De leeromgeving aanpassen aan leerlingen met SOB

Individuele opdracht - EVO 1 (DEEL 2)

Naam: Laura Verheyen

1) Een overzicht van de gerealiseerde ondersteuningsmomenten (agenda)

Klas: OV1 onderbouw(type 2) Leerlingen met een verstandelijke beperking en beperkingen in het sociale
aanpassingsgedrag.
Leerling: Casper Kops ( 15jaar)
Specifieke onderwijsbehoeften: We ervaren Casper op school als een bruisende, levendige jongen met heel
wat mogelijkheden op verschillende vlakken. Vaak, echter staat zijn onbegrensde gedrag hem in de weg om
zijn kwaliteiten ten volle te benutten. Hij heeft dan nood aan sterke sturing, begrenzing en duiding nodig om tot
resultaat te komen.
Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie
Maandag 5 BB- uur Rust in het Casper kan op -De jongeren Ik ga samen met Na het gesprekje
februari 2018 (individuele hoofd bepaalde heel erg druk luistert naar wat de Casper bespreken met Casper. Vroeg
4de lesuur ondersteuning) zijn. Hij kan echt leerkracht zegt, en waarom ik hem een ik hem waarvoor
opgaan in zijn eigen houdt zich aan de aantal momentjes deze picto dient?
fantasie, waardoor hij afspraken apart neem. Ik vertel En of hij hierover kan
niet luistert naar wat de -De jongere laten hem dat het drukke vertellen. Ik merkte
juf zegt. Dit is heel erg ontdekken dat hij gedrag ( blijven praten hierdoor dat Casper
storend, maar ook de door rustiger te zijn over zijn de uitleg goed had
medeleerlingen ervaren tot betere fantasieverhalen bij de begrepen. Samen
dit echt als een resultaten kan start van de les) heel zijn we de picto
storende factor. komen. erg storend is voor de bovenaan zijn bank
leerkrachten en voor gaan kleven.
zijn medeleerlingen. Ik
heb een picto
 gemaakt die zegt dat
je nu moet zwijgen en
luisteren naar de juf.
Deze picto gaan we
op uw bank kleven
straks. Zodat de juffen
of meesters hier steeds
naar kunnen wijzen.
Reflectie:
Stap 1: De reden van de gesprekjes werd hier voor Casper duidelijk.
Stap 2: Ik wil tijdens deze individuele lessen en de gezamenlijke lessen investeren in heel wat hulpmiddelen voor Casper. Deze hulpmiddelen zorgen er
hopelijk voor dat Casper beter leert luisteren, geen onbeleefd gedrag meer stelt naar medeleerlingen en leert wachten zonder druk gedrag te stellen
Stap 3: empatisch- begrijpend - creatief
Stap 4: Door empatisch aan de slag te gaan met de noden van Casper. Heb ik voor Casper enkele hulpmiddelen uitgewerkt die hem kunnen
ondersteunen bij zijn drukke gedrag.
Stap 5: Experimenteren ( transfer naar praktijk)

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Dinsdag 6 februari sociale vorming Rust De medeleerlingen van -De jongere houdt Ik laat de leerlingen Via een klasgesprek
2018 Casper ervaren heel zich aan de korte fragmenten zien probeer ik te peilen
2de lesuur veel last van zijn druk gemaakte van ‘Brammetje baas’. wat de leerlingen
gedrag. Ze begrijpen afspraken Dit gaat over een op het einde van
soms niet waarom -De jongere laten jongetje die ADHD de les onthouden
Casper zo druk is. En ontdekken dat heeft, en die niet kan hebben.
waarom hij niet kan stil iedereen anders is stilzitten. Ik laat korte De dingen die ze
zitten en gewoon fragmentjes zien, en onthouden hadden:
luisteren. daarna bespreken we iedereen is anders,
dit. je hoeft geen
commentaar te
geven op iemand
anders zijn gedrag:
 de juf doet dit.
Reflectie:
Stap 1: het handelen -> Door fragmenten te laten zien wou ik de andere lln. laten inzien dat iedereen anders is. Maar na de afloop van de les, was ik
een beetje teleurgesteld.
Stap 2: Terugblikken -> Ik voelde me vooral teleurgesteld. Na de les ging ik even zitten, en dacht ik na over hoe de les gegaan was. Wat maakte het
moeilijk om mijn doel te bereiken? Ik wou de lln. echt laten zien waarom mensen met ADHD niet kunnen stil zitten. En hoe we hierop kunnen reageren.
En wou vervolgens de brug maken me Casper. Ik denk dat het de aanwezigheid van Casper was die het mij moeilijk maakte. Ik was bang dat hij zich
geviseerd zou voelen. En dat wou ik graag ten alle tijden vermijden, omdat ik met hem nog vele individuele momenten had gepland.
Stap 3: Bewustwording -> Het probleem is eigenlijk dat ik een beetje bang ben dat Casper zich geviseerd gaat voelen. Maar door hier creatief mee
om te springen zou ik dit kunnen vermijden.
Stap 4: Alternatieven -> Creatief zijn: Casper op dat moment ergens anders laten aansluiten.
Stap 5: Experimenteer: Dit gedrag niet meer geëxperimenteerd.

