� õ.

nqdü÷j·T, ô|+&Ó+ »>∑BX¯«sY ø£<ä\∏ T

�� ø√≥+ #·+Á<äX‚KsY, ‘·TeTà\ <˚esêyé ø£$‘·\T 6 y˚T 2018
 cÕsYº |ò˝æ Ÿà
eTqùd eTTK´+
á cÕsYº |òæ˝Ÿà ù|s¡T ªÄ\÷ Áô|ò’µ.
ù|s¡T≈£î ‘·>∑ZfÒº á \|òüTT∫Á‘·+˝À ‹+&ç
bÕsYº m≈£îÿe>±H˚ e⁄+≥T+~. <ëì‘√
bÕ≥T myÓ÷wüHé‡, |ò”*+>¥‡, bòÕ$T©
Á&Üe÷ n˙ï e⁄HêïsTT. #ê˝≤eT+~øÏ
‹q&É+ Çwüºy˚T. ‘·eTøÏwüºyÓTÆq
|ü<ësêú\T s¡T∫>± e⁄+fÒ
e÷eT÷\T>± ø£+fÒ ø=+#Ó+
m≈£îÿe>± ˝≤–+#˚düTÔ+{≤s¡T. ø=+<ä]øÏ
e÷Á‘·+ $T>∑‘êyê]ø£+fÒ Ç+ø=+#Ó+ m≈£îÿe ‹q&É+ Çwüº+.
‹q&Üìï m+C≤jYT #˚kÕÔs¡T. n˝≤ ‹q&ÉeT+fÒ m≈£îÿe Çwüº|ü&É‘ê&ÉT s¡|òüTT. ‘·q n\yê≥¢≈£î
‘·>∑ZfÒº ø±düÔ u§<äT›>±, eTT<äT›>±, ne÷j·Tø£+>± ø£ì|ædüTÔ+{≤&ÉT. s¡|òüTTøÏ ô|[fl #˚j·T&ÜìøÏ Ç+{À¢ dü+ã+<Ûë\T
#·÷düTÔ+{≤s¡T. n‘·ì ‹H˚ |ü<äΔ‹ #·÷dæq ne÷àsTT\T <ä÷s¡+>± b˛‘·T+{≤s¡T. Ä]Ô s¡|òüTTì |òü⁄&é ø√s¡Tº˝À #·÷düTÔ+~. n‘·ì ÄVü‰s¡|ü⁄
n\yê≥¢qT, n‘·ì |ü]dæú‹ì ns¡ú+ #˚düT≈£î+≥T+~. n‘·ì &Ó’{Ÿ $wüj·T+˝À ø=ìï dü\Vü‰\T ≈£L&Ü ÇdüTÔ+~. Ç<ä›] eT<Ûä´ ùdïVü≤+ ø±kÕÔ
Áù|eT>± e÷s¡T‘·T+~. ø±˙ Ç<ä›s¡÷ eTqdüT˝À e÷≥ #Ó|üø√s¡T. Ä]ÔøÏ Ç+{À¢ dü+ã+<Ûë\T #·÷düTÔ+{≤s¡T. n|ü&˚ Ä]ÔøÏ s¡ù|òT ‘·q
J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T>± dü¬s’qyê&ÉT nqT≈£î+≥T+~. s¡|òüTT Áô|ò+&é‡ #=s¡e #˚dæ s¡|òüTT Ä]Ôì Áù|$T+∫q $wüj·T+ ÄyÓTøÏ #ÓbÕÔs¡T. Äø±s¡+,
n\yê≥¢ ø£+fÒ eTqdüT\T ø£\e&Éy˚T eTTK´+ nì #Óù|Œ ø£<∏ä Ç~. eT+∫ eT÷´õø˘, &Ó’¬sø£åHé‘√ X‚KsY ø£eTTà\ dæìe÷ì cÕsYº |òæ˝Ÿà
s¡÷|ü+˝À #·÷düTqÔ ï≥¢ì|ædTü +Ô ~.
https://www.youtube.com/watch?v=Yqbl-wLocF0

qe⁄«\≈£î
nsêú˝H… √ï....
ˇø£ |ü<ëìøÏ nH˚ø£ nsêΔ\TqïfÒ¢,
ne÷àsTT qe⁄«øÏ ≈£L&Ü nsêΔ\T+{≤sTT
nì #Ó|ü⁄Ô+~ ªHêq ns¡Δ+µ \|òüTT∫Á‘·+.
|ü ] dæ ú ‘ · T \qT ã{Ï º ˇø√ÿkÕ]
ˇø√ÿs¡ø£+>± qe⁄«‘ês¡T me¬s’Hê. ˇø£
nu≤“sTTì #·÷dæq|ü&ÉT ˇø£ ne÷àsTT
@ ø±s¡D+‘√HÓ’Hê qy=«#·TÃ. <ëìï Ä
nu≤“sTT ‘·qì #·÷ùd ne÷àsTT
q$«+~... ‘·q+fÒ Çwü|º &ü TÉ ‘√+~ nì
nqT≈£î+fÒ n+‘·ø£+fÒ yÓÁ]‘·q+ Ç+ø√{Ï e⁄+&É<äT. u≤∫\sY
nu≤“sTT\ Á|òüùdºwüHé, yêfi¯¢ Ä˝À#·q\T, e÷≥\T, _ùV≤$j·TsY... yÓTT‘êÔìï ø±yÓT&û $Tø˘‡
#˚dæ #·÷|æ+#ês¡T Ç+<äT˝À. ndü\T Ç+‘·ø° ø£<∏ä˝À ne÷àsTT nu≤“sTTì #·÷dæ m+<äT≈£î q$«+<ä+fÒ.. eTq V”≤s√ì,
n‘·ì u≤dt Ä|ò”düT≈£î ‘=+<äs¡>± s¡eTàì, Ç+¬ø+‘· ùd|ü⁄ |ü&ÉT‘·T+<äì ‹&É‘ê&ÉT. Ä ø√|ü+˝À V”≤s√ bòÕ+{Ÿ y˚düTø√e&É+ eT]Ãb˛sTT
s√&Ó≈¶ î£ ÿ‘ê&ÉT. n‘·ì ne‘ês¡+ #·÷dæq Ä ne÷àsTTøÏ $+‘·>± nì|æ+∫ qe⁄«‘·T+~. n~ #·÷dæq eTq V”≤s√ ‘·qì Çwü|º &ü TÉ ‘·T+<äqT≈£îì
qe⁄«‘ê&ÉT. dæìe÷{Ïø˘>± nì|æ+#˚ á |òü˙ï düìïy˚XÊìï H˚{Ï j·TTe‘· |ü+#Y &Ó’˝≤>∑T (n˝≤ nqTø√yê*) \‘√ ø£*|æ ªHêqns¡Δ+µ
s¡÷|ü+˝À rdüTø=#êÃs¡T.
https://www.youtube.com/watch?v=zjAmr7c3hTI ` nœ\
 n+øÏ‘·uÛ≤e+ n+‘·s¡+>∑+

e÷ ≥ø°, #˚‘·ø° n+‘·s¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ #˚|ü{Ϻq |üì |ü≥¢

n+øÏ‘·uÛ≤e+ ñ+&Ü*. #Ó|æŒq e÷≥≈£î ø£≥Tºã&ç ñ+&˚ ‘·‘·«+ eTTK´+.
6, y˚T 2018 eTqkÕ, yê#ê, ø£πsàD≤ ‘·\ô|{Ϻq |üìøÏ n+øÏ‘·yÓTÆ eTT+<äT≈£î kÕ>±\qï
#Ís¡kÕÔ q‘·Ô q&Éø£ J$‘·+ ... 5 |ü≥Tº<ä\ Á|ü<Ûëq+. <äè&ÛÉyÓTÆq dü+ø£\Œ+ <ë«sêH˚ Ç~ kÕ<Ûä´+. eT&ÉeT
... 6 ‹|ü Œ ì dü « uÛ ≤ e+ e\¢ #˚ ≈ £ L π s \ø£ å D +. ˇø£ |ü ì ì #˚ | ü { ≤º ø £ eT<Û ä ´ ˝À
Vü‰dü $˝≤dü+ e~˝Òj·T≈£L&É<äqï yÓ’K] nedüs¡+. Äj·÷ s¡+>±˝À¢ eTqTwüß\
ø£esY k˛ºØ ... 7 Á|üj·÷D≤ìøÏ, ø=qkÕ–+|ü⁄q≈£î Ç~ kÕqT≈£L\ n+X¯+. ‘·«s¡|ü&ç ìs¡íj·÷\T
rdüTø√≈£L&É<äT. ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+fÒ <ëìøÏ nqTe⁄>± |üì #˚j·÷*.
>∑e÷´ìøÏ #˚s¡T≈£îH˚ es¡≈£î Á|üj·÷DÏ+#ê*. rdüT≈£îqï ìs¡íj·÷*ï eT<Ûä´˝À
e~˝Òj·T≈£L&É<äT. ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆHê kÕ~Û+∫ rsê\qï <äèø£Œ<∏ä+ eT+∫~.
düe÷»+˝ÀHÓ’Hê, J$‘·+˝ÀHÓ’Hê, ¬øØsY˝ÀHÓ’Hê n+øÏ‘·uÛ≤e+ #·÷ù|
Á|üuÛ≤e+ nq+‘·+. e´øÏÔ eT÷]ÔeT‘ê«ìøÏ Ç~ dü÷∫ø£. ˇø£ eTìwæ MT<ä
qeTàø±ìøÏ Á|ürø£. e÷≥ #Ó_‘˚ bÕ{ÏkÕÔs¡H˚, ìs¡íj·÷\T rdüT≈£î+fÒ neT\T
#˚kÕÔs¡H˚ $XÊ«dü+ ø£*Œ+∫qyês¡T @ s¡+>∑+˝À ñHêï sêDÏkÕÔs¡T. Ç˝≤+{Ï
$XÊ«kÕìï #·÷s¡>=q&É+ Äj·÷ e´≈£îÔ\ >ös¡yêìï ÇqTeT&ç+|üCÒdüTÔ+~.
yê] ÁøÏj·÷o\‘· eT]ìï |üqT\T #˚|ü≥º&ÜìøÏ #√<äø£X¯øÏÔ>± ì\TdüTÔ+~.
n&ɶ+≈£î\T m<äT¬s’Hê, #˚j·÷\qT≈£îqï |üì #˚dæ rsê\qï <äè&ÛÉyÓ’K] y˚T\T
#˚düTÔ+~. ás¡ø£yÓTÆq <äèwæº|ü<∏ä+ eTqTwüß\ eTH√ã˝≤ìøÏ ø=\e÷q+.
ø±s¡´o\‘·ì ¬>\Tb˛≥eTT\‘√ ø=\e&É+ ø£Hêï n+<äTø√dü+ yês¡T
qej·TT>∑ #˚dæq Á|üj·T‘êï*ï Á|üe÷D+>± rdüTø√yê*. ∫e] ø£åD+ es¡≈£î
d”‘· >±<∏ä #˚j·÷\qT≈£îqï |üì MT<ä <äèwæºì*|æ #˚XÊsê ˝Ò<ë nqï<˚ ø°\ø£+. Bìïã{Ϻ
... 14 Äj·÷ e´≈£îÔ\ dü«uÛ≤yêìï n+#·Hê y˚j·T&É+ düT\Te⁄. #˚sê\qT≈£îqï
>∑e÷´ìï m˝≤ #˚sêeTqï<˚ eTTK´+ ø±<äT. m+#·T≈£îqï e÷sêZ\T ≈£L&Ü
düÁø£eT+>± ñ+&Ü*. m˝≤>∑sTTHê ¬>*∫ rsê\qï yÓ’K] ø£Hêï ì]›wüºyÓTÆq
|ü<äΔ‘·T˝À¢ eTT+<äT≈£î yÓfi≤fl\qï yÓ’K]˝À ìC≤sTTr Á|ü‹|òü*düTÔ+~.
ø£<∏ä n<äèX¯´ X¯Á‘·Te⁄ ...16 n+øÏ‘·uÛ≤e+‘√bÕ≥T ìC≤sTTr >∑\yês¡T Ç+{≤ ãj·T{≤ >ös¡eeTqïq\T
dæ+–˝Ÿ ù|J ø£<∏ä bı+<äT‘ês¡T.
ô|<ä›\T ≈£î~]Ãq ô|[fl ...19 kÕ<Ûës¡D+>± e÷eT÷\T eTqTwüß\T nyê+‘·sê*ï kÕ≈£î>± #·÷|æ
HÓeT©ø£ ...20 |üqT*ï eT<Ûä´˝À e~˝ÒkÕÔs¡T. eè‹Ô |ü≥¢ ìã<äΔ‘·, n+øÏ‘·uÛ≤e+ ø£\yês¡T
|ü<äπø[ ...24 BìøÏ _Ûqï+>± e´eVü≤]kÕÔs¡T. nyê+‘·sê*ï n~Û>∑$Tdü÷Ô |üì |üP]Ô
#˚j·T&ÉyÓT˝≤H√ Ä˝À∫kÕÔs¡T. ˇø£ |üìì #˚|ü{≤ºø£ <ëì |ü≥¢ eTqdüTì
ø=‘·Ô Ä˝À#·q\≈£î |üP]Ô>± \>∑ï+ #˚j·÷*. $q÷‘·ï+>± #˚j·÷*. ø=‘·Ô |ü<äΔ‘·T˝À¢ #˚j·T&ÜìøÏ,
‘Ós¡ ˝Ò|æq qe´ y˚>∑+>± |üP]Ô #˚j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*. n˝≤π> Äø£s¡¸D°j·T+>± nqT≈£îqï
Hê≥ø√‘·‡e+... düeTj·÷ìøÏ |üP]Ô #˚j·T&É+ nedüs¡eTqï <äèwæº ñ+&Ü*. #˚düTÔqï |üì˝À
22 $q÷‘·ï‘· ø£qãs¡#ê*. ej·TdüT ô|s¡T>∑T‘·Tqï ø=B› dü+j·TeTq+‘√
e´eVü≤]dü÷Ô n+øÏ‘·yÓTÆ |üì #˚j·÷*. e÷≥≈£î ø£≥Tºã&˚ ‘·‘·«+, n+øÏ‘·yÓTÆ
|ü⁄düÔø£ düMTø£å\T |ü ì #˚ ù d dü « uÛ ≤ e+ e\¢ qwü º + ˝Ò < ä T . Ç~ Ä eTìwæ |ü ≥ ¢ Äø£ s ¡ ¸ D ˙, Ädü ø Ï Ô ˙
Áb˛~ #˚kÕÔsTT. ñqï‘·yÓTÆq e´øÏÔ‘·«+ >∑\yê]>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+<äT‘ês¡T.
$»j·÷ìøÏ yÓT≥T¢ ...25 n+<äTø£ì @B yÓTT≈£îÿã&ç>± #˚j·T≈£L&É<äT. @+ #˚dæHê eTqdüTô|{Ϻ
á yês¡+ ø£$‘·«+ #˚j·T&É+ eT+∫~. ‘·<ë«sê eTìwæ kÂo\´+, düT>∑TD dü+|üqï‘· q\T>∑T]ø°
nìï eTs¡D≤\T, H˚qT ‘Ó\TkÕÔsTT. ø±s¡´o\‘·, ÁøÏj·÷o\‘·, n+øÏ‘·uÛ≤e+ ñqï eTqTwüß\T>±
neTàHÓ’‘êH˚yÓ÷ ...26 #·T≥÷º ñ+&˚yês¡T |ü]>∑DÏkÕÔs¡T. |ü<äT>∑T]øÏ ñ<ëVü≤s¡DÁbÕj·T+>±
ì*∫b˛‘ês¡T.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T , 2018 3

m≈£îÿe ø±\+ J$+#·&ÜìøÏ
m≈£îÿe ø±\+ J$+#·&ÜìøÏ
˝ÒK\T
@+#˚j·÷˝À #Óù|Œ ø£esY k˛ºØ #ê˝≤
u≤>∑T+~. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ #êe⁄ ‘·|üŒ<äì
‘Ó*dæHê ‘êeTT n+<ä]˝≤+{Ïyês¡+
ø±<äì... ‘êeTT eTs¡DÏ+#·eT˙,
eTs¡DÏ+∫Hê m≈£îÿe ø±\+ J$kÕÔeTì
uÛ≤$+#·&É+ yêdüÔey˚T. Ä yêø±´\T
Hê≈£î u≤>± q#êÃsTT. eTìwæøÏ #êe⁄
‘·|üŒ<äì ‘Ó*dæHê dü+|ü<ä b˛π>düTø√e&ÜìøÏ HêHê >∑&û¶
‹q&É+ >∑T]+∫ sêdæq rs¡T u≤>∑T+~. ÁX¯eT#˚dæ düVü≤ø±s¡
Jeq+ >∑&É|ü&É+ <ë«sê m≈£îÿeø±\+ J$+#·e#·Ãì
#ÓbÕŒs¡T. <ëìï eT]ø=+‘· $e]ùdÔ u≤>∑T+&˚~.
- sêE, ndæbòÕu≤<é
ø±s¡D »qTà\T
e÷qe⁄˝À¢ ø±s¡D»qTà\T+{≤s¡T. yês¡T Ç‘·s¡T\ ø√dü+
J$kÕÔs¡T, n˝≤π> ‘·qTe⁄ #ê*kÕÔs¡T. ã‹øÏqHêïfi¯S¢ e÷qe
ø£fi≤´Dy˚T |üs¡eT |ü$Á‘·+>± uÛ≤$kÕÔs¡T. n≥Te+{Ï yê]øÏ
eTs¡D+ ˝Ò<äT. uÛ≤$‘·sê\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\T, Áù|s¡≈£î\T.
˝…ìHé Ä ø√e≈£î #Ó+<äT‘ês¡T. n+‘·s¡+>∑+ á dü‘ê´ìï
#·ø£ÿ>± n+~+∫+~. s¡ø£Ô bÕ‘·+, &ÉãT“ Á|üuÛ≤e+, Á|ü#ês¡
Äsꓤ≥+, ø±\j·÷|üq ‘·~‘·s¡ mìïø£\ n|üÁX¯ó‘·T\ qT+&ç
Á|ü»\qT ø±bÕ&É&ÜìøÏ |ü<äe⁄\qT y˚\+ y˚j·T&É+
Á|ü‘ê´e÷ïj·T |ü<äΔ‹>± Á|üy˚X¯ô|fÒº Á|ü‹bÕ<äq Ä˝À∫+|ü
<ä>∑Z<˚. @ø£Á^e mìïø£\ <ë«sê düs¡Œ+#YqT mqTï≈£îqï
Á>±e÷\≈£î ãVü≤eT‘·T\T Ç∫Ãq ñ<ëVü≤s¡D\T eTq≈£î
‘Ó\TdüT. y˚\+ bÕ≥˝À á $wüj·÷ìï Á|ükÕÔ$+∫ #·s¡Ã≈£î
‘Ós¡rXÊs¡T.
- |ü+C≤\ qs¡düj·T´, ôV’≤<äsêu≤<é
düTìï‘·‘·«+ ‘Ó*dæ+~
ªXÊ«dtµ
eTsê؃ dæìe÷ >∑T]+∫
sêdæq yê´dü+ e÷qe dü+ã+<Ûë\
düTìï‘·‘ê«ìï ‘Ó*j·TCÒdæ+~. uÛ≤s¡rj·T
düe÷»+˝À kı+‘· ø=&ÉT≈£î\T, ≈£L‘·Ts¡¢
ø£Hêï yê] |æ\¢\(eTqeTfi¯ó¢, eTqeTsêfi¯ó
¢)‘√ m≈£îÿe>± m{≤#YyÓT+{Ÿ ø£*–
ñ+{≤s¡T ô|<ä›yêfi¯ó¢. á dæìe÷˝Àì ‘ê‘ê eTqe+&É¢
>∑T]+∫ #·<äTe⁄‘·T+fÒ yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡‘· düe÷»+˝Àì ‘ê‘ê
eTqe+&ÉT¢ ø£+{ÏeTT+<äT ø£ì|æ+#ês¡T. eT+∫ yê´kÕìï
n+~+∫q+<äT≈£î <Ûäq´yê<ë\T.
- C….XÊ´eT\, ôV’≤<äsêu≤<äT
Ç≥Te+{Ïyês¡T ñHêïs¡ì...
ø£fi¯ Á|ü»\+<ä] ø√düeT˙, dü+|üqTï\ ø√dü+ e÷Á‘·y˚T
ø±<äì yê~dü÷Ô uÛ≤s¡rj·T ø£fi≤ Á|ü|ü+#·+˝À ˇø£ Á>∑÷|t
‘·eT<Ó’q XË’*˝À eTT+<äT≈£î kÕ>∑≥+ e÷≈£î ‘Ó*j·T<äT.
ªuÛ≤s¡rj·T $|ü¢e ∫Á‘·, •\Œø±s¡T\ dü+|òüT+µ ù|s¡T‘√ ø£fi≤
Á|ü|ü+#·+˝À ø=‘·Ô <äèø√ÿD+‘√ |üj·Tì+∫q
ø£fi≤ø±s¡T\+<äs¡÷ n_Ûq+<ä˙j·TT\T. ‘·eT ∫Á‘ê\ <ë«sê
ø√{°X¯«s¡T˝…’qyês¡T m+<äs√ ø£ì|ækÕÔs¡T. ø±˙ á ø£fi≤ø±s¡T\T
‘·eT ÄsYº |”dt\qT ø√{°X¯«s¡T\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&É≈£î+&Ü πøe\+
Á|ü»\qT #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #˚j·T&Üìπø ñ<˚›•+∫ düèwæº+#·&É+
ÄX¯Ãsê´ìøÏ >∑T]#˚dæ+~.
- myéT.eTeT‘·, KeTà+

