QʶS
ESFKUJN
Uʶ
BVUPNKFUJU
t /ʶ
GBULFRʶTJOʶ
F

LPNVOJLBDJPOJU
LB
OKFSʶ[
Uʶ
MʶOEVBS
t 7P[JUʶTJU
OVL

NVOE
Uʶ
J
BLPSEPKOʶ
NFOEJNFU
EIF
QJLQBNKFU
QʶS
NʶOZSʶO
EIF

SSFUIBOBU
TJ
LB
OEPEIVS
GBULFRʶTJB
F
LPNVOJLBDJPOJU
t /KʶSJ
OHB
WP[JUʶTJU
SFGV[PO
UJ
KFQ
Uʶ
EIʶOBU
QFSTPOBMF
HKFHKʶTJTIU
Uʶ
EIʶOBU
QʶS

BVUPNKFUJO
PTF
t /KʶSJ
OHB
WP[JUʶTJU
F
LB
MʶTIVBS
WFOEJO
LV
LB
OEPEIVS
GBULFRʶTJB
F
LPNVOJLBDJPOJU

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 33

34 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve
 5.1.3. Dëmi i vogël material
Dëmi i ndodhur në objekte dhe në automjete, ku nuk janë dëmtuar pjesët vitale për
lëvizje dhe ndalim dhe mundë të lëvizin të pavarur në komunikacion quhet dëm I vogël
material.

Procesimi dhe zgjidhja e kërkesës për dëmshpërblim, për dëmin e ndodhur në aksident
trafiku evidentuar me proçesverbal evropian, nuk ka bazë ligjore për kufizim të lartësisë
së dëmshpërblimit

5.1.4. Borxhlinjtё regresiv

Pronari ose shfrytёzuesi i automjetit rrezikon tё ballafaqohet me harxhime tё mёdha

financiare nё rast se shkakton fatkeqёsi komunikacioni, nё rastet kur:

t &
TIGSZUʶ[PO
BVUPNKFUJO
Oʶ
LPNVOJLBDJPO
QB
SJQʶSUSJSKF
Uʶ
QPMJTʶT
Tʶ
TJHVSJNJU
QʶS

QʶSHKFHʶTJ
OEBK
QBMʶWF
Uʶ
USFUB
HKFHKʶTJTIU
BVUPNKFUJ
Oʶ
LPNVOJLBDJPO
ʶTIUʶ
J

QBSFHKJTUSVBS
t &
ESFKUPO
BVUPNKFUJO
OʶO
OEJLJNJO
F
BMLPPMJU
ESPHʶT
BQP
TVCTUBODBWF
UKFSB

QTJLPUSPQJLF
t &
ESFKUPO
BVUPNKFUJO
NF
MFKF
Uʶ
TLBEVBS
QʶS
WP[JUKF

Nё tё gjitha rastet e pёrmendura, shoqëria pёr sigurim do tё kёrkojё regres (refundim)

nga pronari/shfrytёzuesi i automjetit, gjegjёsisht ai do tё ketё obligim me mjetet e veta
tё mbuloje dёmin qё ka ndodhur si pasojё e fatkeqёsisё sё komunikacionit, dёmi i cili nё
raste tё caktuara mund tё arijё shuma milionёshe.

±LB
EVIFU
Uʶ
EJKʶ
TFDJMJ
J
TJHVSVBS
QBSB
TF
Uʶ
MJEI
LPOUSBUʶ
QʶS
TJHVSJN
F
Rʶ
ʶTIUʶ
NF

SʶOEʶTJ
Oʶ
SBTU
EʶNUJNJ

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 35

Kushtet e pёrgjithshme tё sigurimit janё rregulla
themelore tё cilat e rregullojnё kontratёn pёr sigurim
dhe janё pjesё pёrbёrëse e tij.

Kushtet e veçanta pёr sigurim pёrmbajnё rregulla

tё cilat nuk janё tё pёrmbledhura nё Kushtet e
pёrgjithshme pёr sigurim, dhe me to zgjerohen ose
shkurtohen tё drejtat e disa kontratave tё caktuara
pёr sigurim.