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Maandag 19 BB uur -> Wanneer moet Casper praat en praat -De jongere houdt Ik start met enkele Door hem vragen te
februari 2018 individueel ik luisteren? maar verder. De juf kan zich aan de kleine en duidelijke stellen over
4de lesuur moment hier meestal geen speld gemaakte situaties. BV: Mag ik bepaalde situaties
tussen krijgen. Ik zou afspraken praten met een en vragen te stellen
graag met hem willen -De jongere weet andere leerling in de over hoe je moet
werken rond: Wanneer wanneer hij moet klas? JA/Nee. luisteren kreeg ik
luister ik? En hoe doe ik luisteren Door hier mee van meteen een zich op
dit? start te gaan, merk ik zijn kennis hiervan.
meteen wat voor Ik merkte doorheen
Casper niet duidelijk is. het gesprek dat
Daarna stel ik de Casper, wel weet
vraag aan Casper hoe hoe hij moet
dat je moet luisteren? luisteren. Maar
Hoe doe je dit? omdat hij nog zo
veel wil vertellen, de
juf niet meer hoort.
Samen hebben we
besproken dat de
 juf niets meer goed
zeggen als Casper
niet luistert. Maar de
juf enkel nog gaat
wijzen naar de picto
op zijn bank. Als de
juf dat doet,
verwacht ze dat je
onmiddellijk stopt
met praten.
Reflectie:
Stap 1: De instructie van de picto was een succes.
Stap 2: Ik voelde mij zeer zeker over de dingen die ik aan het vertellen was. En Casper was ook overtuigd van het hulpmiddel.
Stap 3: creativiteit
Stap 4: Door creatief aan de slag te gaan met probleem. Heb ik ervoor gezorgd dat ik niet telkens moet roepen om aandacht, maar dat ik enkel naar
de picto moet wijzen. Op die manier kan Casper visueel zien dat de juf nu wilt dat hij zwijgt.
Stap 5: Experimenteren ( transfer naar praktijk)

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Dinsdag 20 Onthaal+ Luisteren Voor de les begint, -De jongere houdt Als Casper niet luistert, Ik heb meermaals
februari 2018 sociale vorming (transfer) vertel ik tegen Casper zich aan de en blijft praten. Wijs ik tijdens de les
1ste en 2de lesuur dat ik vandaag gemaakte meteen naar de picto moeten wijzen naar
verwacht dat hij luistert. afspraken bovenaan zijn bank. zijn picto. Hij keek er
Ik ga hier deze 2 lesuren -De jongere maakt Dan ben ik benieuwd telkens naar, en
extra op letten. de transfer van het of hij het geleerde kan stopte met praten.
geleerde omzetten in de praktijk Dit ging eigenlijk al
uitzonderlijk goed.

Reflectie:
Stap 1: Ik heb meermaals tijdens de les moeten verwijzen naar de picto. Maar telkens als ik dit deed, hield hij zich aan de gemaakte afspraken
Stap 2: Ik voelde mij zeer tevreden over de eerste transfer
Stap 3: Consequent
Stap 4: De kernkwaliteit: consequent gaat hierbij zeker belangrijk zijn!
Stap 5: Experimenteren ( Dit hulpmiddel verder consequent elke les blijven toepassen)