ù|òdtãTø˘ ø£ãTs¡T¢ @{°m+˝À H√≥¢ es¡<ä

ÄX¯Ãs¡´b˛ø£+&ç. Ç~ eTq <ä>∑Zs¡ø±<äT˝…+&û.. Ç{°e\ Äø±X¯+ qT+&ç
ã+>±s¡+, eÁC≤\T, bÕ¢{Ïq+ e+{Ï $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T $e÷q+ qT+&ç C≤]
|ü&É≥+ á eT<Ûä´ #·÷XÊ+. á <äèX¯´+ eTs¡eø£ eTT+<˚ #Ó’Hê˝À eTs√ $düTÔ
>=*ù| |òüT≥q #√≥T#˚düT≈£î+~. #Ó’Hê˝Àì z @{°m+ qT+&ç H√≥T¢
Á|üyêVü≤+˝≤ ãj·T≥≈£î e#êÃsTT. ÄX¯´s¡´+ >=*ù| á |òüT≥q e÷]à 6q
#Ó’Hê˝Àì ì+>√“ |ü≥ºD+˝À #√≥T#˚düT≈£î+~. Ç<ä+‘ê nø£ÿ&É Oqï d”d”
{°M˝À ]ø±s¡T¶ nsTT+~. ¬s+&ÉT ôdø£q¢ e´e~Û˝À düTe÷s¡T 3y˚\ j·TTyêqT¢
(500 e+<ä\ &Ü\s¡T¢) @{°m+ $TwüHé˝À ∫qï düeTdü´ ‘·˝…‘·Ô&É+‘√ á
|òüT≥q »]–q≥T¢ ‘Ó*dæ+~. Ä düeTj·T+˝À <ë]q yÓfi¯ó‘·Tqï z »+≥
C≤ø˘bÕ{Ÿ ø=fÒºXÊs¡T. H˚\ô|’ |ü&ç Oqï H√≥¢qT >∑eTì+∫ yê{Ïì rdüT≈£îì bÕ]b˛j·÷s¡T. d”d”{°M˝À ]ø±s¡T¶ nsTT‘˚ b˛©düT\T
|ü≥Tº≈£î+{≤s¡H˚ O<˚›X¯´+‘√ yês¡T mø£ÿ&É ≈£L&Ü ‘·\ ô|’¬ø‘·Ô˝Ò<äT. n+<äTe\¢ d”d” ¬øyÓTsê˝À yê] eTTU≤\T dü]>± ]ø±s¡T¶ ø±˝Ò<äT.
m˝≤¬>’Hê yê]ì |ü≥Tºø√yêe&ÜìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïs¡T. Ç|ü&ÉT eTq <˚X¯+˝À ô|<ä›H√≥¢ s¡<äT› <Óã“≈£î @{°m+\T U≤∞
nsTTb˛j·÷sTT. $<˚XÊ\ qT+&ç q\¢<äHêìï ‘ÓkÕÔqì yÓ÷&û #˚dæq qeTàø£Á<√Vü‰ìøÏ @{°m+ ôd+≥s¡T¢ ≈£îø£ÿ\T, |üX¯óe⁄\
ìyêkÕ\T>± e÷sêsTT. Çø£ eTq sêh+˝À @{°m+\˝À &ÉãT“\T sêø£ »q+ $dæ– b˛j·÷s¡T. Ç{°e\ KeTà+ õ˝≤¢˝À
&çyÓ’m|òt◊ ø±s¡´ø£s¡Ô\T @{°m+≈£î |æ+&ÉÁ|ü<Ûëq+ #˚XÊs¡T. ` |ü⁄bÕŒ\
k˛|ü‹ô|’ MT düŒ+<äq\T sopathisunday@gmail.com≈£î |ü+|æ+#·+&ç.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 4
 #Ís¡kÕÔ eTq+ mø£ÿ<ä\TÃ≈£îqï ¬s’\T z
J$‘· ø±\+ ˝Ò≥T nHêï&√ ø£$.
ì»+>±H˚ ø=+<ä] ˝…’|òü+‘ê ˝Ò≥T>±H˚ >∑&ÉTdüTÔ+~. ø=+<ä]øÏ
neø±XÊ\T sêe⁄. e∫Ãq yê{ÏøÏ ø=+<äs¡T dü]b˛s¡T. ø=ìï
neø±XÊ\T n+~Hê ˝≤uÛÑ+ ˝Òq+‘· ˝Ò≥T>± ekÕÔsTT. yÓTT‘·Ô+
MT<ä ø=ìï J$‘ê\ >∑&çj·÷sê\T ªk˛¢µ>± ø£<äT\ÔsTT.
ndü\T ª˝Ò{Ÿµ nq>±H˚$T nq&ç–‘˚ n+‘ê Ks¡à, $~Û sê‘·
˝Ò<ë $~Û ô|fÒº yê‘· n+{≤&ÉT sêe÷sêe⁄. Ç$ ª˝Ò{ŸµøÏ
ø±s¡D+>±H˚ ø±<äì mes¡T m+‘· yê~+∫Hê ˇ|üø√&ÉT.
˝≤õø£˝Ÿ>± ø±˙ e÷´õø£˝Ÿ>± ø±˙ #Ó|æŒHê $ì|æ+#·Tø√&ÉT.
ˇø√ÿ ‘·s¡>∑‹˙ ˝Ò≥T>± <ë{Ï á ø£*ø±\+˝À ø£˙dü+
J$+#˚ ns¡Ω‘·>± z &çÁ^ì dü+bÕ~+#ê&ÉT m+‘√ ˝Ò≥T>±.
m+‘· ˝Ò≥T>± n+fÒ n|üŒ{ÏøÏ yêfi¯fl {ÖH√¢q÷, sêÁwüº+˝Àq÷
<˚X¯+˝Àq÷ ∫e]øÏ Á|ü|ü+#· eT+‘·{≤ ñ<√´>±\T ≈£L&Ü
VüQwt ø±ø£sTTq$.
q‘·Ôq&Éø£ J$‘·+
J$‘·|ü⁄ ã+&ç ˝Ò≥T>± q&Ée&ÉeT+‘· <äTs¡<äèwüº+
eTs=ø£{Ï e⁄+&É<äT eT]. nH˚ø£ #Ó|ü\T n]–q|üŒ{Ïø°
ø±fi¯flH˚$ ns¡≈£îÿ+&Ü ‹]–q #√≥T ‹s¡≈£îÿ+&Ü ‹]^ ‹]^
m˝≤¬>’‘˚H˚+ m+‘√ ˝Ò≥T>± Áô|’y˚≥T HÍø£Ø z{Ï
dü+bÕ~+#ê&ÉT.
∫qï<√ ∫‘·ø£<√ düsêÿs¡T<√ Áô|’y˚≥T<√ ø=\Te⁄ nH˚~
ˇø£{Ï <=]øÏ‘˚ sTTø£ ‘·sê«‘·~ dü+kÕs¡+˝À dü]>∑eT˝À ˝Òø£
dü+kÕs¡+ ˇø£ #·<äs¡+>∑yÓ÷ ø£<ë.
ÄÁ˝…&û ã+&ç ˝Ò≥T>± q&ÉTdüTÔ+&É&É+ e\¢ ô|[fl ô|∞fl ô|∞fl
nì bÕ&ÉT‘·÷ |ü&ÉT‘·÷ ˝Òdü÷Ô nH˚ø£ s¡ø±\T>± ‘·s¡Vü‰\T>±,
eP´Vü‰\T>± Á|üj·T‹ï+∫ ˝≤uÛÑ+ ˝Òø£b˛sTT ªÁù|y˚T
H˚s¡eTÚHê?µ nqT≈£îì Ä yÓ’|ü⁄ n&ÉT>∑T\T y˚XÊ&ÉT ˝Ò≥T>±
qsTT‘˚H˚+!
sêe÷sêe⁄ ˝…’|òt C≤¬ø{Ÿ eTØ f…Æ≥÷ ˝Ò≥÷ ø£qø£
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
n<˚eT+‘· MJ ø±<äì, es¡ÿe⁄{Ÿ ø±H˚ø±<äì ns¡ú+
#˚düTø√e&ÜìøÏ n‘·>±&çøÏ @eT+‘· ˝Ò≥e˝Ò<äT ø±˙ #Óe⁄\
|üø£ÿq e⁄qï q\¢ E‘·TÔ e÷Á‘·+ ‘Ó\¢uÀsTT+~ ø=+#Ó+. Ç+πø+
e⁄+~ n<ä›+ yê]ï+>∑T\T sTTe«&É+ yÓTT<ä˝…fÒºdæ+~.
ˇ+≥]>± e⁄+fÒ ˇ+{ÏøÏ eT+∫~ ø±<äT nì, ˝Ò≥T
#Ój·T´uÀ≈£î >∑Ts¡÷ nì ø√|üŒ&ÉT‘·÷ ã‹e÷*+~. ∫esêø£]øÏ
ˇø£ sêe÷sêe⁄ Ç<ä›s¡j˚T´ neø±X¯+ ∫øÏÿ+~. ø±˙ ø±düÔ
˝Ò≥sTT+<äì n‘·q÷, #ê˝≤ ˝Ò≥sTT+<äì eTqeT÷
nqTø√e#·TÃ.
˝Ò≥H˚~ ˇø£ ˇ+≥] ˝Ò≥T ø±<äT. ˝Ò≥TøÏ ˝Ò≥T ˝Ò≥TøÏ ˝Ò≥T
*+ø£sTT ø=+<ä] ã‘·T≈£î dü<ë ˝Ò≥sTTb˛‘·T+~. sêe÷sêe⁄øÏ
dü+‘êq ÁbÕ|æÔ nj˚T´|üŒ{ÏøÏ n‘·ì q&çHÓ‹Ôq fÒ_˝Ÿ f…ìïdt
u≤˝Ÿ n+‘· U≤∞ @s¡Œ&ç+~. n‘·>±&ÉT ]f…Æs¡j˚T´ Hê{ÏøÏ
|æ\¢\T ôV’≤dü÷ÿ˝Ÿ <ë≥s¡T. n+‘ê ˝Ò{Ÿ eTVü≤‘·´+.
‘·eT J$‘·|ü⁄ >∑&çj·÷s¡+ ôdø£Hé ≈£L&Ü ˝Ò≥e≈£î+&Ü
ñ+&É{≤ìøÏ ø=+<äs¡T |üø£ÿyêfi¯Sfl |ü≥Tº≈£î ˝≤>∑&ÉyÓ÷,
e<ä\≈£î+&Ü |ü≥Tºø√&ÉyÓ÷ #˚dü÷Ô #ÛêqT‡\T ø=fÒºdüTÔ+{≤s¡T.
Ç{Ϻ |üì ‘·HêìøÏ ª|ü⁄wæ¸+>¥ H˚#·sYµ nH˚~ eTT<äT›ù|s¡T. Ç{≤¢+{Ï
|ü⁄wæ¸+>∑÷ |ü⁄*¢+>∑÷ ãHéeTkÕÿ bÕ*wæ+>∑T e+{Ï Ä<ÛäTìø£
$<ä´˝ÒM ‘Ó*j·Tø£ b˛e&É+ e\¢
sêe÷sêeqã&˚ ˇø±H=ø£ e´øÏÔ ã‘·T≈£î
>∑&çj·÷s¡+˝À &˚≥÷, f…ÆeT÷ ø£¬s≈£îº>± e⁄+&Ée⁄
ndü‡\T ø£*‡ sêe⁄. n+<äT\e¢ #˚‘·Hé #˚Hé
n‘·ì e⁄<√´>∑ J$‘·+ ≈£L&Ü q‘·Ô≈£î
Áô|ò+&ÉsTT´+~. <ëìøÏ n‘·&ç ÇHé|ò”]j·÷]{°
ø±+ô|¢≈£î‡ ‘√&ÉsTT´+~.
Ä|ò”düT≈£î ˝Ò≥T>± sêe&É+ u≤dt nøÏå+‘·\T
d”«ø£]+#·&É+ s={°Hé nsTTb˛sTT+~. ˝Ò{Ÿ
ne≈£î+&Ü e⁄+{≤ìøÏ n‘·qT Á|üj·T‘·ï+
#Ój·T´&Éì ø±<äT ø±˙ n~ ø£*‡sê<äT. ˝Ò≥T
nH˚~ n‘·ì J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T nsTTb˛e&É+
e\¢ ˝Ò≥T>± e∫ÃHê Ä|ò”düsY >∑T&é \T≈£î‡˝À
e⁄+&˚yêfi¯fl {≤˝…+{Ÿ n‘·ì <ä>∑Zs¡ ˝Òø£b˛e&É+
e\¢ J$‘·+ ‘√düT≈£î+≥÷ ø=qkÕ–+#·ø£
‘·|üŒ˝Ò<äT sêe÷sêe⁄øÏ.
sêe÷sêe⁄ Ç˙Œ¤]j·÷]{° ø±+ô|¢≈£î‡ MT<ä Ä|ò”düT˝À
ø=©>∑T\T CÀø˘‡ ù|\TÃø√e&Üìï mes¡T e÷ì|ækÕÔs¡T. |üHÓï‹Ô
|ü\ø£y√sTT, ‘·˝…‹Ô #·÷&Éy√sTT, @ $wüj·T+˝ÀHÓ’Hê ‘ê&√
ù|&√ ‘˚\Ãy√sTT nì n‘·ì uÛÑT»yÓTes¡T ‘·&ÜÔs¡T. |æ]øÏ‘·q+
ø£{Ϻ ô|{Ϻ <ÛÓ’s¡´+ #˚|ü≥ºy√sTT nì mes¡T M|ü⁄ yêsTTkÕÔs¡T?
˙ |üì qTe⁄« #˚düT≈£îb˛e&É+ ø±<äT... >√s¡+‘· #˚dæ ø=+&É+‘·
#˚XÊqì #Ó|üø√y√sTT nì mes¡T dü\Vü‰ sTTkÕÔs¡T.
Çy˚M »s¡>∑e⁄ n+<äTe\¢ sêe÷sêe⁄ ã‘·T≈£î ã+&ç y˚>∑+
ô|s¡>∑<äT. J‘·+ ô|s¡>∑<äT... Á|üyÓ÷wüHé sê<äT!!
ˇø£ÿ sêe÷sêy˚ ø±<äT, á ˝Àø£+˝À ø=+<ä] ˝…’|òt yê#Y\T
m|ü&É÷ k˛¢H˚! ˝ÒfÒ! ø=+<äs¡T mø£ÿ<ä\TÃ≈£îqï ¬s’\T
J$‘·ø±\+ ˝Ò≥qïe÷≥ ¬s’fÒ!
` ∫+‘·|ü≥¢ düT<äs¡ÙHé, 9299809212
5
 yÓ÷ø±fi¯fl ˝À‘·T
sêeTT : s¡y˚Twt
qTy˚« #ÓbÕŒe⁄ ø£<ë..
˙fi¯ó¢ yÓ÷ø±fi¯¢ es¡πø
ø±|” s¡#·sTT‘· ñHêïj·Tì.. ø±˙ ~–‘˚
e÷*ì : MTs¡T ø£<∏ä\T ns¡úyÓTÆ+~
sêj·T>∑\sê? eTTì–b˛j˚T+‘·
yÓ÷Væ≤ì : ø£<∏ä˝Ò ø±<äT, ñHêïj·Tì.. m+<äTø£˝≤ #ÓbÕŒyé..
qe\\‘√ düVü‰ @<Ó’Hê s¡y˚Twt : H˚qT ñ<äj·T+ #·÷dæq|ü⁄Œ&ÉT ˙fi¯¢˝À+∫ u≤‘·T\T
sêj·T>∑\qT. yÓfi≤¢sTT.. ˙s¡T yê{ÏøÏ yÓTø±fi¯¢ es¡πø e#êÃjYT eT]!
e÷*ì : eT]+‘· es¡≈£î @ m+‘· e÷≥!?
|üÁ‹ø£≈£L m+<äT≈£î sêdæ ‘·+Á&ç : Ä s√E˝À¢ e+<ä
|ü+|ü˝Ò<äT? s¡÷bÕj·T\T CÒãT˝À
yÓ÷Væ≤ì : H˚qT sêùd~ kı+‘·>± }Væ≤+∫ ø±<ä+&û.... ô|≥Tºø=ì düs¡T≈£î\T, bÕ\T,
#·÷dæ. ≈£Ls¡>±j·T\T Ç˝≤
ñ<√´>∑ \ø£åD+ ˇø£fÒ+{Ï nìï ‘Ó#˚à yê&çì
s¡y˚Twt : u≤¢ø˘˝À {Ϭø≥T¢ ‘Ó\TkÕ ?
‘˚˝Ò<äì eP´Héì ø=&ÉT≈£î : Hêqï n|üŒ{À¢
e⁄<√´>∑+ qT+∫ dædæ ¬øyÓTsê\T ˝Òqï≥T¢>± ñ+~..Ç|ü⁄Œ&ÉT n&ÉT>∑&ÉT>∑THê ny˚
rùdXÊs¡≥ z Ä|ò”düsY.. ñHêïjYT..
düTπswt : Ç+‘·ø° Ä #˚+CŸ ø±yê*
Ä|ò”düsY @+ ñ<√´>∑+ uÛÑs¡Ô : @$T{Ï... á s√E kÕ+u≤s¡T˝À ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\
#˚düTÔHêï&ÉT? _fi¯fl\T edüTÔHêïsTT.
s¡y˚Twt : u≤¢ø˘ &Óe\|tyÓT+{Ÿ Ä|ò”düsY. uÛ≤s¡´ : MTπs ø£<ä+&û...
ãVüQeT‹ yês¡+ s√E\ qT+&ç
‘·*¢: ã˙ï ãj·T{ÏøÏ yÓfi¯ó e+≥˝À #˚+CŸ ø±yê*,
¢Hêï...˙ ø√dü+ @+ #˚+CŸ ø±yê*
rdüT≈£îs¡eTà+{≤yé.. n+≥THêïs¡T.
ø=&ÉT≈£î: ≈£L´{Ÿ >± ñ+&˚
ø√&É*ï rdüT≈£îsêeTà... ˇø£fÒ ã¢&é
&Üø£ºsY : ÄX¯Ãs¡´+>±
qeTàø£ Á<√Vü≤+ e⁄+~. ˙B, ˙ uÛ≤s¡´B
{°#·sY : 15 ì$TcÕ˝À¢ |üØø£å qT+∫ ˝Ò∫ ˇø£fÒ ã¢&é Á>∑÷|t.
yÓ[¢b˛‘·THêïy˚+{Ï.. ù|ôw+{Ÿ : eTT+<˚
ù||üsY ns¡ú+ ø±˝Ò<ë ? nqT≈£îHêï &Üø£ºsY...
dü÷º&Ó+{Ÿ : ˝Ò<äT ˇø£{≤ ¬s+&Ü? Çs¡yÓ’
y˚T&É+.. me]HÓ’‘˚ H˚qT @+&É¢ qT+&ç |”\Tdü÷ÔH˚
qeTTàø=ì e#êÃH√ ñ+~>± Hê s¡ø£Ô+.
‘êH˚ qqTï Vü‰dæŒ≥˝Ÿ n+fÒ...
n&ÉT>∑T‘·THêï&ÉT.. {°#·sY : Vü‰dæŒ≥˝Ÿ n+fÒ
n+<äTπø Ç˝≤ ns¡ú+ @$T{Ï?
‘˚&Ü @+{À...! dü÷º&Ó+{Ÿ : |ü⁄≥Tºø£øÏ,
uÛÑs¡Ô qT+∫ 5 $Tdt¶ ø±˝Ÿ‡ eùdÔ @ »]–+<√ nì uÛ≤s¡´˝À #êe⁄øÏ eT<Ûä´˝À e#˚Ã
ø£\es¡+. n<˚ uÛ≤s¡´ qT+∫ eùdÔ Ç+{ÏøÏ yÓfi‚Ô @+ {À˝ŸbÕ¢C≤ y˚T&ÉyéT.
»s¡T>∑T‘·T+<√ nì uÛÑs¡Ô uÛÑj·T+.

Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 6

 ø£esY k˛ºØ

düø£\ |”&ÉHê*ï+∫ e÷qe $eTTøÏÔøÏ eTVü≤√qï‘· |ü<∏ëìï #·÷|æq eTVü≤˙j·TT&ÉT ø±sY¢

e÷sYÿ‡ (5 y˚T 1818 ` 14 e÷sYà 1883). ¬s+&ÉT X¯‘êu≤›\ øÏ+<ä≥ |ü⁄{Ϻq
e÷sYÿ‡ì H˚{Ïø° düà]+#·T≈£î+≥THêï+. Äj·Tq sêdæq ªπø|æ≥˝Ÿµì n<Ûä´j·Tq+
#˚düTÔHêï+. ø±\Á|üyêVü≤+˝À ì*∫ yÓ*π> e÷sYÿ‡~ m+‘·{Ï dü÷Œ¤]Ô<ëj·Tø£
e´øÏÔ‘·«yÓ÷ ‘Ó*ù| ø£esY k˛ºØ Ç~. ` HÓ\÷¢] qs¡dæ+Vü‰sêe⁄
Á|ü‹ Ä<ÛäTìø£ ‘·s¡+ ‘·q nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>± ≈£L‘·Ts¡TH˚ e÷sYÿ‡ Ä ‘·s¡Tyê‘· $yêVü≤+ #˚düT≈£îHêï&ÉT.
e÷sYÿ‡qT |ü⁄qsê$wüÿ]+#·T≈£î+≥Tqï~` f…Á¬s˝Ÿ ø±s¡«sY Hê´j·Tyê<ä $<ä´qT nuÛÑ´dæ+#·{≤ìøÏ e÷sYÿ‡ 1835e
dü]>±Z 200dü+e‘·‡sê\ÁøÏ‘·+1818 5y˚T Hê&ÉT Áô|ò+#Y dü+e‘·‡s¡+˝À u≤Hé $X¯«$<ë´\j·T+˝À #˚sê&ÉT. ‘·q ‘√{Ï
eTVü‰$|ü¢e+‘√ Á|üuÛ≤$‘·yÓTÆq ¬s’ìwt Á|ücÕ´ (»s¡à˙) ˝Àì $<ë´s¡Tú\e˝…H˚ e÷sYÿ‡ ‘êπ>yê&ÉT. n|ü\T #˚ùdyê&ÉT.
Á≥j·TsY q>∑s¡+˝À eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ j·T÷<äT ≈£î≥T+ã+˝À ø±sY¢ ø={≤¢≥˝À¢ bÕ˝§ZH˚yê&ÉT. Áù|eT ø£$‘·«+ sêdüTÔ+&˚yê&ÉT.
e÷sYÿ‡ »ìà+#ê&ÉT. e÷sYÿ‡≈£î ‘·q ‘·+Á&ç ôV≤sTTHé]ø˘‘√ 1836 y˚dü$ ôd\e⁄˝À¢ ‘·q Áù|j·Tdæ C…˙ï yêHé
u≤>± #·qTe⁄ ñ+&˚~. ôV≤sTTHé]ø˘≈£î yê˝ÒºsY, s¡÷k˛\ yÓdtºbòÕ˝…Hé‘√ s¡Vü≤dü´+>± $yêVü≤ ì•Ã‘ês¡ú+ #˚düT≈£îHêï&ÉT.
s¡#·q\T ø£+sƒ¡‘ê e#·TÃ. Äj·Tq ˇø£ kÕ<Ûës¡D ñ<ës¡yê~. C…˙ï eT+∫ n+<ä>∑‘ÓÔ. ‘·qø£+fÒ Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T
ñ<ës¡yê<ä dü+düÿè‹>∑\ bÕsƒ¡XÊ\˝À e÷sYÿ‡ ô|<ä›~. ‘·q kÕe÷õø£ kÕúsTT ø£+fÒ C…˙ï kÕe÷õø£ kÕúsTT
$<ä´quÛÑ´dæ+#ê&ÉT. bÕsƒ¡XÊ\ $<ä´˝À Äj·Tq ‘·q uÛÑ$wü´ m≈£îÿe. e÷sYÿ‡, C…˙ï\ Áù|eTqT yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
ndüe÷q y˚T<ÛädüT‡≈£î Äqyêfi¯ófl>± m≥Te+{Ï ÄyÓ÷~+#·˝Ò<äT. C…˙ï ã+<ÛäTe⁄\˝À ø=+‘·eT+~ |ü∫Ã
Á|ü‹uÛ≤bÕ≥yê\qT Á|ü<ä]Ù+#·˝Ò<äT. j·TTe≈£î&Ó’q e÷sYÿ‡qT $T‘·yê<äT\THêïs¡T. ÄyÓT k˛<äs¡T&ÉT 1850e <äX¯ø£+˝À
>∑D˙j·T+>± Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dæqyê]˝À Á|ücÕ´ Á|üuÛÑT‘√«<√´– Á|üwü´Hé Á|üuÛÑT‘·«+˝À eT+Á‹>± |üì#˚XÊ&ÉT. á ø±s¡D+e\¢H˚
nsTTq \T&é$>¥ yêHé yÓdtºbòÕ˝…Hé eTTKT´&ÉT. Äj·Tq @&ÉT dü+e‘·‡sê\ düTBs¡È ìØø£åD ‘·s¡Tyê‘· 1843e
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 7
dü+e‘·‡s¡+˝À e÷sYÿ‡, C…˙ï\T ô|[fl #ÓdüT≈£îHêïs¡T.
‘·q Hê´j·T XÊg n<Ûä´j·THêìï ø=qkÕ–+#·≥+ ø√dü+
1836e dü+e‘·‡s¡+˝À e÷sYÿ‡ u…]¢Hé $X¯«$<ë´\j·T+˝À
#˚sê&ÉT. nsTT‘˚ Äj·Tq Hê´j·T XÊÁkÕÔìï e<ä*
‘·‘·«XÊg+yÓ’|ü⁄ Äø£]¸‘·T&Éj·÷´&ÉT. <ëì‘√ ÄHê&ÉT n‘·´+‘·
Á|üuÛ≤eo*jÓÆTq ‘·‘·«y˚‘·Ô>± ÁbÕ#·Ts¡´+˝Àe⁄qï õ&ÉãT´m|òt
ôV≤¬>˝Ÿ ‘·‘·«XÊÁkÕÔìï n<Ûä´j·Tq+ #˚j·Te\dæ e∫Ã+~.
ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À e÷sYÿ‡≈£î ôV≤¬>˝Ÿ XË’* q#·Ãø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° Ä
‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq ôV≤¬>˝Ÿ ‘·‘·«XÊÁkÕÔìï ÄyÓ÷~+#ê&ÉT. »s¡àHé
düe÷»+˝Àì yÓ’s¡T<Ûë´\T ôV≤¬>˝Ÿ ∫+‘·q (<∏ë{Ÿ)˝À
Á|ü‹_+_kÕÔsTT. Áô|ò+#Y eTVü‰$|ü¢yêìï, HÓb˛*j·THéqT
ôV≤¬>˝Ÿ düeT]ú+#ê&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· ìsêXÊyê~>±qT,
‹s√>∑eTqyê~>±qT e÷] ôV≤¬>˝Ÿ Á|üwü´Hé sê»´+ ùV≤‘·Te⁄≈£î
dü+uÛÑ÷‘·+>±(m+u§&çyÓT+{Ÿ)>± ñqï<äì qe÷à&ÉT.
á |ü]dæú‹ m+‘√ø±\+ ø=qkÕ>∑˝Ò<äT.
nH˚ø£eT+~ j·TTe ‘·‘·«y˚‘·Ô\T (Mπs Ä
‘·s¡Tyê‘· j·TTe ˝Òø£ yêeT|üø£å
ôV≤¬>*j·TqT¢>± ù|s=+<ës¡T) ôV≤¬>˝Ÿ
‘·‘·«XÊg+˝Àì sê&çø£˝Ÿ bÕsêÙìï ãj·T≥≈£î
rj·T≥+ yÓTT<ä˝…{≤ºs¡T. ôV≤¬>˝Ÿ ùV≤‘·Te⁄qT
uÛÑ>∑e+‘·Tì s¡÷|ü+ nì ù|s=ÿHêï&ÉT. BìH˚
Äj·Tq |üs¡eT ˝Òø£ ìs¡ù|ø£å (nuŸkÕ\÷´{Ÿ)
uÛ≤e+ nì nHêï&ÉT. á |üs¡eT uÛ≤e+ ‘·q
d”«j·T #Ó’‘·q´+yÓ’|ü⁄ Áø£eT+>± ø=qkÕπ> j·÷Á‘˚
ôV≤¬>˝Ÿ <äèwæº˝À #·]Á‘·. yêeT|üø£å
ôV≤¬>*j·TqT¢ á |üs¡eT uÛ≤yêìï e÷qe‘·>±
uÛ≤$+#ê\Hêïs¡T. Bì‘√ <äèX¯´+ qT+∫
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ø£qTeTs¡T>∑j·÷´&ÉT. sê»´+
ùV≤‘·Te⁄≈£î dü+uÛÑ÷‘·+>± ñ+&Ü\H˚ ôV≤¬>˝Ÿ dü÷Árø£s¡DqT
yês¡T n+^ø£]+#ês¡T. nsTT‘˚ Á|üwü´Hé sê#·]ø±ìøÏ
n≥Te+{Ï \ø£åD+ ˝Ò<äì yês¡T ôV≤¬>˝Ÿ‘√ $uÛÒ~+#ês¡T.
1840e dü+e‘·‡s¡+˝À dæ+Vü‰düHêìï n~Ûs√Væ≤+∫q Áô|òÁ&çø˘
$˝ŸôV≤˝Ÿà ìj·T+‘·è‘·«+ |ü≥¢ j·TTe ôV≤¬>*j·TqT¢
$eTs¡ÙHê‘·àø£ <äèø£Œ<∏ëìï ø£*–e⁄+&˚yês¡T. n˝≤ j·TTe
e÷sYÿ‡-m+π>˝Ÿ‡ ÇHédæº≥÷´{Ÿ
Á|ü|ü+#· #·]Á‘·>∑‹H˚ e÷]Ãq nø√ºãsY
eTVü‰$|ü¢e+ s¡cÕ´˝À $»j·Te+‘·+ nsTTq
‘·s¡Tyê‘· k˛$j·T{Ÿ Á|üuÛÑT‘·«+ ø£eT÷´ìdüTº
nø±&ÉMT˝À ˇø£ $uÛ≤>∑+>± 1919e dü+e‘·‡s¡+˝À
e÷sYÿ‡`m+π>˝Ÿ‡ ÇHédæº≥÷´{ŸqT kÕú|æ+∫+~. á
dü+düú ùdø£]+∫q nH˚ø£y˚\ sê‘·Á|ü‘·T\˝À
e÷sYÿ‡`m+π>˝Ÿ‡\T sêdæq sê‘·Á|ü‘·T˝Ò 55000
ñHêïsTT. n˝≤ ùdø£]+∫q e÷sYÿ‡`m+π>˝Ÿ‡\
s¡#·q\qT nH˚ø£ uÛ≤wü\˝À e÷sYÿ‡`m+π>˝Ÿ‡
ÇHédæº≥÷´{Ÿ Á|ü#·T]+∫ e÷]ÿ‡C≤ìï $X¯«yê´|üÔ+
#˚dæ+~.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹
ôV≤¬>*j·TqT¢ ôV≤¬>*j·THé ‘·‘·«XÊg+ qT+∫ HêdæÔø£, $|ü¢eø£s¡
ìsê›s¡D\qT rXÊs¡T. e÷sYÿ‡ ‘·‘·«XÊÁkÕÔìï n<Ûä´j·Tq+
#˚j·T≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘·s¡Tyê‘· n≥Te+{Ï y˚T<Û√,
sê»ø°j·T yê‘êes¡D+˝ÀøÏ Äø£]¸+#·ã&ܶ&ÉT. yêeT|üø£å
ôV≤¬>*j·TqT¢ u…]¢Hé &Üø£ºsY‡ ø£¢uŸ˝À düe÷y˚X¯eTÚ‘·T+&˚yês¡T.
nq‹ø±\+˝À e÷sYÿ‡ Ä ø£¢uŸ˝À Á|üeTTK düuÛÑT´&Éj·÷´&ÉT. Ä
ø£¢uŸ˝À Á|üeTTK düuÛÑT´&Ó’q Áã÷H√ u≤j·TsY≈£î e÷sYÿ‡ düìïVæ≤‘·
$TÁ‘·T&Éj·÷´&ÉT. ª&ÓyÓTTÁøÏ{Ïdt, m|æ≈£î´s¡dt\ ÁbÕø£è‹ø£
‘·‘·«XÊg+˝Àì n+‘·sê\Tµ nH˚ $wüj·T+ô|’ düeT]Œ+∫q
B∏dædt Ä<Ûës¡+>± 1841e dü+e‘·‡s¡+ @Á|æ˝Ÿ HÓ\˝À
e÷sYÿ‡≈£î &Üø£ºπs{Ÿ e∫Ã+~. Á|ü‹ $wüj·÷˙ï e÷qe
#Ó’‘·Hê´ìøÏ ≈£î~+#˚ ‘·q $TÁ‘·T&Ó’q Áã÷H√ u≤j·TsY yÓ’K]|ü≥¢
‘·q B∏dædt˝À e÷sYÿ‡ ndüVü≤Hêìï e´ø£Ô+#˚XÊ&ÉT. j·TTe
ôV≤¬>*j·Tq¢ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT ÄyÓ÷~+#·ì $˝ŸôV≤˝Ÿà
Á|üuÛÑT‘·«+ yê] »s¡ï˝ŸqT ìùw~Û+∫+~. n+‹eT+>±
1842e dü+e‘·‡s¡+˝À u≤j·TsYqT u≤Hé
$X¯«$<ë´\j·T+˝Àì ñbÕ<Ûë´j·T |ü<ä$ qT+∫
‘=\–+∫+~. n+fÒ ‘·‘·«XÊg+˝À &Üø£ºπs{Ÿ rdüT≈£îqï
e÷sYÿ‡≈£î ñbÕ<Ûë´j·TT&Éj˚T´ neø±X¯+ eT÷düT≈£î
b˛sTT+<äqïe÷≥. 1841e dü+e‘·‡s¡+˝À Á≥jÓTsY
|ü≥ºD≤ìøÏ ‹]–e∫Ãq e÷sYÿ‡ ¬s’ìwt C…’≥+>¥ |üÁ‹ø£˝À
sê»ø°j·T »s¡ï*düTº>± #˚sê&ÉT. ¬s’Hé˝≤+&é≈£î #Ó+~q
bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T ‘·eT Ä]úø£ Á|üjÓ÷»Hê\qT
HÓs¡y˚s¡TÃø√e≥+ø√dü+ á |üÁ‹ø£qT kÕú|æ+#ês¡T. nsTT‘˚
nq÷Vü≤´+>± á |üÁ‹ø£ yÓ÷C…dt ôV≤dt Hêj·Tø£‘·«+˝À j·TTe
ôV≤¬>*j·Tq¢ #˚‘·T˝À¢øÏ e∫Ã+~. 1842e dü+e‘·‡s¡+ @Á|æ˝Ÿ
qT+∫ e÷sYÿ‡ á |üÁ‹ø£≈£î sêj·T≥+ yÓTT<ä˝…{≤º&ÉT. n<˚
dü+e‘·‡s¡+˝À Äj·Tq Ä |üÁ‹ø£≈£î Á|ü<Ûëq
dü+bÕ<ä≈£î&Éj·÷´&ÉT. ¬s’ìwt C…’≥+>¥ |üÁ‹ø£˝À |üì#˚dæq
ø±\+˝À e÷sYÿ‡≈£î e∫Ãq nqTuÛÑe+ Äj·Tq J$‘êH˚ï
e÷]Ãy˚dæ+~. ¬s’ìwt bÕs¡¢yÓT+≥T˝À ø£f…º\ <=+>∑‘·q+ô|’
#·≥º+ #˚j·T≥+ô|’ »]–q #·s¡Ã, yÓ÷ôd˝Ÿ ÁbÕ+‘· ¬s’‘·T\
dæú‹>∑‘·T\T n|üŒ{Ï<ëø± sê»´+ esêZ\≈£î nr‘·+>±
ñ+≥T+<ä˙, ñ+&Ü\˙ uÛ≤$+∫q e÷sYÿ‡ ÁbÕ|ü+∫ø£
6 y˚T, 2018 8
<äèø£Œ<∏ëìï e÷]Ãy˚XÊsTT. dü«#·ÃyÓTÆq sê»ø°j·÷\ qT+∫
Ä]úø£ dæú‹>∑‘·T\yÓ’|ü⁄ Äj·Tq <äèwæºì eTs¡˝ÒÃ˝≤ #˚dæ+~ ¬s’ìwt
C…’≥+>¥ |üÁ‹ø£ nqTuÛÑe+.
e÷sYÿ‡, Ç‘·s¡ j·TTe ôV≤¬>*j·Tq¢ sê‘·\‘√ ¬s’ìwt C…’≥+>¥
ˇø£ sê&çø£˝Ÿ &ÓyÓ÷Áø±{Ïø˘ |üÁ‹ø£>± e÷]+~. <ëì‘√ Á|üwü´Hé
Á|üuÛÑT‘·«+ Ä |üÁ‹ø£qT ôdHê‡sY #Ój·T´≥+
yÓTT<ä˝…{Ϻ+~. e÷sYÿ‡ ‘·q ñ<√´>±ìøÏ sêJHêe÷
#˚XÊ&ÉT. nsTTq|üŒ{Ïø° 1843e dü+e‘·‡s¡+ e÷]Ã
HÓ\˝À Ä |üÁ‹ø£qT XÊX¯«‘·+>± eT÷dæy˚XÊs¡T.
yêdüÔ$ø£‘·‘√ dü+ã+<Ûä+˝Òì dæ<ë›+‘·+
ìs¡T|üjÓ÷>∑yÓTÆq<ä˙, sê»´+ esêZ\≈£î nr‘·+>±
ñ+&ÉC≤\<ä˙ á |üÁ‹ø£˝À >∑&ç+∫q nqTuÛÑe+‘√
e÷sYÿ‡≈£î ns¡úeTsTT+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü j·TTe
ôV≤¬>*j·Tq¢˝À n‘·´+‘· sê&çø£˝Ÿ nsTTq \T&ç«>¥
|ü⁄´j·TsYu≤ e÷sYÿ‡qT u≤>± Á|üuÛ≤$‘·+
#˚XÊ&ÉT. Äj·Tq 1841˝À sêdæq ª<ä
môd‡Hé‡ Ä|òt ÁøÏdæºj·÷ì{°µ Á>∑+<∏ä+
ÄHê{Ï »s¡àHé düe÷»+˝À
Á|üø£+|üq\T düèwæº+∫+~. ôV≤¬>˝Ÿ
‘·‘·«XÊÁkÕÔìï |üP]Ô>±
‹s¡düÿ]+#ê\˙, ‘·‘·«XÊg
ÁbÕs¡+uÛÑ kÕúq+>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
˝Òø£ uÛ≤e+ ø±≈£î+&Ü Á|ü»\T,
yê] Jeq dæú‹>∑‘·T\T
ñ+&Ü\ì |ü⁄´j·TsYu≤
yê~+#ê&ÉT. 1843e
dü+e‘·‡s¡+˝À C…˙ï‘√
Vü≤˙eT÷Hé˝À ñ+&É>± e÷sYÿ‡ ª@
ø±HéÁ{Ïã÷´wüHé ≥T <ä ÁøÏ{Ïø˘ Ä|òt
ôV≤¬>˝Ÿ‡ |òæ˝≤dü|ò”µ(á Á>∑+<∏ä+
1927e dü+e‘·‡s¡+<ëø±
Á|ü#·T]+|üã&É˝Ò<äT) nH˚ Á>∑+<∏ëìï
sêXÊ&ÉT. sê»´+ esêZ\≈£î nr‘·yÓTÆq<äqï
ôV≤¬>˝Ÿ uÛ≤eqqT e÷sYÿ‡ á Á>∑+<∏ä+˝À |üsêdüÔ+
#˚XÊ&ÉT. ˇø£ kÕe÷õø£ $|ü¢e+ e÷Á‘·y˚T »s¡à˙˝À sê»ø°j·T
e÷s¡TŒqT ‘˚>∑\<äì e÷sYÿ‡ uÛ≤$+#ê&ÉT. nsTT‘˚ ø±]àø£
es¡Zy˚T n≥Te+{Ï $|ü¢yêìøÏ kÕs¡<Ûä´eVæ≤+#·>∑\<äH˚ uÛ≤eq
n|üŒ{ÏøÏ+ø± e÷sYÿ‡˝À @s¡Œ&É˝Ò<äT.
Á|ücÕ´˝À ôdHê‡sY ìã+<Ûäq\T ø£]ƒq+ ø±e≥+‘√
e÷sYÿ‡≈£î »s¡à˙˝À |üì#˚j·T≥+ ø£wüº‘·s¡yÓTÆ+~. n≥Te+{Ï
|ü]dæú‘·T˝À¢ Äsêï˝Ÿ¶ s¡÷CŸ‘√ ø£*dæ bÕ]dt˝À ˇø£ j·TTe
ôV≤¬>*j·THé »s¡ï˝ŸqT q&ÉbÕ\ì uÛ≤$+∫ e÷sYÿ‡ ‘·q uÛ≤s¡´
C…˙ï‘√ ø£*dæ1843e dü+e‘·‡s¡+ nø√ºãs¡T HÓ\˝À bÕ]dt
#˚s¡T≈£îHêï&ÉT. u…]¢Hé ˝Òø£ ø=˝ÀHé q>∑sê\ø£+fÒ bÕ]dt |üP]Ô>±
_ÛqïyÓTÆq~. 19e X¯‘êã›|ü⁄ |ü•ÃeT <˚XÊ\ dü+düÿè‹øÏ bÕ]dt
kÕ+düÿè‹ø£ sê»<Ûëì>± ñ+&˚~. \÷sTT |òæ*|t ªã÷s¡T®yê
sê»]ø£+µ H˚‘·è‘·«+˝À n‘·´+‘· y˚>∑+>± bÕ]ÁXÊ$Tø°ø£s¡D
»s¡T>∑T‘·Tqï <˚XÊìøÏ bÕ]dt sê»<Ûëì. |üs¡düŒs¡+
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹
ø£\Væ≤+#·T≈£îH˚ nH˚ø£ s¡ø±\ ø£eT÷´ìdüTº, k˛wü*düTº XÊK\T
nHê{Ï bÕ]dt q>∑s¡+˝À ñ+&˚$. n+‘˚ø±≈£î+&Ü ÄHê{Ï
bÕ]dt˝À ìsê«dæ‘·T\T>± ìedædüTÔqï 40y˚\ eT+~ »s¡àHé
Á|ü»\˝À #ê˝≤eT+~ ª©>¥ Ä|òt <ä »dtºµ nH˚ s¡Vü≤dü´ $|ü¢e
dü+|òüT+ Á|üuÛ≤e+ øÏ+<ä ñ+&˚yês¡T. bÕ]dt˝À >∑\ Áô|ò+#Y,
»s¡àHé ø£eT÷´ìdüTº düe÷C≤\‘√ e÷sYÿ‡≈£î
@s¡Œ&çq |ü]#·j·T+‘√ Äj·Tq≈£î e´ed”úø£è‘·
ø±]àø£es¡Z ñ<ä´eT+‘√ ÁbÕ<∏ä$Tø£ nqTuÛÑe+
e∫Ã+~. Ä nqTuÛÑe+ Á|üuÛ≤e+ e÷sYÿ‡ô|’ #ê˝≤
rÁe+>± ñqï~. e÷qyê[ì $eTTø£Ô+ >±$+#˚
n+X¯qT ‘êqT ÁX¯eT‘√ sê≥T<˚*q Áô|ò+#Y
ø±]à≈£î\˝À #·÷XÊqì 1844e dü+e‘·‡s¡+˝À
e÷sYÿ‡ |òü⁄´j·TsYu≤≈£î sêXÊ&ÉT. á $wüj·÷\qT
‘êeTT bÕ]dt˝À Á|ü#·T]+∫q »s¡ï˝Ÿ @¬ø’ø£
dü+∫ø£˝À e÷sYÿ‡ sêXÊ&ÉT. Ä dü+∫ø£ ‘·s¡Tyê‘·
Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô ‘·q eT<䛑·TqT
ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√e≥+‘√ Ä »s¡ï˝Ÿ
eT÷‘·|ü&ç+~.
1789˝À »]–q Áô|ò+#Y
$|ü¢e+˝≤+{Ï sê»ø°j·T $|ü¢e+‘√
düe÷C+‘√ dü+ã+<Ûä+˝Òì,
Á|üsTTy˚≥T Á|üjÓ÷»Hê\qT
ø£*–q eTìwæì e÷Á‘·y˚T
$eTTø£Ô+ #˚j·T≥+
≈£î<äTs¡T‘·T+<äì Ä ‘·s¡Tyê‘·
e÷sYÿ‡ ªÄHé <ä E$wt ø=«#·ÃHéµ
nH˚ yê´dü+˝À u≤j·TsY≈£î
e´‹πsø£+>± yê~+#ê&ÉT.
Á|üsTTy˚≥T ÄdæÔì, e´øÏÔ yê<ëìï
}&çÃ|ü&˚ùd kÕe÷õø£ $|ü¢e+
e÷Á‘·y˚T ªe÷qyê[ì $eTTø£Ô+µ
#˚j·T>∑\<äì e÷sYÿ‡ nHêï&ÉT. nsTT‘˚
ÄHê{ÏøÏ ≈£L&Ü sê»ø°j·÷\|ü≥¢ e÷sYÿ‡
<äèø£Œ<∏ä+ ‘·‘·«XÊg+˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT ñqï~.
‘·‘·«XÊg H˚‘·è‘·«+˝ÀkÕπ> $|ü¢e+˝À ø±]àø£ es¡Z+
ªÁøÏj·÷s¡Væ≤‘· n+X¯+µ>± ñ+≥T+<äì e÷sYÿ‡ uÛ≤$+#ê&ÉT.
n≥Te+{Ï ª$yÓ÷#·q≈£î y˚T<ÛädüT‡ ‘·‘·«XÊgyÓTÆ‘˚, ø±]àø£es¡Z+
Vü≤è<äj·T+ ne⁄‘·T+~µ nì e÷sYÿ‡ sêXÊ&ÉT. ø±]àø£es¡Z+
X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq~>± (Ä ‘·s¡Tyê‘· e÷sYÿ‡ uÛ≤$+∫q≥Tº) ø±ø£
nD∫y˚‘·≈£î >∑Ts¡sTTq es¡Z+ nsTTq+<äTH˚ $|ü¢e+˝À uÛ≤>∑+
ne⁄‘·T+<äì n|üŒ{Ï e÷sYÿ‡ uÛ≤$+#ê&ÉT.
e÷sYÿ‡≈£îqï n≥Te+{Ï Ä~Û|ü‘·´ <Û√s¡DÏ ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\#˚‘·
n∫s¡ø±\+˝À e÷]+~. bÕ]dt˝Àe⁄+&É>± e÷sYÿ‡ Ä&ÉyéT
dæà‘Y, &˚$&é ]ø±s√¶, Ç‘·s¡ Ä]úø£y˚‘·Ô\qT ˝À‘·T>± n<Ûä´j·Tq+
#˚XÊ&ÉT. <ëì‘√ Äj·Tq 1844e dü+e‘·‡s¡+ @Á|æ˝Ÿ`Ä>∑düTº
HÓ\\ eT<Ûä´ø±\+˝À ªmø£Hê$Tø˘ n+&é |òæ\kÕ|òæø£˝Ÿ
e÷qT´Ádæÿ|tº‡µ (á Á>∑+<∏ä+ 1932 <ëø± Á|ü#·T]+|üã&É˝Ò<äT)