Kushtet e pёrgjithshme dhe tё veçanta i definojnё

tё drejtat dhe obligimet e personave tё siguruar
dhe shoqërive pёr sigurim qё dalin nga kontratat
pёr sigurim, kurse rregullat e tyre zbatohen tek
procedurat e udhёheqjes me dёmet.
I siguruari ka pёr obligim, qё para se të nёnshkruaj
polisёn, t’i lexojё dhe t’i kuptojё kushtet e
pёrgjithshme dhe ato tё veçanta nё tё cilat lidhet
sigurimi i caktuar. Nё to janё tё pёrshkruara tё gjitha
rreziqet qё janё pёrfshirё me mbulimin e siguruar
pёr tё cilёn kontraktuesi i sigurimit paguan premi,
kurse rreziqet qё nuk janё tё pёrfshira nё sigurim,
gjegjёsisht rastet kur sigurimi nuk vlen, janё qartё tё
definuara.

Siguruesi obligohet qё gjatё lidhjes sё kontratёs

pёr sigurim, tё lajmёrojё tё siguruarin pёr kushtet
e pёrgjithshme dhe tё veçanta, sipas tё cilave ёshtё
lidhur kontrata pёr sigurim dhe nё rastё se nuk janё
tё shёnuara nё kontratёn pёr sigurim, obligohet
tё njёjtat tё ia jep personit tё siguruar sё bashku
me kontratёn pёr sigurim. Plotёsimi i kёsaj detyre
duhet tё jetё i theksuar nё polisёn pёr sigurim, kurse
personi i siguruar me nёnshkrimin e tij vёrteton se
kushtet nё tё cilat lidhet kontrata i ka pranuar nga
ana e siguruesit.
 5.2. Likuidimi dhe pagesa e dёmit

Kur ndodh rasti i siguruar, siguruesi ёshtё i obliguar tё paguajё kompensimin ose shumёn
e caktuar nё kontratё nё afat tё caktuar, i cili afat nuk mund tё jetё mё i gjatё se 14 ditё,
duke llogaritur ditёn kur siguruesi ka marrё informatё pёr kohёn kur ka ndodhur rasti i
siguruar.

Nёse pёr caktimin e egzisitmit tё obligimit tё siguruesit dhe lartёsisё sё tij duhet tё kaloj
njё afat, ky afat fillon nga dita kur ёshtё vёrtetuar egzistimi i obligimit dhe lartёsia e tij.

Nёse shuma e obligimit tё siguruesit nuk ёshtё caktuar me afat, siguruesi duhet qё pa u
vonuar tё paguajё pjesёn e padiskutueshme tё dёmit.

Pёrderisa siguruesi obligmet e veta nuk i plotёson nё afatin e paraparë, duhet qё personit
tё siguruar tё i paguajё kompensim tё dёmit dhe interes ndёshkues (tё llogaritur nga dita
e pranimit tё lajmit që ka ndodhur rasti i siguruar).

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 37

 6. MBROJTJA E KONSUMATORЁVE
(TЁ SIGURUARЁVE)
Nevoja pёr mbrojtje tё personave tё siguruar, parasegjithash rrjedh nga mosbalancimi i
fuqisё dhe informatave nё mes tё siguruarёve dhe shoqërive tё sigurimit qё janё aktive nё
tregun e sigurimit. Korniza mirё e dizajnuar për mbrojtjen e konsumatorёve, ka për qëllim
sigurimin e informatave të mjaftueshme pёr tё drejtat dhe detyrat e konsumatorёtve dhe
në këtë mënyrë të zvogёlojë këtë mosbalanc dhe të ndihmojë nё ndёrtimin e tregut stabil
tё sigurimeve. Niveli i lartё i vetёdijёsimit dhe informimit tё konsumatorёve kontribuon
nё angazhimin mё tё madh tё shoqërive tё sigurimit nё pёrmirёsimin e kualitetit tё
prodhimeve tё sigurimit dhe zhvillimin e konkurencёs lojale qё tё kёnaq nevojat e tё
siguruarёve.