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Maandag 26 BB uur -> Time- timer Casper vertelt graag en -De jongere houdt Ik vertel tegen Casper Ik vroeg op het
februari 2018 individueel veel. Hij vertelt meestal zich aan de dat ik het heel fijn einde van de
4de lesuur moment heel lange verhalen. Als gemaakte vindt, dat hij veel begeleiding wat we
je dit als leerkracht wil afspraken praat. Meestal heeft hij nu hadden
afblokken, luistert hij hier -De jongere kan ook leuke verhalen bij. besproken? Hij kon
niet naar en begint hij wachten op een Maar fantasie mijn instructie
steeds opnieuw. gepaste manier verhalen worden niet perfect na vertellen.
verteld tijdens de les.
Dit is erg storend.
Omdat ik weet dat jij
die graag zo snel
mogelijk wil vertellen.
Zet ik time-timer. Op dit
klokje kan je goed zien
hoe lang je nog moet
wachten.
Reflectie:
Stap 1: De instructie van het hulpmiddel: time-timer was een succes.
Stap 2: Na de begeleiding voelde ik mij voldaan. Missie volbracht
Stap 3: Concreet maken
Stap 4: Door dit hulpmiddel zeer concreet te maken, denk ik dat dit voor hem een echt hulpmiddel gaat zijn
Stap 5: Experimenteren ( transfer naar praktijk)
Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie
Dinsdag 27 Onthaal+ Time- timer Voor de les begint, -De jongere houdt Als Casper start met Tijdens het onthaal
februari 2018 sociale vorming (transfer) vertel ik tegen Casper zich aan de het vertellen van een begon Casper zich
1ste en 2de lesuur dat ik het klokje zet als gemaakte fantasie verhaal in te leven in een
hij fantasie verhalen in afspraken midden in de les, fantasie- verhaal. Ik
de les wil vertellen. -De jongere kan neem ik het klokje vast, ben meteen het
(maar ook het geleerde wachten op een en zet ik dit op zijn klokje gaan halen.
: luisteren blijft gepaste manier bank. Dan verwacht En heb dit aan hem
belangrijk) de juf dat hij wacht tot gegeven. Hij stopte
de wekker afloopt. Op meteen, en hij liet
de time-timer kan hij de volgende
zien hoe lang hij nog leerling aan het
moet wachten. woord.
Reflectie:
Stap 1: Hij startte meermaals een verhaal, maar iedere keer verwees ik naar zijn klokje. En vertelde ik dat ik nu verwacht dat hij zwijgt. En dat je het
straks mag vertellen als het klokje afloopt.
Stap 2: Ik voelde mij tijdens deze les zeer tevreden, maar achteraf bedacht ik mij dat dit hulpmiddel niet altijd zo praktisch is. Daarom heb ik besloten
om enkel te verwijzen naar de picto als hij begint te praten. De time- timer ga ik bij de start van de les zetten. Op die manier weet Casper wanneer het
tijd is. Dit geeft hem misschien nog meer voorspelbaarheid.
Stap 3: Consequent
Stap 4: De kernkwaliteit: consequent gaat hierbij zeker belangrijk zijn!
Stap 5: Dit picto verder consequent blijven doorzetten. De time- timer zetten bij de start van de les. Hier kan hij zien wanneer het tijd is. Experimenteer:
Deze wijziging meld ik ook aan Casper.
Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie
Maandag 5 maart BB uur -> Rusthoekje Door zijn drukke gedrag -De jongeren Ik vertel tegen Casper Op het einde van de
2018 individueel vergeet Casper soms houdt zich aan de dat hij door zijn drukke begeleiding vraag ik
4de lesuur moment zijn klastaken te doen. gemaakte gedrag soms zijn aan Casper om eens
Zijn medeleerlingen afspraken klastaken vergeet te te vertellen over de
spreken hem hierover -De jongere kan doen. En dan kan het denkstoel/rusthoekje.
aan, en hier kan hij zeer samenwerken met al is gebeuren dat
onbeleefd op reageren. zijn klasgenoten iemand je hierover
Hij kan dan moeilijk aanspreekt. Maar dit
stoppen, en meestal vindt je niet leuk. Soms
eindigt dit dan in een reageer je heel
conflict. onbeleefd. En ga je
door en door tot dit
eindigt in een conflict.
Dit vind ik niet meer
fijn, en als je nog eens
onbeleefd reageert,
ga ik jou naar het
rusthoekje/denkstoel
sturen. We gaan een
leuk plekje zoeken in
de klas, waar je
naartoe kan gaan als
je onbeleefd bent
geweest. Dit is geen
straf, maar hier kan je
tot rust komen en even
 nadenken. Als de juf
vindt dat je onbeleefd
bent geweest, geeft
de juf jou een foto van
de denkstoel. Dan
verwacht de juf dat je
zonder iets te zeggen
naar de stoel gaat. Je
komt er pas uit dat de
juf het zegt.
Reflectie:
Stap 1: De instructie van de denkstoel was duidelijk. Hier en daar had Casper nog wel vragen
Stap 2: Ik wil hiermee de conflicten tussen Casper en de medeleerlingen voor zijn. Op deze manier wil ik Casper niet straffen, maar tot rust laten komen
en over zijn gedrag doen nadenken.
Stap 3: Creatief
Stap 4: De kernkwaliteit: creatief heeft me zeker en vast geholpen bij de uitwerking hiervan.
Stap 5: Experimenteren ( transfer naar de praktijk)

