Professional Documents
Culture Documents
Resin Techonlogy
Resin Techonlogy
- การฝกอบรมตางประเทศ
ประวัติศาสตร
ทอมปสันเปนผูคนพบปรากฎการณการแลกเปลี่ยนอิออนของดิน โดย
การเทสารละลายแอมโมเนียมซัลเฟต (NH4SO4) ผานดิน ดินจะจับ
แอมโมเนียไวและไดแคลเซียมซัลเฟตแทนที่ ดังสมการ
2. เรซินชนิดประจุบวก-กรดออน ตัวยอ wC
(Weak Acid Cation Resin)
3. เรซินชนิดประจุลบ-ดางแก ตัวยอ SB
(Strong Base Anion Resin)
4. เรซินชนิดประจุลบ-ดางออน ตัวยอ WB
(Weak Base Anion Resin)
Average Size
Mono Size
เรซินชนิดประจุบวก-กรดแก (Strong Acid Cation Resin)
มี Functional Group เปน Sulfonic acid มีอิออนประจําตัวคือ
R-SO3-
เรซินแบบประจุบวก-กรดแก เปนเรซินที่มีการใชงานมากที่สุดใน
จําพวกเรซินประจุบวก ปกติจะอยูในรูปของ
R – COOH
Ca Ca
Mg (HCO3)2 + 2RCOOH 2RCOO Mg + 2H2CO3
2Na 2Na
เกลือของกรดแก
R - COOH + NaCl ไมทําปฎิกิรยิ า
R - COOH + CaSO4 ไมทําปฎิกิรยิ า
R - COOH + CaCl2 ไมทําปฎิกิรยิ า
ขอดี - ขอเสียของเรซินแบบกรดออน (Weak Acid Cation Resin)
ขอดี
1. ฟนฟูประสิทธิภาพใหอยูในรูปเดิม (รูปที่มี H) ไดงาย
2. ความสามารถในการแลกเปลี่ยนไอออนสูงกวาเรซินแบบกรด
แกประมาณ 2 เทา
3. ปริมาณกรดที่ใช regenerate นอยกวาแบบกรดแก
4. สามารถกําจัดความเปนดาง (Alkalinity) ออกจากน้ําไดโดยไม
ตองมีการเติมกรดเลย
5. ทนตอสารออกซิแดนท (เชนคลอรีน) ไดดี
ขอเสีย
1. ใชงานที่ pH ต่ํากวา 5.0 ไมได
2. ปลดปลอยอิออนที่จับไวไดงาย
เรซินชนิดประจุลบ-ดางแก (Strong Base Anion Resin)
มี Functional Group เปน Quaternary Amine – NH2, NHR
และ NR2 ติดอยูกับโครงสรางของเรซิน มีอิออนประจําตัวคือ
R – NOH
เมื่ออยูในน้ําจะมีปฎิกริยาแตกตัวดังนี้
R - NOH R – N+ + OH-
ในทองตลาดจะขายอยูในรูปคลอไรด (R-NCl) ทั้งนี้เพราะมีเสถียรภาพสูง
กวาในการใชงาน ซึ่งตองใชในรูป R-NOH ก็ตองลางหรือฟนฟูประสิทธิ
ภาพ ของเรซินดวยดางโซดาไฟกอน
R – NCl + NaOH R – NOH + NaCl
ตัวทีจ่ ะไปทําหนาที่
แลกเปลี่ยนอิออน
ถานําเรซินชนิด strong base ใสลงในสารละลายเกลือแกง
และกรดเกลือจะเกิดปฎิกิริยาดังนี้
R – NOH + NaCl R – NCl + NaOH
ขอดี
1. สามารถใชไดดีกับน้ําที่ pH ทุกระดับ
2. สามารถแลกเปลี่ยนประจุลบไดทั้งหมด
3. สามารถแลกเปลี่ยนซิลิกาและ CO2 ได
ขอเสีย
1. ประสิทธิภาพในการ regenerate ต่ําเพียง 18 – 33% ทําให
สิ้นเปลืองสารรีเจเนอแรนทมาก
2. มีความคงทนต่ําทําใหมีอายุการใชงานสั้น อาจมีอายุการใชงาน
ไมเกิน 3 ป
เรซินชนิดประจุลบ-ดางออน (Weak Base Anion Resin)