nH˚ Á>∑+<∏ä+ sêXÊ&ÉT. #·]Á‘·|ü≥¢ uÛÖ‹ø£yê<ä <äèø£Œ<∏ä+
6 y˚T, 2018 9
‘ê\÷≈£L Äqyêfi¯ó¢ eTq≈£î á Á>∑+<∏ä+˝À ø£ì|ækÕÔsTT.
e÷sYÿ‡ ‘=* s¡#·q\˝À πø+Á<äø£+>± e⁄qï ª|üsêsT÷ø£s¡Dµ
uÛ≤eq á Á>∑+<∏ä+˝À Á|üeTTK kÕúHêìï ÄÁø£$T+∫+~.
ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüú˝À ø±]à≈£î&ÉT ñ‘·Œ‹Ô qT+∫, ñ‘·Œ‹Ô
Á|üÁøÏj·T qT+∫, ‘·q qT+∫ ‘êqT, ‘·q ‘√{Ï ø±]à≈£î\ qT+∫
Hê\T>∑T $<Ûë\T>± |üsêsT÷ø£s¡D≈£î >∑Ts¡e⁄‘ê&Éì e÷sYÿ‡
#ÓbÕŒ&ÉT. ø±]àø£ es¡Z+|ü≥¢ e÷sYÿ‡<äèø£Œ<∏ä+˝À
e÷s¡TŒsêe{≤ìøÏ eTs√ø±s¡D+ 1844e dü+e‘·‡s¡+ pHé
HÓ\˝À ôd’©wæj·÷˝Àì H˚‘· ø±]à≈£î\T ‘·eT j·÷»e÷Hê´\ô|’
‹s¡T>∑Tu≤≥T #˚j·T≥+. á ‹s¡T>∑Tu≤≥TqT nD#·{≤ìøÏ
ôd’Hê´ìï ñ|üjÓ÷–+#·e\dæe∫Ã+~. j·TTe ôV≤–*j·Tq¢
n_ÛÁbÕj·÷\≈£î _Ûqï+>± ø±]à≈£î\ <ÛÓ’s¡´kÕVü≤kÕ\qT, yê]
ñqï‘·kÕúsTT ìsêàD kÕeTsêú´ìï, #Ó’‘·q´+ kÕúsTTì e÷sYÿ‡
ø=ìj·÷&Ü&ÉT. n+‘˚ø±≈£î+&Ü »s¡àHé $|ü¢e+˝À ø±]àø£es¡Z+
Çø£ @e÷Á‘·+ ªÁøÏj·÷ s¡Væ≤‘·+µ>± ø±≈£î+&Ü ªÁøÏj·÷o\+µ
ne⁄‘·T+<äì Äj·Tq ù|s=ÿHêï&ÉT. Ä$<Ûä+>± n+‹eT+>±
e÷sYÿ‡ ø£eT÷´ìdüTº $|ü¢eø±s¡T&ÉT>± Ä$s¡“$+#ê&ÉT.
m+π>˝Ÿ‡‘√ ùdïVü≤+
1844e dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑düTº HÓ\˝À m+π>˝Ÿ‡ bÕ]dt˝À
10s√E\T >∑&çbÕ&ÉT. Ä düeTj·T+˝À m+π>˝Ÿ‡ e÷sYÿ‡ì
ø£*XÊ&ÉT. n|üŒ{ÏøÏ m+π>˝Ÿ‡øÏ 23dü+e‘·‡sê\T. Äj·Tq
e÷sYÿ‡ø£+fÒ eT÷&˚fi¯ófl ∫qï. Ä ø£\sTTø£ J$‘·ø±\|ü⁄
ùdïVü≤+>± e÷]+~. j·TTe ôV≤¬>*j·THé>± e⁄qï m+π>˝Ÿ‡
≈£î≥T+ã j·÷»e÷q´+˝À>∑\ f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ $T\T¢ ìs¡«Vü≤D
u≤<Ûä´‘· rdüTø√e{≤ìøÏ »s¡à˙ qT+∫ Ç+>±¢+&ÉT˝Àì
e÷+#ÓdüºsY≈£î ‘·q ìyêdü+ e÷sêÃ&ÉT. n|üŒ{Ï ◊s√bÕ˝À
n‘·T´qï‘· kÕúsTT bÕ]ÁXÊ$Tø°ø£s¡D »]–q ÁbÕ+‘·eTsTTq
e÷+#ÓdüºsY˝À ø±]àø£es¡Z $|ü¢eø£s¡ bÕs¡Ù«+ >∑T]+∫ ‘·q≈£îqï
Á|ü‘·´ø£å nqTuÛÑe+‘√ ª~ ø£+&çwüHé Ä|òt e]ÿ+>¥ ø±¢dt ÇHé
Ç+>±¢+&ÉTµ nH˚ Á>∑+<∏ëìï m+π>˝Ÿ‡ n|üŒ{Ïπø sêXÊ&ÉT. C≤]düTº
ìj·T+‘·è‘ê«ìï düeT]ú+∫q u≤j·TsY≈£î e´‹πsø£+>± e÷sYÿ‡,
m+π>˝Ÿ‡\T ªVü≤√© bòÕ´$T*µ nH˚ Á>∑+<∏ëìï sêXÊs¡T.
m+π>˝Ÿ‡ ø£*ùdHê{Ïπø e÷sYÿ‡ bÕ]dt˝À ìedædüTÔqï
Á|üyêdüT˝…’q $|ü¢eø±s¡T\˝À Á|üeTTKT&ç>± ù|s=+<ë&ÉT.
n+<äTπø e÷sYÿ‡qT bÕ]dt qT+∫ ãVæ≤wüÿ]+#·eTì Áô|ò+#Y
Á|üuÛÑT‘·«+ MT<ä Á|üwü´Hé Á|üuÛÑT‘·«+ e‹Ô&ç ‘Ó∫Ã+~. <ëì‘√
1845e dü+e‘·‡s¡+ |òæÁãe]˝À e÷sYÿ‡ <ä+|ü‘·T\T ‘·eT
ìyêkÕìï bÕ]dt qT+∫ Áãôd‡˝Ÿ‡≈£î e÷s¡TÃø√e\dæe∫Ã+~.
n|üŒ{Ïπø ≈£î≥T+ã yê´bÕs¡+ qT+∫ ãj·T≥≈£î e∫Ãq
m+π>˝Ÿ‡ |üP]Ôø±\ $|ü¢eø±s¡T&ç>±e÷] Áãôd‡˝Ÿ‡˝À e÷sYÿ‡≈£î
‘√&Éj·÷´&ÉT. e´øÏÔyê<äT\T>± e÷]q Áã÷H√ u≤j·TsY, e÷ø˘‡
dæºs¡ïsY\H˚ j·TTe ôV≤¬>*j·Tq¢≈£î e´‹πsø£+>± 1845e
dü+e‘·‡s¡+ ôdô|º+ãs¡T, 1846e dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑düTº
eT<Ûä´ø±\+˝À ª»s¡àHé ◊&çj·÷\Jµ nH˚ Á>∑+<∏ëìï s¡∫+#ês¡T.
á Á>∑+<∏ä+ e÷sYÿ‡, m+π>˝Ÿ‡\ sê»ø°j·÷\≈£î ôd’<ë›+‹ø£
|ü⁄Hê~ì ì]à+∫+~.ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüú ‘·q≈£î‘êqT>±
düèwæº+#˚ |ü]dæú‘·T\ô|’H˚ kÕe÷õø£ $|ü¢e+ kÕ<Ûä´|ü&É≥+
Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+<äì, n≥Te+{Ï |ü]dæú‘·T\˝À ø±]àø£ es¡Z
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
Ä\dü´+>± yÓ\T>∑T˝ÀøÏ...
Äj·Tq sêdæq nH˚ø£ Á|üeTTK
Á>∑+<∏ë\T Äj·Tq J$‘· ø±\+˝À
Á|üC≤u≤VüQfi¯´+˝ÀøÏ yÓfi¯fl˝Ò<äT.
ªø£eT÷´ìdüTº Á|üD≤[ø£µ
Á|ü#·T]+|üã&É>±H˚ ø£qTeTs¡T¬>’+~.
n~ 24dü+e‘·‡sê\bÕ≥T
|ü⁄qs¡TàÁ<äD≈£îH√#·Tø√˝Ò<äT. 1867e
dü+e‘·‡s¡+˝À Á|ü#·T]+∫q
ªô|≥Tºã&çµ Á>∑+<∏ëìï mes¡÷ |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT. eTTÁ~+|üã&çq
1000 ø±|”\T neTTà&ÉTb˛e{≤ìøÏ Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T
|ü{Ϻ+~. ªô|≥Tºã&çµ Ä+>∑¢ nqTyê<ä+ 1886e
dü+e‘·‡s¡+<ëø± sê˝Ò<äT. ªô|≥Tºã&çµ Á>∑+<∏ä ¬s+&Ée, eT÷&Ée
dü+|ü⁄{≤\T e÷sYÿ‡ eTs¡D≤q+‘·s¡+ m+π>˝Ÿ‡
dü+bÕ<äø£‘·«+˝À yÓ\Te&ܶsTT (Äj·Tq #˚‹ sê‘·ì Äj·Tq
≈£î≥T+ã düuÛÑT´\‘√bÕ≥T m+π>˝Ÿ‡ e÷Á‘·y˚T
#·<äe>∑*π>yês¡T). 1845e dü+e‘·‡s¡+˝À e÷sYÿ‡ sêdæq ª<ä
B∏ôddt ÄHé |üP´j·TsYu≤µ sê‘·Á|ü‹ 1888e dü+e‘·‡s¡+ <ëø±
<=s¡ø£˝Ò<äT. á sê‘·Á|ü‘·T\qT m+π>˝Ÿ‡ ª»s¡àHé ◊&çj·÷\Jµ
ù|s¡T‘√ Á|ü#·T]+#ê&ÉT. ªbÕ]dt sê‘·Á|ü‘·T\Tµ, ªÁ>∑T+Á&çùd‡µ
nì |æ\Teã&ÉT‘·Tqï Á>∑+<∏ä+ 1920e dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£L
yÓ\T>∑T˝ÀøÏ sê˝Ò<äT.
Ä$sê“e+ Á|ü<ÛëqyÓTÆq<äì ª»s¡àHé ◊&çj·÷\Jµ˝À yês¡T
yê~+#ês¡T. ø±]àø£es¡Z $yÓ÷#·q≈£î ø±e\dæq |ü]dæú‘·T\qT
$e]+#˚<˚ ø£eT÷´ìdüTº dæ<ë›+‘·+ nì m+π>˝Ÿ‡ eTs√#√≥
sêXÊ&ÉT. e÷sYÿ‡, m+π>˝Ÿ‡\ y˚T<Û√ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ n˝≤
Áãôd‡˝Ÿ‡˝À ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~. »s¡àHé ø±]àø√<ä´eT+˝À
k˛wü*»+|ü≥¢ >∑\ ‘·|ü&ÉT ne>±Vü≤qqT dü]~<ä›{≤ìøÏ
1846e dü+e‘·‡s¡+ |òæÁãe]˝À e÷sYÿ‡, m+π>˝Ÿ‡\T
ªø£eT÷´ìdüTº ø£¬skÕŒ+&ÓHé‡ ø£$T{°µì kÕú|æ+#ês¡T.
1846`1847eT<Ûä´ø±\+˝À ‘êqT $|ü¢yêìøÏ e´‹πsø£eTì,
Á|üsTTy˚≥T ÄdæÔì HÓeTà~>± ø±*Ãy˚kÕÔqì ;sê\T |ü*øÏq
ÁbÂ<ÛëHé‘√ e÷sYÿ‡, m+π>˝Ÿ‡\T ôd’<ëΔ+‹ø£+>± ‘·\|ü&ܶs¡T.
‘·‘·Œ*‘·+>± ª<ä bÕeغ Ä|òt |òæ˝≤dü|ò”µ Á>∑+<∏ä s¡#·q »]–+~.
düTBs¡Èø±\+bÕ≥T »s¡àHé ø±]à≈£î\ s¡Vü≤dü´ $|ü¢e
dü+düú>±e⁄qï ª<ä ©>¥ Ä|òt <ä »dtºµô|’ e÷sYÿ‡, m+π>˝Ÿ‡\T
|ü≥TºkÕ~Û+∫ Ä dü+düúqT ªø£eT÷´ìdüTº ©>¥µnH˚ ãVæ≤s¡+>∑
dü+düú>± eTsêÃs¡T. 1847e dü+e‘·‡s¡+ &çôd+ãs¡T˝À
»]–q ø£eT÷´ìdüTº ©>¥ ¬s+&Ée eTVü‰düuÛÑ <ëì ìj·Te÷\qT
$e]+#˚ Á|üD≤[ø£qT dæ<ä›+#˚j·Te\dæq~>± e÷sYÿ‡,
m+π>˝Ÿ‡\qT ø√]+~. n˝≤ s¡∫+|üã&çq ªø£eT÷´ìdüTº
Á|üD≤[ø£µqT 1848e dü+e‘·‡s¡+ |òæÁãe]˝À \+&ÉHé˝À
Á|ü#·T]+#ês¡T. e÷]ÿ‡C≤ìøÏ yÓTT<ä{Ï düT\uÛÑ $es¡D á
Á>∑+<∏ä+. ◊s√bÕ n+‘·{≤ $|ü¢yê\T #Ó\πs>∑T‘·Tqï ø±\+˝À
á Á>∑+<∏ä+ yÓ\Te&ç+~. ◊s√bÕ˝À HÓ\ø=qï ø£˝À¢\ |ü]dæú‹ì
#·÷∫ uÛÑj·T|ü&çq u…*®j·T+ Á|üuÛÑT‘·«+ e÷]à HÓ˝≤s¡+uÛÑ+˝À
10
e÷sYÿ‡qT ãVæ≤wüÿ]+∫+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· e÷sYÿ‡ bÕ]dt˝À
ø=ìï s√E\T >∑&ç|æq ‘·s¡Tyê‘· »s¡à˙˝Àì ø=˝ÀHé #˚] q÷´
¬s’ìwt C…’≥+>¥ |üÁ‹ø£≈£î Á|ü<Ûëq dü+bÕ<ä≈£î&ç>± yÓfi≤fl&ÉT.
1849e dü+e‘·‡s¡+ y˚THÓ\ø£˝≤¢ ◊s√bÕ˝À #Ó\πs–q
$|ü¢yê–ï #·˝≤¢]+~. »s¡à˙˝À e÷sYÿ‡ dü+bÕ<äø£‘·«+˝À
q&ÉTdüTÔqï |üÁ‹ø£ ìùw<ÛëìøÏ >∑Ts¡sTT+~. e÷sYÿ‡qT »s¡à˙
qT+∫ ãVæ≤wüÿ]+#ês¡T.
n<Ûä´j·Tq+˝À eTTì–...
»s¡à˙ qT+∫ ãVæ≤wüèÿ‘·T&Ó’q e÷sYÿ‡ eTT+<äT>± bÕ]dt˝À
ñ+&ç Ä ‘·s¡Tyê‘· 1849e dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑düTº˝À \+&ÉHé
#˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· m+π>˝Ÿ‡ ≈£L&Ü \+&ÉHé e#êÃ&ÉT.
1850e dü+e‘·‡s¡+ø£˝≤¢ $|ü¢e+ô|’ ÄX¯ n&ÉT>∑+{Ï+~.
pHé˝À e÷sYÿ‡ Á_{°wt eT÷´õj·T+ ˝…’ÁãØ˝Àì Ø&ç+>¥
s¡÷yéT {Ϭø{Ÿ rdüT≈£îHêï&ÉT. 1850e dü+e‘·‡s¡+ø£˝≤¢
Á|ü|ü+#· Ä]úø£ e´edüú ø√\Tø√e≥y˚T ø±≈£î+&Ü Á|ü|ü+#·eT+‘ê
yê´|æk˛Ô+~. ø±*b˛]ïj·÷˝À ã+>±s¡+ ãj·T≥|ü&ç+~.
Ä$] j·T+Á‘ê\‘√ q&ç#˚ z&É\T yê&ÉTø£˝ÀøÏ sêe≥+‘√
s¡yêD≤ ‘˚*ø£sTT+~. ã÷s¡T®yê dü+ã+<Ûë\ |ü]~Û˝À ñ‘·Œ‹Ô
X¯≈£îÔ\T >∑D˙j·T+>± n_Ûeè~Δø±e≥+‘√ ô|<ä› m‘·TÔq dü+|ü<ä
düèwæº+#·ã&ç $|ü¢e+ yÓqTø£|ü≥Tº|ü{Ϻ+~. n≥Te+{Ï
ìsêXÊ»qø£ |ü]dæú‘·T\˝À e÷sYÿ‡ ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüúqT,
<ëìì $e]+#˚ ã÷s¡T®yê ns¡úXÊÁkÕÔìï n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T≥+
Äs¡+_Û+#ê&ÉT. e÷sYÿ‡ #˚|ü{Ϻq ns¡úXÊÁg n<Ûä´j·Tq+
m&É‘Ó>∑≈£î+&Ü kÕ>∑T‘·Tqï~. ‘·q |ü]XÀ<Ûäq\T eT]+‘·
|ü<äTqT‘√ ñ+&˚+<äT≈£î Äj·Tq Á_{°wt eT÷´õj·T+ ˝…’ÁãØ˝À
$|üØ‘·+>± ÁX¯$TdüTÔHêï&ÉT. ns¡úXÊg+˝À ‘·q |ü]XÀ<Ûäq\T
ø=qkÕ>∑T‘·T+&É>±H˚ e÷sYÿ‡ ª<ä msTT{°HéÔ Áã÷yÓTÆsY Ä|òt
\÷sT÷ uÀqbÕsYºµ nH˚ ÁãVü‰à&ÉyÓTÆq Á>∑+<∏ä+ sêXÊ&ÉT. ¬s+&Ée
Áô|ò+#Y ]|ü_¢ø˘ qT+∫ eT÷&Ée HÓb˛*j·THé≈£î #Ó+~q ¬s+&Ée
kÕÁe÷C´+ m˝≤ ne‘·]+∫+<äH˚ $wüj·÷ìï #ê˝≤ >=|üŒ>±
Äj·Tq $X‚¢wæ+#ê&ÉT.
|æ≥º˝≤¢ sê*b˛sTTq |æ\¢\T
e÷sYÿ‡ y˚T<Û√ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T n˝≤ ñ+&É>± Äj·Tq
≈£î≥T+ã+ <ës¡TDyÓTÆq ù|<ä]ø±ìï #·$#·÷dæ+~.
1850`1856dü+e‘·‡sê\ eT<Ûä´ ø±\+˝À e÷sYÿ‡`C…˙ï\
Äs¡T>∑Ts¡T dü+‘êq+˝À eTT>∑TZs¡T #·ìb˛j·÷s¡T. #ê©#ê\ì
Ä<ëj·T+‘√, n|ü\yêfi¯fl e‹Ôfi¯fl‘√ yê] J$‘ê\T
<äTs¡“¤s¡+>± ‘·j·÷s¡j·÷´sTT. 1852e dü+e‘·‡s¡+ e÷sYÿ‡
≈£î≥T+ã J$‘·+˝À n‘·´+‘· $cÕ<äø£s¡ dü+e‘·‡s¡+. ‘·q
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
≈£L‘·Ts¡T ÁbòÕHéõø± #·ìb˛sTTq|ü&ÉT bıs¡T>∑Tq ìedædüTÔqï
Á|üyêdü Áô|ò+#Y ≈£î≥T+ã+ Ç∫Ãq &ÉãT“‘√ C…˙ï ˇø£ ∫qï
X¯eù|{Ïø£qT ø=qï~. ‘·q ø√≥TqT, ã÷≥¢qT ‘êø£≥Tº
ô|{Ϻq+<äTq ‘êqT Ç\T¢<ë{Ï ãj·T≥≈£î sê˝Òø£b˛‘·THêïqì
&çôd+ãs¡T HÓ\˝À e÷sYÿ‡ ˇø£ bÕÁ‹πøj·TT&çøÏ #ÓbÕŒ&ÉT.
1855e dü+e‘·‡s¡+ @Á|æ˝Ÿ HÓ\˝À e÷sYÿ‡ ≈£î≥T+ã+˝À
ô|qT$cÕ<ä+ dü+uÛÑ$+∫+~. ‘·q ˇø£ÿ>±H=ø£ÿ ø=&ÉT¬ø’q
mì$T<˚fi¯fl m&ÜZsY ø£åj·T yê´~‘√ eTs¡DÏ+#·≥+‘√ e÷sYÿ‡
u≤>± ≈£î+–b˛j·÷&ÉT. ‘·eT ≈£îe÷s¡T&ç eTs¡D+‘√ ‘·q
Vü≤è<äj·T+, ‘·q y˚T<ÛädüT‡ düÔ+_Û+#êj·T˙, ‘·q uÛ≤s¡´ C…˙ï
Vü≤è<äj·T+ ã<ä›˝…’+<äì ø=ìï HÓ\\ ‘·s¡Tyê‘· e÷sYÿ‡
˝≤kÕ‡˝Ÿ≈£î sêXÊ&ÉT. |ü]dæú‘·T\T eTØ ø°åDÏ+#·≥+‘√ 1862e
dü+e‘·‡s¡+˝À e÷sYÿ‡ ¬s’˝Ò« ø£¢sYÿ
ñ<√´>±ìøÏ <äs¡U≤düTÔ #˚düT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚ Äj·Tq #˚‹sê‘·
u≤>√q+<äTq Äj·Tq≈£î Ä ñ<√´>∑+ sê˝Ò<äT. n+‘·
<ë]Á<ä´+˝À ≈£L&Ü e÷sYÿ‡ ≈£L‘·T¬s’¢q C…˙ï, ˝≤sê, m*HêsY\T
|ü]|üPs¡í eTVæ≤fi¯\T>± m~>±s¡T. ≈£î≥T+ã uÛ≤s¡eT+‘ê C…˙ï
e÷sYÿ‡ yÓ÷dæ+~. ìC≤ìøÏ e÷sYÿ‡ y˚T<Û√ ø£èwæ˝À
m+π>˝Ÿ‡‘√bÕ≥T ÄyÓT≈£î ≈£L&Ü dæ+Vü≤ uÛ≤>∑+ #Ó+<äT‘·T+~.
m+π>˝Ÿ‡ düVü‰j·T+
ìC≤ìøÏ e÷sYÿ‡ ≈£î≥T+ã+ eTq>∑*–+<ä+fÒ <ëìøÏ
ø±s¡D+ m+π>˝Ÿ‡ #˚dæq Ä]úø£ düVü‰j·T+ nì #Ó|üŒø£‘·|üŒ<äT.
1950e dü+e‘·‡s¡+˝À m+π>˝Ÿ‡ ‹]– e÷+#ÓdüºsY #˚s¡T≈£îì
e÷s¡Tÿ‡ ≈£î≥T+u≤ìøÏ düVü‰j·T+ #˚j·T{≤ìøÏ ‘·q bÕ‘·
ñ<√´>∑+˝À #˚sê&ÉT. ‘·eT ÄX¯j·T+ uÛÑ$wü´‘·TÔ ø√dü+ e÷sYÿ‡
y˚T<ÛädüT‡ nedüs¡eTì Äj·Tq >∑T]Ô+#ê&ÉT. ≈£î≥T+ã b˛wüD
ø√dü+ e÷sYÿ‡ ‘·q $\TyÓ’q düeTj·÷ìï eè<Ûë #˚j·T≥+
m+π>˝Ÿ‡≈£î Çwüº+ ˝Òø£b˛sTT+~. n+<äTπø e÷sYÿ‡ ≈£î≥T+u≤ìøÏ
Ä]úø£ düVü≤ø±s¡+ n+~+#·{≤ìøÏ m+π>˝Ÿ‡ ‘·q bÕ‘·
ñ<√´>∑+˝À #˚sê&ÉT. Äj·Tq m+‘· düVü‰j·T+ #˚dæq|üŒ{Ïø°
e÷sYÿ‡ ≈£î≥T+ã+ Ä]úø£ e´<∏ä\qT nqTuÛÑ$+#·ø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT.
Ä u≤<Ûä\ìï+{Ï˙ Á|ü<Ûëq+>± C…˙ï e÷sYÿ‡ uÛÑ]+∫+~.
e÷sYÿ‡ Äs√>∑´+ ≈£L&Ü |üP]Ô>± <Óã“‹qï~. Äj·Tq≈£î
ø±˝Òj·T düeTdü´\T ‘·˝…‘êÔsTT. ô|≥Tºã&ç Á>∑+<∏ëìøÏ
dü+ã+~Û+∫q yÓTT<ä{Ï Á&Ü|òtº (Á>∑T+Á&çùd‡)qT
‘·j·÷s¡T#˚j·T{≤ìøÏ e÷sYÿ‡ nHês√>∑´+ Ä≥+ø£+>±
e÷]+~.
ô|≥Tºã&ç Á>∑+<∏ä+
1858e dü+e‘·‡s¡+ e÷]Ãø£˝≤¢ ªô|≥Tºã&çµ Á>∑+<∏ä+
yÓTT<ä{Ï Á&Ü|òtº(Á>∑T+Á&çùd‡)qT e÷sYÿ‡ |üP]Ô #˚XÊ&ÉT.
ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À e÷sYÿ‡ ‘·q ns¡úXÊÁkÕÔìï 1. ô|≥Tºã&ç 2.
ÄdæÔ>± uÛÑ÷$T 3. y˚‘·q ÁX¯eT 4. sê»´eTT 5. n+‘·sê®rj·T
yêDÏ»´eTT 6. Á|ü|ü+#· e÷¬sÿ{Ÿ` nH˚ Äs¡T dü+|ü⁄{≤\˝À
Á|ü#·T]+#ê\ì uÛ≤$+#ê&ÉT. á Äs¡T dü+|ü⁄{≤\ d”ÿ+qT
e<ä* <ëìøÏ ã<äT\T>± ‘·q yÓTT‘·Ô+ |ü]XÀ<ÛäqqT ô|≥Tºã&ç
s¡÷|ü+˝À Hê\T>∑T dü+|ü⁄{≤\˝À Á|ü#·T]+#ê\ì e÷sYÿ‡
ìs¡ísTT+#ê&ÉT. nH˚ø£ nyê+‘·sê\ eT<Ûä´ Äj·Tq
1864`1865 dü+e‘·‡sê\˝À ô|≥Tºã&çøÏ #Ó+~q yÓTT<ä{Ï
11
eT÷&ÉT dü+|ü⁄{≤\ sê‘· Á|ü‘·T\qT dæ<ä›+ #˚XÊ&ÉT (Hê\T>∑e
dü+|ü⁄{≤ìï Äj·Tq |üP]Ô #˚j·T˝Ò<äT. <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q
Á|ü‘·T\qT ª~∏j·TØdt Ä|òt düsY|ü¢dt yê\÷´µ ù|s¡T‘√ e÷sYÿ‡
eTs¡D≤q+‘·s¡+ Á|ü#·T]+|üã&ç+~). m+π>˝Ÿ ˇ‹Ô&ç‘√
1866e dü+e‘·‡s¡+eT+‘ê ô|≥Tºã&ç yÓTT<ä{Ï dü+|ü⁄≥+ô|’
e÷sYÿ‡ |üì#˚XÊ&ÉT. 1867e dü+e‘·‡s¡+ Ä>∑düTº16e
‘˚BHê&ÉT ô|≥Tºã&ç yÓTT<ä{Ï dü+|ü⁄≥+ Á|üP|òt Ø&ç+>¥ |üP]Ô
nsTTq<äì Äj·Tq Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. eT]ø=ìï yêsê\ ‘·s¡Tyê‘·
e÷sYÿ‡ ªô|≥Tºã&çµ yÓTT<ä{Ï dü+|ü⁄{Ï Á|ü<∏äeT eTTÁ<äD