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Dinsdag 6 maart Onthaal+ Rusthoekje Voor de les begint, -De jongere houdt Als hij onbeleefd is Niet onbeleefd
2018 sociale vorming (Transfer) vertel ik aan Casper dat zich aan de naar de juf of naar geweest tijdens
1ste en 2de lesuur de juf gaat letten op zijn gemaakte andere leerlingen, deze les.
onbeleefd gedrag. Als afspraken geef ik de foto van
je onbeleefd bent, ga je -De jongere uit denkstoel aan Casper.
naar de denkstoel. gedachten en De juf verwacht dan
(maar ook het geleerde gevoelens op een dat je zonder iets te
: luisteren, time-timer gepaste manier zeggen naar de stoel
blijft belangrijk) gaat. Hier ben je stil,
en denk je na over je
gedrag.
Reflectie:
Stap 1: Hij is niet onbeleefd geweest tijdens de les, waardoor hij niet op de denkstoel is beland.
Stap 2: Ik wil hem hier niet mee straffen. Maar door Casper naar de denkstoel te sturen na onbeleefd gedrag leert hij dat onbeleefd gedrag niet
thuishoort in de klas. En hierdoor leert hij ook nadenken over zijn gedrag.
Stap 3: Consequent
Stap 4: Heel belangrijk dat je dit consequent gaat toepassen. Dit gaat helaas niet altijd. Als we bijvoorbeeld buiten de klas zijn, maar dan hebben we
nog altijd het beloningssysteem dat we kunnen toepassen.
Stap 5: De hulpmiddelen consequent blijven toepassen : de picto, de time-timer en de denkstoel.

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Maandag 12 BB uur -> Wachtbundel Casper is eigenlijk een -De jongere houdt Ik vertel tegen Casper Ik vraag na de
maart 2018 Individueel heel leergierige jongen. zich aan de dat hij soms andere begeleiding aan
4de lesuur moment Hij wil graag veel weten. gemaakte leerlingen stoort tijdens Casper hoe hij de
Heel erg knap. Maar als afspraken de les. Als je klaar bent wachtbundel moet
hij klaar is, begint hij -De jongeren kan met je opdracht, kan gebruiken? En
meestal de andere wachten op een je vanaf nu een waarvoor deze
leerlingen lastig te gepaste manier wachtbundel nemen. dient. Hij kon dit
vallen. met hulpmiddelen Deze gaat altijd op je perfect duiden.
bank liggen. En staat
vol met leuke
oefeningen. Ik
verwacht van jou als je
klaar bent, dat je
meteen je
wachtbundel open
doet, en wacht tot dat
de andere leerlingen
klaar zijn. Als de juf
zegt dat je terug moet
opletten. Wil ik graag
dat je stopt met je
oefeningen uit je
wachtbundel.
Reflectie:
Stap 1: De instructie over de wachtbundel was zeer duidelijk.
Stap 2: Door dit toe te passen wil ik graag dat Casper leert om te wachten ( nu nog met hulmiddel)
Stap 3: Creatief
Stap 4: De kernkwaliteit: creatief heeft me zeker en vast geholpen bij de uitwerking hiervan.
Stap 5: Experimenteren ( transfer naar de praktijk)

Datum en lesuur Vak Lesonderwerp Beginsituatie OD en lesdoelen Korte inhoud Evaluatie

Dinsdag 13 maart Onthaal+ Wachtbundel Voor de les begint, -De jongere houdt Als hij klaar is met de Hij heeft in de
2018 sociale vorming (transfer) vertel ik tegen Casper zich aan de oefening, wijs ik wachtbundel
1ste en 2de lesuur dat de wachtbundel gemaakte meteen naar zijn gewerkt als hij klaar
klaar ligt op zijn bank. En afspraken wachtbundel. was met zijn
dat hij die kan -De jongere kan oefening zonder te
gebruiken als met een op een gepaste praten. Maar hij
oefening eerder klaar is. manier wachten luisterde niet
(maar ook het geleerde (met hulpmiddel) meteen als ik vroeg
: luisteren, time-timer, om terug te kijken
rusthoekje blijft naar de juf. Ik wees
belangrijk) meteen naar de
picto bovenaan zijn
bank. Toen stopte
hij onmiddellijk.
Reflectie:
Stap 1: Hij had moeite om te stoppen met de oefeningen in de wachtbundel
Stap 2: Ik voelde mij een beetje teleurgesteld. Omdat ik merkte dat hij liever in de wachtbundel wou werken dan aan de oefeningen van de les.
Stap 3: Creativiteit
Stap 4: De leuke oefeningen veranderen door extra oefeningen vanuit leeractiviteiten. Hopelijk kan hij hierdoor de overgang sneller maken.
Stap 5: Experimenteren: De hulpmiddelen die ik heb ingezet ga ik blijven inzetten tijdens de lessen met Casper: picto- luisteren, time- timer- geeft de tijd
weer, denkstoel- hier kan hij bekomen en nadenken van zijn onbeleefd gedrag, wachtbundel- hierdoor kan hij zonder de rest te storen wachten.