เรซินชนิดนี้จะแตกตัวและจับอิออนไดในสารละลายที่เปนกรด เชน
กรดเกลือ กรดกํามะถัน และเกลือของกรดออน เรซินชนิดนี้กําจัดได
เฉพาะกรดแก เชน HCl, H2SO4, HNO3 ออกจากน้ํา และไม
สามารถกําจัดกรดออน เชน CO2, SiO2 และไมสามารถจับคลอไรด
ใน NaCl ไดการกําจัดกรดแกเกิดขึ้นโดยที่กรดแกทั้งโมเลกุลเขาจับ
กับเรซิน
มี Functional Group เปน Primary Amine จนถึงTertiary
Amine R– NH2 ติดอยูกับโครงสรางของเรซิน ซึ่งจะแตกตัวดังนี้
แมวาจะลางออกไดงายแตก็ทําปฎิกิริยากับน้ําปลอยอิออนที่จับไวได
เชนกัน
RNH3Cl + H2O R-NH3OH + HCl
ความสามารถในการจับอิออนของเรซิน
กําลังความสามารถในการจับอิออนของเรซิน คือ Exchange Capacity
หมายถึง ปริมาณไอออนที่เรซินแลกมาจากน้ํา (มักมีหนวยสมมูล หรือวัด
ในหนวยกิโลเกรนของหินปูน) ตอหนวยปริมาตรของเรซิน หนวยแสดงขีด
ความสามารถของเรซิน จึงอาจเปนไดหลายแบบดังนี้
1. หนวยสมมูลตอปริมาตรของเรซิน เชน meq/ml , eq/l
2. หนวยสมมูลตอน้ําหนักของเรซิน เชน meq/g
3. หนวยน้ําหนัก (ในเทอมหินปูนตอปริมาตรของเรซิน เชน
กิโลเกรนตอลิตร หรือ กิโลเกรนตอ ลบ.ฟุต)
การออกแบบถัง Mixed Bed
เรซินประจุบวก : เรซินประจุลบ
4:6
• เรซินประจุบวกที่นิยมใชกันมากที่สุดคือ เรซินประจุบวกแบบกรดแก
(Strong Acid Cation)
• เรซินประจุลบที่นิยมใชกันมากที่สุดคือ เรซินประจุลบแบบดางแก
(Strong Base Anion)
วัฎจักรการทํางานของระบบแลกเปลี่ยนไอออน
ระบบแลกเปลี่ยนไอออนอาจทํางานแบบ ทีละเท (Batch) หรือ
แบบตอเนื่อง วัฎจักรการทํางานของเรซินมี 4 ขั้นตอน ตอเนื่องกันดังนี้
1. การแลกเปลี่ยนไอออน (service)
2. การลางยอน (Backwash)
3. การรีเจนเนอเรชัน (Regeneration)
4. การชะลาง (Rinse)
การเลือกประเภทของเรซิน
2. น้ําที่ผลิตไดมีคุณภาพเปลี่ยนแปลงมาก
3. มีการสูญเสียแรงดัน (Head loss) มาก และ/หรือ
อัตราการไหลของน้ําที่ผลิตลดลง
หาสาเหตุของปญหาดังกลาว !
ความคงทนตอการใชงานของเม็ดเรซินชนิดเจล ความคงทนตอการใชงานของเม็ดเรซินชนิด
Macrorecticular
ภาพขยายเม็ดเรซินจับอิออนของเหล็กไวจนเต็ม
ลักษณะของชั้นเรซินในถังเมื่อจับอิออนจนเต็มหมด ลักษณะของชั้นเรซินในถังหลังจากลางเรซินแบบ
ไหลตามกันและไหลสวนทาง
การคํานวณปริมาตรเรซิน
ทฤษฎีที่เกี่ยวของ
1. Equivalent = g (gm-eq)
Eq - Wt
= 23
1
= 23
ตัวอยางที่ 1 การคํานวณหาปริมาตรเรซิน
ผลวิเคราะหตัวอยางน้ําดังนี้
Na+ = 20 mg/l Cl- = 40 mg/l
Sr2+ = 2 mg/l
Mg2+ = 10 mg/l
จงคํานวณหาความกระดางและปริมาตรเรซินที่ใชในการกําจัด
ความกระดางทั้งหมด?