Shoqërit pёr sigurim duhet tё sigurojnё:

t 5SBOTQBSFODʶ
Oʶ
QVOʶ
OʶQʶSNKFU
TJHVSJNJU
Uʶ
JOGPSNBUBWF
Uʶ
DJMBU
EP
Uʶ
KFOʶ
Uʶ
QMPUB

QʶSLBUʶTF
EIF
Uʶ
LSBIBTVFTINF
Oʶ
SBQPSU
NF
ÎNJNFU
EIF
LVTIUFU
QʶS
QSPEIJNF
Uʶ

TJHVSJNJU
t ;HKFEIKF
LVBMJUBUJWF
Uʶ
QSPEIJNFWF
Uʶ
TJHVSJNFWF
t 1BHFTʶ
Uʶ
TIQFKUʶ
EIF
LVBMJUBUJWF
Uʶ
EʶNFWF
t .FLBOJ[NB
FGJLBT
QʶS
[HKJEIKF
KBTIUB
HKZRʶTPSF
Uʶ
LPOUFTUFWF
EIF

t .CSPKUKF
Uʶ
Uʶ
EIʶOBWF
QFSTPOBMF
EIF
BUZSʶ
LPOGJEFODJBMF

Shoqëritë pёr sigurim kanё pёr obligim qё para lidhjes sё kontratёs pёr sigurim, tё
i furnizojnё tё siguruarit me informata nё lidhje me sigurimin nё fjalё, kurse nё rast tё
ankesave nga tё siguruarit tё veprojnё ndaj tyre dhe nё afat të arsyeshëm të informojnё
tё siguruarit pёr epilogun e fundit.

38 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 6.1. Informimi i tё siguruarёve pёr lidhjen e kontratёs pёr sigurim

Gjatё lidhjes sё kontratёs pёr sigurim, gjegjёsisht gjatё nёnshkrimit tё ofertёs pёr sigurim,
shoqëria pёr sigurim ёshtё e obliguar qё kontraktuesit tё sigurimit / tё siguruarin, me
shkrim ta informojё pёr:

t &NʶSUJNJO
TUBUVTJO
MJHKPS
WFOEOEPEIKFO
EIF
BESFTʶO
F
TIPRBUʶT
QʶS
TJHVSJN
TJ

FEIF
GJMJKBMJU
OʶQʶSNKFU
Uʶ
DJMʶT
ʶTIUʶ
MJEIVS
LPOUSBUB
QʶS
TJHVSJN
t &NʶSUJNJO
TUBUVTJO
MJHKPS
WFOEOEPEIKFO
EIF
BESFTʶO
F
TIPRBUʶT
QʶS
QʶSGBRʶTJN

PTF
TIPRBUʶT
LPNJTJPOFSF
QʶS
TJHVSJNF
Oʶ
SBTU
LVS
LPOUSBUB
ʶTIUʶ
MJEIVS

OʶQʶSNKFU
TIPRBUʶT
QʶS
QʶSGBRʶTJN
Oʶ
TJHVSJN
PTF
TIPRBUʶT
LPNJTJPOFSF
QʶS

TJHVSJN
t ,VTIUFU
F
QʶSHKJUITINF
EIF
Uʶ
WFÎBOUB
QʶS
TJHVSJN
EIF
MJHKJO
J
DJMJ
F
SSFHVMMPO

TJHVSJNJO
t 3BTUJO
HKBUʶ
Uʶ
DJMJU
LVTIUFU
F
QʶSHKJUITNF
EIF
Uʶ
WFÎBOUB

OVL
QSBLUJLPIFO
t ,PIʶ[HKBUKFO
F
LPOUSBUʶT
QʶS
TJHVSJN
t 4IVNʶO
F
QSFNJTʶ
TJ
QSFSKF
F
QSFNJTʶ
TJQBT
SSF[JRFWF
Uʶ
OEBSB
EIF
TIVNBU
F

UBUJNFWF
UBLTBWF
EIF
IBSYIJNFWF
UKFSB
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ
QSFNJTʶ
EIF
TIVNʶT
UPUBMF
Rʶ

EVIFU
Uʶ
QBHVIFU
t 5ʶ
ESFKUʶO
QʶS
TIUZSKFO
PTF
OEʶSQSFSKFO
F
LPOUSBUʶT
QʶS
TJHVSJN
t .ʶOZSB
F
EPSʶ[JNJU
Uʶ
LʶSLFTʶT
EʶNTIQʶSCMZFTF
EFSJ
UF
TIPRÑSJB
QʶS
TJHVSJN
t .ʶOZSʶO
F
EPSʶ[JNJU
Uʶ
BOLFTʶT
LVOEʶS
QVOʶT
Tʶ
TIPRBUʶT
QʶS
TJHVSJN
4IPRBUʶO

