PAARALANG DE LA SALLE SANTIAGO ZOBEL

YUNIT NG FILIPINO SA HAYSKUL

SPECIAL FILIPINO CLASS – LEBEL NG PAPAUNLAD (INTERMEDIATE)
Akademikong Taon – 2017 – 2018

Modyul : Batayang Kaalaman sa Filipino Guro : Gng. Ria V. Gomez

(Pagbabalik – tanaw)

Aralin : Pagbabalik-tanaw sa letra at tunog Termino: Una

ng Ortograpiyang Pambansa

Mga Layunin :
1. Matukoy at maisa-isa ang ortograpiyang pambansa at ang tunog nito.
2. Mabigkas ang bawat tunog at diptonggo sa ortograpiyang pambansa.
3. Mabasa ang mga parirala / pangungusap gamit ang wastong bigkas ng ponema
ng ortograpiyang pambansa.
4. Maipaliwanag ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kaalaman sa wastong bigkas
ng ortograpiyang pambansa.

A. Ortograpiyang Pambansa

Binubuo ng dalawampu’t walong letra ang Ortograpiyang Filipino

A B C D E F G H I J K L

M Ň NG O P Q R S T U V W

X Y Z

Kung saan ang Ň ay binibigkas bilang (enye) mula sa alpabeto ng Espanyol

Itinuturing na walong (8) hiram na letra ang mga ss – C, F, J, , Q, V ,X ,Z – ginagamit ang mga
letrang ito sa pangngalang pantangi at kultural na salita.

Halimbawa:

Quezon hadji

Texas ifun

San Fernando masjid

B. Tunog / Bigkas sa Letra ng Ortograpiyang Filipino

Binubuo ng dalawamput –isa (21) ang makabuluhang tunog sa ortograpiyang Filipino.
Mayroong limang (5) ponema ang patinig

/a/ - binibigkas bilang a sa salitang ama (father)

/e/ - binibigkas bilang e sa salitang eroplano (airplane)
/i/ - binibigkas bilang i sa salitang itlog (egg)
/o/ - binibigkas bilang o sa salitang oso (bear)
/u/ - binibigkas bilang u sa salitang ulan (rain)

Mayroong labing-anim (16) na ponema ang katinig

/p/ - binibigkas bilang p sa salitang pabo (turkey)

/b/ - binibigkas bilang b sa salitang bola (ball)
/t/ - binibigkas bilang t sa salitang tula (poem)
/d/ - binibigkas bilang d sa salitang dog (aso)
/k/ - binibigkas bilang k sa salitang kami (we)
/g/ - binibigkas bilang g sa salitang gamot (medicine)
/h/ - binibigkas bilang h sa salitang halaman (plant)
/l/ - binibigkas bilang l sa salitang laso (ribbon)
/m/ - binibigkas bilang m sa salitang mata (eye)
/n/ - binibigkas bilang n sa salitang nasaan (where)
/ng/ - binibigkas bilang ng sa salitang ngipin (tooth)
/r/ - binibigkas bilang r sa salitang relo (watch)
/s/ - binibigkas bilang s sa salitang saging (banana)
/w/ - binibigkas bilang w sa salitang walo (eight)
/y/ - binibigkas bilang y sa salitang yeso (chalk)
/‘/ - tunog glottal

Mayroong ring diptonggo sa Filipino

/ay/ - binibigkas bilang ay sa salitang sabay (at the same time)
/aw/ - binibigkas bilang aw sa salitang araw (sun)
/uy/ - binibigkas bilang uy sa salitang aruy! (ouch!)
/oy/ - binibigkas bilang oy sa salitang baboy (pig)
/ey/ - binibigkas bilang ey sa salitang keyk (cake)
/iw/ - binibigkas bilang y sa salitang sisiw (chick)
PORMATIBONG PAGTATAYA
Panuto : Gamit ang inyong MLD, i-rekord ang iyong sarili habang binabasa nang malakas at
wasto ang mga sumusunod na pangungusap. Bigkasin nang malinaw at tama ang bawat
letra.

1. Pumunta ako sa Quezon City.

2. Pagpasensyahan mo na ang kapatid ko.
3. Ikinalulungkot ko ang nangyari sa iyo.
4. Napakaganda ng tanawin sa Palawan.
5. Nakatutuwa ang mga maliliit na bata.
6. Matayog ang mga gusali sa Makati.
7. Napakaputi ng buhangin sa Boracay.
8. Tunay na kahanga-hanga ang hagdang-hagdan palayan sa Benguet.
9. Nagmamadali ang mga tao sa pagpasok sa trabaho.
10. Napakatrapik sa lungsod ng Maynila.
11. pato (goose) – bató (stone)

12. tapa (dried meat) – mapa (map)

13. malȋ (wrong) - manȋ (peanut)

14. gintô (gold) – hintô (stop)

15. nayon (village) – ngayôn (now)

16. hiyáw (yell) – sayáw (dance)

17. larô (game) – barô (dress, clothing)

18. pusò (heart) – pasô (flower pot)

19. yoyo (yoyo) – yayà (to invite persuasively)

20. toyò (soy sauce) – tuyô (dried fish)