yÓ\Te&ç+~.
∫e] s√E\T
yÓTT<ä{Ï Ç+≥sYH˚wüq˝Ÿ qT+∫ ñ|üdü+Vü≤]+#·T≈£îqï
‘·s¡Tyê‘· e÷sYÿ‡ ÁøÏj·÷o\ sê»ø°j·÷\ CÀ*øÏ b˛e≥+
e÷H˚XÊ&ÉT. á˝À>± 1869e dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·q q÷\T
$T\T¢ yê{≤qT neTà>± m+π>˝Ÿ‡≈£î ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À q>∑<äT
e∫Ã+~. ‘·q≈£î, e÷sYÿ‡ ≈£î≥T+u≤ìøÏ Vü‰sTT>±
J$+#˚+<äT≈£î ø±e\dæq+‘· &ÉãT“ m+π>˝Ÿ‡≈£î düeT≈£L]+~.
ô|≥Tºã&ç ¬s+&Ée, eT÷&Ée dü+|ü⁄{≤\ô|’q e÷sYÿ
|üì#˚j·T≥y˚T ø±≈£î+&Ü ô|≥Tºã&ç yÓTT<ä{Ï dü+|ü⁄{Ï Áô|ò+#Y
nqTyê<ä+ô|’ Ä»e÷sTTw” #˚XÊ&ÉT. 1870e dü+e‘·‡s¡+
‘·s¡Tyê‘· e´ekÕj·T+, nyÓT]ø±, s¡cÕ´\˝À Á>±MTD
dü+ã+<Ûë\T, eT˙ e÷¬sÿ{Ÿ, u≤´+øÏ+>¥, n+‹eT+>±
õj·÷\J, |òæõj·÷\J e+{Ï Á|üø£è‹ XÊÁkÕÔ\T, >∑DÏ‘· XÊg+
>∑T]+∫ #˚dæq n<Ûä´j·THê\T nH˚ø£ H√{Ÿ|ü⁄düÔø±\˝À e÷sYÿ‡
ìøϸ|üÔ+#˚XÊ&ÉT. 1881e dü+e‘·‡s¡+ Hê{ÏøÏ |æ\¢\+<ä]ø°
$yêVü≤+ nsTTb˛e&É+‘√ Ç+{À¢ e÷sYÿ‡, C…˙ï\T e÷Á‘·y˚T
$T–*b˛j·÷s¡T. C…˙ï e÷sYÿ‡ Äs√>∑´+ <Óã“‹qï~. ÄyÓT≈£î
*esY ø±´q‡sY nì ‘˚*+~. 1881e dü+e‘·‡s¡+ &çôd+ãsY
2e ‘˚BHê&ÉT C…˙ï e÷sYÿ‡ eTs¡DÏ+∫+~. Ä yês¡Ô
$qï‘·s¡Tyê‘· ªÇø£ e÷sYÿ‡ ≈£L&Ü Áã‘·ø£&ÉTµ nì m*HêsY‘√
e÷sYÿ‡ nHêï&ÉT.
1883e dü+e‘·‡s¡+ e÷]Ã14e ‘˚BHê&ÉT e÷sYÿ‡ ‘·q
64e @≥ XÊX¯«‘· ìÁ<ä˝ÀøÏ C≤s¡T≈£îHêï&ÉT. ªe÷qyê[
dü+K´˝À ˇø£s¡T ‘·>±Zs¡T. n˝≤ ‘·–Zq e´øÏÔ eTq ø±˝|ü⁄
eTôVAqï‘· y˚T<Ûë$µ nì m+π>˝Ÿ‡ e÷sYÿ‡ eTs¡Dyês¡ÔqT
Áô|òÁ&çø˘ k˛sY®≈£î #˚s¡y˚XÊ&ÉT. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À Á|ü|ü+#êìï
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
$|üØ‘·+>± Á|üuÛ≤$‘·+ #˚ùd y˚T<Ûë$>± e÷sYÿ‡ ñ+{≤&Éì
Äj·Tq ÁbÕDùdïVæ≤‘·T&Ó’q m+π>˝Ÿ‡ ‘·|üŒ eT¬ses¡÷ }Væ≤+∫
ñ+&És¡T. e÷sYÿ‡ n+‹eT dü+kÕÿs¡+ »s¡T>∑T‘·Tqï
düeTj·T+˝À πøe\+ 11eT+~ e÷Á‘·y˚T Vü‰»s¡j·÷´s¡T.
ªe÷sYÿ‡ y˚T<Û√ j·TX¯düT‡ j·TT>∑j·TT>±\T ì*∫b˛‘·T+~.
n˝≤π> Äj·Tq s¡#·q\T ≈£L&Ü j·TT>∑j·TT>±\T
ì*∫b˛‘êsTTµ nì m+π>˝Ÿ‡ e÷sYÿ‡qT Kqq+ #˚ùdeTT+<äT
#˚dæq Á|üdü+>∑+˝À ù|s=ÿHêï&ÉT.
e÷qeC≤‹øÏ dü+ã+~Û+∫q @ n+XÊ˙ï e÷sYÿ‡
düèõ+#·≈£î+&Ü e<ä\˝Ò<äT. <ëì‘√ kÕe÷õø£ XÊÁkÕÔ\˙ï
e÷sYÿ‡ dæ<ë›+‘ê\‘√qT, dü÷Árø£s¡D\‘√qT |ü]|ü⁄wüº+
nj·÷´sTT. e÷]ÿ‡»+ ˇø£ $eè‘ê+‘· (zô|Hé mHÓ¶&é)
dæ<ë›+‘·+. n+fÒ uÛÑ$wü´ dü÷Árø£s¡D\qT ‘·q˝À ø£\T|ü⁄≈£îH˚
kÕeTs¡ú´+ e÷]ÿ‡»+ dü«+‘·+. n+<äTπø e÷]ÿ‡»+‘√
Á|üuÛ≤$‘·+ø±ì XÊg $uÛ≤>∑+ @B˝Ò<äì #Ó|üŒe#·TÃ. e÷sYÿ‡
|ü<äΔ‹˝À #ê]Á‘·ø£ uÛÖ‹ø£yê<ä+, es¡Zb˛sê{≤ìøÏ #Ó+~q
sê»˙‹ dæ<ë›+‘·+, ÁX¯eT $\Te dæ<ë›+‘·+ $X‚¢wüD
kÕ<ÛäHê\T>± ñHêïsTT. ø±\Áø£eT+˝À M{Ïì $$<Ûä
|ü]XÀ<Ûä≈£î\T ‘·eT‘·eT s¡+>±\≈£î nq«sTT+∫ n_Ûeè~Δ
#˚j·T≥+e\¢ e÷]ÿ‡»+ |ü]~Û }Vü‰r‘· kÕúsTT˝À
$düÔè‘·eTsTT+~. n˝≤ m+<äs√ e÷]ÿ‡düTº ‘·‘·«y˚‘·Ô\T,
sê»˙‹E„\T, kÕe÷õø£ XÊgy˚‘·Ô\T e÷]ÿ‡düTº y˚T<Û√
Ádüe+‹˝ÀøÏ e#êÃs¡T. <ëì‘√ e÷]ÿ‡»+ ˇø£ ìs¡+‘·s¡ düJe
Á|üyêVü≤+>± e÷]+~. ô|≥Tºã&ç<ëØ düe÷»+ dü+øå√uÛ≤\≈£î
HÓ\e⁄>± ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡Dy˚T$T{À, Ä e´edüú˝À Á|ü»\T
m≥Te+{Ï <√|æ&ûøÏ, |”&Éq≈£î >∑Ts¡e⁄‘ês¡H˚ $wüj·÷ìï
e÷]ÿ‡»+ $e]düTÔ+~. n˝≤ e÷]ÿ‡»+ n+~+#˚
ne>±Vü≤q |”&ç‘·T\T ‘·eT Jeq |ü]dæú‘·T\qT ns¡úe+‘·+>±
e÷s¡Ã{≤ìøÏ ø±e\dæq #Ó’‘·Hê´ìï n+~düTÔ+~. ø±]àø£
esêZìøÏ e÷]ÿ‡»+ ìs¡+‘·s¡+ e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± ñ+≥T+~.
n+<äTπø e÷sYÿ‡ @ø£ø±\+˝À nbÕs¡ y˚T<Ûëy˚ ø±≈£î+&Ü
$|ü¢eø±s¡T&ÉT ≈£L&Ü. Ç.|æ. <∏ë+|ü‡Hé y˚πs dü+<äs¡“+˝À
#Ó|æŒq≥Tº n+<äTe\¢H˚ #·]Á‘· n~Û>∑$T+#·˝Òì ns¡T<Ó’q
e´≈£îÔ\˝À ø±sY¢ e÷sYÿ‡ ˇø£&Éj·÷´&ÉT.
s¡#·sTT‘· ôd˝Ÿ : 8886396999
12
qej·TT>∑ d”‘· >±<∏ä dü«j·T+es¡+ s¡÷|ü+˝À
q∫Ãq e´øÏÔì ô|[fl #˚düT≈£îH˚ ùd«#·Ã¤
eTVæ≤fi¯\≈£î \_Û+∫q|üŒ{Ïø°
ø±\ Áø£eT+˝À ≈£î˝≤\T, eT‘ê\T,
ÄdüTÔ\T, n+‘·düTÔ\T.. e+{Ï
düyê\ø£å ø±s¡D≤\T
Ä ùd«#·Ã¤≈£î dü+¬øfi¯ófl |ü&˚˝≤ #˚XÊsTT.
Ä dü+¬øfi¯flqT ‘Ó+#·T≈£îì
Çwüº|ü&çq e´øÏÔ‘√ @&É&ÉT>∑T\T q&ç∫q
z j·TTe‹ J$‘· >±<∏ä H˚|ü<∏ä´+˝À
s¡÷bı+~q eT\j·÷fi¯ ∫Á‘·+
ªdü«j·T+es¡+µ.
ø√s¡T≈£îqï uÛÑs¡Ô‘√ n+<äyÓTÆq }Vü‰
Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ n&ÉT–&çq Ä j·TTe‹
ø£\\T #Ó˝≤¢#Ó<äTs¡T nsTTq yÓ’q+
Ä<ä´+‘·+ Vü≤è<äj·T$<ës¡ø£+..
ªdü«j·T+es¡+µ ø£<∏ä.. rdüT≈£î+{≤s¡T. Ä Ç+{Ï |üø£ÿq uÛÑs¡Ô ˝Òì z eT<Ûä´
ej·TdüTÿsê\T, Ç+{Ï m<äTs¡T z y˚X¯´ ñ+{≤s¡T. á y˚X¯´
‘·eT Áù|eTqT, ÇcÕº\qT, Ä˝À#·q\qT >ös¡$+#·ì ø√dü+ e#˚Ãyêfi¯ófl n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT d”‘·ì ≈£L&Ü Çã“+~
‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT m~]+∫ $X¯«+ (e÷<ÛäeHé Hêj·TsY), ô|&ÉT‘·T+{≤s¡T. $X¯«+≈£î ø±˝ÒCŸ ˝…ø£Ãs¡sY>± ñ<√´>∑+
d”‘· (XÊs¡<ä) }s¡T $&ç∫ yÓ[flb˛sTT, ô|[fl sêe&É+‘√ ø£cÕº\T rsêj·Tì >∑s¡“¤e‘Ó’q d”‘·
#˚düTø√yê\qT≈£î+{≤s¡T. á Á|üj·T‘·ï+˝À y˚πs
}]øÏ ekÕÔs¡T. nø£ÿ&É z KØ<Ó’q Vü≤√≥˝Ÿ˝À C≤rj·T dü+‘√wü |ü&ÉT‘·T+~. ø±˙ Ä dü+‘√wü+ m+‘√
ñ‘·ÔeT Ç\T¢ ø±\+ ñ+&É<äT. $X¯«+ ñ<√´>∑+ b˛‘·T+~.
ãdü #˚kÕÔs¡T. ‘êeTT nqT≈£îqï Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ Ée≥+ ø√dü+ d”‘· z Ç+≥s¡÷´«øÏ yÓ[fl
n&ÉT>∑Tô|{Ϻq á »+≥ Äq+<ëìøÏ Äø±X¯y˚T ∫Á‘·+ ôd˝…ø˘º >∑&nsTTq|ü Œ{Ïø° yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\T
Vü≤<ä›e⁄‘·T+~. Äq+<ä |üs¡eX¯+˝À ñqï á »+≥ &çbÕõ{Ÿ ø£≥º˝Òø£ ñ<√´>∑+ b˛>=≥Tº≈£î+≥T+~.
dü]|ü&çq+‘· &ÉãT“˝Òø£b˛e&É+‘√ ø=~› s√E\πø Ä Ç˝≤+{Ï <äTs¡“¤s¡ |ü]dæú‘·T˝À¢ $XÊ«ìøÏ z {Ï+ãsY &çb˛˝À
KØ<Ó’q Vü≤√≥˝Ÿ qT+∫ z kÕ<ë d”<ë ˝≤&é®øÏ ø£¢sYÿ>± ñ<√´>∑+ \_ÛdüTÔ+~. &ÉãT“ |üs¡+>± ø£¢sYÿ ñ<√´>∑+
e÷s¡T‘·T+~. Ä ˝≤&é®˝À |ü]dæú‘·T\T, nø£ÿ&ç eTqTwüß\ ‘ê‘êÿ*ø£ ñ|üX¯eTHêìïdüTÔ+~. Ä•+∫q kÕúsTT˝À
rs¡T #·÷dæ d”‘· $düTÔb˛‘·T+~. ∫qï ∫qï ø£<∏ä\T, ø±ø£b˛sTTq ñqï+‘·˝À dü+‘√wü+>± ñqï d”‘· z
ø£$‘·\T sêdæq nqTuÛÑe+ ñqï $X¯«+ &ÉãT“ dü+bÕ<äq u≤ãT≈£î »qàìdüTÔ+~. ø=~› HÓ\\≈£î $X¯«+ »ãT“q
ø√dü+ z qe\ sêkÕÔ&ÉT. Ä qe\ Á|ü#·Ts¡D ø√dü+ ˇø£ |ü&É‘ê&ÉT. dü¬s’q eT+<äT\T d”‘· ø=q˝Òì dæú‹˝À $X¯«+
q÷´dt ù||üsY m&ç≥sYqT ø£\TkÕÔ&ÉT. #·<äe{≤ìøÏ #·ìb˛‘ê&ÉT. #·+{Ï|æ˝≤¢&ÉT‘√ ˇ+≥]>± ñqï d”‘·qT
n+^ø£]+∫q Ä m&ç≥sY |ü_¢wt #˚ùd+<äT≈£î e÷Á‘·+ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi¯fleTì |üøÏÿ+{Ï eTTdü˝≤$&É
ìsêø£]kÕÔ&ÉT. ˝≤&é®˝À ø=+‘· eT+~ d”‘·qT y˚~Ûdü÷Ô, #ÓãT‘·T+~. n˝≤π> $X¯«+ ùdïVæ≤‘·T&ç ≈£î≥T+ã+
$X¯«+ ˝Òì düeTj·T+˝À ‘·\T|ü⁄ ø=&ÉT‘·T+{≤s¡T. á ‘·eT‘√bÕ≥T ñ+&ÉeTì n&ç–Hê d”‘· ìsêø£]düTÔ+~.
eTè>±fi¯fl qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√yê\+fÒ yÓT&É˝À ‘ê[ #·+{Ï|æ˝≤¢&çøÏ bÕ\T |ü&ÉT‘·÷, eT÷dæ ñqï ‘·\T|ü⁄ yÓ’|ü⁄
ñ+&Ü\ì, ‘·q #˚‹øÏ ñqï >±E\qT n$Tà $X¯«+‘√ d”‘· #·÷dü÷Ô.. me«]ô|’ Ä<Ûës¡|ü&É≈£î+&Ü sêuÀj˚T düyêfi¯flqT
‘ê[ ø£{Ϻ+#·T≈£î+≥T+~. &ÉãT“ düeTdü´ s√E s√EøÏ m<äTs=ÿH˚+<äT≈£î d”‘· e÷qdæø£+>± dæ<äΔeTe«&É+‘√
m≈£îÿe&É+‘√ Ä ˝≤&é®ì e~* z yê&É˝À Ç\T¢ n<Ó›≈£î dæìe÷ eTT>∑TdüTÔ+~.
eT\j·÷fi¯ ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À $|ü¢yê‘·àø£ e÷s¡TŒ\T rdüTø=∫Ãq <äs¡Ù≈£î˝À¢ Ä<ä÷sY >√bÕ˝ø£èwüíHé
eTTKT´&ÉT. eT÷dü<Û√s¡DÏ˝À ø=≥Tº≈£îb˛‘·Tqï eT\j·÷fi¯ dæìe÷qT düe÷+‘·s¡ dæìe÷ yÓ’|ü⁄
e&çe&ç>± n&ÉT>∑T\T y˚sTT+∫q ~>∑›s¡Ù≈£î&ÉT. <äs¡Ù≈£î&ç>±, ìsêà‘·>±, s¡#·sTT‘·>± eT\j·÷fi¯
∫Á‘· |ü]ÁX¯eT≈£î Ä<ä÷sY #˚dæq $•wüº ùde\≈£î πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ |ü<äàl, |ü<äà$uÛÑ÷wüD
|ü⁄s¡kÕÿsê\‘√ düeTT∫‘·+>± >ös¡$+∫+~. dæìe÷ s¡+>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫ <˚X¯yê´|üÔ+>±
n‘·´+‘· Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± uÛ≤$+#˚ <ë<ë kÕôV≤uŸ bòÕ˝Òÿ |ü⁄s¡kÕÿsêìï ôd’‘·+ Ä<ä÷sY
n+<äTø√e&É+ $X‚wü+. kÕe÷õø£ düeTdü´\T, eTqTwüß\ eTqdüÔ‘ê«\T, e´øÏÔ‘ê«\T, yê]
uÛ≤y√<˚«>±\T, yê] düeTdü´\T.. Çy˚ Ä<ä÷sY ∫Á‘ê\≈£î ø£<∏ë edüTÔe⁄\T. Á|ü»\ yêdüÔ$ø£
J$‘ê\≈£î yÓ+&ç‘Ós¡ s¡÷bÕ\T>± ì*∫q Äj·Tq ∫Á‘ê\T C≤rj·TkÕúsTT˝À eT\j·÷fi¯ ∫Á‘·
d”eT≈£î ø°]Ô Á|ü‹wüº\T rdüTø=#êÃsTT. n˝≤π> n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À uÛ≤s¡rj·T dæìe÷\ dü‘êÔì
#ê{≤sTT. C≤rj·T #·\q ∫Á‘· |ü⁄s¡kÕÿsê\ #·]Á‘·˝À n‘·´~Ûø£+>± 16kÕs¡T¢ nyês¡T¶\T
Ä<ä÷sY >√bÕ\ø£èwüíHé n+<äT≈£îqï |òüTq‘· Ä<ä÷sY<˚ ø±e&É+ $X‚wü+.
eT\j·÷fi¯ ∫Á‘· #·]Á‘·˝À z dü]|ü&É &ÉãT“\qT ≈£L&É
yÓTÆ\TsêsTT>± ì*∫q ∫Á‘·+ ‘=* dæìe÷ ø£cÕº\T.. u…fÒº+<äT≈£î H˚qT, Hê ùdïVæ≤‘·T\T
ªdü«j·T+es¡+µ. 20e C≤rj·T |ü&çq ø£wüº+ n+‘ê Ç+‘ê ø±<äT.
#·\q ∫Á‘· |ü⁄s¡kÕÿsê˝À¢ ñ‘·ÔeT n|üŒ{Ïπø dæìe÷ì ÁbÕs¡+_Û+∫
∫Á‘·+, ñ‘·ÔeT q{Ï, ñ‘·ÔeT #ê˝≤ ø±\yÓTÆ+~. ∫es¡≈£î |òæ˝Ÿà
<äs¡Ù≈£î&ÉT, ñ‘·ÔeT dæìe÷{ÀÁ>∑|ò” ô|ò’HêHé‡ ø±s=ŒπswüHé s¡÷|ü+˝À
e+{Ï Hê\T>∑T $uÛ≤>±˝À¢ e÷≈£î \ø£åqïs¡ s¡÷bÕj·T\ |òü+&é
nyês¡T¶\qT ¬ø’edü+ #˚düT≈£îì \_Û+∫+~. á |òü+&é≈£î y˚T+
eT\j·Tfi¯ ∫Á‘·d”eT s¡÷|ü⁄πsK*ï eTs√ \ø£å s¡÷bÕj·T\qT CÀ&ç+∫
e÷πsÃdæ+~. á ∫Á‘·+‘√H˚ dæìe÷ì |üP]Ô #˚XÊ+.
Ä<ä÷sY>√bÕ\ø£èwüíHé <äs¡Ùø£, yÓTT‘·ÔMTà<ä á dæìe÷ Áù|ø£å≈£î\
ìsêà‘·>± eT\j·÷fi¯ ∫Á‘· e÷<Û ä e Hé Hêj· T sY (eT<Û ä T ), XÊs¡ < ä eTT+<äT≈£î sêe&ÜìøÏ @&˚+&ÉT¢
d”eT˝ÀøÏ n&ÉT–&Üs¡T. |ü{Ϻ+~.
á ∫Á‘êìï ‘Ós¡¬øøÏÿ+#·&ÜìøÏ Ä<ä÷sY |ü&çq ø£cÕº˝Ò$T{À Äj·Tq á dæìe÷øÏ dü+ã+~Û+∫ m≈£îÿe bÕ]‘√wæø±ìï (25 y˚\T)
e÷≥˝À¢H˚.. ª|üPDÒ |òæ˝Ÿà Çìdæº≥÷´{Ÿ˝À Ád”ÿHéù|¢, <äs¡Ùø£‘·« XÊs¡<äøÏ Ç#êÃ+. n|üŒ{Ïπø ÄyÓT nÁ>∑ kÕúsTT˝À ñqï q{Ï. ‘=\T‘·
$uÛ≤>±˝À¢ •ø£åD bı+~q ‘·sê«‘· ªdü«j·T+es¡+µ Ádæÿ|tº |ü≥Tº≈£îì á Ádæÿ|tº $ì, q{Ï+#˚+<äT≈£î ìsêø£]+∫+~. n‹ø£wüºMTà<ä
#ê˝≤ eT+~ ìsêà‘·\ <ä>∑Z]øÏ yÓfi≤flqT. yêfiËfle«s¡÷ ÄyÓTqT ˇ|æŒ+#·>∑*>±+. d”‘· bÕÁ‘·˝À Áù|ø£å≈£î*ï eT+Á‘·eTT>∑T›*ï
ÇHédæº≥÷´{Ÿ˝À¢ •ø£åD bı+~q Hê˝≤+{Ï yê]ô|’ ÄdüøÏÔ #·÷|ü&É+ #˚dæq ÄyÓT q≥q≈£î C≤rj·T ñ‘·ÔeT q{Ï nyês¡T¶ \_Û+∫+~.
˝Ò<äì ns¡úyÓTÆ+~. Çìdæº≥÷´{Ÿ˝À #·<äTe⁄≈£îqï $<ä´ dæìe÷ Ç+<äT˝À $X¯«+>± q{Ï+∫q eT<ÛäT bÕ]‘√wæø±ìï &çe÷+&é
rùd+<äT≈£î |üìøÏ sê<äH˚ uÛ≤eq yê]˝À #ê˝≤ ã\+>± #˚j·T≈£î+&Ü q{Ï+#ês¡T. Hê˝≤+{Ï q÷‘·q <äs¡Ù≈£î\≈£î
Hê≥T≈£îb˛sTT+~. n+‘˚ø±<äT me] <ä>∑Z¬s’q <äs¡Ùø£‘·« XÊK˝À Äj·THÓ|ü⁄Œ&É÷ n+&É>± ì\Tdü÷ÔH˚ e#êÃs¡T. *{ŸyÓ÷{Ï|òt
•ø£åD rdüTø√yê\ì dü÷∫+#ês¡T. á Ádæÿ|tº |ü≥Tº≈£îì qTe⁄« 50 |ü<äΔ‹˝À m+._.lìyêdüHé dü+^‘êìï düeT≈£LsêÃs¡T. á
@+&ÉT¢ ‹]–Hê @ ìsêà‘· ≈£L&Ü dæìe÷ ‹j·T´&Éì Hê |ü<äΔ‹˝À ‘Ós¡¬øøÏÿq ‘=* uÛ≤s¡rj·T ∫Á‘·$T~. n˝≤π> Á|ü‘˚´ø£+>±
ùdïVæ≤‘·T\T ≈£L&Ü |òü÷≥T>± ôV≤#·Ã]+#ês¡T. »]–q &É_“+>¥ ˝Ò≈£î+&Ü ÄHé ˝§πøwüHé˝ÀH˚ dæ+ø˘ kÂ+&é |ü<äΔ‹˝À
|ü]D≤e÷\T ìsêàD ~X¯>± qqTï Ä˝À∫+#˚˝≤ #˚XÊsTT. H˚H˚ Ä]ºdüTº\ yêsTTdtì ø±´|üÃsY #˚XÊ+. H˚qT nqT≈£îqï Ø‹˝À
m+<äT≈£î dæìe÷ ‹j·T´≈£L&É<äì Á|ü•ï+#·T≈£îHêïqT. Hê dæìe÷{ÀÁ>±|òüsY s¡$es¡à n<äT“¤‘·yÓTÆq $Ee˝Ÿ‡ n+~+#ês¡T.
Ä˝À#·qqT ùdïVæ≤‘·T\‘√ #·]Ã+#êqT. yê]˝À ø=+‘·eT+~ Hê≈£î á ∫Á‘êìøÏ s¡y˚TwüHé ≈£Ls¡TŒ u≤>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ç+~.
eT<䛑·T |ü*ø±s¡T. yê] düVü≤ø±s¡+‘√ ∫Á‘·˝ÒK |òæ˝Ÿà kıôd’{° dæìe÷ $&ÉT<ä˝…’q ‘·sê«‘· #ê˝≤ eT+~ &çÁdæºã÷´≥s¡T¢,
ù|s¡T‘√ ìsêàD dü+düúqT ÁbÕs¡+_Û+#êqT. ‘=* ∫Á‘·+>± m–®_≥s¡T¢ bÕ≥\T, ø±yÓT&û ô|&ç‘˚ Ç+ø± u≤>± Ä&ÉT‘·T+<äì
ªdü«j·T+es¡+µ ∫Á‘êìï ÁbÕs¡+_Û+#ê+. nsTT‘˚ Ä]úø£ Çã“+<äT\ #ÓbÕŒs¡T. yê] e÷≥\qT H˚qT U≤‘·s¡T #˚j·T˝Ò<äT. H˚qT @<Ó’‘˚
ø±s¡D+>± ‘·«s¡>± wü÷{Ï+>¥ì |üP]Ô #˚j·T˝Òø£b˛j·÷+. Bì nqT≈£îì dæìe÷ rXÊH√ n~ e÷Á‘·y˚T Áù|ø£å≈£î\ eTqdüT≈£î
ø√dü+ ø=Hêïfi¯ó¢ |üP´Hé>±, f…Æ|ædtº>± |üì#˚XÊqT. ‘·sê«‘· ø=ìï #˚s¡Te ø±yê\ì Ä•+#êqTµ nì #ÓbÕŒs¡T.
&Ü≈£î´yÓT+≥Ø\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#êqT. nqT≈£îqï ã&Ó®{Ÿ≈£î ` ¬s&ç¶ Vü≤qTeT+‘·sêe⁄, 8332995426
 ø£<∏ä uÛ≤>∑´¬s&ç¶es¡à kÕàs¡ø£ s¡#·q\ b˛{°˝À Á|ü‘˚´ø£ ãVüQeT‹ bı+~q ø£<∏ä