QʶS
QʶSGBRʶTJN
Oʶ
TJHVSJN
EIF
TIPRBUʶO
LPNJTJPOFSF
Uʶ
TJHVSJNJU
EIF
NʶOZSÑO
F

[HKJEIKFT
Tʶ
LPOUFTUFWF
KBTIUÑHKZRʶTPSF
t 0SHBOJO
LPNQFUFOU
QʶS
NCJLʶRZSKFO
F
QVOʶT
Tʶ
TIPRBUʶT
QʶS
TJHVSJN

Nё rast tё sigurimit tё jetёs ose sigurimit nga pasojat e aksidentit me tё drejtё kthimi tё njё
pjese tё premisё pёr sigurim, njoftimi pёrkrah tё dhёnave tё cekura duhet tё pёrmbajё
edhe kёto tё dhёna:

t #B[BU
EIF
LSJUFSFU
QʶS
TIQʶSOEBSKFO
F
GJUJNJU
t 5BCFMʶ
QʶS
WMFSʶO
CMFSʶTF
Uʶ
QPMJTʶT

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 39

 /ʶ
UBCFMBU
F
WMFSʶT
CMFSʶTF
KBOʶ
Uʶ
QBSBRJUVSB
TIVNBU
Uʶ
DJMBU
J
QBHVIFO

LPOUSBLUVFTJU
Uʶ
TJHVSJNJU
LVS
BJ
Uʶ
EʶTIJSPKʶ
Uʶ
OEʶSQSFTʶ
LPOUSBUʶO
QʶS
TJHVSJN

EIF
KBOʶ
HKJUINPOʶ
TIVNB
Nʶ
Uʶ
WPHMB
TF
TIVNB
Rʶ
EFSJ
BUʶIFSʶ
LPOUSBLUVFTJ
J

TJHVSJNJU
F
LB
QBHVBS
/ʶ
SBTU
Uʶ
CMFSKFT
Tʶ
QPMJTʶT
Tʶ
TJHVSJNJU
WKFO
EFSJ
Uʶ
OEʶSQSFSKB

F
LPOUSBUʶT
QʶS
TJHVSJN
EIF
TIPRÑSJB
QʶS
TJHVSJN
OVL
LB
QʶS
PCMJHJN
RÑ
Uʶ
QBHVBKÑ

TIVNʶO
F
TJHVSVBS

t
1SJNJ
NJOJNBMF
EIF
LPIʶ[HKBUKB
NJOJNBMF
F
TJHVSJNJU
QʶS
LBQJUBMJ[JN
Uʶ
LPOUSBUʶT

QʶS
TJHVSJN
EIF
Uʶ
ESFKUBWF
Rʶ
J
LB
J
TJHVSVBSJ
Oʶ
LʶUʶ
SBTU

/ʶ
UBCFMBU
F
WMFSBWF
LBQJUBMJ[VFTF
KBOʶ
USFHVBS
TIVNBU
Uʶ
DJMBU
TIPRÑSJB
QʶS

TJHVSJN
ʶTIUʶ
F
PCMJHVBS
UJ
QBHVBK
BUʶIFSʶ
LVS
LPOUSBUB
QʶS
TJHVSJN
EP
Uʶ
OEʶSQSJUFU

/ʶ
SBTU
Uʶ
LBQJUBMJ[JNJU
LPOUSBUB
QʶS
TJHVSJN
OHFM
Oʶ
GVRJ
LVSTF
TIPRÑSJB
QʶS
TJHVSJN

LB
PCMJHJN
Uʶ
QBHVBK
TIVNʶO
F
TJHVSVBS

t /ʶ
SBTU
LVS
SSF[JLV
JOWFTUVFT
ʶTIUʶ
CBSSʶ
F
Uʶ
TJHVSVBSJU
NKFUFU
F
OEBSB
Rʶ
F

NCVMPKOʶ
SF[FSWʶO
NBUFNBUJLPSF
QʶS
LʶUʶ
TJHVSJN
TJ
FEIF
TUSVLUVSB
F
JOWFTUJNJU

Uʶ

BUZSF
NKFUFWF
t 3SFHVMMBUJWB
UBUJNPSF
F
DJMB
LB
Uʶ
CʶKʶ
NF
TJHVSJNJO

Nё rast tё sigurimit tё mbrojtjes ligjore, nё kontratёn pёr sigurim nё mёnyrё decide duhet
tё jetё theksuar se shoqëria pёr sigurim i mbulon vetёm harxhimet pёr pёrfaqёsim juridik
nёpёrmjet avokatit ose personit tjetёr tё emёruar nga shoqëria.

6.2. Informimi i tё siguruarёve gjatё pёriudhёs sa vlen kontrata pёr sigurim

Gjatё kohёs sa zgjat kontrata pёr sigurim, shoqëria pёr sigurim, gjegjёsisht shoqëria pёr