วิธีทํา
อิออนบวกที่มีวาเลนซี 2 เทานั้นที่ทําใหเกิดความกระดาง ในที่นี้
คือ Ca2+, Mg2+, Sr2+
1. Cation Equivalent weight Hardness mg/l as
CaCO3
20 15 x 50 = 37.5
Ca2+
20
43.8 15 x 50 = 2.3
Sr2+ 43.8
= 100
CaCO3 มี Valency = 2
= 1.616 x 10-3 eq / l
การคํานวณหาปริมาตรเรซินใหไดอยางถูกตอง ตองมีการคํานวณปริมาตรเรซินเผื่อ
ไวสําหรับเตรียมสารละลายเกลือแกงและใชในการ Rinse แตเนือ่ งจากปริมาตรน้ํา
ดังกลาวนอยมากเมื่อเปรียบเทียบกับน้ําที่ผลิตไดใน 1 วัน จึงอาจยกเวนไมนํามาคิด
ทําใหคาํ นวณงายขึ้น
จาก Specification ของเรซิน มีคา Total exchange capacity = 1.75 eq/l
Cycle การทํางาน = 16 hr
อุณหภูมิของน้ํา = 20o C
วิธีทํา
1. ตองการความกระดางในน้ําออนไมเกิน 2 มก/ล. as CaCO3 จาก
กราฟรูปที่ 8.7 เลือก
NaCl Regeneration level = 200 กรัม/ลิตร Resin
4. คํานวณหาปริมาณที่ตองการผลิตตอ 1 Cycle
= 20 x 16 x 1,000
= 320,000 ลิตร
5. คํานวณหาน้ําหนักสมมูลยของความกระดางที่ตองกําจัด
= 320,000 x 4.0
= 1,280,000 meq
= 1,280 eq
7. คํานวณหาขนาดถัง Softener
กําหนดความลึกของชัน้ resin = 0.6 เมตร
ขนาดเสนผาศูนยกลางของถัง
π D2
= 1.375
4
D = 1.32 เมตร
ความสูงของถัง (ดานตรง) = 0.6 x 2 (safety factor)
= 1.2 เมตร (100 % Free Space)
8. ตรวจสอบอัตราภาระการไหล
= 20 ลบ.ม./ชม.
1.375 ม2
= 14.5 ม3 / ม2..ชม.
(design criteria < 15 m3/m2.hr.)
ตรวจสอบอัตราการไหลผานชัน้ เรซิน
= 20 ลบ.ม./ชม.
0.825 ม3(resin)
10. คํานวณหาขนาดถังสารละลายเกลือ
กําหนดใหใชสารละลายได 5 วัน และสารละลายเขมขน 50 %
จํานวนเกลือที่ตองใช (100 %) (w/w) = 165 x 5 = 825 กิโลกรัม
ปริมาตรสารละลาย 50 % (w/v) = (825 x 100) / 50
11. คํานวณหาอัตราการไหลของสารละลายเกลือในการลางคืนประจุ
ปริมาณเกลือที่ตองใชในการลางตอ 1 Cycle = 165 กิโลกรัม
กําหนดความเขมขนสารละลายเขาถัง Softener = 10 %
= 1,650 ลิตร
ตองลางใหหมดภายใน 30 นาที
ดังนั้นอัตราการไหลของสารละลายเกลือ 10 % = 1,650 ลิตร/นาที
30
= 55 ลิตร/นาที
= 3.3 ลบ.ม/ชม.
ตรวจสอบ BV/ชม. = 3.3/0.825 = 4BV/ชม. OK
อัตราการไหลของสารละลายเกลือ 50 % = 330 ลิตร/ชม.
30
= 11 ลิตร/ชม.
จากกราฟรูปที่ 8.3
การสูญเสียพลังงาน = 0.5 กก/ซม2 ตอความลึก 1 ม. resin
การสูญเสียพลังงาน* = 0.5 x 0.825
= 0.41 กก/ซม2
*ยังไมรวมการสูญเสียผานสเตรนเนอร และทอตางๆ
การคํานวณปริมาตรเรซินเพื่อกําจัดความกระดางแบบงาย
ทฤษฎีที่เกี่ยวของ
1. Equivalent = g (gm-eq)
Eq - Wt
= 100
CaCO3 มี Valency = 2
g
2 =
50
จากคา Total exchange capacity
g = 100
= A g/m3 as CaCO3
A
จาก ปริมาณน้ํา 1 ลบ.ม. ตองใชเรซิน = ลิตร
100
ปริมาณน้ําดิบ B ลบ.ม. ตองใชเรซิน = A
xB
ลิตร ที่ 1 ชัว่ โมง
100
แตประสิทธิภาพของเรซินมีประมาณ 50 ถึง 70%เทานัน้ ดังนัน้ ปริมาตรเรซินทีใ่ ชจริง
A B
= x
100 efficiency
ตัวอยางที่ 1 การคํานวณหาปริมาตรเรซิน
Total Hardness = 120 mg/l as CaCO3
วิธีทํา
A B
Equation : Volume Re sin = x Liter/hr
100 efficiency
3
∴ Volume Resin = 120 ( mg / l as CaCO 3 ) x 50 ( m / hr ) Liter/hr
100 x 0.60
= 100 Liter/hr
- สมมติ operate ระบบ 10 ชั่วโมง/วัน
- ตองการ regenerate เรซิน 15 วัน/ครั้ง