n<äèX¯´ X¯Á‘·Te⁄

` õ.nqdü÷j·T #˚dæ+~. ns¡ ì$Twü+˝À e∫Ã+~ eTVæ≤‘·.

‘Ó\¢>± bÕ*b˛sTTq yÓTTVü≤+ e]¸+#·&ÜìøÏ dæ<äΔ+>± ñqï
ø£fi¯fl‘√ uÒ\>± #·÷dæ+~ ]wæ‘·.
d” ]j·Tdt>± Ä|ò”düT ô|ò’fi¯ófl #·÷dü÷Ô ]wæ‘· bò˛Hé z<ës¡TŒ>± ]wæ‘· uÛÑT»+ MT<ä #˚sTT y˚dæ eTT+<äT Ä
]+>∑e&É+‘√ ñ*øÏÿ|ü&ç+~. #·÷ùdÔ ‘·q ø=©>¥ eTVæ≤‘· ¬s+&ÉT b˛dæº+>¥ &ç©{Ÿ #ÓsTT´ nqï~ eTVæ≤‘·.
ø±´_q¢ ne‘·\ ‘·q d”≥T. c˛Hé m‹Ô Vü≤˝À... n+~. ˇø£ÿkÕ] ábÕ{ÏøÏ Ä|ò”düT˝À n+<äs¡÷ #·÷düT+≥s¡T eTVæ≤‘ê. Hê≈£î
˙ ù|òdtãTø˘ zô|Hé #˚dæ #·÷düTø√y˚ nqï~ eTVæ≤‘·. #·∫Ãb˛yê\ì|ædüTÔ+~.
ùdº{Ÿ >∑es¡ïyÓT+{Ÿ Ä|ò”düT˝À dü÷|ü]+f…+&Ó+{Ÿ kÕúsTT NÛ... ny˚+ e÷≥\T. me«s¡÷ #·÷düT+&És¡T˝Ò. Ç+<ëπø
ñ<√´– ]wæ‘· e÷eT÷\T>± nsTT‘˚ m|ü&√ >±ì ù|òdtãTø˘ b˛dtº nsTT´+~. ne⁄q÷ ˙ ù|òdt ãTø˘ ◊&ç, bÕdtesY¶ Ä|ò”düT˝À
zô|Hé #Ój·T´<äT. ]wæ‘· Ä|ò”düT˝À ‘·q eT≥Tº≈£î ‘·q≈£î n$ me]¬ø’Hê ‘Ó\TkÕ.
ìwæ<ä›+. ˝Ò<äT eTVæ≤‘ê... H˚qdü\T ù|òdtãTø˘ zô|H˚ #Ój·T´qT.
@+{À n+‘· ns¡®+≥T nqT≈£î+≥÷ ù|òdtãTø˘ zô|Hé me]‘√ ùws¡T¢, *+ø˘\T ≈£L&Ü ô|≥ºqT.
#˚dæ+~. #Û·... Ä <äèX¯´+ #·÷ùdÔ yÓ>∑≥ì|æ+∫+~. Ád”« #·÷<ë›+... Çe˙ï f…ø±ï\J nã÷´CŸøÏ eTs√ ø√D+.
|ü⁄s¡Twüß\ ˝…’+–ø£ <äèXÊ´\T. m+<äT≈£î eTVæ≤‘· n+‘· Á|ü‘˚´ø£+>± @&Ée≈£î, ˙≈£î Çã“+~>± e⁄+fÒ Ç+{ÏøÏ yÓ[flb˛. @<Ó’Hê |üì
#·÷&ÉeTqï~. nB Ä|ò”düT y˚fi¯˝À¢. nsTTHê ‘·q ù|òdtãTø˘˝À e⁄+fÒ H˚qT #·÷kÕÔ˝Ò n+≥÷ <ÛÓ’s¡´+ #Ó|æŒ øÏ+~ <ëø± yÓ[fl
Ç˝≤+{Ï b˛dæº+>¥... nqTe÷q+>± eT∞fl ˇø£ kÕ] zô|Hé Ä{À møÏÿ+∫ e∫Ã+~.
#˚dæ+~ ø=+#Ó+ ì•‘·+>±. Ç+{Ïø=∫Ã+<äqï e÷fÒ >±ì ø±fi¯Sfl #˚‘·T\÷ Ä&É˝Ò<äT
ø£fi¯ófl ‹]–q≥¢sTT+~. Ä <äèXÊ´˝À¢ ñqï~ mes√ ø±<äT, ]wæ‘·≈£î. u…&és¡÷+˝ÀøÏ e∫à 앑·+>± #·÷dæ+~. mø£ÿ&Ó’Hê
‘·qT, ‘·q uÛÑs¡Ô düTBÛsY. ∫Û... ∫Û... á bÕ{ÏøÏ Á|ü|ü+#·eT+‘ê yÓuŸ ø±yÓTsê ˝≤+{Ï~ ñ+<˚yÓ÷qì. Ä >∑~øÏ yÓ+{Ï˝Ò≥s¡T¢
#·÷düT+≥T+~. @+ #Ój·÷´*... ‘·÷* |ü&ÉuÀsTT n˝≤π> ≈£L&Ü ˝Òe⁄. <äøÏåD|ü⁄ yÓ’|ü⁄ øÏ{ÏøÏ ñ+~ >±ì m.dæ. e⁄+&É≥+
fÒãT˝Ÿ MT<ä≈£î ˇ]–+~. n+<äs¡÷ ‘·q yÓ’ù| e\¢ n<Ó|ü&É÷ eT÷ùd ñ+≥T+~. Hê\T>∑Tqïs¡≈£î ø=&ÉT≈£î
#·÷düTÔqï≥¢ì|æ+∫+~. ‘·q ôdø£åHé˝À yÓTT‘·Ô+ |ü<äVü‰s¡T düTùwHé e∫Ãq|ü&ÉT e÷Á‘·+ yê&çøÏ kÕïø˘‡, ã÷dtº ø£*|æ Ç∫Ã
eT+~˝À q\T>∑Tπs Ä&Éyêfi¯ófl. n+<äT˝À eTVæ≤‘· ‘·q≈£î Ä&ÉTø√&ÜìøÏ |ü+|æ+~. ‘·*¢ Ä+<√fi¯qqT, <äT:U≤ìï #·÷&ÉH˚
∫qï|üŒ{Ï qT+∫ ùdïVæ≤‘·Tsê\T. ˝Ò<äT. #·÷dæHê ns¡Δ+ #˚düT≈£îH˚ ej·TdüT ø±<äT.
bò˛Hé rdæ eTVæ≤‘·≈£î ‘·q ø±´_Hé≈£î s¡eTàì yÓTùdCŸ eTsêï&ÉT Ä|ò”düT≈£î yÓfi≤fl˝≤ e<ë› nì ‘·≥|ü{≤sTT+∫+~.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 16
yÓfi≤fl* n¬s®+≥T ô|ò’˝Ÿ‡ ≈£L&Ü e⁄HêïsTT, &çk˛ŒCŸ #Ój·÷´*‡q$.
@eTsTT+~ ]wæ‘ê, e+{À¢ u≤>± ˝Ò<ë. j·÷+Á‹ø£+>±
ñ<äj·T|ü⁄ |üqT\T #˚düTÔqï ]wæ‘·qT n&ç>±&ÉT düTB|t. z|æø£
˝Òø£b˛‘˚ Ä|ò”düT≈£î ôd\e⁄ ô|≥Tº. kÕj·T+Á‘·+ H˚qT ‘·«s¡>±
ekÕÔqT. ãj·T≥≈£î yÓfi¯<ë+ nHêï&ÉT düTB|t.
˝Ò<äT düTB|t, Ä|ò”düT˝À n¬s®+{Ÿ |üì e⁄+~. n+‘· u≤>±
˝Òø£b˛‘˚ eT<Ûë´Vü≤ï+ ôd\e⁄ ô|{Ϻ ekÕÔ˝Ò n+~ ]wæ‘·.
Ä |üì #ÓsTT´. ø=+#Ó+ ¬sdtº rdüT≈£î+fÒ Áô|òwt ne⁄‘êyé.
n|ü&ÉT yÓfi¯<ë+ ãj·T≥≈£î.
düTB|t Ä|ò”düT≈£î yÓfi¯ó‘·÷ ãkÕº|ü⁄˝À ]wæ‘·qT Á&Ü|t #˚dæ
yÓfi≤fl&ÉT. ‘·q Ä|ò”düT˝À |üì #˚ùd ÁX¯eDY ≈£L&Ü n<˚ kÕº|ü⁄˝À
ãôd‡≈£îÿ‘ê&ÉT. #·÷&É>±H˚ |ü\ø£]+|ü⁄>± qyê«&ÉT ÁX¯eDY. ø±ì
]wæ‘·≈£î n<˚<√ yÓøÏ*>± q$«q≥¢ì|æ+∫+~.
ãdüT‡ sê>±H˚ |üs¡T¬>‘·TÔ‘·Tqï≥T¢ yÓ[fl ãôd‡øÏÿ+~. ˇø£ÿ
d”≥T e÷Á‘·y˚T U≤∞>± e⁄+~. yÓ[fl ≈£Ls=Ãì #·T≥÷º #·÷dæ+~.
n+<ä] #˚‘·T˝À¢ ôd˝Ÿbò˛qT¢. #Óe⁄˝À¢ Çj·TsY bò˛qT¢. n<˚<√
n¬s®+{Ÿ |üqsTTq≥Tº n+<ä] ø£fi¯Sfl ôd˝Ÿ bò˛Hé Ád”ÿHé MT<äH˚.
‘·q bò˛qT u≤´>∑T˝ÀH˚ e⁄+~. ‹j·÷´\+fÒH˚
uÛÑj·TeTì|æ+∫+~.
Ä|ò”düT˝À n+‘ê u≤>±H˚ ñ+~. n+<äs¡÷ e÷eT÷\T>±
$wt #˚dæ me] d”≥¢˝À yêfi¯ófl ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.
\+#Y f…Æ+˝À eTVæ≤‘· e∫Ã+~ |ü\ø£]+|ü⁄>± qe⁄«‘·÷.
Äs¡÷« Ä˝Ÿ¬s’{Ÿ n+~.
eTÚq+>± ‘·\÷|æ+~ ]wæ‘·.
dü]>±Z ìqï{Ï f…Æ+πø yÓTùdCŸ n\sYº kÂ+&é. eDÏπø #˚‘·T˝ÀÔ
bò˛Hé rdæ m|òt._. zô|Hé #˚dæ+~. eT∞fl ny˚ <äèXÊ´\T. Ç+ø±
#ê˝≤ #ê˝≤ E>∑TbÕ‡ø£s¡+>±. M&çjÓ÷... ‘·q MT<ä ‘·qπø
ndüVü≤´+ ø£*π>˝≤.
ˇø£ÿkÕ] ‘·˝…‹Ô #·÷dæ+~. me] |üqT˝À¢ yês¡T _J>±
ñHêïs¡T. ô|ò’\T ø√¢CŸ #˚dæ u≤´>∑T rdüT≈£îì ãj·T≥≈£î e∫Ã+~.
Ä{À˝À Ç\T¢ #˚s¡T≈£î+~. ‘·\T|ü⁄ rdæ k˛bòÕ˝À |ü&çb˛sTT+~.
bò˛qT yÓ÷–+~. Vü≤˝À ]wæ‘ê Ä|ò”düT˝À e⁄Hêïyê nHêï&ÉT
düTB|t. ˝Ò<äT Ç+{ÏøÏ e#˚ÃXÊqT... ]wæ‘· >=+‘·T˝À @&ÉT|ü⁄
Js¡.
Ç{Ÿ‡ zπø. H˚qT e#˚ÃdüTÔHêïqT... C≤Á>∑‘·Ô... n+≥÷ bò˛Hé
ø£{Ÿ #˚XÊ&ÉT. eTs√ >∑+≥˝À Ç\T¢ #˚sê&ÉT düTB|t.
ˇø£]H=ø£s¡T ø£fi¯fl‘√H˚ Á|ü•ï+#·T≈£îHêïs¡T. »yêãT\÷
ø£fi¯fl‘√H˚. MT≈£Lÿ&Ü Ä b˛dæº+>¥ e∫Ã+<ë... ]wæ‘·
>=+‘·T˝À+∫ Ä Á|üX¯ï ãj·T≥≈£î e∫Ã+<√ ˝Ò<√ ‘Ó*j·T˝Ò<äT
]wæ‘·≈£î.
mes¡T #˚düT+{≤s¡T Ç+‘· ˙#·yÓTÆq |üì... n+‘·˝ÀH˚ bò˛Hé
yÓ÷–+~.
ne‘·\Tï+&ç yÓøÏ* qe⁄«. #ê˝≤ u≤>∑THêïe⁄... bÕeTTqT
#˚‘√Ô |ü≥Tº≈£îqï≥Tº bò˛Hé øÏ+<ä |ü&˚dæ+~ ]wæ‘·. bò˛Hé
rdüT≈£îHêï&ÉT düTB|t... eTfi≤fl qe⁄«.
meÁ&Ü kÂÿ+Á&É˝Ÿ >∑{Ϻ>± n]#ê&ÉT düTB|t.
ªªH˚HÓe¬s’‘˚ ˙πø+ >±ì... bòı{À\T u≤>∑THêïj·÷? Ç+ø±
ô|{≤º˝≤ï?µµ
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
ªªq]πskÕÔÁHêµµ
ªªqqTï ‘·s¡Tyê‘· qs¡T≈£î<äTe⁄>±ì, eTT+<äT H˚qT #Ó|æŒq≥Tº
#ÓsTT´. nsTT<äT \ø£å\T u≤´>∑T˝À ô|{Ϻ MT ø±\˙ yê≥sY
{≤´+≈£î <ä>∑Zs¡ ô|≥Tº. ô|’dü\T ÇdüÔy√, |üs¡Te⁄ b˛>=≥Tº≈£î+≥y√
˙ Çwüº+. me]¬ø’Hê #Ó|üŒ&É+ ˝≤+{Ï$ #˚ùdÔ Çy˚ bòı{À\T,
M&çjÓ÷... j·T÷≥÷´uŸ˝À ô|&É‘êµµ
Ç+ø± Ä\dü´+ #˚ùdÔ f…Æ+ y˚dtº ‘·|üŒ Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò<äT.
yÓ+≥H˚ u≤eeT]~øÏ bò˛Hé #˚dæ u≤ãTqT dü÷ÿ˝Ÿ qT+&ç
yê[fl+{ÏøÏ rdüT≈£îbıeTàì #ÓbÕŒ&ÉT. |ü<ä ]wæ‘ê... eTT+<äT
b˛©dt ø£+ô|’¢+{Ÿ Ç<ë›+ n+≥÷ ôd’ãsY Á¬ø’yéT ø£$TwüqsY
Ä|ò”düT≈£î ãj·T\T<˚sês¡T. ôd’ãsY Á¬ø’yéT ÇHéôdŒø£ºsY n~Ûø±]‘√
$wüj·TeT+‘ê #ÓbÕŒ&ÉT. ÇHéôdŒø£ºsY düTB|t, ]wæ‘·\qT nH˚ø£
$wüj·÷\T n&É>∑&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT.
ªªMT Ç+{À¢ me¬ses¡T e⁄+{≤s¡T?µµ
ªªy˚T$T<ä›s¡+, e÷ nu≤“sTT düTùwHéµµ
ªªMT nu≤“sTT ej·Tôd+‘·?µµ
ªªyÓTTqïH˚ |ü<√ @&ÉT <ë{Ï+~µµ
ªªn‘·ì <ä>∑Zs¡ ôd˝Ÿ bò˛Hé e⁄+<ë? |ü<√ ãsYÔ&˚øÏ –|òtº>±qHêï
Ç∫à ñ+&Ü˝Òµµ
ªª˝Ò<ä+&ç, yê&ç <ä>∑Zs¡ ôd˝Ÿ bò˛Hé ˝Ò<äTµµ
ªªá eT<Ûä´ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT HÓ\˝À¢ MT Ç+{ÏøÏ #·T{≤º\T,
ùdïVæ≤‘·T\T me¬ses¡T e#êÃs¡T. MT ÇqïsY s¡÷yéT‡˝À e#˚Ã+‘·
#·qTe⁄qï yêfi¯ófl mes¡THêïs¡T?µµ
ªªmes¡÷ ˝Òs¡+&ç. e÷ ne÷à Hêqï, e÷ $Tôddt
‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘·|üŒ me«s¡÷ Ç+{À¢ ˝À|ü*<ëø± sês¡Tµµ
ªªá eT<Ûä´ø±\+˝À MTs¡T @<äHêï ≥÷sYøÏ yÓfi≤flsê?
Vü≤√≥˝Ÿ˝À >±ì, ]kÕsYº‡˝À ùdº #Ój·T´&É+ ˝≤+{Ï~µµ
ªª˝Ò<ä+&ç. y˚T+ mø£ÿ&çø° yÓfi¯fl˝Ò<äTµµ
ªª|ü<ä+&ç... MT Ç+{ÏøÏ yÓfi≤›+... Ç\T¢, Ç+{Ï |ü]düsê\T
#Óø˘ #Ój·÷´*. ne⁄q÷ MT~ nbÕsYºyÓT+{≤, Ç+&ç$&ÉT´e˝Ÿ
Vü≤ÖkÕ?µµ
ªªÇ+&ç$&ÉT´e˝Ÿ Vü≤Öùdq+&ç. π>f…&é ø£eT÷´ì{ϵµ
düTB|t, ]wæ‘·\‘√ ÇHéôdŒø£ºsY ]wæ‘· yê[fl+{ÏøÏ
ãj·T\T<˚sê&ÉT. π>≥T <ä>∑Zs¡ ôd≈£L´]{Ï b˛©düT J|ü⁄
#·÷&É>±H˚ n\s¡ºsTT ôd\÷´{Ÿ #˚XÊ&ÉT. Ç\T¢ #ê˝≤ ˙{Ÿ>±,
bı+~>±Z e⁄+~. Ç+{Ï eTT+<äT ∫qï ˝≤Hé... ≈£î+&û˝À¢
Áø√≥Hé‡. ‘êfi¯+ rdæ ˝À|ü*øÏ yÓfi≤fls¡T. ∫qï<Ó’Hê nìï Ä<ÛäTìø£
Vü≤+>∑T\‘√ n+<ä+>± e⁄+~ Ç\T¢. ¬s+&ÉT u…&és¡÷yéT‡. e÷düºsY
u…&és¡÷+ $XÊ\+>± e⁄+~. yÓ+{Ï˝Ò≥s¡T¢ ˝Òe⁄. mdæ ñ+&É≥+
e\¢ øÏ{Ïø°\T ≈£L&Ü ø√¢CŸ #˚ùd e⁄HêïsTT. mø£ÿ&Ü ∫qï ≈£L¢
≈£L&Ü <=s¡ø£˝Ò<äT. ∫Á\¶Hé u…&és¡÷+˝À... >√&É\ MT<ä
n+<äyÓTÆq u§eTà\T, d”*+>¥ô|’ qø£åÁ‘ê\T, #·+<äe÷eT...
mø£ÿ&Ü nqTe÷HêdüŒ<ä+>± n>∑T|æ+#·˝Ò<äT.
Ç\¢+‘ê |ü]o*+∫ Vü‰˝À¢ø=#êÃ&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY.
ªªMT nu≤“sTTì |æ*|æ+#·+&çµµ nHêï&ÉT düTB|tqT
e⁄<˚›•+∫.
n˝≤π> n+≥÷ u≤eeT]~øÏ bò˛Hé #˚dæ ns¡®+≥T>±
u≤ãTqT rdüTø=ì s¡eTàHêï&ÉT. Çs¡yÓ’ ì$TcÕ˝À¢ e#êÃ&ÉT
17
u≤ãT‘√.
b˛©dt ÇHéôdŒø£ºsY Vü‰˝À¢ ≈£Ls¡TÃì e⁄+&É≥+, ‘·*¢<ä+Á&ç
yÓTTVü≤+˝À Ä+<√fi¯q #·÷dæ ø£+>±s¡T |ü&ܶ&ÉT düTùwHé.
@+{Ï<ä+‘ê nqï≥Tº #·÷XÊ&ÉT düTB|t yÓ’|ü⁄ yêfi¯fl
u≤eeT]~ dü+»jYT. ‘·s¡Tyê‘· #ÓbÕÔ nqï≥Tº ø£fi¯fl˝ÀH˚ ôd’>∑
#˚XÊ&ÉT.
ªªdüTùwHé, ÇHéôdŒø£ºsY n+≈£î˝ŸøÏ $wt #ÓsTT´µµ #Ó|æŒ+~ ]wæ‘·.
ªªqeTùdÔ n+≈£î˝Ÿµµ n+≥÷ $wt #˚XÊ&ÉT düTùwHé.
ªªqeTùdÔ.. ø£e÷Hé... j·T+>¥ e÷Hé... @+
#·<äTe⁄‘·THêïe⁄?µµ nHêï&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY düTùwHé≈£î ùwø˘ Vü‰´+&é
Çdü÷Ô.
ªª|òæ|òtº ø±dt n+≈£î˝Ÿµµ
ªª@B Hê≈£î ˙ s¡÷+ #·÷sTT<äT›e⁄ >±ìµµ n+≥÷ düTùwHé
#˚sTT |ü≥Tº≈£îì yê&ç u…&és¡÷yéT˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
@+{Ï düTùwHé... @+ n&ÉT>∑T‘ê&ÉT nqï≥Tº #·÷dæ+~ ]wæ‘·
düTB|t yÓ’|ü⁄.
#ê˝≤ùd|ü⁄ düTùwHé‘√ düs¡<ë>± e÷{≤¢&Ü&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY.
düTùwHé≈£î uÛÑj·T+ b˛sTT+~. Áô|ò+&金√ e÷{≤¢&çqfÒ¢ >∑\>∑˝≤
e÷{≤¢&ÉT‘·THêï&ÉT n+≈£î˝Ÿ n+≥÷.
ªªdüTùwHé ˙≈£î ôd˝Ÿ bò˛Hé e⁄+<ëµµ
ªª˝Ò<ä+≈£î˝Ÿ. neTà ø=ìe«&É+ ˝Ò<äTµµ
ªª˙≈£î bòı{À\T ‹j·T´&É+ e#êõµ
ªªÄ... e#·Ã+≈£î˝Ÿ. ôd˝Ÿbò˛Hé‘√ H˚qT bòı{À\T #ê˝≤ u≤>±
rkÕÔµµ
ªªn˝≤>±... nsTT‘˚ Nø£{À¢ ≈£L&Ü bòı{À\T ‹j·T´>∑\yê?µµ
Ä... m|ü&Ó’Hê neTà yêfi¯fl‘√ ãj·T≥≈£î yÓfi‚Ô H˚H˚ bòı{À\T
rkÕÔq+≈£î˝Ÿ. ˝≤dtº eT+‘Y pøÏ yÓ[flq|ü&ÉT #ê˝≤ bòı{À\T
rXÊqTµµ
ªª@B... á ôd˝Ÿ bò˛Hé‘√ bòı{À\T ‹sTT´ #·÷<ë›+µµ n+≥÷
‘·q ôd˝Ÿbò˛Hé rdæ#êÃ&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY.
ªªz... á ôd˝Ÿbò˛Hé‘√ Nø£{À¢ ≈£L&Ü bòı{À\T rjÓTT#·TÃ
n+≈£î˝Ÿµµ
ªªne⁄Hê.. ˙¬ø˝≤ ‘Ó\TdüT. MT neTà yêfi¯fl <ä>∑Zs¡ Ç˝≤+{Ï
ôd˝Ÿbò˛Hé e⁄+<ëµµ
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
ªª˝Ò<ä+≈£î˝Ÿ, neTà yêfi¯fl <ä>∑Zs¡ ñqï$... bÕ‘· ø±\+
bò˛H˚¢... Hê Áô|ò+&é <ä>∑Zs¡ ˝Òf…dtº bò˛Hé ñ+<ä+≈£î˝Ÿ. MT bò˛Hé
˝≤+{Ï<˚µµ
ªªn˝≤>±.. mesê Áô|ò+&ÉT. Ä bò˛Hé ˙¬ø|ü&Ó’Hê Ç#êÃ&Ü ˙
Áô|ò+&é?µµ
ªªz Ç#êÃ&É+≈£î˝Ÿ. ˝≤dtº dü+&˚ n+‘ê Hêπø Ç#êÃ&ÉT bò˛Hé.
#ê˝≤ bòı{À\T rXÊqTµµ
ªª˙y˚ rXÊyê, ˙ Áô|ò+&é rj·TeTHêï&Ü...µµ
ªªH˚H˚ rXÊqT n+≈£î˝Ÿ. Ä... Ä nqï ≈£L&Ü
‹j·T´eTHêï&ÉT.µµ
ªª@+ ‹j·T´eTHêï&ÉT... ne⁄q÷ nqï n+≥THêïe⁄... ˙
ø£+f… ô|<√›&Ü?µµ
ªªne⁄q+≈£î˝Ÿ... nqï _f…ø˘ #˚düTÔHêï&ÉTµµ
ªªmø£ÿ&ÉT+{≤&ÉT n‘·qT... Ç+ø± Áô|ò+&é‡ ñHêïsê
n‘·ì‘√...µµ
ªªÄ... q\T>∑Ts¡T nqï\T ø£*düT+≥s¡T n+≈£î˝Ÿ. e÷ ø±\˙
m<äTs¡T>∑Z Ç+{À¢ e⁄+≥Tqïs¡T. Hê≈£î ÁøϬø{Ÿ H˚]Œ+∫+&ÉT z
nqïµµ
ªªÇ+‘·≈£L @+ bòı{À\T ‹j·T´eTqïs¡T ˙ Áô|ò+&釵µ
ªªNø£≥¢ neTàyêfi¯ófl @+ e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥s√, @+ #˚düÔs√
M&çjÓ÷ ‹j·T´eTqï&ÉT n+≈£î˝Ÿµµ
ªªrXÊyê eT]...µµ
ªªrXÊqT n+≈£î˝Ÿ. ø±˙ dü]>±Z sê˝Ò<äT. Hê≈£î dü]>±Z
‹j·T´&É+ sê˝Ò<äqïs¡Tµµ
ªªdüπs˝Ò... |ü<ä b˛<ë+...µµ n+≥÷ ãj·T≥≈£î e#êÃs¡T.
düTB|tqT rdüTø=ì ‹]– b˛©dt ùdºwüHé≈£î yÓfi≤fls¡T.
n|üŒ{ÏøÏ düTùwHé Áô|ò+&é‡ nqã&˚ Ç<ä›s¡T ≈£îÁsêfi¯flqT
ùdºwüHé≈£î |ü≥Tºø=#êÃs¡T b˛©düT\T.
Ç+≥sêπ>wüHé˝À }Væ≤+#·ì $wüj·÷\T #Ó|æŒ+Á&ÉT Ä
≈£îÁsêfi¯ófl. }s¡¢qT+&ç e∫à _f…ø˘ #˚düTÔqï dü÷º&Ó+{Ÿ‡
»˝≤‡\≈£î n\yê≥T |ü&ç Ç˝≤ #ê≥T>± ndüuÛÑ´ø£s¡yÓTÆq
bòı{À\T rdæ, u≤¢ø˘yÓTsTT˝Ÿ #˚dü÷Ô &ÉãT“\T ˝≤>∑&É+
n\yê≥T #˚düT≈£îHêïs¡T. ∫qï |æ\¢\‘√ Áô|ò+&é‡wæ|t #˚dæ...
yêfi¯fl #˚‘· Ç˝≤ bòı{À\T rsTT+#·&É+... ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T dæ>∑TZ‘√
|üs¡Te⁄ b˛‘·T+<äH˚ uÛÑj·T+‘√ yêfi¯ófl n&ç–q &ÉãT“ Çe«&É+‘√
n<˚ n\yê≥T>± e÷s¡TÃ≈£îHêïs¡T.
Çe˙ï $ì nyêø£ÿj·÷´s¡T düTB|t, ]wæ‘·\T. ‘·eT Ç+{À¢
‘·eT _&ɶ‘√H˚ bòı{À\T rsTT+#·&É+.. NÛ... NÛ... m+‘·
<ës¡TD+? ‘êeTT ôd˝Ÿbò˛Hé Çe«ø£b˛‘˚ #ê\T nqT≈£îqï~
>±ì... Ç˝≤+{Ï e÷j·T>±fi¯fl e\˝À ‘·eT _&ɶ ∫≈£îÿ≈£î+{≤&Éì
}Væ≤+#·˝Ò<äT.
düTùwHéì n&ç–‘˚ ne÷j·Tø£+>± Hêπø+ ‘Ó*j·T<äe÷à, Ä
nqï Nø£{À¢ bòı{À\T edüÔj·T+fÒ rXÊqT n+‘˚... ‘·qT
#˚düTÔqï |üì @$T{À.. <ëì |ü]D≤e÷˝Ò+{À ‘Ó*j·Tì
|üdæyêDÏí Á|ü˝ÀuÛÑô|{Ϻ... ‘·eT y˚*‘√ ‘·eT ø£H˚ï >±j·T|üs¡∫q
<äTsêàs¡TZ\T. ]wæ‘· ø√|ü+‘√ nee÷q+‘√ }–b˛sTT+~.
mes¡T ‘·eT X¯Á‘·Te⁄? eTqTwüß˝≤, kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„qe÷...
��
18
dæ+–˝Ÿ ù|J ø£<∏ä uÛ≤>∑´¬s&ç¶es¡à kÕàs¡ø£ s¡#·q\ b˛{°˝À ‘·èrj·T ãVüQeT‹ bı+~q ∫qï ø£<∏ä
b˛dæº+>∑T\T |ü]o*ùdÔ ‘Ó*dæb˛sTT+~! n‘·qT |òü˝≤Hê
≥ˇ ø£ ô|ò’Hé e÷]ï+>¥ ù|òdt ãTø˘ ‘Ó]∫ ≈£Ls¡TÃHêïqT. ≈£î\düTÔ&ÉT. |òü˝≤Hê yê´bÕs¡+ #˚düTÔHêï&ÉT. WqT! á ne÷àsTT
Ç+‘·˝À ˇø£ yÓTùdCŸ ªªkÕsY qeTùdÔ! u≤>∑THêïsê?µµ n+≥÷. Áù|eT $yêVü≤+ #˚düT≈£î+~. n+<äT˝Àq÷ ≈£î˝≤+‘·s¡ $yêVü≤+!
mes¡u≤“ nì #·÷ùdÔ ˇø£ ne÷àsTT. yÓ+≥H˚ eTs√ yÓTùdCŸ ø±˙ Hê¬ø+‘√ |ü]#·j·TdüTÔ˝…’q ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, |üs¡Te⁄
ªªkÕsY, H˚qT MT z˝Ÿ¶ dü÷º&Ó+{Ÿ sê~Ûø£qT!µµ n+≥÷. Ábıô|ò’˝Ÿ eTsê´<ä\+≥÷ bÕ≈£î˝≤&˚ Ä ;<ä <ä+|ü‘·T\T BìHÓ˝≤
|æø£ÃsY #·÷dæ >∑Ts¡TÔ |ü{≤ºqT. WqT! Ä ne÷àj˚T, sê~Ûø£! z ‘·≥Tº≈£îHêïs¡T? Ç+<äT¬ø˝≤ n+^ø£]+#ês¡T? |ü≥ï+˝À
e÷s¡TeT÷\ ÁbÕ+‘·+˝Àì ø£fi≤XÊ\˝À H˚qT ˝…ø£Ãs¡sY >± #·<äTe+≥÷ yÓ[flq ne÷àsTT yêfi¯flqT ø£wüºô|fÒº+<äTπø á |üì
ñ<√´>∑+ #˚dæq|ü⁄&ÉT sê~Ûø£ Hê $<ë´]úì. #·<äTe⁄˝ÀH˚ ø±<äT. #˚dæ+<ë? #Óù|Œ #˚düT≈£î+<ë ˝Òø£...? Ç˝≤ nH˚ø±H˚ø£ Á|üX¯ï\T Hê
yÓT<ä&ÉTqT ‘=*∫ y˚j·T&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºsTT. Áù|eT $yêVü‰\T
ô|<ä›\T ≈£î~]Ãq ô|[fl!? ‘·|ü⁄Œ nH˚~ Hê n_ÛeT‘·+ ø±<äT>±˙ ‘Ó*d” ‘Ó*j·Tì
ej·TdüT˝À Äø£s¡¸D\qT Áù|eT>± ÁuÛÑ$T+∫ Ç˝≤ eTT+<ä&ÉT>∑T
y˚dæ Ä ‘·sê«‘· J$‘·+˝À yÓqTø£ã&çb˛sTTq yêfi¯flqT m+<ä]H√
#·÷dæq nqTuÛÑe+ Hê≈£î+~ ø±ãfÒº Ä˝À#·q\T n˝≤ kÕ>±sTT.
ÄK]øÏ ìs¡ísTT+#˚düT≈£îHêïqT. ÄyÓTH˚ dü÷{Ï>± n&çπ>ùdÔ
b˛˝≤ nì! n&çπ>XÊqT ≈£L&Ü! ªª@+ sê~Ûø±! \yé e÷´πsCŸ
#˚düT≈£îHêïyê?µµ nì! yÓ+≥H˚ ªª#Û·#Û·! n˝≤+{Ï<˚MT ˝Ò<äT kÕsY!µµ
n+≥÷ düe÷<Ûëq+. Hê≈£î ≥qTï\ ø=~› ÄX¯Ãs¡´+! #Ó|üŒ˝Òq+‘·
njÓ÷eTj·T+! y˚s¡T y˚s¡T ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q Mfi¯ófl ô|[fl
#˚düTø√e&Éy˚T$T{Ï? n~ Áù|eT $yêVü≤+ ø±<äq&Éy˚T$T{Ï?
@$T{° >∑+<äs¡>√fi¯+? Ä >∑+<äs¡>√fi¯+˝À eTTì–b˛‘·÷H˚
Á|ü•ï+#êqT. ªªeT] sê~Ûø±! MT~ |òü˝≤Hê ≈£î\+, MT Äj·Tq~
|òü˝≤Hê ≈£î\+! eT] MTs¡T?µµ nì.
Ä≥bÕ≥˝À¢q÷ #·˝≤ø°>± ñ+&˚~. nìï+{Ïø° $T+∫ ‘·H=ø£ sê~Ûø£ qT+&ç Ä\dü´+ ø±≈£î+&ÜH˚ »yêãT e∫Ã+~. ªªe÷
Hê≥´ eTj·T÷]. n<äT“¤‘·+>± qè‘·´+ #˚dæ n+<ä]˙ ≈£î≥T+ã |ü]dæú‘·T\T MT≈£î ‘Ó\TdüT ø£<ë kÕsY! nø£ÿ ô|[fløÏ
n\]+#˚~. C≤q|ü<ä, dü+Á|ü<ëj·T ^‘ê˝…ìï+{Ïø√ ‘·qT #˚dæq #˚dæq n|ü⁄Œ˝Ò Ç+ø± rs¡˝Ò<äT. e÷ Ç+{ÏøÏ <ä>∑Zs¡˝À ñ+&˚ ˇø£
qè‘ê´\T #·÷dæ H˚qT ÄyÓT≈£î n_Ûe÷ì nsTTb˛j·÷qT. ˇø£ ≈£î≥T+u≤ìøÏ e÷ Äj·Tq yêfi¯ófl ã+<ÛäTe⁄\e⁄‘ês¡T. yêfi¯fl
•wüß´sê*øÏ >∑Ts¡Te⁄ n_Ûe÷ì nj·÷´&É+fÒ n<=ø£ nkÕ<Ûës¡D ≈£î\+˝À ne÷àsTT\T <=s¡ø£&É+ ˝Ò<ä≥! n+<äTø£ì qqTï ø£≥ï+
Á|ü‹uÛÒ ø£<ë! Ä n_Ûe÷qy˚T ÄyÓT yÓTùdCŸ\≈£î düŒ+~+#˚˝≤ ˝Ò≈£î+&Ü #˚düT≈£î+{≤eTì eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. ne÷àHêqï\T
#˚dæ+~. #ê˝≤ ‘·s¡®quÛÑs¡®q |ü&ܶs¡T. ø±˙ ∫es¡≈£î |ü]dæú‘·T\ eTT+<äT
]ô|’¢ yÓTùdCŸ f…Æ|t #˚j·TuÀ‘·÷ Hê #˚‹y˚fi¯ófl ø±ùd|ü⁄ ‘·\ e+#·ø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT! Äj·Tq #ê˝≤ eT+∫yê&ÉT kÕsY, u≤>±
Ä–b˛j·÷sTT. ªªWq÷, á ne÷àsTT Ç+{Ï ù|s¡T #·÷düT≈£î+{≤&ÉTµµ nqï sê~Ûø£ dü+<˚X¯+ #·<äe>±H˚ Hê }Vü≤\T,
e÷]+<˚$T{Ï? ô|[fl #˚düT≈£î+<ë @$T{Ï?µµ nqï dü+<˚Vü≤+ dü+<˚Vü‰\T, nqTe÷Hê\T |ü{≤|ü+#·˝…’b˛j·÷sTT.
ø£*–+~. y˚fi¯ófl n<˚ $wüj·÷ìï f…Æ|t #˚dæ |ü+bÕsTT. yÓ+≥H˚ @ ≈£î\yÓTÆ‘˚H˚+ n+≥÷ eTT+<äT≈£î e∫Ãq Ä nu≤“sTTì
düe÷<Ûëq+ e∫Ã+~. ªªWqT kÕsY! ¬s+&˚fi¯fl øÏ+<äfÒ Hê e÷´πsCŸ #·÷ùdÔ Äq+<ä+ |ü⁄≥Tºø=∫Ã+~. ø£≥Tºu≤≥¢ >∑T]+∫, ˝Àø£+ |ü*πø
»]–+~. ˇø£ bÕ|ü ≈£L&Ü!µµ nì. Hê yÓT<ä&ÉT y˚>∑+>± HêHê s¡ø±\ e÷≥\ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü Ç+<äT≈£î
|üdæ>∑{Ϻ+~. ªªá Ç+{Ï ù|s¡T Ä ne÷àsTT ≈£î\+ yêfi¯fl≈£î ˇ|ü⁄Œ≈£îqï sê~Ûø£ô|’, ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ô|’ Ç+‘·≈£î eTTqT|ü⁄qï
ñ+&É<˚! Ç~ |üø±ÿ>± |òü˝≤Hê ≈£î\+ yêfi¯fl≈£î dü+ã+~Û+∫+~! n_Ûe÷q+ ¬s{Ϻ+|üsTT´+~. @<Ó’‘˚H˚+ á ªô|<ä›\T ≈£î~]Ãq
ø=+|üBdæ á ne÷àsTT Áù|eT $yêVü≤+ #˚düT≈£î+<ë @$T{Ï? ≈£î˝≤+‘·s¡ $yêVü≤+µ qqTï u≤>± Äø£≥Tº≈£î+~.
◊Hê á s√E˝À¢ Ç~ e÷eT÷˝Ò ø£<ë!µµ nqT≈£îHêï! nqTø=ì Ä˝À∫+|üCÒdæ+~. Äq+~+|üCÒdæ+~.
}s¡Tø√˝Òø£ ªªMT Äj·Tq ù|πs$T{Ï? @ }s¡T? @+ Ç|ü⁄Œ&ÉT sê~Ûø£ J$‘·+ Vü‰sTT>± kÕ–b˛‘·T+~. ø±˙ ˇø£
#˚düTÔ+{≤&ÉT?µµ yÓTT<ä˝…’q Á|üX¯ï\˙ï dü+~Û+#ê! ªªyêfi¯fl~ Ä˝À#·q e÷Á‘·+ qqTï yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+~. Ä nu≤“sTT
eTVü≤ã÷uŸ q>∑sY, _õHÓdt #˚düTÔ+{≤&ÉTµµ n+≥÷ ‘·q uÛÑs¡Ô ≈£î\+˝À ne÷àsTT\ ø=s¡‘· e\¢, á ne÷àsTT ≈£î≥T+ã+˝À
bò˛{À |ü+|æ+∫+~ sê~Ûø£. Hê ãTÁs¡ y˚>∑+>± |üì #˚dæ+~. @ Ä]úø£ |ü]dæú‘·T\ e\¢ á $yêVü≤+ »]–b˛sTT+~. ø±˙
ãT≈£îÿ˝Àq÷ <=s¡ø£ìyê&ÉT ù|òdt ãT≈£îÿ˝À ‘·|üŒø£ <=s¡T≈£î‘ê&Éì Ç˝≤+{Ï $yêVü‰\T Vü‰]›ø£ uÛ≤yê\‘√ »]–q|ü⁄Œ&˚ ø£<ë, á
Hê Á|ü>±&ÛÉ qeTàø£+. Ä Ç+{Ïù|s¡T‘√ n‘·ì ù|s¡TqT ø£\T|ü⁄ø=ì düe÷»+˝À ≈£î˝≤\ C≤&É´+ düeTdæb˛sTT+<äì dü>∑s¡«+>±
ù|òdt ãTø˘ ˝À ôdsYà #˚ùdÔ yÓ+≥H˚ ∫øÏÿb˛j·÷&ÉT Ä eTìwæ! #Ó|ü⁄Œø√>∑*π>~! Ä s√E m|üŒ{Ïø√ eT]!
n‘·ì $esê˝À¢øÏ ‘=+–#·÷ùdÔ, Ábıô|ò’\+‘ê XÀ~ÛùdÔ, ø=ìï
- ô|+&Ó+ »>∑BX¯«sY, 9989116877
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 19
 ÁbÕdü |ü<ë\T
ø=ìï |ü<ë\T ˇπø nø£ås¡+‘√ yÓTT<ä\e⁄‘êsTT. ns¡Δe+‘·+>±
e⁄+{≤sTT. n˝≤+{Ï |ü<ë\qT Ç∫Ãq ≈£L¢‘√ sêj·T+&ç.
1. #·<äTe⁄≈£îH˚ düú\+ bÕ ` ` `
2. s¡÷bÕsTTøÏ Hê\T>∑T bÕ ` `
3. ˇø£ |üøÏå bÕ ` `
4. bÕ∫|ü{Ϻ+~ bÕ ` `
5. |ü⁄D´+ ø±<äT bÕ `
6. >±q+ bÕ `
7. r|æ |ü<ës¡ú+ bÕ ` `
8. ˇø£ uÛ≤wü bÕ `
9. ∫qï|æ\¢ bÕ `
10. q&Éø£sêì |æ\¢\T bÕ `
11. Ç+≈£îô|qTï˝À sêùd~ bÕ `
12. eT+#·+ bÕ ` `
»yêãT\T: 1.bÕsƒ¡XÊ\, 2.bÕe˝≤, 3. bÕe⁄s¡+, 4.bÕ≈£î&ÉT, ˇø£ÿ{Ï‘√...
5.bÕ|ü+, 6.bÕ≥, 7.bÕj·Tdü+, 8.bÕØÙ, 9.bÕ|ü, 10.bÕ≈£î, Á|ü‹ es¡Tdü˝À ˇø£ÿ n–Z|ü⁄\¢qT ø£*|æ ¬s+&ÉT
11.bÕ∞, 12.bÕqT|ü⁄. yÓ’|ü⁄\ ñqï n–Z|ü⁄\¢\qT düe÷q+ #˚j·T+&ç.