pёrfaqёsim nё sigurim dhe shoqëria komisionere e sigurimit janё tё obliguar, qё me anё
tё mjeteve tё informimit publik, tё informojnё tё siguruarin pёr tё gjitha ndryshimet e
tё dhёnave, qё i janё dhёnё gjatё lidhjes sё kontratёs, pёr sigurim tё jetёs ose sigurimit
jojetёsorё.

Shoqëria pёr sigurim tё jetёs ёshtё e obliguar qё gjatё kohёzgjatjes sё kontratёs pёr
sigurim, njёherё nё vit t’i informojë tё siguruarit pёr pjesёmarjen e tyre nё fitim.

40 Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve

 6.3. Zgjidhja e ankinimeve dhe mosmarveshjeve
Nё rast kur i siguruari vlerёson se shoqëria e sigurimit nuk iu pёrmbahet rregullave tё
kontratёs pёr sigurim, i njёjti mundet tё dorёzojё vёrejtje deri te:


/KʶTJB
F
DBLUVBS
PSHBOJ[BUJWF
QʶSHKFHKʶTF
QʶS
[HKJEIKFO
F
NPTNBSʶWFTIKFWF
Oʶ

NFT
QBMʶWF
Uʶ
LPOUSBLUVBSB
Oʶ
LVBEʶS
Uʶ
TIPRBUʶT
QʶS
TJHVSJN

4IʶSCJNJ
QʶS
SFWJ[JPO
Uʶ
CSFOETIʶN
Oʶ
TIPRBUʶO
F
TJHVSJNJU

0SHBOJ[BUB
QʶS
NCSPKUKFO
F
LPOTVNBUPSʶWF

"HKFOTJB
QʶS
NCJLʶRZSKFO
F
TJHVSJNJU

Shoqëriat pёr sigurim janё tё obliguara tё vendosim sistem, procedura dhe praktika
interne pёr zgjidhje jashtgjyqёsore tё mosmarёveshjeve nё mes konsumatorёve (tё
siguruarёve) gjegjёsisht kontraktuesёve tё sigurimit apo ofruesit tё shёrbimeve tё
sigurimit. Shoqëria pёr sigurim ёshtё e obliguar tё deklarohet ndaj vёrejtjes sё dorёzuar
nga i siguruari nё afat prej 30 ditёsh nga dita e dorёzimit tё vёrejtjes.

Nё rast se i siguruari dorёzon vёrejtje, deri te Agjencia e mbikёqyrjes së sigurimeve, kundёr

punёs sё shoqatёs sё sigurimit, Agjencia duhet t’i hulumtojё akuzat dhe tё deklarohet
ndaj tyre nё afat prej 30 ditёsh nga dita kur ёshtё dorёzuar vёrejtja.

7ʶSFKUKF
QʶS
Uʶ
TJHVSVBSJU
EIF
TIGSZUʶ[VFTJU
F
TJHVSJNJU
"HKFODJB
F
NCJLÑRZSKFT

TÑ
TJHVSJNFWF
Oʶ
QSPDFTJO
F
WFQSJNJU
EIF
WFOEJNNBSKFT
OVL
LB
LPNQFUFODB

HKZRʶTPSF

6.4. Kofidencialiteti i tё dhёnave

Shoqëriat e sigurimit janё tё obligueshme tё gjitha tё dhёnat pёr tё siguruarit dhe/ose

shfrytёzuesit tjerё tё sigurimit tё cilin e kanё fituar gjatё kryerjes sё punёs me sigurime, tё
i trajtojnё si tё dhёna konfidenciale.

Anёtarёt e organeve tё shoqëriave pёr sigurim, aksionerёt e tyre, tё punёsuarit dhe

persona tё tjerё, tё cilёt gjatё punёs kanё qasje deri tё tё dhёnat konfidenciale, tё dhёnat
nuk guxojnё t’i pёrcjellin te palёt e treta dhe t’i shfrytёzojnё nё kundёrshtim mё interesat
e shoqatёs pёr sigurim dhe klientёve tё saj, as qё guxojnё tё lejojnё vetё ata ose pala e
tretё t’i pёrdorin pёr qёllime tё atilla.

Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 41

Ligjet:


-JHKJ
QʶS
NCJLʶRZSKF
Uʶ
TJHVSJNJU
v(B[FUB
[ZSUBSF
F
3FQVCMJLʶT
Tʶ
.BRFEPOJTʶw

OS









EIF



-JHKJ
QʶS
TJHVSJN
Uʶ
EPNPTEPTIʶN
Oʶ
LPNVOJLBDJPO
v(B[FUB
[ZSUBSF
F
3FQVCMJLʶT

Tʶ
.BRFEPOJTʶw
OS



EIF



-JHKJ
QʶS
TJHVSJN
TIʶOEFUʶTPSʶ
v(B[FUB
[ZSUBSF
F
3FQVCMJLʶT
Tʶ
.BRFEPOJTʶw
OS


EIF



-JHKJ
QʶS
OEʶSNBSKFU
USFHʶUBSF

-JHKJ
QʶS
NBSʶEIʶOJFU
PCMJHBUJWF
EIF

"LUFU
OʶOMJHKPSF
Uʶ
NJSBUVBSB
Oʶ
CB[ʶ
Uʶ
MJHKFWF
Uʶ
MBSUʶQʶSNFOEVSB

Botime:


3BQPSUJ
WKFUPSʶ
QʶS
HKFOEKFO
EIF
MʶWJ[KFU
F
USFHVU
Uʶ
TJHVSJNFWF
Oʶ
3FQVCMJLʶO
F

.BRFEPOJTʶ
Oʶ
WJUJO


3BQPSUJ
WKFUPSʶ
QʶS
QVOʶO
F
"HKFOTJPOJU
QʶS
NCJLʶRZSKF

Uʶ
TJHVSJNJU
Oʶ
WJUJO


Faqet e internetit:

www.aso.mk
www.fzo.org.mk
www.mchamber.org.mk
www.nbrm.mk
www.cea.eu

Disclaimer / mohim
Qёllimi i kёtij doracaku ёshtё tё informojё publikun nё mёnyrё tё qartë pёr parimet ligjore nё pjesёn e sigurimit, pёr
çka disa kuptime tё caktuara ligjore janё mё tё kuptueshme. Nga kёto arsye, ky tekst nuk mund tё paraqet bazё pёr
interpretimin e Ligjit pёr mbikёqyrje nё sigurim, Ligjit pёr sigurim tё domosdoshёm nё komunikacion dhe Ligjit pёr
marёdhёnie obligative. Agjencia e mbikёqyrjes së sigurimeve nuk mban pёrgjegёsi pёr gabime eventuale nё kёtё tekst.
Pёr ligjin pёr mbikёqyrje tё sigurimit dhe Ligjit pёr sigurim tё domosdoshёm nё komunikacion, si edhe tё gjitha aktet
nёnligjore mund tё informoheni nё faqen e internetit të Agjencisë e mbikёqyrjes sё sigurimit: www.aso.mk .
CIP - Katalogimi në botim
Biblioteka Nacionale dhe Universitare “ Shën. Kliment i Ohërit”, Shkup

368(035)

Tregu i sigurimeve. – Shkup: Agjencia e mbikëqyrjes së sigurimeve 2011. 42 faqe. 20cm

Bibliografija: faqe. 42

ISBN 978-608-65192-3-0

а) Sigurime – Doracakë
COBISS.MK-ID 89597450