Äø±s¡+ @~?
Hê\T–+{Ï˝À @ edüTÔe⁄ u≤≈£î‡˝Àì Äø±s¡+˝À e⁄+~.

$\Te
m+‘·?
yÓTT<ä{Ï eT÷&ÉT
es¡Tdü˝À¢ì
|ü+&É¢ düT&√≈£î u§eTà\T, n+¬ø\T,
‘=$Tà~ s¡ø±\ |ü+&É¢qT Á|ü‹ es¡Tdü˝À neTsêÃ*. >∑Ts¡TÔ\ Ä<Ûës¡+>±
nsTT‘˚ n&ɶ+, ì\Te⁄ es¡Tdü˝À¢ ˇø£kÕ] e∫Ãq |ü+&ÉT ∫e] es¡Tdü
eT∞fl sê≈£L&É<äT. $\Te m+‘·?
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 20
 n‹øÏ+#·+&ç
#·T≥÷º e⁄qï eTTø£ÿ\qT U≤∞ >∑fi¯fl˝À n‹øÏ+∫ ˇø£ s¡÷bÕìï
rdüT≈£îsê>∑\πsyÓ÷ Á|üj·T‹ï+#·+&ç.

˙&É
C≤&É
@ ˙&É
@
»+‘·Ty√
#Ó|üŒ+&ç.

@$ mes√ #·Tø£ÿ˝À¢
<ë>∑T+~ mes√
mìï? ‘Ó\TkÕ? ‘Ó*j·÷\+fÒ
Çø£ÿ&É @ eè‘·Ô+, es¡Tdü
#·‘·Ts¡Ádü+,
Á‹uÛÑT»+,
Bs¡È#·‘·Ts¡Ádü+ Áø£eT+˝À
Äø±sê\THêïsTT. n+¬ø\T
@$ mìï ø£*ù|j·÷*‡+<˚.
e⁄HêïjÓ÷
˝…ø£ÿô|≥º+&ç.

|ü<ë\ n*¢ø£ u§eTà*ï #·÷dæ, yê{Ï Ä+>∑¢ ù|s¡¢qT m<äTs¡T>± e⁄qï U≤∞ >∑fi¯fl˝À sêj·T+&ç.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 21
ø=‘·Ô Ä˝À#·q\≈£î ‘Ós¡˝Ò|æq qe´Hê≥ø√‘·‡e+
X¯‘êu≤›\ Hê≥ø£s¡+>∑ Á|üyêVü≤+˝À Hê≥ø£+
m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT ø=‘·Ôs¡÷|ü⁄qT düèwæº+#·T≈£î+~. n+‘˚ø±<äT
Á|ü|ü+#· Hê≥ø£ s¡+>∑+˝À e∫Ãq qMq dæ<ëΔ+‘ê\qT
n+~|ü⁄#·TÃ≈£îì Hê≥ø£+ ø=‘·Ô Á>±eTsY‘√ |ü]&ÛÉ$*¢+~. Ä
Á|üyêVü≤+ uÛ≤s¡rj·T Hê≥ø£s¡+>∑+˝ÀøÏ e∫à #˚]Hê ø=+‘·
Ä\dü´+>± ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£ bÕ<äT\qT ‘·&ç|æ Á|üjÓ÷>∑
Hê≥ø±\qT ∫>∑T]+|ü#˚dæ+~. ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£s¡+>∑+˝À
ˇø£yÓ’|ü⁄ |ü]wü‘·TÔ Hê≥ø£+ eTs√yÓ’|ü⁄ Á|üjÓ÷>∑ Hê≥ø±\ |ü≥¢
#·s¡Ã kÕ>∑T‘·÷H˚ ñ+~. yêdüÔyêìøÏ Hê≥ø£+ Áù|ø£å≈£î\qT
Äø£≥Tºø√yê*, Ä˝À∫+|ü#˚j·÷*. düè»Hê‘·àø£ s¡+>∑T\‘√
Áù|ø£åø±>±sêìï ñB›|üq ø£*–+#ê*.
Hê≥ø£+`Áù|ø£å≈£î\T n+‘·ídü÷Á‘·+>± Á|üuÛ≤$‘·yÓTÆq|ü&ÉT
e÷Á‘·y˚T Hê≥ø£s¡+>∑+ eT]+‘· ã˝Àù|‘·eTe⁄‘·T+~. Á|ü»\
J$‘ê˝À¢ Hê≥ø£+ ˇø£ kÕ+düÿè‹ø£ Jeq+>± e÷sê\ì
‘·s¡+ uÛ≤$düTÔqï~. Ä Áù|s¡D‘√ Áù|ø£å≈£î\≈£î q#˚Ã˝≤, yÓT#˚Ã˝≤
Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]Ù+#ê\H˚ Ä˝À#·q‘√ ªª‘Ó\+>±D ~∏j˚T≥sY
ØôdsYà ôd+≥sYµµ qe´ Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq\≈£î lø±s¡+ #·T{Ϻ+~.
1950`75 eT<Ûä´ø±\+˝À Á|üjÓ÷>∑ Hê≥ø±\|ü≥¢ ø£\\T>∑qï
Ä<ÛäTìø£ Hê≥ø£ Á|üjÓ÷ø£Ô eT+Á‹ lìyêdüsêe⁄ kÕàs¡ø£+>±
@Á|æ˝Ÿ 25, 26, 27 ‘˚B˝À¢ qe´ Hê≥ø√‘·‡yê\qT
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 22
n<äT“¤‘·+>± ìs¡«Væ≤+∫+~. s¡M+Á<äuÛ≤s¡‹ Ç+<äT≈£î y˚~¬ø’+~.
Hê≥ø√‘·‡yê\ ‘=* s√E U≤<äsY Ä© uÒ>¥ ~∏j˚T≥sY
bòÂ+&˚wüHé ª1857`‘·TÁπsu≤CŸU≤Héµ Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+∫+~.
U≤<äsY Ä©uÒ>¥ yês¡dü‘·«+>± <˚X¯$<˚XÊ˝À¢ Hê≥ø±\qT
Á|ü<ä]ÙdüTÔqï |ü<äàl eTVü≤à<é Ä©uÒ>¥ á Hê≥ø±ìøÏ
<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. ‘·TÁπsu≤CŸU≤Hé 19e X¯‘êu≤›ìøÏ
#Ó+~q ˇø£ kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡jÓ÷<ÛäTì Ms¡>±<∏ä. uÛ≤s¡‘·
Á|ü<∏äeT kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡+ 1857˝À »]–+<äì ‘Ó\TdüT. Ä
düeTs¡ø±\+˝À ñ‘·Ôsê~øÏ dü+ã+~Û+∫q |òüT≥q #·]Á‘·˝À
Á|ü<Ûëq+>± ø£ì|ækÕÔsTT. ø±ì ôV’≤<äsêu≤<äT q>∑s¡+˝À ≈£L&Ü
Ä düeTs¡+ »]–+~. Ms√∫‘·+>± á b˛sê≥+˝À bÕ˝§Zqï
‘·TÁ¬su≤CŸU≤HéqT ìC≤+ ôd’ì≈£î\T |ü≥Tºø=ì ‘·÷ÁbòÕHé
düMT|ü+˝Àì n≥M ÁbÕ+‘êìøÏ rdüT¬ø[fl ø±*Ãy˚kÕÔs¡T.
Äj·TqTï |ü≥Tº¬ø[flq KTsê®Hé n©øÏ, ‘·TÁ¬su≤CŸU≤HéøÏ eT<Ûä´
»]–q dü+|òüT≥qqT Hê≥ø£+>± eT*#ês¡T. Ç<ä›]˝À ˇø£s¡T
KTsê®Hé Ä© ìC≤+ sê»´+˝À Á|üuÛÑT‘·«<ëdüT&ÉT.
‘·TÁ¬su≤CŸU≤Hé Ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ e´‹πsø£+>± b˛sê≥+
#˚dæqyê&ÉT. yê] yê] |ü]dæú‘·T˝À¢ Ç<ä›s¡÷ ˇø£s¡ø£+>±
u≤~Û‘·T˝Ò. ˇø£s¡T <˚X¯+ ø√dü+ ô|<ä› e´edüúô|’q ‹s¡T>∑Tu≤≥T
#˚dæqyê&ÉT. eTs=ø£s¡T ‘·q dü«Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ Ä
e´edüú≈£î <ëdü´+ #˚dæqyê&ÉT. M] eT<Ûä´ ñqï _Ûqïø√D≤\qT
á Hê≥ø£+ Ä$wüÿ]düTÔ+~.
26 @Á|æ˝Ÿq ªnqï|üPs¡í Ç+≥πsïwüq˝Ÿ
dü÷ÿ˝Ÿ Ä|òt |òæ˝Ÿà n+&é MT&çj·÷ ãè+<ä+µ
ªsêeD≤j·TDµ Hê≥ø±ìï Á|ü<ä]Ù+∫+~.
ôV’≤<äsêu≤<é πø+ÁBj·T $X¯«$<ë´\j·T+˝À
~∏j˚T≥sY ÄsYº‡˝À j·T+.@.‘√ bÕ≥T
|æôV≤#Y.&çì |üP]Ô #˚dæq $»j·Tsê|òüTe á
Hê≥ø±ìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T.
sêeD≤j·TD Hê≥ø£ ø£<∏ëedüTÔe⁄ _ÛqïyÓTÆ+~.
bÂsêDÏø£ sêeDbÕÁ‘·qT rdüT≈£îì Çs¡yÓ’
sêeD bÕÁ‘·\qT düèwæº+∫ Hê≥ø±ìï
Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. düe÷»+˝À _ÛqïyÓTÆq
eTqTwüß\T sêeDbÕÁ‘·qT düèõùdÔ yê] yê]
eTqdüÔ‘ê«\T @ $<Ûä+>± Ä$wüÿè‘·eTe⁄‘êjÓ÷ á Hê≥ø£+
#ÓãT‘·T+~. eTq #·T≥÷º »]π> $wüj·÷˝Ò Ç+<äT˝À
ñ+{≤sTT. Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ eTq˝À <ë–q sêeDT&ÉT
eTq‘√ e÷{≤¢&ÉT‘ê&ÉT. <äs¡Ù≈£î&ÉT düè»Hê‘·àø£ XË’*˝À á
Hê≥ø±ìï Á|ü<ä]Ù+#ê&ÉT. ˝…’{Ï+>¥ &çC…’Hé‘√ ≈£L&çq
<äèX¯´|ü]ø£\Œq Áù|ø£å≈£î\qT Äø£≥Tº≈£î+~. Ä ‘·sê«‘· ªu≤¢ø˘
n+&é yÓ’{Ÿµ Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. ñkÕàìj·÷
$X¯«$<ë´\j·T+ s¡+>∑düú\ ø£fi¯\XÊK˝À j·T+.@. |üP]Ô #˚dæq
n+õu≤ãT Hê≥ø£s¡+>∑+˝À j·TTe <äs¡Ù≈£î&ç>± sêDÏdüTÔHêï&ÉT.
Äj·Tq <äs¡Ùø£‘·«+˝À á Hê≥ø£+ ÄdüøÏÔ>± kÕ–+~. ˇø£ e´øÏÔ
J$‘·+ #·T≥÷º ø£<∏ä q&ÉTdü÷Ô ñ+≥T+~. n‘·ì J$‘êìï u≤¢ø˘
n+&é yÓ’{Ÿ\T XÊdædüTÔ+{≤sTT. u≤¢ø˘ n+&é yÓ’{Ÿ n+fÒ ÄX¯,
ìsêX¯, uÛÑj·T+, n‘ê´X¯, nuÛÑÁ<ä‘êuÛ≤e+, |ü>∑{Ï ø£\\T @yÓ’Hê
ø±e#·TÃ. eTìwæ M{ÏøÏ m≈£îÿe>± mÁ{≤ø˘º ne⁄‘·÷
ñ+{≤&ÉT. n‘·ì J$‘·+˝À Áù|eT, ñ<√´>∑+, ô|[fl á
eT÷&ç+{Ï˙ ‘·q kı+‘· Ä˝À#·q\‘√ ø±≈£î+&Ü, á u≤¢ø˘
n+&é yÓ’{Ÿ #Ó|æŒqfÒº q&ÉTdüTÔ+{≤sTT. ∫es¡≈£î ‘·qT @MT
kÕ~Û+#·˝Òø£, nìï ø√˝ÀŒsTT @MT ns¡ú+ø±ì dæú‹˝À ≈£L&Ü
‘·qì ‘·qT >∑T]Ô+#·&ÉT. ∫es¡≈£î u≤¢ø˘ n+&é yÓ’{Ÿ\ e÷fÒ
$+<ë+ nqT≈£î+≥T+{≤&ÉT. ‘·q˝Àì ‘·q ì» dæú‹ì, ‘·q
n+‘·sê‘·àì, dü+¬øfi¯fl‘√ uÀqT˝À ã+~Û+∫ ñ+{≤&ÉT.
∫es¡≈£î Ä uÀqT˝À ñqï Ä e´øÏÔ e∫Ã, ‘·qì ‘·q≈£î >∑Ts¡TÔ
#˚kÕÔ&ÉT. n|üŒ{Ïπø ‘·q eTqdüT ‘êfi¯+#Ó$ì me]ø°
n+<äq+‘· <ä÷s¡+>± n>±<Ûä+˝ÀøÏ $dæπsdæ ñ+{≤&ÉT. Ä
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
‘êfi¯+#Ó$ ø√dü+ yÓ‘·T≈£î‘·÷H˚
ñ+{≤&ÉT. u≤¢ø˘ n+&é yÓ’{Ÿ\T Ç‘·ìì
#·÷dæ qe⁄«‘·T+&É>± Hê≥ø£+
eTT>∑TdüTÔ+~.
27 @Á|æ˝Ÿq ìX¯ó+_Û‘· u≤´˝Ò n+&é
~∏j˚T≥sY Á>∑÷|t ªeTqT>∑&ɵ Hê≥ø£+
Á|ü<ä]Ù+∫+~. BìøÏ &܈ˆ ôVA\>∑T+&ç
sêyÓ÷àVü≤Hé <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T.
Äj·Tq Á|ü‹uÛ≤e+‘·yÓTÆq <äs¡Ù≈£î&ç>±
>∑T]Ô+|ü⁄ bı+<ë&ÉT. á Hê≥ø£+ e÷qe
J$‘·e÷s¡Z+ >∑T]+∫ e÷{≤¢&ÉT‘·T+~.
Á|ü‹ $|ü‘·TÔ ‘·sê«‘· e÷qe⁄ì ã÷&ç<ä
qT+&ç ˇø£ ø=‘·Ô J$‘·+ ÁbÕs¡+uÛÑeTj˚T´
dü+<˚X¯+‘√ á Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~. á Á|ü<äs¡Ùq |òæõø£˝Ÿ
~∏j˚T≥sY≈£î ô|<ä›|”sƒ¡ y˚dæ+~. Ç+<äT˝À <äs¡Ù≈£î&ÉT
Á|üjÓ÷–+∫q ˝…’{Ï+>¥ d”ÿyéT á Hê≥ø±ìøÏ ôV’≤˝…{Ÿ>±
ì\TdüTÔ+~. Á|ü‹uÛÑ>∑\ q{°q≥T\T Hê≥ø±ìøÏ ‘√&Ó’‘˚
Á|ü<äs¡Ùq m+‘· s¡øÏÔø£&ÉT‘·T+<√ ªeTqT>∑&ɵ Hê≥ø£+
ìs¡÷|æ+∫+~.
ñ‘·‡yê˝À¢ ∫es¡>± ‘Ó\+>±D ~∏j˚T≥sY ØôdsYà ôd+≥sY
ªj·÷‘·qµ Hê{Ïø£qT Á|ü<ä]Ù+∫+~. ‘Ó\+>±D ø£<∏ë s¡#·sTT‘·
CÀø£+{Ï »>∑Hêï<∏ä+ Áyêdæq ªj·÷‘·qµ ø£<∏äqT Hê≥ø°ø£s¡D #˚dæ
&܈ˆ uÛÑs¡<ë«» <äs¡Ùø£‘·«+˝À Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. Äj·Tq Ç>√ï
$X¯«$<ë´\j·T+ &Ûç©¢˝À s¡+>∑düú\XÊK˝À nk˛dæj˚T{Ÿ
Ábıô|òdüsY>± |üì#˚düTÔHêïs¡T. ‘Ó\+>±D e\dü J$‘ê\≈£î
n<ä›+ |üfÒº ø£<∏ä ªj·÷‘·qµ. q÷‘·q Ä]úø£ düs¡∞ø£s¡D ‘Ó\+>±D
düe÷»+ô|’q rÁe Á|üuÛ≤e+ #·÷|æ+~. n~ 1986 qT+∫
1996 eT<Ûä´ø±\+. Ä]úø£ dü+düÿs¡D\T ‘Ó\+>±D »q
JeHêìï nH˚ø£ ø£wüºqcÕº\ bÕ\T #˚XÊsTT. |ü˝…¢˝À¢ b˛©düT\
<Ís¡®Hê´\T, Ä‘·àVü≤‘·´\T »q JeHêìï uÛÑj·÷qø£+>±
e÷πsÃXÊsTT. JeH√bÕ~Û ø√dü+ Á|ü»\T |ü˝…¢\ qT+∫
|ü≥ºD≤\≈£î, |ü≥ºD≤\ qT+∫ q>∑sê\≈£î, q>∑sê\ qT+∫
$<˚XÊ\≈£î e\dü b˛e&É+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. j·TTe≈£î\T
eTTK´+>± ns¡uŸ <˚XÊ\≈£î ‘·s¡*b˛j·÷s¡T. n{≤¢
uÛ≤sê´_&ɶ\qT, ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT e~* |üsêsTT <˚XÊ\≈£î bı≥º
#˚‘·ã≥Tºø=ì yÓ[flq j·TTe≈£î\ |ü]dæú‘·T\ >∑T]+∫, ≈£î≥T+ã
düuÛÑT´\ m&Éu≤≥T y˚<äqqT, yêdüÔe JeHêìï á Hê≥ø£+
Á|ü‹_+_düTÔ+~.
#Ó’‘·q´o\‘· ñqï Á|ü‹B düe÷C≤ìï Á|üuÛ≤$‘·+ #˚düTÔ+~.
Ä Á|üj·T‘·ï+ ìs¡+‘·s¡+ ø=qkÕ>±*. n|ü&˚ Hê≥ø£+ »q+
Hê≥ø£+>± e÷s¡T‘·T+~. ø=‘·Ô<äq+‘√ Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]ÙùdÔ
»q+ Ä<ä]kÕÔs¡ì á eT÷&ÉT s√E\ qe´Hê≥ø√‘·‡e+
#ê{Ï#Ó|æŒ+~. ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£s¡+>∑+˝À Á|üU≤´‹ eVæ≤+∫q
m+<äs√ q≥T\T, <äs¡Ù≈£î\‘√ bÕ≥T ø=‘·Ô‘·s¡+ á Á|üjÓ÷>∑
Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq\T ‹\øÏ+∫ {Ï.{Ï.ÄsY.dæ ø£èwæì
n_Ûq+~+#ês¡T.
` &܈ˆ C…. $»jYT≈£îe÷Ø®, 9848078109
(yê´düø£s¡Ô n<Ûä´≈£åî\T, ‘Ó\+>±D ~∏j˚T≥sY ØôdsYà ôd+≥sY)
23

|ü<äπø[ 153
1 2
8 9
26. yÓqTø£ qT+&ç ø=|ü (2)
3 4
` >={Ϻ|ü]Ô j·÷<ä–]sêe⁄ 27. j·TT<äΔ uÛÑ÷$T (5)
5 6 29. eTkÕ\≈£î dü+ã+~Û+∫q~.
bÕHé˝À ≈£L&Ü yê&É‘ês¡T (4)
7 30. sêyê* (4)
31. ‘·&Éã&ɶ ø£kÕsTT (3)
10

11 12 13 ì\Te⁄ :
2. n+<ä]øÏ dü+ã+~Û+∫q
14 15 16 17 yê&ÉT (5)
18 19 20 21
3. yêVü≤q+ q&çù|yê&ÉT (3)
4. øÏ+<ä qT+&ç ø±øÏ ø±yé n+~ (2)
22 23 24 6. yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ ◊◊{Ï kÕú|æ+∫q
Á|ü<˚X¯+ (5)
25 26 27 28 8. düeTàsY˝À <=]πø ø±j·T (4)
29 12. Hê\Tø£≈£î Ç~
e⁄+&É<ä+{≤s¡T (3)
30 31 15. qyÓ÷ ```, qeTkÕÿs¡+ (3)
16. øÏ+<äqT+&ç XÊ|ü+ (2)
n&ɶ+ : 11. >∑T&ç ˝Òì X¯ì(2) 19. dæ«$Tà+>¥ |üP˝Ÿ (5)
1. B+{À¢ |ü≥Tº|ü&ç‘˚ »\T •ø£å 13. |üPõ+#·T≥ (2) 20. kÕ>∑s¡ø£q´ ‘·\øÏ+<äT˝…’+~ (5)
y˚düTÔHêïs¡T (6) 14. #·÷&É&ÉT (3) 21. ‘ê>∑T≥ (3)
5. yÓTTVü≤eTT (3) 17. mπs»sY (3) 23. ˇø£ yêsTT<ä´eTT (2)
7. düTqï˝Òì e+ø±j·T (3) 18. n≥T qT+&ç e÷j·T (2) 24. ˙s¡T (3)
9. q~ (3) 19. ˇø£ ~≈£îÿ (4) 25. sêø±dæ, øÏ+<äqT+&ç (3)
10. Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\ 22. ø°≥ø£eTT (3) 28. ø£DeTT ‘·&Éã&ç+~ (3)
Ä&ç{Ÿ #˚ùd~ (2) 24. ªuÛѵ ˝Òì uÛÑ»q (2)

|ü<äπø[` 152 »yêãT

>∑eTìø£
� düMTø£åø√dü+ |ü⁄düÔø±\T |ü+ù| s¡#·sTT‘·\T,
1 2 3 4 5 6
>=+ ‘Ó eTà ø√ ¬ sÿ \T kÕ j·T eTT
7 8 9
Á|ü#·Ts¡D ø£s¡Ô\T ¬s+&ÉT Á|ü‘·T\T |ü+|æ+#ê*. >∑ eTà ø£ ‘˚ HÓ e«
� s¡#·sTT‘·˝Ò düMTø£å\T sêsTT+∫ |ü+|ü≈£L&É<äT.
10 11
[ n dü \ q ‹Ô
� |ü⁄düÔø±\ MT<ä düMTø£å\≈£î dü+ã+~Û+∫ 12
ù| 13
C≤ eT 14
e+ 15X¯ eTT
dü+bÕ<ä≈£î\<˚ ‘·T~ ìs¡íj·T+. á n+X¯+ô|’ ñ‘·Ôs¡ 16
n qT ~ q eTT 17
ø£ \ 18
Ä
Á|ü‘·T´‘·Ôsê\≈£î, bò˛q¢˝À dü+Á|ü~+|ü⁄\≈£î ‘êe⁄ ˝Ò<äT. ø£å øÏ 19
» 20
uÛÑ s¡ DÏ
∫s¡THêe÷ : k˛|ü‹, qe‘Ó\+>±D, j·T 21
X¯ 22
<ë q eTT eTT
Ä~yês¡+ dü+∫ø£, 23 24 25 26 27
bÕ¢{Ÿ HÓ+.21/1, +.ôV≤#Y.uÛÑeHé, Ä»e÷u≤<é, bÕ ‹ ø£ dæ ì e÷ dü ‘·´
28 29
Ç+&ÉÁdæºj·T˝Ÿ @]j·÷, u≤>¥*+>∑+|ü*¢, Á‘· j· T eTT dü eT÷ Vü≤ eTT
30
ôV’≤<äsêu≤<é`500020. j·÷ eTT ˝À¢ ø£ eTT q+
|ü<äπø[` 151 düe÷<ÛëHê\T |ü+|æqyês¡T : 1. sê<Ûëø£ècÕísêe⁄ (Äq+<éq>∑sY ` ôV’≤<äsêu≤<é), 2. eTT<äT>∑+{Ï $wüßíes¡úHé¬s&ç¶
(e÷´&É+|ü*¢), 3. |æ.dürwt (yÓ÷‘·÷ÿs¡T), 4. <ä÷&É\ y˚DT (ñ|üŒ˝Ÿ), 5. Ä*j·÷ (eTDÏø=+&É), 6. &ç.eT<ÛäT (cÕsêJù|≥ `
Ä˝ÒsY), 7. &ç.j·÷<äj·T´ (»q>±+), 8. nq÷wü (ø=‘·Ô>∑÷&Ó+)
|ü<äπø[ |üõ˝Ÿì |üP]Ô #˚dæ ø£¬sø˘º düe÷<ÛëHê\T sêdæ |ü+|æq yê] ù|s¡T¢ Á|üø£{ÏkÕÔ+.
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 24
 $»j·÷ìøÏ yÓT≥T¢
$»j·T s¡Vü≤kÕ´\T, s¡#·q : $»j·T ≈£îe÷sY q\TuÀ\, ù
|J\T : 168, yÓ\ : 100/`,
Á|ü‘·T\≈£î : qe‘Ó\+>±D |ü⁄düÔø£ πø+Á<ë\T
q\¢eT\˝À...,
XÊKeT÷] lìyêdt
kÕ+πø‹ø£ $<ë´ HÓ’|ü⁄D≤´\T, düè»Hê‘·àø£ X¯øÏÔ, kÕqT≈£L\ <äèø£Œ<∏ä+ ù|J\T:54, yÓ\:30/`
H˚{Ï j·TTe‘·≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>±, ~≈£L‡∫>± ì*∫, yê]ì yê]yê] eè‘·TÔ˝À¢ n‘·T´qï‘· Á|ü‘·T\≈£î : bò˛Hé :
•Ksê\qT n~Ûs√Væ≤+#·&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|ü&É‘êsTT. 94907 46614
ndü\T ˇø£ e´øÏÔ ‘·qT nqT≈£îqï≥Tº>± m<ä>±\+fÒ n‘·qT #˚j·÷*‡+~ @$T{Ï? Á|ü‹≈£L\
|ü]dæú‘·T\qT m<äTs=ÿì ‘êqT nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#ê\+fÒ, n‘·T´qï‘· dæú‹øÏ m<ä>±\qT≈£î+fÒ
n‘·ìøÏ ø±e*‡q e´øÏÔ‘·«+ @$T{Ï? <ëìï m˝≤ dü+bÕ~+#·Tø√yê*? ndü\T eTìwæ˝À
n+‘·s¡Z‘·+>± <ë– e⁄qï \ø£åD≤\T @$T{Ï? @ \ø£åD≤\qT m˝≤ u…’{ÏøÏ rj·÷*? J$‘·+˝À
dü¬ø‡dt n+fÒ @$T{Ï? <ëìï m˝≤ ìs¡ísTT+#·Tø√yê*? ‘·qT @+ ø±yê\qT≈£î+≥THêï&ÉT? @~
ø√s¡T≈£î+≥THêï&ÉT? <ëìï m˝≤ bı+<ë*? yê{Ïì kÕ~Û+#·&É+˝À m<äTs¡j˚T´ düeTdü´\≈£î
e÷sêZìï #·÷ô|&ÉT‘·÷, >∑e÷´ìï ‘·qT #˚s¡&ÜìøÏ ‘√&ÉŒ&˚ kÕ<ÛäHê\T @$T{Ï? Ä kÕ<ÛäHê\qT
m˝≤ ì‘·´ J$‘·+˝À neT\T |üs¡T#·Tø√yê*? nH˚ yê{ÏøÏ e÷s¡Z<äs¡Ùø£y˚T á $»j·T s¡Vü≤kÕ´\T.
` ¬ø.|æ.nXÀø˘≈£îe÷sY, 9700000948
wüV”≤Hé, õ.s¡$ øÏs¡DY
ù|J\T: 56,
26 yê´kÕ\ dü+ø£\q+ yÓ\ : 30/`
Á|ü‘·T\≈£î : ‘êHê
kÕ‘·yêVü≤qT\T qT+&ç ø±ø£rj·TT\ es¡≈£î ‘Ó\+>±D Á|ü#·Ts¡D\T, eT+∫
dü+bÕ<ä≈£î\T : Ä#ês¡´ õ.ns¡TD ≈£îe÷], &܈ˆeT˝…¢>√&É |ü⁄düÔø£+, 12`13`439,
>∑+>±Á|ükÕ<é, ù|J\T : 260, yÓ\ : 110/`, Á|ü‘·T\≈£î : M~Û HÓ+.1, ‘êsêïø£,
‘Ó\+>±D kÕVæ≤‘·´ nø±&ÉMT, ø£fi≤uÛ≤s¡‹, s¡M+Á<äuÛ≤s¡‹ dæøÏ+Á<ëu≤<é ` 500017.
ÁbÕ+>∑D+, ôV’≤<äsêu≤<é ` 04 bò˛Hé : 94907 46614

‘Ó\+>±D sêÁwüº+ dæ~Δ+∫q ‘·s¡Tyê‘· á ÁbÕ+‘· #·]Á‘·, dü+düÿè‹,

uÛÑ÷wü, kÕVæ≤‘·´+ô|’ |ü]XÀ<Ûäq\T m≈£îÿej·÷´sTT. n<˚$<Ûä+>± á
|ü]XÀ<Ûäq\qT Á>∑+<∏ädüú+ #˚ùd |ü˙ }|ü⁄q+ø=+≥Tqï~. n+<äT˝À
uÛ≤>∑+>±H˚ Á|ü|ü+#· ‘Ó\T>∑T eTVü‰düuÛÑ\ dü+<äs¡“¤+>± ‘Ó\+>±D kÕVæ≤‘·´ nø±&É$T Á|ü#·T]+∫q
ªkÕ‘·yêVü≤qT\ qT+∫ ø±ø£rj·TT\es¡≈£î ‘Ó\+>±Dµ nH˚ |ü⁄düÔø±ìï #·÷&Ü*. #ê]Á‘·ø£
|ü]XÀ<Ûä≈£î\T, s¡#·sTT‘·\T, ø£fi≤ø±s¡T\ yê´kÕ\T ñqï dü+ø£\q+ Ç~.á |ü⁄düÔø£+˝À πøe\+
kÕ‘·yêVü≤qT\ qT+#˚ ø±ø£ n+‘·≈£î eTT+<äT ñqï sêø£ådü>∑Tfi¯¢ (ÇqT|üj·TT>∑+) dü+düÿè‹ >∑T]+N sê»s¡<∏ä+ (uÛÑTeq
$X‚¢wüD ñ+~. ÇqTeTTqT ø£ìô|{Ϻq ‘·s¡Tyê‘· e´ekÕj·T+, yêDÏ»´+ n_Ûeè~Δ #Ó+~ $»j·T+)
»q|ü<ë\T @s¡Œ&É≥+, Ä »q|ü<ë˝À¢ ˇø£f…Æq ªndüàø£µ »q|ü<ä+ eTq ‘Ó\+>±D˝ÀH˚ ñqï &܈ˆø£|æ\yêsTT *+>∑eT÷]Ô
$wüj·T+, Ä ‘·s¡Tyê‘· q+<äT\T, eTÚs¡T´\ øÏ+<ä≈£î ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+ sêe&Üìï á Á>∑+<∏ä+ ù|J\T : 116, yÓ\ :
$e]düTÔqï~. eTÚs¡T´\ nq+‘·s¡+ kÕ‘·yêVü≤qT\T ‘·˝…‘·Ô&É+, yês¡T ˇø£ eTVü‰kÕÁe÷C≤´ìï 100/`
kÕú|æ+∫ nH˚ø£ s¡+>±˝À¢ n<äT“¤‘· $»j·÷\T kÕ~Û+∫q yÓ’Hêìï HêDÒ\T, XÊdüHê\T, kÕs¡dü«‘· Á|ü‘·T\≈£î : ø£|æ\yêsTT
Ä<Ûësê\T, ‘·e«ø±˝À¢ ãj·T≥|ü&çq nH˚ø£ uÛÖ‹ø£ Ä<Ûësê\ <ë«sê s¡#·sTT‘·\T #·ø£ÿ>± #ÓbÕŒs¡T. dü+<Ûä´,
kÕ‘·yêVü≤q nq+‘·Ø≈£î˝…’q Çø屫≈£î\T, yêø±≥≈£î\T, $wüßí≈£î+&çDT\T— Ä ‘·s¡Tyê‘· e∫Ãq Ç+.HÓ+.17` 110, yêD°
#êfi¯ó≈£î´\T, ø±ø£rj·TT\T á ‘Ó\+>±D >∑&ɶqT m{≤¢ bÕ*+∫+B, ‘Ó\T>∑T yê] J$‘ê\qT m{≤¢ dü<äq+, $<ë´q>∑sY ø±\˙,
eT*∫+B s¡#·sTT‘·\T ù|s=ÿHêïs¡T.πø\e\+ #·]Á‘·πø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü uÛ≤wü, kÕVæ≤‘ê´\qT Hê>∑sY ø£s¡÷ï˝Ÿ ` 509209
≈£L&Ü ‘·&ç$Tq yê´kÕ\T Ç+<äT˝À ñHêïsTT. bò˛Hé : 8790727772
- •e
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018 25
á yês¡+ ø£$‘·«+ uÛ≤>∑´¬s&ç¶es¡à kÕàs¡ø£ s¡#·q\ b˛{°˝À Á|ü‘˚´ø£ ãVüQeT‹ bı+~q ø£$‘·\T

nìï eTs¡D≤\T
s√&ÉT¶MT<√ Çfi¯flø£|ü\MT<√ düeTTÁ<ä+ MT<√ ~–b˛‘˚ `
WqT— nìï ∫qT≈£î\T |ü+≥ bı˝≤˝À¢ ≈£îs¡TkÕÔj·÷?
<Ûëq´|ü⁄sêdüT*ï ÇkÕÔj·÷?
eT{Ϻbıs¡*ï ‘√düTø£ #˚‘·T˝…‘·Ô˝Òø√
|üP‘·ì ø±‘·ì Ç#˚à #˚e˝Àø√
n#˚‘·q+>± $T–*b˛‘˚ `
WqT— nìï $‘·ÔHê\T q+<äqeHê˝À ãè+<ëeHê˝À ne⁄‘êj·÷?
ø√&ç |æ\¢*ï ‘·qTï≈£îb˛j˚T >∑<ä›˝À
X¯yê*ï ôd’‘·+ |”≈£îÿ‹H˚ sêã+<äT˝À ◊‘˚
WqT— nìï |æ≥º\T ø√sTT\˝…’ s¡+>∑T\ sêeT∫\Tø£˝…’ ≈£LkÕÔj·÷?
|üs¡T>∑T˝Ò rkÕÔj·÷?
WqT— nìï #êe⁄\T >√&É\MT<ä ìHê<ë\T ø±e⁄— <äs¡Te⁄\ MT<ä bÕ≥\T ø±e⁄
WqT— nìï eTè‘·T´e⁄\T <Ûäs¡DÏ˝À ø°]Ô#·+Á~ø£\T ‘˚e⁄
WqT— nìï eTs¡D≤\T >∑>∑qyÓTøÏÿ ‘ês¡ø£\T ø±e⁄
` ø√≥+ #·+Á<äX‚KsY, 9492043348

H˚qT neTàHÓ’‘êH˚yÓ÷!
me] Vü≤düÔπsK\T #·÷dæq
>±j·T|ü]Ãq{À¢, >±j·T|ü&çq{À¢ ø£qã&ÉT‘·THêïsTT
eTTU≤\ MT<ä eTT&ÉT‘·\T <ë∫q s¡Vü≤kÕ´\T
@ kÕ+πø‹ø£ s¡÷|ü+˝ÀqT nqTe~+#·˝Ò+
n~ ìs¡+‘·s¡+ n+‘·sê+‘·sê\˝À¢ y˚~Û+#˚ j·÷~
ˇø£]H=ø£s¡T düŒ]Ù+#·T≈£î+≥T ` |üsêeT]Ù+#·T≈£î+≥T
yÓ[fl b˛‘·T+{≤s¡T >±˙,
XÊ«dü yÓTT<ä\T ø±ø£eTT+<˚ XÊ«düqT n+‘·yÓTT+~+#˚
eTè‘·T´Áø°&ÉqT
|üdæbÕ|ü s¡÷|ü+˝À ndæÔ‘ê«ìï
düe÷~Û #˚dæq s¡Vü≤dü´+ >∑÷]Ã mes¡T e÷≥¢&És¡T
yÓ’<äT´&ÉT <Ó’eyÓTÆq #√≥ ôdº‘·k˛ÿ|t kÕøÏå>±
*+>∑ ìsêΔs¡D »]–
kÕÿì+>¥˝À n+>∑y˚T<√ ø£qã&ç+<äì
ˇø£ Vü≤‘·´ »]– b˛‘·T+~
düèwæº˝ÀøÏ m+‘√ Áù|eT>± |ü⁄qsê>∑eTq+ #˚dæq ÁbÕD
ø£DyÓTTø£{Ï
s¡ø£Ôj·TTø£Ô+>± >∑s¡“¤+˝À n+&É |æ+&É ÁãVü‰à+&É+˝≤
dæúØø£]+#·ã&çq
X¯óø£¢ XÀDÏ‘· Á<äeyÓTTø£{Ï
˝Àø£ ªe÷j·Tµ˝À ∫øÏÿ n+‘·]+∫ b˛sTT+~
|ü⁄e⁄« $ø£dæ+#·≈£î+&ÜH˚ H˚\sê*q≥T¢
–+» n+≈£îs¡+ <ë\Ã≈£î+&ÜH˚ ∫~$T b˛sTTq≥T¢
Ä~yês¡+ qe ‘Ó\+>±D k˛|ü‹ 6 y˚T, 2018
Vü≤‘·´ nu≤s¡¸Hé s¡÷|ü+˝À »]–b˛sTT+~
yÓ’<äT´ì #=ø±ÿ ‘Ó\¢>± (n)XÊ+‹>± yÓ\T>∑T‘·T+~
qT~{Ï MT<ä #ÓeT≥ #·Tø£ÿ
yÓøÏÿ]düTÔ+~ eTÚq+>±...
‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ô|<ë\ MT<ä n+‘·T|ü≥ºì <äs¡Vü‰dü+
sTT~ »qq eTs¡D≤\ eT<Ûä´ kÕ>∑T‘·Tqï n+‘·+˝Òì Áø°&É
Áù|eT ã+<ÛëìøÏ $wü Á|üjÓ÷>∑+
ñ<äj·÷ìï Nø£{Ï $T+π>dæq≥T¢
eTT<ä›s¡÷|ü+>± ñqï ÁbÕDÏì ø£q˝Òì e÷j·T
uÛÑ÷$T MT<ä≈£î sê≈£î+&Ü n&ÉT¶≈£î+~
dædüºsY (ìy˚~‘·)\T X¯óÁuÛÑ+>± #˚‘·T\T ø£&ÉT≈£îÿHêïs¡T
á bÕ|ü+ e÷Á‘·+ e÷~ ø±<äì...
#Ó≥Tº qT+&ç Ä≈£î\T sê\&É+ düVü≤»y˚Tqì...
e÷qe Ç‹Vü‰dü+˝À
n‘·´+‘· s¡Vü≤dü´+>± kÕ>∑T‘·Tqï qs¡y˚T<∏ä+
ø=+>=‘·Ô C≤‹ì Ä~˝À ‘·T+∫ y˚düTÔqï j·TT<äΔ |æbÕdü≈£î\T
‘·eT s¡÷{Ÿ‡qT ‘êyÓT ‘Ó+#·T≈£î+≥Tqï qe Hê>∑]≈£î\T
ø£\˝À yÓT\≈£îe˝À nuÛÑÁ<ä‘· ‘·s¡TeTTø=düTÔ+~...
|ü⁄]{Ï H=|ü\ u≤<Ûä≈£î sTTø£ |ü⁄]{Ï˝ÀH˚ düe÷~Û
bÕ|ü+ me]~? HÓ|ü+ me]MT<ä
Hê¬ø’‘˚ uÛÑj·Ty˚TdüTÔ+~
H˚qT neTàHÓ’‘êH˚yÓ÷qì!!
` ‘·TeTà\ <˚esêyé
26
 nì n&ÉT&É>∑T&ÉTHê n+<äs¡÷ $eT]Ù+∫qyêπs. nsTTHê
‘·q ÄdüøÏÔ, ìs¡íj·÷ìøÏ ø£≥Tºã&ç b˛{°˝À¢ bÕ˝§Zqï~.
<äøÏåD≤Á|òæø±˝À uÛ≤s¡‘·<˚X¯|ü⁄ eTTdæ¢+ ne÷àsTT\ MT<ä
e∫Ãq ø£<∏äHê\ìï+{Ï˙ ‹|æŒø={Ϻ+~.
mes√ ãj·T{Ïyêπs ø±<äT, ]<ë«Hê ùdïVæ≤‘·T\T ≈£L&Ü
ªqTe⁄« m˝≤ b˛{°˝À¢ bÕ˝§Z+{≤e⁄, ˙ dü+düÿè‹ì ø±<äì
Çø£ÿ&ç Á&Ódt\T m˝≤ y˚düT≈£î+{≤e⁄?µ nì n&ç>±s¡T. yê]
e÷≥˝ÒMT |ü{+ºÏ #·Tø√˝Ò<Tä . ª Ç˝≤¢\T>± ñ+≥÷H˚ eTVæ≤fi¯\T
mH√ï |üqT\T #˚dTü ø√e&ÜìøÏ neø±XÊ\THêïsTT. Á|dü Tü ‘Ô +·
<˚X¯+˝À e⁄qï ≈£î\, eT‘·, *+>∑ uÛÒ<ä+ #·÷|ü⁄‘·Tqï
düe÷»+˝À z eTVæ≤fi¯>± ‘·qqT ‘êqT >¬ *|æ+#·Tø√e&É+
#ê˝≤ ø£wüº+. Hê<Ó’q |ü+<∏ë˝À Á|ü»*ï y˚T˝§ÿ\Œ&ÜìøÏ,
eTTK´+>± eTVæ≤fi¯*ï #Ó’‘·q´e+‘·T*ï #˚j·T&ÜìøÏ ø£èwæ
#˚kÕÔqTµµ n+{À+~ ]<ë«Hê. ÄyÓT e÷≥\T m+<äs√
j·TTe‘·T\≈£î dü÷Œ¤]ìÔ kÕÔsTT.

mH√ï $eTs¡Ù\T... nsTTHê ø±˙...

n+ <ë\ b˛{°˝À¢ ì\ã&ç ¬>\e&ÉeT+fÒ ∫qï$wüjT· y˚TMT ø±<äT.

n+<äT˝Àq÷ uÛ≤s¡rj·T eTTdæ¢+ ≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q ne÷àj·TsTT‘˚
eT]+‘· Ä˝À∫+#ê*‡q $wüjT· +. eT‘·+, ≈£î\+ @<ÓH’ ê uÛ≤s¡rj·T Ád\Ô” ô|’
Ä+ø£å˝…≈£îÿe. yês¡T n+<ë\ b˛{°˝À¢ bÕ˝§Zq&Éy˚T ô|<ä› $|ü¢eø£s¡yÓTÆq
dü+ >∑‹ . n≥Te+{Ï~ nH˚ø £ Ä#ês¡ dü+ Á|ü<ëj·÷\
ã+~Û‘T· sê˝…q’ eTTdæ+¢ ≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q ne÷àsTT
á s¡+>∑+˝À ì*∫ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+<ä≥+ m+‘·
ø£wüºyÓTÆq dü+>∑‘√ #Ó|üŒe\dæq nedüs¡+ ˝Ò<äT.
uÛ≤s¡rj·TT\T @ <˚X¯+˝À ñHêï yês¡T ‘·eT
dü + dü ÿ è‹ì e÷Á‘· + e<ä \ s¡ T . n{≤¢
e~*+#·Tø√yê\+fÒ $eTs¡Ù\bÕ\yê«*‡+<˚.
<äøDåÏ ≤Á|òøæ ±˝À ìedæ+#˚ z uÛ≤s¡rj·T eTTdæ+¢
j·TTe‹ ]<ë«Hê nJCŸ. n+<ë\ b˛{°˝À¢
bÕ˝§Zq&É+ ÄyÓT ∫qïHê{Ï ø£\. Ç+<äT˝À mH√ï
düeTdü´\T, n&ɶ+≈£î\THêïj·Tì ‘Ó\TdüT. nsTTHê
yÓqTø±&É˝Ò<äT. kÕúìø£+>± ˝Ò»sY nH˚ n+<ë˝À
b˛{°˝À¢ bÕ˝§Zqï~. Ä nqTuÛÑe+‘√ <äøÏåD≤Á|òæø±˝À
»]π> Á|ü‹cÕº‘·àø£ ª$Tdt á–˝Ÿ 2018µ b˛{°\≈£î
dæ<äΔeTsTT+~. nsTT‘˚ ∫qï‘·q+ qT+∫ ÄyÓT Äs√>∑´+ dü]>±Z ñ+&˚~
ø±<äT. 2015˝À ÄyÓT øÏ&ûï rùdj·÷*‡ e∫Ã+~. nsTTHê düπs, ‘·q
∫qïHê{Ï ø£\qT HÓsy¡ s˚ T¡ Ãø√yê\H˚ |ü≥Tº<\ä ‘√ eTT+<äT≈£î kÕ–+~. ª$Tdt
á–˝Ÿ 2018 b˛{°\ ô|ò’q*dtº>± ì*∫ Áu≤+&é n+u≤dæ&ÉsY nsTT+~.
eTTdæ¢+ ne÷àsTT$ nsTTe⁄+&ç n+<ë\ b˛{°˝À¢ bÕ˝§Z+{≤yê